EUR-Lex Access to European Union law

Back to EUR-Lex homepage

This document is an excerpt from the EUR-Lex website

Document 52010DC0562

KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO w sprawie realizacji wspólnotowej strategii w odniesieniu do dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli (COM(2001) 593) – Trzecie sprawozdanie z postępów

/* COM/2010/0562 końcowy */

52010DC0562

/* COM/2010/0562 końcowy */ KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO w sprawie realizacji wspólnotowej strategii w odniesieniu do dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli (COM(2001) 593) – Trzecie sprawozdanie z postępów


[pic] | KOMISJA EUROPEJSKA |

Bruksela, dnia 15.10.2010

KOM(2010) 562 wersja ostateczna

KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO

w sprawie realizacji wspólnotowej strategii w odniesieniu do dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli (COM( 2001) 593) – Trzecie sprawozdanie z postępów

KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY, PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO

w sprawie realizacji wspólnotowej strategii w odniesieniu do dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli (COM( 2001) 593) – Trzecie sprawozdanie z postępów

1. Kontekst

Dioksyny, furany i polichlorowane bifenyle (PCB) tworzą grupę toksycznych i trwałych chemikaliów, które wpływają na zdrowie ludzi i środowisko. Te zanieczyszczenia organiczne raz uwolnione do środowiska przez lata utrzymują się w glebie, wodzie i atmosferze, stanowiąc przez to problem jeszcze długo po tym jak się do tego środowiska dostały. Mogą one powodować upośledzenie systemu immunologicznego, nerwowego i hormonalnego, zaburzać funkcje rozrodcze oraz podejrzewa się, że powodują chorobę nowotworową. Najbardziej narażone na ich działanie są dzieci w życiu płodowym i niemowlęta. Istnieje poważna obawa na poziomie społecznym, politycznym i naukowym, że długotrwała ekspozycja nawet na najmniejsze ilości tych chemikaliów przynosi negatywne skutki dla zdrowia ludzi i dla środowiska.

Ogólny poziom dioksyn, furanów i PCB uwalnianych do środowiska i narażenia na nie ludzi udało się obniżyć w szczególności poprzez ścisłą kontrolę przemysłowych źródeł emisji oraz strategie mające na celu ograniczenie ilości tych substancji w żywności dla zwierząt i ludzi. W latach 1990-2007 przemysłowe emisje nowo powstałych dioksyn, furanów i PCB w Unii Europejskiej ograniczono o 80 %[1]. Do głównych źródeł emisji należy spalanie do celów grzewczych w budynkach mieszkalnych odpowiedzialne za 22 % całkowitych emisji[2]. Pozostałe emisje pochodzą z szeregu przemysłowych i nieprzemysłowych źródeł. Dalsze ograniczenie wymaga lepszej analizy lokalnych źródeł i wydaje się, że lepiej służą temu środki na poziomie regionalnym lub krajowym.

Aby ograniczyć spożycie tych substancji przez ludzi, ważne jest, by zmniejszyć ich poziomy w całym łańcuchu żywnościowym, ponieważ właśnie konsumpcja żywności stanowi główną drogę narażenia ludzi. Uwalniane do powietrza dioksyny mogą na przykład odkładać się w glebie i roślinach lub w wodzie, skąd pobierają je żywiące się zwierzęta i ryby i gromadzą w swoich organizmach – w ten sposób dostają się do łańcucha żywnościowego. Dlatego środki ograniczające narażenie na dioksyny, furany i PCB trzeba podejmować zarówno na poziomie środowiska, jak i żywności dla zwierząt i ludzi.

