This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 62016CJ0647
Judgment of the Court (Second Chamber) of 31 May 2018.#Adil Hassan v Préfet du Pas-de-Calais.#Request for a preliminary ruling from the Tribunal administratif de Lille.#Reference for a preliminary ruling — Regulation (EU) No 604/2013 — Determination of the Member State responsible for the examination of an application for international protection lodged in a Member State by a third-country national — Procedures for taking charge and taking back — Article 26(1) — Adoption and notification of the transfer decision before the acceptance of the take back request by the requested Member State.#Case C-647/16.
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 31 maja 2018 r.
Adil Hassan przeciwko Préfet du Pas-de-Calais.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunal administratif de Lille.
Odesłanie prejudycjalne – Rozporządzenie (UE) nr 604/2013 – Ustalenie państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w państwie członkowskim przez obywatela państwa trzeciego – Procedury przejęcia i wtórnego przejęcia – Artykuł 26 ust. 1 – Przyjęcie i powiadomienie o decyzji o przekazaniu przed akceptacją wniosku o wtórne przejęcie przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek.
Sprawa C-647/16.
Wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 31 maja 2018 r.
Adil Hassan przeciwko Préfet du Pas-de-Calais.
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunal administratif de Lille.
Odesłanie prejudycjalne – Rozporządzenie (UE) nr 604/2013 – Ustalenie państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w państwie członkowskim przez obywatela państwa trzeciego – Procedury przejęcia i wtórnego przejęcia – Artykuł 26 ust. 1 – Przyjęcie i powiadomienie o decyzji o przekazaniu przed akceptacją wniosku o wtórne przejęcie przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek.
Sprawa C-647/16.
ECLI identifier: ECLI:EU:C:2018:368
*A9* Tribunal administratif de Lille, Décision du 01/12/2016 (1609141)
z dnia 31 maja 2018 r. ( *1 )
Odesłanie prejudycjalne – Rozporządzenie (UE) nr 604/2013 – Ustalenie państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w państwie członkowskim przez obywatela państwa trzeciego – Postępowania w sprawie przejęcia i wtórnego przejęcia – Artykuł 26 ust. 1 – Przyjęcie i powiadomienie o decyzji o przekazaniu przed akceptacją wniosku o wtórne przejęcie przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek
W sprawie C‑647/16
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez tribunal administratif de Lille (sąd administracyjny w Lille, Francja) postanowieniem z dnia 1 grudnia 2016 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 15 grudnia 2016 r., w postępowaniu:
Adil Hassan
przeciwko
Préfet du Pas-de-Calais,
TRYBUNAŁ (druga izba),
w składzie: M. Ilešič (sprawozdawca), prezes izby, A. Rosas, C. Toader, A. Prechal i E. Jarašiūnas, sędziowie,
rzecznik generalny: P. Mengozzi,
sekretarz: A. Calot Escobar,
uwzględniając pisemny etap postępowania,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– |
w imieniu rządu francuskiego przez D. Colasa, E. de Moustier i E. Armoet, działających w charakterze pełnomocników, |
– |
w imieniu rządu węgierskiego przez Z. Fehéra, działającego w charakterze pełnomocnika, |
– |
w imieniu Komisji Europejskiej przez M. Condou-Durande, działającą w charakterze pełnomocnika, |
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 20 grudnia 2017 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 26 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela kraju trzeciego lub bezpaństwowca (Dz.U. 2013, L 180, s. 31, zwanego dalej rozporządzeniem „Dublin III”). |
2 |
Wniosek ten został złożony w ramach sporu między Adilem Hassanem, obywatelem irackim, a préfet du Pas-de-Calais (prefektem Pas-de-Calais, Francja) dotyczącego zgodności z prawem decyzji, w której nakazano przekazanie A. Hassana do Niemiec. |
Ramy prawne
Prawo Unii
Rozporządzenie (UE) nr 603/2013
3 |
Zgodnie z motywem 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 603/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania odcisków palców w celu skutecznego stosowania rozporządzenia (UE) nr 604/2013 w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca oraz w sprawie występowania o porównanie z danymi Eurodac przez organy ścigania państw członkowskich i Europol na potrzeby ochrony porządku publicznego, oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1077/2011 ustanawiające Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (Dz.U. 2013, L 180, s. 1): „Do celów stosowania rozporządzenia [Dublin III] konieczne jest ustalanie tożsamości osób ubiegających się o ochronę międzynarodową oraz osób zatrzymanych w związku z nielegalnym przekroczeniem granic zewnętrznych Unii. W celu skutecznego stosowania rozporządzenia [Dublin III], w szczególności jego art. 18 ust. 1 lit. b) i d), pożądane jest również umożliwienie każdemu z państw członkowskich sprawdzenia, czy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec uznany za pozostającego nielegalnie na jego terytorium wystąpił o udzielenie ochrony międzynarodowej w innym państwie członkowskim”. |
4 |
Artykuł 1 ust. 1 rozporządzenia nr 603/2013 stanowi: „Niniejszym ustanawia się system o nazwie Eurodac, którego celem jest pomoc w ustalaniu, które państwo członkowskie, zgodnie z rozporządzeniem [Dublin III], odpowiada za rozpatrywanie wniosków o ochronę międzynarodową złożonych w państwie członkowskim przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, a także ułatwianie w inny sposób stosowania rozporządzenia [Dublin III] na warunkach określonych w niniejszym rozporządzeniu”. |
5 |
Artykuł 9 ust. 1 rozporządzenia nr 603/2013 stanowi: „Każde państwo członkowskie niezwłocznie pobiera odciski wszystkich palców od każdej osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową w wieku co najmniej 14 lat oraz najszybciej jak to możliwe i nie później niż 72 godziny po złożeniu przez nią wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej określonego w art. 20 ust. 2 rozporządzenia [Dublin III] […]”. |
Rozporządzenie Dublin III
6 |
Motywy 4, 5, 9 i 19 rozporządzenia Dublin III stanowią:
[…]
[…]
|
7 |
