This document is an excerpt from the EUR-Lex website
Document 52014DC0086
COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT, THE COUNCIL, THE EUROPEAN ECONOMIC AND SOCIAL COMMITTEE AND THE COMMITTEE OF THE REGIONS A European Strategy for more Growth and Jobs in Coastal and Maritime Tourism
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Europejska Strategia na rzecz większego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w turystyce przybrzeżnej i morskiej
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Europejska Strategia na rzecz większego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w turystyce przybrzeżnej i morskiej
/* COM/2014/086 final */
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Europejska Strategia na rzecz większego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia w turystyce przybrzeżnej i morskiej /* COM/2014/086 final */
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I
KOMITETU REGIONÓW Europejska strategia na rzecz wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia w turystyce przybrzeżnej i morskiej 1. WPROWADZENIE W 2012 r. w Europie odnotowano 534
mln przyjazdów turystów, co oznacza przyrost w stosunku do 2011 r. o 17 mln i
stanowi 52 % wszystkich przyjazdów w międzynarodowym ruchu
turystycznym na świecie. Przychody wytworzone przez turystykę
przyjazdową wyniosły 356 mld EUR, co stanowi 43 % wartości
w skali światowej[1].
W 2013 r. łączna liczba noclegów w obiektach turystycznych w 28
państwach UE osiągnęła rekordowa liczbę 2,6 mld, czyli
o 1,6 % więcej niż w 2012 r.[2].
Turystyka jest niewątpliwie ważnym obszarem działalności
gospodarczej, szczególnie w wielu regionach morskich i przybrzeżnych.
Jednakże zmiany zachodzące w gospodarce światowej mają
wpływ na ten sektor i powodują istotne zmiany w zachowaniach turystów
i krajach ich pochodzenia. W swoim komunikacie z 2010 r.[3] Komisja ogłosiła
strategię na rzecz zrównoważonej turystyki przybrzeżnej i
morskiej[4].
Parlament Europejski, Rada, Komitet Regionów i Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny z zadowoleniem przyjęły ten wniosek oraz
podkreśliły konieczność wspólnego działania. Konsultacje
społeczne, które odbyły się w 2012 r., dały solidną
podstawę do podjęcia konkretnej inicjatywy na poziomie UE[5]. Ponadto w komunikacie z 2012 r.[6] wymieniono
turystykę przybrzeżną i morską jako jeden z pięciu
obszarów zainteresowania służących zapewnieniu
zrównoważonego wzrostu i miejsc pracy w „niebieskiej gospodarce”. W
sprawozdaniu z 2013 r. w sprawie „niebieskiego wzrostu”[7] Parlament Europejski z
zadowoleniem przyjął te europejskie ramy oraz zalecił szereg
działań w celu ożywienia sektora i wsparcia rozwoju
zrównoważonej turystyki na obszarach przybrzeżnych. Sektor turystyki rozwija
się i stoi obecnie przed wyzwaniem wykorzystania swojego potencjału w
sposób przynoszący korzyści gospodarcze w sposób zrównoważony. W
niniejszym komunikacie proponuje się wspólne rozwiązania dla
wielorakich wyzwań z zamiarem wykorzystania atutów Europy oraz
umożliwienia wniesienia znaczącego wkładu w realizację
celów strategii „Europa 2020” na rzecz inteligentnego, trwałego i
sprzyjającego włączeniu społecznemu wzrostu gospodarczego. 2. Sektor charakteryzujący
się możliwościami wzrostu i potencjałem w zakresie rynku
pracy Europa jest kontynentem
morskim, którego linia brzegowa rozciąga się od Arktyki do Morza
Śródziemnego i od Atlantyku do Morza Czarnego.
Jej baseny morskie i regiony przybrzeżne stanowią jedyne w
swoim rodzaju źródło bogactwa przyrodniczego i kulturowego. Turystyka
przybrzeżna i morska jest największą formą
działalności morskiej w Europie i jest ściśle
powiązana z wieloma innymi obszarami gospodarki. Sektor ten daje
zatrudnienie prawie 3,2 mln ludzi, którzy wytwarzają łącznie 183
mld EUR wartości dodanej brutto[8],
i przedstawia sobą ponad jedną trzecią gospodarki morskiej.
Więcej niż cztery z dziewięciu noclegów w obiektach noclegowych
w UE przypadają na obszary przybrzeżne[9].
W 2012 r. tylko rejsy wycieczkowe przyniosły bezpośredni obrót w
wysokości 15,5 mld EUR i dały zatrudnienie 330 tys. osób. W portach
europejskich odnotowano przyjazdy 29,3 mln pasażerów, co oznaczało
wzrost o 75 % w porównaniu z 2006 r.[10].
