30.1.2010

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 27/20

---

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 67/2010

z dnia 30 listopada 2009 r.

ustanawiające ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie sieci transeuropejskich

(wersja ujednolicona)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 156,

uwzględniając wniosek Komisji,

uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),

po konsultacji z Komitetem Regionów,

stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (2),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

Rozporządzenie Rady (WE) nr 2236/95 Parlamentu Europejskiego i Rady z 18 września 1995 r. ustanawiające ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie sieci transeuropejskich (3) zostało znacząco zmienione (4). Dla zapewnienia jasności i zrozumiałości należy sporządzić jego wersję ujednoliconą.

(2)

Art. 155 Traktatu przewiduje, że Wspólnota tworzy zbiór wytycznych obejmujących cele, priorytety i ogólne kierunki działań dotyczących sfery sieci transeuropejskich, a także, że Wspólnota może wspierać projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania w zakresie sieci transeuropejskich. Na mocy tego artykułu, pomoc wspólnotowa może być przyznawana projektom stanowiącym przedmiot wspólnego zainteresowania, które są identyfikowane w ramach wytycznych.

(3)	Należy ustanowić ogólne zasady finansowania sieci transeuropejskich przez Wspólnotę, co pozwoli na wdrożenie art. 155.

(4)	Zaangażowanie funduszy pochodzących z prywatnych źródeł w sieci transeuropejskie powinno wzrastać, powinno też być rozwijane partnerstwo pomiędzy sektorem prywatnym i publicznym.

(5)

Pomoc wspólnotowa może w szczególności przyjmować formę studiów wykonalności, gwarancji kredytowych lub dopłat do oprocentowania. Te dopłaty i gwarancje związane są w szczególności ze wsparciem finansowym udzielanym przez Europejski Bank Inwestycyjny lub przez inne publiczne lub prywatne organy finansowe. W niektórych należycie uzasadnionych przypadkach może być rozważane udzielenie bezpośredniej dotacji dla danej inwestycji.

(6)	Gwarancje kredytowe powinny być udzielane na zasadach komercyjnych przez Europejski Fundusz Inwestycyjny lub inne organizacje finansowe. Pomoc finansowa Wspólnoty może obejmować całość lub część opłat ponoszonych przez beneficjentów tych gwarancji.

(7)	Pomoc wspólnotowa jest głównie przeznaczona na przezwyciężenie wszelkich przeszkód finansowych, które mogą pojawiać się we wstępnej fazie projektu.

(8)	Konieczne jest ustalenie limitu dla pomocy wspólnotowej w stosunku do całkowitych kosztów inwestycji. Należy jednak ustanowić wyższą stawkę pomocy wspólnotowej w celu wsparcia ukończenia połączeń transgranicznych w zakresie projektów priorytetowych.

(9)

Ustanowienie partnerstw publiczno-prywatnych (lub innych form współpracy między sektorami publicznym i prywatnym) wymaga zdecydowanego zaangażowania finansowego inwestorów instytucjonalnych wystarczająco atrakcyjnego, by zgromadzić kapitał prywatny. Przyznanie finansowej pomocy Wspólnoty w wymiarze wieloletnim pozwoliłoby na usunięcie niepewności, które spowalniają rozwój projektów. Dlatego należy podjąć środki w celu przyznania wsparcia finansowego projektom wybranym na podstawie wieloletniego zobowiązania prawnego.

(10)

Pomoc wspólnotowa powinna być przyznawana dla projektów na podstawie tego, w jakim stopniu przyczyniają się do osiągnięcia celów art. 154 Traktatu i innych celów i priorytetów wynikających z wytycznych, o których mowa w art. 155 Traktatu. Powinny być również wzięte pod uwagę inne aspekty, takie jak efekt stymulowania finansów publicznych i prywatnych, bezpośrednie i pośrednie społeczno-ekonomiczne skutki projektów, w szczególności w zakresie zatrudnienia i oddziaływania na środowisko.

(11)

Właściwym jest umożliwienie uczestnictwa kapitału podwyższonego ryzyka w funduszach inwestycyjnych skoncentrowanych priorytetowo na dostarczaniu kapitału podwyższonego ryzyka na rzecz projektów sieci transeuropejskiej w wysokości do 1 % kwoty ogółem na okres 2000—2006 r. celem zdobycia doświadczenia w zakresie tej formy finansowania. Limit ten może zostać zwiększony do 2 % w następstwie przeglądu funkcjonowania tego instrumentu. Jest również właściwym przeanalizowanie dalszych możliwości jego zwiększania w przyszłości.

