EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62014CJ0231

Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 9 lipca 2015 r.
InnoLux Corp. przeciwko Komisji Europejskiej.
Odwołanie – Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Artykuł 101 TFUE – Artykuł 53 porozumienia EOG – Światowy rynek wyświetlaczy ciekłokrystalicznych (LCD) – Ustalanie cen – Grzywny – Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien (2006) – Punkt 13 – Ustalenie wartości sprzedaży mającej związek z naruszeniem – Sprzedaż wewnętrzna danego produktu poza EOG – Uwzględnienie sprzedaży wyrobów gotowych zawierających dany produkt na rzecz osób trzecich w EOG.
Sprawa C-231/14 P.

Court reports – general

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2015:451

WYROK TRYBUNAŁU (trzecia izba)

z dnia 9 lipca 2015 r. ( *1 )

„Odwołanie — Konkurencja — Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki — Artykuł 101 TFUE — Artykuł 53 porozumienia EOG — Światowy rynek wyświetlaczy ciekłokrystalicznych (LCD) — Ustalanie cen — Grzywny — Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien (2006) — Punkt 13 — Ustalenie wartości sprzedaży mającej związek z naruszeniem — Sprzedaż wewnętrzna danego produktu poza EOG — Uwzględnienie sprzedaży wyrobów gotowych zawierających dany produkt na rzecz osób trzecich w EOG”

W sprawie C‑231/14 P

mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 8 maja 2014 r.,

InnoLux Corp., dawniej Chimei InnoLux Corp., z siedzibą w Miaoli County (Tajwan), reprezentowana przez adwokata J.F. Bellisa oraz R. Burtona, solicitor,

wnosząca odwołanie,

w której drugą stroną postępowania jest:

Komisja Europejska, reprezentowana przez A. Biolana, F. Ronkesa Agerbeeka oraz P. Van Nuffela, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

strona pozwana w pierwszej instancji,

TRYBUNAŁ (trzecia izba),

w składzie: M. Ilešič, prezes izby, A. Ó Caoimh (sprawozdawca), C. Toader, E. Jarašiūnas i C.G. Fernlund, sędziowie,

rzecznik generalny: M. Wathelet,

sekretarz: L. Hewlett, główny administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 4 lutego 2015 r.,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 30 kwietnia 2015 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

W swoim odwołaniu InnoLux Corp., dawniej Chimei InnoLux Corp. (zwana dalej „InnoLux”) wnosi o uchylenie w części wyroku Sądu Unii Europejskiej InnoLux/Komisja (T‑91/11, EU:T:2014:92, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), którym Sąd z jednej strony zmienił decyzję Komisji C(2010) 8761 wersja ostateczna z dnia 8 grudnia 2010 r. dotyczącą postępowania przewidzianego w art. 101 [TFUE] oraz w art. 53 porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (sprawa COMP/39.309 – LCD), której streszczenie zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 7 października 2011 r. (Dz.U. C 295, s. 8, zwaną dalej „sporną decyzją”), ustalając na 288000000 EUR kwotę grzywny, która została na nią nałożona w art. 2 tej decyzji, a z drugiej strony oddalił w pozostałej części jej skargę mającą na celu stwierdzenie częściowej nieważności wspomnianej decyzji w zakresie, w jakim jej ona dotyczy, jak również obniżenie kwoty tej grzywny.

Ramy prawne

2

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2003 z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. [101 TFUE] i [102 TFUE] (Dz.U. 2003, L 1, s. 1) przewiduje w art. 23 ust. 2 i 3:

„2.   Komisja może, w drodze decyzji, nałożyć grzywny na przedsiębiorstwa lub związki przedsiębiorstw, jeżeli umyślnie lub w wyniku zaniedbania [niedbalstwa]:

a)

naruszają art. [101 TFUE] lub [102 TFUE] […]

[…]

Dla każdego przedsiębiorstwa […] biorąc[ego] udział w naruszeniu grzywna nie przekroczy 10% całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym.

[…]

3.   Przy ustalaniu wysokości grzywny uwzględnia się ciężar [wagę] i czas trwania naruszenia”.

3

Wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003 (Dz.U. 2006, C 210, s. 2, zwane dalej „wytycznymi w sprawie metody ustalania grzywien”) w części zatytułowanej „Ustalenie wartości sprzedaży” stanowią:

„W celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny Komisja uwzględni wartość sprzedaży dóbr [towarów] lub usług zrealizowanych [osiągniętą] przez przedsiębiorstwo, mając[ą] bezpośredni lub pośredni […] związek z naruszeniem, w danym sektorze geograficznym na terytorium [Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG)]. […]”.

Okoliczności powstania sporu i sporna decyzja

4

Okoliczności powstania sporu i sporna decyzja, tak jak zostały one przedstawione w pkt 1–27 zaskarżonego wyroku, mogą zostać streszczone w następujący sposób.

5

Chi Mei Optoelectronics Corp. (zwana dalej „spółką CMO”) była spółką prawa tajwańskiego kontrolującą grupę rozlokowanych po całym świecie spółek prowadzących działalność w zakresie wytwarzania wyświetlaczy ciekłokrystalicznych o aktywnej matrycy („Liquid Crystal Displays”, zwanych dalej „LCD”).

6

W dniu 20 listopada 2009 r. spółka CMO zawarła z InnoLux Display Corp. i TPO Displays Corp. porozumienie w przedmiocie połączenia. Zgodnie z tym porozumieniem począwszy od dnia 18 marca 2010 r. TPO Displays Corp. i spółka CMO przestały istnieć. Istniejący nadal podmiot prawny zmienił dwukrotnie nazwę, najpierw z InnoLux Display Corp. na Chimei InnoLux Corp., a następnie – na InnoLux Corp., czyli wnoszącą odwołanie.

7

Wiosną 2006 r. spółka prawa koreańskiego Samsung Electronics Co. Ltd (zwana dalej „spółką Samsung”) przedstawiła Komisji wniosek o zwolnienie z grzywny na podstawie wydanego przez tę instytucję komunikatu w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli (Dz.U. 2002, C 45, s. 3). We wniosku tym spółka Samsung powiadomiła o istnieniu kartelu szeregu przedsiębiorstw, w tym wnoszącej odwołanie, który to kartel dotyczył pewnych typów LCD.

8

W dniu 23 listopada 2006 r. Komisja przyznała spółce Samsung, zgodnie z pkt 15 wspomnianego komunikatu, warunkowe zwolnienie z grzywny, odmawiając jednocześnie przyznania go innemu uczestnikowi kartelu, to jest spółce prawa koreańskiego LG Display Co. Ltd (zwanej dalej „spółką LGD”).

9

W dniu 27 maja 2009 r. Komisja wszczęła postępowanie administracyjne i przyjęła pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, które było adresowane do szesnastu spółek, w tym do spółki CMO i do posiadanych przez nią w 100% dwóch europejskich spółek zależnych, czyli Chi Mei Optoelectronics BV i Chi Mei Optoelectronics UK Ltd. W tymże piśmie w sprawie przedstawienia zarzutów Komisja wskazała między innymi powody, dla których zgodnie z orzecznictwem Sądu obie te spółki zależne CMO należy uznać za solidarnie odpowiedzialne za naruszenia, których dopuściła się spółka CMO.

