(1)

Om een zo groot mogelijk effect van de EU-financiering te bereiken en de meest effectieve bijdrage te leveren aan de beleidsdoelstellingen van de Unie, is bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (3) Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, vastgesteld dat voorziet in het beleids- en rechtskader voor Europese partnerschappen met partners uit de private of de publieke sector, of partners uit beiden sectoren. Europese partnerschappen zijn een essentieel onderdeel van de beleidsaanpak voor Horizon Europa. Ze worden opgezet om de door Horizon Europa beoogde toezeggingen en prioriteiten van de Unie te verwezenlijken en te zorgen voor een duidelijk effect voor de Unie, haar burgers en het milieu. Dit kan beter in een partnerschap worden bereikt, op basis van een strategische visie die door de partners wordt gedeeld en waartoe zij zich verbinden, dan dat het door de Unie alleen wordt gedaan.

(2)

Met name Europese partnerschappen uit hoofde van pijler II, “Wereldwijde uitdagingen en Europees industrieel concurrentievermogen” (pijler II) van Horizon Europa zullen naar verwachting een belangrijke rol spelen bij het bereiken van de strategische doelstellingen gericht zijn op het versnellen van de verwezenlijking van de duurzameontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals — SDG’s) van de Verenigde Naties (VN), de toezeggingen van de Unie in het kader van de Overeenkomst van Parijs die zijn vastgesteld in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (4) (de “Overeenkomst van Parijs”), evenals de transities naar een groen en digitaal Europa, alsook het bijdragen aan een sociaal, economisch en ecologisch veerkrachtig herstel. Europese partnerschappen zijn van cruciaal belang om complexe grensoverschrijdende uitdagingen aan te pakken die een geïntegreerde benadering vereisen. Ze maken het mogelijk om transformationeel, systematisch en marktfalen aan te pakken door een breed scala aan actoren uit waardeketens, de sector onderzoek en innovatie, en industriële ecosystemen samen te brengen om een gemeenschappelijke visie na te streven en deze om te zetten in concrete routekaarten en een gecoördineerde uitvoering van activiteiten. Bovendien maken zij het mogelijk om inspanningen en middelen te concentreren op gemeenschappelijke prioriteiten teneinde complexe toekomstige uitdagingen op te lossen, een en ander ten bate van de samenleving.

(3)

Om de prioriteiten en het gewenste effect te verwezenlijken, moeten Europese partnerschappen worden ontwikkeld door middel van een brede betrokkenheid van relevante belanghebbenden in heel Europa, met inbegrip van de industrie, hogeronderwijsinstellingen, onderzoeksorganisaties, organen belast met een openbare dienstverleningstaak op lokaal, regionaal, nationaal of internationaal niveau, en maatschappelijke organisaties, waaronder stichtingen, die zich direct of in een ondersteunende rol met onderzoek en innovatie bezighouden. Europese partnerschappen moeten ook een van de maatregelen zijn die de samenwerking en synergieën op internationaal niveau onder partners uit de private sector, onder partners uit de publieke sector en tussen hen kunnen versterken, onder meer door onderzoeks- en innovatieprogramma's en grensoverschrijdende investeringen in onderzoek en innovatie te bundelen, hetgeen wederzijdse voordelen voor zowel mensen als bedrijven oplevert.

(4)

Er moet een Europees partnerschap inzake metrologie worden opgericht. Een dergelijk partnerschap is bedoeld om een doeltreffender middel te zijn dan de gebruikelijke oproepen tot het indienen van voorstellen of medegefinancierde partnerschappen in het kader van de werkprogramma's die onder de gerelateerde clusters van pijler II zijn opgesteld.

(5)

Het Europees partnerschap inzake metrologie (het “partnerschap inzake metrologie”) moet zijn opdracht en doelstellingen op een duidelijke, eenvoudige en flexibele wijze nastreven zodat het aantrekkelijker is voor de industrie, kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) en overige relevante belanghebbenden.

(6)

Het partnerschap inzake metrologie moet wetenschappelijke excellentie bevorderen en belonen, en de toepassing en het systematische gebruik van de in de Unie gegenereerde onderzoeks- en innovatieresultaten ondersteunen. Hiertoe moet het onder meer ervoor zorgen dat bij de uitvoering van zijn activiteiten rekening wordt gehouden met de meest recente wetenschappelijke inzichten en resultaten van fundamenteel onderzoek. Het moet er ook naar streven dat de resultaten van zijn acties worden overgenomen en toegepast door de industrie, innovatoren en uiteindelijk ook in de samenleving.

(7)

Het partnerschap inzake metrologie moet, ter waarborging van de wetenschappelijke excellentie en in overeenstemming met artikel 13 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, in alle deelnemende staten de academische vrijheid — met name de vrijheid om wetenschappelijk onderzoek te verrichten — en de hoogste normen op het gebied van wetenschappelijke integriteit bevorderen.

(8)

Overeenkomstig de doelstellingen van Verordening (EU) 2021/695 moeten alle lidstaten en alle met het kaderprogramma Horizon Europa geassocieerde derde landen in aanmerking komen voor deelname aan het partnerschap inzake metrologie. Om complementariteit binnen de Europese Economische Ruimte (EER) en met andere buurlanden te waarborgen, moeten andere derde landen aan het partnerschap inzake metrologie kunnen deelnemen, op voorwaarde dat ze een desbetreffende internationale overeenkomst inzake wetenschappelijke en technologische samenwerking met de Unie sluiten en de deelnemende staten daar mee instemmen.

(9)

Horizon Europa introduceert een meer strategische, coherente en effectgerichte benadering van Europese partnerschappen, waarbij wordt voortgebouwd op de lessen die zijn getrokken uit de tussentijdse evaluatie van Horizon 2020 — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (2014-2020) vastgesteld bij Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad (5). Verordening (EU) 2021/695 voorziet in de mogelijkheid om effectiever gebruik te maken van geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen, met name door de nadruk te leggen op duidelijke doelstellingen, resultaten en effecten die in 2030 kunnen worden bereikt, en door te zorgen voor een duidelijke bijdrage aan betrokken beleidsprioriteiten en beleidsmaatregelen van de Unie. Nauwe samenwerking, complementariteit en synergieën met andere relevante programma's en initiatieven op Unie-, nationaal en regionaal niveau, zo ook met de Europese Onderzoeksraad en de Europese Innovatieraad, en met name met andere Europese partnerschappen, zullen van cruciaal belang zijn om innovatie en onderzoek in andere domeinen te bevorderen, een groter effect te bereiken en ervoor te zorgen dat de resultaten worden gebruikt op alle relevante gebieden waar technologische ontwikkeling verband houdt met metrologie, zoals digitalisering, artificiële intelligentie, energie, slimme gezondheidszorg, klimaat, autonoom verkeer en de circulaire economie.

(10)

Bij Besluit nr. 555/2014/EU van het Europees Parlement en de Raad (6) verleende de Unie een financiële bijdrage aan het Europees programma voor metrologisch onderzoek (Empir) die evenredig is aan de bijdrage van de aan Empir deelnemende staten maar niet groter dan 300 000 000 EUR, voor de looptijd van Horizon 2020. De tussentijdse evaluatie van Empir in juli 2017 gaf aanleiding tot een nieuw initiatief dat werd voorgesteld.

(11)

De financiële bijdrage van de Unie aan het partnerschap inzake metrologie moet afhankelijk zijn van de formele toezegging van de deelnemende staten dat zij financieel zullen bijdragen aan de uitvoering van het partnerschap inzake metrologie en aan het nakomen van die toezegging. De contributies van de deelnemende staten dienen een bijdrage van ten hoogste 5 % van de begroting van het partnerschap inzake metrologie te bevatten om de administratieve kosten die verband houden met de uitvoering van het partnerschap voor de metrologie te dekken. De deelnemende staten moeten zich ertoe verbinden om hun bijdrage aan het partnerschap inzake metrologie zo nodig te verhogen met een reservebudget om zeker te stellen dat zij hun nationale entiteiten, nationale metrologische instituten (NMI's) en specifieke instituten (SI's) die deelnemen aan de geselecteerde projecten, kunnen financieren. Voor de gemeenschappelijke uitvoering van het partnerschap inzake metrologie is een uitvoeringsstructuur vereist. De financiële bijdrage van de Unie moet worden beheerd in overeenstemming met het beginsel van goed financieel beheer en de toepasselijke regels voor indirect beheer, vastgelegd in Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (7).

(12)

Het partnerschap inzake metrologie, dat afgestemd is de politieke prioriteiten van de Unie met inbegrip van de Europese Green Deal, een economie die werkt voor de mensen, en een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk, moet gedurende een periode van tien jaar worden uitgevoerd, van 2021 tot 2031. Het partnerschap inzake metrologie moet in vergelijking met Empir nieuwe activiteiten omvatten, waaronder met name de ontwikkeling van Europese metrologienetwerken, die openbaar en op transparante wijze moeten worden opgezet met als doel te reageren op dringende maatschappelijke en milieu-uitdagingen en de metrologische behoeften als gevolg van opkomende technologieën en innovaties. De capaciteit op het gebied van metrologie die deze netwerken gaan bieden, moet gelijkwaardig zijn aan en vergelijkbaar met andere toonaangevende metrologische systemen in de wereld en getuigen van excellente wereldklasse. De oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van het partnerschap inzake metrologie moeten tijdens de uitvoering van Horizon Europa worden uitgeschreven, en moeten openbaar, transparant en vergelijkend zijn. Het partnerschap inzake metrologie moet de verspreiding van talent en de ontwikkeling van vaardigheden bevorderen, onder meer door de mogelijkheid tot scholing en omscholing aan te bieden.

(13)

De activiteiten in het kader van het partnerschap inzake metrologie moeten worden uitgevoerd in overeenstemming met de doelstellingen en de prioriteiten op het gebied van onderzoek en innovatie van Horizon Europa en overeenkomstig de algemene beginselen en voorwaarden die zijn vastgelegd in artikel 10 van, en bijlage III bij, Verordening (EU) 2021/695, onder meer ter ondersteuning van de toepassing van innovatieve oplossingen in de Europese industrie, met name in kmo’s en uiteindelijk in de samenleving.

(14)

Er moet voor de looptijd van Horizon Europa een maximum worden vastgesteld voor de financiële bijdrage van de Unie aan het partnerschap inzake metrologie. Binnen de grenzen van dat maximum mag de financiële bijdrage van de Unie niet hoger zijn dan de bijdrage van de deelnemende staten, teneinde een sterk hefboomeffect en een hechtere integratie van de programma's van deelnemende staten te verkrijgen.

(15)

Het partnerschap inzake metrologie moet worden gefinancierd uit de programma's van de Unie in het kader van het meerjarig financieel kader voor de jaren 2021 tot en met 2027, zoals opgenomen in Verordening (EU, Euratom) 2020/2093 van de Raad (8). Overeenkomstig artikel 10, lid 2, punt c), van Verordening(EU) 2021/695 moet het partnerschap inzake metrologie een duidelijke levenscyclusbenadering volgen. Ten behoeve van een adequate bescherming van de financiële belangen van de Unie moet het partnerschap inzake metrologie worden opgericht voor een periode die eindigt op 31 december 2031, zodat het zijn verantwoordelijkheden met betrekking tot de uitvoering van subsidies kan uitoefenen totdat de laatste opgestarte indirecte acties zijn voltooid.

(16)

Overeenkomstig artikel 3 van Verordening (EU) 2021/695 bestaat de algemene doelstelling van Horizon Europa in het behalen van wetenschappelijke, technologische, economische en maatschappelijke effecten met de investeringen van de Unie in onderzoek en innovatie, met het oog op het versterken van de wetenschappelijke en technologische basis van de Unie en het vergroten van haar concurrentievermogen in alle lidstaten, onder meer in de industrie van de Unie, het verwezenlijken van de strategische prioriteiten van de Unie, op het bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen en het beleid van de Unie, op het aanpakken van wereldwijde uitdagingen, waaronder de SDG’s van de VN aan de hand van de beginselen van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling en in overeenstemming met de Overeenkomst van Parijs, en het versterken van de Europese Onderzoeksruimte.

(17)

De deelnemende staten hebben overeenstemming bereikt over de uitvoeringsstructuur voor de voorgaande initiatieven, namelijk, het Europees programma voor metrologisch onderzoek (“EMRP”) en Empir. In 2007 is EURAMET e.V. (“Euramet”), de Europese regionale metrologische organisatie en een vereniging zonder winstoogmerk naar Duits recht, opgericht om als deze structuur te fungeren. Euramet is tevens belast met taken en verplichtingen met betrekking tot de meer algemene Europese en mondiale harmonisatie van de metrologie. Lidmaatschap van Euramet staat open voor alle Europese NMI's, als leden, en voor Europese SI's, als geassocieerde leden. Het bestaan van nationale programma's voor metrologisch onderzoek is geen voorwaarde voor het lidmaatschap van Euramet. Gelet op het feit dat, volgens het tussentijdse evaluatieverslag van Empir, de bestuursstructuur van Euramet doelmatig en van hoge kwaliteit is gebleken voor de uitvoering van het EMRP en Empir, moet Euramet ook voor de uitvoering van het partnerschap inzake metrologie worden gebruikt. Euramet moet daarom de financiële bijdrage van de Unie beheren.

(18)

De financiële bijdragen aan het partnerschap inzake metrologie moeten centraal door Euramet worden beheerd overeenkomstig artikel 10, lid 1, van Verordening (EU) 2021/695. Dit mag geen afbreuk doen aan de mogelijkheid van de deelnemende staten om in coördinatie met een comité van het partnerschap inzake metrologie rechtstreekse financiële bijdragen te leveren aan aangewezen NMI’s.

(19)

Het partnerschap inzake metrologie moet ernaar streven gelijke kansen voor iedereen doeltreffend te bevorderen en met name, voor zover mogelijk, te zorgen voor genderevenwicht in zijn relevante organen, alsook in evaluatiepanels en in andere relevante adviesorganen.

(20)

Op grond van artikel 49, lid 4, van Verordening (EU) 2021/695 en de toepasselijke voorschriften voor de deskundigengroepen van de Commissie, moet de Commissie de leden van de stuurgroep van het partnerschap inzake metrologie selecteren en daarbij met name rekening houden met de melding van belangenconflicten die van belang kan zijn.

(21)

Om de doelstellingen van het partnerschap inzake metrologie te verwezenlijken, moet Euramet financiële steun bieden, hoofdzakelijk in de vorm van subsidies voor deelnemers aan acties die op het niveau van Euramet worden geselecteerd. Die acties moeten worden geselecteerd op basis van openbare, transparante en vergelijkende oproepen tot het indienen van voorstellen onder verantwoordelijkheid van Euramet. Het partnerschap inzake metrologie moet alles in het werk stellen om meer zichtbaarheid te geven aan de oproepen tot het indienen van voorstellen. Hiertoe moet het deze tijdig bekendmaken op het deelnemersportaal van Horizon Europa en zo veel mogelijk ruchtbaarheid aan de oproepen voor het indienen van voorstellen geven, teneinde meer nieuwkomers aan te sporen om deel te nemen. De ranglijst moet bindend zijn ten aanzien van de selectie van voorstellen en de toewijzing van gelden uit de financiële bijdrage van de Unie en de financiële bijdragen van de deelnemende staten voor onderzoeksprojecten en gerelateerde activiteiten. Overeenkomstig artikel 28, lid 3, van Verordening (EU) 2021/695 en het jaarlijks werkprogramma van Horizon Europa, moeten in het werkprogramma voorwaarden kunnen worden gesteld wat betreft de betrokkenheid van kmo’s, gender en geografische spreiding, als onderdeel van de regels voor het behandelen van ex aequo-voorstellen. Wat betreft de activiteiten die worden gefinancierd uit de bijdragen van de deelnemende staten aan Europese metrologienetwerken moeten de gefinancierde acties ook onder de verantwoordelijkheid van Euramet vallen.

