(1)

Het regelgevingskader voor het cohesiebeleid van de Unie voor de periode 2021-2027 — in de context van het volgende meerjarig financieel kader — draagt bij tot de nakoming van de verbintenissen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs die is vastgesteld uit hoofde van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (5) (de “Overeenkomst van Parijs”), waarbij ernaar gestreefd wordt de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 °C ten opzichte van het pre-industriële niveau, en tot de verwezenlijking van de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties door de EU-financiering op groene doelstellingen te concentreren. Deze verordening moet een van de in de mededeling van de Commissie van 11 december 2019 getiteld “De Europese Green Deal” beschreven prioriteiten uitvoeren en maakt deel uit van het investeringsplan voor een duurzaam Europa, dat in specifieke financiering uit hoofde van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie in het kader van het cohesiebeleid voorziet om de sociale, economische en milieukosten van de transitie naar een klimaatneutrale en circulaire economie aan te pakken, waarbij de resterende broeikasgasemissies worden gecompenseerd door equivalente absorpties.

(2)

De transitie naar een klimaatneutrale en circulaire economie vormt een van de belangrijkste beleidsdoelstellingen van de Unie. Op 12 december 2019 heeft de Europese Raad zijn goedkeuring gehecht aan de doelstelling om tegen 2050 een klimaatneutrale Unie tot stand te brengen in overeenstemming met de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs. Hoewel de strijd tegen de klimaatverandering en de achteruitgang van het milieu op lange termijn iedereen ten goede zal komen en op middellange termijn iedereen kansen en uitdagingen biedt, starten de regio’s en de lidstaten hun transitie niet allemaal vanaf hetzelfde beginpunt en beschikken ze niet allemaal over dezelfde capaciteit om maatregelen te nemen. Sommige zijn verder gevorderd dan andere, en de transitie heeft een groter sociaal, economisch en milieueffect op regio’s die, wat energieconsumptie betreft, sterk afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen — vooral steenkool, bruinkool, turf en olieschalie — of van broeikasgasintensieve industrieën. Een dergelijke situatie brengt niet alleen het risico mee dat de transitie in de Unie op het gebied van klimaatactie niet overal even snel verloopt, maar ook dat de verschillen tussen de regio’s toenemen, waardoor de doelstellingen van sociale, economische en territoriale cohesie in het gedrang komen.

(3)

Alleen een eerlijke en inclusieve transitie heeft kans op slagen en zal sociaal aanvaardbaar zijn voor iedereen. Daarom moeten de Unie, de lidstaten en hun regio’s vanaf het begin rekening houden met de sociale, economische en milieugevolgen ervan en alle mogelijke instrumenten inzetten om negatieve gevolgen te verzachten. De begroting van de Unie speelt daarbij een belangrijke rol.

(4)

Zoals uiteengezet in de Europese Green Deal en het investeringsplan voor een duurzaam Europa moet een mechanisme voor een rechtvaardige transitie de andere acties aanvullen in het kader van het volgende meerjarig financieel kader voor de periode 2021-2027. Het mechanisme moet de sociale, economische en milieugevolgen, met name voor de werknemers die worden getroffen door het proces van transitie naar een klimaatneutrale Unie in 2050, helpen aanpakken door de begrotingsuitgaven van de Unie voor sociale en klimaatdoelstellingen op regionaal niveau samen te brengen en door hoge sociale en milieunormen na te streven.

(5)

Bij deze verordening moet het Fonds voor een rechtvaardige transitie (Just Transition Fund, hierna “JTF”) worden opgericht, een van de pijlers van het mechanisme voor een rechtvaardige transitie, dat in het kader van het cohesiebeleid wordt geïmplementeerd. Doelen van het JTF zijn de negatieve gevolgen van de klimaattransitie te verzachten door steun te verlenen aan de meest getroffen gebieden en werknemers en een evenwichtige sociaaleconomische transitie te bevorderen. Overeenkomstig de ene specifieke doelstelling van het JTF moeten de door het JTF gesteunde acties het effect van de transitie rechtstreeks helpen temperen door de negatieve gevolgen voor de werkgelegenheid te verzachten en door de diversificatie en de modernisering van de lokale economie te financieren. De ene specifieke doelstelling van het JTF is op hetzelfde niveau vastgesteld als de in Verordening (EU) 2021/1060van het Europees Parlement en de Raad (6) genoemde beleidsdoelstellingen en wordt samen daarmee vermeld.

(6)

Om, in overeenstemming met de door de Unie gedane toezeggingen om de Overeenkomst van Parijs uit te voeren en de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties te verwezenlijken, recht te doen aan de Europese Green Deal als de strategie van de Unie voor duurzame groei en aan het belang van de strijd tegen de klimaatverandering, is het JTF bedoeld om bij te dragen tot de mainstreaming van actie op klimaatgebied en duurzaamheid op milieugebied en tot de verwezenlijking van de doelstelling om 30 % van alle uitgaven van de Uniebegroting aan te wenden voor het ondersteunen van klimaatdoelen, en tot de ambitie om in 2024 7,5% en in 2026 en 2027 10 % van de jaarlijkse uitgaven uit hoofde van het meerjarig financieel kader te besteden aan biodiversiteitsdoelstellingen, daarbij rekening houdend met de bestaande doublures tussen klimaatdoelstellingen en biodiversiteitsdoelstellingen. De middelen uit het eigen budget van het JTF zijn aanvullende middelen bovenop de investeringen die nodig zijn om het algemene streefcijfer van 30 % van de begrotingsuitgaven van de Unie voor klimaatdoelstellingen te halen. Samen met de middelen die op vrijwillige basis uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, ingesteld bij Verordening (EU) 2021/1058 van het Europees Parlement en de Raad (7) en uit het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), ingesteld bij Verordening (EU) 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad (8), worden overgedragen, moeten die middelen ten volle bijdragen tot het halen van dit streefcijfer. In deze context moet het JTF activiteiten ondersteunen die de klimaat- en milieunormen en -prioriteiten van de Unie eerbiedigen, die de milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad (9) niet op significante wijze schaden en die de transitie naar een koolstofarme economie op weg naar een klimaatneutrale Unie uiterlijk in 2050 waarborgen.

(7)

De middelen uit het JTF moeten de beschikbare middelen uit hoofde van het cohesiebeleid aanvullen.

(8)

De transitie naar een klimaatneutrale economie is een uitdaging voor alle lidstaten. De transitie zal bijzonder lastig zijn voor lidstaten die sterk afhankelijk zijn of tot voor kort sterk afhankelijk waren van fossiele brandstoffen of broeikasgasintensieve industriële activiteiten die geleidelijk moeten verdwijnen, of die zich moeten aanpassen vanwege de transitie naar een klimaatneutrale economie en daartoe niet over de nodige financiële middelen beschikken. Het JTF moet daarom alle lidstaten ten goede komen, maar bij de verdeling van de financiële middelen van het JTF moet voorrang worden gegeven aan de gebieden die het meest door het klimaattransitieproces worden getroffen, en deze verdeling moet de capaciteit van de lidstaten weerspiegelen om de nodige investeringen te financieren om de transitie naar een klimaatneutrale economie te realiseren.

(9)

De horizontale financiële regels die het Europees Parlement en de Raad op grond van artikel 322 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) hebben vastgesteld, zijn op deze verordening van toepassing. Deze regels zijn neergelegd in Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (10) (het “Financieel Reglement”) en bepalen met name de procedure voor het opstellen en uitvoeren van de begroting door middel van subsidies, prijzen, indirect beheer, financieringsinstrumenten, begrotingsgaranties, financiële bijstand en de vergoeding van externe deskundigen, en voorzien in controles op de verantwoordelijkheid van financiële actoren. De krachtens artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsregime ter bescherming van de Uniebegroting.

(10)

Teneinde ervoor te zorgen dat de middelen van het JTF doeltreffend worden aangewend, moet de toegang tot het JTF worden beperkt tot 50 % van de nationale toewijzing voor de lidstaten die zich er nog niet toe hebben verbonden om overeenkomstig de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs uiterlijk in 2050 de doelstelling van een klimaatneutrale Unie te verwezenlijken, waarbij de andere 50 % beschikbaar wordt gesteld zodra zij zich daar wel toe hebben verbonden. Om een eerlijke en gelijke behandeling van de lidstaten te waarborgen, moet, wanneer een lidstaat zich uiterlijk op 31 december van enig jaar vanaf 2022 nog niet aan de doelstelling van een klimaatneutrale Unie in 2050 heeft gecommitteerd, de vastlegging in de begroting voor het voorgaande jaar volledig worden geannuleerd in het volgende jaar.

(11)

Overeenkomstig Verordening (EU) 2020/2094 van de Raad (11) en binnen de grenzen van de daarin toegewezen middelen, moeten maatregelen voor herstel en veerkracht in het kader van het JTF worden uitgevoerd om de ongekende gevolgen van de COVID-19-crisis aan te pakken. Deze aanvullende middelen moeten zodanig worden benut dat de in die verordening vastgestelde termijnen worden geëerbiedigd.

(12)

In deze verordening moeten de soorten investeringen worden vermeld waarvoor uitgavensteun door het JTF zou worden toegestaan. Alle ondersteunde activiteiten moeten worden uitgevoerd met volledige inachtneming van de klimaat-, de milieu- en de maatschappelijke verbintenissen en prioriteiten van de Unie. De lijst van investeringen moet de investeringen omvatten die lokale economieën ondersteunen door hun endogene groeipotentieel te stimuleren in overeenstemming met de respectieve strategieën voor slimme specialisatie, met inbegrip van duurzaam toerisme indien passend. Investeringen moeten duurzaam zijn op lange termijn, rekening houdend met alle doelstellingen van de Europese Green Deal. De gefinancierde projecten moeten bijdragen tot een transitie naar een duurzame, klimaatneutrale en circulaire economie, onder meer met maatregelen die gericht zijn op een betere hulpbronnenefficiëntie. Afvalverbranding mag geen steun krijgen, omdat deze activiteit onderaan in de afvalhiërarchie van de circulaire economie staat. Adviesdiensten die tot de uitvoering van door het JTF ondersteunde maatregelen bijdragen, moeten in aanmerking komen. De renaturatie van locaties, de ontwikkeling van groene infrastructuur en waterbeheer moeten kunnen worden ondersteund in het kader van een bodemherstelproject. Bij het ondersteunen van energie-efficiëntiemaatregelen moet het JTF investeringen kunnen ondersteunen die bijdragen tot het terugdringen van energiearmoede, hoofdzakelijk door de energie-efficiëntie van het woningbestand te verbeteren. Het JTF moet ook de ontwikkeling van innovatieve opslagtechnologieën kunnen ondersteunen.

(13)

Ter bescherming van de burgers die het meest kwetsbaar voor de klimaattransitie zijn, moet het JTF ook worden gebruikt voor de om- en bijscholing, inclusief opleiding, van de getroffen werknemers, ongeacht of zij nog in dienst zijn, dan wel hun baan hebben verloren als gevolg van de transitie. Het JTF moet hen helpen nieuwe arbeidskansen te benutten. Het JTF moet voorts iedere passende vorm van steun verlenen aan werkzoekenden, waaronder begeleiding bij het zoeken naar werk en met het oog op hun actieve inclusie in de arbeidsmarkt. Alle werkzoekenden die hun baan hebben verloren in sectoren die getroffen zijn door de transitie in een regio die onder het territoriale plan voor een rechtvaardige transitie valt, moeten in aanmerking komen voor steun uit het JTF, zelfs als de ontslagen werknemers niet in die regio wonen. Passende aandacht moet uitgaan naar burgers die een risico lopen op energiearmoede, in het bijzonder bij de uitvoering van energie-efficiëntiemaatregelen ter verbetering van de sociale huisvesting.

(14)

Steun voor activiteiten op het gebied van onderwijs en sociale inclusie, alsook steun voor sociale infrastructuur ten behoeve van kinder- en ouderenzorgvoorzieningen en opleidingscentra moeten worden toegestaan, op voorwaarde dat deze activiteiten naar behoren worden gemotiveerd in de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie. Voor de ouderenzorg moet het beginsel van bevordering van gemeenschapsgerichte zorg behouden blijven. Sociale en openbare diensten op deze gebieden zouden de investeringsmix kunnen aanvullen. Alle steun op deze gebieden vereist een passende rechtvaardiging in de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie en moet aansluiten bij de doelstellingen van de Europese pijler van sociale rechten.

(15)

Om recht te doen aan de specifieke situatie en rol van vrouwen in de transitie naar een klimaatneutrale economie moet gendergelijkheid worden bevorderd. De arbeidsmarktparticipatie van vrouwen, vrouwelijk ondernemerschap en gelijke beloning spelen een belangrijke rol bij het waarborgen van gelijke kansen. Het JTF moet ook bijzondere aandacht besteden aan kwetsbare groepen die onevenredig zwaar te lijden hebben onder de nadelige gevolgen van de transitie, zoals werknemers met een handicap. De identiteit van mijnbouwgemeenschappen moet behouden blijven en de continuïteit van vroegere en toekomstige gemeenschappen moet worden gewaarborgd. Daarbij moet bijzondere aandacht worden besteed aan hun tastbaar en niet-tastbaar mijnbouwerfgoed, daaronder begrepen hun cultuur.

(16)

Om de economische diversificatie van door de transitie getroffen gebieden te bevorderen moet het JTF steun verlenen aan ondernemingen en economische belanghebbenden, waaronder steun voor productieve investeringen in kleine, middelgrote en micro-ondernemingen (12) (kmo’s). Onder productieve investeringen worden investeringen verstaan in vaste activa of immateriële activa van ondernemingen met het oog op de productie van goederen en diensten, waardoor wordt bijgedragen tot de vorming van bruto-kapitaal en het scheppen van werkgelegenheid. Voor andere ondernemingen dan kmo’s mogen productieve investeringen alleen worden ondersteund indien deze noodzakelijk zijn om het banenverlies als gevolg van de transitie te beperken — door een aanzienlijk aantal banen te creëren of te beschermen — en niet leiden tot of het gevolg zijn van relocatie. Investeringen in bestaande industriële installaties, met inbegrip van die welke onder het emissiehandelssysteem van de Unie vallen, moeten worden toegestaan als deze bijdragen tot de transitie naar een klimaatneutrale economie in de Unie tegen 2050, aanzienlijk lager zijn dan de relevante benchmarks voor kosteloze toewijzing uit hoofde van Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad (13) en leiden tot de bescherming van een aanzienlijk aantal banen. Dergelijke investeringen moeten bijgevolg worden gerechtvaardigd in het betrokken territoriale plan voor een rechtvaardige transitie. Om de integriteit van de interne markt en het cohesiebeleid te beschermen, is het zaak dat de steun voor ondernemingen voldoet aan de in de artikelen 107 en 108 VWEU vastgestelde staatssteunregels van de Unie en dat met name de steun voor productieve investeringen in andere ondernemingen dan kmo’s wordt beperkt tot ondernemingen die gevestigd zijn in gebieden die zijn aangewezen als steungebieden in de zin van artikel 107, lid 3, punten a) en c), VWEU.

