EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 62007CJ0491

Wyrok Trybunału (szósta izba) z dnia 22 grudnia 2008 r.
Postępowanie karne przeciwko Vladimir Turanský.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym: Landesgericht für Strafsachen Wien - Austria.
Konwencja wykonawcza do układu z Schengen - Artykuł 54 - Zasada ne bis in idem - Zakres stosowania - Pojęcie "procesu zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku"- Postanowienie organu policji o umorzeniu postępowania - Orzeczenie, które zgodnie z prawem krajowym nie wyłącza ścigania i nie wywołuje skutku "ne bis in idem".
Sprawa C-491/07.

European Court Reports 2008 I-11039

ECLI identifier: ECLI:EU:C:2008:768

WYROK TRYBUNAŁU (szósta izba)

z dnia 22 grudnia 2008 r. ( *1 )

„Konwencja wykonawcza do układu z Schengen — Artykuł 54 — Zasada „ne bis in idem” — Zakres stosowania — Pojęcie „procesu zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku” — Postanowienie organu policji o umorzeniu postępowania — Orzeczenie, które zgodnie z prawem krajowym nie powoduje definitywnie wygaśnięcia prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia i nie wywołuje skutku „ne bis in idem””

W sprawie C-491/07

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 35 UE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Landesgericht für Strafsachen Wien (Austria) postanowieniem z dnia 8 października 2007 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 31 października 2007 r., w postępowaniu karnym przeciwko

Vladimirowi Turanskiemu,

TRYBUNAŁ (szósta izba),

w składzie: J.C. Bonichot, prezes izby, K. Schiemann i L. Bay Larsen (sprawozdawca), sędziowie,

rzecznik generalny: Y. Bot,

sekretarz: R. Grass,

uwzględniając procedurę pisemną,

rozważywszy uwagi przedstawione:

w imieniu rządu austriackiego przez E. Riedla, działającego w charakterze pełnomocnika,

w imieniu rządu francuskiego przez G. de Berguesa oraz J.Ch. Niolleta, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu rządu niderlandzkiego przez C. Wissels oraz Y. de Vriesa, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu rządu słowackiego przez J. Čorbę, działającego w charakterze pełnomocnika,

w imieniu rządu fińskiego przez J. Heliskoskiego, działającego w charakterze pełnomocnika,

w imieniu rządu szwedzkiego przez A. Falk, działającą w charakterze pełnomocnika,

w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa przez T. Harris, a następnie przez I. Rao, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu Komisji Wspólnot Europejskich przez R. Troostersa oraz S. Grünheid, działających w charakterze pełnomocników,

podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący

Wyrok

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 54 Konwencji wykonawczej do układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. zawartego między rządami państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach (Dz.U. 2000, L 239, s. 19), podpisanej w dniu 19 czerwca 1990 r. w Schengen (Luksemburg) (zwanej dalej „KWUS”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach postępowania karnego wszczętego w dniu 23 listopada 2000 r. w Austrii przeciwko V. Turanskiemu, obywatelowi słowackiemu podejrzanemu o popełnienie na terytorium Republiki Austrii, wspólnie z innymi osobami, kwalifikowanego przestępstwa kradzieży na szkodę obywatela austriackiego.

Ramy prawne

Europejska konwencja o pomocy prawnej w sprawach karnych

3

Artykuł 21 ust. 1 i 2 Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych (STE nr 30), sporządzonej w Strasburgu dnia 20 kwietnia 1959 r., dotyczący wniosku o wszczęcie ścigania, stanowi:

„1.   Wnioski jednej z Umawiających się Stron o wszczęcie ścigania przed sądem innej Strony są przekazywane między Ministerstwami Sprawiedliwości. […]

2.   Strona wezwana powinna zawiadomić o sposobie rozpatrzenia wniosku i w stosownych wypadkach przekazać odpis wydanego orzeczenia”.