(12)

Celem zwiększenia przejrzystości oraz spełnienia oczekiwań wobec projektów lub grup projektów wiążących się z istotnymi długookresowymi potrzebami finansowymi, pożądane jest sporządzenie wieloletnich programów indykatywnych w poszczególnych sektorach lub dziedzinach. Programy takie powinny wskazywać, jakie wsparcie w skali roku oraz ogółem może być przeznaczone w danym okresie na takie projekty lub grupy projektów oraz służyć jako odniesienie na potrzeby corocznych decyzji dotyczących przyznawania pomocy finansowej w ramach rocznych środków budżetowych, jeśli spełniają one wymogi zawarte w odpowiednich wieloletnich programach indykatywnych. Jednakże kwoty roczne wskazane w tych programach nie stanowią zobowiązań budżetowych.

(13)	Komisja musi dokładnie oszacować potencjalną żywotność gospodarczą projektów, przy pomocy analiz typu kosztów i korzyści oraz innych właściwych kryteriów, jak i również ich finansową rentowność.

(14)	Wspólnotowe wsparcie finansowe na mocy art. 155 ust. 1 akapit pierwszy tiret trzecie Traktatu musi być zgodne z polityką Wspólnoty, w szczególności w zakresie sieci i ochrony środowiska, konkurencji i zamówień publicznych. Ochrona środowiska powinna obejmować ocenę wpływu na środowisko.

(15)	Konieczne jest jasne ustalenie odpowiednich praw i obowiązków państw członkowskich i Komisji w odniesieniu do kontroli finansowej.

(16)

Komisja musi zapewnić właściwą koordynację wszelkiej działalności wspólnotowej, szczególnie finansowania sieci transeuropejskich oraz finansowania z Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Inwestycyjnego, które mają wpływ na sieci transeuropejskie.

(17)	Powinny zostać podjęte postanowienia dotyczące odpowiednich metod szacowania, śledzenia i kontroli pomocy wspólnotowej.

(18)	Należy zapewnić odpowiednią informację, widoczność pomocy i jawność w zakresie finansowanych działalności.

(19)

Mając na uwadze znaczenie sieci transeuropejskich, właściwe jest włączenie do niniejszego rozporządzenia ram finansowych w rozumieniu pkt 33 Porozumienia międzyinstytucjonalnego z dnia 6 maja 1999 r. pomiędzy Parlamentem Europejskim, Rada i Komisja w sprawie dyscypliny budżetowej i poprawy procedury budżetowej (5), w wysokości 4 874 880 000 EUR na realizację na okres 2000-2006 r.

(20)	Właściwe jest, aby Rada zbadała, czy należy kontynuować czy zmienić środki na podstawie niniejszego rozporządzenia w świetle wyczerpującego sprawozdania przedłożonego przez Komisję przed końcem 2006 r.

(21)	Środki niezbędne do wykonania niniejszego rozporządzenia powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (6),

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Definicja i zakres stosowania

Niniejsze rozporządzenie określa warunki i procedury przyznawania pomocy wspólnotowej zgodnie z art. 155 ust. 1 akapit pierwszy tiret trzecie Traktatu dla projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania, dotyczących transeuropejskich sieci w zakresie infrastruktury telekomunikacyjnej oraz dla projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania, dotyczących transeuropejskich sieci w zakresie infrastruktury transportu i energetyki, o których mowa w art. 20 akapit trzeci rozporządzenia (WE) nr 680/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. ustanawiające ogólne zasady przyznawania pomocy finansowej Wspólnoty w zakresie transeuropejskich sieci transportowych i energetycznych (7).

Artykuł 2

Uprawnienia do korzystania z pomocy

Pomoc wspólnotowa może być przyznawana wyłącznie dla projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania (zwanych dalej „projektami”) określonych w ramach wytycznych, o których mowa w art. 155 ust. 1 akapit pierwszy tiret trzecie Traktatu.

Poszczególne części projektu również są kwalifikowane, jeżeli stanowią jednostki niezależne pod względem technicznym i finansowym.

