(1)

De wetgevingsvoorstellen van de Commissie voor het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) na 2020 beogen het krachtige Uniekader tot stand te brengen dat essentieel is om ervoor te zorgen dat het GLB blijft berusten op een gelijk speelveld, en tegelijkertijd de lidstaten meer verantwoordelijkheid te geven inzake de manier waarop aan de vooropgestelde doelen en streefcijfers wordt voldaan. Bijgevolg is het aan de lidstaten om strategische GLB-plannen op te stellen en deze na goedkeuring door de Commissie uit te voeren.

(2)

De wetgevingsprocedure betreffende de wetgevingsvoorstellen van de Commissie over het GLB na 2020 kon niet tijdig worden afgerond om de lidstaten en de Commissie de kans te geven alle elementen gereed te hebben die nodig zijn om het nieuwe juridisch kader en de strategische GLB-plannen vanaf 1 januari 2021 toe te passen, zoals de Commissie oorspronkelijk had voorgesteld. Deze vertraging leidt tot onzekerheid en risico’s voor landbouwers en de gehele landbouwsector in de Unie. Om die onzekerheid te verlichten en de vitaliteit van de plattelandsgebieden en -regio’s te handhaven en bij te dragen tot ecologische duurzaamheid, dient deze verordening te voorzien in de verdere toepassing van de regels van het huidige GLB-kader voor de periode 2014-2020 (“het huidige GLB-kader”) en in ononderbroken betalingen aan landbouwers en andere begunstigden, om aldus te zorgen voor voorspelbaarheid en stabiliteit gedurende de overgangsperiode in de jaren 2021 en 2022 (“de overgangsperiode”), totdat het nieuwe juridisch kader voor de periode vanaf 1 januari 2023 (“het nieuwe juridisch kader”) van toepassing wordt.

(3)

Aangezien de wetgevingsprocedure betreffende de wetgevingsvoorstellen van de Commissie over het GLB na 2020 nog moet worden afgerond, de strategische GLB-plannen nog moeten worden ontwikkeld door de lidstaten en de belanghebbenden moeten worden geraadpleegd, moet het huidige GLB-kader gedurende de overgangsperiode twee jaar van toepassing blijven. De overgangsperiode moet begunstigden de kans geven om een soepele overgang naar de nieuwe programmeringsperiode te maken alsook om rekening te houden met de mededeling van de Commissie van 11 december 2019 over de Europese Green Deal (“de Europese Green Deal”).

(4)

Om ervoor te zorgen dat in de jaren 2021 en 2022 aan landbouwers en andere begunstigden steun kan worden verleend uit het Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF) en het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (Elfpo), moet de Unie deze steunverlening gedurende de overgangsperiode voortzetten onder de voorwaarden van het huidige GLB-kader. Het huidige GLB-kader is met name vastgesteld bij de Verordeningen (EU) nr. 1303/2013 (4), (EU) nr. 1305/2013 (5), (EU) nr. 1306/2013 (6), (EU) nr. 1307/2013 (7) en (EU) nr. 1308/2013 (8) van het Europees Parlement en de Raad.

(5)

Deze verordening moet de lidstaten voldoende tijd bieden om hun respectieve strategische GLB-plannen op te stellen en om het opzetten van administratieve structuren te faciliteren die nodig zijn voor de succesvolle uitvoering van het nieuwe juridisch kader, met name door meer technische bijstand mogelijk te maken. Alle strategische GLB-plannen moeten klaar zijn om na afloop van de overgangsperiode in werking te treden, teneinde de landbouwsector de broodnodige stabiliteit en zekerheid te bieden.

(6)

Aangezien de Unie gedurende de volledige overgangsperiode steun moet blijven verlenen voor plattelandsontwikkeling, moeten de lidstaten de mogelijkheid krijgen om hun verlengde plattelandsontwikkelingsprogramma’s te financieren uit de overeenkomstige begrotingstoewijzing voor de jaren 2021 en 2022. De verlengde programma’s moeten ervoor zorgen dat ten minste hetzelfde totale aandeel van de Elfpo-bijdrage wordt bestemd voor de in artikel 59, lid 6, van Verordening (EU) nr. 1305/2013 bedoelde maatregelen, conform de nieuwe ambities van de Europese Green Deal.

