20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/1

—

gezien de conclusies van het voorzitterschap na de Europese Raad van 8 en 9 maart 2007, in verband met de aanneming door de Europese Raad van een „actieplan van de Europese Raad (2007-2009)”, getiteld „Een energiebeleid voor Europa” (7224/1/07),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Mededeling inzake een Europees havenbeleid” (COM(2007)0616),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Naar een spoorwegnet met voorrang voor goederenverkeer” (COM(2007)0608),

—

gezien de mededeling van de Commissie, het „Actieplan Vrachtvervoerslogistiek” (COM(2007)0607),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „De EU-agenda op het gebied van goederenvervoer: versterking van de doeltreffendheid, integratie en duurzaamheid van het goederenvervoer in Europa” (COM(2007)0606),

—

gezien het Groenboek van de Commissie getiteld „Een nieuwe stedelijke mobiliteitscultuur” (COM(2007)0551),

—

gezien het Groenboek van de Commissie over marktconforme instrumenten voor milieu- en gerelateerde beleidsdoelstellingen (COM(2007)0140),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Een concurrerend regelgevingskader voor de automobielindustrie voor de 21e eeuw — Standpunt van de Commissie over het eindverslag van de CARS 21-groep op hoog niveau — Een bijdrage tot de strategie van de EU voor groei en werkgelegenheid” (COM(2007)0022),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Resultaten van de herziening van de communautaire strategie om de CO2-uitstoot door personenauto's en lichte bedrijfsvoertuigen te verminderen” (COM(2007)0019),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „De wereldwijde klimaatverandering beperken tot 2 graden Celsius — Het beleid tot 2020 en daarna” (COM(2007)0002),

—

gezien met de mededeling van de Commissie getiteld „Een energiebeleid voor Europa” (COM(2007)0001),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „routekaart voor hernieuwbare energie — Hernieuwbare energiebronnen in de 21ste eeuw: een duurzame toekomst opbouwen” (COM(2006)0848),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Voortgangsverslag inzake biobrandstoffen: Verslag over de vooruitgang die in de lidstaten van de Europese Unie met het gebruik van biobrandstoffen en andere hernieuwbare brandstoffen is geboekt” (COM(2006)0845),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Actieplan voor energie-efficiëntie — Het potentieel realiseren” (COM(2006)0545),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Europa duurzaam in beweging — Duurzame mobiliteit voor ons continent — Tussentijdse evaluatie van het Witboek over Vervoer 2001 van de Europese Commissie” (COM(2006)0314),

—

gezien zijn resolutie van 24 oktober 2007 over de communautaire strategie om de CO2-uitstoot van personenauto's en lichte bedrijfsvoertuigen te verminderen (1),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 5 september 2007 over goederenlogistiek in Europa — sleutel tot duurzame mobiliteit (2),

—

gezien zijn resolutie van 12 juli 2007 over „Europa duurzaam in beweging: duurzame mobiliteit voor ons continent” (3),

—

gezien zijn standpunt in eerste lezing van 5 september 2006 over het voorstel voor een richtlijn van de Raad over belasting op personenwagens (4),

—

gelet op Richtlijn 1999/62/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 1999 betreffende het in rekening brengen van het gebruik van bepaalde infrastructuurvoorzieningen aan zware vrachtvoertuigen (5) (Eurovignet-richtlijn),

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie vervoer en toerisme en de adviezen van de Commissie industrie, onderzoek en energie en de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (A6-0014/2008),

A.

overwegende dat duurzame ontwikkeling — een grensoverschrijdende doelstelling van de EU — voortdurende verbetering moet brengen in de levenskwaliteit en in het welzijn van onze planeet voor de generaties nu en in de toekomst,

B.

overwegende dat ongeveer een derde van het totale energieverbruik in de EU 25 verband houdt met de transportsector, uitgezonderd de scheepvaart en pijpleidingen, en dat het wegvervoer, dat goed is voor 83 %, de vervoersmethode is die de grootste energievolumes verbruikt,

C.

overwegende dat de transportsector goed is voor 70 % van de vraag naar olie in de EU 25; overwegende dat de sector voor 97 % van zijn energietoevoer afhangt van fossiele brandstoffen, voor slechts 2 % van elektriciteit (die grotendeels nucleair wordt gegenereerd), en voor slechts 1 % van biobrandstoffen,

D.

overwegende dat de energie-efficiëntie van de verschillende transportmethodes aanzienlijk is verbeterd in de voorbije jaren en de corresponderende CO2-emissies per kilometer op die manier aanzienlijk verminderd zijn kunnen worden, maar dat tegenover deze verbeteringen de gevolgen van de steeds groeiende vraag in de transportsector staan,

E.

overwegende dat de emissies in de gehele transportsector derhalve blijven stijgen: alleen al in 2005 was de transportsector verantwoordelijk voor 24,1 % van alle broeikasgasemissies (CO2, CH4, N2O) in de EU 27 en volgens voorspellingen van de Commissie zal de vraag naar energie vanaf nu tot in 2030 met minstens 30 % stijgen,

F.

overwegende dat de schadelijke emissies afkomstig van het wegvervoer verminderd zijn dankzij technologische innovaties en de uitgebreide inspanningen van de motorindustrie; overwegende dat dit resultaat met name werd bereikt dankzij de invoering van katalysators, roetfilters en andere technologieën die in de loop van de voorbije 15 jaar hebben bijgedragen tot een vermindering met 30 % tot 40 % van de uitstoot van NOx en vervuilende deeltjes; overwegende dat, ondanks deze verbeteringen, de doelstellingen rond de vermindering van de CO2-uitstoot voortvloeiend uit het vrijwillige akkoord van de motorfabrikanten slechts gedeeltelijk werden gehaald,

G.

overwegende dat 40 % van de CO2-uitstoot afkomstig is van het stedelijk vervoer en 70 % van andere vervuilende uitstoot van voertuigen en overwegende dat verkeersopstoppingen, vooral in de grote steden, een kostprijs van ongeveer 1 % van het BBP met zich meebrengen voor de EU,

H.

overwegende dat 70 % van de prioritaire trans-Europese vervoersprojecten die in 2004 zijn goedgekeurd, betrekking hebben op spoorweg- en scheepsvervoer, die beide worden aangemerkt als minder vervuilende vervoerswijzen,

I.

overwegende dat de EU zich er in de bovengenoemde Conclusies van het Voorzitterschap van de Europese Raad krachtig en unilateraal toe verbonden heeft de uitstoot van broeikasgassen met minstens 20 % te verminderen, ten opzichte van de niveaus van 1990,

1.

is ervan overtuigd dat mobiliteit één van de belangrijkste verwezenlijkingen en uitdagingen van de 20ste eeuw is en dat met duurzaam vervoer een redelijk evenwicht moet worden gevonden tussen verschillende en vaak botsende belangen bij het streven om mobiliteit, een basisrecht voor alle burgers, te verenigen met de betekenis van de transportsector in economisch opzicht en in werkgelegenheidstermen, de verantwoordelijkheid voor het lokale en mondiale milieu en het recht van burgers op veiligheid, levenskwaliteit en gezondheid;

2.

benadrukt dat ook de transportsector moet voldoen aan de EU-doelstelling om het aardolieverbruik en de uitstoot van broeikasgassen tegen 2020 met ten minste 20 % te beperken ten opzichte van het niveau van 1990;

3.

wijst op het belang van de transportsector voor werkgelegenheid, groei en innovatie en beschouwt veilige en betaalbare gegarandeerde mobiliteit als een sine qua non van onze levensstijl; gelooft daarom — in verband met de prioriteit die vanuit milieuoverwegingen zou moeten worden gegeven aan de eisen van duurzame mobiliteit — dat burgers wellicht hun steun zullen geven aan maatregelen die hun mobiliteit op lange termijn verzekeren (6);

4.

is van mening dat het, om te komen tot duurzaam transport in Europa op energie- en milieuvlak, noodzakelijk is een aantal elkaar ondersteunende en corrigerende beleidslijnen te combineren, waarmee ervoor wordt gezorgd dat steeds meer belanghebbenden die de transportsector, het bestuur en de burger vertegenwoordigen bij de zaken worden betrokken; is ervan overtuigd dat enkel door het juiste geheel van maatregelen door te voeren, zowel de nadelige gevolgen van individuele acties verzacht kunnen worden als burgers kunnen worden overtuigd deze acties te aanvaarden;

5.

vindt dat dit soort beleidscombinatie in het bijzonder rekening moet houden met het volgende:

6.

wijst er opnieuw op dat de EU en de lidstaten hun inspanningen moeten concentreren op de sleutelelementen van het systeem, met name:

7.

benadrukt het belang van het Transportprotocol bij het Alpenverdrag dat in december 2006 door de Raad is ondertekend; beklemtoont dat de Commissie als gevolg van de ratificatie van het protocol onmiddellijk concrete maatregelen moet doorvoeren ter bevordering van duurzaam vervoer in kwetsbare bergregio's en dichtbevolkte gebieden;

8.

blijft erbij dat marktgebaseerde instrumenten eveneens moeten worden aangewend om voertuigen met laag brandstofverbruik en lage uitstoot te promoten, bijvoorbeeld gebruikmakend van belastingsvrijstellingen, hervorming van de belastingen op motorvoertuigen zodat rekening wordt gehouden met vervuilende uitstoot en efficiëntie van brandstofverbruik, stimuli om sterk vervuilende voertuigen te vermijden en nieuwe auto's te kopen met een geringe uitstoot; vindt dit belangrijke maatregelen die de fabrikanten van motoren ook zouden helpen de kostprijs van de binnen het nieuwe wetgevend kader opgelegde verplichtingen te compenseren;

9.

dringt er daarom bij de Raad en bij de lidstaten op aan de vastberadenheid die werd getoond tijdens de vergadering van de Europese Raad van 8 en 9 maart 2007, ook nu aan de dag te leggen door:

10.

bekrachtigt de vraag die door de Commissie werd gesteld in het bovenvermelde Groenboek over marktconforme instrumenten voor milieu- en gerelateerde beleidsdoelstellingen, inzake de optie om een coördinatieprocedure te gebruiken en ervaring en goede praktijken uit te wisselen om zo, terwijl er wordt gezorgd voor een actiever toezicht, nationale hervormingen van transportbelastingssystemen en milieubelasting te promoten; roept de Commissie op stappen te ondernemen om dat doel te verwezenlijken;

11.

roept de Raad en de lidstaten op meer te investeren in infrastructuur en intelligente transportsystemen (ITS), meer bepaald teneinde

12.

dringt er bij de Commissie op aan uiterlijk juni 2008 een begrijpelijk en transparant algemeen toepasselijk model in te dienen voor de beoordeling van de externe kosten van alle transportmiddelen, waarop de toekomstige berekening van de te betalen kosten voor het gebruik van infrastructuur kan worden gebaseerd; merkt op dat dit model conform de Eurovignet-richtlijn vergezeld dient te gaan van een analyse van de gevolgen van de doorberekening van externe kosten voor alle soorten van vervoer en een strategie voor een stapsgewijze invoering van het model voor alle soorten van vervoer; verwacht van de Commissie om naast bovenstaand initiatief met wetgevingsvoorstellen te komen, te beginnen met de herziening van de Eurovignet-richtlijn;

13.

is ervan overtuigd dat het probleem van verkeersopstopping in de steden, die verantwoordelijk is voor 40 % van de CO2-uitstoot en voor 70 % van andere vervuilende uitstoot van voertuigen ambitieuzer moet worden aangepakt, zonder daarbij het subsidiariteitsbeginsel aan te tasten, en wel door toepassing van een samenwerkings- en coördinatiestrategie voor heel Europa;

14.

roept de Commissie en de lidstaten op te onderzoeken hoe de vervoersinfrastructuur en de daarvoor geldende tarieven de stedelijke ontwikkeling en de toekomstige vraag naar vervoersdiensten beïnvloeden;

15.

is van mening dat een effectief stedelijk mobiliteitsbeleid rekening moet houden met zowel personen- als vrachtvervoer en derhalve gebaseerd moet zijn op een zo goed mogelijk geïntegreerde benadering, waarbij voor elk probleem de beste oplossingen worden samengebracht; gelooft sterk dat stedelijke regio's economisch een sterk potentieel hebben om beleid te vormen dat tot het kiezen van andere vervoerswijzen moet leiden ten faveure van het openbaar vervoer, wandelen en fietsen, en om een nieuwe benadering van stedelijke logistiek te ontwikkelen; vindt het daarom noodzakelijk zich te concentreren op technologische innovatie (breder gebruik van ITS), betere exploitatie van bestaande infrastructuur, vooral door middel van maatregelen rond vraagbeheersing (congestieheffing en heffing op het gebruik van wegen), en innovatieve oplossingen voor de optimale integratie van stedelijke vrachtsnormen en, tot slot, nieuwe manieren om het gebruik van de eigen auto te optimaliseren, zoals auto-delen, carpooling en thuiswerkregelingen;

16.

wijst op het belang van lichte maatregelen om de doelstelling van duurzamer transport te bereiken en vindt het belangrijk dat burgers goed geïnformeerd beslissingen kunnen nemen over transportmiddelen en rijgedrag; roept op tot betere consumenteninformatie en tot meer actieve educatieve en promotiecampagnes ter ondersteuning van duurzamere vervoersmiddelen of -modellen;

17.

is van oordeel dat spoorwegvervoer — een wijze van vervoer met een relatief laag energieverbruik en een relatief lage CO2-uitstoot — een groot ongebruikt potentieel biedt, niet alleen op het gebied van de goederenvervoerslogistiek, maar ook wat het passagiersvervoer over korte en middellange trajecten betreft;

18.

roept de Commissie, de lidstaten en de spoorwegsector op om:

19.

vindt dat, hoewel luchtvaartmaatschappijen hun brandstofverbruik in de afgelopen 10 jaar met 1 % tot 2 % per passagier per kilometer hebben verminderd en hoewel de geluidsemissies aanzienlijk zijn verminderd, de totale milieugevolgen van de burgerluchtvaart zijn toegenomen ten gevolge van de aanzienlijke expansie van het verkeer; roept er daarom toe op om:

20.

merkt op dat de werkelijke kosten van het luchtvervoer en de transparantie van de vliegtarieven in het belang van de passagier en voor een eerlijke concurrentie binnen de luchtvaartsector zeer belangrijk zijn, en ondersteunt derhalve de Commissie in haar verdere initiatieven in dit opzicht; doet bovendien een beroep op de Commissie om een kerosinebelasting en BTW op tickets voor vluchten binnen Europa voor te stellen;

21.

constateert dat de uitstoot van de scheepvaart voortdurend toeneemt en beveelt in het bijzonder aan:

22.

roept de Commissie en de lidstaten op te investeren in de modernisering van de havenfaciliteiten voor zowel de Europese zee- als binnenhavens teneinde zo een snelle transfer van goederen en passagiers van het ene vervoerssysteem naar het andere mogelijk te maken, hetgeen zorgt voor een reductie van het energieverbruik op vervoersgebied;

23.

vindt het van essentieel belang de logistiek, laadfactoren in het vrachtvervoer en intermodaal transport te verbeteren; is er daarom voorstander van de interne markt wat vervoer betreft te vervolledigen en dringt er bij de Commissie op aan haar bovenvermelde actieplan voor vrachtvervoerslogistiek in Europa zo snel mogelijk verder uit te bouwen, met bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van het concept van „groene corridors”;

24.

roept de Commissie en de lidstaten op meer te investeren in onderzoek op het gebied van vervoer, opdat technologieën kunnen worden ontwikkeld die voor efficiënter energiegebruik en een geringere CO2-uitstoot zorgen; wenst dat de Commissie bij de in 2009 plaatsvindende herziening van het meerjarige financiële kader de totale financiële steun aan onderzoek en ontwikkeling op het gebied van milieu, energie en vervoer aanzienlijk verhoogt;

25.

steunt de Commissie in haar initiatieven om een effectievere koppeling tussen duurzaam vervoer en toerisme tot stand te brengen, zoals het gebruik van milieuvriendelijker vervoerswijzen, bijvoorbeeld door het combineren van het gebruik van het openbaar vervoer met fietsen;

26.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/6

—

gelet op artikel 116 van zijn Reglement,

A.

overwegende dat het van belang is een doeltreffend alarmsysteem in te stellen om de bevolking vroegtijdig te waarschuwen als er een grote ramp dreigt en als een ramp zich voordoet, teneinde het leed en het verlies aan mensenlevens te beperken,

B.

overwegende dat het Parlement al herhaaldelijk om de invoering van vroegtijdige waarschuwings- en alarmsystemen heeft gevraagd en dat vele bestaande en in de maak zijnde wetgevingsteksten hierin voorzien,

C.

overwegende dat bij deze alarmsystemen de autoriteiten worden gewaarschuwd door middel van regionale netwerken voor risicopreventie (natuurlijke, technologische, sociale) en de bevolking wordt gealarmeerd door middel van telecommunicatienetwerken (radio, televisie, sirenes, mobiele telefoons, enz.),

D.

overwegende dat de EU nog steeds niet beschikt over een algemeen, meertalig, vereenvoudigd en doeltreffend systeem om de bevolking te waarschuwen voor een dreigende of zich voordoende ramp en overwegende dat de invoering van een dergelijk systeem rechtstreekse repercussies heeft voor allerlei aspecten van het EU-beleid zoals telecommunicatie, milieu, gezondheid, interne veiligheid en civiele bescherming, maar ook voor andere beleidssectoren, zoals vervoer, energie en toerisme, gevolgen heeft

E.

overwegende dat de EU een dergelijk systeem dient in te voeren, in combinatie met passende informatie- en opleidingscampagnes, om levensreddend gedrag bij bedreigde personen te bevorderen,

1.

roept de lidstaten en de Commissie op om de nodige procedures op gang te brengen en de nodige middelen ter beschikking te stellen om in heel de EU een doeltreffend vroegtijdig alarmsysteem tot stand te brengen voor het waarschuwen van de bevolking in geval van een dreigende grote ramp of als een dergelijke ramp zich voordoet;

2.

verzoekt de Commissie hiervoor de nodige wetgevingsvoorstellen in te dienen rekening houdend met alle risico's die kunnen optreden en met elk beleid dat hierbij een raakvlak heeft;

3.

verzoekt zijn Voorzitter deze verklaring, met de namen van de ondertekenaars, te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/9

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 20 november 2007 met als titel „Voorbereiding van de” gezondheidcontrole „van de GLB-hervorming” (COM(2007)0722),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1782/2003 (1) van de Raad van 29 september 2003 tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor regelingen inzake rechtstreekse steunverlening in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot vaststelling van bepaalde steunregelingen voor landbouwers,

—

onder verwijzing naar zijn standpunt van 11 december 2007 over het voorstel voor een verordening van de Raad houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 1782/2003 en van Verordening (EG) nr. 1698/2005 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 25 oktober 2007 inzake de stijging van de prijzen voor voeder- en levensmiddelen (3),

—

onder verwijzing naar zijn standpunt van 26 september 2007 over het voorstel voor een verordening van de Raad houdende afwijking van Verordening (EG) nr. 1782/2003 wat betreft de braaklegging voor 2008 (4),

—

onder verwijzing naar zijn standpunt van 14 februari 2007 over het voorstel voor een verordening van de Raad houdende voorschriften voor een vrijwillige modulatie van de rechtstreekse betalingen waarin Verordening (EG) nr. 1782/2003 voorziet, en houdende wijziging van Verordening (EG) nr. 1290/2005 (5),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 8 juni 2005 over beleidsuitdagingen en begrotingsmiddelen in de uitgebreide Unie 2007-2013 (6),

—

gezien het Interinstitutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie van 17 mei 2006 betreffende de begrotingsdiscipline en een goed financieel beheer (7), en met name bijlagen I en III en verklaringen 3 en 9,

—

gezien de Akte betreffende de toetredingsvoorwaarden voor de Tsjechische Republiek, de Republiek Estland, de Republiek Cyprus, de Republiek Letland, de Republiek Litouwen, de Republiek Hongarije, de Republiek Malta, de Republiek Polen, de Republiek Slovenië en de Slowaakse Republiek en de aanpassingen van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrond (8),

—

gezien het Besluit van de Raad van 22 maart 2004 houdende aanpassing van de Akte betreffende de toetredingsvoorwaarden voor de Tsjechische Republiek, de Republiek Estland, de Republiek Cyprus, de Republiek Letland, de Republiek Litouwen, de Republiek Hongarije, de Republiek Malta, de Republiek Polen, de Republiek Slovenië en de Slowaakse Republiek en de aanpassingen van de Verdragen waarop de Europese Unie is gegrond, in verband met de hervorming van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (9),

—

gezien het door de Europese Raad aan de Commissie verleende mandaat voor de onderhandelingen inzake landbouw, in de conclusies van de Europese Raad ter voorbereiding van de derde WTO-conferentie van minsters van 26 oktober 1999,

—

gelet op artikel 33, lid 2, van het EG-Verdrag, dat ongewijzigd in het Verdrag van Lissabon is overgenomen,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling en het advies van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (A6-0047/2008),

A.

overwegende dat de landbouw samen met de daarmee samenhangende productie van levensmiddelen nog steeds een van de grootste sectoren in de economie van de EU vormt en van beslissende betekenis is voor de continuïteit van de voedselvoorziening en ook een steeds grotere bijdrage levert aan het beleid inzake continuïteit van de energievoorziening,

B.

overwegende dat een gemeenschappelijk landbouwbeleid van de EU (GLB), gebaseerd op een economisch, ecologisch en sociaal Europees landbouwmodel, dat duurzaamheid en de voedselbevoorradingszekerheid garandeert, ook in de toekomst nodig is, maar dat de ingeslagen weg van succesvolle hervormingen moet worden voortgezet, met inbegrip van een verdere versterking van de plattelandsontwikkeling,

C.

overwegende dat het GLB er in de toekomst op gericht moet zijn om een einde te maken aan de barrières waarmee de jongeren vandaag de dag worden geconfronteerd wanneer ze in de landbouw aan de slag willen gaan, door van de opvolging van de generaties een van haar prioriteiten te maken,

D.

overwegende dat het verminderen van de bureaucratische rompslomp in de landbouwsector dankzij transparantere, eenvoudigere en minder omslachtige voorschriften niet alleen tot lagere kosten voor landbouwbedrijven en producenten zal leiden, maar ook de administratieve last zal verlichten,

E.

overwegende dat het GLB moet evolueren om het hoofd te kunnen bieden aan de grote verschillen in de agrarische en regionale structuur en tegelijkertijd antwoorden moet zien te vinden op nieuwe uitdagingen, zoals klimaatverandering, bodem- en waterbescherming, een grotere opening in de richting van de wereldmarkt en levering van biomassa, grondstoffen en hernieuwbare energie; verder overwegende dat het daartoe over voldoende middelen moet kunnen beschikken en niet mag raken aan de oorspronkelijke doelstellingen van het GLB, die onlangs in het Verdrag van Lissabon zijn overgenomen en kunnen worden samengevat als de productie van gezonde en betaalbare levensmiddelen van hoge kwaliteit, die de voedselvoorziening van alle Europeanen aan redelijke prijzen waarborgen en ervoor zorgen dat het inkomensniveau van de landbouwers gehandhaafd blijft,

