Wybierz funkcje eksperymentalne, które chcesz wypróbować

Ten dokument pochodzi ze strony internetowej EUR-Lex

Dokument 62014CJ0021

Wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 16 lipca 2015 r.
Komisja Europejska przeciwko Radzie Unii Europejskiej.
Odwołanie – Dumping – Przywóz niektórych rodzajów folii aluminiowej pochodzących z Armenii, Brazylii i Chin – Przystąpienie Republiki Armenii do Światowej Organizacji Handlu (WTO) – Artykuł 2 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 384/96 – Zgodność z porozumieniem w sprawie stosowania art. VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (GATT).
Sprawa C-21/14 P.

Zbiór orzeczeń – ogólne

Identyfikator ECLI: ECLI:EU:C:2015:494

WYROK TRYBUNAŁU (wielka izba)

z dnia 16 lipca 2015 r. ( *1 )

„Odwołanie — Dumping — Przywóz niektórych rodzajów folii aluminiowej pochodzących z Armenii, Brazylii i Chin — Przystąpienie Republiki Armenii do Światowej Organizacji Handlu (WTO) — Artykuł 2 ust. 7 rozporządzenia (WE) nr 384/96 — Zgodność z porozumieniem w sprawie stosowania art. VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (GATT)”

W sprawie C‑21/14 P

mającej za przedmiot odwołanie w trybie art. 56 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wniesione w dniu 16 stycznia 2014 r.,

Komisja Europejska, reprezentowana przez J.F. Brakelanda, M. Françę oraz T. Maxiana Ruschego, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

wnosząca odwołanie,

popierana przez:

Parlament Europejski, reprezentowany przez D. Warina oraz A. Auerspergera Matića, działających w charakterze pełnomocników, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

interwenient,

w której pozostałymi uczestnikami postępowania są:

Rusal Armenal ZAO, z siedzibą w Erywaniu (Armenia), reprezentowana przez adwokata B. Ewtimova,

strona skarżąca w pierwszej instancji,

Rada Unii Europejskiej, reprezentowana przez S. Boelaert oraz J.P. Hixa, działających w charakterze pełnomocników, wspieranych przez B. O’Connora, solicitor, oraz adwokata S. Gubela, z adresem do doręczeń w Luksemburgu,

strona pozwana w pierwszej instancji,

TRYBUNAŁ (wielka izba),

w składzie: V. Skouris, prezes, K. Lenaerts, wiceprezes, R. Silva de Lapuerta, M. Ilešič, L. Bay Larsen i K. Jürimäe, prezesi izb, A. Rosas, E. Juhász, A. Borg Barthet, M. Safjan, D. Šváby, M. Berger, A. Prechal, J.L. da Cruz Vilaça (sprawozdawca) i C. Lycourgos, sędziowie,

rzecznik generalny: J. Kokott,

sekretarz: L. Hewlett, główny administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 10 lutego 2015 r.,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 23 kwietnia 2015 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

W odwołaniu Komisja Europejska wnosi do Trybunału o uchylenie wyroku Sądu Unii Europejskiej z dnia 5 listopada 2013 r., Rusal Armenal/Rada (T‑512/09, EU:T:2013:571, zwanego dalej „zaskarżonym wyrokiem”), którym Trybunał stwierdził nieważność rozporządzenia Rady (WE) nr 925/2009 z dnia 24 września 2009 r. nakładającego ostateczne cło antydumpingowe i stanowiącego o ostatecznym pobraniu cła tymczasowego nałożonego na przywóz niektórych rodzajów folii aluminiowej pochodzących z Armenii, Brazylii i Chińskiej Republiki Ludowej (Dz.U. L 262, s. 1, zwane dalej „spornym rozporządzeniem”), w zakresie, w jakim rozporządzenie to dotyczy Rusal Armenal ZAO (zwanej dalej „Rusal Armenal” lub „spółką Rusal Armenal”).

Ramy prawne

Prawo WTO

2

Decyzją Rady nr 94/800/WE z dnia 22 grudnia 1994 r. dotyczącą zawarcia w imieniu Wspólnoty Europejskiej w dziedzinach wchodzących w zakres jej kompetencji, porozumień, będących wynikiem negocjacji wielostronnych w ramach Rundy Urugwajskiej (1986–1994) (Dz.U. L 336, s. 1), Rada Unii Europejskiej przyjęła porozumienie ustanawiające Światową Organizację Handlu (WTO), podpisane w Marrakeszu w dniu 15 kwietnia 1994 r., jak również porozumienia znajdujące się w załącznikach 1, 2 i 3 do tego porozumienia (zwane dalej łącznie „porozumieniami WTO”), wśród których znajdują się Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (Dz.U. L 336, s. 11, zwany dalej „GATT 1994”), a także Porozumienie w sprawie stosowania art. VI Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu z 1994 r. (Dz.U. L 336, s. 103, zwane dalej „porozumieniem antydumpingowym”).

