13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/1

—

gezien met name de artikelen 6, 7 en 8, artikel 10, lid 1, en de artikelen 11, 12, 21, 47 t/m 50, 52 en 53 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien met name artikel 2 en artikel 3, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de hoofdstukken 1, 2, 4 en 5 van titel V (Ruimte van vrijheid, veiligheid en recht) van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien het besluit van de Raad van 25 februari 2010 tot oprichting van het Permanent Comité operationele samenwerking op het gebied van de binnenlandse veiligheid (COSI) (1),

—

gezien „Het programma van Stockholm - Een open en veilig Europa ten dienste van de burger” en de mededeling van de Commissie met als titel „Een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht voor de burgers van Europa - Actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm” (COM(2010)0171),

—

gezien de door de Raad op 25 en 26 februari 2010 aangenomen interneveiligheidsstrategie van de Europese Unie („Naar een Europees veiligheidsmodel”),

—

gezien de door de Raad op 30 november 2005 aangenomen terrorismebestrijdingsstrategie van de Europese Unie,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad met als titel „De EU-interneveiligheidsstrategie in actie: vijf stappen voor een veiliger Europa” (COM(2010)0673),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad met als titel „Eerste jaarverslag over de tenuitvoerlegging van de EU-interneveiligheidsstrategie” (COM(2011)0790),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en aan de Raad inzake de aanscherping van de chemische, biologische, radiologische en nucleaire beveiliging in de Europese Unie – een CBRN-actieplan voor de EU (COM(2009)0273),

—

gezien de conclusies van de Raad van 24 en 25 februari 2011 over de mededeling van de Commissie betreffende de interneveiligheidsstrategie van de Europese Unie in actie,

—

gezien de conclusies van de Raad van 8 en 9 november 2010 over de totstandbrenging en uitvoering van een EU-beleidscyclus voor georganiseerde en zware internationale criminaliteit,

—

gezien de conclusies van de Raad inzake de vaststelling van de EU-prioriteiten ter bestrijding van georganiseerde criminaliteit voor de periode 2011-2013,

—

gezien het advies van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming (EDPS) van 17 december 2010 over de mededeling van de Commissie met als titel „De EU-interneveiligheidsstrategie in actie: vijf stappen voor een veiliger Europa”,

—

gezien het verslag van Europol over de stand van zaken en de tendensen in verband met het terrorisme in Europa (TE-SAT 2011),

—

gezien het verslag van Europol over de dreigingsevaluatie van de georganiseerde criminaliteit (OCTA 2011),

—

gezien de Europese veiligheidsstrategie voor 2003 (2) en het desbetreffende uitvoeringsverslag uit 2008 (3),

—

gezien zijn resolutie van 25 november 2009 over de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad met als titel „Een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht ten dienste van de burger – programma van Stockholm” (4),

—

gezien zijn resolutie van 25 oktober 2011 over georganiseerde criminaliteit in de Europese Unie (5),

—

gezien zijn resolutie van 15 september 2011 over de inspanningen van de EU ter bestrijding van corruptie (6),

—

gezien zijn resolutie van 14 december 2011 over het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU: belangrijkste resultaten en nieuwe uitdagingen (7),

—

gezien de relevante Europese jurisprudentie en de jurisprudentie van de nationale grondwettelijke hoven inzake het evenredigheidsbeginsel en het feit dat overheden in een democratische maatschappij dat beginsel moeten naleven,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en het advies van de Commissie buitenlandse zaken (A7-0143/2012),

A.

overwegende dat met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht verder geconsolideerd is met betrekking tot de eerbiediging van de grondrechten en de verschillende rechtsstelsels en tradities van de lidstaten; overwegende dat het beleid op dit gebied, in overeenstemming met de bepalingen van het Verdrag, een gedeelde bevoegdheid is van de Unie en de lidstaten;

B.

overwegende dat het Verdrag van Lissabon het EU-veiligheidsbeleid op die manier onlosmakelijk verbonden heeft aan de specifieke EU-rechtsstaat en zo de grondslag gelegd heeft voor het ontwikkelen van een veiligheidsagenda die gedeeld wordt door de EU en haar lidstaten en die onder democratisch toezicht staat op zowel Europees als nationaal niveau; overwegende dat de versterking van dit beleid dient te gebeuren op grond van democratische waarden, de mensenrechten en de grondrechten;

C.

overwegende dat eender welk veiligheidsbeleid een onderdeel preventie moet omvatten, dat in het bijzonder onmisbaar is in een periode waarin de economische en sociale ongelijkheden toenemen en de doeltreffendheid van de grondrechten bijgevolg in gevaar wordt gebracht;

D.

overwegende dat er in het programma van Stockholm op gewezen werd dat er een EU-interneveiligheidsstrategie moet worden uitgewerkt om de veiligheid in de Unie te verhogen en zo de levens en de veiligheid van de burgers van de EU te beschermen en georganiseerde criminaliteit, terrorisme en andere dreigingen op een doeltreffende manier te bestrijden, met eerbiediging van de grondrechten, de beginselen van internationale bescherming en de rechtsstaat;

E.

overwegende dat noch de lidstaten, noch de Commissie het Parlement een rol in dit proces toebedacht hebben, ondanks de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon;

F.

overwegende dat de Commissie in haar mededeling over de interneveiligheidsstratgie voor de periode 2010-2014 vijf prioriteitsgebieden heeft vastgelegd waarin de EU een toegevoegde waarde kan bieden, met name het bestrijden en voorkomen van zware en georganiseerde criminaliteit, terrorisme en cybercriminaliteit, het versterken van het beheer van de buitengrenzen en het vergroten van de veerkracht van de EU bij door mens en natuur veroorzaakte rampen;

G.

overwegende dat in het eerste jaarverslag van de Commissie over de tenuitvoerlegging van de interneveiligheidsstrategie erkend werd dat elk van de vijf doelstellingen die in 2010 werden vastgelegd, nog steeds geldt, en dat de huidige stand van zaken, de tot nu toe geboekte vooruitgang en de te volgen richting erin werden toegelicht;

H.

overwegende dat conform het programma van Stockholm het ontwikkelen, monitoren en uitvoeren van de interneveiligheidsstrategie een van de prioritaire taken van het COSI dient te worden;

1.

is verheugd over het werk dat geleverd is om een interneveiligheidsstrategie uit te werken en om de beginselen die aan de basis liggen van het Europese veiligheidsmodel zoals ontwikkeld in de interneveiligheidsstrategie, vast te leggen, in het bijzonder ten aanzien van het sterkere verband tussen veiligheid, vrijheid en privacy en samenwerking en solidariteit tussen de lidstaten; onderstreept dat de acties en samenwerking van de Europese Unie op het vlak van veiligheid moeten voldoen aan de verplichtingen die zij moet naleven op het vlak van de grondrechten en dat zij nadruk moeten leggen op maatregelen die gericht zijn op een repressief optreden en op het verstrekken van informatie waardoor de criminaliteit daadwerkelijk kan worden beperkt en terreuraanslagen kunnen worden verijdeld;

2.

benadrukt dat vrijheid, veiligheid en recht doelstellingen zijn die samen moeten worden nagestreefd, en is van mening dat de tenuitvoerlegging van het Europees Handvest van de grondrechten centraal moet staan in een alomvattende interneveiligheidsstrategie; brengt in herinnering dat veiligheid, om vrijheid en rechtvaardigheid te bereiken, altijd moet worden nagestreefd in overeenstemming met de in de verdragen opgenomen beginselen, de rechtsstaat en de verplichtingen van de Unie op het vlak van de grondrechten;

3.

neemt kennis van de vooruitgang die de lidstaten en de Commissie hebben geboekt in het kader van de EU-beleidscyclus betreffende de georganiseerde criminaliteit en zware internationale criminaliteit, met het oog op de tenuitvoerlegging van de algemene strategische doelstellingen via maatregelen die gestoeld zijn op intergouvernementele samenwerking op operationeel niveau; is echter van mening dat een duidelijke taakverdeling tussen de EU en het nationale niveau noodzakelijk is, dat het Parlement in het proces betrokken moet worden op het vlak van beleidsoriëntatie, tenuitvoerlegging en beoordeling van de resultaten, en dat er in 2013 een grondige beoordeling van de Europese beleidscyclus moet worden uitgevoerd; meent bovendien dat deze cyclus, gezien zijn aard, de nieuwe naam „operationele cyclus van de EU” dient te krijgen; roept de lidstaten op regelmatig te beoordelen of de nationale programma's ter bestrijding van de georganiseerde criminaliteit een aanvulling vormen op de programma's die op Europese schaal moeten worden uitgewerkt, en om de bereikte resultaten en de vooruitzichten te evalueren vanuit Europees strategisch en operationeel standpunt, met de betrokkenheid van de EU-instellingen, de relevante EU-agentschappen en de nationale parlementen;

4.

acht het eveneens van wezenlijk belang om in het meerjarig kader 2014-2020 te voorzien in toereikende financiële middelen om deze strategie ten uitvoer te leggen met behulp van het daartoe voorziene fonds;

5.

herinnert eraan dat de bevoegdheid voor het veiligheidsbeleid gedeeld wordt door de EU en de lidstaten en dat dit een gebied is waarop de subsidiariteit geëerbiedigd moet worden; is van mening dat het kader van de interneveiligheidsstrategie een toegevoegde waarde kan betekenen voor de inspanningen van alle EU-instellingen en van de lidstaten op dit gebied door middel van een alomvattende en samenhangende benadering;

6.

is van mening dat een alomvattende EU-analyse van de aan te pakken dreigingen op basis van feiten en kennis een essentiële voorwaarde is voor een doeltreffende interneveiligheidsstrategie en dat Europol een dergelijke EU-wijde analyse dient te verrichten op basis van een meer transparante en solide methodologie voor de beoordeling van dreigingen en gebruikmakend van omvattende bijdragen van de lidstaten;

7.

herinnert eraan dat het Europees Parlement nu een volwaardige institutionele speler is op het vlak van het veiligheidsbeleid en als dusdanig het recht heeft om actief deel te nemen aan het vastleggen van de kenmerken en prioriteiten van de interneveiligheidsstrategie en van het EU-veiligheidsmodel en aan het evalueren van die instrumenten, onder meer via regelmatige monitoring van de tenuitvoerlegging van de interneveiligheidsstrategie, die gezamenlijk moet worden uitgevoerd door het EP, de nationale parlementen en de Raad krachtens artikelen 70 en 71 van het VWEU en artikel 6, lid 2, van het besluit tot oprichting van het COSI;

8.

steunt in dit verband en op basis van de huidige samenwerking tussen het Europees Parlement en de nationale parlementen het idee van een „parlementaire beleidscyclus” – die nauw afgestemd moet worden op onder andere de jaarverslagen van de Commissie op dit gebied – die afgerond wordt met een parlementair jaarverslag over de huidige stand van zaken betreffende de interneveiligheidsstrategie;

9.

benadrukt het belang van samenhang en synergieën tussen de interne en externe aspecten van veiligheid, en onderstreept dat het belangrijk is ervoor te zorgen dat de maatregelen en acties ter uitvoering van de interneveiligheidsstrategie in overeenstemming zijn met de verplichtingen van de Unie in verband met de grondrechten, in het bijzonder artikelen 2, 6 en 7 van het VEU, met de doelstellingen van het buitenlands beleid zoals beschreven in artikel 21 van het VEU, alsook met de internationale rechten van de mens en met het humanitair recht; neemt kennis van het gezamenlijk document betreffende de versterking van de banden tussen de actoren van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB) en justitie en binnenlandse zaken (JBZ) en de in het stappenplan opgenomen maatregelen; benadrukt het belang van passende informatie-uitwisseling, raadpleging en samenwerking met alle betrokken spelers, alsook van oplossingen die anticiperen op gebeurtenissen in plaats van erop te reageren; kijkt uit naar het resultaat van de in het kader van de tenuitvoerlegging van het programma van Stockholm uitgevoerde werkzaamheden met betrekking tot de complementariteit van de maatregelen van de lidstaten en de EU binnen de externe dimensie van JBZ, alsook naar verbintenissen om de EU-externeveiligheidsstrategie eventueel bij te werken;

10.

onderstreept dat de gehele interneveiligheidsstrategie op lange termijn meer gericht moet zijn op het aantoonbare verband tussen externe dreigingen en het gebrek aan of het ondoeltreffende gebruik van strategieën en maatregelen die voor de veiligheid een sterke preventie van dreigingen kunnen vormen, zoals gerichte ontwikkelingshulp, strategieën om de armoede te bestrijden of herstelplannen voor door mens of natuur veroorzaakte rampen;

11.

neemt nota van de vastlegging van de vijf prioriteitsgebieden waarvoor concrete maatregelen zijn voorgesteld op het niveau van de EU en van de lidstaten; is van mening dat deze doelstellingen niet volledig zijn en dat de volgorde van de prioriteiten beter gestructureerd had kunnen worden; benadrukt dat de strijd tegen terrorisme en georganiseerde criminaliteit een belangrijke prioriteit binnen de interneveiligheidsstrategie is en moet blijven; is van mening dat de kwestie van de veerkracht bij door mens en natuur veroorzaakte rampen, met inbegrip van het falen van vitale infrastructuur, eveneens dient te worden aangepakt; wijst er echter op dat het niet volledig gerechtvaardigd of gepast lijkt om in het kader van de interneveiligheidsstrategie maatregelen te treffen op het gebied van de handhaving van intellectuele eigendomsrechten, waarover een specifiek en grondig debat wordt gevoerd;

12.

is van mening dat georganiseerde misdaad in al zijn vormen, met inbegrip van de maffia, een steeds grotere bedreiging vormt voor vrijheid, veiligheid en recht van de burgers van de EU en dat de bestrijding ervan een prioriteit dient te blijven, in overeenstemming met de aanbevelingen zoals gedaan in zijn resolutie van 25 oktober 2011 over georganiseerde criminaliteit in de Europese Unie, op basis van specifieke gegevens en informatie over de huidige samenwerking tussen de EU en de lidstaten in de strijd tegen de maffia, het witwassen van geld, corruptie, witteboordencriminaliteit en andere vormen van georganiseerde misdaad;

13.

vraagt de Commissie en de Raad voorrang te geven aan de strijd tegen de corruptie in het kader van het programma van de Unie inzake veiligheid, en hier de passende financiële middelen aan toe te wijzen, overwegende dat het programma van Stockholm in punt 4.1 corruptie vermeldt als een van de transnationale dreigingen die de interne veiligheid van de Unie in gevaar blijven brengen en die een duidelijke en alomvattende reactie noodzakelijk maken;

14.

herinnert aan het belang van de preventie en bestrijding van terrorisme en aanverwante activiteiten, met inbegrip van de financiering ervan, en ziet uit naar het voorstel voor een kader voor administratieve maatregelen, zoals de bevriezing van de middelen van personen die worden verdacht van terrorisme, in overeenstemming met artikel 75 van het VWEU; roept de Commissie en de lidstaten bovendien op om, buiten het specifieke kader van de interneveiligheidsstrategie, te overwegen specifieke wetgeving aan te nemen betreffende terrorismeslachtoffers, om het publieke karakter ervan te erkennen, en uitvoeriger bepalingen op te nemen die de slachtoffers passende bescherming, steun en erkenning garanderen;

15.

acht het van het allergrootste belang milieucriminaliteit, economische criminaliteit en zakelijke criminaliteit op een krachtige manier te bestrijden, aangezien die vormen van criminaliteit bijzonder nadelige gevolgen hebben voor de levensomstandigheden van de Europese burgers, in het bijzonder in tijden van crisis; betreurt in dit verband de door bepaalde lidstaten getroffen maatregelen met het oog op de versoepeling van de straffen voor dergelijke misdrijven; onderstreept bovendien de kloof tussen de voorstellen op die gebieden en de stigmatisering van bepaalde minder zware vormen van delinquentie;

16.

is verheugd over het feit dat de bestrijding van cybercriminaliteit een prioriteit is geworden in de interneveiligheidsstrategie en onderstreept dat het belangrijk is de nadruk te leggen op preventie; neemt kennis van en steunt de toezegging van de Commissie om in 2012 een overkoepelende Europese strategie voor internetbeveiliging te ontwikkelen; dringt er bij de lidstaten op aan de conventie van de Raad van Europa inzake cybercriminaliteit te ratificeren;

17.

herhaalt dat het verbeteren van de politie- en justitiële samenwerking in de EU, onder meer via Europol en Eurojust alsook door middel van passende opleidingen, van wezenlijk belang is voor een degelijke interneveiligheidsstrategie en dat zowel de bevoegde autoriteiten in de lidstaten als de Europese instellingen en agentschappen daarbij betrokken moeten zijn; roept de Commissie en de lidstaten ertoe op hier een prioriteit van te maken voor de interneveiligheidsstrategie; verzoekt eveneens om passende en consequente rechtsinstrumenten om het gebruik van bewijsmateriaal te vereenvoudigen;

18.

benadrukt de bijdrage van GVDB-missies aan de bevordering van respect voor de rechtsstaat en de handhaving van vrede en veiligheid in de buurlanden van de EU en wereldwijd, wat er mede toe bijdraagt dat het falen van staten wordt voorkomen en dat wijkplaatsen voor transnationale criminele en terroristische activiteiten worden geëlimineerd;

19.

betreurt in dit verband dat de interneveiligheidsstratgie nog steeds niet voorzien is van een gedegen „justitiële dimensie”; herinnert eraan dat, in overeenstemming met het programma van Stockholm, wederzijds vertrouwen versterkt dient te worden door geleidelijk een Europese justitiële cultuur te ontwikkelen die gebaseerd is op diversiteit van de rechtsstelsels en eenheid ingevolge het Europees recht, en dat de rechtsstelsels van de lidstaten op een coherente en doeltreffende manier samen moeten kunnen werken, met inachtneming van de nationale rechtstradities; is van mening dat het vastleggen van een reeks prioriteiten op het vlak van justitiële samenwerking moet bekeken worden in nauw verband met alle dimensies van de ruimte zoals vastgelegd in titel V van het VWEU, met name de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht; benadrukt dat het belangrijk is dat met derde landen gesloten overeenkomsten inzake justitiële samenwerking correct ten uitvoer worden gelegd;

20.

is van mening dat, met betrekking tot het verband tussen interne en externe veiligheid, de samenwerking van de EU met andere internationale instellingen zoals de NAVO en de OVSE verder dient te worden bevorderd;

21.

benadrukt dat de strijd tegen terrorisme een prioriteit is voor de interneveiligheidsstrategie en dat de doelstellingen en instrumenten ervan terdege moeten worden geëvalueerd, zoals aangegeven in zijn resolutie van 14 december 2011 over „het EU-beleid inzake terrorismebestrijding: belangrijkste resultaten en nieuwe uitdagingen”; wijst erop dat het preventie- en beschermingsbeleid meer prioriteit moet krijgen, samen met vervolging en reactie; is in deze context van oordeel dat de aandacht beter moet worden gericht op gerichte wetshandhaving en op inlichtingen gebaseerde activiteiten die terreuraanslagen daadwerkelijk voorkomen, die worden uitgevoerd in overeenstemming met de beginselen van noodzaak en evenredigheid en die de grondrechten eerbiedigen, en die onderworpen zijn aan controle en aan de verplichting om rekenschap af te leggen; herinnert eraan dat dit van wezenlijk belang is indien de Europese Unie op geloofwaardige wijze de grondrechten, intern zowel als extern, wil aanmoedigen;

22.

acht het van cruciaal belang preventiemechanismen te ontwikkelen, in het bijzonder om de vroegtijdige detectie van signalen van gewelddadige radicalisering of dreigingen mogelijk te maken, met inbegrip van dreigingen met betrekking tot gewelddadig of militant extremisme; herhaalt het belang van maatregelen die erop gericht zijn gewelddadige radicalisering tegen te gaan in kwetsbare bevolkingsgroepen, en kijkt uit naar de toekomstige werkzaamheden van het EU-netwerk voor voorlichting over radicalisering, dat tot doel heeft kennisuitwisseling en bewustmaking te vergemakkelijken en innovatieve oplossingen te identificeren;

23.

erkent de aandacht die wordt besteed aan de beveiliging van grenzen in het kader van de interneveiligheidsstrategie, maar is van mening dat grensbeheer en de mobiliteit van personen kwesties zijn die niet enkel van belang zijn voor veiligheid, maar ook belangrijke elementen zijn van een ruimere politieke strategie die, naast de veiligheidsdimensie, ook het EU-beleid inzake immigratie, asiel en ontwikkeling bekijkt, alsook het beleid ter ondersteuning van economische, sociale en democratische ontwikkeling en ter bevordering van de mensenrechten in derde landen; beklemtoont echter het feit dat de veiligheid moet worden verzekerd met eerbiediging van de verwezenlijkingen van de Unie, namelijk de vrijheid van verplaatsing over de binnengrenzen;

24.

bevestigt opnieuw dat het belangrijk is te zorgen voor coördinatie van de maatregelen die door de lidstaten worden genomen op het vlak van het beheer van de buitengrenzen, en onderstreept dat voor de vereenvoudiging van het vrije verkeer en een betere veiligheid aan de buitengrenzen een nauwe samenwerking met de buurlanden van de Europese Unie absoluut noodzakelijk is; benadrukt dat de geleidelijke invoering van geïntegreerd grensbeheer tot doel moet hebben reizen te vereenvoudigen;

25.

is van mening dat de interneveiligheidsstrategie de visie van het programma van Stockholm duidelijker moet weerspiegelen en vindt het aangewezen om een parlementaire „tussentijdse” herziening van het programma van Stockholm uit te voeren vóór eind 2013 om de strategische, wetgevings- en financiële prioriteiten van het programma te evalueren; is eveneens van mening dat er een aanvullende beoordeling nodig is voor de relevante Europese agentschappen (Europol, Eurojust en het Europees Justitieel Netwerk) die momenteel onderworpen worden aan een „Lissabonisering”, alsook voor andere agentschappen en organen; herhaalt dat de maatregelen en operaties van de agentschappen moeten stroken met hun mandaat dat is vastgelegd in de besluiten betreffende hun tenuitvoerlegging en werking, en de democratische waarden en beginselen alsook de vrijheden en grondrechten die zijn opgenomen in het Handvest van de grondrechten van de EU dienen te eerbiedigen;

26.

herinnert eraan dat de verwerking en vergaring van persoonsgegevens in het kader van de interneveiligheidsstrategie steeds moet voldoen aan de beginselen van de EU-gegevensbescherming, in het bijzonder de beginselen van noodzaak, evenredigheid en wettigheid, en aan de relevante EU-regelgeving op dit gebied; verheugt zich over de voorstellen inzake gegevensbescherming die op 25 januari 2012 door de Commissie werden ingediend, maar is van mening dat het voorstel voor een richtlijn op het gebied van justitiële samenwerking in strafzaken en repressief optreden ambitieuzer moet zijn en steviger garanties moet bieden, in het bijzonder met betrekking tot profilering en geautomatiseerde verwerking;

27.

wijst in dat verband nogmaals op de noodzaak van gedegen democratisch toezicht op en beoordeling van RVVR-agentschappen om te vermijden dat de grens „tussen beleidsadvies en eigenlijke beleidsvorming” met betrekking tot de RVVR-agentschappen vervaagt;

28.

dringt er bij de ondervoorzitter/hoge vertegenwoordiger en de Commissie op aan hun voorstel – gepland voor 2011 – betreffende de uitvoering van de solidariteitsclausule voor te leggen, waarbij genoemde clausule geen verdubbeling mag zijn van bestaande initiatieven maar wel het kader dient vast te stellen voor het gebruik en de coördinatie van beschikbare EU- en nationale instrumenten, waaronder het GVDB, in situaties zoals bedoeld in artikel 222 van het VWEU; is van mening dat de EU alleen dankzij het volledige scala aan mogelijkheden dat ontstaat door de uitvoering van de solidariteitsclausule tussen alle lidstaten klaar zal staan om dreigingen ten aanzien van de veiligheid van een of meer lidstaten te voorkomen en er op veilige en gecoördineerde wijze op te reageren;

29.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de nationale parlementen.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/7

—

gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), en met name het derde deel, titel V, hoofdstuk 4, getiteld „Justitiële samenwerking in strafzaken”,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, en met name titel VI inzake justitie,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 20 september 2011 met als titel „Werken aan een strafrechtbeleid van de EU: de effectieve uitvoering van EU-beleid waarborgen door middel van strafrecht” (COM(2011)0573),

—

gezien de conclusies van de Raad van 30 november 2009 over modelbepalingen, die als aanzet moeten dienen voor de beraadslagingen van de Raad over het strafrecht,

—

gezien zijn resolutie van 25 oktober 2011 over georganiseerde criminaliteit in de Europese Unie (1),

—

gezien zijn aanbeveling van 7 mei 2009 aan de Raad over de ontwikkeling van een EU-ruimte voor strafrechtspleging (2),

—

gezien zijn studies over „Harmonisatie van het strafrecht in de EU” (3) en over „Ontwikkeling van een EU-ruimte voor strafrechtspleging” (4),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (A7-0144/2012),

A.

overwegende dat de Unie haar burgers – aldus artikel 3, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) - een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht zonder binnengrenzen biedt, waarin het vrije verkeer van personen gewaarborgd is in combinatie met passende maatregelen met betrekking tot onder andere voorkoming en bestrijding van criminaliteit;

B.

overwegende dat het Parlement en de Raad overeenkomstig artikel 83 VWEU minimumvoorschriften kunnen vaststellen betreffende de bepaling van strafbare feiten en sancties;

C.

overwegende dat artikel 83, lid 3, VWEU tevens voorziet in een noodremprocedure voor het geval dat een lid van de Raad van oordeel is dat de voorgestelde wetgevende maatregel afbreuk zou doen aan fundamentele aspecten van zijn strafrechtstelsel, waarmee wordt onderkend dat het strafrecht vaak de weerspiegeling vormt van de elementaire waarden, gewoontes en keuzes binnen een gegeven samenleving, al moet daarbij wel het internationale mensenrechtenrecht in acht worden genomen;

D.

overwegende dat de subsidiariteits- en proportionaliteitsbeginselen, zoals genoemd in artikel 5 van het VEU, daarom in het bijzonder relevant zijn voor wetgevingsvoorstellen die het strafrecht regelen;

E.

overwegende dat de strafrechts- en strafprocesrechtsstelsels van de lidstaten zich gedurende eeuwen hebben ontwikkeld, dat elke lidstaat zijn geheel eigen uitwerkingen en kenmerken heeft, en dat kerngebieden van het strafrecht bijgevolg aan de lidstaten moeten worden overgelaten;