F.

overwegende dat bij alle toekomstige wijzigingen in het GLB rekening gehouden dient te worden met de specifieke situatie in de ontwikkelingslanden, met name de minst ontwikkelde landen, en voorkomen moet worden dat de productie en het op de markt brengen van landbouwproducten in die landen in gevaar komen,

G.

overwegende dat het systeem van rechtstreekse betalingen sinds 1992 driemaal, en alle belangrijke marktordeningen, met uitzondering van de zuivelsector, sinds 2004, grondig en met succes zijn hervormd,

H.

overwegende dat alle ontwikkelde landen een landbouwbeleid hebben en dat nieuwe ontwikkelingen, zoals de groeiende wereldbevolking, de klimaatverandering, de toenemende vraag naar energie, vermindering van de prijssteun en een grotere opening in de richting van de wereldmarkt enerzijds tot hogere marktprijzen van landbouwproducten in de EU leiden en anderzijds tot duidelijk grotere schommelingen bij opbrengsten en een sterkere prijsvolatiliteit, waardoor het in stand houden van het gemeenschappelijk landbouwbeleid noodzakelijker is dan ooit,

I.

overwegende dat het veiligstellen van de voedselvoorziening (zowel kwantitatief als kwalitatief) ook in de toekomst een van de voornaamste doelstellingen van het GLB zal blijven, naast het behoud van de ecosystemen, die van wezenlijk belang zijn voor een gezonde en duurzame productie, en de optimalisatie van het bodemgebruik in de gehele Unie,

J.

overwegende dat de Europese Unie aanzienlijke inspanningen heeft geleverd om het aandeel van de landbouwuitgaven in de totale begroting te doen dalen, van bijna 80 % in de jaren zeventig tot 33 % aan het einde van de huidige financiële vooruitzichten, terwijl ten gevolge van de toetreding van de nieuwe lidstaten het landbouwareaal in vergelijking met 2003 met 37 % is toegenomen,

K.

overwegende dat de staatshoofden en regeringsleiders op de Top van Berlijn toezeggingen hebben gedaan over de garantie van de totale uitgaven voor de eerste pijler van het GLB tot 2013,

L.

overwegende dat de toetredingsakte van 2004 voorziet in uitzonderingen op de toepassing van bepaalde regels van het GLB voor de nieuwe lidstaten, als compensatie voor de lagere rechtstreekse betalingen die zij ontvangen,

M.

overwegende dat er in bepaalde regio's geen alternatief bestaat voor bepaalde traditionele vormen van landbouwproductie, die voor deze regio's vaak een essentiële landbouwactiviteit zijn en bijgevolg om dringende redenen van milieu- en het regionaal beleid absoluut behouden en ondersteund moeten worden, zodat ook het sociaaleconomische bestel overeind blijft; in het bijzonder verwijzend naar de rol van het GLB in de zogenaamde convergentieregio's, waar de landbouw en de veehouderij traditioneel erg belangrijk zijn als instrumenten om de economische ontwikkeling te stimuleren en banen te creëren,

N.

overwegende dat de landbouwers in de EU recht hebben op stabiliteit, zodat hun verwachtingen niet worden geschonden en hun investeringen niet tevergeefs zijn, en dat de regulerende systemen in bepaalde sectoren voorspellingen op middellange en lange termijn mogelijk moeten maken,

O.

overwegende dat de EU-wetgever discriminatie van de EU-landbouwers en veehouders binnen de Europese Unie zelf evenals ten opzichte van de concurrentie uit derde landen moet voorkomen, of door adequate instrumenten gelijke kansen voor de EU-landbouwers en veehouders tot stand moet brengen (gelijke mededingingsvoorwaarden); verder overwegende dat er nauwlettender op zou moeten worden toegezien dat onder meer de kwaliteits-, gezondheids-, milieu- en dierenbeschermingsnormen, die bindend zijn voor landbouwers uit de Europese Unie, ook worden gerespecteerd door personen die landbouwproducten naar de Europese Unie uitvoeren,

P.

overwegende dat de doelstellingen van het GLB in artikel 33 van het EG-Verdrag worden geformuleerd en erop wijzend dat, op voorwaarde dat het Verdrag van Lissabon volledig is geratificeerd, voor alle essentiële juridische en budgettaire beslissingen met betrekking tot het GLB de instemming van het Parlement nodig is,

Q.

overwegende dat het waarborgen van een continue voedselvoorziening voor de EU-burgers een prioriteit is en dat dit het best kan worden bereikt door het ondersteunen van de voedselproductie in de EU in combinatie met invoer in het kader van de WTO-regels; zo'n continue voedselvoorziening is ook afhankelijk van de bijdrage van de EU aan de opbouw van mondiale voorraden (die momenteel dramatisch klein zijn), zodat de EU niet alleen zichzelf kan wapenen tegen tekorten, maar ook haar verantwoordelijkheid kan nemen voor de continue voedselvoorziening op mondiaal vlak,

R.

overwegende dat er een diepgaandere analyse moet worden gemaakt van de ontwikkeling van de markten en de gevolgen daarvan voor de interne markt, daarbij rekening houdend op internationaal niveau met het prijsniveau en de productie van grondstoffen,

1.

houdt vast aan de verdediging van het concept van een duurzame, competitieve en multifunctionele landbouw, die het specifieke karakter van elke sector en van elk productiegebied in stand houdt en die als voornaamste doelstelling heeft de voedselvoorziening van de bevolking met voldoende, gezonde en veilige levensmiddelen die betaalbaar zijn voor de consumenten;

2.

is van mening dat de GLB-hervorming van 2003 op essentiële punten een groot succes is geweest, omdat hierdoor de transparantie en efficiency van het GLB en de eigen verantwoordelijkheid en marktoriëntatie van de landbouwers duidelijk is toegenomen, en is van mening dat dit proces moet worden voortgezet, vooropgesteld dat de toezegging van de staatshoofden en regeringsleiders van december 2002 om de landbouwmiddelen van de eerste pijler tot 2013 onaangeroerd te laten, wordt gerespecteerd; wijst erop dat daarentegen het beheer van het GLB en de talrijke EU-richtlijnen en -verordeningen die op de landbouwers van toepassing zijn duidelijk verder moeten worden vereenvoudigd om hen te ontlasten, zonder dat deze vereenvoudiging een renationalisatie van het GLB of een verdere inkrimping van de steun voor de landbouwers in de EU tot gevolg heeft;

3.

is van mening dat het ontbreken van elke vorm van regelgeving binnen de GMO's politiek gezien niet wenselijk is aangezien, zoals de huidige stand van zaken aantoont, de Europese en mondiale voorraden zich momenteel op een dramatisch laag niveau bevinden, hetgeen een negatieve weerslag heeft op de koopkracht van de consumenten en het inkomen van de landbouwers, en tegelijkertijd de speculatie in de hand werkt; wijst er voorts op dat er behoefte bestaat aan instrumenten om een eventuele conjunctuurverandering te voorkomen of om voorbereid te zijn op het risico op rampen voor de volksgezondheid of natuurrampen, die zich door de ontregeling van het klimaat steeds vaker voordoen;

4.

neemt daarom met voldoening kennis van de technische aanpassingen die voortvloeien uit de reeds aangehaalde mededeling van de Commissie die moeten garanderen dat de hervorming van 2003 functioneert, en verzoekt de Commissie om het economische basisprincipe van stabiliteit binnen het GLB veilig te stellen;

5.

verzoekt de Commissie om, met het oog op toekomstige hervormingen, een kosten-batenanalyse van het GLB te laten uitvoeren aangaande de continuïteit van de voedselvoorziening, de zelfvoorziening en het behoud van de plattelandsbevolking; verzoekt de Commissie te evalueren welke meerkosten de prijsstijging van de levensmiddelen ten gevolge van de toenemende vraag op de wereldmarkt voor de consument met zich mee zou kunnen brengen, ten opzichte van de huidige kostprijs van het landbouwbeleid voor de burger;

6.

is van mening dat de Europese Unie, wat de WTO-onderhandelingen betreft, voor de uitdaging staat om alle toekomstige beperkingen het hoofd te bieden, teneinde haar eigen welvaart maximaal te ontwikkelen; benadrukt dat het de taak van de Europese Unie is om zo goed mogelijk gebruik te maken van de flexibiliteit waarover ze beschikt, bijvoorbeeld in het geval van „gevoelige producten”; wijst er evenwel op dat er in het kader van de WTO pas een landbouwovereenkomst kan worden gesloten nadat er een akkoord wordt bereikt over de intellectuele eigendom die van toepassing is op geografische aanduidingen en de erkenning van niet-commerciële overwegingen als criteria voor het invoerbeleid;

7.

verzoekt de Commissie om in het kader van de lopende WTO-onderhandelingen oog te hebben voor de specifieke kenmerken van de landbouwproductie als een sector die levensmiddelen produceert en bijdraagt aan territoriaal evenwicht, instandhouding van het milieu en de voorziening van de markt met voldoende, kwalitatief hoogwaardige levensmiddelen;

8.

is evenwel van oordeel dat de Europese Unie ook in de toekomst over voldoende instrumenten moet beschikken om voorzorgsmaatregelen tegen crises op de markten en in de voorziening in de landbouwsector en de gezondheidscentra te kunnen nemen;

9.

wijst op de noodzaak om de productie-, milieu- en plattelandsgebonden functie van de landbouw daadwerkelijk en met de gepaste — financiële en andere — middelen te erkennen;

10.

steunt principieel de integratie van algemene doelstellingen in het GLB, met name voedselbevoorradingszekerheid, territoriale coherentie, bescherming van consumenten, het milieu, het klimaat, dieren, hernieuwbare energiebronnen en biodiversiteit; wijst er echter op dat dit in het kader van een duurzame ontwikkeling moet gebeuren, waarbij niet alleen rekening wordt gehouden met economische prestaties, maar ook met behoud van de natuurlijke omgeving en hulpmiddelen, regionale ontwikkeling en sociale rechtvaardigheid; wijst er evenwel op dat de staatshoofden en regeringsleiders de doelstellingen van het GLB hebben bevestigd door de inhoud van artikel 33 van het Verdrag van Rome over te nemen in het EG-Verdrag, dat op 13 december 2007 is ondertekend;

11.

benadrukt dat door de integratie van algemene doelstellingen in het GLB de productie van landbouw- en dierlijke producten in de bergachtige, achtergestelde, afgelegen en insulaire gebieden van de Europese Unie niet ter discussie zou mogen stellen, waar vaak het systeem van de extensieve landbouw wordt gebruikt, die hoofdzakelijk ladbouw- en dierlijke producten voor de lokale markt produceert, maar zijn landbouw- en dierlijke producten ook op de nationale markten van de lidstaten verkoopt;

12.

is van mening dat, wanneer de Unie haar landbouwers en producenten hoge eisen oplegt, ze er tevens op moet toezien dat diezelfde eisen ook worden gerespecteerd door personen die landbouwproducten naar de Europese Unie uitvoeren en dat de Europese Unie er tijdens de WTO-onderhandelingen op moet aandringen dat deze algemene doelstellingen in aanmerking worden genomen;

13.

weigert elke verlaging van de totale begroting van de eerste pijler voor de periode tot 2013 en wijst erop dat de landbouwers, in een fase van snelle veranderingen op de markten van de landbouw en de veehouderij en halverwege de looptijd van de huidige hervormingen, dringend behoefte hebben aan vertrouwen en zekerheid, waarbij het van het allergrootste belang is dat de in 2003 genomen beslissingen worden gerespecteerd;

14.

wijst iedere discriminatie op grond van bedrijfsomvang en rechtsvorm bij rechtstreekse betalingen van de hand, en is van oordeel dat elke herverdeling van steun in de eerste pijler vooraf moet worden gegaan door een alomvattende evaluatie van de gevolgen daarvan voor de sociale en regionale cohesie, de werkgelegenheidssituatie, het milieu, het concurrentievermogen en de innovatie;

15.

vraagt om uitsluitend landbouwers die een landbouwactiviteit uitoefenen te steunen;

16.

wijst erop dat in de bovengenoemde mededeling van de Commissie te weinig aandacht wordt besteed aan de problemen, behoeften en uitdagingen waarmee de landbouwsector van de twaalf nieuwe lidstaten wordt geconfronteerd en dringt erop aan hiermee bij de komende hervormingen rekening te houden, en dat ook een doelgerichte aanvullende financiering voor herstructurering en modernisering in overweging wordt genomen;

17.

acht rechtstreekse betalingen ook in de toekomst absoluut noodzakelijk als basisinkomensgarantie, niet alleen bij tegenvallende markten, maar ook voor de levering van publieke goederen door landbouwers en als compensatie voor de internationaal gezien zeer hoge milieu-, voedselveiligheids-, voorzieningszekerheids-, traceerbaar-heids-, dierwelzijns- en sociale normen in Europa;

18.

constateert evenwel dat het niveau van de betalingen niet altijd evenredig lijkt te zijn met de inspanningen die de betrokken landbouwers leveren om aan de normen te voldoen, omdat de betalingen in hoge mate afhankelijk blijven van historische uitgaven;

19.

roept de Commissie bijgevolg op om een verslag voor te leggen, met daarin een evaluatie van de extra kosten waarmee de landbouwers worden geconfronteerd wanneer ze aan de gemeenschappelijke milieu-, dierwelzijns- en voedselveiligheidsnormen willen voldoen, in vergelijking met hun belangrijkste concurrenten op de wereldmarkt; is van mening dat in dit verslag daarenboven een vergelijking moet worden gemaakt tussen deze kosten en het bedrag dat de landbouwers daadwerkelijk aan rechtstreekse betalingen ontvangen; is van mening dat de verschillende groepen landbouwers in elk van de lidstaten in dit verslag uitvoerig genoeg aan bod moeten komen; is tot slot van mening dat dit verslag moet worden gepubliceerd vóór de aanvang van de besluitvormingsprocedures voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid na 2013;

20.

neemt met voldoening kennis van het voorstel van de Commissie om het de lidstaten toe te staan flexibeler om te gaan met een ontkoppeling van de rechtstreekse betalingen van de historische referentiewaarden en met het overstappen op een méér lineair systeem, en roept de Commissie op tegelijk met het wetgevingsvoorstel uiteen te zetten of het gezien de goede ervaringen in de lidstaten mogelijk is op nationaal niveau sneller over te gaan naar de areaalgerelateerde regionale of nationale eenheidspremie van de ontkoppelde betalingen, eventueel zelfs al vóór 2013; merkt echter op dat de lidstaten waar een volledige (of gedeeltelijke) ontkoppeling wordt toegepast op basis van historische betalingen ervoor moeten kunnen kiezen om dit systeem tot 2013 te behouden; vraagt de Commissie een studie te verrichten naar de mogelijke gevolgen van een areaalgerelateerde premie, met name voor bedrijven met een hoge dierdichtheid op relatief weinig grond;

21.

beklemtoont dat bij de keuze voor een regionaal model rekening moet worden gehouden met de problemen ten gevolg van de bijzondere aard van specifieke rechten voor de veehouderij, in het bijzonder het feit dat sommige veehouders helemaal geen of slechts zeer weinig landbouwareaal bezitten, en het feit dat de extensieve veehouderij in een groot aantal regio's van de EU stoelt op het collectief gebruik van weides in gemeenschappelijk bezit (van gemeenten, gemeenschappen of overheidsinstanties);

22.

is van menig dat, nu steeds meer sectoren aan de bedrijfstoeslagregeling (BTR) deelnemen en rekening houdend met de ervaring die bij de toepassing van de BTR is opgedaan, sommige regels en uitvoeringbesluiten nodeloos log en complex lijken, waardoor het noodzakelijk lijkt om een nieuwe definitie in te voeren van de normen, het toepassingskader en het administratieve beheer dat hun tenuitvoerlegging in de lidstaten en sectoren die dat wensen vergemakkelijkt;

23.

is van mening dat de ontkoppeling van de rechtstreekse betalingen in de regel geleid heeft tot een succesvolle marktoriëntatie van de landbouw van de EU, gezien de hogere inkomenseffecten en de tere manoeuvreerruimte van de landbouwers en de hiermee verbonden vereenvoudiging van het GLB, en roept de Commissie op het ontkoppelingsbeleid versneld uit te voeren, behalve als dit zou resulteren in ernstige sociaal-economische en/of ecologische nadelen in bepaalde gebieden, met name de gebieden met de grootste ontwikkelingsachterstand; is evenwel van oordeel dat er meer effectbeoordelingen dienen plaats te vinden om exact vast te stellen wat de gevolgen van ontkoppeling zijn voor specifieke regio's, landbouwproductie en de grondmarkt;

24.

is in het algemeen van mening dat het loskoppelen van rechtstreekse hulp en landbouwproductie op lange termijn kan bijdragen tot een vermindering van de negatieve impact van de Europese landbouw op het milieu, op voorwaarde dat deze loskoppeling vergezeld gaat van een toenemende ondersteuning van duurzame praktijken in de plattelandsontwikkeling;

25.

merkt op dat elke verdere ontkoppeling slechts zou mogen worden doorgevoerd na een zorgvuldige analyse van de mogelijke effecten ervan, met inbegrip van maar niet beperkt tot het evenwicht tussen de verschillende landbouwsectoren, het verhoogde risico van monoteelten en de bedreiging van arbeidsintensieve landbouwsectoren;

26.

erkent dat de situatie bij premies voor vee, inclusief melkvee, gezien de gecompliceerde situatie op de markten, onder meer als gevolg van de stijgende prijzen voor voedermiddelen, die bepaalde in de EU bestaande veeteeltsystemen fors beïnvloeden, niet te vergelijken is;

27.

is van mening dat bij de volledige ontkoppeling van premies voor vee in bepaalde regio's — b.v. bergregio's en andere regio's met specifieke problemen (eilandgebieden, droge of vochtige gebieden, ultraperifere regio's, enz.) waar geen alternatief is voor de relatief arbeidsintensieve veehouderij — aanzienlijke sociale, economische en ecologische nadelen kunnen optreden ten gevolg van veranderende inputprijzen, hetgeen niet met de doelstellingen van het Verdrag te verenigen is; roept op om in geval van (gedeeltelijke) ontkoppeling de toekenning van toeslagrechten te baseren op nauwkeurige en recente referentiegegevens;

28.

is zich bewust van de sleutelpositie van de veehouderij voor de Europese landbouw, met name in bepaalde landen en regio's met een grote veehouderijsector, en vindt de gedeeltelijke handhaving van gekoppelde premies voor vee voorlopig dan ook verantwoord; erkent dat deze uiterst succesvolle bedrijven voor de regionale economieën een essentiële rol vervullen; herinnert eraan dat de artikelen 47 t/m 50 van Verordening (EG) nr. 1782/2003 een oplossing voor hoge dierdichtheden bevatten die met het oog op de periode ná 2013 nader moet worden bestudeerd;

29.

is evenwel van oordeel dat dit niet zal volstaan; begroet dan ook als eerste stap in de juiste richting de aangekondigde wijziging van artikel 69 van Verordening (EG) nr. 1782/2003 (hierna: artikel 69); merkt evenwel op dat dit instrument niet zou mogen worden gebruikt als een verdoken manier om een opzettelijke modulatie en een dubbele versterking van de tweede pijler in te voeren; is bovendien van oordeel dat dit instrument niet mag leiden tot renationalisatie van het GLB en dat de gelijke behandeling tussen de lidstaten zo veel mogelijk moet worden gerespecteerd;

30.

dringt erop aan de middelen van artikel 69 prioritair in te zetten voor maatregelen ten behoeve van de territoriale coherentie en de versterking van afzonderlijke sectoren, met name voor maatregelen waarmee wordt voorkomen dat de landbouwproductie en met name de veehouderij wordt opgegeven in gebieden waar dit ernstige consequenties heeft voor natuur, landschap of regionale ontwikkeling (met name berggebieden, vochtige gebieden of gebieden met watersschaarste, andere bijzonder benadeelde gebieden en extreme graslanden), voor maatregelen die de herstructurering en verbetering van agrarische sleutelsectoren (b.v. de zuivelsector, rundvleessector en de schapensector) ten goede komen en voor areaalgerelateerde milieumaatregelen (b.v. biologische landbouw) die tot dusver niet onder de tweede pijler vallen, en voor risicomanagement;

31.

is van mening dat de financiële middelen voor het opnieuw te definiëren artikel 69, onder voorbehoud van de resultaten van een effectbeoordeling en op vrijwillige basis, tot 12 % van de rechtstreekse betalingen per lidstaat zouden kunnen omvatten;

32.

roept de Commissie op een voorstel voor te leggen dat gemeenschappelijke regels vaststelt voor de toepassing van artikel 69 door de lidstaten teneinde elke vorm van verstoring van de concurrentie en van het handelsverkeer zo veel mogelijk uit te sluiten en deze regels desgevallend te integreren in de gemeenschappelijke marktordening; dringt er verder op aan dat alle maatregelen met betrekking tot de toepassing van artikel 69 worden medegedeeld aan de Commissie; spoort de Commissie er tenslotte toe aan een effectenanalyse uit te voeren die in het voorstel zal worden geïntegreerd;

33.

is van mening dat maatregelen die bedoeld zijn om afzonderlijke sectoren te versterken, op den duur principieel uit de eerste pijler moeten worden gefinancierd; is daarom verder van oordeel dat de Commissie de resultaten van de toepassing van het herziene artikel 69 in het kader van de voorbereiding van een hervorming na 2013 grondig moet analyseren;

34.

roept de Commissie verder op uiterlijk op 30 juni 2010 een verslag voor te leggen waarin uitvoerig wordt toegelicht hoe de productie van akkerbouwgewassen en de voorzieningszekerheid voor de veehouderij in Europa op de lange termijn kan worden veiliggesteld waar het gaat om de verschillende productiesystemen binnen de Europese Unie, multifunctionaliteit en regionale aspecten (berggebieden, gebieden met een ontwikkelingsachterstand, kleine eilanden, e.d.); meent dat in dit verslag ook zou moeten worden ingegaan op de vraag in hoeverre de doelstellingen van het GLB, met inbegrip van duurzaamheid en sociale aspecten, op efficiëntere en meer gerichte wijze kunnen worden verwezenlijkt via ontkoppelde, onrechtstreekse subsidies, b.v. via premies voor extensieve graslanden, weidelanden, een bijzondere melk- of vleesproductiepremie, premies voor stallen die gebouwd en ingericht zijn in overeenstemming met dierwelzijns- en milieunormen, of specifieke crisisbeheerinstrumenten; onderstreept dat het verslag een antwoord moet geven op de vraag óf, in het kader van de specifieke behoeften van gebieden met intensieve veehouderijen, gekoppelde premies voor vee of oplossingen die aansluiten bij de in artikels 47 tot en met 50 van Verordening (EG) nr. 1782/2003 voorgestelde oplossingen, zelfs na 2013 nodig zijn, en zo ja, in welke mate;

35.

beveelt aan dat de nieuwe lidstaten die zulks wensen de vereenvoudigde uniforme areaalbetalingen (SAP's) tot 2013 kunnen toepassen en dringt er bij de Commissie op aan na te gaan of de toepassing van de SAP's verder kan worden vereenvoudigd door wijziging van de regels betreffende voor steun in aanmerking komend areaal;

