INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE

11.11.2019

Publicatieblad van de Europese Unie

C 382/8

Eindverslag van de raadadviseur-auditeur (1)

(M.8864 — Vodafone/Certain Liberty Global Assets)

(2019/C 382/06)

Inleiding

Op 19 oktober 2018 heeft de Commissie een aanmelding ontvangen van een voorgestelde concentratie overeenkomstig artikel 4 van de concentratieverordening (2) ingevolge waarvan Vodafone Group Plc (“Vodafone” of “de aanmeldende partij”) uitsluitende zeggenschap zou verkrijgen over de telecommunicatiebedrijven van Liberty Global Plc (“Liberty Global”) in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië (“de doelonderneming”) (3) (“de transactie”). Vodafone en Liberty Global (inclusief de doelonderneming) worden hierna “de partijen” genoemd.

Procedure

Tijdens het eerste onderzoek van de Commissie zijn ernstige twijfels gerezen over de verenigbaarheid van de transactie met de interne markt. Op 11 december 2018 heeft de Commissie besloten een procedure overeenkomstig artikel 6, lid 1, onder c), van de concentratieverordening in te leiden, op welk besluit de partijen op 7 januari 2019 hebben gereageerd.

Op 18 januari 2019 heeft de Commissie overeenkomstig artikel 11, lid 3, van de concentratieverordening twee besluiten vastgesteld naar aanleiding van het verzuim van elk van de partijen om volledige informatie te verstrekken in antwoord op een verzoek om informatie (“de besluiten overeenkomstig artikel 11, lid 3”). De besluiten overeenkomstig artikel 11, lid 3, dwongen de geadresseerden om de Commissie volledige informatie te verstrekken en leidden tot opschorting van de in artikel 10, lid 3, eerste alinea, van de concentratieverordening gestelde termijnen. De opschorting van de termijnen verstreek, zodra beide partijen aan het einde van 8 februari 2019 aan de besluiten overeenkomstig artikel 11, lid 3, hadden voldaan.

Mededeling van punten van bezwaar

Op 25 maart 2019 heeft de Commissie overeenkomstig artikel 18 van de concentratieverordening en artikel 13, lid 2, van de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening (4) een mededeling van punten van bezwaar doen uitgaan. In de mededeling van punten van bezwaar nam de Commissie het voorlopige standpunt in dat de transactie daadwerkelijke mededinging op een wezenlijk deel van de interne markt in de zin van artikel 2 van de concentratieverordening op een significante wijze zou belemmeren vanwege 1) horizontale niet-gecoördineerde effecten i) op het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland; ii) op het aanbieden van dual play-pakketten (“2P-pakketten”) van diensten voor vaste telefonie en diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland, en iii) op de markt voor televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau in Duitsland, alsook 2) verticale niet-gecoördineerde effecten op het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen in Duitsland en op de potentiële regionale markt die overeenkomt met de voetafdruk van Unitymedia.

De partijen hebben op 8 april 2019 schriftelijk antwoord gegeven op de mededeling van punten van bezwaar. Geen van de partijen heeft verzocht om een gelegenheid om haar standpunten mondeling toe te lichten.

Belanghebbende derden

Op hun met redenen omkleed verzoek heb ik 18 ondernemingen als belanghebbende derden tot de onderhavige procedure toegelaten overeenkomstig artikel 5 van Besluit 2011/695/EU. Het betrof concurrenten en/of entiteiten met contractuele relaties met de partijen als leverancier of klant, alsook verenigingen die zulke ondernemingen vertegenwoordigen.

Alle belanghebbende derden werden voorzien van een niet-vertrouwelijke versie van de mededeling van punten van bezwaar en kregen een termijn waarbinnen zij hun schriftelijke reacties konden indienen overeenkomstig artikel 16, lid 2, van de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening.

Toegang tot het dossier

De partijen werd voor het eerst inzage in het dossier verleend op 25 maart 2019 en vervolgens op voortschrijdende basis. In een dataroom werd aan de economisch adviseurs van de partijen inzage verleend in vertrouwelijke gegevens waarop de Commissie zich in haar mededeling van punten van bezwaar baseerde.

Op 16 april 2019 heb ik een verzoek om toegang tot het dossier van de Commissie ontvangen van een onderneming die ik als een van de belanghebbende derden tot de procedure had toegelaten. Dit verzoek was eerst gericht tot DG Concurrentie, dat het verzoek op 12 april 2019 had afgewezen. Op 23 april 2019 heb ik in mijn reactie op het verzoek verklaard dat er geen wettelijke verplichting is om de betrokken onderneming toegang tot het dossier te verlenen. In wezen maakt artikel 11 van de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening, voor de toepassing van het recht te worden gehoord, onderscheid tussen derden en aanmeldende partijen, andere betrokkenen (5) en partijen ten aanzien waarvan de Commissie voornemens is een beschikking te geven overeenkomstig artikel 14 of artikel 15 van de concentratieverordening. Het recht van derden in concentratieprocedures te worden gehoord is vastgelegd in artikel 18, lid 4, van de concentratieverordening en artikel 16, lid 1, van de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening. Het laatstgenoemde bepaalt de inhoud en reikwijdte van het recht van belanghebbende derden te worden gehoord: “Indien derden […] schriftelijk verzoeken te worden gehoord, stelt de Commissie hen schriftelijk van de aard en het voorwerp van de procedure in kennis en stelt zij een termijn vast waarbinnen zij hun standpunt kenbaar kunnen maken.” Binnen de bandbreedte van haar bevoegdheid en overeenkomstig de jurisprudentie (6) heeft de Commissie alle belanghebbenden derden een niet-vertrouwelijke versie van de mededeling van punten van bezwaar verstrekt, zodat zij de “theories of harm” en de onderdelen daarvan kunnen begrijpen, en heeft zij hen in de gelegenheid gesteld hun standpunten kenbaar te maken. Terwijl de geadresseerden van een mededeling van punten van bezwaar en de “andere betrokkenen” volgens artikel 17, leden 1 en 2, van de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening recht van toegang tot het dossier hebben, heeft een derde bij de voorgenomen concentratie — zoals de onderneming in kwestie — niet hetzelfde recht van toegang tot het dossier.

Toezeggingen

10.

11.

Op grond van terugkoppeling die is verkregen van het marktonderzoek van deze toezeggingen door de Commissie heeft de aanmeldende partij op 11 juni 2019 een definitieve reeks toezeggingen (“definitieve toezeggingen”) ingediend.

12.

In het ontwerpbesluit constateert de Commissie dat de definitieve toezeggingen geschikt zijn en voldoende ver reiken om de significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging waartoe de transactie anders zou leiden, weg te nemen, en dat de transactie middels de definitieve toezeggingen derhalve verenigbaar met de interne markt en de EER-overeenkomst is geworden.

Ontwerpbesluit

13.

Overeenkomstig artikel 16, lid 1, van Besluit 2011/695/EU heb ik het ontwerpbesluit onderzocht en kom ik tot de conclusie dat dit uitsluitend punten van bezwaar betreft ten aanzien waarvan de partijen in de gelegenheid zijn gesteld hun standpunt kenbaar te maken.

Conclusie

14.

Ik concludeer dat de effectieve uitoefening van de procedurele rechten bij de onderhavige procedure is gerespecteerd.

Brussel, 3 juli 2019.

Joos STRAGIER

(1) Opgesteld overeenkomstig de artikelen 16 en 17 van Besluit 2011/695/EU van de voorzitter van de Europese Commissie van 13 oktober 2011 betreffende de functie en het mandaat van de raadadviseur-auditeur in bepaalde mededingingsprocedures (PB L 275 van 20.10.2011, blz. 29) (“Besluit 2011/695/EU”).

(2) Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad van 20 januari 2004 betreffende de controle op concentraties van ondernemingen (“de EG-concentratieverordening”) (PB L 24 van 29.1.2004, blz. 1) (“de concentratieverordening”).

(3) In Tsjechië werkt de doelonderneming via UPC Česká republika, s.r.o., in Duitsland via Unitymedia GmbH (“Unitymedia”), in Hongarije via UPC Magyarország Kft en in Roemenië via UPC Romania S.R.L.

(4) Verordening (EG) nr. 802/2004 van de Commissie van 21 april 2004 tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad betreffende de controle op concentraties van ondernemingen (PB L 133 van 30.4.2004, blz. 1) (“de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening”).

(5) Volgens artikel 11, onder b), van de uitvoeringsverordening van de concentratieverordening zijn “andere betrokkenen”“andere betrokkenen bij de voorgenomen concentratie dan de aanmeldende partijen, zoals de verkoper en de onderneming die het voorwerp van de concentratie is”.

(6) Zie bijvoorbeeld de zaken T 213/01 en T 214/01, Österreichische Postsparkasse en Bank für Arbeit und Wirtschaft/Commissie, EU:T:2006:151, punt 107.

