52011DC0359

SPRAWOZDANIE KOMISJI

ZA ROK 2008 DOTYCZĄCE ŻYWNOŚCI I SKŁADNIKÓW ŻYWNOŚCI PODDANYCH DZIAŁANIU PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO

1. Podstawa prawna i kontekst

Zgodnie z art. 7 ust. 3 dyrektywy 1999/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego[1] państwa członkowskie są zobowiązane do przesyłania Komisji co roku:

- wyników kontroli przeprowadzonych w jednostkach przeprowadzających napromienianie, szczególnie w odniesieniu do kategorii i ilości żywności oraz składników żywności poddawanych napromienianiu oraz stosowanych dawek

oraz

- wyników kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu i metod stosowanych do wykrywania, czy produkt został poddany działaniu promieniowania jonizującego.

Artykuł 7 ust. 4 wspomnianej dyrektywy nakłada na Komisję obowiązek opublikowania w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej :

- szczegółowych danych dotyczących zatwierdzonych jednostek przeprowadzających napromienianie w państwach członkowskich, a także wszelkich zmian ich statusu;

- sprawozdania sporządzonego w oparciu o informacje dostarczane przez krajowe organy nadzoru.

Niniejsze sprawozdanie dotyczy okresu od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. Zawiera ono kompilację informacji przekazanych Komisji przez 27 państw członkowskich.

Informacje dotyczące ogólnych aspektów napromieniania żywności są dostępne na stronie internetowej Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Konsumentów[2].

1.1. Jednostki przeprowadzające napromienianie

Zgodnie z art. 3 ust. 2 dyrektywy 1999/2/WE żywność i składniki żywności mogą być poddawane napromienianiu wyłącznie w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie. Jednostki w UE są zatwierdzane przez właściwe organy państw członkowskich. Zgodnie z art. 7 ust. 1 państwa członkowskie mają obowiązek powiadamiania Komisji o swoich zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie.

Napromienianie żywności i składników żywności może być przeprowadzane wyłącznie za pomocą następujących źródeł:

- promieni gamma pochodzących z nuklidów promieniotwórczych 60Co lub 137Cs;

- promieni rentgenowskich wytwarzanych przez urządzenia obsługiwane na poziomie energii nominalnej (maksymalnej energii kwantowej) wynoszącej 5 MeV lub poniżej tego poziomu;

- elektronów wytwarzanych przez urządzenia obsługiwane na poziomie energii nominalnej (maksymalnej energii kwantowej) wynoszącej 10 MeV lub poniżej tego poziomu.

Wykaz upoważnionych jednostek przeprowadzających napromienianie w państwach członkowskich został opublikowany przez Komisję[3].

1.2. Napromieniona żywność oraz składniki żywności

Napromienianie suszonych ziół aromatycznych, przypraw korzennych i warzywnych dozwolone jest w UE na podstawie dyrektywy 1999/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 lutego 1999 r. w sprawie ustanowienia wspólnotowego wykazu środków spożywczych oraz składników środków spożywczych poddanych działaniu promieniowania jonizującego[4]. Ponadto 7 państw członkowskich powiadomiło Komisję o utrzymaniu krajowych zezwoleń dla niektórych rodzajów żywności oraz składników żywności, zgodnie z art. 4 ust. 4 dyrektywy 1999/2/WE. Wykaz krajowych zezwoleń został opublikowany przez Komisję[5].

Wszelką napromienioną żywność zawierającą jeden lub więcej napromienionych składników żywności należy opatrzyć etykietą z napisem „napromienione” lub „poddane promieniowaniu jonizującemu”. Jeśli napromieniony produkt stosowany jest jako składnik żywności złożonej, taki sam napis jest dołączony do nazwy tego składnika w wykazie składników. W przypadku produktów sprzedawanych luzem, napis ten umieszcza się łącznie z nazwą produktu na wywieszce lub informacji powyżej lub obok pojemnika, w którym znajdują się te produkty.

Do celów egzekwowania prawidłowego etykietowania i wykrywania niedozwolonych produktów Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), po uzyskaniu odpowiedniego mandatu od Komisji Europejskiej, ustalił normy dla kilku metod analitycznych.