36.

is van mening dat alle begrotingsmiddelen die voor de tenuitvoerlegging van het GLB waren voorzien en uitgespaard of niet gebruikt zijn, alsnog in dit kader zouden moeten worden aangewend;

37.

is van mening dat rechtstreekse betalingen ook na 2013 nodig zullen zijn, maar dat deze zouden moeten berusten op nieuwe objectieve criteria, in het bijzonder op door landbouwbedrijven geschapen rechtstreekse banen, of zich meer in de richting van een vergoeding voor landbouwers voor beheer van het landschap of voor bepaalde diensten ten bate van het algemeen belang of bijzondere normen, met inbegrip van dierenbeschermingsnormen, zouden moeten ontwikkelen, waarbij dan ook de aanzienlijke verschillen tussen de regionale areaalbetalingen in Europa en de uiteenlopende toekenning van middelen in de tweede pijler op hun nuttigheid zouden moeten worden getoetst; dringt er bij de Commissie op aan om adequate maatregelen voor te stellen opdat de rechtstreekse betalingen geheel ten goede zouden komen aan de mensen en bedrijven die effectief een landbouwactiviteit uitoefenen;

38.

steunt, na een passende geleidelijke aanpassingsperiode, de geleidelijke integratie van kleine en daardoor administratief zware productiegerelateerde betalingssystemen (droogvoer, hennep, vlas, aardappelmeel) in het systeem van de uniforme areaalpremie, behalve als dit zou resulteren in ernstige sociaal-economische en/of ecologische nadelen in bepaalde gebieden; voor zover dit om redenen van regionaal beleid nodig is, dient te worden voorzien in begeleidende maatregelen overeenkomstig artikel 69; vraagt de Commissie om een gevalsgewijze analyse van de economische en regionale impact, die aantoont dat dit de geschikte oplossing is en het nodige tijdschema voor de uitvoering vastlegt; benadrukt dat ontkoppeling het bestaan van de desbetreffende wijzen van productie niet in gevaar mag brengen;

39.

spreekt zijn steun uit aan de onmiddellijke afschaffing van de braakleggingsplicht, die als productiesturingsinstrument in een systeem van ontkoppelde rechtstreekse betalingen niet langer zinvol is en bovendien extreem veel administratieve rompslomp meebrengt, alsmede aan de omzetting van de braakleggingstoeslagrechten in normale toeslagrechten;

40.

is van mening dat, gezien de beperking van de braaklanden als gevolg van de stijgende vraag naar landbouwproducten, de milieuvoordelen van de braakleggingsregeling beter en gerichter door de lidstaten kunnen worden bereikt via maatregelen van de tweede pijler of via wijzigingen van de definitie voor het behoud van de goede landbouw- en milieuconditie (GAEC) ter bevordering van de ontwikkeling van de biodiversiteit van de fauna en van zijn leefomgevingen, zoals die van de bestuiving van de teelten door de bijen;

41.

dringt aan op de geleidelijke afschaffing van de premie voor energiegewassen in het kader van een overgangsperiode, omdat deze premie veel administratieve rompslomp meebrengt en weinig of geen voordelen biedt in energieopzicht op de huidige markten;

42.

dringt erop aan dat de door de afschaffing van de premie voor energiegewassen niet-gebruikte kredieten onder meer gericht worden ingezet voor begeleidende maatregelen in het kader van de marktordening voor zuivel, met name in berggebieden en in andere gebieden die te kampen hebben met welbepaalde moeilijkheden;

43.

roept de Commissie op ongebruikte middelen uit de landbouwbegroting die vastgelegd waren voor maatregelen ter sturing van de markt, zoals interventie, uitvoersubsidie of opslag, bij voorkeur via artikel 69 beschikbaar te stellen voor de versterking van de economie van de plattelandsgebieden, in het bijzonder van de landbouwbedrijven, met het oog op de bewerkstelliging van de plattelandsontwikkelingsdoelstellingen;

44.

is van mening dat rechtstreekse betalingen zonder (cross-compliance) (CC) niet meer te rechtvaardigen zijn; benadrukt in dit verband dat de nieuwe lidstaten door de EU moeten worden bijgestaan in de toepassing van de CC-regels tijdens een overgangsfase;

45.

spreekt zich, gezien de afnemende rechtstreekse betalingen, uit tegen een uitbreiding van het toepassingsgebied van CC zolang de lidstaten en de Commissie geen wezenlijke vooruitgang bij de vereenvoudiging en harmonisering van de controlevoorschriften weten te boeken en de Commissie geen overzicht kan voorleggen van de met CC verbonden kosten voor de landbouwers; wijst in dit opzicht verder op zijn standpunt van 11 december 2007;

46.

is van mening dat CC beperkt zou moeten blijven tot de controle van essentiële normen van het Europese productiemodel en normen waarop systematische en tussen de lidstaten onderling geharmoniseerde controle mogelijk is;

47.

dringt aan op een hogere efficiëntie van CC ten opzichte van zijn doelstellingen en op een meer homogene uitvoering in de lidstaten; dringt erop aan dat de Commissie duidelijkere richtsnoeren ontwikkelt om de lidstaten bij te staan in de uitvoering;

48.

dringt erop aan dat er een einde komt aan de buitensporige lasten voor de veehouderij als gevolg van CC en dringt in dit verband met name aan op kritische toetsing van bepaalde hygiëne- en identificatienormen (b.v. oormerken);

49.

zou zich kunnen voorstellen dat de eisen aan het behoud van een GAEC en van de praktijken voor duurzaam grondbeheer, gezien de gewijzigde milieu- en productievoorwaarden (klimaatverandering, biomassa) tot op zekere hoogte worden aangepast, wanneer gewaarborgd is dat deze nieuwe eisen in heel Europa op dezelfde wijze worden omgezet;

50.

is van mening dat de lidstaten die de SAP's toepassen de mogelijkheid moeten krijgen om de uitvoering van het CC-beginsel te spreiden in de tijd om zo de controlesystemen correct voor te bereiden en de landbouwers ervan te overtuigen dat naleving van de vastgestelde normen essentieel is;

51.

roept de Commissie op de vereenvoudiging van het GLB verder te bespoedigen en de wetgeving geregeld aan de verdere noodzaak en de efficiëntie van de concrete modaliteiten ervan te toetsen; is in dit verband van mening dat hiertoe aanvullende maatregelen moeten worden voorgesteld zoals b.v. vereenvoudigde overdrachtsregels voor niet-uitbetaalde bedragen bij niet-activering, combinatie van minimale uit te betalen bedragen, invoering van een uniforme premie bij kleine ontvangers, vereenvoudiging van de regels met betrekking tot de nationale reserve of de vermindering c.q. afschaffing hiervan naar gelang van de overstap naar een regionale of nationale uniforme areaalpremie, schrapping van de regel dat uit te betalen bedragen komen te vervallen wanneer hierop geen aanspraak wordt gemaakt, afschaffing van de handmatig bijgehouden registers voor runderen en voor ander vee;

52.

verzoekt de lidstaten tevens de betalingen tijdig uit te voeren en verzoekt de Commissie voorafbetalingen aan de landbouwers toe te staan;

53.

dringt er bij de Commissie op aan om de nodige mechanismen ten uitvoer te leggen opdat de invoer uit derde landen zich zou conformeren aan dezelfde normen als communautaire producten inzake conditionaliteit, voedingsveiligheid, enz.;

54.

is van mening dat met het oog op de te verwachten toename van de milieu-, klimaat- en epidemiegevaren en grote prijsschommelingen op de landbouwmarkten bijkomende risicopreventie als veiligheidsnet absoluut noodzakelijk is;

55.

wijst erop dat marktgerichte productie, aangepaste teelten, diversificatie, financiële marktinstrumenten, toeleveringscontracten en verzekeringen stuk voor stuk belangrijke instrumenten vormen waarmee de landbouwers zich tegen risico's kunnen beschermen, en dat de verantwoordelijkheid voor een adequate risicopreventie in principe bij de landbouwers ligt;

56.

is van mening dat om markttekortkomingen aan te pakken, het interventiesysteem moet worden gehandhaafd en hervormd tot een louter veiligheidsnet voor uitzonderlijke omstandigheden, met regels die gebaseerd zijn op de tendensen op de wereldmarkt;

57.

spreekt daarom zijn steun uit aan het voorstel van de Commissie om de interventiedrempel voor marktgewassen op nul te zetten en alleen bij tarwe een interventiedrempel te handhaven (op voorwaarde dat deze voldoende wordt verlaagd);

58.

is van mening dat particuliere of gemengde preventiesystemen, zoals de meervoudig-risicoverzekering, gezien de toenemende risico's, dringend moeten worden uitgebreid; is zich bewust van het feit dat dit zonder participatie van de overheid in de financiering niet kan slagen; benadrukt het feit dat de invoering van deze systemen in geen geval de gelijke behandeling tussen de verschillende lidstaten in het gedrang mag brengen; dringt er bij de Commissie op aan de invoering in de toekomst van een communautair herverzekeringsstelsel te bestuderen of te steunen dat het mogelijk maakt het hoofd te bieden aan problemen die op de markt kunnen voortvloeien uit klimatologische of ecologische rampen;

59.

wijst erop dat vrijwel alle relevante derde landen over dergelijke door de overheid gefinancierde systemen beschikken;

60.

is van mening dat er daarom als eerste stap financieringsmogelijkheden voor subsidiëring door de nationale of regionale overheid van risicopreventiesystemen vanaf 2009 moeten worden geschapen, die rekening houden met het uiteenlopende risicopotentieel in Europa; dat de Commissie zou moeten nagaan in hoeverre producentengemeenschappen, sectororganisaties en interprofessionele verenigingen alsmede de private verzekeringssector bij de systemen kunnen worden betrokken;

61.

is van mening dat gezien de volkomen verschillende situaties in de verschillende sectoren wellicht de voorkeur moet worden gegeven aan gedifferentieerde sectorale oplossingen (vergelijkbaar met de oplossing voor de sector groenten en fruit) boven horizontale benaderingen;

62.

is van oordeel dat de subsidiëring van deze maatregelen gedeeltelijk in de eerste pijler via artikel 69 zou moeten verlopen, aangezien het maatregelen betreft die specifiek onder het marktbeleid vallen;

63.

verzoekt de Commissie de mogelijkheid te bestuderen om instrumenten voor het beheer van markt- en klimaatcrisissen in het leven te roepen die de producentenorganisaties en de coöperaties moeten helpen beter het hoofd te bieden aan de kosten die voortvloeien uit een daling van de aanvoer van hun leden;

64.

is van mening dat maatregelen voor risicobeheer en risicopreventie niet tot herinvoering van productiegerelateerde subsidiemaatregelen mogen leiden;

65.

is van mening dat de Commissie derhalve een gemeenschappelijk kader voor de financiering van risicomanagementsystemen door de lidstaten moet ontwikkelen, zonder afbreuk te doen aan de systemen die nu in gebruik zijn of die de Commissie eerder reeds heeft goedgekeurd, om effecten die de concurrentie of de handel verstoren zoveel mogelijk uit te sluiten, eventueel door invoering van gemeenschappelijke regels in de uniforme marktordening;

66.

roept de Commissie op uiterlijk op 30 juni 2010 een uitgebreide analyse voor te leggen van de bestaande risicomanagementsystemen en de mogelijkheden voor verdere ontwikkeling hiervan op het niveau van de Gemeenschap na 2013;

67.

wijst erop dat het opleggen van degressieve plafonds modulatie en begrotingsdiscipline bij de omzetting van de voorstellen van de Commissie in bepaalde gebieden belangrijke herverdelende effecten kunnen hebben;

68.

is van oordeel dat voor elke wijziging in de kredieten voor plattelandsontwikkeling die niet verenigbaar is met de overeengekomen plafonds of subplafonds van Bijlage III van het Interinstitutionele Akkoord (IIA) van 17 mei 2006 instemming van alle drie ondertekenende partijen is vereist;

69.

wijst erop dat er tot dusver geen inschattingen zijn van de gevolgen van verdere modulatie, degressie en minimumdrempels voor de arbeidsmarkt van de plattelandsgebieden en de regionale cohesie; is bijgevolg van mening dat een evaluatie van de eerste pijler absoluut noodzakelijk is;

70.

benadrukt dat de door de Commissie voorgestelde minimumgrenzen een niet te verwaarlozen impact zouden kunnen hebben in bepaalde lidstaten en de verdeling van de GLB-betalingen tussen de lidstaten zouden kunnen beïnvloeden, terwijl de bovengrens een overdracht inhoudt van maar liefst 500 miljoen euro van de eerste naar de tweede pijler; herinnert eraan dat er nog ernstige twijfels bestaan rond de huidige rentabiliteit van de maatregelen van de tweede pijler; is daarom van mening dat besparingen uit de mogelijke toepassing van deze maatregel binnen de eerste pijler zouden moeten blijven;

71.

verwerpt het voorstel van de Commissie inzake degressie (tot 45 % korting) in de huidige vorm, daar er geen duidelijk verband bestaat tussen de omvang en de inkomsten van een landbouwbedrijf en het geen rekening houdt met de werkkrachten die nodig zijn voor het runnen van een groot landbouwbedrijf; denkt dat het voorstel van de Commissie tot ongerechtvaardigde nadelen voor grote bedrijven of verenigingen zal leiden en tot vermindering van het aantal arbeidskrachten en tot vernietiging van historisch gegroeide, concurrerende structuren leidt en een opsplitsing van bedrijven uitsluitend om subsidieredenen tot gevolg zou hebben, hetgeen in sommige gebieden van Europa tot een structuurbreuk zou leiden;

72.

is van mening dat degressie en/of het vaststellen van maxima alleen aanvaardbaar zijn als het is gebaseerd op een grondige inschatting van hun gevolgen voor de arbeidsmarkt en het regionaal beleid en alleen dan wanneer er een mogelijkheid komt om rekening te houden met het aantal premieplichtige voltijdwerkers, of met bepaalde bedrijfsstructuren (meergezinnenbedrijven, coöperaties e.d.) of de totale arbeidskosten van het bedrijf, teneinde de degressie te verminderen; vraagt de Commissie rekening te houden met het feit dat kleinere bedrijven die zich met het oog op het realiseren van schaalvoordelen in één rechtspersoon hebben aaneengesloten en concurrerender worden, niet moeten worden benadeeld;

73.

dringt erop aan dat eventuele middelen uit degressie in de betrokken regio of lidstaat blijven en aldaar worden gebruikt voor bijvoorbeeld het financieren van maatregelen overeenkomstig artikel 69 of in de tweede pijler; dringt erop aan deze middelen specifiek voor landbouwers in te zetten;

74.

spreekt ook gezien het jaarverslag 2006 van de Europese Rekenkamer zijn steun uit voor de voorgestelde verhoging van de minimumdrempels, die bij één hectare dan wel bij het overeenstemmende bedrag van 250 euro zou kunnen liggen in combinatie met de invoering van een uniforme premie of een minimaal forfait voor kleine boeren; is echter van mening dat, in deugdelijk gemotiveerde gevallen, waarin wordt geconstateerd dat er sprake is van grote verschillen in de agrarische structuren, de bevoegdheid om minimumdrempels vast te stellen aan de lidstaten moet worden overlaten;

75.

steunt evenwel het streven van de Commissie naar een adequate financiering van een toekomstgericht beleid voor het platteland in de tweede pijler van het GLB, vooropgesteld dat het bereiken van deze doelstelling niet ten koste zal gaan van de eerste pijler;

76.

wijst erop dat, gezien de toch al ingrijpende individuele kortingen, niet kan worden ingestemd met een verdere verlaging van de rechtstreekse betalingen met 8 % zonder dat er een effectbeoordeling wordt voorgelegd;

77.

is van mening dat, gezien de wijdverbreide roep om verlaging van de grote betalingen, op basis van de tot dusver opgedane inzichten en op basis van een effectbeoordeling die rekening houdt met de bedrijfsstructuur (verenigingen, enz.), de arbeidskosten in de sector en specifieke productiewijzen, een progressieve modulatie in de verschillende systemen voor rechtstreekse betaling (bijv.: specifieke problemen van bedrijven en regio's met een hoge veedichtheid op relatief kleine arealen) overwogen zou kunnen worden.

De middelen die voortvloeien uit de progressieve modulatie moeten volgens de algemene regels voor modulatiemiddelen worden verdeeld en in de regio's of lidstaten blijven waar zij tot stand komen.

Het Europees Parlement kan meegaan met een progressieve modulatie in de onderstaande vorm:

78.

dringt erop aan dat de vrijwillige modulatie wordt vervangen door verplichte modulatie;

79.

is van mening dat modulatiemiddelen primair moeten worden ingezet in het kader van de methode LEADER en voor de strijd tegen het verlies aan biodiversiteit, voor risicopreventie, aanpassing aan klimaatverandering, maatregelen voor duurzaam gebruik van biomassa, begeleidende maatregelen bij structuurhervormingen (b.v. marktordening zuivel), waarborging van de productie in berggebieden, kleine-eilandregio's en andere vergelijkbare benadeelde gebieden, kwaliteitswaarborging met inbegrip van dierwelzijnsmaatregelen, biologische landbouw, afzetmaatregelen en aanpassing aan de technische vooruitgang; dringt erop aan dat al deze maatregelen rechtstreeks ten goede komen aan de landbouwers;

80.

beseft dat het huidige systeem van melkquota na 2015 waarschijnlijk niet wordt voortgezet en dringt er bij de Commissie op aan uitvoerig na te gaan hoe de marktordening voor de zuivelsector er in de toekomst zou kunnen uitzien; dringt er bij de Commissie op aan voor de periode na 2015 een samenhangend plan voor de zuivelsector voor te leggen, waarin de toekomst van de melkproductie in Europa wordt gegarandeerd, ook in de berggebieden, geïsoleerde gebieden en andere gebieden met specifieke problemen;

81.

wijst de Commissie op zijn beslissingen (10) inzake het „minimelkpakket” voor marktmaatregelen en het melkfonds;

82.

roept alle betrokkenen op de tijd tot 2015 te gebruiken om de marktpositie te stabiliseren of te versterken en te zorgen voor een „zachte landing” voor de Europese zuivelsector, bij voorkeur door middel van geleidelijke verhoging van de quota;

83.

dringt erop aan dat het melkquotum bij veranderingen in de vraag op de wereldmarkt navenant wordt aangepast; is dan ook van mening dat de quota in het verkoopseizoen 2008/2009 op vrijwillige basis voor elke lidstaat met 2 % zouden moeten worden verhoogd; vraagt de Commissie de verhoging aan de nationale reserve toe te rekenen; dringt erop aan de quota jaarlijks te toetsen;

84.

dringt verder aan op een substantiële verlaging van de superheffing voor het melkjaar 2009/2010 en vervolgens verdere verlagingen in de daaropvolgende jaren, om een stijging van de quotumprijs te voorkomen, en op een in heel Europa uit te voeren saldering ex-post, die een betere benutting van de quota mogelijk maakt;

85.

dringt aan op bijzondere begeleidende maatregelen om te voorkomen dat de melkveehouderij in berggebieden en andere gebieden met bijzondere problemen wordt stopgezet, indien alternatieven voor de traditionele melkveehouderij ontbreken of stopzetting van de landbouw tot een verlies van belangrijke natuurgebieden zou leiden;

86.

is van mening dat bij voorkeur via artikel 69 voldoende middelen beschikbaar gesteld moeten worden om de melkveehouderij, met name in berggebieden, ultraperifere regio's (zoals de Azoren) of andere gebieden met vergelijkbare problemen, te handhaven, b.v. door aanvulling van de areaalpremie (vergelijkbaar met de maatregelen in de suikersector) in de vorm van premies voor melkvee, voor grasland of extensieve veehouderij, een bijzondere melkpremie of regionale programma's ter versterking of herstructurering van de sector en ter promotie van bepaalde kwaliteitsproducten;

87.

is van oordeel dat versterking van producentenverenigingen, vakverenigingen en brancheorganisaties een verder element van het herziene artikel 69 zou kunnen vormen;

88.

verzoekt de Commissie en de lidstaten een niet-lineaire verhoging van de nationale quota te overwegen met het doel om op een extra verhoging van de quota over te stappen voor de lidstaten waarvoor de productiequota traditiegetrouw ontoereikend zijn;

89.

is van oordeel dat voor de financiering van deze maatregelen er een specifiek fonds (melkfonds) zou moeten worden opgericht dat gedeeltelijk zou kunnen worden gefinancierd door de besparingen die voortkomen uit de hervorming van de sector;

90.

wijst erop dat de sterke punten en de toekomst van de Europese landbouw op het gebied van regionale en traditionele producten, en andere categorieën erkende kwaliteits- en veredelingsproducten ligt;

91.

vraagt de Commissie, in die geest, om een „Europees merk” in te stellen dat het mogelijk maakt de kwaliteit van de Europese landbouw- en levensmiddelenproductie op de Europese en internationale markten te herkennen en strenge normen vast te stelen op het gebied van milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid, die bij de voedselproductie moeten worden nageleefd;

92.

roept de Commissie dan ook op een uitvoerig concept voor te leggen over de vraag hoe Europese kwaliteitsproducten in binnen- en buitenland nog beter op de markt kunnen worden gebracht, b.v. door informatie- en promotiecampagnes te houden, door producentenorganisaties te ondersteunen bij het ontwikkelen en intensiveren van hun activiteiten of andere vormen van sectororganisaties en het invoeren van gerichte etikettering waarop in het bijzonder de oorsprong van de gebruikte landbouwgrondstoffen wordt aangegeven en die duidelijker en transparanter is voor consumenten;

93.

roept de Commissie in het kader van een proces van aanpassing van de begroting op om de kredieten die bedoeld zijn voor promotie- en informatiecampagnes op de interne en externe markt, te vergroten;

94.

roept de Commissie op na te denken over de noodzaak een daadwerkelijk communicatiebeleid met betrekking tot het GLB te ontwikkelen, dat niet uitsluitend als promotie- en publiciteitsmechanisme zou functioneren, maar dat als doel zou hebben om de kloof tussen het platteland en de samenleving te verkleinen;

95.

is van mening dat de producentenorganisaties en de brancheorganisaties moeten worden versterkt en nog meer moeten worden ondersteund, in het bijzonder in de lidstaten waar dergelijke organisaties niet zo talrijk zijn, zodat de landbouwers zich ten opzichte van de groothandel of detailhandel beter op de markt kunnen positionneren en dat tegelijkertijd systemen voor kwaliteitswaarborging in de productieketen van levensmiddelen, met inbegrip van alternatieven voor de huidige productiepraktijken, moeten worden gestimuleerd;

96.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de nodige maatregelen te nemen ter voorkoming van speculatie, de totstandkoming van dominante posities op de markt voor levensmiddelen en de vorming van kartels door levensmiddelenbedrijven door gebruikmaking van het ontbreken van wetgeving of controles, de gebrekkige organisatie van producenten en consumenten, en het ontbreken van passende infrastructuur, hetgeen uitsluitend bedoeld is om de winsten te maximaliseren, de producentenprijzen te verlagen en de consumentenprijzen te verhogen;

97.