Artykuł 3 rozporządzenia Dublin III, zatytułowany „Rozpatrywanie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej”, w ust. 1 stanowi: „Państwa członkowskie rozpatrują każdy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej złożony przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który składa wniosek na terytorium jednego z nich, w tym na granicy lub w strefach tranzytowych. Wniosek jest rozpatrywany przez jedno państwo członkowskie, którym jest państwo, które kryteria wymienione w rozdziale III wskazują jako odpowiedzialne”. |
8 |
Artykuł 5 wspomnianego rozporządzenia stanowi: „1. Aby ułatwić ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego, państwo członkowskie dokonujące takiego ustalenia przeprowadza indywidualną rozmowę z wnioskodawcą […]. 2. Można odstąpić od przeprowadzania indywidualnej rozmowy, jeśli: […]
3. Indywidualna rozmowa przeprowadzana jest w odpowiednim czasie, a w każdym razie przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o przekazaniu wnioskodawcy do odpowiedzialnego państwa członkowskiego na mocy art. 26 ust. 1. […]”. |
9 |
Artykuł 18 tego rozporządzenia, zatytułowany „Obowiązki odpowiedzialnego państwa członkowskiego”, w ust. 1 stanowi: „Odpowiedzialne państwo członkowskie na podstawie niniejszego rozporządzenia jest zobowiązane do:
|
10 |
Zgodnie z art. 19 rozporządzenia Dublin III: „1. W przypadku gdy państwo członkowskie wydaje wnioskodawcy dokument pobytu, obowiązki określone w art. 18 ust. 1 przechodzą na to państwo członkowskie. 2. Obowiązki określone w art. 18 ust. 1 wygasają, w przypadku gdy odpowiedzialne państwo członkowskie jest w stanie wykazać, kiedy otrzyma wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), że zainteresowana osoba opuściła terytorium państw członkowskich na okres co najmniej trzech miesięcy, chyba że jest ona w posiadaniu ważnego dokumentu pobytu wydanego przez odpowiedzialne państwo członkowskie. […] 3. Obowiązki określone w art. 18 ust. 1 lit. c) i d) wygasają, w przypadku gdy odpowiedzialne państwo członkowskie jest w stanie wykazać, kiedy otrzyma wniosek o wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), że zainteresowana osoba opuściła terytorium państw członkowskich zgodnie z decyzją o odesłaniu lub decyzją o wydaleniu wydaną w następstwie wycofania lub odrzucenia wniosku. […]”. |
11 |
Zgodnie z art. 21 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia: „W przypadku gdy państwo członkowskie, w którym został złożony wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, uznaje, że inne państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku, może, tak szybko jak to możliwe, i w każdym przypadku w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku w rozumieniu art. 20 ust. 2 zwrócić się do innego państwa członkowskiego o przejęcie wnioskodawcy”. |
12 |
Artykuł 22 wspomnianego rozporządzenia stanowi: „1. Państwo członkowskie, do którego został skierowany wniosek, przeprowadza niezbędne czynności sprawdzające i podejmuje decyzję w sprawie wniosku o przejęcie osoby ubiegającej się o azyl w terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania tego wniosku. […] 7. Brak podjęcia działań w terminie dwóch miesięcy, wymienionym w ust. 1, oraz w terminie jednego miesiąca, wymienionym w ust. 6, jest równoznaczny z akceptacją wniosku i pociąga za sobą obowiązek przejęcia danej osoby, w tym obowiązek poczynienia odpowiednich przygotowań do jej przybycia”. |
13 |
Zgodnie z art. 24 tego rozporządzenia: „1. W przypadku gdy państwo członkowskie, na terytorium którego przebywa bez dokumentu pobytu osoba, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. b), c) lub d), i w którym nie złożono nowego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, uzna, że odpowiedzialne jest inne państwo członkowskie zgodnie z art. 20 ust. 5) i art. 18 ust. 1 lit. b), c) lub d), może ono zwrócić się do tego innego państwa członkowskiego o wtórne przejęcie tej osoby. 2. Na zasadzie odstępstwa od art. 6 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich [(Dz.U. 2008, L 348, s. 98)], w przypadku gdy państwo członkowskie, na terytorium którego dana osoba przebywa bez dokumentu pobytu, zdecyduje się na wyszukiwanie w systemie Eurodac […], wniosek o wtórne przejęcie osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. b) lub c) niniejszego rozporządzenia lub o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia i której wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej nie został odrzucony w drodze ostatecznej decyzji, składany jest najszybciej jak to jest możliwe, a w każdym przypadku w terminie dwóch miesięcy od uzyskania trafienia w systemie Eurodac […]. […] 5. Wniosek o wtórne przejęcie osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. b), c) lub d), składany jest przy wykorzystaniu standardowego formularza i zawiera dowody lub poszlaki zgodnie z dwoma wykazami, o których mowa w art. 22 ust. 3, lub odpowiednie fragmenty oświadczeń złożonych przez tę osobę, umożliwiające organom państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek, sprawdzenie, czy jest ono odpowiedzialnym państwem członkowskim na podstawie kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu. […]”. |
14 |
Artykuł 25 rozporządzenia Dublin III stanowi: „1. Państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, jest zobowiązane do przeprowadzenia niezbędnych czynności sprawdzających i wydaje decyzję w sprawie wniosku o wtórne przejęcie zainteresowanej osoby tak szybko, jak to możliwe, a w każdym przypadku nie później niż jeden miesiąc od daty otrzymania wniosku. Jeżeli wniosek oparty jest na danych pochodzących z systemu Eurodac, termin ten ulega skróceniu do dwóch tygodni. 2. Brak podjęcia działań w terminie jednego miesiąca lub dwóch tygodni, wymienionych w ust. 1, jest równoznaczny z akceptacją wniosku i pociąga za sobą obowiązek wtórnego przejęcia zainteresowanej osoby, w tym obowiązek poczynienia odpowiednich przygotowań do jej przybycia”. |
15 |
