Nielegalna imigracja: kary wobec pracodawców

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Obowiązki pracodawców

Pracodawcy zobowiązani są do:

• wymagania od osób spoza UE okazania zezwolenia na pobyt lub innego upoważnienia na pobyt przed podjęciem zatrudnienia;
• przechowywania kopii zezwolenia lub innego upoważnienia przez okres zatrudnienia na potrzeby kontroli przez organy krajowe;
• powiadomienia władz o zatrudnieniu osoby spoza UE, w terminie określonym przez dany kraj UE.

Kraje UE mogą:

• stosować uproszczoną procedurę powiadamiania, jeśli pracodawca jest osobą zatrudniającą osobę spoza UE na użytek prywatny;
• zdecydować się na odstąpienie od wymogu powiadomienia, jeśli osoba spoza UE otrzymała status rezydenta długoterminowego.

Sankcje

Kraje UE zapewniają, by pracodawcy naruszający te przepisy byli poddawani skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym karom, takim jak:

• grzywny za każdy przypadek nielegalnego zatrudnienia;
• pokrywanie kosztów powrotu takich nielegalnych pracowników spoza UE do ich krajów pochodzenia.

Kraje UE zobowiązane są także do:

• zapewnienia, by pracodawcy odpowiadali za zaległe płatności, takie jak zaległe wynagrodzenie czy składki na ubezpieczenie społeczne;
• wdrożenia systemów umożliwiających nielegalnie zatrudnionym obywatelom państw trzecich dochodzenie wypłat zaległych wynagrodzeń przez ich pracodawców;
• zapewnienia, by w uzasadnionych sytuacjach pracodawcy podlegali innym karom, takim jak:
  • utrata uprawnień do korzystania z niektórych lub wszystkich świadczeń publicznych (w tym unijnych) przez okres do 5 lat;
  • obowiązek zwrócenia świadczeń otrzymanych w okresie 12 miesięcy przed wykryciem nielegalnego zatrudnienia;
  • wykluczenie z procedur zamówień publicznych przez okres do 5 lat;
  • czasowe lub trwałe zamknięcie przedsiębiorstw.

Przestępstwa

Umyślne naruszenie przepisów stanowi przestępstwo, jeśli pracodawca:

• uporczywie je ponawia;
• zatrudnia znaczną liczbę nielegalnie przebywających obywateli krajów trzecich;
• zatrudnia takie osoby w warunkach szczególnego wyzysku;
• zatrudnia osoby będące ofiarami handlu ludźmi;
• nielegalnie zatrudnia osoby małoletnie.

Skargi i kontrole

Nielegalnie zatrudniani obywatele krajów trzecich muszą mieć możliwość złożenia skargi na swoich pracodawców w sposób bezpośredni lub za pośrednictwem osób trzecich. Kraje UE są zobowiązane do przeprowadzania kontroli opartych na ocenie ryzyka sprawdzających, czy pracodawcy nie zatrudniają nielegalnych imigrantów.

Wykonanie

W sprawozdaniu ze stosowania dyrektywy z 2014 r. stwierdzono dwa główne wnioski:

• istnieją różnice w dotkliwości kar w różnych krajach UE;
• istnieją możliwości poprawy wszystkich obszarów oferujących ochronę nielegalnych imigrantów.