betreurt dat de Commissie de gelegenheid heeft laten voorbijgaan om een bredere oplossing voor te stellen voor de problemen in verband met de toegenomen invoer van levensmiddelen en diervoeders die niet aan de EU-normen beantwoorden en bijgevolg tot een ondermijning kunnen leiden van de verwezenlijkingen van de Europese Unie op het vlak van het koppelen van subsidiëring aan voorwaarden als milieu, dierenwelzijn en sociale inspanningen; roept de Commissie op maatregelen voor te stellen waarmee deze situatie zo snel mogelijk kan worden aangepakt en ervoor kan worden gezorgd dat wel aan Europese milieu- en gezondheidswetgeving wordt voldaan;

98.

roept de Commissie op met spoed een algemeen concept te ontwikkelen om Europese non-trade concerns, met name de kwestie van de erkenning en bescherming van de geografische aanduidingen, het dierenwelzijn en de gezondheidstoestand van geïmporteerde dierlijke en plantaardige producten enz. in de wereldhandelsdiscussies aan de orde te kunnen stellen en aldus te voorkomen dat Europese producenten met oneerlijke concurrentie te maken krijgen en dat de problemen in verband met dierenwelzijn en milieubescherming naar derde landen worden verplaatst; roept de Commissie op zich in te spannen het concept van gekwalificeerde toegang tot de markt in de WTO-onderhandelingen in te brengen met als doel de duurzaamheidscriteria in de landbouw te promoten;

99.

wijst erop dat de Europese landbouw ook in de toekomst niet buiten een adequate externe bescherming kan en dringt er dan ook op aan dat producten uit derde landen aan dezelfde kwaliteits- en veiligheidscriteria worden onderworpen als de producten uit de EU;

100.

is van mening dat het opheffen van de steun aan de export moet worden gecombineerd met promotieacties in derde landen;

101.

herinnert eraan dat de landbouw in de context van het veranderende klimaat voor twee belangrijke uitdagingen komt te staan, te weten een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen die verantwoordelijk zijn voor de klimaatverandering, en de aanpassing aan de gevolgen van die verandering; benadrukt dat de landbouw derhalve met een dubbele uitdaging wordt geconfronteerd: de eigen uitstoot verminderen en zich tegelijkertijd aanpassen aan de te verwachten gevolgen van de opwarming van de aarde;

102.

benadrukt dat de klimaatverandering niet alleen een milieuprobleem is, maar ook een sociaal-economisch probleem en dat er bij het uiten van zorgen en ontplooien van inspanningen op ecologisch gebied in de landbouw, een van de meest kwetsbare sectoren aangezien de sector direct afhankelijk is van klimatologische factoren, derhalve rekening moet worden gehouden met de noodzaak de economische en sociale levensvatbaarheid van de plattelandsgebieden veilig te stellen;

103.

herinnert eraan dat de bijdrage van de landbouw aan het broeikaseffect, ondanks het feit dat deze sector methaan en distikstofoxide, twee krachtige broeikasgassen, uitstoot, beperkt is en in de Europese Unie aan het afnemen is, dankzij de invoering van maatregelen die al deel uitmaakten van het GLB, zoals CC, de agrimilieuregelingen en andere maatregelen ten gunste van de plattelandsontwikkeling;

104.

roept de Commissie op na te gaan in hoeverre deze prestaties nog verder kunnen worden opgevoerd door de landbouw te betrekken bij de Kyoto-mechanismen;

105.

is van mening dat het leveren van hernieuwbare energie door de landbouw geen eenzijdig proces mag zijn dat ten koste gaat van de veehouderij en de continuïteit van de voedselvoorziening in Europa en de rest van de wereld, de duurzaamheid en de biodiversiteit; verzoekt de Commissie daarom onderzoekt te doen naar de effecten van de bevordering van duurzame energievormen op de continuïteit van de voedselbevoorrading en op het milieu; dringt aan op adequate subsidies voor onderzoek en de invoering van de nieuwste en meest efficiënte energietechnologieën die biomassa optimaal gebruiken (b.v. biobrandstoffen van de tweede generatie); herinnert er andermaal nadrukkelijk aan dat biogasinstallaties op basis van dierlijke afvalstoffen op korte termijn het grootste en duurzaamste potentieel voor extra energie uit biomassa bieden;

106.

onderstreept dat er een nauw verband bestaat tussen landbouwactiviteiten en de kwaliteit en kwantiteit van water, en benadrukt dat de druk van de landbouw op het watermilieu op duurzame wijze in goede banen moet worden geleid; acht het voor duurzaam waterbeheer en het bereiken van milieudoelstellingen van belang dat milieuwetgeving wordt gecombineerd met het beginsel dat de vervuiler betaalt;

107.

is van oordeel dat het systeem van landbouwbetalingen ook na 2013 verder ontwikkeld moet worden en dringt er bij de Commissie op aan hiervoor uiterlijk op 30 juni 2010 een uitvoerige analyse van mogelijke nieuwe vormen van dit systeem voor te leggen, met name vanwege het feit dat de Europese landbouwers behoefte hebben aan planningszekerheid voor de lange termijn, met name door strategische doelstellingen te definiëren die de Europese plattelandsontwikkeling vertalen in een middel voor innovatie, het optimaal benutten van grondgebieden, het waarborgen van de kwaliteit van de productie, het handhaven van de inkomsten van de landbouwers en het veiligstellen van het milieu en de continuïteit van de voedselvoorziening; verzoekt de Commissie plannen te ontwikkelen voor een serieuze vereenvoudiging van de administratieve procedures, in het bijzonder voor jaarlijkse steunbedragen onder de 20 000 euro per subsidiebegunstigde;

108.

wijst erop dat landbouw de biodiversiteit zowel beïnvloedt, creëert als bedreigt; is van mening dat er op internationaal, lokaal en Europees niveau moet worden geijverd voor bescherming van de waardevolle bijdrage van biodiversiteit aan ecosystemen, zoals de zuivering van lucht en water, de bestuiving van gewassen en bescherming tegen erosie;

109.

wijst erop dat plattelandsontwikkeling (en het bijbehorende financieringsinstrument ELFPO) in de lopende programmaperiode 2007-2013 als de tweede pijler van het GLB grote regionale invloed heeft; dringt er bij de Commissie op aan voor meer samenhang te zorgen in de tenuitvoerlegging van de regionale beleidsprogramma's (Structuurfondsen), zodat een geïntegreerde benadering ontstaat voor terreinen waarop synergie tot stand kan worden gebracht;

110.

is van mening dat er geen plattelandsontwikkeling mogelijk is zonder agrarische activiteit en dat het doel moet zijn om de economische levensvatbaarheid van de plattelandsgebieden te waarborgen en de kwaliteit van leven van de bewoners te verbeteren;

111.

dringt er bij de Commissie op aan een coherente reeks voorstellen te doen voor de handhaving en ontwikkeling van duurzame landbouwactiviteiten, voornamelijk in minder begunstigde gebieden en gebieden met natuurlijke handicaps, die immers een uiterst belangrijke rol vervullen bij het beschermen van de biodiversiteit en het behoud van ecosystemen;

112.

dringt bij de Commissie aan op intensivering van het beleid voor onderzoek en technologie-overdracht, met name ter bevordering van milieu- en ecosysteemvriendelijkere productiemethoden in het belang van duurzame landbouw;

113.

wijst erop dat er in de hele EU projecten zijn opgezet die veel succes hebben geoogst, waarbij samenwerking op lokaal en regionaal niveau tussen landbouwers, milieuorganisaties en overheden ervoor heeft gezorgd dat landbouw minder negatieve gevolgen heeft voor het milieu;

114.

is met name van mening dat een toekomstig systeem in sterkere mate gericht zou moeten zijn op aspecten van sociale, economische en territoriale samenhang en geïntegreerde ontwikkeling van het platteland en de voorstedelijke gebieden, versterking van agrarische sleutelsectoren, betalingen voor prestaties en compensatie voor bijzondere belastingen en risicomanagement; is van oordeel dat de verhouding tussen de eerste en de tweede pijler hiertoe volledig opnieuw moet worden vastgesteld;

115.

is van mening dat de Europese landbouw milieuvriendelijke oplossingen kan bieden voor de meest urgente problemen van onze verstedelijkte maatschappij, waaronder in de voorstedelijke gebieden, en zo kan bijdragen aan het verwezenlijken van de doelstellingen van de Lissabon-strategie en de Göteborg-strategie;

116.

vraagt aandacht voor de speciale rol die de landbouwers in de voorstedelijke gebieden vervullen; landbouwers in en beheerders van de voorstedelijke gebieden hebben de capaciteit in huis oplossingen te stimuleren die het mogelijk maken de doelstellingen van Lissabon (kennis, onderzoek, innovatie) en van Göteborg (duurzame ontwikkeling) te verwezenlijken;

*

**

117.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/23

—

gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, en met name op de artikelen 3 en 13,

—

gelet op Besluit 2006/144/EG van de Raad van 20 februari 2006 inzake communautaire strategische richtsnoeren voor plattelandsontwikkeling (programmeringsperiode 2007-2013) (1),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad van 20 september 2005 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) (2),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1974/2006 van de Commissie van 15 december 2006 tot vaststelling van uitvoeringsbepalingen van Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) (3),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1290/2005 van de Raad van 21 juni 2005 betreffende de financiering van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (4),

—

gelet op Richtlijn 86/613/EEG van de Raad van 11 december 1986 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van zelfstandig werkzame mannen en vrouwen, de landbouwsector daarbij inbegrepen, en tot bescherming van het moederschap (5),

—

gelet op Richtlijn 2006/54/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke kansen en gelijke behandeling van mannen en vrouwen in arbeid en beroep (6),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1260/1999 van de Raad van 21 juni 1999 houdende algemene bepalingen inzake de Structuurfondsen (7),

—

gelet op de Resolutie van de Raad van 2 december 1996 betreffende de integratie van gelijke kansen voor mannen en vrouwen „mainstreaming” in de Europese Structuurfondsen (8),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 13 maart 2003 over de doelstellingen van de structuurfondsen wat betreft gelijke kansen voor vrouwen en mannen (9),

—

gezien de conclusies van de Raad van 22 juli 2003 over „Werkgelegenheid in plattelandsgebieden in het kader van de Europese werkgelegenheidsstrategie” (10),

—

gezien de „Herziening van de EU-strategie voor duurzame ontwikkeling (EU SDO) — Vernieuwde strategie” (11),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Europese Voorjaarsraad met als titel „Samen werken aan werkgelegenheid en groei. Een nieuwe start voor de Lissabon-strategie” (COM(2005)0024),

—

gezien de mededeling van de Commissie met als titel „Bestrijding van de beloningsverschillen tussen vrouwen en mannen” (COM(2007)0424),

—

gezien de mededeling van de Commissie met als titel „Werkgelegenheid in plattelandsgebieden: de banenkloof dichten” (COM(2006)0857) en het begeleidende werkdocument van de diensten van de Commissie (SEC(2006)1772),

—

gezien de publicatie „Vrouwen en plattelandsontwikkeling: De toekomst van het platteland in Europa” (12),

—

gezien de studie over de werkgelegenheid in plattelandsgebieden van 2006 (SERA),

—

gezien het verslag van 2006 „Plattelandsontwikkeling in de Europese Unie — Economische en statistische gegevens”,

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 23 en 24 maart 2000 te Lissabon over de Lissabon-strategie voor werkgelegenheid en groei,

—

gezien de conclusies van de 2e Europese Conferentie over plattelandsontwikkeling in Salzburg „Het zaad voor de toekomst van het platteland zaaien — Ontwikkeling van een beleid dat onze ambities kan waarmaken”, van 12 -14 november 2003,

—

gezien de rapporten van de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden (Eurofound) over de verschillen in levenskwaliteit tussen stad en platteland („First European Quality of Life Survey: Urban-rural differences”), sociaal kapitaal en het creëren van werkgelegenheid in de Europese plattelandsgebieden („Social capital and job creation in rural Europe”) en vrouwelijk ondernemerschap in plattelandsgebieden („Women's entrepreneurship in rural areas”),

—

gelet op Besluit 2005/600/EG van de Raad van 12 juli 2005 betreffende de richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten (13),

—

gezien het gezamenlijk verslag over sociale bescherming en sociale integratie 2007 (14),

—

gezien het Europees Pact voor gendergelijkheid dat werd aangenomen tijdens de Europese Raad te Brussel van 23 en 24 maart 2006,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 25 juni 1993 over de vaststelling van de waarde van door vrouwen verrichte onbetaalde werkzaamheden (15),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 3 juli 2003 over de situatie van vrouwen in plattelandsgebieden van de Unie in het licht van de tussentijdse herziening van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (16), en onder verwijzing naar zijn resolutie van 13 maart 2007 over een routekaart voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2006-2010 (17),

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A6-0031/2008),

A.

overwegende dat plattelandsgebieden (18) vanuit Europees perspectief tot het domein van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) behoren; overwegende dat deze resolutie betrekking heeft op de tweede zuil van het GLB, dat wil zeggen de plattelandsontwikkeling, en overwegende dat ook rekening moet worden gehouden met het sociale en economische beleid,

B.

overwegende dat de verbetering van de levenskwaliteit in plattelandsgebieden en de bevordering van de diversificatie van economische activiteiten tot de belangrijkste doelstellingen van het plattelandsontwikkelingsbeleid van de Europese Unie behoren,

C.

overwegende dat het stimuleren van duurzame, geïntegreerde groei, het creëren van nieuwe arbeidskansen, vooral voor vrouwen en jonge mensen, en het aanbieden van kwalitatief hoogstaande gezondheidszorg en sociale zorg noodzakelijk zijn om de aantrekkelijkheid van plattelandsgebieden te verhogen,

D.

overwegende dat de economische en sociale veranderingen die zich voordoen in plattelandsgebieden niet door alle vrouwen op dezelfde manier worden ervaren: sommige vrouwen krijgen daardoor nieuwe kansen, terwijl andere voor ernstige hindernissen en problemen komen te staan,

E.

overwegende dat de doelstellingen van Lissabon inzake het genereren van groei en het bevorderen van de sociale markteconomie alleen kunnen worden behaald door optimaal gebruik te maken van het aanzienlijke potentieel van vrouwen op de arbeidsmarkt, zowel in plattelandsgebieden als in steden,

F.

overwegende dat door vrouwen verricht werk vaak worden beschouwd als een onuitputtelijk exploiteerbare natuurlijke rijkdom en overwegende dat de onbillijke segregatie op de arbeidsmarkt almaar meer verstart,

G.

overwegende dat de tewerkstellingsgraad voor zowel mannen als vrouwen lager is in plattelandsgebieden en dat veel vrouwen bovendien nooit op de arbeidsmarkt terechtkomen en daardoor noch als werkloos geregistreerd staan, noch in de werkloosheidsstatieken zijn opgenomen; overwegende dat er in rurale gebieden een ernstig tekort is aan kwalitatief hoogwaardige banen,

H.

overwegende dat de uitvoering van Richtlijn 86/613/EEG niet heeft geleid tot de verwezenlijking van de oorspronkelijke doelstellingen van de richtlijn, in het bijzonder wat betreft het verbeteren van de status van de medewerkende echtgenote,

I.

overwegende dat veel vrouwen in plattelandsgebieden werk verrichten dat vergelijkbaar is met een reguliere betrekking maar niet als zodanig wordt erkend, beschermd of betaald,

J.

overwegende dat landbouwbedrijven — doorgaans ondernemingen van beperkte economische omvang en met een lage rendabiliteit — slechts in een klein aantal gevallen toebehoren aan vrouwen en dat de meeste vrouwen op het platteland meewerken met mannelijke familieleden (vader, broer of echtgenoot) die de exclusieve eigendomsrechten op het landbouw- of veeteeltbedrijf in kwestie bezitten,

K.

overwegende dat er tussen de lidstaten onderling en binnen de lidstaten zelf grote verschillen bestaan in de situatie van plattelandsgebieden en overwegende dat om die reden rurale gebieden met uiteenlopende ontwikkelingsmogelijkheden en de mensen die er wonen aangepaste steun moeten krijgen,

L.

overwegende dat gezinnen met kinderen en oudere mensen een hoge levenskwaliteit kunnen vinden in plattelandsgebieden, maar dat er zich nog heel wat problemen stellen, zoals een tekort aan onderwijs- en opleidingsinfrastructuur op alle niveaus en een onaangepast netwerk van sociale diensten, met onder andere onvoldoende geschikte voorzieningen voor kinderopvang, onvoldoende „outreach”-diensten en te weinig zorgverlening voor ouderen, zieken en gehandicapten, en dat deze gebieden ook onder druk staan als gevolg van de huidige herstructurering van de landbouw en milieubeschermingsmaatregelen,

M.

overwegende dat het belangrijke aandeel van vrouwen in de ontwikkeling van de lokale gemeenschap niet in verhouding is met hun deelname aan de relevante besluitvormingsprocessen,

N.

overwegende dat het overwegend vrouwen zijn die zich zowel binnen als buiten hun gezin aanbieden voor vrijwilligerswerk en overwegende dat het gezin de sociale basiseenheid vormt,

O.

overwegende dat plattelandsgebieden in hoge mate te kampen hebben met een verouderende bevolking, een lage bevolkingsdichtheid en soms ook ontvolking,

P.

overwegende dat het vertrek van vrouwen in economisch actieve leeftijdsgroepen blijft leiden tot een zekere „vermannelijking” van de plattelandsbevolking, wat negatieve gevolgen heeft voor de kwaliteit van het gemeenschapsleven en de demografische ontwikkeling,

Q.

overwegende dat vrouwen vooral in plattelandsgebieden veel met de auto rijden om hun kinderen en andere familieleden naar de dokter, naar school of naar de sportvereniging te brengen, en overwegende dat het gebrek aan plaatselijk openbaar vervoer jonge mensen benadeelt, waardoor zij minder kans hebben om een beroepsopleiding of betrekking te vinden,

R.

overwegende dat op het platteland grotere obstakels bestaan voor wat de toegang tot informatie- en communicatietechnologie betreft, vooral voor vrouwen,

S.

overwegende dat plattelandsgebieden wat groeipotentieel betreft reële mogelijkheden bieden in een aantal nieuwe sectoren, met name dankzij de aanwezigheid van rurale aantrekkingspunten, ambachtelijke werkplaatsen en toeristische voorzieningen, die voornamelijk door vrouwen worden gerund en een belangrijke economische factor vormen voor onderontwikkelde maar qua natuur interessante gebieden,

T.

overwegende dat meer aandacht moet worden besteed aan genderbudgetting met het oog op een effectief beheer van plattelandsontwikkelingsprogramma's en in het bijzonder een betere afstemming van de fondsen op de specifieke behoeften van vrouwen in plattelandsgebieden,

U.

overwegende dat de opheffing van ongelijkheden en de bevordering van gelijke kansen voor mannen en vrouwen tot de hoofddoelstellingen behoren van Verordening (EG) nr. 1260/1999,

1.

is ervan overtuigd dat het integreren van de genderdimensie in de rurale sector van cruciaal belang is, niet alleen voor het bevorderen van de gelijkheid tussen vrouwen en mannen maar ook voor economische groei en duurzame plattelandsontwikkeling;

2.

roept de Commissie op om te zorgen voor betere statistische gegevens en informatie met betrekking tot dit verschijnsel en de patronen, de hoofdredenen en de gevolgen van het wegtrekken van de bevolking uit de plattelandsgebieden in de EU te analyseren; roept de lidstaten op strategieën te ontwikkelen om het vertrek van vrouwen en met name hoogopgeleide vrouwen uit plattelandsgebieden tegen te gaan;

3.

roept de lidstaten op om in samenwerking met de regionale en plaatselijke autoriteiten en bedrijven stimulansen te creëren om het onderwijs- en opleidingsniveau van vrouwen te verbeteren en de deelname van vrouwen aan het arbeidsproces te bevorderen, met name door elke vorm van discriminatie van vrouwen op de arbeidsmarkt uit te bannen, teneinde het probleem van armoede en sociale uitsluiting in plattelandsgebieden aan te pakken; merkt op dat in plattelandsgemeenschappen veel armoede voorkomt, vooral in de nieuwe lidstaten;

4.

verzoekt de lidstaten geschikte regelingen inzake zwangerschaps- en ziekteverlof te treffen voor zelfstandige vrouwelijke ondernemers;

5.

vraagt dat de Commissie statistieken inzake armoede en sociale uitsluiting verstrekt die niet alleen zijn uitgesplitst naar geslacht en leeftijd maar ook volgens het aspect stad/platteland;

6.

roept de lidstaten op om de overgang te steunen van op landbouw georiënteerde plattelandsgebieden naar plattelandsgebieden met een bredere economische basis;

7.

verzoekt de lidstaten een beleid te voeren dat erop gericht is de algemene levensomstandigheden van vrouwen in plattelandsgebieden te verbeteren, met bijzondere aandacht voor vrouwen met een handicap, vrouwen die het slachtoffer zijn van gendergeweld, immigranten, vrouwen van etnische minderheden en vrouwen die lijden onder verschillende vormen van discriminatie, en de toekomst van plattelandsgebieden veilig te stellen door het aanbieden van diensten op het platteland, met name postdiensten, breedbanddiensten, culturele en sportcentra, brandweer en diensten van algemeen overheidsbestuur;

8.

roept de EU-instellingen, de lidstaten en de regionale en plaatselijke autoriteiten op in plattelandsgebieden de toegang tot informatie- en communicatietechnologieën te vergemakkelijken en gelijke kansen te bevorderen via op plattelandsvrouwen gerichte activiteiten en beleid;

9.

roept de lidstaten op om zelfstandig ondernemerschap van vrouwen te bevorderen, zakelijke netwerken voor vrouwen zoals coaching- en begeleidingsmodellen en allianties van vrouwelijke ondernemers te steunen en initiatieven uit te werken die erop gericht zijn de ondernemersgeest, vaardigheden en capaciteiten van vrouwen in plattelandsgebieden te verbeteren en de deelname van vrouwen aan de bestuursorganen van ondernemingen en organisaties te bevorderen;

10.

roept de EU-instellingen, de lidstaten en de regionale en plaatselijke autoriteiten op steun te verlenen aan projecten die het in plattelandsgebieden opzetten van primaire landbouwproductiebedrijven stimuleren en hierbij adviseren, en aldus met name voor vrouwen nieuwe arbeidsplaatsen kunnen creëren, en daarbij vooral aandacht te besteden aan het benutten van ongebruikte of onvoldoende gebruikte producten, het toevoegen van waarde aan landbouwproducten en het vinden van afzetmogelijkheden hiervoor, het gebruiken van nieuwe technologieën en het vergroten van regionale economische diversificatie en de dienstverlening om het combineren van werk en privéleven te vergemakkelijken;

11.

roept de Raad, de Commissie en de lidstaten op meer geld te besteden aan innovatieve acties voor vrouwen in plattelandsgebieden; roept de Commissie op Leader-netwerkprojecten op te zetten voor het uitwisselen van ervaringen en optimale werkwijzen;

12.

acht het belangrijk dat het werk van vrouwen optimaal wordt gewaardeerd, ook het werk dat migrantenvrouwen verzetten die geen deel uitmaken van het gezin dat de exploitatie drijft, die op het veld werken en voor wie de problemen die verband houden met het vrouw zijn in de wereld van de landbouw het hardst aankomen;

