Krótka sprzedaż papierów wartościowych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) nr 236/2012 w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Rozporządzenie (UE) nr 236/2012 ma na celu uregulowanie wybranych aspektów dotyczących krótkiej sprzedaży* i swapów ryzyka kredytowego* w Unii Europejskiej (UE).
• Przewiduje ono:
  • jednolite wymogi dotyczące przejrzystości obowiązujące osoby zarządzające inwestycjami;
  • nowe uprawnienia przysługujące regulatorom finansowym w państwach członkowskich UE i Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA), z których mogą one skorzystać w wyjątkowych okolicznościach*, jeżeli istnieje poważne zagrożenie dla stabilności finansowej.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Rozporządzenie:

• obejmuje swoim zakresem wszystkie typy instrumentów finansowych, zwłaszcza akcje notowane w UE, instrumenty pochodne i instrumenty długu państwowego (instrumenty dłużne emitowane przez rządy);
• ustanawia surowe zasady dotyczące krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego, proporcjonalnie do ryzyka z nimi związanego, w tym:
  • środki mające przeciwdziałać „nagiej” krótkiej sprzedaży* akcji i instrumentów dłużnych emitowanych przez rządy,
  • zakaz dotyczący „nagich” swapów ryzyka kredytowego (w tym związanych z instrumentami długu państwowego);
• wprowadza wymogi dotyczące ujawniania – osoby zarządzające inwestycjami mają ujawniać niektóre transakcje krótkiej sprzedaży właściwym organom, natomiast większe transakcje, które przekraczają pewien próg, mają być publicznie ujawniane na rynku;
• przyznaje właściwym organom, w okresach poważnej niestabilności finansowej w danym państwie członkowskim lub w UE jako całości, tymczasowe uprawnienia pozwalające im nałożyć wymogi w zakresie większej przejrzystości lub wprowadzić ograniczenia dotyczące transakcji krótkiej sprzedaży i swapów ryzyka kredytowego;
• przyznaje ESMA:
  • kluczową rolę koordynacyjną z myślą o zapewnieniu spójności między właściwymi organami krajowymi i zagwarantowaniu, aby wszelkie podejmowane środki były konieczne i proporcjonalne,
  • uprawnienie do podejmowania środków, jeżeli sytuacja wywołuje skutki transgraniczne.

Akty wykonawcze i delegowane

• W rozporządzeniu wykonawczym (UE) nr 827/2012 ustanowiono standardy techniczne dotyczące:
  • środków podawania do publicznej wiadomości pozycji netto z tytułu akcji;
  • formy, w jakiej ESMA mają być przekazywane informacje w odniesieniu do pozycji krótkich netto;
  • rodzajów umów, porozumień i środków, które w odpowiedni sposób zapewniają dostępność akcji lub instrumentów związanych z długiem państwowym na potrzeby rozrachunku; oraz
  • dat i okresu na potrzeby ustalenia głównego systemu obrotu akcją.
• Rozporządzenie delegowane (UE) nr 826/2012 uzupełnia rozporządzenie (UE) nr 236/2012 w zakresie:
  • standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie zgłaszania i ujawniania pozycji krótkich netto;
  • szczegółowej treści informacji, które mają być udostępniane ESMA w odniesieniu do pozycji krótkich netto; oraz
  • metody obliczania obrotu na potrzeby ustalenia akcji objętych wyłączeniem.
• Rozporządzenie delegowane (UE) nr 918/2012 uzupełnia rozporządzenie (UE) nr 236/2012 w zakresie:
  • definicji,
  • obliczania pozycji krótkich netto, pokrytych swapów ryzyka kredytowego z tytułu długu państwowego, progów powodujących obowiązek zgłoszenia, progów płynności w odniesieniu do zawieszenia ograniczeń, znacznych spadków wartości instrumentów finansowych i wystąpienia niekorzystnych zdarzeń.
• Rozporządzenie delegowane (UE) nr 919/2012 uzupełnia rozporządzenie (UE) nr 236/2012 w odniesieniu do standardów technicznych określających metodę obliczania spadku wartości akcji płynnych i innych instrumentów finansowych.

