10.6.2016   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 153/3

(1)

Określenie wspólnych kryteriów, procedur i wymogów ma przyczynić się do rozwinięcia ujednoliconych ustaleń w zakresie przyjętych praktyk rynkowych (PPR), zwiększonej przejrzystości systemu prawnego, w jakim dopuszcza się takie praktyki, oraz do upowszechniania rzetelnego i efektywnego postępowania wśród uczestników rynku. Powinno to ponadto posłużyć do umocnienia prawidłowego funkcjonowania i integralności rynku.

(2)

Aby zapobiec podważaniu innowacji i dalszego dynamicznego rozwoju rynków finansowych przez PPR, nie należy z góry zakładać, że wyłaniające się nowe tendencje, które mogłyby prowadzić do nowych praktyk rynkowych, automatycznie są nieakceptowalne dla właściwych organów. Właściwe organy powinny raczej za każdym razem oceniać, czy takie praktyki rynkowe spełniają kryteria określone w niniejszym rozporządzeniu oraz w rozporządzeniu (UE) nr 596/2014.

(3)

PPR muszą jednak być wykorzystywane z pełnym uszanowaniem integralności rynku oraz przy zapewnieniu ochrony inwestorów, unikając zagrożeń dla innych uczestników rynku i innych rynków powiązanych. W konsekwencji należy zwrócić baczną uwagę na przejrzystość oraz warunki, na jakich dopuszcza się praktyki rynkowe proponowane do ustanowienia jako PPR. Właściwe organy powinny uwzględniać różne stadia korzystania z potencjalnych PPR przy ocenie poziomu przejrzystości praktyk rynkowych proponowanych do ustanowienia jako PPR zarówno z punktu widzenia społeczeństwa, jak i właściwych organów. Właściwe jest zatem ustanowienie szczegółowych wymogów przejrzystości dla tych stadiów, tj. przed wykorzystaniem PPR przez uczestników rynku, w trakcie ich wykorzystywania i po zaprzestaniu ich wykorzystywania przez uczestników rynku.

(4)

Praktyki rynkowe ustanawiane przez właściwe organy jako PPR mogą być zróżnicowane co do rodzaju i charakteru. Ustanawiając nową PPR, właściwe organy powinny oszacować odpowiednią częstotliwość ujawniania informacji wymaganego od wszystkich wykorzystujących ją podmiotów w celu zagwarantowania jej stosowności i odpowiedniości do rozważanej praktyki rynkowej. Częstotliwość ujawniania informacji powinna zapewniać równowagę potrzeby informowania społeczeństwa i dostarczania właściwym organom informacji w celu bieżącego monitorowania z jednej strony, i obciążenia związanego z regularnym ujawnianiem informacji przez wykorzystujących PPR z drugiej strony. Ponadto przy ocenie praktyki rynkowej, która może mieć miejsce poza systemem obrotu, właściwy organ powinien rozważyć, czy spełniony jest wymóg odpowiedniego poziomu przejrzystości dla rynku.

(5)

Zatwierdziwszy PPR, właściwe organy powinny zapewniać jej stosowne monitorowanie z należytą uwagą i starannością. Dlatego też osoby wykorzystujące praktykę rynkową powinny być zobowiązane do zachowywania wystarczającej dokumentacji wszystkich dokonanych transakcji i przyjętych zleceń, aby umożliwić właściwym organom sprawowanie funkcji nadzorczych oraz prowadzenie działań w celu egzekwowania przepisów, przewidzianych w rozporządzeniu (UE) nr 596/2014. Kapitalne znaczenie ma również umożliwienie odróżnienia działalności z wykorzystaniem PPR od innych praktyk handlowych prowadzonych na własny rachunek lub w imieniu klientów. Można w tym celu prowadzić osobną księgowość.

(6)

Szczególnej uwagi wymaga tu status podmiotu wykorzystującego PPR, zwłaszcza jeśli działa on w imieniu lub na rachunek innej osoby, która jest bezpośrednim beneficjentem praktyki rynkowej. Właściwe organy powinny oceniać, czy status osoby pod nadzorem ma znaczenie dla zaakceptowania rozważanej przez nie konkretnej praktyki rynkowej.