10

Adresaci pisma w sprawie przedstawienia zarzutów przedstawili Komisji na piśmie w wyznaczonym terminie swoje stanowiska w przedmiocie stawianych im zarzutów. Ponadto wielu z tych adresatów, w tym wnosząca odwołanie, skorzystało z prawa do bycia wysłuchanym na przesłuchaniu, które odbyło się w dniach 22 i 23 września 2009 r.

11

W żądaniu udzielenia informacji z dnia 4 marca 2010 r. oraz w piśmie z dnia 6 kwietnia 2010 r. strony zostały między innymi wezwane do przedłożenia danych dotyczących wartości sprzedaży, które miały zostać uwzględnione przy obliczaniu wysokości grzywien; zwrócono się do nich również o przedstawienie uwag w tej kwestii. Spółka CMO odpowiedziała na to pismo w dniu 23 kwietnia 2010 r.

12

W dniu 8 grudnia 2010 r. Komisja wydała sporną decyzję. Decyzja ta była skierowana do sześciu z szesnastu spółek będących adresatami pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, w tym do wnoszącej odwołanie, spółki LGD i AU Optronics Corp. (zwanej dalej „spółką AUO”). Natomiast spółki zależne wnoszącej odwołanie nie były już adresatami zaskarżonej decyzji.

13

W zaskarżonej decyzji Komisja stwierdziła istnienie kartelu pomiędzy sześcioma wielkimi międzynarodowymi producentami LCD, w tym wnoszącą odwołanie, spółką LGD i spółką AUO, w zakresie dotyczącym dwóch następujących kategorii tych dwunastocalowych i większych produktów: LCD wykorzystywane w technologii informatycznej, takie jak LCD dla notebooków i monitorów komputerów oraz LCD dla telewizorów (zwane dalej łącznie „LCD objętymi kartelem”).

14

Zgodnie ze sporną decyzją omawiany kartel przyjął postać jednolitego i ciągłego naruszenia art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym z dnia 2 maja 1992 r. (Dz.U. 1994, L 1, s. 3, zwanego dalej „porozumieniem EOG”), które trwało w okresie co najmniej od 5 października 2001 r. do 1 lutego 2006 r. W tym okresie uczestnicy kartelu odbyli szereg wielostronnych spotkań nazywanych przez nich „spotkaniami Cristal”. Spotkania te miały wyraźnie antykonkurencyjny cel, gdyż stanowiły one dla ich uczestników w szczególności okazję do ustalania cen minimalnych LCD objętych kartelem, do prowadzenia dyskusji na temat ich zamiarów dotyczących cen; aby zapobiegać ich spadkowi, a także do koordynowania podwyżek cen i rozmiarów produkcji. W okresie naruszenia uczestnicy kartelu odbyli także szereg spotkań dwustronnych i często wymieniali się informacjami na tematy dyskutowane podczas „spotkań Cristal”. Wdrożyli oni ponadto środki pozwalające na sprawdzanie, czy przyjęte podczas tych spotkań decyzje były rzeczywiście stosowane.

15

W celu ustalenia grzywien wymierzonych w spornej decyzji Komisja zastosowała wytyczne w sprawie metody ustalania grzywien. Na podstawie tych wytycznych instytucja ta określiła wartość tych sprzedaży LCD objętych kartelem, których naruszenie dotyczyło bezpośrednio lub pośrednio. W tym celu określiła ona trzy następujące kategorie sprzedaży dokonywanej przez uczestników kartelu:

kategorię „sprzedaż bezpośrednia w obrębie EOG”, która obejmuje sprzedaż LCD objętych kartelem innemu przedsiębiorstwu w ramach EOG;

kategorię „sprzedaż bezpośrednia w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych”, która obejmuje sprzedaż LCD objętych kartelem zawartych, po przetworzeniu w ramach grupy, do której należy ich wytwórca, jako składnik w wyrobach gotowych sprzedawanych innemu przedsiębiorstwu w ramach EOG; oraz

kategorię „sprzedaż pośrednia”, która obejmuje sprzedaż LCD objętych kartelem innemu przedsiębiorstwu spoza EOG, które to przedsiębiorstwo montuje następnie te LCD w wyrobach gotowych sprzedawanych przez nie w EOG.

16

Komisja uznała jednak, że może się ograniczyć do uwzględnienia dwóch pierwszych kategorii wymienionych w poprzednim punkcie, gdyż włączenie trzeciej kategorii nie jest konieczne do tego, aby wymierzone grzywny mogły osiągnąć wystarczająco odstraszający poziom.

17

W zakresie dotyczącym wnoszącej odwołanie Komisja nie uwzględniła zgłoszonych przez nią zastrzeżeń dotyczących przede wszystkim tego, że odpowiednią w jej przypadku wartość sprzedaży należało obliczyć z pominięciem jej „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych”.

18

Ponadto na podstawie komunikatu Komisji w sprawie zwolnienia z grzywien oraz zmniejszania grzywien w przypadkach karteli Komisja potwierdziła całkowite zwolnienie spółki Samsung z grzywny. Natomiast w odniesieniu do wnoszącej odwołanie uznała ona, że zaoferowana przez nią współpraca nie uprawnia jej do uzyskania jakiegokolwiek obniżenia grzywny.

19

Mając w szczególności na uwadze powyższe rozważania, Komisja nakazała wnoszącej odwołanie w art. 2 spornej decyzji zapłatę grzywny w wysokości 300000000 EUR.

Zaskarżony wyrok

20

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 21 lutego 2011 r. wnosząca odwołanie wniosła do niego skargę o stwierdzenie częściowej nieważności spornej decyzji oraz o obniżenie grzywny nałożonej na nią na podstawie tej decyzji.

21

Na poparcie swojego żądania wnosząca odwołanie podniosła trzy zarzuty, z których zwłaszcza pierwszy był oparty na tym, że ustalając mającą znaczenie dla potrzeb obliczenia grzywny wartość sprzedaży, Komisja zastosowała w jej opinii błędne pod względem prawnym pojęcie, a mianowicie pojęcie „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych”; zaś trzeci był oparty na tym, że Komisja błędnie włączyła do przyjętej przez nią mającej znaczenie dla potrzeb obliczenia grzywny wartości sprzedaży również wartość sprzedaży produktów innych niż LCD objęte kartelem.

22

W zaskarżonym wyroku Sad uwzględnił ostatni z wymienionych powyżej zarzutów i w związku z tym, w ramach wykonywania przysługującego mu nieograniczonego prawa orzekania, obniżył kwotę grzywny wnoszącej odwołanie do 288000000 EUR. W pozostałym zakresie Sąd oddalił skargę.

Żądania stron i postępowanie przed Trybunałem

23

W swoim odwołaniu wnosząca odwołanie wnosi do Trybunału o:

uchylenie zaskarżonego wyroku w części, w której oddalił on jej skargę o stwierdzenie częściowej nieważności spornej decyzji;

stwierdzenie częściowej nieważności spornej decyzji i – w ramach wykonywania przysługującego mu nieograniczonego prawa orzekania – obniżenie kwoty nałożonej na nią grzywny, oraz

obciążenie Komisji kosztami poniesionymi zarówno przed Trybunałem, jak i przed Sądem.

24

Komisja wnosi o oddalenie odwołania i o obciążenie wnoszącej odwołanie kosztami.