GATT 1994

3

Artykuł VI ust. 1 GATT 1994 stanowi, co następuje:

„Układające się strony uznają, że dumping, w rezultacie którego produkty jednego kraju są wprowadzane na rynek drugiego kraju poniżej ich normalnej wartości, należy potępić, jeżeli powoduje on szkodę materialną w przemyśle istniejącym na terytorium jednej z układających się stron albo stwarza groźbę takiej szkody lub jeżeli poważnie opóźnia utworzenie jakiejś gałęzi przemysłu krajowego. Dla celów niniejszego artykułu produkt eksportowany z jednego kraju do drugiego będzie uważany za produkt wprowadzony na rynek kraju importującego poniżej jego normalnej wartości, jeżeli cena tego produktu jest:

a)

niższa od ceny porównywalnej, stosowanej w normalnym obrocie handlowym, podobnego produktu przeznaczonego do konsumpcji w kraju eksportującym;

[…]”.

4

Drugie postanowienie uzupełniające do art. VI ust. 1 załącznika I do GATT 1994 stanowi:

„Uznaje się, że w przypadku importu z kraju, który stosuje całkowity lub prawie całkowity monopol handlu i w którym wszystkie ceny wewnętrzne są ustalane przez państwo, mogą zaistnieć szczególne trudności w ustaleniu porównywalności cen do celów ustępu pierwszego; w takich przypadkach importujące układające się strony mogą uznać za konieczne uwzględnienie możliwości, że dokładne porównanie z cenami wewnętrznymi w takim kraju może nie zawsze być właściwe”.

Porozumienie antydumpingowe

5

Artykuł 2 porozumienia antydumpingowego, zatytułowany „Stwierdzenie istnienia dumpingu”, stanowi:

„2.1   Dla celów niniejszego porozumienia produkt uważa się za wprowadzony na rynek na warunkach dumpingowych, tzn. wprowadzony do handlu w innym kraju po cenie niższej od jego wartości normalnej, jeżeli cena eksportowa produktu wywożonego z jednego kraju do drugiego jest niższa niż porównywalna cena, w normalnym obrocie handlowym, podobnego produktu przeznaczonego do konsumpcji w kraju eksportera.

2.2   W przypadku kiedy nie występuje sprzedaż podobnego produktu w normalnym obrocie handlowym na rynku wewnętrznym kraju wywożącego bądź kiedy, ze względu na szczególną sytuację na rynku lub niski poziom sprzedaży na rynku wewnętrznym kraju wywożącego […], sprzedaż taka nie pozwala na dokonanie właściwego porównania, margines dumpingu będzie ustalony przez porównanie z porównywalną ceną podobnego produktu w wywozie do odpowiedniego kraju trzeciego, pod warunkiem iż cena ta jest reprezentatywna, bądź z kosztem produkcji w kraju pochodzenia powiększonym o rozsądną wielkość z tytułu kosztów administracyjnych, sprzedaży, ogólnych oraz zysku.

[…]

2.7   Niniejszy artykuł nie narusza drugiego dodatkowego postanowienia do ustępu 1 artykułu VI zamieszczonego w załączniku I do GATT 1994”.

Prawo Unii

Rozporządzenie podstawowe

6

W chwili zaistnienia okoliczności faktycznych leżących u podstaw sporu przepisy regulujące stosowanie środków antydumpingowych przez Unię Europejską znajdowały się w rozporządzeniu Rady (WE) nr 384/96 z dnia 22 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony przed dumpingowym przywozem z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (Dz.U. 1996, L 56, s. 1), zmienionym ostatnio rozporządzeniem Rady (WE) nr 2117/2005 z dnia 21 grudnia 2005 r. (Dz.U. L 340, s. 17) (zwanym dalej „rozporządzeniem podstawowym”). Rozporządzenie podstawowe zostało uchylone rozporządzeniem Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (Dz.U. L 343, s. 51).

7

Motywy 5 i 7 rozporządzenia podstawowego miały następujące brzmienie:

„(5)

Nowe porozumienie w sprawie dumpingu, tj. porozumienie [antydumpingowe], określa nowe, szczegółowe zasady odnoszące się w szczególności do obliczania dumpingu, procedur wszczynania i prowadzenia dochodzeń, łącznie z ustalaniem i interpretowaniem faktów, stosowania środków tymczasowych, nakładania i pobierania ceł antydumpingowych, terminu obowiązywania i przeglądu środków antydumpingowych oraz publicznego ujawniania informacji dotyczących dochodzeń antydumpingowych. Ze względu na zakres zmian oraz w celu zapewnienia odpowiedniego stosowania nowych zasad w sposób przejrzysty należy wprowadzić język nowych porozumień do przepisów prawnych Wspólnoty w możliwie najszerszym zakresie.

[…]

(7)

Przy ustalaniu normalnej wartości dla krajów nieposiadających gospodarki rynkowej stosowne jest określenie zasad wyboru odpowiedniego państwa trzeciego o gospodarce rynkowej, który zostałby wykorzystany w tym celu, a w przypadku niemożności wyznaczenia właściwego państwa trzeciego zapewnienie, że normalna wartość może zostać ustalona w oparciu o inne, uzasadnione podstawy”.

8

Artykuł 1 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia stanowi, że produkt „uznaje się za dumpingowy, jeżeli jego cena eksportowa do Wspólnoty jest niższa od porównywalnej ceny podobnego produktu, w zwykłym obrocie handlowym, ustalonej w kraju wywozu”.