(17)

Met het oog op flexibiliteit bij de programmering van de JTF-middelen in het kader van de doelstelling “investeren in werkgelegenheid en groei” moet het mogelijk zijn een op zichzelf staand JTF-programma op te stellen of JTF-middelen te programmeren voor een of meer specifieke prioriteiten van door het EFRO, het ESF+ of het Cohesiefonds ondersteunde programma’s. Overeenkomstig Verordening (EU) 2021/1060 zouden de JTF-middelen vrijwillig kunnen worden versterkt met aanvullende financiering uit het EFRO en het ESF+. De respectieve bedragen die uit het EFRO en het ESF+ worden overgedragen, moeten in dat geval consistent zijn met het soort concrete acties dat in de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie wordt beschreven.

(18)

De steun van het JTF moet afhankelijk worden gesteld van de daadwerkelijke uitvoering van een transitieproces in een specifiek gebied om een klimaatneutrale economie tot stand te brengen. In dat verband moeten de lidstaten — in het kader van de maatschappelijke dialoog en in samenwerking met de betrokken belanghebbenden, in overeenstemming met de relevante bepaling van Verordening (EU) 2021/1060 inzake partnerschap en ondersteund door de Commissie — territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie opstellen waarin het transitieproces wordt beschreven en die consistent zijn met hun geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen. Daartoe moet de Commissie - op basis van het bestaande platform voor steenkoolregio’s in transitie - een platform voor een rechtvaardige transitie opzetten voor bilaterale en multilaterale uitwisselingen van ervaringen en beste praktijken in alle getroffen sectoren. De lidstaten moeten ervoor zorgen dat hun steden en gemeenten worden betrokken bij het inzetten van de JTF-middelen en dat rekening wordt gehouden met hun behoeften in dat verband.

(19)

In de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie moeten de meest getroffen gebieden worden vermeld waarop de steun van het JTF moet worden geconcentreerd, en de nodige specifieke acties worden beschreven om de 2030-streefcijfers voor energie en klimaat van de Unie te behalen en uiterlijk in 2050 tot een klimaatneutrale economie van de Unie te komen, met name wat betreft de omschakeling of sluiting van installaties die met de productie van fossiele brandstoffen of met andere broeikasgasintensieve activiteiten verband houden. Die gebieden moeten nauwkeurig worden gedefinieerd en overeenkomen met regio’s van niveau 3 van de gemeenschappelijke nomenclatuur van territoriale eenheden voor de statistiek (“regio’s van NUTS-niveau 3”), als vastgesteld door Verordening (EG) nr. 1059/2003 van het Europees Parlement en de Raad (14), of delen daarvan. In de plannen moeten de uitdagingen en behoeften van die gebieden worden beschreven, rekening houdend met het risico van ontvolking, en het soort concrete acties worden vermeld die nodig zijn voor het scheppen van banen op het niveau van de begunstigden van het plan, en wel op een manier die de coherente ontwikkeling waarborgt van klimaatbestendige economische activiteiten die ook consistent zijn met de transitie naar een klimaatneutrale economie en de doelstellingen van de Europese Green Deal. Wanneer dergelijke gebieden worden aangewezen, moet extra aandacht worden besteed aan de specifieke kenmerken van eilanden, eilandgebieden en ultraperifere gebieden waar de geografische en sociaaleconomische kenmerken mogelijk een andere aanpak vereisen om het transitieproces naar een klimaatneutrale economie te ondersteunen. Alleen investeringen die met de territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie stroken, mogen financiële steun van het JTF krijgen. De territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie moeten deel uitmaken van de door de Commissie goedgekeurde programma’s, ondersteund, naar gelang het geval, door het EFRO, het ESF+, het Cohesiefonds of het JTF.

(20)

Om de resultaatgerichtheid van het gebruik van JTF-middelen te vergroten moet de Commissie — overeenkomstig het evenredigheidsbeginsel — financiële correcties kunnen toepassen als ernstig wordt tekortgeschoten bij de verwezenlijking van de voor de specifieke doelstelling van het JTF vastgestelde streefcijfers.

(21)

Met het oog op de vaststelling van een passend financieel kader voor het JTF moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend om de jaarlijkse verdeling van de beschikbare middelen per lidstaat vast te stellen.

(22)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk steun verlenen aan de bevolking, de economie en het milieu van gebieden die een economische en sociale transformatie ondergaan bij de transitie naar een klimaatneutrale economie, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt door de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van de verschillende gebieden en de achterstand van de minst begunstigde gebieden, alsook de beperkte financiële middelen van de lidstaten en gebieden, maar beter, wegens de noodzaak van een coherent uitvoeringskader dat verschillende fondsen van de Unie onder gedeeld beheer bestrijkt, op het niveau van de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie maatregelen nemen overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(23)

Met het oog op de vaststelling van deze verordening na het begin van de programmeringsperiode, en rekening houdend met de noodzaak om het JTF op gecoördineerde en geharmoniseerde wijze uit te voeren, alsmede om een snelle uitvoering ervan mogelijk te maken, moet deze verordening in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie,

(1)

Op 17 november 2017 hebben het Europees Parlement, de Raad en de Commissie gezamenlijk de Europese pijler van sociale rechten (de “pijler”) afgekondigd als reactie op de sociale uitdagingen in Europa. De twintig kernbeginselen van de pijler zijn ingedeeld in drie categorieën: gelijke kansen en toegang tot de arbeidsmarkt, billijke arbeidsvoorwaarden, en sociale bescherming en inclusie. De twintig beginselen van de pijler moeten als leidraad dienen voor de acties in het kader van het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+). Om bij te dragen aan de uitvoering van de pijler moet het ESF+ investeringen in mensen en systemen op de beleidsgebieden werkgelegenheid, onderwijs en sociale inclusie ondersteunen en daardoor bijdragen aan de economische, territoriale en sociale samenhang overeenkomstig artikel 174 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU).

(2)

Op het niveau van de Unie is het Europees Semester voor coördinatie van het economisch beleid (het “Europees Semester”) het kader om nationale hervormingsprioriteiten te bepalen en de uitvoering ervan te monitoren. De lidstaten ontwikkelen hun eigen nationale meerjarige investeringsstrategieën ter ondersteuning van die hervormingsprioriteiten. Die strategieën moeten samen met de jaarlijkse nationale hervormingsprogramma's worden gepresenteerd om de met Unie- of nationale middelen te ondersteunen investeringsprojecten in kaart te brengen en te coördineren.

Zij moeten ook helpen om de Uniefinanciering op coherente wijze te gebruiken en de meerwaarde te maximaliseren van de financiële steun die met name zal worden ontvangen uit de programma's die door de Unie worden ondersteund in het kader van, naargelang het geval, het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO) en het Cohesiefonds, waarvan de specifieke doelstellingen en de reikwijdte van de steun zijn vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/1058 van het Europees Parlement en de Raad (4), het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur (EFMZVA), opgericht bij een verordening van het Europees Parlement en de Raad, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo), opgericht bij Verordening (EU) nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad (5) en het InvestEU-programma, opgericht bij Verordening (EU) 2021/523 van het Europees Parlement en de Raad (6) (InvestEU programma).

(3)

Bij Besluit (EU) 2020/1512 van de Raad (7) zijn herziene richtsnoeren voor het werkgelegenheidsbeleid van de lidstaten aangenomen. De tekst van die richtsnoeren is afgestemd op de beginselen van de pijler, met het oog op het verbeteren van het concurrentievermogen van Europa en om van Europa een betere plaats te maken om te investeren, banen te scheppen en de sociale cohesie te bevorderen. Om het ESF+ volledig af te stemmen op de doelstellingen van die richtsnoeren, met name wat werkgelegenheid, onderwijs, opleiding en bestrijding van sociale uitsluiting, armoede en discriminatie betreft, moet het ESF+ de lidstaten ondersteunen, rekening houdende met de toepasselijke geïntegreerde richtsnoeren en de relevante landspecifieke aanbevelingen die zijn aangenomen op grond van artikel 121, lid 2, en artikel 148, leden 2 en 4, VWEU, en, in voorkomend geval de door nationale strategieën onderbouwde nationale hervormingsprogramma's. Het ESF+ moet ook bijdragen aan relevante aspecten van de uitvoering van belangrijke initiatieven en activiteiten van de Unie, met name de mededelingen van de Commissie van 10 juni 2016 met als titel “Een nieuwe agenda voor vaardigheden voor Europa”, van 30 september 2020 met als titel “De Europese onderwijsruimte” en van 7 oktober 2020 met als titel “Een Unie van gelijkheid: betreffende het nieuw strategisch EU-kader voor gelijkheid, inclusie en participatie van de Roma” alsmede de aanbevelingen van de Raad van 15 februari 2016 betreffende de integratie van langdurig werklozen op de arbeidsmarkt, van 19 december 2016 tot invoering van bijscholingstrajecten, van 30 oktober 2020 met als titel “Een brug naar banen — versterking van de jongerengarantie” en van 12 maart 2021 inzake gelijkheid, inclusie en participatie van de Roma.

(4)

Op 20 juni 2017 heeft de Raad conclusies met als titel “Een duurzame Europese toekomst: EU-respons op de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling” aangenomen. De Raad onderstreept hoe belangrijk het is om duurzame ontwikkeling op evenwichtige en geïntegreerde wijze te bereiken in al haar drie dimensies (de economische, de sociale en de milieudimensie). Het is cruciaal dat duurzame ontwikkeling wordt geïntegreerd in alle interne en externe Uniebeleidsgebieden en dat de Unie een ambitieus beleid voert dat wereldwijde uitdagingen aangaat. De Raad verwelkomde de mededeling van de Commissie van 22 november 2016 met als titel “Volgende stappen voor een duurzame Europese toekomst” als een eerste stap in het mainstreamen van de duurzameontwikkelingsdoelstellingen (Sustainable Development Goals — SDG's) van de Verenigde Naties (VN) en het gebruiken van duurzame ontwikkeling als essentiële leidraad voor al het Uniebeleid, ook via haar financieringsinstrumenten. Het ESF+ moet bijdragen aan de uitvoering van de SDG's, onder meer door extreme vormen van armoede uit te bannen (SDG 1), door kwalitatief en inclusief onderwijs te bevorderen (SDG 4), door gendergelijkheid te bevorderen (SDG 5), door aanhoudende, inclusieve en duurzame economische groei, volledige en productieve werkgelegenheid en waardig werk voor iedereen te bevorderen (SDG 8) en door ongelijkheid terug te dringen (SDG 10).

(5)

De structurele uitdagingen als gevolg van de economische globalisering, sociale ongelijkheden, het beheer van migratiestromen en de toenemende veiligheidsbedreigingen, de overgang naar schone energie, technologische veranderingen, demografische daling, werkloosheid, met name jeugdwerkloosheid, en de steeds meer vergrijzende beroepsbevolking, alsmede uitdagingen die voortvloeien uit een steeds slechtere afstemming van vraag en aanbod van vaardigheden en arbeidskrachten in bepaalde sectoren en regio's, die vooral door kleine en middelgrote ondernemingen wordt ervaren, zijn door de recente en nog lopende ontwikkelingen nog veel groter geworden. De groene en de digitale transitie en de transformatie van Europese industriële ecosystemen zullen wellicht vele nieuwe mogelijkheden met zich brengen, als deze gepaard gaan met het juiste pakket beleidsmaatregelen op het gebied van vaardigheden, werkgelegenheid en sociaal beleid. Rekening houdend met de veranderende realiteit van de arbeidsmarkt, moet de Unie voorbereid zijn op de huidige en toekomstige uitdagingen door te investeren in relevante vaardigheden, onderwijs, opleiding en een leven lang leren, door groei inclusiever te maken en het sociaal en werkgelegenheidsbeleid te verbeteren, waarbij rekening moet worden gehouden met economische en industriële duurzaamheid, arbeidsmobiliteit en moet worden gestreefd naar een evenwichtige deelname van vrouwen en mannen aan de arbeidsmarkt.

(6)

Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad (8) stelt het kader vast voor actie door het EFRO, het ESF+, het Cohesiefonds, het Fonds voor een rechtvaardige transitie (JTF), opgericht bij Verordening (EU) 2021/1056 van het Europees Parlement en de Raad (9), het EFMZVA, het Fonds voor asiel, migratie en integratie (AMIF), het Fonds voor interne veiligheid (ISF) en het instrument voor financiële steun voor grensbeheer en visa, als onderdeel van het Fonds voor geïntegreerd grensbeheer, en bepaalt in het bijzonder de beleidsdoelstellingen en de regels inzake programmering, monitoring en evaluatie, beheer en controle voor in gedeeld beheer uitgevoerde Uniefondsen. Daarom moeten de algemene doelstellingen van het ESF+ nader worden omschreven en moeten er specifieke bepalingen worden vastgesteld betreffende de soorten activiteiten die door het ESF+ kunnen worden gefinancierd.

(7)

In Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (10) (het “Financieel Reglement”) zijn de regels voor de uitvoering van de algemene begroting van de Unie (Uniebegroting) vastgesteld, met inbegrip van de regels voor subsidies, prijzen, aanbestedingen, indirect beheer, financieringsinstrumenten, begrotingsgaranties, financiële bijstand en de vergoeding van externe deskundigen. Medefinanciering voor subsidies kan worden verstrekt uit eigen middelen van de begunstigden, door het project voortgebrachte inkomsten of bijdragen in geld of in natura van derden. Om te zorgen voor samenhang in de uitvoering van Unieprogramma's, moet het Financieel Reglement van toepassing zijn op de acties die in het kader van het ESF+ in direct of indirect beheer worden uitgevoerd.

(8)

De soorten Uniefinanciering en de uitvoeringsmethoden in deze verordening moeten worden gekozen op basis van de mogelijkheden die zij bieden voor het vervullen van de specifieke doelstellingen van de acties en voor het behalen van resultaten, daarbij met name rekening houdend met de kosten van controles, de administratieve lasten en het verwachte risico op niet-naleving. Voor subsidies dient dit in te houden dat het gebruik van vaste bedragen, vaste percentages en eenheidskosten wordt overwogen, evenals financiering die niet is gekoppeld aan kosten als bedoeld in artikel 125, lid 1, punt a), van het Financieel Reglement. Om maatregelen in verband met de sociaaleconomische integratie van onderdanen van derde landen uit te voeren, en overeenkomstig artikel 94 van Verordening (EU) 2021/1060, moet de Commissie lidstaten kunnen vergoeden die gebruikmaken van vereenvoudigde kostenopties, waaronder vaste bedragen.