11.11.2019

Publicatieblad van de Europese Unie

C 382/10

Samenvatting van het besluit van de Commissie

van 18 juli 2019

waarbij een concentratie verenigbaar wordt verklaard met de interne markt en de werking van de EER-overeenkomst

(Zaak M.8864 — Vodafone/Certain Liberty Global Assets)

(Kennisgeving geschied onder nummer C(2019)5187)

(Slechts de tekst in de Engelse taal is authentiek)

(Voor de EER relevante tekst)

(2019/C 382/07)

Op 18 juli 2019 heeft de Commissie een besluit vastgesteld met betrekking tot een concentratiezaak op grond van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad van 20 januari 2004 betreffende de controle op concentraties van ondernemingen (1) , en met name artikel 8, lid 2, van die verordening. Een niet-vertrouwelijke versie van de volledige tekst van het besluit, in voorkomend geval in de vorm van een voorlopige versie, is in de authentieke taal van de zaak te vinden op de website van DG Concurrentie op het volgende adres: http://ec.europa.eu/competition/elojade/isef/index.cfm?clear=1&policy_area_id=2

I. Inleiding

(1)

Op 19 oktober 2018 heeft de Europese Commissie (“de Commissie”) een aanmelding ontvangen van een voorgenomen concentratie overeenkomstig artikel 4 van de concentratieverordening waarbij Vodafone Group Plc (“Vodafone” of “de aanmeldende partij”) beoogt de uitsluitende zeggenschap over de telecommunicatiebedrijven van Liberty Global Plc (“Liberty Global”) in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië (“de doelonderneming”) te verwerven (“de transactie”). Vodafone en de doelonderneming worden hierna “de partijen” genoemd.

(2)

Het besluit is als volgt opgebouwd. In deel II worden de partijen beschreven. In deel III wordt uiteengezet waarom de transactie als een concentratie wordt beschouwd. In deel IV wordt uitgelegd waarom de concentratie die door de transactie ontstaat, een Uniedimensie heeft. In deel V wordt de procedure beschreven die in deze zaak is gevolgd. Deel VI bevat een beschrijving van het onderzoek dat de Commissie naar deze transactie heeft verricht. In deel VII worden de relevante productmarkt en de relevante geografische markt afgebakend. Deel VIII bevat de beoordeling van de Commissie of het waarschijnlijk is dat de transactie de daadwerkelijke mededinging op een significante wijze zal belemmeren, rekening houdend met de beweringen van de aanmeldende partijen inzake kostenefficiëntie. In deel IX wordt de beoordeling van de Commissie van de door de aanmeldende partijen ingediende toezeggingen uiteengezet. Deel X bevat de conclusies van de Commissie.

II. De partijen

(3)

Vodafone is een groep van ondernemingen die wereldwijd actief is in het exploiteren van netwerken voor mobiele telecommunicatie en het aanbieden van mobiele telecommunicatiediensten, zoals spraaktelefonie-, berichten-, gegevens- en contentdiensten. Sommige van haar werkmaatschappijen bieden ook diensten voor kabeltelevisie, vastelijntelefonie, breedbandinternettoegang en/of IPTV aan (2). Binnen de EU is Vodafone actief in twaalf lidstaten. Met name in Tsjechië, Hongarije en Roemenië verstrekt Vodafone hoofdzakelijk diensten voor mobiele telecommunicatie en in beperkte mate voor vaste telecommunicatie op retailniveau. In Duitsland biedt Vodafone in het hele land diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau aan, is zij eigenaar van het kabelnetwerk Kabel Deutschland (dat stedelijke gebieden in 13 van de 16 deelstaten bestrijkt) en biedt zij in het hele land diensten voor vaste telecommunicatie aan op basis van wholesaletoegang tot het vaste netwerk van Deutsche Telekom AG (“Deutsche Telekom”).

(4)

Liberty Global is eigenaar van en exploiteert kabelnetwerken en biedt televisie-, breedband- en spraaktelefoniediensten aan, wereldwijd en in het bijzonder in elf lidstaten in de EU.

(5)

De doelonderneming bestaat uit de activiteiten van Liberty Global in elk van de landen Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië. In Tsjechië werkt de doelonderneming via UPC Česká republika, s.r.o., in Duitsland via Unitymedia GmbH (“Unitymedia”), in Hongarije via UPC Magyarország Kft en in Roemenië via UPC Romania S.R.L. (de doelonderneming in elk van de landen Tsjechië, Hongarije en Roemenië wordt hierna “UPC” genoemd). De doelonderneming levert vaste telefonie-, breedband- en televisiediensten via haar kabelnetwerken. In Duitsland exploiteert de doelonderneming het kabelnetwerk van Unitymedia, dat de drie bondslanden bestrijkt waar geen kabelnetwerk van Vodafone beschikbaar is, dat wil zeggen, in Noordrijn-Westfalen, Hessen en Baden-Württemberg. Daarnaast is de doelonderneming actief als exploitant van een mobiel virtueel netwerk in Duitsland en Hongarije.

III. De transactie

(6)

Door middel van een koop- en verkoopovereenkomst die op 9 mei 2018 is gesloten, zal Vodafone 100 % van de aandelen van de vennootschapsrechtelijke entiteiten van de doelonderneming verkrijgen, die volle dochterondernemingen van Vodafone zullen worden.

(7)

In het besluit is de Commissie daarom tot de conclusie gekomen dat de transactie de verkrijging van de uitsluitende zeggenschap over de doelonderneming door Vodafone behelst en dus een concentratie is in de zin van artikel 3, lid 1, onder b), van de concentratieverordening.

IV. EU-dimensie

(8)

In het besluit is de Commissie tot de conclusie gekomen dat de aangemelde transactie een EU-dimensie heeft in de zin van artikel 1, lid 2, van de concentratieverordening.

V. De procedure

(9)

De transactie is op 19 oktober 2018 bij de Commissie aangemeld.

(10)

Na een eerste onderzoek van de aanmelding en op basis van het marktonderzoek tijdens fase I uitte de Commissie ernstige twijfels over de verenigbaarheid van de transactie met de interne markt en stelde zij op 11 december 2018 een besluit tot inleiding van de procedure vast overeenkomstig artikel 6, lid 1, onder c), van de concentratieverordening (“het besluit overeenkomstig artikel 6, lid 1, onder c)”).

(11)

Op 7 januari 2019 hebben de partijen hun schriftelijke opmerkingen ten aanzien van het besluit overeenkomstig artikel 6, lid 1, onder c), ingediend.

(12)

Op 18 januari 2019 heeft de Commissie overeenkomstig artikel 11, lid 3, van de concentratieverordening besluiten vastgesteld, gericht tot Vodafone en Liberty Global, naar aanleiding van hun verzuim om volledige informatie te verstrekken in antwoord op een verzoek om informatie van de Commissie. Beide besluiten leidden tot opschorting van de termijnen als genoemd in artikel 10, lid 3, eerste alinea, van de concentratieverordening. Liberty Global en Vodafone voldeden respectievelijk op 6 februari 2019 en 8 februari 2019 aan het tot hen gerichte besluit overeenkomstig artikel 11, lid 3. De opschorting van de termijnen is daardoor aan het einde van 8 februari 2019 verstreken.

(13)

Op 25 maart 2019 heeft de Commissie een mededeling van punten van bezwaar naar de aanmeldende partij gezonden (“de mededeling van punten van bezwaar”). In de mededeling van punten van bezwaar nam de Commissie het voorlopige standpunt in dat de aangemelde concentratie de daadwerkelijke mededinging op een wezenlijk deel van de interne markt in de zin van artikel 2, lid 3, van de concentratieverordening op een significante wijze zou belemmeren vanwege 1) horizontale niet-gecoördineerde effecten i) op het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland; ii) op het aanbieden van dual play-pakketten (“2P-pakketten”) van diensten voor vaste telefonie en diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland; en iii) op de markt voor televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau in Duitsland; alsook 2) verticale niet-gecoördineerde effecten op het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen (multiple-dwelling units, MDU’s) in Duitsland en op de potentiële regionale markt die overeenkomt met de voetafdruk van de doelonderneming (3).

(14)

De partijen werd voor het eerst inzage in het dossier verleend op 25 maart 2019, de dag na de uitbrenging van de mededeling van punten van bezwaar, en vervolgens op regelmatige basis. Conform de dataroomprocedure werd de economisch adviseurs van de partijen inzage verleend in vertrouwelijke gegevens en informatie waarop de Commissie zich in haar mededeling van punten van bezwaar baseerde.

(15)

Op 8 april 2019 hebben de partijen hun schriftelijk antwoord op de mededeling van punten van bezwaar ingediend.

(16)

Op 15 april 2019 heeft de Commissie, overeenkomstig artikel 10, lid 3, tweede alinea, derde zin, van de concentratieverordening, een besluit vastgesteld waarbij de bij artikel 10, lid 3, eerste alinea, van de concentratieverordening vastgestelde termijnen met in totaal tien werkdagen werden verlengd.

(17)

Op 6 mei 2019 heeft de aanmeldende partij toezeggingen ingediend overeenkomstig artikel 8, lid 2, van de concentratieverordening om de door de Commissie vastgestelde mededingingsbezwaren weg te nemen. De volgende dag, op 7 mei 2019, is de Commissie gestart met een marktonderzoek naar de op 6 mei 2019 door de aanmeldende partij ingediende toezeggingen.