W przedmiocie wniosku o otwarcie na nowo ustnego etapu postępowania

25

W następstwie ogłoszenia opinii rzecznika generalnego Komisja, pismem złożonym w sekretariacie Trybunału w dniu 6 maja 2015 r., wniosła o otwarcie na nowo ustnego etapu postępowania. Na poparcie tego wniosku Komisja twierdzi zasadniczo, że opinia przedstawiona przez rzecznika generalnego przeinacza niektóre z jej argumentów i opiera się na fragmentach odwołania, które są mylące i obarczone błędami dotyczącymi okoliczności faktycznych.

26

Należy przypomnieć, że statut Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz regulamin postępowania przed Trybunałem nie dają stronom możliwości przedkładania uwag w odpowiedzi na opinię przedstawioną przez rzecznika generalnego (zob. Vnuk, C‑162/13, EU:C:2014:2146, pkt 30 i przytoczone tam orzecznictwo).

27

Ponadto, zgodnie z art. 252 akapit drugi TFUE, zadaniem rzecznika generalnego jest publiczne przedstawianie, przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności, uzasadnionych opinii w sprawach, które zgodnie ze statutem Trybunału wymagają jego zaangażowania. Trybunał nie jest związany ani opinią rzecznika generalnego, ani jej uzasadnieniem (zob. wyrok Komisja/Parker Hannifin Manufacturing i Parker-Hannifin, C‑434/13 P, EU:C:2014:2456, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

28

W konsekwencji okoliczność, że jedna ze stron nie zgadza się z opinią rzecznika generalnego, bez względu na to, jakie kwestie poruszono w tej opinii, nie może sama w sobie stanowić powodu uzasadniającego ponowne otwarcie ustnego etapu postępowania (wyrok E.ON Energie/Komisja, C‑89/11 P, EU:C:2012:738, pkt 62).

29

Niemniej Trybunał może w dowolnym momencie, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, postanowić o otwarciu ustnego etapu postępowania na nowo zgodnie z art. 83 regulaminu postępowania, w szczególności jeśli uzna, że okoliczności zawisłej przed nim sprawy nie są wystarczająco wyjaśnione lub też jeśli sprawa ma zostać rozstrzygnięta na podstawie argumentu, który nie był przedmiotem dyskusji między stronami lub podmiotami określonymi w art. 23 statutu Trybunału Sprawiedliwości (wyrok Nordzucker, C‑148/14, EU:C:2015:287, pkt 24).

30

Taka sytuacja nie ma miejsca w rozpatrywanym przypadku. Podobnie bowiem jak wnosząca odwołanie Komisja przedstawiła zarówno w ramach pisemnego, jak i ustnego etapu postępowania wszystkie swe argumenty faktyczne i prawne na poparcie swoich żądań. A zatem Trybunał, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, uważa, że dysponuje wszelkimi danymi koniecznymi do wydania orzeczenia oraz że te dane były przedmiotem prowadzonych przed nim dyskusji.

31

W świetle powyższych rozważań Trybunał uznaje, że nie należy zarządzać otwarcia ustnego etapu postępowania na nowo.

W przedmiocie odwołania

32

Na poparcie odwołania wnosząca odwołanie podnosi dwa zarzuty. Zarzut pierwszy opiera się na naruszeniu prawa, jako że w celu obliczenia kwoty grzywny Sąd – z naruszeniem art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – uwzględnił w związku z zastosowaniem pojęcia „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych” sprzedaż wewnętrzną produktów objętych naruszeniem dokonaną przez wnoszącą odwołanie poza EOG z tego tylko powodu, że produkty te zostały wmontowane w wyrobach gotowych przeznaczonych do sprzedaży niezależnym osobom trzecim w obrębie EOG. Zarzut drugi jest oparty na naruszeniu prawa, jako że Sąd, stosując wspomniane pojęcie do każdego z pionowo zintegrowanych uczestników kartelu, naruszył zasadę niedyskryminacji.

W przedmiocie zarzutu pierwszego dotyczącego uwzględnienia do celów obliczenia kwoty grzywny sprzedaży wyrobów gotowych zawierających produkty, których dotyczy naruszenie

Argumentacja stron

33

W pierwszej kolejności wnosząca odwołanie zarzuca Sądowi, iż z naruszeniem pkt 13 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien włączył do wartości sprzedaży uwzględnionej do celów obliczenia grzywny jej sprzedaż w obrębie EOG wyrobów gotowych jako „sprzedaż bezpośrednią w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych”, chociaż sprzedaż ta nie pozostaje w związku z naruszeniem w rozumieniu tego postanowienia.

34

Zdaniem wnoszącej odwołanie z tego względu, że naruszenie stwierdzone w spornej decyzji obejmuje tylko ekrany LCD, a nie wyroby gotowe, w których są zawarte te ekrany, jedyną sprzedaż w obrębie EOG pozostającą w związku z naruszeniem w rozumieniu wspomnianego pkt 13 jest sprzedaż LCD sprzedanych osobom trzecim lub dostarczonych wewnątrz grupy klientom powiązanym. Nawet jeśli LCD stanowi składnik wyrobu gotowego, przedmiotem sprzedaży nie jest w jej opinii LCD przeznaczony do wmontowania w wyrobie gotowym, lecz sam wyrób gotowy. Otóż sprzedaż wyrobów gotowych nie jest dokonywana na rynku, którego dotyczy naruszenie. W związku z tym sprzedaż wyrobów gotowych w obrębie EOG nie może ograniczać konkurencji na rynku LCD w EOG. Sprzedaż ta nie wchodzi zatem w zakres stwierdzenia naruszenia dokonanego w spornej decyzji.

35

Wnosząca odwołanie uważa także, że Sąd błędnie wprowadził rozróżnienie między dostawami wewnętrznymi dokonywanymi przez pionowo zintegrowanych członków kartelu w zależności od tego, czy stanowią oni jedno przedsiębiorstwo z nabywcą, z którym są powiązani, co odpowiada kategorii „sprzedaż bezpośrednia w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych”, czy też nie stanowią takiego jednego przedsiębiorstwa z takim nabywcą, co odpowiada kategorii „sprzedaż bezpośrednia w obrębie EOG”. Nic w stwierdzeniu naruszenia nie uzasadnia bowiem takiego rozróżnienia, gdyż owo stwierdzenie obejmuje sprzedaż wewnątrzgrupową.

36

W powyższym względzie wnosząca odwołanie twierdzi, że Sąd orzekł w pkt 48 i 49 zaskarżonego wyroku, iż decyzja o uwzględnieniu „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych” jest tym bardziej zasadna, że z materiału dowodowego wynika, iż wewnętrzna sprzedaż LCD objętych kartelem była dokonywana pomiędzy przedsiębiorstwami uczestniczącymi w kartelu po cenach, na które kartel ten wywierał wpływ oraz że przedsiębiorstwa te wiedziały, iż ceny LCD objętych kartelem miały wpływ na ceny zawierających je wyrobów gotowych. Stwierdzenia te odnoszą się bowiem do wszystkich uczestników kartelu. Rozróżnienie na „rzeczywistą” sprzedaż wewnętrzną, którą można uwzględnić jako taką do celów obliczenia grzywny oraz na sprzedaż, która nie jest „rzeczywista”, wobec czego można ją zignorować i zastąpić „rzeczywistą” sprzedażą osobom trzecim ekranów LCD zawartych w wyrobie gotowym, jest zatem całkowicie sztuczne.