F.

overwegende dat het beginsel van wederzijdse erkenning op steeds meer beleidsterreinen ingang vindt, met name op het punt van vonnissen en rechterlijke beslissingen, en dit beginsel wederzijds vertrouwen vereist, waarvoor invoering van minimum beschermingsnormen op het hoogst mogelijke niveau noodzakelijk is;

G.

overwegende dat de harmonisering van het strafrecht in de EU dient bij te dragen tot een gemeenschappelijke EU-rechtscultuur waar het gaat om misdaadbestrijding, welke cultuur naast maar niet in de plaats van nationale rechtstradities moet komen, en positief moet uitwerken op het wederzijdse vertrouwen tussen de rechtsstelsels van de EU-lidstaten;

H.

overwegende dat het strafrecht een samenhangend wetgevingsstelsel moet vormen dat gestoeld is op een aantal basisbeginselen en normen van goed bestuur met volledige inachtneming van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en andere internationale mensenrechtenverdragen waarbij de lidstaten partij zijn;

I.

overwegende dat vanwege de eraan inherente mogelijkheid om bepaalde mensenrechten en basisvrijheden in te perken van personen die verdacht, beschuldigd of veroordeeld zijn, naast het mogelijke stigmatiserende effect van strafrechtelijk onderzoek, en in acht nemende dat overdreven gebruik van strafwetgeving tot afname van de effectiviteit leidt, het strafrecht pas als uiterste redmiddel (ultima ratio) dient te worden toegepast om duidelijk bepaalde en begrensde handelingen aan te pakken, die niet doeltreffend kunnen worden aangepakt door minder zware maatregelen en die aanzienlijke schade toebrengen aan individuen of de samenleving;

J.

overwegende dat het strafrecht van de EU in het algemeen alleen sancties mag opleggen voor handelingen die opzettelijk zijn gepleegd of, in uitzonderlijke gevallen, voor handelingen uit grove nalatigheid, en gestoeld moet zijn op het beginsel van de individuele schuld (nulla poena sine culpa), ofschoon er in sommige gevallen reden kan zijn om voor sommige soorten delicten een strafrechtelijke aansprakelijkheid voor rechtspersonen in te voeren;

K

overwegende dat overeenkomstig het lex certa-vereiste de bestanddelen van een strafbaar feit precies moeten worden beschreven om de voorspelbaarheid wat betreft de toepassing, de reikwijdte en de betekenis ervan te waarborgen;

L.

overwegende dat aangaande richtlijnen de lidstaten een bepaalde beoordelingsvrijheid hebben om bepalingen om te zetten in nationale wetgeving, wat inhoudt dat om te voldoen aan het lex certa-vereiste, niet alleen de EU-wetgeving zelf, maar ook de omzetting in nationale wetgeving van de hoogste kwaliteit dient te zijn;

M.

overwegende dat de invoering van EU-strafrechtbepalingen zich niet zal beperken tot de terreinen vrijheid, veiligheid en recht, maar betrekking kan hebben op een groot aantal beleidsterreinen;

N.

overwegende dat de Europese Unie tot dusver dikwijls op ad-hocbasis strafrechtbepalingen heeft ontwikkeld, en derhalve een behoefte heeft gecreëerd aan grotere cohesie;

O.

overwegende dat het Parlement zijn eigen procedures dient op te stellen om, samen met de medewetgever, te zorgen voor een samenhangend strafrechtstelsel van de hoogste kwaliteit;

P.

overwegende dat er voor het vergemakkelijken van de samenwerking op het gebied van het strafrecht tussen de Commissie, de Raad en het Parlement een interinstitutionele overeenkomst geboden is;

Q.

overwegende dat artikel 67, lid 1, VWEU bepaalt dat de Unie een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht tot stand brengt waar de grondrechten en de verschillende rechtsstelsels en –tradities van de lidstaten worden geëerbiedigd;

1.

onderstreept dat voorstellen voor EU-bepalingen inzake materieel strafrecht volledig dienen te voldoen aan de subsidiariteits- en proportionaliteitsbeginselen;

2.

herinnert eraan dat het strafrecht de grondrechten van verdachte, beschuldigde of veroordeelde personen ten volle moet eerbiedigen;

3.

benadrukt dat op dit punt niet kan worden volstaan met verwijzing naar abstracte begrippen of symbolische gevolgen, maar dat de noodzaak van nieuwe materiële strafbepalingen moet worden aangetoond met het nodige feitelijke bewijs waaruit blijkt dat:

4.

erkent het belang van andere algemene beginselen die betrekking hebben op het strafrecht, zoals:

5.

is verheugd dat de Commissie in haar recente mededeling betreffende een strafrechtbeleid van de EU erkent dat de eerste stap bij het ontwikkelen van strafrechtwetgeving altijd moet zijn om te beslissen of er überhaupt bepalingen inzake materieel strafrecht dienen te worden aangenomen;

6.

moedigt de Commissie aan om maatregelen voor te stellen die een consequentere en beter samenhangende handhaving van bestaande EU-strafrechtbepalingen op nationaal vlak mogelijk maken, zonder afbreuk te doen aan de beginselen van noodzakelijkheid en subsidiariteit;

7.

benadrukt dat harmoniseringsmaatregelen in eerste instantie voorgesteld dienen te worden om de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning in de praktijk te bevorderen en niet alleen om het toepassingsbereik van geharmoniseerd EU-strafrecht uit te breiden;

8.

moedigt de Commissie aan om in haar effectbeoordelingen gebruik te blijven maken van noodzakelijkheids- en evenredigheidstoetsing, de goede praktijken van lidstaten met een hoog peil aan processuele waarborgen over te nemen, een evaluatie aan de hand van haar grondrechten grondrechtenchecklist, en bovendien een toetsing in te voeren die nagaat in hoeverre haar voorstellen beantwoorden aan bovengenoemde algemene strafrechtelijke beginselen;

9.

onderstreept dat er uniforme minimumnormen moeten worden ingevoerd, met het oog op een bescherming op het hoogst mogelijke niveau ten behoeve van verdachten en aangeklaagden in strafrechtelijke procedures, ter versterking van het wederzijds vertrouwen;

10.

moedigt de Commissie en de lidstaten aan om ook andere dan wetgevende maatregelen in aanmerking te nemen die het vertrouwen tussen de verschillende rechtsstelsels van de lidstaten versterken, de cohesie verbeteren en de totstandkoming bevorderen van een gemeenschappelijke EU-rechtscultuur op het punt van misdaadbestrijding;

11.

benadrukt de noodzaak voor meer cohesie en hoogstaande kwaliteit in de EU-benadering van het strafrecht en betreurt de fragmentarische benadering waarvoor tot dusver is gekozen;

12.

is verheugd over het bestaan van een gemeenschappelijke coördinatiegroep inzake strafrecht binnen de Commissie en verzoekt de Commissie om het Parlement meer informatie te verstrekken over het mandaat en de werking ervan;

13.

pleit voor een duidelijke coördinerende autoriteit binnen de Commissie voor alle voorstellen die strafrechtelijke bepalingen bevatten, zodat een coherente benadering gewaarborgd is;

14.

is verheugd over het bestaan van een werkgroep van de Raad inzake materieel strafrecht en verzoekt de Raad om het Parlement van specifieke informatie te voorzien over de wijze waarop deze zich verhoudt tot andere werkgroepen van de Raad die zich bezighouden met strafrechtbepalingen op andere beleidsterreinen dan justitie en binnenlandse zaken;

15.

dringt aan op een interinstitutionele overeenkomst betreffende de beginselen en methoden voor het opstellen van voorstellen voor toekomstige materiële EU-bepalingen inzake materieel strafrecht en vraagt de Commissie en de Raad een interinstitutionele werkgroep in te stellen met behulp waarvan deze instellingen en het Parlement een dergelijke overeenkomst kunnen opstellen en algemene aangelegenheden kunnen bespreken gericht op het waarborgen van de cohesie binnen het EU-strafrecht;

16.

meent dat deze interinstitutionele werkgroep de juiste reikwijdte en toepassing van strafrechtelijke sancties op EU-niveau moet helpen bepalen, en de bestaande wetgeving moet nazien om de versnippering en rechtsconflicten tegen te gaan die zo kenmerkend zijn voor de huidige aanpak;

17.

besluit na te gaan hoe een coherente benadering van EU-wetgeving inzake materieel strafrecht het beste binnen het Parlement kan worden gewaarborgd en wijst wat dit betreft op het ontbreken van een coördinerende commissie en op de belangrijke rol die zijn Juridische Dienst mogelijk kan vervullen;

18.

onderstreept het belang van een op te richten informatiedienst voor het Parlement die de individuele leden steun kan geven bij hun dagelijkse werkzaamheden, waarmee de kwaliteit van het werk van het Parlement als medewetgever zou zijn gewaarborgd; waarborgt;

19.

wijst erop dat een coherente benadering vereist dat het Parlement, alvorens een voorstel voor wetgeving inzake materieel strafrecht aan te kunnen nemen, de beschikking dient te hebben over een juridische analyse van het voorstel, waarin wordt aangegeven of aan alle voorschriften van deze resolutie is voldaan, of welke verbeteringen nog dienen te worden aangebracht;

20.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de nationale parlementen van de lidstaten en de Raad van Europa.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/11

—

gezien Richtlijn 2005/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt (1),

—

gezien Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten, tot wijziging van Richtlijn 93/13/EEG van de Raad en van Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 85/577/EEG en van Richtlijn 97/7/EG van het Europees Parlement en de Raad (2),

—

gezien het Voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een consumentenprogramma 2014-2020 (COM(2011)0707) en de bijbehorende documenten (SEC(2011)1320 en SEC(2011)1321),

—

gezien Richtlijn 2006/114/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame (3),

—

gezien Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten) (4),

—

gezien Verordening (EG) nr. 2006/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 2004 betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming („verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming”) (5),

—

gezien Richtlijn 2004/113/EG van de Raad van 13 december 2004 houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van mannen en vrouwen bij de toegang tot en het aanbod van goederen en diensten (6),

—

gezien zijn resolutie van 25 oktober 2011 over mobiliteit en integratie van gehandicapten en de Europese strategie inzake handicaps 2010-2020 (7),

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, zoals geïntegreerd in de Verdragen middels artikel 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), en in het bijzonder artikel 7 (eerbiediging van het privéleven en het familie- en gezinsleven), artikel 21 (non-discriminatie), artikel 24 (rechten van het kind), artikel 25 (rechten van ouderen), artikel 26 (integratie van personen met een handicap) en artikel 38 (consumentenbescherming) van dit Handvest,

—

gezien artikel 12 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, waarin het volgende is bepaald: „Met de eisen terzake van consumentenbescherming wordt rekening gehouden bij het bepalen en uitvoeren van het beleid en het optreden van de Unie op andere gebieden”,

—

gezien artikel 9 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, waarin het volgende is bepaald: „Bij de bepaling en de uitvoering van haar beleid en optreden houdt de Unie rekening met de eisen in verband met de bevordering van een hoog niveau van werkgelegenheid, de waarborging van een adequate sociale bescherming, de bestrijding van sociale uitsluiting alsmede een hoog niveau van onderwijs, opleiding en bescherming van de volksgezondheid”,

—

gezien zijn resolutie van 15 november 2011 over een nieuwe strategie voor het consumentenbeleid (8),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Europese Raad over Europa 2020, een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei (COM(2010)2020),

—

gezien zijn resolutie van 21 september 2010 over de voltooiing van de interne markt voor e-handel (9),

—

gezien zijn resolutie van 15 december 2010 over de gevolgen van adverteren voor het consumentengedrag (10),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 7 juli 2009 aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's inzake een geharmoniseerde methode voor de indeling en rapportage van klachten en vragen van consumenten (COM(2009)0346) en de begeleidende ontwerpaanbeveling van de Commissie (SEC(2009)0949),

—

gezien het werkdocument van de Commissiediensten van 7 april 2011 getiteld „Consumer Empowerment in the EU” (SEC(2011)0469),

—

gezien de mededeling van de Commissie van oktober 2011 getiteld „Markten voor de consument laten werken – Zesde editie van het scorebord voor de consumentenmarkten” (SEC(2011)1271),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 maart 2011 getiteld „Consumenten thuis op de interne markt”, vijfde editie van het scorebord consumentenvoorwaarden (SEC(2011)0299),

—

gezien Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens (11),

—

gezien Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2002 betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie (12),

—

gezien Richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt (13),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over consumentenbescherming (14),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over het scorebord van de interne markt (15),

—

gezien zijn resolutie van 13 januari 2009 over de omzetting, tenuitvoerlegging en handhaving van Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt en Richtlijn 2006/114/EG inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame (16),

—

gezien zijn resolutie van 3 september 2008 over het effect van marketing en reclame op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen (17),

—

gezien de Speciale Eurobarometer nr. 342 over empowerment van consumenten,

—

gezien het analytisch verslag over de attitudes ten aanzien van grensoverschrijdende verkoop en de bescherming van de consumenten, in maart 2010 gepubliceerd door de Commissie in Flash Eurobarometer nr. 282,

—

gezien de Europese aanpak van mediageletterdheid in de digitale omgeving,

—

gezien de richtsnoeren van de Commissie over de toepassing van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken (SEC(2009)1666),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0155/2012),

A.

overwegende dat de ontwikkeling en de bescherming van consumentenrechten fundamentele waarden zijn bij de ontwikkeling van het desbetreffende beleid van de Europese Unie, met name voor de versterking van de interne markt, en bij het nastreven van de Europa 2020-doelstellingen;

B.

overwegende dat de ambitie van het EU-consumentenbeleid een hoog niveau van empowerment en bescherming voor elke consument moet zijn;

C.

overwegende dat op de interne markt alle consumenten, maar met name kwetsbare consumenten, ook goed moeten worden beschermd om rekening te houden met hun speciale behoeften en hun capaciteiten te versterken;

D.

overwegende dat het in brede kring gehanteerde concept van kwetsbare consumenten is gebaseerd op het begrip kwetsbaarheid als endogeen verschijnsel, en zich richt op een heterogene groep die bestaat uit personen die als permanent kwetsbaar worden beschouwd vanwege hun mentale, fysieke of psychologische handicap, leeftijd, goedgelovigheid of geslacht, en overwegende dat het concept van kwetsbare consumenten ook consumenten in een kwetsbare toestand moet omvatten, dat wil zeggen consumenten die zich tijdelijk in een machteloze situatie bevinden door een kloof tussen hun persoonlijke toestand en eigenschappen enerzijds en hun externe omgeving anderzijds, waarbij rekening wordt gehouden met criteria zoals opleiding, sociale en financiële situatie (bijvoorbeeld een overmatige schuldenlast), toegang tot internet, enz.; overwegende dat alle consumenten op een bepaald moment in hun leven kwetsbaar kunnen worden door externe factoren en wisselwerkingen met de markt of omdat ze moeite hebben toegang te krijgen tot en inzicht te verwerven in relevante consumenteninformatie, waardoor ze speciale bescherming nodig hebben;

1.

merkt op dat een algemene aanpak en de totstandbrenging van een alomvattend wetgevingsinstrument moeilijk zijn vanwege de verscheidenheid aan kwetsbare situaties, zowel wanneer consumenten onder wettelijke bescherming geplaatst worden als wanneer ze zich in een specifieke situatie van sectorale of tijdelijke kwetsbaarheid bevinden, als gevolg waarvan de bestaande wetgeving en het actuele beleid het kwetsbaarheidsprobleem van geval tot geval benaderen; benadrukt daarom dat in de Europese wetgeving het kwetsbaarheidsprobleem bij consumenten horizontaal moet worden aangepakt, rekening houdend met de diverse behoeften, vaardigheden en omstandigheden van consumenten;

2.

benadrukt dat lidstaten passende maatregelen moeten nemen om adequate waarborgen te bieden voor de bescherming van kwetsbare consumenten;

3.

onderstreept dat de strategie voor de rechten van kwetsbare consumenten gericht moet zijn op het versterken van hun rechten en moet garanderen dat die rechten doeltreffend gewaarborgd en ten uitvoer gebracht worden, en de consumenten alle noodzakelijke middelen moet bieden om passende beslissingen te kunnen nemen en zelfverzekerd op te treden, ongeacht het gebruikte instrument; is van mening dat, aangezien de EU zich moet concentreren op de doeltreffende bescherming van de rechten van alle consumenten, het begrip „gemiddelde consument” niet flexibel genoeg is om te worden aangepast aan specifieke gevallen en soms niet overeenkomt met situaties in de praktijk;

4.

benadrukt dat een strategie voor de aanpak van consumentenkwetsbaarheid evenwichtig moet zijn, zodat individuele vrijheden en de keuzevrijheid van consumenten niet worden beknot;

5.

verzoekt de Commissie en moedigt de lidstaten aan om sociale gedragingen, consumptiegedrag en situaties die bepaalde groepen of individuen in een kwetsbare situatie kunnen brengen voortdurend zorgvuldig te onderzoeken, bijvoorbeeld door analyse van consumentenklachten, en om kwetsbaarheid waar nodig te bestrijden met specifieke maatregelen zodat bescherming kan worden geboden aan alle consumenten, ongeacht hun vaardigheden of de levensfase waarin ze zich bevinden;

6.

wijst erop dat er nog altijd verschillen bestaan tussen producten van hetzelfde merk in verschillende lidstaten, waardoor consumenten in sommige lidstaten minder beschermd zijn; benadrukt dat in de huidige wetgeving niet wordt voorzien in het opheffen van kwaliteitsverschillen van producten van hetzelfde merk in verschillende lidstaten, en verzoekt de Commissie de wetgeving inzake consumentenbescherming dienovereenkomstig aan te vullen;

7.

merkt op dat in Richtlijn 2005/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt het vraagstuk van de kwetsbaarheid van consumenten werd geïntroduceerd, waarbij „onbehoorlijke beïnvloeding” van consumenten die niet volledig wilsbekwaam zijn, centraal stond; merkt op dat Richtlijn 2005/29/EG in de eerste plaats gericht is op kwetsbaarheid uit het perspectief van de economische belangen van consumenten;

8.

wijst erop dat Richtlijn 2011/83/EU betreffende consumentenrechten, die het meest recente instrument vormt voor de bescherming van deze rechten, de verplichtingen inzake precontractuele en contractuele informatie versterkt door het recht voor verplichte terugname vast te stellen indien de leverancier of de verkoper niet heeft voldaan aan zijn wettelijke informatieverplichting en door te eisen dat deze informatie op een duidelijke en begrijpelijke manier wordt verstrekt; is van mening dat passende en doeltreffende maatregelen ook moeten worden genomen in sectoren die niet worden gedekt door Richtlijn 2011/83/EU en waar sprake kan zijn van een bijzondere kwetsbaarheid, zoals de financiële sector of de transportsector;

9.

is van mening dat de versterking van de rechten van kwetsbare consumenten niet alleen een ontwikkeling in de wetgeving en een doeltreffende naleving van hun rechten met zich meebrengt, maar ook een versterking van hun vermogen om zelf de beste beslissingen te nemen; is daarom ingenomen met en groot voorstander van de inspanningen van de Commissie om de empowerment van de consumenten te versterken door middel van de verstrekking van gemakkelijk toegankelijke en begrijpelijke informatie en met consumentenvoorlichting, aangezien alle activiteiten op dit gebied bijdragen aan een efficiëntere en eerlijkere interne markt; is desondanks bezorgd dat deze benadering onvoldoende blijkt om kwetsbare consumenten te beschermen, omdat hun kwetsbaarheid kan voortkomen uit de moeite die ze hebben om toegang te krijgen tot de aan hen verstrekte informatie of om deze informatie te beoordelen; vraagt de Commissie consumentenbeleid voor alle Europese consumenten te ontwikkelen en ervoor te zorgen dat kwetsbare consumenten toegang hebben tot dezelfde goederen en diensten en niet misleid worden;

10.

merkt op dat veel consumenten juist kwetsbaar zijn omdat ze niet assertief genoeg zijn en de informatie die ze ontvangen of de verschillende opties die ze aangeboden krijgen, niet begrijpen, of omdat ze niet op de hoogte zijn van bestaande klachten- en vergoedingsregelingen, en dat deze hindernissen toenemen bij grensoverschrijdende consumptie en huis-aan-huisverkoop, met inbegrip van grensoverschrijdende elektronische handel;

11.

roept de EU en de lidstaten op meer aandacht te besteden aan en meer te investeren in voorlichtingscampagnes voor consumenten waarbij de juiste boodschap aan het juiste consumentensegment wordt gericht;

12.

roept daarom de Commissie en de lidstaten op bestaande initiatieven verder aan te moedigen en uit te werken (zoals Dolceta, ECC-Net, enz.) en er tegelijkertijd voor te zorgen dat ze consistent zijn, zodat consumentenvoorlichting kan worden verbeterd;

13.

benadrukt dat in contractuele relaties de consument vaak de zwakste partij is; roept bedrijven op zelfregulerende initiatieven te stimuleren en te ontwikkelen om de bescherming van de rechten van kwetsbare consumenten te versterken, ervoor te zorgen dat ze toegang hebben tot betere en duidelijke informatie, en initiatieven te ontplooien waarmee alle consumenten een overeenkomst kunnen begrijpen en beoordelen; roept bevoegde nationale instanties op te zorgen voor stimulansen op dit gebied en voor de nodige wettelijke bescherming van consumenten;

14.

verzoekt de Commissie en de lidstaten er beter zorg voor te dragen dat bij het opstellen van de veiligheidsnormen en het creëren van bedrijfsomstandigheden voor bepaalde producten, de nadruk wordt gelegd op kwaliteitseisen en beschermingsmaatregelen, en dat rekening wordt gehouden met de noodzaak om kwetsbare consumenten op passende wijze te beschermen; merkt op dat het bedoelde gebruik van deze producten voorbij kan gaan aan de specifieke risico's waaraan consumenten in kwetsbare situaties zijn blootgesteld, met name de toegang van mensen met een visuele handicap tot dagelijkse levensbehoeften; stelt daarom voor om bij het opstellen van de veiligheidsnormen en -voorwaarden waaraan bepaalde producten moeten voldoen zo mogelijk niet alleen rekening te houden met het bedoelde gebruik maar ook met ander, voorzienbaar gebruik; roept op om bij de herziening van de richtlijn algemene productveiligheid deze bezwaren in aanmerking te nemen;

15.

verzoekt de lidstaten en de Commissie inspanningen te leveren om aanduidingen voor burgers met een handicap toegankelijk te maken, onder andere door standaardisering, om beproefde methoden ter beschikking te stellen van bedrijven en hen te stimuleren die praktijken toe te passen, en om bedrijven aan te moedigen de informatie en diensten in een voor alle burgers toegankelijke vorm te verstrekken, ook wanneer EU-middelen worden gebruikt;

16.

verzoekt de lidstaten het Verdrag inzake de internationale bescherming van volwassenen van 13 januari 2000, dat van toepassing is op de bescherming van volwassenen in een internationale context, die door een aantasting of ontoereikendheid van hun persoonlijke vermogens niet in staat zijn om voor hun belangen op te komen, te ondertekenen en te bekrachtigen;

17.

roept de Commissie en de Raad op om de versterking van de rechten van kwetsbare consumenten te zien als een hoofdprioriteit in het kader van de lopende herziening van het voorstel voor een verordening betreffende een consumentenprogramma 2014-2020, en de aanstaande publicatie van de agenda van de consument;

18.

roept de Commissie op om de kwetsbaarheid van consumenten op te nemen in het scorebord voor de consumentenmarkten, bijvoorbeeld door uitsplitsing van de gegevens naar leeftijd, opleidingsniveau of sociaal-economische factoren, om een duidelijker beeld te krijgen van de behoeften van kwetsbare consumenten;

19.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om, in overeenstemming met de beginselen van maatschappelijk verantwoord ondernemen, bedrijven aan te sporen om een vrijwillig etiketteringssysteem in braille aan te brengen op de verpakking van industriële producten (met daarop bijvoorbeeld ten minste de vermelding van het soort product en de houdbaarheidsdatum) om het leven van consumenten met een visuele handicap gemakkelijker te maken;

20.

verzoekt de lidstaten en de Europese Commissie eveneens om het onderzoek naar en de ontwikkeling van goederen, diensten, uitrustingen en installaties die ontworpen zijn met een universeel doel, dat wil zeggen zoveel mogelijk door iedereen gebruikt kunnen worden zonder aanpassingen of een gespecialiseerd ontwerp, te bevorderen;

21.

merkt op dat op internationale fora de noodzaak is erkend om de consument te beschermen door informatie te verstrekken en de financiële markten te reguleren, en dat vanwege de complexiteit van deze markten elke consument op een bepaald moment kwetsbaar kan zijn; merkt op dat door deze complexiteit consumenten kunnen worden opgezadeld met overmatige schulden; merkt op dat uit een recent onderzoek van de Commissie bleek dat er op 70 % van de websites van financiële instellingen en ondernemingen foutieve gegevens werden verstrekt in de reclame voor en de vereiste essentiële informatie over de aangeboden producten, terwijl de kosten misleidend werden voorgesteld; benadrukt dat er meer gedaan moet worden door de financiële sector om duidelijke en eenvoudige uitleg te geven over de aard van de producten en diensten die ze leveren, en roept alle belanghebbenden op doeltreffende voorlichtingsprogramma's over financiële zaken samen te stellen;

22.

roept op tot een doelgerichtere en betere verspreiding van de informatie via alle kanalen, niet alleen de officiële, maar ook via consumentenorganisaties en regionale, gemeentelijke en plaatselijke kantoren, die dichter bij de minder mobiele consumenten staan en voor hen beter zichtbaar en toegankelijker zijn;

23.

merkt op dat er maatregelen moeten worden getroffen die vooral gericht zijn op kwetsbare consumenten, zowel op het niveau van de EU als op dat van de lidstaten, aangezien uit de resultaten van de laatste Eurobarometer-enquête blijkt dat minder dan 50 % van de consumenten vindt dat zij goed geïnformeerd en beschermd zijn; is van mening dat vooral kwetsbare groepen moeite hebben om alle beschikbare opties te begrijpen, niet op de hoogte zijn van hun rechten, vaker geconfronteerd worden met problemen en aarzelen om stappen te ondernemen als zich problemen voordoen;

24.

