(1)

Dyrektywa 2003/87/WE stanowi, że sprzedaż na aukcji przydziałów emisji gazów cieplarnianych stanowi podstawową zasadę systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w Unii (EU ETS).

(2)

Na posiedzeniu w październiku 2014 r. Rada Europejska uznała, że przydział bezpłatnych uprawnień nie powinien tracić ważności, a istniejące środki należy dalej stosować po 2020 r. w celu przeciwdziałania ryzyku ucieczki emisji z uwagi na politykę przeciwdziałania zmianie klimatu, dopóki inne ważne gospodarki nie podejmą porównywalnych wysiłków. Aby utrzymać korzyści dla środowiska płynące z redukcji emisji w Unii, jeżeli środki państw trzecich nie oferują przemysłowi porównywalnych zachęt do redukcji emisji, należy zachować przejściowy przydział bezpłatnych uprawnień dla instalacji w sektorach i podsektorach narażonych na ryzyko ucieczki emisji.

(3)

Doświadczenia zgromadzone w trakcie funkcjonowania EU ETS potwierdziły, że sektory i podsektory są narażone na ryzyko ucieczki emisji w różnym stopniu oraz że przydział bezpłatnych uprawnień zapobiega ucieczce emisji. Niektóre sektory i podsektory mogą zostać uznane za bardziej zagrożone ucieczką emisji, zaś inne są w stanie przenieść znaczną część kosztów uprawnień pokrywających ich emisje na ceny produktów bez utraty udziału w rynku i ponoszą jedynie pozostałą część kosztów, w związku z czym ryzyko ucieczki emisji w tych sektorach jest niewielkie. Z myślą o zmniejszeniu ryzyka ucieczki emisji art. 10b ust. 5 dyrektywy 2003/87/WE stanowi, że Komisja ma ustalić wykaz sektorów i podsektorów uznanych za narażone na znaczące ryzyko ucieczki emisji. Takie sektory i podsektory mają otrzymać bezpłatne uprawnienia w wysokości 100 % liczby określonej na podstawie art. 10a dyrektywy 2003/87/WE.

(4)

Decyzją 2014/746/UE (2) Komisja ustaliła wykaz sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji na lata 2015–2019. Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/410 (3) przedłużono ważność wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji do dnia 31 grudnia 2020 r.

(5)

W art. 10b dyrektywy 2003/87/WE określono kryteria oceny na podstawie danych dostępnych z trzech ostatnich lat kalendarzowych. W związku z tym Komisja wykorzystała dane z lat 2013, 2014 i 2015, ponieważ w terminie przeprowadzania oceny dane z 2016 r. były dostępne jedynie w odniesieniu do niektórych parametrów.

(6)

W celu sporządzenia wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji w latach 2021–2030 Komisja oceniła ryzyko ucieczki emisji sektorów i podsektorów na poziomie NACE-4 statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej w Unii zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1893/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady (4). NACE-4 jest poziomem zapewniającym optymalną dostępność danych precyzyjnie określających sektory. Sektor jest oznaczony na czterocyfrowym poziomie klasyfikacji NACE, a podsektor jest oznaczony na sześcio- lub ośmiocyfrowym poziomie Prodcom, tj. wg klasyfikacji towarów stosowanych w odniesieniu do statystyk dotyczących produkcji przemysłowej w Unii, wynikającej bezpośrednio z klasyfikacji NACE.

(7)

Ocenę ryzyka ucieczki emisji przeprowadzono dwuetapowo. Na potrzeby ilościowej oceny pierwszego poziomu na poziomie NACE-4 sektor uznaje się za narażony na ryzyko ucieczki emisji, jeżeli „wskaźnik ucieczki emisji” przekracza próg 0,2 określony w art. 10b ust. 1 dyrektywy 2003/87/WE. W odniesieniu do niewielkiej liczby przypadków spełniających jasno określone kryteria kwalifikowalności określone w art. 10b ust. 2 i 3 dyrektywy 2003/87/WE przeprowadzono „ocenę drugiego poziomu” jako ocenę jakościową z określonymi kryteriami albo jako ocenę ilościową na poziomie zdezagregowanym.

(8)

Zgodnie z art. 10b dyrektywy 2003/87/WE wskaźnik ucieczki emisji obliczono, mnożąc intensywność handlu sektora z państwami trzecimi przez intensywność emisji tego sektora.