(22)

Voor deelname aan door het partnerschap inzake metrologie gefinancierde indirecte acties is Verordening (EU) 2021/695 van toepassing. Gezien de specifieke operationele behoeften van het partnerschap inzake metrologie, met name het opbouwen en beheren van toekomstige Europese metrologienetwerken en het faciliteren van de juiste financiële deelname door de deelnemende staten, moet het indien strikt noodzakelijk echter mogelijk zijn de coördinerende rol bij indirecte acties, vanaf de indiening van het voorstel tot aan het einde van het project, te beperken tot de NMI's en de SI's van de deelnemende staten, daarbij rekening houdend met het eventuele advies van de stuurgroep.

(23)

De bijdragen van de deelnemende staten moeten gewaarborgd zijn door middel van institutionele financiering vanuit hun NMI's en SI's. De grote verscheidenheid aan onderliggende activiteiten moet bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van het partnerschap inzake metrologie, en moet worden vastgelegd in de jaarlijkse werkprogramma's, met vermelding van de operationele kosten en uitgaven. De bijdragen moeten onder meer de kosten dekken van diensten die rechtstreeks kalibraties leveren en van andere diensten die herleidbaar zijn tot het Internationale Stelsel van Eenheden. Een deel van de bijdragen van deelnemende staten moet dienen om de administratieve kosten van het partnerschap inzake metrologie te dekken.

(24)

Ten behoeve van de openbaarheid, transparantie en toegankelijkheid van het partnerschap inzake metrologie moeten oproepen tot het indienen van voorstellen die het partnerschap inzake metrologie uitschrijft ook op een gebruiksvriendelijke manier worden bekendgemaakt op het centraal deelnemersportaal, alsmede via andere door de Commissie beheerde elektronische verspreidingsmiddelen van Horizon Europa. Ter wille van de samenwerking met belanghebbenden en de maatschappij, en om nieuwkomers aan te trekken uit de industrie en de onderzoekswereld, waaronder kmo’s, hogeronderwijsinstellingen, onderzoeksorganisaties en maatschappelijke organisaties, moet het partnerschap inzake metrologie allerhande contactactiviteiten organiseren, zoals de verspreiding en exploitatie van resultaten, promotie- en bewustmakingsactiviteiten en het partnerschap inzake metrologie meer bekendheid te geven buiten de Unie.

(25)

De werking van het financieringsmodel met betrekking tot het principe dat de bijdragen uit fondsen van de Unie en die uit andere fondsen met elkaar moeten overeenstemmen, moet ten tijde van de tussentijdse evaluatie van het partnerschap inzake metrologie opnieuw worden beoordeeld om ervoor te zorgen dat dat principe wat betreft de financiële bijdragen van deelnemende staten wordt nageleefd.

(26)

De financiële belangen van de Unie moeten worden beschermd met evenredige maatregelen in de hele uitgavencyclus, onder meer op het gebied van preventie, opsporing en onderzoek van onregelmatigheden, terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede financiële middelen, en, voor zover van toepassing, met administratieve en financiële sancties.

(27)

Ter bescherming van de financiële belangen van de Unie moet de Commissie het recht hebben om de financiële bijdrage van de Unie te beëindigen, evenredig te verlagen of op te schorten indien het partnerschap inzake metrologie ontoereikend, slechts gedeeltelijk of laattijdig wordt uitgevoerd, dan wel als een deelnemende staat niet, slechts gedeeltelijk of laattijdig bijdraagt aan de financiering van het partnerschap inzake metrologie. In deze rechten moet worden voorzien in de tussen de Unie en Euramet te sluiten bijdrageovereenkomst.

(28)

Ten behoeve van de vereenvoudiging moet de administratieve last voor alle betrokkenen worden verminderd. Dubbele audits en onevenredige hoeveelheden documentatie en verslaglegging moeten worden vermeden. Bij het uitvoeren van audits moet naargelang het geval rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van de nationale programma's. Audits bij ontvangers van financiële middelen van de Unie die in het kader van dit besluit worden verstrekt, moeten ervoor zorgen dat de administratieve last wordt verminderd, en dit overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2018/1046.

(29)

Euramet en de deelnemende staten moeten, op verzoek van de Commissie, het Europees Parlement, de Raad of de Rekenkamer alle informatie verstrekken die de Commissie moet opnemen in haar evaluatie van het partnerschap inzake metrologie.

(30)

De Commissie moet uiterlijk in 2025 in een tussentijdse evaluatie met name de kwaliteit en de doelmatigheid van het partnerschap inzake metrologie en de geboekte vooruitgang wat betreft de verwezenlijking van de vastgestelde doelstellingen beoordelen, en uiterlijk in 2030 een eindevaluatie verrichten en de resultaten en de conclusies van die evaluaties openbaar maken en verspreiden. Overeenkomstig artikel 10, lid 2, punt c), van Verordening (EU) 2021/695 moet het partnerschap inzake metrologie een duidelijke levenscyclusbenadering volgen, in de tijd beperkt zijn en de voorwaarden bevatten voor het geleidelijk beëindigen van de financiering uit hoofde van Horizon Europa. Daarom moeten de relevantie en samenhang van een eventuele verlenging via evaluaties worden beoordeeld.

(31)

Het doel van dit besluit is deelname van de Unie aan het partnerschap inzake metrologie ter ondersteuning van de algemene doelstellingen ervan. De vereisten op het gebied van metrologie zijn dermate omvangrijk en complex dat ze investeringen vergen die de kernbegrotingen voor onderzoek van de NMI's en SI's te boven gaan. De topkwaliteit die vereist is voor onderzoek naar en ontwikkeling van geavanceerde metrologische oplossingen, is over de nationale grenzen heen te vinden en kan derhalve niet worden bereikt op nationaal niveau. Daar de doelstelling van dit besluit niet voldoende kan worden verwezenlijkt en eerder beter op Unieniveau kan worden verwezenlijkt door nationale inspanningen te integreren tot een samenhangende Europese benadering, door gecompartimenteerde nationale onderzoeksprogramma's bijeen te brengen, door bij te dragen aan het opzetten van gemeenschappelijke, grensoverschrijdende onderzoeks- en financieringsstrategieën, en door de vereiste kritische massa van actoren en investeringen te verwezenlijken, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in dit artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat dit besluit niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(32)

Om ervoor te zorgen dat de steun voor de betrokken beleidsgebieden ononderbroken doorloopt, moet dit besluit met spoed in werking treden,

(1)

Om een zo groot mogelijk effect van Uniefinanciering te bereiken en zo doeltreffend mogelijk bij te dragen tot de beleidsdoelstellingen van de Unie is bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (3) (de “verordening Horizon Europa”) een beleids- en rechtskader geschapen voor Europese partnerschappen met entiteiten uit de particuliere of de publieke sector. Deze Europese partnerschappen zijn een cruciale component van het beleid van Horizon-Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (“Horizon Europa”). Zij moeten werk maken van de prioriteiten van de Unie die in Horizon Europa zijn vastgelegd en duidelijke baten creëren voor de Unie en voor de burger. Deze doelstellingen kunnen beter in een partnerschap worden bereikt, op basis van een strategische visie die de partners delen en waartoe zij zich verbinden, dan door de Unie alleen.

(2)

Vooral Europese partnerschappen in de pijler “Wereldwijde uitdagingen en Europees industrieel concurrentievermogen” van Horizon Europa zijn belangrijk voor het bereiken van de strategische doelstellingen van de Unie, zoals het spoed zetten achter van de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen en het bespoedigen van de overgang naar een groen en een digitaal Europa. Ook moeten deze partnerschappen Europa helpen, de ongekende crisis veroorzaakt door de COVID-19-pandemie te boven te komen. Met Europese partnerschappen worden complexe uitdagingen aangepakt die over de grenzen heen reiken en een geïntegreerde aanpak vergen. Deze partnerschappen kunnen de transformationele, systematische en markttekortkomingen verhelpen die in de effectbeoordelingen bij deze verordening worden beschreven. In een partnerschap wordt een brede reeks van spelers uit waardeketens en ecosystemen samengebracht die zich toeleggen op een gemeenschappelijke visie welke vervolgens wordt omgezet in concrete routekaarten en een gecoördineerde uitvoering van de werkzaamheden. Ook kunnen met Europese partnerschappen krachten en middelen geconcentreerd worden op gemeenschappelijke prioriteiten om zo complexe uitdagingen aan te pakken.

(3)

Om zowel de prioriteiten als het effect van de te verrichten werkzaamheden handen en voeten te geven, moeten er Europese partnerschappen komen waarin belanghebbende partijen van overal in Europa de krachten bundelen: het bedrijfsleven, onderzoeksorganisaties, organen voor openbare dienstverlening op lokaal, regionaal, nationaal of internationaal niveau, en maatschappelijke organisaties zoals stichtingen die onderzoek en innovatie ondersteunen of uitvoeren. Het oprichten van Europese partnerschappen moet voorts een van de maatregelen zijn om de samenwerking tussen partners uit de particuliere of de publieke sector op internationaal niveau kracht bij te zetten. Het bundelen van onderzoeks- en innovatieprogramma’s en van grensoverschrijdende investeringen in onderzoek en innovatie draagt hiertoe bij. De baten hiervan zijn wederzijds en komen zowel burgers als bedrijven ten goede, terwijl de Unie via deze partnerschappen haar belangen op strategische gebieden kan veiligstellen.

(4)

De tussentijdse evaluatie van Horizon 2020 vastgesteld bij Verordening (EU) nr. 1291/2013 van het Europees Parlement en de Raad (4) heeft laten zien dat in de loop van de tijd tal wat partnerschapsinstrumenten en -initiatieven zijn ontstaan, die hun beslag hebben gekregen in zeven verschillende uitvoeringsvormen en in bijna 120 partnerschapsinitiatieven die in het kader van Horizon 2020 zijn gestart. Naast het bezwaar van de complexiteit die gepaard gaat met deze wildgroei van instrumenten en initiatieven, hebben evaluaties aangetoond dat deze initiatieven over het geheel genomen onvoldoende bijdragen tot beleidsvorming in de Unie en in de lidstaten. Dit ondanks het feit dat er een positief effect was van de werkzaamheden die zijn verricht om de doelstellingen van deze instrumenten en initiatieven te bereiken. Voorbeelden zijn het opstellen van lange-termijnagenda’s, het structureren van samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie tussen spelers die elkaar zonder samenwerkingsstructuur niet zouden hebben gevonden, en het aantrekken van extra investeringen. Het is om deze reden dat er in de effectbeoordeling van Horizon Europa op wordt gewezen dat de Uniefinanciering voor onderzoek en innovatie moet worden gestroomlijnd, en vooral de bekostiging van de partnerschappen. Ook moeten de partnerschappen beter worden gericht op effecten en resultaten waar de beleidsprioriteiten van de Unie baat bij hebben.

(5)

Om deze omslag te bereiken en de lat voor Europese investeringen hoger te leggen, moet het Commissiebeleid voor onderzoeks- en innovatiepartnerschappen ingrijpend vereenvoudigd en hervormd worden in Horizon Europa. In Horizon Europa moet het systeemkarakter tot uiting komen van het kaderprogramma, dat gericht is op “transformaties” in de gehele Unie in de richting van de duurzaamheidsdoelstellingen. Horizon Europa mikt op een doelgerichtere inzet van deze partnerschappen met een meer strategische, samenhangende en effectgerichte benadering.

(6)

In Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad (5) is het algemene kader vastgelegd om te bepalen of een economische activiteit, gelet op de definitie van duurzame beleggingen, als ecologisch duurzaam kan worden aangemerkt. Dit kader vormt een gemeenschappelijk ijkpunt voor investeerders, banken, de industrie en onderzoekers. Zij kunnen dit ijkpunt gebruiken bij investeringen in projecten en economische activiteiten die een aanzienlijk positief effect hebben op klimaat en milieu en aan geen van beiden afbreuk doet. Verordening (EU) 2020/852 is het referentiepunt voor groene investeringen in de Unie.

(7)

Indien van toepassing, moeten Europese partnerschappen de in artikel 3 bedoelde technische screeningscriteria en het beginsel “geen ernstige afbreuk doen”, zoals vastgelegd in artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 beschouwen als een instrument waarmee zij de geschiktheid van hun projecten én de toegang tot groene financiering kunnen verbeteren. Dit is cruciaal voor de marktacceptatie en de brede toepassing van de innovatieve technologieën en oplossingen die uit de werkzaamheden van de partnerschappen zullen voortkomen. Wetenschappelijk bewijs is de basis van de technische screeningscriteria. Het onderzoek en de innovatie die worden nagestreefd door de Europese partnerschappen, moeten een belangrijke rol spelen bij het helpen van economische spelers om de in Verordening (EU) 2020/852 vastgelegde normen en drempels te het bereiken of wellicht zelfs te overschrijden. Ook moeten onderzoek en innovatie de technische screeningscriteria actueel en in overeenstemming houden met de doelstellingen die zijn uiteengezet in de mededeling van de Commissie van 11 december 2019, getiteld “De Europese Green Deal”.

(8)

Op basis van de verordening Horizon Europa moeten Europese partnerschappen in drie verschillende vormen kunnen worden opgezet, namelijk “medegefinancierd”, “medegeprogrammeerd” en “geïnstitutionaliseerd”. Het oprichten van geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen die gezamenlijke ondernemingen van particuliere en publieke partners zijn, vergt nieuwe wetgeving van de Unie en de oprichting van speciale uitvoeringslichamen overeenkomstig artikel 187 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

(9)

In de verordening Horizon Europa zijn acht prioritaire gebieden vastgelegd waarvoor geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen, opgericht overeenkomstig artikel 185 of artikel 187 VWEU kunnen worden voorgesteld. Voor deze gebieden worden verschillende initiatieven voor deze in het verdrag bedoelde geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen voorgesteld. Deze betreffen één bepaald gebied of doorsnijden meerdere gebieden. De onderhavige verordening gaat over negen van deze partnerschappen.

(10)

De onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden van Gemeenschappelijke Ondernemingen moeten worden gefinancierd uit Horizon Europa, zoals bepaald in de artikelen 12 en 13 van de verordening Horizon Europa. Ter wille van een maximaal effect moeten Gemeenschappelijke Ondernemingen hechte synergieën ontwikkelen met andere initiatieven van Horizon Europa en andere programma’s en financieringsinstrumenten van de Unie, met name met die welke de toepassing van innovatieve oplossingen, onderwijs en regionale ontwikkeling ondersteunen. Zo kan de economische en sociale cohesie groeien en kunnen onevenwichtigheden verwelken.

(11)

De nieuwe beleidsaanpak voor Europese partnerschappen, en met name geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen, vraagt om een nieuwe manier van vaststelling van het rechtskader waarbinnen zij actief zullen zijn. Hoewel Gemeenschappelijke Ondernemingen uit hoofde van artikel 187 VWEU zeker hun nut hebben bewezen voor de uitvoering van Horizon 2020, moet nu een stap verder worden gegaan. Deze verordening is bedoeld om de samenhang, de efficiëntie, de openheid, de werkzaamheid en de effectgerichte uitvoering van partnerschappen te vergroten door de verordening Horizon Europa én de ervaringen die zijn opgedaan bij de uitvoering van Horizon 2020, op geharmoniseerde wijze in gemeenschappelijke bepalingen te vertalen die voor álle Gemeenschappelijke Ondernemingen van Horizon Europa gelden. Deze nieuwe verordening moet de samenwerking en synergieën tussen Europese partnerschappen vergemakkelijken en daarbij ten volle gebruikmaken van de onderlinge organisatorische banden. Gemeenschappelijke Ondernemingen moeten ten eerste zoeken naar mogelijkheden om vertegenwoordigers van andere Europese partnerschappen te betrekken bij de besprekingen over hun werkprogramma’s, ten tweede moeten zij gebieden verkennen waar uitdagingen bestaan die effectgerichter en doelmatiger kunnen worden aangepakt door complementaire of gezamenlijke werkzaamheden, ten derde moeten overlappingen worden vermeden, ten vierde moeten hun werkzaamheden qua timing op elkaar worden afgestemd, en tot slot moet de toegang tot resultaten worden verzekerd en moeten andere manieren om kennis uit te wisselen worden benut.