9

W celu stwierdzenia istnienia dumpingu art. 2 ust. 1–7 rozporządzenia podstawowego ustanawia zasady ustalenia wartości normalnej. Podczas gdy zgodnie z art. 2 ust. 1 tego rozporządzenia podstawą normalnej wartości są ceny praktykowane w kraju eksportera, ust. 7 tego artykułu przewiduje, w przypadku przywozu z krajów nieposiadających gospodarki rynkowej, posłużenie się tzw. metodą „kraju analogicznego”. Zgodnie z ostatnim z wymienionych przepisów:

„a)

W przypadku przywozu z krajów nieposiadających gospodarki rynkowej [(Albania, Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Korea Północna, Kirgistan, Mołdawia, Mongolia, Tadżykistan, Turkmenistan, Uzbekistan)] normalną wartość określa się w oparciu o cenę lub wartość skonstruowaną w warunkach gospodarki rynkowej państwa trzeciego lub cenę z takiego kraju przeznaczoną dla innych krajów, łącznie ze Wspólnotą, a w przypadku gdy jest to niemożliwe, w oparciu o inną uzasadnioną metodę, w tym na podstawie ceny faktycznie płaconej lub należnej we Wspólnocie za produkt podobny, gdy jest to niezbędne, odpowiednio zmodyfikowanej, tak aby uwzględniała odpowiednią marżę zysku.

[…]

b)

W odniesieniu do postępowań antydumpingowych dotyczących przywozu z Federacji Rosyjskiej, Chińskiej Republiki Ludowej, Wietnamu i Kazachstanu oraz z jakiegokolwiek kraju o gospodarce nierynkowej, któr[y] jest członkiem WTO w dniu rozpoczęcia postępowania, wartość normalna będzie określana zgodnie z ust. 1–6 w wypadku wykazania, na podstawie właściwie uzasadnionych wniosków przedstawianych przez jednego lub wielu producentów poddanych postępowaniu oraz zgodnie z kryteriami i procedurami określonymi w lit. c), że warunki gospodarki rynkowej przeważają w stosunku do tego producenta lub producentów pod względem produkcji i sprzedaży podobnego, odnośnego towaru. Jeśli wyżej wspomniana sytuacja nie będzie miała miejsca, stosuje się zasady określone w lit. a).

c)

Wniosek na mocy lit. b) składa się w formie pisemnej oraz zawiera [Wniosek, o którym mowa w lit. b), musi być sporządzony w formie pisemnej i zawierać] wystarczające dowody, że producent działa w warunkach gospodarki rynkowej, to jest w takich warunkach, gdzie:

decyzje przedsiębiorstw dotyczące cen, kosztów i nakładów, włączając na przykład surowce, koszty technologii i pracy, produkcję, sprzedaż i inwestycje, podejmowane są w odpowiedzi na sygnały rynkowe odzwierciedlające podaż i popyt oraz bez poważnej ingerencji w tym zakresie ze strony państwa, a koszty ważniejszych nakładów właściwie odzwierciedlają wartości rynkowe,

przedsiębiorstwa posiadają jeden pełny zestaw podstawowej dokumentacji księgowej, która jest niezależnie kontrolowana zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości oraz jest stosowana do wszystkich celów;

koszty produkcji i sytuacja finansowa przedsiębiorstw nie podlegają znaczącym wahaniom, wynikającym z przejścia od byłego nierynkowego systemu gospodarki, w szczególności w odniesieniu do amortyzacji środków trwałych, innych odpisów, wymiany barterowej oraz płatności poprzez rekompensatę długów,

rozpatrywane przedsiębiorstwa podlegają przepisom ustawowym dotyczącym upadłości i własności, które gwarantują pewność i stabilność prawną działania tych przedsiębiorstw, oraz

przeliczenie kursów walutowych dokonywane jest według kursów rynkowych.

[…]”.

10

Na podstawie art. 2 ust. 7 lit. a) rozporządzenia podstawowego możliwe jest ustalenie indywidualnego cła antydumpingowego, zgodnie z art. 9 ust. 5 rozporządzenia podstawowego, dla eksporterów, którzy spełniają określone warunki przewidziane w tym przepisie.

Rozporządzenie nr 2238/2000

11

Motywy 3–6 rozporządzenia Rady (WE) nr 2238/2000 z dnia 9 października 2000 r. zmieniającego rozporządzenie nr 384/96 (Dz.U. L 257, s. 2) stanowią:

„(3)

Artykuł 2 ust. 7 rozporządzenia [podstawowego] dalej stanowi, że […] wartość normalna może być określona zgodnie z zasadami odnoszącymi się do krajów o gospodarce rynkowej w przypadkach, gdy istnieje możliwość wykazania, że warunki rynkowe przeważają w stosunku do jednego lub wielu producentów poddanych postępowaniu pod względem produkcji i sprzedaży odnośnego produktu.

(4)

Proces reform […] w Wietnamie i w Kazachstanie zasadniczo zmienił gospodarki tych krajów i doprowadził do powstania firm, w odniesieniu do których przeważają warunki gospodarki rynkowej. Skutkiem powyższego te […] państwa odeszły od sytuacji gospodarczej, która sugerowała zastosowanie metody kraju analogicznego.

(5)

Właściwe jest dokonanie przeglądu praktyki antydumpingowej Wspólnoty, aby możliwe było uwzględnienie zmienionych warunków gospodarczych […]

(6)

Właściwe jest również przyznanie podobnego traktowania w odniesieniu do przywozu z krajów, które są członkami [WTO] z dniem rozpoczęcia odpowiedniego postępowania antydumpingowego”.

