EUR-Lex Access to European Union law
This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52003AR0241
Opinion of the Committee of the Regions on the Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions on reinforcing the civil protection capacity of the European Union
Opinia Komitetu Regionów w sprawie komunikatu Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie wzmocnienia zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony ludności
Opinia Komitetu Regionów w sprawie komunikatu Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie wzmocnienia zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony ludności
OJ C 43, 18.2.2005, p. 38–41
(ES, CS, DA, DE, ET, EL, EN, FR, IT, LV, LT, HU, MT, NL, PL, PT, SK, SL, FI, SV)
18.2.2005 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 43/38 |
Opinia Komitetu Regionów w sprawie komunikatu Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie wzmocnienia zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony ludności
(2005/C 43/10)
KOMITET REGIONÓW
Uwzględniając komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie wzmocnienia zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony ludności (COM(2004) 200 final);
Uwzględniając decyzję Komisji Europejskiej z dnia 25 marca 2004 r. o zasięgnięciu jego opinii w tej sprawie zgodnie z pierwszym ustępem artykułu 265 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską;
Uwzględniając decyzję Przewodniczącego Komitetu z dnia 10 lutego 2004 r. roku, powierzającą sporządzenie tej opinii Komisji ds. Zrównoważonego Rozwoju;
Uwzględniając swoją opinię z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie Zarządzanie katastrofami naturalnymi i ich skutki: jakie zadania dla europejskiej polityki strukturalnej ? (CdR 104/2003 final) (1),
Uwzględniając decyzję Rady 1999/847/WE z 9 grudnia 1999 r., ustanawiającą program działania wspólnotowego na rzecz ochrony ludności (2000-2004) (2) ;,
Uwzględniając decyzję Rady 2001/79/CE, Euratom, z dnia 23 października 2001 r., ustanawiającą mechanizm wspólnotowy mający na celu wspieranie zwiększonej współpracy w ramach działań ratowniczych w dziedzinie ochrony ludności (3),
Uwzględniając inicjatywy podjęte przez Komisję pod koniec 2003 r. w celu przyjęcia instrumentów wykonawczych decyzji Rady 2001/792;
Uwzględniając uchwałę Parlamentu Europejskiego z dnia 4 września 2003 r. (PE T5-0373/2003) w sprawie skutków letniej fali gorąca (2003) i raport Parlamentu Europejskiego (PE A5-0278/2003) w sprawie wzmocnienia bezpieczeństwa morskiego w związku z zatonięciem tankowca Prestige,
Uwzględniając artykuły III-184 i I-42 projektu Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy, które sankcjonują podstawowe zasady współpracy i solidarności pomiędzy Państwami Członkowskimi w dziedzinie ochrony ludności,
Uwzględniając projekt swojej opinii (CdR 241/2003 rev.1), która została przyjęta jednomyślnie dnia 8 lipca 2004 r. przez Komisję ds. Zrównoważonego Rozwoju (sprawozdawca: Isidoro Gottardo, radny regionu Friuli Venezia Giulia (IT-EPP);
A także mając na uwadze, co następuje:
1) |
Solidarność i wzajemna pomoc pomiędzy Państwami Członkowskimi w przypadku katastrof naturalnych lub spowodowanych przez człowieka mogących mieć miejsce na terytorium Unii Europejskiej są moralnym obowiązkiem i podstawową zasadą wspólnoty międzynarodowej; |
2) |
Unia Europejska powinna dać dowód jak największej solidarności również w stosunku do krajów trzecich dotkniętych wyżej wymienionymi zdarzeniami w ramach współpracy międzynarodowej; |
3) |
W ostatnich latach ryzyko narażenia na klęski znacznie wzrosło, zarówno wewnątrz Unii Europejskiej jak i poza nią. Z tego względu zasadnicze znaczenie ma wzmocnienie zdolności koordynacji i szybkiego działania służb Komisji; |
