27.7.2012   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 225/167

—

Podkreśla potrzebę ukierunkowania działań w ramach programu na młodzież, którą szczególnie dotknął kryzys. Z uwagi na to, że ponad 20 % osób młodych pozostaje bez pracy, należy potraktować je priorytetowo. Należy również zwrócić baczną uwagę na osoby długotrwale poszukujące pracy, które stanowią średnio 3,8 % mieszkańców państw członkowskich UE w wieku produkcyjnym.

—

Przypomina swe przekonanie, że w ramach części projektu poświęconej innowacjom społecznym o wiele więcej środków, niż to stwierdziła Komisja, należy przeznaczyć na faktyczne eksperymenty, zwłaszcza w odniesieniu do praktycznych projektów dotyczących priorytetów politycznych, a szczególnie włączenia społecznego młodych ludzi.

—

Potwierdza znaczenie wsparcia mobilności geograficznej pracowników na szczeblu europejskim i uważa, że EURES będzie coraz przydatniejszy wyłącznie pod warunkiem, że za jego pomocą uda się faktycznie powiązać popyt i podaż pracy oraz że jego wyniki zostaną poddane skutecznej ocenie. Podkreśla wkład, jaki regiony i władze lokalne mogą wnieść w tym sektorze.

—

Wyraża jednak wątpliwości co do decyzji usunięcia wzmianki o równości płci i walce z dyskryminacją z programu dotyczącego innowacji społecznych.

Sprawozdawca

Enrico ROSSI (IT/PSE), przewodniczący regionu Toskania

Dokument źródłowy

Wniosek dotyczący rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Programu Unii Europejskiej na rzecz przemian i innowacji społecznych

COM(2011) 609 final

1.

Przyjmuje z zadowoleniem decyzję Komisji, by na lata 2014–2020 przedstawić nowe rozporządzenia dotyczące programu Progress, instrumentu mikrofinansowego i sieci EURES, łącząc je w program na rzecz przemian i innowacji społecznych.

2.

Podkreśla, że istotne jest zgłębienie koncepcji innowacji społecznych, gdyż uważa, że mają one zasadnicze znaczenie dla zażegnania ryzyka wystąpienia i zwalczania już istniejącego wykluczenia społecznego, zwłaszcza w czasie kryzysu, który może podważyć spójność społeczną i europejski model społeczny.

3.

Wyraża jednak wątpliwości co do decyzji usunięcia wzmianki o równości płci i walce z dyskryminacją z programu dotyczącego innowacji społecznych.

4.

Podkreśla potrzebę ukierunkowania działań w ramach programu na młodzież, którą szczególnie dotknął kryzys. Z uwagi na to, że ponad 20 % osób młodych pozostaje bez pracy, należy potraktować je priorytetowo. Należy również zwrócić baczną uwagę na osoby długotrwale poszukujące pracy, które stanowią średnio 3,8 % mieszkańców państw członkowskich UE w wieku produkcyjnym.

5.

Podkreśla ponadto potrzebę jaśniejszego zdefiniowania pojęcia „gospodarka społeczna” i odwołuje się w tym zakresie zwłaszcza do sprawozdania Parlamentu Europejskiego w sprawie gospodarki społecznej (1).

6.

Zwraca uwagę na znaczenie spójności między wykorzystaniem funduszy przeznaczonych na omawiany program z użyciem środków z Europejskiego Funduszu Społecznego. Podkreśla potrzebę dążenia Komisji i władz regionalnych do zapewnienia spójności za pomocą środków wskazanych przez Komisję. Można to zaznaczyć już na etapie opracowywania wytycznych w sprawie przetargów, a także procedur analizy projektów.

7.

Przypomina swe przekonanie, że w ramach części projektu poświęconej innowacjom społecznym o wiele więcej środków, niż to stwierdziła Komisja, należy przeznaczyć na faktyczne eksperymenty, zwłaszcza w odniesieniu do praktycznych projektów dotyczących priorytetów politycznych, a szczególnie włączenia społecznego młodych ludzi.

8.