(18)

Op 23 mei 2019 heeft de Commissie overeenkomstig artikel 10, lid 3, tweede alinea, derde zin, van de concentratieverordening een tweede besluit vastgesteld waarbij de bij artikel 10, lid 3, eerste alinea, van de concentratieverordening vastgestelde termijnen met in totaal tien werkdagen werden verlengd.

(19)

Na bepaalde wijzigingen te hebben aangebracht, heeft de aanmeldende partij op 11 juni 2019 een definitieve reeks toezeggingen (“de definitieve toezeggingen”) ingediend.

VI. Relevante markten

(20)

De Commissie heeft zich in het besluit op het standpunt gesteld dat de relevante markten voor de beoordeling van de transactie de volgende zijn:

a)	de retailmarkten voor het aanbieden van diensten voor vaste telefonie in Duitsland, Tsjechië, Roemenië en Hongarije, waarbij het potentiële onderscheid tussen particuliere en niet-particuliere klanten wordt opengelaten;

b)	de retailmarkten voor het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang in Duitsland, Tsjechië, Roemenië en Hongarije, met inbegrip van alle producttypen, distributiewijzen en snelheden/bandbreedten, aan particuliere en kleinzakelijke klanten;

c)	de retailmarkten voor het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

de retailmarkten voor het aanbieden van televisiediensten in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië, waarbij de vraag of andere segmenteringen moeten worden gemaakt (i) gebruikte type technologie, ii) betaaltelevisie versus vrij te ontvangen (“free-to-air” (FTA)) televisie, en iii) lineair versus niet-lineair) kan worden opengelaten;

e)	de retailmarkt voor het aanbieden van televisiesignaaltransmissie via kabel naar huishoudens in meergezinswoningen (MDU-klanten) in Duitsland, waarbij de vraag of de reikwijdte nationaal of regionaal is, kan worden opengelaten;

de retailmarkt voor het aanbieden van televisiesignaaltransmissie naar huishoudens in eengezinswoningen (klanten in single-dwelling units, SDU-klanten) in Duitsland, waarbij de vraag of de markt andere transmissietechnologieën zoals satelliet, IPTV en terrestrisch omvat en of de reikwijdte nationaal of regionaal is, kunnen worden opengelaten;

g)	de potentiële retailmarkten voor het aanbieden van multiple play-producten (anders dan het aanbieden van de afzonderlijke telecommunicatieproducten die aan de basis daarvan liggen) in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

h)	de retailmarkten voor het aanbieden van zakelijke connectiviteitsdiensten in Tsjechië, Duitsland, Roemenië en Hongarije, waarbij de vraag of andere segmenteringen moeten worden gemaakt (i) breedbandtoegang voor grote zakelijke klanten, ii) huurlijnen, en iii) VPN-diensten) kan worden opengelaten;

i)	de retailmarkten voor het aanbieden van internethostingdiensten, wereldwijd, in de EER of in Tsjechië, Duitsland, Roemenië en Hongarije, waarbij de vraag of andere segmenteringen (4) moeten worden gemaakt, kan worden opengelaten;

j)	de wholesalemarkten voor het aanbieden van diensten voor gespreksafgifte op vaste netwerken in Tsjechië, Duitsland, Roemenië en Hongarije;

de wholesalemarkten voor het aanbieden van huurlijnen in Tsjechië, Duitsland, Roemenië en Hongarije, waarbij de vraag of andere segmenteringen moeten worden gemaakt (i) bundel- versus afgevende segmenten, ii) afgevende segmenten van huurlijnen met een bandbreedte van meer versus minder dan 2 Mbit/s, of iii) actieve versus passieve infrastructuur) kan worden opengelaten;

l)	de wholesalemarkten voor het aanbieden van afgifte en hosting van gesprekken naar niet-geografische nummers in Tsjechië en Duitsland;

m)	de wholesalemarkten voor het aanbieden van binnenlandse gespreksdoorgifte op vaste netwerken in Tsjechië, Duitsland en Hongarije;

n)	de wholesalemarkt voor het wereldwijd aanbieden van internationale carrierdiensten;

o)	de wholesalemarkt voor het wereldwijd of op regionaal niveau aanbieden van internetconnectiviteitsdiensten, waarbij de vraag of andere segmenteringen moeten worden gemaakt (i) transit versus peering; ii) tier 1-transitproviders versus andere transitproviders) kan worden opengelaten;

p)	de wholesalemarkten voor het aanbieden van toegang en gespreksopbouw op mobiele netwerken in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

q)	de wholesalemarkten voor het aanbieden van gespreksafgifte op elk afzonderlijk mobiel netwerk in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

r)	de wholesalemarkten voor internationale roamingdiensten, die zowel gespreksafgifte als gespreksopbouw omvatten, in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

s)	de markt voor het aanbieden en verwerven van vrij te ontvangen televisiezenders op wholesaleniveau in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

t)	de markt voor het aanbieden en verwerven van betaaltelevisiezenders op wholesaleniveau in Tsjechië, Duitsland, Hongarije en Roemenië;

u)	de markt voor televisiesignaaltransmissie via kabel op wholesaleniveau in Duitsland;

v)	de markt voor intermediaire levering van televisiesignalen, zowel via glasvezel als via kabel, in Duitsland;

de markt voor het aanbieden en verwerven van uitzendrechten voor televisiecontent in Duitsland, Roemenië, Hongarije en Tsjechië (of in de respectieve taalgebieden), waarbij de vraag of andere segmenteringen moeten worden gemaakt (i) betaaltelevisie versus vrij te ontvangen televisie, ii) lineaire versus niet-lineaire uitzending, en iii) op basis van vertoningswindow) wordt opengelaten.

VII. Beoordeling uit mededingingsoogpunt

VII.1. Duitsland

VII.1.1. Inleiding

(21)

De Commissie heeft in het besluit vastgesteld dat in Duitsland de volgende markten horizontaal betrokken zijn bij de transactie:

a)	het aanbieden van diensten voor vaste telefonie op retailniveau;

b)	het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau;

c)	het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau;

d)	het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen;

e)	het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in eengezinswoningen;

f)	het aanbieden van televisiediensten op retailniveau;

g)	het aanbieden van dual play-pakketten (“2P-pakketten”) van diensten voor vaste telefonie en diensten voor vaste internettoegang op retailniveau;

h)	het aanbieden van triple play-pakketten (“3P-pakketten”) van diensten voor vaste telefonie, vaste internettoegang en mobiele telecommunicatie op retailniveau;

i)	het aanbieden van triple play-pakketten (“3P-pakketten”) van diensten voor vaste telefonie, vaste internettoegang en televisie op retailniveau;

j)	het aanbieden van quadruple play-pakketten (“4P-pakketten”) van diensten voor vaste telefonie, vaste internettoegang, mobiele telecommunicatie en televisie op retailniveau;

k)	het aanbieden en verwerven van televisiezenders op wholesaleniveau;

l)	het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau.

(22)

Daarnaast zijn in Duitsland bij de transactie de volgende markten verticaal betrokken vanwege de verbanden tussen de volgende markten:

a)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor gespreksafgifte op vaste netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor vaste telefonie op retailniveau;

b)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor gespreksafgifte op vaste netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau;

c)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor gespreksopbouw op mobiele netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau;

d)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor toegang en gespreksopbouw op mobiele netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van 3P-pakketten van diensten voor vaste telefonie, vaste internettoegang en mobiele telecommunicatie op retailniveau;

e)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor toegang en gespreksopbouw op mobiele netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van 4P-pakketten van diensten voor vaste telefonie, vaste internettoegang, mobiele telecommunicatie en televisie op retailniveau;

f)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor gespreksafgifte op mobiele netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor vaste telefonie op retailniveau;

g)	de upstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor gespreksafgifte op mobiele netwerken op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau;

h)	de upstreammarkt voor het aanbieden van huurlijnen op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau;

i)	de upstreammarkt voor intermediaire diensten voor de levering van televisiesignalen op wholesaleniveau en de downstreammarkt voor het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen.

(23)

De Commissie heeft ook een aantal markten vastgesteld waarop de transactie een significante impact kan hebben in de zin van punt 6.4 van bijlage I bij de uitvoeringsverordening (5):

a)	het aanbieden van diensten voor vaste telefonie op retailniveau, dat een naburige markt is die nauw verband houdt met het aanbieden van televisiediensten op retailniveau;

b)	het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau, dat een naburige markt is die nauw verband houdt met het aanbieden van televisiediensten op retailniveau, en

c)	het aanbieden van diensten voor mobiele telecommunicatie op retailniveau, dat een naburige markt is die nauw verband houdt met het aanbieden van televisiediensten op retailniveau.

(24)

Voor de meeste van de hierboven genoemde markten heeft de Commissie geen mededingingsbezwaren vastgesteld en heeft zij ook geen klachten ontvangen. Voor zover de Commissie bezwaren heeft vastgesteld of marktdeelnemers klachten hebben ingediend, worden de bevindingen van de Commissie in de volgende delen samengevat.

VII.1.2. Horizontale niet-gecoördineerde effecten op het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland

(25)

De Commissie is in het besluit tot de conclusie gekomen dat de transactie zou leiden tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging als gevolg van het wegvallen van de aanzienlijke, uit mededinging voortvloeiende remmingen die de partijen voorafgaand aan de transactie uitoefenden, vooral in de kabelvoetafdruk van Unitymedia, en door de vorming van een speler met een aandeel in termen van abonnees van meer dan 30 % (dat in de voetafdruk van Unitymedia meer dan 40 % zou zijn en in bepaalde bondslanden en districten zelfs nog hoger).