37

W drugiej kolejności wnosząca odwołanie uważa, że Komisja błędnie zastosowała orzecznictwo Sądu wynikające z wyroku Europa Carton/Komisja (T‑304/94, EU:T:1998:89), potwierdzone przez Trybunał w wyroku Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja (C‑580/12 P, EU:C:2014:2363), jako że zamiast potraktować sprzedaż wewnętrzną w ten sam sposób co sprzedaż osobom trzecim, instytucja ta zastosowała do niektórych adresatów spornej decyzji inne kryterium w celu ustalenia ich sprzedaży wewnętrznej.

38

Zdaniem wnoszącej odwołanie w przypadku sprzedaży LCD osobom trzecim kryterium zastosowanym przez Komisję jest miejsce dostawy LCD przeznaczonych do wmontowania w wyrobach gotowych, bez względu na miejsce sprzedaży wyrobów gotowych. Natomiast w przypadku dostaw wewnętrznych LCD dokonywanych przez InnoLux kryterium to odnosi się do miejsca dostawy wyrobu gotowego zawierającego LCD, bez względu na miejsce wmontowania LCD w wyrobach gotowych. Tym samym Komisja potraktowała w inny mniej korzystny sposób dostawy wewnętrzne LCD dokonane przez niektórych pionowo zintegrowanych adresatów. W rzeczywistości jako że kartel dotyczył zarówno sprzedaży wewnętrznej, jak i sprzedaży osobom trzecim, prawidłowe zastosowanie wyroku Europa Carton/Komisja (T‑304/94, EU:T:1998:89) polegałoby na uwzględnieniu wszystkich dostaw LCD dokonanych przez któregokolwiek uczestnika kartelu w obrębie EOG, niezależnie od tego, czy zostały one dokonane wewnątrz grupy czy na rzecz osób trzecich.

39

W trzeciej kolejności wnosząca odwołanie twierdzi, iż z wyroku Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja (C‑89/85, C‑104/85, C‑114/85, C‑116/85, C‑117/85 i od C‑125/85 do C‑129/85, EU:C:1993:120) wynika, że kompetencja Unii Europejskiej nie rozciąga się na całą sprzedaż zrealizowaną w obrębie EOG, lecz wyłącznie na sprzedaż danego produktu zrealizowaną w EOG, objętą skoordynowanym działaniem, które było przedmiotem stwierdzenia naruszenia. Otóż w niniejszym przypadku naruszenie dotyczyło wyłącznie LCD, a nie gotowych wyrobów przetworzonych zawierających LCD. Wobec tego Sąd błędnie orzekł w pkt 70 zaskarżonego wyroku, że wyrok Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja (C‑89/85, C‑104/85, C‑114/85, C‑116/85, C‑117/85 i od C‑125/85 do C‑129/85, EU:C:1993:120) umożliwia uwzględnienie dostaw wewnętrznych LCD dokonanych przez wnoszącą odwołanie poza EOG z powodu ich wmontowania w wyrobach gotowych przez spółki należące do tego samego przedsiębiorstwa i ich sprzedaży przez to przedsiębiorstwo w obrębie EOG.

40

Wnosząca odwołanie uważa także, iż Sąd, wskazując w pkt 46 zaskarżonego wyroku, że sprzedaż wyrobów gotowych zawierających LCD „zakłócała konkurencję w obrębie EOG”, błędnie zastosował kryterium określone w wyroku Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja (C‑89/85, C‑104/85, C‑114/85, C‑116/85, C‑117/85 i od C‑125/85 do C‑129/85, EU:C:1993:120). Sprzedaż tych wyrobów gotowych nie była bowiem dokonywana na rynku EOG, którego dotyczyło naruszenie. Z definicja wspomniana sprzedaż nie mogła zatem ograniczać konkurencji na tym rynku. Nie wystarczy zidentyfikować „sprzedaży mającej związek z EOG”, aby potwierdzić istnienie kompetencji Unii na podstawie kryterium określonego w wyroku Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja (C‑89/85, C‑104/85, C‑114/85, C‑116/85, C‑117/85 i od C‑125/85 do C‑129/85, EU:C:1993:120). Należałoby natomiast wykazać istnienie sprzedaży w obrębie EOG produktu, którego dotyczy naruszenie, czyli LCD.

41

W czwartej kolejności wnosząca odwołanie uważa, że sprzeczne z pkt 33 wyroku Istituto Chemioterapico Italiano i Commercial Solvents/Komisja (6/73 i 7/73, EU:C:1974:18) jest twierdzenie, iż dostawy wewnętrzne LCD do jednostek produkcyjnych położonych w EOG – tak jak w przypadku spółki Samsung – nie stanowią sprzedaży w obrębie EOG, gdy wyroby gotowe zawierające LCD są sprzedawane poza EOG. Punkt widzenia, zgodnie z którym sprzedaż wewnętrzna LCD w obrębie EOG ogranicza konkurencję wewnątrz tego terytorium wyłącznie wtedy, gdy wyrób gotowy zawierający LCD jest sprzedawany w EOG, jest błędny.

42

W piątej kolejności wnosząca odwołanie utrzymuje, że kryterium zastosowane przez Komisję i Sąd umożliwiające ustalenie miejsca tych dostaw wewnętrznych pociąga za sobą ryzyko konkurencyjnych sankcji i konfliktu kompetencji z innymi organami ochrony konkurencji, gdyż może to prowadzić do sytuacji, w której ta sama transakcja doprowadzi do stwierdzenia naruszenia i do nałożenia sankcji przez liczne organy ochrony konkurencji na świecie. I tak, jeżeli Komisja wymierzy grzywnę w związku z transakcją dotyczącą składnika dostarczonego poza EOG z tego powodu, że wyrób gotowy zawierający ten składnik został sprzedany w obrębie EOG, ta sama transakcja może zostać ukarana jednocześnie poza i w obrębie EOG.

43

Komisja uważa, że rozumowanie, jakie przyjął Sąd w celu oddalenia argumentacji wnoszącej odwołanie, nie jest błędne z punktu widzenia prawa. W konsekwencji zarzut pierwszy jest bezpodstawny. Ponadto ostatni argument przedstawiony w ramach tego zarzutu jest nowy i tym samym niedopuszczalny, ponieważ został on podniesiony po raz pierwszy w ramach niniejszego postępowania odwoławczego.

Ocena Trybunału

44

W swoim zarzucie pierwszym wnosząca odwołanie twierdzi zasadniczo, że Sąd dopuścił się naruszenia prawa, włączając do wartości sprzedaży w celu obliczenia grzywny, która została na nią nałożona, jako „sprzedaż bezpośrednią w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych” zrealizowaną przez nią w obrębie EOG sprzedaż wyrobów gotowych po tym, jak LCD objęte kartelem zostały w nich zamontowane przez jej spółki zależne z siedzibą poza EOG i posiadane przez nią w 100%, mimo że sprzedaż ta nie pozostaje w związku z naruszeniem. Postępując w ten sposób, Sąd naruszył zarówno pkt 13 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien, jak i właściwe orzecznictwo Trybunału i Sądu, jak również granice właściwości miejscowej Komisji.

45

Należy przypomnieć, że art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003 przewiduje, iż grzywna nałożona na każde przedsiębiorstwo lub każdy związek przedsiębiorstw uczestniczący w naruszeniu nie przekroczy 10% całkowitego obrotu uzyskanego w poprzedzającym roku obrotowym.

