Ochrona zwierząt podczas ich uśmiercania

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (WE) nr 1099/2009 w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania

STRESZCZENIE

JAKIE SĄ CELE NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA?

• Wprowadza ono przepisy dotyczące dobrostanu zwierząt odnoszące się do uśmiercania lub uboju zwierząt utrzymywanych w celu produkcji żywności i produktów, takich jak futro i skóra. Przepisy obejmują też uśmiercanie zwierząt na fermach w innych przypadkach, np. w celu zwalczania chorób.
• Rozporządzenie nie dotyczy uśmiercania dziko występujących zwierząt oraz uśmiercania zwierząt podczas eksperymentów naukowych, polowań, imprez kulturalnych lub sportowych, oraz usypiania przez weterynarza, nie dotyczy też drobiu, królików i zajęcy przeznaczonych do własnej konsumpcji domowej.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Podczas uśmiercania oszczędza się wszelkiego niepotrzebnego bólu, niepokoju lub cierpienia. Podmioty gospodarcze, np. prowadzące rzeźnie, zapewniają zwierzętom:

• fizyczny komfort i ochronę, utrzymywanie ich w czystości, ochronę przed urazami oraz obchodzenie się z nimi i przetrzymywanie ich w sposób uwzględniający ich zwykłe zachowanie,
• warunki, w których nie wykazują oznak niepotrzebnego bólu lub strachu ani nietypowego zachowania,
• warunki, w których nie cierpią z powodu przedłużającego się braku pokarmu lub wody,
• warunki, w których wyeliminowany jest niepotrzebny kontakt z innymi zwierzętami, który mógłby negatywnie wpłynąć na ich dobrostan.

Obiekty używane do uśmiercania muszą spełniać wszystkie powyższe warunki przez cały rok.

Krępowanie i metody ogłuszania

Rozporządzenie określa szczegółowe zasady dotyczące krępowania i ogłuszania zwierząt, w tym dotyczące szkoleń osób uczestniczących w tych procedurach i odpowiedniego utrzymania i konserwacji urządzeń. Rozporządzenie przewiduje stosowanie różnych metod dla różnych zwierząt. Przepisy wymagają w szczególności, aby ogłuszone zwierzęta pozostały nieprzytomne do śmierci, z wyjątkiem zwierząt poddawanych ubojowi według szczególnych metod wymaganych przez obrzędy religijne, pod warunkiem że ubój ma miejsce w rzeźni.

Świadectwo kwalifikacji

Uśmiercanie i działania związane z uśmiercaniem mogą być przeprowadzane wyłącznie przez osoby posiadające odpowiedni poziom kwalifikacji, aby wykonywać te czynności, nie powodując u zwierząt jakiegokolwiek niepotrzebnego bólu, niepokoju lub cierpienia. Niektóre czynności wymagają posiadania odpowiednich świadectw kwalifikacji, np.:

• obchodzenie się ze zwierzętami i opieka nad nimi przed ich skrępowaniem,
• krępowanie zwierząt w celu ogłuszenia lub uśmiercenia,
• ogłuszanie zwierząt i ocena skuteczności ogłuszenia,
• pętanie lub podwieszanie, lub wykrwawianie żywych zwierząt,
• ubój zgodnie z obyczajami religijnymi.

Świadectwo zdrowia towarzyszące mięsu przywożonemu z państw spoza UE musi poświadczać, że spełnione zostały wymogi równe wymogom określonym w rozporządzeniu.

Rzeźnie

Budowę, wyposażenie rzeźni oraz czynności w nich wykonywane określają szczegółowe przepisy. Podmioty prowadzące rzeźnie muszą nieustannie monitorować procedury oraz wyznaczyć pracownika odpowiedzialnego za dobrostan zwierząt, co ułatwi zapewnienie przestrzegania przepisów. Następujące metody krępowania są zabronione:

• podwieszanie lub podciąganie przytomnych zwierząt,
• mechaniczne unieruchamianie za pomocą zacisków lub wiązanie nóg lub śródstopi.

Zasady nie mają jednak zastosowania w przypadku podwieszania drobiu w pozycji odwróconej i w przypadku uboju rytualnego.

Zmniejszanie liczebności* i uśmiercanie z konieczności

Przed rozpoczęciem wszelkich działań dotyczących zmniejszania liczebności należy ustalić plan działań w celu zapewnienia zgodności z przepisami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Ponadto każdego roku należy przesyłać sprawozdanie dotyczące działań związanych ze zmniejszaniem liczebności. Sprawozdanie musi obejmować w szczególności:

• powody zmniejszania liczebności,
• liczbę uśmierconych zwierząt i ich gatunek,
• użyte metody ogłuszania i uśmiercania,
• opis napotkanych trudności oraz znalezione rozwiązania minimalizujące cierpienie danych zwierząt.

Jeżeli zwierzęta odczuwają silny ból lub cierpienie, posiadacz danych zwierząt podejmuje wszelkie konieczne działania, aby jak najszybciej je uśmiercić.

Niezgodność z przepisami i sankcje

Kraje UE muszą zapewnić, aby przepisy niniejszego rozporządzenia były stosowane oraz aby właściwe organy były umocowane do:

• zmiany procedur lub zwolnienia, lub zatrzymania produkcji,
• zwiększenia częstotliwości kontroli,
• zawieszenia lub cofnięcia świadectwa kwalifikacji.

Sankcje powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

OD KIEDY NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Rozporządzenie ma zastosowanie od 1 stycznia 2013 r.

KONTEKST

W art. 13 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej uznano, że zwierzęta są istotami zdolnymi do odczuwania*.

Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej Komisji Europejskiej poświęconej ubojowi i ogłuszaniu zwierząt

KLUCZOWE POJĘCIA

*Zmniejszenie liczebności: proces uśmiercania zwierząt z przyczyn związanych ze zdrowiem publicznym, zdrowiem zwierząt, dobrostanem zwierząt lub ze względów środowiskowych, pod nadzorem właściwych organów.

*Istota zdolna do odczuwania: stworzenie zdolne do odczuwania bólu i cierpienia fizycznego i psychicznego.

AKT

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (Dz.U. L 303 z 18.11.2009, s. 1–30)

AKTY POWIĄZANE

Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie systemów krępujących bydło przez umieszczanie w położeniu odwrotnym lub wszelkich innych nienaturalnych położeniach (COM(2016) 48 final z 8.2.2016)

Ostatnia aktualizacja: 23.05.2016