onderstreept dat kinderen en jongeren die steeds vaker te maken krijgen met de negatieve gevolgen van te weinig beweging en obesitas, gevoeliger zijn voor reclame voor voedingsmiddelen met een hoog vet-, zout- en suikergehalte; is verheugd over zelfregulerende initiatieven en gedragscodes van bedrijven om de blootstelling van kinderen en jongeren aan reclame voor voedingsmiddelen te beperken (zoals de initiatieven die zijn ontwikkeld in het kader van het actieplatform op het gebied van voeding, lichaamsbeweging en gezondheid van de Commissie), en roept alle belanghebbenden op kinderen en jongeren en hun verzorgers doeltreffend voor te lichten over het belang van een evenwichtig voedingspatroon en een actieve, gezonde levensstijl; roept in dit verband op tot een grondig onderzoek door de Commissie naar de vraag of er behoefte is aan strengere regels voor reclame met kinderen en jongeren als doelgroep; dringt er bij de Commissie op aan de bescherming van kinderen toe te voegen aan de hoofdprioriteiten van de agenda van de consument, met bijzondere aandacht voor agressieve en misleidende televisie- en online reclame;

25.

roept de Commissie en de lidstaten op om productveiligheid extra onder de aandacht te brengen van consumenten, in het bijzonder de meest kwetsbare groep consumenten, zoals kinderen en zwangere vrouwen;

26.

wijst met bezorgdheid op de gevolgen voor kwetsbare consumenten van het routinematig gebruik van online „behavioural advertising” (gerichte reclame op basis van het surfgedrag) en de opkomst van opdringerige online reclamepraktijken, in het bijzonder door het gebruik van sociale netwerken; roept de Commissie nogmaals op voor het eind van 2012 een uitgebreid onderzoek in te stellen naar het effect van misleidende en agressieve reclame op kwetsbare consumenten, in het bijzonder kinderen en pubers;

27.

vestigt de aandacht op het feit dat in reclame voor beleggingsproducten de onderliggende risico's vaak onvoldoende belicht worden en de nadruk te veel gelegd wordt op mogelijke winsten die vaak niet worden verwezenlijkt, waardoor gebruikers van financiële diensten hun kapitaal verliezen; roept de Commissie op strengere reclamenormen in te voeren voor verfijnde financiële producten die gericht zijn op kleine beleggers die het financiële risico misschien niet goed kunnen inschatten, inclusief de verplichting expliciet te vermelden welke verliezen de belegger kan lijden;

28.

is van mening dat kinderen en pubers bijzonder gevoelig zijn voor agressieve marketing en reclame; roept de Commissie op een uitgebreid onderzoek in te stellen naar het effect van misleidende en agressieve reclame op kwetsbare consumenten, in het bijzonder kinderen en pubers;

29.

benadrukt dat kinderen en pubers bijzonder gevoelig zijn voor het gebruik van communicatietechnologieën zoals smartphones en internetspelletjes; is van mening dat beschermende maatregelen moeten worden ingevoerd om buitensporig hoge rekeningen in dergelijke omstandigheden te voorkomen;

30.

merkt op dat consumenten die op reis gaan ondanks wetgeving op dit gebied vaak tegen problemen aanlopen en in kwetsbare situaties terechtkomen, vooral als hun reis geannuleerd wordt of vertraging oploopt, en dat deze moeilijkheden nog groter zijn als de consument gehandicapt is; roept de Commissie en de lidstaten op de nodige maatregelen te treffen voor een betere informatievoorziening en toegang tot klachtenprocedures over onder andere passagiersrechten en transparante tarieven; vraagt de Commissie bij haar geplande herziening van de EU-regelgeving inzake passagiersrechten rekening te houden met de situatie van kwetsbare consumenten, vooral van personen met beperkte mobiliteit of een handicap, en de hoogte van en de criteria en de mechanismen voor vergoedingen aan te passen, zonder het huidige niveau af te zwakken;

31.

merkt op dat de digitalisering van diensten ertoe kan leiden dat consumenten die om verschillende redenen geen toegang hebben tot internet of hier geen gebruik van kunnen maken, in een kwetsbare situatie terecht kunnen komen, omdat ze de voordelen van e-commerce niet volledig kunnen benutten en daarom uitgesloten zijn van een wezenlijk deel van de interne markt, waardoor ze meer betalen voor dezelfde producten of aangewezen zijn op hulp van anderen; roept de Commissie en de lidstaten op het vertrouwen van de consument te bevorderen en obstakels bij grensoverschrijdende elektronische handel weg te nemen door doeltreffend beleid te ontwikkelen met in alle maatregelen speciale aandacht voor de behoeften van kwetsbare consumenten om de digitale kloof te dichten; roept de lidstaten en de Commissie op de voltooiing van de digitale agenda voor Europa te versnellen ten behoeve van alle EU-burgers en consumenten; benadrukt dat de inspanningen van de maatschappij in zijn geheel en van ondernemingen in het bijzonder moeten worden aangemoedigd om kwetsbare consumenten, waaronder bejaarden, te informeren en hen ten volle te laten profiteren van de voordelen van de digitalisering;

32.

onderstreept dat de liberalisering van de belangrijkste toeleveringsmarkten de concurrentie hebben aangewakkerd, wat in het voordeel kan werken van consumenten als ze goed geïnformeerd zijn en in staat zijn om prijzen te vergelijken en van leverancier te veranderen; merkt op dat het gebrek aan transparantie in de belangrijkste toeleveringsmarkten, waaronder de energie- en de telecommunicatiesector, het in sommige gevallen voor consumenten in het algemeen en kwetsbare consumenten in het bijzonder moeilijker heeft gemaakt om te bepalen welk tarief het best overeenkomt met hun behoeften, om van leverancier te veranderen en de in rekening gebrachte posten te begrijpen; roept de Commissie, de lidstaten en het bedrijfsleven op passende maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat consumenten in het algemeen en kwetsbare consumenten in het bijzonder toegang hebben tot duidelijke, begrijpelijke en vergelijkbare informatie over tarieven, voorwaarden en rechtsmiddelen, en gemakkelijk van leverancier kunnen veranderen;

33.

roept de Commissie en de lidstaten op te garanderen dat het voorstel voor een richtlijn voor alternatieve geschillenbeslechting en het voorstel voor een verordening voor online beslechting van consumentengeschillen, dat momenteel wordt herzien, kwetsbare consumenten daadwerkelijk toegang geeft tot gratis of zo goedkoop mogelijke alternatieve geschillenbeslechting; roept de Commissie op na te denken over geschikte mechanismen waarmee naar behoren rekening wordt gehouden met de behoeften en rechten van kwetsbare consumenten, mocht een collectieve beroepsprocedure op EU-niveau in het leven wordt geroepen;

34.

roept de Commissie en de lidstaten op samen te werken bij het vaststellen van een veelomvattende en coherente beleids- en wetgevingsstrategie om kwetsbaarheid aan te pakken, en hierbij rekening te houden met de verscheidenheid aan en de complexiteit van alle mogelijke omstandigheden;

35.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en de parlementen van de lidstaten.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/18

—

gezien het 23e scorebord van de interne markt, gepubliceerd door de Commissie (SEC(2011)1128),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 24 februari 2012 getiteld „Making the single market deliver – Annual Governance Check-up 2011”,

—

gezien het 22e scorebord van de interne markt, gepubliceerd door de Commissie (SEC(2011)0372),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 24 februari 2012 getiteld „Reinforcing effective problem-solving in the single market – Unlocking SOLVIT's potential at the occasion of its 10th anniversary”,

—

gezien de verklaring van de leden van de Europese Raad van 30 januari 2012 getiteld „Naar groeivriendelijke consolidatie en banenvriendelijke groei”, over de governance van de interne markt en de verbintenis om datgene wat de lidstaten reeds zijn overeengekomen „snel en volledig uit te voeren op nationaal niveau” om het volle potentieel van de interne markt waar te maken,

—

gezien het jaarverslag 2010 over de ontwikkeling en de prestaties van het SOLVIT-netwerk (SEC(2011)0229),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 april 2011 getiteld „Single Market Act – Twaalf hefbomen voor het stimuleren van de groei en het versterken van het vertrouwen – Samen werk maken van een nieuwe groei” (SEC(2011)0467),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 november 2011 getiteld „Naar een Single Market Act – Voor een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen – 50 voorstellen om beter samen te werken, te ondernemen en zaken te doen” (COM(2010)0608),

—

gezien de verklaring van Krakau, goedgekeurd tijdens het eerste forum voor de interne markt,

—

gezien de discussienota van de Commissieleden getiteld „ The single market through the lens of the people: A snapshot of citizens' and businesses' 20 main concerns” (SEC(2011)1003),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's getiteld „Akte voor de interne markt – Twaalf hefbomen voor het stimuleren van de groei en het versterken van het vertrouwen – Samen werk maken van een nieuwe groei” (COM(2011)0206),

—

gezien het jaarverslag over het functioneren van het EU Pilot-project (COM(2010)0070),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 november 2010 over de toepassing van artikel 260, lid 3, van het Verdrag (SEC(2010)1371),

—

gezien de aanbeveling van de Commissie van 29 juni 2009 over maatregelen ter verbetering van de werking van de interne markt (1),

—

gezien zijn resolutie van 20 mei 2010 over het verwezenlijken van een interne markt voor consumenten en burgers (2),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over het scorebord van de interne markt (3),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over SOLVIT (4),

—

gezien het rapport van professor Mario Monti getiteld „Een nieuwe strategie voor de interne markt. In dienst van Europa's economie en samenleving”,

—

gezien de conclusies van de Raad (Concurrentievermogen – Interne markt, Industrie, Onderzoek en Ruimte) van 10 december 2010 betreffende de Single Market Act,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0153/2012),

A.

overwegende dat het belang van een functionerende interne markt benadrukt werd tijdens het eerste forum voor de interne markt (2-4 oktober 2011, Krakau, Polen) en in het bijzonder in de verklaring van Krakau, en de resolutie van het Parlement van 1 december 2011 over het resultaat van het forum voor de interne markt (5) waarin de interne markt wordt beschreven als het krachtigste instrument om Europa weer op het pad van de duurzame groei en nieuwe banen te brengen;

B.

overwegende dat de interne markt niet behoorlijk kan werken als de richtlijnen die van invloed zijn op het functioneren ervan, niet correct worden omgezet, toegepast en gehandhaafd;

C.

overwegende dat het noodzakelijk is dat lidstaten internemarktwetgeving niet alleen tijdig, maar ook correct in nationale wetten omzetten en overwegende dat verzuim om daaraan te voldoen door een enkele lidstaat niet enkel de economische belangen belemmert van die lidstaat maar ook van de Unie als geheel;

D.

overwegende dat het niet voldoende is de Europese richtlijnen tijdig en op gepaste wijze om te zetten, maar dat ook de correcte toepassing van het EU-recht van belang is;

E.

overwegende dat de publicatie van het scorebord van de interne markt de omzetting van de regels voor de interne markt consistent heeft helpen verbeteren door objectieve en inhoudelijke gegevens te verschaffen over de omzetting en de tenuitvoerlegging van deze regels door de lidstaten; overwegende dat sommige lidstaten er echter nog steeds niet in slagen hun doelstellingen van een correcte en tijdige omzetting van Europese wetgeving in nationale wetgeving te verwezenlijken en dat objectieve gegevens dus een centrale plaats in het scorebord van de interne markt moeten behouden door systematisch, onafhankelijk toezicht; overwegende dat een meer kwalitatieve aanpak gehanteerd moet worden waarbij verder wordt gekeken dan de cijfers en waarbij de redenen voor deze achterstand worden blootgelegd;

F.

overwegende dat, hoewel bij het scorebord van de interne markt en het scorebord van de consumentenmarkt verschillende methodologieën worden toegepast met een verschillend toepassingsgebied en verschillende indicatoren en ze in verschillende contexten gebruikt worden, ze beide tot algemeen doel hebben de werking van de interne markt te verbeteren;

G.

overwegende dat Malta de beste staat van dienst heeft wat betreft de tijdige omzetting van EU-richtlijnen, en België onderaan eindigt, aangezien de grote vertraging bij de omzetting er nog verder is opgelopen;

H.

overwegende dat enkel Estland op alle vlakken van de „check-up” van de interne markt een goed resultaat kan voorleggen;

I.

overwegende dat lidstaten met kleine administraties weliswaar over beperkte middelen beschikken om de omzetting van ingewikkelde wetgevingsdossiers af te handelen maar dat kleine lidstaten zoals Malta er toch in geslaagd zijn om de termijnen voor de omzetting na te leven;

J.

overwegende dat de huidige gemiddelde achterstand van 1,2 % eens te meer boven het streefcijfer ligt dat de staatshoofden en regeringsleiders in 2007 zijn overeengekomen, betreurt de stijgende tendens van steeds meer tekortkomingen bij de omzetting, moedigt lidstaten aan om meer middelen vrij te maken om deze tendens tegen te gaan, maar neemt er nota van dat veel lidstaten het aantal richtlijnen dat nog moet worden omgezet, beperkt heeft;

K.

overwegende dat 85 richtlijnen in ten minste één lidstaat niet omgezet zijn (de fragmentatiefactor is 6 %) en derhalve niet hun volle effect kunnen produceren in de interne markt;

L.

overwegende dat twee richtlijnen meer dan twee jaar achterlopen op hun omzettingstermijn, hetgeen lijnrecht ingaat tegen de „nultolerantiedoelstelling” die de staatshoofden en regeringsleiders in 2007 hebben geformuleerd;

M.

overwegende dat het aantal incorrect omgezette richtlijnen op een gemiddelde van 0,8 % blijft, ondanks het feit dat de Commissie in de Single Market Act de nood voor een duidelijk en welomlijnd beleid inzake nalevingsachterstand heeft uitgestippeld;

N.

overwegende dat in de afgelopen paar maanden maar liefst zeven lidstaten hun achterstand met betrekking tot de omzetting van EU-richtlijnen verder hebben vergroot;

O.

overwegende dat meer accurate informatie over de kwaliteit van de omzetting nodig is;

P.

overwegende dat een betere kwaliteit van het ontwerp van aangenomen wetgeving de vertragingen bij de omzetting van EU-wetgeving zou kunnen beperken;

Q.

overwegende dat het Verdrag van Lissabon voor het eerst de mogelijkheid introduceerde om in het geval van niet-kennisgeving van omzettingsmaatregelen onmiddellijke boetes te laten opleggen door het Europees Hof van Justitie;

R.

overwegende dat de Commissie, het Parlement, de nationale parlementen en de overheden van de lidstaten meer moeten doen voor het in kaart brengen, bekendmaken en door de burgers doen afdwingen van hun rechten, omdat dit de werking van de interne markt ten goede zal komen;

S.

overwegende dat het gebrek aan doeltreffende verhaalsystemen, wanneer internemarktregels verkeerd worden toegepast, de effectiviteit van burgerrechten belemmert doordat ze worden verplicht om een lange, langzame juridische procedure te starten om zichzelf te beschermen;

T.

overwegende dat er een vlotte uitwisseling van beste praktijken en informatie moet zijn tussen de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor correcte toepassing van de internemarktregels en tussen degenen die verantwoordelijk zijn voor verhaal in geval van verkeerde toepassing;

U.

overwegende dat het SOLVIT-netwerk in 2002 door de Commissie en de lidstaten is opgericht om problemen voor de burgers en het bedrijfsleven op te lossen die ontstaan ten gevolge van een onjuiste toepassing van de internemarktwetgeving;

V.

overwegende dat SOLVIT een onlinenetwerk voor het oplossen van problemen is waarin de EU-lidstaten (plus Noorwegen, IJsland en Liechtenstein) samenwerken voor het zonder gerechtelijke procedures oplossen van de problemen die de burgers en het bedrijfsleven ondervinden tengevolge van de onjuiste toepassing van de internemarktwetgeving door overheden;

W.

overwegende dat SOLVIT wordt beschouwd als een succesvol systeem dat zonder gerechtelijke procedures gemiddeld binnen tien weken verhaal biedt, en dat het succes van SOLVIT bij het oplossen van internemarktproblemen voor andere bijstandsdiensten voor de interne markt een voorbeeld kan zijn van een goede praktijk;

X.

overwegende dat het belangrijk is om de aanwezigheid en capaciteiten van SOLVIT op alle niveaus van de nationale overheden te consolideren en verder te ontwikkelen, om zijn maximale efficiëntie en beste resultaten te garanderen;

Y.

overwegende dat SOLVIT een aanvulling op het juridische werk van de Commissie ten aanzien van inbreukprocedures moet vormen door de Commissie te wijzen op specifieke problemen met de omzetting en de tenuitvoerlegging van EU-wetgeving in de lidstaten;

Z.

overwegende dat de Commissie een nieuwe strategie voorbereidt om SOLVIT te versterken;

1.

verwelkomt het scorebord van de interne markt en SOLVIT als belangrijke instrumenten, zij het van verschillende aard, om problemen bij de omzetting en de tenuitvoerlegging van EU-wetgeving in de gaten te houden en vast te stellen, maar ook om lacunes en knelpunten op de interne markt op te sporen, met het oog op het aanmoedigen van maatregelen voor een beter functionerende interne markt;

2.

bevestigt dat de tijdige en correcte omzetting en tenuitvoerlegging van internemarktwetgeving een cruciale eerste vereiste is voor het succes van de interne markt, die op zijn beurt een sleutelrol speelt bij toegenomen concurrentievermogen en groei, vooral in een tijd van economische crisis;

3.

verwelkomt het feit dat de Commissie de rapporten over het scorebord van de interne markt, Uw Europa, Uw Europa - Advies, SOLVIT, IMI en de enkele contactpunten in een omvattend rapport, de jaarlijkse governancecontrole, heeft samengebracht, dat een lezervriendelijke, holistische beoordeling van het functioneren van de interne markt mogelijk maakt;

4.

is van mening dat voortdurend en frequent toezicht op de voortgang van de lidstaten een van de belangrijkste factoren is om hen ertoe aan te sporen om meer inspanningen te leveren; is in dit verband ingenomen met de aankondiging van de Commissie dat er nog steeds elk jaar in of rond de zomer een afzonderlijk scorebord van de interne markt zal worden gepubliceerd; stelt echter met bezorgdheid vast dat afzonderlijke rapporten voor elk van de verschillende elementen van de jaarlijkse governancecontrole de aandacht zouden kunnen afleiden van een holistische benadering en de inspanningen van de diensten van de Commissie zou richten op verslaglegging in plaats van op het oplossen van de problemen die in de jaarlijkse governancecontrole worden aangehaald;

5.

roept de Raad op om zich in te zetten om de omzettingsachterstand verder terug te dringen en om tegelijkertijd ook voor de lidstaten realistischere omzettings- en tenuitvoerleggingsdoelen te stellen;

6.

roept de lidstaten op de richtlijnen die ze zelf mee hebben opgesteld, ernstig te nemen en de plichten die hen door de Verdragen van de Europese Unie worden opgelegd, daadwerkelijk te vervullen;

7.

is ingenomen met het feit dat er aanzienlijke vooruitgang is geboekt bij het terugdringen van het aantal richtlijnen waarvoor de omzettingstermijn al lang is verstreken en verzoekt de lidstaten om hun positieve inspanningen in dat verband voort te zetten;

8.

roept de Commissie en de lidstaten op om, in het kader van het Raadgevend Comité voor de interne markt, te onderzoeken hoe de samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten kan worden verbeterd, alsmede hoe zij op de best mogelijke manier goede praktijken kunnen uitwisselen, maar ook hoe de door de lidstaten ingestelde succesvolle mechanismen aan te wijzen;

9.

roept de Commissie op om uitstaande inbreuken in het scorebord van de interne markt in te delen op basis van die inbreuken die misschien makkelijk kunnen worden opgelost en die welke resulteren in een grondig meningsverschil tussen de Commissie en de lidstaten; moedigt de Commissie en de lidstaten aan om maatregelen te nemen teneinde de achtergronden van die meningsverschillen te identificeren, alsmede om ze verder te nivelleren; vraagt de Commissie om bij ernstige betwistingen zo nodig wijzigingen en in de EU-wetgeving voor te stellen om interpretatiegeschillen op te lossen;

10.

neemt nota van het succes van de Commissie met het EU Pilot-project; waarschuwt dat dit misschien wel heeft geleid tot een lager aantal inbreukzaken, maar dat het de afhandeling van de moeilijkste zaken aan de Commissie overlaat in het kader van de formele inbreukprocedures, wat ook de reden kunnen zijn voor langer durende inbreukzaken; vreest dat dit zal resulteren in langere vertragingen bij het oplossen van hiaten in de interne markt;

11.

neemt er nota van dat bijna 50 % van de lopende inbreukprocedures betreffende de interne markt betrekking hebben op belastingheffing en milieu; verzoekt de lidstaten om bijzondere aandacht te besteden aan een betere en snellere omzetting en tenuitvoerlegging van de EU-regels op deze twee gebieden;

12.

roept de Commissie op om te verzekeren dat inbreuken op EU-wetgeving snel worden vervolgd via inbreukprocedures; roept de Commissie op om een snelle inbreukprocedure in te voeren en te overwegen om binnen de Commissie een onafhankelijk orgaan op te richten dat zou instaan voor de vervolging van inbreuken op de internemarktwetgeving en het instellen van inbreukprocedures na toestemming te hebben gekregen van het college van commissarissen;

13.

verzoekt de Commissie om vaker gebruik te maken van SOLVIT als eerste toevluchtsoord voor klachten met betrekking tot de verkeerde toepassing van EU-wetgeving in een grensoverschrijdende context; verzoekt de Commissie tevens om ervoor te zorgen dat gevallen die niet konden worden opgelost door SOLVIT een correcte follow-up krijgen;

14.

verzoekt de Commissie om de lidstaten te ondersteunen in de omzetting van EU-wetgeving door nieuwe instrumenten te ontwikkelen zoals omzettingsrichtsnoeren en een omzettingshelpdesk;

15.

stelt vast dat de gemiddelde duur van inbreukprocedures te lang is en roept de Commissie op om effectieve actie te ondernemen om deze duur te verminderen; roept de Commissie op om aan het Parlement over dergelijke actie te rapporteren;

16.

roept de Commissie op om nieuwe manieren te onderzoeken om een tijdige en volledige toepassing van rechterlijke uitspraken en procedures door lidstaten te garanderen;

17.

roept de Commissie op om het scorebord van de interne markt met nieuwe extra criteria te vervolledigen om de correcte tenuitvoerlegging van huidige wetgeving te monitoren, zonder afbreuk te doen aan de leesbaarheid ervan;

18.

verzoekt de Commissie om in het scorebord voor de interne markt een overzicht te geven van de evolutie van de verdeling over de verschillende sectoren van de inbreukprocedures die sinds het vorige scorebord werden ingeleid en om een analyse voor te leggen van de redenen voor de belangrijkste veranderingen in het aantal ingeleide procedures;

19.

roept de lidstaten op om hun inspanningen voor de verbetering van de verwezenlijking van doelen te hernieuwen; bevestigt dat het vervolledigen van de interne markt met betere en tijdiger omzetting van bestaande en nieuwe wetgeving een effectieve manier is om de economische crisis het hoofd te bieden;

20.

benadrukt dat de lidstaten verder zullen moeten gaan met het wegwerken van de omzettingsachterstanden teneinde die op één lijn te brengen met het gestelde doel van 1 %; merkt op dat bijzondere aandacht en prioriteit moet worden gegeven aan richtlijnen waarvan de termijn voor de omzetting in nationaal recht reeds meer dan een jaar verstreken is, zodat de omzettingsvertragingen sterk worden verbeterd;

21.

roept de Commissie op om aan het Parlement te rapporteren over haar toepassing van artikel 260, lid 3, van het Verdrag van Lissabon aangaande de mogelijkheid voor het Europese Hof van Justitie om onmiddellijke boetes in eerste instantie op te leggen in gevallen waar lidstaten schuldig worden bevonden aan verzaking van hun verplichting om EU-wetgeving om te zetten;

22.

roept de Commissie op om naar aanleiding van verzoekschriften aan het Parlement betreffende internemarktproblemen evaluaties van bevindingen te verstrekken en deze op te nemen in de jaarlijkse governancecontrole; benadrukt dat het proces van verzoekschriften meer in acht genomen moet worden om het EU-wetgevingsproces te verbeteren en dichter bij de burger te brengen;

23.

stelt vast dat de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon het Europees Parlement meer macht heeft gegeven om EU-wetgeving structuur te geven en te herzien; roept op om de bevindingen van het scorebord een plaats te geven in de gestructureerde dialoog tussen het Europees Parlement en de nationale parlementen;

24.

roept de Commissie op om te garanderen dat correlatietabellen openbaar gemaakt worden, erop aan te dringen dat de lidstaten formeel instemmen met een beperking van de numerieke doelen en zodoende de omzettings- en nalevingsachterstand voor nationale wetgeving te beperken tot respectievelijk 0,5 % voor de omzettingsachterstand en 0,5 % voor de nalevingsachterstand, en een effectievere toepassing van inbreukprocedures te verzekeren door middel van numerieke doelen aangaande de stadia van de procedure, aangezien die, zoals de Commissie heeft gesteld in de Single Market Act, nodig zijn voor een grondige en algehele tenuitvoerlegging van internemarktwetgeving;

25.

verzoekt de lidstaten om systematisch te voorzien in correcte omzettingstabellen waarin wordt aangegeven hoe de internemarktrichtlijnen worden toegepast in de nationale regelgeving;

26.

verzoekt de Commissie om maatregelen te treffen om de kwaliteit van het ontwerp van Europese wetgeving te verbeteren; is ingenomen met de inspanningen met het oog op betere en slimmere beleidsvorming en moedigt elk van de drie instellingen die betrokken zijn bij het wetgevingsproces ertoe aan om voortdurend te proberen om de kwaliteit van de wetgeving die zij gezamenlijk opstellen, te verbeteren;

27.

roept de Commissie op om manieren te vinden om de coördinatie en de praktische samenwerking tussen bestaande instrumenten zoals SOLVIT, Uw Europa - Advies, de Enterprise Europe Network, Europese Consumentencentra, de Europese Werkgelegenheidsdienst, IMI, het Europe Direct-informatienetwerk en de éénloketten te verbeteren om duplicatie van inspanningen en middelen te vermijden en te komen tot doeltreffender beheer;

28.

verzoekt de Commissie om manieren voor te stellen om instrumenten zoals SOLVIT beter te integreren in het proces voor het indienen van verzoekschriften bij het Europees Parlement;

29.