Artykuł 26 tego rozporządzenia, zatytułowany „Powiadomienie o decyzji o przekazaniu”, stanowi: „1. W przypadku gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, zgadza się na przejęcie lub wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), wnioskujące państwo członkowskie powiadamia zainteresowaną osobę o decyzji o przekazaniu jej do odpowiedzialnego państwa członkowskiego oraz, w odpowiednich przypadkach, o nierozpatrywaniu jej wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej […]. 2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, zawiera informację na temat dostępnych środków zaskarżenia, w tym na temat prawa do wnioskowania w stosownych przypadkach o zawieszenie przekazania, oraz zawiera informację o terminach wniesienia takich środków zaskarżenia oraz terminu przeprowadzenia przekazania, a także, w razie potrzeby informacje na temat miejsca i terminu, w których zainteresowana osoba powinna się stawić, jeżeli podróżuje do odpowiedzialnego państwa członkowskiego we własnym zakresie. […]”. |
16 |
Artykuł 27 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Środki zaskarżenia”, stanowi: „1. Wnioskodawca lub inna osoba, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), ma prawo wniesienia do sądu skutecznego środka zaskarżenia w formie odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie, z powodów faktycznych lub prawnych, decyzji o przekazaniu. 2. Państwa członkowskie zapewniają zainteresowanej osobie rozsądny termin na skorzystanie z prawa do wniesienia skutecznego środka zaskarżenia na mocy ust. 1. 3. Na użytek odwołań lub wniosków o ponowne rozpoznanie dotyczących decyzji o przekazaniu, państwa członkowskie określają w swoim prawie krajowym, że:
4. Państwa członkowskie mogą postanowić, że właściwe organy, działając z urzędu, mogą podjąć decyzję o zawieszeniu wykonania decyzji o przekazaniu do czasu rozstrzygnięcia odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie. […]”. |
17 |
Artykuł 28 tego rozporządzenia, zatytułowany „Zatrzymanie [Umieszczenie w ośrodku detencyjnym]”, stanowi: „1. Państwa członkowskie nie stosują wobec żadnej osoby zatrzymania [umieszczenia w ośrodku detencyjnym] tylko z tego powodu, że podlega ona procedurze ustanowionej w niniejszym rozporządzeniu. 2. Jeżeli istnieje znaczne ryzyko ucieczki danej osoby, państwa członkowskie mogą ją zatrzymać w celu zabezpieczenia przekazania zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, na podstawie indywidualnej oceny i tylko wtedy, gdy takie zatrzymanie [umieszczenie w ośrodku detencyjnym] jest proporcjonalne oraz nie można skutecznie zastosować innych, łagodniejszych środków przymusu. 3. Zatrzymanie [Umieszczenie w ośrodku detencyjnym] powinno następować na możliwie najkrótszy okres i trwać nie dłużej niż jest to rzeczywiście niezbędne do przeprowadzenia wymaganych postępowań administracyjnych z należytą starannością do momentu przeprowadzenia przekazania na mocy niniejszego rozporządzenia. Jeżeli osoba została zatrzymana na podstawie niniejszego artykułu, termin złożenia wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie nie przekracza jednego miesiąca, od chwili kiedy złożony został wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej. Państwo członkowskie prowadzące postępowanie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem zwraca się w takich przypadkach o szybką odpowiedź. Odpowiedź taka jest udzielana w terminie dwóch tygodni od wpływu wniosku. Brak odpowiedzi w terminie dwóch tygodni jest równoznaczny z akceptacją wniosku i pociąga za sobą obowiązek przejęcia lub wtórnego przejęcia danej osoby, w tym obowiązek poczynienia odpowiednich przygotowań do jej przybycia. […]”. |
18 |
Artykuł 29 ust. 1 i 2 rozporządzenia Dublin III stanowi: „1. Przekazanie osoby ubiegającej się o azyl lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), z wnioskującego państwa członkowskiego do odpowiedzialnego państwa członkowskiego jest przeprowadzane zgodnie z prawem krajowym wnioskującego państwa członkowskiego, po konsultacjach między zainteresowanymi państwami członkowskimi, tak szybko, jak to jest praktycznie możliwe, a najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy od wyrażenia zgody na złożony przez inne państwo członkowskie wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby lub od ostatecznej decyzji w sprawie odwołania się lub ponownego rozpoznania, w przypadku gdy mają one skutek zawieszający, zgodnie art. 27 ust. 3. […] 2. W przypadku gdy nie dokonano przekazania w terminie sześciomiesięcznym, odpowiedzialne państwo członkowskie zostaje zwolnione z obowiązku przejęcia lub wtórnego przejęcia zainteresowanej osoby, a odpowiedzialność zostaje przeniesiona na wnioskujące państwo członkowskie. Termin ten może być przedłużony do maksymalnie jednego roku, jeżeli przekazania nie można było przeprowadzić w związku z uwięzieniem zainteresowanej osoby lub do maksymalnie osiemnastu miesięcy, jeżeli zainteresowana osoba uciekła”. |
Rozporządzenie (WE) nr 1560/2003
19 |
Artykuł 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1560/2003 z dnia 2 września 2003 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 ustanawiającego kryteria i mechanizmy określania państwa członkowskiego właściwego dla rozpatrywania wniosku o azyl, złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego (Dz.U. 2003, L 222, s. 3, zwanego dalej „rozporządzeniem wykonawczym”), zatytułowany „Rozpatrywanie wniosków o przyjęcie z powrotem”, stanowi: „Jeżeli wniosek jest oparty na danych dostarczonych przez jednostkę centralną Eurodac i sprawdzonych przez wnioskujące państwo członkowskie […], państwo członkowskie, do którego kierowany jest wniosek, uznaje swoją właściwość, chyba że przeprowadzone postępowanie sprawdzające wykaże, że jego zobowiązania wygasły na podstawie art. [20 ust. 5 akapit drugi lub art. 19 ust. 1, 2 lub 3 rozporządzenia Dublin III]. Wygaśnięcie zobowiązań może być oparte tylko na podstawie dowodów materialnych lub uzasadnionych i sprawdzalnych oświadczeń osoby ubiegającej się o azyl”. |
20 |
Zgodnie z art. 6 rozporządzenia wykonawczego, zatytułowanym „Odpowiedź pozytywna”: „Jeżeli państwo członkowskie uznaje swoją właściwość, odpowiedź stwierdza to, określając przepisy [rozporządzenia Dublin III], które służą jako podstawa, oraz zawiera praktyczne szczegóły dotyczące późniejszego przekazania, takie jak dane kontaktowe organu administracyjnego lub osoby kontaktowej”. |
Prawo francuskie
21 |
