(1)

Zgodnie z art. 42 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2016/2031 Komisja przyjmuje na podstawie wstępnej oceny akty wykonawcze, tymczasowo umieszczając w wykazie rośliny, produkty roślinne lub inne przedmioty wysokiego ryzyka powodujące niedopuszczalny poziom zagrożenia agrofagami dla terytorium Unii.

(2)

Od przyjęcia rozporządzenia (UE) 2016/2031 przeprowadzono szereg wstępnych ocen mających na celu zbadanie, czy rośliny i produkty roślinne pochodzące z państw trzecich powodują niedopuszczalny poziom zagrożenia agrofagami dla terytorium Unii. W wyniku tych ocen stwierdzono, że ponieważ niektóre rośliny i produkty roślinne spełniają co najmniej jedno z kryteriów określonych w załączniku III do wspomnianego rozporządzenia, mogą one kwalifikować się jako „rośliny wysokiego ryzyka” lub „produkty roślinne wysokiego ryzyka” w rozumieniu art. 42 wspomnianego rozporządzenia. W wyniku tychże wstępnych ocen ryzyka stwierdzono również, że nasiona i materiał in vitro tych „roślin wysokiego ryzyka” nie powinny być objęte przepisami niniejszego rozporządzenia, ponieważ poziom zagrożenia agrofagami pozostaje na dopuszczalnym poziomie. Przepisami niniejszego rozporządzenia nie powinny być ponadto objęte naturalnie lub sztucznie skarlone rośliny drzewiaste przeznaczone do sadzenia, ponieważ ich przywóz podlega szczególnym wymogom ustanowionym zgodnie z dyrektywą Rady 2000/29/WE (2), obniżającym zagrożenie agrofagami do dopuszczalnego poziomu i będzie ponadto podlegał szczególnym wymogom ustanowionym art. 41 rozporządzenia (UE) 2016/2031 z dnia 14 grudnia 2019 r.

(3)

W odniesieniu do roślin przeznaczonych do sadzenia innych niż nasiona, materiału in-vitro oraz naturalnie lub sztucznie skarlonych roślin drzewiastych przeznaczonych do sadzenia, należących do Acacia Mill., Acer L., Albizia Durazz., Alnus Mill., Annona L., Bauhinia L., Berberis L., Betula L., Caesalpinia L., Cassia L., Castanea Mill., Cornus L., Corylus L., Crataegus L., Diospyros L., Fagus L., Ficus carica L., Fraxinus L., Hamamelis L., Jasminum L., Juglans L., Ligustrum L., Lonicera L., Malus Mill., Nerium L., Persea Mill., Populus L., Prunus L., Quercus L., Robinia L., Salix L., Sorbus L., Taxus L., Tilia L., Ulmus L. oraz roślin Ullucus tuberosus Loz. wiadomo jest, że są one żywicielami powszechnie występujących agrofagów znanych z dużego wpływu na gatunki roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, społecznym i środowiskowym dla Unii. W odniesieniu do tych roślin wiadomo jest ponadto, że są często siedliskiem agrofagów, nie wykazując objawów zakażenia lub wykazując okres utajenia poprzedzający wystąpienie tych objawów. Ogranicza to możliwość wykrycia obecności takich agrofagów podczas inspekcji przeprowadzanych przy wprowadzaniu tych roślin na terytorium Unii. Ponadto rośliny przeznaczone do sadzenia są zwykle wprowadzane do Unii w postaci krzewów i drzew i w tej postaci występują też zazwyczaj w Unii. W związku z powyższym nie można uznać istniejących środków regulujących wprowadzanie z państw trzecich roślin przeznaczonych do sadzenia ujętych w załączniku I do tego rozporządzenia oraz roślin Ullucus tuberosus Loz. za wystarczające do zapobieżenia wprowadzenia agrofagów. Z tego powodu rośliny przeznaczone do sadzenia wymienione w załączniku I oraz rośliny Ullucus tuberosus Loz. powinny być ujęte w wykazie jako rośliny wysokiego ryzyka w rozumieniu art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031, a ich wprowadzania na terytorium Unii należy tymczasowo zakazać.

(4)

W odniesieniu do owoców roślin Momordica L. wiadomo jest, że są żywicielami agrofaga Thrips palmi Karny, stanowiąc istotną drogę jego przenikania i zasiedlania, przy czym agrofag ten znany jest z dużego wpływu na gatunki roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, społecznym i środowiskowym dla terytorium Unii. Agrofag ten nie występuje jednak we wszystkich państwach trzecich, zaś w państwach trzecich, w których zgodnie z posiadaną wiedzą występuje, nie występuje on we wszystkich regionach. Niektóre państwa trzecie stosują ponadto skuteczne środki zmniejszające ryzyko w odniesieniu do tego agrofaga. W związku z powyższym owoce roślin Momordica L. pochodzące z państw trzecich lub ich części, w których agrofag zgodnie z posiadaną wiedzą występuje, a które nie posiadają skutecznych środków zmniejszających ryzyko w odniesieniu do tego agrofaga, można zakwalifikować jako rośliny wysokiego ryzyka w rozumieniu art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031 i dlatego należy tymczasowo zakazać wprowadzania tych roślin do Unii.