W odpowiedzi na obawy związane ze zdrowiem ludzi i środowiskiem, jakie wzbudzają te zanieczyszczenia, Komisja przyjęła w 2001 r. komunikat do Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego ustanawiający wspólnotową strategię w odniesieniu do dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli (PCB)[3] (strategia w sprawie dioksyn). Strategia w sprawie dioksyn składa się z dwóch części: jedna zawiera działania mające na celu ograniczenie obecności dioksyn, furanów i PCB w środowisku, zaś druga – działania mające na celu ograniczenie ich obecności w paszach i żywności. Rada ds. Środowiska w pełni poparła strategię Komisji w sprawie dioksyn i zwróciła się z prośbą do Komisji o składanie sprawozdań z jej realizacji. Pierwsze sprawozdanie z realizacji strategii obejmujące lata 2002-2003 Komisja przedłożyła dnia 13 kwietnia 2004 r. [4] a drugie obejmujące lata 2004-2006 – dnia 10 kwietnia 2007 r. [5] Niniejszy komunikat jest trzecim sprawozdaniem z realizacji strategii podsumowującym działania podjęte przez Komisję w latach 2007-2009 w przedmiotowych obszarach.

2. Działania podjęte w celu ograniczenia poziomu dioksyn i PCB w środowisku

3. Opracowanie i realizacja wielostronnych umów w dziedzinie środowiska

Rozporządzenie (WE) nr 850/2004[6] dotyczące trwałych zanieczyszczeń organicznych (zwane dalej „rozporządzeniem”) zostało przyjęte w kwietniu 2004 r. w celu wdrożenia konwencji sztokholmskiej (zwanej dalej „konwencją”) oraz Protokołu z 1998 r. dotyczącego trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) załączonego do Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości (zwanego dalej „protokołem TZO”) na obszarze Unii Europejskiej. Rozporządzenie zawiera przepisy dotyczące produkcji, wprowadzania do obrotu i stosowania chemikaliów, gospodarowania zapasami i odpadami oraz środków przyjętych w celu redukcji niezamierzonych uwolnień TZO. Ponadto państwa członkowskie muszą utworzyć wykazy emisji TZO wytworzonych w sposób niezamierzony, krajowe plany wdrożeniowe (NIP) oraz mechanizmy monitorowania i wymiany informacji.

Protokół TZO został zmieniony w trakcie 27. posiedzenia organu wykonawczego Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości (CLRTAP) w grudniu 2009 r. Wprowadzone zmiany obejmują kolejne wymagania związane z obniżaniem poziomu dioksyn, furanów i PCB poprzez wyznaczanie maksymalnych wartości emisji dla np. spalarni odpadów, spiekalni i drugorzędnych hut stali. Należy zauważyć, że zmiany te są już w dużej mierze odzwierciedlone w obowiązującym prawodawstwie UE. Pozytywnych skutków tych zmian należy więc oczekiwać przede wszystkim w przypadku Stron spoza UE. Ich ratyfikacja ma zatem kluczowe znaczenie dla osiągnięcia dodatkowego ograniczenia w regionie EKG ONZ.

W art. 12 rozporządzenia państwa członkowskie zostały zobowiązane do przekazywania corocznych sprawozdań na temat rzeczywistej produkcji i stosowania TZO oraz – co trzy lata – sprawozdań z wprowadzenia w życie innych przepisów rozporządzenia. Komisja jest zobowiązana do opracowania sprawozdań i połączenia ich w sprawozdaniu syntetycznym z informacjami pochodzącymi z EPER[7], E-PRTR[8] i wykazu emisji w ramach EMEP[9]. Pierwsze sprawozdanie syntetyczne zostało ukończone w 2009 r.[10] przez wykonawcę działającego w imieniu Komisji w oparciu o sprawozdania trzyletnie za lata 2004-2006 i sprawozdania roczne z lat 2006-2008. Streszczenie sprawozdania syntetycznego i omówienie postępów osiągniętych w zakresie realizacji wspólnotowego planu wdrożeniowego (CIP)[11] do końca 2009 r. znajdują się w niedawnym sprawozdaniu Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady[12]. Ze sprawozdania można wyciągnąć następujące wnioski:

- W odniesieniu do TZO pochodzących z zamierzonej produkcji wymogi rozporządzenia są w dużej mierze spełnione. Wyeliminowano produkcję, wprowadzanie do obrotu i stosowanie oraz przygotowano wykazy zapasów.

- Opracowywanie krajowych planów wdrożeniowych (NIP) zgodnie z wymogami konwencji i związane z nimi określanie krajowych planów działania (NAP) w zakresie środków mających na celu identyfikację, oznaczanie i minimalizację uwolnień TZO wytworzonych w sposób niezamierzony nie zostało jeszcze zakończone bądź, w przypadku niektórych państw członkowskich, nie zostało jeszcze nawet rozpoczęte. Tylko 19 państw członkowskich opracowało NIP i powiązane NAP oraz przekazało je Sekretariatowi Konwencji.