Artykuł L. 512‑1 pkt III akapit pierwszy code de l’entrée et du séjour des étrangers et du droit d’asile (kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu, w brzmieniu obowiązującym w okresie zaistnienia okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym) stanowi: „W wypadku umieszczenia w ośrodku detencyjnym zgodnie z art. L. 551‑1 cudzoziemiec może wnieść do prezesa tribunal administratif (sądu administracyjnego) o uchylenie obowiązku opuszczenia terytorium francuskiego i powiązanych z tym obowiązkiem, w danym wypadku, decyzji odmawiającej terminu na dobrowolny wyjazd, decyzji wskazującej państwo przeznaczenia i decyzji o zakazie powrotu na terytorium francuskie lub zakazie poruszania się po terytorium Francji, w terminie 48 godzin od ich doręczenia, gdy decyzje te doręczono wraz z decyzją o umieszczeniu w ośrodku detencyjnym […]”. |
22 |
Artykuł L. 551–1 akapit pierwszy tego kodeksu ma następujące brzmienie: „W wypadkach określonych w art. L. 561‑2 pkt I ppkt 1–7 cudzoziemiec, który nie przedstawił gwarancji faktycznego stawienia się, tak aby zapobiec ryzyku określonemu w art. L. 511‑1 pkt II ppkt 3, może być umieszczony w ośrodku detencyjnym przez organ administracyjny […] na okres 48 godzin”. |
23 |
Artykuł L. 561‑2 pkt I wspomnianego kodeksu stanowi: „Organ administracyjny może przyjąć decyzję o wyznaczeniu miejsca pobytu w odniesieniu do cudzoziemca niemogącego opuścić natychmiast terytorium francuskiego, lecz którego wydalenie jest racjonalnie prawdopodobne, gdy ten cudzoziemiec:
[…]
[…]”. |
24 |
Artykuł L. 742‑1 kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu, zawarty w rozdziale II, zatytułowanym „Procedura ustalenia państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu”, w księdze VII tego kodeksu, sam zatytułowany „Prawo azylu”, w akapicie pierwszym stanowi: „Jeżeli organ administracyjny stwierdził, że do rozpatrzenia wniosku o udzielenie azylu właściwe jest inne państwo, do którego organ ten zamierza skierować wniosek, cudzoziemiec korzysta z prawa do pozostania na terytorium Francji do chwili zakończenia postępowania w sprawie ustalenia państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie jego wniosku, a w odpowiednim wypadku – do chwili jego faktycznego przekazania do tego państwa”. |
25 |
Artykuł L. 742–3 wspomnianego kodeksu stanowi: „Z zastrzeżeniem L. 742‑1 akapit drugi, cudzoziemiec, co do którego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu odpowiedzialne jest inne państwo, może zostać przekazany do państwa odpowiedzialnego za to rozpatrzenie. W każdym przypadku przekazanie wymaga pisemnej decyzji zawierającej uzasadnienie, wydanej przez organ administracji. Zainteresowanego powiadamia się o tej decyzji. W decyzji wskazuje się informacje o środkach i terminach zaskarżenia, a także o prawie zawiadomienia lub spowodowania zawiadomienia konsulatu, pełnomocnika lub jakiejkolwiek wybranej przez zainteresowanego osoby […]”. |
26 |
Artykuł L. 742‑4 pkt I kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu stanowi: „Cudzoziemiec, co do którego wydano wspomnianą w art. L. 742‑3 decyzję o przekazaniu, w terminie 15 dni od powiadomienia o tej decyzji może wnieść o jej uchylenie do prezesa tribunal administratif (sądu administracyjnego). Prezes lub wyznaczony przez niego sędzia […] orzeka w terminie 15 dni od wniesienia sprawy. […]”. |
27 |
Zgodnie z art. L. 742‑5 tego kodeksu: „Artykuły L. 551‑1 i L. 561‑2 mają zastosowanie do cudzoziemca, co do którego wydano decyzję o przekazaniu, od chwili powiadomienia go o tej decyzji. Decyzja o przekazaniu nie podlega wykonaniu z urzędu ani przed upływem terminu 15 dni lub przed upływem terminu 48 godzin, gdy decyzję o umieszczeniu w ośrodku detencyjnym przyjętą zgodnie z art. L. 551‑1 lub decyzję o wyznaczeniu miejsca pobytu przyjętą zgodnie z art. L. 561‑2 doręczono wraz z decyzją o przekazaniu, ani przed wydaniem orzeczenia przez tribunal administratif (sąd administracyjny), jeśli wniesiono do niego sprawę”. |
Spór w postępowaniu głównym i pytanie prejudycjalne
28 |
W dniu 26 listopada 2016 r. Adil Hassan został przesłuchany przez straż graniczną z Pas-de-Calais (Francja), gdy znajdował się w obszarze o ograniczonym dostępie w terminalu portowym w Calais (Francja). Przeprowadzone przez wspomnianą straż poszukiwanie w systemie Eurodac ujawniło, że organy niemieckie pobrały jego odciski palców w dniach 7 listopada i 14 grudnia 2015 r. i że wniósł on wówczas o udzielenie ochrony międzynarodowej w Niemczech, nie składając jednak takiego wniosku we Francji. |
29 |
W tym samym dniu, w którym A. Hassana przesłuchano oraz zweryfikowano w systemie Eurodac, prefekt Pas-de-Calais wystąpił do organów niemieckich o wtórne przejęcie A. Hassana i jednocześnie postanowił o przekazaniu go do Niemiec oraz umieszczeniu w administracyjnym ośrodku detencyjnym. Decyzję tę doręczono A. Hassanowi w tym samym dniu. |
30 |
Adil Hassan zaskarżył środek polegający na umieszczeniu go w administracyjnym ośrodku detencyjnym przed juge des libertés et de la détention du tribunal de grande instance de Lille (sędzią ds. wolności i zatrzymań przy sądzie okręgowym w Lille, Francja) na podstawie art. L. 512‑1 pkt III kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu. Postanowieniem z dnia 29 listopada 2016 r. sędzia ten nakazał uchylenie tego środka. |
31 |
Adil Hassan wniósł ponadto skargę ze skutkiem zawieszającym przed tribunal administratif de Lille (sądem administracyjnym w Lille, Francja) przeciwko decyzji z dnia 26 listopada 2016 r. w zakresie, w jakim nakazano w niej przekazanie do Niemiec. |
32 |
W ramach tej ostatniej skargi A. Hassan podnosi między innymi, że wspomniana decyzja narusza art. 26 rozporządzenia Dublin III, ponieważ wydano i doręczono mu ją, zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, w tym przypadku Republika Federalna Niemiec, w sposób wyraźny lub dorozumiany odpowiedziało na wniosek organów francuskich dotyczący wtórnego przejęcia A. Hassana. |
33 |
Ze swej strony préfet du Pas-de-Calais podnosi, że ani art. 26, ani żaden przepis prawa krajowego nie stoją na przeszkodzie wydaniu przezeń, w chwili umieszczenia w ośrodku detencyjnym, decyzji o przekazaniu i że doręcza się ją zainteresowanemu, ponieważ ten ostatni może wnieść przeciwko tej decyzji określone w art. 27 rozporządzenia Dublin III środki zaskarżenia. Zdaniem préfet du Pas-de-Calais zgodnie z prawem krajowym ma on nawet obowiązek – aby mieć możliwość nakazania umieszczenia A. Hassana w ośrodku detencyjnym – uprzedniego wydania decyzji o przekazaniu, bez oczekiwania na odpowiedź państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek. W każdym razie przekazania nie można przeprowadzić, zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyrazi zgodę na wtórne przejęcie zainteresowanego. |