Prawo Unii Europejskiej

4

Zgodnie z art. 1 Protokołu włączającego dorobek Schengen w ramy Unii Europejskiej, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską na mocy traktatu z Amsterdamu (zwanego dalej „protokołem”), trzynaście państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym Republika Austrii, jest upoważnionych do ustanowienia między sobą wzmocnionej współpracy w dziedzinach objętych zakresem stosowania przepisów dorobku Schengen, określonych w załączniku do tego protokołu.

5

Część tak zdefiniowanego dorobku Schengen stanowi między innymi Układ między rządami państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, podpisany w Schengen w dniu 14 czerwca 1985 r. (Dz.U. 2000, L 239, s. 13, zwany dalej „układem z Schengen”), a także KWUS.

6

Umowa o przystąpieniu Republiki Austrii do KWUS, podpisana w Brukseli w dniu 28 kwietnia 1995 r. (Dz.U. 2000 r., L 239, s. 90), weszła w życie w dniu 1 grudnia 1997 r.

7

Na podstawie art. 2 ust. 1 akapit drugi protokołu Rada Unii Europejskiej przyjęła w dniu 20 maja 1999 r. decyzję 1999/436/WE, określającą, zgodnie ze stosownymi postanowieniami Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską i Traktatu o Unii Europejskiej, podstawę prawną dla przepisów lub decyzji stanowiących dorobek Schengen (Dz.U. L 176, s. 17). Jak wynika z art. 2 powyższej decyzji w związku z jej załącznikiem A, jako podstawy prawne art. 54–58 KWUS Rada wskazała artykuły 34 UE i 31 UE.

8

Z art. 3 ust. 1 Aktu dotyczącego warunków przystąpienia do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Republiki Estońskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki Łotewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Węgierskiej, Republiki Malty, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Słowenii i Republiki Słowackiej oraz dostosowań w traktatach stanowiących podstawę Unii Europejskiej (Dz.U. 2003, L 236, s. 33) w związku z pkt 2 jego załącznika I wynika, że KWUS jest wiążąca i stosuje się w Republice Słowackiej, począwszy od dnia przystąpienia tego państwa, to jest od dnia 1 maja 2004 r.

9

Tytuł III KWUS, „Policja i bezpieczeństwo”, mieści się w rozdziale 3, zatytułowanym „Stosowanie zasady ne bis in idem”. Zgodnie z zawartym w tym rozdziale art. 54:

„Osoba, której proces zakończył się wydaniem prawomocnego wyroku na obszarze jednej Umawiającej się Strony, nie może być ścigana na obszarze innej Umawiającej się Strony za ten sam czyn, pod warunkiem że została nałożona i wykonana kara lub jest ona w trakcie wykonywania, lub nie może być już wykonana na mocy przepisów prawnych skazującej Umawiającej się Strony”.

10

Artykuł 55 ust. 1 i 4 KWUS stanowi:

„1.   Umawiająca się Strona może w momencie ratyfikacji, przyjęcia lub zatwierdzenia niniejszej Konwencji oświadczyć, że nie jest związana artykułem 54 w jednym lub więcej z poniższych przypadków:

a)

jeśli czyny, któr[ych] dotyczy zagraniczny wyrok, miały miejsce w całości lub w części na jego własnym terytorium; […]

[…]

4.   Wyjątków będąc[ych] przedmiotem deklaracji na mocy ustępu 1 nie stosuje się, jeśli dana Umawiająca się Strona w związku z tymi samymi czynami wystąpiła z wnioskiem do innej Umawiającej się Strony o wszczęcie ścigania […]”.