benadrukt dat in de loop der jaren gebleken is dat het SOLVIT-netwerk een eenvoudig, snel en kostenefficiënt middel is om problemen rond de verkeerde toepassing van de internemarktregels die burgers en bedrijven treffen, op te lossen; merkt niettemin op dat het SOLVIT-netwerk sterk versnipperd en onderbenut blijft; dringt er bij de Commissie op aan om meer inspanningen te leveren op het vlak van opleiding, onderwijs en de uitwisseling van beste praktijken tussen de personeelsleden die in dienst zijn bij de SOLVIT-netwerken;

30.

roept de lidstaten op om te verzekeren dat SOLVIT-centra voldoende bemand zijn en dat er een voldoende niveau van coördinatie en communicatie met alle niveaus van de nationale overheden en met de verschillende diensten van de Commissie is om er zeker van te zijn dat besluiten worden toegepast; verzoekt de Commissie om de aanbeveling van de Commissie van 2001 over de beginselen voor het gebruik van „SOLVIT” – het netwerk voor probleemoplossing in de interne markt te moderniseren, in overeenstemming met wat er wordt voorgesteld in het werkdocument van de Commissie „Doeltreffende probleemoplossing bevorderen op de interne markt”;

31.

merkt op dat lastige socialezekerheidsprocedures een van de belangrijkste zorgen van de burgers vormen die de mobiliteit van werknemers in Europa ontraden; verzoekt om meer middelen voor SOLVIT te besteden aan het afhandelen van zaken rond sociale zekerheid;

32.

benadrukt dat het belangrijk is om geassocieerde partners bij SOLVIT te betrekken, met name om de SOLVIT-centra te ontlasten; benadrukt dat de samenwerking met geassocieerde partners in het verleden doeltreffend is gebleken, onder meer door hun rechtstreekse contacten met burgers en bedrijven; vraagt de Commissie daarom ervoor te zorgen dat SOLVIT volledig blijft openstaan voor geassocieerde partners;

33.

roept de Commissie op om haar inspanningen om burgers en bedrijven een geïntegreerd visueel informatiepakket en geïntegreerde ondersteuning te bieden, in het bijzonder door het webportaal Uw Europa verder te ontwikkelen als centrale toegang tot alle informatie en hulp; wijst echter op het belang van direct menselijk contact en stelt in dat opzicht voor om deze inspanningen aan te vullen met een éénloket voor burgers en consumenten via de vertegenwoordigers van de Commissie in iedere lidstaat; is van mening dat met het samenbrengen van contactpersonen van SOLVIT, Uw Europa - Advies, het Enterprise Europe Network, Europese Consumentencentra en de Europese Werkgelegenheidsdienst in de kantoren van de vertegenwoordigers dit doel bereikt zou worden, en dat dit daarnaast ook een betere coördinatie en cohesie zou opleveren;

34.

roept de Commissie en de lidstaten op om maatregelen te nemen ter promotie van de portaalsite Uw Europa - Advies binnen het raamwerk van de nationale overheden en uitbreiding van de samenwerking tussen de portaalsite Uw Europa - Advies en de activiteiten van de websites van nationale overheden;

35.

roept de Commissie op om de lidstaten aan te moedigen tot het verder versterken van de éénloketten (PSC's), en om de burgers te informeren op een duidelijke en overzichtelijke manier, waarbij tegelijkertijd volledige synergie wordt bewerkstelligd en benut op het gebied van informatievoorziening op Europees niveau, zoals bijvoorbeeld Uw Europa - Advies;

36.

roept de Commissie op om te rapporteren over de mogelijkheid om personeel van de Commissie in te zetten voor de éénloketten in iedere lidstaat; houdt rekening met het feit dat dit een oplossing kan zijn voor de personeelsproblematiek die door SOLVIT in verschillende nationale overheidsdiensten is vastgesteld; verzoekt de Commissie om na te gaan of het haalbaar is om SOLVIT een specifieke rechtsgrondslag te verlenen;

37.

verzoekt de Commissie om via portaalsites voor e-overheid te zorgen voor de oprichting van éénloketten in alle lidstaten in de officiële taal van het gastland en in het Engels; merkt op dat de éénloketten van essentieel belang zijn voor de tenuitvoerlegging van de dienstenrichtlijn; betreurt het feit dat slechts een derde van de beschikbare online e-overheidsportalen toegang bieden tot online elektronische procedures; verzoekt alle lidstaten om gebruiksvriendelijke informatie te verschaffen in meerdere EU-talen over online administratieve regels en procedures ten aanzien van dienstverlening, om grensoverschrijdend ondernemen in Europa te bevorderen;

38.

roept SOLVIT, Uw Europa - Advies, de Enterprise Europe Network, Europese Consumentencentra en de Europese Werkgelegenheidsdienst op om nota te nemen van de voornaamste zorgen van burgers en bedrijven zoals geuit in de discussienota van de Commissie „The Single Market through the lens of the people: A snapshot of citizens' and businesses' 20 main concerns”, en om hun werk dienovereenkomstig te prioriteren;

39.

verzoekt de Commissie om te overwegen om de bevindingen van Eurobarometerenquêtes op te nemen in de jaarlijkse governancecontrole als onderdeel van haar evaluatie om betere informatie te verschaffen voor de besluitvorming;

40.

neemt nota van de recente publicaties van de Commissie over „20 main concerns”, die voortvloeien uit bovengenoemde resolutie van 20 mei 2010 wijst op de lacunes op het vlak van informatie, wetgeving en tenuitvoerlegging die nog steeds bestaan op de interne markt, en op het gebrek aan kennis bij de consumenten en bedrijven ten aanzien van hun rechten en plichten, waardoor zij niet kunnen profiteren van de voordelen van de interne markt; belooft de communicatie met de burgers over hun rechten op de interne markt te verbeteren en verzoekt de Commissie en de lidstaten hetzelfde te doen;

41.

roept de Commissie op om verslag uit te brengen over de voornaamste obstakels van de interne markt eigen aan burgers en consumenten met een handicap en om speciale inspanningen te leveren om dergelijke obstakels weg te nemen;

42.

adviseert een verdere coördinatie tussen SOLVIT en de EU Pilot om een betere coördinatie en uitwisseling van goede gewoonten tot stand te brengen;

43.

ziet het succes van het eerste forum voor de interne markt als een mogelijkheid om de voortgang van de interne markt te controleren en burgers en bedrijven te helpen om zich vertrouwd te maken met hun rechten, voordelen en plichten op de interne markt; verwelkomt het forum als een mogelijkheid om de bestaande obstakels ten opzichte van het goed functioneren van de interne markt verder te benadrukken; herhaalt hoe belangrijk het is dat de Commissie en lidstaten actie ondernemen om dit obstakel weg te ruimen en om de zorgen van burgers en bedrijven op de voorgrond te plaatsen; roept de Commissie en de lidstaten op om de ingeslagen weg te blijven volgen en de belanghebbenden verder inspraak te geven door regelmatig internemarktfora te organiseren en deze aan te vullen met frequente bezoeken om de interne markt in de individuele lidstaten te beoordelen en te bevorderen;

44.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/25

—

gezien het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen en het Optioneel Protocol bij dit verdrag, die deel uitmaken van het internationaal recht en waarbij Turkije partij is sedert 1985 en 2002 respectievelijk, en gezien artikel 90 van de Turkse grondwet, dat bepaalt dat het internationaal recht voorrang heeft op het Turks nationaal recht,

—

gezien de verdragen van de Raad van Europa, zoals het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden en het Verdrag inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld, dat Turkije als eerste geratificeerd heeft,

—

gezien Document 11372 en Aanbeveling 1817(2007) van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa, beide getiteld „Parliaments united in combating domestic violence against women, mid-term assessment of the campaign”,

—

gezien het acquis communautaire op het gebied van de rechten van de vrouw en gendergelijkheid,

—

gezien het besluit van de Europese Raad van 17 december 2004 om met Turkije onderhandelingen over toetreding tot de Europese Unie aan te knopen,

—

gezien de voortgangsverslagen van de Commissie over Turkije van 2010 (SEC(2010)1327) en 2011 (SEC(2011)1201),

—

gezien de mededeling van de Commissie over de uitbreidingsstrategie en de voornaamste uitdagingen 2010-2011 (COM(2010)0660),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Europa 2020 – Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien zijn resoluties van 6 juli 2005 (1) en 13 februari 2007 (2) over de rol van vrouwen in het sociale, economische en politieke leven in Turkije,

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2011 inzake het voortgangsverslag 2010 over Turkije (3) en zijn resolutie van 29 maart 2012 over het voortgangsverslag 2011 over Turkije (4),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0138/2012),

A.

overwegende dat Turkije als kandidaat-lidstaat gehouden is het acquis communautaire in acht te nemen en zich ertoe te verbinden de mensenrechten, met inbegrip van de rechten van de vrouw en gendergelijkheid, te eerbiedigen; overwegende dat Turkije wordt verzocht door te gaan met de tenuitvoerlegging van hervormingen van de wetgeving en daarop toezicht te blijven houden, en bewustmakingsactiviteiten te organiseren om geweld tegen vrouwen, met inbegrip van huiselijk geweld, tegen te gaan;

B.

overwegende dat het gendergelijkheidsbeleid een groot potentieel biedt om de doelstellingen van Europa 2020 te realiseren omdat het bijdraagt tot groei en volledige werkgelegenheid;

C.

overwegende dat Turkije beperkte vooruitgang boekt bij de verbetering en uitvoering van het wetgevend kader dat ervoor moet zorgen dat vrouwen in gelijke mate deelnemen aan het sociale, economische en politieke leven;

D.

overwegende dat de Commissie in haar voortgangsverslagen 2010 en 2011 over Turkije benadrukt heeft dat aanhoudende extra inspanningen noodzakelijk zijn om dit bestaande juridische kader om te zetten in politieke, sociale en economische praktijk; overwegende dat de Commissie voorts verklaard heeft dat gendergelijkheid, het bestrijden van geweld tegen vrouwen, met inbegrip van eremoorden en de strijd tegen huwelijken op jonge leeftijd of gedwongen huwelijken, nog steeds grote uitdagingen zijn voor Turkije; overwegende dat gendergelijkheid, vrouwenrechten en gendermainstreaming ondersteund moeten worden in de nieuwe op te stellen Turkse grondwet;

E.

overwegende dat gezamenlijke en gecoördineerde actie met name vereist is op het gebied van geweld tegen vrouwen, onderwijs, werk en vertegenwoordiging op nationaal en lokaal niveau;

1.

verzoekt de Turkse regering de gelijkheidsbeginselen en de vrouwenrechten te handhaven en te versterken door vaststelling en wijziging van haar wetgevend kader, met inbegrip van het geplande proces voor een nieuwe grondwet;

2.

benadrukt dat de economische en sociale achterstand in achtergestelde gebieden in Turkije alsmede problemen ten gevolge van immigratie, armoede en de bestaande patriarchale sociale structuren de problemen van vrouwen verergeren en hun positie verslechteren; dringt erop aan meer nadruk te leggen op de noodzaak om bij de bescherming van vrouwenrechten rekening te houden met regionale verschillen en dienovereenkomstig maatregelen vast te stellen en daarbij te erkennen dat vrouwen van Koerdische afkomst in het algemeen met nog meer problemen en grotere ongelijkheid geconfronteerd worden; vraagt de Turkse regering dat zij alle vereiste hervormingen onderneemt en samenwerkt met de lokale raden om ervoor te zorgen dat alle vrouwen, met inbegrip van vrouwen van Koerdische afkomst, gelijke rechten genieten;

3.

is verheugd over de benoeming van een nieuwe minister van Gezin en Sociaal Beleid en over de instelling van de Commissie gelijke kansen voor vrouwen en mannen in het Turkse parlement, die op belangrijke terreinen als geweld tegen vrouwen en kinderhuwelijken succesvolle inspanningen verricht om onderzoeken in te stellen, rapporten op te stellen en overleg te plegen met tal van organisaties, ook ngo's;

4.

benadrukt het feit dat effectieve coördinatie belangrijk is om voor gendermainstreaming te zorgen; is bijgevolg tevreden over de inspanningen van de Turkse regering om de samenwerking inzake gendermainstreaming tussen de overheidsinstanties te intensiveren; spoort de Turkse regering aan verdere strategieën te ontwikkelen met de actieve en niet-discriminerende deelname van het maatschappelijk middenveld, om te zorgen voor en effectief toe te zien op de implementatie van volledige gelijkheid, onder meer het wegwerken van de beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen, en de resultaten van deze samenwerking in praktijk om te zetten;

5.

benadrukt dat de bestaande gendergevoelige wetgeving in het hele land in praktijk moet worden omgezet door voldoende financiële en personele middelen uit te trekken, voor samenhang te zorgen en op duidelijke, meetbare doelstellingen gebaseerde controlemechanismen te ontwikkelen;

6.

vraagt de Turkse regering dat zij het belang erkent van deelname van de maatschappelijke organisaties aan de ontwikkeling en de uitvoering van het genderbeleid en dat zij ervoor zorgt dat niet-gouvernementele organisaties (ngo's) op centraal en lokaal niveau hierbij worden betrokken om de meest gunstige maatregelen voor vrouwen tot stand te brengen;

7.

verwelkomt de vorderingen van Turkije bij het registreren van elk kind bij de geboorte, wat momenteel in 93 % van de gevallen gebeurt; onderstreept evenwel tegelijk de noodzaak van het consequent en systematisch verzamelen van genderspecifieke statistische gegevens om de vooruitgang die geboekt wordt bij de tenuitvoerlegging van wetgeving of op het gebied van leemtes in nationale wetten te kunnen volgen;

8.

zou graag vernemen welke vooruitgang de Turkse regering heeft geboekt op het gebied van de erkenning van de rechten van lesbiennes, homo-, bi- en transseksuelen in het openbare leven;

9.

onderstreept dat volgens officiële cijfers van het Turks Instituut voor Statistiek 39 % van de Turkse vrouwen op een bepaald moment in hun leven fysiek geweld hebben ondergaan; is diep bezorgd over de regelmaat en de ernst van het geweld tegen vrouwen, met inbegrip van eremoorden, huwelijken op jonge leeftijd of gedwongen huwelijken, en over de ondoeltreffendheid van de bestaande rechtsmiddelen en de toegeeflijkheid van de Turkse autoriteiten als het gaat om het bestraffen van de daders van genderspecifieke misdrijven;

10.

verzoekt de Turkse regering doeltreffender op te treden tegen eremoorden door wetgevende, juridische en financiële maatregelen te treffen om dergelijke moorden te voorkomen en de daders te bestraffen evenals alle familieleden die geweld tegen vrouwen stilzwijgend toestaan, met name in geval van eremoord, en de slachtoffers te steunen; vraagt de Turkse regering mede te delen of het aantal slachtoffers een daling heeft vertoond in de jaren na de wijziging van de Turkse strafwet die bepaalt dat eremoord in een moordzaak als verzwarende omstandigheid wordt aangemerkt; vraagt ook in hoeveel gevallen van eremoord rechters een uitspraak hebben gedaan en welke straf zij daarbij hebben opgelegd;

11.

verzoekt de Turkse regering een onderzoek te verrichten naar de plotselinge toename van zelfmoordgevallen onder vrouwen in Oost-Turkije en een grondig onderzoek in te stellen naar het verschijnsel van 'erezelfmoord', alsook steun en bijstand te verlenen aan vrouwen die door hun familie en hun omgeving onder druk worden gezet, om te vermijden dat er situaties ontstaan waarin er wel geen eremoord gepleegd wordt, maar vrouwen tot zelfmoord worden gedreven;

12.

vindt dat geweld tegen vrouwen onaanvaardbaar is; verzoekt de Turkse regering een nultolerantiebeleid goed te keuren en uit te voeren ten aanzien van geweld tegen vrouwen, in de vorm van het aannemen, handhaven en ten uitvoer leggen van passende wetgeving gericht op de bescherming van slachtoffers, het straffen van daders en het voorkomen van geweld;

13.

is ingenomen met de vervanging, met ingang van 8 maart 2012, van wet nr. 4320 inzake de bescherming van het gezin door wet nr. 6284 inzake de bescherming van het gezin en de voorkoming van geweld tegen vrouwen; benadrukt dat het belangrijk is te zorgen voor een ruime werkingssfeer, ongeacht de aard van de verhouding tussen slachtoffer en dader en ongeacht hun seksuele identiteit, efficiënte rechtsmiddelen en beschermingsmechanismen, en strikte en onmiddellijke uitvoering van het wettelijk kader, zonder enige toegeving, om geweld tegen vrouwen middels ontradende en strenge straffen voor de plegers van geweld tegen vrouwen uit te bannen; benadrukt de noodzaak om de noodzakelijke bepalingen vast te stellen op grond waarvan gewelddadige echtgenoten of partners gedwongen kunnen worden te vertrekken en slachtoffers doeltreffende toegang tot de rechter en beschermende maatregelen te bieden;

14.

vraagt dat de Turkse regering een toezichtsysteem ontwikkelt met ijkpunten en tijdschema's voor de uitvoering van het Nationale Actieplan ter bestrijding van geweld tegen vrouwen, en dat zij zich er nadrukkelijk toe verplicht ervoor te zorgen dat het plan voldoende regeringsfinanciering ontvangt;

15.

is voorstander van een voortgezette opleiding voor politieagenten, gezondheidswerkers, rechters, openbare aanklagers en andere functionarissen inzake het voorkomen van huiselijk geweld; merkt nogmaals op dat in aanvulling van deze inspanningen een mechanisme moet worden opgezet om de personen die tekortschieten inzake bescherming van en hulp aan slachtoffers, te identificeren en een onderzoek tegen hen in te stellen en dat voldoende begrotingsmiddelen moeten worden uitgetrokken voor beschermingsmaatregelen;

16.

verwelkomt de instelling van een in huiselijk geweld gespecialiseerde dienst binnen het parket-generaal van Ankara; benadrukt dat, door ervoor te zorgen dat de gehele gerechtelijke procedure in gevallen van geweld tegen vrouwen gevoerd wordt door procureurs die deskundigen zijn in huiselijk geweld en door deze gespecialiseerde dienst de bevoegdheid te verlenen om onmiddellijk effectieve directe bevelen aan de politie te geven voor het arresteren van de dader en het beschermen van het slachtoffer, met inbegrip van de onmiddellijke uitvoering van beschermingsbevelen en overbrenging naar vluchthuizen, deze dienst een belangrijke stap heeft gezet in het bestrijden van geweld tegen vrouwen, waarbij de slachtoffers beschermd worden en de daders bestraft; vraagt met het oog op uitbreiding van dit niveau van bescherming tot het gehele land, de Turkse regering om in alle provincies van het land gespecialiseerde parketten in te stellen die zich met huiselijk geweld bezig houden;

17.

dringt er bij de Turkse regering op aan ervoor te zorgen dat slachtoffers daadwerkelijk toegang krijgen tot geschikte juridische informatie, rechtshulp en passende gerechtelijke procedures, zodat zij verhaal kunnen halen door de verdediging van hun rechten zodanig te organiseren dat de dreiging van verder geweld is uitgesloten;

18.

bepleit dat beschermingsmechanismen op gelijke voorwaarden toegankelijk moeten zijn voor vrouwen met een immigratieachtergrond, die met extra problemen te maken hebben (zoals taalbarrières, een geïsoleerde positie binnen het gezin, enz.);

19.

verwelkomt de initiatieven van de Turkse regering bij het herorganiseren van het systeem van vluchthuizen in overleg met alle belanghebbenden; merkt op dat er volgens het directoraat-generaal voor de Status van Vrouwen officieel 81 vluchthuizen bestaan voor vrouwen die het slachtoffer zijn van geweld, en dat dit nog altijd uiterst kleine aantal onvoldoende is voor een bevolking van ongeveer 70 miljoen; vraagt de Turkse regering om voldoende, gelijkmatig over het land verspreide vluchthuizen op te zetten overeenkomstig de bepalingen van de overeenkomst van de Raad van Europa ter voorkoming en bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld van 11 mei 2011, om zodoende de doelstelling te halen die zij voor zichzelf heeft vastgelegd met de wet op de gemeenten, en in elke gemeente met ten minste 50 000 inwoners een vluchthuis op te zetten; merkt op dat vluchthuizen over het land verspreid moeten liggen, met een passend evenwicht tussen plattelandsgebieden en stedelijke agglomeraties; benadrukt dat het belangrijk is mechanismen te introduceren om de veiligheid, de capaciteit en de controle van de bestaande vluchthuizen te verbeteren, om sancties op te leggen bij niet-naleving, goed opgeleid en betaald personeel voor maatschappelijke zorg te werk te stellen en er via beroepsopleidingscursussen en andere diensten voor te zorgen dat vrouwen in vluchthuizen voldoende mogelijkheden krijgen om voor zichzelf en voor hun kinderen een nieuw leven op te bouwen; benadrukt het belang van geheimhouding van de locatie van deze vluchthuizen voor de veiligheid van de slachtoffers;

20.

wijst erop dat het belangrijk is naar geweld neigende mannen te behandelen; stelt daarom voor mannen aan wie een verbod is opgelegd om zich in de directe omgeving van hun slachtoffer op te houden, door reclasseringsbureaus te laten begeleiden;

21.

verwelkomt het opzetten van telefoonhulplijnen en de instelling van de centra voor de voorkoming en monitoring van geweld, waar slachtoffers van genderspecifiek geweld medische verzorging en psychologische bijstand krijgen tijdens hun rechtszaken om herhaalde victimisatie te voorkomen;

22.

verzoekt de Turkse regering gedwongen huwelijken strafbaar te stellen en vrouwen en mannen door middel van voorlichtingscampagnes te attenderen op het recht om de partner vrij te kiezen; onderstreept dat het belangrijk is om op scholen en bij ouders het bewustzijn aan te kweken dat gedwongen huwelijken strijdig zijn met de wet;

23.

is uiterst bezorgd over de inferieure rechtspositie van ongehuwde of gescheiden vrouwen, vrouwen die in illegale islamitische huwelijken zitten opgesloten en van vrouwen uit minderheidsgroepen;

24.

wijst op het belang van het bevorderen van respect voor vrouwen die tot religieuze minderheden behoren en van het aanmoedigen van interconfessionele dialoog;

25.

onderstreept het belang van onderwijs om vrouwen meer invloed te geven en het genderaspect te integreren in alle niveaus van onderwijs;

26.

wijst erop dat het recht op onderwijs op grond van artikel 26 van de Universele verklaring van de rechten van de mens van de Verenigde Naties van 10 december 1948 een mensenrecht is;

27.

is blij dat het aantal meisjes in het basisonderwijs (klas 1-8) gestegen is en dat de genderkloof in het basisonderwijs nu zo goed als gedicht is; vindt het echter jammer dat de genderkloof in het secundair onderwijs lichtjes verbreed is en dringt er bij de Turkse regering op aan dat zij al het nodige doet om deze kloof te dichten en verdere maatregelen neemt om ervoor te zorgen dat alle kinderen naar school gaan;

28.

wenst dat er binnen het onderwijssysteem beroepsopleidingen worden opgezet waarmee vrouwen de kans krijgen een ambacht te leren of een opleiding te volgen voor een baan in de dienstensector;

29.

spoort de Turkse regering aan om seksuele uitbuiting en seksueel misbruik van meisjes te bestrijden, te voorkomen dat zij slachtoffer worden van huiselijk geweld, in armoede moeten leven, analfabeet blijven of worden uitgebuit en hun gelijke kansen op een opleiding te bieden, zonder daarbij een onderscheid te maken uitsluitend op grond van leeftijd, taal, etnische afkomst of geslacht;

30.

is bezorgd over het feit dat het aandeel van kinderen in de leeftijdscategorie van 0 tot 5 jaar in het kleuteronderwijs nog steeds zeer laag ligt en over het gebrek aan vooruitgang bij het bieden van kinderopvang en kleuteronderwijsdiensten; spoort de Turkse regering aan voldoende middelen uit te trekken voor meer betaalbare kinderopvangdiensten voor deze leeftijdsgroep; vraagt vervolgens om een wijziging van de voorschriften voor kinderopvangcentra, die bedrijven met meer dan 150 vrouwen in dienst verplichten te voorzien in gratis kinderopvang, aangezien deze bepaling getuigt van een disciminatoire aanpak waarbij het opvoeden van kinderen uitsluitend als de verantwoordelijkheid van vrouwen wordt gezien en een negatieve invloed heeft op de besluiten van bedrijven om meer vrouwen in dienst te nemen;

31.

doet een beroep op de Turkse regering om haar inspanningen en bewustmakingscampagnes op te voeren om het analfabetisme en de armoede onder miljoenen vrouwen, vooral vrouwen van Koerdische afkomst of uit immigranten- of Romagemeenschappen, uit te roeien en daarbij speciaal de aandacht te richten op vrouwen die in plattelandsgebieden wonen;

32.

verwelkomt de initiatieven van de Turkse regering, zoals het project voor het opvangen van sociale risico's (aan voorwaarden gebonden uitkering van contant geld), in het kader waarvan behoeftige gezinnen een bedrag wordt uitbetaald voor ieder kind dat naar de lagere school gaat; constateert dat het aan gezinnen uitgekeerde bedrag voor meisjes hoger is dan voor jongens en dat het bedrag aan de moeders beschikbaar wordt gesteld; is ermee ingenomen dat op deze wijze zowel het probleem van het schoolbezoek van meisjes als de verbetering van de invloed van vrouwen binnen de gezinsstructuur wordt aangepakt; merkt evenwel op dat schooluitval nog steeds een probleem is, met name in gezinnen van seizoenarbeiders en bij Roma-kinderen, en vraagt de Turkse regering dat zij steun geeft aan en ten volle gebruik maakt van het vroegtijdige waarschuwingssysteem voor kinderen die het risico van schooluitval lopen en een einde te maken aan regionale verschillen in het primair en secundair onderwijs;

33.

onderstreept dat het probleem van de genderstereotypen het best binnen het onderwijsstelsel kan worden benaderd; verwelkomt dan ook de instelling van de Commissie gelijke kansen voor vrouwen en mannen binnen het Ministerie van Onderwijs; erkent de verwezenlijkingen van deze commissie inzake de uitbanning van seksistische taal, beelden en uitdrukkingen uit het onderwijsmateriaal; merkt evenwel op dat er nog verdere inspanningen moeten worden geleverd om gendervooroordelen uit te bannen uit schoolboeken op alle niveaus van onderwijs en beroepsopleiding en vraagt derhalve dat de Turkse regering nagaat welke vooruitgang geboekt is bij het uitbannen van gendervooroordelen uit onderwijsmateriaal;

34.

verzoekt de instellingen voor hoger onderwijs gendergelijkheidscursussen verplicht te maken in het leerprogramma voor toekomstige leraren en vraagt de Turkse regering dat zij dit onderwerp opneemt in de bijscholingsprogramma's voor leraren;