- Jednocześnie w większości państw członkowskich wprowadzono monitorowanie środowiska pod kątem PCDD/F i PCB. Na poziomie UE nie istnieje jednak żadna baza danych, która umożliwiałaby ocenę tendencji czasowych w środowisku, a informacje przekazywane przez państwa członkowskie również nie wystarczają do oceny efektywności polityki na szczeblu UE. Potrzebne jest bardziej wyczerpujące i szczegółowe opracowanie porównywalnych danych z monitorowania na poziomie UE oraz ustanowienie wspólnego systemu informacji.

Komisja wsparła finansowo Sekretariat konwencji sztokholmskiej dotyczącej TZO na rzecz dalszego opracowania znormalizowanego pakietu narzędzi służących identyfikacji i oznaczaniu ilościowemu uwolnień dioksyn i furanów (zwanego dalej „pakietem”). Pakiet ten pozwala na identyfikację źródeł niezamierzonych uwolnień TZO (PCDD/F, PCB i heksachlorobenzenu) i oznaczenie ilościowe ich emisji.

W ramach CLRTAP trwają prace nad ilościowym określeniem znaczenia transportu TZO, w tym dioksyn, furanów i PCB, na dalekie odległości i między kontynentami. Pracom tym wspólnie przewodniczą UE (Komisja Europejska) i USA (Agencja Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych) w ramach grupy zadaniowej ds. przemieszczania się zanieczyszczeń powietrza w hemisferze. Celem przedmiotowej oceny w 2010 r. jest dostarczenie solidnych naukowych podstaw dla potencjalnej przyszłej polityki postępowania z tą grupą globalnych zanieczyszczeń zarówno w ramach CLRTAP i UNEP, jak i na poziomie krajowym. Grupa zadaniowa doszła do wniosku, że transport międzykontynentalny jest niewielki, ale znaczący, oraz że źródłem skażenia TZO w idealnie czystych regionach takich jak Arktyka są zanieczyszczenia pochodzące z innych regionów.

4. Zmiany w unijnej polityce w dziedzinie środowiska dotyczącej emisji dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli

Emisje przemysłowe

W obszarze emisji przemysłowych Komisja przedłożyła w grudniu 2007 r. wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych[13], która łączy dyrektywę 2008/1/WE dotyczącą zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli[14] oraz sześć dyrektyw sektorowych dotyczących emisji przemysłowych w jeden jasny i spójny akt legislacyjny. Dyrektywa ta powinna wejść w życie z końcem 2010 r. a państwa członkowskie rozpoczną jej wdrażanie z końcem 2012 r. Takie zmienione prawodawstwo przyniesie znaczące korzyści środowisku i zdrowiu ludzi poprzez ograniczenie emisji przemysłowych, w tym dioksyn, w całej UE. W szczególności przyczyni się do tego lepsze stosowanie najlepszych dostępnych technik (BAT) zapobiegania emisjom i ich kontroli. Warunki uzyskania pozwolenia na działanie zakładu przemysłowego będą opierać się na wnioskach dotyczących najlepszych dostępnych technik (BAT) wynikających z dokumentów referencyjnych na ich temat (BREF) i będą przyjmowane przez Komisję w porozumieniu z państwami członkowskimi.

W dalszym ciągu prowadzone były prace nad określaniem i aktualizacją najlepszych dostępnych technik dla działalności przemysłowej objętej dyrektywą dotyczącą zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (IPPC). W ramach przeglądu dokumentów referencyjnych (BREF) celem ich aktualizacji zgodnie z najnowszymi informacjami na temat najlepszych dostępnych technik szczególny nacisk położono na możliwie szerokie ujęcie technik zapobiegania emisjom TZO i ich kontroli. W szczególności wymiana informacji przy przeglądzie dokumentów referencyjnych dla sektorów takich jak produkcja żelaza i stali, produkcja cementu, wapna i magnezu oraz metale nieżelazne pozwoliła zebrać dużo nowych informacji związanych z zapobieganiem emisjom TZW, w szczególności PCDD/F, do środowiska i ich kontroli. Umożliwiło to wyciągnięcie nowych lub aktualizację wcześniejszych wniosków dotyczących najlepszych dostępnych technik zachęcających do poprawy procesów i lepszego powiązania tych technik z poziomami emisji wymienionych substancji zanieczyszczających.