Pandemia COVID-19 – decyzje ESMA

• 16 marca 2020 r., w następstwie wybuchu pandemii COVID-19 oraz ze względu na wynikające z niej poważne zagrożenie dla zaufania do rynków w UE, ESMA wydał decyzję (decyzję (UE) 2020/525) tymczasowo zobowiązującą osoby posiadające pozycje krótkie netto z tytułu akcji w obrocie na rynku regulowanym w UE do powiadomienia właściwego organu krajowego o takiej pozycji, jeżeli osiąga ona lub przekracza 0,1 % wyemitowanego kapitału zakładowego po wejściu w życie decyzji. Okres obowiązywania tej decyzji kilkakrotnie przedłużano – ostatecznie wygasła ona 19 marca 2021 r.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Akt ten obowiązuje od 1 listopada 2012 r.

KONTEKST

W okresie niestabilności finansowej pewne transakcje finansowe, na przykład krótka sprzedaż i swapy ryzyka kredytowego, wiążą się z ryzykiem pogłębienia spadkowej spirali cen akcji, zwłaszcza instytucji finansowych, co może prowadzić do ich bankructwa i powstania ryzyka dla całego systemu finansowego. Tego typu niestabilność rynków finansowych może przenieść się na gospodarkę realną.

Więcej informacji:

• Krótka sprzedaż (Komisja Europejska)
• Krótka sprzedaż (ESMA).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 z dnia 14 marca 2012 r. w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego (Dz.U. L 86 z 24.3.2012, s. 1–24).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) nr 236/2012 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2859 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie ustanowienia europejskiego pojedynczego punktu dostępu zapewniającego scentralizowany dostęp do publicznie dostępnych informacji mających znaczenie dla usług finansowych, rynków kapitałowych i zrównoważonego rozwoju (Dz.U. L, 2023/2859, 20.12.2023).

Zob. tekst skonsolidowany.

Decyzja Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (UE) 2020/525 z dnia 16 marca 2020 r. w sprawie nałożenia na osoby fizyczne lub prawne, które posiadają pozycje krótkie netto, obowiązku czasowego obniżenia progów skutkujących obowiązkiem zgłoszenia pozycji krótkich netto w odniesieniu do wyemitowanego kapitału podstawowego przedsiębiorstw, których akcje są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym powyżej określonego progu, w celu powiadomienia właściwych organów zgodnie z art. 28 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 (Dz.U. L 116 z 15.4.2020, s. 5–13).

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1033 z dnia 23 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie (UE) nr 600/2014 w sprawie rynków instrumentów finansowych, rozporządzenie (UE) nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku oraz rozporządzenie (UE) nr 909/2014 w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych (Dz.U. L 175 z 30.6.2016, s. 1–7).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 826/2012 z dnia 29 czerwca 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących wymogów w zakresie zgłaszania i ujawniania pozycji krótkich netto, szczegółowej treści informacji, które mają być udostępniane Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych w odniesieniu do pozycji krótkich netto, oraz metody obliczania obrotu na potrzeby ustalenia akcji objętych wyłączeniem (Dz.U. L 251 z 18.9.2012, s. 1–10).

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 827/2012 z dnia 29 czerwca 2012 r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne dotyczące środków podawania do publicznej wiadomości pozycji netto z tytułu akcji, formy, w jakiej mają być przekazywane Europejskiemu Urzędowi Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych informacje w odniesieniu do pozycji krótkich netto, rodzajów umów, porozumień i środków, które w odpowiedni sposób zapewniają dostępność akcji lub instrumentów związanych z długiem państwowym na potrzeby rozrachunku oraz dat i okresu na potrzeby ustalenia głównego systemu obrotu akcją, zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego (Dz.U. L 251 z 18.9.2012, s. 11–18).

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 918/2012 z dnia 5 lipca 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego w odniesieniu do definicji, obliczania pozycji krótkich netto, pokrytych swapów ryzyka kredytowego z tytułu długu państwowego, progów powodujących obowiązek zgłoszenia, progów płynności w odniesieniu do zawieszenia ograniczeń, znacznych spadków wartości instrumentów finansowych i wystąpienia niekorzystnych zdarzeń (Dz.U. L 274 z 9.10.2012, s. 1–15).

Zob. tekst skonsolidowany.

Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 919/2012 z dnia 5 lipca 2012 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 236/2012 w sprawie krótkiej sprzedaży i wybranych aspektów dotyczących swapów ryzyka kredytowego w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych określających metodę obliczania spadku wartości akcji płynnych i innych instrumentów finansowych (Dz.U. L 274 z 9.10.2012, s. 16–17).

Ostatnia aktualizacja: 25.09.2024