35.

benadrukt dat, om de deelname van meisjes in het verplicht basisonderwijs te waarborgen en te voorkomen dat zij geen kansen krijgen om te studeren of gedwongen worden op jonge leeftijd te huwen, het essentieel is dat het geheel van het officieel verplicht basisonderwijssysteem één blok vormt, zodat er geen onderbrekingen voorkomen in het onderwijssysteem die er vooral in plattelandsgebieden toe kunnen leiden dat meisjes de school niet afmaken;

36.

onderstreept dat de arbeidsparticipatie van vrouwen in Turkije zeer laag ligt en aanzienlijk achter blijft bij de doelen die in de EU2020-strategie in het vooruitzicht worden gesteld en verzoekt de Turkse regering een nationaal actieplan op te zetten om de deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt te vergroten;

37.

verzoekt om verdere maatregelen in het kader van het programma voor actieve arbeidsmarktmaatregelen, dat tot doel heeft de werkloosheid onder vrouwen en jongeren terug te dringen; verzoekt de Turkse regering om meer nationale begrotingsmiddelen uit te trekken om werkloze vrouwen aan een baan te helpen;

38.

verzoekt de Turkse regering om de EU-subsidies voor projecten in Turkije zo doelmatig mogelijk te gebruiken; verzoekt de Commissie toe te zien op de doelmatigheid van de uitgaven;

39.

dringt aan op de uitvoering van de omzendbrief van de premier 2010/14 inzake de bevordering van de werkgelegenheid voor vrouwen en het verzekeren van gelijke kansen; wijst in dit verband op de strategieën en maatregelen van de EU om een evenwichtige en rechtvaardige bezetting van leidinggevende posities door vrouwen te bereiken;

40.

verzoekt de Turkse regering om een actieve deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt te stimuleren door onder meer maatregelen te bevorderen die moeten zorgen voor betere arbeidsvoorwaarden, een gelijke beloning voor gelijk werk, levenslang leren, flexibele arbeidsprogramma's en een goed evenwicht tussen gezinsleven en werk;

41.

merkt op dat Turkije onlangs wel een betere wetgeving heeft gekregen inzake moederschapsverlof (namelijk een verlenging van twaalf tot zestien weken), maar dat vaderschapsverlof alleen bestaat voor ambtenaren en niet voor andere werknemers, en dat een algemeen toepasselijk systeem van ouderschapsverlof van essentieel belang is om ervoor te zorgen dat ouders de rechten en verantwoordelijkheden inzake kinderopvang delen en om de genderongelijkheid op de arbeidsmarkt terug te dringen; verzoekt de Turkse regering een regeling voor betaald ouderschapsverlof voor alle werknemers in te stellen, zodat vaders zich gelijkelijk van hun verantwoordelijkheid voor de zorg van het kind kunnen kwijten;

42.

moedigt vrouwen aan hun eigen ondernemingen te starten met gebruikmaking van financiële middelen uit leningsfaciliteiten zoals het leningenprogramma voor het kleinbedrijf, en gebruik te maken van de opleidingsprogramma's van de ontwikkelingsorganisatie voor het midden- en kleinbedrijf (KOSGEB);

43.

benadrukt het belang van de bestrijding van alle vormen van discriminatie op de werkplek, met inbegrip van discriminatie op grond van geslacht, bij de aanwerving, bevordering en bij speciale uitkeringen; herhaalt zijn verzoek aan de Turkse regering om relevante en accurate statistische gegevens te verzamelen;

44.

benadrukt het belang van het aanbieden van speciale opleidingscursussen, financiering en technische bijstand aan vrouwen met kantoorbanen en vrouwelijke ondernemers om te zorgen voor gelijke kansen bij de toegang tot de arbeidsmarkt;

45.

onderstreept dat de recente uitbreiding van de wettelijke aanspraak op moederschapsverlof (verlengd van twaalf tot zestien maanden), gevolgd moet worden door een loonsverhoging om beter te waarborgen dat gezinnen en vrouwen niet financieel gestraft worden als ze kinderen hebben;

46.

dringt er bij de Turkse regering op aan dat zij middelen uittrekt voor de instelling van betaalbare en ruim toegankelijke faciliteiten voor kinderopvang en ouderen- en gehandicaptenzorg, teneinde de werkgelegenheid voor vrouwen te verbeteren;

47.

stelt vast dat de participatie van vrouwen in vakbonden, en met name in hun bestuursraden, zeer laag ligt; benadrukt dat vakbondsactiviteiten toegankelijk moeten worden gemaakt om de deelname van vrouwen te vergroten;

48.

beklemtoont het feit dat vrouwen vaak onder slechte omstandigheden werken, in niet-geregistreerde banen en onbetaald in familiebedrijven, en dat zij daarom gediscrimineerd en uitgebuit worden; doet derhalve een beroep op de Turkse regering om alle nodige maatregelen te nemen ter bestrijding van de schaduweconomie;

49.

verwelkomt de toename van het aantal vrouwelijke leden van het Turkse parlement van 9,1 % in de verkiezingen van 2007 tot 14,3 % na de verkiezingen van 2011; merkt evenwel op dat dit percentage nog steeds laag is en dringt aan op een nieuwe wet inzake politieke partijen en verkiezingen waarmee een verplicht quotasysteem wordt ingesteld dat een eerlijke vertegenwoordiging van vrouwen op de kieslijsten verzekert; is bezorgd over de in het algemeen beperkte vertegenwoordiging van Turkse vrouwen in de politiek, in managementposities in het openbaar bestuur en in de politieke partijen;

50.

benadrukt dat de Turkse regering en de politieke partijen de huidige kieswet moeten herzien zodat mannen en vrouwen op gelijke voorwaarden en op democratische wijze aan de politiek kunnen deelnemen, onder meer door een meer gendergevoelige aanwezigheid van vrouwen op verkiesbare plaatsen bij verkiezingen;

51.

spoort alle Turkse politieke partijen aan omvattende strategieën goed te keuren inzake gendergelijkheid alsook interne regels die de aanwezigheid van vrouwen op alle niveaus waarborgen;

52.

is bezorgd over het zeer lage percentage van deelname van vrouwen aan de lokale politiek en verzoekt alle politieke partijen ervoor te zorgen dat deze situatie verandert met de lokale verkiezingen van 2014; verzoekt, gezien het feit dat slechts 1 % van de Turkse gemeenten een vrouwelijke burgemeester heeft en dat de betrokkenheid van vrouwen bij de politiek, niet in de laatste plaats op lokaal niveau, dus moet worden gestimuleerd, om invoering van een quotasysteem voor het aantal vrouwelijke kandidaten op kieslijsten;

53.

verzoekt Turkije, als kandidaat-lidstaat van de EU, de doelen van de EU 2020-strategie te onderschrijven en aan vrouwen de mogelijkheid te geven actiever aan de arbeidsmarkt deel te nemen;

54.

verzoekt de Commissie de kwestie van vrouwenrechten centraal te stellen in de onderhandelingen met Turkije; beklemtoont dat het belangrijk is dat Turkije voldoet aan zijn wettelijke en politieke verplichtingen die voortvloeien uit het EU-acquis en de desbetreffende besluiten van de EU en van het Europees Hof voor de rechten van de mens, teneinde de opening van hoofdstuk 23 van de toetredingsonderhandelingen inzake justitie en grondrechten te vergemakkelijken en ter ondersteuning van de hervormingen van Turkije met betrekking tot de mensenrechten van vrouwen in het kader van dat hoofdstuk;

55.

vraagt Turkije te voldoen aan al zijn verplichtingen die voortvloeien uit de Associatieovereenkomst EG-Turkije en het aanvullende protocol bij deze overeenkomst, waaraan Turkije voor het zesde achtereenvolgende jaar geen uitvoering heeft gegeven, en zo blijk te geven van zijn oprecht engagement om zich tot een volwaardige pluralistische democratie te ontwikkelen met als kernpunten de eerbiediging en bescherming van de mensenrechten en fundamentele vrijheden van mannen en vrouwen;

56.

onderstreept dat de opening van hoofdstuk 19 van de toetredingsonderhandelingen inzake sociaal beleid en werkgelegenheid, dat een grote rol speelt voor het verbeteren van de sociale en economische situatie van vrouwen en het vergroten van hun aandeel op de arbeidsmarkt, onder meer verbonden is aan de voorwaarde dat Turkije aan de Commissie een actieplan voorlegt voor de tenuitvoerlegging van het acquis in elk gebied waarop hoofdstuk 19 betrekking heeft, met inbegrip van de integratie van het genderaspect in dit beleid; stelt voor dat het Directoraat-Generaal voor de Status van Vrouwen nauw bij dit proces wordt betrokken;

57.

onderstreept dat de positieve agenda die door de Commissie geïntroduceerd is om de toetredingsonderhandelingen met Turkije aan te vullen, moet worden gebruikt als een belangrijk forum voor de bevordering van vrouwenrechten en gendergelijkheid in Turkije; verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat gendermainstreaming gewaarborgd is in alle werkgroepen van de positieve agenda;

58.

onderstreept dat de bestaande starre waarden met betrekking tot de rol van vrouwen in de sociale structuur opnieuw geëvalueerd moeten worden en beklemtoont dat er uiteindelijk een mentaliteitsverandering moet komen om het wetgevende kader in de praktijk om te zetten;

59.

vraagt dat bewustmakingscampagnes worden georganiseerd die op de gehele maatschappij gericht zijn en toegespitst zijn op vrouwenrechten en gendergelijkheid, het voorkomen van genderspecifiek geweld, het veroordelen van eremoorden en gendervooroordelen in de media;

60.

dringt aan op actieve betrokkenheid van bedrijfsleidingen en vakbonden bij de bevordering van de rechten en posities van vrouwen in bedrijfsleven, maatschappij en politiek en bij het inschakelen van vrouwen in de dialoog tussen werkgevers en werknemers;

61.

dringt er bij de Turkse regering op aan om in het onderwijs op alle niveaus gendergelijkheid en tolerantie als verplichte onderwerpen in de schoolcurricula te introduceren;

62.

stelt voor een nationaal project op te stellen dat vrouwelijke en mannelijke rolmodellen en meisjes en jongens samenbrengt in een debat over de toekomst van Turkije, zodat vrouwen en mannen van alle leeftijdsgroepen en politieke overtuigingen samen kunnen werken aan een strategie om een samenleving met een patriarchale structuur met succes om te vormen tot een samenleving met een rechtvaardige en maatschappelijk geaccepteerde deelneming van vrouwen aan het politiek, economisch en sociaal leven;

63.

erkent dat er nooit een mentaliteitswijziging kan komen zonder de participatie en betrokkenheid van mannen en roept de Turkse regering daarom op openbare debatten te organiseren voor een gedachtewisseling tussen mannen en vrouwen uit alle lagen van de Turkse bevolking als middel om de oorzaken van gendergeweld aan te pakken en uiteindelijk echte gendergelijkheid te verwezenlijken;

64.

meent dat extra aandacht moet gaan naar de versterking van de rol van vrouwen in de minder ontwikkelde gebieden van Turkije; is dan ook opgetogen over de projecten van de Turkse regering zoals het aanbieden van beroepsopleidingscursussen in de CATOM-centra (centra voor sociale en maatschappelijke integratie) in Zuidoost-Turkije, maar onderstreept ook dat meer initiatieven noodzakelijk zijn die de rechten van alle vrouwen eerbiedigen en bevorderen en waarbij de nadruk in het bijzonder ligt op de sociale inclusie van en grotere zeggenschap voor vrouwen in plattelandsgebieden, werkloze vrouwen en vrouwen die in armoede leven;

65.

constateert dat, mocht Turkije de wens hebben als rolmodel voor de landen van de Arabische lente te fungeren, het land vastberaden zijn hervormingen moet doorvoeren en moet garanderen dat de wetgeving die na stemming is vastgesteld ten uitvoer wordt gelegd; herinnert eraan dat Turkije zichtbare, concrete resultaten moet bereiken bij de toepassing van het gelijkheidsbeginsel en de eerbiediging van de rechten van de vrouw;

66.

onderstreept de cruciale rol van de media voor het handhaven van vrouwenrechten en spoort ertoe aan gendergelijkheid op te nemen in de interne opleidingen van mediaorganisaties; wijst erop dat het belangrijk is dat de media een beeld geven van vrouwen waarin genderstereotypen worden vermeden;

67.

onderstreept het belang van genderbewust budgetteren, aangezien geen enkele van de hervormingen kan worden uitgevoerd zonder voldoende middelen;

68.

vraagt Turkije om meer inspanningen om vergaande hervormingen te realiseren; om terwille van de modernisering van het eigen land aan de criteria van Kopenhagen te voldoen en om een klimaat van wederzijds begrip en respect met alle lidstaten van de EU te scheppen en het zodoende mogelijk te maken met iedereen beste praktijken inzake gendergelijkheid uit te wisselen, ten behoeve van de vrouwen van Turkije;

69.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Commissie en de Raad, de secretaris-generaal van de Raad van Europa, UN Women, de directeur-generaal van de Internationale Arbeidsorganisatie en de regering en het parlement van Turkije.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/33

—

gezien de artikelen 2, 3, 6 en 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 153, 191, 207 en 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 12, 21, 28, 29, 31 en 32 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het Protocol inzake de toetreding van de Volksrepubliek China tot de Wereldhandelsorganisatie van 23 november 2001,

—

gezien zijn resolutie van 5 februari 2009 (1) en het verslag van zijn Directoraat-generaal extern beleid van juli 2011 over de handels- en economische betrekkingen met China

—

gezien het gezamenlijke communiqué van de dertiende EU-China-top, die plaatsvond op 6 oktober 2010 in Brussel,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Handel, groei en wereldvraagstukken –Handelsbeleid als kernelement van de Europa 2020-strategie” (COM(2010)0612) en zijn resolutie van 27 september 2011 over een nieuw handelsbeleid voor Europa in het kader van de Europa 2020-strategie (2),

—

gezien zijn resolutie van 19 februari 2008 over de strategie van de EU voor markttoegang ten behoeve van Europese exporteurs (3),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1225/2009 van de Raad van 30 november 2009 betreffende beschermende maatregelen tegen invoer met dumping uit landen die geen lid zijn van de Europese Gemeenschap en de mededeling van de Commissie van 6 december 2006 getiteld „Europa als wereldspeler: de handelsbeschermingsinstrumenten van Europa in een veranderende wereldeconomie”,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 24 mei 2011 getiteld „Een eengemaakte markt voor intellectuele-eigendomsrechten”, het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake de handhaving van intellectuele-eigendomsrechten door de douane (COM(2011)0285), het verslag van de Commissie van 14 juli 2011 over de handhaving van de intellectuele-eigendomsrechten door de Europese douane en zijn resolutie van 18 december 2008 over de impact van namaak op de internationale handel,

—

gezien het verslag van de Wereldhandelsorganisatie van 5 juli 2011 betreffende de maatregelen van China inzake de uitvoer van diverse grondstoffen en zijn resolutie van 13 september 2011 over een doeltreffende grondstoffenstrategie voor Europa (4),

—

gezien zijn resolutie van 13 december 2011 over handels- en investeringsbelemmeringen (5),

—

gezien zijn resolutie van 6 april 2011 over het toekomstig Europees internationaal investeringsbeleid (6),

—

gezien zijn resoluties van 25 november 2010 over maatschappelijk verantwoord ondernemen in het kader van internationale handelsovereenkomsten (7), over mensenrechten, sociale normen en milieunormen in internationale handelsovereenkomsten (8) en over het internationaal handelsbeleid in de context van de klimaatveranderingsvereisten (9),

—

gezien zijn resolutie van 24 april 2008 over een routekaart voor hervorming van de Wereldhandelsorganisatie (10) en zijn resolutie van 14 september 2011 over de stand van de onderhandelingen over de ontwikkelingsagenda van Doha (11),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement getiteld „EU – China: Hechtere partners, groeiende verantwoordelijkheden” (COM(2006)0631) en het begeleidende beleidsdocument getiteld „Concurrentie en partnerschap – Het handels- en investeringsbeleid van de EU ten aanzien van China” (COM(2006)0632),

—

gezien zijn resolutie van 5 februari 2009 over versterking van de rol van Europese kmo's in de internationale handel (12),

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 23 oktober 2011 en de slotverklaring van de G20-top, afgelegd in Cannes op 4 november 2011, getiteld „Building our common future: renewed collective action for the benefit of all”,

—

gezien het witboek van de Chinese regering van 23 december 2010 over de samenwerking tussen China en Afrika op het gebied van handel en economie,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie internationale handel en de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking, de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken, de Commissie industrie, onderzoek en energie en de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0141/2012),

A.

overwegende dat China in 2001 tot de Wereldhandelsorganisatie (WTO) is toegetreden en dat het land vervolgens is uitgegroeid tot de grootste uitvoerder van goederen ter wereld – goed voor 10,36 % van de uitvoer in 2010 – en tot de tweede economische wereldmacht;

B.

overwegende dat de EU de belangrijkste afzetmarkt is voor de Chinese uitvoer, die tussen 2009 en 2010 met 39,5 % is gegroeid, en dat China de tweede handelspartner van de EU is;

C.

overwegende dat de EU Japan heeft vervangen als belangrijkste bron van invoer van China; dat de toenemende Chinese import een essentiële rol heeft gespeeld in de recente economische resultaten van exportgerichte EU-lidstaten, zoals Duitsland;

D.

overwegende dat de sterkere ontwikkeling van zijn economie en zijn toetreding tot de WTO China niet alleen omvangrijke winsten opleveren maar ook een zwaardere verantwoordelijkheid geven om een positieve rol te spelen in de economische wereldorde, met name in het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en de Wereldbankgroep;

E.

overwegende dat sinds de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst EU-China in 1985 de bilaterale handelsbetrekkingen aanzienlijk ontwikkeld zijn en dat het dus essentieel is dat die overeenkomst wordt aangepast aan de huidige economische toestand; dat de Commissie in 2006 haar centrale beleidsstrategie ten opzichte van China heeft aangenomen en in het kader daarvan in januari 2007 onderhandelingen is begonnen over een alomvattend partnerschaps- en samenwerkingsakkoord ten einde de betrekkingen tussen de EU en China op het gebied van handel en investeringen verder te verbeteren;

F.

overwegende dat de bilaterale handel tussen de EU en China de voorbije dertig jaar een snelle en voortdurende groei heeft gekend, waarbij de totale bilaterale handel in 2010 wel 395 miljard euro bedroeg; dat de bilaterale handel sinds 1997 een wanverhouding in het voordeel van China vertoont en dat dit handelstekort in 2010 neerkwam op 168,8 miljard euro tegenover 49 miljard euro in 2000, terwijl de toevoegde waarde van Chinese exportproducten erg klein is als de waarde van onderdelen die uit de EU en andere landen zijn ingevoerd, ervan wordt afgetrokken; en dat nagenoeg 85 % van alle uitvoerhandel die voortvloeit uit assemblageactiviteiten, wordt gerealiseerd door buitenlandse ondernemingen met vestigingen in China;

G.

overwegende dat het bedrag aan buitenlandse investeringen van de EU in China in 2010 4,9 miljard euro beliep en dat het bedrag aan buitenlandse investeringen van China in de EU datzelfde jaar 0,9 miljard euro beliep;

H.

overwegende dat de verschillen die de maatschappelijke, economische en democratische modellen van China en de EU van elkaar onderscheiden, alsook hun respectieve demografische situatie en hun natuurlijke hulpbronnen, een belangrijke rol spelen in de handelsonevenwichtigheden die tussen beide regio's bestaan;

I.

overwegende dat China niet zozeer op commercieel als wel op industrieel vlak een uitdaging vormt, en dat Europa een ambitieus industriebeleid op Europese schaal dient te voeren, aangezien met een zuiver nationale aanpak geen samenhangende communautaire aanpak ten opzichte van China mogelijk is;

J.

overwegende dat de overbrenging van de productie van een groot aantal consumptiegoederen naar China in de Europese Unie veel banen verloren heeft doen gaan; dat die overbrenging ook gepaard ging met spectaculaire prijsdalingen, waardoor veel van die consumptiegoederen in de Europese Unie betaalbaar werden voor gezinnen met een laag inkomen en de inflatie relatief laag bleef;

K.

overwegende dat de deelnemers aan de jongste conferentie van de Verenigde Naties over de klimaatverandering, die in Durban plaatsvond, niet tot een bindende overeenkomst zijn gekomen en dat de verbintenissen die sommige landen zijn aangegaan om hun broeikasgasemissies te beperken, ontoereikend zijn daar de tijd dringt om overeenkomstig de klimaatveranderingsagenda de temperatuur in de loop van de 21e eeuw met niet meer dan twee graden te laten stijgen;

L.

overwegende dat de economische groei in Europa naar verwachting veel zwakker zal zijn dan die van China, die in 2012 zou uitkomen op circa 9 %;

M.

overwegende dat het soort interne economische onevenwichtigheden waaronder de Europese economieën gebukt gaan, zich ook in de Chinese economie aan het ontwikkelen zijn, niet het minst in de vastgoedsector, getuige de recente woningbouwzeepbel;

N.

overwegende dat het effect van het gemeenschappelijke handelsbeleid van de EU soms in gevaar wordt gebracht door de uiteenlopende nationale belangen die door de lidstaten ten opzichte van China worden nagestreefd;

O.

overwegende dat de sociale kostprijs die samenhangt met de huidige economische crisis, hoog is; dat de arbeidsparticipatie in de Europese Unie met 1,8 % gedaald is, waardoor 9,6 % van de beroepsbevolking (23 miljoen mensen) momenteel geen baan heeft, dat het werkloosheidspercentage bij jongeren 21 % bedraagt, dat de vooruitzichten voor de heropleving van de werkgelegenheid onzeker blijven en dat 17 % van de burgers van de Unie het gevaar loopt in armoede te vervallen;

P.

overwegende dat China, sinds het in 2001 tot de WTO is toegetreden, de WTO-regels moet naleven, zijn handel dient te liberaliseren en zijn markt dient te openen; overwegende dat de inspanningen die het land daartoe heeft gedaan, tot dusver hoegenaamd niet bevredigend zijn;

Q.

overwegende dat de toetreding van China tot de overeenkomst inzake overheidsopdrachten (GPA) er gemakkelijker op zou moeten worden als het toepassingsgebied van de GPA-regels via een herziening wordt uitgebreid, zoals overeengekomen tijdens de jongste ministerconferentie van de WTO op 15 december 2011;

R.

overwegende dat de pogingen van Europese ondernemingen om toegang te krijgen tot de Chinese markt, worden belemmerd door het dirigistische industriebeleid van de Chinese regering, de ontoereikende bescherming van intellectuele eigendom, een dubbelzinnig normensysteem naar zowel inhoud als toepassing, en andere niet-tarifaire en technische handelsbelemmeringen;

S.

overwegende dat de onderwaardering van de yuan China kunstmatige handelsvoordelen blijft opleveren en dat de lidstaten van de G20 zich ertoe verbonden hebben flexibeler wisselkoersen te bevorderen;

T.

overwegende dat de EU in 2010 aan haar buitengrenzen meer dan 103 miljoen artikelen, met een totale waarde van 1,11 miljard euro, in beslag heeft genomen die verdacht werden van schending van intellectuele-eigendomsrechten (IER); dat 85 % van die goederen afkomstig was uit China; dat de bescherming van IER voor een groot stuk afhangt van de correcte toepassing van de bestaande wetgeving en internationale afspraken, waaronder strafbepalingen; dat dergelijke goederen vaak worden geproduceerd op plaatsen waar ook reguliere goederen worden vervaardigd, vaak zonder inachtneming van het arbeidsrecht en de gezondheids- en veiligheidsnormen, wat de consumenten en, in het geval van chemische producten, ook het milieu in het algemeen in gevaar brengt;

U.

overwegende dat China volgens zijn twaalfde vijfjarenplan, waarvan een aantal doelstellingen vergelijkbaar zijn met die van de Europa 2020-strategie, de intentie heeft de strategische sectoren energie, bouw en vervoer te ontwikkelen en geconfronteerd zal worden met grote behoeften in de dienstensector; dat dit wellicht nieuwe investeringskansen zal bieden voor Europese bedrijven en voor nauwere samenwerking;

1.

verzoekt de Commissie het wederkerigheidsbeginsel toe te passen op het gemeenschappelijk handelsbeleid van de EU met ontwikkelde en opkomende landen zoals China om de eerlijke concurrentie te herstellen en een grotere gelijkheid van behandeling te garanderen;

2.

verwelkomt de versterking van de economische betrekkingen tussen de Europese Unie en China; roept de EU en China op een partnerschapsrelatie met wederzijdse voordelen na te streven in plaats van bikkelharde concurrentie en confrontaties aan te gaan;

3.

stelt vast dat de Chinese economie niet voldoet aan de criteria van een markteconomie zoals gedefinieerd door de WTO; roept de Commissie op met de Chinese regering samen te werken om tegen 2016, wanneer de WTO het land waarschijnlijk de status van markteconomie zal verlenen, alle resterende hinderpalen uit de weg te ruimen; benadrukt dat die status slechts vóór die datum mag worden verleend op voorwaarde dat China aan alle criteria voldoet; dringt erop aan dat de EU regelmatig via jaarverslagen beoordeelt in hoeverre China de verplichtingen van het protocol betreffende zijn toetreding tot de WTO nakomt;

4.

neemt weliswaar aan dat de objectieve voorwaarden waaraan China moet voldoen om de status van markteconomie te verkrijgen, in de nabije toekomst waarschijnlijk niet vervuld zullen worden, maar roept de Commissie toch op uiterlijk eind 2012 aan het Parlement een voorstel voor te leggen inzake de maatregelen die zij denkt te nemen voordat de EU die status erkent;

5.

betreurt dat er op de Chinese markt veel tarifaire en non-tarifaire belemmeringen bestaan, zoals bepaalde discriminaties ten aanzien van buitenlandse marktdeelnemers, met name in de bank-, verzekerings- en telecommunicatiesector, en dat de tariefstructuur en de technische handelsbelemmeringen zo complex zijn, zoals het gebrek aan transparantie van de technische regels en de conformiteitsbeoordelingsprocedures en van het Chinese verplichte certificatiesysteem (CCC); betreurt dat China, in tegenstelling tot de bepalingen van de WTO-overeenkomst inzake subsidies en compenserende maatregelen (OSCM), zijn specifieke subsidies niet stelselmatig aanmeldt;

6.