Artykuł 3

Formy pomocy

1.   Pomoc wspólnotowa dla projektów może przyjmować jedną lub kilka z następujących form:

a)

współfinansowanie badań związanych z projektami, w tym analiz przygotowawczych, badań wykonalności i analiz oceniających, a także techniczne wsparcie tych badań. Co do zasady, udział Wspólnoty nie może przekroczyć 50 % całkowitych kosztów analiz i badań. W wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach, z inicjatywy Komisji i za zgodą zainteresowanych państw członkowskich udział Wspólnoty może przekroczyć limit 50 %;

b)	dopłaty do oprocentowania pożyczek udzielanych przez Europejski Bank Inwestycyjny lub inne publiczne lub prywatne jednostki finansowe. Obowiązuje generalna zasada, że okres trwania takich dopłat nie przekracza pięciu lat;

c)	udział w opłatach za gwarancje zabezpieczające pożyczki udzielane przez Europejski Fundusz Inwestycyjny lub inne instytucje finansowe;

d)	bezpośrednie dotacje do inwestycji w należycie uzasadnionych przypadkach;

e)

udział w kapitale podwyższonego ryzyka na rzecz funduszy inwestycyjnych lub porównywalnych przedsięwzięć finansowych priorytetowo skoncentrowanych na dostarczaniu kapitału podwyższonego ryzyka na potrzeby projektów w zakresie sieci transeuropejskich z udziałem znacznych inwestycji sektora prywatnego; taki udział w kapitale ryzyka nie przekracza 1 % środków budżetowych na mocy art. 19. Zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2, limit ten może być zwiększony do 2 % od 2003 r. w świetle przeglądu funkcjonowania tego instrumentu, który ma być przedstawiony przez Komisję Parlamentowi Europejskiemu oraz Radzie. Udział może mieć miejsce bezpośrednio poprzez fundusz lub porównywalne przedsięwzięcie finansowe lub też właściwy instrument współinwestowania zarządzany przez to samo kierownictwo funduszu. Dalsze procedury stosowania takiego udziału w kapitale podwyższonego ryzyka określa załącznik I.

2.   Pomoc wspólnotowa, o której mowa w ust. 1, jest łączona tam, gdzie jest to właściwe, w celu maksymalnego wykorzystania stymulującej siły zaangażowanych środków budżetowych, które wykorzystuje się w najbardziej wydajny sposób.

3.   Formy pomocy wspólnotowej, o której mowa w ust. 1, wykorzystuje się selektywnie, biorąc pod uwagę szczególne cechy różnych rodzajów sieci, których dotyczą oraz w celu zapewnienia by taka pomoc nie powodowała zniekształceń konkurencji między przedsiębiorstwami w danym sektorze.

4.   Finansowanie projektów z zakresu infrastruktury transportowej w okresie, o którym mowa w art. 19, powinno być wykorzystywane w taki sposób, aby co najmniej 55 % zostało przeznaczone na kolej (w tym transport kombinowany), a co najwyżej 25 % na drogi.

5.   Komisja szczególnie wspiera wykorzystanie prywatnych źródeł finansowania projektów finansowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia, w przypadku gdy efekt mnożnikowy wspólnotowych instrumentów finansowych może być zmaksymalizowany w partnerstwach publiczno-prywatnych. Każdy przypadek badany jest przez Komisję indywidualnie, uwzględniając, gdzie stosowne, możliwe alternatywy finansowania jedynie ze źródeł publicznych. Wsparcie każdego z zainteresowanych państw członkowskich w przypadku każdego projektu wymagane jest zgodnie z Traktatem.

Artykuł 4

Warunki przyznawania pomocy wspólnotowej

1.   Pomoc wspólnotowa jest przyznawana, zasadniczo, wyłącznie w tych przypadkach, gdzie realizacja projektu napotyka przeszkody finansowe.

2.   Pomoc wspólnotowa nie przekracza minimum uznawanego za konieczne do uruchomienia projektu.

3.   Bez względu na rodzaj wybranej interwencji, całkowita kwota pomocy wspólnotowej udzielonej na podstawie niniejszego rozporządzeniem nie przekracza 10 % całkowitych kosztów inwestycji. Jednakże całkowita kwota pomocy wspólnotowej może osiągnąć 20 % całkowitych kosztów inwestycji w następujących przypadkach:

a)	projekty dotyczące naprowadzania satelitarnego i systemów nawigacyjnych określonych w art. 17 decyzji nr 1692/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lipca 1996 r. w sprawie wspólnotowych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej (8);

b)	projekty priorytetowe w zakresie sieci energetycznych;

c)

etapów projektów w interesie europejskim określonych w załączniku III do decyzji nr 1692/96/WE, pod warunkiem że projekty te rozpoczęto przed 2010 r., których celem jest wyeliminowanie korków lub zakończenia etapów, jeżeli takie etapy mają charakter transgraniczny lub przygraniczny i przyczyniają się do integracji rynku wewnętrznego w powiększonej Wspólnocie, promują bezpieczeństwo, zapewniają interoperacyjność sieci krajowych lub zdecydowanie przyczyniają się do zmniejszenia braku równowagi między różnymi sposobami transportu na korzyść sposobów najbardziej przyjaznych dla środowiska. Stawkę różnicuje się zgodnie z korzyściami dla innych państw, w szczególności ościennych państw członkowskich.