34 |
W tym względzie sąd odsyłający wskazuje, że préfet du Pas-de-Calais nie był zobowiązany do przyjęcia decyzji o przekazaniu, aby móc nakazać umieszczenie A. Hassana w administracyjnym ośrodku detencyjnym, ponieważ takie umieszczenie w ośrodku detencyjnym przewidziano w art. 28 rozporządzenia Dublin III, który to przepis ma bezpośrednie zastosowanie. Sąd odsyłający stwierdza jednak, że w prawie krajowym, na którym oparł się préfet du Pas-de-Calais w celu przyjęcia wspomnianej decyzji o przekazaniu, nie zakazano przyjęcia takiej decyzji jednocześnie z decyzją o umieszczeniu w ośrodku detencyjnym. Sąd odsyłający dąży zatem do ustalenia, czy taka praktyka administracyjna jest zgodna z art. 26 rozporządzenia Dublin III. |
35 |
Sąd odsyłający podkreśla, że sądy krajowe przedstawiają odmienne stanowiska w tym względzie, wyjaśniając, iż niektóre sądy administracyjne są zdania, że decyzja o przekazaniu może zostać przyjęta i doręczona zainteresowanej osobie przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, podczas gdy inne sądy są zdania, że przed przyjęciem i doręczeniem takiej decyzji wnioskujące państwo członkowskie powinno oczekiwać na wynik określonej w art. 20–25 rozporządzenia Dublin III procedury ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego. |
36 |
Ze swej strony sąd odsyłający jest zdania, że zarówno literalne brzmienie różnych wersji językowych art. 26 rozporządzenia Dublin III, jak i celowościowa wykładnia wspomnianego przepisu oraz przepisów, w których kontekst on się wpisuje, przemawiają na rzecz tego drugiego sposobu wykładni, co potwierdza ponadto rozpatrzenie prac przygotowawczych dotyczących rozporządzenia Dublin III. |
37 |
Sąd odsyłający uściśla jednak, że przyjęcie i powiadomienie o decyzji o przekazaniu przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, nie stoi na przeszkodzie skutecznemu zaskarżeniu przez zainteresowaną osobę owej decyzji przed sądem właściwym w ramach odwołania mającego zawieszający skutek, zgodnie z art. 27 rozporządzenia Dublin III. Gdyby okazało się, że państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, nie jest odpowiedzialne w świetle kryteriów określonych w rozporządzeniu, decyzja o przekazaniu mogłaby wówczas zostać uchylona. |
38 |
W tych okolicznościach tribunal administratif de Lille (sąd administracyjny w Lille) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym: „Czy przepisy art. 26 rozporządzenia [Dublin III] stoją na przeszkodzie temu, aby właściwe organy państwa członkowskiego występującego do innego państwa członkowskiego, uznawanego przez występujące państwo za państwo odpowiedzialne na podstawie kryteriów określonych w [tym] rozporządzeniu, z wnioskiem o przejęcie lub wtórne przejęcie obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu ochrony międzynarodowej, co do którego nie wydano jeszcze ostatecznego rozstrzygnięcia, lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d) [wspomnianego] rozporządzenia, wydały decyzję o przekazaniu oraz powiadomiły o niej zainteresowanego przed zaakceptowaniem wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie przez państwo, do którego skierowano wniosek?”. |
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
39 |
Poprzez zadane pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie, które skierowało do innego państwa członkowskiego uznawanego przez nie za odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie kryteriów określonych w tym rozporządzeniu wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie osoby wskazanej w art. 18 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, przyjęło decyzję o przekazaniu i powiadomiło o niej wspomnianą osobę przed wyrażeniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyraźnej lub dorozumianej zgody dotyczącej tego wniosku. |
40 |
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa Unii należy uwzględniać nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część on stanowi (zob. podobnie wyroki: z dnia 20 grudnia 2017 r., Acacia i D’Amato, C‑397/16 i C‑435/16, EU:C:2017:992, pkt 31; a także z dnia 17 kwietnia 2018 r., Egenberger, C‑414/16, EU:C:2018:257, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo). |
41 |
W tym względzie, przede wszystkim co się tyczy brzmienia art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III, przepis ten stanowi, że w przypadku gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, zgadza się na przejęcie lub wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d) tego rozporządzenia, wnioskujące państwo członkowskie powiadamia zainteresowaną osobę o decyzji o przekazaniu jej do odpowiedzialnego państwa członkowskiego oraz, w odpowiednich przypadkach, o nierozpatrywaniu jej wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. |
42 |
Z samego brzmienia art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III wynika zatem – i to z prawie wszystkich wersji językowych, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 35 opinii – że powiadomienie o decyzji o przekazaniu zainteresowanej osoby może nastąpić jedynie i w konsekwencji po tym, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło pozytywnej odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie lub, w danym wypadku, po upływie terminów, w których państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, powinno udzielić odpowiedzi na ów wniosek, a brak odpowiedzi jest równoważny z akceptacją takiego wniosku, zgodnie z art. 22 ust. 7 i art. 25 ust. 2 rozporządzenia Dublin III. |
43 |
Samo brzmienie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III wskazuje zatem na to, że prawodawca Unii ustanowił ścisły porządek proceduralny między akceptacją wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, a powiadomieniem zainteresowanej osoby o decyzji o przekazaniu. |
44 |