Połowa europejskich miejsc pracy w turystyce przybrzeżnej i
wartości dodanej zlokalizowana jest na wybrzeżach Morza
Śródziemnego, ale udział regionów atlantyckich, bałtyckich i
czarnomorskich także jest znaczący. Przyciągając ponad
jedną trzecią wszystkich podmiotów gospodarczych w sektorze turystyki
w Europie, obszary przybrzeżne są ważne dla wzrostu
gospodarczego i zatrudnienia, w szczególności dla osób młodych, ze
względu na fakt, że 45 % pracowników turystyki mieści
się w przedziale wiekowym 16–35 lat[11].
Jednakże wiele małych i średnich przedsiębiorstw, które
tworzą ten sektor, boryka się z różnorodnymi wyzwaniami i nie
może odpowiednio wykorzystać swego potencjału
działając w pojedynkę. Niezwykle istotne jest zatem zajęcie
się transgranicznymi problemami na poziomie UE, wspieranie współpracy
i wymiany sprawdzonych rozwiązań, w tym poprzez promowanie
strategicznego partnerstwa międzyregionalnego i międzynarodowego.
Konieczne jest ustanowienie wspólnych europejskich ram, aby podnieść
wartość działań na wszystkich poziomach oraz pomóc w
przezwyciężeniu trudności. 3. Wyzwania i nowe ramy dla
turystyki przybrzeżnej i morskiej w Europie W tym rozdziale
skoncentrowano się się na wyzwaniach, które trzeba podjąć,
i zaproponowano strategię wspierającą zrównoważony rozwój i
konkurencyjność sektora, które ma być wdrażana przez
Komisję, państwa członkowskie, władze regionalne i lokalne,
podmioty prywatne i inne zainteresowane strony. 3.1. Pobudzanie wydajności i
konkurencyjności Podnoszenie
poziomu wiedzy Hamulcem dla
wszelkich ekonomicznych ocen sektora jest brak danych i niski poziom ich
porównywalności, zarówno na szczeblu lokalnym, jak i na szczeblu
poszczególnych basenów morskich i na poziomie europejskim. Pomimo pewnych
postępów poczynionych w ostatnich latach[12]
istnieje potrzeba określenia i wyeliminowania luki w zakresie danych w
celu poprawy planowania i zarządzania miejscami turystycznymi. Konkretne
wskaźniki są potrzebne do poprawy spójności i
porównywalności statystyki dotyczącej turystyki przybrzeżnej i
morskiej w Europie i poza jej granicami. Przeciwdziałanie
zmienności popytu Popyt
w turystyce[13]
zmienia się znacznie ze względu na zmieniającą się
sytuację gospodarczą, finansową i polityczną. Średnie
wydatki na noc maleją od połowy lat pierwszej dekady XXI w., a w
latach 2011–2020 spodziewany jest dalszy spadek wydatków rocznych o 9 %.
Ta tendencja w szczególności dotyka gospodarek obszarów
przybrzeżnych, gdyż ich głównymi podmiotami są MŚP i
mikroprzedsiębiorstwa[14].
Ponadto spadek kosztów transportu spowodował wzrost konkurencji
między wybrzeżami europejskimi i tanimi miejscami przeznaczenia na
całym świecie, zwiększając zmienność popytu.
Lokalne miejsca przeznaczenia tracą swoją przewagę komparatywną
i często walczą o przyciągnięcie zarówno tradycyjnego, jak i
nowego popytu pojawiającego się na całym świecie.
Sezonowość stanowi wyzwanie dodatkowe: większość
potencjalnych korzyści społecznych i gospodarczych jest
skoncentrowana w miesiącach letnich i wiele lokalnych przedsiębiorstw
pozostaje zamkniętych przez resztę roku. Należy zatem
przedstawić konkretne strategie oparte na innowacyjnych i atrakcyjnych
działaniach i produktach w celu przyciągnięcia potencjalnych
turystów, którzy mogą podróżować poza sezonem. Sektor
mógłby dostosować się do zmian demograficznych i rozwijać
swoją ofertę w celu przyciągnięcia rosnącej liczby
osób starszych[15].
Znaczny potencjał kryje się także w grupie turystów spoza
Europy, którzy spędzają wakacje poza sezonem, a ostatnio Komisja
poddała przeglądowi kodeks wizowy i zaproponowała uproszczenie
procedur dla podróżujących nie-Europejczyków[16]. Dodatkowo przedmiotem
troski w turystyce przybrzeżnej i morskiej powinno być
zaangażowanie w istniejące inicjatywy „Senior” i
„Dostępność”[17]
oraz „Modelowe Ośrodki Turystyczne Europy”[18]. Można by
też powołać inicjatywy w zakresie komunikacji i promocji
skierowane do konkretnych krajów pozaeuropejskich. Przezwyciężenie
fragmentacji sektora Wskutek utrzymującego
się kryzysu gospodarczego większość małych i
średnich przedsiębiorstw turystycznych ma ograniczony dostęp do
kredytów na inwestycje i innowacje lub jest takiego dostępu pozbawiona[19]. Ponadto regiony
przybrzeżne często mają problem z osiągnięciem i
pełnym wykorzystaniem korzyści gospodarczych związanych z
turystyką rejsową mimo rosnącej presji na inwestowanie w
infrastrukturę portową i na ochronę środowiska naturalnego.