13.

roept de lidstaten en de Europese Commissie op oog te hebben voor de aanzienlijke groep echtgenoten —doorgaans vrouwen die hun partners helpen in de landbouwsector en in kleine en middelgrote ondernemingen en die in veel lidstaten een ontoereikende rechtspositie hebben, hetgeen specifieke financiële en juridische problemen met zich meebrengt betreffende het recht op zwangerschaps- en ziekteverlof, de opbouw van pensioenrechten en toegang tot sociale zekerheid alsook in het geval van echtscheiding;

14.

roept de lidstaten op het juridische concept van gezamenlijk eigendomsrecht te bevorderen om ervoor te zorgen dat de rechten van vrouwen in de landbouwsector volledig worden geëerbiedigd, dat vrouwen de passende sociale bescherming krijgen en dat hun werk ten volle wordt erkend;

15.

roept de lidstaten op om onbezoldigd werk en vrijwilligerswerk ideologisch en financieel te steunen; benadrukt het belang van het werk dat vrouwenorganisaties in deze context op sociaal vlak verzetten; dringt desalniettemin aan op een verandering in de structuren, teneinde de toegang tot betaalde arbeid voor vrouwen te vergemakkelijken;

16.

wijst erop dat vrouwen in plattelandsgebieden relatief vaker door verborgen werkloosheid worden getroffen dan mannen als gevolg van traditionele rolmodellen en het gebrek in veel van deze gebieden aan infrastructuur zoals voorzieningen voor kinderopvang;

17.

roept de lidstaten op om in samenwerking met de regionale autoriteiten de oprichting van regionale expertisecentra voor vrouwen te stimuleren, met name voor vrouwen tussen 25 en 60 jaar oud die werkloos dreigen te worden, en deze vrouwen te steunen bij hun stappen in de richting van zelfstandige arbeid of bij het ontwikkelen van diensten binnen hun eigen gemeenschap middels raadpleging van de publieke opinie en door behoeftenevaluaties uit te voeren;

18.

roept de lidstaten op om onderwijs- en opleidingsfaciliteiten te verbeteren en de ontwikkeling van een netwerk van sociale diensten voor kinderopvang en zorg voor ouderen, zieken en gehandicapten te bevorderen, zodat mannen en vrouwen in plattelandsgebieden hun werk, gezins- en privéleven gemakkelijker kunnen combineren; roept tevens op de gezondheidszorg, en met name de beschikbaarheid van eerstelijnsgezondheidszorg, te verbeteren; verzoekt de lidstaten te zorgen voor paramedische dienstverlening en spoedartsen in plattelandsgebieden;

19.

vraagt aandacht voor de grote taboes rond seksueel en/of huiselijk geweld tegen vrouwen en meisjes in plattelandsgebieden; roept de lidstaten op passende maatregelen te nemen om slachtoffers van dergelijk geweld en vrouwen die er het slachtoffer van dreigen te worden, beter te beschermen en te steunen;

20.

dringt er bij de lidstaten op aan om het gebrek aan goede transportinfrastructuur in plattelandsgebieden aan te pakken en een positief beleid te ontwikkelen voor het verbeteren van de toegang tot vervoer voor iedereen en in het bijzonder voor personen met een handicap, aangezien vervoer een oorzakelijke factor blijft van de verankering van sociale uitsluiting en ongelijkheid in de samenleving, waardoor hoofdzakelijk vrouwen worden getroffen;

21.

roept de Commissie op om er in het kader van de herziening van de plattelandsontwikkelingsprogramma's nauwlettend op toe te zien dat het genderperspectief wordt geïntegreerd in de door de lidstaten ingediende plattelandsontwikkelingsprogramma's;

22.

toont zich in dit verband verheugd over de ESF-EQUAL-projecten, die erop gericht zijn de positie van vrouwen in de landbouw en op het platteland zichtbaar te maken en te verbeteren; roept de Europese Commissie en de lidstaten op dergelijke projecten binnen de Europese Unie aan te moedigen;

23.

roept de lidstaten op om bedrijven te steunen die investeren in plattelandsgebieden en vrouwen kwalitatief hoogwaardige banen aanbieden;

24.

roept de Europese instellingen, de lidstaten en de regionale en plaatselijke autoriteiten op om het nationale en internationale plaatsvinden van fora voor kennisuitwisseling en andere soortgelijke activiteiten aan te moedigen, in het bijzonder wanneer de situatie van vrouwen in plattelandsgebieden aan bod komt;

25.

verwijst naar het feit dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in formele rurale en regionale leidersposities ondanks het feit dat ze een belangrijke functie hebben in de „informele” samenleving, waar ze namelijk vaak een cruciale sociale rol spelen doordat ze met hun betrokkenheid bij informele plaatselijke netwerken (bijvoorbeeld in het kader van vrijwilligerswerk of diverse thematische verenigingen) invloed uitoefenen op de opkomst van sociaal kapitaal;

26.

verzoekt de relevante nationale, regionale en lokale overheden om de deelname van vrouwen aan plaatselijke actiegroepen en de ontwikkeling van plaatselijke partnerschappen in het kader van de Leader-as aan te moedigen en zorg te dragen voor een evenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in hun bestuursraden;

27.

betreurt het feit dat de Commissie niet heeft gereageerd op de hogervermelde resolutie van het Europees Parlement van 3 juli 2003 en met name geen grondige herziening heeft ondernomen van Richtlijn 86/613/EEG, ondanks het feit dat de Commissie zelf erkent dat de uitvoering van de richtlijn tot op heden ondoelmatig is gebleken en dat weinig vooruitgang is geboekt inzake de erkenning van het werk verricht door medewerkende echtgenoten van personen die zelfstandig werkzaam zijn of landbouwactiviteiten verrichten in de lidstaten, en inzake het passend beschermen van deze echtgenoten; roept de Commissie nogmaals op om voor eind 2008 een voorstel voor een herziene richtlijn in te dienen die voorziet in onafhankelijke sociale rechten en pensioenrechten voor medewerkende vrouwen in landbouwbedrijven en in kleine en middelgrote ondernemingen;

28.

betreurt ten zeerste dat de Commissie nog geen praktisch gevolg heeft gegeven aan voorgaande resoluties van het Europees Parlement inzake de situatie van medewerkende echtgenoten van zelfstandigen waarin werd gepleit voor:

29.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's evenals aan de uitvoerende en gekozen organen die verantwoordelijk zijn voor het gelijkekansenbeleid in de lidstaten op lokaal, regionaal en nationaal niveau.

—

overwegend rurale gebieden: wanneer meer dan 50 % van de bevolking van de regio in rurale gemeenschappen woont (met minder dan 150 inwoners/km2)

—

tussenliggende plattelandsgebieden: wanneer 15 % tot 50 % van de bevolking van het gebied in rurale plaatselijke gemeenschappen woont

—

overwegend stedelijke gebieden: wanneer minder dan 15 % van de bevolking van het gebied in rurale plaatselijke gemeenschappen woont.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/29

—

gezien de Mededeling van de Commissie van 7 december 2005 — „Actieplan biomassa” (COM(2005)0628),

—

gezien de Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 10 januari 2007 — „Routekaart voor hernieuwbare energie. Hernieuwbare energiebronnen in de 21ste eeuw: een duurzamere toekomst opbouwen” (COM(2006)0848),

—

gezien de Mededeling van de Commissie van 26 november 1997 — „Energie voor de toekomst: duurzame energiebronnen — Witboek voor een communautaire strategie en een actieplan” (COM(1997)0599),

—

gelet op Richtlijn 2001/77/EG van het Europees Parlement en de Raad van 27 september 2001 betreffende de bevordering van elektriciteitsopwekking uit hernieuwbare energiebronnen op de interne elektriciteitsmarkt (1),

—

gezien de Mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 26 mei 2004 — „Het aandeel van hernieuwbare energie in de EU — Verslag van de Commissie overeenkomstig artikel 3 van Richtlijn 2001/77/EG, de evaluatie van het effect van wetgevende instrumenten en andere communautaire beleidsmaatregelen op de ontwikkeling van de bijdrage van hernieuwbare energiebronnen in de EU en voorstellen voor concrete acties” (COM(2004)0366),

—

gezien Beschikking nr. 1230/2003/EG van het Europees Parlement en de Raad van 26 juni 2003 tot vaststelling van een meerjarenprogramma voor acties op energiegebied: „Intelligente energie Europa” (2003-2006) (2) en de Mededeling van de Commissie van 8 februari 2006 — „Een EU-strategie voor biobrandstoffen” (COM(2006)0034),

—

gelet op Richtlijn 2003/30/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 mei 2003 ter bevordering van het gebruik van biobrandstoffen of andere hernieuwbare brandstoffen in het vervoer (3),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1782/2003 (4) van de Raad van 29 september 2003 tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor regelingen inzake rechtstreekse steunverlening in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot vaststelling van bepaalde steunregelingen voor landbouwers, en Verordening (EG) nr. 1698/2005 van de Raad van 20 september 2005 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) (5),

—

gelet op Beschikking nr. 280/2004/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 februari 2004 betreffende een bewakingssysteem voor de uitstoot van broeikasgassen in de Gemeenschap en de uitvoering van het Protocol van Kyoto (6),

—

gelet op Richtlijn 2003/96/EG van de Raad van 27 oktober 2003 tot herstructurering van de communautaire regeling voor de belasting van energieproducten en elektriciteit (7),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 29 september 2005 over het aandeel van hernieuwbare energie in de EU en voorstellen voor concrete acties (8),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 23 maart 2006 over de bevordering van gewascultures voor niet-voedingsdoeleinden (9),

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling en de adviezen van de Commissie industrie, onderzoek en energie en de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (A6-0034/2008),

A.

A overwegende dat de reeds aangehaalde Mededeling van de Commissie van 26 november 1997 de doelstelling voor het aandeel energie uit duurzame bronnen wordt gesteld op 12 % tegen 2010 tegenover 6 % in 1995,

B.

overwegende dat de Commissie in haar bovengenoemde Mededeling van 7 december 2005 heeft verklaard dat om dit doel te bereiken de hoeveelheid energie uit biomassa meer dan zou moeten verdubbelen,

C.

overwegende dat de land- en bosbouw in de EU aanzienlijk hebben bijgedragen tot verlichting van de gevolgen van de klimaatverandering, zoals blijkt uit het feit dat de uitstoot van broeikasgassen in de landbouw tussen 1990 en 2004 in de EU-15 met 10 % en in de EU-25 met 14 % is gedaald en dat de uitstoot door de EU-landbouw in 2010 naar verwachting 16 % lager zal zijn dan in 1990,

D.

overwegende dat er een aanzienlijk potentieel is voor een belangrijke toename van de biogasproductie, vooral met het oog op de mogelijke bijdragen van veehouderij (dierlijke mest), drijfmest, afval en planten die ongeschikt zijn voor voedsel- en voederproductie als voorkeurmaterialen voor biogas; overwegende dat evenwel gelet dient te worden op de gevolgen van het gebruik van mest voor energie-opwekking voor de bodemstructuur en de bodemgesteldheid;

E.

overwegende dat tot nu toe jaarlijks slechts 50 PJ aan biogas wordt geproduceerd op basis van dierlijk mest, energierijke planten, slib en organisch afval, terwijl het potentieel alleen al op basis van mest 827 PJ bedraagt,

F.

overwegende dat de productie van biogas en biogasinstallaties in de EU ongelijk verdeeld zijn, hetgeen opnieuw aantoont dat het potentieel niet volledig wordt benut,

G.

overwegende dat biogas op vele bruikbare wijzen kan worden benut, met inbegrip van elektriciteitsproductie, verwarming, koeling, autobrandstof, enzovoort,

H.

overwegende dat toepassing van biomassa voor elektriciteitsproductie kan bijdragen aan de reductie van de uitstoot van broeikasgassen en wordt beschouwd als een van de goedkoopste energiebronnen voor verwarming,

I.

overwegende dat de ontwikkeling van biogasinstallaties op basis van energiegewassen aanzienlijk is vertraagd als gevolg van snel stijgende graanprijzen, voedselaanbod- en milieuoverwegingen,

J.

overwegende dat de bezorgdheid met betrekking tot het verband tussen de productie van bio-energie (voornamelijk bio-ethanol en biodiesel) en stijgende graan- en voedselprijzen op de wereldmarkt niet relevant is voor biogasproductie met gebruikmaking van dierlijke mest, slib, organisch afval en bijgewassen die niet geschikt zijn voor voedsel- en voederproductie, naast het feit dat de veilige verwerking van deze materialen hoe dan ook noodzakelijk is,

K.

overwegende dat dierlijk mest in de nieuwe lidstaten hoofdzakelijk voorkomt als mengvorm met minstens 20 % stro en mogelijk langere perioden tussen de mestproductie en de mestverwijdering, en daardoor niet geschikt is voor enige vorm van fermentatie,

1.

erkent dat biogas een energiebron van levensbelang is, die bijdraagt tot duurzame ontwikkeling van de economie, de landbouw en het platteland en tot bescherming van het milieu;

2.

benadrukt de bijdrage die biogas kan leveren aan het verminderen van de energieafhankelijkheid van de EU;

3.

wijst erop dat de productie van biogas uit dierlijk mest, drijfmest, huisvuil en dierlijk en organisch afval bijdraagt aan de diversificatie van energiebronnen en daardoor steeds meer kan bijdragen aan de betrouwbaarheid, het concurrentievermogen en de duurzaamheid van de Europese energievoorziening, en tevens de boeren een nieuwe bron van inkomsten kan bieden;

4.

is van mening dat het gebruik van biogas voor met name de productie van warmte en elektriciteit een belangrijke rol kan spelen bij het realiseren van de bindende doelstelling om tegen 2020 ervoor te zorgen dat 20 % van het totale energieverbruik in de EU uit hernieuwbare energie bestaat;

5.

benadrukt dat op lange termijn hernieuwbare energiebronnen, zoals biogas en biobrandstoffen, in combinatie met zonne- en windenergie en met toepassing van de resultaten van verder intensief onderzoek, een grotere onafhankelijkheid van fossiele energiebronnen kunnen bewerkstelligen;

6.

moedigt zowel de EU als de afzonderlijke lidstaten aan het enorme potentieel aan biogas te benutten door gunstige omstandigheden te scheppen en door de instandhouding en ontwikkeling van steunmaatregelen ter bevordering van investeringen in en onderhoud aan biogasinstallaties;

7.

onderstreept dat het gebruik van biogas uit dierlijk mest talrijke milieuvoordelen biedt, zoals vermindering van de methaan- en CO2-uitstoot, vermindering van de uitstoot van vaste deeltjes en stikstofoxiden, veel minder stankoverlast, minder ongezonde drijfmest en een betere bemestingscapaciteit van de stikstof in de behandelde mest, waardoor minder stikstof nodig is om hetzelfde vruchtbaarheidverhogende effect te bereiken;

8.

onderstreept dat het produceren van biobrandstof uit afval geen doel op zich mag worden; is van oordeel dat het terugdringen van afval een prioriteit van het milieubeleid van de EU en de lidstaten zou moeten blijven;

9.

verlangt dat meer drijfmest wordt ingezet bij de productie van biogas omdat hier nog grote mogelijkheden liggen en tegelijkertijd het decentrale karakter van biogasinstallaties als energieproducenten wordt versterkt en stelt vast dat bij meer gebruik van drijfmest de hoeveelheid methaan die bij de opslag van drijfmest vrijkomt duidelijk verminderd kan worden;

10.

benadrukt dat dierlijke mest, rioolwater en agro-industrieel afval substanties (bacteriën, virussen, parasieten, zware metalen, schadelijke organische stoffen) kunnen bevatten die de volksgezondheid of het milieu kunnen bedreigen; dringt er bij de Commissie op aan te waarborgen dat toereikende voorzorgsmaatregelen worden genomen om besmetting door en verspreiding van deze substanties en door hen veroorzaakte ziekten te vermijden;

11.

verklaart dat toepassing van drijfmest en dierlijk of organisch afval het rendement van biogasinstallaties zal verhogen en dat volksgezondheidsproblemen bij het gebruik van dierlijk afval in de meeste gevallen betrekkelijk eenvoudig beheersbaar zijn;

12.

verlangt tevens dat er producten van de eerste verwerking, zoals aardappelschillen en vruchtvlees, als biomassa voor biogasinstallaties worden gebruikt;

13.

benadrukt dat in de nabije toekomst ontwikkelingen in de techniek en het beheer worden verwacht waardoor de milieu- en volksgezondheidsvoordelen van biogasfabrieken op basis van dierlijke mest, drijfmest en organisch afval verder zullen toenemen;

14.

is van mening dat er bij biogasinstallaties, net als in de veehouderij, sprake moet zijn van duurzaamheid en aan de regio aangepaste dimensies, waardoor de milieuvoordelen ook kunnen leiden tot een grotere acceptatie van de veehouderij, die veel problemen ondervindt door het toenemende aantal klachten van buren en de publieke opinie;

15.

wijst erop dat biogasinstallaties op basis van dierlijke mest, drijfmest en organisch afval kunnen leiden tot hogere percentages uitloging van ammonia, maar verklaart dat dit neveneffect betrekkelijk eenvoudig kan worden ingedamd en dat preventieve maatregelen terzake moeten worden opgenomen in de nationale wetgeving betreffende biogasinstallaties alsmede in subsidieregelingen voor biogasinstallaties;

16.

verzoekt de lidstaten en de Commissie dringend te waarborgen dat uit biogasinstallaties geen methaan lekt, aangezien dit het positieve effect voor de opwarming van de aarde in gevaar zou kunnen brengen;

17.

spreekt opnieuw als zijn mening uit dat alle financiële steun voor biogasinstallaties gebaseerd dient te zijn op rendement, technische ontwikkeling, een positieve bijdrage aan de broeikasgasreductie, het creëren van toegevoegde waarde op veebedrijven en in plattelandsregio's en andere economische en milieuvoordelen van dergelijke installaties; benadrukt dat de voedselvoorziening voor de bevolking daarbij niet in gevaar mag worden gebracht;

18.

stelt met grote verontrusting vast dat in vele lidstaten sprake is van een toenemende concurrentie tussen het gebruik van bepaalde landbouwproducten, zoals maïs, in de energieproductie en het gebruik ervan in de voedselketen; onderstreept dat deze concurrentie heeft geleid tot een sterke stijging van de prijzen van levensmiddelen;

19.

verzoekt de Commissie en de lidstaten bij toekomstige voorstellen ter regulering van de biogassector niet alleen milieuaspecten te toetsen, maar daarbij ook de gevolgen voor een kwalitatief hoogwaardige en duurzame productie van voedsel te betrekken;

20.

onderstreept dat voorrang dient te worden gegeven aan biogasproductie op basis van dierlijke mest, drijfmest en dierlijk en organisch afval, omdat de duurzaamheids- en milieuvoordelen van deze methoden onmiskenbaar zijn;

21.

merkt op dat de optimale omvang van een biogasinstallatie afhangt van verschillende omstandigheden die bepalend zijn voor de schaalvoordelen en dat die omstandigheden grondig dienen te worden bestudeerd; is van mening dat naast een beoordeling op bedrijfseconomisch gebied en van de broeikasgassenbalans, vooral moet worden beoordeeld welk effect de omvang van de installatie op het omringende landschap heeft met het oog op het vaker voorkomen van een monocultuur van bepaalde veldgewassen;

22.

benadrukt dat het zowel vanuit milieuoogpunt als vanuit economisch perspectief het beste zou zijn wanneer beheerders van biogasfabrieken alle beschikbare organische materialen combineren en gebruiken;

23.

is van oordeel dat de jonge en innovatieve biogassector weliswaar een startsubsidie kan gebruiken, maar dat dergelijke subsidies alleen mogen duren totdat de sector commercieel rendabel wordt;

24.

verklaart dat de financiële steun aan uitsluitend op planten gebaseerde biogasinstallaties onder zorgvuldig toezicht moet worden voortgezet maar voortaan moet worden geconcentreerd op de meest geavanceerde en efficiënte installaties of systemen om het economische en technische voordeel voor de EU op dit terrein zeker te stellen en toekomstmogelijkheden te kunnen verkennen;

25.

verzoekt de Commissie te laten weten hoe voor energiegewassen criteria voor economisch en milieurendement en voor duurzaamheid kunnen worden ingevoerd die ertoe leiden dat deze betrekkelijk nieuwe techniek milieuvriendelijker wordt en die ervoor zorgen dat voldoende aandacht voor zorgen rond voedselproductie en -aanbod is gewaarborgd;

26.

verlangt een extra inspanning ten behoeve van het onderzoek naar en het bevorderen van nieuwe procestechnieken bij biogas, en vooral naar het gebruik van biomassa (tweede generatie biogas) als biologische brandstof en ter verhoging van de rentabiliteit van biogasinstallaties die de grootste milieuvoordelen opleveren, omdat alleen met innovatieve technologieën zoals de gaszuiveringstechniek het rendement van biogasinstallaties duidelijk kan worden verhoogd;

27.

herinnert de lidstaten en de Commissie eraan dat verdere stimulering van biogas niet mogelijk is zonder aanvullende financieringen en dat deze fondsen dienen te worden besteed aan onderzoek en ontwikkeling, promotie van de resultaten van specifieke projecten, aan installaties en aan meer steun voor „groene stroom” en „groen gas”;

28.

herinnert eraan dat de lidstaten die „groene energie” met toereikende prijssubsidies of andere maatregelen extra stimuleren ook het meeste succes boeken bij de promotie van biogas;

29.

meent dat de productie van „groen gas” op dezelfde wijze moet worden gesubsidieerd als „groene stroom”;

30.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan te verzekeren dat fondsen uit EU en nationale programma's worden besteed aan de meest doelmatige en duurzame installaties, in het bijzonder aan centrales die elektriciteit en warmte produceren of aan de installatie van voorzieningen en netwerken waarmee biogas wordt opgewaardeerd en aan het aardgasnet wordt geleverd;

31.

benadrukt in dit verband dat de toevoer van stroom, warmte en aardgas naar de netwerken op niet-discriminerende wijze moet plaatsvinden en verlangt dat biogas gelijkgesteld wordt met aardgas, opdat het zich na toevoer aan het aardgasnet volwaardig kan ontwikkelen;

32.

is van mening dat vereenvoudiging van de procedures voor de handel in CO2-emissies aanmerkelijk kan bijdragen tot de economische levensvatbaarheid en duurzaamheid van biogasinstallaties;

33.

benadrukt dat biogasinstallaties een uitkomst kunnen zijn voor boeren die nog niet over voldoende opslagcapaciteit voor dierlijke mest beschikken om dit probleem op een economisch levensvatbare wijze op te lossen;

34.

verzoekt de Commissie en de lidstaten te waarborgen dat de oprichting van biogasinstallaties en de uitgifte van vergunningen voor het gebruik van organisch afval en drijfmest niet worden gehinderd door onnodig langdurige administratieve procedures en regelingen;

35.

wijst op de grote verschillen in lengte en inhoud van nationale procedures voor de toelating van biogasinstallaties en roept de lidstaten op te voorkomen dat nationale vereisten op het gebied van ruimtelijke ordening, vergunningsverlening en toelating niet onnodig belemmerend werken;

