Ten dokument pochodzi ze strony internetowej EUR-Lex
Dokument 62015CJ0465
Judgment of the Court (Ninth Chamber) of 7 September 2017.#Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH v Hauptzollamt Duisburg.#Request for a preliminary ruling from the Finanzgericht Düsseldorf.#Reference for a preliminary ruling — Taxation — Taxation of energy products and electricity — Directive 2003/96/CE — Scope — Article 2(4)(b) — Electricity used principally for the purposes of chemical reduction — Concept.#Case C-465/15.
Wyrok Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 7 września 2017 r.
Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH przeciwko Hauptzollamt Duisburg.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Finanzgericht Düsseldorf.
Odesłanie prejudycjalne – Podatki – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Dyrektywa 2003/96/WE – Zakres stosowania – Artykuł 2 ust. 4 lit. b) – Energia elektryczna wykorzystywana zasadniczo do celów redukcji chemicznej – Pojęcie.
Sprawa C-465/15.
Wyrok Trybunału (dziewiąta izba) z dnia 7 września 2017 r.
Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH przeciwko Hauptzollamt Duisburg.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Finanzgericht Düsseldorf.
Odesłanie prejudycjalne – Podatki – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Dyrektywa 2003/96/WE – Zakres stosowania – Artykuł 2 ust. 4 lit. b) – Energia elektryczna wykorzystywana zasadniczo do celów redukcji chemicznej – Pojęcie.
Sprawa C-465/15.
Zbiór orzeczeń – ogólne
Identyfikator ECLI: ECLI:EU:C:2017:640
WYROK TRYBUNAŁU (dziewiąta izba)
z dnia 7 września 2017 r. ( *1 )
Odesłanie prejudycjalne – Podatki – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Dyrektywa 2003/96/WE – Zakres zastosowania – Artykuł 2 ust. 4 lit. b) – Energia elektryczna wykorzystywana zasadniczo do celów redukcji chemicznej – Pojęcie
W sprawie C‑465/15
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Finanzgericht Düsseldorf (sąd ds. finansowych w Düsseldorfie, Niemcy) postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2015 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 3 września 2015 r., w postępowaniu:
Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH
przeciwko
Hauptzollamt Duisburg,
TRYBUNAŁ (dziewiąta izba),
w składzie: E. Juhász, prezes izby, C. Vajda (sprawozdawca) i K. Jürimäe, sędziowie,
rzecznik generalny: M. Bobek,
sekretarz: X. Lopez Bancalari, administrator,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 17 listopada 2016 r.,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– |
w imieniu Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH przez K. Möhlenkamp, Rechtsanwältin, oraz C. Palmego, |
– |
w imieniu Hauptzollamt Duisburg przez H. Tulowitzkiego oraz P. Germelmanna, działających w charakterze pełnomocników, |
– |
w imieniu rządu Zjednoczonego Królestwa przez M. Holta oraz D. Robertsona, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez M. Gray, barrrister, |
– |
w imieniu Komisji Europejskiej przez F. Tomat oraz M. Wasmeiera, działających w charakterze pełnomocników, |
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 19 stycznia 2017 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. 2003, L 283, s. 51). |
2 |
Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Hüttenwerke Krupp Mannesmann GmbH (zwaną dalej „Hüttenwerke Krupp”) a Hauptzollamt Duisburg (głównym urzędem celnym w Duisburgu, Niemcy, zwanym dalej „głównym urzędem celnym”) w przedmiocie oddalenia wniosku o zwolnienie podatkowe złożone przez Hüttenwerke Krupp z tytułu energii elektrycznej wykorzystywanej w jego przedsiębiorstwie w listopadzie 2012 r. do zasilania dmuchaw. |
Ramy prawne
Prawo Unii
3 |
Zgodnie z motywami 2–7, 11, 12 i 22 dyrektywy 2003/96:
[…]
[…]
|
4 |
Zgodnie z art. 1 dyrektywy 2003/96 państwa członkowskie nakładają podatki na produkty energetyczne i energię elektryczną zgodnie z tą dyrektywą. |
5 |
Artykuł 2 ust. 1 wspomnianej dyrektywy definiuje produkty energetyczne poprzez sporządzenie wykazu produktów objętych kodami Nomenklatury scalonej znajdującego się w załączniku I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 z dnia 23 lipca 1987 r. w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.U. 1987, L 256, s. 1). Artykuł 2 ust. 2 tej dyrektywy stanowi, że akt ów ma również zastosowanie do energii elektrycznej objętej kodem 2716 wspomnianej nomenklatury. |