46

Jak orzekł już Trybunał, Komisja – biorąc pod uwagę kontekst oraz cele systemu kar ustanowionego we wspomnianym powyżej rozporządzeniu – jest zobowiązana dokonać oceny, w każdym rozpatrywanym przypadku, zamierzonego wpływu na zainteresowane przedsiębiorstwo, uwzględniając w szczególności obrót tego przedsiębiorstwa odzwierciedlający jego rzeczywistą sytuację gospodarczą w okresie, w którym miało miejsce naruszenie (wyrok Britannia Alloys & Chemicals/Komisja, C‑76/06 P, EU:C:2007:326, pkt 25; Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 53, a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 49).

47

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przy określaniu kwoty grzywny dopuszczalne jest uwzględnienie zarówno całkowitego obrotu przedsiębiorstwa, który stanowi wskazówkę – nawet jeżeli jest ona przybliżona i nieprecyzyjna – co do wielkości tego przedsiębiorstwa i jego siły ekonomicznej, jak i części tego obrotu, który pochodzi ze sprzedaży towarów będących przedmiotem naruszenia i który może zatem stanowić wskazówkę co do zakresu tego naruszenia (wyroki: Musique Diffusion française i in./Komisja, od 100/80 do 103/80, EU:C:1983:158, pkt 121; Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 54; a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 50).

48

Z orzecznictwa Trybunału wynika, że chociaż art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 pozostawia Komisji zakres uznania, to jednak ogranicza on możliwość korzystania z niego, określając obiektywne kryteria, które Komisja jest zobowiązana stosować. Tak więc, po pierwsze, kwota grzywny, jaka może zostać wymierzona, ma górną granicę określoną liczbowo i w sposób bezwzględny, tak że maksymalna kwota grzywny, którą można nałożyć na dane przedsiębiorstwo, może być z góry przewidziana. Po drugie, korzystanie z tych uprawnień dyskrecjonalnych jest też ograniczone normami postępowania, jakie Komisja sama sobie narzuciła w wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien (wyroki: Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 55; a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 51).

49

Zgodnie z pkt 13 wspomnianych wytycznych „[w] celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny Komisja uwzględni wartość sprzedaży dóbr [towarów] lub usług zrealizowanych [osiągniętą] przez przedsiębiorstwo, mając[ą] bezpośredni lub pośredni […] związek z naruszeniem, w danym sektorze geograficznym na terytorium EOG”. W pkt 6 tychże wytycznych wyjaśniono, że „[p]ołączenie wartości sprzedaży mających związek z naruszeniem przepisów z okresem jego trwania stanowi formułę [odpowiednią wartość zastępczą] odzwierciedlającą zarówno gospodarcze znaczenie naruszenia, jak i stopień zaangażowania każdego z uczestniczących w nim przedsiębiorstw”.

50

Celem pkt 13 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien jest zatem przyjęcie za punkt wyjścia, przy obliczaniu kwoty grzywny nałożonej na przedsiębiorstwo, kwoty odzwierciedlającej gospodarcze znaczenie naruszenia i stopień zaangażowania tego przedsiębiorstwa w tym naruszeniu (wyroki: Team Relocations i in./Komisja, C‑444/11 P, EU:C:2013:464, pkt 76; Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 57; a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 53).

51

W konsekwencji pojęcie wartości sprzedaży, o którym mowa w pkt 13, obejmuje sprzedaż zrealizowaną na rynku, którego dotyczy naruszenie w obrębie EOG, przy czym nie trzeba ustalać, czy naruszenie to miało rzeczywiście wpływ na tę sprzedaż, gdyż część obrotu pochodząca ze sprzedaży produktów będących przedmiotem naruszenia najlepiej odzwierciedla znaczenie gospodarcze tego naruszenia (zob. podobnie wyroki: Team Relocations i in./Komisja, C‑444/11 P, EU:C:2013:464, pkt 75–78; Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 57–59; Dole Food i Dole Fresh Fruit Europe/Komisja, C‑286/13 P, EU:C:2015:184, pkt 148, 149; a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 53–58, 64).

52

W niniejszym przypadku pewne jest – jak wynika w szczególności z pkt 73 i 90 zaskarżonego wyroku – że sprzedaż wnoszącej odwołanie uwzględniona do celów ustalenia kwoty grzywny z tytułu „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych” nie została zrealizowana na rynku produktowym, którego dotyczy naruszenie, w niniejszym przypadku rynku LCD objętych kartelem, lecz na rynku produktów odrębnym od tego rynku, to jest rynku niższego szczebla wyrobów gotowych zawierających LCD objęte kartelem, gdyż wspomniane LCD objęte kartelem były w takim przypadku przedmiotem sprzedaży wewnętrznej poza EOG między wnoszącą odwołanie a jej pionowo zintegrowanymi spółkami zależnymi.

53

Z pkt 45 zaskarżonego wyroku wynika jednak, że Komisja nie uwzględniła całej wartości sprzedaży wyrobów gotowych zawierających LCD objęte kartelem, lecz tylko jej ułamek, który mógł odpowiadać wartości LCD objętych kartelem stanowiących składnik wyrobów gotowych, gdy wyroby te były sprzedawane przez przedsiębiorstwo, do którego należy wnosząca odwołanie, niezależnym podmiotom trzecim mającym siedzibę w EOG. Ustalenie to nie zostało zakwestionowane.

54

Wbrew temu, co utrzymuje wnosząca odwołanie, Sąd nie naruszył prawa, orzekając w szczególności w pkt 47 zaskarżonego wyroku, że Komisja mogła uwzględnić w taki sposób sprzedaż wyrobów gotowych do celów obliczenia kwoty grzywny.

55

Chociaż pojęcie „wartości sprzedaży”, o którym mowa w tym pkt 13 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien, nie powinno zapewne rozciągać się do tego stopnia, by obejmowało osiągniętą przez dane przedsiębiorstwo sprzedaż nieobjętą w żaden sposób zakresem działania zarzucanego kartelu (zob. wyroki: Team Relocations i in./Komisja, C‑444/11 P, EU:C:2013:464, pkt 76; Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 57; a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 53), to jednak sprzeczne z celem przyświecającym art. 23 ust. 2 rozporządzenia nr 1/2003 byłoby, gdyby uczestnicy kartelu, którzy są zintegrowani pionowo, mogliby, z tego tylko względu, że wmontowali produkty będące przedmiotem naruszenia w wyrobach gotowych poza EOG, doprowadzić do wykluczenia z obliczenia grzywny ułamka wartości ich sprzedaży tych wyrobów gotowych dokonanej w obrębie EOG mogącego odpowiadać wartości produktów będących przedmiotem naruszenia.

56

Jak bowiem Sąd zauważył zasadniczo w pkt 71 zaskarżonego wyroku, i jak orzekł już także Trybunał, zintegrowane pionowo przedsiębiorstwa mogą czerpać korzyści z porozumienia w sprawie horyzontalnego ustalania cen zawartego z naruszeniem art. 101 TFUE nie tylko w ramach sprzedaży na rzecz niezależnych podmiotów trzecich na rynku produktów będących przedmiotem tego naruszenia, lecz także na rynku niższego szczebla produktów przetworzonych, w których skład wchodzą te produkty, i to z dwóch różnych tytułów. Albo przedsiębiorstwa te przenoszą wynikające z przedmiotu naruszenia podwyżki ceny składników na cenę produktów przetworzonych, albo ich nie przenoszą, co oznacza z kolei przyznanie im korzyści w zakresie kosztów w porównaniu z ich konkurentami, którzy zaopatrują się w te same składniki na rynku produktów będących przedmiotem naruszenia (wyrok Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 60).