wijst erop dat China ruimschoots profiteert van handelsvoordelen ten opzichte van de EU dankzij doelgerichte overheidssubsidies via de meest uiteenlopende juridische constructies; dringt er bij China op aan zijn programma's voor staatssteun aan te passen aan de betreffende wetgeving van de WTO; verzoekt de Commissie bovendien de antisubsidieverordening te hervormen zodat de EU doeltreffend kan reageren op de grote uitdagingen die door China worden gesteld;

7.

stelt vast dat China het betreurt dat er voor de handel met de Europese markt belemmeringen bestaan, zoals de aanzienlijke landbouwsubsidies die de EU aan de Europese landbouwers toekent, het ingewikkelde stelsel van landbouwtarieven, de technische handelsbelemmeringen en de belemmeringen die in het leven zijn geroepen om investeringen van derde landen in bepaalde lidstaten te verhinderen;

8.

maakt zich zorgen over het gebrek aan betrouwbaarheid van het rechtsstelsel, dat tekortschiet om contractuele verplichtingen te doen naleven, en over het gebrek aan transparantie en eenvormigheid bij de toepassing van het regelgevingsstelsel betreffende investeringen;

9.

is bezorgd over het gebrek aan voorspelbaarheid en openbaarheid van de technische regels en normen voor producten, met name op het vlak van certificering, wat grote handelsbelemmeringen veroorzaakt voor de ondernemingen die naar China uitvoeren;

10.

verzoekt China de internationale normen voor producten en diensten aan te nemen om het handelsverkeer tussen China en andere landen verder te bevorderen; is verheugd over de groeiende deelname van China aan de organen die internationale normen vaststellen, en meent dat het land moet worden aangemoedigd op de ingeslagen weg voort te gaan door omgekeerd de EU te betrekken bij de organen die Chinese normen vaststellen; wijst met nadruk op het belang van de conformiteit van Chinese invoer met de Europese normen die gelden voor levensmiddelen en andere producten;

11.

constateert met bezorgdheid dat buitenlandse bedrijven moeilijk toegang krijgen tot Chinese openbare aanbestedingen, terwijl de toegang tot Europese openbare aanbestedingen gegarandeerd is; uit zijn bezorgdheid over de potentieel oneerlijk mededingingsvoorwaarden die er gelden, met name omdat Chinese ondernemingen dankzij verkapte staatssteun veel voordeliger aanbiedingen kunnen doen dan hun Europese concurrenten; uit zijn voldoening over de herziening en uitbreiding van het toepassingsgebied van de overeenkomst inzake overheidsopdrachten (GPA), die is overeengekomen tijdens de jongste ministerconferentie van de WTO op 15 december 2011, en over de verbintenissen die China daarbij is aangegaan, ook al zijn die nog steeds ontoereikend; moedigt China derhalve aan zijn toetreding tot de overeenkomst aan te bieden onder soortgelijke voorwaarden als die van de andere partijen bij de overeenkomst, zoals het heeft beloofd in zijn toetredingsprotocol tot de WTO; verzoekt de Commissie snel, indien mogelijk in 2012, een Europees instrument uit te werken dat wederkerigheid moet garanderen inzake de openstelling van overheidsopdrachten; vindt het ook cruciaal de instrumenten te versterken die bedoeld zijn om de markttoegang voor Europese kmo's op prioritaire markten, zoals de Chinese, aan te moedigen, te coördineren en te ondersteunen;

12.

wijst erop dat de exportkredieten die de Chinese autoriteiten en banken verlenen, handelsverstoringen in de hand werken; roept China bijgevolg op de OESO-regeling inzake richtsnoeren voor door de overheid gesteunde exportkredieten na te leven; roept de Commissie op de inspanningen van de OESO om China aan die regeling te doen deelnemen, te ondersteunen; moedigt China ook aan ondertekenaar te worden van het verdrag van de OESO inzake de bestrijding van omkoperij;

13.

wijst erop dat de belangrijkste manier waarop buitenlandse bedrijven zich in China mogen vestigen, bestaat uit het joint venture-mechanisme, wat een erg strak keurslijf is dat al te vaak wordt geassocieerd met de overdracht van strategische technologieën die de ontwikkeling van het concurrentievermogen van China ten goede kunnen komen, ten nadele van de Europese industrie op gebieden waar de EU vooroploopt; is ervan overtuigd dat als China het joint venture-mechanisme verder zou openstellen en de intellectuele-eigendomsrechten (IER) beter zou beschermen, dat beide partijen ten goede zou komen en een grotere toegankelijkheid van de Chinese markt voor Europese bedrijven in de hand zou werken;

14.

roept de EU op bij illegale handelspraktijken van China waar nodig gebruik te maken van handelsbeschermingsinstrumenten die stroken met de WTO-regels, namelijk antidumping-, antisubsidie- en vrijwaringsmaatregelen, en ook meer het WTO-mechanisme voor geschillenbeslechting aan te wenden om de handelsbetrekkingen tussen de EU en China in eerlijke omstandigheden te laten verlopen; is erover bezorgd dat China in toenemende mate gebruik maakt van antidumpingmaatregelen die tegen uitvoer uit de EU gericht zijn, alsook van dumpingprijzen en overheidssubsidies; verzoekt China dan ook ervoor te zorgen dat zijn antidumpingmaatregelen overeenstemmen met de WTO-regels;

15.

betreurt de ontoereikende bescherming van IER in China en het gebrek aan concrete middelen die Europese bedrijven, met name kmo's, ter beschikking worden gesteld om inbreuken op IER doeltreffend te bestrijden; is ingenomen met de beslissing van de Commissie om een herziening van de richtlijn betreffende de handhaving van IER voor te stellen; vraagt de Commissie en de lidstaten de IER beter te verdedigen in alle multilaterale organisaties waarvan China lid is (de WTO, de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom (WIPO)); wenst dat China het bestaande internationale recht inzake de bescherming van IER in zijn nationale wetgeving blijft omzetten, en meer bepaald namaak en piraterij bestrijdt, en dringt erop aan dat de Chinese autoriteiten toezien op de toepassing van dat recht, met name op het regionale niveau; betreurt dat China niet heeft deelgenomen aan de onderhandelingen over de internationale overeenkomst ter bestrijding van namaak (ACTA); roept de Commissie en de lidstaten op tot een grotere douanesamenwerking in de EU en met derde landen, met name met China, bij de inbeslagname van nagemaakte goederen, en tot vereenvoudiging van de douaneprocedures; vraagt de Commissie en de lidstaten nauwer met derde landen samen te werken in verband met vraagstukken rond auteursrechten en het verlenen van licenties;

16.

is ervan overtuigd dat een betere bescherming van de intellectuele-eigendomsrechten en een doeltreffende toepassing van de bijbehorende regels in China voor investeerders uit de Europese Unie en daarbuiten een sterke stimulans zouden vormen om er te investeren, nieuwe technologische deskundigheid te delen en de in China bestaande technologieën te moderniseren;

17.

stelt vast dat 97 % van de zeldzame aardmetalen die in de wereld worden gebruikt, uit China komt, en roept het land op zijn handelspartners duurzame productiewijzen en een eerlijke toegang tot de markt te garanderen; verzoekt de Commissie speciaal aandacht te besteden aan eventuele beperkingen van China inzake de uitvoer van zijn grondstoffen; wijst in dat verband op de op 5 juli 2011 uitgesproken en in hogere voorziening bevestigde veroordeling van China door de WTO omdat het voor bepaalde grondstoffen exportbeperkingen had ingesteld; verzoekt de Commissie een Europese strategie voor oordeelkundig grondstoffengebruik uit te stippelen, via een grotere energie-efficiëntie, recycling, een doeltreffender gebruik van hulpbronnen en de ontwikkeling van industriële samenwerking in de toekomstgerichte en innoverende sectoren van de groene economie; pleit voor onderhandelingen met het oog op de aanname van gemeenschappelijke regels en beginselen betreffende de grondstoffenhandel, waardoor een kader voor het gebruik van uitvoerbeperkingen tot stand wordt gebracht, binnen de WTO en binnen de G20, omdat dit vraagstuk vooral van belang is voor de industrielanden en voor China;

18.

verzoekt de Commissie te onderhandelen over een ambitieuze en evenwichtige investeringsovereenkomst EU-China om een beter klimaat te scheppen voor Europese investeerders in China, transparantie te garanderen wat betreft het bestuur van Chinese bedrijven die in de EU investeren, en tegelijk de wederzijdse kapitaalstromen naar een hoger niveau te tillen; roept de Raad op het mandaat van de Commissie voor een toekomstige investeringsovereenkomst met China uit te werken en daarbij terdege rekening te houden met de zienswijzen en standpunten van het Parlement als verwoord in de resolutie van 6 april 2011 over het toekomstig Europees internationaal investeringsbeleid;

19.

verwelkomt de opening van het EU-centrum voor kleine en middelgrote ondernemingen, in november 2010 in Peking; dit centrum heeft in maart 2011 zijn deuren geopend voor kmo's en heeft als doel Europese kmo's te helpen de moeilijkheden te overwinnen waarmee ze te maken krijgen wanneer ze op de Chinese markt actief zijn, met name in de eerste stadia van hun activiteit; is ook verheugd dat het centrum interessante sectoren voor de Europese kmo's in China zoekt en hen helpt met de Chinese regelgeving;

20.

benadrukt het belang van samenwerking tussen bedrijven en het opzetten van partnerschappen tussen Chinese universiteiten en Europese bedrijven om de innovatie in China te verbeteren; wijst op de voordelen van de EU-databank markttoegang, waarin Europese bedrijven gegevens kunnen vinden inzake de markttoegangsvoorwaarden, zoals invoerheffingen, productvereisten, handelsbelemmeringen, formaliteiten, documenten en statistieken; verwelkomt de activiteiten van de Europese Kamer van Koophandel in China;

21.

meent dat indien de Commissie een mechanisme opzet voor de uitwisseling van informatie betreffende intergouvernementele overeenkomsten tussen lidstaten en derde landen op het gebied van handel met China, dit een coherent beleid ten aanzien van China in de hand zal werken;

22.

wijst erop dat China staatsschuld van lidstaten van de eurozone aanhoudt; onderstreept dat het aanhouden van die schuld een nieuwe politieke dimensie heeft gekregen door de zware schuldproblemen in de eurozone; verzoekt de Commissie met de Europese Centrale Bank (ECB) en de lidstaten beraad te starten over de oprichting van een gecoördineerd systeem om de houders van die staatsschuld te identificeren; vreest dat het onderhandelingsvermogen van de EU in het kader van handelsgesprekken met China is aangetast doordat dit land bijdraagt aan de financiële stabilisering van de eurozone;

23.

onderstreept dat de vermeende onderwaardering en de oninwisselbaarheid van de yuan de Chinese export een oneerlijk concurrentievoordeel kunnen opleveren, terwijl China een derde van de wereldwijde deviezenreserves aanhoudt; roept ertoe op de op de G20-landen toepasselijke internationale financiële regulering en de macro-economische coördinatie tussen hen te versterken omdat de economische stabiliteit en de wereldhandel anders in gevaar dreigen te komen; roept China op de yuan tot een gepaste wisselkoers te laten stijgen; wijst erop dat de EU, volgens de bepalingen van de Europese verdragen, bij onhoudbare wereldwijde monetaire wanverhoudingen een wisselkoersbeleid kan aannemen;

24.

verzoekt de Commissie China aan te moedigen zijn lopende rekeningen te liberaliseren; verzoekt de Commissie bewijsmateriaal te verstrekken waaruit blijkt hoe het systeem van vaste wisselkoersen het concurrentievermogen van de EU aantast, en vervolgens geschikte prioritaire acties te plannen;

25.

verzoekt de lidstaten, aan de hand van geschikte controlemechanismen, zich ervan te vergewissen dat buitenlandse ondernemingen die in de EU actief zijn, alle binnen de interne markt geldende wetgeving, met inbegrip van de sociale normen en milieunormen, in acht nemen, de bescherming van octrooien te garanderen en bij te dragen aan de inspanningen ter bevordering van de duurzaamheid van de werkgelegenheid wanneer zij Europese bedrijven overnemen of dochterondernemingen in de EU vestigen; verzoekt de Commissie en de lidstaten een instelling op te richten die als taak heeft buitenlandse strategische investeringen vooraf te onderzoeken, naar het model van de CFIUS-commissie in de Verenigde Staten, om een duidelijk beeld te krijgen van de ondernemingen die op Europees grondgebied actief zijn en er investeren, en op regelmatige basis verslag uit te brengen aan het Parlement;

26.

roept de EU op bij alle betrokken internationale organisaties, zoals de WHO, de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) en de Verenigde Naties (VN), stappen te ondernemen om een hervormingsproces op gang te brengen om dwingende normen op sociaal, milieu- en volksgezondheidsgebied op te nemen in de WTO-regels over de organisatie van de handelsbetrekkingen;

27.

betreurt de fragmentatie en het gebrek aan coördinatie van het institutionele kader in de handelsbetrekkingen van de EU met China; vraagt de Commissie het organogram van de bilaterale betrekkingen dringend te herzien, een betere coördinatie na te streven en alle overlappingen wat betreft de ontelbare werkgroepen, dialogen en formele en informele organen die op dit vlak actief zijn, weg te werken; vraagt de lidstaten, de regio's en de gemeenten hun beleid ten opzichte van China beter op elkaar af te stemmen en dringende maatregelen te nemen om tot een werkbare consensus te komen en zo de gemeenschappelijke EU-doelstellingen te bevorderen;

28.

verzoekt de EU een strategie te ontwikkelen om gedwongen overdrachten van technologie te voorkomen; wenst in dit verband dat de procedure van nauwere samenwerking inzake het gemeenschapsoctrooi snel wordt afgerond;

29.

dringt erop aan dat alle goederen die op de interne markt in omloop zijn, strikt aan de Europese regels en voorschriften voldoen, en verzoekt de Commissie snel een met de WTO-regels strokend scenario voor te stellen voor de geleidelijke invoering van een stelsel van randvoorwaarden voor de handelsbetrekkingen en/of een pakket correcties aan de grenzen voor goederen uit derde landen die niet aan deze normen voldoen;

30.

onderstreept de groeiende invloed van China op het gebied van de internationale handel; roept de EU derhalve op de politieke, economische, sociale en milieueffecten van de toenemende investeringen van China in de ontwikkelingslanden, en met name in Afrika en Latijns-Amerika, nauwlettend in het oog te houden;

31.

bevestigt nogmaals dat de Chinese investeringen in Latijns-Amerika en Afrika, en met name in de speciale economische zones (SEZ), moeten bijdragen aan de economische ontwikkeling van de betrokken landen en aan de ontwikkeling van lokale productieketens via het inzetten van lokale arbeidskrachten;

32.

vreest dat bepaalde Europese bedrijven voornamelijk in China investeren omwille van de lage productiekosten als gevolg van de minder strikte sociale, milieu- en mensenrechtennormen; beveelt de Commissie en de lidstaten sterk aan Europese bedrijven in China aan te moedigen doeltreffende handelwijzen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) aan de dag te leggen, en om beste praktijken op het gebied van MVO-initiatieven bekend te maken en te verspreiden; dringt er bij de Commissie bovendien op aan na te gaan hoe MVO-bepalingen kunnen worden opgenomen in de nieuwe investeringsovereenkomst EU-China;

33.

is van mening dat het niets oplevert, vooral niet voor de ontwikkelingslanden zelf, om de Chinese activiteiten in ontwikkelingslanden als oneerlijke concurrentie te beschouwen en in een conflictsfeer hierop te reageren; benadrukt dat, in het belang van de ontwikkelingslanden alsook voor de mondiale concurrentie en groei, de Europese ondernemingen en actoren die met China trachten te concurreren in de handel en economische betrekkingen met de ontwikkelingslanden, zich zouden moeten inzetten voor een aanbod dat het aantrekkelijkst is wat betreft duurzaamheid en winst op de lange termijn, ook op het vlak van milieu-, sociale en bestuurlijke aspecten en mensenrechten;

34.

wijst erop dat China de grootste emittent van broeikasgassen ter wereld is; dringt erop aan dat de EU binnen internationale organisaties voorstelt om in de discussies over de internationale handelsbetrekkingen milieuaspecten en doelstellingen inzake klimaatverandering op te nemen; is van mening dat de economische macht van China en 's lands vermogen om technologische innovatie te stimuleren moeten worden ingezet in de wereldwijde strijd tegen de klimaatverandering;

35.

is van mening dat de door de Chinese autoriteiten geleverde inspanningen met betrekking tot bepaalde grondrechten in China, met name sociale en arbeidsrechten, ontoereikend zijn; spoort de EU en China daarom aan een nauwere en meer verantwoordelijke strategische dialoog aan te gaan op basis van wederzijds begrip;

36.

dringt erop aan dat de EU, teneinde haar concurrentievermogen te behouden tegenover nieuwe grote spelers uit de industrie en de onderzoekswereld, een ambitieus gemeenschappelijk industriebeleid ontwikkelt dat gebaseerd is op onderzoek en innovatie, innoverend gefinancierd wordt – bijvoorbeeld met projectobligaties – en de ontwikkeling van kmo's ondersteunt, met name via toegang tot openbare aanbestedingen; roept de EU ertoe op meer uit te spelen dat producten in Europa zijn gemaakt, door consumenten degelijkere informatie te verschaffen en met name door de verordening inzake de oorsprongsaanduiding van in de EU ingevoerde goederen goed te keuren;

37.

wenst dat de EU haar economisch, budgettair, fiscaal en politiek bestuur versterkt om een geloofwaardige en invloedrijke gesprekspartner op het internationale toneel te worden; roept de Raad en de Commissie ertoe op met één stem te spreken om te voorkomen dat bilaterale partnerschappen en overeenkomsten het standpunt van de EU verzwakken; spoort de Commissie ertoe aan nauw met de lidstaten samen te werken bij de vaststelling van hun handels- en ander beleid ten aanzien van China; vraagt de EU ten aanzien van China een langetermijnstrategie te ontplooien en zo te zorgen voor de operationele coördinatie, zowel tussen de instellingen van de EU onderling als tussen de EU en de lidstaten;

38.

onderstreept de noodzaak om jegens China een uitgebalanceerde strategie te ontwikkelen; roept de Commissie en de lidstaten ertoe op met China op grote schaal samen te werken op terreinen zoals gemeenschappelijk onderzoek naar bijvoorbeeld productveiligheid en menselijke gezondheid, en meer wetenschappelijke, technologische en culturele uitwisselingsinitiatieven te ontplooien;

39.

stelt vast dat tal van handelsconflicten met China verband houden met de kwaliteit en toepassing van reglementering op verschillende beleidsdomeinen, onder meer het industrie- en het milieubeleid, maatregelen om de crisis te bestrijden, de financiële stabiliteit en de consumentenbescherming; verzoekt om dergelijke kwesties op te lossen door middel van een grotere bilaterale samenwerking of via geschillenbeslechting bij de WTO;

40.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/41

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/51

—

gezien zijn eerdere resoluties over Oekraïne, met name de resoluties van 9 juni 2011 (1), 27 oktober 2011 (2) en 1 december 2011 (3),

—

gezien de resolutie van de Parlementaire Vergadering EURONEST van 3 april 2012 over de situatie van Julia Timosjenko,

—

gezien de verklaring die hoge vertegenwoordiger Catherine Ashton op 26 april 2012 heeft afgelegd over de situatie van Julia Timosjenko,

—

gezien de verklaring die Androulla Vassiliou, Europees commissaris voor sport, op 4 mei 2012 heeft afgelegd over EURO 2012,

—

gezien het feit dat de Poolse president Bronislaw Komorowski op 9 mei 2012 heeft verklaard dat het Europees kampioenschap voetbal 2012 moet doorgaan,

—

gezien het voortgangsverslag betreffende de uitvoering van het Europees nabuurschapsbeleid in Oekraïne, dat op 15 mei 2012 gepubliceerd is (4),

—

gezien de conclusies van de Samenwerkingsraad EU-Oekraïne van 15 mei 2012,

—

gezien de gezamenlijke verklaring van de topontmoeting van het Oostelijk Partnerschap op 7 mei 2009 in Praag,

—

gezien de afronding van de onderhandelingen tussen de EU en Oekraïne over de associatieovereenkomst, inclusief de onderhandelingen over een diepgaande en uitgebreide vrijhandelszone en de parafering van deze overeenkomst,

—

gezien de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne, die op 1 maart 1998 in werking is getreden (5), en de lopende onderhandelingen over een associatieovereenkomst die in de plaats moet komen van de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst,

—

gezien artikel 110, leden 2 en 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat Oekraïne voor de EU een land van strategisch belang is; dat Oekraïne vanwege zijn omvang, zijn hulpbronnen, zijn bevolking en zijn ligging een bijzondere positie in Europa inneemt waarmee het land een belangrijke regionale speler is die een aanzienlijke invloed uitoefent op de veiligheid, de stabiliteit en het welzijn van het gehele continent, en dat het daarom zijn deel van zijn politieke verantwoordelijkheid zou moeten dragen;

B.

overwegende dat een goede mensenrechtensituatie, eerbiediging van de burgerlijke vrijheden en de grondrechten, de rechtsstaat met eerlijke, onpartijdige en onafhankelijke juridische procedures en de nadruk op interne hervormingen in Oekraïne voorwaarden zijn voor de verdere ontwikkeling van de betrekkingen tussen de EU en Oekraïne;

C.

overwegende dat de ondertekening van een associatieovereenkomst EU-Oekraïne, met inbegrip van een diepgaande en uitgebreide vrijhandelsruimte, een belangrijk element zal zijn van het Europees perspectief voor Oekraïne; dat naarmate Oekraïne meer gemeenschappelijke waarden met de EU deelt en naarmate het land meer hervormingen doorvoert in de geest van deze overeenkomst, de relaties van Oekraïne met de EU geleidelijk aan zullen verdiepen; dat het ook voor de EU van groot belang is om de ruimte van rechtsstatelijkheid en welvaart uit te breiden aan haar oostelijke grens, waarvan een groot deel gevormd wordt door de grens met Oekraïne;

D.

overwegende dat een omvattende hervorming van onderdelen van het gerechtelijk apparaat en maatregelen ter eerbiediging van de rechtsstaat bij strafrechtelijke onderzoeken en vervolgingen, met inbegrip van het beginsel van eerlijke, onpartijdige en onafhankelijke gerechtelijke procedures, nog niet in Oekraïne zijn doorgevoerd; dat deze hervormingen moeten worden voortgezet in nauwe samenwerking met de Commissie van Venetië; dat er op 26 juni 2012 een uitspraak wordt verwacht over het cassatieberoep in de zaak Timosjenko dient tegen het arrest van de districtsrechtbank van Pechersk in Kiev;

E.

overwegende dat de veroordeling op 11 oktober 2011 van oud-premier van Oekraïne Julia Timosjenko tot zeven jaar hechtenis en de processen tegen andere hoge functionarissen van de vorige regering in de EU onaanvaardbaar zijn en een vorm van selectieve gerechtigheid zijn; dat er ernstige tekortkomingen zijn geconstateerd met betrekking tot de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht en dat hervormingen uitblijven bij alle aspecten van de gerechtelijke procedure, nl. zowel wat betreft vervolging, berechting, veroordeling, detentie als beroepsmogelijkheden;

F.

overwegende dat de EU nadruk blijft leggen op de noodzaak van eerbiediging van de rechtsstaat met een eerlijke, onpartijdige en onafhankelijke rechtspraak, waarbij de verdenking moet worden vermeden dat gerechtelijke maatregelen selectief worden aangewend; dat de EU bijzonder grote waarde hecht aan deze beginselen, met name in een land dat nauwere verdragsmatige relaties met de EU wenst aan te knopen op basis van politieke samenwerking;

G.

overwegende dat corruptie en machtsmisbruik in Oekraïne nog altijd algemeen voorkomen en dat de autoriteiten daar krachtig tegen moeten optreden door de verantwoordelijken voor de rechter te brengen; dat strafrechtelijke vervolgingen en onderzoeken onpartijdig en onafhankelijk dienen te zijn en geen politiek doel mogen dienen;

H.

overwegende dat het Deense Helsinki Comité voor Mensenrechten, dat de rechtszaak tegen Julia Timosjenko heeft gevolgd, in zijn voorlopige verslag melding maakt van fundamentele tekortkomingen in het strafrechtelijk stelsel van Oekraïne die de bescherming van de individuele mensenrechten en de rechtsstaat negatief beïnvloeden;

I.

overwegende dat het Europese perspectief voor Oekraïne gebaseerd moet zijn op een beleid van systematische en onomkeerbare hervormingen op een aantal belangrijke institutionele, politieke, economische en sociale gebieden; dat er reeds ingrijpende hervormingen zijn doorgevoerd of nog worden doorgevoerd, terwijl met andere nog een begin moet worden gemaakt; dat het kader waarin de associatieovereenkomst voorziet Oekraïne een essentieel moderniseringsinstrument zal verschaffen en een routekaart voor de aansturing van binnenlandse hervormingen, evenals een instrument voor nationale verzoening, hetgeen het land zal helpen de recente negatieve ontwikkelingen achter zich te laten, de bestaande kloven in de Oekraïense samenleving te overbruggen en het te verenigen in zijn streven naar een Europees perspectief, gebaseerd op de waarden van de democratie, de rechtsstaat, de mensenrechten en een goed bestuur;

J.

overwegende dat Oekraïne in juni samen met Polen gastland is voor het Europees kampioenschap voetbal 2012; dat tot dusver vooraanstaande Europese politici hebben aangekondigd de wedstrijden die in Oekraïne plaatshebben niet te zullen bijwonen, maar niet hebben opgeroepen tot een boycot van de wedstrijden van het Europees kampioenschap voetbal;

1.

benadrukt dat een van zijn belangrijkste doelstellingen op het gebied van het buitenlands beleid de bevordering en intensivering is van de betrekkingen met Oekraïne en de versterking van het Europese nabuurschapsbeleid, dat tot doel heeft de politieke, economische en culturele betrekkingen van de betrokken landen met de EU en haar lidstaten aan te halen; onderstreept dat voor de ondertekening en ratificatie van de associatieovereenkomst en de effectieve uitvoering ervan vereist is dat er verbetering optreedt op het gebied van de mensenrechtensituatie, met inbegrip van decriminalisering van politieke besluiten in een hervormd strafwetboek, alsook op het gebied van rechtsstatelijkheid en diepgewortelde democratie, dat een eind wordt gemaakt aan de onderdrukking van de politieke oppositie en dat er vrije, eerlijke en transparante verkiezingen worden gehouden;

2.