36.

verlangt dat voor de bouw van biogasinstallaties een vereenvoudigde bouwvergunningsprocedure wordt ingevoerd;

37.

roept de Commissie op een algemene positieve lijst op te stellen van producten die in biogasinstallaties mogen worden gebruikt, om te garanderen dat er gelijke concurrentievoorwaarden bestaan voor boeren in de verschillende lidstaten;

38.

moedigt boeren aan samen te werken bij de oprichting en exploitatie van biogasinstallaties;

39.

eist dat de Commissie en de lidstaten een samenhangend biogasbeleid ontwikkelen en verzoekt de Commissie een specifiek verslag uit te brengen over biogas en de bevordering van de toepassing ervan in de EU, waarin de wijzigingen in communautaire en nationale wetgeving worden geschetst die noodzakelijk zijn om verdere uitbreiding van de biogassector mogelijk te maken, de meest doelmatige manieren worden aangewezen om EU-fondsen en programma's aan te wenden en goede praktijkvoorbeelden worden gepresenteerd; eist in dit kader ook een effectbeoordeling van de verschillende vormen van biogasproductie op het klimaat, de ecologie, het landelijk inkomen en de voedselzekerheid op wereldvlak;

40.

stelt voor de bevordering van biogas integraal op te nemen in het kader van de voorgestelde richtlijn ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen (COM(2008)0019), met bijzondere nadruk op de volgende elementen:

41.

dringt er bij de Commissie op aan zo spoedig mogelijk een ontwerp te presenteren voor een bioafvalrichtlijn met kwaliteitsnormen; nodigt de Commissie uit de mogelijkheid van een gezamenlijke biogas- en bioafvalrichtlijn te onderzoeken;

42.

verzoekt de Commissie voorstellen te doen voor wetgeving inzake het gebruik van reststoffen uit biogasinstallaties; verzoekt de Commissie te waarborgen dat in biogasinstallaties alleen dát organisch materiaal mag worden gebruikt, waarvan de reststoffen kunnen worden benut, zonder dat het milieu in gevaar wordt gebracht; verzoekt de Commissie te overwegen het gebruik van groeiversterkende middelen met zware metalen in diervoeders te verbieden indien blijkt dat dit in heel de EU een probleem is bij later gebruik van biogasreststoffen in het veld;

43.

verzoekt de Commissie te waarborgen dat Richtlijn 2008/1/EG van het Europees Parlement en de Raad van 15 januari 2008 inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging (10), de Nitratenrichtlijn (11), de Zuiveringsslibrichtlijn (12), de kaderrichtlijn Water (13), de Vogelrichtlijn (14), de Habitatrichtlijn (15) en de wetgeving inzake zware metalen doeltreffend worden gehandhaafd in alle lidstaten en regio's, waardoor biogasinstallaties op basis van dierlijke mest en drijfmest aantrekkelijker worden;

44.

eist dat de Commissie zo spoedig mogelijk een strategie presenteert om biogasinstallaties te doen opnemen in de Kyotomechanismen, bijvoorbeeld door middel van groenverklaringen, speciale premies of heffingskortingen voor elektriciteit en warmte uit biogasinstallaties, of andere maatregelen; wijst erop dat dit de kosteneffectiviteit van biogasinstallaties zal verhogen en tegelijkertijd de inspanningen van de landbouw ter bestrijding van klimaatverandering transparanter zal maken;

45.

roept op te onderzoeken of de Nitraatrichtlijn overbodig wordt, als de kaderrichtlijn Water eenmaal volledig ten uitvoer is gebracht;

46.

beklemtoont nogmaals dat het gebruik van kunstmest in de EU-wetgeving niet mag worden bevoordeeld tegenover het gebruik van dierlijke meststoffen en bijproducten van biogasinstallaties; dringt derhalve met klem aan op een herziening van de definitie van dierlijke mest volgens de Nitratenrichtlijn, bij wijze van eerste stap;

47.

verzoekt de Commissie de levering van biogas aan aardgasnetten te bevorderen door middel van aanbevelingen of een richtlijn;

48.

verzoekt de Commissie zo spoedig mogelijk haar voorstellen te presenteren voor verdere uitbreiding van het gebruik van dierlijke en agrarische bijproducten voor de productie van biogas, zoals aangekondigd in de reeds aangehaalde Mededeling van de Commissie van 7 december 2005;

49.

eist dat lidstaten die in bestaande nationale ontwikkelingsprogramma's geen of onvoldoende maatregelen hebben opgenomen, worden verplicht in hun tussentijdse evaluatie van bestaande programma's voor regionale en plattelandsontwikkeling biogas op te nemen en acties voor de toekomst te presenteren;

50.

roept de Commissie op om te zorgen voor samenwerking en coördinatie tussen de lidstaten, ook diegene die op dit ogenblik geen of slechts enkele biogasinstallaties hebben, zodat zij kunnen leren van elkaars optimale praktijken wat betreft biogasinstallaties middels overdracht van kennis en van technologie;

51.

verzoekt de Commissie uiterlijk op 15 december 2008 een samenhangend verslag over de biogasproductie in de EU en de toekomstperspectieven ervan met inbegrip van een effectbeoordeling aan te bieden aan het Parlement, waarin rekening wordt gehouden met de voorstellen van het Parlement en de vooruitgang die is geboekt;

52.

verzoekt de huidige en de toekomstige voorzitterschappen van de Raad van de Europese Unie om het debat over de bevordering van economisch haalbare biogasproductie vooruit te helpen, waarbij de duurzame steun voor biogasinstallaties ook de gecombineerde productie van warmte en elektriciteit moet omvatten;

*

**

53.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, alsmede aan de regeringen en de parlementen van de lidstaten.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/35

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Publieke en particuliere middelen mobiliseren voor een wereldwijde toegang tot klimaatvriendelijke, betaalbare en zekere energiediensten: het Wereldfonds voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energie” (COM(2006)0583),

—

gelet op de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van Brussel van 8 en 9 maart 2007,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 25 september 2007 over de routekaart voor hernieuwbare energie in Europa (1),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 1 juni 2006 over het Groenboek inzake energie-efficiëntie „Meer doen met minder” (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 14 december 2006 over de strategie inzake biomassa en biobrandstoffen (3),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 29 september 2005 over het aandeel van hernieuwbare energie in de EU en voorstellen voor concrete acties (4),

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie industrie, onderzoek en energie en de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (A6-0006/2008),

A.

overwegende dat, in het kader van de beperking van de stijging van de gemiddelde wereldtemperaturen tot maximaal 2 °C, hernieuwbare energiebronnen en maatregelen ter verbetering van de energie-efficiëntie moeten worden gestimuleerd opdat de wereldwijde emissies na het bereiken van de piek in 2015 zullen afnemen,

B.

overwegende dat uit het Stern-rapport van oktober 2006 over de economische gevolgen van klimaatverandering en uit verslagen van het Intergouvernementeel Panel inzake klimaatverandering (IPCC) blijkt dat de armste landen en volkeren het eerst en het zwaarst zullen worden getroffen door de gevolgen van klimaatverandering,

C.

overwegende dat hernieuwbare energiebronnen en energiebesparing van cruciaal belang zijn voor een duurzame beschikbaarheid van energie en bijdragen tot:

D.

overwegende dat de wereldleiders op de wereldtop over duurzame ontwikkeling in 2002 zijn overeengekomen het aantal mensen (thans 1,6 miljard) dat verstoken is van elementaire energievoorzieningen met de helft te verminderen; overwegende dat deze doelstelling nooit wordt gehaald wanneer de huidige trend zich voortzet,

E.

overwegende dat de energieproblemen waarmee de ontwikkelingslanden geconfronteerd worden duurzaam moeten worden opgelost door meer gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen en door grotere verbeteringen op het gebied van energie-efficiëntie en energiebesparing,

F.

overwegende dat transparantie en aansprakelijkheid ten aanzien van de particuliere en overheidsinvesteerders van doorslaggevend belang zijn voor de evaluatie en mogelijke verdere uitbreiding van de steun die wordt aangeboden door het Wereldfonds voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, en overwegende dat dit fonds, vooral de eerste jaren van de tenuitvoerlegging ervan, scherp in de gaten zal worden gehouden,

1.

is ingenomen met het voorstel van de Commissie voor een Wereldfonds voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energie (GEEREF);

2.

is van mening dat een duurzame ontwikkeling, met name in ontwikkelingslanden en opkomende economieën, met lage broeikasgasemissies, schone lucht en een duurzame energietoevoer, alleen kan worden gerealiseerd wanneer ervoor wordt gezorgd dat bij het inzetten van technologieën voor hernieuwbare energie gebruik wordt gemaakt van lokale energiebronnen en wanneer de toegang tot energie wordt verbeterd door bevordering van investeringen in afgelegen en decentraal gelegen voorraden;

3.

is van oordeel dat de hoofddoelstellingen van dit fonds gelegen moeten zijn in de bevordering van energie-efficiëntie, energiebesparing en hernieuwbare energie, het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen en andere risico's, de verbetering van de toegang tot energievoorzieningen in de armste landen en de diversificatie van energiebronnen in de ontwikkelingslanden;

4.

is met name verheugd over het feit dat het fonds erop is gericht om via de beschikbaarstelling van risicokapitaal een hefboomeffect voor particuliere investeringen te creëren, aangezien dit van doorslaggevend belang is voor een succesvolle langetermijnontwikkeling van projecten op het gebied van duurzame energie in de ontwikkelingslanden;

5.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat alle steun aan projecten en iedere keuze van technologie afhankelijk wordt gesteld van de volledige naleving van algemeen geformuleerde duurzaamheidscriteria, van de bijdrage die wordt geleverd tot duurzame ontwikkeling, en van geografische kenmerken en beschikbare regionale reserves;

6.

dringt er bij de Commissie op aan zich bij de uitvoering van het fonds op kleinschalige projecten te concentreren, die de meeste moeite hebben om investeringen uit de particuliere sector aan te trekken; is van oordeel dat de Commissie de bovengrens van 10 miljoen euro per investering voor een project op gezette tijden dient te herzien en ten minste een derde van de beschikbare kredieten dient te reserveren voor kleinschalige projecten van minder dan 1 miljoen euro;

7.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat alle biogasprojecten in de ontwikkelingslanden, waaronder water- en afvalwaterbehandeling, alleen worden gesteund indien deze aan strenge duurzaamheidscriteria voldoen die waarborgen dat uitsluitend de meest duurzame technologieën worden bevorderd, waarbij rekening wordt gehouden met de gevolgen die biomassa gedurende de hele levensduur heeft voor broeikasgasemissies, luchtkwaliteit, plattelandsbeheer, sociale en economische omstandigheden, en biodiversiteit, waaronder het behoud van natuurbossen en het waarborgen van de algehele voedselvoorziening door de verbetering van de optimale werkwijzen van de plaatselijke landbouw;

8.

dringt er bij de Commissie op aan om ervoor te zorgen dat met het GEEREF fotovoltaïsche projecten worden ondersteund en verzoekt haar om steun te verlenen aan de ontwikkeling van technologieën voor intelligent netbeheer; moedigt met name investeringen aan die aansluiten bij de behoeften van de armen op het platteland, zoals elektrificatie door middel van hernieuwbare energie (inclusief water-, zonne- en windenergie en biomassa), zonneverwarmingselementen, pasteurisatieapparatuur die op zonne-energie werkt, kooktoestellen die op zonne-energie werken, windpompen en verbeterde kooktoestellen, alsook steun aan programma's voor microkredieten om de plaatselijke deelname aan energieprojecten te bevorderen;

9.

staat erop dat het GEEREF niet wordt gebruikt ter ondersteuning van omvangrijke projecten van meer dan 1 miljoen euro voor het gebruik van conventionele energiebronnen en voor het bijstoken van biomassa in bestaande of nieuwe kolencentrales, de kleinschalige toepassing van fossiele brandstoffen (bijvoorbeeld in dieselgeneratoren) of voor de grootschalige productie van biobrandstof; dringt er bij de Commissie op aan om erop toe te zien dat deze technologieën niet worden ondersteund via investeringen uit de subfondsen die met middelen uit het GEEREF worden gefinancierd; verzoekt de Commissie dan ook ervoor te zorgen dat deze technologieën worden uitgesloten van desbetreffende beheerscontracten en de selectiecriteria voor projecten;

10.

is van oordeel dat de steun zoveel mogelijk moet zijn gericht op projecten die hernieuwbare energietechnologieën met een verhoogde energie-efficiëntie combineren, bijvoorbeeld projecten ter verbetering van het gebouwenbestand, verlichting en de koelketen;

11.

dringt aan op volledige coördinatie tussen het GEEREF en de toekomstige werkzaamheden in het kader van het door de Commissie voorgestelde platform voor internationale samenwerking inzake energie-efficiëntie, met als doel de samenwerking op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, en benchmarking te verbeteren;

12.

dringt er bij de Commissie op aan ervoor te zorgen dat het fonds wordt gebruikt om de ontwikkeling van lokale markten, productieactiviteiten en capaciteiten in de ontwikkelingslanden te bevorderen, bijvoorbeeld door de ondersteuning van het lokale MKB opdat dit in staat is in een bepaalde regio nieuwe technologieën op de markt te brengen;

13.

is van oordeel dat het fonds eveneens dient te worden gebruikt om vooral het MKB uit de lidstaten de mogelijkheid te bieden zijn technische kennis in te zetten voor de ontwikkeling en de toepassing van duurzame energietechnologieën in ontwikkelingslanden;

14.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat het fonds aansluit bij en een aanvulling vormt op ander ontwikkelingsbeleid en energie-initiatieven voor de ontwikkelingslanden van de lidstaten en de EU;

15.

verzoekt de Commissie erop toe te zien dat het fonds een aanvulling vormt op en effect sorteert naast de vele reeds bestaande internationale initiatieven en fondsen ter ondersteuning van projecten voor duurzame energie in de ontwikkelingslanden, met inbegrip van de programma's van de Wereldbank en regionale ontwikkelingsbanken en de op de wereldtop over duurzame ontwikkeling van 2002 in het leven geroepen initiatieven;

16.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat het Fonds bijdraagt tot het wegnemen van belemmeringen die in bepaalde landen, met name de minst ontwikkelde, het gebruik van het mechanisme voor schone ontwikkeling (CDM) in de weg staan en dat zij die CDM-projecten verder aanmoedigt die werkelijk toegevoegde waarde bezitten, een positief effect op duurzame ontwikkeling hebben en voldoen aan de criteria van de Gold Standard;

17.

verzoekt de Commissie te onderzoeken hoe de middelen van het Fonds kunnen worden uitgebreid in het kader van een toekomstige regeling voor ná 2012 uit hoofde van het Raamverdrag inzake klimaatverandering van de Verenigde Naties, waarbij in aanmerking wordt genomen dat de toepassing van duurzame energie in ontwikkelingslanden voor het bereiken van de doelstelling van dit verdrag cruciaal is;

18.

betreurt dat de voorgestelde minimale financieringsdoelstelling van 100 miljoen euro — met een bijdrage van slechts 15 miljoen euro voor elk van de jaren 2007 en 2008 — ernstig tekortschiet als bijdrage van het GEEREF, althans indien de doelstelling bestaat uit „het vergroten van het aantal projecten ter bevordering van de energie-efficiëntie en hernieuwbare energie en het leveren van een wezenlijke bijdrage aan de duurzame ontwikkeling” en dat tot dusver slechts enkele landen hebben besloten een financiële bijdrage aan het fonds te leveren; verzoekt de Commissie daarom met klem haar bijdrage te vergroten en tegelijkertijd zowel de lidstaten als de multilaterale financiële instellingen ertoe te bewegen hun krachten te bundelen om zo de omvang van het fonds aanzienlijk te vergroten; dringt erop aan dat veel meer lidstaten financiële steun aanbieden;

19.

meent dat het in de eerste jaren van het GEEREF, dat voor onbepaalde tijd zou worden ingesteld, van cruciaal belang is om voorbeeldprojecten te ontwikkelen die de aanzet kunnen geven tot verdere bijdragen, teneinde in ontwikkelingslanden en overgangseconomieën meer investeringen in hernieuwbare energie en energie-efficiëntie aan te trekken en veel meer mensen te behoeden voor energiegebrek dan de verwachte 1 tot 3 miljoen;

20.

benadrukt dat het GEEREF prioriteit dient te geven aan het bevredigen van de specifieke behoeften van de minst ontwikkelde landen en aan projecten die aantoonbaar nauw verband houden met armoedebestrijding; constateert dat het GEEREF gericht zal zijn op de ondersteuning van regionale subfondsen voor landen in Afrika bezuiden de Sahara, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan, de landen van het Europees nabuurschap (inclusief Noord-Afrika en de Oost-Europese niet-EU-landen), Latijns-Amerika en Azië; verzoekt er evenwel om bijzondere aandacht te besteden aan de behoeften van de ACS-landen; verzoekt de Commissie bij de verdeling van de middelen ervoor te zorgen dat deze niet aan slechts één of twee subfondsen worden toebedeeld; adviseert met nadruk dat eventuele in het fonds opgenomen subfondsen voor Rusland en China niet alle beschikbare middelen dienen op te slokken en dat zij een belangrijke rol moeten spelen als proefprojecten;

21.

beseft evenwel dat het GEEREF, zoals het momenteel wordt opgezet, wellicht moeilijk aan de door de commissie voor ontwikkelingsbijstand van de OESO met betrekking tot officiële ontwikkelingshulp gestelde criteria kan voldoen, aangezien de investeringen veeleer zullen worden gestuurd door vooruitzichten op rendement dan door ontwikkelingsbehoeften; onderkent het risico dat armoedebestrijding — die als een specifiek doel voor het GEEREF wordt vermeld — voor het fonds slechts een doelstelling van ondergeschikt belang zou kunnen worden; benadrukt daarom dat de Commissie niet alleen heldere ontwikkelingscriteria moet opstellen om projecten die in aanmerking komen voor steun uit het GEEREF op hun geschiktheid te toetsen, maar daarnaast ook de op subsidies gebaseerde ontwikkelingshulp aanzienlijk moet verhogen om de armsten duurzame energiediensten te verschaffen;

22.

verzoekt de Commissie regelmatig verslag te doen over de vorderingen bij de uitvoering van het fonds en over de gefinancierde projecten; verzoekt de Commissie met name om het Parlement een jaarlijks tussentijds verslag voor te leggen;

23.

verzoekt de Commissie voorstellen te doen ter verbetering van intensieve communicatie en de uitwisseling van ervaringen in verband met de diverse projecten, de specifieke resultaten ervan en hun bijdrage tot duurzame ontwikkeling;

24.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/38

—

gelet op de artikelen 177 tot en met 181 van het EG-Verdrag,

—

gelet op de partnerschapsovereenkomst tussen de leden van de groep van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan enerzijds, en de Europese Gemeenschap en haar lidstaten anderzijds, ondertekend te Cotonou op 23 juni 2000 (1), als gewijzigd bij de Overeenkomst tot wijziging van de Partnerschapsovereenkomst, ondertekend in Luxemburg op 25 juni 2005 (2),

—

gezien de Millenniumverklaring die door de Verenigde Naties in 2000 werd goedgekeurd, het VN-rapport uit 2005 getiteld „Investing in Development” en de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (MDG),

—

gezien de Verklaring van Parijs over de doeltreffendheid van hulp die op 2 maart 2005 werd aangenomen,

—

gezien de Consensus van Monterrey van 2002 over ontwikkelingsfinanciering,

—

gezien de Gemeenschappelijke verklaring van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen der lidstaten, in het kader van de Raad, het Europees Parlement en de Commissie bijeen, over het ontwikkelingsbeleid van de Europese Unie: „De Europese Consensus” („De Europese Consensus inzake ontwikkeling”) (3),

—

gezien de gezamenlijke verklaring van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, in het kader van de Raad bijeen, het Europees Parlement en de Commissie getiteld „De Europese Consensus over humanitaire hulp” (4),

—

gezien de conclusies van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, in het kader van de Raad bijeen van 15 mei 2007, over de EU-gedragscode inzake de complementariteit en de taakverdeling binnen het ontwikkelingsbeleid,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Samenhang in het ontwikkelingsbeleid. Sneller vorderingen boeken om de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling te bereiken” (COM(2005)0134),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Sneller vorderingen boeken om de ontwikkelingsdoelstellingen van het millennium te bereiken — Financiering met het oog op de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp” (COM(2005)0133),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „EU-bijstand: meer, beter en sneller helpen” (COM(2006)0087) en de conclusies van de Raad Algemene Zaken en Externe Betrekkingen van 11 april 2006 die erop zijn gebaseerd,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Jaarverslag 2006 over het communautaire ontwikkelingsbeleid en de tenuitvoerlegging van de buitenlandse hulp” (COM(2006)0326),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1905/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 tot invoering van een financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking (DCI) (5),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Het bestuur binnen de Europese consensus over het ontwikkelingsbeleid: naar een geharmoniseerde aanpak in de Europese Unie” (COM(2006)0421),

—

gezien het beleid inzake internationale ontwikkelingssamenwerking van de Republiek Tsjechië, waaronder het Plan voor bilaterale ontwikkelingssamenwerking 2007 en de landenstrategiedocumenten voor Angola en Zambia,

—

gezien het beleid inzake internationale ontwikkelingssamenwerking van Hongarije,

—

gezien het beleidsprogramma inzake ontwikkelingssamenwerking voor de periode 2006-2010 van Letland,

—

gezien het beleid inzake ontwikkelingssamenwerking voor de periode 2006-2010 van Litouwen,

—

gezien de strategie voor ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp van Estland voor de periode 2006-2010,

—

gezien de strategie voor de ontwikkelingssamenwerking van Polen die in 2003 werd gepubliceerd en het Poolse hulpprogramma voor 2007,

—

gezien de nationale strategie van Roemenië inzake internationale ontwikkelingssamenwerking,

—

gezien de middellangetermijnstrategie inzake officiële ontwikkelingshulp (ODA) van Slowakije voor 2003-2008 en zijn officiële nationale programma voor ontwikkelingshulp voor 2006,

—

gezien de Sloveense ontwikkelingssamenwerking voor 2002-2004,

—

gezien het Aid Watch rapport uit 2007 getiteld „Hold the Applause! EU governments risk breaking aid promises” van de Europese confederatie van NGO's voor hulp en ontwikkeling (CONCORD), waarin een evaluatie door die NGO's is opgenomen van de uitgaven van elk EU-land aan ODA,

—

gezien de EU-strategie voor Centraal-Azië (Strategie voor een nieuw partnerschap) voor 2007-2013,

—

gezien „De Europese Consensus inzake ontwikkeling: de bijdrage van voorlichting over ontwikkelingssamenwerking en bewustmaking”, een strategisch kader dat is opgesteld door vertegenwoordigers van de Europese instellingen, de lidstaten, het maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden en dat is gepresenteerd tijdens de Europese Ontwikkelingsdagen in Lissabon in november 2007,