(7)

Verordening (EU) nr. 1303/2013 bevat gemeenschappelijke regels voor het Elfpo en andere financiële middelen die binnen een gemeenschappelijk kader opereren. Die verordening moet van toepassing blijven op de programma’s waarvoor in de programmeringsperiode 2014-2020 en de programmeringsjaren 2021 en 2022 steun wordt verleend uit het Elfpo.

(8)

De in Verordening (EU) nr. 1303/2013 vastgelegde termijnen voor uitvoeringsverslagen, jaarlijkse evaluatievergaderingen, ex-postevaluaties en syntheseverslagen, de subsidiabiliteit van uitgaven en vrijmakingen, alsmede voor begrotingsvastleggingen, gelden slechts voor de programmeringsperiode 2014-2020. Die termijnen moeten worden aangepast in het licht van de verlenging van de periode waarin uit het Elfpo gesteunde programma’s moeten worden uitgevoerd.

(9)

Verordening (EU) nr. 1310/2013 van het Europees Parlement en de Raad (9) en Gedelegeerde Verordening (EU) nr. 807/2014 van de Commissie (10) schrijven voor dat uitgaven voor bepaalde langdurige verbintenissen die zijn aangegaan in het kader van bepaalde verordeningen waarbij vóór de datum van toepassing van Verordening (EU) nr. 1305/2013 steun voor plattelandsontwikkeling is verleend, onder bepaalde voorwaarden ook in de programmeringsperiode 2014-2020 uit het Elfpo moeten worden betaald. Die uitgaven moeten in de programmeringsjaren 2021 en 2022 onder dezelfde voorwaarden subsidiabel blijven voor de duur van de betreffende juridische verbintenis. Ten behoeve van de juridische helderheid en de rechtszekerheid moet ook duidelijk worden gemaakt dat de juridische verbintenissen die zijn aangegaan in het kader van eerdere maatregelen die corresponderen met de maatregelen van Verordening (EU) nr. 1305/2013 waarop het geïntegreerd beheers- en controlesysteem van toepassing is, ook onder dat geïntegreerd beheers- en controlesysteem moeten vallen en dat betalingen in het kader van die juridische verbintenissen moeten worden gedaan in de periode van 1 december tot en met 30 juni van het daaropvolgende kalenderjaar.

(10)

Het Elfpo moet steun kunnen verlenen voor de kosten van capaciteitsopbouw en voorbereidende acties ter ondersteuning van het ontwerp en de toekomstige uitvoering van de strategieën voor vanuit de gemeenschap aangestuurde lokale ontwikkeling uit hoofde van het nieuwe wettelijke kader.

(11)

In 2015 heeft een aantal lidstaten bij de toewijzing van betalingsrechten of bij de herberekening in het geval van lidstaten die bestaande rechten hadden behouden krachtens Verordening (EU) nr. 1307/2013, fouten gemaakt bij de vaststelling van het aantal betalingsrechten of de waarde ervan. Veel van die fouten zijn, ook indien ze bij slechts één landbouwer zijn voorgekomen, van invloed op de betalingsrechten voor alle landbouwers en alle jaren. Een aantal lidstaten heeft ook na 2015 fouten gemaakt bij de toewijzing van rechten uit de reserve, bijvoorbeeld in de berekening van de gemiddelde waarde. Dergelijke niet-naleving wordt gewoonlijk aan een financiële correctie onderworpen, totdat de betrokken lidstaat corrigerende maatregelen heeft genomen. In het licht van de tijd die is verstreken sinds de eerste toewijzing en rekening houdend met de inspanningen van de lidstaten om de rechten vast te stellen en in voorkomend geval te corrigeren, moeten, ook ten behoeve van de rechtszekerheid, het aantal betalingsrechten en de waarde ervan vanaf een bepaalde datum wettig en regelmatig worden geacht.