6 |
Artykuł 2 ust. 4 tejże dyrektywy stanowi: „Niniejsza dyrektywa nie ma zastosowania do: […]
[…]”. |
Prawo niemieckie
7 |
Zgodnie z § 9 bis ust. 1 Stromsteuergezetz (ustawy o podatku od energii elektrycznej), w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym: „Na wniosek przyznawane są zniżki, zwrot lub wyrównanie podatku pobieranego od energii elektrycznej, jeżeli zostanie wykazane, że energia elektryczna została opodatkowana i wykorzystana przez przedsiębiorstwo sektora przemysłowego: […]
[…]”. |
Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne
8 |
Hüttenwerke Krupp prowadzi stalownię. Wytwarza ona surówkę hutniczą w wysokiej temperaturze w wielkich piecach w drodze redukcji chemicznej z rudy żelaza i koksu. |
9 |
Instalacja obejmuje dmuchawy zasilane przez silniki elektryczne, za pomocą których powietrze zostaje sprężone, a następnie kierowane jest ono do nagrzewni. W ten sposób podgrzane sprężone powietrze jest kolejno wtłaczane przez dalsze dmuchawy do wielkiego pieca, gdzie dochodzi do redukcji chemicznej, podczas której ruda żelaza jest stopniowo przetwarzana w żelazo poprzez dodanie w wysokiej temperaturze tlenku węgla. Wtłoczenie ciepłego powietrza jest konieczne dla rozpoczęcia i utrzymania redukcji chemicznej w wielkim piecu. |
10 |
W dniu 26 kwietnia 2013 r. Hüttenwerke Krupp wniósł do głównego urzędu celnego o zwolnienie na podstawie § 9 bis ustawy o podatku od energii elektrycznej 20585,2 MWh energii elektrycznej wykorzystanej w listopadzie 2012 r. do zasilania dmuchawy. Decyzją z dnia 4 czerwca 2013 r. główny urząd celny oddalił to żądanie. Oddalił on również zażalenie na tę decyzję wniesione przez Hüttenwerke Krupp. |
11 |
Hüttenwerke Krupp wniósł zatem skargę na tę decyzję do sądu odsyłającego. |
12 |
Podnosi on, że pojęcie „energii elektrycznej wykorzystywanej zasadniczo do celów redukcji chemicznej” zawarte w art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96 obejmuje każdy pobór energii elektrycznej służący przeprowadzaniu redukcji chemicznej, o czym świadczy termin „do celów” użyty w treści tego przepisu. Jego zdaniem pojęcie to obejmuje cały proces przeprowadzania redukcji chemicznej, bez rozróżniania poszczególnych etapów tego procesu. W ten sposób częścią owej reakcji redukcji chemicznej jest produkcja i kierowanie sprężonego powietrza, bez których nie można by było przeprowadzić owej reakcji. |
13 |
Z kolei główny urząd celny twierdzi, że energia elektryczna powinna być wykorzystywana dla przeprowadzania redukcji chemicznej bezpośrednio, a nie w urządzeniach pomocniczych lub ubocznych na innym etapie produkcji, nawet wówczas, gdy wspomniane urządzenia są niezbędne do produkcji surówki. Wykorzystywanie energii elektrycznej w dmuchawach, które odbywa się poza prawdziwym procesem redukcji chemicznej, nie może zostać uznane za wykorzystywanie bezpośrednio do celów tego procesu. |
14 |
Sąd odsyłający wskazuje, że rozstrzygnięcie zawisłego przed nim sporu zależy od wykładni, jaką należy nadać postanowieniom § 9 bis ust. 1 ustawy o podatku od energii elektrycznej, w brzmieniu mającym zastosowanie do okoliczności w postępowaniu głównym, wdrażającego art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96. |
15 |
Ze swojej strony sąd ten uważa, że wykorzystywanie sprężonego i podgrzanego powietrza w wielkim piecu jest nieodzownym składnikiem procesu wielkiego pieca, a więc reakcji redukcji chemicznej, którego nie można zatem zaklasyfikować jako „uprzednio zakończonego procesu”. Dodaje on, że gorące sprężone powietrze jest produkowane w jednym celu, jakim jest dostarczenie wielkiemu piecowi elementu bezwzględnie koniecznego do redukcji chemicznej. |
16 |
W tych okolicznościach Finanzgericht Düsseldorf (sąd ds. finansowych w Düsseldorfie, Niemcy) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym: „Czy art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96 […] należy, w odniesieniu do procesu wytwarzania surówki hutniczej w wielkim piecu, interpretować w ten sposób, że energię elektryczną służącą do zasilania dmuchawy należy uznać za energię elektryczną wykorzystywaną zasadniczo do celów redukcji chemicznej?”. |
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
17 |