(12)

Na de onderlinge synergieën te hebben verkend, moet een Gemeenschappelijke Onderneming bepalen welke delen van de begroting kunnen worden aangewend voor complementaire of gezamenlijke werkzaamheden met andere Gemeenschappelijke Ondernemingen. Daarnaast moet deze verordening de regulatieve efficiëntie en harmonisatie verbeteren door intensievere operationele samenwerking en door het verkennen van de mogelijkheden van schaalvoordelen. Hieronder vallen back-officeregelingen voor horizontale ondersteunende functies ten behoeve van de Gemeenschappelijke Ondernemingen. Met back-officeregelingen kunnen bij gemeenschappelijke aangelegenheden een groter effect en meer harmonisatie worden bereikt. Tegelijkertijd blijft er een zekere mate van flexibiliteit behouden om te voorzien in behoeften die de ene Gemeenschappelijke Onderneming wel heeft en de andere niet. De back-officeregelingen moeten worden opgezet met behulp van overeenkomsten inzake dienstverleningsniveau die de Gemeenschappelijke Ondernemingen sluiten. De back-officeregelingen moeten coördinatie en administratieve ondersteuning bieden op gebieden waar dit volgens onderzoek efficiënt en kosteneffectief is. Voorts moet er zo veel mogelijk rekening worden gehouden met het feit dat iedere afzonderlijke ordonnateur verantwoordingsplichtig is, alsmede met het feit dat de regels geharmoniseerd zouden moeten worden, ook, de regels inzake intellectuele-eigendomsrechten. De juridische vorm waarvoor wordt gekozen, moet zo veel mogelijk aansluiten bij de gezamenlijke behoeften van de Gemeenschappelijke Ondernemingen. Ook moet de juridische vorm hechte samenwerking en synergieën tussen Europese partnerschappen, alsmede — en bijgevolg — tussen de verschillende onderdelen van het programma Horizon Europa en de andere programma’s die door de Gemeenschappelijke Ondernemingen worden beheerd, zo goed mogelijk faciliteren.

(13)

Uit de effectbeoordelingen voor de Gemeenschappelijke Ondernemingen die horen bij het voorstel voor deze verordening is gebleken dat de oprichting van Europese partnerschappen overeenkomstig de verordening Horizon Europa alleen gerechtvaardigd is indien wordt geconstateerd dat andere onderdelen van Horizon Europa — waaronder andere Europese partnerschapsvormen — de doelstellingen van Horizon Europa niet zouden verwezenlijken of niet de vereiste effecten zouden sorteren die verwacht mogen worden. Ook is uit de effectbeoordelingen gebleken dat de nieuwe partnerschappen gerechtvaardigd zijn in het licht van een lange-termijnperspectief en gelet op de wens tot verregaande integratie.

(14)

Horizon Europa mikt op meer strategische, coherente en effectgerichte Europese partnerschappen. Deze benadering sluit aan bij de lering die is getrokken uit de tussentijdse evaluatie van Horizon 2020. In aansluiting op deze nieuwe ambitie beoogt deze verordening een doeltreffender gebruik van geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen, vooral doordat deze worden toegespitst op duidelijke doelstellingen, resultaten en effecten die uiterlijk in 2030 kunnen worden bereikt, en door ervoor te zorgen dat de nieuwe Gemeenschappelijke Ondernemingen een duidelijke bijdrage leveren tot de beleidsprioriteiten en -maatregelen van de Unie. Nauwe samenwerking en synergieën met andere initiatieven op het niveau van de Unie, de lidstaten en de regio’s — en met name met andere Europese partnerschappen — zijn onmisbaar om een groter wetenschappelijk, sociaal-economisch en milieueffect te creëren en ervoor te zorgen dat resultaten ook worden benut. Hiertoe kan een Gemeenschappelijke Onderneming bepalingen van de verordening Horizon Europa aanwenden die synergieën mogelijk maken, zoals alternatieve, cumulatieve of gecombineerde financiering en overdracht van middelen. Bij de beoordeling van het algehele effect moeten ook andere investeringen in aanmerking worden genomen die verder gaan dan de bijdragen van partners en die door de Gemeenschappelijke Onderneming in gang worden gezet en bijdragen tot het bereiken van de doelstellingen. Doel hiervan is het vergemakkelijken van een snellere marktacceptatie van innovatieve oplossingen.

(15)

Ter wille van een coherente aanpak en het in beeld krijgen van de wetenschappelijke, technologische, economische, maatschappelijke en milieueffecten van Europese partnerschappen die de doelstellingen van Horizon Europa en de beleidsprioriteiten van de Unie dienen, moeten in deze verordening gezamenlijke algemene en gemeenschappelijke specifieke doelstellingen worden vastgelegd die door alle Gemeenschappelijke Ondernemingen moeten worden nagestreefd. De Gemeenschappelijke Ondernemingen dragen gezamenlijk bij tot het bereiken van deze doelstellingen doordat ieder van hen de eigen, afzonderlijke doelstellingen verwezenlijkt. Daarnaast worden in de gemeenschappelijk delen van deze verordening gemeenschappelijke operationele doelstellingen vastgelegd die zijn afgeleid van de doelstellingen van het specifieke programma tot uitvoering van Horizon Europa dat is vastgesteld bij Besluit (EU) 2021/764 van de Raad (6) (het “specifieke programma tot uitvoering van Horizon Europa”). Een Gemeenschappelijke Onderneming moet haar taken zo uitvoeren, dat voldaan wordt aan de beginselen en criteria voor Europese partnerschappen die in de verordening Horizon Europa zijn vastgelegd (artikel 10 en bijlage III), en er sprake is van Europese meerwaarde in vergelijking met traditionele oproepen tot het indienen van voorstellen in het kader van het belangrijkste werkprogramma van Horizon Europa. De doelstellingen en taken van een Gemeenschappelijke Onderneming worden aangevuld met aanvullende doelstellingen en taken die eigen zijn aan iedere afzonderlijke Gemeenschappelijke Onderneming. De afstemming van de gedachte achter het optreden van een Gemeenschappelijke Onderneming op het programma Horizon Europa moet de gecoördineerde beoordeling van de voortgang van de werkzaamheden van Gemeenschappelijke Onderneming in het kader van de monitoring en evaluatie van Horizon Europa ondersteunen. Hierbij dient wel rekening te worden gehouden met de specifieke kenmerken en de specifieke beleidscontext van afzonderlijke Gemeenschappelijke Ondernemingen.

(16)

Deze verordening is gebaseerd op de beginselen en criteria van de verordening Horizon Europa: openheid en transparantie, een sterk hefboomeffect, en lange-termijnverbintenissen van alle partijen. Een van de doelstellingen van deze verordening is dat een Gemeenschappelijke Onderneming en haar werkzaamheden openstaan voor een breed scala van entiteiten, waaronder nieuwkomers, op wie toezicht zal worden gehouden in het kader van het strategische coördinatieproces voor Europese partnerschappen als bedoeld in artikel 6, lid 5, van het specifieke programma tot uitvoering van Horizon Europa. Dergelijke partnerschappen moeten openstaan voor iedere entiteit die bereid en in staat is het gemeenschappelijk doel na te streven en zij dienen de brede en actieve deelname van belanghebbende partijen aan hun werkzaamheden te stimuleren. Ook moeten zij bevorderen dat entiteiten zich als lid aansluiten en dat er goede aansturing is. Tot slot moeten zij ervoor zorgen dat de resultaten ten goede komen aan alle Europese burgers, en wel door in geheel Europa ruime bekendheid te geven aan deze resultaten en aan de werkzaamheden die voorafgaan aan de uitrol. Wat betreft particuliere leden en hun samenstellende of verbonden entiteiten die in derde landen zijn gevestigd, zij opgemerkt dat de belangen van de Unie en van de Gemeenschappelijke Onderneming om redenen van veiligheid of openbare orde moeten worden beschermd. Hiertoe moet de Commissie particuliere leden kunnen verzoeken passende maatregelen te nemen. Deze maatregelen kunnen onder meer bestaan in een passende behandeling van vertrouwelijke informatie of het beperken van de deelname van bepaalde entiteiten aan specifieke operationele werkzaamheden van het particuliere lid.

(17)

Met het oog op een coherente toepassing van artikel 22, lid 5, van de verordening Horizon Europa moet een Gemeenschappelijke Onderneming zorgen voor samenhang met de werkzaamheden die in het kader van het werkprogramma Horizon Europa worden gefinancierd. Ook moet er samenhang zijn met de wetgeving en richtsnoeren van de Unie die relevant zijn voor de toepassing van dat artikel op soortgelijke onderwerpen in het werkprogramma van de betrokken Gemeenschappelijke Onderneming.

(18)

Indien de Commissie of de lidstaten overeenkomstig artikel 22, lid 5, van de verordening Horizon Europa overwegen, de deelname aan specifieke werkzaamheden van de Gemeenschappelijke Onderneming te beperken, moeten zij in de groep van vertegenwoordigers van de staten per geval een standpunt trachten te bepalen voordat het werkprogramma wordt vastgesteld. Indien een Gemeenschappelijke Onderneming een raad van overheidsinstanties heeft, moet de toepassing van dat artikel als gevolg van een verzoek van de Commissie worden goedgekeurd door deze raad voordat het werkprogramma wordt goedgekeurd. Ook moet de uitvoerend directeur op verzoek van de voorzitter van de raad van bestuur regelmatig de relevante configuratie van het programmacomité van Horizon Europa informeren, en wel in het kader van de verantwoordelijkheid van de Commissie overeenkomstig artikel 14, lid 7, en bijlage III bij het specifieke programma tot uitvoering van de verordening Horizon Europa. Dit dient te gebeuren vóór de goedkeuring van het werkprogramma van de Gemeenschappelijke Onderneming, zulks gelet op de toepassing van artikel 22, lid 5, van de verordening Horizon Europa.

(19)

Bijlage III bij de verordening Horizon Europa bepaalt dat de financiële bijdragen of bijdragen in natura van de andere leden dan de Unie zelf ten minste 50 % en ten hoogste 75 % bedragen van de totale begrotingsvastleggingen van de Gemeenschappelijke Onderneming. Omgekeerd mag de bijdrage van de Unie, met inbegrip van eventuele extra middelen van geassocieerde landen, niet meer bedragen dan 50 % van de totale begrotingsvastleggingen van de Gemeenschappelijke Onderneming. Bijgevolg moet in deze verordening de bijdrage van de andere leden van de Gemeenschappelijke Onderneming dan de Unie worden vastgelegd op hetzelfde niveau als of op een hoger niveau dan de bijdrage van de Unie zelf. De Unie moet haar bijdrage kunnen verlagen indien de andere leden dan de Unie hun financiële verplichtingen niet nakomen.

(20)

De Gemeenschappelijke Onderneming moet de financiële bijdragen overeenkomstig artikel 10, lid 1, punt c), van de verordening Horizon Europa gecoördineerd en centraal beheren. Om die reden moet iedere deelnemende staat een of meer administratieve overeenkomsten met de Gemeenschappelijke Onderneming sluiten om het coördinatiemechanisme vast te leggen voor de betaling van en de rapportering over bijdragen aan in die deelnemende staat gevestigde aanvragers. Ter wille van de samenhang met hun eigen nationale strategische prioriteiten moeten de deelnemende staten een vetorecht krijgen ten aanzien van het gebruik van hun eigen financiële bijdragen ten gunste van aanvragers die in de betreffende deelnemende staat zijn gevestigd. Om de administratieve lasten voor de begunstigden tot een minimum te beperken, vereenvoudiging te realiseren en een efficiëntere uitvoering te waarborgen, moet een deelnemende staat ernaar streven, het betalingsschema en de rapportage en de controles van de betalingen af te stemmen op die van de Gemeenschappelijke Onderneming, alsmede de eigen regels voor subsidiabiliteit van kosten in overeenstemming te brengen met de verordening Horizon Europa. Begunstigden in deelnemende staten die de betalingen aan de Gemeenschappelijke Onderneming in handen hebben gegeven, moeten één enkele subsidieovereenkomst met de Gemeenschappelijke Onderneming sluiten, zoals wordt bepaald in de verordening Horizon Europa.

(21)

In aansluiting op de ambities van de verordening Horizon Europa is een van de voorwaarden voor het oprichten van geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen de borging, dat de partners hun bijdragen gedurende de gehele looptijd van de Gemeenschappelijke Onderneming blijven betalen. In dit verband moet een aanzienlijk deel van de bijdragen van particuliere partners worden verstrekt als bijdragen in natura aan de operationele kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming. Een Gemeenschappelijke Onderneming moet het verstrekken van die bijdragen kunnen vergemakkelijken via haar werkprogramma, en wel door de financieringspercentages te verlagen. Zo'n maatregel moet gebaseerd zijn op de specifieke behoeften van de Gemeenschappelijke Onderneming en haar werkzaamheden. In naar behoren gemotiveerde gevallen moet het mogelijk zijn aanvullende voorwaarden te stellen die de deelname vereisen van een lid van de Gemeenschappelijke Onderneming of van een samenstellende of een verbonden entiteit van dit lid, en wel met het oog op werkzaamheden waarbij de industriële partners van de Gemeenschappelijke Onderneming een sleutelrol kunnen spelen, zoals grootschalige demonstraties en vlaggenschipprojecten die dichter bij de markt staan. Dit lid of de samenstellende of verbonden entiteit van dit lid dient méér bij te dragen via lagere financieringspercentages. De uitvoerend directeur moet toezicht houden op het participatieniveau van de leden en de raad van bestuur daardoor in staat stellen passende maatregelen te nemen ten behoeve van een goed evenwicht tussen enerzijds de verbintenis van partners en anderzijds openheid. In goed gemotiveerde gevallen kunnen investeringsuitgaven voor bijvoorbeeld grootschalige demonstraties of vlaggenschipprojecten als subsidiabele kosten worden aangemerkt, overeenkomstig het toepasselijke rechtskader.

(22)

Het moet mogelijk zijn dat, overeenkomstig artikel 15, lid 3, van de Verordening Horizon Europa, bijdragen uit programma’s die worden medegefinancierd door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, opgericht bij Verordening (EU) 2021/1058 van het Europees Parlement en de Raad (7) (EFRO), het Europees Sociaal Fonds Plus, opgericht bij Verordening (EU) 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad (8) (ESF +), het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur, opgericht bij Verordening (EU) 2021/1139 van het Europees Parlement en de Raad (9) (EFMZVA) en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling, opgericht bij Verordening (EU) nr. 1306/2013 van het Europees Parlement en de Raad (10) (Elfpo), worden aangemerkt als bijdragen van een lidstaat die deelneemt aan een Gemeenschappelijke Onderneming, op voorwaarde dat voldaan wordt aan Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad (11) en aan de fondsspecifieke verordeningen. Daarnaast moet het mogelijk zijn dat bijdragen uit de bij Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad (12) opgerichte herstel- en veerkrachtfaciliteit (de “faciliteit”) worden beschouwd als bijdragen van de lidstaten die deelnemen aan een Gemeenschappelijke Onderneming, op voorwaarde dat voldaan wordt aan de bepalingen van de faciliteit en aan de verbintenissen in de nationale herstel- en veerkrachtplannen.