Wynika to częściowo z
faktu, że przedsiębiorstwa w basenach morskich całej UE w
niewystarczającym stopniu wykorzystują efekt synergii, co prowadzi do
fragmentacji i ogranicza uzyskiwanie korzyści gospodarczych. Wymiana
najlepszych praktyk między państwami członkowskimi, regionami
oraz zainteresowanymi stronami ma zasadnicze znaczenie. Należy
wspierać współpracę między instytutami badawczymi, muzeami,
przedsiębiorstwami turystycznymi i innymi zainteresowanymi stronami w celu
opracowywania innowacyjnych i zrównoważonych produktów
spełniających oczekiwania turystów. Komisja będzie: 1. dążyć do zlikwidowania luk w zakresie dostępności danych dotyczących turystyki, w szczególności przybrzeżnej i morskiej; 2. w stosownych przypadkach uwzględniać aspekt przybrzeżny i morski w unijnych inicjatywach z zakresu turystyki, w tym w kampaniach informacyjnych i promocyjnych; 3. wspierać ogólnoeuropejski dialog między operatorami rejsów, portami i zainteresowanymi stronami z sektora turystyki przybrzeżnej; 4. wspierać rozwój międzynarodowych i międzyregionalnych partnerstw, sieci współpracy, klastrów oraz strategii inteligentnej specjalizacji[20]. Komisja zwraca się do państw członkowskich, władz regionalnych i lokalnych oraz szeroko rozumianej branży turystycznej o: · zaangażowanie się i aktywne uczestnictwo w tworzeniu sieci, klastrów i strategii inteligentnej specjalizacji; · opracowywanie bardziej ukierunkowanych pakietów usług dla poszczególnych grup docelowych, takich jak osoby starsze i niepełnosprawne. 3.2. Propagowanie
umiejętności i innowacji Inwestowanie w ludzi stanowi
warunek zrównoważonego i konkurencyjnego wzrostu, ale sektor nie
przyciąga wystarczającej liczby wykwalifikowanych pracowników. Wynika
to głównie z sezonowości zatrudnienia oraz braku możliwości
rozwoju kariery. Kształcenie i szkolenie powinny być wykorzystywane w
celu dopasowania podaży umiejętności do popytu na rynku pracy.
Komisja podjęła w tym zakresie szereg inicjatyw wspierających:
Na portalu EURES, będącym źródłem informacji dla
poszukujących pracy i pracodawców[21],
pojawi się sekcja dotycząca „niebieskich” miejsc pracy; na
wiosnę 2014 r. planowane jest sporządzenie mapy potrzeb w zakresie
umiejętności i szkoleń w sektorze turystyki, która umożliwi
stworzenie wspólnych ram dla sektora, powiązanych z europejskimi ramami
kwalifikacji oraz europejskim systemem transferu osiągnięć w
kształceniu i szkoleniu zawodowym[22]. Lepsze ukierunkowanie polityki
kształcenia poprzez włączanie potrzeb sektora w programy UE ma
na celu zapewnienie dobrze wykwalifikowanego, zorientowanego na usługi,
wielojęzycznego kapitału ludzkiego. Nowy program Erasmus+ będzie
wspierać transnarodowe partnerstwa strategiczne między instytucjami i
organizacjami edukacyjnymi, szkoleniowymi i młodzieżowymi. Nowe
sektorowe programy nauczania oraz innowacyjne formy kształcenia i
szkolenia zawodowego przyniosą korzyść sektorowi, który
zachęca się do zaangażowania się i współpracy z
instytucjami szkolnictwa wyższego poprzez „sojusze na rzecz wiedzy”. W obszarze żeglarstwa
rekreacyjnego państwa członkowskie wymagają różnych
kompetencji od kapitanów jachtowych, które ograniczają transgraniczny
rozwój i wpływają na rynek pracy dla żeglugi. Ponadto
obowiązki dotyczące kwalifikacji i wyposażenia
bezpieczeństwa różnią się znacznie w poszczególnych
państwach członkowskich, a tym samym ograniczają
mobilność i dostęp do rynku. Konkurencyjność
małych podmiotów gospodarczych z sektora turystyki przybrzeżnej i
morskiej na coraz bardziej globalnym rynku może wzrosnąć
dzięki maksymalnemu wykorzystaniu technologii informacyjnych.