11

Artykuł 57 ust. 1 i 2 KWUS stanowi:

„1.   W przypadku gdy Umawiająca się Strona oskarży osobę o popełnienie przestępstwa, a właściwe władze tej Umawiającej się Strony mają powody, aby przypuszczać, że oskarżenie dotyczy tych samych czynów, w odniesieniu do których proces danej osoby został ostatecznie zakończony prawomocnym wyrokiem w innej Umawiającej się Stronie, władze powyższe, jeśli uznają to za stosowne, żądają istotnych informacji od właściwych władz Umawiającej się Strony, na której terytorium wyrok został wydany.

2.   Żądane informacje przekazywane są niezwłocznie oraz są brane pod uwagę przy dalszych działaniach podejmowanych w prowadzonym postępowaniu”.

12

Z informacji dotyczącej daty wejścia w życie traktatu z Amsterdamu opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich w dniu 1 maja 1999 r. (Dz.U. L 114, s. 56) wynika, że Republika Austrii złożyła oświadczenie w trybie art. 35 ust. 2 UE, mocą którego uznała właściwość Trybunału Sprawiedliwości do orzekania na warunkach określonych w art. 35 ust. 3 lit. b) UE.

Prawo słowackie

13

Artykuł 9 § 1 lit. e) kodeksu postępowania karnego w brzmieniu obwiązującym na dzień wydania przez organ policji słowackiej postanowienia o umorzeniu postępowania karnego w sprawie, której dotyczy postępowanie przed sądem krajowym, zakazuje wszczynania takiego postępowania, a jeżeli już zostało wszczęte, kontynuowania go, jeżeli „dotyczy osoby, w stosunku do której poprzednie postępowania prowadzone o ten sam czyn zostały zakończone wyrokiem mającym powagę rzeczy osądzonej lub zostały prawomocnie umorzone […]”.

14

Przepis ten jest transpozycją art. 50 ust. 5 Konstytucji Republiki Słowackiej, zgodnie z którym „nikt nie może być ścigany karnie o czyn, za który został już prawomocnie skazany lub od którego został uniewinniony”.

15

Artykuł 215 § 1 i 4 kodeksu postępowania karnego stanowi:

„1.   Prokurator umarza postępowanie:

a)

gdy nie ma wątpliwości, że czynu, o który wszczęto postępowanie, nie popełniono;

b)

gdy czyn ten nie stanowi przestępstwa i nie ma podstaw do prowadzenia dochodzenia […]

[…]

4.   Umorzenie postępowania na podstawie § 1 może nastąpić również w drodze postanowienia policji, o ile nie nastąpiło przedstawienie zarzutów. […]”.

16

Z orzecznictwa Najvyšší súd Slovenskej republiky (sądu najwyższego Republiki Słowackiej), a w szczególności z wyroku z dnia 10 lipca 1980 r. w sprawie Tz 64/80 wynika, że art. 9 § 1 lit. e) kodeksu postępowania karnego nie stoi na przeszkodzie podjęciu postępowania, które zostało umorzone na podstawie art. 215 § 1 lit. b) tego kodeksu, o ten sam czyn, jeżeli wcześniejsze postępowanie nie zostało zakończone wyrokiem mającym powagę rzeczy osądzonej.

Okoliczności leżące u podstaw postępowania karnego i pytanie prejudycjalne

17

V. Turanský jest podejrzany o to, że w dniu 5 października 2000 r., działając wspólnie z dwoma obywatelami polskimi, których sprawy toczą się odrębnie, zabrał w celu przywłaszczenia pewną kwotę pieniędzy na szkodę mieszkańca Wiednia w jego mieszkaniu i po jego uprzednim poważnym zranieniu.

18

W dniu 23 listopada 2000 r. Staatsanwaltschaft Wien (prokuratura w Wiedniu) złożyła do sędziego śledczego sądu odsyłającego wniosek o wszczęcie wstępnego dochodzenia przeciwko V. Turanskiemu, poważnie podejrzanemu o kradzież kwalifikowaną w rozumieniu austriackiego kodeksu karnego, a także wydanie nakazu aresztowania oraz dokonanie wpisu w celu zatrzymania.