W wyniku skutecznej polityki ograniczania emisji przemysłowych na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci wzrósł względny udział zanieczyszczeń z gospodarstw domowych w całkowitych emisjach dioksyn . Komisja zapoczątkowała wymianę informacji[15], aby wesprzeć państwa członkowskie w ich wysiłkach na rzecz ograniczania emisji dioksyn oraz zagwarantować, że w całej UE rozpowszechnia się wiedzę i podnosi świadomość.

Emisje do wody

Zgodnie z wymogiem zawartym w art. 16 ust. 4 ramowej dyrektywy wodnej (2000/60/WE) Komisja obecnie dokonuje przeglądu wykazu substancji priorytetowych z załącznika X do wymienionej dyrektywy tzn. wykazu substancji stanowiących poważne zagrożenie dla środowiska wodnego lub też za jego pośrednictwem. Substancje te podlegają środkom mającym na celu ich stopniowe ograniczenie oraz – w przypadku niebezpiecznych substancji priorytetowych – całkowite lub stopniowe zaprzestanie ich emisji. W art. 8 dyrektywy 2008/105/WE w sprawie środowiskowych norm jakości w dziedzinie polityki wodnej ustanowiono, aby w przeglądzie uwzględnić między innymi substancje określone w załączniku III do wymienionej dyrektywy. Obejmują one dioksyny i PCB, których włączenie do substancji priorytetowych już jest rozważane i zostanie zaproponowane przez Komisję z początkiem 2011 r.

Emisje do gleby

Dioksyny, furany i polichlorowane bifenyle znajdujące się w glebie mogą dostać się do łańcucha żywnościowego i paszowego oraz zanieczyścić wodę. Nie ma obecnie przepisów w prawie UE wymagających określania miejsc skażonych przez te substancje.

Zgodnie z szóstym programem działań w dziedzinie środowiska Komisja przyjęła w 2006 r. strategię tematyczną w dziedzinie ochrony gleby włącznie z wnioskiem w sprawie ramowej dyrektywy dotyczącej gleby. Celem wniosku jest między innymi wskazanie miejsc w UE zanieczyszczonych przedmiotowymi substancjami niebezpiecznymi, włącznie z dioksynami, furanami i polichlorowanymi bifenylami, zgodnie z procedurą wieloetapową. Po wskazaniu takich miejsc państwa członkowskie musiałyby zapewnić podjęcie środków remediacji w tych miejscach zgodnie ze strategią remediacji opracowaną na szczeblu krajowym. Wniosek jest obecnie zablokowany w trakcie procedury ustawodawczej. Wobec braku takiej dyrektywy nie będzie ogólno-unijnego obowiązku wskazywania miejsc zanieczyszczonych substancjami niebezpiecznymi, w tym dioksynami, furanami i polichlorowanymi bifenylami, oraz podejmowania w nich środków remediacji.

Unieszkodliwianie PCB i PCT

Na mocy dyrektywy 96/59/WE[16] w sprawie unieszkodliwiania polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) państwa członkowskie kontynuują swoje wysiłki na rzecz wyeliminowania PCB i zawierających je urządzeń. Po upływie terminu Komisja powinna sprawdzić wprowadzenie w życie tego przepisu i opublikować sprawozdanie.