(9)

Om het financieringslandschap te stroomlijnen en te vereenvoudigen en om aanvullende mogelijkheden voor synergieën te creëren via geïntegreerde benaderingen inzake financiering, moeten de acties die werden ondersteund door het bij Verordening (EU) nr. 223/2014 van het Europees Parlement en de Raad (11) opgerichte Fonds voor Europese hulp aan de meest behoeftige personen en het bij Verordening (EU) nr. 1296/2013 van het Europees Parlement en de Raad (12) vastgestelde programma van de Europese Unie voor werkgelegenheid en sociale innovatie worden geïntegreerd in het ESF+. Het ESF+ moet twee onderdelen omvatten: een onderdeel in gedeeld beheer (het “ESF+-onderdeel in gedeeld beheer”), dat in gedeeld beheer moet worden uitgevoerd, en het onderdeel “werkgelegenheid en sociale innovatie” (het “EaSI-onderdeel”), dat in direct en indirect beheer moeten worden uitgevoerd. Dat zou moeten bijdragen tot een vermindering van de administratieve lasten waarmee het beheer van verschillende fondsen gepaard gaat, vooral voor de lidstaten en de begunstigden, terwijl de eenvoudigere regels voor eenvoudigere concrete acties, zoals de verdeling van voedselhulp en/of materiële basishulp, worden behouden.

(10)

Met het oog op het bredere toepassingsgebied van het ESF+ is het zinvol dat de doelstellingen om de arbeidsmarkten efficiënter te maken, gelijke toegang tot kwalitatief werk te bevorderen, gelijke toegang tot en de kwaliteit van onderwijs en opleiding te verbeteren om bij te dragen aan re-integratie in onderwijsstelsels, sociale inclusie van kwetsbare personen en hun toegang tot gezondheidszorg te bevorderen en armoede te helpen bestrijden, niet enkel worden uitgevoerd in gedeeld beheer van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer, maar ook, voor acties die op Unieniveau nodig zijn, in direct en indirect beheer in het kader van het EaSI-onderdeel.

(11)

In deze verordening moeten de financiële middelen worden vastgelegd voor de volledige duur van het ESF+, dat het voornaamste referentiebedrag vormt in de zin van punt 18 van het Interinstitutioneel Akkoord van 16 december 2020 tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer, alsmede betreffende nieuwe eigen middelen, met inbegrip van een routekaart voor de invoering van nieuwe eigen middelen (13) voor het Europees Parlement en de Raad tijdens de jaarlijkse begrotingsprocedure. Daarbij moeten de toewijzing voor het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer en de toewijzing voor acties in het kader van het EaSI-onderdeel worden gespecificeerd.

(12)

Om de uitvoering van de specifieke en operationele doelstellingen van het EaSI-onderdeel te faciliteren, moet het ESF+ activiteiten ondersteunen die verband houden met technische en administratieve bijstand, zoals activiteiten op het gebied van voorbereiding, monitoring, controle, audit en evaluatie, terwijl communicatie- en verspreidingsactiviteiten deel moeten uitmaken van de acties die in aanmerking komen voor het EaSI-onderdeel.

(13)

Het ESF+ moet erop gericht zijn de werkgelegenheid te bevorderen door actieve maatregelen waardoor integratie en re-integratie op de arbeidsmarkt, met name van jongeren, in het bijzonder via de uitvoering van de versterkte jongerengarantie, van langdurig werklozen, van kansarme groepen op de arbeidsmarkt en van inactieven mogelijk wordt gemaakt, alsook door het bevorderen van zelfstandige arbeid en de sociale economie. Het ESF+ moet erop gericht zijn de arbeidsmarkten beter te laten functioneren door bij te dragen aan de modernisering van de arbeidsmarktinstellingen, zoals de openbare diensten voor arbeidsvoorziening, om hun capaciteit te verbeteren om intensief gericht advies en begeleiding te verlenen tijdens het zoeken naar werk en de overgang naar werk en om de mobiliteit van werknemers te verbeteren. Het ESF+ moet een evenwichtige deelname van vrouwen en mannen aan de arbeidsmarkt bevorderen via maatregelen die onder meer gericht zijn op gelijke arbeidsvoorwaarden, een beter evenwicht tussen werk en privéleven en een betere toegang tot kinderopvang, met inbegrip van voor- en vroegschoolse educatie en opvang. Het ESF+ moet ook ten doel hebben een gezonde en goed aangepaste werkomgeving te creëren, zodat rekening wordt gehouden met gezondheidsrisico's in verband met veranderende vormen van werk en de behoeften van een vergrijzende beroepsbevolking.

(14)

Het ESF+ moet steun bieden om onderwijs- en opleidingsstelsels kwalitatiever, inclusiever, doeltreffender en relevanter voor de arbeidsmarkt te maken, onder meer door het bevorderen van digitaal leren, de validatie van niet-formeel en informeel leren, en de professionele ontwikkeling van onderwijsgevenden, om het verwerven van sleutelcompetenties te vergemakkelijken, in het bijzonder kennis van gezondheid, mediawijsheid, ondernemersvaardigheden, taalvaardigheden, digitale vaardigheden en competenties voor duurzame ontwikkeling die iedereen nodig heeft voor zelfontplooiing en persoonlijke ontwikkeling, werk, sociale inclusie en actief burgerschap. Het ESF+ moet progressie bevorderen in onderwijs en opleiding en bij de overgang naar werk, moet ondersteuning bieden voor een leven lang leren en inzetbaarheid op de arbeidsmarkt om ervoor te zorgen dat iedereen ten volle kan deelnemen aan de samenleving, en moet bijdragen aan het concurrentievermogen, onder meer door het volgen van afgestudeerden, en aan maatschappelijke en economische innovatie door opschaalbare duurzame initiatieven op die gebieden te ondersteunen die op verschillende doelgroepen, zoals personen met een handicap, zijn afgestemd. Die hulp, ondersteuning en bijdrage kunnen bijvoorbeeld worden bereikt door middel van online leren, opleidingen op het werk, stageplaatsen, duale onderwijs- en opleidingsstelsels, leerlingplaatsen zoals gedefinieerd in de aanbeveling van de Raad van 15 maart 2018 voor een Europees kader voor hoogwaardige en doeltreffende leerlingplaatsen, levenslange begeleiding, het anticiperen op de vraag naar vaardigheden in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven, actueel opleidingsmateriaal en onderwijsmethoden, prognoses en het volgen van afgestudeerden, opleiding van opleiders, validatie van leerresultaten en de erkenning van kwalificaties en certificaten van bedrijfsopleidingen.

(15)

Steun uit het ESF+ moet worden gebruikt ter bevordering van gelijke toegang voor iedereen, in het bijzonder voor kansarme groepen, tot kwalitatieve, niet-gesegregeerde en inclusieve voorzieningen voor onderwijs en opleiding, vanaf voor- en vroegschoolse educatie en opvang, met bijzondere aandacht voor kinderen met een kansarme sociaaleconomische achtergrond, via algemeen onderwijs en beroepsonderwijs en -opleiding, met name leerlingplaatsen, tot tertiair onderwijs, evenals via volwassenenonderwijs en -opleiding, waaronder via sport- en culturele activiteiten. Het ESF+ moet gerichte steun bieden aan lerenden die dat nodig hebben, en ongelijkheden in het onderwijs verminderen, onder meer door de digitale kloof te verkleinen, voortijdig schoolverlaten te voorkomen en te verminderen, de doorstroming tussen onderwijs- en opleidingssectoren te bevorderen, de koppeling met niet-formeel en informeel leren te versterken, en de leermobiliteit voor iedereen en de toegankelijkheid voor personen met een handicap te vergemakkelijken. Synergieën met Erasmus+, opgericht bij Verordening (EU) 2021/817 van het Europees Parlement en de Raad (14), met name ter bevordering van de deelname van kansarme lerenden aan leermobiliteit, moet in deze context worden ondersteund.

(16)

Het ESF+ moet flexibele mogelijkheden voor iedereen voor het bijwerken van vaardigheden en het verwerven van nieuwe en andere vaardigheden bevorderen, met name ondernemers- en digitale vaardigheden, vaardigheden voor sleuteltechnologieën, en vaardigheden voor de groene economie en industriële ecosystemen overeenkomstig de mededeling van de Commissie van 10 maart 2020 met als titel “Een nieuwe industriestrategie voor Europa”. Overeenkomstig de vaardighedenagenda voor Europa en de aanbeveling van de Raad tot invoering van bijscholingstrajecten (15) moet het ESF+ flexibele trajecten ondersteunen, waaronder toegankelijke, korte, gerichte modulaire opleidingen die tot een certificaat leiden, om mensen uit te rusten met vaardigheden die zijn aangepast aan de behoeften van de arbeidsmarkt en van industriële ecosystemen, aan de groene en de digitale transitie, innovatie en sociale en economische veranderingen, waarbij her- en bijscholing en inzetbaarheid op de arbeidsmarkt, loopbaanovergangen, geografische en sectorale mobiliteit worden vergemakkelijkt en in het bijzonder laaggeschoolden, personen met een handicap, en volwassenen met geringe vaardigheden worden ondersteund. Het ESF+ moet het ook makkelijker maken afzonderlijke personen, ongeacht of zij werken, zelfstandig of werkloos zijn, via instrumenten als een individuele leerrekening ondersteuning te bieden wat betreft de verwerving van geïntegreerde vaardigheden.

(17)

Synergieën met het bij Verordening (EU) 2021/695 van het Europees Parlement en de Raad (16) vastgestelde Horizon Europa — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie — moeten ervoor zorgen dat het ESF+ door Horizon Europa ondersteunde innovatieve onderwijsprogramma's kan mainstreamen en uitbreiden om mensen uit te rusten met de vaardigheden en competenties die nodig zijn voor de banen van de toekomst.

(18)

Het ESF+ moet de inspanningen van de lidstaten ondersteunen om armoede uit te bannen zodat het doorgeven van kansarmoede van generatie op generatie wordt doorbroken, en sociale inclusie bevorderen door gelijke kansen voor iedereen te waarborgen, belemmeringen in te perken, en discriminatie en ongelijkheid op gezondheidsgebied aan te pakken. Die ondersteuning vereist dat een heel scala aan beleidsmaatregelen voor de meest kansarmen wordt ingezet, ongeacht hun geslacht, seksuele geaardheid, leeftijd, godsdienst of overtuiging, ras of etnische afstamming, met name gemarginaliseerde gemeenschappen zoals de Roma, mensen met een handicap of chronische ziekten, daklozen, kinderen en ouderen. Het ESF+ moet de actieve inclusie van mensen die ver van de arbeidsmarkt af staan bevorderen met het oog op hun sociaaleconomische integratie. Het ESF+ moet ook worden ingezet ter bevordering van tijdige en gelijke toegang tot betaalbare, duurzame en hoogwaardige diensten die de toegang bevorderen tot huisvesting en persoonsgerichte zorg, zoals gezondheidszorg en langdurige zorg, in het bijzonder zorg in gezins- en gemeenschapsverband. Het ESF+ moet bijdragen aan de modernisering van socialebeschermingsstelsels, met bijzondere aandacht voor kinderen en kansarme groepen, met name om deze stelsels toegankelijker te helpen maken, zo ook voor personen met een handicap.

(19)

Het ESF+ moet bijdragen aan het uitbannen van de armoede door het ondersteunen van nationale regelingen die erop gericht zijn voedselgebrek en materiële deprivatie te verminderen en de sociale integratie van mensen die met armoede of sociale uitsluiting worden bedreigd en van de meest behoeftige personen te bevorderen. Met als overkoepelend doel dat op Unieniveau ten minste 4 % van de middelen uit het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer ter ondersteuning van de meest behoeftige personen dient, moeten de lidstaten ten minste 3 % van hun middelen van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer gebruiken om de vormen van extreme armoede te bestrijden die het sterkst bijdragen tot sociale uitsluiting, zoals dakloosheid, kinderarmoede en voedselgebrek. De verstrekking van voedselhulp en/of materiële basishulp aan de meest behoeftige personen mag niet in de plaats komen van bestaande sociale uitkeringen die hun door nationale sociale stelsels of het nationale recht worden verleend. Gezien de aard van de concrete acties en het type eindontvangers moeten er eenvoudigere regels worden toegepast op de steun ter bestrijding van materiële deprivatie van de meest behoeftige personen.

(20)

In het licht van de aanhoudende behoefte aan grotere inspanningen voor het beheer van de migratiestromen in de Unie als geheel en met het oog op coherente, sterke en consistente ondersteuning van inspanningen voor solidariteit en de verdeling van de verantwoordelijkheid, moet het ESF+ steun verlenen ter bevordering van de sociaaleconomische integratie van onderdanen van derde landen, waaronder migranten, hetgeen betrekking kan hebben op initiatieven op lokaal niveau, als aanvulling in het kader van het AMIF, het EFRO en andere fondsen van de Unie gefinancierde acties die een positief effect kunnen hebben op de inclusie van onderdanen van derde landen.

(21)

Vanwege het belang van de toegang tot gezondheidszorg moet het ESF+ synergieën en complementariteit met het EU4Health-programma, zoals vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/522 van het Europees Parlement en de Raad (17) waarborgen en moet de toegang tot gezondheidszorg voor mensen in een kwetsbare situatie in het toepassingsgebied van het ESF+ worden opgenomen.

(22)

Het ESF+ moet beleids- en stelselhervormingen ondersteunen op het gebied van werkgelegenheid, sociale inclusie, toegang tot gezondheidszorg voor kwetsbare personen, langdurige zorg, onderwijs en opleiding, en zo armoede helpen uitbannen. Om de afstemming op het Europees Semester te verbeteren, moeten de lidstaten een geschikt bedrag van hun ESF+-middelen in gedeeld beheer toewijzen voor het uitvoeren van relevante landspecifieke aanbevelingen die betrekking hebben op structurele uitdagingen die het best kunnen worden aangepakt via meerjarige investeringen binnen het toepassingsgebied van het ESF+ en met inachtneming van de pijler, het sociaal scorebord van indicatoren, zoals herzien na de vaststelling van de in het actieplan voor de sociale pijler vastgelegde nieuwe streefdoelen en specifieke regionale kenmerken.

