Wspólnota Transportowa

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Traktat ustanawiający Wspólnotę Transportową

Decyzja (UE) 2019/392 – zawarcie w imieniu Unii Europejskiej Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Transportową

JAKIE SĄ CELE TRAKTATU I DECYZJI?

• Celem traktatu jest stworzenie wspólnoty transportowej między Unią Europejską a sześcioma państwami Bałkanów Zachodnich w Europie Południowo-Wschodniej, czyli Republiką Albanii, Bośnią i Hercegowiną, Republiką Macedonii Północnej (poprzednio była jugosłowiańska republika Macedonii), Kosowem*, Czarnogórą i Republiką Serbii.
• Obejmuje on transport drogowy, kolejowy, wodny śródlądowy i morski oraz rozwija sieć transportową.
• Decyzja zatwierdza traktat, który Komisja Europejska wynegocjowała z partnerami UE z Europy Południowo-Wschodniej.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W traktacie wymieniono przepisy UE dotyczące transportu (kolejowego, drogowego, morskiego, wodnego śródlądowego i infrastruktury), środowiska, zamówień publicznych, konkurencji oraz przepisy proceduralne, które mają zostać wdrożone przez wszystkie strony.

UE i sześć państw Europy Południowo-Wschodniej:

• udostępniają infrastrukturę przedsiębiorstw kolejowych prowadzących działalność w zakresie międzynarodowych przewozów pasażerskich lub towarowych w wyżej wymienionych krajach;
• wspierają efektywny, bezpieczny i chroniony transport wodny śródlądowy i morski;
• ułatwiają procedury administracyjne i formalności na potrzeby przekraczania granicy z jednej jurysdykcji do drugiej;
• zakazują wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową;
• zgadzają się kierować wszelkie spory prawne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
• wnoszą wkład do budżetu Wspólnoty Transportowej (UE wnosi 80 %, a jej partnerzy 20 %);
• konsultują się ze sobą w kwestiach dotyczących transportu wchodzących w zakres kompetencji organizacji międzynarodowych i inicjatyw regionalnych.

UE i sześć państw Europy Południowo-Wschodniej muszą:

• wdrożyć odpowiednie przepisy unijnego dorobku prawnego dotyczące kwestii socjalnych, ochrony środowiska i zamówień publicznych;
• opracować efektywne systemy zarządzania ruchem;
• wspierać efektywny, bezpieczny i chroniony transport drogowy zgodny ze standardami działania i politykami UE;
• zapewnić, aby przepisy w zakresie pomocy państwa i konkurencji były stopniowo dostosowywane do unijnego dorobku prawnego.

Wspólnota Transportowa:

• wzmacnia i wspiera dialog społeczny, podstawowe prawa pracownicze, przepisy prawa pracy, bezpieczeństwo i zdrowie w miejscu pracy, równe szanse i zaangażowanie partnerów społecznych w sektor transportu;
• wspiera transeuropejską sieć transportową (TEN-T)* i co dwa lata opracowuje pięcioletni kroczący plan prac na potrzeby rozwoju sieci oraz określenia projektów priorytetowych.

Traktat ustanawia:

• radę ministerialną, która przedstawia ogólne wytyczne polityki i dokonuje przeglądu postępów;
• regionalny komitet sterujący, który zarządza traktatem i jest uprawniony do ustanawiania komitetów technicznych;
• stały sekretariat z siedzibą w Belgradzie, który zapewnia wsparcie administracyjne i działa jako obserwatorium ds. transportu;
• uregulowania przejściowe dla każdego z sześciu państw Europy Południowo-Wschodniej;
• przegląd po pięciu latach.

OD KIEDY TRAKTAT MA ZASTOSOWANIE?

Traktat miał tymczasowe zastosowanie od 9 października 2017 r w Albanii, Bośni i Hercegowinie i Kosowie*, a od 29 listopada 2017 r. w Serbii.

Wszedł w życie w dniu 1 maja 2019 r.

KONTEKST

• Wzmacnianie współpracy regionalnej z Bałkanami Zachodnimi ma kluczowe znaczenie dla stabilności politycznej, bezpieczeństwa, dobrobytu gospodarczego i rozwoju społecznego w tym regionie.
• Wspólnota transportowa pomaga wspierać konkurencyjność państwa poprzez usprawnianie krajowych systemów i infrastruktury, a także zwiększa wydajność sieci i jakość usług oraz ogólnie rozwija stosunki dobrosąsiedzkie.
• Traktat nie zawiera przepisów dotyczących transportu drogowego towarów. Ruch ten jest regulowany przez umowy dwustronne pomiędzy UE a państwami Europy Południowo-Wschodniej.
• Więcej informacji:
  • Wspólnota Transportowa (Komisja Europejska)
  • Bałkany Zachodnie (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNE DOKUMENTY

Traktat ustanawiający Wspólnotę Transportową (Dz.U. L 278 z 27.10.2017, s. 3–53)

Decyzja Rady (UE) 2019/392 z dnia 4 marca 2019 r. w sprawie zawarcia w imieniu Unii Europejskiej Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Transportową (Dz.U. L 71 z 13.3.2019, s. 1–4)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Informacja o dacie wejścia w życie Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Transportową (Dz.U. L 176 z 1.7.2019, s. 1)

Informacja dotycząca daty podpisania i tymczasowego stosowania Traktatu o Wspólnocie Transportowej UE–Bałkany Zachodnie (Dz.U L 17 z 23.1.2018, s. 1)

Ostatnia aktualizacja: 07.01.2020