Istniejące narzędzia, takie jak branżowy portal
poświęcony TIK i turystyce[23],
mogłyby poprawić widoczność podmiotów gospodarczych,
propagować innowację oraz wspierać reorientację
przedsiębiorstw. Komisja: 5. dokona oceny konieczności podejmowania przez UE działań w zakresie wymagań dotyczących kwalifikacji zawodowych kapitanów jachtów oraz żeglugi rekreacyjnej[24]. 6. dokona oceny konieczności działań UE w zakresie przepisów dotyczących wyposażenia bezpieczeństwa w turystyce morskiej; 7. Będzie pobudzać innowacyjne systemy zarządzania za pośrednictwem branżowego portalu poświęconego TIK i turystyce[25]. Komisja zwraca się do państw członkowskich oraz władz regionalnych i lokalnych o: · zachęcanie do korzystania z łączności internetowej i propagowanie elektronicznych narzędzi marketingowych; · wspieranie usług tłumaczeniowych na potrzeby map, ulotek i informacji w zakresie logistyki. Komisja zachęca przedstawicieli sektora do: · aktywnego uczestnictwa w działaniach wspierających umiejętności i szkolenia; · inwestowania w inicjatywy z zakresu kontroli jakości dotyczące produktów turystycznych i pracowników; · stworzenia i promowania otwartych kursów internetowych służących do podnoszenia kwalifikacji lub reorientacji zawodowej w obszarze działalności przybrzeżnej i morskiej. 3.3. Wzmocnienie zrównoważenia Rozwiązywanie problemów związanych
ze środowiskiem naturalnym Turystyka zależy od zdrowego środowiska naturalnego i
zrównoważonego wykorzystania kapitału przyrodniczego, ale
działania są często skoncentrowane w już gęsto
zaludnionych obszarach, co prowadzi do znacznego wzrostu zapotrzebowania na
wodę, wytwarzania większej ilości odpadów i emisji z transportu
powietrznego, drogowego i morskiego w okresach szczytu, zwiększenia ryzyka
związanego z nieprzepuszczalnością gleby i zmniejszeniem
różnorodności biologicznej (w wyniku rozwoju infrastruktury),
eutrofizacji i innych presji. Może to dotykać także obszarów
słabo zaludnionych oraz dziewiczych. Ponadto skutki zmiany klimatu
powodują nasilenie presji na tych obszarach i mogą wywołać
przekształcenie geograficznego i sezonowego rozkładu turystyki. Unijna sieć
Natura 2000 chroni wrażliwe siedliska przybrzeżne i morskie, które –
odpowiednio zarządzane – mogą oferować znaczne
możliwości rekreacji oraz przyczynić się do
zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Przepisy unijne,
takie jak ramowa dyrektywa wodna i dyrektywa ramowa w sprawie strategii
morskiej, nakładają na państwa członkowskie wymóg zapewnienia
dobrego stanu wód przybrzeżnych i morskich, co jest warunkiem
wstępnym dla powodzenia rozwoju turystyki. Zintegrowane zarządzanie
strefami przybrzeżnymi i planowanie przestrzenne obszarów morskich
przyczyniają się do zapewnienia stabilnego rozwoju i powstawania
„zielonej infrastruktury”[26]
poprzez inteligentne planowanie i współpracę między rządem,
partnerami publicznymi i prywatnymi[27].
Dobrym przykładem jest „Walijski Szlak Nadmorski”, odcinek wybrzeża
Walii długości 1 400 km, który odwiedziło w 2012 r. 2,82
mln turystów i który przyniósł w ciągu jednego roku 32 mln GBP
dochodu[28].
Turystyka ekologiczna[29]
stanowi dobrą okazję do opracowania produktów
przyciągających podróżnych, dla których kwestie ochrony
środowiska mają znaczenie, poczynając od lokalnych produktów do
modeli biznesowych i praktyk przyjaznych dla środowiska. Sektor ten jest
dobrze przygotowany do pomiaru i monitorowania własnego
zrównoważonego działania poprzez takie inicjatywy jak oznakowanie
ekologiczne UE lub system certyfikacji Travelife[30]. Systemy
zarządzania środowiskiem słyną ze zmniejszania strumieni
odpadów, zwiększania efektywności operacyjnej i
oszczędności finansowych[31].