Okoliczności powstania sporu

12

Rusal Armenal jest spółką produkującą i eksportującą produkty aluminiowe założoną w 2000 r. w Armenii.

13

W wyniku skargi złożonej w dniu 28 maja 2008 r. Komisja wszczęła postępowanie antydumpingowe dotyczące przywozu niektórych rodzajów folii aluminiowej pochodzących z Armenii, Brazylii i Chin. Spółka Rusal Armenal zakwestionowała zastosowanie w niniejszej sprawie art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, w szczególności z uwagi na przystąpienie w dniu 5 lutego 2003 r. Republiki Armenii do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu, podpisanego w Marrakeszu w dniu15 kwietnia 1994 r. Ponadto spółka Rusal Armenal złożyła wniosek o przyznanie jej statusu przedsiębiorstwa działającego w warunkach gospodarki rynkowej (zwanego dalej „statusem MET”) lub o korzystanie z indywidualnego traktowania w rozumieniu art. 9 ust. 5 rozporządzenia podstawowego.

14

W dniu 7 kwietnia 2009 r. Komisja przyjęła rozporządzenie (WE) nr 287/2009 nakładające tymczasowe cło antydumpingowe na przywóz niektórych rodzajów folii aluminiowej pochodzących z Armenii, Brazylii i Chińskiej Republiki Ludowej (Dz.U. L 94, s. 17). Turcja została wyznaczona jako kraj analogiczny w celu obliczenia wartości normalnej dla producentów eksportujących, którym nie nadano statusu MET.

15

Jeżeli chodzi o przyznanie spółce Rusal Armenal statusu MET, Komisja stwierdziła, że Republika Armenii nie może zostać uznana za kraj posiadający status gospodarki rynkowej, ponieważ została ona wymieniona w przypisie do art. 2 ust. 7 lit. a) rozporządzenia podstawowego. Ponadto Komisja uznała, że Rusal Armenal nie spełnia kryteriów dotyczących zgodności i kosztów produkcji, o których mowa w art. 2 ust. 7 lit. c) tiret drugie i trzecie wspomnianego rozporządzenia. Odnośnie do obliczania marginesu dumpingu Komisja stwierdziła, że skarżąca spełniała warunki uzyskania indywidualnego traktowania.

16

W dniu 24 września 2009 r. Rada przyjęła zaskarżone rozporządzenie, w którym potwierdziła taką ocenę Komisji. W szczególności, jeżeli chodzi o wniosek, zgodnie z którym należy odmówić przyznania spółce Rusal Armenal statusu MET, motyw 20 tego rozporządzenia stanowi, że „Armenia jest wymieniona w przypisie do rozporządzenia art. 2 ust. 7 lit. a) rozporządzenia podstawowego wśród krajów nieposiadających gospodarki rynkowej”, że „[s]posób traktowania producentów eksportujących z krajów nieposiadających gospodarki rynkowej, którzy są członkami WTO, został opisany w art. 2 ust. 7 lit. b)” oraz że „[p]rzepisy te zostały w pełni uwzględnione w niniejszym dochodzeniu”.

17

W tych okolicznościach na podstawie art. 1 ust. 2 spornego rozporządzenia nałożone zostało ostateczne cło antydumpingowe w wysokości 13,4% na przywóz określonych produktów z aluminium produkowanych przez Rusal Armenal.

Postępowanie przed Sądem i zaskarżony wyrok

18

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 21 grudnia 2009 r. spółka Rusal Armenal wniosła skargę o stwierdzenie nieważności zaskarżonego rozporządzenia.

19

Na poparcie skargi spółka Rusal Armenal podniosła pięć zarzutów. Jedynie pierwszy z nich, dotyczący sprzeczności z prawem i podniesiony na podstawie art. 277 TFUE, oparty na naruszeniu art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, art. 2 ust. 1–6 tego rozporządzenia, a także art. 2.1 i 2.2 porozumienia antydumpingowego, był rozpatrywany przez Sąd, a tym samym ma znaczenie dla celów niniejszego odwołania.

20

W ramach tego pierwszego zarzutu, w celu uzasadnienia możliwości dokonania przez sąd Unii kontroli zgodności z prawem w świetle art. 2 porozumienia antydumpingowego, spółka Rusal Armenal, podkreślając, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału możliwość ta istnieje wówczas, gdy akt Unii wyraźnie odsyła do konkretnych przepisów WTO lub też gdy Unia miała zamiar wykonania szczególnego obowiązku ciążącego na niej w ramach WTO, podniosła, że motyw 5 wspomnianego rozporządzenia odsyłał do tego porozumienia i że samo rozporządzenie zostało przyjęte w celu wdrożenia do prawa Unii zobowiązań międzynarodowych ciążących na instytucjach Unii na podstawie tego artykułu porozumienia antydumpingowego.