(9)

Zgodnie z art. 10b dyrektywy 2003/87/WE intensywność handlu z państwami trzecimi obliczono jako stosunek całkowitej wartości eksportu do państw trzecich powiększonej o wartość importu z państw trzecich do całkowitej wielkości rynku w Europejskim Obszarze Gospodarczym (roczny obrót plus całkowita wartość importu z państw trzecich). Komisja oceniła intensywność handlu dla każdego sektora i podsektora na podstawie danych zgłoszonych przez Eurostat w bazie danych COMEXT. Komisja uważa, że są to najbardziej kompletne i wiarygodne dane na temat całkowitej wartości eksportu do państw trzecich i całkowitej wartości importu z państw trzecich, a także całkowitego rocznego obrotu w Unii.

(10)

Intensywność emisji, którą mierzy się w kg CO2 na euro, obliczono jako sumę bezpośrednich i pośrednich emisji w danym sektorze, podzieloną przez wartość dodaną brutto. Komisja uważa dziennik transakcji Unii Europejskiej za najbardziej dokładne i przejrzyste źródło danych o emisji CO2 na poziomie instalacji i dlatego wykorzystuje się je do obliczenia emisji bezpośrednich dla sektorów. Instalacje przypisano do poszczególnych sektorów na poziomie NACE-4 na podstawie informacji na poziomie instalacji dostarczonych przez państwa członkowskie w ramach krajowych środków wykonawczych przedłożonych na podstawie art. 11 dyrektywy 2003/87/WE i decyzji Komisji 2011/278/UE (5). Do oszacowania wartości dodanej brutto na poziomie sektorowym wykorzystano dane pochodzące ze statystyk strukturalnych Eurostatu dotyczących przedsiębiorstw, ponieważ uważa się je za najdokładniejsze źródło.

(11)

Z uwagi na brak dostępnych danych na poziomie UE-28 za najbardziej wiarygodne źródła informacji do celów określenia emisji pośrednich uznaje się dane dotyczące zużycia energii elektrycznej uzyskane bezpośrednio od państw członkowskich. W celu przeliczenia zużycia energii elektrycznej na emisje pośrednie stosuje się współczynnik emisji dla energii elektrycznej. Jako wartość odniesienia Komisja wykorzystała średnią unijna produkcję energii elektrycznej w koszyku energetycznym. Wartość ta opiera się na całkowitej rocznej wielkości emisji w Unii z sektora elektroenergetycznego w odniesieniu do wszystkich źródeł wytwarzania energii elektrycznej w Europie, podzielonej przez odpowiednią ilość wytworzonej energii elektrycznej. Współczynnik emisji dla energii elektrycznej został zaktualizowany, aby uwzględnić dekarbonizację systemu energii elektrycznej i coraz większy udział energii ze źródeł odnawialnych. Nowa wartość powinna odnosić się do 2015 r., a zatem opierać się na danych dostępnych z trzech ostatnich lat kalendarzowych (2013–2015). Uaktualniona wartość wynosi 376 gramów dwutlenku węgla na kWh.

(12)

W art. 10b ust. 2 i 3 dyrektywy 2003/87/WE zawarto szczegółowe zasady kwalifikowalności dla poszczególnych sektorów i podsektorów na potrzeby wnioskowania o drugą ocenę, w przypadku gdy nie spełnią one głównego kryterium ucieczki emisji kwalifikującego do umieszczenia w wykazie sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji. W przypadkach gdy wskaźnik ucieczki emisji wynosił 0,15–0,2, sektor mógł wnioskować o przeprowadzenie oceny jakościowej zgodnie z kryteriami określonymi w art. 10b ust. 2 wspominanej dyrektywy. Zgodnie z art. 10b ust. 3 sektory i podsektory, w których intensywność emisji przekracza 1,5, kwalifikują się do wnioskowania o przeprowadzenie oceny jakościowej albo oceny ilościowej na poziomie zdezagregowanym (poziom 6- lub 8-cyfrowy PRODCOM). Sektory i podsektory, w odniesieniu do których przydział bezpłatnych uprawnień oblicza się na podstawie wskaźników dotyczących rafinerii, również kwalifikowały się do wnioskowania o przeprowadzanie obu rodzajów ocen. Sektory i podsektory wymienione w pkt 1.2 załącznika do decyzji 2014/746/UE kwalifikowały się do składania wniosków o ocenę ilościową na poziomie zdezagregowanym.