19

W dniu 15 kwietnia 2003 r., po uzyskaniu informacji, że V. Turanský przebywa w kraju pochodzenia, Republika Austrii zwróciła się na podstawie art. 21 Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych do Republiki Słowackiej o przejęcie ścigania.

20

Organy słowackie nadały bieg sprawie, w związku z czym sędzia śledczy sądu odsyłającego zawiesił postępowanie karne aż do wydania przez organy słowackie prawomocnego rozstrzygnięcia.

21

W dniu 26 lipca 2004 r. oficer policji w Prievidzy (Słowacja), któremu powierzono sprawę, wszczął postępowanie karne o czyny, których dotyczyło doniesienie, nie stawiając jednak zarzutów określonej osobie. W ramach tego postępowania V. Turanský został przesłuchany w charakterze świadka.

22

Przy piśmie z dnia 20 grudnia 2006 r. prokuratura generalna Republiki Słowackiej przekazała organom austriackim postanowienie regionalnej komendy policji w Prievidzy z dnia 14 września 2006 r. o umorzeniu postępowania w sprawie kradzieży na podstawie art. 215 § 1 lit. b) kodeksu postępowania karnego. Prowadzący sprawę oficer policji w Prievidzy napisał w postanowieniu:

„W sprawie kradzieży popełnionej wspólnie z innymi osobami i z użyciem przemocy, na podstawie art. 215 § 1 lit. b) [kodeksu postępowania karnego] postanawiam:

postępowanie umorzyć

z uwagi na to, że czyn nie stanowi przestępstwa i nie ma podstaw do prowadzenia dochodzenia.

Uzasadnienie

[…] Dowodzą tego również zeznania pokrzywdzonego […] oraz zeznania świadka [Turanskiego]. Oznacza to, że czyn V. Turanskiego nie wyczerpał znamion przestępstwa kradzieży z użyciem przemocy […].

Gdyby nawet należało rozważyć czyn polegający na niezapobieżeniu przestępstwu […], również nie byłoby możliwe prowadzenie postępowania […] i przedstawienie zarzutów, albowiem dalsze prowadzenie postępowania karnego jest niedopuszczalne z uwagi na przedawnienie […]”.

23

W terminie trzech dni od wydania tego postanowienia możliwe było wniesienie na nie zażalenia, które ma skutek zawieszający. Zażalenia tego rodzaju jednak nie wniesiono.

24

Landesgericht für Strafsachen Wien wyraża wątpliwości co do tego, czy postanowienie o umorzeniu postępowania wydane przez organ słowackiej policji w postępowaniu dotyczącym tych samych czynów, których dotyczy postępowanie przed tym sądem, może skutkować zastosowaniem art. 54 KWUS, a zatem stanowić przeszkodę dla kontynuowania toczącego się postępowania.

25

Wobec konieczności rozstrzygnięcia, czy postanowienie organu słowackiej policji z dnia 14 września 2006 r. stoi na przeszkodzie kontynuowaniu zawieszonego dochodzenia wstępnego w Republice Austrii, sąd odsyłający postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy wykładni ustanowionego w art. 54 [KWUS] zakazu podwójnego karania należy dokonywać w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie prowadzeniu przeciwko oskarżonemu postępowania karnego w Republice Austrii, w sytuacji gdy zaprzestano prowadzenia wszczętego w Republice Słowackiej, już po przystąpieniu tego kraju do Unii Europejskiej, przeciwko niemu z tytułu tych samych czynów postępowania karnego, a zaprzestanie to nastąpiło wskutek prawomocnego zakończenia postępowania przez organy policji, po zbadaniu przez nie istoty sprawy i bez jakichkolwiek sankcji?”.

W przedmiocie właściwości Trybunału

26

Należy przypomnieć, że — jak wynika z pkt 12 niniejszego wyroku w niniejszej sprawie — Trybunał jest właściwy do wydania orzeczenia w przedmiocie wykładni KWUS na podstawie art. 35 UE.