4) |
Nowoczesny i skuteczny system ochrony ludności opiera się na dwóch podstawowych filarach, mianowicie na wyższym poziomie koordynacji i obejmującej całe terytorium Wspólnoty sieci zasobów operacyjnych i wysoko wyspecjalizowanych ekip szybkiego reagowania. |
5) |
Ogólnoeuropejska sieć zasobów ludzkich i sprzętu, stojąca do dyspozycji Państw Członkowskich i regionów, jest podstawowym elementem zagwarantowania szybkich operacji pierwszej pomocy dla ludności dotkniętej katastrofami oraz mobilizacji i koordynacji na miejscu zasobów operacyjnych i pomocy przybywającej z zewnątrz do strefy dotkniętej klęską; |
6) |
Po wzmocnieniu zdolności Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony ludności trzeba będzie zająć się z zaangażowaniem i determinacją zagadnieniem prewencji w celu ograniczenia, na ile to możliwe, liczby katastrof i ich negatywnych skutków, gdy nie można ich uniknąć przez działania prewencyjne; |
na 56 sesji plenarnej w dniach 29-30 września 2004 r. (posiedzenia z dnia 30 września) w Brukseli jednomyślnie przyjął następującą opinię:
1. Stanowisko Komitetu Regionów
KOMITET REGIONÓW
1.1 |
wyraża zadowolenie z planu działania przedstawionego w komunikacie Komisji mającego na celu wzmocnienie zdolności operacyjnej Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony ludności, w duchu solidarności i współpracy określonym przez Parlament Europejski jako kluczowa zasada wspólnoty międzynarodowej; |
1.2 |
uważa, że konieczne jest podejście całościowe, obejmujące wszystkie aspekty ochrony w wypadku katastrof, takie jak środki zapobiegawcze, ekipy ratunkowe i środki łagodzenia skutków katastrof. |
1.3 |
uważa, że władze lokalne i regionalne stanowią istotne modelowe ramy strukturalne i organizacyjne nowoczesnej i skutecznej ochrony ludności w Europie, ze względu na ich uprawnienia ustawodawcze i administracyjne oraz bezpośredni kontakt z obywatelami i odpowiedzialność za ich bezpieczeństwo i za dobra znajdujące się na terenie regionu; |
1.4 |
uważa, że władze lokalne i regionalne mogą dostarczyć ważnego modelu odniesienia strukturalnego i organizacyjnego dla wdrażania w Unii Europejskiej nowoczesnego i skutecznego systemu ochrony ludności, zdolnego do działania w sytuacji kryzysowej zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz Unii Europejskiej. |
1.5 |
jest przekonany, że Państwa Członkowskie, regiony i gminy dowodzą aktywnej kultury i polityki w dziedzinie ochrony ludności, opierającej się na sieci obejmującej całe terytorium Unii Europejskiej. Kultura ta ma swój punkt wyjścia na szczeblu lokalnym i jest wspierana przez organy instytucjonalne najwyższego szczebla. Organy te, w szczególności regiony, powinny mieć wysoką zdolność szybkiego ostrzegania i alarmowania oraz koordynacji w sytuacjach zagrożenia, tj. natychmiastowy dostęp do specjalnych środków awaryjnych na całym terytorium, natychmiastowego mobilizowania w miejscu katastrofy innych środków ludzkich i sprzętu znajdujących się w ich kompetencji terytorialnej i koordynacji środków ludzkich i sprzętu pochodzących z zewnątrz. |
1.6 |
podkreśla, że mechanizmy szybkiej informacji i komunikacji wysokiej jakości umożliwiające monitorowanie i zarządzanie sytuacjami klęski lub katastrofy są kluczowym punktem nowego europejskiego systemu ochrony ludności, gdyż skuteczność działań koordynacji i działań ratowniczych na rzecz ludności dotkniętej klęskami lub katastrofami nie może być bez nich zagwarantowana. |
1.7 |
uważa, że obowiązkowo należy wprowadzić stałe połączenie pomiędzy europejskim centrum monitorowania oraz krajowymi i regionalnymi centrami operacyjnymi służb ochrony ludności, aby uczynić z nich jedną sieć komunikacji w nagłych sytuacjach; |
1.8 |