W przypadku projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania określonych w załączniku I do decyzji nr 1336/97/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 czerwca 1997 r. w sprawie zbioru wytycznych dla transeuropejskich sieci telekomunikacyjnych (9), całkowita kwota pomocy wspólnotowej udzielonej na podstawie niniejszego rozporządzenia może osiągnąć 30 % całkowitych kosztów inwestycji.

4.   Środki finansowe przekazywane na podstawie niniejszego rozporządzenia nie są, co do zasady, przyznawane na projekty i etapy projektów, które otrzymują pomoc z innych wspólnotowych źródeł finansowania.

5.   W przypadku projektów, o których mowa w ust. 3, oraz w granicach niniejszego rozporządzenia, zobowiązania prawne są wieloletnie, a zobowiązania budżetowe wypełniane są w rocznych ratach.

Artykuł 5

Wieloletni wspólnotowy program indykatywny

1.   Bez uszczerbku dla stosowania art. 6 i w celu poprawy skuteczności działań Wspólnoty, Komisja może, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2, opracować sektorowo wieloletni program indykatywny (zwany dalej „programem”) na podstawie wytycznych, o których mowa w art. 155 ust. 1 Traktatu. Program zostanie oparty o wnioski o pomoc finansową wniesione przez państwa członkowskie na mocy art. 8 i będzie odzwierciedlał, między innymi, informacje przedstawione w art. 9.

2.   Program zawiera wyłącznie projekty stanowiące przedmiot wspólnego zainteresowania lub spójne grupy projektów stanowiących przedmiot wspólnego zainteresowania, według uprzednich określeń w ramach wytycznych, o których mowa w art. 155 ust. 1 Traktatu, w szczególnych dziedzinach, w których istnieją znaczące potrzeby finansowe w dłuższym okresie czasu.

3.   Dla każdego projektu lub grupy projektów, program określać będzie indykatywne kwoty przyznawania pomocy finansowej będące przedmiotem corocznych decyzji władzy budżetowej. Na cele wieloletnich programów indykatywnych nie wykorzystuje się więcej niż 75 % środków budżetowych określonych w art. 19.

4.   Program służy jako odniesienie w podejmowaniu corocznych decyzji przeznaczających pomoc wspólnotową na projekty w ramach rocznych środków budżetowych. Komisja regularnie powiadamia Komitet, o którym mowa w art. 18 ust. 1, o postępach programów oraz wszelkich decyzjach podjętych przez Komisję w rozdzielaniu pomocy wspólnotowej na rzecz tych projektów. Dokumenty towarzyszące wstępnemu projektowi budżetu Komisji zawierają sprawozdanie dotyczące postępów w wykonaniu każdego z wieloletnich programów indykatywnych zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE, Euratom) nr 1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich (10).

Program podlega przeglądowi, przynajmniej w połowie okresu wykonania lub w świetle rzeczywistego postępu projektów lub grup projektów i w razie konieczności zmianie, zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2.

Program wskazuje również inne źródła finansowania danych projektów, w szczególności z innych instrumentów wspólnotowych oraz Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

5.   W przypadku znaczących zmian w wykonaniu projektów lub grup projektów, zainteresowane państwo członkowskie bezzwłocznie powiadamia o tym Komisję.

Zmiany całkowitych kwot indykatywnych ustalonych w ramach programu dla projektów, które mogą być konieczne w następstwie tych zmian, przyjmuje się zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2.

Artykuł 6

Kryteria wyboru projektów

1.   Projekty są wybierane zgodnie ze stopniem, w jakim się przyczyniają do realizacji celów wymienionych w art. 154 Traktatu i innych założeń i priorytetów określonych zgodnie z wytycznymi, o których mowa w art. 155 ust. 1 Traktatu.

2.   Wdrażając niniejsze rozporządzenie Komisja zapewnia zgodność swoich decyzji dotyczących przyznawania pomocy wspólnotowej z priorytetami ustanowionymi w wytycznych dla różnych sektorów ustalonych na podstawie art. 155 ust. 1 Traktatu. Obejmuje to ich zgodność z wszelkimi wymogami, jakie mogą być określone w tych wytycznych w dziedzinie procentowego udziału pomocy wspólnotowej.

3.   Pomoc wspólnotowa jest przyznawana projektom, które wykazują potencjalną żywotność ekonomiczną i których finansowa rentowność w chwili składania wniosku jest uznawana za niewystarczającą.

