Europejski Fundusz Społeczny Plus – EFS+ (2021–2027)

 

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2021/1057 ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny Plus

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Rozporządzenie ustanawia Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) oraz określa cele tego funduszu, jego budżet na lata 2021–2027, metody wdrażania, formy finansowania ze środków Unii Europejskiej (UE) oraz zasady jego przyznawania.
• Rozporządzenie zmieniające (UE) 2024/795 włącza do rozporządzenia (UE) 2021/1057 nowy artykuł odnoszący się do Platformy Technologii Strategicznych dla Europy (STEP), która została utworzona w celu zaradzenia niedoborom pracowników i umiejętności istotnych z punktu widzenia wszystkich rodzajów wysokiej jakości miejsc pracy w trzech obszarach technologii krytycznych w celu wzmocnienia suwerenności i konkurencyjności UE w dłuższym ujęciu czasowym. Technologie krytyczne, o których mowa w rozporządzeniu, obejmują technologie cyfrowe i zaawansowane innowacje technologiczne, ekologiczne i zasobooszczędne technologie oraz biotechnologie.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

EFS+ łączy dawny Europejski Fundusz Społeczny, Inicjatywę na rzecz zatrudnienia ludzi młodych, Europejski Fundusz Pomocy Najbardziej Potrzebującym oraz program UE na rzecz zatrudnienia i innowacji społecznych.

Komponenty

EFS+ obejmuje dwa komponenty:

• komponent objęty zarządzaniem dzielonym*;
• komponent „Zatrudnienie i innowacje społeczne” (EaSI) objęty zarządzaniem bezpośrednim* i pośrednim*.

Cele

EFS+ ma dwa cele ogólne.

• Wspieranie państw członkowskich i regionów UE w dążeniu do wysokich poziomów zatrudnienia, ustanowieniu sprawiedliwej ochrony socjalnej oraz budowaniu wykwalifikowanej i odpornej siły roboczej przygotowanej na wyzwania przyszłości, a także integracyjnych i sprawiedliwych społeczeństw, które dążą do wyeliminowania ubóstwa i do urzeczywistnienia zasad określonych w Europejskim filarze praw socjalnych.
• Wspieranie i uzupełnianie polityk państw członkowskich oraz wnoszenie wartości dodanej w te polityki w celu zapewnienia równych szans, równego dostępu do rynku pracy, sprawiedliwych i wysokiej jakości warunków pracy, ochrony socjalnej i włączenia społecznego.

Obszary priorytetowe

EFS+ będzie koncentrować się na kilku priorytetowych obszarach, takich jak:

• wspieranie osób młodych, szczególnie dotkniętych skutkami społeczno-ekonomicznego kryzysu wywołanego pandemią COVID-19, poprzez zapewnianie zasobów, które pomogą im zdobywać kwalifikacje oraz znaleźć wysokiej jakości pracę, a także poprawiać poziom wykształcenia i umiejętności;
• pomaganie dzieciom w potrzebie poprzez przydzielanie zasobów na ukierunkowane inicjatywy mające na celu zwalczanie ubóstwa dzieci i wspieranie najsłabszych członków społeczeństwa odczuwających skutki utraty zatrudnienia i obniżenia dochodów, w tym udzielanie pomocy żywnościowej lub podstawowej pomocy materialnej osobom najbardziej potrzebującym;
• wspieranie zmiany i podnoszenia kwalifikacji obywateli w związku z zieloną i cyfrową transformacją gospodarki, a także poprawienie jakości systemów kształcenia i szkolenia;
• promowanie równouprawnienia płci, równości traktowania i walki z dyskryminacją;
• budowanie zdolności partnerów społecznych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego;
• promowanie innowacji społecznych w całej UE na drodze współpracy transnarodowej;
• bezpośrednie wspieranie innowacji społecznych w ramach komponentu EaSI.