ma nadzieję, że realizacji w praktyce wytycznych w zakresie zdolności komunikowania będzie towarzyszyć certyfikacja europejska dotycząca wymogów i zdolności komunikowania się, dowodzenia i kontroli krajowych i regionalnych centrów operacyjnych ochrony ludności, w taki sposób, aby zagwarantować skuteczność i niezawodność ekip ratowniczych, które mają kluczowe znaczenie; |
1.9 |
jest zdania, że krajowe i regionalne centra operacyjne ochrony ludności powinny być głównymi źródłami informacji o środkach ludzkich i materialnych oraz doświadczeniu operacyjnym nabytym w sytuacjach klęski i katastrof, w celu opracowania i uaktualnienia europejskiej bazy danych w dziedzinie ochrony ludności i zagwarantowania szybkiej i skutecznej reakcji sił interwencyjnych; Istniejące bazy danych tworzone przez władze krajowe powinny zostać połączone z europejską bazą danych; |
1.10 |
uważa, że uwzględniając doświadczenia nabyte przez Państwa Członkowskie i regiony w dziedzinie zarządzania najczęściej występującymi i najczęściej powtarzającymi się sytuacjami klęsk i katastrof, strategicznym celem w skali europejskiej powinno być głównie zebranie istniejących na terenie Wspólnoty zasobów ludzkich i materialnych oraz ich koordynacja. |
1.11 |
uważa, że w przypadku sytuacji klęski czy katastrofy rzadko występującej lub mało znanej należy powołać, na szczeblu europejskim, ekipę ekspertów odpowiedzialnych za opracowanie realistycznych scenariuszy katastrofy lub klęski żywiołowej i wskazanie odpowiednich zasobów ludzkich i materialnych w celu zagwarantowania pomocy i szybkiej interwencji; |
1.12 |
uważa, że wspólne operacje w dziedzinie ochrony ludności stanowią istotny wskaźnik różnej zdolności operacyjnej poszczególnych Państw Członkowskich. Wspólne operacje pokazują, czy uczestniczące w nich Państwa są w stanie skutecznie skoordynować swoje działania i współpracować z urzędnikami na miejscu, którzy są odpowiedzialni za komunikację i sieć zarządzania kryzysami. |
1.13 |
podkreśla, że w procesie tworzenia i wdrażania europejskich sił szybkiego reagowania należy poświęcić jak najwięcej miejsca współpracy transgranicznej i w szczególności wspólnym ćwiczeniom w dziedzinie ochrony ludności pomiędzy regionami sąsiadującymi ze sobą i regionami przygranicznymi. |
2. Zalecenia Komitetu Regionów
Baza danych
KOMITET REGIONÓW
2.1 |
zaleca, aby została utworzona baza danych zasobów ludzkich i materialnych szybkiego reagowania związanych z różnymi scenariuszami działania w sytuacjach klęsk i katastrof, która by była zasilana poprzez łączenie dostępnych informacji z krajowych baz danych i uaktualniana przez zbieranie informacji podstawowych bezpośrednio u osób będących w ich posiadaniu do ich własnych celów instytucjonalnych, zarządzających, na terytoriach podlegających ich kompetencji, całodobowymi centrami ratownictwa w dziedzinie ochrony ludności; |
2.2 |
zaleca, aby źródła informacji potrzebnych do bazy danych obejmowały krajowe centra operacyjne ds. ochrony ludności, które będą udostępniać dane o głównych zasobach materialnych i ludzkich i o wysoko wykwalifikowanych specjalistach. Ta baza danych powinna również zawierać dane z regionalnych centrów operacyjnych ds. ochrony ludności na zasadzie wzajemnego udostępniania informacji dotyczących wszystkich środków i wyspecjalizowanych ekip szybkiego reagowania podlegających władzom lokalnym; |
2.3 |
zaleca, aby oprócz informacji o zasobach finansowych i operacyjnych przeznaczonych do interwencji w wypadku klęsk i katastrof każdy podmiot na wszystkich szczeblach omówionej sieci informacji dołączał do bazy danych listę specyficznych sytuacji klęsk i katastrof, jakimi zajmuje się dane centrum operacyjne na terytorium podlegającym jego kompetencjom lub poza nim; |
2.4 |