De Commissie en lidstaten moeten zorgen voor samenhang, coördinatie en complementariteit tussen het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer en andere fondsen, programma's en instrumenten van de Unie, zoals het JTF, het EFRO, het EU4Health-programma, de bij Verordening (EU) 2021/241 van het Europees Parlement en de Raad (18) vastgestelde herstel- en veerkrachtfaciliteit, het bij Verordening (EU) 2021/691 van het Europees Parlement en de Raad (19) opgerichte Europees Fonds voor aanpassing aan de globalisering voor ontslagen werknemers, het EFMZVA, het Erasmus+, het AMIF, Horizon Europa, het Elfpo, het bij Verordening (EU) 2021/694 van het Europees Parlement en de Raad (20) vastgestelde programma Digitaal Europa, het InvestEU-programma, het bij Verordening (EU) 2021/818 van het Europees Parlement en de Raad (21) vastgestelde Creatief Europa-programma, het bij Verordening (EU) 2021/888 van het Europees Parlement en de Raad (22) opgerichte Europees Solidariteitskorps en het bij Verordening (EU) 2021/240 van het Europees Parlement en de Raad (23) vastgestelde instrument voor technische ondersteuning.

Meer in het bijzonder moeten de Commissie en de lidstaten in alle stadia van het proces doeltreffende coördinatie waarborgen om de consistentie, samenhang, complementariteit en synergie tussen financieringsbronnen en de technische bijstand daarvan te bewaren.

(23)

Door de in deze verordening vermelde specifieke doelstellingen te steunen door bij te dragen aan de beleidsdoelstelling “een socialer en inclusiever Europa door de uitvoering van de Europese pijler van sociale rechten” als bedoeld in Verordening (EU) 2021/1060 zal het ESF+ blijven bijdragen aan territoriale en lokale ontwikkelingsstrategieën met het oog op het uitvoeren van de pijler. Het zal de instrumenten van artikel 28 van die verordening ondersteunen en aldus bijdragen tot de verwezenlijking van beleidsdoelstelling “een Europa dat dichter bij de burger staat”, door het bevorderen van de duurzame en geïntegreerde ontwikkeling van alle soorten gebieden en lokale initiatieven als bedoeld in Verordening (EU) 2021/1060 onder meer door maatregelen voor armoedebestrijding en sociale inclusie, rekening houdend met de specifieke kenmerken van stedelijke, plattelands- en kustgebieden, teneinde de sociaaleconomische ongelijkheden in steden en regio's aan te pakken.

(24)

Opdat de sociale dimensie van Europa, beschreven in de pijler, naar behoren wordt bevorderd en opdat een minimumbedrag van de middelen wordt gebruikt voor de meest behoeftige personen, moeten de lidstaten ten minste 25 % van hun nationale middelen van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer toewijzen aan de bevordering van sociale inclusie.

(25)

Om het aanhoudend hoge niveau van armoede onder kinderen in de Unie aan te pakken en in overeenstemming met beginsel 11 van de pijler, waarin staat dat kinderen recht hebben op bescherming tegen armoede en dat kinderen uit kansarme milieus recht hebben op specifieke maatregelen die gelijke kansen versterken, moeten de lidstaten een geschikt bedrag van hun middelen van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer toewijzen voor de uitvoering van de kindergarantie voor activiteiten ter bestrijding van armoede onder kinderen overeenkomstig de specifieke doelstellingen van het ESF+ waarbij middelen kunnen worden toegewezen aan maatregelen die directe ondersteuning bieden voor de gelijke toegang van kinderen tot opvang, onderwijs, gezondheidszorg, behoorlijke huisvesting en geschikte voeding. Lidstaten waar tussen 2017 en 2019 het gemiddeld aandeel kinderen jonger dan 18 jaar die het risico liepen op armoede of sociale uitsluiting, volgens gegevens van Eurostat voor die periode boven het Uniegemiddelde lag, moeten ten minste 5 % van hun middelen van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer toewijzen aan die activiteiten. Concrete acties die bijdragen aan dit vereiste inzake thematische concentratie moeten worden opgenomen in het vereiste inzake thematische concentratie van 25 % voor sociale inclusie indien ze worden geprogrammeerd in het kader van de relevante specifieke doelstellingen.

(26)

Om na een ernstige crisis een inclusief economisch herstel makkelijker te maken en om in een veranderend arbeidsbestel en in het licht van de aanhoudend hoge niveaus van werkloosheid en inactiviteit onder jongeren in een aantal lidstaten en regio's, de jongerenwerkgelegenheid te ondersteunen, moeten alle lidstaten een geschikt bedrag van hun ESF+-middelen investeren in maatregelen ter ondersteuning van de werkgelegenheid en vaardigheden van jongeren, onder meer door de uitvoering van jongerengarantieregelingen. Voortbouwend op de acties die gericht zijn op individuen en die werden ondersteund door het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief in de programmeringsperiode van 2014 tot en met 2020 bij Verordening (EU) nr. 1304/2013 van het Europees Parlement en de Raad (24), en op de daaruit geleerde lessen, moeten de lidstaten verder steun blijven verstrekken voor herintegratietrajecten op basis van hoogwaardig werk en onderwijs, en investeren in maatregelen voor vroegtijdige preventie en doeltreffende voorlichting door, waar van toepassing, prioriteit te geven aan langdurig werkloze, inactieve en kansarme jongeren, onder meer via jeugdwerk. De lidstaten moeten ook investeren in maatregelen die erop gericht zijn de overgang van school naar werk te vergemakkelijken, en in de passende capaciteiten van diensten voor arbeidsvoorziening, zodat deze een holistische ondersteuning op maat en een gerichter aanbod aan jongeren kunnen bieden. Door het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief volledig in het ESF+ op te nemen, zal de uitvoering van gerichte acties voor jongerenwerkgelegenheid doeltreffender en efficiënter zijn en zal het toepassingsgebied worden uitgebreid tot structurele maatregelen en hervormingen, zodat de financieringssteun van de Unie beter aansluit bij de uitvoering van de versterkte jongerengarantie.

Het verbeteren van vaardigheden en het verwerven van nieuwe en andere vaardigheden moeten jongeren helpen de kansen van groeiende sectoren te grijpen en hen op de veranderde aard van werk voor te bereiden en tegelijkertijd de mogelijkheden van de groene en de digitale transitie en de transformatie van de industriële ecosystemen van de Unie te benutten. Daarom moeten lidstaten waar in de periode tussen 2017 en 2019 het aandeel jongeren tussen 15 en 29 jaar die geen werk hadden en geen onderwijs of opleiding volgden, volgens gegevens van Eurostat voor die periode boven het Uniegemiddelde lag, ten minste 12,5 % van hun middelen van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer aan die maatregelen toewijzen.

(27)

Overeenkomstig artikel 349 VWEU en artikel 2 van Protocol nr. 6 bij de Akte van Toetreding van 1994 (25) betreffende bijzondere bepalingen voor doelstelling 6 in het kader van de structuurfondsen in Finland, Noorwegen en Zweden, hebben de ultraperifere gebieden en de noordelijke dunbevolkte regio's recht op specifieke maatregelen in het kader van het gemeenschappelijk beleid en de programma's van de Unie. Deze regio's hebben vanwege de blijvende schadelijke factoren zoals ontvolking bijzondere steun nodig.

(28)

Een efficiënte en doeltreffende uitvoering van de door het ESF+ ondersteunde acties hangt af van behoorlijk bestuur en partnerschap tussen alle actoren op de relevante territoriale niveaus en de sociaaleconomische actoren, met name de sociale partners en de organisaties van het maatschappelijk middenveld. Het is daarom van essentieel belang dat de lidstaten een geschikt bedrag van hun middelen van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer toewijzen om te zorgen voor een zinvolle deelname van de sociale partners en de organisaties van het maatschappelijk middenveld aan de uitvoering van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer. Die deelname moet ook betrekking hebben op relevante instanties die het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigen, zoals milieupartners, niet-gouvernementele organisaties en instanties die verantwoordelijk zijn voor de bevordering van sociale inclusie, grondrechten, rechten van personen met een handicap, gendergelijkheid en non-discriminatie. Lidstaten met een landspecifieke aanbeveling inzake capaciteitsopbouw van sociale partners of de organisaties van het maatschappelijk middenveld moeten daartoe ten minste 0,25 % van hun middelen uit het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer toewijzen vanwege hun specifieke behoeften op dat gebied.

(29)

Steun voor sociale innovatie is cruciaal om met beleid beter op sociale veranderingen te kunnen inspelen en innovatieve oplossingen aan te moedigen en te ondersteunen. Met name het testen en evalueren van innovatieve oplossingen voordat zij op grotere schaal worden toegepast, is van groot nut om het beleid efficiënter te maken en rechtvaardigt zodoende de specifieke steun uit het ESF+. Ondernemingen in de sociale economie kunnen een sleutelrol spelen bij het verwezenlijken van sociale innovatie en bij het leveren van een bijdrage aan de economische en sociale veerkracht. De definitie van ondernemingen in de sociale economie moet overeenstemmen met de definities die zijn vastgesteld in het nationale recht, alsook in de conclusies van de Raad van 7 december 2015 over de bevordering van de sociale economie als belangrijkste motor van economische en sociale ontwikkeling in Europa. Met het oog op het bevorderen van wederzijds leren en de uitwisseling van kennis en praktijken moeten de lidstaten bovendien worden aangemoedigd om hun transnationale samenwerkingsacties in gedeeld beheer op het gebied van werkgelegenheid, onderwijs en opleiding en sociale inclusie voort te zetten overeenkomstig de specifieke doelstellingen van het ESF+.

(30)

De lidstaten en de Commissie moeten ervoor zorgen dat het ESF+ bijdraagt tot de bevordering van de gelijkheid van vrouwen en mannen overeenkomstig artikel 8 VWEU, zulks ter bevordering van gelijke behandeling van en gelijke kansen voor vrouwen en mannen op alle gebieden, waaronder de participatie op de arbeidsmarkt, arbeidsvoorwaarden en loopbaanontwikkeling. Zij moeten er ook voor zorgen dat het ESF+ gelijke kansen voor iedereen bevordert, zonder discriminatie, overeenkomstig artikel 10 VWEU, en de inclusie op voet van gelijkheid met anderen in de maatschappij bevordert van personen met een handicap en dat het bijdraagt tot de uitvoering van het op 13 december 2006 in New York vastgestelde VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap. Het ESF+ moet de toegankelijkheid helpen bevorderen voor personen met een handicap met het oog op een betere integratie op de arbeidsmarkt en in onderwijs en opleiding en aldus hun inclusie in alle aspecten van het leven. Met de bevordering van die toegankelijkheid moet tijdig en op consistente wijze rekening worden gehouden in alle dimensies en in alle fasen van de voorbereiding, monitoring, uitvoering en evaluatie van de programma’s, waarbij ervoor moet worden gezorgd dat er specifieke acties worden ondernomen ter bevordering van gendergelijkheid en gelijke kansen. Het ESF+ moet ook de overgang van residentiële of institutionele zorg naar zorg in gezins- en gemeenschapsverband bevorderen, in het bijzonder voor degenen die te maken hebben met meervoudige discriminatie. Het ESF+ mag geen actie ondersteunen die bijdraagt tot segregatie of sociale uitsluiting. Verordening (EU) 2021/1060 bepaalt dat de regels betreffende subsidiabiliteit van de uitgaven op nationaal niveau moeten worden vastgesteld, met bepaalde uitzonderingen, waarvoor in specifieke bepalingen ten aanzien van het ESF+-onderdeel in gedeeld beheer moet worden voorzien.

(31)

Alle concrete acties moeten worden geselecteerd en uitgevoerd met inachtneming van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (het “Handvest”). De Commissie moet alles in het werk stellen om ervoor te zorgen dat klachten tijdig worden beoordeeld, met inbegrip van klachten in verband met inbreuken op het Handvest, en moet de klager in kennis stellen van het resultaat van haar beoordeling overeenkomstig de mededeling van de Commissie van 19 januari 2017 met als titel “EU-wetgeving: betere resultaten door betere toepassing”.

(32)

Om de administratieve lasten in verband met het verzamelen van gegevens te verminderen, moeten de verslagleggingsvereisten zo eenvoudig mogelijk worden gehouden. Indien die gegevens beschikbaar zijn in registers of gelijkwaardige bronnen, moeten de lidstaten beheersautoriteiten kunnen toestaan deze gegevens uit die registers te verkrijgen.

(33)

Met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens in het kader van deze verordening moeten de nationale verantwoordelijken voor de gegevensverwerking hun taken in het kader van deze verordening uitvoeren in overeenstemming met Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad (26). De waardigheid en de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer van de eindontvangers van concrete acties moeten worden gewaarborgd in het kader van de specifieke doelstelling “bestrijden van materiële deprivatie door middel van voedselhulp en/of materiële basishulp aan de meest behoeftige personen, onder meer kinderen, en aanreiken van begeleidende maatregelen voor hun sociale inclusie”. Om stigmatisering te voorkomen, mag van de personen die voedselhulp en/of materiële basishulp ontvangen, niet worden verlangd dat zij zichzelf identificeren wanneer zij steun ontvangen en deelnemen aan enquêtes over de meest behoeftige personen die steun hebben gekregen via het ESF+-programma.

(34)

Via sociale experimenten worden kleinschalige projecten getest, waardoor informatie kan worden verzameld over de haalbaarheid van sociale innovatie. Het moet mogelijk zijn en worden aangemoedigd om ideeën op lokaal niveau te testen en met haalbare ideeën op ruimere schaal door te gaan waar passend, of ze over te nemen in andere contexten in verschillende regio's of lidstaten met financiële ondersteuning van het ESF+ of in combinatie met andere bronnen.

(35)

In het ESF+ zijn bepalingen vastgelegd om het vrije verkeer van werknemers op niet-discriminerende wijze te verwezenlijken door een nauwe samenwerking tussen de openbare diensten voor arbeidsvoorziening van de lidstaten, de Commissie en de sociale partners tot stand te brengen. Het Europees netwerk van diensten voor arbeidsvoorziening moet de arbeidsmarkten beter laten functioneren door grensoverschrijdende mobiliteit van werknemers te faciliteren, met name door middel van grensoverschrijdende partnerschappen, en de informatie over de arbeidsmarkten transparanter te maken. Het toepassingsgebied van het ESF+ omvat ook het ontwikkelen en ondersteunen van gerichte mobiliteitsregelingen zodat vacatures kunnen worden ingevuld indien er sprake is van tekortkomingen op de arbeidsmarkt.

(36)

Voor micro-ondernemingen, de sociale economie en sociale ondernemingen is een van de grootste belemmeringen voor het starten van een bedrijf gebrek aan toegang tot financiering, met name voor degenen die het verst van de arbeidsmarkt af staan. In het kader van het EaSI-onderdeel moet deze verordening bepalingen vaststellen om een marktecosysteem te creëren om het aanbod aan en de toegang tot financiering te vergroten voor sociale ondernemingen en tegemoet te komen aan de vraag van degenen die hieraan het meest behoefte hebben, met name werklozen, vrouwen en kwetsbare personen die een micro-onderneming willen starten of ontwikkelen. Naar verwezenlijking van die doelstelling zal ook worden gestreefd via financieringsinstrumenten en begrotingsgaranties in het kader van de beleidscomponent voor sociale investeringen en vaardigheden van het InvestEU-fonds. Ondernemingen in de sociale economie, wanneer zij in het nationale recht zijn gedefinieerd, moeten worden beschouwd als sociale ondernemingen in de context van het EaSI-onderdeel, ongeacht hun juridische status, voor zover die definities stroken met de definitie van een sociale onderneming in deze verordening.