(13)

Przeprowadzono trwające od listopada 2017 r. do lutego 2018 r. konsultacje internetowe, podczas których zainteresowane strony mogły przedstawić swoje opinie na temat wybranych metod sporządzenia wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji. Respondenci co do zasady opowiadali się za ocenami drugiego poziomu, w przypadku których poziom solidności, uczciwości, przejrzystości i sprawiedliwości dorównywałby ocenom ilościowym pierwszego poziomu, i wyrażali poparcie dla jednolitych ram oceny, w którą zaangażowane są zainteresowane strony. Zorganizowano cztery posiedzenia, aby przygotować wykaz sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji i kontynuować prace dotyczące ocen, jakie należy przeprowadzić z udziałem państw członkowskich i zainteresowanych stron w okresie od lutego do maja 2018 r.

(14)

Przeprowadzono ocenę skutków (6) w celu zapewnienia, by oceny pierwszego i drugiego poziomu przeprowadzane na potrzeby sporządzenia wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji na lata 2021–2030 przeprowadzano w sposób porównywalny, tj. by obie oceny zapewniały identyfikację wyłącznie sektorów narażonych na ryzyko ucieczki emisji. Ocena skutków dotyczyła głównie możliwości operacyjnych związanych z ramami oceny drugiego poziomu.

(15)

Wstępny wykaz sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji na lata 2021–2030 (7) opublikowano dnia 8 maja 2018 r. wraz z ramowymi wytycznymi Komisji w sprawie oceny jakościowej i zdezagregowanej oceny ilościowej (8).

(16)

Oceny na podstawie kryteriów określonych w art. 10b ust. 2 i 3 dyrektywy 2003/87/WE przeprowadzono w odniesieniu do szeregu sektorów, których nie uznano za narażone na ryzyko ucieczki emisji na podstawie kryteriów ilościowych określonych w art. 10b ust. 1.

(17)

Komisja oceniła łącznie 245 sektorów przemysłowych klasyfikowanych w NACE jako „górnictwo i wydobywanie” oraz „przetwórstwo przemysłowe”. Sektory i podsektory wymienione w pkt 1 załącznika do niniejszej decyzji spełniają kryteria określone w art. 10b ust. 1 dyrektywy 2003/87/WE i powinny zostać uznane za narażone na ryzyko ucieczki emisji.

(18)

Oceny jakościowe na podstawie kryteriów określonych w art. 10b ust. 2 i 3 dyrektywy 2003/87/WE przeprowadzono w odniesieniu do szeregu sektorów. W przypadku sektorów: „wydobywanie soli” (kod NACE 0893), „wykończanie wyrobów włókienniczych” (kod NACE 1330), „produkcja podstawowych substancji farmaceutycznych” (kod NACE 2110), „produkcja ceramicznych wyrobów stołowych i ozdobnych” (kod NACE 2341), „produkcja ceramicznych wyrobów sanitarnych” (kod NACE 2342) oraz „produkcja cegieł, dachówek i materiałów budowlanych, z wypalanej gliny” (kod NACE 2332) stwierdzono, że dodanie tych sektorów do wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji jest uzasadnione. Należy zatem uznać te sektory za narażone na ryzyko ucieczki emisji w okresie 2021–2030.

(19)

W przypadku sektora „wydobywanie węgla brunatnego (lignitu)” (kod NACE 0520) podczas przeprowadzania oceny jakościowej stwierdzono szereg nieprawidłowości, w tym brak możliwości uznania, że koszty bezpośredniej emisji mają wpływ na ten sektor, oraz wyrażono wątpliwości dotyczące związku między wewnątrzunijną konkurencją ze strony innych źródeł paliw a ucieczką emisji. Wykazano istnienie pewnej konkurencji na szczeblu regionalnym ze strony pozaunijnych elektrowni opalanych węglem brunatnym, chociaż w wyniku oceny obejmującej całą Unię potwierdzono, że narażenie na zewnętrzną konkurencję było znacznie ograniczone. Stwierdzono zatem, że dodanie tego sektora do wykazu sektorów i podsektorów uznanych na narażone na ryzyko ucieczki emisji nie jest uzasadnione.