Alokacja zasobów

W rozporządzeniu zawarto pewne wymogi minimalne dotyczące alokacji przez państwa członkowskie zasobów EFS+ objętych zarządzaniem dzielonym:

• co najmniej 25 % na wspieranie włączenia społecznego;
• co najmniej 3 % na wspieranie osób najbardziej potrzebujących;
• Państwa członkowskie, w których średni wskaźnik dzieci zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym w latach 2017–2019 był wyższy od średniej UE, muszą przeznaczyć co najmniej 5 % swoich zasobów na zwalczanie ubóstwa dzieci;
• Państwa członkowskie, w których średni odsetek młodych ludzi w wieku 15-29 lat pozostających bez zatrudnienia, którzy nie uczęszczają na zajęcia edukacyjne lub nie uczestniczą w szkoleniach w latach 2017-2019 przekraczał średnią unijną, muszą przeznaczyć co najmniej 12,5% swoich zasobów na ukierunkowane działania i reformy strukturalne w celu wsparcia:
  • zatrudnienia młodzieży, kształcenia i szkolenia zawodowego, w szczególności praktyk zawodowych,
  • wsparcia procesu przechodzenia ze szkół do miejsc pracy,
  • ścieżek powrotu do edukacji lub szkolenia, oraz
  • edukacji drugiej szansy, w szczególności w kontekście wdrażania programów w ramach gwarancji dla młodzieży.

Budżet i zarządzanie

• Budżet EFS+ na lata 2021–2027 wynosi niecałe 88 miliardów euro (w cenach z 2018 roku).
• Większość dofinansowania (87,3 miliarda euro w cenach z 2018 roku) w ramach EFS+ przydzielono na komponent objęty zarządzaniem dzielonym z państwami członkowskimi. Instytucje zarządzające EFS+ w każdym państwie członkowskim będą przeznaczać środki na odpowiednie projekty realizowane przez szereg organizacji publicznych i prywatnych.
• Komisja Europejska zarządza bezpośrednio mniejszą częścią budżetu (około 676 milionów euro w cenach z 2018 roku) w ramach komponentu EaSI.
• Aby przyspieszyć transfer innowacyjnych rozwiązań i umożliwić stosowanie ich na większą skalę, 175 milionów euro przeznaczono na współpracę transnarodową.
• Wspólne zasady UE dotyczące zarządzania funduszami, stosujące się do wszystkich funduszy polityki spójności, ustanowiono w rozporządzeniu (UE) 2021/1060 (zob. streszczenie).

Wsparcie celów i założeń STEP

Rozporządzenie zmieniające 2024/795 umożliwia państwom członkowskim korzystanie ze środków EFS+ w celu zapewnienia wsparcia dla realizacji celów STEP, w tym poprzez promowanie rozwoju umiejętności w zakresie technologii neutralnych pod względem emisji netto (opartych na programach nauczania stworzonych m.in. przez Europejskie Akademie Umiejętności), poprzez szkolenie młodych ludzi oraz podnoszenie kwalifikacji i przekwalifikowywanie pracowników.

Na wstępnym etapie finansowania Komisja zatwierdza zmianę programu, która obejmuje co najmniej jeden priorytet poświęcony operacjom wspieranym przez EFS+ i przyczyniającym się do realizacji celów STEP. Ponadto Komisja zaoferuje wyjątkowe finansowanie wstępne w wysokości 30% na podstawie alokacji na te priorytety.

Na zasadzie odstępstwa od rozporządzenia (UE) 2021/1060 (zob. powyżej) maksymalna stopa współfinansowania dla specjalnych priorytetów ustanowionych w celu wspierania celów STEP wyniesie 100%.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

• Część rozporządzenia (UE) 2021/1057 dotycząca komponentu EaSI ma zastosowanie od 1 stycznia 2021 roku, a całość rozporządzenia weszła w życie z dniem 1 lipca 2021 roku.
• Rozporządzenie zmieniające (UE) 2024/795 ma zastosowanie od 01 marca 2024 r.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Europejski Fundusz Społeczny Plus (Komisja Europejska).
• Platforma Strategicznych Technologii dla Europy (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1296/2013 (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 21–59).

Kolejne zmiany rozporządzenia (UE) 2021/1057 zostały włączone do tekstu pierwotnego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.U. L 231 z 30.6.2021, s. 159–706).

Zob. tekst skonsolidowany.

Ostatnia aktualizacja: 16.09.2024