57

Z powyższego wynika, iż Sąd słusznie orzekł w pkt 70 i 71 zaskarżonego wyroku, że w sytuacji gdy zintegrowane pionowo przedsiębiorstwo montuje produkty będące przedmiotem naruszenia w wyrobach gotowych w zakładach produkcyjnych położonych poza EOG, sprzedaż przez to przedsiębiorstwo tych wyrobów gotowych w EOG niezależnym podmiotom trzecim może wpłynąć na konkurencję na rynku tych produktów i tym samym takie naruszenie można uznać za wywołujące reperkusje w EOG, nawet jeśli rynek danych wyrobów gotowych stanowi rynek odrębny od rynku, którego dotyczy wspomniane naruszenie.

58

W powyższym względzie Sąd stwierdził zresztą w pkt 48 i 49 zaskarżonego wyroku, po pierwsze, że z materiału dowodowego, o którym w szczególności mowa w motywie 394 spornej decyzji, wynika, iż wewnętrzna sprzedaż LCD objętych kartelem na rzecz przedsiębiorstw uczestniczących w kartelu była dokonywana po cenach, na które kartel ten wywierał wpływ, a po drugie, że w szczególności z motywów 92 i 93 tej decyzji wynika, iż owi uczestnicy wiedzieli, że ceny LCD objętych kartelem miały wpływ na ceny zawierających je wyrobów gotowych.

59

Z utrwalonego orzecznictwa Trybunału wynika, że to wyłącznie Sąd jest właściwy do ustalenia i oceny okoliczności faktycznych, a także, co do zasady, do zbadania dowodów, które dopuścił on na poparcie tych okoliczności. Jeśli zatem dowody te uzyskano w prawidłowy sposób przy poszanowaniu ogólnych zasad prawa i wymogów proceduralnych dotyczących ciężaru dowodu i postępowania dowodowego, wyłącznie do Sądu należy ocena, jaką wagę należy przywiązywać do przedstawionych mu dowodów. Ocena ta nie stanowi zatem, z wyłączeniem przypadków przeinaczenia tych dowodów, kwestii prawnej, która jako taka podlega kontroli Trybunału (wyrok E.ON Energie/Komisja, C‑89/11 P, EU:C:2012:738, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo).

60

Choć wnosząca odwołanie, na poparcie swojego pierwszego zarzutu, twierdzi, że dowody uwzględnione w pkt 48 i 49 zaskarżonego wyroku odnoszą się nie tylko do zintegrowanych pionowo przedsiębiorstw, w odniesieniu do których Komisja posłużyła się pojęciem „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych”, ale także do innych uczestników kartelu, a nawet do wszystkich uczestników tegoż kartelu, nie zarzuca ona jednak Sądowi, iż przeinaczył te dowody.

61

W takich okolicznościach Sąd słusznie stwierdził w pkt 46, 70 i 84 zaskarżonego wyroku, że sprzedaż wyrobów gotowych, mimo iż nie została dokonana na rynku produktowym, którego dotyczy naruszenie, zakłóciła jednak konkurencję w EOG z naruszeniem art. 101 TFUE, zwłaszcza ze szkodą dla konsumentów. Sąd nie naruszył zatem prawa, uznając w szczególności w pkt 47 i 87 tegoż wyroku, że sprzedaż wyrobów gotowych miała związek z naruszeniem w EOG w rozumieniu pkt 13 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien.

62

Należy ponadto zauważyć, że wyłączenie sprzedaży, o której mowa powyżej, miałoby skutek w postaci sztucznego zminimalizowania znaczenia gospodarczego naruszenia popełnionego przez dane przedsiębiorstwo, gdyż sama okoliczność, że wyklucza się uwzględnienie takiej sprzedaży, na którą rzeczywiście miał wpływ kartel w EOG, prowadziłaby do nałożenia w rezultacie grzywny bez realnego związku z zakresem działania tegoż kartelu na tym terytorium (zob. analogicznie wyroki: Team Relocations i in./Komisja, C‑444/11 P, EU:C:2013:464, pkt 77; Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja, C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 58; a także LG Display i LG Display Taiwan/Komisja, C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 54).

63

W szczególności, jak stwierdził Sąd w pkt 46, 47, 71 i 74 zaskarżonego wyroku, nieuwzględnienie wartości sprzedaży, o której mowa powyżej, sprowadzałoby się nieuchronnie do bezzasadnego uprzywilejowania zintegrowanych pionowo przedsiębiorstw, które – tak jak wnosząca odwołanie – montują znaczącą część produktów będących przedmiotem naruszenia w swoich zakładach produkcyjnych położonych poza EOG, umożliwiając im uniknięcie kary proporcjonalnej do ich znaczenia na rynku tych produktów i do szkodliwości ich zachowania dla konkurencji w EOG.

64

W powyższym względzie nie można zarzucać Sądowi, że wprowadził rozróżnienie między sprzedażą dokonaną przez uczestników kartelu w zależności od tego, czy stanowią oni czy też nie jedno przedsiębiorstwo ze spółkami, które montują produkty, których dotyczy naruszenie, w wyrobach gotowych.

65

Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Trybunału pojęcie przedsiębiorstwa w kontekście prawa konkurencji należy rozumieć jako oznaczające jednostkę gospodarczą, nawet jeśli z prawnego punktu widzenia ta jednostka gospodarcza składa się z kilku osób fizycznych lub prawnych (zob. w szczególności wyroki: Hydrotherm Gerätebau, 170/83, EU:C:1984:271, pkt 11; a także Arkema/Komisja, C‑520/09 P, EU:C:2011:619, pkt 37).

66

W konsekwencji, jak Sąd słusznie stwierdził w pkt 90 zaskarżonego wyroku, uczestnicy kartelu, którzy – tak jak wnosząca odwołanie – stanowią jedno przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 101 TFUE z jednostkami produkcyjnymi montującymi rozpatrywane produkty w wyrobach gotowych, znajdują się w sytuacji obiektywnie różnej od uczestników kartelu, którzy – podobnie jak wnoszące odwołanie w sprawie zakończonej wyrokiem LG Display i LG Display Taiwan (C‑227/14 P, EU:C:2015:258, pkt 46, 47) – w rozumieniu powyższego postanowienia stanowią przedsiębiorstwo odrębne od przedsiębiorstwa, które dokonuje wspomnianego montażu. Podczas bowiem gdy w pierwszym przypadku sprzedaż danego produktu ma charakter wewnętrzny, w drugim przypadku wspomniana sprzedaż jest dokonywana na rzecz niezależnych przedsiębiorstw trzecich. Ta obiektywna różnica w sytuacji uzasadnia zatem to, by sprzedaże te były traktowane w odmienny sposób. Otóż wnosząca odwołanie w ogóle nie zakwestionowała w ramach niniejszego postępowania odwoławczego rozważań Sądu zawartych między innymi w pkt 70 i 90 zaskarżonego wyroku dotyczących okoliczności, że przedsiębiorstwa uczestniczące w kartelu stanowią jedno przedsiębiorstwo.