(37)

Spelers op de markt voor sociale investeringen, waaronder filantropische actoren, kunnen een belangrijke rol spelen bij het bereiken van meerdere ESF+-doelstellingen, aangezien ze zowel financiering als innovatieve en aanvullende benaderingen bieden om sociale uitsluiting en armoede te bestrijden, de werkloosheid terug te dringen en bij te dragen tot de duurzameontwikkelingsdoelen. Daarom moeten filantropische actoren, zoals stichtingen en donoren naargelang het geval en voor zover zij geen politieke of maatschappelijke motieven hebben die in strijd zijn met de idealen van de Unie, worden betrokken bij ESF+-acties, met name bij de acties die zijn gericht op de ontwikkeling van het ecosysteem voor de markt voor sociale investeringen.

(38)

Er zijn richtsnoeren onder het EaSI-onderdeel nodig met betrekking tot de ontwikkeling van sociale infrastructuur en daarmee verband houdende diensten, met name voor sociale huisvesting, kinderopvang en onderwijs, gezondheidszorg en langdurige zorg, met inbegrip van voorzieningen om de overgang van institutionele zorg naar zorg in gemeenschaps- of gezinsverband, rekening houdend met de toegankelijkheidseisen voor personen met een handicap.

(39)

Om recht te doen aan het belang van de strijd tegen de klimaatverandering, in overeenstemming met de toezeggingen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs, die is aangenomen in het kader van het VN-Raamverdrag inzake klimaatverandering (27), en de duurzameontwikkelingsdoelen uit te voeren, zal deze verordening bijdragen tot het mainstreamen van klimaatacties en het verwezenlijken van de algemene doelstelling 30 % van de Uniebegrotingsuitgaven aan klimaatdoelen te besteden. Bij de voorbereiding en de uitvoering daarvan zullen er relevante acties worden vastgesteld en bij de tussentijdse evaluatie zullen deze opnieuw worden beoordeeld.

(40)

Krachtens Besluit 2013/755/EU van de Raad (28) moeten in landen en gebieden overzee gevestigde personen en entiteiten in aanmerking komen voor financiering, overeenkomstig de voorschriften en doelstellingen van het EaSI-onderdeel en regelingen die van toepassing zijn op de lidstaat waarmee de desbetreffende landen en gebieden overzee banden hebben.

(41)

Derde landen die lid zijn van de Europese Economische Ruimte kunnen aan programma's van de Unie deelnemen in het kader van de samenwerking waarin wordt voorzien door de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (29), die bepaalt dat programma's van de Unie worden uitgevoerd bij een op grond van die overeenkomst genomen besluit. Derde landen mogen ook deelnemen op basis van andere rechtsinstrumenten. Deze verordening moet voorzien in een specifieke bepaling die van derde landen vereist dat ze de nodige rechten en toegang verlenen aan de bevoegde ordonnateur, het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en de Europese Rekenkamer, zodat zij hun respectieve bevoegdheden ten volle kunnen uitoefenen.

(42)

Het is passend de belangrijkste indicatoren voor de verslaglegging in het kader van het EaSI-onderdeel vast te stellen. Die indicatoren moeten op output gebaseerd, objectief en gemakkelijk opvraagbaar zijn en in verhouding staan tot het aandeel van het Easi-onderdeel binnen het hele ESF+. Zij moeten betrekking hebben op de operationele doelstellingen en de financieringsactiviteiten in het kader van het EaSI-onderdeel, zonder dat overeenkomstige streefdoelen moeten worden vastgesteld.

(43)

Overeenkomstig het Financieel Reglement, Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (30) en Verordeningen (EG, Euratom) nr. 2988/95 (31), (Euratom, EG) nr. 2185/96 (32) en (EU) 2017/1939 (33) van de Raad moeten de financiële belangen van de Unie worden beschermd met evenredige maatregelen, onder meer door evenredige maatregelen in te voeren waaronder maatregelen die verband houden met preventie, opsporing, correctie en onderzoek van onregelmatigheden, waaronder fraude, met terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede financiële middelen. Met name heeft OLAF overeenkomstig Verordeningen (Euratom, EG) nr. 2185/96 en (EU, Euratom) nr. 883/2013 de bevoegdheid administratieve onderzoeken in te stellen, met inbegrip van controles en verificaties ter plaatse, om vast te stellen of er sprake is geweest van fraude, corruptie of andere onrechtmatige activiteiten waardoor de financiële belangen van de Unie zijn geschaad.

Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) is overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1939 bevoegd over te gaan tot onderzoek en vervolging van strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad als bepaald in Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad (34). Personen of entiteiten die Uniemiddelen ontvangen, moeten overeenkomstig het Financieel Reglement volledig meewerken aan de bescherming van de financiële belangen van de Unie, de nodige rechten en toegang verlenen aan de Commissie, OLAF, de Europese Rekenkamer en, ten aanzien van de lidstaten die deelnemen aan nauwere samenwerking op grond van Verordening (EU) 2017/1939, het EOM, en ervoor zorgen dat derden die betrokken zijn bij de uitvoering van financiële middelen van de Unie gelijkwaardige rechten verlenen.

(44)

Door het Europees Parlement en de Raad op grond van artikel 322 VWEU vastgestelde horizontale financiële voorschriften zijn op deze verordening van toepassing. Deze regels zijn neergelegd in het Financieel Reglement en bepalen met name de procedure voor het opstellen en uitvoeren van de begroting door middel van subsidies, prijzen, aanbestedingen en indirect beheer, en voorzien in controles op de verantwoordelijkheid van financiële actoren. De op grond van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsregime ter bescherming van de Uniebegroting.

(45)

Aangezien de doelstellingen van deze verordening, namelijk de doeltreffendheid van de arbeidsmarkten vergroten en de gelijke toegang tot kwalitatief werk verbeteren, de toegang tot en de kwaliteit van onderwijs en opleiding verbeteren, sociale inclusie bevorderen en bijdragen tot de uitbanning van armoede, alsook de nagestreefde doelstellingen in het kader van het EaSI-onderdeel, niet voldoende kunnen worden verwezenlijkt door de lidstaten, maar vanwege de omvang of de gevolgen van het optreden beter kunnen worden verwezenlijkt op het niveau van de Unie, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstellingen te verwezenlijken.

(46)

Om bepaalde niet-essentiële onderdelen van deze verordening te wijzigen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU gedelegeerde handelingen vast te stellen met betrekking tot de wijziging en aanvulling van de bijlagen over de indicatoren. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (35). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(47)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van deze verordening, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. De uitvoeringsbevoegdheden met betrekking tot het model voor het gestructureerd onderzoek naar de eindontvangers moeten, gezien de aard van dit model, worden uitgeoefend volgens de in artikel 4 van Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (36) bedoelde raadplegingsprocedure.

(48)

Om snel te kunnen reageren op uitzonderlijke of ongewone omstandigheden, zoals bedoeld in het stabiliteits- en groeipact, die zich tijdens de programmeringsperiode kunnen voordoen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend voor het nemen van tijdelijke maatregelen om de inzet van steun uit het ESF+ in reactie op dergelijke omstandigheden te vergemakkelijken, met een maximumtermijn van 18 maanden. De Commissie moet de maatregelen vaststellen die het meest geschikt zijn in het licht van de uitzonderlijke of ongewone omstandigheden waarmee een lidstaat wordt geconfronteerd, en daarbij de doelstellingen van het ESF+ handhaven, maar daarbij mag het niet gaan om wijzigingen van de vereisten inzake thematische concentratie. Bovendien moeten de uitvoeringsbevoegdheden in verband met de tijdelijke maatregelen voor het gebruik van steun van het ESF+ in reactie op uitzonderlijke of ongewone omstandigheden zonder comitéprocedure aan de Commissie worden verleend, aangezien het toepassingsgebied van die maatregelen door het stabiliteits- en groeipact wordt bepaald en beperkt is tot de in deze verordening vastgestelde maatregelen. De Commissie moet ook toezicht houden op de uitvoering en de geschiktheid van de tijdelijke maatregelen beoordelen. Wanneer de Commissie het wegens de uitzonderlijke of ongewone omstandigheden nodig acht deze verordening te wijzigen, mag het toepassingsgebied van de wijziging geen betrekking hebben op de vereisten inzake thematische concentratie in verband met jongerenwerkgelegenheid of steun voor de meest behoeftige personen, omdat jongeren en de meest behoeftige personen vaak het zwaarst getroffen worden door dergelijke crisissituaties. Daarom moet ervoor worden gezorgd dat deze doelgroepen voldoende steun blijven ontvangen.

(49)

Bij het beheer van het ESF+ moet de Commissie worden bijgestaan door een Comité als bedoeld in artikel 163 VWEU (het “ESF+-Comité”). Opdat het ESF+-comité over alle nodige informatie kan beschikken en een brede waaier aan standpunten van belanghebbenden verkrijgt, moet het ESF+-comité vertegenwoordigers zonder stemrecht kunnen uitnodigen, mits de agenda van de vergadering hun deelname vereist, met inbegrip van vertegenwoordigers van de Europese Investeringsbank en het Europees Investeringsfonds en relevante maatschappelijke organisaties.

(50)

Om ervoor te zorgen dat er rekening blijft gehouden worden met de specifieke kenmerken van elk ESF+-onderdeel, moet het ESF+-comité voor elk van de ESF+-onderdelen werkgroepen oprichten. De samenstelling en taken van die werkgroepen moeten worden vastgesteld door het ESF+-comité. De werkgroepen moeten vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld en andere belanghebbenden op hun vergaderingen kunnen uitnodigen. De taken van de werkgroepen kunnen bestaan uit het zorgen voor coördinatie en samenwerking tussen de autoriteiten van de lidstaten en de Commissie bij de uitvoering van het ESF+, met inbegrip van raadpleging over het werkprogramma van het EaSI-onderdeel, het monitoren van de uitvoering van elk ESF+-onderdeel, het uitwisselen van ervaringen en goede praktijken binnen en tussen de ESF+-onderdelen en het bevorderen van potentiële synergieën met andere programma's van de Unie.

(51)

Met het oog op meer transparantie bij de uitvoering van deze verordening moet de Commissie de nodige contacten leggen met de relevante beleidscomités die actief zijn op sociaal en werkgelegenheidsgebied, zoals het Comité voor werkgelegenheid en sociale bescherming of het Raadgevend Comité voor veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats.

(52)

Overeenkomstig artikel 193, lid 2, van het Financieel Reglement is ook een reeds begonnen actie subsidiabel mits de aanvrager kan aantonen dat het noodzakelijk was de actie reeds vóór de ondertekening van de subsidieovereenkomst te beginnen. De kosten die vóór de datum van indiening van de subsidieaanvraag zijn gemaakt, zijn echter niet subsidiabel, behalve in naar behoren gemotiveerde uitzonderlijke gevallen. Om te voorkomen dat Uniefinanciering onderbroken wordt en de belangen van de Unie aldus mogelijk geschaad, moet het mogelijk zijn om gedurende een beperkte periode aan het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027, en uitsluitend in naar behoren gemotiveerde gevallen, bij financieringsbesluit te voorzien in subsidiabiliteit van activiteiten en kosten vanaf het begin van het begrotingsjaar 2021, zelfs indien deze activiteiten verricht zijn en deze kosten gemaakt zijn vóór indiening van de subsidieaanvraag.

(53)

Verordening (EU) nr. 1296/2013 dient derhalve te worden gewijzigd.

(54)

Ter waarborging van de continuïteit van steunverlening op het gegeven beleidsterrein en ter uitvoering van het programma vanaf het begin van het meerjarig financieel kader 2021 tot en met 2027, moet deze verordening dringend in werking treden op de dag na de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie en, wat het EaSI-onderdeel betreft, met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2021 van toepassing zijn,

Deel I

Artikel 1

Artikel 2

Artikel 3

Artikel 4

Artikel 5

Artikel 6

Deel II

Hoofdstuk I

Artikel 7

Artikel 8

Artikel 9

Artikel 10

Artikel 11

Artikel 12

Hoofdstuk II

Artikel 13

Artikel 14

Artikel 15

Artikel 16

Artikel 17

Hoofdstuk III

Artikel 18

Artikel 19

Artikel 20

Artikel 21

Artikel 22

Artikel 23

Artikel 24

Deel III

Hoofdstuk I

Artikel 25

Hoofdstuk II

Artikel 26

Artikel 27

Artikel 28

Artikel 29

Hoofdstuk III

Artikel 30

Artikel 31

Artikel 32

Artikel 33

Artikel 34

Artikel 35

Artikel 36

Deel IV

Artikel 37

Artikel 38

Artikel 39

Artikel 40

Artikel 41

Artikel 42

BIJLAGE I

BIJLAGE II

BIJLAGE III

BIJLAGE IV

(1)

Artikel 176 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) bepaalt dat het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) is bedoeld om een bijdrage te leveren aan het wegnemen van de belangrijkste regionale onevenwichtigheden in de Unie. Op grond van dat artikel en de tweede en de derde alinea van artikel 174 VWEU moet het EFRO de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van de onderscheiden regio’s en de achterstand van de minst begunstigde regio’s helpen verkleinen, waarbij bijzondere aandacht moet worden besteed aan regio’s die kampen met ernstige en permanente natuurlijke of demografische belemmeringen, met name die welke voortvloeien uit demografische achteruitgang, zoals de meest noordelijke regio’s met een zeer geringe bevolkingsdichtheid, alsmede eilanden grens- en berggebieden.

(2)

Het Cohesiefonds is opgericht om bij te dragen aan de algemene doelstelling van versterking van de economische, sociale en territoriale cohesie van de Unie door het verstrekken van financiële bijdragen op het gebied van milieu en trans-Europese netwerken op het gebied van de vervoersinfrastructuur (TEN-T), zoals omschreven in Verordening (EU) nr. 1315/2013 van het Europees Parlement en de Raad (4).

(3)

Verordening (EU) 2021/1060 van het Europees Parlement en de Raad (5) stelt gemeenschappelijke regels vast die van toepassing zijn op het EFRO, het Europees Sociaal Fonds Plus (ESF+), het Cohesiefonds, het Fonds voor een rechtvaardige transitie, het Europees Fonds voor maritieme zaken, visserij en aquacultuur (EFMZVA), het Fonds voor asiel, migratie en integratie (AMIF), het Fonds voor interne veiligheid (ISF) en het Instrument voor financiële steun voor grensbeheer en visumbeleid (BMVI), waarvoor een gemeenschappelijk kader geldt.

