(1)

Overeenkomstig artikel 5 quater van Verordening (EG) nr. 1920/2006 van het Europees Parlement en de Raad (2) heeft het wetenschappelijk comité van het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving, uitgebreid overeenkomstig de procedure van artikel 5 quater, lid 4, van die verordening, risicobeoordelingsverslagen vastgesteld over de nieuwe psychoactieve stoffen methyl 3,3-dimethyl-2-{[1-(pent-4-een-1-yl)-1H-indazool-3-carbonyl]amino}butanoaat (MDMB-4en-PINACA) en methyl 2-{[1-(4-fluorbutyl)-1H-indool-3-carbonyl]amino}-3,3-dimethylbutanoaat (4F-MDMB-BICA). Het Centrum heeft de risicobeoordelingsverslagen bij de Commissie en de lidstaten ingediend op 9 december 2020.

(2)

MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA zijn synthetische cannabinoïdereceptor-agonisten (synthetische cannabinoïden). De effecten ervan zijn te vergelijken met die van THC, dat verantwoordelijk is voor de grote psychoactieve werking van cannabis, maar de stoffen worden bovendien gekenmerkt door een toxiciteit die levensbedreigend is. De krachtige werking van beide stoffen houdt een hoog risico op vergiftiging in.

(3)

MDMB-4en-PINACA is zeker sinds april 2017 in de Europese Unie verkrijgbaar en is in twintig lidstaten aangetroffen, met in 2019 een sterke toename van het aantal lidstaten die de stof voor het eerst vaststelden. In 2020 nam de hoeveelheid door de douane in beslag genomen MDMB-4en-PINACA sterk toe. Door twintig lidstaten werden in totaal 389 inbeslagnamen gemeld (3). Daarnaast werden door zes lidstaten 15 genomen monsters gemeld en door één lidstaat 28 biologische monsters. MDMB-4en-PINACA zal in het algemeen waarschijnlijk minder vaak worden ontdekt doordat in sommige laboratoria niet stelselmatig naar de stof wordt gezocht. In de meeste gevallen werd de stof in beslag genomen in de vorm van poeder en in mengsels om te roken, maar zij is ook aangetroffen als geïmpregneerd papier, inclusief vloeipapier, in vloeibare vorm en in andere niet nader aangegeven vormen.

(4)

Twee lidstaten hebben twaalf sterfgevallen gemeld die met MDMB-4en-PINACA in verband worden gebracht. Waarschijnlijk worden intoxicaties en sterfgevallen niet altijd opgemerkt en gerapporteerd, aangezien er in sommige laboratoria niet stelselmatig naar wordt gezocht.

(5)

4F-MDMB-BICA is zeker sinds maart 2020 in de Unie verkrijgbaar en is in elf lidstaten aangetroffen. Door elf lidstaten werden in totaal 94 inbeslagnamen gemeld (4). Daarnaast werd door één lidstaat een genomen monster gemeld en door één lidstaat 126 biologische monsters. 4F-MDMB-BICA zal in het algemeen waarschijnlijk minder vaak worden ontdekt doordat naar de stof niet stelselmatig wordt gezocht, aangezien de stof nog niet lang op de markt is. In de meeste gevallen werd de stof in beslag genomen in de vorm van poeder, in mengsels om te roken en in de vorm van vloeipapier, maar zij is ook aangetroffen in vloeibare vorm en in andere niet nader aangegeven vormen.

(6)

Eén lidstaat heeft melding gemaakt van 21 sterfgevallen in de periode mei-augustus 2020 die in verband werden gebracht met 4F--MDMB-BICA. Zowel intoxicaties als sterfgevallen worden waarschijnlijk niet altijd opgemerkt en gemeld, aangezien er niet stelselmatig naar deze stof wordt gezocht en deze pas zeer recent op de markt in de Unie is verschenen.

(7)

MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA lijken online in kleine hoeveelheden en groothandelshoeveelheden te worden verkocht als “legale” vervanger van cannabis en aan controle onderworpen synthetische cannabinoïden, voornamelijk in de vorm van een voor consumptie gereed product, zoals mengsels om te roken, e-liquids of geïmpregneerd papier.

(8)

Er zijn geen rechtstreekse aanwijzingen dat de georganiseerde misdaad betrokken is bij het vervaardigen, distribueren, verhandelen of leveren van MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA in de Unie.

(9)

MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA hebben noch in de humane, noch in de veterinaire geneeskunde in de Unie of elders een erkende toepassing. Er zijn geen aanwijzingen dat deze stoffen kunnen worden gebruikt voor andere doeleinden dan als analytische referentienorm of in het kader van wetenschappelijk onderzoek.

