regularnego dialogu w kwestiach polityki i bezpieczeństwa z myślą o zwiększeniu wzajemnego zrozumienia, zacieśnieniu współpracy i wspieraniu wspólnych inicjatyw;
współpracy gospodarczej, handlowej i finansowej, co obejmuje:
- postępującą liberalizację handlu towarami;
- ułatwienia w handlu usługami i przepływie kapitału z myślą o osiągnięciu liberalizacji niezwłocznie po spełnieniu określonych warunków;
- zrównoważony rozwój regionu śródziemnomorskiego; oraz
- integrację regionalną;
współpracy w kwestiach społecznych, kulturalnych i edukacyjnych, zwłaszcza w drodze dialogu międzykulturowego, regulacji migracji, rozwoju umiejętności oraz umacniania prawa pracy i równouprawnienia płci.

W decyzjach zawiera się układy w imieniu UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Partnerstwo eurośródziemnomorskie

Podstawą układów zawartych przez UE i państwa południowego regionu Morza Śródziemnego jest partnerstwo eurośródziemnomorskie.
To partnerstwo polityczne, gospodarcze i społeczne jest zbudowane na zasadzie wzajemności, solidarności i wspólnego rozwoju.

W 2008 r. partnerstwo zostało zastąpione Unią dla Śródziemnomorza.

Misją Unii dla Śródziemnomorza jest zacieśnianie współpracy regionalnej, intensyfikacja dialogu oraz usprawnianie procesu realizacji projektów i inicjatyw wywierających wymierny wpływ na obywateli, ze szczególnym uwzględnieniem ludzi młodych i kobiet, z myślą o osiągnięciu trzech strategicznych celów wyznaczonych dla regionu, tj.:
- stabilności;
- rozwoju społecznego; oraz
- integracji.
W dziedzinie handlu Unia dla Śródziemnomorza służy propagowaniu:
- zacieśniania stosunków handlowych pomiędzy jej członkami;
- znoszenia barier w handlu;
- inicjatyw w zakresie integracji regionalnej; oraz
- większej współpracy pomiędzy przedsiębiorstwami.
UE zawarła układy o stowarzyszeniu ze wszystkimi partnerami z wyjątkiem Libii.
Przygotowano także układ z Syrią, który nie został jednak podpisany.

Zakres

Każdy układ jest dostosowany do specyficznych uwarunkowań konkretnego państwa trzeciego. Co do zasady wszystkie one mają jednak tę samą strukturę i obejmują następujące zagadnienia:

dialog polityczny;
swobodny przepływ towarów;
prawo przedsiębiorczości i świadczenie usług;
płatności, kapitał, konkurencja i inne środki ekonomiczne;
współpraca gospodarcza;
współpraca społeczna i kulturalna;
współpraca w dziedzinie ochrony środowiska;
współpraca finansowa;
postanowienia instytucjonalne i ogólne.

Cele

Cele tych dwustronnych układów są w dużej mierze zbieżne i obejmują w szczególności:

promowanie wzajemnej współpracy pomiędzy państwami regionu Morza Śródziemnego, która to współpraca przyczynia się do pokoju, stabilności oraz rozwoju gospodarczego i społecznego;
ustanowienie strefy wolnego handlu.

Ustanowienie strefy wolnego handlu

W układach przewidziano możliwość ustanowienia w regionie Morza Śródziemnego – zgodnie z zasadami Światowej Organizacji Handlu – strefy wolnego handlu.
Strefa wolnego handlu jest ustanawiana po upływie okresu przejściowego wynoszącego 12 lat od chwili wejścia układów w życie.
Swobodny przepływ towarów pomiędzy UE a państwami regionu Morza Śródziemnego musi być wynikiem:
- stopniowego znoszenia ceł;
- zakazu stosowania (z pewnymi wyjątkami) ograniczeń ilościowych w wywozie i przywozie, a także środków o skutku równoważnym lub dyskryminującym w stosunkach pomiędzy stronami.
Strony potwierdzają swoje zobowiązania wynikające z Układu ogólnego w sprawie handlu usługami (GATS).
Państwa trzecie muszą doprowadzić do pełnej liberalizacji sektora kapitałowego niezwłocznie po zapewnieniu odpowiednich warunków.
Należy stopniowo wprowadzać w życie mechanizm rozstrzygania sporów.

Ustalenia instytucjonalne

Na mocy układów tworzy się strukturę instytucjonalną, w której skład wchodzi:

Rada Stowarzyszenia zbierająca się na szczeblu ministerialnym. Podejmuje ona decyzje i wydaje zalecenia, tak aby możliwe było osiągnięcie ustalonych celów,
Komitet Stowarzyszenia odpowiedzialny za wykonywanie układu i rozstrzyganie rozbieżności dotyczących jego stosowania i wykładni.