(4)

Ter vereenvoudiging van de regels die van toepassing waren op het EFRO en het Cohesiefonds gedurende de programmeringsperiode 2014-2020 moeten de regels die op beide fondsen toepasselijk zijn, worden vastgelegd in één verordening.

(5)

Horizontale beginselen zoals neergelegd in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en in artikel 10 VWEU, alsook de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid zoals neergelegd in artikel 5 VEU moeten bij de tenuitvoerlegging van het EFRO en Cohesiefonds worden geëerbiedigd, en daarbij moet rekening worden gehouden met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie. De lidstaten moeten ook voldoen aan de verplichtingen vastgelegd in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind en in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap, de beginselen van de door het Europees Parlement, de Raad en de Commissie in 2017 verkondigde Europese pijler van sociale rechten in acht nemen en toegankelijkheid garanderen overeenkomstig artikel 9 van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap en met het Unierecht tot harmonisering van toegankelijkheidseisen voor producten en diensten. In dat verband moeten het EFRO en het Cohesiefonds, in synergie met het ESF+, ten uitvoer worden gelegd op een wijze die de overgang van institutionele zorg naar gezins- en gemeenschapsgebonden zorg bevordert, en moeten zij bij het nastreven van hun doelstellingen beogen bij te dragen tot het scheppen van hoogwaardige banen, het uitbannen van armoede en het bevorderen van sociale inclusie. De lidstaten en de Commissie moeten ernaar streven ongelijkheden weg te werken, gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen, het genderperspectief te integreren en discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid te bestrijden. Geen van beide fondsen dient maatregelen te ondersteunen die bijdragen aan enige vorm van segregatie of uitsluiting, beide moeten bij de financiering van infrastructuur de toegankelijkheid voor personen met een handicap waarborgen.

(6)

De doelstellingen van het EFRO en het Cohesiefonds moeten worden nagestreefd in het kader van duurzame ontwikkeling en de bevordering door de Unie van de in artikel 11 en artikel 191, lid 1, VWEU verankerde doelstelling inzake behoud, bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu, en met inachtneming van het beginsel “de vervuiler betaalt”. Om recht te doen aan het belang van het bestrijden van klimaatverandering conform de toezeggingen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs van 2015 inzake klimaatverandering die is aangenomen na afloop van de 21e conferentie van de partijen in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering en om de duurzameontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties (“duurzameontwikkelingsdoelen van de VN”) te verwezenlijken, zullen beide fondsen bijdragen aan de integratie van klimaatactie en aan de verwezenlijking van een algemene doelstelling om 30 % van de begrotingsuitgaven van de Unie te bestemmen voor het ondersteunen van de klimaatdoelen. Daarom zal naar verwachting 30 % van de totale financiële middelen uit het EFRO worden besteed aan concrete acties in het kader van het EFRO ter verwezenlijking van de klimaatdoelen. Naar verwachting zal 37 % van de totale financiële middelen uit het Cohesiefonds worden besteed aan concrete acties in het kader van het Cohesiefonds ter verwezenlijking van de klimaatdoelen. Voorts moeten de acties in het kader van deze verordening bijdragen aan de ambitie om in 2024 7,5 % en in 2026 en 2027 10 % van de jaarlijkse uitgaven in het kader van het meerjarig financieel kader (MFK) te besteden aan biodiversiteitsdoelstellingen, rekening houdend met de bestaande overlappingen tussen klimaat- en biodiversiteitsdoelen.

Beide fondsen moeten activiteiten ondersteunen die de klimaat- en milieunormen en -prioriteiten van de Unie eerbiedigen, geen ernstige afbreuk doen aan de milieudoelstellingen in de zin van artikel 17 van Verordening (EU) 2020/852 van het Europees Parlement en de Raad (6) en zorgen voor de overgang naar een koolstofarme economie in het traject naar klimaatneutraliteit uiterlijk in 2050. In de programma’s van het EFRO en het Cohesiefonds moet rekening worden gehouden met de inhoud van geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen die zijn aangenomen in het kader van de governance van de energie-unie en klimaatactie zoals vastgesteld bij Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad (7).

(7)

Om de integriteit van de interne markt te beschermen, moeten de uit het EFRO en het Cohesiefonds gefinancierde acties waarbij ondernemingen gebaat zijn, voldoen aan de Unieregels voor staatssteun zoals vastgelegd in de artikelen 107 en 108 VWEU.

(8)

Het beginsel van partnerschap is een essentieel kenmerk bij de uitvoering van het EFRO en het Cohesiefonds, waarbij wordt voortgebouwd op de aanpak van bestuur op verschillende niveaus en wordt gezorgd voor betrokkenheid van regionale, lokale, stedelijke en andere overheden, het maatschappelijk middenveld, de economische en sociale partners en, in voorkomend geval, onderzoeksorganisaties en universiteiten. De uitvoering van beide fondsen moet zorgen voor coördinatie en complementariteit met het ESF+, het Fonds voor een rechtvaardige transitie, het EFMZVA en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo).

(9)

Er moeten bepalingen komen voor de steun uit het EFRO voor de doelstellingen “investeren in werkgelegenheid en groei” en “Europese territoriale samenwerking” (Interreg).

(10)

Om de aard van de activiteiten die kunnen worden ondersteund door het EFRO en het Cohesiefonds te bepalen, moeten er specifieke beleidsdoelstellingen (BD’s) voor het verstrekken van steun uit beide fondsen worden vastgesteld om ervoor te zorgen dat zij bijdragen aan één of meer van de gemeenschappelijke beleidsdoelstellingen in artikel 5, lid 1, van Verordening (EU) 2021/1060.

(11)

Aangezien kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s) de ruggengraat van de Europese economie vormen, moet het EFRO steun blijven verstrekken aan de ontwikkeling van kmo’s door hun duurzame groei en concurrentievermogen te vergroten. Rekening houdend met de mogelijk ingrijpende gevolgen van de COVID-19-pandemie of van eventuele andere crisissituaties die zich in de toekomst kunnen voordoen en gevolgen hebben voor het bedrijfsleven en de werkgelegenheid, moet het EFRO bovendien het te boven komen van dergelijke crisissituaties ondersteunen door het scheppen van banen in kmo’s te ondersteunen, onder meer door middel van productieve investeringen.

(12)

Investeringen in het kader van het EFRO moeten bijdragen aan de ontwikkeling van een uitgebreid, snel, digitaal infrastructuurnetwerk, en aan het bevorderen van niet-vervuilende en duurzame multimodale mobiliteit met de nadruk op openbaar vervoer en gedeelde mobiliteit, lopen en fietsen, als onderdeel van de transitie naar een koolstofneutrale economie.

(13)

Om de mogelijkheden van het digitale tijdperk te benutten, moet het EFRO bijdragen aan de ontwikkeling van een inclusieve digitale samenleving waarin burgers, onderzoeksorganisaties, bedrijven en overheden ten volle gebruikmaken van de mogelijkheden van digitalisering. Een doeltreffende e-overheid op nationaal, regionaal en lokaal niveau omvat de ontwikkeling van instrumenten en een heroverweging van organisatie en processen, zodat overheidsdiensten doeltreffender, gemakkelijker, sneller en goedkoper kunnen worden verricht. Met name digitale en telecommunicatietechnologieën moeten worden gebruikt om traditionele netwerken en diensten ten behoeve van lokale gemeenschappen te versterken door het ontwikkelen van projecten als slimme steden en dorpen.

(14)

Steun uit het EFRO in het kader van beleidsdoelstelling 1 (BD 1) moet gebaseerd zijn op het opbouwen van capaciteit voor strategieën voor slimme specialisatie, waarbij op nationaal of regionaal niveau, of beide, prioriteiten worden gesteld om hun concurrentievoordeel te vergroten door sterke punten op het gebied van onderzoek en innovatie te ontwikkelen en af te stemmen op de behoeften van het bedrijfsleven en de behoefte aan vaardigheden door ontsluiting van ondernemerspotentieel. Het proces moet ondernemingsgerichte actoren, waaronder het bedrijfsleven, onderwijs- en onderzoeksorganisaties, overheden en het maatschappelijk middenveld, in staat stellen de meest veelbelovende gebieden voor duurzame economische ontwikkeling in kaart te brengen op basis van de specifieke structuren en kennisbasis van een regio. Aangezien het governanceproces van slimme specialisatie van cruciaal belang is voor de kwaliteit van de strategie, moet het EFRO steun verstrekken voor de ontwikkeling en versterking van de capaciteiten die nodig zijn voor een efficiënte ontsluiting van ondernemerspotentieel en voor de voorbereiding of actualisering van strategieën voor slimme specialisatie.

(15)

Om de verwezenlijking van een klimaatneutrale Unie uiterlijk in 2050 te bevorderen, rekening houdend met de sociale en economische gevolgen daarvan, moeten het EFRO en het Cohesiefonds bijdragen aan de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen en aan de aanpak van energiearmoede. Investeringen in energie-efficiëntie, met inbegrip van energiebesparingsregelingen, in duurzame hernieuwbare energie overeenkomstig de duurzaamheidscriteria van Richtlijn (EU) 2018/2001 van het Europees Parlement en de Raad (8) en in slimme energiesystemen, alsook investeringen ter bevordering van rampenpreventie, biodiversiteit en groene infrastructuur, met inbegrip van het behoud, de opwaardering en het onder de aandacht brengen van beschermde natuurgebieden, en andere maatregelen ter vermindering van broeikasgasemissies, zoals het behoud en herstel van natuurgebieden met een groot potentieel voor koolstofopname en -opslag, met inbegrip van vernatting van moerasgebieden, de afvang van stortgas of de vermindering van de uitstoot van industriële processen of producten zouden in dit verband van essentieel belang zijn. Voorts moeten investeringen ter vermindering van alle vormen van verontreiniging, zoals lucht-, water-, bodem-, geluids- en lichtvervuiling, worden ondersteund.

(16)

Bij de voorbereiding van door het EFRO en het Cohesiefonds medegefinancierde programma’s moet rekening worden gehouden met de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen, waarin de beleidslijnen en maatregelen worden geschetst en waarin energiearmoede en broeikasgasemissies worden aangepakt. Om bij te dragen tot de verwezenlijking van de in de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen vastgelegde nationale doelstellingen om energiearmoede terug te dringen, moet het EFRO met name steun verstrekken voor het verbeteren van de energie-efficiëntie in woningen en gebouwen in lijn met de gewijzigde Richtlijn (EU) 2018/844 van het Europees Parlement en de Raad (9) teneinde bij te dragen tot de verwezenlijking van een koolstofvrij gebouwenbestand tegen 2050, waardoor het energieverbruik afneemt en besparingen worden gerealiseerd voor huishoudens die met energiearmoede kampen.

(17)

Om de vervoersverbindingen te verbeteren, moeten het EFRO en het Cohesiefonds de ontwikkeling van het trans-Europees vervoersnetwerk, als bedoeld in Verordening (EU) nr. 1315/2013, bevorderen door investeringen in infrastructuur voor spoorvervoer, binnenvaart, wegvervoer, zeevervoer en multimodaal vervoer, met inbegrip van maatregelen ter beperking van geluidshinder. Het EFRO en het Cohesiefonds moeten ook nationale, regionale en lokale, grensoverschrijdende en stedelijke mobiliteit ondersteunen. Daarbij moeten beide fondsen aandacht besteden aan het verbeteren van de veiligheid, met name van bestaande bruggen en tunnels.

(18)

In een wereld waarin alles steeds nauwer verweven is en in het licht van de dynamiek rond demografische ontwikkelingen en migratie is het duidelijk dat het migratiebeleid van de Unie een gemeenschappelijke aanpak vergt die is gebaseerd op de synergie en de complementariteit van de verschillende financieringsinstrumenten. Daarom moet het EFRO bij de voorbereiding en uitvoering van programma’s aandacht hebben voor demografische uitdagingen. Om te zorgen voor een coherente, krachtige en consistente steun voor solidariteit en het delen van verantwoordelijkheid onder de lidstaten bij het beheer van migratie, moet het EFRO op het meest geschikte territoriale niveau steun verstrekken om de duurzame, inclusieve integratie van onderdanen van derde landen, onder wie migranten, te vergemakkelijken ten behoeve van de sociale en economische ontwikkeling, door een aanpak te volgen die gericht is op de bescherming van hun waardigheid en rechten.

(19)

Om sociale innovatie en inclusieve toegang tot hoogwaardige werkgelegenheid te bevorderen, moet het EFRO steun verstrekken aan entiteiten van de “sociale economie” zoals coöperaties, onderlinge maatschappijen, verenigingen zonder winstoogmerk en sociale ondernemingen.

(20)

Om sociale inclusie te bevorderen en armoede, met name onder gemarginaliseerde gemeenschappen, te bestrijden, moet de toegang, ook via infrastructuur, tot sociale, onderwijs-, culturele en recreatiediensten, met inbegrip van sport, worden verbeterd, rekening houdend met de specifieke behoeften van personen met een handicap, kinderen en ouderen.

(21)

Het EFRO en het Cohesiefonds moeten de sociaaleconomische inclusie van gemarginaliseerde gemeenschappen bevorderen, met bijzondere aandacht voor het nationaal strategisch beleidskader voor de integratie van de Roma, zoals bedoeld in bijlage IV bij Verordening (EU) 2021/1060, waarin maatregelen voor integratie worden vastgelegd, huishoudens met een laag inkomen, inclusief huishoudens die risico lopen op armoede en sociale uitsluiting, en achterstandsgroepen, waaronder mensen met speciale behoeften. In overeenstemming met beginsel 19 van de Europese pijler van sociale rechten zouden het EFRO en het Cohesiefonds met name steun moeten kunnen verstrekken voor sociale huisvesting. Rekening houdend met de moeilijkheden die gemarginaliseerde Romagemeenschappen hebben om toegang te krijgen tot basisdiensten, moeten het EFRO en het Cohesiefonds bijdragen aan de verbetering van hun levensomstandigheden en hun ontwikkelingsvooruitzichten.

(22)

Om beter voorbereid te zijn op het op een sociaal inclusieve manier aanbieden van onderwijs en opleiding op afstand en online, moet het EFRO, bij de verbetering van gelijke toegang tot inclusieve en hoogwaardige diensten op het gebied van onderwijs, opleiding en een leven lang leren, met name de veerkracht van het afstands- en onlineleren helpen bevorderen. Bij het streven naar continuïteit in onderwijs en opleiding tijdens de COVID-19-pandemie zijn belangrijke tekortkomingen aan het licht gekomen in de toegang tot de nodige informatie- en communicatietechnologie (ICT)-apparatuur en connectiviteit van lerende uit achterstandsgroepen en in afgelegen gebieden. Daarom moet het EFRO het beschikbaar stellen van de noodzakelijke ICT-apparatuur en connectiviteit, waarmee de veerkracht van de onderwijs- en opleidingsstelsels voor afstands- en onlineleren wordt bevorderd, ondersteunen.