Następnie co się tyczy kontekstu wspomnianego art. 26 ust. 1, należy zauważyć – jak wskazał rzecznik generalny w pkt 36 opinii – że we wniosku dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego kryteria i mechanizmy ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela kraju trzeciego lub bezpaństwowca [COM(2008) 820 final], który dotyczył przekształcenia rozporządzenia nr 343/2003 i doprowadził do przyjęcia rozporządzenia Dublin III, wskazano, że konieczne jest większe uściślenie procedury powiadomienia zainteresowanej osoby o decyzji o przekazaniu, aby zapewnić jej skuteczniejsze prawo do odwołania się od tej decyzji. |
45 |
Jak wynika z przedstawienia uzasadnienia wspomnianego wniosku dotyczącego rozporządzenia, uściślenia te powinny w szczególności dotyczyć momentu, formy i brzmienia powiadomienia o decyzjach o przekazaniu. Zaś art. 25 ust. 1 tego wniosku – obecnie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III – w którym zawarto wspomniane uściślenia, nie podlegał w toku procedury prawodawczej żadnej istotnej zmianie w tym względzie. |
46 |
A zatem z samego brzmienia art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III, rozpatrywanego w świetle kontekstu wspomnianego przepisu, wynika, że decyzja o przekazaniu może zostać doręczona zainteresowanej osobie dopiero po wyrażeniu przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, dorozumianej lub wyraźnej zgody na przejęcie lub wtórne przejęcie tej osoby (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 33). |
47 |
Ogólna systematyka rozporządzenia Dublin III potwierdza taki sposób wykładni. |
48 |
W tym względzie należy wskazać, że art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III zawarto w jego rozdziale VI, zatytułowanym „Postępowania w sprawie przejęcia i wtórnego przejęcia”, który zawiera przepisy uściślające kolejne etapy wspomnianych postępowań, a także szereg wiążących terminów przyczyniających się do określenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (zob. podobnie wyrok z dnia 25 października 2017 r., Shiri, C‑201/16, EU:C:2017:805, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo). |
49 |
Wspomniane postępowania w sprawie przejęcia i wtórnego przejęcia obligatoryjnie powinny być prowadzone zgodnie z regułami wymienionymi w szczególności we wspomnianym rozdziale VI (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo). |
50 |
A zatem z sekcji II i III rozdziału IV rozporządzenia Dublin III, dotyczących postępowań mających zastosowanie do wniosków o przejęcie i wtórne przejęcie, wynika, po pierwsze, że wnioskujące państwo członkowskie może zwrócić się do innego państwa członkowskiego, w danym wypadku, o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby, zgodnie, odpowiednio, z art. 21 ust. 1, art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia. |
51 |
Po drugie, państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, powinno – w danym wypadku zgodnie z art. 22 ust. 1 lub art. 25 ust. 1 rozporządzenia Dublin III – dokonać niezbędnych sprawdzeń w celu określenia, czy jest ono odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w świetle kryteriów zdefiniowanych w rozdziale III tego rozporządzenia, i w konsekwencji w terminach określonych w tych przepisach orzec w przedmiocie wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie. |
52 |
A zatem dopiero gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, dokonało wspomnianych sprawdzeń, można orzec w przedmiocie wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie i udzielić wnioskującemu państwu członkowskiemu odpowiedzi. W tym względzie odpowiedź pozytywna stanowi co do zasady akceptację przekazania zainteresowanej osoby, po której to akceptacji zgodnie z art. 29 rozporządzenia Dublin III zasadniczo następuje wykonanie wspomnianego przekazania (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 50). |
53 |
Artykuł 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III, który zawarto wraz z art. 27 tego rozporządzenia, dotyczącym środków zaskarżenia, w sekcji IV, zatytułowanej „Gwarancje proceduralne”, rozdziału VI wspomnianego rozporządzenia, ma zatem na celu – zobowiązując wnioskujące państwo członkowskie do powiadomienia zainteresowanej osoby o decyzji o przekazaniu – wzmocnienie ochrony praw tej osoby, zapewniając, w sytuacji gdy państwa członkowskie prowadzące postępowanie w sprawie przejęcia lub wtórnego przejęcia co do zasady porozumiały się w sprawie przekazania, powiadomienie tej osoby o całym uzasadnieniu leżącym u podstaw wspomnianej decyzji, w sposób umożliwiający tej osobie, w danym wypadku, zaskarżenie tej decyzji przed właściwym sądem i żądanie zawieszenia jej wykonania. |
54 |
Ogólna systematyka rozporządzenia Dublin III także przemawia zatem na rzecz wykładni art. 26 ust. 1 tego rozporządzenia, zgodnie z którą decyzja o przekazaniu może być doręczona zainteresowanej osobie, dopiero gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, zaakceptowało przejęcie lub wtórne przejęcie tej osoby. |
55 |
Podobna sytuacja ma miejsce w wypadku zamierzonego w rozporządzeniu Dublin III celu – wbrew temu, co twierdzi Komisja Europejska. |
56 |
W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału rozporządzenie Dublin III ma na celu określenie jasnej i skutecznej metody, opartej na obiektywnych i sprawiedliwych kryteriach – zarówno dla państw członkowskich, jak i dla zainteresowanych osób – umożliwiających szybkie ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego, aby zapewnić skuteczny dostęp do procedur udzielania ochrony międzynarodowej i nie naruszyć celu związanego z szybkim rozpatrywaniem wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej, zapewniając, zgodnie z motywem 19 wspomnianego rozporządzenia, ustanowiony na mocy wspomnianego rozporządzenia skuteczny środek zaskarżenia decyzji o przekazaniu (zob. podobnie wyroki: z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash, C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 42; z dnia 25 października 2017 r., Shiri, C‑201/16, EU:C:2017:805, pkt 31, 37 i przytoczone tam orzecznictwo). |
57 |
Ponadto Trybunał uściślił już, że prawodawca Unii nie zamierzał poświęcić ochrony sądowej osób wnioskujących o udzielenie ochrony międzynarodowej na rzecz wspomnianego wymogu szybkości (zob. podobnie wyroki: z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash, C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 57; z dnia 13 września 2017 r., Khir Amayry, C‑60/16, EU:C:2017:675, pkt 65). |