67

Co prawda, jak twierdziła wnosząca odwołanie, w wyroku Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja (C‑580/12 P, EU:C:2014:2363, pkt 59) Trybunał orzekł w wewnętrznym kontekście EOG, że w celu ustalenia wartości sprzedaży, jaką należy uwzględnić przy obliczaniu kwoty grzywien wymierzanych z tytułu naruszenia art. 101 TFUE, nie należy dokonywać rozróżnienia w zależności od tego, czy sprzedaż ta została dokonana przy udziale niezależnych podmiotów trzecich czy też podmiotów należących do tego samego przedsiębiorstwa.

68

Z przytoczonego powyżej wyroku nie wynika jednak – wbrew temu, co wnosząca odwołanie utrzymywała na rozprawie przed Trybunałem – że sprzedaż wewnętrzna powinna być traktowana w taki sam sposób jak sprzedaż niezależnym podmiotom trzecim, czyli że o ile w przypadku tej drugiej sprzedaży zostały uwzględnione tylko te sprzedaże, które zostały dokonane w EOG, o tyle tak samo jedynie sprzedaże wewnętrzne dokonane w EOG powinny zostać wzięte w rachubę przy obliczaniu grzywny.

69

A zatem, jak Sąd orzekł zasadniczo w pkt 73 i 74 zaskarżonego wyroku, z wyroku Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja (C‑580/12 P, EU:C:2014:2363) wynika jedynie, że wartość sprzedaży, jaką należy uwzględnić do celów obliczenia grzywny nakładanej na zintegrowane pionowo przedsiębiorstwo, powinna co do zasady obejmować wszystkie sprzedaże związane z produktem, którego dotyczy naruszenie w EOG, w tym sprzedaż wewnętrzną tego produktu dokonywaną w ramach tego przedsiębiorstwa.

70

Natomiast w przypadku gdy, tak jak w niniejszym, sprzedaż wewnętrzna związana z produktem, którego dotyczy naruszenie, była dokonana w ramach zintegrowanego pionowo przedsiębiorstwa poza EOG, nic nie wyklucza uwzględnienia do celów ustalenia kwoty grzywny nakładanej na uczestnika kartelu należącego do tego przedsiębiorstwa sprzedaży dokonanej przez to przedsiębiorstwo w EOG na rzecz niezależnych podmiotów trzecich. Wręcz przeciwnie, jak przypomniano w pkt 56 niniejszego wyroku, właśnie z pkt 60 wyroku Guardian Industries i Guardian Europe/Komisja (C‑580/12 P, EU:C:2014:2363) wynika, że sprzedaż tę należy co do zasady uwzględnić, gdyż miało na nią niechybnie wpływ owo naruszenie.

71

W powyższym względzie wysunięte przez wnoszącą odwołanie argumenty dotyczące właściwości miejscowej Komisji są całkowicie nieistotne.

72

Co prawda, jak przypomniał Sąd w pkt 58 zaskarżonego wyroku, z orzecznictwa Trybunału wynika, że w sytuacji gdy przedsiębiorstwa mające siedzibę poza EOG, lecz wytwarzające towary sprzedawane w EOG podmiotom trzecim uzgadniają ceny stosowane przez nie wobec ich klientów mających siedzibę w EOG i wprowadzają to uzgodnienie w życie, dokonując sprzedaży po cenach uzgodnionych, uczestniczą one w uzgodnieniu, którego celem i skutkiem jest ograniczenie konkurencji na rynku wewnętrznym w rozumieniu art. 101 TFUE, a Komisja jest miejscowo właściwa do prowadzenia dochodzenia w takiej sprawie (zob. podobnie wyrok Ahlström Osakeyhtiö i in./Komisja, C‑89/85, C‑104/85, C‑114/85, C‑116/85, C‑117/85 i od C‑125/85 do C‑129/85, EU:C:1993:120, pkt 13, 14).

73

W niniejszym przypadku nie ulega jednak wątpliwości, że Komisja była uprawniona do zastosowania art. 101 TFUE do rozpatrywanego kartelu, gdyż – jak wynika z pkt 42 i 66 zaskarżonego wyroku – uczestnicy tego kartelu, w tym wnosząca odwołanie, wprowadzili w życie ten ogólnoświatowy kartel w EOG, dokonując na tym terytorium sprzedaży produktu, którego dotyczy naruszenie, na rzecz niezależnych podmiotów trzecich.

74

Omawiany tu zarzut odwołania dotyczy natomiast odrębnej kwestii, to jest obliczenia kwoty grzywny, jaką należy nałożyć na wnoszącą odwołanie za to naruszenie art. 101 TFUE. W tym względzie zgodnie z orzecznictwem przypomnianym w pkt 46–51 niniejszego wyroku należy ustalić wartość sprzedaży, którą trzeba uwzględnić, aby kwota tej grzywny odzwierciedlała znaczenie gospodarcze naruszenia i stopień zaangażowania wnoszącej odwołanie w tym naruszeniu. Jak wynika z pkt 52–70 niniejszego wyroku, Sąd słusznie uznał, że Komisja mogła w tym celu, w sytuacji gdy sprzedaż wewnętrzna produktu, którego dotyczy naruszenie, była dokonywana przez wnoszącą odwołanie poza EOG, uwzględnić sprzedaż wyrobów gotowych zrealizowaną przez nią w EOG na rzecz niezależnych podmiotów trzecich.

75

W powyższym względzie w odniesieniu do twierdzenia wnoszącej odwołanie, zgodnie z którym uwzględnienie wspomnianej sprzedaży do celów obliczenia grzywny wymierzanej z tytułu naruszenia art. 101 TFUE może prowadzić do sytuacji, w której to samo zachowanie antykonkurencyjne zostanie ukarane konkurencyjnymi sankcjami nałożonymi przez organy ochrony konkurencji państwa trzeciego, należy zauważyć, że wbrew temu, co utrzymuje Komisja, twierdzenie to jest dopuszczalne na etapie niniejszego postępowania odwoławczego w świetle art. 170 § 1 regulaminu postępowania przed Trybunałem, gdyż nie zmienia ono w ogóle przedmiotu postępowania. W każdym razie wystarczy przypomnieć, że jak orzekł już Trybunał, ani zasada non bis in idem, ani inna zasada prawa nie mogą zobowiązywać Komisji do uwzględnienia postępowań i kar, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo w państwach trzecich (zob. wyroki: Showa Denko/Komisja, C‑289/04 P, EU:C:2006:431, pkt 52–58; SGL Carbon/Komisja, C‑308/04 P, EU:C:2006:433, pkt 28–34; SGL Carbon/Komisja, C‑328/05 P, EU:C:2007:277, pkt 24–35).

76

W odniesieniu do argumentu wnoszącej odwołanie opartego na pkt 33 wyroku Istituto Chemioterapico Italiano i Commercial Solvents/Komisja (6/73 i 7/73, EU:C:1974:18) wystarczy stwierdzić, że wyrok ten nie jest istotny w ramach omawianego zarzutu, ponieważ dotyczył on – jak Sąd słusznie zauważył w pkt 87 zaskarżonego wyroku – nie ustalania kwoty grzywien wymierzanych za naruszenie reguł konkurencji przewidzianych w traktacie FUE, lecz przesłanek stosowania zakazu nadużywania pozycji dominującej ustanowionego w art. 102 TFUE, w szczególności przesłanki dotyczącej wpływu na handel między państwami członkowskimi.