(7)

W ocenie wpływu praktyk rynkowych proponowanych do ustanowienia jako PPR na płynność i efektywność rynku właściwe organy winny rozpatrzeć cel takich praktyk, przykładowo: czy w konkretnej sytuacji celem praktyk rynkowych jest wspieranie regularnego obrotu niepłynnymi instrumentami finansowymi, unikanie operacji typu squeeze podlegających sankcjom prawnym lub zapewnianie kwotowań wystawianych na wypadek braku kontrahentów transakcji czy też sprzyjanie prawidłowej działalności w przypadku, gdy jeden z uczestników ma pozycję dominującą. Co do ceny, akceptowalne cele to: minimalizowanie wahań cen wskutek nadmiernych spreadów i ograniczeń podaży lub popytu na dany instrument finansowy bez zakłócania tendencji rynkowej, zapewnianie przejrzystości cen lub ułatwianie ich rzetelnej oceny na rynkach, gdzie większość transakcji odbywa się poza systemem obrotu.

(8)

Podstawę niniejszego rozporządzenia stanowi projekt regulacyjnych standardów technicznych przedłożony Komisji przez Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych.

(9)

Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych przeprowadził otwarte konsultacje społeczne w zakresie projektu regulacyjnych standardów technicznych, który stanowi podstawę niniejszego rozporządzenia, przeanalizował potencjalne powiązane koszty i korzyści oraz zasięgnął opinii Grupy Interesariuszy z Sektora Giełd i Papierów Wartościowych powołanej na podstawie art. 37 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1095/2010 (2).

(10)

W celu zapewnienia płynnego funkcjonowania rynków finansowych konieczne jest pilne wejście w życie niniejszego rozporządzenia, tak aby ustanowione w nim przepisy obowiązywały z tym samym dniem co przepisy rozporządzenia (UE) nr 596/2014,

a)

firmy inwestycyjne posiadające zezwolenie na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE (3);

b)

instytucje kredytowe posiadające zezwolenie na mocy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE (4);

c)

kontrahentów finansowych zdefiniowanych w art. 2 pkt 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 (5);

d)

wszelkie osoby podlegające wymogom uzyskania zezwolenia, warunkom organizacyjnym oraz nadzorowi sprawowanemu przez „właściwy organ finansowy” lub też „krajowy organ regulacyjny” spełniający definicję z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 (6);

e)

wszelkie osoby podlegające wymogom uzyskania zezwolenia, warunkom organizacyjnym oraz nadzorowi sprawowanemu przez właściwe organy, regulatorów lub agencje odpowiedzialne za kasowe rynki towarów lub rynki towarowych instrumentów pochodnych;

f)

operatorzy zobowiązani do przestrzegania wymogów dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (7) ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych.

a)

ocenę praktyki rynkowej za pomocą wszystkich kryteriów wymienionych w art. 13 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 596/2014 i doprecyzowanych niżej, w sekcji 2 niniejszego rozdziału;

b)

stosowne konsultacje z zainteresowanymi ciałami, w tym, przynajmniej, z przedstawicielami emitentów, firm inwestycyjnych, instytucji kredytowych, inwestorów, uczestników handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych, operatorów rynku prowadzących wielostronną platformę obrotu (MTF) lub zorganizowaną platformę obrotu (OTF) oraz operatorów rynku regulowanego, jak również innych organów, na temat stosowności ustanowienia praktyki rynkowej jako PPR.

a)

opis rodzajów osób, które mogą wykorzystywać PPR;

b)

opis rodzajów osób czy też grup osób, które mogą korzystać na PPR, czy to samemu bezpośrednio je wykorzystując, czy też wyznaczając inną osobę do ich wykorzystywania („beneficjentów”);

c)

opis rodzaju instrumentu finansowego, do jakiego odnosi się PPR;

d)

wskazanie, czy PPR może być wykorzystywana w określonym okresie czasu, oraz opis sytuacji bądź warunków prowadzących do czasowego zaprzestania, zawieszenia lub zakończenia praktyki.