Szczegółowe wskaźniki w odniesieniu do sektora turystyki są
już dostępne w ramach europejskiego systemu ekozarządzania i
audytu (EMAS)[32],
a inne mogą zostać opracowane w ramach pilotażowego projektu pod
nazwą „Europejski System Wskaźników Turystycznych”[33]. W
dwóch nowych wnioskach legislacyjnych[34]
Komisja zajmuje się problemem emisji z rekreacyjnych jednostek
pływających. Ponadto statki pobierające energię
elektryczną z lądu podczas postoju w porcie mogą znacznie
przyczynić się do zmniejszenia zużycia paliwa i ograniczenia
hałasu oraz emisji do powietrza. Na razie jednak tylko nieliczne porty
europejskie zainwestowały w te technologie; zaopatrzenie w energię
elektryczną i zintegrowanie inteligentnych sieci energetycznych powinno
stanowić przedmiot dalszych badań i być propagowane. Komisja będzie: 8. wspierać turystykę ekologiczną przy użyciu europejskiego systemu zarządzania środowiskiem i audytu środowiskowego oraz wskaźników oznakowania ekologicznego UE i zachęcać do tworzenia powiązań z innymi działaniami na rzecz zrównoważenia; 9. propagować wdrażanie protokołu do konwencji barcelońskiej w odniesieniu do zintegrowanego zarządzania strefami przybrzeżnymi oraz odnośnego zalecenia Rady i wspierać planowanie przestrzenne obszarów morskich i ekologiczną infrastrukturę w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów przybrzeżnych w UE; 10. wspierać strategie dotyczące zapobiegania powstawaniu odpadów, zarządzania odpadami oraz odnoszące się do odpadów morskich w celu wspierania zrównoważonej turystyki przybrzeżnej i morskiej. Komisja zachęca państwa członkowskie, regiony, branżę turystyczną i inne zainteresowane strony do: · wdrożenia zaleceń i protokołu w sprawie zintegrowanego zarządzania strefami przybrzeżnymi; · opracowania wytycznych dotyczących minimalizowania skutków dla różnorodności biologicznej oraz zwiększenia korzyści z rozwoju rekreacji i turystyki na obszarach chronionych; · wdrażania dostosowań do zmiany klimatu w obszarach przybrzeżnych; · podniesienia efektywności gospodarowania zasobami, zapobiegania powstawaniu odpadów i zanieczyszczeń oraz poprawy zarządzania na obszarach turystycznych i funkcjonowania podmiotów gospodarczych; · wspierania systemu zarządzania środowiskiem i audytu środowiskowego oraz wdrażania najlepszych praktyk zarządzania środowiskiem i podejścia w ramach „zielonej infrastruktury”; · wspierania korzystania z energii elektrycznej pobieranej z lądu i zapewniania urządzeń portowych; · propagowania środków na rzecz oszczędnego gospodarowania wodą, uwzględnionych w planie ochrony zasobów wodnych Europy[35]. Komisja zachęca branżę turystyczną i inne zainteresowane strony do: · rozwijania i promowania turystyki ekologicznej i innych zrównoważonych produktów turystycznych; · wdrożenia środków na rzecz oszczędnego gospodarowania wodą uwzględnionych w planie ochrony zasobów wodnych Europy; · aktywnego uczestnictwa w projektach mających na celu zmniejszenie ilości wytwarzanych odpadów, emisji i odpadów morskich, wykorzystanie zasobów naturalnych i odzysk/recykling wody. Promocja innowacyjnej i
trwałej oferty o wysokiej jakości Zmiany popytu wymagają
atrakcyjnych i zrównoważonych produktów, które dostarczają
wrażeń jedynych w swoim rodzaju i dostosowanych do indywidualnych
potrzeb. Jednak potencjalnie interesujące miejsca lub obiekty często
nie są prezentowane ani promowane w atrakcyjny sposób, ani też
dostatecznie powiązane z innymi ofertami turystyki przybrzeżnej. W
sektorze należy rozwijać nowe produkty promujące
atrakcyjność i dostępność przybrzeżnych i
podwodnych stanowisk archeologicznych, morskiego dziedzictwa kulturowego,
turystyki podwodnej, działalności winiarskiej i gastronomicznej itp.
Dobrym przykładem jest projekt Odyssea[36],
w którym wykorzystano potencjał gospodarczy turystyki przybrzeżnej,
morskich szlaków kulturowych oraz innowacyjnych form żeglarstwa za
pomocą sieci innowacyjnych urządzeń przybrzeżnych i
starożytnych szlaków morskich. Rosnące zainteresowanie
opinii publicznej takimi sportami wodnymi jak połowy rekreacyjne,
żegluga rekreacyjna, windsurfing i nurkowanie, tworzy potencjał i
może pomóc w rozwiązywaniu problemu sezonowości, ponieważ działania
te nie zależą od szczytowych okresów sezonu. Tendencja wzrostowa w
żegludze rekreacyjnej wymaga, aby mariny były bezpieczne i
dostępne, ale nadal utrzymują się problemy związane z
brakiem koi oraz odpowiednich udogodnień dla osób o ograniczonej
sprawności ruchowej. Takie inicjatywy jak
sieć turystyki żeglarskiej[37] lub projekt „Sail West”[38], których celem jest stworzenie
centrów doskonałości w zakresie rekreacji morskiej,
łączących nadmorskie hrabstwa Irlandii, Irlandii Północnej
i zachodniej Szkocji, mogą stać się inspiracją dla dalszej
współpracy sieciowej w sektorze żeglugowym. Jakość usług
jest podstawowym źródłem konkurencyjnego wyróżnienia się.