2. Wyniki kontroli dokonanych w jednostkach przeprowadzających napromienianie

Niniejsza sekcja sprawozdania przedstawia wyniki kontroli dokonanych w jednostkach przeprowadzających napromienianie, szczególnie w odniesieniu do kategorii i ilości produktów poddawanych napromienianiu oraz stosowanych dawek. Według informacji przekazanych przez państwa członkowskie kontrole dokonane przez właściwe organy potwierdziły zgodność zatwierdzonych jednostek przeprowadzających napromienianie z wymogami dyrektywy 1999/2/WE.

W poniższych tabelach przedstawiono kategorie i ilości produktów poddanych napromienianiu w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie w państwach członkowskich UE w 2008 r.

2.1. Belgia

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Żabie udka | 2 177 | 5 |

Drób | 589 | 5 |

Ryby, skorupiaki i mięczaki | 147 | 3-5 |

Zioła i przyprawy korzenne | 156 | 6-9 |

Sucha krew | 62 | 6-9 |

Warzywa | 4,6 | 6 |

Skrobia | 11 | 3 |

Inne | 445 | 0-10 |

Ogółem | 3 591,6 |

2.2. Bułgaria

W 2008 r. nie poddano napromienianiu żadnych produktów.

2.3. Republika Czeska

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne | 21 | 5-10 |

Ogółem | 21 |

2.4. Dania

W Danii nie ma zatwierdzonych jednostek.

2.5. Niemcy

Zatwierdzone są cztery jednostki. W jednej z nich nie poddano napromienianiu żadnych produktów.

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne | 332,2 | <10 |

Ogółem | 332,2 |

2.6. Hiszpania

Zatwierdzone są dwie jednostki. W 2008 r. żywność i składniki żywności poddawano napromienianiu tylko w jednej z tych jednostek.

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne | 253 | <10 |

Ogółem | 253 |

2.7. Francja

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Drób | 754 | 5 |

Guma arabska | 121 | 3 |

Zioła, przyprawy korzenne i warzywa suszone | 71 | 10 |

Ogółem | 946 |

2.8. Węgry

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Przyprawy korzenne, ostra papryka | 91 | 4-6 |

Produkty odwodnione | 15 | 3-4 |

Zioła | 151 | 3-6 |

Inne produkty | 0,08 | 3-6 |

Ogółem | 257,08 |

2.9. Włochy

W 2008 r. nie poddano napromienianiu żadnych produktów.

2.10. Niderlandy

Zatwierdzone są dwie jednostki.

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Przyprawy korzenne i zioła | 498,3 | BI |

Części żab | 277,9 | BI |

Mięso drobiowe (mrożone) | 310,8 | BI |

Warzywa suszone | 1 344,4 | BI |

Białko jaj | 224,8 | BI |

Krewetki (mrożone) | 87,6 | BI |

Próbki żywności | 361 | BI |

Ogółem | 3 104,8 |

(BI: brak informacji na ten temat).

2.11. Polska

Kategorie produktów | Ilość (t) poddana napromienianiu | Średnia zaabsorbowana dawka (kGy) |

Suche przyprawy, suche zioła aromatyczne, przyprawy warzywne i korzenne | 213 | 5-10 |

Ogółem | 213 |

2.12. Portugalia

W Portugalii nie ma zatwierdzonych jednostek.

2.13. Rumunia

W 2008 r. nie poddano napromienianiu żadnych produktów.

2.14. Zjednoczone Królestwo

W 2008 r. nie poddano napromienianiu żadnych produktów.

2.15. Tabela podsumowująca sytuację w UE

Poniższa tabela zawiera zestawienie ilości żywności (w tonach) poddanej działaniu promieniowania jonizującego w zatwierdzonych jednostkach przeprowadzających napromienianie w Unii Europejskiej.