(23)

Volgens het beginsel van een billijke verdeling van de bijdragen tussen de leden van de Gemeenschappelijke Onderneming moeten de financiële bijdragen aan de administratieve kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming gelijkelijk worden verdeeld tussen de Unie en de andere leden. Afwijkingen van dit beginsel mogen alleen in uitzonderlijke en goed gemotiveerde gevallen worden overwogen, bijvoorbeeld indien de omvang of de lidmaatschapsstructuur van een ander lid van de Gemeenschappelijke Onderneming dan de Unie ertoe zou leiden dat de bijdragen per samenstellende of verbonden entiteit van dit lid — met name indien het middelgrote en kleine ondernemingen (kmo’s, ook wel “het midden- en kleinbedrijf” of “het mkb”) betreft — zo hoog zijn dat de stimulans om een samenstellende of verbonden entiteit van het lid van de Gemeenschappelijke Onderneming te worden of te blijven, in ernstige mate op losse schroeven zou komen te staan. In zulke gevallen moet het minimumpercentage van de jaarlijkse financiële bijdrage aan de administratieve kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming dat door de andere leden dan de Unie wordt verstrekt, 20 % van de totale jaarlijkse administratieve kosten bedragen, en moeten de bijdragen van het mkb aanzienlijk lager liggen dan die van grotere samenstellende of verbonden entiteiten van deze leden. Zodra een kritische massa van lidmaatschap is bereikt die een bijdrage van meer dan 20 % van de totale jaarlijkse administratieve kosten mogelijk maakt, moeten de jaarlijkse bijdragen per samenstellende of verbonden entiteit worden gehandhaafd of verhoogd om zo het aandeel van de andere leden dan de Unie in de totale bijdrage aan de jaarlijkse administratieve kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming geleidelijk te verhogen. De andere leden van de Gemeenschappelijke Onderneming dan de Unie moeten ernaar streven, het aantal samenstellende of verbonden entiteiten te verhogen om de bijdrage te doen toenemen tot maximaal 50 % van de administratieve kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming gedurende de looptijd ervan.

(24)

Krachtens de verordening Horizon Europa moeten de partners blijk geven van hun betrokkenheid op de lange termijn, onder meer door een minimumaandeel aan publieke of particuliere investeringen te leveren. Bijgevolg moet de Unie bij deze verordening vastleggen, wie in de lidstaten of in landen die met Horizon Europa zijn geassocieerd, de oprichtende leden van een Gemeenschappelijke Onderneming zijn. Dit kunnen ook internationale organisaties zijn. Indien nodig moet het aantal oorspronkelijke leden van een Gemeenschappelijke Onderneming na de oprichting ervan worden uitgebreid met geassocieerde leden, die volgens open en transparante procedures moeten worden geselecteerd. Hierbij moet vooral gekeken worden naar nieuwe technologische ontwikkelingen en naar nieuwe landen die via een associatieovereenkomst bij Horizon Europa worden betrokken.

(25)

Een juridische entiteit die de doelstellingen van een Gemeenschappelijke Onderneming op haar eigen onderzoeksgebied wil steunen zónder lid te worden, moet de mogelijkheid krijgen bijdragend partner van de Gemeenschappelijke Onderneming te worden.

(26)

Conform artikel 16, lid 5, van de verordening Horizon Europa moet bij de toewijzing van de financiële bijdragen van derde landen die met Horizon Europa zijn geassocieerd, de mate van deelname van de juridische entiteiten uit de geassocieerde derde landen in aanmerking worden genomen. De bijdrage van de Unie aan een Gemeenschappelijke Onderneming kan dan ook worden verhoogd met bijdragen van derde landen die zijn geassocieerd met Horizon Europa, rekening houdende met de mate van deelname van zulke juridische entiteiten. Voorwaarde is ook in dit geval dat het totale bedrag waarmee de bijdrage van de Unie wordt verhoogd, ten minste gelijk blijft aan de bijdrage van de andere leden dan de Unie of van hun samenstellende of verbonden entiteiten.

(27)

De oprichting van een Gemeenschappelijke Onderneming mondt uit in een publiek-particulier partnerschap waar alle leden baat bij hebben, onder meer doordat er zekerheid is over begrotingstoewijzingen voor de werkzaamheden gedurende een periode van zeven jaar. Oprichtende en geassocieerde leden, of hun samenstellende of verbonden entiteiten, kunnen invloed verkrijgen — rechtstreeks of via vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven — in de raad van bestuur van een Gemeenschappelijke Onderneming. De raad van bestuur is het besluitvormingsorgaan van de Gemeenschappelijke Onderneming. De raad van bestuur besluit over de strategische koers op de lange termijn en over de jaarlijkse prioriteiten van het partnerschap. De Unie, deelnemende staten (indien van toepassing), en oprichtende en geassocieerde leden moeten kunnen bijdragen aan de agenda en het vastleggen van de prioriteiten van de Gemeenschappelijke Onderneming doordat zij een stem krijgen bij de goedkeuring en eventuele wijziging van de strategische agenda voor onderzoek en innovatie. Een andere weg om invloed te verkrijgen, is betrokkenheid bij de vaststelling van het jaarlijkse werkprogramma, met inbegrip van de inhoud van de oproepen tot het indienen van voorstellen, het toepasselijke financieringspercentage per onderwerp van de oproep, en de daaraan gerelateerde procedures voor indiening, evaluatie, selectie, gunning en beroep.

(28)

De andere leden van een Gemeenschappelijke Onderneming dan de Unie moeten zich door middel van een verbintenisbrief of, indien van toepassing, een gezamenlijke verbintenisbrief waarin het totale bedrag van hun bijdragen wordt genoemd, kunnen verbinden tot de uitvoering van deze verordening. Aan deze leden mogen geen andere voorwaarden voor hun toetreding worden opgelegd dan de voorwaarden van deze verordening. Deze verbintenisbrieven moeten gedurende de gehele looptijd van een Gemeenschappelijke Onderneming rechtsgeldig zijn. De Gemeenschappelijke Onderneming en de Commissie houden nauwlettend toezicht op de verbintenis. Een Gemeenschappelijke Onderneming moet juridisch en organisatorisch zo worden ingericht, dat de leden aan hun verbintenissen kunnen voldoen, terwijl tegelijkertijd wordt gelet op het waarborgen van de aantrekkelijkheid van de Gemeenschappelijke Onderneming voor alle belanghebbenden, op continue openheid van de Gemeenschappelijke Onderneming en op transparantie tijdens de uitvoering van de werkzaamheden, met name voor het vastleggen van prioriteiten en voor de deelname aan oproepen tot het indienen van voorstellen.

(29)

Verdere vereenvoudiging is een hoeksteen van Horizon Europa. Er moet dan ook een vereenvoudigd rapportagemechanisme komen voor partners, die niet langer hoeven te rapporteren over niet-subsidiabele kosten. Bijdragen in natura aan operationele werkzaamheden mogen uitsluitend op basis van subsidiabele kosten worden geboekt. Rapportage over en controle van bijdragen in natura moeten geschieden volgens de regels van de subsidieovereenkomst. Met boeking op basis van subsidiabele kosten kunnen de bijdragen in natura aan operationele werkzaamheden via de IT-instrumenten van Horizon Europa automatisch worden berekend, worden de administratieve lasten voor de partners teruggedrongen en wordt het rapportagemechanisme voor bijdragen in natura doeltreffender. Bijdragen in natura aan operationele werkzaamheden moeten nauwlettend worden gevolgd door de Gemeenschappelijke Onderneming. De uitvoerend directeur van de Gemeenschappelijke Onderneming moet hierover regelmatig rapporteren en zijn rapporten moeten openbaar zijn, opdat kan worden nagegaan of de vorderingen bij het bereiken van de streefdoelen inzake bijdragen in natura bevredigend zijn. De raad van bestuur moet zowel de inspanningen als de resultaten beoordelen van de leden die operationele werkzaamheden verrichten. Deze beoordeling strekt zich ook uit tot andere elementen, zoals de mate van deelname van het mkb en de aantrekkelijkheid van de Gemeenschappelijke Onderneming voor nieuwkomers. Indien nodig moet de raad van bestuur corrigerende maatregelen treffen, en daarbij open en transparant zijn.

(30)

Een Gemeenschappelijke Onderneming moet andere leden dan de Unie een systematische kans en stimulans bieden om hun onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden te combineren met die van de Gemeenschappelijke Onderneming. Aanvullende werkzaamheden mogen geen financiële steun van de Gemeenschappelijke Onderneming ontvangen. Zij kunnen echter worden geboekt als bijdragen in natura van leden aan aanvullende werkzaamheden indien zij bijdragen aan de doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming en rechtstreeks verband houden met haar werkzaamheden, met inbegrip van niet-subsidiabele kosten van werkzaamheden onder contract die door de Gemeenschappelijke Onderneming worden gefinancierd, indien daarin is voorzien in het jaarlijkse plan voor aanvullende werkzaamheden. Dit verband kan worden gelegd door bij aanvullende werkzaamheden gebruik te maken van de resultaten van de werkzaamheden onder contract die door de Gemeenschappelijke Onderneming of door daaraan voorafgaande initiatieven van de Onderneming zijn gefinancierd, of doordat een aanzienlijke meerwaarde voor de Unie wordt aangetoond bij de aanvullende werkzaamheden. De kosten van aanvullende werkzaamheden moeten worden gecertificeerd door een door de entiteit aangewezen onafhankelijke externe accountant, op voorwaarde dat bij twijfel de waarderingsmethode door de Gemeenschappelijke Onderneming kan worden geverifieerd. In deze verordening moeten voor iedere Gemeenschappelijke Onderneming nadere bepalingen worden vastgelegd voor de reikwijdte van de aanvullende werkzaamheden, voor zover dat nodig is om de gewenste richting en het gewenste effect van de aanvullende werkzaamheden te bereiken. Voorts moet de raad van bestuur van een Gemeenschappelijke Onderneming besluiten of voor de waardering van deze bijdragen eenvoudiger methoden nodig zijn, zoals vaste bedragen of eenheidskosten, om zo te komen tot vereenvoudiging, kosteneffectiviteit en een passend niveau van bescherming van vertrouwelijke commerciële gegevens.

(31)

De bestuursstructuur van een Gemeenschappelijke Onderneming moet van dien aard zijn, dat de besluitvorming gelijke tred kan houden met de snel veranderende sociaal-economische en technologische omgeving en met mondiale uitdagingen. Een Gemeenschappelijke Onderneming moet profiteren van de deskundigheid, het advies en de ondersteuning van alle belanghebbende partijen, om zo haar taken goed te kunnen uitvoeren en synergieën op het niveau van de Unie en van de lidstaten te creëren. Daarom moet een Gemeenschappelijke Onderneming bevoegd zijn, adviesorganen in het leven te roepen die haar deskundig adviseren en alle andere adviestaken uitvoeren die nodig zijn voor het bereiken van haar doelstellingen. Bij de oprichting van adviesorganen moet de Gemeenschappelijke Onderneming toezien op een evenwichtige vertegenwoordiging van deskundigen binnen het activiteitengebied van de Onderneming; ook moet er genderevenwicht zijn. Het advies van deze organen moet zowel wetenschappelijke inbreng produceren als uitdrukking geven aan de standpunten van nationale en regionale overheidsinstanties en andere belanghebbende partijen van de Gemeenschappelijke Onderneming.

(32)

Een Gemeenschappelijke Onderneming moet ervoor zorgen dat de lidstaten voldoende op de hoogte zijn van de werkzaamheden van de Onderneming, dat de lidstaten tijdig informatie kunnen verstrekken over werkzaamheden die op hun grondgebied worden ondernomen, en dat zij de mogelijkheid hebben om hun stem te laten horen bij de voorbereiding van en de besluitvorming over deze werkzaamheden. De dialoog met de lidstaten is vooral van belang voor synergieën en voor de afstemming van inspanningen en werkzaamheden op nationaal, regionaal, uniaal en Europees niveau, die tot een groter effect moeten leiden. Een Gemeenschappelijke Onderneming zonder rechtstreekse of onrechtstreekse betrokkenheid van lidstaten als leden of samenstellende entiteiten moet een groep van vertegenwoordigers van de staten oprichten. Doel is de werkzaamheden van de Onderneming af te stemmen op het beleid en de maatregelen die op nationaal en regionaal niveau worden genomen.

(33)

Een Gemeenschappelijke Onderneming moet een adviesorgaan met een wetenschappelijke adviesfunctie kunnen oprichten. Dit orgaan en de leden ervan moeten onafhankelijk wetenschappelijk advies kunnen verstrekken aan de Gemeenschappelijke Onderneming. Het wetenschappelijk advies moet met name betrekking hebben op jaarlijkse werkprogramma’s, de aanvullende werkzaamheden en, indien van toepassing, op ieder ander aspect van de taken van de Gemeenschappelijke Onderneming.

(34)

De Gemeenschappelijke Onderneming moet op de hoogte zijn van de standpunten van belanghebbende partijen in de gehele waardeketen op de gebieden waarop de Onderneming actief is. Daartoe moet de Onderneming adviesgroepen van belanghebbende partijen kunnen oprichten. Deze moeten worden geraadpleegd over horizontale aangelegenheden of speciale vraagstukken, afhankelijk van waar de Onderneming behoefte aan heeft. De groepen moeten openstaan voor publieke en particuliere belanghebbende partijen: georganiseerde belangengroepen en internationale belangengroepen uit de lidstaten, de geassocieerde landen of eventuele andere landen die actief zijn op het gebied van de Gemeenschappelijke Onderneming.

(35)

De Gemeenschappelijke Onderneming moet open en transparant opereren, regelmatig en tijdig informatie verstrekken aan de organen van de Onderneming waarvoor deze informatie van belang is, en de werkzaamheden van de Onderneming bij het grote publiek onder de aandacht brengen, onder meer via voorlichting en informatieverspreiding. Deze informatie omvat de volgende elementen (onder voorbehoud van de regels inzake vertrouwelijkheid, en uitgesplitst per land): deelname aan en toepassing van werkzaamheden onder contract die door de Gemeenschappelijke Onderneming worden gefinancierd; het resultaat van de evaluatie van oproepen tot het indienen van voorstellen en gegevens over de uitvoering van projecten; synergieën met andere programma’s van de Unie en andere Europese partnerschappen; aanvullende werkzaamheden; vastgelegde en daadwerkelijk verstrekte financiële bijdragen en bijdragen in natura; de uitvoering van de begroting van de Gemeenschappelijke Onderneming; het verband tussen de doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming en bijdragen in natura voor aanvullende werkzaamheden.

(36)

Een Gemeenschappelijke Onderneming moet opereren op basis van een structuur en regels die de efficiëntie maximaliseren en de werking van de Onderneming vereenvoudigen. Daartoe moet de Gemeenschappelijke Onderneming financiële regels vaststellen die zijn toegesneden op haar behoeften (overeenkomstig artikel 71 van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (13)).

(37)

Een Gemeenschappelijke Onderneming moet opereren op basis van de criteria voor geïnstitutionaliseerde Europese partnerschappen die in de verordening Horizon Europa zijn vastgelegd. De Onderneming moet worden ondersteund door de inzet van elektronische middelen die door de Commissie worden beheerd. Informatie over door de Gemeenschappelijke Onderneming gefinancierde werkzaamheden onder contract en de resultaten daarvan is essentieel voor het ontwikkelen, het uitvoeren, het monitoren en het evalueren van beleid of programma’s van de Unie. Daarom is de Gemeenschappelijke Onderneming ervoor verantwoordelijk dat de instellingen, organen en instanties van de Unie toegang hebben tot alle informatie over de werkzaamheden onder contract die door hen gefinancierd worden. Daartoe behoort ook informatie over de bijdragen en de resultaten die zijn bereikt door de begunstigden die deelnemen aan werkzaamheden onder contract. Deze toegangsrechten zijn uitsluitend voor niet-commercieel en niet-competitief gebruik en moeten voldoen aan de geldende regels voor vertrouwelijkheid. Het personeel van de instellingen, organen en instanties van de Unie moet toegang hebben tot deze informatie. Hierbij gelden de normen op het gebied van IT-beveiliging en informatiebeveiliging en de beginselen van the need to know en proportionaliteit.