4.   Decyzja o przyznaniu pomocy wspólnotowej powinna również brać pod uwagę:

a)	stopień rozwoju projektu,

b)	stymulujący wpływ interwencji Wspólnoty na finanse prywatne i publiczne,

c)	solidność pakietu finansowego,

d)	bezpośrednie lub pośrednie skutki socjoekonomiczne, zwłaszcza w odniesieniu do zatrudnienia

e)	oddziaływanie na środowisko.

5.   Szczególnie w przypadku projektów transgranicznych jest również brana pod uwagę koordynacja poszczególnych części projektu w czasie.

Artykuł 7

Zgodność

Projekty finansowane na podstawie niniejszego rozporządzenia są zgodne z prawem wspólnotowym i z prowadzonymi przez Wspólnotę politykami, szczególnie w zakresie ochrony środowiska, konkurencji i zamówień publicznych.

Artykuł 8

Złożenie wniosków o przyznanie pomocy finansowej

Wnioski o przyznanie pomocy finansowej przedkładają Komisji zainteresowane państwa członkowskie lub, za zgodą państw(-a) członkowskiego(-ich), bezpośrednio zainteresowane przedsiębiorstwa publiczne lub prywatne.

Komisja stwierdza wyrażenie zgody przez zainteresowane państwa członkowskie.

Artykuł 9

Informacje wymagane do oceny i identyfikacji wniosków

1.   Każdy wniosek o przyznanie pomocy finansowej zawiera wszystkie informacje niezbędne do oceny projektu zgodnie z art. 4, 6 i 7, a w szczególności:

a)

jeśli wniosek dotyczy projektu: (i) jednostkę odpowiedzialną za prowadzenie projektu; (ii) opis projektu i rodzaju oczekiwanej pomocy ze strony Wspólnoty; (iii) wyniki analiz kosztów i korzyści, w tym wyniki analizy potencjalnej efektywności gospodarczej i analizy finansowej dochodowości projektu; (iv) umiejscowienie projektu, zgodnie z wytycznymi, w sektorze transportowym, na osiach transportowych czy w punktach węzłowych; (v) zgodność z planowaniem regionalnym; (vi) streszczenie opisu wpływu na środowisko, w oparciu o ocenę przeprowadzoną zgodnie z dyrektywą Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (11); (vii) stwierdzenie, że zbadano alternatywne możliwości finansowania projektu ze środków publicznych i prywatnych, w tym z Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego i Europejskiego Banku Inwestycyjnego; (viii) plan finansowy wymieniający, w euro lub walucie krajowej, wszystkie części składowe pakietu finansowego, w tym pomoc finansową wnioskowaną od Wspólnoty, w różnych formach określonych w art. 3 ust. 1 oraz od organów krajowych, regionalnych, lokalnych i rządowych, jak też ze źródeł prywatnych, oraz pomoc już udzieloną;

b)	jeśli wniosek dotyczy studium, załączone założenia, cele jak i zastosowane metody i techniki badawcze;

c)	tymczasowy harmonogram prac;

d)	opis środków kontroli jakie są stosowane przy wykorzystywaniu przyznanych funduszy przez zainteresowane państwo członkowskie.

2.   Wnioskodawcy przekazują Komisji wszelkie istotne informacje dodatkowe, jakich Komisja żąda, takie jak parametry, wytyczne i hipotezy, na których opiera się analiza kosztów i korzyści.

3.   Komisja może zwracać się o poradę specjalistyczną w celu oceny przedstawionego wniosku, w tym również zasięgać opinii Europejskiego Banku Inwestycyjnego.

Artykuł 10

Przyznawanie pomocy finansowej

Zgodnie z art. 274 Traktatu Komisja podejmuje decyzję w sprawie przyznania pomocy finansowej na mocy niniejszego rozporządzenia, na podstawie swojej oceny wniosku w oparciu o kryteria selekcji. W przypadku projektów określonych w odpowiednim wieloletnim programie indykatywnym przyjętym na podstawie art. 5, Komisja podejmuje coroczną decyzję o przyznaniu pomocy w ramach kwot indykatywnych określonych w tym programie. W przypadku innych projektów, podejmuje się środki zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2. Komisja powiadamia o swojej decyzji bezpośrednio beneficjentów oraz państwa członkowskie.

Artykuł 11

Przepisy finansowe

1.   Pomoc wspólnotowa może pokrywać jedynie wydatki związane z projektami i ponoszone przez beneficjentów lub strony trzecie odpowiedzialne za prowadzenie projektu.