Potwierdza znaczenie funkcjonowania mikrokredytów w obecnym kontekście politycznym i gospodarczym, gdyż powinny one pomóc obywatelom (zwłaszcza młodzieży i kobietom) w podjęciu własnej działalności, rozwijaniu przedsiębiorczości lub w poprawie ich zdolności operacyjnych.

9.

Podkreśla, że również w tym sektorze należy ukierunkować działania przede wszystkim na słabsze i zagrożone grupy społeczne lub przedsiębiorstwa społeczne; przypomina dotychczasową skuteczność mikrofinansowania, zarówno jeżeli chodzi o inwestycje, jak i o niski odsetek kredytów zagrożonych.

10.

Potwierdza znaczenie wsparcia mobilności geograficznej pracowników na szczeblu europejskim i uważa, że EURES będzie coraz przydatniejszy wyłącznie pod warunkiem, że za jego pomocą uda się faktycznie powiązać popyt i podaż pracy oraz że jego wyniki zostaną poddane skutecznej ocenie. Podkreśla wkład, jaki regiony i władze lokalne mogą wnieść w tym sektorze.

11.

Przypomina, że pomimo zaangażowania instytucji wciąż istnieją znaczne przeszkody praktyczne w wewnątrzwspólnotowej mobilności geograficznej pracowników, szczególnie tych, którzy zamieszkują regiony znajdujące się w największej odległości od kontynentu lub regiony najbardziej oddalone.

12.

Nalega na udoskonalenie procedur oceny, by poznać efekty całego programu. Zwraca się do Komisji o szybkie sporządzenie przewidzianych ocen końcowych bieżących programów i o przedstawienie ewentualnych zmian do nowych programów.

13.

Podkreśla, że innowacje społeczne umożliwiają zażegnanie ryzyka powstawania wykluczenia społecznego i zwalczanie tego, które już istnieje, zwłaszcza w czasie kryzysu, mogącego podważyć spójność społeczną i europejski model społeczny. Komitet przypomina, że istnieje realne ryzyko kryzysu pokoleniowego o trudnych do przewidzenia konsekwencjach dla naszego modelu społecznego i samego systemu demokratycznego. Apeluje więc, by Europa sprostała spoczywającej na niej odpowiedzialności i wspierała eksperymenty społeczne oraz rozpowszechniała wypracowane podczas nich wzorcowe rozwiązania, tak by opracować skuteczne modele działania, które można by wykorzystać w całej UE.

14.

Przypomina swoją opinię w sprawie instrumentu mikrofinansowego  (2) z 7 października 2009 r. i znaczenie tego instrumentu w walce z wykluczeniem. W sprecyzowaniu jego funkcji pomagają uwagi Komitetu na temat określenia grup, do których adresowany jest ten instrument, a także stwierdzenie, że nie chodzi o narzędzie finansowania konsumpcji, lecz zakładania działalności gospodarczej lub konsolidacji małych innowacyjnych przedsiębiorstw czy też przedsiębiorstw społecznych, które jednak tradycyjnie nie kwalifikują się do korzystania z usług bankowych. Podkreśla, że działania UE mają jednak charakter drugoplanowy, gdyż polegają na wsparciu podmiotów krajowych, regionalnych lub lokalnych udzielających mikrokredytu. Podkreśla ponadto, że znaczenie tego instrumentu wynika z faktu, że umożliwia on uruchomienie pozytywnego sprzężenia zwrotnego poprzez osiągnięcie przez przedsiębiorstwa korzystające z pożyczek samowystarczalności oraz odzyskanie środków dzięki wysokiemu poziomowi zwrotu. Apeluje zatem o stworzenie solidnej europejskiej podstawy prawnej, która określiłaby, wspólne elementy na szczeblu europejskim w celu zharmonizowania lub rozpowszechnienia rozwiązań związanych z mikrokredytem. Komitet pragnie także zwrócić uwagę Komisji na to, że istnieje szereg dobrych przykładów organizacji typu non-profit, które już obecnie radzą sobie doskonale z udzielaniem mikrokredytów. Aby utrzymać ten stan rzeczy ważne jest, by UE nie tworzyła własnego równoległego systemu, ale by wspierała istniejącą działalność w tej dziedzinie.

15.