(38)

Deelnemers aan werkzaamheden onder contract die door een Gemeenschappelijke Onderneming in het kader van Horizon Europa worden gefinancierd, moeten zich houden aan de regels van de verordening Horizon Europa. De Gemeenschappelijke Onderneming moet erop toezien dat deze regels consequent worden toegepast, op basis van de ter zake genomen maatregelen van de Commissie. De Gemeenschappelijke Onderneming moet gebruikmaken van de modelsubsidieovereenkomst voor ondernemingen van de Commissie. Bij het bepalen van de periode om bezwaar te maken tegen de overdracht van de eigendom van resultaten (artikel 40, lid 4, van de verordening Horizon Europa) moet gekeken worden naar de duur van innovatiecycli op de gebieden waarop de Gemeenschappelijke Onderneming actief is.

(39)

Een van de belangrijkste doelstellingen van een Gemeenschappelijke Onderneming is het bevorderen van de economische kracht van de Unie en vooral wetenschappelijk en technologisch leiderschap. Voorts blijkt uit het herstel na COVID-19 dat geïnvesteerd moet worden in sleuteltechnologieën zoals 5G, artificiële intelligentie, de cloud, cyberbeveiliging en groene technologie, en dat die technologieën benut moeten worden in de Unie. Een Gemeenschappelijke Onderneming moet overeenkomstig de artikelen 14 en 39 van de verordening Horizon Europa bijdragen aan open wetenschap. De resultaten die de deelnemers gezamenlijk hebben bereikt, zullen in dit verband een belangrijke rol spelen. Alle deelnemers zullen baat hebben bij bekostiging door de Unie, omdat zij kunnen beschikken over de resultaten van een project. Dit geldt zelfs voor deelnemers die geen geld van de Unie hebben ontvangen. Daarom moeten ter bescherming van de belangen van de Unie deelnemers die geen financiering van de Unie hebben ontvangen, hetzelfde recht hebben dat de Gemeenschappelijke Onderneming heeft, namelijk het recht om bezwaar te maken tegen de overdracht van de eigendom van resultaten of tegen de verlening van een exclusieve licentie voor het gebruik van de resultaten. Bij de uitoefening van dit recht van bezwaar moet de Gemeenschappelijke Onderneming een billijk evenwicht vinden tussen de belangen van de Unie en de bescherming van het grondrecht van deelnemers die niet door de Unie zijn gefinancierd, om toegang te hebben tot de resultaten. Dit evenwicht moet gebaseerd zijn op het evenredigheidsbeginsel, en op de overweging dat deze deelnemers geen financiering van de Unie hebben ontvangen voor de werkzaamheden waaruit de resultaten zijn voortgekomen.

(40)

De financiële bijdrage van de Unie moet worden beheerd volgens het beginsel van goed financieel beheer en de regels voor indirect beheer die zijn vastgesteld bij Verordening (EU, Euratom) 2018/1046.

(41)

Ten behoeve van vereenvoudiging moeten de administratieve lasten voor alle betrokken partijen omlaag. Dubbele financiële controles en documentatie en rapportage die niet in verhouding staan tot de behoeften in deze, moeten worden voorkomen. Financiële controles bij entiteiten die uit hoofde van deze verordening geld hebben ontvangen van de Unie, moeten worden uitgevoerd overeenkomstig de verordening Horizon Europa en andere relevante financieringsprogramma’s van de Unie.

(42)

De financiële belangen van de Unie en van de andere leden van de Gemeenschappelijke Onderneming moeten worden beschermd met evenredige maatregelen in de hele uitgavencyclus, onder meer op het gebied van preventie, opsporing en onderzoek van onregelmatigheden, terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede middelen en, voor zover van toepassing, met administratieve en financiële sancties overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) 2018/1046. Gezien de bijzondere aard van de werkzaamheden van sommige Gemeenschappelijke Ondernemingen, die vergt dat deze werkzaamheden over meerdere jaren moeten worden afgebouwd, moeten meerjarige vastleggingen in de begroting van de Commissie en van de Gemeenschappelijke Onderneming kunnen worden gesplitst in jaarlijkse termijnbedragen. In dit verband kunnen de begrotingsvastleggingen van de Gemeenschappelijke Ondernemingen “Schone Luchtvaart”, “Europese spoorwegen” en “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” in jaarlijkse termijnbedragen worden verdeeld. Tot en met 31 december 2024 mag het cumulatieve bedrag van deze vastleggingen in de begroting niet meer bedragen dan 50 % van de maximale bijdrage van de Unie aan ieder van deze Gemeenschappelijke Ondernemingen. Vanaf 1 januari 2025 moet ten minste 20 % van de totale begroting voor de resterende jaren niet langer worden gedekt door jaarlijkse termijnbedragen.

(43)

Gelet op de bijzondere aard en de huidige status van de Gemeenschappelijke Ondernemingen moet er voor hen een afzonderlijke kwijting blijven bestaan. De Europese Rekenkamer voert de controle uit van de rekeningen en van de wettigheid en de regelmatigheid van de verrichtingen waarop de rekeningen betrekking hebben.

(44)

Overeenkomstig artikel 10, lid 2, punt c), van de verordening Horizon Europa moet een Gemeenschappelijke Onderneming een duidelijke levenscyclusbenadering volgen. Ter wille van de bescherming van de financiële belangen van de Unie moet een Gemeenschappelijk Onderneming worden opgericht voor de duur van een periode die eindigt op 31 december 2031. Zo kan de Gemeenschappelijke Onderneming haar verantwoordelijkheid voor de besteding van subsidies uitoefenen totdat de laatste werkzaamheden onder contract zijn voltooid. Een Gemeenschappelijke Onderneming moet worden gefinancierd uit de programma’s van de Unie die in het meerjarig financieel kader voor de jaren 2021-2027 (“MFK 2021-2027”) zijn opgenomen. Een Gemeenschappelijke Onderneming moet in goed gemotiveerde gevallen, die verband houden met de beschikbaarheid van resterende begrotingsmiddelen uit het MFK 2021-2027, tot uiterlijk 31 december 2028 oproepen tot het indienen van voorstellen kunnen doen.

(45)

In het kader van “de Europese Green Deal”, een prioriteit van de Commissie, ondersteund door de mededelingen van de Commissie van 11 oktober 2018 inzake “een duurzame bio-economie voor Europa: versterking van de verbinding tussen economie, samenleving en milieu”, van 28 november 2018 inzake “Een schone planeet voor iedereen: een Europese strategische langetermijnvisie voor een bloeiende, moderne, concurrerende en klimaatneutrale economie”, van 11 maart 2020 inzake “een nieuw actieplan voor een circulaire economie: Voor een schoner en concurrerender Europa”, van 20 mei 2020 betreffende “de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030: De natuur terug in ons leven brengen”, van 20 mei 2020, inzake een “van boer tot bord”-strategie voor een eerlijk, gezond en milieuvriendelijk voedselsysteem”, van 17 oktober 2020 inzake “de strategie voor duurzame chemische stoffen — Op weg naar een gifvrij milieu”, moet de Europese biogebaseerde sector — waaronder óók het mkb, regio’s en primaire producenten — zich ontwikkelen in de richting van klimaatneutraliteit en meer circulair en duurzamer worden. Tegelijkertijd moet de sector mondiaal concurrerend blijven. Een sterk, hulpbronnenefficiënt en concurrerend biogebaseerd innovatie-ecosysteem heeft de potentie om de afhankelijkheid van niet-hernieuwbare fossiele grondstoffen en minerale hulpbronnen te verminderen, en kan de vervanging van deze grondstoffen en hulpbronnen bespoedigen. In zo'n ecosysteem, dat aangedreven wordt door duurzaamheid en circulaire innovatie, kunnen hernieuwbare biogebaseerde producten, materialen, processen en nutriënten uit afval en biomassa tot ontwikkeling komen. In dit systeem kan ook waarde worden gecreëerd uit lokale grondstoffen zoals afval, residuen en aftapstromen. Dit kan overal in de Unie de werkgelegenheid, de economische groei en economische ontwikkeling ten goede komen, niet alleen in stedelijke gebieden, maar ook in plattelands- en kustgebieden waar biomassa wordt geproduceerd en die dikwijls perifeer gelegen zijn en daarom zelden profiteren van industriële ontwikkeling.

(46)

De Gemeenschappelijke Onderneming biogebaseerde industrieën in het Horizon 2020-kaderprogramma was toegespitst op een duurzaam gebruik van hulpbronnen, vooral in sectoren waarin veel hulpbronnen worden gebruikt en die een grote impact hebben op het milieu, zoals de landbouw, de textielproductie en de bouw, en de Gemeenschappelijke Onderneming was vooral gericht op lokale operatoren, producenten en fabrieken. De tussentijdse evaluatie die deze Gemeenschappelijke Onderneming in oktober 2017 publiceerde, omvatte 34 solide aanbevelingen die zijn terug te vinden in het ontwerp van de nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming “Een circulair biogebaseerd Europa”, die bij deze verordening in het leven wordt geroepen. De nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming is geen rechtstreekse voortzetting van de Gemeenschappelijke Onderneming biogebaseerde industrieën, maar is eerder een programma dat voortbouwt op de resultaten van het daaraan voorafgaande initiatief, terwijl de tekortkomingen ervan worden verholpen. Overeenkomstig de eerdergenoemde aanbevelingen moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Een circulair biogebaseerd Europa” een ruimere waaier van belanghebbende partijen bij het initiatief betrekken, waaronder de primaire sector (met name landbouw, aquacultuur, visserij en bosbouw), en leveranciers van afval, residuen en aftapstromen, regionale overheidsinstanties en investeerders. Zo moeten markttekortkomingen en niet-duurzame biogebaseerde processen worden voorkomen. Om de doelstellingen te bereiken, mag de nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming alleen projecten financieren waarbij de beginselen van circulariteit, duurzaamheid en de grenzen van onze planeet worden geëerbiedigd.

(47)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Een circulair biogebaseerd Europa” moet uitrolgroepen in het leven roepen die als adviesorgaan dienen en die actief moeten deelnemen aan strategische discussies waarin de agenda van het partnerschap wordt bepaald. Deze adviesorganen moeten zeer beslist in de bestuursstructuur van de Gemeenschappelijke Onderneming worden opgenomen om zo een bredere participatie en hogere particuliere investeringen in de circulaire biogebaseerde sector te bewerkstelligen. De uitrolgroepen moeten ondersteuning bieden aan de strategische vergaderingen van de raad van bestuur waar industriële leiders, vertegenwoordigers van belanghebbende partijen en hooggeplaatste vertegenwoordigers van de Commissie samenkomen met de permanente raad van bestuur om de strategische richting van het partnerschap te bespreken en te bepalen.

(48)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” moet in de eerste plaats bijdragen tot een kleinere ecologische voetafdruk van de luchtvaart door het versneld ontwikkelen van klimaatneutrale luchtvaarttechnologieën die dan zo snel mogelijk kunnen worden ingezet. Dit zal een aanzienlijke bijdrage leveren aan de ambitieuze doelstellingen inzake de vermindering van milieueffecten van de Europese Green Deal en Verordening (EU) 2021/1119 van het Europees Parlement en de Raad (14) (“Europese klimaatwet”), namelijk een emissiereductie van 55 % vóór 2030 ten opzichte van het niveau van 1990, en klimaatneutraliteit die conform de Overeenkomst van Parijs, die is vastgesteld uit hoofde van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (15), uiterlijk in 2050 een feit moet zijn. Deze doelstellingen kunnen alleen worden bereikt door vaart te zetten achter onderzoek en innovatie in de luchtvaart en de werkzaamheden op dit gebied te optimaliseren, en door het wereldwijde concurrentievermogen van de luchtvaartindustrie in de Unie te verbeteren. De Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” moet voorts bewerkstelligen dat schonere luchtvaart veilig, betrouwbaar en efficiënt blijft voor het vervoer van passagiers en goederen.

(49)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” bouwt voort op de ervaringen die zijn opgedaan met de Gemeenschappelijke Ondernemingen Clean Sky en Clean Sky 2. Het nieuwe Europese partnerschap moet de lat hoger leggen en zich richten op de ontwikkeling van baanbrekende demonstratiemodellen. In aansluiting op de bevindingen van de tussentijdse evaluatie van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2 moet het nieuwe initiatief ervoor zorgen dat ieder demonstratiemodel zich op de kritieke weg in de richting van de ontwikkeling van nieuwe programma’s voor luchtvaartuigen bevindt, zodat de ontwikkelde technologieën daadwerkelijk “zo snel mogelijk kunnen worden toegepast”. Dit staat voorop. De nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming moet dan ook gericht zijn op het vergroten van de zichtbaarheid van de afzonderlijke exploitatiedoelstellingen en op het versterken van het toezicht op en het beheer van, alsook de rapportage over de nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming. Dit weerspiegelt de complexiteit van de onderzoeks- en innovatie-inspanningen die het nieuwe partnerschap moet verrichten willen de doelstellingen bereikt worden.

(50)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” moet gebaseerd zijn op krachtig leiderschap van de Europese luchtvaartindustrie en een gevarieerd ledenbestand hebben waarin een breed spectrum van belanghebbende partijen en ideeën vanuit geheel Europa bijeen wordt gebracht. Voor het bepalen van wat de meest veelbelovende ideeën zijn en welke entiteiten het best in staat worden geacht deze ideeën in daden om te zetten, heeft de Commissie een oproep gedaan tot het indienen van ideeën en het aanwijzen van potentiële leden. De raad van bestuur moet geassocieerde leden kunnen selecteren op basis van de resultaten van deze oproep en van toekomstige oproepen, zodat het aantal leden snel kan worden uitgebreid.

(51)

Om het effect van de onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden van de twee Gemeenschappelijke Ondernemingen “Schone luchtvaart” en “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” op emissiereducties en op de digitalisering van de luchtvaartindustrie te maximaliseren en te versnellen, moeten de leden van deze Gemeenschappelijke Ondernemingen streven naar hechte samenwerking met het Agentschap van de Europese Unie voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA); binnen deze samenwerking moet al snel na de start van deze Gemeenschappelijke Ondernemingen kennis over nieuwe technologieën worden uitgewisseld met het EASA. Die samenwerking zal cruciaal zijn voor snelle marktacceptatie, doordat het de certificering van de producten en diensten die de Gemeenschappelijke Ondernemingen zullen opleveren faciliteert, zoals vereist is krachtens Verordening (EU) 2018/1139 van het Europees Parlement en de Raad (16).

(52)

Om synergieën tussen programma’s van de Unie, de lidstaten en de regio’s te optimaliseren, moeten de leden van de groep van vertegenwoordigers van de staten van de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” de mogelijkheden onderzoeken om op nationaal niveau financiële steun te verlenen aan excellente voorstellen die wegens overinschrijving niet voor financiering door de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” zijn geselecteerd.

(53)

Europa staat voor de uitdaging, een leidende rol te spelen bij het bespoedigen van de milieutransformatie van de volgende generatie luchtvaartuigen en het internaliseren van de maatschappelijke kosten van broeikasgasemissies in het bedrijfsmodel van het luchtvervoer, en tegelijkertijd te zorgen voor gelijke concurrentievoorwaarden voor Europese producten op de wereldmarkt. Daarom moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone luchtvaart” Europese vertegenwoordigers steunen bij werkzaamheden op het gebied van internationale normalisatie en internationale wetgeving.

