Obrót materiałem siewnym roślin uprawnych

 

STRESZCZENIE DOKUMENTÓW:

Dyrektywa 2002/53/WE w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych

Dyrektywa 66/401/EWG w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych

Dyrektywa 66/402/EWG w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin zbożowych

Dyrektywa 2002/57/WE w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych

Dyrektywa 2002/56/WE w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków

Dyrektywa 2002/54/WE w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka

JAKIE SĄ CELE DYREKTYW?

Dyrektywa 2002/53/WE dotyczy kwalifikacji, w celu włączenia do Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych, tych odmian buraka, roślin pastewnych, zbóż, ziemniaka oraz roślin oleistych i włóknistych, których materiał siewny można sprzedawać w Unii Europejskiej (UE).

W wymienionych poniżej dyrektywach ustanowiono zasady rejestracji odmian materiału siewnego oraz wytwarzania i kwalifikacji materiału siewnego różnych kluczowych gatunków (gatunków regulowanych przez UE) przed dopuszczeniem ich do obrotu w UE.

• Dyrektywa 66/401/EWG – materiał siewny roślin pastewnych.
• Dyrektywa 66/402/EWG – materiał siewny roślin zbożowych.
• Dyrektywa 2002/57/WE – materiał siewny roślin oleistych i włóknistych.
• Dyrektywa 2002/56/WE – sadzeniaki ziemniaków.
• Dyrektywa 2002/54/WE – materiał siewny buraka.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

W dyrektywie 2002/53/WE ustanowiono zasady włączania gatunków roślin uprawnych do wspólnego katalogu UE.

• Wspólny katalog UE, który jest utworzony na podstawie powiadomień o zmianach w katalogach krajowych państw członkowskich UE, zawiera wykaz odmian, które mogą być sprzedawane w UE.
• Wspólny katalog jest publikowany w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (Dz.U.).

• Państwa członkowskie UE włączają odmianę do swojego katalogu krajowego wyłącznie wówczas, gdy spełnia ona wymienione poniżej kryteria.
  • Odrębność: odmiana wyraźnie różni się od każdej innej odmiany znanej w UE, a przy tym istnieje możliwość dokładnego rozpoznawania i definiowania jej cech.
  • Wyrównanie: niezależnie od bardzo nielicznych odchyleń rośliny są podobne lub genetycznie identyczne.
  • Trwałość: po kolejnym rozmnożeniu opis podstawowych cech charakterystycznych rośliny pozostaje prawdziwy.
• Odmiana musi zostać poddana próbom polowym w celu skontrolowania zgodności z kryteriami odrębności, wyrównania i trwałości, a ponadto musi mieć odpowiednią wartość, by warto ją było uprawiać i czynić z niej użytek.
• Rejestracja odmiany zachowuje ważność przez 10 lat, ale może zostać unieważniona, jeżeli po sprawdzeniu zostanie dowiedzione, że dana odmiana nie spełnia już tych kryteriów. Odmiany pochodzące z innych państw członkowskich UE podlegają tym samym wymaganiom co miejscowe odmiany.
• Państwa członkowskie UE wymagają, aby zatwierdzanie odmian było oparte na wynikach badań urzędowych, zwłaszcza jeśli idzie o próby wegetacyjne, dostatecznej liczby cech charakterystycznych umożliwiających opis danej odmiany. Metody zastosowane do określania cech charakterystycznych winny być dokładne i niezawodne. W celu ustalenia odrębności próby wegetacyjne muszą obejmować co najmniej dostępne porównywalne odmiany, którymi są odmiany znane w UE.
• Genetycznie zmodyfikowane odmiany zatwierdzone na podstawie dyrektywy 2001/18/WE (zob. streszczenie) muszą być opisane jako takie.
• Odnośnie do każdej nowo zatwierdzonej odmiany państwa członkowskie UE wysyłają do użytku pozostałych państw członkowskich UE i Komisji Europejskiej krótki opis jej najważniejszych cech charakterystycznych.