58 |
Co się tyczy skutecznej ochrony sądowej zapewnionej w szczególności na mocy art. 47 karty praw podstawowych, w art. 27 ust. 1 rozporządzenia Dublin III przewidziano, że osoba ubiegająca się o udzielenie ochrony międzynarodowej ma prawo wniesienia do sądu skutecznego środka zaskarżenia w formie odwołania od decyzji o przekazaniu lub wniosku o jej ponowne rozpoznanie, z powodów faktycznych lub prawnych. Takie odwołanie, którego zakresu nie należy interpretować zawężająco, powinno dotyczyć, po pierwsze, rozpatrzenia stosowania tego rozporządzenia – co się tyczy zarówno wdrożenia kryteriów wymienionych w jego rozdziale III, jak i poszanowania gwarancji proceduralnych określonych w szczególności w jego rozdziale VI – oraz po drugie, rozpatrzenia sytuacji faktycznej i prawnej w państwie członkowskim, do którego przekazano wnioskodawcę (zob. podobnie wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 26–28; z dnia 26 lipca 2017 r., Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, pkt 43, 47, 48; a także z dnia 25 października 2017 r., Shiri, C‑201/16, EU:C:2017:805, pkt 36, 37). |
59 |
W tym względzie, gdyby przyjąć założenie, że decyzja o przekazaniu powinna być doręczona zainteresowanej osobie przed udzieleniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie, mogłoby to skutkować tym, że aby zaskarżyć tę decyzję, osoba ta musiałaby wnieść odwołanie w terminie upływającym w chwili, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, powinno udzielić odpowiedzi, a nawet, tak jak w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym, przed udzieleniem owej odpowiedzi, ponieważ zgodnie z art. 27 ust. 2 rozporządzenia Dublin III państwa członkowskie powinny określić termin, w którym zainteresowana osoba może wykonać prawo do wniesienia skutecznego środka zaskarżenia, a jedyny nałożony w tym przepisie obowiązek dotyczy rozsądnego charakteru takiego terminu. |
60 |
W tych okolicznościach zainteresowana osoba byłaby w danym wypadku w sposób prewencyjny zobligowana – zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby – do wniesienia na podstawie art. 27 ust. 1 rozporządzenia Dublin III odwołania od decyzji o przekazaniu lub wniosku o ponowne rozpoznanie tej decyzji. Co więcej, Trybunał orzekł już, że takie odwołanie lub taki wniosek o ponowne rozpoznanie mogą zostać złożone, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło pozytywnej odpowiedzi na ów wniosek (zob. analogicznie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, pkt 60). |
61 |
Ponadto, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 46–48 opinii, zakres wskazanego w art. 27 ust. 1 rozporządzenia Dublin III prawa do wniesienia skutecznego środka zaskarżenia mógłby zostać ograniczony, ponieważ decyzja o przekazaniu przyjęta i doręczona zainteresowanej osobie, zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie, byłaby oparta jedynie na dowodach i poszlakach zebranych przez wnioskujące państwo członkowskie, a nie na dowodach i poszlakach pochodzących z państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, takich jak data udzielenia odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie lub brzmienie uzasadnienia akceptacji takiego wniosku, gdy wyraźnie udzielono odpowiedzi. |
62 |
Należy zaś podkreślić, podobnie jak rzecznik generalny w pkt 48 opinii, że takie dowody pochodzące z państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, mają szczególne znaczenie w ramach rozpatrywania odwołań lub wniosków o ponowne rozpoznanie złożonych przeciwko decyzji o przekazaniu przyjętej w następstwie postępowania w sprawie przejęcia, ponieważ państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, jest zobowiązane do zbadania swojej odpowiedzialności w sposób wyczerpujący w świetle kryteriów określonych w rozporządzeniu Dublin III oraz uwzględnienia informacji, które niekoniecznie są znane wnioskującemu państwu członkowskiemu (zob. podobnie wyrok z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash, C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 43). |
63 |
Należy także przypomnieć, że państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, może – nawet w wypadku uzyskania pozytywnego trafienia w systemie Eurodac – udzielić negatywnej odpowiedzi na wniosek o wtórne przejęcie, w szczególności gdy jest zdania, że jego odpowiedzialność ustała na mocy art. 19 lub art. 20 ust. 5 akapit drugi rozporządzenia Dublin III, co potwierdzono także w art. 4 rozporządzenia wykonawczego, a wnioskodawca powinien mieć możliwość powołania się na taką okoliczność w ramach odwołania (zob. w tym względzie wyrok z dnia 7 czerwca 2016 r., Karim, C‑155/15, EU:C:2016:410, pkt 26, 27). |
64 |
Ponadto co się tyczy wskazanej w pkt 33 niniejszego wyroku okoliczności, że w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym wykonanie decyzji o przekazaniu byłoby zawieszone do chwili udzielenia odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wystarczy wskazać, że w żadnym z przepisów rozporządzenia Dublin III nie przewidziano takiego zawieszenia. Wymienione w art. 27 ust. 3 i 4 tego rozporządzenia reguły dotyczące zawieszającego skutku środków zaskarżenia odnoszą się do możliwości zawieszenia decyzji o przekazaniu w okresie między datą wniesienia odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie a, najpóźniej, datą przyjęcia rozstrzygnięcia w przedmiocie wspomnianego odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie, a złożenie tych środków niekoniecznie skutkuje zawieszeniem decyzji o przekazaniu (zob. podobnie wyroki: z dnia 13 września 2017 r., Khir Amayry, C‑60/16, EU:C:2017:675, pkt 64, 68; z dnia 25 stycznia 2018 r., Hasan, C‑360/16, EU:C:2018:35, pkt 38). |
65 |
A zatem uznanie, że powiadomienie o takiej decyzji w rozumieniu art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III mogłoby nastąpić przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, skutkowałoby – w porządkach prawnych, w których w odróżnieniu od porządku prawnego rozpatrywanego w postępowaniu głównym nie przewidziano zawieszenia takiej decyzji przed udzieleniem wspomnianej odpowiedzi – narażeniem zainteresowanej osoby na ryzyko przekazania do tego państwa członkowskiego, zanim co do zasady wyraziło ono swoją zgodę. |
66 |