(10)

Uit de risicobeoordelingsverslagen blijkt dat veel van de vragen over MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA die voortvloeien uit het gebrek aan gegevens over de risico’s voor de individuele gezondheid en de volksgezondheid en over de sociale risico’s, door nader onderzoek zouden kunnen worden beantwoord. De beschikbare informatie wijst erop dat het gebruik van MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA schadelijk is voor de gezondheid, gezien de acute toxiciteit en de kans op misbruik van of verslaving aan die stoffen. Deze schade aan de gezondheid wordt geacht levensbedreigend te zijn. Er is geen specifieke informatie over de sociale risico’s van MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA. Daarom is er voldoende reden om MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA in de definitie van “drug” op te nemen.

(11)

MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA zijn niet als aan controle onderworpen stoffen opgenomen in het Enkelvoudig Verdrag van de Verenigde Naties inzake verdovende middelen van 1961, zoals gewijzigd bij het protocol van 1972, noch in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake psychotrope stoffen van 1971. 4F-MDMB-BICA is momenteel niet in beoordeling in het kader van het systeem van de Verenigde Naties, terwijl wel is aanbevolen om MDMB-4en-PINACA ook op te nemen in de lijst in het kader van het systeem van de Verenigde Naties. Er is echter voldoende bewijs dat deze stof ook dringend moet worden toegevoegd aan de definitie van “drug” in het EU-recht.

(12)

Negen lidstaten onderwerpen MDMB-4en-PINACA aan controlemaatregelen op grond van hun nationale drugsbestrijdingswetgeving, vier lidstaten onderwerpen de stof aan controlemaatregelen op grond van hun wetgeving betreffende nieuwe psychoactieve stoffen en één lidstaat onderwerpt de stof aan controlemaatregelen op grond van andere wetgeving. Zeven lidstaten onderwerpen 4F-MDMB-BICA aan controlemaatregelen op grond van hun nationale drugsbestrijdingswetgeving, vier lidstaten onderwerpen de stof aan controlemaatregelen op grond van hun wetgeving betreffende nieuwe psychoactieve stoffen en één lidstaat onderwerpt de stof aan controlemaatregelen op grond van andere wetgeving. Aangezien deze nationale controlemaatregelen reeds bestaan, zou het opnemen van MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA in de definitie van “drug”, waardoor deze stoffen onder de bepalingen inzake strafbare feiten en sancties in de zin van Kaderbesluit 2004/757/JBZ zouden vallen, helpen voorkomen dat zich obstakels voordoen bij de grensoverschrijdende rechtshandhaving en justitiële samenwerking, en bescherming bieden tegen de risico’s die de beschikbaarheid en het gebruik ervan met zich mee kunnen brengen.

(13)

Aangezien is voldaan aan de voorwaarden om een aanvang te maken met de uitoefening van de bevoegdheid om een gedelegeerde handeling vast te stellen en de procedure is gevolgd, dient een gedelegeerde richtlijn te worden vastgesteld om MDMB-4en-PINACA en 4F-MDMB-BICA op te nemen in de bijlage bij Kaderbesluit 2004/757/JBZ en bijgevolg deze stoffen te onderwerpen aan de strafrechtelijke bepalingen van het Unierecht inzake illegale drugshandel.

(14)

Kaderbesluit 2004/757/JBZ, zoals gewijzigd bij Richtlijn (EU) 2017/2103 van het Europees Parlement en de Raad (5), is bindend voor Ierland, dat derhalve deelneemt aan de vaststelling en toepassing van dit besluit.

(15)

Kaderbesluit 2004/757/JBZ, zoals van toepassing tot en met 21 november 2018, is bindend voor Denemarken, maar Richtlijn (EU) 2017/2103 is niet bindend voor Denemarken. Denemarken neemt derhalve niet deel aan de vaststelling en toepassing van deze richtlijn, die niet bindend is voor, noch van toepassing is op deze lidstaat.

(16)

Overeenkomstig de gezamenlijke politieke verklaring van 28 september 2011 van de lidstaten en de Commissie over toelichtende stukken (6) hebben de lidstaten zich ertoe verbonden om in gerechtvaardigde gevallen de kennisgeving van hun omzettingsmaatregelen vergezeld te doen gaan van een of meer stukken waarin het verband tussen de onderdelen van een richtlijn en de overeenkomstige delen van de nationale omzettingsinstrumenten wordt toegelicht.

(17)

Kaderbesluit 2004/757/JBZ dient derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd,

“18.

Methyl 3,3-dimethyl-2-{[1-(pent-4-een-1-yl)-1H-indazool-3-carbonyl]amino}butanoaat (MDMB-4en-PINACA) (*).

19.

Methyl 2-{[1-(4-fluorbutyl)-1H-indool-3-carbonyl]amino}-3,3-dimethylbutanoaat (4F-MDMB-BICA)  (*).