Materiał siewny roślin pastewnych (dyrektywa 66/401/EWG)

Zakresem stosowania tej dyrektywy objęte są wskazane w niej różne trawy, rośliny motylkowe, koniczyna, wyka, brukiew i jarmuż. Materiału siewnego nie można wprowadzać do obrotu, jeżeli nie został on urzędowo zakwalifikowany lub zakwalifikowany w trakcie badania pod nadzorem urzędowym jako wstępny elitarny materiał siewny (pokolenie poprzedzające elitarny materiał siewny), elitarny materiał siewny lub kwalifikowany materiał siewny (zob. art. 2 dyrektywy, w którym zdefiniowano te kategorie). Niektóre gatunki roślin mogą być również, pod pewnymi warunkami, sprzedawane jako handlowy materiał siewny. Dyrektywa nie ma zastosowania do materiału siewnego roślin pastewnych przeznaczonych na wywóz do państw trzecich.

Materiał siewny musi spełniać normy dotyczące tożsamości, zdrowia i jakości (zdolność kiełkowania, czystość laboratoryjna i zawartość nasion innych gatunków roślin).

Rośliny zbożowe (dyrektywa 66/402/EWG)

Materiału siewnego roślin zbożowych nie można wprowadzać do obrotu, jeżeli nie został on urzędowo zakwalifikowany lub zakwalifikowany w trakcie badania pod nadzorem urzędowym jako wstępny elitarny materiał siewny, elitarny materiał siewny lub kwalifikowany materiał siewny (pierwszego lub drugiego pokolenia) i jeżeli nie spełnia on innych warunków ogólnych.

Materiał siewny musi spełniać kryteria dotyczące tożsamości, zdrowia i jakości (minimalna zdolność kiełkowania, minimalna czystość analityczna i maksymalna zawartość nasion innych gatunków roślin, co obejmuje zawartość czerwonych ziaren ryżu oraz obecność grzybów w próbkach).

Materiał siewny roślin oleistych i włóknistych (dyrektywa 2002/57/WE)

Zakresem stosowania tej dyrektywy objęty jest materiał siewny przeznaczony do produkcji rolnej, a nie do celów ozdobnych. Do obrotu dopuszcza się jedynie materiał siewny zakwalifikowany urzędowo lub zakwalifikowany w trakcie badania pod nadzorem urzędowym jako wstępny elitarny materiał siewny, elitarny materiał siewny, kwalifikowany materiał siewny lub handlowy materiał siewny (zob. art. 2 dyrektywy, w którym zdefiniowano te kategorie). Wyjątkiem są rzepa biała, rzepak, konopie, kminek zwyczajny, bawełna, krokosz barwierski, słonecznik, len i siemię lniane, których nie można dopuszczać do obrotu jako handlowy materiał siewny.

Materiał siewny musi spełniać kryteria dotyczące tożsamości, zdrowia i jakości.

Sadzeniaki ziemniaków (dyrektywa 2002/56/WE)

Państwa członkowskie UE mogą wprowadzać do obrotu jedynie te sadzeniaki ziemniaków, które spełniają kryteria określone w dyrektywie. Sadzeniaki ziemniaków są urzędowo kwalifikowane jako sadzeniaki elitarne lub sadzeniaki kwalifikowane spełniające podczas lustracji roślin minimalne warunki określone dla każdej z tych kategorii (zob. art. 2 dyrektywy, w którym zdefiniowano te kategorie).

Znajdujące się w obrocie sadzeniaki ziemniaków:

• spełniają minimalne warunki jakościowe, takie jak brak porażenia czarną nóżką i brak objawów zakażenia wirusowego;
• mieszczą się w dopuszczalnych dla partii sadzeniaków tolerancjach dla określonych zanieczyszczeń, wad i chorób, co obejmuje obecność ziemi i substancji obcych;
• mieszczą się w dopuszczalnych tolerancjach dla zgnilizny, wad i parchu;
• nie mogą być poddane działaniu inhibitorów kiełkowania;
• muszą mieć minimalną wielkość, tak by nie były w stanie przejść przez sita o kwadratowych oczkach o wymiarach 25 × 25 mm;
• z jednej partii nie mogą się od siebie różnić wielkością w stopniu większym niż wyrażony ustalonym wzorem.