(54)

De belangstelling voor waterstof is de afgelopen vijf jaar drastisch toegenomen, en alle lidstaten hebben op de 21e Conferentie van de Partijen (COP21) het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (de “Overeenkomst van Parijs”) ondertekend en geratificeerd. De Europese Green Dealmoet de Unie omvormen tot een eerlijke en welvarende samenleving met een moderne, hulpbronnenefficiënte en concurrerende economie, waar uiterlijk in 2050 netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten. De belangrijkste aandachtspunten zijn schone waterstof, brandstofcellen, andere alternatieve brandstoffen en energieopslag. Waterstof speelt een belangrijke rol in de mededelingen van de Commissie van 8 juli 2020 inzake een waterstofstrategie voor een klimaatneutraal Europa en inzake een EU-strategie voor een geïntegreerd energiesysteem. Ook is waterstof cruciaal voor de Europese alliantie voor schone waterstof, die alle belanghebbende partijen samenbrengt om de technologische behoeften, de investeringsmogelijkheden en de regulatieve obstakels voor de opbouw van een schoon waterstofecosysteem in de Unie in kaart te brengen, ons minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen, en broeikasgasemissies terug te dringen in de sectoren waar dit moet gebeuren. De Gemeenschappelijke Onderneming “Schone Waterstof” kan het gebruik van de resultaten van onderzoek en innovatie mogelijk maken via investeringskaders, zoals de Europese alliantie voor schone waterstof en belangrijke projecten van gemeenschappelijk Europees belang (IPCEI) op het gebied van waterstof.

(55)

Sinds 2008 worden onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden in verband met waterstoftoepassingen gesteund, voornamelijk via de Gemeenschappelijke Ondernemingen brandstofcellen en waterstof, te weten de Gemeenschappelijke Onderneming FCH en Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2, in het kader van het zevende kaderprogramma, vastgesteld bij Besluit nr. 1982/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad (17) en van Horizon 2020, alsook via traditionele samenwerkingsprojecten die alle stadia en gebieden van de waardeketen van waterstof bestrijken. De Gemeenschappelijke Onderneming “Schone waterstof” moet de wetenschappelijke capaciteit van de Unie versterken en bundelen om zo meer vaart te zetten achter de ontwikkeling en verbetering van geavanceerde toepassingen van schone waterstof die klaar zijn voor de markt op de terreinen energie, vervoer, bouw en industrieel eindgebruik. Dit is alleen mogelijk in combinatie met het versterken van het concurrentievermogen van de Europese waardeketen voor schone waterstof, met name het concurrentievermogen van het mkb.

(56)

Om de wetenschappelijke doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone waterstof” te bereiken, moeten alle sectoren die betrokken zijn bij de waterstofeconomie, de mogelijkheid krijgen om mee te werken aan de voorbereiding en de uitvoering van de strategische agenda voor onderzoek en innovatie van de Gemeenschappelijke Onderneming. Bij werkzaamheden van de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone waterstof” moet ook gekeken worden naar disruptieve technologische trajecten die een alternatief vormen voor mainstreamtechnologieën. Overheden moeten hierbij een rol spelen, met name regionale en nationale overheidsinstanties. Laatstgenoemde zijn immers verantwoordelijk voor klimaatbeleid en klimaatmaatregelen die verband houden met marktmechanismen. Een en ander moet de kloof dichten tussen de ontwikkeling van marktklare technologie en de grootschalige toepassing daarvan.

(57)

Een van de leden van de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone waterstof” is de onderzoeksgroepering Hydrogen Europe Research, en daarmee is de onderzoeksgemeenschap op het terrein van waterstof betrokken bij dit initiatief. Er hoeft dus geen wetenschappelijk adviesorgaan te worden opgericht.

(58)

Waterstof kan worden gebruikt als brandstof of energiedrager en kan worden ingezet voor de opslag van energie. Daarom is het essentieel dat het partnerschap voor schone waterstof gestructureerde samenwerking tot stand brengt met zo veel mogelijk andere Europese partnerschappen, vooral met het oog op het eindgebruik van waterstoftoepassingen. In het bijzonder moet het Europees partnerschap voor schone waterstof samenwerken met Europese partnerschappen voor nulemissievervoer over de weg en over water, voor Europese spoorwegen, voor schone luchtvaart, voor processen voor de planeet en voor schoon staal. Er moet een structuur worden opgezet die rapporteert aan de raad van bestuur van de Gemeenschappelijke Onderneming, om zo te komen tot samenwerking en synergieën op het gebied van waterstof tussen deze partnerschappen. Wanneer de Gemeenschappelijke Onderneming “Schone waterstof” van start gaat, is dit het enige partnerschap dat gericht is op technologieën voor de productie van waterstof. De samenwerking met partnerschappen in het kader van eindgebruik moet zich toespitsen op het demonstreren van de technologie en het gezamenlijk definiëren van specificaties.

(59)

Spoorwegen dragen bij tot de interne Europese vervoersruimte (Single European Transport Area — SETA) en zijn een fundamenteel element van het beleid van de Unie voor duurzame ontwikkeling op de lange termijn. In termen van economische omvang bedraagt de directe bruto toegevoegde waarde van de Europese spoorwegen 69 miljard EUR en de indirecte waarde 80 miljard EUR. 1,3 miljoen werknemers zijn rechtstreeks werkzaam in de spoorwegsector en meer dan een miljoen werknemers onrechtstreeks.

(60)

In de mededeling van de Commissie van 10 maart 2020, getiteld “Een nieuwe industriestrategie voor Europa” wordt opgemerkt dat duurzame en slimme mobiliteitssectoren, zoals de spoorwegindustrie, zowel de verantwoordelijkheid als het potentieel hebben om de digitale en de groene transitie te stimuleren, het industriële concurrentievermogen van Europa te ondersteunen en de connectiviteit te verbeteren. Vervoer over de weg, vervoer per spoor, vervoer door de lucht en vervoer over water moeten allemaal bijdragen tot een vermindering van de vervoersemissies met 90 %, die uiterlijk in 2050 een feit moet zijn. In de eerste plaats zou een aanzienlijk deel van de 75 % van het binnenlandse vrachtvervoer dat nu over de weg gaat, via het spoor en over de binnenwateren moeten gaan.

(61)

In 2014 is de Gemeenschappelijke Onderneming Shift2Rail opgericht om de onderzoeks-, ontwikkelings- en valideringswerkzaamheden van het daaraan voorafgaande Shift2Rail-initiatief te regelen door de publieke en particuliere financiering van de leden te combineren en gebruik te maken van interne en externe technische hulpmiddelen. Dankzij het initiatief zijn er nieuwe vormen van samenwerking gekomen die stroken met de regels voor mededinging en die belanghebbende partijen uit de gehele spoorwegwaardeketen van binnen en buiten de traditionele spoorwegsector samen hebben gebracht. Ook de ervaring en deskundigheid van het Spoorwegbureau van de Europese Unie op het gebied van interoperabiliteit en veiligheid werden ingebracht.

(62)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen” moet een geïntegreerd Europees spoorwegnet met hoge capaciteit tot stand brengen door obstakels voor interoperabiliteit op te ruimen en oplossingen te bieden voor de volledige integratie van verkeersbeheer, rollend materieel, infrastructuur en diensten. Een en ander moet leiden tot een snellere acceptatie en inzet van projecten en innovaties. Daartoe moet het enorme potentieel voor digitalisering en automatisering worden benut teneinde de kosten van het spoorvervoer te verlagen, de capaciteit te verhogen en de flexibiliteit en betrouwbaarheid te vergroten. Ook is een solide referentiële functionele systeemarchitectuur vereist die door de gehele sector wordt gedeeld, in coördinatie met het Spoorwegbureau van de Europese Unie.

(63)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen” moet in haar masterplan de belangrijkste onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden, de algehele systeemarchitectuur en een geharmoniseerde operationele werkwijze definiëren. Daartoe behoren ook grootschalige demonstraties en de terreinen waarop vlaggenschipprojecten worden uitgevoerd, die beide de inzet van geïntegreerde, interoperabele en gestandaardiseerde technologische innovaties voor de Europese spoorwegruimte moeten versnellen.

(64)

Het spoor is een complex systeem met een zeer nauwe wisselwerking tussen infrastructuurbeheerders, spoorwegondernemingen (treinexploitanten) en het materieel van deze partijen: infrastructuur en rollend materieel. Het is onmogelijk innovatie tot stand te brengen zonder gemeenschappelijke specificaties en een gemeenschappelijke strategie voor het gehele spoorwegsysteem. Daarom moet de pijler “Systeem” van de Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen” — waarin de input van belanghebbenden van zowel binnen als buiten de Gemeenschappelijke Onderneming wordt samengebracht — de sector in staat stellen zich te richten op één operationeel concept en één systeemarchitectuur. Beide moeten de definitie van diensten, functionele blokken en interfaces omvatten, die immers de basis vormen voor de werking van het spoorwegsysteem. Dit moet het algehele kader vormen dat ervoor zorgt dat het onderzoek zich toespitst op de behoeften van de klant en op de operationele behoeften die beide gezamenlijk worden overeengekomen. De systeempijler moet de interoperabiliteit van het gehele spoorwegnet ondersteunen, met inbegrip van het kern- en het uitgebreide TEN-T-netwerk, en de hoofdlijnen en regionale lijnen die niet in het TEN-T zijn opgenomen. De leidende rol van de Commissie bij de eenmaking en integratie van de Europese spoorwegen moet tot uiting komen in de bestuursstructuur en de besluitvorming van de Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen”. Dit geldt met name bij de snelle en effectieve uitvoering van het operationele concept en de systeemarchitectuur. Particuliere partners moeten een adviserende rol krijgen en technische ondersteuning bieden.

(65)

Het programmabureau van de Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen” moet deze werkzaamheden uitvoeren, opdat onderzoeksresultaten met een laag niveau van technologische gereedheid (Technology Readiness Level — TRL) op effectieve wijze worden gebruikt op hogere niveaus van technologische gereedheid, met name door de Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen” zelf.

(66)

Een snelle uitbreiding van het aantal leden van de Gemeenschappelijke Onderneming “Europese spoorwegen” is geboden, en de raad van bestuur moet daartoe, indien nodig, geassocieerde leden kunnen selecteren op basis van de resultaten van een Commissieoproep tot het indienen van blijken van belangstelling.

(67)

In het kader van de prioriteiten van de Commissie voor het bereiken van de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties, met name duurzame-ontwikkelingsdoelstelling nr. 3, en van de Commissiemededeling van 9 maart 2020“Naar een brede strategie met Afrika”, heeft de Unie zich ertoe verbonden, te streven naar een gezond leven en welzijn voor iedereen, een versterking van het partnerschap tussen Europa en Afrika, en het ondersteunen van de ontwikkeling van onderzoeks- en innovatiecapaciteit in Afrika. De Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” moet het gebrek aan goede diagnostiek, behandelingen, vaccins en andere zogenoemde gezondheidstechnologieën verhelpen en zo infectieziekten zoals hiv, malaria en tuberculose tegengaan, en andere armoedegerelateerde en verwaarloosde infectieziekten in Afrika, met name in Subsaharaans Afrika, bestrijden. De COVID-19-pandemie heeft laten zien dat infectieziekten zich door de toegenomen connectiviteit in de wereld (wereldhandel en het toerisme) snel over de gehele aardbol kunnen verspreiden. Het ontwikkelen van gezondheidstechnologieën is dan ook cruciaal om de verspreiding van infectieziekten in te dammen en deze ziekten te bestrijden wanneer ze zich eenmaal hebben verspreid, om zo de gezondheid van mensen in de landen waar de infectieziekte heerst en in de Unie te beschermen. Om tot mondiaal leiderschap op het gebied van gezondheid te komen dat sterker is dan bij het voorafgaande EDCTP2-initiatief moet het bereik van het partnerschap worden uitgebreid. Zo kan een respons worden ontwikkeld op nieuwe bedreigingen door infectieziekten en de toenemende problemen van antimicrobiële resistentie en comorbiditeit van niet-overdraagbare ziekten.

(68)

Het bestrijden van infectieziekten in Subsaharaans Afrika met moderne technologische instrumenten vergt de betrokkenheid van een groot aantal spelers, alsook lange-termijnverbintenissen. De Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” moet zorgen voor productieve en duurzame netwerken en samenwerking tussen noord en zuid en binnen zuid en zuid door het opbouwen van betrekkingen tussen particuliere en publieke organisaties om zo project- en institutionele samenwerking te versterken. Het programma moet ook bijdragen tot nieuwe samenwerkingsvormen tussen noord en zuid en binnen zuid en zuid waarbinnen meerlandenstudies kunnen worden verricht op meerdere locaties in Subsaharaans Afrika. Daarnaast moet een periodieke internationale conferentie het forum voor Partnerschap voor klinische proeven tussen Europese en ontwikkelingslanden (European and Developing Countries Clinical Trials Partnership Forum — EDCTP-forum) een platform bieden voor wetenschappers en netwerken uit Europa, Afrika en elders om bevindingen en ideeën uit te wisselen en samenwerking tot stand te brengen.

(69)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” moet voortbouwen op de ervaringen die zijn opgedaan met de programma’s EDCTP en EDCTP2. De nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming moet resultaat boeken door investeringen van de Unie, de lidstaten, geassocieerde landen en Afrikaanse landen in goede banen te leiden, investeringen waarmee resultaten kunnen worden bereikt die de afzonderlijke landen of het kaderprogramma voor onderzoek van de Unie niet alleen voor elkaar zouden krijgen. Het EDCTP-partnerschap, dat de staten vertegenwoordigt welke aan het programma deelnemen, móet met aanvullende werkzaamheden en mág met financiële middelen bijdragen aan het opstellen en aan de uitvoering van het EDCTP3-programma. Het EDCTP-partnerschap moet staan voor zinvolle deelname van de Subsaharaanse landen in en betrokkenheid bij de besluitvorming. Dit is essentieel om de ziektelast in Subsaharaans Afrika terug te dringen. De Gemeenschappelijke Onderneming moet zich ook richten op andere internationale onderzoeksfinanciers, zoals filantropische instellingen, de farmaceutische industrie en andere derde landen, die als bijdragende partners op ad-hocbasis aan de Gemeenschappelijke Onderneming zouden kunnen bijdragen. Om het effect van het programma te vergroten, moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” ten vervolge op specifieke oproepen tot het indienen van voorstellen bovendien in zee kunnen gaan met juridische entiteiten die aan de werkzaamheden onder contract kunnen deelnemen. Het werkprogramma moet de mogelijkheid openlaten dat deze entiteiten niet in aanmerking komen voor financiering door de Gemeenschappelijke Onderneming.

(70)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” omvat lidstaten en geassocieerde landen (leden van het EDCTP-partnerschap). Er hoeft dus geen groep van vertegenwoordigers van de staten te worden opgericht.

(71)

De onderzoekswerkzaamheden die door de Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” worden gefinancierd of anderszins onder het werkprogramma vallen, moeten volledig in overeenstemming zijn met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en de aanvullende protocollen, de ethische beginselen van de verklaring van Helsinki over proefnemingen met mensen uit 2008, de normen voor goede klinische praktijken van de Internationale Raad voor de harmonisatie van de technische voorschriften voor de registratie van geneesmiddelen voor menselijk gebruik, de toepasselijke wetgeving van de Unie, en lokale ethische voorschriften van de landen waar het onderzoek zal plaatsvinden. Daarnaast moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” verlangen dat de innovaties en interventies die worden ontwikkeld op basis van de resultaten van de door het programma gesteunde werkzaamheden onder contract, betaalbaar en toegankelijk zijn voor kwetsbare bevolkingsgroepen.