wijst er met nadruk op dat de bestaande problemen in de betrekkingen tussen Oekraïne en de Europese Unie alleen kunnen worden opgelost indien de Oekraïense autoriteiten duidelijk de bereidheid aan de dag leggen om de noodzakelijke hervormingen uit te voeren, met name van het juridisch en gerechtelijk apparaat, zodat de beginselen van de democratie, de eerbiediging van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, de rechten van minderheden en de rechtsstaat ten volle worden gerespecteerd; roept op tot actieve en effectieve ondersteuning van dit hervormingsproces door de instellingen van de Europese Unie en de Raad van Europa en zijn Commissie van Venetië;

3.

uit zijn bezorgdheid over de rechtszaken tegen voormalige en zittende hoge regeringsambtenaren, die niet zijn gevoerd in overeenstemming met de Europese normen inzake een eerlijke, onpartijdige, transparante en onafhankelijke rechtsgang; vraagt de onvoorwaardelijke onmiddellijke vrijlating van alle gevangenen die op politieke gronden zijn veroordeeld, met inbegrip van oppositieleiders;

4.

betreurt de veroordeling van oud-premier Julia Timosjenko; benadrukt dat de versterking van de rechtsstaat en een onafhankelijke rechterlijke macht, evenals het aangaan van een geloofwaardige strijd tegen corruptie niet alleen van essentieel belang zijn voor de verdieping van de betrekkingen tussen de Europese Unie en Oekraïne, maar ook voor de consolidatie van de democratie in Oekraïne;

5.

vraagt de Oekraïense autoriteiten om een onderscheid te maken tussen politieke en criminele verantwoordelijkheid en het bestaande wetboek van strafrecht/strafvordering dienovereenkomstig te wijzigen; onderstreept dat de democratische strijd voor politieke besluiten moet plaatsvinden in het parlement, met participatie van de kiezers door middel van vrije verkiezingen, en dat deze strijd niet mag worden tenietgedaan door persoonlijk of politiek geïnspireerde handelingen van strafvervolging en gemanipuleerde vonnissen in strafrechtbanken;

6.

verzoekt de Oekraïense autoriteiten om vóór de aanvang van de verkiezingscampagne duidelijkheid te scheppen over de situatie van gevangenen die op politieke gronden veroordeeld zijn;

7.

vraagt de Oekraïense autoriteiten de onpartijdigheid en de transparantie te garanderen van het cassatieproces in de zaak Timosjenko, dat in overeenstemming moet zijn met de eerlijke en rechtvaardige rechtsnormen en praktijken die in Europa worden gehanteerd, en vraagt dat een eind wordt gemaakt aan het gebruik van selectieve rechtspraak tegen politieke en andere tegenstanders; betreurt het feit dat het Oekraïense hooggerechtshof voor strafzaken en burgerlijke zaken zijn uitspraak over het cassatieberoep in de zaak Timosjenko tegen het arrest van de districtsrechtbank van Pechersk in Kiev heeft uitgesteld; neemt kennis van het uitstel van het cassatie-onderzoek in de zaak Timosjenko tot 26 juni 2012, acht dit uitstel betreurenswaardig en waarschuwt tegen verdere vertraging van de goede rechtsgang;

8.

dringt bij de Oekraïense autoriteiten aan op de volledige eerbiediging van het recht van alle gevangenen die op politieke gronden veroordeeld zijn, zoals mevrouw Timosjenko, de heer Lutsenko en de heer Ivasjenko, op adequate medische bijstand in een geschikte instelling, van hun recht op onbeperkte toegang tot hun advocaten en van het recht bezoek te ontvangen van verwanten en andere personen, zoals de ambassadeur van de EU; benadrukt dat Oekraïne ten volle de wettelijke en mensenrechten van verdachten en gedetineerden moet respecteren, onder meer het recht op medische verzorging, overeenkomstig internationale normen; veroordeelt het gebruik van geweld door gevangenisbewakers tegen Julia Timosjenko en herinnert aan de verplichting van Oekraïne om onverwijld en onpartijdig elke klacht inzake foltering of andere vormen van wrede, onmenselijke of onterende behandeling te onderzoeken;

9.

roept de Oekraïense autoriteiten op een onafhankelijk en onpartijdig internationaal juridisch panel samen te stellen dat rapport moet uitbrengen over de mogelijke schendingen van de fundamentele rechten en vrijheden in de zaken tegen Julia Timosjenko en andere leden van haar regering; is verheugd over de resultaten van de ontmoeting van de Voorzitter van het Europees Parlement, de heer Martin Schulz, met de Oekraïense premier, de heer Mikola Azarov, en verwacht dat de Oekraïense autoriteiten uitvoering zullen geven aan het overeengekomen voorstel door richtsnoeren vast te stellen voor een snelle uitvoering ervan, om te waarborgen dat, in samenwerking met en ondersteund door het medisch team van Charité, Julia Timosjenko een goede medische behandeling krijgt en dat daarnaast een juridisch onderzoek wordt verricht door een gezaghebbende deskundige uit de EU naar de beroeps- en cassatieprocedures en toekomstige rechtszaken tegen de oud-premier van Oekraïne;

10.

verwelkomt het feit dat mevrouw Timosjenko op eigen verzoek van de gevangenis van Kachanivska naar het ziekenhuis is overgebracht en neemt kennis van het recente bezoek van internationale medische experts;

11.

wijst er met klem op dat bij alle rechtszaken tegen voormalige en zittende hoge regeringsambtenaren Europese normen inzake een eerlijke, onpartijdige, transparante en onafhankelijke rechtsgang moeten worden nageleefd; veroordeelt het feit dat de Oekraïense autoriteiten nieuwe, politiek gemotiveerde zaken aanspant tegen mevrouw Timosjenko en anderen, hetgeen in strijd is met de beginselen van de rechtsstaat;

12.

uit zijn ongenoegen over de toestand van de democratische vrijheden, alsmede over het feit dat overheidsinstellingen worden gebruikt voor partijdoeleinden en politieke wraakneming;

13.

wijst op het cruciale belang van vrije, eerlijke en transparante parlementsverkiezingen in Oekraïne later dit jaar, onder meer met het recht van deelname van de leiders van de oppositie, alsook op de noodzaak van een duurzame diepgaande gehechtheid aan de democratische waarden en de rechtsstaat ook in de periode tussen verkiezingen; roept het Europees Parlement ertoe op om zelf deel te nemen aan een internationale verkiezingswaarnemingsmissie bij de komende parlementsverkiezingen;

14.

herinnert de Oekraïense autoriteiten aan de noodzaak van omvattende hervormingen die moeten worden uitgevoerd om voor Oekraïne het pad te effenen om naar de Europese normen en standaarden toe te groeien; benadrukt dat de toenadering van Oekraïne tot de EU gebaseerd moet zijn op de gehechtheid van dit land aan de waarden en vrijheden van de EU; benadrukt dat een van de hoekstenen van deze standaarden een onafhankelijk gerechtelijk apparaat moet zijn;

15.

benadrukt dat volledige naleving van de wetgeving op het gebied van de mensenrechten en invoering van de basisnormen van de OVSE de geloofwaardigheid van het Oekraïense OVSE-voorzitterschap in 2013 zouden vergroten;

16.

hoopt dat het Europees kampioenschap voetbal 2012 in Polen en Oekraïne succesvol zal verlopen, maar vraagt de Europese politici die EURO 2012-wedstrijden in Oekraïne willen bijwonen om publiekelijk te tonen dat zij zich bewust zijn van de politieke situatie in het land en te trachten politieke gevangenen te bezoeken, dan wel als privé-persoon aanwezig te zijn en niet als VIP's;

17.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de EDEO, de Raad, de Commissie, de lidstaten, de president, de regering en het parlement van Oekraïne en de parlementaire vergaderingen van de Raad van Europa en de OVSE.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/54

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens, het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, het Verdrag inzake de rechten van het kind en het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden,

—

gezien de artikelen 2, 3, lid 5, 6, 7, 21 en 27 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, de artikelen 10 en 19 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien de toolkit voor bevordering en bescherming van alle mensenrechten van holebi's en transseksuelen (LGBT) die de werkgroep mensenrechten van de Raad van de Europese Unie heeft goedgekeurd,

—

gezien resolutie 1728 van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa van 29 april 2010 over discriminatie op grond van seksuele gerichtheid en seksuele identiteit, en de aanbeveling van de commissie van ministers CM/Rec(2010)5 van 31 maart 2010 over maatregelen ter bestrijding van discriminatie op grond van seksuele gerichtheid of seksuele identiteit,

—

gezien het verslag van het EU-Bureau voor de grondrechten van november 2010 over homofobie, transfobie en discriminatie op grond van seksuele gerichtheid en genderidentiteit,

—

gezien zijn resolutie van 18 april 2012 over de mensenrechten in de wereld en het mensenrechtenbeleid van de Europese Unie, waaronder de implicaties voor het strategische mensenrechtenbeleid van de EU (1),

—

gezien zijn resolutie van 14 december 2011 over de volgende topbijeenkomst tussen de EU en Rusland (2),

—

gezien zijn resolutie van 28 september 2011 over mensenrechten, seksuele gerichtheid en seksuele identiteit bij de Verenigde Naties (3),

—

gezien zijn resolutie van 19 januari 2011 over de schending van de vrijheid van meningsuiting en discriminatie op grond van seksuele gerichtheid in Litouwen (4),

—

gezien zijn resolutie van 17 september 2009 over de Litouwse wet betreffende de bescherming van minderjarigen tegen de schadelijke gevolgen van openbare informatie (5),

—

gezien zijn eerdere resoluties over homofobie, en met name die van 26 april 2007 over homofobie in Europa (6), die van 15 juni 2006 over de toename van racistisch en homofoob geweld in Europa en (7) die van 18 januari 2006 over homofobie in Europa (8),

—

gezien artikel 110, leden 2 en 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de Europese Unie is gegrondvest op de waarden eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren, en dat de Unie deze waarden in haar betrekkingen met de rest van de wereld moet handhaven en bevorderen;

B.

overwegende dat homofobie wordt omschreven als de irrationele angst voor en afkeer van homoseksualiteit en holebi's en transseksuelen (LGBT), gebaseerd op vooroordelen die vergelijkbaar zijn met racisme, vreemdelingenhaat, antisemitisme en seksisme, en overwegende dat homofobie zich in de privésfeer en in het openbaar op verschillende manieren manifesteert, bijvoorbeeld in uitingen van haat en aansporing tot discriminatie, het belachelijk maken en verbaal, psychisch en fysiek geweld, vervolging en moord, discriminatie in strijd met het gelijkheidsbeginsel en ongerechtvaardigde en onredelijke beperking van de rechten, veelal onder het mom van openbare orde, vrijheid van godsdienst en het recht op gewetensbezwaren;

C.

overwegende dat er in Rusland strafrechtelijke en bestuursrechtelijke wetten tegen „propaganda voor homoseksualiteit” zijn uitgevaardigd in de regio's Ryazan (2006), Archangelsk (2011), Kostroma en Sint-Petersburg (2012) en dergelijke wetten momenteel worden overwogen in de regio's Novosibirsk, Samara, Kirov, Krasnoyarsk en Kaliningrad; overwegende dat deze wetten voorzien in verschillende boetes van maximaal 1 270 euro voor personen en maximaal 127 000 voor verenigingen en bedrijven; overwegende dat de Staatsdoema een vergelijkbare wet bestudeert;

D.

overwegende dat bij het parlement van Oekraïne twee in 2011 en 2012 ingediende wetsvoorstellen in behandeling zijn die „het verspreiden van homoseksualiteit” tot een misdrijf zouden maken, inclusief „het houden van bijeenkomsten, parades, acties, demonstraties en massa-evenementen met als doel de opzettelijke verspreiding van ongeacht welke positieve informatie over homoseksualiteit”, en die voorzien in boetes en maximaal vijf jaar gevangenisstraf; overwegende dat de commissie voor vrijheid van meningsuiting en informatie van het Oekraïense parlement deze wetsontwerpen steunt;

E.

overwegende dat in Moldavië de steden Bălți, Sorochi, Drochia, Cahul, Ceadîr Lunga en Hiliuți evenals de districten Anenii Noi en Basarabeasca onlangs wetten hebben aangenomen die de „agressieve propaganda van niet-traditionele seksuele gerichtheden” en in één geval „moslimactiviteit” verbieden, en overwegende dat dergelijke maatregelen reeds als ongrondwettig zijn verklaard door de staatskanselarij in Chetriș;

F.

overwegende dat het in Litouwen juridisch onduidelijk blijft of openbare informatie de acceptatie van homoseksualiteit mag voorstaan of niet, dit op grond van de in 2010 gewijzigde wet betreffende de bescherming van minderjarigen tegen de schadelijke gevolgen van openbare informatie;

G.

overwegende dat in Letland een lid van de gemeenteraad van Riga onlangs een voorstel heeft ingediend om „propaganda voor homoseksualiteit” te verbieden, met als doel het plaatsvinden van de Baltic Pride in maart 2012 te verhinderen, maar dat dit voorstel nog niet is behandeld;

H.

overwegende dat in Hongarije de ultrarechtse partij Jobbik onlangs verschillende wetsontwerpen heeft ingediend om een nieuw strafbaar feit te creëren, namelijk het „propageren van afwijkingen in seksueel gedrag”, en dat Fidesz voorafgaand aan de gayparade van Boedapest in de gemeenteraad van Boedapest een lokale verordening heeft ingediend om „obscene marsen te beperken”, en overwegende dat deze voorstellen vervolgens zijn ingetrokken;

I.

overwegende dat de EU-delegatie in Moldavië haar „diepe teleurstelling en bezorgdheid” heeft uitgesproken over „deze uitingen van intolerantie en discriminatie”;

J.

overwegende dat de Commissie heeft verklaard dat er haar veel aan gelegen is om te zorgen voor eerbiediging van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden in de EU, en dat er voor homofobie geen plaats is in Europa;

K.

overwegende dat zowel lidstaten als derde landen nog steeds te kampen hebben met homofobie, die zich onder meer uit in moorden, het verbieden van gayparades en marsen voor gelijke rechten, openbaar gebruik van opruiende, dreigende en haatdragende taal, politie die niet genoeg bescherming biedt, en toestemming voor gewelddadige demonstraties van homofobe groepen;

L.

overwegende dat het Europees Parlement zich blijft inzetten voor gelijkheid en tegen discriminatie op grond van seksuele gerichtheid en genderidentiteit in de EU, en in het bijzonder voor de aanneming van de richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid, die door de bezwaren van sommige lidstaten is tegengehouden, voor de komende voorstellen inzake wederzijdse erkenning van de rechtskracht van documenten van de burgerlijke stand, voor de komende herziening van het kaderbesluit betreffende racisme en vreemdelingenhaat met als doel homofobe misdrijven hierin op te nemen, en voor een allesomvattende routekaart voor gelijkheid zonder discriminatie op grond van seksuele gerichtheid of genderidentiteit;

1.

veroordeelt met klem elke vorm van discriminatie op basis van seksuele gerichtheid en genderidentiteit en betreurt ten zeerste dat de grondrechten van LGBT ook in de Europese Unie nog niet altijd ten volle worden geëerbiedigd; verzoekt de lidstaten daarom ervoor te zorgen dat lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transseksuelen beschermd worden tegen homofobe haatdragende taal en geweld, en erop toe te zien dat partners van hetzelfde geslacht evenveel respect, waardigheid en bescherming genieten als de rest van de samenleving; dringt er bij de lidstaten en de Commissie op aan het bezigen van homofobe haatdragende taal en het aanzetten tot haat en geweld krachtig te veroordelen en erop toe te zien dat de vrijheid van demonstratie, die door alle mensenrechtenverdragen wordt gewaarborgd, in de praktijk ook wordt geëerbiedigd;

2.

verzoekt de Commissie het kaderbesluit betreffende racisme en vreemdelingenhaat te herzien en aan te scherpen en het toepassingsgebied ervan uit te breiden door toevoeging van haatmisdaden op grond van seksuele gerichtheid, genderidentiteit en -expressie;

3.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat discriminatie op grond van seksuele gerichtheid in alle sectoren verboden wordt door middel van de afronding van het anti-discriminatiepakket krachtens artikel 19 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie;

4.

verzoekt de Commissie en de lidstaten erop toe te zien dat Richtlijn 2004/38/EG inzake vrij verkeer wordt uitgevoerd zonder discriminatie op grond van seksuele gerichtheid, en verzoekt de Commissie, uitgaande van het beginsel van wederzijdse erkenning, maatregelen voor te stellen voor de wederzijdse erkenning van de rechtskracht van documenten van de burgerlijke stand;

5.

vestigt de aandacht op de bevindingen van het EU-Bureau voor de grondrechten in zijn verslag „Homofobie, transfobie en discriminatie op grond van seksuele gerichtheid en seksuele identiteit”; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan zoveel mogelijk gevolg te geven aan de daarin verwoorde opvattingen;

6.

verzoekt de Commissie de uitkomsten van het toekomstige Europese LGBT-onderzoek van het Bureau voor de grondrechten zorgvuldig te bestuderen en passende maatregelen te nemen;

7.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat het jaarverslag over de toepassing van het Handvest van de grondrechten een strategie bevat, gericht op een sterkere bescherming van de grondrechten in de EU, met volledige, omvattende informatie over het aantal gevallen van homofobie in de lidstaten en oplossingen en acties die worden voorgesteld om hieraan een einde te maken;

8.

herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om een allesomvattende routekaart voor gelijkheid zonder discriminatie op grond van seksuele gerichtheid en genderidentiteit voor te leggen;

9.

is van mening dat de grondrechten van LGBT beter worden beschermd indien zij toegang hebben tot wettelijke instellingen zoals samenwoning, geregistreerd partnerschap en huwelijk; verheugt zich over het feit dat dit momenteel in 16 lidstaten mogelijk is en vraagt de andere lidstaten te overwegen het voorbeeld van deze landen te volgen;

10.

maakt zich ernstig zorgen over ontwikkelingen die hun oorsprong vinden in misvattingen over homo- en transseksualiteit en een beperking van de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergadering inhouden; is van mening dat de lidstaten van de EU een voorbeeldfunctie hebben voor wat de toepassing en bescherming van de grondrechten in Europa betreft;

11.

betreurt dat dergelijke wetten inmiddels al gebruikt worden om burgers – ook heteroseksuele burgers – die aangeven dat ze holebi's en transseksuelen steunen, tolereren of accepteren, te arresteren en te beboeten; betreurt eveneens dat deze wetten homofobie en soms zelfs geweld legitimeren, zoals bij de gewelddadige aanval op een bus met LGBT-activisten op 17 mei 2012 in Sint-Petersburg;

12.

veroordeelt het geweld en de dreigementen in verband met de gaypride in Kiev van 20 mei 2012, waarbij de afranseling van twee kopstukken van de gaypride ertoe leidde dat de parade werd afgeblazen; brengt in herinnering dat eerbiediging van de grondrechten zoals vastgelegd in de Verdragen een voorwaarde vormt voor de sluiting van overeenkomsten met de EU, en vraagt Oekraïne daarom wetgeving in te voeren om discriminatie, inclusief discriminatie op grond van seksuele gerichtheid, te verbieden; is van mening dat de huidige ontwikkelingen in Oekraïne strijdig zijn met deze voorwaarde; verzoekt de Oekraïense autoriteiten de relevante wetsontwerpen onmiddellijk in te trekken, wetgeving voor te stellen die discriminatie – inclusief discriminatie op grond van seksuele gerichtheid – verbiedt en zich in te spannen voor een veilige parade in Kiev volgend jaar;

13.

benadrukt het feit dat de term „propaganda” zelden gedefinieerd wordt; vindt het beangstigend dat de mediakanalen overduidelijk aan zelfcensuur doen, burgers geïntimideerd worden en bang zijn hun mening te uiten en verenigingen en bedrijven die gebruikmaken van homovriendelijke onderscheidingstekens (zoals regenbogen), kunnen worden vervolgd;

14.

benadrukt dat deze wetten en voorstellen in strijd zijn met het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, dat op grond van seksuele gerichtheid discriminerende wetten en praktijken (9) verbiedt en waarbij Rusland, Oekraïne, Moldavië en alle EU-lidstaten partij zijn; verzoekt de Raad van Europa deze mensenrechtenschendingen te onderzoeken, na te gaan of zij verenigbaar zijn met de verplichtingen die voortvloeien uit het lidmaatschap van de Raad van Europa en het partij zijn bij het Europees Mensenrechtenverdrag, en passende maatregelen te nemen;

15.

benadrukt voorts dat onderwijs van het grootste belang is en wijst op de behoefte aan goede, toegankelijke en respectvolle seksuele voorlichting; dringt er bij de lidstaten en de Commissie op aan homofobie nog doeltreffender te bestrijden via het onderwijs en door middel van maatregelen van administratieve, gerechtelijke of wetgevende aard;

16.

benadrukt ten slotte dat nationale en internationale rechtbanken consequent oordelen dat bezorgdheid om de publieke moraal geen gegronde reden vormt om mensen op verschillende wijze te behandelen, ook op het vlak van de vrijheid van meningsuiting; wijst erop dat verreweg de meeste landen in Europa dergelijke wetten niet kennen en toch een bloeiende, gevarieerde en respectvolle samenleving hebben;

17.

vraagt de bevoegde instanties in Rusland, Oekraïne, Moldavië en alle EU-lidstaten om blijk te geven van respect voor het beginsel van niet-discriminatie en toe te zien op de naleving van dit beginsel, en deze wetten en voorstellen in het licht van de internationale wetgeving inzake de mensenrechten alsook hun verbintenissen in dit kader te herroepen;

18.

doet een beroep op de Commissie, de Raad en de Dienst voor extern optreden om kennis te nemen van deze verboden en ze met name in de context van binnenlandse zaken, bilaterale dialoog en het Europees Nabuurschapsbeleid te veroordelen; doet voorts een beroep op de Raad van de Europese Unie en de Dienst voor extern optreden om deze kwestie in het kader van relevante internationale fora, zoals de Raad van Europa, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa en de Verenigde Naties, aan te kaarten;

19.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Europese Commissie, de Raad van de Europese Unie, de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter van de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten, de nationale regeringen en parlementen van Rusland en Oekraïne en de in deze resolutie genoemde Russische regionale parlementen en Moldavische gemeenteraden.

13.9.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 264/59

—

gezien de mededeling van de Commissie „Stappenplan voor efficiënt hulpbronnengebruik in Europa” (COM(2011)0571),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Efficiënt gebruik van hulpbronnen - Vlaggenschipinitiatief in het kader van de Europa 2020-strategie” (COM(2011)0021),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Europa 2020 – Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie met de titel „Meer voordelen door EU-milieumaatregelen: vertrouwen kweken door de kennis en de reactiecapaciteit te verbeteren” (COM(2012)0095),

—

gezien zijn resolutie van 13 september 2011 over een doeltreffende grondstoffenstrategie voor Europa (1),

—

gezien de conclusies van de Raad Milieu van 19 december 2011 over het stappenplan inzake efficiënt hulpbronnengebruik in Europa van de Commissie (18786/11), de conclusies van de Raad Concurrentievermogen van 29 september 2011 over een concurrerende Europese economie en de conclusies van de Raad Milieu van 20 december 2010 over duurzaam materiaalbeheer en duurzame productie en consumptie: een essentiële bijdrage op de weg naar een hulpbronnenefficiënt Europa,

—

gezien het rapport van het Europees Milieuagentschap „Het milieu in Europa – toestand en verkenning 2010” (SOER 2010),

—

gezien de aanstaande conferentie van de Verenigde Naties over duurzame ontwikkeling in Brazilië, 20-22 juni 2012,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Grondstoffen beschikbaar maken voor het toekomstige welzijn van Europa – Voorstel voor een Europees innovatiepartnerschap inzake grondstoffen” (COM(2012)0082),

—

gezien zijn resolutie van 19 januari 2012 over het voorkomen van voedselverspilling: strategieën voor een doelmatiger voedselvoorzieningsketen in, de EU (2),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid en de adviezen van de Commissie internationale handel, de Commissie industrie, onderzoek en energie, de Commissie regionale ontwikkeling en de Commissie visserij (A7-0161/2012),

A.

overwegende dat de huidige economische, financiële en milieucrisis toont dat Europa dringend nieuwe bronnen van duurzame economische groei nodig heeft;

B.

overwegende dat vooral mensen met lagere inkomens en in achtergestelde regio's hard worden getroffen door de gevolgen van de schaarste van de hulpbronnen en de prijsstijgingen; overwegende dat daarom een synergie tussen sociaal beleid en milieubeleid meer dan ooit noodzakelijk is;

C.

overwegende dat de overexploitatie van natuurlijke hulpbronnen en de daaruit voortvloeiende veranderingen in het landgebruik leiden tot aantasting van het milieu en vernietiging van het natuurlijke kapitaal van de aarde, onder meer door het verlies aan biodiversiteit;

D.

overwegende dat de uit intensief gebruik voortvloeiende grondstoffenschaarste, de prijsspeculatie op de grondstoffenmarkten en het dramatisch toegenomen mondiaal gebruik de prijzen van grondstoffen opdrijven, waarbij de reële grondstofprijzen sinds de eeuwwisseling met 147 % zijn toegenomen; overwegende dat het ernaar uitziet dat de EU voor moeilijke uitdagingen komt te staan als het gaat om het veiligstellen van de toegang tot, en de ononderbroken toevoer van essentiële hulpbronnen; overwegende dat de bedrijfssector en de politiek onderkennen dat een efficiënt gebruik van grondstoffen van essentieel belang is voor het aangaan van deze uitdagingen;

E.

overwegende dat het overschakelen van de economie op een hulpbronnenefficiënte koers die de planeet niet overbelast en rekening houdt met de bevolkingsaanwas en de aantallen mensen die in toekomstig geïndustrialiseerde landen leven, zal zorgen voor verbetering van het concurrentievermogen, nieuwe mogelijkheden voor groei en nieuwe banen dankzij verbeterde efficiëntie en dus kostenverlaging, commercialisering van innovaties en een beter beheer van hulpbronnen gedurende hun hele levenscyclus;

F.

overwegende dat recycling meer is dan verzameling van afval dat gerecycleerd kan worden en dat het daarom essentieel is dat bij toekomstige maatregelen rekening wordt gehouden met alle stappen in de waardeketen;

G.

overwegende dat een toekomstig, alomvattend hulpbronnenbeleid niet meer slechts een onderscheid moet maken tussen 'hernieuwbare en „niet-hernieuwbare” hulpbronnen, maar ook „duurzame” materialen erbij moet betrekken;