—

gezien de European Consensus over NGO-Communicatie van 7, 8 en 9 november 2006,

—

gezien de resolutie van de Raad (Ontwikkelingssamenwerking) van 8 november 2001 over de ontwikkelingsopvoeding en de bewustmaking van de Europese publieke opinie inzake ontwikkelingssamenwerking,

—

gezien de Verklaring van Maastricht van het van 15 tot 17 november 2002 gehouden Europabrede Global Education Congress, een vertegenwoordiging van parlementariërs, lokale en regionale overheidsinstanties en organisaties uit het maatschappelijk middenveld van de lidstaten van de Raad van Europa, inzake een „European Strategy Framework for Improving and Increasing Global Education in Europe to the Year 2015”,

—

gezien het zogenoemde „Palermo-proces” van 2003, dat werd gelanceerd met het oog op de oprichting van een informeel forum waarin de deelnemers konden discussiëren over belangrijke ontwikkelingen en kwesties op het gebied van de Europese ontwikkelingshulp om zo een informele aanvulling te vormen op de officiële raadplegingsprocedures van de Commissie,

—

gezien de European Conference on Awareness-Raising and Development Education for North-South Solidarity die op 19 en 20 mei 2005 te Brussel werd gehouden,

—

gezien de Helsinki Conference on European Development Education die op 3 en 4 juli 2006 werd gehouden,

—

gezien het 18 maanden-programma inzake het beleid op het gebied van ontwikkelingssamenwerking van het Duitse, Portugese en Sloveense voorzitterschap van de EU,

—

gelet op artikel 49 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „De grotere Europese nabuurschap: een nieuw kader voor de betrekkingen met de oostelijke en zuidelijke buurlanden” (COM(2003)0104) en onder verwijzing naar zijn resolutie van 20 november 2003 over „De grotere Europese nabuurschap: een nieuw kader voor de betrekkingen met de oostelijke en zuidelijke buurlanden” (6),

—

gezien het document „Een veilig Europa in een betere wereld: de Europese veiligheidsstrategie”, goedgekeurd door de Europese Raad in Brussel op 12 december 2003,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Europees Nabuurschapsbeleid — Strategiedocument” (COM(2004)0373),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Inzake de voorstellen van de Commissie voor actieplannen in het kader van het Europese nabuurschapsbeleid(ENB)” (COM(2004)0795),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Europees nabuurschapsbeleid — Aanbevelingen betreffende Armenië, Azerbeidzjan en Georgië en betreffende Egypte en Libanon” (COM(2005)0072),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement getiteld „Betreffende de versterking van het Europees nabuurschapsbeleid” (COM(2006)0726),

—

gezien het actieplan voor de zuidelijke Kaukasus (Armenië, Azerbeidzjan, Georgië) dat op 14 november 2006 door de Commissie werd aangenomen,

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie dat als begeleidend document is toegevoegd aan de hiervoor genoemde mededeling van de Commissie, getiteld „Betreffende de versterking van het Europees nabuurschapsbeleid” (SEC(2006)1504),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie (SEC(2007)0840) dat aan de mededeling van de Commissie is gehecht, getiteld „Jaarverslag 2007 over het ontwikkelingsbeleid van de Europese Gemeenschap en de tenuitvoerlegging van de externe bijstand in 2006” (COM(2007)0349),

—

gezien de voortgangsverslagen over het ENB over Oekraïne (SEC(2006)1505) en Moldavië (SEC(2006)1506),

—

gezien de publicatie van de Commissie getiteld „European Neighbourhood Policy: A Year of Progress” („Europees Nabuurschapsbeleid: een jaar van vooruitgang”) (IP/05/1467) van 24 november 2005,

—

gezien de mededeling aan het College van commissaris Ferrero-Waldner getiteld „Implementing and Promoting the European Neighbourhood Policy” („Tenuitvoerlegging en stimulering van het Europees Nabuurschapsbeleid”) (SEC(2005)1521),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1638/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 2006 houdende algemene bepalingen tot invoering van een Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (7) (ENPI),

—

gelet op Besluit 2006/62/EG van de Raad van 23 januari 2006 waardoor landen die onder het Europees nabuurschapsbeleid vallen en ook Rusland, kunnen profiteren van het programma voor technische bijstand en informatie-uitwisseling (TAIEX) (8),

—

gelet op Besluit 2005/47/EG van de Raad van 22 december 2004 tot wijziging van Besluit 2000/24/EG in het licht van de uitbreiding van de Europese Unie en het Europese nabuurschapsbeleid (9),

—

gezien het rapport getiteld „European Neighbourhood and Partnership Instrument” voor respectievelijk Belarus, Moldavië, Oekraïne, Armenië, Azerbeidzjan en Georgië: het Landenstrategiedocument 2007-2013 en het Nationaal Indicatief Programma 2007-2010,

—

gezien het EC-ENPI Eastern Regional Programme Strategy Paper 2007-2013 (RSP) dat een aanvulling vormt op de landenstrategiedocumenten die door de Commissie zijn aangenomen,

—

gezien het ENPI Eastern Regional Indicative Programme 2007-2010 waarin meer in detail wordt beschreven wat de aandachtsgebieden voor interventie zijn in het kader van de regionale portefeuille voor Oost-Europa van het nieuwe ENPI,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Synergie voor het Zwarte Zeegebied — Een nieuw regionaal samenwerkingsinitiatief” (COM(2007)0160),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Over de algemene aanpak om de ENB-partnerlanden te laten deelnemen aan communautaire agentschappen en programma's” (COM(2006)0724),

—

gezien de studie van juni 2006, deel van de reeks Occasional Papers van het directoraat-generaal Economische en Financiële Zaken, getiteld „European Neighbourhood Policy: Economic Review of ENP Countries”,

—

gezien het Capaciteitsopbouwprogramma II ter ondersteuning van de nieuwe lidstaten en de kandidaat-lidstaten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, door de Commissie gestart in juli 2007,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 19 januari 2006 over het Europees nabuurschapsbeleid (10),

—

gelet op de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A6-0036/2008),

A.

overwegende dat de EU in 2006 voor 47 524 miljoen euro aan ODA heeft verstrekt, hetgeen 57 % van de mondiale ODA uitmaakt, een bedrag dat naar verwachting zal stijgen tot 78 626 miljoen euro in 2010,

B.

overwegende dat de nieuwe lidstaten zich ertoe hebben verplicht om in 2010 0,17 % van hun bruto nationaal inkomen (BNI) en in 2015 0,33 % van hun BNI aan ODA te besteden, waarbij de toekomstige bijdragen de rol van de EU op het gebied van de internationale ontwikkelingssamenwerking moeten versterken,

C.

overwegende dat de ontwikkelingshulp van de nieuwe lidstaten zowel betrekking heeft op het Europese beleid inzake ontwikkelingssamenwerking als op het ENB,

D.

overwegende dat de prioriteitslanden waarop de ontwikkelingssamenwerking van de nieuwe lidstaten zich richt de landen van de Gemeenschap van Onafhankelijke Staten (GOS), de westelijke Balkanlanden en enkele landen die lid zijn van de groep staten in Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan (ACS) zijn,

E.

overwegende dat het institutioneel kader voor de nieuwe lidstaten een van de belangrijkste uitdagingen blijft van doelmatige ontwikkelingssamenwerking,

F.

overwegende dat een van de belangrijkste uitdagingen voor de nieuwe lidstaten de noodzaak is van het opbouwen van partijoverschrijdende politieke en publieke steun voor ontwikkelingssamenwerking, waaronder steun voor de minst ontwikkelde landen van de wereld,

G.

overwegende dat de bekendheid met onderwerpen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking in de meeste lidstaten verder moet worden verbeterd,

H.

overwegende dat het recht van lidstaten om een ontwikkelingsstrategie te volgen die is vastgesteld in overeenstemming met hun nationale prioriteiten, een volkomen rechtmatige uiting van hun soevereiniteit is en altijd als zodanig dient te worden erkend en gerespecteerd,

I.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Estland en Letland gericht is op de GOS-landen, met name op Georgië, Moldavië en Oekraïne, en op Afghanistan; overwegende dat Estland in 2005 0,08 % van zijn BNI aan ODA heeft besteed en Letland 0,07 %,

J.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Litouwen gericht is op Belarus, Oekraïne, Moldavië, de landen van de zuidelijke Kaukasus, Afghanistan (de provincie Ghor) en Irak, en op slechts één ACS-land, Mauritanië; voorts overwegende dat Litouwen in 2005 0,06 % van zijn BNI aan ODA heeft besteed,

K.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Polen gericht is op Belarus, Oekraïne, Moldavië en Georgië, en dat de uitgaven van Polen aan ODA in 2005 overeenkwamen met 0,07 % van zijn BNI,

L.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Hongarije gericht is op de westelijke Balkanlanden (Montenegro, Servië en Bosnië-Herzegovina), en dat Hongarije in 2005 0,11 % van zijn BNI aan ODA heeft besteed,

M.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Roemenië gericht is op Moldavië, Servië en Georgië, en dat de uitgaven van Roemenië aan ODA in 2006 overeenkwamen met 0,04 % van zijn BNI,

N.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Slovenië gericht is op de westelijke Balkanlanden (Bosnië-Herzegovina, Montenegro, Servië, de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (FYROM), Albanië) en Moldavië, en dat Slovenië in 2005 0,11 % van zijn BNI aan ODA heeft besteed,

O.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van Slowakije gericht is op Servië, Montenegro, Kirgizië, Kazachstan, Oekraïne en Belarus, en dat Slowakije in 2005 0,12 % van zijn BNI aan ontwikkelingshulp heeft besteed,

P.

overwegende dat het grootste deel van de bilaterale ODA van de Republiek Tsjechië gericht is op Bosnië Herzegovina, Moldavië, Mongolië, Servië, Montenegro en Vietnam, en dat de Republiek Tsjechië in 2005 0,11 % van zijn BNI aan ODA heeft besteed,

Q.

overwegende dat Bulgarije pas eind 2007 een samenhangende nationale strategie heeft goedgekeurd voor internationale ontwikkelingssamenwerking en zijn prioriteiten liggen bij Albanië, FYROM, Bosnië Herzegovina, Oekraïne en Moldavië, en dat het in 2005 naar schatting ongeveer 0,04 % van zijn BNI aan ODA heeft besteed, hetgeen gelijk is aan zijn bijdrage aan multilaterale instellingen,

R.

overwegende dat Estland, Letland en Roemenië zich op geen enkel ACS-land richten in het kader van het Europese beleid inzake ontwikkelingssamenwerking, hoewel Estland de mogelijkheid niet uitsluit dat het in de toekomst bilaterale samenwerking zal opzetten met tenminste één van de minst ontwikkelde Afrikaanse landen beneden de Sahara,

S.

overwegende dat Bulgarije van plan is zich te richten op Afrikaanse landen waarmee het vóór 1989 een bilaterale overeenkomst had, zoals met Ghana,

T.

overwegende dat de Republiek Tsjechië zich op Angola en Zambia richt, waarbij Angola 8 % (956 000 euro in 2007) en Zambia 4 % (775 000 euro in 2007) van de toegewezen gelden ontvangt; overwegende dat het programma's in Angola financiert in de sectoren landbouw en plattelandsontwikkeling en onderwijs en sectoroverschrijdende programma's, zoals het opruimen van mijnen, het versterken van de capaciteit van de publieke sector, het versterken van het maatschappelijk middenveld en het bevorderen van de gelijkheid tussen de seksen en ook van een beter milieu; en overwegende dat zij in Zambia programma's financiert op het gebied van gezondheidszorg, gericht op het bereiken van de MDG's, zoals lagere kindersterfte, verbetering van de gezondheid van moeders en bestrijding van hiv/aids en andere ziektes, die zijn gericht op de westelijke provincie, die een bijzonder vijandige natuurlijke omgeving kent,

U.

overwegende dat Hongarije zich op Ethiopië richt en Polen zich voornamelijk op Angola en Tanzania richt,

V.

overwegende dat Slowakije zich op Kenia, Soedan en Mozambique richt, op het bedrijfsleven en de gezondheidssector in Kenia, en ondersteuning biedt voor het gebruik van duurzame bronnen; en overwegende dat zijn ontwikkelingssamenwerking met Soedan onder andere schuldenverlichting inhoudt en gericht is op de technische infrastructuur, zoals watermanagement, en op de sociale sector, in het bijzonder op het bevorderen van basisonderwijs en elementaire gezondheidszorg,

W.

overwegende dat Slovenië zich wil gaan richten op Madagaskar, Niger, Mali, Burkina Faso, Oeganda en Malawi via Sloveense niet-gouvernementele organisaties voor ontwikkelingssamenwerking (NGDO's) en lokale gemeenschappen bijstand wil gaan verlenen in sectoren als de infrastructuur, het onderwijs, watermanagement, afvalverwerking en een duurzame energievoorziening,

X.

overwegende dat Litouwen in 2006 zijn eerste bilaterale project heeft opgezet in Mauritanië (bijstand voor de ontwikkeling van natuurlijke hulpbronnen),

Y.

overwegende dat in alle nieuwe lidstaten een aanzienlijk deel van de ontwikkelingshulp wordt gegeven via multilaterale kanalen, waaronder de EU, en dat al deze landen derhalve indirect een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de ACS-landen,

Z.

overwegende dat het ENB een van de voornaamste prioriteiten is van de externe betrekkingen van de EU, met als doel bestuur en economische ontwikkeling in de landen rond de EU te bevorderen en daarmee de politieke economische en sociale verschillen tussen de lidstaten en hun buren te verkleinen,

AA.

overwegende dat de ENB-actieplannen voor de drie zuidelijke Kaukasusstaten (Georgië, Armenië en Azerbeidzjan) op 14 november 2006 werden gepubliceerd ondanks het feit dat de opname van de zuidelijke Kaukasuslanden in het ENB aanvankelijk was verworpen in een voetnoot in de eerdergenoemde mededeling van de Commissie over een groter Europa,

AB.

overwegende dat de actieplannen op maat gesneden behoren te zijn voor elk land;

AC.

overwegende dat de EU traditioneel de voorkeur geeft aan een regionale benadering bij haar externe betrekkingen,

AD.

overwegende dat de Georgische regering de hoop heeft uitgesproken dat Georgië wordt opgenomen in de Zwarte Zeeregio, net als Oekraïne en Moldavië, en niet in de Zuidelijke Kaukasusregio, hetgeen ook is vastgelegd in het actieplan,

AE.

overwegende dat uit het actieplan EU-Georgië blijkt dat de EU bereid is Georgië wat meer politieke steun te bieden op het gebied van conflictbeheersing, die tot nu toe is afgewezen,

AF.

overwegende dat de nieuwe lidstaten betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling van het ENB vóór hun lidmaatschap van de EU,

AG.

overwegende dat de nieuwe lidstaten geen invloed hadden op het actieplan, noch betrokken waren bij de besluitvorming en de procedure vóór het lidmaatschap,

AH.

overwegende dat, teneinde lid te kunnen worden van het ENB, buurlanden een contractuele verbintenis moeten hebben, zoals een partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst of een associatieovereenkomst, en dat derhalve Belarus, Libië en Syrië uitgesloten zijn van het ENB, omdat zij een dergelijke contractuele verbintenis niet hebben,

AI.

overwegende dat de EU zich richt op een evenwichtige bilaterale en regionale aanpak van Centraal-Azië,

AJ.

overwegende dat de betrekkingen tussen Kazachstan, Kirgizië, de Russische Federatie, Tadzjikistan, Turkmenistan, Oezbekistan en de EU gebaseerd zijn op partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomsten en samenwerkingskaders zoals het BAKU-initiatief, alsmede een aantal instrumenten van het gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid,

AK.

overwegende dat alle buurlanden van de EU, ongeacht een eventueel lidmaatschap, gelijke mogelijkheden hebben voor het aangaan van geprivilegieerde betrekkingen met de EU op basis van gemeenschappelijke belangen en waarden, overeenkomstig hun eigen verlangens,

AL.

overwegende dat het belangrijkste voordeel van het actieplan is dat landen geholpen kunnen worden bij het vaststellen van hun prioriteiten en dat de steun van de EU hierop gericht kan worden,

AM.

overwegende dat Bulgarije en Roemenië reeds deel uitmaken van de grensoverschrijdende samenwerking met relevante ENB-partners,

AN.

overwegende dat van de rol van de nieuwe lidstaten bij het delen van ervaringen met de overgang naar het lidmaatschap gebruik zal worden gemaakt en dat deze zal bijdragen aan de expertise in de „oude” lidstaten door middel van de TAIEX- en jumelageprogramma's,

AO.

overwegende dat het huidige uitgavenniveau van de meeste landen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) aan bewustmaking van de bevolking met betrekking tot kwesties op het gebied van ontwikkelingssamenwerking in totaal ongeveer 190 miljoen euro bedraagt, ofwel 0,25 % van de totale ODA,

AP.

overwegende dat alle nieuwe lidstaten, met uitzondering van Polen en Malta, voorlichting over ontwikkelingssamenwerking voor hun nationale NGO's voor ontwikkelingssamenwerking als een prioriteit beschouwen,

AQ.

overwegende dat nog geen van de nieuwe lidstaten beschikt over een nationale strategie inzake ontwikkelingseducatie,

AR.

overwegende dat slechts 12 % van de burgers van de OESO-landen van de Millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (MDG) heeft gehoord en dat 62 % van hen niet weet wat die MDG inhouden, 17 % van de Europese burgers niet weet of ontwikkelingshulp zin heeft, gegeven de bestaande corruptie en het beeld dat de hulp niet bij de arme bevolking terechtkomt (een percentage dat in Portugal 34 % bedraagt, 24 % in Italië, 23 % in Ierland en 22 % in Spanje),

AS.

overwegende dat slechts 29 % van de Europese bugers denkt dat in 2015 extreme armoede en honger (substantieel) zal zijn afgenomen, waarbij gebrek aan geld of middelen (18 %), het ontbreken van de wil (18 %) en de omvang van de voorliggende taak (14 %) het vaakst als obstakels worden genoemd,

AT.

overwegende dat in een verslag van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) wordt voorgesteld dat de Commissie en de lidstaten toewerken naar 3 % of meer van de ODA als minimale doelstelling voor publieke bewustmaking en ontwikkelingseducatie,

1.

benadrukt dat het beleid inzake ontwikkelingssamenwerking volledig deel uitmaakt van het acquis communautaire en herinnert aan de internationale verplichtingen die de nieuwe lidstaten op dit gebied zijn aangegaan; benadrukt dat de EU de nieuwe lidstaten dient te begeleiden en te helpen bij het omzetten van het acquis communautaire in nationale wetgeving;

2.

neemt in overweging dat de tien nieuwe lidstaten de Europese Consensus inzake ontwikkeling binnen een jaar na hun toetreding hebben onderschreven, waardoor ze ermee hebben ingestemd om een ambitieus ontwikkelingsmodel ten uitvoer te brengen en te werken aan het bereiken van de MDG's binnen het gestelde tijdskader;

3.

spreekt zijn bezorgdheid uit over het feit dat vele nieuwe lidstaten niet op koers liggen om de doelstelling van 0,17 % van het BNI te behalen die in 2010 aan ODA moet worden besteed, hoewel in sommige landen de daling van de ODA gelijke tred houdt met de ingrepen in de algemene begroting vanwege de noodzaak de de overheidsschuld terug te brengen;

4.

benadrukt de eigen ervaring van de nieuwe lidstaten, met name tijdens het overgangsproces, en is van mening dat good governance en de bevordering van democratie voor de EU prioriteit moeten hebben bij kwesties inzake ontwikkelingssamenwerking; roept de instellingen van de EU op om, teneinde haar ontwikkelingsbeleid te verrijken, te profiteren van de ervaringen die de nieuwe lidstaten op dit gebied hebben opgedaan;

5.

is van mening dat dankzij een actief samenwerkingsbeleid de nieuwe lidstaten zullen bijdragen aan het bevorderen van respect voor de fundamentele rechten en solidariteit met de toekomstige generaties in derde landen in het kader van het ENB,

6.

benadrukt het concrete voordeel dat de nieuwe lidstaten behalen door deel te nemen aan het beleid inzake ontwikkelingssamenwerking, in het bijzonder op het gebied van de economische ontwikkeling en handel;

7.

is ingenomen met de nieuwe aanpak van de Commissie om verder te gaan dan het traditionele ontwikkelingsbeleid en nieuwe partnerschapsrelaties met ontwikkelingslanden aan te gaan;

8.

neemt met instemming kennis van het feit dat de internationale gemeenschap bereid is het beginsel van „gezamenlijke verantwoordelijkheid” te aanvaarden met betrekking tot humanitaire noodsituaties;

9.

suggereert dat de nieuwe en oude lidstaten proactiever moeten samenwerken binnen de EU om ervoor te zorgen dat de situatie in bepaalde landen binnen het ENB eerder in het oog wordt gehouden, zodat de EU flexibeler kan reageren in haar beleid met betrekking tot deze landen;

10.

benadrukt het verband tussen ontwikkeling en migratie, dat een van de grotere uitdagingen is voor de meeste nieuwe lidstaten die aan de buitengrenzen van de EU liggen;

11.

erkent dat de nieuwe lidstaten vooruitgang hebben geboekt bij hun ontwikkeling van ontvangend land naar donorland en is zich bewust van de uitdagingen die nog voor hen liggen;

12.

merkt op dat de prioriteiten van de nieuwe lidstaten na de overgangsperiode worden bepaald door hun historische betrekkingen en banden met hun buurlanden en dat het grootste deel van de begroting voor ontwikkelingssamenwerking van de nieuwe lidstaten op hun onmiddellijke buurlanden en de GOS landen is gericht; roept de EU op de toetreding van deze nieuwe lidstaten aan te grijpen om de strategische aanwezigheid van de EU in Oost-Europa, Centraal-Azië en de Kaukasus te versterken, aangezien de Europese hulp tot nu toe minder gericht was op deze regio's van de wereld, die evenwel voor talloze problemen gesteld staan op het gebied van ontwikkeling;

13.

benadrukt dat een doelmatige aanpak van de bevordering van de democratie en van de rechtsstaat, centrale actieterreinen van de nieuwe lidstaten, ook een manier is om op termijn invloed uit te oefenen op de armoedevermindering, een prioritaire doelstelling van het Europees ontwikkelingsbeleid, zoals vastgesteld in het DCI;

14.

herinnert aan de „oostelijke dimensie” van de externe betrekkingen van de EU en is van mening dat een nieuwe vergadering van EU-landen en buurlanden (vergelijkbaar met de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU, het Euromediterrane Partnerschap (Euromed) en de Parlementaire Vergadering EU-Latijns-Amerika (Eurolat)) kan profiteren van historische ervaringen, een impuls kan geven aan de bijdrage van de nieuwe lidstaten aan de beleidsbepaling van de EU, mede vorm kan geven aan het ENB en nabuurlanden bewuster kan maken van nieuwe beleidsterreinen;

15.

erkent dat de meeste lidstaten binnen hun ministerie van Buitenlandse zaken een afdeling hebben die specifiek over ontwikkelingssamenwerking gaat, maar beveelt hen niettemin aan voor een betere coördinatie te zorgen, zowel binnen hun eigen ministerie, als tussen hun ministeries onderling en met die van de andere lidstaten voor zover dit door de nationale parlementen en de lokale autoriteiten in het besluitvormingsproces wordt goedgekeurd;