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Zioła i przyprawy korzenne | 46 | 0 | 0 | EN 1788, EN 13751 |

Herbaty ziołowe | 38 | 0 | 1 | EN 1788, EN 13751 |

Drób | 39 | 0 | 0 | EN 1786 |

Ogółem | 123 | 0 | 1 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 99,19 % | 0,00 % | 0,81 % |

3.2. Belgia

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 90 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Makaron instant typu noodle | 19 | 0 | 1 | EN 1788 * |

Skorupiaki i mięczaki | 15 | 0 | 0 |

Zioła mrożone | 15 | 0 | 0 |

Suplementy żywnościowe | 18 | 0 | 0 |

Warzywa suszone | 11 | 0 | 0 |

Owoce | 11 | 0 | 0 |

Ogółem | 89 | 0 | 1 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 98,89 % | 0,00 % | 1,10 % |

3.3. Bułgaria

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 97 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone przyprawy korzenne | 22 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Herbata | 19 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Owoce suszone | 14 | 0 | 0 | EN 13708 |

Mieszanki przypraw | 12 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Orzechy | 7 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Suszone przyprawy warzywne | 6 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Papryka czerwona | 6 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Krewetki | 4 | 0 | 0 | EN 1786 |

Ryż | 3 | 0 | 0 | EN 1787 |

Mięso | 2 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1785 |

Ryby | 2 | 0 | 0 | EN 1786 |

Ogółem | 97 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 0 % | 0 % |

3.4. Cypr

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 8 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone warzywa, zioła i przyprawy korzenne | 8 | 0 | 0 | ΕΝ 13751 |

Ogółem | 8 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 0 % | 0 % |

3.5. Republika Czeska

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 57 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Świeże owoce | 13 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1785 |

Ryby, skorupiaki i mięczaki | 12 | 0 | 0 | EN 1785 |

Herbaty ziołowe | 12 | 0 | 0 | EN 1788 |

Przyprawy korzenne | 8 | 0 | 0 | EN 1788 |

Suplementy diety | 3 | 0 | 1 | EN 1788 |

Zupy z makaronem instant typu noodle | 4 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1785 |

Drób | 3 | 0 | 0 | EN 1785 |

Żabie udka | 1 | 0 | 0 | EN 1785 |

Ogółem | 56 | 0 | 1 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 98,25 % | 0 % | 1,75 % |

3.6. Niemcy

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 3 429 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Zioła i przyprawy korzenne | 1 068 | 1 | 3 | EN 1788, EN 1787, EN 13751 |

Przyprawy | 331 | 0 | 1 | EN 1787, EN 13751, EN 1788 |

Zupy, sosy i makarony instant typu noodle | 283 | 9 | 13 | EN 1788, EN 1787, EN 13751 |

Herbata i produkty herbatopodobne | 227 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1787, EN 13751 |

Grzyby suszone i produkty z grzybów | 222 | 1 | 2 | EN 1788, EN 13751, EN 1787 |

Skorupiaki, mięczaki i inne zwierzęta wodne, w tym produkty z nich uzyskane | 195 | 0 | 3 | EN 1788, EN 1786, EN 1787, EN 13751, EN 13751 * |

Świeże owoce | 147 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788, EN 13751 |

Rośliny strączkowe, orzechy, nasiona oleiste | 144 | 0 | 1 | EN 1787, EN 1788, EN 13751 |

Suplementy żywnościowe | 139 | 0 | 5 | EN 13751, EN 1788, EN 1787 |

Dodatki do żywności | 89 | 0 | 4 | EN 1786, EN 1787, EN 1788, EN 13751 |

Drób | 87 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1786, EN 1789 |

Suszone owoce i produkty z owoców | 84 | 3 | 0 | EN 1787, EN 1788, EN 13708 |

Świeże warzywa | 44 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1787, EN 13751 |

Ser z ziołami | 42 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1787 |

Produkty rybne | 40 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1788, EN 1789 |

Warzywa suszone | 38 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1787, EN 13751 |

Produkty mięsne (z wyłączeniem kiełbas) | 30 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1784, EN 1789 |

Kiełbasy | 29 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1784 |

Ziemniaki, części roślin o wysokiej zawartości skrobi | 28 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788, EN 13751 |

Potrawy gotowe do spożycia | 26 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1786, EN 13751 |