21

Co do zasady spółka Rusal Armenal wyjaśniła, że wyjątek ustanowiony w art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego nie ma do niej zastosowania, ponieważ wyjątek ten nie jest zgodny z art. 2.7 porozumienia antydumpingowego w związku z drugim postanowieniem uzupełniającym do art. VI ust. 1 załącznika I do GATT 1994. Ustanawiając dla przywozów z Armenii wyjątek, który nie został przewidziany w ostatnich z wymienionych przepisów, art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego naruszył ogólny system z art. 2.1 i 2.2 porozumienia antydumpingowego, jeżeli chodzi o określenie istnienia dumpingu.

22

W zaskarżonym wyroku Sąd uwzględnił pierwszy zarzut skargi i w konsekwencji stwierdził nieważność spornego rozporządzenia w zakresie dotyczącym spółki Rusal Armenal.

Postępowanie przed Trybunałem i żądania stron

23

Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 24 kwietnia 2014 r. Parlament Europejski został dopuszczony do udziału w postępowaniu w charakterze interwenienta popierającego żądania Komisji.

24

Komisja i Rada wnoszą do Trybunału o:

uchylenie zaskarżonego wyroku;

oddalenie pierwszego zarzutu skargi wniesionej do Sądu;

przekazanie sprawy Sądowi do ponownego rozpoznania w zakresie zarzutów skargi od drugiego do piątego i

stwierdzenie, że rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

25

Rusal Armenal wnosi o oddalenie odwołania oraz o obciążenie kosztami Komisji i Rady.

W przedmiocie odwołania

26

Na poparcie odwołania Komisja podnosi trzy zarzuty.

W przedmiocie zarzutu pierwszego, dotyczącego orzeczenia przez Sąd ultra petita

Argumentacja stron

27

W zarzucie pierwszym Komisja podnosi, że zaskarżony wyrok obarczony jest naruszeniem prawa, ponieważ Sąd orzekał w kwestii zarzutu sprzeczności z prawem dotyczącego art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, podniesionego przez Rusal Armenal w skardze w pierwszej instancji.

28

Zdaniem Komisji spółka Rusal Armenal cofnęła ów zarzut sprzeczności z prawem w replice w pierwszej instancji, tak że treść pierwszego zarzutu przed Sądem miałaby w związku z tym ograniczyć się do samego naruszenia przez Radę zasady zgodnej wykładni.

29

Rusal Armenal kwestionuje argument Komisji.

Ocena Trybunału

30

Należy zauważyć, że ocena ogółu rozważań przedstawionych przez Rusal Armenal w pismach złożonych do Sądu nie pozwala na stwierdzenie, iż spółka ta cofnęła w trakcie postępowania zarzut sprzeczności z prawem art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, podniesiony na podstawie art. 277 TFUE.

31

W rzeczywistości bowiem z rozważań tych wynika, po pierwsze, że spółka Rusal Armenal wniosła do Sądu o stwierdzenie, iż art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego nie miał zastosowania w niniejszej sprawie, ponieważ obliczanie w stosunku do tej spółki wartości normalnej według zasad dotyczących przywozu z państw nieposiadających gospodarki rynkowej naruszało art. 2 ust. 1–6 wspomnianego rozporządzenia, a także art. 2.1 i 2.2 porozumienia antydumpingowego, oraz po drugie, że w replice w pierwszej instancji spółka Rusal Armenal, nadal powołując wyraźnie się na art. 277 TFUE, ograniczyła się do uszczegółowienia swojej argumentacji w tym zakresie.

32

W tych okolicznościach zarzut pierwszy niniejszego odwołania należy oddalić jako bezpodstawny.

W przedmiocie zarzutu drugiego, dotyczącego naruszenia prawa przez Sąd poprzez orzeczenie, że art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego ma na celu wykonanie szczególnych zobowiązań zaciągniętych w ramach WTO

Argumentacja stron

33

W zarzucie drugim Komisja zasadniczo zarzuca Sądowi naruszenie postanowień wyroku Nakajima/Rada (C‑69/89, EU:C:1991:186) poprzez orzeczenie na podstawie rozważań znajdujących się w pkt 36 i 53–55 zaskarżonego wyroku, że przyjmując art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, prawodawca unijny zamierzał wykonać szczególne zobowiązania ustanowione przez art. 2 porozumienia antydumpingowego i drugie postanowienie uzupełniające do art. VI ust. 1 załącznika I do GATT 1994. Czyniąc tak, Sąd błędnie uznał, że to do niego należy kontrola zgodności art. 2 ust. 7 tego rozporządzenia z postanowieniami porozumień WTO.

34

W tym zakresie Komisja twierdzi, że ostatni z wymienionych przepisów ma na celu wdrożenie „specjalnego systemu gospodarki rynkowej” mającego zastosowanie do gospodarek znajdujących się w fazie przejścia do gospodarki rynkowej. Ów specjalny system, zamiast opierać się na tekście wspomnianych postanowień porozumień WTO, stanowi część strategii politycznej Unii mającej na celu rekompensatę wysiłków realizowanych przez byłe państwa o gospodarce państwowej i zachętę do kontynuowania reform gospodarczych przez gospodarki w fazie przejściowej, a także liberalizację wymiany handlowej.