a)

przed wykorzystaniem praktyki jako PPR:

b)

przy stosowaniu jako PPR:

c)

po zaprzestaniu wykorzystywania praktyki rynkowej w charakterze PPR z inicjatywy osoby, która ją wykorzystywała, beneficjenta lub obu stron:

a)

przed nadaniem statusu PPR: uzgodnienia bądź umowy między zidentyfikowanymi beneficjentami oraz osobami, które mają wykorzystywać praktykę rynkową gdy tylko zostanie uznana jako PPR, o ile jej wykorzystywanie wymaga takich uzgodnień lub umów;

b)

przy stosowaniu jako PPR: okresowe sprawozdanie składane właściwemu organowi, zawierające szczegóły dokonanych transakcji oraz działań w ramach ewentualnych uzgodnień bądź umów między beneficjentem a osobami wykorzystującymi PPR.

a)

czy mają status osób pod nadzorem;

b)

czy są uczestnikami systemu obrotu, w którym PPR ma być wykorzystywana;

c)

czy utrzymują dokumentację zleceń i transakcji związanych z wykorzystaniem praktyki rynkowej w sposób umożliwiający łatwe odróżnienie ich od pozostałych działań handlowych, w tym poprzez prowadzenie odrębnej księgowości do celów wykorzystywania PPR, w szczególności w celu wykazania, że przyjęte zlecenia wprowadzane są odrębnie i indywidualnie bez agregowania zleceń od wielu klientów;

d)

czy wprowadzili w życie specjalne procedury wewnętrzne pozwalające na:

e)

czy posiadają konieczne zasoby kontrolne, dzięki którym mogą monitorować i gwarantować stałą zgodność z warunkami wyznaczonymi w kontekście PPR;

f)

czy zachowują dokumentację, o której mowa w lit. c), przez przynajmniej pięć lat.

a)

umożliwiają osobie wykorzystującej PPR działanie niezależnie od beneficjenta bez podlegania instrukcjom, informacjom bądź wpływom beneficjenta w odniesieniu do sposobu prowadzenia obrotu;

b)

umożliwiają unikanie konfliktów interesów między beneficjentem a innymi klientami osoby wykorzystującej PPR.

a)

wolumen obrotów;

b)

liczbę zleceń w portfelu zleceń (tj. liczbę otwartych kontraktów z danej klasy);

c)

szybkość realizacji transakcji;

d)

ważoną wolumenem średnią cenę pojedynczej sesji, dzienną cenę zamknięcia;

e)

spread cen kupna i sprzedaży, fluktuacje i wahania cen;

f)

regularność notowań lub transakcji.

a)

możliwość wpływu praktyki rynkowej na procesy kształtowania cen w systemie obrotów;

b)

zakres, w jakim praktyka rynkowa może usprawniać ocenę cen i zleceń wprowadzanych do portfela zamówień, oraz kwestię ewentualnego naruszenia przepisów dotyczących obrotu w danym systemie przez transakcje lub zlecenia przewidywane w ramach wykorzystywania tej praktyki jako PPR;

c)

tryb, w jakim informacje, o których mowa w art. 3, ujawnia się publicznie, w tym przez publikację na stronie internetowej danej platformy obrotu, oraz, w stosownych przypadkach, czy informacje te ujawnia się równocześnie na stronach internetowych beneficjentów;

d)

zakres, w jakim praktyka rynkowa ustala uprzedni wykaz sytuacji lub warunków, w których jej wykorzystywanie w charakterze PPR ulega czasowemu zawieszeniu lub ograniczeniu, między innymi w określonych okresach lub fazach obrotu, takich jak fazy aukcji, przejęcia, pierwsze oferty publiczne, podwyższenia kapitału czy drugie oferty.

a)

składanie i wykonywanie zleceń związanych z jej wykorzystaniem w trakcie fazy otwarcia lub zamknięcia sesji obrotów;

b)

składanie lub wykonywanie zleceń bądź transakcji związanych z jej wykorzystaniem w trakcie okresów, w których odbywają się operacje stabilizacji i odkupu.

