(1)

Dyrektywa Rady 2006/112/WE (3) ustanawia ogólne obowiązki podatników w zakresie rozliczania podatku od wartości dodanej (VAT).

(2)

Rozwój handlu elektronicznego (zwanego dalej „e-handlem”) ułatwia transgraniczną sprzedaż towarów i świadczenie usług konsumentom końcowym w państwach członkowskich. W tym kontekście pojęcie „transgranicznego e-handlu” odnosi się do dostaw towarów lub świadczenia usług, z tytułu których VAT jest należny w jednym państwie członkowskim, lecz dostawca lub usługodawca mają siedzibę w innym państwie członkowskim, na terytorium trzecim lub w państwie trzecim. Możliwości wynikające z e-handlu są jednak wykorzystywane przez nieuczciwe przedsiębiorstwa, które uchylają się od obowiązków w zakresie VAT, aby uzyskać w nieuczciwy sposób przewagę rynkową. W przypadku gdy zastosowanie ma zasada opodatkowania w miejscu przeznaczenia, zważywszy że konsumenci nie podlegają obowiązkom księgowym, państwa członkowskie konsumpcji potrzebują odpowiednich narzędzi w celu wykrywania i kontrolowania takich nieuczciwych przedsiębiorstw. Istotne jest zwalczanie transgranicznych oszustw w dziedzinie VAT spowodowanych nieuczciwym zachowaniem niektórych przedsiębiorstw w obszarze transgranicznego e-handlu.

(3)

W przypadku zdecydowanej większości zakupów internetowych dokonywanych przez konsumentów w Unii płatności są realizowane za pośrednictwem dostawców usług płatniczych. Aby świadczyć usługi płatnicze, dostawca usług płatniczych dysponuje określonymi informacjami służącymi identyfikacji odbiorcy, lub odbiorcy płatności, oraz szczegółami dotyczącymi daty, kwoty i państwa członkowskiego pochodzenia płatności, a także tego, czy płatność inicjowana była w fizycznym lokalu akceptanta. Te szczegółowe informacje są szczególnie istotne w kontekście płatności transgranicznych, w przypadku których płatnik znajduje się w jednym państwie członkowskim, a odbiorca płatności – w innym państwie członkowskim, na terytorium trzecim lub w państwie trzecim. Informacje takie są niezbędne organom podatkowym państw członkowskich (zwanych dalej „organami podatkowymi”) do wykonywania ich podstawowych zadań w zakresie wykrywania nieuczciwych przedsiębiorstw oraz kontroli zobowiązań z tytułu VAT. Konieczne jest zatem, aby dostawcy usług płatniczych udostępniali te informacje organom podatkowym, aby pomóc im w wykrywaniu i zwalczaniu transgranicznych oszustw w dziedzinie VAT.

(4)

Aby zwalczać oszustwa w dziedzinie VAT ważne jest, aby wymagać od dostawców usług płatniczych prowadzenia i zgłaszania wystarczająco szczegółowej ewidencji niektórych płatności transgranicznych, opartej na lokalizacji płatnika i lokalizacji odbiorcy płatności. W związku z tym niezbędne jest zdefiniowanie pojęć lokalizacji płatnika i lokalizacji odbiorcy płatności, a także określenie sposobów identyfikacji tych lokalizacji. Lokalizacja płatnika i odbiorcy płatności powinna pociągać za sobą obowiązek prowadzenia ewidencji i obowiązek sprawozdawczy jedynie w przypadku dostawców usług płatniczych z siedzibą w Unii i obowiązki te powinny pozostawać bez uszczerbku dla przepisów określonych w dyrektywie 2006/112/WE i rozporządzeniu wykonawczym Rady (UE) nr 282/2011 (4) w odniesieniu do miejsca transakcji podlegającej opodatkowaniu.

(5)

Na podstawie już posiadanych informacji dostawcy usług płatniczych są w stanie zidentyfikować lokalizację odbiorcy płatności i płatnika w związku z usługami płatniczymi, które świadczą, wykorzystując identyfikator rachunku płatniczego płatnika lub odbiorcy płatności lub jakikolwiek inny identyfikator, który jednoznacznie identyfikuje płatnika lub odbiorcę płatności oraz podaje ich lokalizację. W przypadku gdy takie identyfikatory nie są dostępne, lokalizacja płatnika lub odbiorcy płatności powinna być określana za pomocą kodu identyfikacyjnego instytucji dostawcy usług płatniczych działającego w imieniu płatnika lub odbiorcy płatności, w sytuacjach gdy środki pieniężne są przekazywane odbiorcy płatności bez tworzenia jakiegokolwiek rachunku płatniczego w imieniu płatnika, gdy środki pieniężne nie są zapisywane na jakimkolwiek rachunku płatniczym płatnika lub gdy nie istnieje jakikolwiek inny identyfikator płatnika lub odbiorcy płatności.

(6)

Zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 (5) ważne jest, aby spoczywający na dostawcy usług płatniczych obowiązek przechowywania i przekazywania informacji w odniesieniu do płatności transgranicznej był proporcjonalny i ograniczał się do tego, co jest niezbędne państwom członkowskim do zwalczania oszustw w dziedzinie VAT. Ponadto w odniesieniu do płatnika należy przechowywać wyłącznie informację o jego lokalizacji. W odniesieniu do odbiorcy płatności i samej płatności dostawcy usług płatniczych powinni być zobowiązani do przechowywania i przekazywania organom podatkowym wyłącznie takich informacji, które są niezbędne organom podatkowym do wykrywania potencjalnych sprawców oszustw i do przeprowadzania kontroli podatkowych. Dlatego też dostawcy usług płatniczych powinni być zobowiązani do przechowywania ewidencji dotyczącej jedynie płatności transgranicznych, które mogą wskazywać na prowadzenie działalności gospodarczej. Wprowadzenie pułapu opartego na liczbie płatności otrzymanych przez odbiorcę płatności w trakcie kwartału kalendarzowego zapewniłoby wskazówkę, czy płatności te zostały otrzymane w ramach działalności gospodarczej, wykluczając w ten sposób płatności niemające charakteru handlowego. Osiągnięcie takiego pułapu nakładałoby na dostawcę usług płatniczych obowiązek prowadzenia ewidencji i obowiązek sprawozdawczy.