35

Rusal Armenal twierdzi, że kryterium wysunięte przez Komisję w celu określenia zakresu kontroli sądowej sądu Unii w świetle postanowień porozumień WTO błędnie opiera się na jednym pytaniu, czy prawodawca unijny miał zamiar wykonania szczególnych obowiązków przyjętych w kontekście WTO. Z orzecznictwa Trybunału wynika, że należy również zbadać, czy dany akt Unii wyraźnie odsyła do konkretnych przepisów prawa WTO, przy czym treść motywu 5 rozporządzenia podstawowego pozwala na stwierdzenie istnienia takiego odesłania.

36

W każdym razie Rusal Armenal twierdzi, że przyjmując art. 2 wspomnianego rozporządzenia, dotyczący obliczania wartości normalnej, prawodawca unijny rzeczywiście miał zamiar wykonać zasadniczo identyczne przepisy art. 2 porozumienia antydumpingowego, jak również drugie postanowienie uzupełniające do art. VI ust. 1 załącznika I do GATT 1994, do którego odsyła art. 2.7 porozumienia antydumpingowego. Wniosek ten wynika zasadniczo, po pierwsze, z motywu 5 tego rozporządzenia, po drugie, z braku kryteriów w prawie Unii dotyczących przyznania statusu kraju o gospodarce rynkowej, które derogowałyby owo drugie postanowienie uzupełniające, i po trzecie, z faktu, że instrumenty przystąpienia Republiki Armenii do WTO nie ustanawiają żadnej możliwości odstępstwa od art. 2.1 i 2.2 porozumienia antydumpingowego.

Ocena Trybunału

37

Tytułem wstępu należy przypomnieć, że przepisy umowy międzynarodowej, której stroną jest Unia, mogą zostać powołane na poparcie skargi o stwierdzenie nieważności prawa wtórnego Unii lub zarzutu opartego na niezgodności z prawem takiego aktu wyłącznie pod dwoma warunkami, po pierwsze, że nie sprzeciwiają się temu charakter i struktura tej umowy, a po drugie, że treść tych przepisów jest bezwarunkowa i dostatecznie jasna (zob. w szczególności wyrok Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo). Jedynie w przypadku łącznego spełniania tych dwóch warunków można powoływać się przed sądem Unii na te przepisy jako na kryterium oceny zgodności z prawem aktu Unii.

38

Jeżeli chodzi o porozumienia WTO, z utrwalonego orzecznictwa wynika, że zważywszy na ich charakter i kontekst systemowy, nie należą one co do zasady do norm, w świetle których może być dokonywana kontrola zgodności z prawem aktów instytucji Unii (zob. w szczególności wyroki: Portugalia/Rada, C‑149/96, EU:C:1999:574, pkt 47; Van Parys, C‑377/02, EU:C:2005:121, pkt 39; LVP, C‑306/13, EU:C:2014:2465, pkt 44).

39

W tym zakresie Trybunał podniósł w szczególności, że przyznanie, iż zadanie zapewnienia zgodności prawa Unii z postanowieniami WTO spoczywa bezpośrednio na sądzie Unii, oznaczałoby pozbawienie organów ustawodawczych i wykonawczych Unii swobody działania, którą mają podobne organy partnerów handlowych Unii. Jak wiadomo, niektóre układające się strony, w tym najważniejsi partnerzy handlowi Unii, doszły do wniosku w świetle przedmiotu i celu porozumień WTO, że postanowienia te nie znajdują się pośród norm, w świetle których ich sądy oceniają zgodność z prawem przepisów prawa wewnętrznego. Dopuszczenie takiego braku wzajemności groziłoby zakłóceniem równowagi w stosowaniu przepisów WTO (zob. w szczególności wyroki: Portugalia/Rada, C‑149/96, EU:C:1999:574, pkt 43–46; FIAMM i in./Rada i Komisja, C‑120/06 P i C‑121/06 P, EU:C:2008:476, pkt 119; a także LVP, C‑306/13, EU:C:2014:2465, pkt 46).

40

Niemniej jednak w dwóch wyjątkowych sytuacjach, które wynikają z woli samoograniczenia przez prawodawcę unijnego swobody swojego działania przy stosowaniu przepisów WTO, Trybunał przyznał, że do sądu Unii należy w odpowiednim przypadku kontrola zgodności z prawem aktu Unii i aktów wydanych w celu jego wykonania w świetle porozumień WTO.

41

Chodzi, po pierwsze, o sytuację, w której Unia miała zamiar wykonać szczególny obowiązek przyjęty w ramach tych porozumień, i po drugie, o przypadek, w którym odnośny akt prawa Unii wyraźnie odsyła do konkretnych postanowień tych porozumień (zob. podobnie w szczególności wyroki: Fediol/Komisja, 70/87, EU:C:1989:254, pkt 19–22; Nakajima/Rada, C‑69/89, EU:C:1991:186, pkt 29–32; Biret i Cie/Rada, C‑94/02 P, EU:C:2003:518, pkt 73; a także Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4, pkt 56).

42

W niniejszej sprawie należy przypomnieć, że Sąd orzekł w pkt 36 zaskarżonego wyroku, odnośnie do oceny pozycji porozumienia antydumpingowego w porządku prawnym Unii i po stwierdzeniu, iż z motywu 5 rozporządzenia podstawowego wynika, że Unia przyjęła to rozporządzenie w celu wykonania swych obowiązków międzynarodowych, że przez art. 2 tego rozporządzenia, zatytułowany „Stwierdzenie istnienia dumpingu”, Unia zamierzała wykonać szczególne obowiązki, które zawiera art. 2 porozumienia antydumpingowego, dotyczące również ustalenia istnienia dumpingu.