Świeże grzyby | 20 | 0 | 0 | EN 1788 |

Mięso (z wyłączeniem drobiu) | 14 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1784 |

Jaja, produkty z jaj | 12 | 0 | 0 | EN 1784 |

Zboża i produkty zbożowe | 12 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Masło z ziołami | 11 | 0 | 0 | EN 1788, EN 1787 |

Mleko i przetwory mleczne | 7 | 0 | 0 | EN 1787 |

Kakao | 7 | 0 | 0 | EN 1787 |

Ryby | 6 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1788, EN 1789 |

Dziczyzna | 1 | 0 | 0 | EN 1786 |

Ogółem | 3 383 | 14 | 32 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 98,66 % | 0,41 % | 0,93 % |

* Do wykrywania napromieniania wykorzystuje się też inne metody (np. elektronowy rezonans paramagnetyczny).

3.7. Dania

W 2008 r. nie przeprowadzono żadnych kontroli analitycznych dotyczących napromieniania żywności na etapie wprowadzania produktów do obrotu.

Według właściwych organów Danii przedsiębiorstwa duńskie są jednak zobowiązane do przeprowadzania kontroli we własnym zakresie, aby zagwarantować zgodność z wymogami. Urząd ds. weterynaryjnych i żywnościowych Danii zweryfikował te działania w zakresie kontroli własnej za pomocą kontroli dokumentów.

3.8. Estonia

W 2008 r. w Estonii nie przeprowadzono żadnych kontroli analitycznych w zakresie napromieniania żywności na etapie wprowadzania produktów do obrotu.

3.9. Grecja

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 46 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone warzywa, zioła i przyprawy korzenne | 43 | 0 | 0 | EN 13751 (PPSL) |

Kakao | 3 | 0 | 0 | EN 13751 (PPSL) |

Ogółem | 46 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 0 % | 0 % |

3.10. Hiszpania

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 171 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Zioła i przyprawy korzenne | 111 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Owoce i owoce suszone | 33 | 0 | 0 | EN 1787, EN 13708 |

Mięso różnych gatunków | 11 | 0 | 0 | EN 1786 |

Napary | 10 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Warzywa | 6 | 0 | 0 | EN 1787, EN 1788 |

Ogółem | 171 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 0 % | 0 % |

3.11. Finlandia

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 231 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone przyprawy korzenne i zioła | 141 | 0 | 6 | EN 13751, EN 1788 |

Suplementy żywnościowe | 69 | 0 | 5 | EN 13751, EN 1788 |

Owoce morza | 8 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Jagody | 2 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Ogółem | 220 | 0 | 11 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 95,24 % | 0 % | 4,76 % |

3.12. Francja

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 94 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Przyprawy korzenne | 22 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1788 |

Skorupiaki lub mięczaki, mrożone | 15 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1788 |

Zupy i sosy w proszku | 14 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1788 |

Suplementy żywnościowe | 12 | 0 | 4 | EN 1784, EN 1788 |

Drób | 13 | 0 | 1 | EN 1784, EN 1788 |

Odwodnione produkty instant (makaron azjatycki typu noodle) | 7 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1788 |

Rośliny wykorzystywane w suplementach żywnościowych | 6 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1788 |

Ogółem | 89 | 0 | 5 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 94,69 % | 0 % | 5,31 % |

3.13. Węgry

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 21 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Herbata | 2 | 0 | 0 | EN 1788 |

Suplementy żywnościowe | 0 | 19 | 0 |

Ogółem | 2 | 19 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 9,53 % | 90,47 % | 0 % |

3.14. Irlandia

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 484 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suplementy diety | 166 | 0 | 9 | EN 13751 (screening), EN 1788 (confirmation) |

Zioła i przyprawy korzenne | 134 | 0 | 0 |

Przyprawy i buliony | 113 | 0 | 1 |

Makaron typu noodle | 16 | 0 | 1 |

Herbata | 16 | 0 | 0 |

Sosy i zupy | 8 | 0 | 0 |

PARNUTS* | 7 | 0 | 0 |

Nasiona | 6 | 0 | 0 |

Owoce i warzywa | 4 | 0 | 0 |

Różne | 3 | 0 | 0 |

Ogółem | 473 | 0 | 11 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 97,73 % | 0 % | 2,27 % |

* PARNUTS: żywność specjalnego przeznaczenia żywieniowego.