(20)

Otrzymano trzy wnioski od sektorów, których nie uwzględniono we wstępnym wykazie sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji: „górnictwo gazu ziemnego” (kod NACE 0620), „produkcja wyrobów gipsowych budowlanych” (kod NACE 2362) i „odlewnictwo metali lekkich” (kod NACE 2453). Ocena tych wniosków dotyczyła głównie kwalifikowalności sektorów do uwzględnienia w wykazie sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji na podstawie ilościowej oceny pierwszego poziomu na poziomie NACE-4. Oficjalne dane wykorzystane do przeprowadzenia ocen pierwszego poziomu przekazano zainteresowanym stronom i uznano za wystarczająco solidne, aby móc opublikować wstępny wykaz sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji. Komisja zbadała dodatkowe informacje przedstawione przez trzy sektory w złożonych przez nie wnioskach i nie uznała, by uzasadniały one zmianę pierwotnego stanowiska. Sektorów tych nadal nie uznaje się za narażone na ryzyko ucieczki emisji, ponieważ właściwe wskaźniki ucieczki emisji nie przekraczają progu 0,2 określonego w art. 10b ust. 1 dyrektywy 2003/87/WE. Ponadto sektory te nadal nie spełniają kryteriów kwalifikowalności do przeprowadzenia dalszych ocen, o których mowa w art. 10b ust. 2 i 3 dyrektywy 2003/87/WE.

(21)

Na podstawie kryteriów określonych w art. 10b ust. 1 i 3 dyrektywy 2003/87/WE przeprowadzono zdezagregowane oceny ilościowe w odniesieniu do szeregu podsektorów. W przypadku podsektorów: „kaolin i pozostałe gliny kaolinowe” (kod PRODCOM 08.12.21), „ziemniaki zamrożone, przetworzone lub zakonserwowane (włączając ziemniaki ugotowane lub częściowo ugotowane w oleju, a następnie zamrożone, z wyłączeniem zakonserwowanych octem lub kwasem octowym)” (kod PRODCOM 10.31.11.30), „ziemniaki suszone w postaci mąki, mączki, płatków, granulek i pelletów” (kod PRODCOM 10.31.13.00), „przecier pomidorowy i pasta, zagęszczone” (kod PRODCOM 10.39.17.25), „odtłuszczone mleko w proszku” (kod PRODCOM 10.51.21), „mleko pełne w proszku” (kod PRODCOM 10.51.22), „kazeina” (kod PRODCOM 10.51.53), „laktoza i syrop laktozowy” (kod PRODCOM 10.51.54), „serwatka i serwatka zmodyfikowana, w proszku, w granulkach lub w innej stałej postaci, nawet zagęszczona lub zawierająca dodatek środka słodzącego” (kod PRODCOM 10.51.55.30), „drożdże piekarnicze” (kod PRODCOM 10.89.13.34), „szkliste emalie i glazury, pobiałki (masy lejne) i podobne preparaty, w rodzaju stosowanych w przemyśle ceramicznym, emalierskim i szklarskim” (kod PRODCOM 20.30.21.50), „ciekłe materiały do wytwarzania połysku i podobne preparaty, fryta szklana i pozostałe szkło w postaci proszku, granulek lub płatków” (kod PRODCOM 20.30.21.70) i „części z żelaza kutego swobodnie, do wałów napędowych, wałów krzywkowych, wałów wykorbionych i do korb itp.” (kod PRODCOM 25.50.11.34) stwierdzono, że dodanie tych podsektorów do wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji jest uzasadnione. Należy zatem uznać te podsektory za narażone na ryzyko ucieczki emisji w okresie 2021–2030.

(22)

W przypadku podsektorów „pasta kakaowa, nawet odtłuszczona” (kod PRODCOM 10.82.11), „masło, tłuszcz i olej, kakaowe” (kod PRODCOM 10.82.12) i „proszek kakaowy, niezawierający dodatku cukru lub innego środka słodzącego” (kod PRODCOM 10.82.13) w trakcie przeprowadzonych zdezagregowanych ocen ilościowych stwierdzono szereg odstępstw od zharmonizowanej metodyki prowadzących do ryzyka znacznego przeszacowania wskaźnika ucieczki emisji. W związku z tym stwierdzono, że dodanie tych podsektorów do wykazu sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji nie jest uzasadnione.

(23)

Ponieważ wykaz sektorów i podsektorów narażonych na znaczące ryzyko ucieczki emisji ma być ważny w okresie 2021–2030, niniejsza decyzja powinna mieć zastosowanie od dnia 1 stycznia 2021,