(12)

Krachtens artikel 24, lid 6, van Verordening (EU) nr. 1307/2013 hebben de lidstaten de mogelijkheid gekregen om voor de toewijzing van betalingsrechten een verminderingscoëfficiënt toe te passen op subsidiabele hectaren bestaande uit blijvend grasland in gebieden met moeilijke klimatologische omstandigheden. Alpenweiden worden vaak collectief beheerd en daarom worden gebieden op jaarbasis toegewezen, waardoor een aanzienlijke mate van onzekerheid ontstaat bij de landbouwers in de betrokken lidstaten. De uitvoering van dat systeem is bijzonder complex gebleken, met name wat de precieze afbakening van de betrokken gebieden betreft. Aangezien de waarde van de betalingsrechten in gebieden waar de verminderingscoëfficiënt niet wordt toegepast, afhangt van de som van de betalingsrechten in de aangewezen gebieden, is deze onzekerheid van invloed op alle landbouwers in de betrokken lidstaten. Om het systeem dat momenteel in die lidstaten wordt toegepast te stabiliseren en alle landbouwers in de betrokken lidstaten zo spoedig mogelijk rechtszekerheid te bieden, moeten de betrokken lidstaten de waarde en het aantal van alle rechten die vóór 1 januari 2020 aan alle landbouwers zijn toegewezen, als wettig en regelmatig kunnen beschouwen. De waarde van die rechten moet, onverminderd alle rechtsmiddelen die individuele begunstigden ter beschikking staan, de op 31 december 2019 geldende waarde voor kalenderjaar 2019 zijn.

(13)

De bevestiging van betalingsrechten ontslaat de lidstaat niet van zijn verantwoordelijkheid in het kader van het gedeeld beheer van het ELGF om de begroting van de Unie te behoeden voor onregelmatige uitgaven. Derhalve mag de bevestiging van de vóór 1 januari 2021 of, bij wijze van afwijking, vóór 1 januari 2020, aan landbouwers toegewezen betalingsrechten geen afbreuk doen aan de bevoegdheid van de Commissie om de in artikel 52 van Verordening (EU) nr. 1306/2013 bedoelde besluiten te nemen voor onregelmatige betalingen die tot en met 2020 of, bij wijze van afwijking, tot en met 2019, voor een kalenderjaar zijn toegekend en die het gevolg zijn van fouten in het aantal betalingsrechten of in de waarde ervan.

(14)

Aangezien het nieuwe juridische kader voor het GLB nog niet is vastgesteld, moet duidelijk worden gemaakt dat er overgangsregelingen moeten worden vastgesteld voor de overgang van bestaande op meerjarenbasis toegekende steunregelingen naar het nieuwe juridisch kader.

(15)

Om te vermijden dat een aanzienlijke hoeveelheid vastleggingen van de huidige programmeringsperiode voor plattelandsontwikkeling naar de strategische GLB-plannen wordt overgedragen, moet de duur van nieuwe meerjarige verbintenissen op het vlak van agro-milieu-klimaat, biologische landbouw en dierenwelzijn in de regel worden beperkt tot ten hoogste drie jaar. Bestaande verbintenissen kunnen vanaf 2022 met ten hoogste één jaar worden verlengd.

(16)

Artikel 31, lid 5, van Verordening (EU) nr. 1305/2013 voorzag in overgangsregelingen voor de geleidelijke afschaffing van betalingen in gebieden die vanwege de toepassing van nieuwe afbakeningscriteria niet langer als gebieden met natuurlijke beperkingen zouden worden beschouwd. Deze betalingen zouden worden verricht tot uiterlijk 2020 en voor een periode van ten hoogste vier jaar. Bij Verordening (EU) 2017/2393 van het Europees Parlement en de Raad (11) is de oorspronkelijke termijn voor de nieuwe afbakening van deze gebieden verlengd tot 2019. Voor landbouwers in de lidstaten die de afbakening in 2018 en 2019 hebben vastgesteld, kon de geleidelijke afschaffing van betalingen niet over het maximum van vier jaar worden gespreid. Om de geleidelijke afschaffing van betalingen voort te zetten, moeten de lidstaten de mogelijkheid krijgen deze te blijven betalen in de jaren 2021 en 2022, indien van toepassing. Om een adequaat niveau van de betalingen per hectare te waarborgen, overeenkomstig artikel 31, lid 5, van Verordening (EU) nr. 1305/2013, moet het niveau van de betalingen in de jaren 2021 en 2022 worden vastgesteld op 25 EUR per hectare.