Dlatego istotne jest zapewnienie, aby turyści mogli polegać na
wysokiej jakości usług w całej UE oraz poddawanie tej jakości
stałej ocenie. Niedawny wniosek w sprawie zasad dotyczących
jakości turystyki europejskiej ma na celu zwiększenie
bezpieczeństwa i zaufania konsumentów w sektorze usług turystycznych[39]. Wyspiarski charakter i
oddalenie — dostrzec szanse w geograficznych ograniczeniach Wyspy i inne oddalone miejsca
przeznaczenia są w dodatkowo niekorzystnej sytuacji pod względem
dostępności i w dużej mierze pozostają uzależnione od
przewozów łodziami. Stwarza to problemy związane z kosztami transportu,
sezonowością i łącznością ze stałym
lądem lub otoczeniem, które wpływają na atrakcyjność
tych miejsc dla odwiedzających i pracowników sektora turystyki.
Znajomość problemów jest często niewystarczająca do
opracowania odpowiednich rozwiązań. Jednakże należy
dbać o rozwój tych miejsc, ponieważ oferują one
możliwości zatrudnienia w rejonach, gdzie często mało jest
innych form działalności gospodarczej. Komisja: 11. będzie zachęcać do różnicowania i integracji przybrzeżnych i położonych w głębi lądu atrakcji turystycznych, w tym poprzez ponadnarodowe trasy tematyczne, takie jak szlaki kulturowe, religijne lub starożytne szlaki handlowe[40]; 12. zleci badanie dotyczące sposobu ulepszenia połączeń regionów wyspiarskich i projektowania innowacyjnych strategii turystycznych dla (oddalonych) wysp; 13. zleci analizę dotyczącą praktyk innowacyjnych służących rozwojowi portów jachtowych. Komisja zwraca się do państw członkowskich, władz regionalnych i lokalnych oraz sektora o: · rozwijanie turystyki opartej na zasobach dziedzictwa kulturowego, podwodnych parków archeologicznych (na podstawie prac wykonanych przez UNESCO) oraz turystyki przyrodniczej i zdrowotnej w miejscowościach przybrzeżnych; · wykorzystanie krajowych i regionalnych strategii w celu zapewnienia spójności ofert turystycznych i lepszej dostępności wysp oraz miejsc odległych; · rozwijanie innowacyjnych praktyk do odnowy i ponownego wykorzystywania istniejącej infrastruktury morskiej. Komisja zachęca przedstawicieli sektora do: · stworzenia specjalnej sieci zainteresowanych stron z sektora turystyki morskiej, w tym organizatorów turystyki. 3.4. Maksymalizacja
dostępnego finansowania ze środków UE W oparciu o ramy
finansowe na lata 2014–2020 i w ramach innych unijnych instrumentów finansowane
jest planowanie i realizacja projektów, które są bodźcem do zrównoważonego
rozwoju sektora. Państwa członkowskie i regiony zachęca się
do ustanowienia wieloletnich krajowych lub regionalnych strategii na rzecz
rozwoju zrównoważonej turystyki przybrzeżnej i morskiej oraz
zapewnienia spójności z ich umowami o partnerstwie i programami
operacyjnymi. Europejskie fundusze
strukturalne i inwestycyjne Z Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego (EFRR) można współfinansować
zrównoważone inwestycje turystyczne w ramach różnych celów
tematycznych powiązanych z badaniami naukowymi i innowacjami,
dostępem do TIK i korzystaniem z nich, przedsiębiorczością,
rozwojem małych i średnich przedsiębiorstw oraz
konkurencyjnością, efektywnością energetyczną i
wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii, dostosowaniem się
do zmian klimatu, rozwojem dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego lub
zatrudnieniem i mobilnością pracowników. Inwestycje w
infrastrukturę są ograniczone do rozwoju na niewielką skalę
turystyki kulturalnej i zrównoważonej. W ramach celu „Europejska
współpraca terytorialna” z EFRR można wspierać wymianę
dobrych praktyk, ponadnarodowe sieci współpracy oraz tworzenie klastrów
oraz wspólne strategie na rzecz zrównoważonej turystyki, kultury i handlu
transgranicznego. Różne nowe fundusze unijne
mogą również przynieść korzyści turystyce
przybrzeżnej i morskiej poprzez wielosektorowe projekty koncentrujące
się na innowacji, na przykład w ramach zintegrowanego rozwoju
obszarów miejskich (Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego),
zrównoważonego rozwoju obszarów zależnych od rybołówstwa