(23)

Om de volksgezondheidsstelsels beter in staat te stellen noodsituaties op het gebied van de gezondheidszorg te voorkomen, snel te bestrijden en te boven te komen, moet het EFRO ook de gezondheidsstelsels veerkrachtig helpen maken. Aangezien de ongekende COVID-19-pandemie duidelijk heeft gemaakt hoe belangrijk de onmiddellijke beschikbaarheid van vitale goederen is om effectief op een noodsituatie te kunnen reageren, moet daarnaast de reikwijdte van de EFRO-steun worden uitgebreid, zodat de goederen kunnen worden aangekocht die nodig zijn om de gezondheidsstelsels, waaronder de eerstelijnszorg, rampbestendiger en veerkrachtiger te maken en om de overgang van institutionele naar gezins- en gemeenschapsgebonden zorg te bevorderen. Wanneer goederen worden aangekocht om de gezondheidsstelsels veerkrachtiger te maken, moeten deze in lijn zijn met en niet verder gaan dan de nationale gezondheidsstrategie, en complementair zijn met het EU4Health-programma dat is vastgesteld bij Verordening (EU) 2021/522 van het Europees Parlement en de Raad (10), alsook met de rescEU-capaciteit in het kader van het Uniemechanisme voor civiele bescherming zoals vastgesteld bij Besluit nr. 1313/2013/EU van he Europees Parlement en de Raad (11).

(24)

Het EFRO moet de overgang van institutionele naar gezins- en gemeenschapsgebonden zorg ondersteunen en bevorderen door faciliteiten te ondersteunen die segregatie proberen te voorkomen, de integratie van mensen in de samenleving bevorderen en zelfstandig wonen proberen mogelijk te maken.

(25)

Er moet worden voorzien in een afzonderlijke specifieke doelstelling voor ondersteuning van de sterk van het toerisme en de cultuursector afhankelijke regionale economieën. Daardoor zou het potentieel van cultuur en duurzaam toerisme voor economisch herstel, sociale inclusie en sociale innovatie ten volle kunnen worden benut, zonder dat wordt afgedaan aan de mogelijkheden om aan die sectoren op grond van andere specifieke doelstellingen steun uit het EFRO te verstrekken.

(26)

Investeringen ter ondersteuning van de creatieve en culturele sector, culturele dienstverlening en cultureelerfgoedlocaties zouden kunnen worden gefinancierd in het kader van eender welke beleidsdoelstelling, mits deze investeringen aan het verwezenlijken van de specifieke doelstellingen bijdragen en binnen het toepassingsgebied van de steunverstrekking uit het EFRO vallen.

(27)

Duurzaam toerisme vereist een evenwicht tussen economische, sociale, culturele en ecologische duurzaamheid. De aanpak ter ondersteuning van duurzaam toerisme moet in overeenstemming zijn met de mededeling van de Commissie van 19 oktober 2007, getiteld “Agenda voor een duurzaam en concurrerend Europees toerisme”. Daarbij moet met name rekening worden gehouden met het welzijn van toeristen, de natuurlijke en culturele omgeving worden geëerbiedigd en de sociaal-economische ontwikkeling en het concurrentievermogen van bestemmingen en bedrijven worden gewaarborgd door middel van een geïntegreerde en holistische beleidsaanpak.

(28)

Om de inspanningen van de lidstaten en de regio’s bij het aangaan van nieuwe uitdagingen te ondersteunen, een hoge veiligheid voor hun burgers te garanderen en marginalisering en radicalisering te voorkomen, en tegelijkertijd de synergie en complementariteit met andere beleidsgebieden van de Unie te benutten, moeten de investeringen in het kader van het EFRO veiligheidsbevorderend zijn in gebieden waar behoefte is aan veilige en beveiligde openbare ruimten en vitale infrastructuur, zoals vervoer en energie, om zo bij te dragen tot de opbouw van meer inclusieve en veiligere samenlevingen.

(29)

Om de harmonieuze ontwikkeling van zowel stedelijke als niet-stedelijke gebieden te waarborgen, moet het EFRO in het kader van beleidsdoelstelling 5 (BD 5) op geïntegreerde wijze steun verstrekken voor de economische, sociale en ecologische ontwikkeling op basis van sectoroverschrijdende territoriale strategieën met behulp van instrumenten voor geïntegreerde territoriale ontwikkeling. Voorts moet bij de ontwikkeling van stedelijke gebieden bijzondere aandacht worden besteed aan de ondersteuning van functionele stedelijke gebieden, gezien het belang ervan voor het op gang brengen van samenwerking tussen lokale overheden en partners over administratieve grenzen heen en het versterken van de verbindingen tussen stad en platteland.

(30)

Het EFRO moet duurzaam toerisme op geïntegreerde wijze ondersteunen, met name door de samenwerking binnen functionele gebieden te versterken. Om het effect van duurzaam toerisme op de economie te vergroten, moeten ondernemingen en overheden systematisch samenwerken om in gebieden met een hoog toerismepotentieel op efficiëntere wijze hoogwaardige diensten te verlenen, en daarbij de nodige aandacht besteden aan het creëren van een stabiel juridisch en administratief klimaat dat bevorderlijk is voor duurzame groei in deze gebieden. Bij ondersteunde acties op het gebied van duurzaam toerisme zou rekening kunnen worden gehouden met beste praktijken op dit gebied, zoals de “toeristische districten”-aanpak.

(31)

Als gevolg van het algemene doel van het Cohesiefonds zoals vastgelegd in het VWEU is het noodzakelijk de door het Cohesiefonds te ondersteunen beleidsdoelstellingen te formuleren en te begrenzen.

(32)

Om de algemene bestuurlijke capaciteit van instellingen en het bestuur te verbeteren in lidstaten die programma’s in het kader van de doelstelling “investeren in werkgelegenheid en groei” uitvoeren, moeten ondersteunende maatregelen mogelijk worden gemaakt voor programma-autoriteiten en sectorale of territoriale actoren die belast zijn met de uitvoering van activiteiten die relevant zijn voor de implementatie van het EFRO en het Cohesiefonds volgens alle nagestreefde specifieke doelstellingen, rekening houdend met de in Verordening (EU) 2021/1060 bedoelde horizontale beginselen, met inbegrip van de duurzameontwikkelingsdoelen van de VN.

(33)

Om samenwerkingsmaatregelen aan te moedigen en te stimuleren in het kader van programma’s die worden uitgevoerd ter verwezenlijking van de doelstelling “investeren in werkgelegenheid en groei”, moeten de samenwerkingsmaatregelen met partners, waaronder die op lokaal en regionaal niveau, binnen een bepaalde lidstaat en tussen verschillende lidstaten in verband met steun uit hoofde van alle specifieke doelstellingen worden versterkt. Deze versterkte samenwerking vormt een aanvulling op de samenwerking in het kader van Interreg en moet in het bijzonder de samenwerking tussen gestructureerde partnerschappen ondersteunen, met het oog op de uitvoering van regionale strategieën, zoals bedoeld in de mededeling van de Commissie van 18 juli 2017, getiteld “Versterking van innovatie in de Europese regio’s: strategieën voor veerkrachtige, inclusieve en duurzame groei”. Daarom zouden partners uit alle regio’s in de Unie kunnen komen, maar zou het tevens kunnen gaan om grensregio’s en regio’s die al onder een Europese Groepering voor territoriale samenwerking vallen uit hoofde van Verordening (EG) nr. 1082/2006 van het Europees Parlement en de Raad 2009 (12) of waarop reeds een macroregionale of zeebekkenstrategie, of een combinatie van deze twee types strategieën van toepassing is.

(34)

Het EFRO moet bijdragen aan het wegwerken van de belangrijkste regionale onevenwichtigheden in de Unie en het verminderen van de ongelijkheden tussen de ontwikkelingsniveaus van de verschillende regio’s en van de achterstand van de minst begunstigde regio’s, ook die welke worden geconfronteerd met uitdagingen in verband met toezeggingen inzake decarbonisering, en aldus de regionale veerkracht bevorderen. Steun uit het EFRO in het kader van de doelstelling “investeren in werkgelegenheid en groei” moet daarom worden toegespitst op de belangrijkste prioriteiten van de Unie, in overeenstemming met de beleidsdoelstellingen die zijn vastgesteld in Verordening (EU) 2021/1060. Daarom moet steun uit het EFRO worden gericht op de beleidsdoelstellingen “een competitiever en slimmer Europa door bevordering van innovatieve en slimme economische transformatie en regionale ICT-connectiviteit” en “een groenere, koolstofarme transitie naar een koolstofneutrale economie en een veerkrachtig Europa door de bevordering van een schone en rechtvaardige energietransitie, groene en blauwe investeringen, de circulaire economie, klimaatmitigatie en -adaptatie, risicopreventie en -beheer, en duurzame stedelijke mobiliteit”. De middelen voor duurzame stedelijke mobiliteit en breedbandinvesteringen zouden gedeeltelijk in aanmerking kunnen worden genomen bij de berekening of de vereisten inzake thematische concentratie zijn nageleefd. De lidstaten moeten in hun partnerschapsovereenkomsten voor de hele programmeringsperiode beslissen of zij de vereisten inzake thematische concentratie op regiocategorieniveau dan wel op nationaal niveau zullen naleven. Thematische concentratie op nationaal niveau dient te worden verwezenlijkt door de drie op grond van het bruto nationaal inkomen samengestelde groepen lidstaten en dient flexibiliteit toe te laten op het niveau van individuele programma’s. Aangezien de steun uit het Cohesiefonds ook tot de thematische concentratie zou kunnen bijdragen, moeten de voorwaarden voor een dergelijke bijdrage worden vastgelegd. Daarnaast moet de methode voor de classificatie van lidstaten in detail worden beschreven, waarbij rekening moet worden gehouden met de specifieke situatie van de ultraperifere gebieden en noordelijke dunbevolkte regio’s.

(35)

Teneinde de steun te concentreren op de belangrijkste prioriteiten van de Unie, is het ook passend dat de vereisten inzake thematische concentratie gedurende de gehele programmeringsperiode worden nageleefd, ook bij overdrachten tussen prioriteiten binnen een programma of tussen programma’s.

(36)

Om het EFRO in staat te stellen om in het kader van Interreg steun te verstrekken in de vorm van investeringen in infrastructuur en daarmee gepaard gaande investeringen, alsook van opleidings- en integratieactiviteiten, moet worden bepaald dat het EFRO ook steun moet kunnen verstrekken voor activiteiten in het kader van de specifieke doelstellingen van het ESF+, dat is ingesteld bij Verordening (EU) 2021/1057 van het Europees Parlement en de Raad (13).

(37)

Om het gebruik van de beperkte middelen zo efficiënt mogelijk te concentreren, moet de steun uit het EFRO voor productieve investeringen in het kader van de relevante specifieke doelstelling worden beperkt tot micro- en kleine en middelgrote ondernemingen in de zin van Aanbeveling 2003/361/EG van de Commissie (14), met uitzondering van specifieke investeringen die in deze verordening zijn vastgelegd.

(38)

In het kader van de EFRO-steun voor productieve investeringen is het wenselijk te verduidelijken dat onder productieve investeringen moet worden verstaan investeringen in vaste of immateriële activa van ondernemingen met het oog op de productie van goederen en diensten, die aldus bijdragen aan de bruto-investeringen en de werkgelegenheid. Ook moet worden bepaald dat het EFRO en het Cohesiefonds onder bepaalde voorwaarden investeringen in andere ondernemingen dan kmo’s kunnen ondersteunen. Voorts moeten het EFRO en het Cohesiefonds, op basis van de ervaringen met voorgaande programmeringsperioden, ook investeringen in andere ondernemingen dan kmo’s ondersteunen, met name ook nutsbedrijven, wanneer het gaat om investeringen in infrastructuur die toegang geeft tot voor het publiek beschikbare diensten op het gebied van energie, milieu en biodiversiteit, vervoer en digitale connectiviteit.

(39)

Deze verordening moet de verschillende soorten activiteiten vermelden waarvan de kosten door investeringen uit het EFRO en het Cohesiefonds zouden kunnen worden gedragen in het kader van hun respectieve doelstellingen als vermeld in het VWEU, zoals onder meer crowdfunding. Het Cohesiefonds moet in staat zijn investeringen in TEN-T en het milieu te ondersteunen, met inbegrip van investeringen in verband met duurzame ontwikkeling en energie die milieuvoordelen opleveren. Het Cohesiefonds zou in dat verband ook gecombineerde energie- en seismische aanpassingen kunnen ondersteunen. Wat het EFRO betreft, moet de lijst van activiteiten tegemoetkomen aan specifieke nationale en regionale ontwikkelingsbehoeften alsook aan de ontwikkeling van eigen potentieel. De lijst moet voorts worden vereenvoudigd. Het EFRO moet ondersteuning kunnen bieden aan investeringen in infrastructuur, waaronder bedrijfsinfrastructuur voor kmo’s op het gebied van onderzoek en innovatie, huisvesting voor gemarginaliseerde en achtergestelde gemeenschappen, huishoudens met een laag inkomen en migranten, cultuur en erfgoed, duurzaam toerisme en diensten aan bedrijven, investeringen in verband met toegang tot diensten, met bijzondere aandacht voor gemarginaliseerde en gesegregeerde gemeenschappen, productieve investeringen in kmo’s, apparatuur, software en immateriële activa, alsook aan maatregelen met betrekking tot informatie, communicatie, studies, netwerken, samenwerking, uitwisseling van ervaringen tussen partners en activiteiten waarbij clusters zijn betrokken. Met het oog op ondersteuning van de uitvoering van het programma moeten beide fondsen ook activiteiten op het gebied van technische bijstand kunnen ondersteunen. Tot slot moet, om ondersteuning van een breder spectrum aan maatregelen voor Interreg-programma’s mogelijk te maken, het toepassingsgebied worden uitgebreid tot het delen van een breed scala aan voorzieningen en personele middelen, alsmede van kosten in verband met maatregelen die binnen de werkingssfeer van het ESF+ vallen.

(40)

Projecten in verband met het trans-Europese vervoersnetwerk uit hoofde van Verordening (EU) nr. 1316/2013 van het Europees Parlement en de Raad (15) moeten ook in de toekomst uit het Cohesiefonds worden gefinancierd, zowel via gedeeld beheer als volgens de methode voor directe uitvoering in het kader van de Connecting Europe Facility zoals vastgesteld bij een verordening het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de Connecting Europe Facility (de “CEF-verordening voor 2021-2027”).