(72)

Wil de Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” kans van slagen hebben en andere partijen kunnen stimuleren deel te nemen aan het partnerschap, dan moet financiering door de Gemeenschappelijke Onderneming worden beperkt tot juridische entiteiten die gevestigd zijn in de lidstaten, in geassocieerde landen of in de samenstellende landen van het EDCTP, een en ander overeenkomstig de verordening Horizon Europa. Entiteiten die gevestigd zijn in Subsaharaanse landen of in andere derde landen, moeten aan de oproepen tot het indienen van voorstellen kunnen deelnemen. Zij krijgen evenwel geen financiering. Ook moet het mogelijk zijn — mits het werkprogramma dit toelaat — dat entiteiten die gevestigd zijn in landen die geen lid zijn van het EDCTP3-partnerschap, in aanmerking komen voor financiering in geval van een oproep tot het indienen van voorstellen met een heel specifiek onderwerp of in geval van een oproep in verband met een noodsituatie voor de volksgezondheid. De Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” moet de nodige maatregelen treffen, waaronder contractuele maatregelen, om de financiële belangen van de Unie te beschermen. Er moet worden gestreefd naar het sluiten van overeenkomsten op het gebied van wetenschap en technologie met derde landen. Alvorens deze overeenkomsten worden gesloten en ter bescherming van de financiële belangen van de Unie, moeten er alternatieve maatregelen ter bescherming van de Uniebelangen worden getroffen indien in een derde land gevestigde entiteiten zonder een dergelijke overeenkomst met geld van de Gemeenschappelijke Onderneming “Mondiale gezondheid EDCTP3” deelnemen aan werkzaamheden onder contract. De financiële coördinator van de werkzaamheden onder contract moet in een lidstaat of in een geassocieerd land zijn gevestigd, en het bedrag van de voorfinanciering en de aansprakelijkheidsbepalingen van de subsidieovereenkomst moeten worden aangepast aan de financiële risico’s.

(73)

In het kader van de prioriteiten van de Commissie genaamd “Een economie die werkt voor de mensen” en “Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk” moet het Europese bedrijfsleven, met inbegrip van het mkb, groener, meer circulair en digitaler worden en tegelijkertijd wereldwijd kunnen blijven concurreren. De Commissie heeft gewezen op de rol van medische hulpmiddelen en digitale technologieën bij het aanpakken van nieuwe uitdagingen, alsook op het gebruik van e-gezondheidsdiensten ten behoeve van hoogwaardige gezondheidszorg. Ook heeft de Commissie de aandacht gevraagd voor de noodzaak van betaalbare geneesmiddelen die in de behoeften van de Unie voorzien, terwijl er tegelijkertijd steun moet zijn voor een innovatieve en wereldwijd toonaangevende Europese farmaceutische industrie. De nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” heeft tot doel bij te dragen tot het versterken van het concurrentievermogen van de Europese gezondheidsindustrie — een hoeksteen van de kenniseconomie van de Unie — tot meer economische activiteit in de ontwikkeling van gezondheidstechnologieën, vooral van geïntegreerde gezondheidsoplossingen. De Gemeenschappelijke Onderneming zal daarmee een instrument zijn om het technologisch leiderschap van Europa kracht bij te zetten en de digitale transformatie van de Europese samenleving aan te jagen. Deze politieke prioriteiten kunnen worden gerealiseerd door het bijeenbrengen van de belangrijkste spelers: de academische wereld, bedrijven (groot en klein) en eindgebruikers van gezondheidsinnovaties, een en ander onder de koepel van een publiek-particulier partnerschap voor onderzoek en innovatie op het gebied van gezondheid. De Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” moet bijdragen tot de doelstellingen van het Europees kankerbestrijdingsplan en van het Europees “één gezondheid”-actieplan tegen antimicrobiële resistentie (AMR). De werkzaamheden van de Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” moeten worden afgestemd op de mededelingen van 10 maart 2020 inzake een nieuwe industriestrategie voor Europa, van 10 maart 2020 inzake een de kmo-strategie voor een duurzaam en digitaal Europa en van 25 november 2020 inzake de farmaceutische strategie voor Europa.

(74)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” bouwt voort op de ervaringen die zijn opgedaan door de Gemeenschappelijke Onderneming voor het initiatief innovatieve geneesmiddelen 2 (IMI2) die aan de nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming voorafging, waaronder het werk dat is verricht ter bestrijding van de COVID-19-pandemie. In overeenstemming met de aanbevelingen van de tussentijdse evaluatie van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI2 moet een vervolginitiatief de actieve betrokkenheid van andere industriesectoren bij de farmaceutische industrie mogelijk maken om gebruik te maken van hun deskundigheid bij de ontwikkeling van nieuwe interventies in de gezondheidszorg. Daarom moeten de sectoren biofarmaceutica, biotechnologie en medische technologie bij het nieuwe initiatief betrokken worden, waaronder bedrijven in deze sectoren die actief zijn op digitaal gebied. De Gemeenschappelijke Onderneming moet zich richten op preventie, diagnose, behandeling en ziektebeheer. Aard en omvang van de werkzaamheden moeten worden gedefinieerd aan de hand van de zwaarte van de ziektelast voor patiënten of de samenleving of beiden als gevolg van de ernst van de ziekte of het aantal door de ziekte getroffen personen, alsook aan de hand van de ernst van de economische gevolgen van de ziekte voor patiënten en zorgstelsels. De te bekostigen werkzaamheden moeten inspelen op de volksgezondheidsbehoeften van de Unie, en de ontwikkeling ondersteunen van toekomstige gezondheidsinnovaties die veilig, mensgericht, doeltreffend, kosteneffectief en betaalbaar zijn voor patiënten en zorgstelsels.

(75)

Om nieuwe wetenschappelijke ideeën en succesvol onderzoek en succesvolle innovatie ruim baan te bieden, moeten de belangrijkste spelers in de Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” onderzoekers zijn van zowel publieke als particuliere entiteiten. Tegelijkertijd moeten eindgebruikers, bijvoorbeeld burgers van de Unie, zorgpersoneel en zorgverstrekkers input leveren voor de strategische opzet en de werkzaamheden van de Gemeenschappelijke Onderneming opdat deze aansluiten bij hun behoeften. Ook regulatieve instanties van de lidstaten en van de Unie, instanties voor de evaluatie van gezondheidstechnologie en betalers van gezondheidszorg moeten in een vroeg stadium input leveren voor de werkzaamheden van het partnerschap. Bij deze input moet wel gewaakt worden voor belangenconflicten, opdat de resultaten van de bekostigde werkzaamheden voldoen aan de eisen en daadwerkelijk gebruikt worden, kortom dat zij de verwachte effecten hebben. Al deze input moet helpen om het onderzoek beter te richten op behoeften waarin nog niet is voorzien.

(76)

De huidige uitdagingen voor en bedreigingen van de volksgezondheid bestaan wereldwijd. Daarom moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” openstaan voor academische, industriële en regulatieve spelers van over de hele wereld. Zo kan geprofiteerd worden van een ruimere toegang tot gegevens en deskundigheid, kan gereageerd worden op nieuwe bedreigingen voor de volksgezondheid, en kunnen de nodige maatschappelijke effecten worden bereikt, met name een betere gezondheid voor de burgers van de Unie. De meeste werkzaamheden van het partnerschap moeten worden uitgevoerd in de lidstaten en in de landen die met Horizon Europa zijn geassocieerd.

(77)

De doelstellingen van het partnerschap moeten op preconcurrentieel gebied liggen. Zo kan er een veilige ruimte ontstaan voor goed lopende samenwerking tussen bedrijven die zich toeleggen op gezondheidstechnologieën. Het gros van de door de Gemeenschappelijke Onderneming “Initiatief voor innovatieve gezondheidszorg” gefinancierde projecten moet sectordoorsnijdend zijn. Daarin zal immers haar integrerende karakter tot uiting komen, en dit zal helpen de muren tussen de sectoren van de gezondheidsindustrie te slechten en de samenwerking tussen het bedrijfsleven en de academische wereld te versterken.

(78)

De term “digitale sleuteltechnologieën” duidt op elektronische componenten en systemen die de stut zijn voor alle belangrijke economische sectoren. De Commissie heeft gewezen op de noodzaak om dergelijke technologieën in Europa te beheersen, met name in het kader van de verwezenlijking van Europese beleidsprioriteiten zoals digitaal leiderschap. Omdat deze sector zo belangrijk is en alle belanghebbende partijen in de Unie voor grote uitdagingen op dit terrein staan, moet er haast gemaakt worden met maatregelen die de zwakke schakels in de Europese innovatie- en waardeketens wegnemen. Op het niveau van de Unie moet een mechanisme worden opgezet om steun van de lidstaten, de Unie en de particuliere sector voor onderzoek en innovatie in elektronische componenten te bundelen en beter te focussen.

(79)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Digitale sleuteltechnologieën” moet zich richten op duidelijk gedefinieerde thema’s, en de onderzoeks- en innovatiewerkzaamheden die op het gebied van deze thema’s worden verricht, moeten de Europese industrie in staat stellen de meest innovatieve technologieën in elektronische componenten en systemen te ontwerpen, fabriceren en gebruiken. Gestructureerde en gecoördineerde financiële steun van de Unie is geboden om in een uiterst competitieve internationale sector de technologische koppositie van Europese onderzoeksteams en bedrijven te behouden en de kloof te dichten op het gebied van technologieën die cruciaal zijn voor een digitale transformatie van Europa die de kernwaarden van de Unie weerspiegelt, zoals privacy en vertrouwen, en beveiliging en veiligheid. Samenwerking tussen de belanghebbende partijen in het ecosysteem die alle delen van de waardeketens vertegenwoordigen, is cruciaal voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën en de snelle marktacceptatie van innovatie. Ook belangrijk zijn openheid en flexibiliteit, die de basis vormen voor het bij elkaar brengen en laten samenwerken van de belanghebbende partijen — waaronder het mkb — in opkomende of aangrenzende technologiegebieden of in beide.

(80)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Digitale sleuteltechnologieën” moet de financiële en technische middelen combineren die nodig zijn om greep te krijgen op het snel toenemende tempo van innovatie op dit gebied, belangrijke overloopeffecten voor de samenleving te genereren, en risico’s die nu eenmaal genomen moeten worden, te delen door strategieën en investeringen af te stemmen op een gemeenschappelijk Europees belang. Om deze reden moeten de Unie, de lidstaten en de geassocieerde landen van Horizon Europa vrijwillig kunnen deelnemen in de Gemeenschappelijke Onderneming “Digitale sleuteltechnologieën”. Dat geldt ook voor verenigingen die hun samenstellende entiteiten vertegenwoordigen: zij kunnen als particuliere leden deelnemen. Deelname van de lidstaten zal voorts coherente afstemming met nationale programma’s en strategieën gemakkelijker maken, waardoor overlappingen tussen en versnippering van de werkzaamheden worden tegengegaan en tegelijkertijd synergieën tussen belanghebbende partijen en werkzaamheden worden gefaciliteerd.

(81)

Bij de toewijzing van bijdragen door de staten aan hun nationale deelnemers aan werkzaamheden onder contract moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Digitale sleuteltechnologieën” er rekening mee houden dat de deelnemende staten gebonden zijn aan strikte nationale begrotingsregels. In dit verband moeten de deelnemende staten vóór de goedkeuring van de jaarlijkse werkprogramma’s indicatieve financiële verbintenissen aangaan en juridisch bindende overeenkomsten sluiten met de Gemeenschappelijke Onderneming. Hierbij moeten de deelnemende staten zich ertoe verbinden hun bijdrage aan de werkzaamheden onder contract gedurende de gehele looptijd van de Gemeenschappelijke Onderneming te betalen. Deze overeenkomsten moeten worden gesloten in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure en de programmering van de werkzaamheden van de Gemeenschappelijke Onderneming. De raad van bestuur moet bij het goedkeuren van het jaarlijkse werkprogramma terdege rekening houden met deze indicatieve verbintenissen. De raad van overheidsinstanties moet voorstellen selecteren. Pas nadat de financiële bijdragen op deze wijze geregeld zijn, mag de ordonnateur overeenkomstig de financiële regels van de Gemeenschappelijke Onderneming budgettaire en juridische verbintenissen voor de werkzaamheden onder contract aangaan.

(82)

Als voortzetting van de in de Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel vastgestelde praktijk is een afwijking van artikel 34 van de verordening Horizon Europa noodzakelijk om verschillende financieringspercentages mogelijk te maken, afhankelijk van het soort deelnemer — te denken valt met name aan het mkb en juridische entiteiten zonder winstoogmerk — en het soort werkzaamheid. Deze gedifferentieerde financieringspercentages moeten op alle begunstigden uit alle deelnemende staten worden toegepast. Dit moet een evenwichtige deelname van belanghebbende partijen aan activiteiten die worden gefinancierd door de Gemeenschappelijk Onderneming “Digitale sleuteltechnologieën” en een grotere mate van betrokkenheid van het mkb bewerkstelligen, zoals een van de aanbevelingen van de tussentijdse evaluatie van de Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel luidt.

(83)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Digitale sleuteltechnologieën” omvat lidstaten en geassocieerde landen, die alle zitting hebben in de raad van overheidsinstanties. Daarom hoeft er geen groep van vertegenwoordigers van de staten te worden opgericht.

(84)

Het bij Verordening (EG) nr. 549/2004 van het Europees Parlement en de Raad (18) vastgestelde kader voor het gemeenschappelijke Europees luchtruim van de Unie heeft tot doel het Europese systeem voor luchtverkeersbeheer (air traffic management — ATM) op een andere leest te schoeien door middel van institutioneel, operationeel, technologisch en regulatief optreden. Doel is het verbeteren van de prestaties van het ATM op het gebied van capaciteit, veiligheid, efficiëntie en milieueffecten.

(85)

Het bij Verordening (EG) nr. 219/2007 van de Raad (19) vastgestelde gemeenschappelijke onderzoeks- en ontwikkelingsproject voor het luchtverkeersbeheer van het Europees luchtruim (Single European Sky ATM Research and Development project — het Sesar-project) moet het luchtverkeersbeheer moderniseren en de technologische en operationele innovatiewerkzaamheden ter ondersteuning van een eengemaakt luchtruim bundelen. Het is de bedoeling uiterlijk in 2035 technologische oplossingen aan te dragen voor een goed presterend luchtverkeersbeheer, zodat het luchtverkeer geen last heeft van overbelasting en het luchtvervoer veiliger en milieu- en klimaatvriendelijker wordt dan nu, overeenkomstig de Europese Green Deal en de Europese klimaatwet. Het Sesar-project omvat drie vormen van samenhangende, continue en evoluerende samenwerking voor het definiëren, ontwikkelen en ontplooien van innovatieve technologische systemen en operationele procedures die het digitale Europese luchtruim schragen en die beschreven worden in het Europees ATM-masterplan als bedoeld in Besluit 2009/320/EG van de Raad (20).

(86)

Het Europees ATM-masterplan is het planningsinstrument voor de modernisering van het luchtverkeersbeheer in geheel Europa: onderzoek en innovatie op dit gebied worden gekoppeld aan uitrolscenario’s om zo de prestatiedoelen van het gemeenschappelijk Europees luchtruim te bereiken.

(87)

De Gemeenschappelijke Onderneming Sesar werd opgericht met als doel de definitie- en ontwikkelingsfasen van het Sesar-project te beheren door publieke en particuliere middelen van de leden te bundelen en gebruik te maken van interne en externe technische hulp, alsook het Europees ATM-masterplan uit te voeren en zo nodig aan te passen aan nieuwe ontwikkelingen. Er kwam een nieuwe, doelgerichte vorm van samenwerking tot stand tussen belanghebbende partijen in een sector waar vooruitgang alleen mogelijk is indien álle belanghebbenden gelijktijdig nieuwe oplossingen in de praktijk brengen. Gezien het succes van de Sesar-merknaam moet de nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim deze merknaam behouden.