(Europejski Fundusz Morski i Rybacki) i rozwoju obszarów wiejskich (Europejski
Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich). Takie projekty mogą
obejmować finansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego wsparcia
dla tworzenia nowych miejsc pracy, dostosowania zawodowego, zapewniania
szkoleń i zwiększania potencjału. Pobudzanie innowacji i
konkurencyjności „Horyzont 2020” jest
instrumentem finansowym do wdrażania strategii UE w dziedzinie badań
naukowych i innowacji na lata 2014–2020. „Niebieski wzrost” uznano za jeden z
głównych obszarów. Planowane jest specjalne finansowanie dla MŚP,
które pragną rozwijać i stosować rozwiązania innowacyjne, w
tym także w turystyce przybrzeżnej i morskiej. Celem programu ramowego COSME
na lata 2014–2020 jest zwiększenie konkurencyjności MŚP. Jego
głównymi celami w zakresie turystyki są: zwiększenie popytu
(zwłaszcza poza sezonem), zróżnicowanie oferty i produktów, poprawa
jakości, zrównoważenia, dostępności, umiejętności
i innowacji, udoskonalenie bazy wiedzy społeczno-gospodarczej na temat
sektora i promowanie Europy jako zbioru niepowtarzalnych, trwałych oraz
wysokiej jakości miejsc przeznaczenia. Edukacja, szkolenia i
kultura Program „Kreatywna Europa” (2014–2020)
oferuje możliwości synergii z turystyką kulturową i
przyrodniczą, w tym związaną z dziedzictwem przybrzeżnym i
morskim. Program Erasmus+ (2014–2020) może przynieść sektorowi
korzyści w zakresie szans na rynku pracy, nowych branżowych programów
nauczania oraz innowacyjnych form kształcenia i szkolenia zawodowego. Środowisko, zmiany klimatu oraz inne formy finansowania Finansowanie w ramach
instrumentu LIFE+ zostanie wznowione w 2014 r. i oczekuje się, że
będzie wspierać cele strategii UE na rzecz różnorodności
biologicznej. Instrument ten dysponuje szerokim zakresem możliwości
finansowania innowacyjnych przedsięwzięć mających
wpływ na turystykę przybrzeżną i morską, w tym wsparcia
efektywnego wykorzystania zasobów. We wniosku w sprawie 7. unijnego programu
działań w zakresie środowiska naturalnego do 2020 i dostosowania
się UE do zmian klimatu i łagodzenia ich skutków skupiono się na
sektorach infrastruktury, takich jak energia i transport, ale również na
poszczególnych aspektach związanych z turystyką przybrzeżną
i morską. Ponadto Europejski Bank Inwestycyjny dostarczy MŚP
środków na finansowanie inwestycji w turystykę lub inwestowanie w
regionach objętych celem konwergencji. Komisja: 14. opracuje internetowy przewodnik zapewniający przegląd głównych możliwości finansowania dostępnych dla sektora (w szczególności MŚP). Komisja zwraca się do państw członkowskich i regionów o: · opracowanie i wdrożenie krajowych/regionalnych strategii dotyczących turystyki przybrzeżnej i morskiej oraz projektów, które zostaną włączone do programów operacyjnych; · nawiązywanie transgranicznej współpracy w zakresie powyższych strategii i wymiany najlepszych praktyk; · skuteczne i efektywnego wykorzystywanie dostępnych funduszy. 4. Zintegrowane podejście poszczególnych obszarów
polityki UE dotyczących turystyki przybrzeżnej i morskiej Większość
europejskich polityk i form działalności gospodarczej wywiera
bezpośrednio lub pośrednio wpływ na turystykę
przybrzeżną i morską, która może być siłą
napędową wzrostu gospodarczego. W
związku z tym Komisja zapewni, aby turystyka przybrzeżna i morska
została ujęta w pozostałych obszarach polityki UE, takich jak
dostęp do technologii informacyjnych, transport zgodny z zasadami
zrównoważonego rozwoju, kwestie bezpieczeństwa i swobodnego
przepływu pracowników. Przekrojowe aspekty polityki, takie jak ochrona
środowiska naturalnego, rozwój regionalny, szkolenia zawodowe, ochrona
konsumentów oraz łagodzenie skutków zmian klimatu i strategie adaptacyjne,
będą również brane pod uwagę. Ponadto
strategie makroregionalne dotyczące Morza Bałtyckiego, Atlantyku oraz
Morza Adriatyckiego i Jońskiego wspierają silną gospodarkę
turystyczną i służą do koordynowania regionalnych, unijnych
i pozaunijnych środków z korzyścią dla wszystkich.