a)

czy transakcje związane z wykorzystaniem praktyki rynkowej po jej uznaniu za PPR będą regularnie zgłaszane właściwym organom;

b)

czy zasoby (w formie środków pieniężnych lub instrumentów finansowych) przeznaczane na wykorzystanie PPR są proporcjonalne i współmierne do celów samej PPR;

c)

charakter i poziom wynagrodzenia za usługi wyświadczone w ramach wykorzystywania PPR i kwestię, czy wynagrodzenie to ustalono w formie stałej kwoty; w przypadku zaproponowania zmiennego wynagrodzenia, nie może ono prowadzić do zachowań zagrażających integralności i prawidłowemu funkcjonowaniu rynku i musi być możliwe poddanie go ocenie przez właściwy organ;

d)

czy kategorie osób wykorzystujących PPR zapewniają, w przypadkach rynków, na których ma to zastosowanie, odpowiednie oddzielenie aktywów przeznaczonych na wykorzystywanie PPR od ewentualnych aktywów ich klientów bądź własnych aktywów;

e)

czy odpowiednie obowiązki beneficjentów i osób wykorzystujących PPR lub, w stosownych przypadkach, ich wspólne obowiązki zostały jasno określone;

f)

czy kategorie osób wykorzystujących PPR dysponują strukturą organizacyjną i odpowiednimi zasadami wewnętrznymi zapewniającymi, że decyzje handlowe w odniesieniu do PPR pozostają poufne dla innych działów danej osoby i są podejmowane niezależnie od otrzymywanych od klientów zleceń transakcji, zarządzania portfelem czy też zleceń składanych na własny rachunek;

g)

czy ustanowiono odpowiedni proces sprawozdawczy między beneficjentem a osobą, która ma wykorzystywać PPR, w celu umożliwienia wymiany niezbędnych informacji na potrzeby wypełniania obowiązujących obie strony przepisów i postanowień umownych, w stosownych przypadkach.

a)

ewentualny wpływ praktyki rynkowej na interesy inwestorów detalicznych, jeżeli praktyka rynkowa dotyczący instrumentów finansowych będących przedmiotem obrotu na rynkach, w których uczestniczą inwestorzy detaliczni;

b)

czy praktyka rynkowa zwiększa prawdopodobieństwo, że inwestorzy detaliczni znajdą kontrahentów w przypadku instrumentów finansowych o niskiej płynności, bez zwiększania ponoszonego przez nich ryzyka.

a)

oświadczenie o zamiarze ustanowienia przyjętej praktyki rynkowej wraz z przewidywaną datą jej ustanowienia;

b)

nazwę właściwego organu wystosowującego powiadomienie wraz z danymi kontaktowymi przynajmniej jednej osoby odpowiedzialnej za komunikację w strukturach tego właściwego organu (nazwisko, telefon i e-mail służbowy, stanowisko);

c)

szczegółowy opis praktyki rynkowej zawierający:

d)

powody, dla jakich praktyka mogłaby stanowić manipulację na rynku w świetle art. 12 rozporządzenia (UE) nr 596/2014;

e)

szczegóły oceny przeprowadzonej zgodnie z art. 13 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 596/2014.

a)

gdy dojdzie do nałożenia jakichkolwiek sankcji w związku z ustanowioną PPR;

b)

kiedy wskutek istotnej zmiany otoczenia rynkowego, o jakiej mowa w art. 13 ust. 8 tegoż rozporządzenia, co najmniej jeden z warunków ustanowienia PPR przestał być spełniany;

c)

kiedy właściwy organ ma powody do podejrzeń, że beneficjenci lub osoby wykorzystujące PPR dokonali lub dokonują aktów sprzecznych z przepisami rozporządzenia (UE) nr 596/2014.

a)

zakres, w jakim beneficjenci lub osoby wykorzystujące PPR spełniają warunki określone na potrzeby przedmiotowej PPR;

b)

zakres, w jakim postępowanie beneficjentów lub osób wykorzystujących PPR doprowadziło do stanu, w którym którekolwiek z kryteriów wymienionych w art. 13 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 596/2014 nie jest już spełniane;

c)

zakres, w jakim PPR nie była stosowana przez uczestników rynku przez pewien czas;

d)

czy wskutek istotnej zmiany danego otoczenia rynkowego, o której mowa w art. 13 ust. 8 rozporządzenia (UE) nr 596/2014, którykolwiek z warunków ustanowienia PPR stał się niemożliwy do spełnienia albo jego spełnienie przestało być nieodzowne, w szczególności rozważając:

e)

czy nie zachodzi sytuacja spełniająca którykolwiek z ogólnych przepisów dotyczących zakończenia przewidywanych przy ustanawianiu PPR.