Maksymalna liczba pokoleń sadzeniaków elitarnych wynosi cztery, a maksymalna liczba pokoleń sadzeniaków kwalifikowanych wynosi dwa.

Buraki (dyrektywa 2002/54/WE)

Buraki oznaczają buraka cukrowego i pastewnego należącego do gatunku Beta vulgaris L.

Co do zasady materiału siewnego buraka nie dopuszcza się do obrotu, jeżeli nie został on urzędowo zakwalifikowany lub zakwalifikowany w trakcie badania przeprowadzonego pod nadzorem urzędowym jako wstępny elitarny materiał siewny, elitarny materiał siewny lub kwalifikowany materiał siewny (zob. art. 2 dyrektywy, w którym zdefiniowano te kategorie) i jeżeli nie spełnia on zasad dotyczących tożsamości, zdrowia i jakości.

Nasiona jednokiełkowe i nasiona wielokiełkowe (zob. art. 2 dyrektywy, w którym zdefiniowano te kategorie) muszą spełniać wymogi dotyczące tożsamości, zdrowia i jakości (czystość analityczna, minimalna zdolność kiełkowania i maksymalna zawartość wilgoci (zarówno w przypadku buraka cukrowego, jak i buraka pastewnego)). Nasiona jednokiełkowe i nasiona do siewu punktowego muszą ponadto spełniać wymogi dotyczące odsetka pojedynczych siewek, które dają kłębki kiełkujące.

Nasiona jednokiełkowe i nasiona do siewu punktowego muszą być oznaczone jako takie.

Akty uchylone

• Dyrektywa 2002/53/WE uchyliła i skodyfikowała dyrektywę 70/457/EWG w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych.
• Dyrektywa 2002/54/WE uchyliła dyrektywę 66/400/EWG w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka.
• Dyrektywa 2002/56/WE uchyliła dyrektywę 66/403/EWG w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków.
• Dyrektywa 2002/57/WE uchyliła dyrektywę 69/208/EWG w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych.

OD KIEDY DYREKTYWY MAJĄ ZASTOSOWANIE?

Dyrektywy mają zastosowanie od 9 sierpnia 2002 r. Wyjątek stanowią dyrektywa 66/401/EWG i dyrektywa 66/402/EWG, które mają zastosowanie od 15 czerwca 1966 r.

KONTEKST

Do każdej z tych sześciu dyrektyw przyjęte zostały różne akty wykonawcze. Są one wymienione na stronie Komisji Europejskiej dotyczącej przepisów szczególnych o materiale przeznaczonym do reprodukcji roślin.

Więcej informacji:

• Materiał przeznaczony do reprodukcji roślin (Komisja Europejska)
• Wymogi UE dotyczące obrotu (Komisja Europejska).

GŁÓWNE DOKUMENTY

Dyrektywa Rady 2002/53/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie Wspólnego katalogu odmian gatunków roślin rolniczych (Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 1–11)

Kolejne zmiany dyrektywy 2002/53/WE zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

Dyrektywa Rady 66/401/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin pastewnych (tekst jednolity) (Dz.U. 125 z 11.7.1966, s. 2298–2308)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Rady 66/402/EWG z dnia 14 czerwca 1966 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin zbożowych (tekst jednolity) (Dz.U. 125 z 11.7.1966, s. 2309–2319)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Rady 2002/57/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym roślin oleistych i włóknistych (Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 74–97)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Rady 2002/56/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu sadzeniakami ziemniaków (Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 60–73)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Rady 2002/54/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym buraka (Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 12–32)

Zobacz tekst skonsolidowany.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Rady 2002/55/WE z dnia 13 czerwca 2002 r. w sprawie obrotu materiałem siewnym warzyw (Dz.U. L 193 z 20.7.2002, s. 33–59)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Dyrektywa Rady 2000/29/WE z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków ochronnych przed wprowadzaniem do Wspólnoty organizmów szkodliwych dla roślin lub produktów roślinnych i przed ich rozprzestrzenianiem się we Wspólnocie (Dz.U. L 169 z 10.7.2000, s. 1–112)

Zobacz tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 18.02.2021