Misja UE w Kosowie* — utrzymanie praworządności

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Wspólne działanie 2008/124/WPZiB — misja UE w zakresie praworządności — EULEX Kosowo

JAKIE SĄ CELE WSPÓLNEGO DZIAŁANIA?

Celem wspólnego działania jest ustanowienie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie, zwanej też EULEX Kosowo, aby wesprzeć tamtejsze instytucje, władze sądownicze, służby policji i inne organy ścigania w ich działaniach zmierzających do osiągnięcia stabilności i przyjęcia odpowiedzialności. Ponadto określone w nim zostały niektóre zadania mające służyć powyższemu celowi.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Aby zrealizować swoją misję, EULEX Kosowo zakłada dalsze rozwijanie i wzmacnianie niezależnego, wieloetnicznego systemu wymiaru sprawiedliwości, w tym służb celnych, zapewniając niezależność tych instytucji od nacisków politycznych oraz działanie z poszanowaniem międzynarodowo uznanych norm. Obejmuje on:

• monitoruje instytucje Kosowa, a także mentoruje i doradza im;
• zapewnia utrzymanie i wspieranie praworządności oraz porządku publicznego — w stosownych przypadkach przez uchylanie decyzji uprzednio podjętych przez władze Kosowa;
• pilnuje, by przypadki zbrodni wojennych, terroryzmu, przestępczości zorganizowanej, korupcji, zbrodni międzyetnicznych, przestępstw finansowych/gospodarczych i innych poważnych przestępstw były właściwie rozliczane — w stosownych przypadkach przy wsparciu międzynarodowych organów lub też poprzez utworzenie struktur współpracy i koordynacji między władzami policyjnymi i prokuratorskimi;
• przyczynia się do zwalczania korupcji, oszustw i przestępstw finansowych;
• pomaga w realizacji kosowskiej strategii przeciwko korupcji;
• zapewnia we wszystkich swoich działaniach poszanowanie praw człowieka i uwzględnianie problematyki płci; oraz
• prowadzi współpracę z agencjami UE, wymiarem sprawiedliwości i organami ścigania państw członkowskich UE i państw trzecich oraz wspiera organy ścigania Kosowa w budowaniu potencjału w zakresie wymiany informacji z regionalnymi i międzynarodowymi odpowiednikami w dziedzinie pomocy prawnej i współpracy w sprawach karnych.

Przeniesione postępowanie sądowe

W ramach swojego mandatu EULEX Kosowo wspiera prowadzenie przeniesionych postępowań sądowych w państwie UE, aby ścigać czyny opisane w sprawozdaniu Rady Europy zatytułowanym Niehumanitarne traktowanie ludzi oraz nielegalny handel narządami ludzkimi w Kosowie przedstawionym w dniu 12 grudnia 2010 r. Wykonując swoje obowiązki, sędziowie i prokuratorzy muszą być w pełni niezależni.

Struktura

Jako że EULEX Kosowo jest misją realizowaną w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, jego kwatera główna mieści się w Prisztinie. Dodatkowo posiada biura regionalne i lokalne w całym Kosowie oraz komórkę wspierającą w Brukseli. Faza operacyjna rozpoczyna się w momencie przekazania władzy przez misję Organizacji Narodów Zjednoczonych w Kosowie.

Dowódca operacji cywilnej, pod kontrolą polityczną i kierownictwem strategicznym Komitetu Politycznego i Bezpieczeństwa (KPiB) oraz ogólnym zwierzchnictwem Wysokiego Przedstawiciela Unii do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa, sprawuje dowództwo i kontrolę na poziomie strategicznym, a szef misji na szczeblu lokalnych działań wojskowych.

Personel EULEX Kosowo składa się głównie z osób oddelegowanych przez państwa lub instytucje UE, które ponoszą koszty delegacji. Oddelegowany personel pozostaje pod pełnym dowództwem krajowych organów wysyłającego państwa lub wysyłającej instytucji UE, ale kontrolę operacyjną nad nim pełni dowódca operacji cywilnej, który stosownie do potrzeb konsultuje się ze Specjalnym Przedstawicielem Unii Europejskiej.

Bezpieczeństwo

Dowódca operacji cywilnej kieruje planowaniem środków bezpieczeństwa przez szefa misji zgodnie z polityką UE na mocy postanowień tytułu V Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przed objęciem swoich funkcji personel uczestniczy w obowiązkowym szkoleniu w zakresie bezpieczeństwa, a ponadto regularnie bierze udział w szkoleniach aktualizujących w teatrze działań wojskowych.

Uprawnienia

W celu realizacji niniejszego wspólnego działania EULEX Kosowo ma upoważnienie do:

• nabywania usług i towarów;
• zawierania umów i uzgodnień administracyjnych;
• zatrudniania personelu;
• posiadania rachunków bankowych;
• nabywania i zbywania aktywów; oraz
• bycia stroną postępowania sądowego.

Finansowanie

Wspólne działanie zawiera też ustalenia w zakresie corocznego finansowania EULEX Kosowo. W skład EULEX Kosowo wchodzi komórka ds. projektów, której zadaniem jest określanie i realizowanie projektów, a w stosownych przypadkach także koordynowanie i doradzanie w zakresie określonych projektów państw UE i państw trzecich. W niektórych przypadkach jest też upoważniona do korzystania z wkładów finansowych tych państw w celu realizacji projektów, z zastrzeżeniem uzyskania zgody KPiB.

Informacje i dokumenty

Wysoki Przedstawiciel jest upoważniony do udostępniania Organizacji Narodów Zjednoczonych, NATO/KFOR, Fronteksowi i innym stronom trzecim związanym z niniejszym wspólnym działaniem informacji niejawnych zgodnie z decyzją 2013/488/UE.

Przegląd

Nie później niż sześć miesięcy przed zakończeniem okresu obowiązywania niniejszego wspólnego działania Rada oceni, czy EULEX Kosowo należy przedłużyć.

OD KIEDY WSPÓLNE DZIAŁANIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ona zastosowanie od 4 lutego 2008 r. Jego ważność upływa w dniu 14 czerwca 2025 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• EULEX Kosowo (Europejska Służba Działań Zewnętrznych).

GŁÓWNY DOKUMENT

Wspólne działanie Rady 2008/124/WPZiB z dnia 4 lutego 2008 r. w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie,*EULEX KOSOWO (Dz.U. L 42 z 16.2.2008, s. 92–98).

Kolejne zmiany do wspólnego działania Rady 2008/124/WPZiB zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Decyzja Rady (WPZiB) 2020/792 z dnia 11 czerwca 2020 r. zmieniająca wspólne działanie 2008/124/WPZiB w sprawie misji Unii Europejskiej w zakresie praworządności w Kosowie* (Dz.U. L 193 z 17.6.2020, s. 9–10).

Ostatnia aktualizacja: 17.11.2023