5. Działania podjęte w celu ograniczenia poziomu dioksyn i PCB w paszach i żywności

6. Zintegrowane podejście do prawodawstwa w obszarze pasz i żywności w celu zmniejszenia obecności dioksyn, furanów i PCB w łańcuchu żywnościowym

Prawodawstwo ustanawiające maksymalne dopuszczalne poziomy dioksyn i furanów w paszach i żywności oraz poziomy powodujące podjęcie określonych działań obowiązuje od 2002 r., natomiast w odniesieniu do dioksyn, furanów i dioksynopodobnych PCB – od 2006 r.[17]

Obecne działania i maksymalne dopuszczalne poziomy ustalone są za pomocą współczynników toksyczności (TEF) Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 1998 r. Na skutek dokonanego przez WHO w 2005 r. przeglądu współczynników toksyczności dioksyn i dioksynopodobnych polichlorowanych bifenyli, od 2007 r. przeglądowi podlegają także obowiązujące maksymalne dopuszczalne poziomy dioksyn i dioksynopodobnych PCB w paszach i żywności. W przeglądzie tym muszą zostać uwzględnione nie tylko zmiany wynikające z nowych wartości TEF, ale także nowa wiedza w odniesieniu do występowania dioksyn, furanów i dioksynopodobnych PCB w paszach i żywności oraz już osiągnięte ograniczenie poziomów tych substancji.

Do celów tego przeglądu Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opracował wszystkie dostępne dane na temat występowania tych substancji, wykorzystując nowe wartości TEF z 2005 r. i porównując je z danymi na podstawie wartości TEF z 1998 r. Dane te zostały opublikowane w sprawozdaniu Results of the monitoring of dioxin levels in food and feed (wyniki monitorowania poziomu dioksyn w paszach i żywności)[18]. Dane znajdujące się w tym sprawozdaniu są podstawą do prowadzenia rozmów z ekspertami z państw członkowskich w ramach komitetu ekspertów ds. trwałych zanieczyszczeń organicznych w żywności, będącego grupą roboczą Stałego Komitetu ds. ds. Łańcucha Żywnościowego i Zdrowia Zwierząt, sekcja Bezpieczeństwa Toksykologicznego Łańcucha Żywnościowego. Można oczekiwać, że rozmowy na temat nowych maksymalnych dopuszczalnych poziomów oraz poziomów powodujących podjęcie określonych działań zostaną zakończone z końcem 2010 r.

Zauważono jednak, że nie jest możliwe dokonanie dokładnej analizy tendencji w oparciu o dostępne dane i zaleca się dokonywanie stałych wyrywkowych badań określonej liczby próbek w każdej grupie żywności i pasz w całej Unii Europejskiej, wystarczającej aby zapewnić dokładną ocenę poziomu dioksyn i dioksynopodobnych PCB oraz dokonać wiarygodnej oceny narażenia.

Komisja wraz z EFSA podjęła już inicjatywy mające na celu poprawę zbierania danych i opracowywania sprawozdań, EFSA natomiast opracował jednolity formularz sprawozdania dla danych na temat dioksyn i PCB[19].

W odniesieniu do niedioksynopodobnych PCB Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności dokonał analizy ryzyka dla zdrowia ludzi i zwierząt, wynikającego z obecności niedioksynopodobnych PCB w paszach i żywności[20]. Ze względu na różne źródła zanieczyszczeń, różne miejsca pochodzenia artykułów żywnościowych i pasz, a także różne metody i warunki produkcji, rzadko można określić powiązania między obecnością niedioksynopodobnych PCB, dioksyn i dioksynopodobnych PCB, i jedynie w określonych przypadkach zanieczyszczenia lub określonych obszarach geograficznych.

Zazwyczaj pasze i żywność o wysokiej zawartości niedioksynopodobnych PCB zawierają równie dużo dioksynopodobnych PCB, dioksyn i furanów. W takiej sytuacji istniejące środki zarządzania ryzykiem mające na celu ograniczenie poziomów dioksynopodobnych PCB, dioksyn i furanów w paszach i żywności będą jednocześnie chronić zwierzęta i ludzi przed narażeniem na wysoki poziom niedioksynopodobnych PCB.

W określonych sytuacjach jednak zanieczyszczenie mieszaninami niskochlorowanych PCB, w których poziom niedioksynopodobnych PCB może być wysoki, ale poziom dioksyn, furanów i dioksynopodobnych PCB może być niski, środki ograniczające poziom dioksyn, furanów i dioksynopodobnych PCB nie zapewnia ochrony ludzi przed żywnością o wysokiej zawartości niedioksynopodobnych PCB.