(26)

In het bijzonder heeft de Commissie in het besluit vastgesteld dat de DSL-activiteiten van Vodafone in de voetafdruk van Unitymedia, die berusten op de wholesaletoegang tot het netwerk van Deutsche Telekom, een aanzienlijke, uit mededinging voortvloeiende remming vormen. Dit is gebaseerd op de waarneming dat Vodafone op voet van gelijkheid heeft kunnen concurreren met Unitymedia en concurrerender heeft kunnen werken dan andere aanbieders die werken op basis van wholesaletoegang, dankzij haar unieke kenmerken (met name toegang tot een netwerkinfrastructuur die vergeleken met Deutsche Telekom grotere flexibiliteit en dus lagere kosten mogelijk maakt).

(27)

De Commissie heeft in het besluit bovendien vastgesteld dat niet kan worden verwacht dat de afname van de concurrentiedruk als gevolg van de transactie zal worden gecompenseerd door andere uit mededinging voortvloeiende remmingen die op de markten overblijven. In feite zullen de overblijvende spelers in de markt waarschijnlijk niet het vermogen hebben (Telefónica en anderen die wholesaletoegang tot het netwerk van Deutsche Telekom zoeken, met uitzondering van United Internet) of de prikkel hebben (Deutsche Telekom en United Internet) om aanvallend te concurreren met de uit de concentratie ontstane entiteit (6).

(28)

Op grond hiervan heeft de Commissie in het besluit geoordeeld dat het wegvallen van de uit mededinging voortvloeiende remmingen die de partijen voorafgaand aan de transactie zowel op elkaar als op andere concurrenten uitoefenen, de mededinging waarschijnlijk significant verzwakt en prijsstijgingen met zich mee zal brengen, vooral in de voetafdruk van Unitymedia, waar de partijen nauw met elkaar concurreren.

(29)

Met betrekking tot de beweringen inzake kostenefficiëntie die de partijen hebben ingediend (met inbegrip van variabele kostenbesparingen als gevolg van migratie van DSL-klanten van Vodafone van het netwerk van Deutsche Telekom naar dat van Unitymedia), wordt in het besluit geconcludeerd dat zij niet voldoen aan de drie cumulatieve criteria van verifieerbaarheid, specifiek resultaat van de concentratie en voordeel voor de verbruikers zoals uiteengezet in de richtsnoeren voor horizontale concentraties.

VII.1.3. Horizontale niet-gecoördineerde effecten op het aanbieden van televisiesignaaltransmissie en televisiediensten op retailniveau in Duitsland

(30)

De Commissie heeft in het besluit de waarschijnlijkheid beoordeeld van mededingingbelemmerende horizontale niet-gecoördineerde effecten i) op de markten voor het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen en klanten in eengezinswoningen in Duitsland of op de potentiële regionale markten die overeenkomen met de voetafdruk van de partijen, en ii) op de nationale markt voor het aanbieden van televisiediensten op retailniveau (tezamen “televisiegerelateerde markten”).

(31)

De Commissie heeft geconcludeerd dat het niet waarschijnlijk is dat de transactie de daadwerkelijke mededinging op een van de televisiegerelateerde markten in Duitsland zal belemmeren als gevolg van horizontale niet-gecoördineerde effecten, vooral omdat er geen sprake is van een specifiek uit de concentratie voortvloeiende verandering, aangezien de partijen voornamelijk actief zijn binnen hun respectieve kabelvoetafdruk. Het dossier van de Commissie bevat geen bewijs dat duidt op een verlies van directe, indirecte of potentiële mededinging als gevolg van de transactie. Daarnaast was de Commissie van oordeel dat de transactie niet zal leiden tot een verzwakking van de concurrenten van de partijen.

(32)

In het bijzonder met betrekking tot potentiële mededinging tussen de partijen, heeft de Commissie vastgesteld dat noch Vodafone noch Unitymedia in het verleden het kabelnetwerk van de andere partij heeft overbouwd. Bij een bevinding van potentiële mededinging zou daarom duidelijk uiteen moeten worden gezet waarom de Commissie van mening was dat de partijen waarschijnlijk van hun eerdere gedrag zullen afwijken. De Commissie heeft echter geen samenhangend bewijsmateriaal vastgesteld dat erop duidt dat, zonder de transactie, uitbreiding van een van de partijen in de voetafdruk van de andere partij waarschijnlijk of redelijkerwijs voorspelbaar is.

(33)

In de voetafdruk van Unitymedia is er een kleine overlapping die voortvloeit uit de IPTV- en OTT-televisieproducten van Vodafone. Gezien de beperkte marktpositie van deze producten is er echter geen sprake van een significant verlies van daadwerkelijke directe mededinging tussen de partijen.

VII.1.4. Horizontale niet-gecoördineerde effecten op de markt voor televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau in Duitsland

(34)

De Commissie heeft in het besluit vastgesteld dat de marktmacht van de partijen in het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau in Duitsland na de transactie zou toenemen. Zij concludeert dat i) op een potentiële markt die beperkt is tot het aanbieden van televisiesignaaltransmissie via kabel op wholesaleniveau, het gecombineerde marktaandeel van de partijen groter is dan 70 %, zowel op nationaal niveau als in het kabelgebied van de gefuseerde entiteit (in termen van aangesloten huishoudens) en ii) er elementen zijn die erop wijzen dat grotere aanbieders van televisiesignaaltransmissie in de mogelijkheid verkeren en worden gestimuleerd om over betere voorwaarden te onderhandelen dan kleinere concurrenten.

(35)

De Commissie heeft in het besluit de volgende mogelijke schadelijke effecten van deze toegenomen marktmacht vastgesteld: in de eerste plaats de mogelijkheid dat de uit de concentratie ontstane entiteit televisieomroepen onredelijke voorwaarden zal opleggen, en in de tweede plaats de mogelijkheid dat de uit de concentratie ontstane entiteit het vermogen van de omroepen om aanvullende en innovatieve diensten aan te bieden (zoals OTT (Over-The-Top) en HbbTV) zal belemmeren.

VII.1.5. Horizontale niet-gecoördineerde effecten op de retailmarkt voor multiple play-pakketten in Duitsland

(36)

De Commissie heeft in het besluit de effecten van de transactie op de hypothetische markten voor de meest gangbare pakketten in Duitsland beoordeeld. Behalve de dual play-pakketten van diensten voor vaste internettoegang en vaste telefonie, zijn dit de markten voor triple play-pakketten van diensten voor vaste telefonie, internet en televisie, voor triple play-pakketten van diensten voor vaste telefonie, internet en mobiele telecommunicatie, en voor quadruple play-pakketten van diensten voor vaste telefonie, internet, televisie en mobiele telecommunicatie.

(37)

In het besluit wordt geconcludeerd dat bevindingen in verband met de horizontale niet-gecoördineerde effecten van de transactie op het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland evenzeer van toepassing zijn op het aanbieden van dual play-pakketten van diensten voor vaste internettoegang en vaste telefonie op retailniveau, vanwege de grote overlapping tussen de twee markten.

(38)

Met betrekking tot de andere typen pakketten heeft de Commissie vastgesteld dat het niet waarschijnlijk is dat de transactie aanleiding zal geven tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging, in het bijzonder vanwege de beperkte gecombineerde marktaandelen van de partijen en de beperkte uitbreiding (triple play-pakketten van diensten voor vaste telefonie, internet en mobiele telecommunicatie en quadruple play-pakketten) en/of vanwege de verwaarloosbare overlapping van de activiteiten van de partijen in het aanbieden van televisiediensten.

VII.1.6. Afscherming van retailaanbieders van televisiesignaaltransmissie aan klanten in meergezinswoningen in Duitsland

(39)

De Commissie heeft in het besluit de waarschijnlijkheid beoordeeld van mededingingbelemmerende verticale niet-gecoördineerde effecten op de markten voor het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen in Duitsland, alsook op de potentiële regionale markten die overeenkomen met de kabelvoetafdruk van de partijen. De Commissie heeft vastgesteld dat er geen sprake is van een specifiek uit de concentratie voortvloeiend effect met betrekking tot het vermogen van of de prikkel voor de partijen om downstream retailconcurrenten via de markt voor intermediaire levering van televisiesignalen af te schermen. De transactie zal geen nieuwe verbanden tussen verschillende niveaus van de toeleveringsketen creëren die zonder de transactie niet zouden bestaan. Dit komt doordat zowel Vodafone als Unitymedia zowel upstream (in aparte geografische markten) in het aanbieden van level 3-signaal aan level 4-aanbieders als downstream in het aanbieden van televisiesignaaltransmissie op retailniveau aan klanten in meergezinswoningen, al actief is. Waar deze verticale verbanden bestaan, leidt de transactie niet tot een verandering in de marktstructuur op het upstream of downstream niveau en heeft zij daardoor geen toename in marktmacht tot gevolg.