H.

overwegende dat EU-burgers volgens de Eurobarometer van maart 2011 zeer veel belang hechten aan hulpbronefficiëntie en duurzame productie en consumptie; overwegende dat duurzaamheid pas gerealiseerd kan worden met betrokkenheid van de burgers, via een verandering van mentaliteit en gewoonten in de samenleving ten aanzien van het gebruik van de hulpbronnen;

I.

overwegende dat het veiligstellen van de toegang tot en de ononderbroken toevoer van hulpbronnen een steeds grotere uitdaging wordt, vanwege het toenemende gebruik van hulpbronnen, water en land;

J.

overwegende dat een concurrentiekrachtige sector nieuwe investeringen voor een efficiëntere technologie mogelijk maakt;

1.

verzoekt de Commissie en de lidstaten gezamenlijke task forces op te richten voor de drie sleutelgebieden voedsel, huisvesting en mobiliteit, om zo spoedig mogelijk te komen tot Europese actieplannen voor hulpbronnenefficiëntie waarin duidelijke maatregelen voor een lager gebruik van hulpbronnen zijn opgenomen; is van oordeel dat de werkzaamheden van deze task forces een aanvulling moeten vormen op het werk van het EU-platform voor hulpbronnenefficiëntie, dat zij moeten worden samengesteld uit deskundigen van de Commissie, de lidstaten, het bedrijfsleven, het maatschappelijk middenveld en andere rechtstreeks betrokkenen en als rol het aanmoedigen van partnerschappen tussen de actoren in de waardeketen moeten hebben;

2.

roept de Commissie en de lidstaten op de belemmeringen voor de werking van een Europese markt voor gerecycleerde en hergebruikte materialen uit de weg te ruimen door de vraag naar, en beschikbaarheid van gerecycleerde materialen en bijproducten te stimuleren, onder meer door een spoedige verdere ontwikkeling van strenge einde-afvalfase-criteria, of van economische stimulansen, zoals invoering van verlaagde btw-tarieven voor secundaire materialen in gebieden waar de marktwerking faalt, dan wel maatregelen ter bevordering van het gebruik van innovatieve inzamelings- en scheidingstechnologieën, vóór 2013; benadrukt in dit verband dat het dringend noodzakelijk is alle bestaande afvalstoffenwetgeving volledig uit te voeren en de handhaving en monitoring te verscherpen;

3.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om onderzoek en technologische innovatie op te voeren om de overgang naar een hulpbronnenefficiënte economie te versnellen; onderstreept dat de „Innovatie-Unie”, waaronder Horizon 2020, het Europese innovatiepartnerschap voor grondstoffen, het actieplan Eco-Innovatie en de Kennisinnovatiecentra, een van de motoren voor een hulpbronnenefficiënt Europa is; vraagt de Commissie een gemakkelijk toegankelijke online databank voor optimale praktijken op het gebied van hulpbronnenefficiëntie op te zetten;

4.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om vóór 2013 duidelijke, robuuste en meetbare indicatoren voor economische activiteit overeen te komen die rekening houden met klimaatverandering, biodiversiteit en hulpbronnenefficiëntie vanuit een levenscyclusperspectief, bij voorbeeld in de vorm van een mand van vier indicatoren voor hulpbronnengebruik, namelijk de bodemvoetafdruk, de watervoetafdruk, de grondstoffenvoetafdruk en de koolstofvoetafdruk, en verzoekt haar deze indicatoren te gebruiken als basis voor wetgevingsinitiatieven en concrete reductiedoelstellingen; onderstreept dat dit proces transparant moet zijn en de voornaamste belanghebbenden bij de zaken moet betrekken;

5.

roept de Commissie op om voor te stellen de werkingssfeer van de richtlijn inzake ecologisch ontwerp uit te breiden tot niet-energiegerelateerde producten en te komen met aanvullende eco-ontwerpeisen voor de algehele hulpbronnenefficiëntie en de prestaties van producten, inclusief gerecycleerde inhoud, duurzaamheid, recyleerbaarheid, repareerbaarheid en herbruikbaarheid teneinde hun milieueffecten te verminderen en recyclagemarkten te stimuleren; wijst erop dat een dergelijk voorstel gebaseerd moet zijn op uitgebreide effectbeoordelingen en coherentie met andere regelgeving op dit gebied moet vertonen;

6.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan de agenda voor hulpbronnenefficiëntie zo uitgebreid mogelijk in al het andere beleid te integreren, waaronder de overkoepelende beleidsvormen voor economische governance zoals Europa 2020, en er op lokaal, regionaal, nationaal en EU-niveau uitvoering aan te geven;

7.

schaart zich achter het vlaggenschipinitiatief alsmede het stappenplan voor een hulpbronnenefficiënt Europa en de hierin vervatte 2050-visie, inclusief de mijlpalen; roept de Commissie op om spoedig alle wetgevende en andere initiatieven voor te stellen die noodzakelijk zijn om de mijlpalen te halen en om te verzekeren dat alle EU-beleid daarop coherent is afgestemd, alsook op het algemene streven van de EU om tegen 2050 een koolstofarme economie te creëren door onder meer de broeikasgasemissies te verlagen met 80-95 % ten opzichte van de niveaus van 1990; herinnert eraan dat het loskoppelen van economische groei van hulpbronnenconsumptie essentieel is om de concurrentiepositie van Europa te verbeteren en haar afhankelijkheid van hulpbronnen te verminderen; beveelt aan dat de Commissie ervoor zorgt dat er een stabiel wetgevingskader in stand wordt gehouden, zodat investeringen op lange termijn geen gevaar lopen;

8.

benadrukt dat een efficiënt gebruik van hulpbronnen belangrijk is om de doelstellingen van de Europa 2020-strategie te realiseren; is ervan overtuigd dat het Horizon 2020-kaderprogramma voor onderzoek en innovatie in dit opzicht een essentiële rol moet vervullen; nodigt de lidstaten uit nationale routekaarten voor een efficiënt hulpbronnengebruik aan te nemen met daarin specifiek op de betreffende lidstaat gerichte maatregelen en doelstellingen, overeenkomstig de doelstellingen van de Europese routekaart;

9.

verzoekt de Commissie vóór eind 2012 een voorstel te presenteren voor een nieuw beleidskader betreffende duurzaam verbruik en duurzame productie, waarmee een proces moet worden vastgesteld voor de benoeming van de prioritaire producten of diensten die het meest bijdragen aan de voornaamste sectoren van het wereldverbruik (water, land, grondstoffen en koolstof), in overeenstemming met de verbruiksindicatoren zoals omschreven in het stappenplan voor een efficiënt hulpbronnengebruik; dit voorstel dient vergezeld te gaan van wetgevingsvoorstellen voor het aanpakken van prioritaire producten en diensten met passende instrumenten, waaronder mechanismen voor de verbetering van de hulpbronnenefficiëntie van de toeleveringsketen en de mogelijkheid minimumvereisten of prestatienormen in te stellen via uitvoeringsmaatregelen;

10.

is van mening dat maatregelen voor een verbetering van de hulpbronnenefficiëntie niet uitsluitend beperkt kunnen blijven tot de publieke sector, en roept derhalve Commissie, lidstaten en bedrijven op om hun economische strategieën te baseren op een radicaal verbeterde hulpbronnenefficiëntie, wat zal leiden tot een ontkoppeling van economische groei en hulpbronnengebruik; gelooft ook dat het noodzakelijk is om aandacht te besteden aan zowel de efficiëntie als de effectiviteit van hulpbronnengebruik;

11.

onderstreept dat het absoluut noodzakelijk is nu actie te ondernemen om innovatie en investeringen in nieuwe technieken en bedrijfsmodellen, waaronder sectorale industriële strategieën en duurzame bedrijfsmodellen, zoals leaseverenigingen, te ondersteunen en om de stimulansen te creëren die de economie voordelen opleveren; benadrukt de sleutelrol van de private sector, inclusief het MKB, bij het zorgen voor groene economische groei;

12.

onderstreept dat Europa als recyclagemaatschappij zijn eigen afval op grote schaal moet hergebruiken en recycleren en zo efficiënt mogelijk secundaire grondstoffen moet produceren;

13.

vraagt om de ontwikkeling van een MKB-vriendelijke norm voor het gebruik van hulpbronnen gebaseerd op concepten als Global Compact;

14.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om de hulpbronnenefficiëntiedoelen volledig te integreren in het Europees semester inzake economische beleidscoördinatie; roept de lidstaten op deze prioriteit binnen de Europese Raad te bevestigen; verzoekt de Commissie meer details te geven over hoe de voortgang van de lidstaten naar een efficiënter gebruik van hulpbronnen concreet zal worden beoordeeld in het kader van het Europees-semesterproces;

15.

benadrukt dat het pioniersvoordeel bij een efficiënt gebruik van hulpbronnen tot groeiende markten kan leiden, des te meer daar de EU ruwweg een derde van de wereldmarkt voor milieutechnologieën bezit;

16.

herinnert eraan dat het verbruik van hulpbronnen met spoed moet worden verlaagd om naderende problemen als schaarste en stijgende prijzen van hulpbronnen te vermijden;

17.

merkt op dat marktprijzen de mate van schaarste van de hulpbronnen en de kosten van het productieproces volledig moeten weerspiegelen om de overgang naar een hulpbronnenefficiënte economie te kunnen verwezenlijken; benadrukt dat markten hulpbronnenefficiëntie stimuleren indien prijzen de werkelijke kosten van gebruikte hulpbronnen weerspiegelen; roept op tot de toepassing van de levenscyclusbenadering bij de berekening en de toerekening van externe milieukosten, overeenkomstig het beginsel dat de vervuiler betaalt;

18.

ondersteunt de in de routekaart vastgelegde toezegging van de Commissie om marktgebaseerde instrumenten te ontwikkelen teneinde negatieve externe effecten door te berekenen in de marktprijzen, zodat deze prijzen de werkelijke kosten van het gebruik van hulpbronnen en het effect ervan op het milieu weerspiegelen;

19.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om te werken aan prikkels die bedrijven en openbare organen stimuleren hun water-, bodem-, grondstoffen- en koolstofvoetafdruk te meten, te staven en voortdurend te verbeteren, en om maatregelen te ontwikkelen die het beginsel van producentverantwoordelijkheid uitbreiden en barrières voor hulpbronnenefficiëntie uit de weg ruimen;

20.

dringt er bij de lidstaten op aan meer het accent te gaan leggen op milieubelasting en benadrukt dat dit verlagingen mogelijk zal maken van andere belastingen zoals die op arbeid, het concurrentievermogen zal verhogen, een level playing field zal creëren en de weg voor technologische ontwikkeling zal vrijmaken; roept de Commissie en de lidstaten ertoe op de effecten van dit instrument te controleren en te vergelijken;

21.

verzoekt de Commissie met klem zich te verdiepen in de ontwikkeling van een hiërarchiemodel met het oog op de hoogste toegevoegde waarde van het gebruik van hulpbronnen zonder afbreuk te doen aan het milieu;

22.

verzoekt de Commissie en lidstaten dringend om onverwijld nog vóór 2014 concrete plannen aan te nemen voor het geleidelijk afschaffen vóór 2020 van alle subsidies die het milieu schaden, met inbegrip van subsidies die inefficiënt gebruik van hernieuwbare hulpbronnen aanmoedigen en via de Nationale hervormingsprogramma's verslag over de vooruitgang uit te brengen;

23.

dringt er bij de Commissie op aan de mogelijkheden te onderzoeken om in de gehele EU verregaande regelingen voor producentenverantwoordelijkheid in te voeren, teneinde de prestaties in alle lidstaten te bevorderen, ook in de lidstaten waar de hergebruik- en recyclingpercentages ver onder het EU-gemiddelde liggen;

24.

benadrukt dat burgers en maatschappelijke organisaties een beslissende rol spelen bij het veranderen van de economie; onderstreept dat er bewustmakingscampagnes en strategieën moeten worden ontwikkeld om het consumentengedrag te veranderen en om terugslageffecten te voorkomen;

25.

onderstreept dat een duurzame Europese toevoer van grondstoffen moet worden gewaarborgd om te kunnen voorzien in de behoeften van een groeiende recyclagesector, de open economie van Europa uit te breiden en banen te scheppen;

26.

verlangt strengere milieueisen voor overheidsopdrachten die betrekking hebben op producten met aanzienlijke milieueffecten en producten en diensten die het meest bijdragen aan het verbruik van de voornaamste mondiale hulpbronnen water, land, grondstoffen en koolstof, zoals bepaald in het stappenplan voor een efficiënt gebruik van hulpbronnen; verzoekt de Commissie dringend om te bepalen waar GPP (groene overheidsopdrachten) in verband kunnen worden gebracht met projecten die door de EU gefinancierd zijn; wenst dat voor het einde van dit jaar inspanningen worden verricht om te komen tot gezamenlijke aanbesteding en het opzetten van netwerken van ambtenaren die zich bezig houden met overheidsopdrachten en die invulling kunnen geven aan GPP, met dien verstande dat dit niet mag leiden tot een concurrentienadeel voor overheidsbedrijven;

27.

verzoekt de milieu-informatie uit te breiden tot conventionele massaconsumptieproducten; steunt nationale experimenten op het gebied van milieu-etikettering en spoort de Commissie aan te werken aan een Europese geharmoniseerde methode om de ecologische voetafdruk van producten te berekenen, met het oog op een scherpere voorlichting van de consument over producten die niet onder bestaande etikettering vallen, zoals het ecolabel, het energielabel, of het label van biologische landbouw;

28.

benadrukt het belang van een allesomvattend etiket waarop ook, maar niet alleen, het gebruik van hulpbronnen in de productinformatie vermeld staat; verzoekt de Commissie en de lidstaten de nodige maatregelen te nemen om de huidige verordening inzake etikettering te verbeteren door er labels in op te nemen waarmee de consument in één oogopslag goed geïnformeerde en duurzame keuzes kan maken;

29.

roept de lidstaten dringend op hun nationale afvalpreventie- en afvalbeheerstrategieën en -plannen af te stemmen op volledige implementatie van het EU-acquis inzake afval, inclusief de minimumdoelstellingen; herhaalt dat de doelstellingen voor de inzameling en het sorteren van afval verder moeten worden uitgewerkt en gericht moeten zijn op een zo groot en kwaliteitsvol mogelijk hergebruik van materialen in elke fase van het recyclageproces; benadrukt derhalve dat het bij EU-financiering van belang is prioriteit te verlenen aan activiteiten hoger in de afvalhiërarchie, zoals bepaald in de kaderrichtlijn betreffende afval (bijvoorbeeld prioriteit aan recyclinginstallaties boven afvalverwijdering); vraagt de Commissie de behoefte te beoordelen aan de verbetering en harmonisering van berekeningswijzen en statistische methoden om over een betrouwbare basis voor de bevordering van recyclage te beschikken;

30.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan de illegale overbrenging van afval, vooral van gevaarlijk afval, naar derde landen doeltreffender te bestrijden en met name de desbetreffende controlemechanismen te versterken; spoort in dit verband aan tot het invoeren van een „Europees extern afvalbeleid” waarmee ernaar wordt gestreefd de beste Europese afvalbehandelingsnormen ook buiten de Europese Unie te verspreiden;

31.

wijst erop dat meer dan 20 % van de levensmiddelen als afval wordt verwijderd en spoort de Commissie en de lidstaten aan tot concrete acties om voedselverspilling aanzienlijk te verminderen; wijst er bovendien op dat aldus niet alleen levensmiddelen worden verspild, maar ook hulpbronnen voor het bereiden van levensmiddelen en verpakkingen;

32.

doet een beroep op de Commissie en de lidstaten om meer de nadruk te leggen op voorlichting, educatie en het bewust maken van het publiek, vooral inzake het scheiden van afval, hergebruik en recyclage, ermee rekening houdend dat educatie een direct effect heeft op gewoonten die een efficiënt hulpbronnengebruik bevorderen;

33.

roept de Commissie op het afvalacquis te stroomlijnen, daarbij rekening houdend met de afvalhiërarchie en de noodzaak restafval tot bijna nul te reduceren; dringt er daarom bij de Commissie op aan dit verbod uit te breiden door uiterlijk vóór 2014 geleidelijk een algemeen verbod op het storten van afval op Europees niveau in te voeren en om vóór het einde van dit decennium geleidelijk een einde te maken aan de verbranding van recycleerbaar en composteerbaar afval; een en ander geflankeerd door passende overgangsmaatregelen, waaronder de verdere ontwikkeling van gemeenschappelijke normen, gebaseerd op de levenscyclusbenadering; verzoekt de Commissie om herziening van de recyclagedoelstellingen voor 2020 van de afvalkaderrichtlijn; is van oordeel dat ook het instrument van een stortplaatsbelasting - die reeds door een aantal lidstaten is ingevoerd - zou kunnen helpen om deze doelstelling te verwezenlijken;

34.

wijst erop dat bestaande stortplaatsen als grondstoffendepot kunnen worden gebruikt („urban mining”), maar dat hierover weinig onderzoeksresultaten beschikbaar zijn;

35.

dringt er bij de lidstaten op aan om via het Europees Comité voor Normalisatie (CEN) intensiever te werken aan richtsnoeren voor de ontwikkeling van normen met betrekking tot recycleerbare materialen;

36.

dringt er bij de Commissie op aan te waarborgen dat het beleid een trapsgewijze benutting (cascadering) van natuurlijke grondstoffen bevordert en prioriteit geeft aan hulpbronnenefficiënte producten met de hoogst mogelijke meerwaarde boven het opwekken van energie, waarbij met name rekening moet worden gehouden met de mogelijkheden om de uitstoot van broeikasgassen te beperken;

37.

dringt er bij de Commissie op aan ook een dergelijke trapsgewijze benadering te hanteren met betrekking tot het gebruik van biomassa, waarbij prioriteit wordt gegeven aan producten met de hoogst mogelijke meerwaarde en hulpbronnenefficiënte producten, zoals producten en industriële materialen op biologische basis, boven bio-energie;

38.

verzoekt de Commissie en de lidstaten een programma op te zetten om bewustzijn te creëren en bedrijven, met name MKB's, van richtsnoeren te voorzien;

39.

benadrukt dat een levenscyclusbenadering om zinvol te zijn moet worden gebaseerd op zo nauwkeurig mogelijke berekeningen; onderstreept in dit verband dat bij de tenuitvoerlegging van de brandstofkwaliteitsrichtlijn leveranciers een afzonderlijke standaardwaarde voor teerzand moeten hanteren;

40.

benadrukt het belang van onderzoek, ontwikkeling en innovatie om de overgang naar een hulpbronnenefficiënt Europa te versnellen; stelt vast dat meer innovatie vooral nodig is voor milieuvriendelijke grondstoffenexploratie en -winning, landbouw, chemie, behandeling en recyclage van afvalstoffen, watermanagement, mogelijkheden tot hergebruik, en de vervanging van materiaal met een milieu-impact, alsmede technologieën en ontwerpen gericht op lager grondstof- en energieverbruik, hernieuwbare energie en energieefficiëntie; wijst erop dat ook het toekennen van „tax credits” (korting op de te betalen belasting) voor activiteiten inzake innovatie, onderzoek en ontwikkeling een positieve weerslag zou hebben;

41.

herinnert eraan dat een efficiënt gebruik van hulpbronnen tot doel moet hebben de EU te helpen haar technische prestaties te verbeteren, zodat er in de gehele waardeketen (mijnbouw, verwerking, verfijning, recyclage) meer uit grondstoffen kan worden gehaald;

42.

verzoekt de Commissie te onderzoeken hoe het efficiënt gebruik van hulpbronnen in de Europese mijnbouw en verwerkende industrie kan worden bevorderd, ten einde het concurrentievermogen en de duurzaamheid te verbeteren door onder andere de promotie van nieuwe technologieën en de versterking van de productie van nevenproducten naast onedele metalen;

43.

dringt er bij de lidstaten op aan de oprichting van centra voor innovatietechnologieën te overwegen om de terugwinning, de recycling en het hergebruik van bruikbare bestanddelen van mijnbouwafval te bevorderen en om het eenvoudiger te maken de afvalproducten van mijnbouw, die op verschillende manieren worden opgeslagen, vervolgens te gebruiken in de bouw, en deze soorten afvalvoorraden op een milieuvriendelijke, veilige manier te behandelen;

44.

vestigt de aandacht op de behoefte aan productsubstitutie die het energie- en materiaalverslindende consumptiemodel verandert bij verwezenlijking van dezelfde gebruiksdoeleinden en tevens op de behoefte aan grondstoffen- of materiaalsubstitutie die gepaard gaat met een lager energieverbruik bij het productieproces;

45.

dringt bij de Commissie aan op onderzoek naar de gevolgen van een belasting op hulpbronnen en onbewerkte grondstoffen en met name naar eventuele neveneffecten zoals niet-duurzame vervanging, belastingontduiking of een verschuiving van economische activiteiten naar derde landen;

46.

benadrukt het belang van opleiding en vaardigheden; nodigt de Commissie en de lidstaten uit een directe dialoog aan te gaan met de sociale partners, de academische wereld en het bedrijfsleven; nodigt de Commissie en de lidstaten uit om, in samenwerking met het bedrijfsleven en de academische wereld, een efficiënt gebruik van hulpbronnen te ondersteunen via speciale universiteitsprogramma's en studiebeurzen; blijft in deze context uitwisselingsprogramma's op dit gebied ondersteunen, zoals het mineralen- en milieuprogramma van Erasmus Mundus;

47.

onderstreept de noodzaak tot investeringen in hergebruik van grondstoffen en zeldzame aardmetalen, aangezien mijnbouw, raffinage en hergebruik van zeldzame aardmetalen zonder passend beheer ingrijpende gevolgen hebben voor het milieu;

48.

benadrukt dat biodiversiteit essentieel is voor het menselijk leven en het welzijn van de samenlevingen, zowel direct als indirect via de ecosysteemdiensten die zij verleent; verwelkomt en steunt de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2020, met inbegrip van alle doelstellingen en maatregelen ervan; benadrukt het belang van het mainstreamen van bescherming van de biodiversiteit, ook in het kader van een hulpbronnenefficiënt Europa;

49.

is derhalve verheugd over het feit dat speciale maatregelen zijn opgesteld om invasieve soorten in te perken en dringt erop aan deze maatregelen onverwijld ten uitvoer te leggen;

50.

benadrukt het belang van water als natuurlijke hulpbron die van vitaal belang is voor zowel de mens als ecosystemen; wijst er nogmaals op dat de beschikbaarheid en kwaliteit van veilige watervoorraden onder toenemende druk staan als gevolg van ontbossing, verstedelijking, bevolkingsgroei, economische groei en klimaatverandering; benadrukt de noodzaak van een geïntegreerde benadering op meerdere niveaus ten aanzien van het beheer van onze watervoorraden en wijst met klem op de rol van lokale en regionale autoriteiten in het kader van het vlaggenschipinitiatief voor een hulpbronnenefficiënt Europa;

51.

dringt er bij de Commissie tevens op aan om tevens de kosten van de milieuschade ten gevolge van het landbouw- en visserijbeleid van de EU te becijferen en bekend te maken;

52.

roept de Commissie op om gebruik te maken van beste praktijken op het gebied van hulpbronnenefficiëntie teneinde passende criteria op te stellen en proefprojecten te starten met verschillende grondstoffen, bijvoorbeeld op het gebied van fosfor, om bijna 100 % hergebruik vóór 2020 te bereiken en hun gebruik en recyclage te optimaliseren; benadrukt dat dergelijke proefprojecten directe financiering van de Unie dienen te ontvangen;

53.

is van mening dat de Europese hulpbronnen op meer strategische en milieuvriendelijke wijze moeten worden beheerd; is van mening dat er meer inspanningen moeten worden geleverd om de bestaande hulpbronnen in de EU, met name mineralen, metalen en hout, alsmede energiebronnen, zoals fossiele brandstoffen, te beheren; benadrukt het potentieel van de EU om in haar eigen behoefte aan grondstoffen te voorzien, en vraagt dat de EU minder afhankelijk wordt van ingevoerde grondstoffen die met ecologisch niet-duurzame methodes worden geproduceerd;

54.

is van mening dat de industrieën van de EU-landen zich meer moeten baseren op het verbruik van de eigen grondstoffen; wijst erop dat het beheer van de eigen hulpbronnen roofbouw moet voorkomen;

55.

benadrukt het belang van duurzame landbouw, die leidt tot het verminderen van ingevoerd landgebruik en beperking van de koolstofvoetafdruk (carbon footprint) van Europa;

56.

gelooft dat de bewustwording onder consumenten een cruciale rol speelt bij de verbetering van hulpbronnenefficiëntie in de voedselconsumptie en ondersteunt initiatieven op lokaal, nationaal en EU-niveau om duurzamere voedselconsumptiepatronen te bevorderen;

57.

vestigt de aandacht op de rol van hernieuwbare natuurlijke hulpbronnen, zoals bossen, voor het efficiënte gebruik van de hulpbronnen; verzoekt de Commissie om het gebruik van hernieuwbare, biologische, recycleerbare en milieuvriendelijke grondstoffen en andere stoffen te stimuleren; wijst er met name op dat de aanwending van koolstofarme hernieuwbare grondstoffen, zoals hout, in de bouw tot een efficiënt gebruik van hulpbronnen leidt;

58.

benadrukt dat het noodzakelijk is de bossen in de EU beter te beschermen en de daarvoor beschikbare middelen om risico's te beperken beter aan te wenden, gelet op het belang van bosbestanden als natuurlijk kapitaal en de milieuvriendelijkheid van hout als grondstof; vraagt om financiële instrumenten voor de financiering van maatregelen ter preventie van bosbranden en parasieten; nodigt de Commissie uit samen met de houtindustrie de mogelijkheden te onderzoeken voor concrete acties gericht op duurzame exploitatie van bossen, onder andere door proefprojecten; moedigt aan tot een beter gebruik van de bestaande maatregelen op het gebied van bosbeheer in het kader van het verschillende EU-beleid, teneinde de economische waarde van bossen te vergroten en te zorgen voor een betere beschikbaarheid van hout als grondstof, bijvoorbeeld door middel van herbeplanting zoals opgenomen in de programma's voor plattelandsontwikkeling;

59.

benadrukt dat het verlies van nutriënten aan het milieu als gevolg van de landbouwproductie ernstige externe schade toebrengt aan ecosystemen, de volksgezondheid en het klimaat; dringt er bij de Commissie op aan moderne technieken voor nutriëntenbeheer te introduceren teneinde het verlies van nutriënten bij intensievere productie te beperken;

60.