EFSA zaleca zatem podejmowanie stałych wysiłków na rzecz obniżenia poziomów niedioksynopodobnych PCB w paszach i żywności.

Biorąc pod uwagę wnioski wyciągnięte z wymienionej oceny ryzyka, rozpoczęto dyskusje na temat ustanowienia regulacyjnych poziomów dla niedioksynopodobnych PCB w paszach i żywności. Z ekspertami z państw członkowskich uzgodniono już, że maksymalne dopuszczalne poziomy niedioksynopodobnych PCB zostaną określone na podstawie sumy ich sześciu wskaźników (PCB 28, 52, 101, 138, 153 i 180) oraz że wykorzystane zostaną ostatnie dane dotyczące występowania. EFSA zebrał i skompilował dostępne dane na temat występowania niedioksynopodobnych PCB w paszach i w żywności. Można oczekiwać, że rozmowy na temat nowych maksymalnych dopuszczalnych poziomów niedioksynopodobnych PCB zostaną zakończone z końcem 2010 r.

7. Zarządzanie poważnym wypadkiem zanieczyszczenia dioksynami i PCB

W grudniu 2008 r. w trakcie rutynowego monitorowania przez władze Irlandii łańcucha żywnościowego pod kątem zawartości różnych zanieczyszczeń stwierdzono wysoki poziom polichlorowanych bifenyli (PCB) w wieprzowinie pochodzącej z tego kraju. W związku z faktem, iż takie poziomy PCB mogą wskazywać na niedopuszczalne zanieczyszczenie dioksynami, rozpoczęto natychmiast dalsze dochodzenia w celu ustalenia stężenia dioksyn i identyfikacji możliwego źródła zanieczyszczenia. Wyniki badań analitycznych potwierdziły wysoki poziom stężenia dioksyn w wieprzowinie.

Źródłem okazało się wykorzystywanie zanieczyszczonej bułki tartej produkowanej z odpadów piekarniczych. Zanieczyszczenie było wynikiem bezpośredniego procesu ogrzewania, w którym gazy spalinowe wchodziły w bezpośredni kontakt z materiałem przeznaczonym do suszenia. Stosowane paliwo było najwyraźniej zanieczyszczone olejem transformatorowym zawierającym PCB, który przy spalaniu powoduje wydzielanie dużych ilości dioksyn w gazach spalinowych, które z kolei osiadły na materiale przeznaczonym do suszenia.

Poproszono zatem państwa członkowskie o opracowanie – na podstawie istniejących narzędzi prawodawczych – czujnego systemu monitorowania dla przedsiębiorstw zajmujących się paszami i żywnością, które wykorzystują bezpośrednie ogrzewanie i dokonanie ich właściwej kontroli.

8. Działania badawcze

Aby uzupełnić istniejące braki w wiedzy na temat dioksyn, furanów i PCB, substancje te, wraz z wieloma innymi, były obiektem szeregu projektów badawczych w ramach szóstego i siódmego programu ramowego w dziedzinie badań naukowych koncentrujących się na problemie narażenia na te substancje, ich biologicznym monitorowaniu, ich wpływie na zdrowie oraz na poprawie oceny toksykologicznej dioksyn. Badania nad tymi substancjami są również prowadzone przez Wspólne Centrum Badawcze w następujących obszarach:

- Generowanie czynników sprzyjających emisji PCDD/F jako wsparcie monitorowania wdrażania konwencji sztokholmskiej dotyczącej TZO;

- Ocena zawartości dioksyn w tłuszczu mlecznym jako właściwy wskaźnik dla zintegrowanego monitorowania środowiska i narażenia;

- Poziomy PCDD/F i PCB w glebie jako pochodna praktyki uprawy ziemi;

- Badanie szczególnych zanieczyszczeń w dorzeczach jako wsparcie ramowej dyrektywy wodnej – dioksyny i furany w Elbie i Dunaju oraz ich dopływach;

- Określenie źródeł wysokiego poziomu PCDD/F w powietrzu atmosferycznym w nowych państwach członkowskich; Wsparcie rozszerzenia;

- Los PCDD/F i pozostałych TZO w kontakcie z powietrzem i wodą;

- Monitorowanie poziomów PCDD/F i pozostałych TZO w powietrzu atmosferycznym nad lądem i nad obszarem morskim.