Przez swoje pytanie sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że energia elektryczna wykorzystywana do zasilania dmuchaw przeznaczonych do sprężania powietrza, które następnie jest stosowane w wielkim piecu w procesie produkcji surówki hutniczej w drodze redukcji chemicznej rudy żelaza, stanowi „energię elektryczną wykorzystywaną zasadniczo do celów redukcji chemicznej” w rozumieniu tego przepisu. |
18 |
Pytanie to porusza w rzeczywistości kwestię dotyczącą związku, jaki powinien istnieć pomiędzy energią elektryczną a redukcją chemiczną, aby można było uznać, że energia elektryczna jest „wykorzystywana zasadniczo do celów redukcji chemicznej” w rozumieniu art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96. |
19 |
W tym względzie należy przypomnieć, że art. 2 ust. 4 lit. b) dyrektywy 2003/96 wyłącza z zakresu jej stosowania szereg produktów energetycznych i energię elektryczną wykorzystywane do przewidzianych w tym artykule celów. W ten sposób produkty energetyczne objęte tym przepisem nie podlegają opodatkowaniu zgodnie z tą dyrektywą. |
20 |
I tak, z zakresu stosowania dyrektywy 2003/96 wyłączona jest „energia elektryczna wykorzystywana zasadniczo do celów redukcji chemicznej”, przewidziana w art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie tej dyrektywy. |
21 |
Zwykłe znaczenie pojęcia „energi[i] elektryczn[ej] wykorzystywan[ej] […] do celów redukcji chemicznej” w poszczególnych wersjach językowych wspomnianego art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie sugeruje, że daleki związek pomiędzy wykorzystaniem energii elektrycznej a redukcją chemiczną jest niewystarczający, aby wykorzystanie to zostało objęte zakresem stosowania owego przepisu, podobnie jak nie wystarcza w tym celu wykorzystanie energii elektrycznej, które nie jest wymagane dla prawidłowego przeprowadzenia redukcji chemicznej. |
22 |
W każdym razie treść dyrektywy 2003/96 nie pozwala sama w sobie na ustalenie, czy istnieje wystarczająco ścisły związek pomiędzy energią elektryczną wykorzystywaną w celu takim jak w postępowaniu głównym a redukcją chemiczną w rozumieniu rzeczonego przepisu. |
23 |
W związku z tym należy uwzględnić nie tylko postanowienia art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96, ale także kontekst i cele zamierzone przez uregulowanie, którego przepis ten stanowi część (zob. w szczególności wyrok z dnia 10 września 2014 r., Holger Forstmann Transporte, C‑152/13, EU:C:2014:2184, pkt 26). |
24 |
W tym zakresie należy zauważyć, że na podstawie art. 2 ust. 4 lit. b) tiret drugie wspomnianej dyrektywy nie ma ona zastosowania do produktów energetycznych podwójnego zastosowania. Trzeba dodać, że w przepisie tym znajduje się definicja produktu energetycznego o podwójnym zastosowaniu, z której wynika, iż produkt energetyczny ma podwójne zastosowanie, w przypadku gdy jest wykorzystywany zarówno jako paliwo do ogrzewania, jak i w celach innych niż jako paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania. Wykorzystywanie produktów energetycznych w szczególności do redukcji chemicznej jest uważane za podwójne zastosowanie. |
25 |
Artykuł 2 ust. 4 lit. b) dyrektywy 2003/96 powinien być interpretowany w świetle motywu 22 tej dyrektywy, który stanowi, że produkty energetyczne powinny zasadniczo stanowić przedmiot ram wspólnotowych, gdy są wykorzystywane jako paliwa do ogrzewania lub paliwa silnikowe. Z motywu tego wynika również, że z naturą i logiką systemu podatkowego związane jest to, że z zakresu zastosowania tych ram wyłączone są w szczególności produkty energetyczne podwójnego zastosowania oraz że energia elektryczna wykorzystywana w ten sam sposób powinna być traktowana w analogiczny sposób. |
26 |
Jak stwierdziła Komisja w swych uwagach, to z powodu zamienności produktów energetycznych i energii elektrycznej prawodawca unijny opowiedział się za analogicznym traktowaniem tych produktów w celu określenia zakresu zastosowania dyrektywy 2003/96, a tym samym w celu ich opodatkowania zgodnie z tą dyrektywą. Ustalenie w taki sposób jej materialnego zakresu zastosowania pozwala bowiem na ustalenie minimalnych poziomów opodatkowania na skalę Unii Europejskiej w sposób łączny zarówno dla produktów energetycznych, jak i dla energii elektrycznej, i ostatecznie ma na celu osiągnięcie podwójnego celu zamierzonego przez wspomnianą dyrektywę w motywach 2–6, 7, 11 i 12, to znaczy z jednej strony zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego w sektorze energii elektrycznej, a z drugiej strony wspierania celów polityki ochrony środowiska. |