Powiązania z europejską polityką sąsiedztwa, synergia
czarnomorska, strategia dla regionu Dunaju i wymiar północny polityki
zostaną przeanalizowane w przyszłości. 5. WNIOSEK Turystyka przybrzeżna i
morska wymaga ambitnych ram polityki. Komisja, państwa członkowskie,
władze regionalne i lokalne, branża i inne zainteresowane strony
muszą podjąć ukierunkowane działania spójne z obszarami
działalności UE, które mają wpływ na ten sektor. Komisja będzie regularnie
monitorować ten proces w celu zapewnienia, że działania są
wdrażane. Następnie przedstawi sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu,
Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetowi
Regionów i dokona oceny rezultatów. [1] Sprawozdanie
roczne Światowej Organizacji Turystyki Narodów Zjednoczonych za 2012 r. http://dtxtq4w60xqpw.cloudfront.net/sites/all/files/pdf/annual_report_2012.pdf [2] Bazy danych
Eurostatu (2013) [3] COM (2010) 352
final. [4] Obejmującej
też wypoczynek na morzu i plaży, rejsy wycieczkowe i żeglarstwo/sporty
wodne oraz działania powiązane w głębi lądu. [5] http://ec.europa.eu/dgs/maritimeaffairs_fisheries/consultations/tourism/index_en.htm [6] COM(2012)494. [7] A7-0209/2013-2012/2297
(INI)). [8] Badania wspierające środki polityczne na rzecz
turystyki przybrzeżnej i morskiej na szczeblu UE (dalej zwane
„analizą CMT”), ECORYS, 2013 r. http://ec.europa.eu/maritimeaffairs/documentation/studies/documents/study-maritime-and-coastal-tourism_en.pdf [9] Do obszarów
przybrzeżnych zalicza się gminy sąsiadujące z morzem lub
takie, których połowa terytorium znajduje się w odległości
najwyżej 10 km od brzegu morza. Baza danych Eurostatu (2012) – noclegi w turystycznych
obiektach noclegowych w obszarach przybrzeżnych i innych niż
nadmorskie http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=tour_occ_ninatc [10] Cruise
Lines International Association, „The Cruise Industry”, wydanie z 2013 r. http://www.senato.it/application/xmanager/projects/leg17/attachments/documento_evento_procedura_commissione/files/000/000/ 632/Documentazione_Clia_Europe.pdf [11] Baza danych
Eurostatu (2012) – osoby zatrudnione wg grup wiekowych (NACE Rev.2)- http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database [12] Rozporządzenie
(UE) nr 692/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie europejskiej
statystyki w dziedzinie turystyki. [13] Mierzone
liczbą przyjazdów krajowych i międzynarodowych. [14] Analiza CMT. [15] 128 mln
mieszkańców UE jest w wieku od 55 do 80 lat. Bazy danych Eurostatu (2012) – Ludność w dniu
1 stycznia w grupach wiekowych co pięć lat i według płci, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database [16] COM(2012) 629. [17] Inicjatywy te
propagują partnerstwa między sektorem publicznym i prywatnym,
umożliwiając ustalenie niektórych najważniejszych grup
docelowych, takich jak młodzież lub osoby starsze, osoby o
ograniczonej sprawności ruchowej i rodziny o niskich dochodach,
zainteresowanych podróżowaniem, szczególnie poza sezonem. [18] http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/tourism/eden/index_en.htm [19] Analiza CMT. [20] Np.
Europejska Sieć Przedsiębiorczości. Badanie
dotyczące perspektyw tworzenia klastrów w regionie Morza Śródziemnego
zapoczątkowano jesienią 2013 r. [21] https://ec.europa.eu/eures/ [22] http://ec.europa.eu/education/lifelong-learning-policy/ecvet_en.htm [23] http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/tourism/ict/index_en.htm [24] Szkolenie
marynarzy na statkach pasażerskich na mocy Konwencji w sprawie standardów
wyszkolenia marynarzy, wydawania im świadectw oraz pełnienia wacht
przez marynarzy nie ma zastosowania do kierowników statków. [25] Wśród
konkretnych dostępnych narzędzi TIK znajdują się np.
Wirtualne Obserwatorium Turystyczne (http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/tourism/vto/index_en.htm); platforma Tourism Link
((http://www.tourismlink.eu/tourism-link/); eCalypso Platform
(http://www.ecalypso.eu/steep/public/index.jsf). [26] Zielona
infrastruktura odnosi się do struktur przestrzennych obszarów naturalnych
i półnaturalnych. http://ec.europa.eu/environment/nature/ecosystems/ [27] COM(2013) 133
final. [28] http://www.bbc.co.uk/news/uk-wales-25096911 [29] http://www.ecotourism.org/book/ecotourism-definition [30] http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/index_en.htm http://www.travelife.org/Hotels/home.asp?p=1 [31] Badanie
dotyczące hoteli w Hiszpanii (Cornell
Hospitality Quarterly,
sierpień 2012 r.) wykazało, że te, w których zastosowano systemy
zarządzania środowiskiem, są bardziej opłacalne. [32] http://ec.europa.eu/environment/emas/about/index_en.htm [33] http://ec.europa.eu/enterprise/sectors/tourism/sustainable-tourism/indicators/index_en.htm.
Jest to narzędzie
służące do pomiaru i monitorowania zrównoważonej turystyki
w miejscowościach stanowiących cele podróży turystycznych. [34] COM(2011) 456final
and COM(2013) 18final. [35] Plan ochrony
zasobów wodnych Europy ma na celu włączenie polityki wodnej do innych
obszarów polityki. http://ec.europa.eu/environment/water/blueprint/ [36] www.odyssea.eu [37] www.nautical-tourism.eu [38] http://malinwaters.com/about; projekt finansowany w ramach programu
INTERREG IV A zapewnia wsparcie finansowe licznym przedsięwzięciom z
zakresu rozwoju portów. [39] COM(2014) …
final. [40] Na
przykład Wspólne porozumienie w sprawie zarządzania między
Radą Europy i Komisją, promujące szlaki kulturowe i religijne.