(7)

Możliwe jest, że w realizacji jednej płatności od płatnika do odbiorcy płatności uczestniczy szereg dostawców usług płatniczych. Ta jedna płatność może prowadzić do szeregu transferów środków pieniężnych między poszczególnymi dostawcami usług płatniczych. O ile nie ma zastosowania szczególne wyłączenie, wszyscy dostawcy usług płatniczych uczestniczący w danej płatności powinni mieć obowiązek prowadzenia ewidencji i obowiązek sprawozdawczy. Ta ewidencja i przekazywane dane powinny zawierać informacje o płatności od inicjującego ją płatnika na rzecz końcowego odbiorcy płatności, a nie o pośrednich transferach środków pieniężnych między dostawcami usług płatniczych.

(8)

Obowiązki w zakresie prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości powinny mieć zastosowanie nie tylko w przypadku gdy dostawca usług płatniczych przekazuje środki pieniężne lub wydaje instrumenty płatnicze na rzecz płatnika, ale także w przypadku gdy dostawca usług płatniczych otrzymuje środki pieniężne lub rozlicza transakcje płatnicze w imieniu odbiorcy płatności.

(9)

Obowiązki określone w niniejszej dyrektywie nie powinny mieć zastosowania do dostawców usług płatniczych nieobjętych zakresem stosowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 (6). W związku z tym, w przypadku gdy dostawcy usług płatniczych odbiorcy płatności nie znajdują się w państwie członkowskim, obowiązek prowadzenia ewidencji i obowiązek sprawozdawczy w odniesieniu do płatności transgranicznej powinien spoczywać na dostawcach usług płatniczych płatnika. Z kolei, aby zapewnić proporcjonalność obowiązków w zakresie prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości, w przypadku gdy dostawcy usług płatniczych zarówno płatnika, jak i odbiorcy płatności znajdują się w państwie członkowskim, ewidencja w tym zakresie powinna być prowadzona wyłącznie przez dostawców usług płatniczych odbiorcy płatności. Do celów wywiązywania się z obowiązków w zakresie prowadzenia ewidencji i sprawozdawczości, należy uznać, że dany dostawca usług płatniczych znajduje się w państwie członkowskim, gdy jego kod identyfikacyjny instytucji (BIC) lub unikatowy kod identyfikacyjny instytucji odnosi się do tego państwa członkowskiego.

(10)

Ze względu na znaczącą ilość informacji i ich wrażliwość w kontekście ochrony danych osobowych konieczne i proporcjonalne jest, aby dostawcy usług płatniczych przechowywali ewidencję dotyczącą płatności transgranicznych przez okres trzech lat kalendarzowych, aby pomóc państwom członkowskim w zwalczaniu oszustw w dziedzinie VAT oraz wykrywaniu ich sprawców. Okres ten zapewnia państwom członkowskim wystarczająco dużo czasu na skuteczne prowadzenie kontroli oraz prowadzenie dochodzeń w sprawie podejrzenia popełnienia oszustw w dziedzinie VAT lub wykrywanie oszustw w dziedzinie VAT.

(11)

Informacje, które mają być przechowywane przez dostawców usług płatniczych, powinny być gromadzone przez państwa członkowskie i wymieniane między nimi zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 904/2010 (7), w którym ustanowiono zasady współpracy administracyjnej i wymiany informacji w celu zwalczania oszustw w dziedzinie VAT.

(12)

Oszustwa w dziedzinie VAT są wspólnym problemem dla wszystkich państw członkowskich, ale poszczególne państwa członkowskie nie dysponują informacjami niezbędnymi do zapewnienia prawidłowego stosowania przepisów dotyczących VAT w transgranicznym e-handlu lub zwalczanie oszustw w dziedzinie VAT w transgranicznym e-handlu. Ponieważ cel niniejszej dyrektywy, a mianowicie zwalczanie oszustw w dziedzinie VAT, nie może zostać osiągnięty w sposób wystarczający przez poszczególne państwa członkowskie w przypadku istnienia elementu transgranicznego oraz z uwagi na potrzebę pozyskiwania informacji od innych państw członkowskich, natomiast ze względu na rozmiary i skutki możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule, niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(13)

Niniejsza dyrektywa nie narusza praw podstawowych i jest zgodna z zasadami uznanymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności prawem do ochrony danych osobowych. Informacje o płatnościach przechowywane i przekazywane zgodnie z niniejszą dyrektywą powinny być przetwarzane wyłącznie przez ekspertów organów podatkowych ds. zwalczania nadużyć finansowych w takim zakresie, w jakim jest to proporcjonalne i niezbędne do osiągnięcia celu niniejszej dyrektywy, a mianowicie zwalczania oszustw w dziedzinie VAT. Niniejsza dyrektywa nie narusza także przepisów określonych w rozporządzeniu (UE) 2016/679 oraz w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1725 (8).

(14)

Zgodnie z art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2018/1725 skonsultowano się z Europejskim Inspektorem Ochrony Danych, który wydał swoją opinię w dniu 14 marca 2019 r. (9)

(15)

Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywę 2006/112/WE,