EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Zakaz podawania zwierzętom gospodarskim hormonów (i innych substancji)

Zakaz podawania zwierzętom gospodarskim hormonów (i innych substancji)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa 96/22/WE – zakaz stosowania w gospodarstwach hodowlanych niektórych związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i ß-agonistycznym

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

Dyrektywa ma na celu ochronę zdrowia konsumentów i utrzymanie jakości środków spożywczych poprzez stworzenie ram dla stosowania hormonów podawanych zwierzętom.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Substancje

W dyrektywie wprowadza się zakaz podawania określonych substancji zwierzętom gospodarskim w celu stymulowania ich wzrostu. Substancjami tymi, które wymieniono w załączniku II, są:

  • substancje tyreostatyczne* ;
  • stylbeny, pochodne stylbenów, ich sole i estry;
  • estradiol 17β oraz jego pochodne estrowe;
  • agoniści receptorów beta* (substancje zakazane, choć pod pewnymi warunkami zezwala się na wyjątki).

W załączniku III do dyrektywy zamieszczono także wykaz substancji tymczasowo zakazanych: są to substancje mające działanie estrogenne* (inne niż estradiol 17β oraz jego pochodne estrowe), androgenne* lub gestagenne* (zezwala się na wyjątki).

Na mocy dyrektywy 2003/74/WE zmieniono dyrektywę 96/22/WE i potwierdzono zakaz podawania zwierzętom hormonów stymulujących wzrost. W znacznym stopniu ograniczono w niej także liczbę przypadków, w których można w innych celach podawać estradiol 17β zwierzętom, od których lub z których pozyskuje się żywność.

Na mocy dyrektywy 2008/97/WE zmieniono dyrektywę 96/22/WE, ograniczono zakres stosowania dyrektywy 96/22/WE wyłącznie do zwierząt, od których lub z których pozyskuje się żywność, i wycofano zakazy dotyczące zwierząt domowych.

Ze względu na fakt, że estradiol 17β nie jest niezbędny w hodowli zwierząt, od których lub z których pozyskuje się żywność (ponieważ dostępne są środki alternatywne), a także mając na uwadze potencjalne zagrożenia dla zdrowia ludzkiego, jego stosowanie u zwierząt, od których lub z których pozyskuje się żywność, jest całkowicie zakazane. W związku z tym nie odnowiono czasowych wyłączeń, na podstawie których dopuszczano stosowanie estradiolu 17β.

Zakaz

W dyrektywie zakazano:

  • wprowadzania na rynek wymienionych powyżej substancji, jeśli mają być one podawane zwierzętom przeznaczonym do spożywania przez ludzi (w celach innych niż lecznicze i zootechniczne* );
  • wprowadzania na rynek i uboju zwierząt, których organizmy zawierają te substancje lub ich pozostałości;
  • wprowadzania na rynek mięsa lub produktów pochodzenia zwierzęcego, które zawierają te substancje lub ich pozostałości;
  • posiadania tych substancji w gospodarstwach.

Wyjątki

Substancje o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i ß-agonistycznym nie mogą być podawane zwierzętom gospodarskim. Pewne substancje o działaniu hormonalnym i związki będące agonistami receptorów beta mogą być jednak używane do celów leczniczych i zootechnicznych, o ile odbywa się to pod kontrolą.

Wwóz

UE zakazuje wwozu zwierząt, mięsa oraz produktów pochodzenia zwierzęcego z państw trzecich, które zezwalają na podawanie tych substancji w celu stymulowania wzrostu. Ten wprowadzony przez UE zakaz nie ma jednak zastosowania w przypadku, gdy państwa te mogą dostarczyć równoważną gwarancję dotyczącą wywozu (hodowla w systemie separowanym).

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa ma zastosowanie od dnia 23 maja 1996 r. Państwa członkowskie miały obowiązek wdrożenia jej przepisów do prawa krajowego do dnia 1 lipca 1997 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

KLUCZOWE POJĘCIA

Tyreostatyki: leki powodujące zmniejszenie (lub ustabilizowanie) produkcji hormonów tarczycy.
Estrogeny: hormony stymulujące rozwój drugorzędowych żeńskich cech płciowych (na przykład mniejsze umięśnienie i mniejsza masa krów w porównaniu z bykami) mają działanie systemowe i powodują na przykład wzrost i dojrzewanie kości długich oraz wywołują ruję (tj. występującą cyklicznie fazę gotowości seksualnej) u ssaków płci żeńskiej.
Androgeny: hormony wpływające na rozwój i utrzymanie cech męskich.
Gestageny: hormony przygotowujące macicę do zajścia w ciążę (tj. wykazujące działanie progestagenne).
Zootechnika: nauka o hodowli zwierząt (ich udamawianiu i doborze hodowlanym).
Agoniści receptorów beta: leki powodujące rozluźnienie mięśni (na przykład przy porodzie) poprzez stymulowanie receptorów β-adrenergicznych.

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Rady 96/22/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r. dotycząca zakazu stosowania w gospodarstwach hodowlanych niektórych związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i ß-agonistycznym i uchylająca dyrektywy 81/602/EWG, 88/146/EWG oraz 88/299/EWG (Dz.U. L 125 z 23.5.1996, s. 3–9)

Kolejne zmiany dyrektywy 96/22/WE uwzględniono w tekście pierwotnym. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa 2001/82/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do weterynaryjnych produktów leczniczych (Dz.U. L 311 z 28.11.2001, s. 1–66)

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2017

Top