43

W tych okolicznościach należy sprawdzić, czy jak twierdzi Komisja, zaskarżony wyrok obarczony jest naruszeniem prawa w zakresie, w jakim dochodzi on do takiego wniosku w odniesieniu do art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego.

44

W pierwszej kolejności należy zauważyć w tym przedmiocie, że w niektórych przypadkach Trybunał uznawał, iż system antydumpingowy WTO może stanowić wyjątek od ogólnej zasady, zgodnie z którą sąd Unii nie może kontrolować zgodności z prawem aktów instytucji Unii w świetle ich zgodności z postanowieniami porozumień WTO (zob. podobnie wyroki: Nakajima/Rada, C‑69/89, EU:C:1991:186, pkt 29–32; Petrotub i Republica/Rada, C‑76/00 P, EU:C:2003:4, pkt 55, 56; a także Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4, pkt 59).

45

Niemniej jednak, aby w danym konkretnym przypadku można było dopuścić taki wyjątek, należy w prawnie wymagany sposób wykazać, że prawodawca w oczywisty sposób wykazał zamiar wdrożenia do prawa Unii szczególnego zobowiązania przyjętego w ramach porozumień WTO.

46

W tym celu nie wystarcza, jak podniosła rzecznik generalna w pkt 42 opinii, iż z motywów aktu prawnego Unii jedynie ogólnie wynika, że dany akt prawny ma zostać przyjęty przy uwzględnieniu międzynarodowych zobowiązań Unii. Konieczne jest natomiast, aby z zaskarżonego szczególnego przepisu Unii można było wywnioskować, że ma on na celu wdrożenie do prawa Unii szczególnego zobowiązania wynikającego z prawa WTO.

47

Jeżeli chodzi o art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, należy zauważyć w pierwszej kolejności, iż przepis ten, w następstwie tego, co zostało zapowiedziane w motywie 7 tego rozporządzenia, wprowadza szczególny system ustanawiający szczegółowe przepisy dotyczące obliczania wartości normalnej w stosunku do przywozów z państw nieposiadających gospodarki rynkowej, w tym z Armenii. W rzeczywistości bowiem, jeżeli chodzi o te przywozy, wspomniany przepis stanowi w lit. a), że normalną wartość określa się w oparciu o cenę lub wartość skonstruowaną w warunkach gospodarki rynkowej państwa trzeciego lub cenę z takiego kraju przeznaczoną dla innych krajów, łącznie z Unią, a w przypadku gdy jest to niemożliwe – w oparciu o inną uzasadnioną metodę, w tym na podstawie ceny faktycznie płaconej lub należnej w Unii za produkt podobny, gdy jest to niezbędne, odpowiednio zmodyfikowanej, tak aby uwzględniała odpowiednią marżę zysku. Ponadto przepis ten stanowi w lit. b), że w odniesieniu do postępowań antydumpingowych dotyczących przywozu z jakiegokolwiek kraju o gospodarce nierynkowej, który jest członkiem WTO w dniu rozpoczęcia postępowania, wartość normalna będzie określana zgodnie z ust. 1–6 w wypadku wykazania, że warunki gospodarki rynkowej ustanowione w jego lit. c) przeważają w stosunku do tego producenta lub producentów pod względem produkcji i sprzedaży podobnego, odnośnego towaru.

48

W tym zakresie należy zauważyć, że art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego stanowi wyraz woli przyjęcia w tej dziedzinie przez prawodawcę unijnego podejścia właściwego dla porządku prawnego Unii.

49

W rzeczywistości bowiem, jak wynika z preambuły do rozporządzenia nr 2238/2000, zmieniającego rozporządzenie podstawowe, zasady ustanowione w art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego mające zastosowanie do przywozu z nieposiadających gospodarki rynkowej państw będących członkami WTO oparte są na wyłanianiu się w tych państwach, w wyniku przyjętych reform gospodarczych, przedsiębiorstw działających w warunkach gospodarki rynkowej.

50

Otóż w zakresie, w jakim porozumienie antydumpingowe nie zawiera szczególnych przepisów dotyczących tej kategorii państw, nie można wykazać współzależności pomiędzy z jednej strony przepisami znajdującymi się w art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego dotyczącego przywozu z nieposiadających gospodarki rynkowej państw będących członkami WTO a z drugiej strony przepisami art. 2 porozumienia antydumpingowego. Z powyższego wynika, że wspomnianego przepisu rozporządzenia podstawowego nie można uznać za środek przeznaczony do zapewnienia w porządku prawnym Unii wykonania szczególnego obowiązku przyjętego w ramach WTO.

51

Artykuł 2.7 porozumienia antydumpingowego w związku z drugim postanowieniem uzupełniającym do art. VI ust. 1 załącznika I do GATT 1994, do którego art. 2.7 odsyła, nie jest w stanie podważyć tego twierdzenia. Nie dość bowiem, że owo drugie postanowienie uzupełniające nie ustanawia żadnej precyzyjnej zasady regulującej obliczenie wartości normalnej, to jeszcze sam przepis obejmuje jedynie przypadki, w których handel jest przedmiotem wyłącznego lub prawie wyłącznego monopolu, a wszystkie ceny wewnętrzne są ustalane przez państwo.