27

W tym względzie należy dodać, że art. 54 KWUS stosuje się ratione temporis, jak wskazał rząd austriacki, do postępowania karnego takiego jak w sprawie przed sądem krajowym. O ile prawdą jest bowiem, że KWUS nie obowiązywała jeszcze w Republice Słowackiej w dniu 5 października 2000 r., to jest w chwili popełnienia objętych postępowaniem czynów na terytorium Austrii, to jednak obowiązywała ona w obu zainteresowanych państwach nie tylko w czasie dokonywania pierwszej oceny tych czynów we wrześniu 2006 r. przez organy policji Republiki Słowackiej, ale także w chwili dokonywania oceny przesłanek stosowania zasady ne bis in idem, w październiku 2007 r., przez sąd odsyłający w postępowaniu, w którym postanowiono wystąpić z niniejszym odesłanie prejudycjalnym (zob. podobnie wyrok z dnia 18 lipca 2007 r w sprawie C-367/05 Kraaijenbrink, Zb.Orz. s. I-6619, pkt 22).

28

Ponadto należy dodać, po pierwsze, że zagadnienie skutku ne bis in idem postanowienia o umorzeniu postępowania wydanego przez organ policji słowackiej powinno zostać zbadane — jak słusznie zauważyła Komisja Wspólnot Europejskich — na podstawie art. 54–58 KWUS i art. 21 Europejskiej konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych, na podstawie którego Republika Austrii zwróciła się do Republiki Słowackiej o wszczęcie postępowania karnego przeciwko V. Turanskiemu, nieregulującego kwestii wpływu przejęcia ścigania przez państwo wezwane na postępowanie karne w państwie występującym z wnioskiem.

29

Po drugie, należy dodać, że nawet jeżeli Republika Austrii złożyła oświadczenie na podstawie art. 55 ust. 1 lit. a)–c) KWUS (BGBl. III, z dnia 27 maja 1997 r. s. 2048) i jeżeli wyjątek opisany w lit. a) tego przepisu obejmuje dokładnie sytuację taką, jaka występuje w postępowaniu przed sądem krajowym, to z uwagi na fakt, że czyny, o których mowa, miały miejsce na terytorium państwa składającego oświadczenie, poczynione zastrzeżenie nie mogłoby stosować się do tego postępowania z uwagi na przepis art. 55 ust. 4, który wyłącza stosowanie dokonanych zastrzeżeń, jeżeli dane umawiające się państwo — w tym przypadku Republika Austrii — wystąpiła z wnioskiem o ściganie dotyczącym tych samych czynów do innego umawiającego się państwa, to jest Republiki Słowackiej.

W przedmiocie pytania prejudycjalnego

30

Poprzez pytanie to sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy zasada ne bis in idem, wyrażona w art. 54 KWUS, ma zastosowanie do postanowienia takiego, z jakim mamy do czynienia w postępowaniu głównym, którym organ policji, po zbadaniu wniesionej do niego sprawy co do istoty, umorzył wszczęte postępowanie karne przed przedstawieniem zarzutów osobie podejrzewanej o popełnienie przestępstwa.

31

Z samego sformułowania art. 54 KWUS wynika, że nikt nie może być ścigany w umawiającym się państwie za te same czyny, ze względu na które został już „wydany prawomocny wyrok” w pierwszym umawiającym się państwie.

32

Co się tyczy pojęcia „procesu zakończonego wydaniem prawomocnego wyroku ”, Trybunał orzekł już z jednej strony w pkt 30 wyroku z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawach połączonych Gözütok i Brügge, Rec. s. I-1345, że jeżeli w następstwie przeprowadzonego postępowania karnego prawo oskarżyciela publicznego do wniesienia oskarżenia ostatecznie wygasło, zainteresowaną osobę należy uważać za osobę, której „której proces zakończył się wydaniem prawomocnego wyroku” w rozumieniu art. 54 KWUS w zakresie zarzuconych czynów.