(40)

In dit specifieke verband was de Commissie van oordeel dat de transactie niet zou leiden tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging als gevolg van verticale niet-gecoördineerde effecten ten nadele van Tele Columbus die voortvloeien uit de eventuele omzetting van het commerciële beleid van Vodafone in de voetafdruk van Unitymedia. Zelfs als de uit de concentratie ontstane entiteit het specifiek uit de concentratie voortvloeiende vermogen en de prikkel zou hebben om Tele Columbus af te schermen in de voetafdruk van Unitymedia, zou er geen significant effect op de daadwerkelijke mededinging zijn, gezien de beperkte activiteiten van Tele Columbus in de voetafdruk van Unitymedia en haar gebrek aan infrastructurele expansie.

VII.1.7. Afscherming van retailaanbieders van mobiele telecommunicatiediensten in Duitsland

(41)

De Commissie heeft in het besluit de waarschijnlijkheid van mededingingbelemmerende verticale niet-gecoördineerde effecten op de markt voor het aanbieden van mobiele telecommunicatiediensten en FMC-pakketten op retailniveau beoordeeld. De Commissie heeft vastgesteld dat de uit de concentratie ontstane entiteit niet het specifiek uit de concentratie voortvloeiende vermogen of de prikkel zou hebben om concurrerende aanbieders van mobiele telecommunicatiediensten af te schermen, gezien de afwezigheid van Unitymedia in de upstreammarkt en haar marginale positie in de downstreammarkt.

(42)

De Commissie was van oordeel dat er, ook als de uit de concentratie ontstane entiteit het specifiek uit de concentratie voortvloeiende vermogen en de prikkel had, geen significant effect op de daadwerkelijke mededinging zou zijn. De grootste niet-MNO’s die in Duitsland actief zijn, worden beschermd doordat ze worden gehost door meerdere MNO’s (mobiele netwerkoperatoren). Bovendien zullen niet-MNO’s blijven profiteren van de door BNetzA gestelde verplichtingen en van de toezeggingen die door de Commissie zijn aanvaard in zaak M.7018 — Telefónica Deutschland/E-Plus. Tot slot oefenen niet-MNO’s hoe dan ook doorgaans niet dezelfde mate van concurrentiedruk uit als MNO’s, hoofdzakelijk door hun afhankelijkheid van voorwaarden op wholesaleniveau. Ze zijn dus niet in staat om het concurrentiegedrag van MNO’s op de retailmarkt effectief te beperken.

(43)

In dit specifieke verband was de Commissie van oordeel dat de transactie niet zou leiden tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging als gevolg van verticale niet-gecoördineerde effecten ten nadele van FMC-spelers die voortvloeien uit een toegenomen prikkel om concurrenten met een vaste netwerkinfrastructuur (bijvoorbeeld city carriers) af te schermen. De Commissie is van oordeel dat zulke spelers een verwaarloosbare positie hebben met betrekking tot mobiele telecommunicatiediensten en zelfs in staat zouden zijn op het gebied van vaste telecommunicatiediensten daadwerkelijk te concurreren, als de uit de concentratie ontstane entiteit zulke spelers wholesalediensten voor toegang en gespreksopbouw op mobiele netwerken zou onthouden.

VII.1.8. Conglomeraateffecten in Duitsland

(44)

De Commissie heeft tijdens het onderzoek naar de concentratie klachten ontvangen volgens welke de uit de concentratie ontstane entiteit na de transactie door het aanbieden van multiple play-pakketten die televisiediensten omvatten, het vermogen en de prikkel zal hebben om concurrerende exploitanten in andere telecommunicatiediensten af te schermen.

(45)

De Commissie heeft in het besluit vastgesteld dat het onwaarschijnlijk is dat een conglomeraateffect dat voortvloeit uit de transactie, de daadwerkelijke mededinging op een significante wijze zal belemmeren, met name omdat het multiple play-aanbod in Duitsland zich nog in een vroeg stadium bevindt en de benutting van dit aanbod in de komende paar jaren niet significant zal toenemen. Bovendien zal de transactie waarschijnlijk slechts een minimaal versnellend effect op dit gebied hebben. In feite verkopen beide partijen nu al pakketten, en de transactie zal hun vermogen om pakketten te verkopen en hun vermogen en de prikkels om concurrenten af te schermen niet wezenlijk veranderen.

VII.2. Tsjechië

VII.2.1. Inleiding

(46)

De Commissie heeft in het besluit vastgesteld dat de activiteiten van de partijen in Tsjechië grotendeels complementair zijn. De Commissie heeft vastgesteld dat de transactie geen aanleiding geeft tot horizontaal betrokken markten, omdat het gecombineerde marktaandeel van de partijen minder dan 20 % is of omdat de netwerken van de partijen elkaar technisch niet overlappen. Daarnaast heeft de Commissie de mogelijkheid onderzocht, maar uiteindelijk verworpen, of Vodafone kon worden beschouwd als een nieuwkomer in de retailmarkt voor televisiediensten of de retailmarkt voor multiple play-pakketten die vaste telecommunicatie- en televisiediensten omvatten.

(47)

Met betrekking tot verticale banden, geeft de transactie aanleiding tot drie technisch betrokken verticale banden (met upstream het aanbieden van diensten voor gespreksafgifte op mobiele netwerken en op vaste netwerken op wholesaleniveau, en downstream de retailmarkten voor het aanbieden van vaste telefoniediensten en mobiele telecommunicatiediensten). De Commissie heeft vastgesteld dat deze verticale banden geen aanleiding zouden geven tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging, vanwege een gebrek aan marktmacht upstream of downstream.

(48)

Tot slot heeft de Commissie meerdere klachten ontvangen in verband met mogelijke conglomeraateffecten van de transactie. De bevindingen van de Commissie op dit punt worden samengevat in het volgende deel.

VII.2.2. Conglomeraateffecten

(49)

Meerdere respondenten in het marktonderzoek brachten de mogelijkheid ter sprake dat de uit de concentratie ontstane entiteit na de transactie diensten voor high-speed vaste internettoegang van UPC (al dan niet met betaaltelevisiediensten van UPC) zou kunnen bundelen met mobiele telecommunicatiediensten van Vodafone, wat afscherming van zelfstandige aanbieders van diensten voor vaste of mobiele telecommunicatie tot gevolg zou hebben. Dit zou mogelijk zijn doordat het kabelnetwerk van UPC snelheden kan leveren die naar verluidt hoger zijn dan die van haar concurrenten, waardoor UPC een dominante positie in de markt zou verkrijgen.

(50)

De Commissie heeft in het besluit vastgesteld dat de uit de concentratie ontstane entiteit noch het vermogen noch de prikkel zou hebben om een dergelijke afschermingsstrategie te volgen. Met betrekking tot het vermogen, heeft de Commissie geconstateerd dat UPC in Tsjechië geen marktmacht in diensten voor vaste internettoegang heeft. Met betrekking tot de prikkel, heeft de Commissie geconstateerd dat de verliezen van de uit de concentratie ontstane entiteit op de korte termijn waarschijnlijk zullen worden gecompenseerd door voordelen op de lange termijn, waardoor het hanteren van afbraakprijzen niet winstgevend zal zijn. Tot slot heeft de Commissie geconstateerd dat een hypothetische afschermingsstrategie geen significant effect op de markt zou hebben, omdat het netwerk van UPC slechts een betrekkelijk klein deel van de huishoudens in Tsjechië bestrijkt.

(51)

Daarnaast heeft de Commissie ook mogelijke bezwaren verworpen dat de uit de concentratie ontstane entiteit haar positie in de retailmarkt voor televisiediensten (of multiple play-pakketten waarin televisie en vaste internettoegang worden gecombineerd) zou kunnen gebruiken in de retailmarkt voor mobiele telecommunicatiediensten. De redenen hiervoor zijn dat de uit de concentratie ontstane entiteit onvoldoende marktmacht heeft in de retailmarkt voor televisiediensten en dat multiple play-pakketten die televisiediensten en mobiele telecommunicatiediensten omvatten, in Tsjechië niet populair zijn.

VII.3. Hongarije

(52)

In Hongarije wordt alleen de markt voor het aanbieden van telecommunicatiediensten op retailniveau horizontaal getroffen als gevolg van de transactie. Eén respondent in het marktonderzoek wierp op dat de transactie zou leiden tot mededingingbelemmerende effecten op de retailmarkt voor mobiele telecommunicatiediensten in Hongarije, als gevolg van het wegvallen van UPC als zelfstandige mobiele virtuele netwerkoperator (“MVNO”). De Commissie heeft in het besluit geconstateerd dat de transactie slechts een verwaarloosbare toename van het marktaandeel van Vodafone tot gevolg zou hebben. De meeste respondenten in het marktonderzoek waren van mening dat UPC geen concurrentiedruk van betekenis uitoefent op Vodafone. Tot slot heeft de Commissie opgemerkt dat, tijdens haar onderzoek van de transactie, Digi/Invitel als MNO de retailmarkt voor mobiele telecommunicatiediensten in Hongarije heeft betreden. De Commissie heeft daarom geconcludeerd dat de transactie de daadwerkelijke mededinging niet op een significante wijze zou belemmeren als gevolg van horizontale niet-gecoördineerde effecten op de retailmarkt voor mobiele telecommunicatiediensten in Hongarije.