77

W świetle powyższych rozważań należy oddalić zarzut pierwszy jako bezzasadny.

W przedmiocie zarzutu drugiego dotyczącego zasady niedyskryminacji

Argumentacja stron

78

W pierwszej kolejności wnosząca odwołanie twierdzi, że rozróżnienie dokonane przez Sąd w odniesieniu do zintegrowanych pionowo przedsiębiorstw w zależności od tego, czy stanowią one jedno przedsiębiorstwo z powiązanymi podmiotami czy też nie, nie opiera się na żadnej istotnej różnicy. I tak, w wyroku LG Display i LG Display Taiwan/Komisja (T‑128/11, EU:T:2014:88) Sąd, aby oddalić argument, zgodnie z którym należało wykluczyć sprzedaż LCD na rzecz spółek dominujących skarżących w owej sprawie, nie powołał się na okoliczność, iż dana sprzedaż została dokonana w obrębie jednego przedsiębiorstwa. Wręcz przeciwnie, w pkt 89 owego wyroku Sąd uznał, że dana sprzedaż stanowiła w rzeczywistości sprzedaż na rzecz podmiotów powiązanych wchodzącą z tej racji w zakres stwierdzenia naruszenia z tego tylko względu, że sprzedaż wewnątrzgrupowa była objęta kartelem. Z tego punktu widzenia nie ma najmniejszej różnicy między dostawami wewnątrzgrupowymi dokonywanymi przez skarżące w sprawie zakończonej wspomnianym wyrokiem LG Display i LG Display Taiwan/Komisja (T‑128/11, EU:T:2014:88) a takimi dostawami dokonanymi przez wnoszącą odwołanie będącymi przedmiotem sporu w niniejszej sprawie.

79

Zdaniem wnoszącej odwołanie wspomniane rozróżnienie jest także pozbawione obiektywności i spójności. W pkt 140 wyroku LG Display i LG Display Taiwan/Komisja (T‑128/11, EU:T:2014:88) Sąd uściślił, że „[c]ałkowicie zależne spółki zostały uznane za stanowiące część tego samego przedsiębiorstwa, na które składają się uczestnicy kartelu, podczas gdy spółki mające udziały w spółkach uczestniczących w kartelu nie zostały uznane za spółki dominujące, gdyż nie zostało wykazane, że spełnione zostały ustanowione w tym zakresie przez orzecznictwo warunki”. Trudno jest jednak zrozumieć logikę rozróżnienia wprowadzonego w odniesieniu do zintegrowanych pionowo spółek w zależności od tego, czy mająca znaczenie sprzedaż została dokonana na rzecz powiązanych spółek zależnych czy też powiązanych spółek dominujących.

80

W drugiej kolejności wnosząca odwołanie uważa, że Sąd naruszył prawo, opierając się w pkt 93 i 94 zaskarżonego wyroku na zasadzie legalności w celu oddalenia jej argumentów dotyczących zasady równego traktowania. Z wyroku Alliance One International i Standard Commercial Tobacco/Komisja i Komisja/Alliance One International i in. (C‑628/10 P i C‑14/11 P, EU:C:2012:479) wynika bowiem, że jedynie wtedy, gdy strona wnosi o przyznanie jej korzyści płynącej z niezgodnej z prawem metody obliczenia grzywny, można powołać się na zasadę legalności, aby odmówić jej tej korzyści. W niniejszym przypadku zaś wnosząca odwołanie została pozbawiona korzyści płynącej z metody obliczenia grzywny, która jest całkowicie zgodna z prawem. Metoda zastosowana do dostaw wewnątrzgrupowych LCD dokonanych przez spółki LGD i AUO stanowi bowiem metodę, której zasadność Sąd i Trybunał potwierdzili w wyrokach Sądu Europa Carton/Komisja (T‑304/94, EU:T:1998:89) i Trybunału KNP BT/Komisja (C‑248/98 P, EU:C:2000:625). Sąd potwierdził jeszcze legalność tej metody w wyroku LG Display i LG Display Taiwan/Komisja (T‑128/11, EU:T:2014:88), w związku z czym w zaskarżonym wyroku przeczy on samemu sobie.

81

Komisja uważa, że powyższy zarzut jest pozbawiony podstaw i że w związku z tym należy go oddalić.

Ocena Trybunału

82

Jako że zarzut drugi ma zasadniczo na celu zakwestionowanie wprowadzonego przez Sąd rozróżnienia w odniesieniu do uczestników kartelu w zależności od tego, czy stanowią oni czy też nie jedno przedsiębiorstwo ze spółkami, które montują produkty, których dotyczy naruszenie, w wyrobach gotowych, należy go oddalić jako bezzasadny z tych samych powodów co te przedstawione w pkt 64–66 niniejszego wyroku w odniesieniu do zarzutu pierwszego.

83

W każdym razie w zakresie, w jakim omawiany zarzut odnosi się do pkt 93 i 94 zaskarżonego wyroku, należy go oddalić jako nieistotny dla sprawy, gdyż dotyczy uzupełniającego uzasadnienia, które nie może doprowadzić do uchylenia tegoż wyroku (zob. w szczególności wyrok Dansk Rørindustri i in./Komisja, C‑189/02 P, C‑202/02 P, od C‑205/02 P do C‑208/02 P i C‑213/02 P, EU:C:2005:408, pkt 148 i przytoczone tam orzecznictwo).

84

W pkt 92 zaskarżonego wyroku Sąd zajął bowiem stanowisko, które nie zostało podważone w ramach niniejszego postępowania odwoławczego, że nawet przy założeniu, iż Komisja błędnie nie uznała, że spółki LGD i AUO stanowią jedno przedsiębiorstwo, okoliczność ta nie mogła przynieść żadnej korzyści wnoszącej odwołanie, gdyż rzekome błędy, nawet jeśli zostałyby wykazane, nie świadczą o tym, że pojęcie „sprzedaży bezpośredniej w obrębie EOG w formie wyrobów przetworzonych” jest ze swej strony błędne, jako że definicja tego pojęcia jest niezależna od przypadków, w których znalazło ono zastosowanie bądź nie. W konsekwencji z uwagi na to, że Sąd oddalił argumentację wnoszącej odwołanie w tej kwestii jako niedopuszczalną z powodu braku interesu prawnego, rozważania zawarte w pkt 93 i 94 zaskarżonego wyroku dotyczące zasadności tej argumentacji zostały przedstawione wyłącznie w sposób posiłkowy, jak wynika zresztą z wyrażenia „[w] każdym razie” poprzedzającego owe punkty.

85

W świetle powyższego zarzut drugi należy oddalić jako w części bezzasadny i w części nieistotny dla sprawy.

86

Z całości powyższych rozważań wynika, że odwołanie należy oddalić w całości.

W przedmiocie kosztów

87

Zgodnie z art. 138 § 1 regulaminu postępowania przed Trybunałem, mającym zastosowanie do postępowania odwoławczego na podstawie art. 184 § 1 regulaminu postępowania, kosztami zostaje obciążona, na żądanie strony przeciwnej, strona przegrywająca sprawę.

88

Ponieważ Komisja wniosła o obciążenie InnoLux kosztami postępowania, a ta ostatnia przegrała sprawę, należy ją obciążyć kosztami postępowania.

 

Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje:

 

1)

Odwołanie zostaje oddalone.

 

2)

InnoLux Corp. zostaje obciążona kosztami postępowania.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: angielski.

Top