zaleca, aby baza danych zawierała listę operacji w dziedzinie ochrony ludności o charakterze międzynarodowym, które podlegałyby koordynacji centrum operacyjnego znajdującego się na jego terytorium. |
2.5 |
zaleca, aby bazy danych były uaktualniane co sześć miesięcy w ustalonym uprzednio terminie. |
Wspólne ćwiczenia
KOMITET REGIONÓW
2.6 |
zaleca, aby podczas organizowania wspólnych ćwiczeń w dziedzinie ochrony ludności zachowano odpowiednią równowagę pomiędzy większymi zasobami wyspecjalizowanych sił krajowych i siłami szybkiego reagowania regionów, które są specjalnie szkolone pod kątem udzielania bezpośredniej pomocy ludności w ścisłej współpracy z władzami miejskimi i innymi siłami regionalnymi i krajowymi; |
2.7 |
zaleca, aby Komisja zajęła się planowaniem i rozwijaniem działań transgranicznych, które obejmują aktywne uczestnictwo regionów przygranicznych. Regiony mogłyby w ten sposób skonsolidować swoje doświadczenia w dziedzinie ochrony ludności i doprowadziłoby to też do utworzenia solidnej bazy operacyjnej, na której można będzie utworzyć europejskie siły szybkiego reagowania w sytuacjach klęski lub katastrofy; |
2.8 |
zaleca utworzenie najlepszych praktyk reagowania w sytuacjach awaryjnych w odniesieniu do powtarzających się katastrof, a w szczególności do katastrof gwałtownie się rozprzestrzeniających, takich jak pożary lasów. Można to uczynić porównując techniki monitorowania we wczesnym stadium i techniki szybkiego reagowania stosowane przez różne regiony; |
2.9 |
zaleca przeprowadzanie ćwiczeń nastawionych na współdziałanie sił cywilnych i wojskowych, umożliwiających szybkie użycie specjalnych środków, którymi dysponują tylko siły zbrojne i dodatkowych środków specjalnych, takich jak helikoptery, które mogą uzupełniać zasoby służące ochronie ludności w sytuacjach złożonych katastrof lub katastrof o dużym zasięgu; |
Komunikacja i doskonalenie współpracy
KOMITET REGIONÓW
2.10 |
zaleca, aby w celu rozwiązania problemów przekazywania informacji w odpowiednim czasie i uzyskania dzięki temu zdolności natychmiastowej oceny sytuacji zagrożenia oraz zagwarantowania skutecznej pomocy regionalne operacyjne centra ratownictwa czynne całą dobę były w stanie informować bezpośrednio w czasie rzeczywistym krajowe centra ratownictwa lub centra kryzysowe Unii Europejskiej, unikając wszelkich niepotrzebnych przeszkód mogących spowolnić lub zniekształcić strumień informacji; |
2.11 |
zaleca utworzenie specjalnej europejskiej sieci komunikowania się w dziedzinie ochrony ludności, łączącej krajowe i regionalne centra kryzysowe z europejskim centrum monitorowania; |
2.12 |
proponuje, aby europejskie centrum monitorowania było obowiązkowo zawiadamiane o sytuacji zagrożenia, kiedykolwiek regionalne centrum ochrony ludności w wypadku zagrożenia korzysta z zasobów ludzkich i materialnych pochodzących z zewnątrz. Centrum regionalne powinno również zawiadomić centrum europejskie o zakończeniu sytuacji kryzysowej. |
Środki finansowe
KOMITET REGIONÓW
2.13 |
opowiada się za zwiększeniem pomocy finansowej przewidzianej na interwencje w sytuacjach klęski lub katastrofy i utworzeniem europejskiego systemu ochrony ludności. Finansowanie to ma nie tylko zasadnicze znaczenie dla solidarności pomiędzy Państwami Członkowskimi wspólnoty międzynarodowej, takiej jak Unia Europejska, ale również jest bardzo potrzebne w celu uzupełniania i koordynacji wysoko wyspecjalizowanych sił i jednostek operacyjnych Państw Członkowskich i regionów Unii Europejskiej, które koordynują swoje działania. |
Bruksela, 30 września 2004 r.
Przewodniczący
Komitetu Regionów
Peter STRAUB
(1) Dz.U. C 256 z dnia 24.10.2003 r., s.74
(2) Dz.U. L 327 z dnia 21.12.1999 r., s. 53
(3) Dz.U. L 297 z dnia 15.11.2001 r., s.7