3.15. Włochy

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 169 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Mięso | 31 | 0 | 0 | EN 13784, EN 1785 |

Przyprawy korzenne | 19 | 2 | 0 | EN 13783, EN 1788 |

Oregano | 17 | 1 | 0 |

Produkty mięsne | 16 | 0 | 0 | EN 13784, EN 1785 |

Pieprz | 15 | 4 | 0 | EN 13783, EN 1788 |

Przyprawy (warzywa granulowane) | 14 | 3 | 0 |

Papryka | 12 | 5 | 0 |

Ryby | 8 | 0 | 0 | EN 13784, EN 1785 |

Czosnek | 4 | 0 | 0 | EN 13783, EN 1788 |

Drób | 4 | 0 | 0 | EN 1786 |

Curry | 3 | 0 | 0 | EN 13783, EN 1788 |

Cebula | 3 | 0 | 0 |

Produkty rybne | 3 | 0 | 0 | EN 13784, EN 1785 |

Szalotka | 2 | 0 | 0 | EN 13783, EN 1788 |

Herbata (napar) | 2 | 0 | 0 |

Ziemniaki | 1 | 0 | 0 |

Ogółem | 154 | 15 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 91,12 % | 8,88 % | 0 % |

3.16. Łotwa

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 35 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suplementy żywnościowe | 21 | 0 | 9 | EN 13751 |

Warzywa suszone (cebula, papryka, marchew) | 4 | 0 | 0 |

Muesli | 1 | 0 | 0 |

Ogółem | 26 | 0 | 9 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 74,29 % | 0 % | 25,71 % |

3.17. Litwa

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 119 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone zioła aromatyczne, herbata, przyprawy korzenne, suplementy żywnościowe | 117 | 0 | 2 | EN 13783:2004 |

Ogółem | 117 | 0 | 2 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 98,32 % | 0 % | 1,68 % |

3.18. Luksemburg

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 13 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suplementy żywnościowe | 10 | 1 | 0 | EN 1788 |

Mrożone żabie udka | 1 | 0 | 1 | EN 1786 |

Ogółem | 11 | 1 | 1 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 84,62 % | 7,69 % | 7,69 % |

3.19. Malta

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 25 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Zioła i przyprawy korzenne | 4 | 0 | 21 | EN 13751 |

Ogółem | 4 | 0 | 21 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 16,00 % | 0 % | 84,00 % |

3.20. Niderlandy

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 485 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suplementy żywnościowe | 188 | 0 | 30 | EN 1788, EN 13751 |

Produkty zbożowe | 4 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Suszone warzywa i produkty warzywne | 25 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Suszone owoce produkty z owoców | 40 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Orzechy i nasiona | 60 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Ryby i produkty rybne | 44 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Sałatki, makarony i zupy | 32 | 0 | 1 | EN 13751, EN 1788 |

Przyprawy korzenne i aromaty | 58 | 0 | 2 | EN 13751, EN 1788 |

Produkty nieokreślone | 1 | 0 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Ogółem | 452 | 0 | 33 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 93,19 % | 0 % | 6,8 % |

3.21. Polska

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 150 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone zioła, przyprawy korzenne i warzywne | 63 | 0 | 2 | EN 1788, EN 13751 |

Orzechy | 25 | 0 | 0 | EN 1787 |

Warzywa (w tym nasiona strączkowe) | 21 | 0 | 0 | EN 1788 |

Owoce | 23 | 0 | 0 | EN 13708 |

Ryby, skorupiaki i mięczaki | 13 | 0 | 0 | EN 1788 |

Drób i produkty z drobiu, jaja i produkty z jaj | 3 | 0 | 0 | EN 1786, EN 1787, EN 13708 |

Ogółem | 148 | 0 | 2 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 98,67 % | 00,00 % | 1,33 % |

3.22. Portugalia

W 2008 r. w Portugali nie przeprowadzono żadnych kontroli na etapie wprowadzania obrotu.