- Wnioski

Nadrzędny cel strategii w sprawie dioksyn polegający na opracowaniu zintegrowanego podejścia celem zmniejszenia ilości dioksyn, furanów i PCB w środowisku, a także w paszach i żywności, osiągnięto w dużej mierze dzięki ograniczeniu emisji przemysłowych tych zanieczyszczeń o około 80 % na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat. Wprowadzenie zmienionego prawodawstwa regulującego kwestię emisji przemysłowych powinno doprowadzić do jeszcze większego ich ograniczenia.

Pozostałe źródła dioksyn, furanów i polichlorowanych bifenyli stosunkowo równo rozkładają się na źródła przemysłowe na małą skalę i źródła nieprzemysłowe. Ich zwalczanie wydaje się być bardziej skuteczne na poziomie krajowym lub regionalnym i poprzez środki lokalne.

Niektóre obszary, w których potrzebna jest dalsza analiza, związane są z lepszym rozumieniem występowania dioksyn w żywności i paszach oraz wtórnym uwolnieniem z gleby i wody w miejscach zanieczyszczonych.

[1] Zgodnie ze sprawozdaniem dla EMEP w ramach Konwencji w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości.

[2] http://ec.europa.eu/environment/dioxin/pdf/brochure09.pdf.

[3] COM(2001) 593 wersja ostateczna, 24 października 2001 r.

[4] COM(2001) 240 wersja ostateczna.

[5] COM(2007) 396 wersja ostateczna.

[6] Dz.U. L 229 z 29.6.2004, s. 5.

[7] EPER (europejski rejestr emisji zanieczyszczeń), ustanowiony decyzją Komisji 2000/479/WE.

[8] E-PRTR (Europejski Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń), ustanowiony rozporządzeniem (WE) nr 166/2006.

[9] EMEP (Program współpracy na rzecz monitorowania i oceny przenoszenia substancji zanieczyszczających powietrze na dalekie odległości w Europie)

[10] http://ec.europa.eu/environment/pops/index_en.htm. Wykonawca będący autorem tego sprawozdania ponosi odpowiedzialność za jego treść.

[11] SEC(2007) 341

[12] COM(2010)514: Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego i Rady na temat stosowania rozporządzenia (WE) nr 850/2004 dotyczącego trwałych zanieczyszczeń organicznych, przedłożone zgodnie z art. 12 ust. 6 wymienionego rozporządzenia.

[13] COM(2007) 844 wersja ostateczna

[14] Dz.U. L 24 z 29.1.2008, s. 8.

[15] http://ec.europa.eu/environment/dioxin/pdf/report09.pdf,

http://ec.europa.eu/environment/dioxin/pdf/brochure09.pdf

[16] Dz.U. L 243 z 24.9.1996, s. 31.

[17] W odniesieniu do pasz: Dyrektywa 2002/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie niepożądanych substancji w paszach zwierzęcych, zmieniona dyrektywą Komisji 2006/13/WE z dnia 3 lutego 2006 r. w odniesieniu do dioksyn i dioksynopodobnych PCB (Dz.U. L 32 z 4.2.2006, s. 44)

W odniesieniu do żywności: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 z dnia 19 grudnia 2006 r. ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych (Dz.U. L 364 z 20.12.2006, s. 5) oraz zalecenie Komisji 2006/88/WE z dnia 6 lutego 2006 r. w sprawie ograniczenia obecności dioksyn, furanów i dioksynopodobnych PCB w paszach i środkach spożywczych (Dz.U. L 42 z 14.2.2006, s. 26).

[18] Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności; Results of the monitoring of dioxin levels in food and feed . Dziennik EFSA z 2010; 8(3):1385 [35 str.]. doi:10.2903/j.efsa.2010.1385. Dostępny w internecie:

http://www.efsa.europa.eu/en/scdocs/doc/1385.pdf

[19] http://www.efsa.europa.eu/en/datexdata/docs/ReportingFormatDioxinPCBs.xls

[20] http://www.efsa.europa.eu/en/scdocs/doc/284.pdf

Top