(88)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” moet voortbouwen op de ervaringen van de Gemeenschappelijke Onderneming Sesar en de coördinerende rol voortzetten die Sesar in het ATM-onderzoek in de Unie had. De belangrijkste doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” zijn het versterken en verder bundelen van de onderzoeks- en innovatiecapaciteiten in Europa, het helpen versnellen van de digitalisering van de sector, en deze veerkrachtiger te maken zodat de sector zich gemakkelijker kan aanpassen aan turbulenties in het luchtverkeer. De Gemeenschappelijke Onderneming moet door middel van innovatie het concurrerend vermogen van bemande en onbemande luchtvervoersdiensten en ATM-diensten versterken en zo tot steun dienen van economisch herstel en economische groei. De Gemeenschappelijke Onderneming moet de marktacceptatie van innovatieve oplossingen ontwikkelen en versnellen en zo het gemeenschappelijk Europees luchtruim laten uitgroeien tot het meest efficiënte en milieuvriendelijke luchtruim ter wereld.

(89)

De nieuwe Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” moet technische input kunnen ontwikkelen en valideren en de Commissie bijstaan bij regelgeving voor het luchtverkeersbeheer. Daartoe behoren het opstellen van technische documentatie voor de gemeenschappelijke projecten in het kader van een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake de tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijk Europees luchtruim, het uitvoeren van technische studies en het ondersteunen van normalisatie. De Onderneming is voorts belast met de zorg voor het Europees ATM-masterplan dat is goedgekeurd bij Besluit 2009/320/EG, met inbegrip van toezicht op, rapportage over en aanpassing van het ATM-masterplan aan nieuwe ontwikkelingen. Het percentage stemmen waarover de Commissie beschikt, moet gelijk zijn aan het percentage van de begroting dat de Unie voor haar rekening neemt, en ten minste 25 %. Zo kan de Commissie vanuit beleidsoogpunt in sterke mate de werkzaamheden van de Gemeenschappelijke Onderneming sturen, en wel via de versterkte toezichtsmechanismen die voor Gemeenschappelijke Ondernemingen in het leven zijn geroepen.

(90)

Deelname (op verschillende manieren) aan de Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” moet openstaan voor zo veel mogelijk verschillende belanghebbende partijen uit alle lidstaten en uit de met Horizon Europa geassocieerde landen, waaronder het Europees mkb. Er moet in de Gemeenschappelijke Onderneming een evenwicht zijn tussen fabrikanten van apparatuur voor bemande en onbemande luchtvaart, luchtruimgebruikers, verstrekkers van luchtvaartnavigatiediensten, luchthavens, militaire organen, en beroepsorganisaties. De Gemeenschappelijke Onderneming moet ook kansen bieden aan het mkb, de academische wereld en onderzoeksorganisaties. De Commissie heeft een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling voor potentiële leden uitgeschreven om een beeld te krijgen van de meest veelbelovende benaderingen en entiteiten voor de Gemeenschappelijke Onderneming. De raad van bestuur moet geassocieerde leden kunnen selecteren op basis van de resultaten van deze oproep, zodat het aantal leden snel kan worden uitgebreid.

(91)

Vluchtrouteheffingen worden volledig gedragen door de gebruikers van het luchtruim, die daarmee indirect bijdragen tot het onderzoek en de ontwikkeling welke worden bekostigd door de belangrijkste belanghebbende partijen bij luchtverkeersbeheer, zoals verstrekkers van luchtvaartnavigatiediensten en bedrijven die de vliegtuigen bouwen en uitrusten waar eindgebruikers uiteindelijk gebruik van maken. Luchtruimgebruikers moeten daarom passend vertegenwoordigd zijn in de raad van bestuur van de Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim”.

(92)

Om ervoor te zorgen dat de resultaten van verkennend ATM-onderzoek (met een laag niveau van technologische gereedheid — TRL) ook daadwerkelijk worden benut op hogere niveaus van technologische gereedheid, moet het programmabureau van de Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” de werkzaamheden met een verkennend karakter beheren.

(93)

Eurocontrol beschikt over een goede infrastructuur en over de nodige ondersteunende diensten voor administratie, IT, communicatie en logistiek. De Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” moet hiervan gebruikmaken. Er is in dit verband bij deze Gemeenschappelijke Onderneming slechts weinig ruimte voor synergieën door het bundelen van de administratie van deze Onderneming met die van andere Gemeenschappelijke Ondernemingen in een gemeenschappelijke backoffice-regeling. Daarom moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Derde ATM-onderzoek in het kader van het gemeenschappelijk Europees luchtruim” afzien van de bij deze verordening opgerichte gemeenschappelijke backoffice-regelingen.

(94)

De 6G Smart Networks and Services Industry Association (6G-IA) is opgericht om, voortbouwend op de vereniging die hieraan voorafging, een brede basis van belanghebbende partijen te creëren die tezamen de doelstellingen van het partnerschap voor slimme netwerken en diensten kunnen verwezenlijken. De nieuwe branchevereniging zal in de eerste jaren van haar bestaan naar verwachting slechts een beperkt aantal samenstellende of verbonden entiteiten hebben. Zij heeft echter tot doel nieuwe leden aan te trekken uit de achterban van partijen die actief zijn in de waardeketen van slimme netwerken en diensten. Gezien haar omvang, die dus naar verwachting bescheiden zal blijven, en de impact op de samenstellende entiteiten uit het mkb die deel uitmaken van de vereniging, is het niet haalbaar dat de vereniging 50 % van de administratieve kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming “Slimme netwerken en diensten” voor haar rekening neemt (gedurende de gehele looptijd van de Onderneming), zeker niet in de eerste jaren na de oprichting. Bovendien heeft de economische crisis die Europa in het kielzog van de COVID-19-pandemie heeft getroffen, het Europese bedrijfsleven in moeilijkheden gebracht, ook op het gebied van informatie- en communicatietechnologie. In dit verband moet erop worden toegezien dat de particuliere leden van de Gemeenschappelijke Onderneming hun verbintenissen kunnen nakomen, terwijl tegelijkertijd de voorwaarden voor lidmaatschap aantrekkelijk moeten blijven voor nieuwe partners die zich bij de vereniging willen aansluiten. Het minimumpercentage van de jaarlijkse financiële bijdrage van de andere leden van de Gemeenschappelijke Onderneming dan de Unie aan de administratieve kosten moet daarom 20 % van de totale jaarlijkse administratieve kosten bedragen. Het moet mogelijk zijn dat kleine en middelgrote ondernemingen die als samenstellende entiteiten deelnemen, minder bijdragen dan grote ondernemingen. De andere leden dan de Unie zelf moeten ernaar streven het aantal samenstellende of verbonden entiteiten te verhogen om hun eigen bijdrage te verhogen tot 50 % van de administratieve kosten van de Gemeenschappelijke Onderneming gedurende de looptijd ervan.

(95)

Europa moet kritieke digitale infrastructuren ontwikkelen op basis van 5G-netwerken, en de technologische capaciteiten opbouwen die nodig zijn om uiterlijk in 2030 over te kunnen stappen op 6G. Dit past in de prioriteiten van de Commissie voor 2019-2024: zie de initiatieven “Een Europa dat klaar is voor het digitale tijdperk” en “Een economie die werkt voor de mensen”, alsook de beleidsdoelstellingen van de Commissiemededeling “De digitale toekomst van Europa vormgeven”. In dit verband heeft de Commissie gewezen op het strategische belang van een Europees partnerschap voor slimme netwerken en diensten dat veilige, op connectiviteit gebaseerde diensten kan leveren aan consumenten en bedrijven. Deze prioriteiten kunnen worden gerealiseerd door de belangrijkste spelers — het bedrijfsleven, de academische wereld en de overheid — bij elkaar te brengen in een Europees partnerschap dat voortbouwt op de resultaten van het initiatief voor een publiek-privaat partnerschap voor de 5G-infrastructuur dat hieraan voorafging, dat met succes 5G-technologie en -normen heeft ontwikkeld.

(96)

De Gemeenschappelijke Onderneming “Slimme netwerken en diensten” wordt opgericht voor beleidsaangelegenheden op het gebied van digitale infrastructuur, voor ondersteuning van de uitrol van 5G-infrastructuur binnen het bereik van het digitale programma Connecting Europe Facility 2 (CEF2 Digital) ingesteld bij Verordening (EU) 2021/1153 van het Europees Parlement en de Raad (21), en om het bereik van onderzoek en innovatie voor 6G-netwerken uit te breiden. De Gemeenschappelijke Onderneming moet met nauwe betrokkenheid van de lidstaten in sterkere mate dan nu voorzien in de beleids- en maatschappelijke behoeften van de Unie op het terrein van energie-efficiëntie van netwerken, cyberbeveiliging, technologisch leiderschap, privacy en ethiek. Ook zal met dit initiatief het bereik van onderzoek en innovatie worden uitgebreid van netwerken naar cloudgebaseerde diensten en naar componenten en apparatuur die diensten tot stand brengen voor burgers en een breed scala aan economische sectoren, zoals de gezondheidszorg, vervoer, productie en de media.

(97)

De doelstellingen van overheidsbeleid met betrekking tot slimme netwerken en diensten kunnen niet uitsluitend door de industrie en de Commissie worden bereikt. Een allesomvattende en gecoördineerde benadering van deze doelstellingen vergt strategische betrokkenheid van de lidstaten als onderdeel van de bestuursstructuur. De raad van bestuur moet daarom in de mate van het mogelijke de adviezen van de groep van vertegenwoordigers van de staten ter harte nemen, vooral wat betreft strategische richtsnoeren voor werkprogramma’s en financieringsbesluiten.

(98)

Geavanceerde 5G-infrastructuren zullen de basis vormen voor de ontwikkeling van ecosystemen voor de digitale en de groene transitie en daarna voor het vermogen van Europa om over te stappen op 6G-technologie. De programma’s CEF2 Digital en Digitaal Europa (DEP), vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad (22), alsook InvestEU, vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/523 van het Europees Parlement en de Raad (23) bieden kansen voor de ontwikkeling van digitale ecosystemen die op 5G en vervolgens op 6G zullen zijn gebaseerd. Gelet op het feit dat er bij dit soort uitrolprojecten tal van publieke en particuliere belanghebbende partijen uit allerlei sectoren betrokken zijn, is coördinatie bij het opstellen van de strategische agenda en bij de bijdrage tot programmering onmisbaar bij dit initiatief. Cruciaal is ook, de belanghebbende partijen te informeren over de programmering en hen hierbij te betrekken. Als strategische basis voor deze taken moet de Gemeenschappelijke Onderneming “Slimme netwerken en diensten” de ontwikkeling coördineren van strategische implementatieagenda’s voor de terreinen waarop de uitrol zal plaatsvinden, zoals 5G-systemen langs wegen en spoorwegen. Deze agenda’s moeten onder meer ondersteuning bieden voor stappenplannen voor de uitrol, de belangrijkste opties voor samenwerkingsmodellen en andere strategische aangelegenheden.

(99)

In artikel 20, lid 3, van de verordening Horizon Europa is bepaald dat de Commissie of het financieringsorgaan waar passend een beveiligingscontrole moet uitvoeren bij voorstellen die aanleiding geven tot beveiligingskwesties.

(100)

Volgens de conclusies van de Raad van 3 december 2019 en de aanbeveling van de Commissie van 26 maart 2019 inzake cyberbeveiliging van 5G-netwerken, die onder meer ziet op gecoördineerde actie op Unieniveau, zou de samenwerkingsgroep van de lidstaten voor netwerk- en informatiebeveiliging uiterlijk in januari 2020 overeenstemming moeten bereiken over een Uniebreed instrumentarium van risicobeperkende maatregelen met betrekking tot cyberbeveiliging van 5G-netwerken (“de EU-toolbox”). Deze EU-toolbox zou een reeks strategische en technische maatregelen en ondersteunende werkzaamheden moeten omvatten om de belangrijkste cyberbeveiligingsrisico’s van 5G-netwerken te beperken; deze maatregelen en werkzaamheden worden in het gecoördineerde risicobeoordelingsverslag van de Unie genoemd. Ook zou de EU-toolbox richtsnoeren moeten bieden voor de selectie van maatregelen die met voorrang zouden moeten worden getroffen in risicobeperkingsplannen op nationaal en uniaal niveau. In de mededeling van de Commissie van 29 januari 2020 over de uitvoering van de EU-toolbox worden alle maatregelen en richtsnoeren van de toolbox onderschreven. Ook wordt gewezen op de noodzaak van beperkingen, en zo nodig uitsluitingen, ten aanzien van leveranciers die op basis van de in de gecoördineerde Unie-risicobeoordeling gespecificeerde factoren worden geacht een hoog risico te vormen. Tot besluit zouden er maatregelen worden getroffen om te voorkomen dat de Unie afhankelijk wordt van die leveranciers. Ook wordt in de Commissiemededeling een reeks specifieke werkzaamheden voor de Commissie voorgesteld waarbij volledig gebruik wordt gemaakt van bestaande beveiligingsvoorwaarden en deze verder worden geïmplementeerd. Deze werkzaamheden moeten ervoor zorgen dat deelname aan financieringsprogramma’s van de Unie op de betrokken technologiegebieden alleen mogelijk is indien aan bepaalde beveiligingseisen is voldaan. Daarom moeten bij de uitvoering van deze verordening adequate bepalingen met beveiligingsmaatregelen worden ingevoerd. Dit moet gebeuren via maatregelen die worden bekostigd door de Gemeenschappelijke Onderneming “Slimme netwerken en diensten” en, op basis van de aanbevelingen van de Onderneming, door andere financieringsorganen die andere programma’s van de Unie op het gebied van slimme netwerken en diensten uitvoeren.

(101)

De Gemeenschappelijke Ondernemingen in het kader van Horizon 2020 werden opgericht voor een periode die loopt tot en met 31 december 2024. Zij moeten de onderzoeksprogramma’s waarvoor zij verantwoordelijk zijn, blijven ondersteunen door de resterende werkzaamheden die zijn geïnitieerd of die worden gecontinueerd, overeenkomstig de hieronder genoemde verordeningen uit te voeren, en wel tot aan het moment van ontbinding van de Ondernemingen. Het betreft de Verordeningen (EG) nr. 219/2007, (EU) nr. 557/2014 (24), (EU) nr. 558/2014 (25), (EU) nr. 559/2014 (26), (EU) nr. 560/2014 (27), (EU) nr. 561/2014 (28), en (EU) nr. 642/2014 (29) van de Raad. Ter wille van de rechtszekerheid en de duidelijkheid moeten deze verordeningen worden ingetrokken.

(102)

De Unie mag alleen optreden indien optreden op het niveau van de Unie aantoonbaar doeltreffender is dan optreden op nationaal, regionaal of lokaal niveau. De Gemeenschappelijke Ondernemingen waar deze verordening over gaat, zijn gericht op gebieden waarop optreden op Unieniveau aantoonbare meerwaarde heeft wegens de omvang, de snelheid en de reikwijdte van de inspanningen die de Unie moet verrichten om de lange-termijndoelstellingen van het VWEU te bereiken en haar strategische beleidsprioriteiten en -verbintenissen na te komen. Voorts moeten de Gemeenschappelijke Ondernemingen die in deze verordening worden voorgesteld, worden gezien als een aanvulling op en een versterking van nationale en subnationale werkzaamheden op hetzelfde gebied.

(103)

Daar de doelstellingen van deze verordening niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar om dubbel werk te voorkomen, kritische massa op te bouwen en in stand te houden en een optimale benutting van overheidsfinanciering te waarborgen, beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken,

(104)

Om continuïteit te verzekeren in de steun aan de betrokken beleidsterreinen moet deze verordening met spoed in werking treden op de dag van de bekendmaking ervan,