3.23. Rumunia

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 22 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Makaron instant typu noodle (o różnych smakach) | 13 | 0 | 0 | EN 1787 |

Przyprawy korzenne, grzyby, czosnek, zioła, inne suszone składniki pochodzenia roślinnego | 9 | 0 | 0 | EN 13751 |

Ogółem | 22 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 00,00 % | 0,00 % |

3.24. Szwecja

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 6 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Mięso | 6 | 0 | 0 | EN 1784 |

Ogółem | 6 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 00,00 % | 00,00 % |

3.25. Republika Słowacka

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 30 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Orzeszki ziemne i inne orzechy | 9 | 0 | 0 | EN 1784 |

Ser | 7 | 0 | 0 | EN 1784 |

Warzywa | 1 | 0 | 0 | EN 1784 |

Suszone zioła aromatyczne, przyprawy korzenne i warzywne | 11 | 0 | 0 | EN 1784, EN 1788 |

Herbata | 1 | 0 | 0 | EN 1788 |

Nasiona maku | 1 | 0 | 0 | EN 1784 |

Ogółem | 30 | 0 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 100,00 % | 00,00 % | 00,00 % |

3.26. Słowenia

Żywność poddana badaniu | Liczba próbek: 30 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Przyprawy korzenne | 8 | 2 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Suplementy żywnościowe | 5 | 5 | 0 | EN 13751, EN 1788 |

Herbata | 10 | 0 | 0 | EN 13751 |

Ogółem | 23 | 7 | 0 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 77,67 % | 23,33 % | 00,00 % |

3.27. Zjednoczone Królestwo

Żywność poddana badaniu | Liczba produktów, z których pobrano próbki: 275; Liczba zbadanych próbek: 284 | Zastosowana metoda CEN |

Zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Niezgodne z wymogami |

Suszone zioła, przyprawy korzenne i warzywne | 132 | 5 | 1 | EN13751, EN 1788 |

Suplementy żywnościowe | 41 | 8 | 2 | EN13751, EN 1788 |

Świeże i konserwowane (inne niż suszone) zioła i przyprawy korzenne | 20 | 0 | 0 | EN13751, EN 1788 |

Makaron typu noodle i odwodnione potrawy azjatyckie | 20 | 3 | 6 | EN13751, EN 1788 |

Warzywa | 17 | 2 | 0 | EN13751 |

Owoce (w tym świeże i suszone) | 7 | 0 | 1 | EN13751, EN 1788 |

Sosy (płynne lub mrożone) | 6 | 0 | 1 | EN13751 |

Grzyby | 6 | 0 | 0 | EN13751 |

Herbaty | 2 | 0 | 0 | EN13751, EN 1788 |

Suszone ryby i owoce morza | 2 | 0 | 0 | EN13751 |

Miód i inne produkty pszczele | 1 | 0 | 1 | EN13751, EN 1788 |

Ogółem | 254 | 18 | 12 |

Ogółem w % zbadanych próbek | 89,44 % | 6,33 % | 4,23 % |

3.28. Podsumowanie sytuacji w UE

Poniższa tabela zawiera zestawienie zbadanych próbek i wyników otrzymanych dla całej UE:

Państwo członkowskie | Próbki zgodne z wymogami | Niejednoznaczne | Próbki niezgodne z wymogami | Ogółem | % w ogólnej liczbie próbek UE |