Co więcej, w zakresie, w jakim rozporządzenie Dublin III ma na celu, jak wspomniano w pkt 56 niniejszego wyroku, określenie jasnej i skutecznej metody ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu, nie można stwierdzić, że wykładnia art. 26 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia – w ramach którego to przepisu prawodawca zamierzał wzmocnić ochronę praw zainteresowanej osoby – może różnić się w zależności od uregulowań państw członkowskich, których dotyczy postępowanie w sprawie ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego. |
67 |
Zgodnie z taką samą logiką, co się tyczy faktu, że w prawie francuskim nie zezwolono na umieszczenie zainteresowanej osoby w administracyjnym ośrodku detencyjnym przed powiadomieniem jej o decyzji o przekazaniu, takie utrudnienie, które – jak potwierdził to sąd odsyłający – wynika wyłącznie z prawa krajowego, nie może podać w wątpliwość przedstawionej w pkt 46 niniejszego wyroku wykładni art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III. Z art. 28 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia wynika zresztą jasno, że państwa członkowskie są uprawnione do umieszczenia danych osób w ośrodku detencyjnym przed skierowaniem wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie do państwa członkowskiego, gdy spełniono określone w tym przepisie przesłanki, zaś powiadomienie o decyzji o przekazaniu nie stanowi zatem wstępnej przesłanki takiego umieszczenia (zob. podobnie wyroki: z dnia 15 marca 2017 r., Al Chodor, C‑528/15, EU:C:2017:213, pkt 25; a także z dnia 13 września 2017 r., Khir Amayry, C‑60/16, EU:C:2017:675, pkt 25–27, 30, 31). |
68 |
A zatem cel rozporządzenia Dublin III – nie podając w wątpliwość wskazanej w pkt 46 niniejszego wyroku wykładni – również przemawia na rzecz takiej wykładni. |
69 |
W tym kontekście zadane przez sąd odsyłający pytania dotyczą nie tylko momentu, w którym powinno nastąpić powiadomienie o decyzji o przekazaniu, lecz także momentu, w którym należy przyjąć taką decyzję. |
70 |
W tym względzie jest prawdą, że brzmienie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III odnosi się do powiadomienia o decyzji o przekazaniu, a nie do przyjęcia tej decyzji. Jednakże art. 5 ust. 2 lit. b) i art. 5 ust. 3 tego rozporządzenia – w których uściślono, odpowiednio, przesłanki odstąpienia przez państwo członkowskie dokonujące ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego od przeprowadzenia rozmowy z wnioskodawcą, a także okres przeprowadzenia owej rozmowy – stanowią, że taka rozmowa lub wszelka inna możliwość przedstawienia przez wnioskodawcę istotnych informacji powinny mieć miejsce przed przyjęciem decyzji o przekazaniu, zgodnie ze wspomnianym art. 26 ust. 1. |
71 |
Ponadto należy wskazać, że zgodnie z art. 26 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia Dublin III decyzja o przekazaniu zawiera informację na temat dostępnych środków zaskarżenia, w tym na temat prawa do wnioskowania w stosownych przypadkach o zawieszenie przekazania, oraz zawiera informację o terminach wniesienia takich środków zaskarżenia i o terminie przeprowadzenia przekazania, a także zawiera, w razie potrzeby, informacje na temat miejsca i terminu, w których zainteresowana osoba powinna się stawić, jeżeli podróżuje do odpowiedzialnego państwa członkowskiego we własnym zakresie. |
72 |
Takie informacje zależą zaś co do zasady, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 44 opinii, zarówno od momentu, w którym państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udziela odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie, jak i od brzmienia wspomnianej odpowiedzi, zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w art. 6 rozporządzenia wykonawczego, gdy przyjęto wyraźną decyzję. |
73 |
W każdym wypadku na decyzję o przekazaniu nie można się powołać wobec zainteresowanej osoby przed doręczeniem jej tej decyzji, a moment, w którym owo powiadomienie powinno nastąpić – jak wynika z powyższych rozważań – został uściślony w art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III. Z powyższego wynika, że przyjęcie takiej decyzji przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek – nawet jeśli powiadomienie o tej decyzji miałoby miejsce po udzieleniu odpowiedzi – nie przyczynia się ani do realizacji celu związanego z szybkością rozpatrywania wniosków o udzielnie ochrony międzynarodowej, ani do realizacji celu polegającego na zapewnieniu skutecznej ochrony sądowej praw wspomnianej osoby, ponieważ złożenie odwołania od decyzji o przekazaniu koniecznie następuje po powiadomieniu o tej decyzji (zob. w tym względzie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 54). |
74 |
W tych okolicznościach art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III stoi również na przeszkodzie przyjęciu decyzji o przekazaniu przed udzieleniem wyraźnej lub dorozumianej odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie. |
75 |
Z wszystkich powyższych rozważań wynika, że art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie, które skierowało do innego państwa członkowskiego uznawanego przez nie za odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie kryteriów określonych w tym rozporządzeniu wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie osoby wskazanej w art. 18 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, przyjęło decyzję o przekazaniu i powiadomiło o niej wspomnianą osobę przed wyrażeniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyraźnej lub dorozumianej zgody dotyczącej tego wniosku. |
W przedmiocie kosztów
76 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. |
Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje: |
Artykuł 26 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie, które skierowało do innego państwa członkowskiego uznawanego przez nie za odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie kryteriów określonych w tym rozporządzeniu wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie osoby wskazanej w art. 18 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, przyjęło decyzję o przekazaniu i powiadomiło o niej wspomnianą osobę przed wyrażeniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyraźnej lub dorozumianej zgody dotyczącej tego wniosku. |
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: francuski.