33

Z drugiej strony Trybunał orzekł w pkt 61 wyroku z dnia 28 września 2006 r. w sprawie C-150/05 Van Straaten, Zb.Orz. s. I-9327, że art. 54 KWUS stosuje się do orzeczeń organów sądowych umawiającego się państwa, w wyniku których oskarżony zostaje uniewinniony z powodu braku dostatecznych dowodów.

34

Wynika stąd, że aby można było uznać orzeczenie za prawomocne w rozumieniu art. 54 KWUS, powinno ono kończyć postępowanie karne i definitywnie powodować wygaśnięcie prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia.

35

W celu dokonania oceny, czy dane orzeczenie jest prawomocne w rozumieniu art. 54 KWUS, należy najpierw — jak podnoszą między innymi rządy austriacki, niderlandzki, fiński i Zjednoczonego Królestwa, a także Komisja — ustalić, czy w prawie krajowym tego umawiającego się państwa, którego organy orzeczenie to wydały, jest ono uważane za prawomocne i wiążące, a także upewnić się, czy zapewnia ono w tym państwie ochronę wynikającą z zasady ne bis in idem.

36

Orzeczenie, które zgodnie z prawem pierwszego umawiającego się państwa, w którym wszczęto postępowanie karne przeciwko danej osobie, nie powoduje definitywnie wygaśnięcia prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia na poziomie krajowym, co do zasady nie może stwarzać przeszkody procesowej uniemożliwiającej ewentualne wszczęcie lub prowadzenie postępowania przeciwko tej osobie o te same czyny w innym umawiającym się państwie.

37

Co się tyczy dokładniej prawomocności postanowienia, którego dotyczy sprawa przed sądem krajowym, w prawie słowackim, należy zauważyć, że — jak wynika zresztą z uwag rządu niderlandzkiego i Komisji — art. 57 KWUS wprowadził ramy współpracy, pozwalające właściwym organom drugiego umawiającego się państwa na zwrócenie się do organów pierwszego umawiającego się państwa o mające znaczenie informacje prawne, w celu ustalenia na przykład rzeczywistego charakteru orzeczenia wydanego na terytorium tego pierwszego państwa.

38

Taka współpraca, która nie miała zresztą miejsca w postępowaniu przed sądem krajowym, mogłaby pozwolić na ustalenie, że w rzeczywistości postanowienie takie jak to, którego dotyczy postępowanie główne, jest w rzeczywistości pozbawione cech pozwalających na uznanie, iż powoduje definitywnie wygaśnięcia prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia na poziomie krajowym.

39

Z uwag na piśmie przedstawionych w niniejszej sprawie przez rząd słowacki wyraźnie w tej kwestii wynika, że postanowienie o umorzeniu postępowania karnego wydane na podstawie art. 215 § 1 lit. b) słowackiego kodeksu postępowania karnego na etapie poprzedzającym przedstawienie zarzutów określonej osobie nie stanowi w prawie krajowym przeszkody uniemożliwiającej nowe postępowanie karne o te same czyny na terytorium Republiki Słowackiej.

40

Należy zatem stwierdzić, że postanowienie organu policji takie jak to, którego dotyczy postępowanie przed sądem krajowym, które mimo umorzenia postępowania karnego nie zamyka definitywnie możliwości ścigania w myśl danego porządku prawnego, nie może stanowić orzeczenia pozwalającego na uznanie, że „proces” tej osoby „zakończył się wydaniem prawomocnego wyroku” w rozumieniu art. 54 KWUS.

41

Taka wykładnia art. 54 KWUS jest zgodna z celem tego przepisu, którym jest uniknięcie sytuacji, gdy osoba, której proces zakończył się wydaniem prawomocnego wyroku, byłaby ścigana za te same czyny na terytorium kilku państw członkowskich z tego powodu, że skorzystała z przysługującego jej prawa swobodnego przepływu osób (zob. podobnie ww. wyrok w sprawie Gözütok i Brügge, pkt 38).

