Strategia zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów

Komisja przedstawia globalną strategię zwalczania nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów (NNN), które zagrażają gospodarce sektora rybołówstwa, zasobom rybnym i środowisku morskiemu. Proponowane środki mają zapewnić dostęp do rynku Unii Europejskiej (UE) wyłącznie produktom rybołówstwa, których zgodność zostanie potwierdzona przez państwo bandery lub przez dane państwo eksportujące. Strategia przewiduje także wzmocnienie nadzoru działalności na morzu, wskazywanie armatorów prowadzących nielegalne, nieraportowane i nieuregulowane połowy, poprawę wdrażania ustawodawstwa dotyczącego rybołówstwa oraz skuteczniejsze nakładanie kar w przypadku naruszeń.

AKT

Komunikat Komisji Europejskiej do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów w sprawie nowej wspólnotowej strategii zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania [COM(2007) 601 wersja ostateczna – nieopublikowany w Dzienniku Urzędowym].

STRESZCZENIE

Unia Europejska (UE) proponuje globalną strategię walki z nielegalnymi, nieraportowanymi i nieregulowanymi połowami (NNN) na wodach wspólnotowych i międzynarodowych. Nielegalne połowy stanowią zagrożenie dla wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb), szkodzą trwałości zasobów rybnych, bioróżnorodności środowiska morskiego, wrażliwym ekosystemom, rybakom łowiącym legalnie, a także społecznościom nadbrzeżnym. Jest to międzynarodowa plaga mająca konsekwencje środowiskowe, ekonomiczne i społeczne.

Unia Europejska odgrywa determinującą rolę, gdyż jest jednym z głównych graczy na rynku rybołówstwa, zarówno jako producent, jak i konsument. Ilość produktów nielegalnie importowanych do UE jest szacowana na 500 000 ton o wartości 1,1 miliarda euro.

Zakres walki z połowami NNN obejmuje:

• naruszenia zasad gospodarowania zasobami rybnymi i ich ochrony na wodach krajowych i międzynarodowych,
• działalność połowową na obszarach otwartego morza objętych przez regionalną organizację ds. zarządzania połowami (RFMO) prowadzoną przez statki w sposób sprzeczny z regułami ustalonymi przez tę organizację. Są to statki nieposiadające przynależności narodowej lub zarejestrowane w krajach niepodlegających danej RFMO,
• działalność połowową wykonywaną na obszarach otwartego morza, nieobjętych przez RFMO, w sposób niezgodny z obowiązkami dotyczącymi ochrony zasobów rybnych ciążącymi na państwie na mocy prawa międzynarodowego.

UE powinna zwalczać określone czynniki sprzyjające połowom NNN, a mianowicie:

• ich intratny charakter. Wynika z niskich kosztów działalności w połączeniu z osiąganymi w ten sposób wysokimi zyskami. Można ją także wyjaśnić nadmiernymi rozmiarami niektórych flot rybackich w stosunku do istniejących możliwości połowowych,
• luki w systemach krajowych i międzynarodowych, które wykorzystują podmioty działające nielegalnie. Luki prawne związane są z rejestracją bander, koordynacją między państwami i organizacjami międzynarodowymi, z systemami monitoringu, kontroli i nadzoru.

Działania wspólnotowe

Pomimo znacznego postępu, jaki osiągnięto w ramach planu działania z 2002 r., nadal pozostało wiele do zrobienia w celu wyeliminowania połowów NNN. Poprzez swoją strategię Komisja wspiera opracowanie międzynarodowych zasad i tworzenie RFMO odpowiedzialnych za ich wdrożenie. Komisja zamierza kontynuować monitoring, kontrolę i nadzór działalności prowadzonej na morzach, a także wskazywać podmioty prowadzące połowy NNN. Skuteczniejsze zastosowanie zasad i odstraszających kar w przypadku naruszeń również jest koniecznością.