52

Wspomnianego twierdzenia nie podważa również okoliczność, że motyw 5 rozporządzenia podstawowego stanowi, iż należy dokonać „w możliwie najszerszym zakresie” transpozycji postanowień porozumienia antydumpingowego do prawa Unii. Jak bowiem podniosła rzecznik generalna w pkt 44 i 46 opinii, owo wyrażenie powinno być interpretowane w ten sposób, że nawet jeżeli prawodawca Unii zamierzał uwzględnić postanowienia porozumienia antydumpingowego przy przyjmowaniu rozporządzenia podstawowego, to jednak nie wyraził swojej woli dokonania transpozycji każdego z tych postanowień do wspomnianego rozporządzenia. Wniosek, zgodnie z którym art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego ma na celu wykonanie szczególnych obowiązków zawartych w art. 2 porozumienia antydumpingowego, nie może tym samym w żadnym wypadku opierać się w sposób samodzielny na postanowieniach tego motywu.

53

W tych okolicznościach należy stwierdzić, jak podniosła rzecznik generalna w pkt 50 i 51 opinii, że prawodawca Unii wykonał swoje uprawnienie regulacyjne w odniesieniu do obliczenia wartości normalnej w stosunku do przywozu z nieposiadających gospodarki rynkowej państw będących członkami WTO, przyjmując podejście właściwe unijnemu porządkowi prawnemu, a tym samym – że nie można wykazać woli wykonania przez prawodawcę unijnego w drodze przyjęcia art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego szczególnych obowiązków zawartych w art. 2 porozumienia antydumpingowego.

54

Z powyższego wynika, że orzekając w odmienny sposób, Sąd naruszył prawo.

55

W tych okolicznościach należy uwzględnić drugi zarzut niniejszego odwołania.

56

W związku z tym należy uchylić zaskarżony wyrok w całości, bez konieczności oceniania trzeciego zarzutu podniesionego przez Komisję na poparcie odwołania, dotyczącego naruszenia ogólnej zasady równowagi instytucjonalnej.

W przedmiocie skargi do Sądu

57

Zgodnie z art. 61 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jeśli odwołanie jest zasadne, Trybunał uchyla orzeczenie Sądu i może w tej sytuacji wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeśli pozwala na to stan postępowania, lub skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd.

58

W niniejszej sprawie Sąd uważa, że należy ostatecznie orzec w przedmiocie pierwszego zarzutu skargi wniesionej przez Rusal Armenal zmierzającej do stwierdzenia nieważności spornego rozporządzenia.

59

W tym zakresie należy stwierdzić, że żadna z dwóch wyjątkowych sytuacji, o których mowa w pkt 41 niniejszego wyroku, nie występuje w niniejszej sprawie. Po pierwsze, jak stwierdzono w pkt 53 niniejszego wyroku, nie można wykazać woli wykonania przez prawodawcę unijnego, w drodze przyjęcia art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego, szczególnych obowiązków zawartych w art. 2 porozumienia antydumpingowego. Po drugie, art. 2 ust. 7 wspomnianego rozporządzenia nie odsyła wyraźnie do żadnego konkretnego postanowienia porozumienia antydumpingowego, ponieważ ogólne odesłanie do postanowień tego porozumienia w motywie 5 owego rozporządzenia jest niewystarczające do stwierdzenia istnienia takiego odesłania (zob. podobnie wyroki: Van Parys, C‑377/02, EU:C:2005:121, pkt 52; FIAMM i in./Rada i Komisja, C‑120/06 P i C‑121/06 P, EU:C:2008:476, pkt 113, 114; a także Rada i in./Vereniging Milieudefensie i Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht, od C‑401/12 P do C‑403/12 P, EU:C:2015:4, pkt 58).

60

W tych okolicznościach należy oddalić pierwszy zarzut skargi wniesiony przez Rusal Armenal, zmierzający do stwierdzenia zaskarżonego rozporządzenia w zakresie, w jakim sąd unijny został wezwany przez prawodawcę do kontroli zgodności z prawem obliczania wartości normalnej w odniesieniu do produktów wytwarzanych przez Rusal Armenal w świetle samego art. 2 ust. 7 rozporządzenia podstawowego.

61

Niemniej jednak, z uwagi na to, że Sąd nie oceniał zarzutów od drugiego do piątego, podniesionych przez Rusal Armenal na poparcie skargi o stwierdzenie nieważności, Trybunał uważa, że stan postępowania nie pozwala na orzekanie.

62

W związku z tym należy przekazać sprawę Sądowi, aby orzekł on w przedmiocie zarzutów od drugiego do piątego.

W przedmiocie kosztów

63

Ze względu na fakt, że sprawa zostaje przekazana Sądowi do ponownego rozpoznania, rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

 

Z powyższych względów Trybunał (wielka izba) orzeka, co następuje:

 

1)

Wyrok Sądu Unii Europejskiej w sprawie Rusal Armenal/Rada (T‑512/09, EU:T:2013:571) zostaje uchylony.

 

2)

Sprawa zostaje przekazana Sądowi Unii Europejskiej, aby orzekł on w przedmiocie zarzutów, których nie rozpatrzył.

 

3)

Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: angielski.

Góra