(5)

W odniesieniu do drewna z roślin Ulmus L. wiadomo, że jest ono żywicielem agrofaga Saperda tridentata Olivier, stanowiąc istotną drogę jego przenikania i zasiedlania. Agrofag ten znany jest z dużego wpływu na gatunki roślin o dużym znaczeniu gospodarczym, społecznym i środowiskowym dla terytorium Unii. Agrofag ten nie występuje jednak we wszystkich państwach trzecich, zaś w państwach trzecich, w których zgodnie z posiadaną wiedzą występuje, nie występuje on w niektórych regionach. W związku z powyższym drewno z roślin Ulmus L. pochodzące z państw trzecich lub obszarów państw trzecich, w których Saperda tridentata Olivier zgodnie z posiadaną wiedzą występuje, można uznać za produkt roślinny wysokiego ryzyka w rozumieniu art. 42 ust. 1 rozporządzenia (UE) 2016/2031. Z tego względu należy tymczasowo zakazać wprowadzania tego drewna do Unii.

(6)

Rośliny i produkty roślinne, o których mowa w motywach 3, 4 i 5, nie są ujęte w wykazie zgodnie z art. 40 rozporządzenia (UE) 2016/2031, lub są ujęte w nim jedynie w odniesieniu do niektórych państw trzecich. Ponadto, zgodnie z odnośnymi wstępnymi ocenami, wspomniane rośliny i produkty roślinne nie są objęte wymogami, o których mowa w art. 41 tego rozporządzenia, w odniesieniu do wszystkich państw trzecich w wystarczającym stopniu i nie podlegają środkom tymczasowym ustanowionym w art. 49 tego rozporządzenia.

(7)

Rośliny i produkty roślinne, o których mowa w motywach 3, 4 i 5, nie są jeszcze przedmiotem pełnej oceny ryzyka, która jest konieczna do stwierdzenia, czy nie stwarzają one niedopuszczalnego poziomu ryzyka ze względu na prawdopodobieństwo bycia żywicielem agrofaga kwarantannowego dla Unii lub czy ryzyko to można ograniczyć do dopuszczalnego poziomu poprzez stosowanie określonych środków. Jeśli stwierdzi się istnienie zapotrzebowania na przywóz tych roślin i produktów roślinnych, należy poddać je ocenie ryzyka przeprowadzanej zgodnie z aktem wykonawczym przyjmowanym na podstawie art. 42 ust. 6 rozporządzenia (UE) 2016/2031.

(8)

Zgodnie z art. 73 rozporządzenia (UE) 2016/2031 Komisja w drodze aktów wykonawczych określa, że dla roślin innych niż rośliny włączone do wykazu, o którym mowa w art. 72 ust. 1, wymagane jest świadectwo fitosanitarne do celów wprowadzenia na terytorium Unii.

(9)

Te akty wykonawcze powinny jednak określać, że świadectwo fitosanitarne nie jest wymagane dla tych roślin, w przypadku gdy ocena oparta na dowodach dotyczących zagrożenia agrofagami i doświadczenie handlowe wskazują, że takie świadectwo nie jest konieczne.

(10)

Od przyjęcia wspomnianego rozporządzenia przeprowadzono liczne oceny, których przedmiotem było zagrożenie agrofagami i doświadczenie handlowe związane z szeregiem roślin innych niż rośliny przeznaczone do sadzenia, pochodzących z państw trzecich.

(11)

Zgodnie z tymi ocenami owoce roślin Ananas comosus (L.) Merrill, Cocos nucifera L., Durio zibethinus Murray, Musa L. oraz Phoenix dactylifera L. nie są żywicielami agrofagów kwarantannowych dla Unii ani agrofagów objętych środkami przyjętymi zgodnie z art. 30 rozporządzenia (UE) 2016/2031 bądź powszechnie występujących agrofagów mogących mieć wpływ na gatunki roślin uprawiane w Unii. Dodać należy, że nie odnotowano pojawów związanych z wprowadzeniem tych owoców z państw trzecich. Nie odnotowano ponadto powtarzających się przypadków zatrzymywania tych owoców przy wprowadzaniu na terytorium Unii uzasadnionego obecnością agrofagów kwarantannowych dla Unii lub agrofagów objętych środkami przyjętymi zgodnie z art. 30 rzeczonego rozporządzenia.

(12)

W związku z tym, że owoce te spełniają wszystkie kryteria określone w załączniku VI do rozporządzenia (UE) 2016/2031, nie należy w ich przypadku wymagać świadectwa fitosanitarnego do celów wprowadzenia na terytorium Unii.

(13)

Zarówno wykaz sporządzany na podstawie art. 42 ust. 3 rozporządzenia (UE) 2016/2031, jak i wykaz sporządzany na podstawie art. 73 tego rozporządzenia dotyczą przepisów przywozowych opartych na podobnych kryteriach oceny ryzyka, które określono w załącznikach III i VI do tego rozporządzenia. Centralną rolę odgrywa w nich ryzyko stwarzane przez odnośne rośliny i produkty roślinne, a nie zagrożenie stwarzane przez określone agrofagi. Przepisy te opracowano przy użyciu wspólnej metodyki oceny ryzyka i podlegają one aktualizacji przy zastosowaniu tej samej metodyki – w oparciu o dostępne dowody techniczne i naukowe. Z tego powodu należy je zintegrować w ramach jednego rozporządzenia.

(14)

Ze względu na to, że rozporządzenie (UE) 2016/2031 stosuje się od dnia 14 grudnia 2019 r., oraz w celu zapewnienia spójnego stosowania wszystkich przepisów dotyczących wprowadzania do Unii roślin, produktów roślinnych i innych produktów, niniejsze rozporządzenie powinno być stosowane od tego samego dnia.

(15)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,