2.   Wydatki poniesione przed dniem, w którym Komisja otrzymała wniosek, nie są pokrywane.

3.   Decyzje o przyznaniu przez Komisję pomocy finansowej zgodnie z art. 10 są zobowiązaniem do pokrycia wydatków zatwierdzonych w budżecie.

4.   Co do zasady, płatności są realizowane w postaci zaliczek, płatności w trakcie realizacji i płatności końcowych. Zaliczka, która zazwyczaj nie przekracza 50 % pierwszej transzy rocznej, jest wypłacana po akceptacji wniosku o przyznanie pomocy finansowej. Płatności w trakcie są realizowane na podstawie wezwania do zapłaty, biorąc pod uwagę postęp w pracach nad realizacją projektu czy badania i, jeśli to konieczne, uwzględniając zmiany w planach finansowych, które są przedstawione w sposób dokładny i klarowny.

5.   Płatności muszą uwzględniać fakt, że projekty związane z infrastrukturą są realizowane przez szereg lat i ustalenia ich dotyczące muszą być sporządzane w ramach finansowania wieloletniego.

6.   Komisja dokonuje końcowej płatności po zaakceptowaniu sprawozdania końcowego dotyczącego projektu lub badania, przedstawionego przez beneficjentów i wyszczególniającego wszystkie poniesione wydatki.

7.   Zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 18 ust. 2, Komisja określa ramy proceduralne, harmonogram oraz kwoty płatności wynikających z dopłat do oprocentowania, subwencji na opłaty za udzielanie gwarancji oraz wsparcie w formie udziału w kapitale podwyższonego ryzyka, dla funduszy inwestycyjnych lub porównywalnych przedsiębiorstw finansowych priorytetowo skoncentrowanych na dostarczaniu kapitału podwyższonego ryzyka na potrzeby projektów sieci transeuropejskich.

Artykuł 12

Kontrola finansowa

1.   Celem zapewnienia pełnego wykonania projektów finansowanych na podstawie niniejszego rozporządzenia państwa członkowskie oraz Komisja, każde w zakresie swojej właściwości, podejmą środki niezbędne w celu:

a)	regularnego sprawdzania czy projekty lub badania finansowane przez Wspólnotę są prowadzone prawidłowo;

b)	zapobiegania zakłóceniom i podejmowania działań przeciwko nim;

c)

odzyskiwania wszelkich kwot utraconych w wyniku nieprawidłowości, w tym odsetek za opóźnienie w płatnościach, zgodnie z zasadami ustalonymi przez Komisję. Z wyjątkiem przypadków, w których państwa członkowskie lub wykonujące organy publiczne dostarczą dowód, że nie były odpowiedzialne za takie nieprawidłowości, państwo członkowskie jest odpowiedzialne subsydiarnie za zwrot wszelkich kwot nienależnie wypłaconych.

2.   Państwa członkowskie informują Komisję o krokach podjętych w ramach kontroli finansowej i, w szczególności, zawiadamiają Komisję o systemach kontroli i zarządzania stworzonych w celu zapewnienia efektywnego prowadzenie projektów lub studiów.

3.   Państwa członkowskie udostępniają Komisji wszelkie konieczne sprawozdania krajowe na temat kontroli projektów.

4.   Bez uszczerbku dla działań kontrolnych podejmowanych przez państwa członkowskie zgodnie z krajowym przepisami ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi i zgodnie z postanowieniami art. 246 Traktatu i działaniami kontrolnymi podejmowanymi zgodnie z art. 279 Traktatu, urzędnicy Komisji lub jej przedstawiciele mogą przeprowadzać kontrole na miejscu, w tym kontrole wyrywkowe, w zakresie projektów finansowanych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem i mogą sprawdzać systemy i działania kontrolne stworzone przez władze krajowe, które informują Komisję na temat działań podjętych w tym zakresie.

5.   Przed przeprowadzeniem kontroli na miejscu Komisja informuje o tym zamiarze zainteresowane państwa członkowskie, w celu uzyskania wszelkiej niezbędnej pomocy. Jeśli Komisja przeprowadza kontrole na miejscu bez poinformowania, wynika to z porozumień osiągniętych zgodnie z rozporządzeniem (WE, Euratom) nr 1605/2002. Urzędnicy i przedstawiciele zainteresowanego państwa członkowskiego mogą brać udział w takich kontrolach.

Komisja może wymagać od danego państwa członkowskiego przeprowadzenia kontroli na miejscu w celu zweryfikowania poprawności wezwań do zapłaty. Urzędnicy lub przedstawiciele Komisji mogą brać udział w takim sprawdzaniu, a muszą w przypadku gdy zainteresowane państwo członkowskie zwróci się o to z prośbą.