(17)

Aangezien landbouwers worden blootgesteld aan toenemende economische en ecologische risico’s als gevolg van de klimaatverandering en de toegenomen prijsvolatiliteit, voorziet Verordening (EU) nr. 1305/2013 in een risicobeheersmaatregel om landbouwers te helpen deze risico’s aan te pakken. Deze maatregel omvat ook financiële bijdragen aan onderlinge fondsen en een inkomensstabiliseringsinstrument. Voor de verlening van steun krachtens die maatregel werd voorzien in specifieke voorwaarden om ervoor te zorgen dat de landbouwers in de hele Unie gelijk worden behandeld, de mededinging niet wordt verstoord en de internationale verplichtingen van de Unie worden nagekomen. Om het gebruik van die maatregel voor landbouwers uit alle sectoren verder te bevorderen, moeten de lidstaten de mogelijkheid krijgen om de drempel van 30 % die aanleiding geeft tot de compensatie van landbouwers voor een daling van de productie of het inkomen, naargelang het betreffende instrument, te verlagen, maar niet tot minder dan 20 %.

(18)

Landbouwers en plattelandsbedrijven zijn ongekend zwaar getroffen door de gevolgen van de COVID-19-uitbraak. De verlenging van strenge beperkingen op verplaatsingen die in de lidstaten zijn ingesteld, en de verplichte sluiting van winkels, buitenmarkten, restaurants en andere horecagelegenheden hebben geleid tot een economische ontwrichting van de landbouwsector en plattelandsgemeenschappen en tot liquiditeits- en kasstroomproblemen voor landbouwers en voor kleine bedrijven die actief zijn op het gebied van de verwerking, afzet of ontwikkeling van landbouwproducten. Om de gevolgen van de crisis als gevolg van de COVID-19-uitbraak het hoofd te bieden, moet de duur van de in artikel 39 ter van Verordening (EU) nr. 1305/2013 bedoelde maatregel worden verlengd om de huidige liquiditeitsproblemen aan te pakken die een gevaar vormen voor de continuïteit van landbouwactiviteiten en van kleine bedrijven die actief zijn op het gebied van de verwerking, afzet of ontwikkeling van landbouwproducten. Steun voor die maatregel moet gefinancierd worden door ten hoogste 2 % van de Elfpo-middelen die zijn toegewezen aan de lidstaten in de programmeringsperiode 2014-2020.

(19)

Om te voorkomen dat middelen voor vanuit de gemeenschap aangestuurde lokale ontwikkeling in de programmeringsjaren 2021 en 2022 onbesteed blijven, moeten de lidstaten die gebruikmaken van de mogelijkheid om bedragen van rechtstreekse betalingen over te hevelen naar plattelandsontwikkeling, de minimumtoewijzing van 5 %, en in het geval van Kroatië 2,5 %, voor vanuit de gemeenschap aangestuurde lokale ontwikkeling alleen kunnen toepassen op de Elfpo-bijdrage voor plattelandsontwikkeling die wordt verlengd tot en met 31 december 2022, zoals berekend vóór de overheveling van bedragen vanuit rechtstreekse betalingen.

(20)

Overeenkomstig Verordening (EU) 2020/2094 van de Raad (12) tot vaststelling van een herstelinstrument van de Europese Unie (“EURI”) ter ondersteuning van het herstel in de nasleep van de COVID-19-crisis (“EURI-verordening”) moeten voor de jaren 2021 en 2022 aanvullende middelen beschikbaar worden gesteld om de impact van de COVID-19-crisis en de gevolgen daarvan voor de landbouwsector en de plattelandsgebieden van de Unie aan te pakken.

(21)

Gezien de ongekende uitdagingen waarmee de landbouwsector en de plattelandsgebieden van de Unie als gevolg van de COVID-19-crisis worden geconfronteerd, moeten de door het EURI verstrekte aanvullende middelen worden gebruikt voor de financiering van maatregelen in het kader van Verordening (EU) nr. 1305/2013 die de weg effenen voor een veerkrachtig, duurzaam en digitaal economisch herstel in overeenstemming met de doelstellingen van de milieu- en klimaatverbintenissen van de Unie en met de nieuwe ambities die zijn vastgelegd in de Europese Green Deal.