DATA WEJŚCIA W ŻYCIE

Układy o stowarzyszeniu weszły w życie w następujących dniach:

1 lipca 1997 r. – układ przejściowy z Palestyną*
1 marca 2000 r. – Maroko
1 czerwca 2000 r. – Izrael
1 maja 2002 r. – Jordania
1 czerwca 2004 r. – Egipt
1 września 2005 r. – Algieria
1 kwietnia 2006 r. – Liban
1 marca 1998 r. – Tunezja.

KONTEKST

Partnerstwo eurośródziemnomorskie (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Decyzja Rady 2006/356/WE z dnia 14 lutego 2006 r. w sprawie zawarcia Układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Libańską, z drugiej strony (Dz.U. L 143 z 30.5.2006, s. 1)

Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony a Republiką Libańską, z drugiej strony – PROTOKÓŁ 1 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie na terytorium Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z Libanu, o których mowa w art. 14 ust. 1 – PROTOKÓŁ 2 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie do Libanu produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty, o których mowa w art. 14 ust. 2 – PROTOKÓŁ 3 w sprawie handlu pomiędzy Libanem a Wspólnotą przetworzonymi produktami rolnymi, o których mowa w art. 14 ust. 3 – PROTOKÓŁ 4 w sprawie definicji pojęcia „produkty pochodzące” i metod współpracy administracyjnej – PROTOKÓŁ 5 w sprawie wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach celnych (Dz.U. L 143 z 30.5.2006, s. 2–188)

Kolejne zmiany układu zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Decyzja Rady 2005/690/WE z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie zawarcia Układu Eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Algierską Republiką Ludowo-Demokratyczną, z drugiej strony (Dz.U. L 265 z 10.10.2005, s. 1)

Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Algierską Republiką Ludowo-Demokratyczną, z drugiej strony – Załączniki – Protokoły – Akt końcowy – Deklaracje (Dz.U. L 265 z 10.10.2005, s. 2–228)

Decyzja Rady 2004/635/WE z dnia 21 kwietnia 2004 r. dotycząca zawarcia Eurośródziemnomorskiego Układu ustanawiającego Stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Arabską Republiką Egiptu, z drugiej strony (Dz.U. L 304 z 30.9.2004, s. 38)

Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Arabską Republiką Egiptu, z drugiej strony – Protokoły – Akt końcowy – Deklaracje Porozumienie w formie wymiany listów między Wspólnotą a Egiptem dotyczące przywozu do Wspólnoty świeżych kwiatów ciętych i kwiatów oraz pąków kwiatowych objętych podpozycją 0603 10 Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.U. L 304 z 30.9.2004, s. 39–208)

Decyzja Rady i Komisji 2002/357/WE, EWWiS z dnia 26 marca 2002 r. w sprawie zawarcia Układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego Stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z jednej strony, oraz Jordańskim Królestwem Haszymidzkim, z drugiej strony (Dz.U. L 129 z 15.5.2002, s. 1–2)

Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Jordańskim Królestwem Haszymidzkim, z drugiej strony – Protokół 1 dotyczący ustaleń stosowanych w przywozie do Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z Jordanii – Protokół 2 dotyczący ustaleń stosowanych w przywozie do Jordanii produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty – Protokół 3 dotyczący definicji pojęcia „produktów pochodzących” i metod współpracy administracyjnej – Protokół 4 w sprawie wzajemnej pomocy między organami administracyjnymi w sprawach celnych – Akt końcowy (Dz.U. L 129 z 15.5.2002, s. 3–176)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Rady i Komisji 2000/384/WE, EWWiS z dnia 19 kwietnia 2000 r. w sprawie zawarcia Układu eurośródziemnomorskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Państwem Izrael, z drugiej strony (Dz.U. L 147 z 21.6.2000, s. 1–2)