(53)

De transactie geeft ook aanleiding tot een aantal verticaal betrokken markten, waarvoor de Commissie van oordeel was dat de transactie de daadwerkelijke mededinging niet op een significante wijze zou belemmeren. In het bijzonder klaagde een respondent in het marktonderzoek dat de uit de concentratie ontstane entiteit hem kon afschermen van de markt voor het aanbieden van mobiele telecommunicatiediensten op retailniveau door te weigeren hem huurlijnen te leveren. De Commissie was echter van oordeel dat de uit de concentratie ontstane entiteit niet het vermogen of de prikkel zal hebben om de klager, of andere aanbieders van mobiele telecommunicatiediensten, af te schermen. De reden hiervoor is dat op deze markt andere aanbieders van huurlijnen (of “mobile backhaul”) actief zijn en UPC dus geen marktmacht heeft.

(54)

De Commissie heeft ook de waarschijnlijke impact van de transactie beoordeeld op het vermogen van en de prikkel voor de uit de concentratie ontstane entiteit om zelfstandige aanbieders van mobiele telecommunicatie, vaste telefonie, internettoegang of televisiediensten af te schermen door haar vaste en mobiele telecommunicatieaanbod als gevolg van conglomeraateffecten te bundelen. De Commissie heeft echter geconcludeerd dat de transactie de daadwerkelijke mededinging in Hongarije niet op een significante wijze zou belemmeren als gevolg van conglomeraateffecten, vooral omdat geen van de partijen marktmacht heeft in een van de markten waarin ze actief zijn.

VII.4. Roemenië

(55)

In Roemenië zijn er geen horizontaal betrokken markten. De transactie geeft aanleiding tot een aantal verticaal betrokken markten, waarvoor de Commissie van oordeel was dat de transactie de daadwerkelijke mededinging niet op een significante wijze zou belemmeren als gevolg van niet-gecoördineerde effecten.

(56)

De Commissie heeft ook de waarschijnlijke impact van de transactie beoordeeld op het vermogen van en de prikkel voor de uit de concentratie ontstane entiteit om zelfstandige aanbieders van mobiele telecommunicatie, vaste telefonie, internettoegang of televisiediensten af te schermen door haar vaste en mobiele telecommunicatieaanbod te bundelen. De Commissie heeft echter geconcludeerd dat de transactie de daadwerkelijke mededinging in Roemenië niet op een significante wijze zou belemmeren als gevolg van conglomeraateffecten, vooral omdat geen van de partijen marktmacht heeft in een van de markten waarin ze actief zijn.

VII.5. Internationale markten

(57)

De Commissie heeft de potentiële impact beoordeeld die de transactie zou kunnen hebben op telecommunicatiemarkten waarvan de geografische reikwijdte breder is dan nationaal. In dit opzicht heeft de Commissie vastgesteld dat de transactie geen aanleiding zou geven tot een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging met betrekking tot i) het aanbieden van internationale carrierdiensten op wholesaleniveau en ii) het aanbieden van internetconnectiviteitsdiensten op wholesaleniveau, waar alleen Vodafone actief is. Integendeel, het marktaandeel van Vodafone is in beide markten beperkt en andere concurrenten zullen na de transactie actief blijven.

VIII. Toezeggingen

(58)

Om aanvaardbaar te zijn, moeten de voorgestelde toezeggingen in staat zijn een concentratie verenigbaar met de interne markt te maken, doordat ze een significante belemmering van de daadwerkelijke mededinging in alle relevante markten waarin mededingingsbezwaren zijn vastgesteld, verhinderen. In de zaak die in het besluit is beoordeeld, moesten de toezeggingen de door de Commissie vastgestelde mededingingsbezwaren wegnemen met betrekking tot: i) horizontale niet-gecoördineerde effecten op het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland, ii) horizontale niet-gecoördineerde effecten op het aanbieden van 2P-pakketten van diensten voor vaste telefonie en vaste internettoegang op retailniveau in Duitsland, en iii) horizontale niet-gecoördineerde effecten op de markt voor televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau in Duitsland.

VIII.1. Beschrijving van de definitieve toezeggingen

(59)

De definitieve toezeggingen omvatten vier elementen:

Wholesalebreedbandtoegang via kabel: een fix-it-first-toezegging om een nieuwe kabelaanbieder toegang tot het kabelnetwerk van de uit de concentratie ontstane entiteit te verlenen zodat de nieuwe kabelaanbieder diensten voor vaste internettoegang op retailniveau (en, indien gewenst, vaste spraakdiensten) en zijn eigen OTT-televisiediensten of die van derden kan aanbieden;

De toezegging betreffende OTT: een toezegging om de mogelijkheid voor omroepen die uitzenden via het televisieplatform van de uit de concentratie ontstane entiteit, om hun eigen content via een OTT-dienst te distribueren niet direct of indirect contractueel te beperken, en een toezegging om voldoende directe interconnectiecapaciteit tussen haar internetnetwerk dat Duitsland bestrijkt, en derde aanbieders van diensten voor internetinterconnectiviteit (transit) in stand te houden.

c)	De toezegging betreffende feed-in-tarieven: een toezegging om door vrij te ontvangen omroepen betaalde feed-in tarieven niet te verhogen.

d)	De toezegging betreffende HbbTV: een toezegging om het HbbTV-signaal van vrij te ontvangen omroepen te blijven doorgeven.

(60)

Vodafone en Telefónica hebben op 17 april 2019 een definitieve overeenkomst voor wholesalebreedbandtoegang via kabel gesloten. Vervolgens is een wijziging in de overeenkomst ondertekend.

VIII.1.1. Wholesalebreedbandtoegang via kabel

(61)

Vodafone zou één nieuwe kabelaanbieder (Telefónica) wholesaletoegang tot de gecombineerde kabelnetwerken van Vodafone en Unitymedia verlenen. De technische toegang tot het netwerk van de uit de concentratie ontstane entiteit zou plaatsvinden bij nummeroverdrachts- (of interconnectie-) punten.

(62)

Wat betreft het aanbieden van diensten voor internettoegang, zal de nieuwe kabelaanbieder kunnen kiezen uit drie verschillende snelheidsprofielen, 50/4 (download/upload-snelheid in Mbps), 100/6 en 300/25, met de mogelijkheid om de downloadsnelheid na enige tijd te verhogen tot 500 Mbps (mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan). De wholesalebreedbandtoegang via kabel maakt ook het aanbieden van vaste telefonie en OTT-televisie mogelijk. De definitieve toezeggingen hebben een minimumlooptijd, met de mogelijkheid van verlenging.

(63)

De prijsstructuur van de wholesalebreedbandtoegang via kabel sluit nauw aan bij de financiële voorwaarden voor de gereguleerde wholesaletoegang tot het xDSL-netwerk van Deutsche Telekom (het zogenoemde “Kontingentmodell”): volgens deze prijsstructuur op basis van risicodeling verricht de nieuwe kabelaanbieder (of degene die toegang zoekt, in de context van het gereguleerde aanbod van Deutsche Telekom) een vooruitbetaling en doet hij een volumeverbintenis, als tegenprestatie voor maandelijkse kosten voor doorlopende toegang die lager zijn dan de standaardtariefkaart van Deutsche Telekom.

VIII.1.2. De toezegging betreffende OTT

(64)

In het kader van de toezegging betreffende OTT (“Over-The-Top”) verbindt Vodafone zich ertoe OTT-distributie van content van lineaire televisiezenders door omroepen niet te beperken en een minimumniveau van interconnectiecapaciteit naar het IP-netwerk van Vodafone in Duitsland in stand te houden. Vodafone zou zich er met name toe verbinden:

geen overeenkomst met een omroep te sluiten die het vermogen van de omroep om derden en/of eindgebruikers OTT-televisiediensten aan te bieden direct of indirect zou beperken. Voor zover dergelijke beperkingen in haar huidige contracten met omroepen in Duitsland bestaan, worden deze niet gehandhaafd of verlengd;

voldoende interconnectiecapaciteit aan te bieden zodat klanten met een breedbandaansluiting toegang kunnen krijgen tot een OTT-televisiedienst in Duitsland. Om transparantie met betrekking tot interconnectiecapaciteit en verkeer te waarborgen, zal Vodafone maandelijks de relevante gegevens bekendmaken;

c)	een monitoring trustee aan te stellen, die door de Commissie moet worden goedgekeurd, om nieuwe en bestaande overeenkomsten met omroepen te beoordelen en te verifiëren dat voldoende interconnectiecapaciteit wordt geboden.

(65)

De OTT-toezegging zou gelden voor een periode van acht jaar.

(66)

De wholesalebreedbandtoegang via kabel en de OTT-toezegging zouden het voor de nieuwe kabelaanbieder mogelijk maken high-speed breedband aan te bieden waarover OTT-televisiediensten van de nieuwe kabelaanbieder zelf of van derden kunnen worden gedistribueerd, in heel de gecombineerde kabelvoetafdruk van Unitymedia en Vodafone.