AT | 123 | 0 | 1 | 124 | 1,99 |

BE | 89 | 0 | 1 | 90 | 1,45 |

BG | 97 | 0 | 0 | 97 | 1,56 |

CY | 8 | 0 | 0 | 8 | 0,13 |

CZ | 56 | 0 | 1 | 57 | 0,91 |

DE | 3 383 | 14 | 32 | 3 429 | 55 |

DK | BKA | BKA | BKA | BKA |

EE | BKA | BKA | BKA | BKA |

EL | 46 | 0 | 0 | 46 | 0,74 |

ES | 171 | 0 | 0 | 171 | 2,75 |

FI | 220 | 0 | 11 | 231 | 3,7 |

FR | 89 | 0 | 5 | 94 | 1,5 |

HU | 2 | 19 | 0 | 21 | 0,34 |

IE | 473 | 0 | 11 | 484 | 7,78 |

IT | 154 | 15 | 0 | 169 | 2,7 |

LV | 26 | 0 | 9 | 35 | 0,56 |

LT | 117 | 0 | 2 | 119 | 1,9 |

LU | 11 | 1 | 1 | 13 | 0,2 |

MT | 4 | 0 | 21 | 25 | 0,4 |

NL | 452 | 0 | 33 | 485 | 7,79 |

PL | 148 | 0 | 2 | 150 | 2,4 |

PT | BKA | BKA | BKA | BKA |

RO | 22 | 0 | 0 | 22 | 0,35 |

SE | 6 | 0 | 0 | 6 | 0,09 |

SK | 30 | 0 | 0 | 30 | 0,48 |

SI | 23 | 7 | 0 | 30 | 0,48 |

UK | 254 | 18 | 12 | 284 | 4,56 |

OGÓłEM W UE | 6 004 | 74 | 142 | 6 220 |

W % | 96,53 % | 1,19 % | 2,28 % |

BKA: | Brak kontroli analitycznych — w 2008 r. nie przeprowadzono kontroli analitycznych. |

4. Streszczenie

Niniejsze sprawozdanie dotyczy okresu od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. Zawiera ono kompilację informacji przekazanych Komisji przez 27 państw członkowskich.

W 2008 r. w 12 państwach członkowskich działały 23 jednostki przeprowadzające napromienianie, zatwierdzone zgodnie z art. 7 ust. 2 dyrektywy 1999/2/WE. Jedna jednostka przeprowadzająca napromienianie została zatwierdzona. Nie zamknięto żadnej zatwierdzonej jednostki przeprowadzającej napromienianie. W 2008 r. w sześciu jednostkach nie przeprowadzono napromieniania żywności.

Ogółem działaniu promieniowania jonizującego w państwach członkowskich poddano 8 718,4 ton produktów, z czego 88,55 % zostało napromienionych w trzech państwach członkowskich: Belgii (41,19 %), Niderlandach (35,61 %) i Francji (10,85 %). Wśród produktów poddanych napromienianiu największą część stanowią żabie udka (28,16 %), zioła i przyprawy korzenne (19,95 %) oraz drób (18,97 %).

27 państw członkowskich przekazało informacje dotyczące kontroli przeprowadzonych na etapie wprowadzania produktów do obrotu. Trzy państwa członkowskie nie przeprowadziły żadnych kontroli analitycznych w ramach kontroli i inspekcji urzędowych. Jedno z tych państw członkowskich zaznaczyło, że w ramach prawodawstwa krajowego podmioty prowadzące przedsiębiorstwo spożywcze powinny przeprowadzać kontrole we własnym zakresie, aby zapewnić zgodność z wymogami napromieniania żywności oraz innymi przepisami prawa żywnościowego.

W 24 państwach członkowskich pobrano 6 220 próbek, z czego 70,57 % w trzech państwach członkowskich (55 % w Niemczech, 7,78 % w Irlandii i 7,79 % w Niderlandach). 6 004 próbki (96,53 %) były zgodne z przepisami dyrektyw. 142 próbki (2,28 %) nie były zgodne. Najczęstszym powodem niezgodności próbek z wymogami jest nieprawidłowe etykietowanie oraz napromienianie kategorii, których napromienianie nie jest dozwolone. 74 próbki (1,19 %) dały niejednoznaczne wyniki. Przyczyny niejednoznacznych wyników wiążą się najczęściej z niepotwierdzeniem dodatnich wyników badań przesiewowych lub z trudnościami w ustaleniu, które składniki zostały napromienione w żywności złożonej, nawet jeśli są opatrzone etykietą.

[1] Dz.U. L 66 z 13.3.1999, s. 16.

[2] http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/irradiation/index_en.htm

[3] Dz.U. C 77 z 11.3.2011, s. 14.

[4] Dz.U. L 66 z 13.3.1999, s. 24.

[5] Dz.U. C 283 z 24.11.2009, s. 5.