Komisja zapewnia przeprowadzanie wszystkich kontroli w skoordynowany sposób, tak by uniknąć powtarzających się kontroli tego samego zagadnienia w tym samym czasie. Zainteresowane państwo członkowskie i Komisja niezwłocznie wymieniają się wszelkimi istotnymi informacjami dotyczącymi wyników przeprowadzanej kontroli.

6.   W przypadku pomocy wspólnotowej przyznanej bezpośrednio zainteresowanym publicznym lub prywatnym przedsiębiorstwom lub organom, środki kontrolne podejmuje Komisja we współpracy z państwami członkowskimi, gdy jest to właściwe.

7.   Odpowiedzialne podmioty i organy oraz bezpośrednio zainteresowane przedsiębiorstwa lub podmioty publiczne lub prywatne przechowują wszelkie dokumenty towarzyszące dotyczące wydatków na każdy z projektów przez okres pięciu lat od ostatniej płatności na rzecz danego projektu, tak by mogły być one udostępnione Komisji.

Artykuł 13

Zmniejszenie, wstrzymanie i cofnięcie pomocy

1.   W przypadku gdy realizacja działań wydaje się nie uzasadniać, w całości lub tylko częściowo, przydzielenia na nie pomocy finansowej, Komisja dokonuje sprawdzenia danego przypadku, zwracając się do państwa członkowskiego lub organów czy innych podmiotów wyznaczonych do realizacji tych działań, o przedstawienie ich opinii na dany temat w określonym czasie.

2.   W wyniku przeprowadzenia postępowania sprawdzającego, o którym mowa w ust. 1, Komisja może zmniejszyć, wstrzymać lub cofnąć pomoc w odniesieniu do danych działań, jeśli postępowanie sprawdzające wykaże nieprawidłowość lub niezgodność z jednym z warunków określonych w decyzji o przyznaniu pomocy, a w szczególności w przypadkach, w których znaczne zmiany dotyczą charakteru lub warunków prowadzenia projektu, a nie wystąpiono o ich akceptację do Komisji.

Każda nienależna kumulacja płatności stanowi podstawę do zwrotu sum nienależnie wypłaconych.

3.   Z wyjątkiem odpowiednio uzasadnionych przed Komisją przypadków, pomoc przyznana na rzecz projektów, które nie rozpoczęły się w ciągu dwóch lat od daty ich oczekiwanego rozpoczęcia, jak wskazano w decyzji przyznającej pomoc, zostanie przez Komisję cofnięta.

4.   Każda odzyskana suma jest zwracana Komisji.

5.   Jeżeli w 10 lat po przyznaniu pomocy finansowej, dane działanie nie zostało zakończone, Komisja może zażądać zwrotu wypłaconej pomocy, z należytym uwzględnieniem zasady proporcjonalności i wszystkich właściwych czynników.

Artykuł 14

Koordynacja

Komisja jest odpowiedzialna za koordynację i spójność między projektami i programami, o których mowa w art. 5 ust. 1, podjętymi na mocy niniejszego rozporządzenia oraz projektami podjętymi z pomocą wkładów z budżetu Wspólnoty, Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego lub innych wspólnotowych instrumentów finansowych.

Artykuł 15

Weryfikacja, kontrola i ocena

1.   Państwa członkowskie i Komisja zapewniają, aby realizacja projektów na mocy niniejszego rozporządzenia, podlegała skutecznej kontroli i ocenie. Projekty dostosowuje się w oparciu o wyniki kontroli i oceny.

2.   W celu zapewnienia efektywnego wykorzystania pomocy wspólnotowej, Komisja oraz zainteresowane państwa członkowskie systematycznie kontrolują postęp projektów, gdzie jest to właściwe przy współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym lub odpowiednimi organami.

3.   Po otrzymaniu wniosku o przyznanie pomocy, a przed jego zatwierdzeniem, Komisja dokonuje weryfikacji projektu w celu stwierdzenia jego zgodności z warunkami i kryteriami określonymi w art. 4 i 6. Gdzie jest to konieczne, Komisja zaprasza Europejski Bank Inwestycyjny lub inne właściwe organy do udziału w tej weryfikacji.

4.   Komisja i państwa członkowskie oceniają sposób, w jaki zrealizowano projekty i programy oraz wpływ ich realizacji, w celu ocenienia, czy pierwotne cele mogą zostać lub zostały osiągnięte. Ocena taka zawiera, między innymi, oddziaływanie projektów na środowisko, z uwzględnieniem obowiązującego prawa Wspólnoty. Komisja może, po konsultacji z zainteresowanym państwem członkowskim, wymagać od beneficjenta dostarczenia szczególnej oceny projektów lub grup projektów, które objęto wsparciem na podstawie niniejszego rozporządzenia, lub udzielenia informacji oraz pomocy koniecznych do oceny tych projektów.

