Zwalczanie korupcji w sektorze prywatnym

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Decyzja ramowa Rady 2003/568/WSISW w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym

JAKI JEST CEL DECYZJI?

• W niniejszej decyzji kryminalizuje się zarówno korupcję czynną*, jak i bierną* w sektorze prywatnym. Osoby prawne* mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności za tego typu przestępstwa.
• Niniejsza decyzja uchyla wspólne działanie 98/742/WSiSW.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Włączenie pojęcia korupcji do krajowego prawa karnego

• Państwa członkowskie są zobowiązane do penalizowania umyślnie podjętych działań w ramach prowadzenia działalności gospodarczej:
  • korumpowanie danej osoby: obiecywanie, oferowanie lub przekazywanie, bezpośrednio lub przez pośrednika, osobie, która sprawując jakąkolwiek funkcję kierowniczą w podmiocie działającym w sektorze prywatnym lub w nim pracując, nienależnej korzyści jakiegokolwiek rodzaju, z przeznaczeniem dla tej osoby lub dla strony trzeciej, w takim celu, aby ta osoba podjęła działania lub powstrzymała się od podjęcia działań, z naruszeniem obowiązków* tej osoby;
  • domaganie się nienależnej korzyści: dana osoba żąda lub otrzymuje – bezpośrednio lub przez pośrednika – nienależną korzyść jakiegokolwiek rodzaju lub też przyjmuje obietnicę takiej korzyści, z przeznaczeniem dla siebie lub strony trzeciej, przy zarządzaniu podmiotem w sektorze prywatnym lub wykonywaniu w nim pracy na jakimkolwiek stanowisku, w celu podjęcia działań lub powstrzymania się od podjęcia działań, z naruszeniem obowiązków tej osoby.
• Powyższe stosuje się do działań gospodarczych zarówno w podmiotach nastawionych na zysk, jak i w podmiotach nienastawionych na zysk. W czasie przyjmowania niniejszej decyzji państwa członkowskie mogły ograniczyć zakres do takich działań, które oznaczają lub mogą oznaczać zakłócenie konkurencji w odniesieniu do kupna towarów lub usług. Ograniczenie to straciło już ważność. Ograniczenia były ważne przez pięć lat od 22 lipca 2005 r.
• Państwa członkowskie musiały przekazać Radzie deklaracje dotyczące sposobu ich działania w momencie przyjęcia niniejszej decyzji. Przed 22 lipca 2010 r. Rada musiała dokonać przeglądu deklaracji przekazanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do ograniczeń.

Odpowiedzialność karna osób fizycznych i prawnych

• Niniejsza decyzja ma na celu zapewnienie, że nie tylko osoby fizyczne, takie jak pracownicy, lecz również osoby prawne, takie jak przedsiębiorstwa, mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności.
• Jeżeli chodzi o odpowiedzialność karną osób fizycznych państwa członkowskie zapewniają, aby działania, o których mowa, podlegały karze, której górna granica wynosi co najmniej od jednego do trzech lat pozbawienia wolności. Na przykład, jeżeli w państwie członkowskim dane działanie podlega karze do jednego roku pozbawienia wolności, a w innym do dwóch lat pozbawienia wolności, wówczas oba przypadki spełniają kryteria określone w niniejszej decyzji ramowej. Państwa członkowskie mogą stosować również wyższe progi dla określenia górnej granicy kary pozbawienia wolności.
• Prawo do prowadzenia działalności gospodarczej może zostać tymczasowo zawieszone. Podżeganie do popełnienia jednego z czynów wskazanych powyżej lub pomoc do takiego zachowania również stanowią przestępstwo.
• Osoby prawne mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności karnej za przestępstwa obejmujące korupcję, jeżeli zostały one popełnione na ich korzyść przez jakąkolwiek osobę fizyczną działającą indywidualnie, lub która ma w niej pozycję kierowniczą, w oparciu o:
  • prawo do reprezentowania osoby prawnej;
  • uprawnienia do podejmowania decyzji w imieniu osoby prawnej;
  • uprawnienia do sprawowania kontroli w strukturach osoby prawnej.
• Kary dla osób prawnych mogą obejmować karę grzywny lub inną karę. Ponadto państwa członkowskie muszą rozważyć pozbawienie prawa do korzystania ze świadczeń publicznych lub pomocy publicznej, czasowy lub stały zakaz prowadzenia działalności gospodarczej itd.

Jurysdykcja

Każde państwo członkowskie posiada jurysdykcję, jeżeli przestępstwo to zostało popełnione:

• na jego terytorium;
• przez jednego z jego obywateli;
• na korzyść osoby prawnej, której siedziba zarządu znajduje się na terytorium tego państwa członkowskiego.

Niniejsza decyzja ma zastosowanie do Gibraltaru.

Niniejsza decyzja została objęta wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w sprawie C-176/03 dotyczącej podziału kompetencji między Komisję Europejską a Radę w sprawach karnych.

OD KIEDY DECYZJA MA ZASTOSOWANIE?

Państwa członkowskie musiały podjąć środki niezbędne do zapewnienia zgodności z przepisami niniejszej decyzji do 22 lipca 2005 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Korupcja (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Decyzja ramowa Rady 2003/568/WSiSW z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym (Dz.U. L 192 z 31.7.2003, s. 54–56)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady oceniające, w jakim zakresie państwa członkowskie podjęły środki niezbędne do zapewnienia zgodności z decyzją ramową Rady 2003/568/WSISW z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie zwalczania korupcji w sektorze prywatnym (COM(2019) 355 final, 26.7.2019)

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2020