Globalna strategia dotyczy całej działalności połowowej i działalności pokrewnej związanej z NNN (jak np. pozyskiwanie, przeładunek, przetwarzanie, wyładunek, handel itd.). Dotyczy ona całego łańcucha zaopatrzeniowego i daje odpowiedź na problemy związane z taką działalnością na szczeblu wspólnotowym, regionalnym i międzynarodowym.

Walka z połowami NNN powinna w pełni uwzględniać aspekt handlowy. W tym celu Komisja zamierza zamknąć europejski rynek dla nielegalnych produktów, ustanawiając system kontroli przez państwo portu, zgodnie z którym ryby lub inne produkty pochodzące z połowu wcześniej powinny uzyskać certyfikat od państwa bandery przed ich wyładowaniem lub importem do UE.

Aby zmierzyć się z problemem „tanich bander”, UE mogłaby działać jednostronnie, rekompensując w ten sposób niewystarczające działania wielostronne. W tym celu możliwe jest sporządzenie wspólnotowej listy statków dokonujących połowów NNN oraz sprzyjających im państw.

Komisja zamierza poprawić przestrzeganie poszanowania norm międzynarodowych i wspólnotowych przez statki i operatorów z UE. Komisja przewiduje także zachęcanie państw członkowskich i obywateli UE do czuwania nad prawidłowym zastosowaniem WPRyb, a także wzmocnienie środków kontrolnych i wykonawczych. Konieczne jest wprowadzenie kar odstraszających w przypadku połowów NNN na wodach wspólnotowych, a także wobec operatorów UE praktykujących tego typu połowy na świecie.

Wzmocniona współpraca umożliwi przeprowadzanie dochodzeń w zakresie połowów NNN. Wysoki stopień koordynacji i regularną wymianę informacji należy zapewnić przy wsparciu Wspólnotowej Agencji Kontroli Rybołówstwa. Na szczeblu międzynarodowym UE powinna uczestniczyć w szczególności w działaniach Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) (EN) (ES) (FR), w celu utworzenia światowego rejestru statków rybackich i międzynarodowej sieci monitoringu, kontroli i nadzoru. Na poziomie wspólnotowym UE powinna usprawniać koordynację między organami kontrolnymi państw członkowskich.

UE powinna intensyfikować zwalczanie połowów na pełnym morzu w ramach relacji regionalnych, dwustronnych i wielostronnych. Strategia UE mająca na celu zapobieganie, zniechęcanie i wyeliminowanie połowów NNN opiera się na wielu podmiotach:

• RFMO. Środki podejmowane w ramach RFMO należy wzmacniać równolegle z koordynacją między tymi organizacjami,
• rozwijające się kraje nadbrzeżne. Aby poprawić zarządzanie i monitoring połowów, należy zwiększyć wspólnotowe wsparcie finansowe na rzecz tych krajów. Należy oszacować, jakie będą konsekwencje uregulowania NNN dla tych krajów, oraz określić środki towarzyszące,
• Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP) (EN) (ES) (FR). Umowy międzynarodowe dotyczące pracy w sektorze rybołówstwa lub bezpieczeństwa pracy na statkach rybackich powinny zostać podpisane przez liczniejszą grupę państw. Należy także ocenić możliwość przełożenia tego ustawodawstwa na prawo wspólnotowe.

Kontekst

Niniejszy komunikat wpisuje się w szerszy międzynarodowy konsensus wyrażony w decyzjach FAO, Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych oraz OECD (EN) (FR) co do potrzeby przyjęcia globalnego podejścia mającego na celu wyeliminowanie połowów NNN. Komunikat nawiązuje do planu działania Komisji z 2002 r. oraz do rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 15 lutego 2007 r. Komunikat stanowi także wniosek dotyczący rozporządzenia, które powinno zostać przyjęte w 2008 r. jako jeden z pierwszych etapów tworzenia zintegrowanej polityki morskiej UE na rzecz trwałej eksploatacji zasobów morskich.

AKTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r. ustanawiające wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania, zmieniające rozporządzenia (EWG) nr 2847/93, (WE) nr 1936/2001 i (WE) nr 601/2004 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 1093/94 i (WE) nr 1447/1999 [Dz.U. L 286 z 29.10.2008].

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2010