27 |
Z uwagi na względy przedstawione w pkt 25 i 26 niniejszego wyroku należy stwierdzić, że wykładnia pojęcia „energii elektrycznej wykorzystywanej zasadniczo do celów redukcji chemicznej”, przewidzianego w art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96, która to wykładnia byłaby szersza od tej zastrzeżonej dla pojęcia „produktów energetycznych [wykorzystywanych] do celów redukcji chemicznej” w rozumieniu tiret drugie tego przepisu, skutkowałaby zerwaniem zamierzonego przez prawodawcę unijnego analogicznego traktowania produktów energetycznych i energii elektrycznej wykorzystywanych w ten sam sposób w celu określenia zakresu zastosowania tej dyrektywy. |
28 |
Wykładnia taka skutkowałaby bowiem wyłączeniem energii elektrycznej z opodatkowania ustalonego przez dyrektywę 2003/96 ze szkodą dla produktu energetycznego wykorzystywanego w ten sam sposób, który z kolei podlegałby opodatkowaniu zgodnie z tą dyrektywą. Z uwagi na zamienność produktów energetycznych i energii elektrycznej taka wykładnia skutkowałaby korzystniejszym traktowaniem stosowania energii elektrycznej ze szkodą dla produktów energetycznych, co ostatecznie byłoby sprzeczne z podwójnym celem zamierzonym przez dyrektywę 2003/96, o którym mowa w pkt 26 niniejszego wyroku. |
29 |
W niniejszej sprawie należy również uściślić, że z postanowienia odsyłającego nie wynika, że w urządzeniu omawianym w postępowaniu głównym energia elektryczna wykorzystywana do zasilania dmuchawy jest wykorzystywana jedynie w celu wprawienia w ruch silników elektrycznych koniecznych do sprężenia powietrza. Uwagi Hüttenwerke Krupp opierają się również na założeniu, zgodnie z którym energia elektryczna wykorzystywana w okolicznościach, o których mowa w postępowaniu głównym, służy działaniu dmuchawy jako siła napędowa. Hüttenwerke Krupp potwierdził ponadto na rozprawie, w odpowiedzi na pytanie zadane przez Trybunał, że to właśnie w nagrzewni sprężone powietrze wychodzące z dmuchawy jest następnie podgrzewane przed jego wtłoczeniem do wielkiego pieca. |
30 |
Tymczasem, nawet jeżeliby przyjąć, że dmuchawa działałaby nie dzięki energii elektrycznej, lecz raczej dzięki produktowi energetycznemu, takiemu jak olej napędowy, to jednak olej ten nie należałby do pojęcia produktu energetycznego o „podwójnym zastosowaniu” w rozumieniu art. 2 ust. 4 lit. b) tiret drugie zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, umożliwiającego mu korzystanie z wyłączenia z zakresu zastosowania tej dyrektywy, ponieważ wykorzystywanie danego produktu energetycznego służyłoby jedynie wytwarzaniu siły napędowej, co odpowiadałoby zatem wykorzystaniu jako paliwo. |
31 |
W ten sposób z powodów, o których mowa w pkt 26–28 niniejszego wyroku, tiret trzecie tego przepisu nie może być interpretowane w ten sposób, iż wyklucza ono z zakresu zastosowania wspomnianej dyrektywy energię elektryczną wykorzystywaną w tych samych celach co taki produkt energetyczny, bez zerwania z zamierzonym przez prawodawcę Unii analogicznym traktowaniem produktów energetycznych i energii elektrycznej w celu określenia zakresu zastosowania dyrektywy 2003/96. |
32 |
Z uwagi na ogół powyższych rozważań na przedstawione pytanie trzeba odpowiedzieć, że art. 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, iż energia elektryczna wykorzystywana do zasilania dmuchaw przeznaczonych do sprężania powietrza, które następnie jest stosowane w wielkim piecu w procesie produkcji surówki hutniczej w drodze redukcji chemicznej rudy żelaza, nie stanowi „energii elektrycznej wykorzystywanej zasadniczo do celów redukcji chemicznej” w rozumieniu tego przepisu. |
W przedmiocie kosztów
33 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. |
Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzeka, co następuje: |
Artykuł 2 ust. 4 lit. b) tiret trzecie dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej należy interpretować w ten sposób, że energia elektryczna wykorzystywana do zasilania dmuchaw przeznaczonych do sprężania powietrza, które następnie jest stosowane w wielkim piecu w procesie produkcji surówki hutniczej w drodze redukcji chemicznej rudy żelaza, nie stanowi „energii elektrycznej wykorzystywanej zasadniczo do celów redukcji chemicznej” w rozumieniu tego przepisu. |
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: niemiecki.