5.   Kontrolę przeprowadza się, gdzie jest to właściwe, poprzez odniesienie do wskaźników rzeczowych i finansowych. Wskaźniki te odnoszą się do szczególnego charakteru projektów i ich celów. Określa się je w taki sposób, aby zademonstrować:

a)	etap projektu zrealizowany zgodnie z planem i pierwotnie założone cele operacyjne;

b)	postęp osiągnięty w zakresie zarządzania i inne związane z tym problemy.

6.   Sprawdzając poszczególne wnioski o pomoc, Komisja bierze pod uwagę dane zebrane na temat oceny i oszacowania zgodnie z niniejszym artykułem.

7.   Procedury oceny i kontroli, przewidziane w ust. 4 i 5, są określane w decyzjach zatwierdzających projekty lub przepisach umownych odnoszących się do pomocy finansowej.

Artykuł 16

Informacja i widoczność pomocy

1.   Komisja przedstawia sprawozdanie roczne z działalności prowadzonej na mocy niniejszego rozporządzenia do oceny Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu oraz Komitetowi Regionów. Sprawozdanie takie zawiera oszacowanie wyników osiągniętych przy udziale pomocy wspólnotowej w różnych dziedzinach zastosowania, w porównaniu z pierwotnymi celami, jak również rozdział poświęcony treści i wykonaniu bieżących programów wieloletnich, w szczególności sprawozdanie z przeglądów określonych w art. 5 ust. 4 akapit drugi.

2.   Beneficjenci zapewniają odpowiednie uwidocznienie pomocy udzielonej zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, w celu informowania społeczeństwa o roli, jaką Wspólnota odgrywa w realizacji projektów.

Beneficjenci zasięgają opinii Komisji na temat tego, w jaki sposób powinno to być realizowane.

Artykuł 17

Wdrożenie

Komisja jest odpowiedzialna za wdrożenie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 18

Procedura komitetowa

1.   Komisję wspomaga komitet (zwany dalej „Komitetem”).

Europejski Bank Inwestycyjny zgłasza przedstawiciela do Komitetu; nie ma on prawa głosu.

2.   W przypadku odesłania do niniejszego ustępu, stosuje się art. 5 i 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem art. 8 tej decyzji.

Okres przewidziany w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468/WE ustala się na trzy miesiące.

Artykuł 19

Finansowanie

Ramy finansowe na wdrożenie niniejszego rozporządzenia w latach 2000–2006 wynoszą 4 874 880 000 EUR.

Środki w skali roku zatwierdza władza budżetowa w ramach limitów perspektywy finansowej.

Wartość środków przydzielonych związana jest z ilościowym i jakościowym poziomem wykonania.

Artykuł 20

Klauzula rewizyjna

Przed końcem 2006 roku Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wyczerpujące sprawozdanie dotyczące doświadczenia zdobytego w zakresie stosowania mechanizmów przyznawania pomocy wspólnotowej na mocy niniejszego rozporządzenia, w szczególności mechanizmów i przepisów określonych w art. 3.

Parlament Europejski i Rada, działając zgodnie z procedurą określoną w art. 156 akapit pierwszy Traktatu, badają, czy i na jakich warunkach realizacja środków przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu będzie kontynuowana lub zmieniona po zakończeniu okresu, o którym mowa w art. 19.

Artykuł 21

Uchylenie

Rozporządzenie (WE) nr 2236/95 zostaje uchylone.

Odesłania do uchylonego rozporządzenia traktuje się jako odesłania do niniejszego rozporządzenia, zgodnie z tabelą korelacji w załączniku III.

Artykuł 22

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

---

(1)  Opinia z dnia 10 czerwca 2009 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).

(2)  Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 24 listopada 2009 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) i decyzja Rady z dnia 26 listopada 2009 r.

(3)  Dz.U. L 228 z 23.9.1995, s. 1.

(4)  Zob. załącznik II.

(5)  Dz.U. C 172 z 18.6.1999, s. 1.

(6)  Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23.

(7)  Dz.U. L 162 z 22.6.2007, s. 1.

(8)  Dz.U. L 228 z 9.9.1996, s. 1.

(9)  Dz.U. L 183 z 11.7.1997, s. 12.

(10)  Dz.U. L 248 z 16.9.2002, s. 1.

(11)  Dz.U. L 175 z 5.7.1985, s. 40.

---

---

---

---