(41)

Tegelijkertijd moet worden verduidelijkt welke activiteiten buiten het toepassingsgebied van het EFRO en het Cohesiefonds blijven, met inbegrip van investeringen in de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen uit de activiteiten die zijn opgenomen in bijlage I bij Richtlijn 2003/87/EG van het Europees Parlement en de Raad (16), teneinde overlapping met de reeds op grond van die richtlijn beschikbare financiering te voorkomen, en investeringen in ondernemingen in moeilijkheden als omschreven in Verordening (EU) nr. 651/2014 (17) van de Commissie, tenzij dat is toegestaan op grond van regels voor de-minimissteun of tijdelijke staatssteun die zijn vastgesteld om in te spelen op uitzonderlijke omstandigheden. Het EFRO en het Cohesiefonds mogen evenmin steun verstrekken aan bepaalde investeringen in luchthavens, installaties voor het storten van afval en de verwerking van restafval of fossiele brandstoffen. Het EFRO moet daarom gerichte milieumitigatie-, beveiligings- en veiligheidsmaatregelen in regionale luchthavens kunnen ondersteunen, mits de primaire doelstelling van de investeringen duidelijk wordt omschreven wat betreft milieu-, beveiligings- of veiligheidsnormen van de Unie en in overeenstemming is met de staatssteunregels.

Voor investeringen ter vergroting van de capaciteit van installaties voor de verwerking van restafval, moet restafval in de eerste plaats worden beschouwd als niet gescheiden ingezameld stedelijk afval en datgene wat overblijft na afvalbehandeling. Er zou steun kunnen worden verstrekt voor de modernisering van de stadsverwarmingsnetwerken met het oog op een betere energie-efficiëntie van de systemen voor stadsverwarming, als gedefinieerd in Richtlijn 2012/27/EU van het Europees Parlement en de Raad (18), zulks in overeenstemming met de doelstellingen van de geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen. Ter bevordering van hernieuwbare energie zou er steun kunnen worden verstrekt voor ketels voor stadsverwarming die werken op een combinatie van gas en energie uit hernieuwbare bronnen. In deze gevallen dient de steun uit beide fondsen pro rata overeen te stemmen met het aandeel van de hernieuwbare-energie-input in deze ketels. Daarnaast moet uitdrukkelijk worden vastgelegd dat de overzeese landen en gebieden die zijn opgenomen in bijlage II bij het VWEU niet in aanmerking komen voor steun uit het EFRO of het Cohesiefonds.

(42)

De lidstaten moeten de Commissie regelmatig over de geboekte vooruitgang informeren met gebruikmaking van de gemeenschappelijke output- en resultaatindicatoren die zijn opgenomen in bijlage I. Deze gemeenschappelijke output- en resultaatindicatoren kunnen waar dienstig worden aangevuld met programmaspecifieke output- en resultaatindicatoren. De door de lidstaten verstrekte informatie moet de basis zijn waarop de Commissie verslag moet uitbrengen over de voortgang met de verwezenlijking van specifieke doelstellingen gedurende de hele programmeringsperiode, hiertoe gebruikmakend van een kernreeks van indicatoren als vermeld in bijlage II.

(43)

Op grond van de punten 22 en 23 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (19) moeten het EFRO en het Cohesiefonds worden geëvalueerd op basis van overeenkomstig specifieke monitoringvoorschriften verzamelde informatie, waarbij administratieve lasten, in het bijzonder voor de lidstaten, en overregulering moeten worden vermeden. Die voorschriften moeten, waar passend, meetbare indicatoren omvatten als maatstaf om de effecten van beide fondsen in de praktijk te evalueren.

(44)

Binnen de desbetreffende regels van het stabiliteits- en groeipact, zoals verduidelijkt in de gedragscode, moeten de lidstaten een afdoende gemotiveerd verzoek kunnen indienen om meer flexibiliteit voor de door de overheid ondersteunde structurele overheidsuitgaven of daarmee gelijk te stellen structurele uitgaven in de vorm van medefinanciering van investeringen die in EFRO- en Cohesiefondsverband worden geactiveerd. De Commissie moet een dergelijk verzoek evalueren in overeenstemming met het stabiliteits- en groeipact en de gedragscode.

(45)

Het EFRO moet de problemen van achterstandsgebieden aanpakken, met name plattelandsgebieden en gebieden die kampen met ernstige en permanente natuurlijke of demografische belemmeringen, waaronder demografische achteruitgang, bij de toegang tot basisdiensten, met inbegrip van digitale diensten, en die gebieden aantrekkelijker maken voor investeringen, onder meer door bedrijfsinvesteringen en connectiviteit met grote markten. Daarbij moet het EFRO aandacht besteden aan specifieke ontwikkelingsproblemen waarmee bepaalde insulaire, grensoverschrijdende en berggebieden worden geconfronteerd. Voorts moet het EFRO bijzondere aandacht besteden aan de specifieke moeilijkheden van dunbevolkte gebieden op NUTS-niveau 3 en op het niveau van lokale bestuurlijke eenheden, als bedoeld in Verordening (EG) nr. 1059/2003 van het Europees Parlement en de Raad (20), overeenkomstig de criteria van punt 161 van de richtsnoeren inzake regionale steunmaatregelen 2014-2020, namelijk gebieden met een bevolkingsdichtheid van minder dan 12,5 inwoners per vierkante kilometer, of gebieden met een gemiddelde jaarlijkse bevolkingsafname van ten minste 1 % van de bevolking in de periode 2007-2017. De lidstaten moeten overwegen om op lokaal niveau specifieke vrijwillige actieplannen voor dergelijke gebieden te ontwikkelen om deze demografische uitdagingen het hoofd te bieden.

(46)

Om een zo groot mogelijke bijdrage te leveren aan een doeltreffender aanpak van de in artikel 174 VWEU genoemde economische, demografische, ecologische en sociale uitdagingen, met name in gebieden met natuurlijke of demografische belemmeringen, moeten maatregelen op het gebied van territoriale ontwikkeling gebaseerd zijn op geïntegreerde territoriale strategieën in zowel stedelijke gebieden als plattelandsgebieden, en moet aandacht worden besteed aan de verbindingen tussen stad en platteland. Daarom moet de EFRO-steun worden verstrekt in de vormen die zijn vastgelegd in artikel 28 van Verordening (EU) 2021/1060, om ervoor te zorgen dat de lokale, regionale en stedelijke autoriteiten alsook de economische en sociale partners en de vertegenwoordigers van maatschappelijke en niet-gouvernementele organisaties op de juiste manier zijn betrokken. Territoriale strategieën moeten tevens baat kunnen hebben bij een geïntegreerde aanpak die meerdere fondsen omvat, met name het EFRO, het ESF+, het EFMZAV en het Elfpo.

(47)

Om gemeenschappen in plattelandsgebieden weerbaarder te maken en hun economische, sociale en ecologische omstandigheden te verbeteren, moet steun uit het EFRO worden gebruikt voor de ontwikkeling van projecten zoals slimme dorpen, als bedoeld in de resolutie van het Europees Parlement van 3 oktober 2018 over inspelen op de specifieke behoeften van plattelands-, bergachtige en afgelegen gebieden, met name door het ontwikkelen van nieuwe mogelijkheden, zoals gedecentraliseerde diensten en energieoplossingen, digitale technologieën en innovaties.

(48)

In het kader van duurzame stadsontwikkeling wordt het noodzakelijk geacht steun voor geïntegreerde territoriale ontwikkeling te verstrekken om de economische, ecologische, klimatologische, demografische en sociale uitdagingen in stedelijke gebieden, inclusief functionele stedelijke gebieden, doeltreffender aan te pakken, waarbij er rekening mee wordt gehouden dat verbindingen tussen stad en platteland moeten worden gestimuleerd. Steun voor stedelijke gebieden zou de vorm kunnen aannemen van een afzonderlijk programma of een afzonderlijke prioriteit, en zou baat kunnen hebben bij een meerfondsenaanpak. De beginselen voor de selectie van de stedelijke gebieden waar geïntegreerde maatregelen voor duurzame stedelijke ontwikkeling moeten worden uitgevoerd en de indicatieve bedragen voor deze maatregelen, moeten in de programma’s in het kader van de doelstelling “investeren in werkgelegenheid en groei” worden vastgelegd, waarbij moet worden gestreefd naar een minimum van 8 % van de EFRO-middelen op nationaal niveau voor dat doeleinde. Ook moet worden bepaald dat dit percentage gedurende de hele programmeringsperiode moet worden nageleefd in het geval van overdracht tussen prioriteiten binnen een programma of tussen programma’s, ook bij de tussentijdse evaluatie.

(49)

Om oplossingen te vinden of te bieden voor problemen in verband met duurzame stadsontwikkeling op Unieniveau, moeten de stedelijke innovatieve acties worden vervangen door een Stedelijk Europa-initiatief, dat in direct of indirect beheer moet worden uitgevoerd. Dit initiatief moet alle stedelijke gebieden omvatten, ook functionele, en de “stedelijke agenda voor de Europese Unie” ondersteunen. Om de deelname van lokale overheden aan de thematische partnerschappen in het kader van de stedelijke agenda te stimuleren, moet het EFRO steun verstrekken voor de organisatorische kosten in verband met deze deelname. Het initiatief zou intergouvernementele samenwerking op het gebied van stedelijke aangelegenheden kunnen omvatten, met name samenwerking die gericht is op capaciteitsopbouw op lokaal niveau om de duurzameontwikkelingsdoelen van de VN te verwezenlijken. Lidstaten en regionale en lokale overheden moeten actief worden betrokken bij het beheren en uitvoeren van het Stedelijk Europa-initiatief. Acties die in het kader van een dergelijk beheersmodel worden overeengekomen, kunnen uitwisselingen met regionale en lokale vertegenwoordigers omvatten. Acties in het kader van het Stedelijk Europa-initiatief moeten verbindingen tussen stad en platteland binnen functionele stedelijke gebieden bevorderen. Samenwerking met het Europees netwerk voor plattelandsontwikkeling is in dit verband van bijzonder belang.

(50)

De commercialisering en de opschaling van interregionale innovatieprojecten moeten op het hele grondgebied van de Unie worden bevorderd via de nieuwe interregionale innovatie-investeringen die door de Commissie moeten worden beheerd. Door innovatieprojecten op slimmespecialisatiegebieden te ondersteunen, met inbegrip van proefprojecten en maatregelen voor capaciteitsopbouw, zullen deze met name ten goede komen aan minder ontwikkelde regio’s, waardoor hun innovatie-ecosystemen worden versterkt en zij beter in staat zijn te integreren in grotere waardeketens van de Unie. Zij moeten ook bijdragen tot de uitvoering van de mededeling van de Commissie van 18 juli 2017, getiteld “Versterking van innovatie in de Europese regio’s: strategieën voor veerkrachtige, inclusieve en duurzame groei”, met name ter ondersteuning van platforms voor thematische slimme specialisatie op vitale gebieden.

(51)

Bijzondere aandacht moet worden besteed aan de ultraperifere gebieden, met name door maatregelen op grond van artikel 349 VWEU aan te nemen om extra bedragen voor de ultraperifere gebieden toe te wijzen ter compensatie van de extra kosten die in deze gebieden ontstaan als gevolg van één of meer van de in artikel 349 VWEU genoemde beperkingen, te weten de grote afstand, het insulaire karakter, de kleine oppervlakte, een moeilijk reliëf en klimaat en de economische afhankelijkheid van enkele producten, die door hun blijvende en cumulatieve karakter de ontwikkeling van deze gebieden ernstig schaden. Die toewijzing zou betrekking kunnen hebben op investeringen, exploitatiekosten en openbare- dienstverplichtingen die de extra kosten als gevolg van deze beperkingen moeten compenseren. Exploitatiesteun zou kunnen dienen ter dekking van uitgaven voor goederenvervoersdiensten en starterssteun voor vervoersdiensten, alsook van uitgaven voor concrete acties die verband houden met opslagproblemen, overdimensionering en onderhoud van productiemiddelen, en gebrek aan menselijk kapitaal op de lokale arbeidsmarkt. Die toewijzing mag niet worden onderworpen aan de vereisten inzake thematische concentratie. Om de integriteit van de interne markt te beschermen moet, zoals het geval is voor alle uit het EFRO en het Cohesiefonds medegefinancierde concrete acties, elke vorm van EFRO-steun ter financiering van de exploitatie- en investeringssteun in de ultraperifere gebieden voldoen aan de regels voor staatssteun zoals vastgelegd in de artikelen 107 en 108 VWEU.

(52)

Om snel te kunnen reageren op uitzonderlijke of ongewone omstandigheden, zoals bedoeld in het stabiliteits- en groeipact, die zich tijdens de programmeringsperiode zou kunnen voordoen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend voor het nemen van tijdelijke maatregelen om de inzet van steun uit het EFRO in reactie op dergelijke omstandigheden te vergemakkelijken. De Commissie moet de maatregelen vaststellen die het meest geschikt zijn in de uitzonderlijke of ongewone omstandigheden waarmee een lidstaat wordt geconfronteerd, en daarbij de doelstellingen van het fonds handhaven. Bovendien moeten de uitvoeringsbesluiten in verband met een tijdelijke maatregel voor de inzet van het EFRO in reactie op uitzonderlijke of ongewone omstandigheden zonder comitéprocedure worden vastgesteld, aangezien het toepassingsgebied wordt bepaald door het stabiliteits- en groeipact en beperkt is tot de maatregel die in deze verordening is vastgelegd. De Commissie moet ook toezicht houden op de uitvoering en de geschiktheid van de maatregelen beoordelen.

(53)

Teneinde bepaalde niet-essentiële onderdelen van deze verordening te wijzigen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen ten aanzien van het aanpassen, indien gerechtvaardigd, van bijlage II, die een lijst bevat van indicatoren die als basis dienen om informatie te verstrekken aan het Europees Parlement en de Raad over de prestaties van de programma’s. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven. Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(54)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk de versterking van de economische, sociale en territoriale samenhang door het wegnemen van de belangrijkste regionale onevenwichtigheden in de Unie, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de grootte van de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus van de onderscheiden regio’s, de achterstand van de minst begunstigde regio’s en de beperkte financiële middelen van de lidstaten en regio’s, beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(55)

Met het oog op de vaststelling van deze verordening na het begin van de programmeringsperiode en rekening houdend met de noodzaak om zowel het EFRO als het Cohesiefonds op gecoördineerde en geharmoniseerde wijze uit te voeren, en om een snelle uitvoering ervan mogelijk te maken, moet zij in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie,

HOOFDSTUK I

Artikel 1

Artikel 2

Artikel 3

Artikel 4

Artikel 5

Artikel 6

Artikel 7

Artikel 8

HOOFDSTUK II

Artikel 9

Artikel 10

Artikel 11

Artikel 12

Artikel 13

Artikel 14

HOOFSTUK III

Artikel 15

Artikel 16

Artikel 17

Artikel 18

BIJLAGE I

BIJLAGE II