16.

erkent dat het ontwikkelen van de relevante instellingen en het ten uitvoer brengen van het beleid een tijdrovend proces is;

17.

ziet in dat de grootste uitdaging voor de nieuwe lidstaten in de komende jaren ligt in het laten toenemen van de budgetten en activiteiten op het gebied van bewustmaking;

18.

is ingenomen met het bovengenoemde strategisch kader „Europese Consensus inzake ontwikkeling: de bijdrage van voorlichting over ontwikkelingssamenwerking en bewustmaking” en benadrukt dat het Parlement een belangrijke rol dient te spelen bij het benadrukken van de huidige en de potentiële rol van voorlichting over en bewustmaking van ontwikkelingssamenwerking binnen het formele en niet-formele onderwijs in de nieuwe lidstaten;

19.

is van mening dat langetermijnprojecten die selectief zijn gericht op partners en sectoren waarin de nieuwe lidstaten een relatief voordeel hebben en hun ervaringen kunnen overdragen uitermate nuttig zijn om de wereldwijde armoede uit te roeien;

20.

roept ertoe op de taken tussen de lidstaten te verdelen met het oog op de toegevoegde waarde die de inbreng van iedere actor oplevert en met als doel efficiënt samen te werken;

21.

is van mening dat een grote meerderheid van de nieuwe lidstaten een grotere prioriteit aan hun ontwikkelingsbeleid zou kunnen geven en bovendien voor een betere interne gecoördineerde aanpak van strategieplanning zou kunnen zorgen (met uitzondering van Litouwen, waar het ministerie van Buitenlandse zaken de leiding heeft bij de planning en het management van de ODA);

22.

verklaart dat de EU niet alleen van de ervaringen van de nieuwe lidstaten wil profiteren maar ook hun rol als nieuwe donor wil helpen versterken; spoort de oude en de nieuwe lidstaten derhalve aan samen een realistisch tijdschema op te stellen waarbinnen de nieuwe lidstaten zich aan de Europese doelstellingen voor ontwikkelingshulp kunnen aanpassen, en daarbij naar behoren rekening te houden met zowel de mogelijkheden als de grenzen van het partnerschap tussen de oude en de nieuwe lidstaten;

23.

benadrukt dat de nieuwe lidstaten volledig betrokken moeten worden bij de uitwisseling van ervaring en bij specifieke training met betrekking tot het programmeren, ten uitvoer leggen en evalueren van het beleid inzake ontwikkelingssamenwerking; herinnert aan de verschillende ervaringen met het instrument ter versterking van de capaciteiten (Capacity Building Scheme) en roept op tot verdere verbeteringen om een einde te maken aan bijvoorbeeld het verloop onder ambtenaren;

24.

herinnert aan het belang van een blijvende dialoog met overheidsfunctionarissen die verantwoordelijk zijn voor de nieuwe lidstaten en de toetredende of kandidaat-lidstaten; onderstreept het belang van de door Europe Aid verleende technische bijstand bij het organiseren van cursussen, seminars, conferenties en specifieke technische bijstand om tegemoet te komen aan de behoeften die deze landen aangegeven hebben; onderstreept het belang van de activiteiten die worden gefinancierd door het directoraat-generaal Ontwikkelingssamenwerking van de Commissie in dit opzicht;

25.

betreurt dat de speciale werkgroep inzake de capaciteitsopbouw van de nieuwe lidstaten niet meer is bijeengekomen in 2007, hoewel de behoefte aan grotere capaciteit van de nieuwe lidstaten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking dringend is en het proces van uitbreiding van de EU nog altijd aan de gang is;

26.

verzoekt deze werkgroep weer met haar werkzaamheden te laten beginnen en ervoor te zorgen dat bij deze werkzaamheden vertegenwoordigers van de Commissie ontwikkelingssamenwerking van het Parlement (of van het secretariaat daarvan) en van TRIALOG (een project waarin nauw wordt samengewerkt met Europese NGO's op het gebied van ontwikkelingssamenwerking) betrokken zijn en dat de taken van de werkgroep zo worden uitgebreid dat zij de specifieke problemen van de nieuwe lidstaten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking omvatten;

27.

benadrukt het belang van projecten voor „jumelage” en „jumelage-light” voor het trainen van personeel van de nieuwe lidstaten door van technische steun van hoge kwaliteit, om de financiering waarvan slechts Hongarije en Slowakije hebben verzocht;

28.

verzoekt om halfjaarlijkse interparlementaire bijeenkomsten tussen het Parlement en de parlementen van de nieuwe lidstaten waarin kwesties rond ontwikkeling en samenwerking centraal staan, en om met dit doel een specifiek netwerk op te zetten;

29.

gelooft dat deelname van de nieuwe lidstaten aan het comité van het Europees Ontwikkelingsfonds de discussies een extra dimensie zou geven en dat het een bijdrage zou leveren aan de opbouw van hun technische capaciteiten;

30.

neemt nota van het gebrek aan publieke erkenning van prioriteiten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking in enkele nieuwe lidstaten en verzoekt met klem om een algehele informatie- en voorlichtingsstrategie om een einde aan deze situatie te maken; benadrukt dat het belangrijk is bewustmaking ten aanzien van ontwikkelingssamenwerking op te nemen in de onderwijsprogramma's en benadrukt de belangrijke rol die de media spelen bij het opmerkzaam maken van de bevolking en het creëren van een internationale traditie van vrijwilligerswerk;

31.

is overtuigd van het belang van een rapport betreffende sensibilisering ter zake van voorlichting over ontwikkelingssamenwerking en de rol hiervan in de uitvoering van „De Europese Consensus inzake ontwikkeling”, waarbij de nadruk wordt gelegd op de effectieve en potentiële rol van voorlichting over ontwikkelingssamenwerking en bewustmaking in het formele en niet-formele onderwijs in Europa, in het bijzonder in de nieuwe lidstaten;

32.

overwegende dat de bevolking van de nieuwe lidstaten reeds bekend is met kwesties op het gebied van humanitaire hulp, getuige hun massale optreden na de tsunami in 2004 en dat dit goed kan helpen om de bevolking er bewust van te maken dat concrete langetermijnverbintenissen in een doeltreffend ontwikkelingsbeleid noodzakelijk zijn;

33.

verzoekt de Commissie met klem om een specifieke voorlichtingscampagne te lanceren waarin de relatieve voordelen en toegevoegde waarde van de nieuwe lidstaten met betrekking tot samenwerking en ontwikkeling centraal staan;

34.

verzoekt de desbetreffende nationale belanghebbenden met klem om tot een betere onderlinge coördinatie te komen en NGO's en lokale autoriteiten waar nodig te betrekken bij de ontwikkeling van processen voor het scheppen van nationaal beleid;

35.

verzoekt de Commissie de nieuwe lidstaten actief te betrekken bij de voorbereiding van, de onderhandeling over en de controle op de uitvoering van de actieplannen;

36.

merkt op dat de nieuwe lidstaten, door hun ontwikkelingshulp volledig te ontkoppelen, een positief voorbeeld kunnen zijn voor de overige lidstaten;

37.

merkt op dat alle lidstaten termijnen moeten vaststellen voor de ontkoppeling van hun ontwikkelingshulp, omdat gekoppelde steun op de lange termijn ongunstig is voor de kwaliteit van het bestuur en de efficiënte toewijzing van middelen, en niet bijdraagt aan de doelstellingen van ontwikkelingssamenwerking;

38.

merkt op dat de onderlinge banden tussen de private sector en ontwikkelingssamenwerking de nieuwe lidstaten veelbelovende nieuwe mogelijkheden bieden en dat, wanneer particuliere bedrijven uit die landen actiever deelnemen aan overheidsopdrachten op EU-niveau voor projecten op het gebied van ontwikkelingssamenwerking, dit tot een grotere bewustwording ten aanzien van ontwikkelingssamenwerking zou kunnen leiden;

*

**

39.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/48

—

gelet op artikel 103, lid 4 van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de Gedragscode van de EU betreffende wapenuitvoer (hierna: gedragscode) in 2008 tien jaar bestaat,

B.

overwegende dat het Coreper meer dan twee jaar geleden, op 30 juni 2005, op technisch niveau overeenstemming heeft bereikt over de tekst van een gemeenschappelijk standpunt die het resultaat was van een langdurig proces om de gedragscode te herzien teneinde deze code te veranderen in een doeltreffend instrument voor de controle op de wapenuitvoer vanaf het grondgebied van de EU en door bedrijven in de EU,

C.

overwegende dat door de aanneming van het gemeenschappelijk standpunt de gedragscode voor alle lidstaten een juridisch bindend instrument voor controle op de wapenuitvoer zal worden,

D.

overwegende dat het Parlement zich herhaaldelijk zeer verheugd heeft getoond over dit gemeenschappelijk standpunt, met name in zijn resolutie van 18 januari 2007 over het zevende en achtste jaarrapport van de Raad uit hoofde van uitvoeringsbepaling nr. 8 van de Gedragscode van de Europese Unie betreffende wapenuitvoer (1),

E.

overwegende dat de Raad sinds 2005 evenwel niet in staat is gebleken dit gemeenschappelijk standpunt op politiek niveau aan te nemen,

F.

overwegende dat de redenen hiervoor nooit officieel zijn verklaard, maar blijkbaar verband houden met de wens van sommige lidstaten om het huidige embargo van de EU op de uitvoer van wapens naar de Volksrepubliek China af te schaffen,

G.

overwegende dat dit vraagstuk een extra urgente dimensie heeft gekregen vanwege de volgende ontwikkelingen:

H.

overwegende dat de positieve inspanningen van COARM (werkgroep van de Raad inzake wapens) om de gedragscode en de toepassing ervan te verbeteren worden ondermijnd door de wapenuitvoer uit lidstaten naar landen die in een situatie van conflict of instabiliteit verkeren of waar de mensenrechten niet worden geëerbiedigd, en derhalve volgens de gedragscode als „onverantwoorde bestemming” moeten worden beschouwd,

I.

overwegende dat het ontbreken van politieke wil om de gedragscode in een gemeenschappelijk standpunt om te zetten in tegenspraak is met de voortrekkersrol van de Europese Unie en haar lidstaten bij de bevordering van juridische instrumenten die zijn gericht op het controleren van alle internationale, openbare en particuliere wapentransacties, met name het verdrag inzake de wapenhandel,

1.

betreurt de huidige politieke impasse rond de aanneming van dit gemeenschappelijk standpunt in het licht van het feit dat de gedragscode reeds tien jaar bestaat;

2.

dringt erop aan dat het Sloveense voorzitterschap de aanneming van dit gemeenschappelijk standpunt als permanent punt op de agenda van de bijeenkomsten van de Raad Algemene Zaken zet totdat de kwestie is opgelost;

3.

dringt er bij de lidstaten die tegen een juridisch bindende gedragscode gekant zijn, op aan hun standpunt te heroverwegen;

4.

gelooft dat de bijdrage van de EU aan een internationaal bindend verdrag inzake de wapenhandel aan geloofwaardigheid zal winnen zodra haar eigen stelsel voor de wapenuitvoer juridisch bindend wordt;

5.

is ervan overtuigd dat gelijktijdig met de aanneming van het gemeenschappelijk standpunt onder andere de volgende maatregelen moeten worden genomen met het oog op:

6.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

20.3.2009   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 66/49

—

gelet op de artikelen 6 en 7 van het EU-Verdrag en artikel 4 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, ondertekend op 12 december 2007 (1), die betrekking hebben op de bescherming van de mensenrechten,

—

gelet op de Universele Verklaring van de rechten van de mens, met name artikel 5 daarvan, het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, met name artikel 7 daarvan, het Europees Verdrag ter voorkoming van foltering en onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing van 1987 en het facultatief Protocol tot vaststelling van een regeling voor regelmatige bezoeken aan detentie-inrichtingen door onafhankelijke internationale en nationale organen,

—

gelet op artikel 3 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, de protocollen daarbij en de jurisprudentie van het Europees Hof voor de rechten van de mens,

—

gelet op voornoemd Europees Verdrag ter voorkoming van foltering en onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing, waarbij het Europees Comité is opgericht voor de voorkoming van marteling en onmenselijke of onterende straf of behandeling van de Raad van Europa, alsmede de verslagen van dit Comité

—

gezien het geheel van minimumregels van de Verenigde Naties voor de behandeling van gedetineerden van 1957 en de door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties aangenomen verklaringen en beginselen ter zake,

—

gelet op het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind van 20 november 1989,

—

gezien de resoluties en aanbevelingen van het Comité van ministers van de Raad van Europa, en met name resolutie (73)5 over het geheel van minimumregels voor de behandeling van gedetineerden, aanbeveling R(87)3 inzake de Europese penitentiaire voorschriften en aanbeveling R(2006)2 inzake de Europese penitentiaire voorschriften,

—

gezien de aanbevelingen van de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa en met name aanbeveling R(2006)1747 inzake de opstelling van een Europees Penitentiair Handvest, alsmede aanbeveling R(2000)1469 inzake moeders en baby's in gevangenissen,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 26 mei 1989 over vrouwen en kinderen in de gevangenis (2), zijn resolutie van 18 januari 1996 over slechte omstandigheden in gevangenissen in de Europese Unie (3), zijn resolutie van 17 december 1998 over de detentievoorwaarden in de Europese Unie: verbeteringen en vervangende straffen (4) en zijn aanbeveling van 9 maart 2004 aan de Raad betreffende de rechten van gedetineerden in de Europese Unie (5),

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A6-0033/2008),

A.

overwegende dat krachtens de internationale (6) en Europese verdragen elke gevangene met inachtneming van de mensenrechten dient te worden behandeld en dat de detentieomstandigheden in overeenstemming moeten zijn met de beginselen van waardigheid van de menselijke persoon, niet-discriminatie en eerbiediging van het privé- en gezinsleven en geregeld door onafhankelijke instanties moeten worden beoordeeld,

B.

overwegende dat bij gerechtelijke beslissingen, in de strafwetgeving en door de penitentiaire inrichtingen van de lidstaten rekening dient te worden gehouden met de specifieke behoeften en situatie van vrouwelijke gevangenen,

C.

overwegende dat concrete en op de specifieke behoeften van vrouwen aangepaste maatregelen getroffen moeten worden, met name op het gebied van de toepassing van alternatieve straffen,

D.

overwegende dat zwangere vrouwen in een gevangenissituatie moeten kunnen beschikken over ondersteuning, informatie en de essentiële voorwaarden die nodig zijn voor het goede verloop van hun zwangerschap en moederschap, met name evenwichtige voeding, passende hygiënische omstandigheden, frisse lucht, lichaamsbeweging en pre- en postnatale zorg,

E.

overwegende dat alle gedetineerden, mannen en vrouwen, gelijke toegang tot gezondheidszorg behoren te krijgen, maar dat in het detentiebeleid speciale aandacht moet worden geschonken aan het voorkomen, opvolgen en behandelen op fysiek en mentaal niveau van specifieke gezondheidsproblemen van vrouwen,

F.

overwegende dat de geestelijke en lichamelijke gezondheid van de moeder als verbonden moet worden gezien met die van het kind,

G.

overwegende dat een groot aantal vrouwelijke gedetineerden verslaafd zijn of zijn geweest aan verdovende middelen of andere stoffen die psychische en gedragsstoornissen kunnen veroorzaken, zodat medische behandeling nodig is alsmede passende sociale en psychologische hulp in het kader van een algemeen gezondheidsbeleid voor gevangenissen,

H.

overwegende dat het tegenwoordig bekend is dat een groot deel van de vrouwelijke gevangenen slachtoffer is geweest van geweldplegingen, seksueel misbruik of mishandeling in de huiselijke kring of binnen hun relatie en dat deze vrouwen zich in een situatie van grote economische en psychologische afhankelijkheid bevinden; overwegende dat al deze elementen direct verband houden met hun criminele verleden en het feit dat er vaak sprake is van lichamelijke en psychische nawerkingen, zoals posttraumatische stress,

I.

overwegende dat het gevangenispersoneel voldoende scholing moet krijgen voor het in aanmerking nemen van de gelijkheid van vrouwen en mannen en de specifieke behoeften en omstandigheden van vrouwelijke gedetineerden, en daarvan bewust moet worden gemaakt; overwegende dat extra aandacht gewenst is voor de meest kwetsbaren onder hen, te weten de minderjarigen en gehandicapten,

J.

overwegende dat de instandhouding van de gezinsbanden een essentieel middel vormt om recidive te voorkomen en maatschappelijke re-integratie te bewerkstelligen en een recht is van alle gedetineerden, hun kinderen en andere gezinsleden, en dat vrouwen dit recht vaak heel moeilijk kunnen uitoefenen door het gebrek aan en bijgevolg de mogelijke geografische afstand van detentiecentra voor vrouwen,

K.

overwegende dat het belang van het kind altijd in aanmerking moet worden genomen bij besluiten over de vraag of het al dan niet bij de gevangen ouder kan blijven, gezien het feit dat het, in alle gevallen, wenselijk is, ervoor te zorgen dat de andere ouder in kwestie de gelegenheid krijgt zijn ouderlijk gezag uit te oefenen, en de juiste procedures aan te wenden om de affectieve banden met de oorspronkelijke gezinssituatie in stand te houden (broers en zussen, grootouders en andere familieleden),

L.

overwegende dat met de ondertekening van bovengenoemd Verdrag inzake de rechten van het kind (alsmede overigens van andere internationale instrumenten) de staten die partij zijn, zich ertoe hebben verplicht te waarborgen dat alle kinderen, zonder enige vorm van discriminatie en onafhankelijk van de wettelijke status van hun ouders, alle in dit verdrag genoemde rechten kunnen genieten en vooral het recht op passende gezondheidszorg, op recreatie en op onderwijs, en dat deze verplichting eveneens moet gelden voor kinderen die bij hun gevangen ouder verblijven,

M.

overwegende dat de penitentiaire inrichtingen zich behalve op de bestraffing van een onwettige handeling, ook moeten toeleggen op maatschappelijke en professionele re-integratie, gezien de sociale uitsluiting en armoede die een groot aantal vrouwelijke en mannelijke gedetineerden in het verleden hebben ervaren,

N.

overwegende dat een groot aantal vrouwelijke gevangenen op het ogenblik van hun detentie, verwikkeld zijn in lopende juridische procedures (afstandsprocedure, procedure voor tijdelijke opvang of adoptie van minderjarigen, een echtscheidings- of scheidingsprocedure of een uithuiszettingsprocedure enz.) waardoor hun positie kwetsbaar is en ze zich een permanente staat van onzekerheid en stress bevinden,

O.

overwegende dat gevangenen vaak niet op de hoogte zijn van de bestaande sociale vangnetten en dat ze, in veel gevallen, in de praktijk moeite hebben om aanspraak te maken op hun rechten als EU-onderdaan, omdat ze niet beschikken over de in hun situatie benodigde papieren (identiteitskaart, verzekeringspasje, trouwboekje, enz.) ofwel omdat ze die verloren hebben ofwel omdat die verlopen zijn,

P.

overwegende dat gelijke toegang van mannelijke en vrouwelijke gedetineerden tot werk, beroepsopleidingen en recreatie gedurende hun gevangenschap van fundamenteel belang is voor hun psychologisch evenwicht en hun re-integratie in de samenleving en de arbeidswereld,

Q.

overwegende dat het niet voldoende is aan mannelijke en vrouwelijke gevangenen enkel de gelegenheid te geven op aanbiedingen in te gaan, hoe veelzijdig deze ook mogen zijn, op het gebied van onderwijs, opleiding, werk, recreatie en individuele bijstand, en dat het noodzakelijk is begeleidingsprogramma's op te zetten die de gevangenen actief betrekken bij de voorbereiding en de uitvoering van hun integratietraject,

R.

overwegende dat vrouwelijke gevangenen zonder enige discriminatie toegang moeten kunnen krijgen tot betaald werk en vrijwilligerswerk en tot een breed scala aan beroepsopleidingen en maatschappelijke vorming die hun re-integratie na het uitzitten van de straf bevorderen en die zijn afgestemd op de eisen van de arbeidsmarkt,

S.

overwegende dat het welslagen van de maatschappelijke re-integratie van mannelijke en vrouwelijke gedetineerden en het voorkomen van recidive afhankelijk zijn van de kwaliteit van de begeleiding die tijdens de gevangenschap wordt gegeven en vooral van de samenwerkingsverbanden met ondernemingen en instellingen die sociale bijstand verlenen, en van het toezicht en de sociaalprofessionele ondersteuning die na het uitzitten van de straf worden geboden,

T.

overwegende dat er een ernstige behoefte bestaat aan uitgebreide, vergelijkende en geactualiseerde gegevens en statistieken die op geslacht worden uitgesplitst,

1.

moedigt de lidstaten aan voldoende middelen te investeren in de modernisering en aanpassing van hun penitentiaire infrastructuren en bovengenoemde aanbeveling R(2006)2 van de Raad van Europa uit te voeren teneinde te zorgen voor zodanige detentieomstandigheden dat de menselijke waardigheid en de grondrechten worden gerespecteerd, vooral op het gebied van huisvesting, gezondheid, hygiëne, voeding, ventilatie en licht;

2.

herhaalt zijn verzoek aan de Commissie en de Raad om aanneming, uit hoofde van artikel 6 van het EU-Verdrag, van een kaderbesluit inzake minimumnormen voor de bescherming van de rechten van gedetineerden (zoals ook door de Raad van Europa in zijn bovengenoemde aanbeveling R(2006)2 wordt aanbevolen) en nodigt de Raad uit de regels van de Raad van Europa voor strafinrichtingen te verspreiden en de implementatie daarvan te stimuleren om te komen tot een grotere harmonisering van de detentieomstandigheden in Europa, waarbij met name rekening wordt gehouden met de specifieke behoeften van vrouwen en de rechten en plichten van mannelijke en vrouwelijke gedetineerden worden bevestigd;

3.

verzoekt de Commissie in haar jaarlijkse verslag over de mensenrechten een beoordeling op te nemen van de eerbiediging van de grondrechten van mannelijke en vrouwelijke gedetineerden en van de bijzondere detentieomstandigheden voor vrouwen;

4.

spoort de lidstaten en de kandidaat-lidstaten ertoe aan het facultatief Protocol bij het Europees Verdrag ter voorkoming van foltering en onmenselijke of vernederende behandeling of bestraffing tot instelling van een systeem voor onafhankelijk toezicht in de detentie-inrichtingen te ratificeren, en verzoekt de Raad en de Commissie de ratificatie van dit verdrag en het bijbehorende protocol in het kader van het buitenlandse beleid van de Europese Unie te bevorderen;

5.

herinnert eraan dat middels regelmatige inspecties door de bevoegde instanties moet worden vastgesteld of het beheer van de detentiecentra strookt met de nationale en internationale rechtsnormen;

6.

verzoekt de lidstaten de noodzakelijke maatregelen te nemen om de goede orde in de penitentiaire inrichtingen te waarborgen, alsmede de veiligheid van het personeel en van alle gevangenen te garanderen door een einde te maken aan situaties van geweldpleging en mishandeling, waarvoor met name vrouwen en personen behorende tot etnische en sociale minderheden kwetsbaar zijn;