Układ eurośródziemnomorski ustanawiający Stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Państwem Izrael, z drugiej strony – Protokół 1 dotyczący ustaleń mających zastosowanie w odniesieniu do przywozu do Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z Izraela – Protokół 2 dotyczący ustaleń mających zastosowanie w odniesieniu do przywozu do Izraela produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty – Protokół 3 dotyczący spraw ochrony roślin – Protokół 4 dotyczący określenia pojęcia „produktów pochodzących” oraz metod współpracy administracyjnej – Protokół 5 w sprawie wzajemnej pomocy pomiędzy organami administracyjnymi w zakresie spraw celnych – Wspólne deklaracje – Porozumienie w formie wymiany listów dotyczące nierozstrzygniętych zagadnień dwustronnych – Porozumienie w formie wymiany listów odnoszące się do protokołu 1 i dotyczące przywozu do Wspólnoty świeżych kwiatów ciętych i pąków kwiatowych objętych podpozycją 0603 10 Wspólnej Taryfy Celnej – Porozumienie w formie wymiany listów dotyczące stosowania porozumień Rundy Urugwajskiej – Deklaracje Wspólnoty Europejskiej – Deklaracja Izraela (Dz.U. L 147 z 21.6.2000, s. 3–172)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Rady i Komisji 2000/204/WE, EWWiS z dnia 26 stycznia 2000 r. w sprawie zawarcia Układu Eurośródziemnomorskiego ustanawiającego Stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z jednej strony, a Królestwem Maroka z drugiej strony (Dz.U. L 70 z 18.3.2000, s. 1)

Układ eurośródziemnomorski ustanawiający stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Królestwem Maroka, z drugiej strony – Protokół 1 dotyczący ustaleń mających zastosowanie w odniesieniu do przywozu do Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z Maroka – Protokół 2 dotyczący ustaleń mających zastosowanie w odniesieniu do przywozu do Wspólnoty produktów rybołówstwa pochodzących z Maroka – Protokół 3 dotyczący ustaleń mających zastosowanie w odniesieniu do przywozu do Maroka produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty – Protokół 4 dotyczący definicji pojęcia produktów pochodzących i metod współpracy administracyjnej – Protokół 5 w sprawie wzajemnej pomocy między organami administracyjnymi w sprawach celnych – Akt końcowy – Wspólne deklaracje – Porozumienia w formie wymiany listów – Deklaracja Wspólnoty – Deklaracje Maroka (Dz.U. L 70 z 18.3.2000, s. 2–204)

Decyzja Rady i Komisji 98/238/WE, EWWiS z dnia 26 stycznia 1998 r. w sprawie zawarcia Układu Eurośródziemnomorskiego, ustanawiającego stowarzyszenie między Wspólnotami Europejskimi i ich Państwami Członkowskimi z jednej strony, a Republiką Tunezyjską z drugiej strony (Dz.U. L 97 z 30.3.1998, s. 1)

Układ Eurośródziemnomorski ustanawiający Stowarzyszenie między Wspólnotą Europejską i jej Państwami Członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Tunezyjską, z drugiej strony – Protokół nr 1 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie do Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z Tunezji – Protokół nr 2 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie do Wspólnoty produktów rybołówstwa pochodzących z Tunezji – Protokół nr 3 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie do Tunezji produktów rolnych pochodzących z Wspólnoty – Protokół nr 4 dotyczący definicji „produktów pochodzących” oraz metod współpracy administracyjnej – Protokół nr 5 w sprawie wzajemnej pomocy organów administracyjnych w sprawach celnych – Wspólne deklaracje – Deklaracje (Dz.U. L 97 z 30.3.1998, s. 2–183)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Decyzja Rady 97/430/WE z dnia 2 czerwca 1997 r. dotycząca zawarcia Eurośródziemnomorskiego przejściowego układu stowarzyszeniowego w sprawie wymiany handlowej i współpracy między Wspólnotą Europejską z jednej strony a Organizacją Wyzwolenia Palestyny (OWP) na rzecz Autonomii Palestyńskiej Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy z drugiej strony (Dz.U. L 187 z 16.7.1997, s. 1–2)

Eurośródziemnomorski przejściowy układ stowarzyszeniowy w sprawie wymiany handlowej i współpracy między Wspólnotą Europejską z jednej strony a Organizacją Wyzwolenia Palestyny (OWP) na rzecz Autonomii Palestyńskiej Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy z drugiej strony – Protokół 1 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie do Wspólnoty produktów rolnych pochodzących z Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy – Protokół 2 w sprawie uzgodnień stosowanych w przywozie na Zachodni Brzeg i do Strefy Gazy produktów rolnych pochodzących ze Wspólnoty – Protokół 3 dotyczący definicji pojęcia „produkty pochodzące” i metod współpracy administracyjnej – Akt końcowy – Wspólne deklaracje – Deklaracja Wspólnoty Europejskiej (Dz.U. L 187 z 16.7.1997, s. 3–135)

Zobacz tekst skonsolidowany.

* Użycie tej nazwy nie może być utożsamiane z uznaniem państwa Palestyny i nie wpływa na indywidualne stanowiska państw członkowskich w tej sprawie.

Ostatnia aktualizacja: 27.03.2020

Top

All