VIII.1.3. De toezegging betreffende feed-in-tarieven

(67)

Met de toezegging betreffende feed-in-tarieven wil Vodafone waarborgen dat zij de door omroepen betaalde feed-in-tarieven niet zal kunnen verhogen. Voor dit doel stuurt Vodafone uiterlijk vier weken na de datum van goedkeuring van het besluit alle vrij te ontvangen omroepen een onherroepelijk aanbod toe (dat als bijlage bij de definitieve toezeggingen is gevoegd), waarin zij de volgende verplichtingen van Vodafone uiteenzet:

a)	Vodafone en Unitymedia verhogen de tarieven per aangesloten huishouden niet.

Vodafone en/of Unitymedia mogen, met instemming van de omroep, de structuur of andere aspecten van de feed-in tarieven wijzigen, bijvoorbeeld met het oog op netwerkintegratie. Onder een gewijzigd feed-in-contract zijn de feed-in-tarieven niet hoger dan het totaalbedrag van de verschuldigde feed-in-tarieven krachtens elk van de huidige tariefkaarten van Vodafone en Unitymedia voor feed-in-tarieven (deze zijn bij de toezegging gevoegd). Deze verplichting is ook van toepassing als het feed-in-contract is verstreken en Vodafone en/of Unitymedia een nieuwe feed-in-overeenkomst sluiten of overeenstemming bereiken over de feed-in van aanvullende televisieprogramma’s.

Wanneer de uit de concentratie ontstane entiteit een feed-in-overeenkomst sluit met een vrij te ontvangen omroep die op dat moment geen feed-in-overeenkomst met een van de partijen heeft, mogen de feed-in-tarieven in die feed-in-overeenkomst niet hoger zijn dan de tarieven in de standaard tariefkaarten van Vodafone en Unitymedia voor vrij te ontvangen zenders.

(68)

De toezegging betreffende feed-in-tarieven laat alle overige bepalingen van de feed-in-overeenkomsten ongewijzigd.

VIII.1.4. De toezegging betreffende HbbTV

(69)

In het kader van de toezegging betreffende HbbTV (“hybride broadcast broadband TV”) beoogt Vodafone te waarborgen dat het niet zal kunnen weigeren het HbbTV-signaal van vrij te ontvangen omroepen via haar kabelnetwerk te blijven doorgeven. Hiertoe stuurt Vodafone uiterlijk vier weken na de datum van goedkeuring van het besluit alle vrij te ontvangen omroepen een onherroepelijk aanbod toe (dat als bijlage bij de definitieve toezeggingen is gevoegd), waarin zij de volgende verplichtingen van Vodafone uiteenzet:

(70)

Vodafone en Unitymedia blijven HbbTV-signalen doorgeven samen met eventuele televisieprogramma’s die Vodafone doorgeeft in de DVB-C-standaard.

(71)

Vodafone en/of Unitymedia mogen, met instemming van de omroep, elke verplichting tot het doorgeven van HbbTV-signalen wijzigen. Onder een gewijzigd feed-in-contract dat voorziet in de transmissie van televisiesignalen in de DVB-C-standaard, zullen Vodafone en Unitymedia de HbbTV-signalen van de omroep in hun kabelnetwerken doorgeven onder ten minste de volgende technische minimumvoorwaarden en zonder een vergoeding voor deze transmissie aan te rekenen: HbbTV-signaal bestaat uit AIT’s (“application information tables”) en “stream events” (in de transmissiestandaard DSM-CC), die in het HbbTV-signaal worden opgenomen. Het HbbTV-signaal mag een datatransmissiesnelheid van maximaal 15 Kbit/s per televisieprogramma (SD of HD) hebben. De verplichting geldt ook voor elke overeenkomst om HbbTV-signalen door te geven samen met televisieprogramma’s in de DVB-C-standaard die momenteel niet vallen onder een overeenkomst om HbbTV door te geven, of bij het verstrijken van zo’n overeenkomst en/of feed-in-contract.

(72)

De verplichting om HbbTV-signalen door te geven in het kabelnetwerk omvat geen verplichting voor Vodafone of Unitymedia ten aanzien van de functionaliteit van in-huis apparatuur van henzelf of van derden, en in het bijzonder geen verplichting om in-huis apparatuur zo te ontwerpen of te wijzigen dat deze reageert op HbbTV-signalen.

(73)

Wat betreft de duur, worden de toezeggingen betreffende feed-in-tarieven en HbbTV aangeboden voor een periode van acht jaar vanaf de datum van goedkeuring van het besluit.

VIII.2. Beoordeling van de definitieve toezeggingen

(74)

De Commissie heeft in het besluit geconcludeerd dat de definitieve toezeggingen de door de transactie ontstane mededingingsbezwaren in hun geheel wegnemen. De Commissie heeft ook geconcludeerd dat de definitieve toezeggingen op korte termijn effectief kunnen worden uitgevoerd.

(75)

De Commissie merkte op dat de toezegging betreffende wholesalebreedbandtoegang via kabel leidt tot de vorming van een aanzienlijk sterkere nationale retailconcurrent in het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang en vaste telefonie in Duitsland. Versnelling van de benutting van high-speed internetverbindingen zou ook ten goede komen aan de distributie van OTT-televisiediensten door aanbieders zoals omroepen, OTT-platforms van derden of de eigen OTT-platforms van nieuwe kabelaanbieders. In het algemeen was de Commissie daarom van mening dat de reikwijdte van de toezegging betreffende wholesalebreedbandtoegang via kabel toereikend is om mededingingsbezwaren op de markt voor het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang (en 2P-pakketten) op retailniveau in Duitsland weg te nemen en bijdraagt aan het wegnemen van mededingingsbezwaren op de markt voor televisiesignaaltransmissie op wholesaleniveau in Duitsland.

(76)

Met de toezegging betreffende OTT verbindt Vodafone zich ertoe elke overeenkomst tussen de partijen en televisieomroepen te beëindigen die het vermogen van televisieomroepen om hun zenders en content via een OTT-dienst in Duitsland aan te bieden beperkt. Vodafone verbindt zich er ook toe dat de partijen in de toekomst dergelijke overeenkomsten niet zullen sluiten. In het algemeen is de Commissie daarom van oordeel dat de reikwijdte van de toezegging betreffende OTT toereikend is om i) de mededingingsbezwaren ten aanzien van het vermogen van de uit de concentratie ontstane entiteit om het aanbieden van OTT-diensten door televisieomroepen te hinderen weg te nemen, en ii) de toegenomen marktmacht van de uit de concentratie ontstane entiteit ten opzichte van betaaltelevisieomroepen te beperken, zodat de breedte en de kwaliteit van het televisieaanbod niet op een significante wijze zal worden verminderd ten nadele van particuliere klanten.

(77)

Met de toezegging betreffende feed-in-tarieven verbindt Vodafone zich ertoe de door vrij te ontvangen omroepen betaalde feed-in-tarieven voor de transmissie van lineaire televisiezenders via het kabelnetwerk van Vodafone in Duitsland in de komende acht jaar niet te verhogen. De Commissie was van oordeel dat de toezegging betreffende feed-in-tarieven in staat lijkt het mededingingsbezwaar ten aanzien van het vermogen van de uit de concentratie ontstane entiteit om de breedte en de kwaliteit van het televisieaanbod voor particuliere klanten te verminderen door het opleggen van onredelijke voorwaarden aan vrij te ontvangen televisieomroepen weg te nemen.

(78)

De Commissie merkte voorts op dat de toezegging betreffende HbbTV de verdere transmissie van HbbTV-signalen van vrij te ontvangen omroepen via het kabelnetwerk van de uit de concentratie ontstane entiteit mogelijk maakt in Duitsland. De Commissie was derhalve van oordeel dat de toezegging betreffende HbbTV toereikend is om het bezwaar weg te nemen dat de uit de concentratie ontstane entiteit het vermogen van de omroepen om aanvullende en innovatieve diensten via HbbTV-signaal aan te bieden zou kunnen hinderen.

VIII.3. Beoordeling van Telefónica als nieuwe kabelaanbieder

(79)

De Commissie was van mening dat Telefónica voldoet aan de standaardeisen voor kopers zoals beschreven in de mededeling betreffende corrigerende maatregelen in termen van onafhankelijkheid, financiële middelen en het ontbreken — op het eerste zicht — van mededingingsbezwaren.

(80)

De Commissie was in het bijzonder van mening dat Telefónica op basis van de toezegging betreffende wholesalebreedbandtoegang via kabel het vermogen en de prikkel zal hebben om op te treden als een levensvatbare en actieve concurrent van de uit de concentratie ontstane entiteit en van andere concurrenten in de retailmarkten voor het aanbieden van diensten voor vaste internettoegang, 2P-pakketten van diensten voor vaste internettoegang en vaste telefonie, en televisiediensten.

(81)

Daarnaast was de Commissie, gezien de beperkte marktpositie van Telefónica op dit moment, van mening dat de versterking van Telefónica als gevolg van de toezegging betreffende wholesalebreedbandtoegang via kabel geen aanleiding tot mededingingsbezwaren zal geven. Bovendien is de toename van het concurrentievermogen van Telefónica niet van dien aard dat zij op zichzelf mededingingsproblemen zal veroorzaken, ook al zijn de commerciële voorwaarden onder de toezegging betreffende wholesalebreedbandtoegang via kabel aantrekkelijker dan onder het Kontingentmodell van Deutsche Telekom, waardoor de businesscase van Telefónica verbetert. In het bijzonder was de Commissie van mening dat de toezegging betreffende wholesalebreedbandtoegang via kabel geen negatief effect op de uitrol van glasvezel van derden zal hebben en geen aanleiding zal geven tot versnelde convergentie tussen vaste en mobiele diensten in Duitsland.