42

Tymczasem zastosowanie tego przepisu do postanowienia o umorzeniu postępowania karnego takiego jak to, którego dotyczy sprawa przed sądem krajowym, miałoby ten skutek, że w innym umawiającym się państwie, w którym być może dostępny byłby szerszy materiał dowodowy, zaistniałaby przeszkoda zamykająca wszelkie konkretne możliwości ścigania i ewentualnego ukarania danej osoby za jej bezprawne zachowanie, podczas gdy w pierwszym umawiającym się państwie, w którym osoba ta nie jest uważana za osobę, której proces zakończył się wydaniem prawomocnego wyroku w rozumieniu prawa krajowego tego państwa, możliwości takie nie byłyby wyłączone.

43

Jak wskazały w uwagach na piśmie rządy szwedzki i Zjednoczonego Królestwa, taka konsekwencja byłaby oczywiście sprzeczna z celem postanowień tytułu VI Traktatu o Unii Europejskiej, przedstawionym w art. 2 akapit pierwszy tiret czwarte UE, czyli podejmowaniem „właściwy[ch] środk[ów] w odniesieniu do […] zapobiegani[a] i zwalczani[a] przestępczości”, przy jednoczesnym utrzymaniu i rozwijaniu Unii jako przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w której zagwarantowana jest swoboda przepływu osób.

44

Należy dodać, że o ile celem art. 54 KWUS jest zagwarantowanie osobie, która została skazana i odbyła karę lub ewentualnie została prawomocnie uniewinniona w jednym państwie członkowskim, by mogła się przemieszczać wewnątrz obszaru Schengen bez obawy, że o te same czyny będzie ścigana w innym umawiającym się państwie (zob. podobnie wyrok z dnia 9 marca 2006 r. w sprawie C-436/04 Van, Zb.Orz. s. I-2333, pkt 34), to jednak celem jego nie jest ochrona podejrzanego przed tym, że będzie musiał ewentualnie liczyć się z tym, iż będzie poszukiwany kolejno w kilku państwach członkowskich.

45

W świetle powyższych rozważań na przedstawione pytanie należy odpowiedzieć w ten sposób, że zasada ne bis in idem, o której mowa w art. 54 KWUS, nie stosuje się do orzeczenia, którym organ umawiającego się państwa, po zbadaniu wniesionej do niego sprawy co do istoty, umorzył wszczęte postępowanie karne przed przedstawieniem zarzutów osobie podejrzewanej o popełnienie przestępstwa, jeżeli takie orzeczenie o umorzeniu nie powoduje definitywnie wygaśnięcia prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia, a zatem nie stanowi w tym państwie przeszkody dla nowego postępowania karnego o te same czyny.

W przedmiocie kosztów

46

Dla stron postępowania przed sądem krajowym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed tym sądem; do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż poniesione przez strony postępowania przed sądem krajowym, nie podlegają zwrotowi.

 

Z powyższych względów Trybunał (szósta izba) orzeka, co następuje:

 

Zasada ne bis in idem, o której mowa w art. 54 Konwencji wykonawczej do układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. zawartego między rządami państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec i Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, podpisanej w dniu 19 czerwca 1990 r. w Schengen (Luksemburg), nie stosuje się do orzeczenia, którym organ umawiającego się państwa, po zbadaniu wniesionej do niego sprawy co do istoty, umorzył wszczęte postępowanie karne przed przedstawieniem zarzutów osobie podejrzewanej o popełnienie przestępstwa, jeżeli takie orzeczenie o umorzeniu nie powoduje definitywnie wygaśnięcia prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia, a zatem nie stanowi w tym państwie przeszkody dla nowego postępowania karnego o te same czyny.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: niemiecki

Top