Jeżeli chodzi o EURES, apeluje do Komisji o zapewnienie większej skuteczności tego instrumentu poprzez powiązanie podaży i popytu oraz skorzystanie z krajowych i regionalnych służb zatrudnienia. Wzywa, by EURES w większym stopniu odpowiadał na potrzeby młodych osób poszukujących pierwszej pracy, wspierając przepływ osób bez doświadczenia zawodowego z jednoczesnym uwzględnieniem faktu, iż istnieje także zapotrzebowanie na młodych wykwalifikowanych pracowników w wielu mniejszych miastach i na obszarach wiejskich. Podkreśla również konieczność bardziej ambitnego podejścia do problemu przeszkód w swobodnym przepływie pracowników, m.in. do odległego położenia od kontynentu, które należy usuwać za pomocą tego instrumentu, nie ograniczając się do działań w zakresie pośrednictwa pracy.

16.

Wyraża zaniepokojenie faktem, że usunięto wzmiankę – istniejącą w obecnie obowiązującym programie Progress – o kwestiach równości płci i niedyskryminacji. Wiąże się z tym dwojakie poważne ryzyko: przeniesienie punktu ciężkości z potrzeby usunięcia przeszkód społecznych, które stoją na drodze do osiągnięcia równości, na tradycyjne uznanie praw, oraz ryzyko wynikające z rozproszenia nowatorskich działań w dziedzinie społecznej.

17.

Potwierdza, że budżet programu jest nadal mniejszy od potrzeb, zwłaszcza w dziedzinie eksperymentów społecznych, mimo że Komisja proponuje, by 17 % budżetu przeznaczono na ten cel.

18.

Jeżeli chodzi o aspekt mikrofinansowy, uważa, że konieczne jest przypomnienie stwierdzeń zawartych w opinii z 2009 r., zważywszy że program współfinansowany przez EBI i EFI działa nieco ponad rok. Przypomina, że szczególną uwagę trzeba zwrócić dodatkowo na konkretne wsparcie dla podmiotów udzielających mikrokredytu, tak by osiągnęły one minimalny poziom równowagi i stabilności, gdyż skuteczność inwestycji finansowanych z mikrokredytu jest ściśle związana z wielkością podmiotów i z jakością oferowanych usług mikrofinansowych. Stąd też trzeba zachęcać do tworzenia krajowych i/lub regionalnych sieci mikrofinansowania i je wspierać, gdyż pełnią one rolę drugiej linii wsparcia dla poszczególnych podmiotów terytorialnych.

19.

Nalega na zapewnienie spójności działań europejskich w wypadku większej ilości programów w zakresie innowacji i mikrofinansowania. Wnosi o zagwarantowanie większej spójności między Programem na rzecz przemian i innowacji społecznych a EFS, ze względu na różnorodność strukturalną podmiotów zarządzających: Komisji w odniesieniu do tego programu oraz władz krajowych i regionalnych w odniesieniu do EFS. W tym kontekście Komitet przedstawia trzy propozycje: zaangażowanie regionów na rzecz wykorzystania EFS lub innych funduszy do zastosowania wypracowanych wzorcowych rozwiązań; możliwość przedstawienia przez Komitet Regionów wytycznych w sprawie zachowania spójności w chwili ogłaszania przetargu; a także – gdy odpowiada to wymiarowi terytorialnemu projektów – przedstawianie przez władze lokalne i regionalne stanowiska na temat poszczególnych zgłoszonych projektów, by zagwarantować synergię i koordynację z wykorzystaniem przez nie EFS.

20.

Wskazuje również na problem sporządzania dokładniejszych ocen skuteczności, w odniesieniu do trzech osi programu, szczególnie dla kryteriów mikrofinansowania i EURES, tak by w tym drugim wypadku poznać liczbę osób, które faktycznie znalazły zatrudnienie dzięki temu programowi. Co się tyczy oceny, zdaniem Komitetu Komisja powinna zobowiązać się do szybszego przedstawienia wyników ocen bieżących programów, których publikacja przewidziana jest dopiero po wejściu w życie nowych programów, i do ewentualnego zaproponowania zmian lub uzupełnień do nowych programów.