(82)

De Commissie heeft ook de overeenkomst tussen Vodafone en Telefónica beoordeeld, en geconcludeerd dat de voorwaarden voldoen aan de eisen van de definitieve toezeggingen.

IX. Conclusie en voorstel

(83)

Om de hierboven vermelde redenen is de Commissie tot de conclusie gekomen dat de transactie de daadwerkelijke mededinging op de interne markt of een wezenlijk deel ervan niet op een significante wijze zal belemmeren, mits de door de aanmeldende partij gedane toezeggingen worden nagekomen. Derhalve wordt de concentratie overeenkomstig artikel 2, lid 2, en artikel 8, lid 2, van de concentratieverordening verenigbaar verklaard met de interne markt.

(1) PB L 24 van 29.1.2004, blz. 1.

(2) IPTV, voluit Internet Protocol TV, is een systeem waardoor televisiediensten worden geleverd met gebruikmaking van het internetprotocol over een pakketgeschakeld net, zoals internet, in plaats van via traditionele terrestrische weg, satellietsignaal of kabel.

(3) “Kabelvoetafdruk” (ook “kabelgebied” genoemd) verwijst naar de reikwijdte van het kabelnetwerk (in de zin van technisch bereik) en niet naar alle huishoudens in de bondslanden waarin de kabelnetwerken zich bevinden.

(4) Dat wil zeggen: i) het lokaal (beperkt tot het gebied waar het webhostingcentrum zich bevindt) aanbieden van standaard colocatiediensten zoals connectiviteit, computervermogen en de faciliteiten; ii) het nationaal aanbieden van shared en dedicated hosting bestaande uit hosting van de website van een klant op de servers van de webhost en het verschaffen van de benodigde ondersteunende applicaties; iii) het nationaal, mogelijk grensoverschrijdend regionaal aanbieden van beheersdiensten om complexe ondernemingstoepassingen en ondersteunende infrastructuur uit te besteden, met inbegrip van “front-end”- en “back-office”-applicaties die op de platforms van de aanbieders worden gehost; en iv) het nationaal aanbieden van diensten op het gebied van “content delivery”.

(5) Uitvoeringsverordening (EU) nr. 1269/2013 van de Commissie van 5 december 2013 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 802/2004 van de Commissie tot uitvoering van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad betreffende de controle op concentraties van ondernemingen (PB L 336 van 14.12.2013, blz. 1).

(6) In het marktonderzoek stelden derden dat de migratie van klanten van Vodafone die momenteel op het netwerk van Deutsche Telekom zitten, naar het kabelnetwerk van de uit de concentratie ontstane entiteit de prikkel voor deze spelers (in wezen bestaande uit Deutsche Telekom en bepaalde “city carriers”) om te investeren in de uitrol van glasvezel zou verminderen. De Commissie is in het besluit tot de conclusie gekomen dat haar dossier geen bewijs bevat dat erop duidt dat, na de transactie, vooral Deutsche Telekom en city carriers het tempo van hun uitrol van glasvezel zouden aanpassen als gevolg van een negatief effect van de transactie op hun vermogen en financiële prikkels om de daarvoor benodigde investeringen te doen.

PROCEDURES IN VERBAND MET DE UITVOERING VAN HET GEMEENSCHAPPELIJK MEDEDINGINGSBELEID

		ISSN 1977-0995
Publicatieblad van de Europese Unie		C 382

Uitgave in de Nederlandse taal	Mededelingen en bekendmakingen	62e jaargang 11 november 2019

Inhoud		Bladzijde
	II Mededelingen
	MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE
	Europese Commissie
2019/C 382/01	Besluit om geen bezwaar aan te tekenen tegen een aangemelde concentratie (Zaak M.9497 — Crédit Agricole/Abanca/JV) ( 1 )	1
2019/C 382/02	Inleiding van een procedure (Zaak M.9162 — Fincantieri/Chantiers de l’Atlantique) ( 1 )	2

	IV Informatie
	INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE
	Raad
2019/C 382/03	De volgende informatie wordt ter kennis gebracht van ABDOLLAHI Hamed, ARBABSIAR Manssor, BOUYERI Mohammed, SHAHLAI Abdul Reza, SHAKURI Ali Gholam, SOLEIMANI Qasem, de FILIPIJNSE COMMUNISTISCHE PARTIJ, met inbegrip van het NIEUWE VOLKSLEGER (NPA), het NATIONAAL BEVRIJDINGSLEGER (Ejército de Liberación Nacional of ELN), SENDERO LUMINOSO (SL) (Lichtend Pad), personen en groepen die opgenomen zijn in de lijst van personen, groepen en entiteiten die vallen onder de artikelen 2, 3 en 4 van Gemeenschappelijk Standpunt 2001/931/GBVB van de Raad betreffende de toepassing van specifieke maatregelen ter bestrijding van het terrorisme en Verordening (EG) nr. 2580/2001 van de Raad inzake specifieke beperkende maatregelen tegen bepaalde personen en entiteiten met het oog op de strijd tegen het terrorisme (zie de bijlagen bij Besluit (GBVB) 2019/1341 van de Raad en Uitvoeringsverordening (EU) 2019/1337 van de Raad)	3
	Europese Commissie
2019/C 382/04	Wisselkoersen van de euro — 8 november 2019	5
2019/C 382/05	Advies van het Adviescomité voor concentraties uitgebracht op zijn bijeenkomst van 28 juni 2019 betreffende een voorontwerp van besluit over zaak M.8864 — Vodafone/Certain Liberty Global Assets Rapporteur: Letland	6
2019/C 382/06	Eindverslag van de raadadviseur-auditeur (M.8864 — Vodafone/Certain Liberty Global Assets)	8
2019/C 382/07	Samenvatting van het besluit van de Commissie van 18 juli 2019 waarbij een concentratie verenigbaar wordt verklaard met de interne markt en de werking van de EER-overeenkomst (Zaak M.8864 — Vodafone/Certain Liberty Global Assets) (Kennisgeving geschied onder nummer C(2019)5187) ( 1 )	10

	V Adviezen
	BESTUURLIJKE PROCEDURES
	Europese Commissie
2019/C 382/08	Oproep tot het indienen van voorstellen 2020 — EAC/A03/2019 Europees Solidariteitskorps	23
	PROCEDURES IN VERBAND MET DE UITVOERING VAN HET GEMEENSCHAPPELIJK MEDEDINGINGSBELEID
	Europese Commissie
2019/C 382/09	Voorafgaande aanmelding van een concentratie (Zaak M.9605 — DAK Americas/Lotte Chemical UK) Voor de vereenvoudigde procedure in aanmerking komende zaak ( 1 )	25
2019/C 382/10	Voorafgaande aanmelding van een concentratie (Zaak M.9573 — Brookfield/Iridium/Global Borealis) Voor de vereenvoudigde procedure in aanmerking komende zaak ( 1 )	27
2019/C 382/11	Voorafgaande aanmelding van een concentratie (Zaak M.9582 — Siemens Gamesa Renewable Energy/Senvion (European onshore wind turbine service)/Ria Blades) ( 1 )	28

	Munteenheid	Koers
USD	US-dollar	1,1034
JPY	Japanse yen	120,72
DKK	Deense kroon	7,4727
GBP	Pond sterling	0,86158
SEK	Zweedse kroon	10,7025
CHF	Zwitserse frank	1,0991
ISK	IJslandse kroon	137,70
NOK	Noorse kroon	10,0893
BGN	Bulgaarse lev	1,9558
CZK	Tsjechische koruna	25,486
HUF	Hongaarse forint	333,37
PLN	Poolse zloty	4,2610
RON	Roemeense leu	4,7638
TRY	Turkse lira	6,3513
AUD	Australische dollar	1,6065
CAD	Canadese dollar	1,4561
HKD	Hongkongse dollar	8,6372
NZD	Nieuw-Zeelandse dollar	1,7426
SGD	Singaporese dollar	1,5002
KRW	Zuid-Koreaanse won	1 276,66
ZAR	Zuid-Afrikaanse rand	16,3121
CNY	Chinese yuan renminbi	7,7115
HRK	Kroatische kuna	7,4345
IDR	Indonesische roepia	15 463,05
MYR	Maleisische ringgit	4,5609
PHP	Filipijnse peso	55,809
RUB	Russische roebel	70,4653
THB	Thaise baht	33,527
BRL	Braziliaanse real	4,5583
MXN	Mexicaanse peso	21,1383
INR	Indiase roepie	78,6520

Projecten voor vrijwilligerswerk	5 februari 2020
	30 april 2020
	1 oktober 2020
partnerschappen voor vrijwilligerswerk (specifieke overeenkomsten voor 2020 in het kader van de KPO 2018-2020)	30 april 2020
Vrijwilligersteams in gebieden met een hoge prioriteit	17 september 2020
Stages en banen	5 februari 2020
	30 april 2020
	1 oktober 2020
Solidariteitsprojecten	5 februari 2020
	30 april 2020
	1 oktober 2020