(22)

De lidstaten mogen de milieuambitie van hun bestaande plattelandsontwikkelingsprogramma’s daarom niet naar beneden bijstellen. Zij moeten waarborgen dat het totale aandeel dat in hun plattelandsontwikkelingsprogramma’s in het kader van de Elfpo-bijdrage wordt geoormerkt voor maatregelen die bijzonder gunstig zijn voor klimaat en milieu, ook wordt toegepast op de aanvullende middelen (“non-regressie-beginsel”). Daarnaast moet ten minste 37 % van de door het EURI verstrekte aanvullende middelen worden besteed aan maatregelen die bijzonder gunstig zijn voor klimaat en milieu, alsmede aan dierenwelzijn en aan LEADER. Bovendien moet ten minste 55 % van deze aanvullende middelen worden besteed aan maatregelen ter bevordering van de economische en sociale ontwikkeling in plattelandsgebieden, namelijk aan investeringen in materiële activa, ontwikkeling van landbouwbedrijven en ondernemingen, steun voor basisvoorzieningen en dorpsvernieuwing in plattelandsgebieden en samenwerking.

(23)

Indien de lidstaten anderszins niet in staat zijn het non-regressiebeginsel na te leven, moeten zij de mogelijkheid hebben om af te wijken van de verplichting om ten minste 55 % van de aanvullende middelen uit het EURI toe te wijzen voor maatregelen die economische en sociale ontwikkeling in plattelandsgebieden stimuleren, en moeten zij bij voorkeur maatregelen die bijzonder gunstig zijn voor klimaat en milieu ondersteunen. Om de lidstaten voldoende flexibiliteit te bieden, moeten de lidstaten echter ook de mogelijkheid hebben om met betrekking tot die aanvullende middelen af te wijken van het non-regressiebeginsel, voor zover dat nodig is om aan die 55 % -verplichting te voldoen.

(24)

Voor de aanvullende middelen uit het EURI gelden specifieke voorwaarden. Deze aanvullende middelen moeten met name afzonderlijk van de steun van de Unie voor plattelandsontwikkeling worden geprogrammeerd en gemonitord, waarbij, in beginsel, de voorschriften van Verordening (EU) nr. 1305/2013 moeten worden toegepast. Deze aanvullende middelen moeten daarom worden besteed overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1305/2013 en in het kader van die verordening worden beschouwd als bedragen ter financiering van maatregelen in het kader van het Elfpo. Bijgevolg moeten de voorschriften van Verordening (EU) nr. 1305/2013, met inbegrip van de regels inzake wijzigingen van plattelandsontwikkelingsprogramma’s, Verordening (EU) nr. 1306/2013, met inbegrip van de voorschriften inzake ambtshalve doorhaling, en Verordening (EU) nr. 1307/2013 van toepassing zijn, tenzij in de onderhavige verordening anders is bepaald.

(25)

Om te zorgen voor een passend hefboomeffect van de aanvullende middelen die door het EURI worden verstrekt, moet er worden voorzien in een specifiek maximumpercentage voor medefinanciering door de Unie, alsmede een verhoogd steunpercentage voor investeringen die bijdragen tot een veerkrachtig, duurzaam en digitaal economisch herstel, en steun voor jonge landbouwers.

(26)

Ter wille van de continuïteit in de overgangsperiode moet de reserve voor crises in de landbouwsector worden behouden in de jaren 2021 en 2022. Het betreffende bedrag van de reserve voor de jaren 2021 en 2022 moet in die reserve worden opgenomen.

(27)

Wat de voorfinancieringsregelingen uit het Elfpo betreft, moet duidelijk worden gemaakt dat noch de verlenging tot en met 31 december 2022 van programma’s die overeenkomstig deze verordening door het Elfpo worden ondersteund, noch de aanvullende middelen die beschikbaar worden gesteld op grond van de EURI-verordening, mogen leiden tot aanvullende voorfinanciering voor de betrokken programma’s.

(28)

Artikel 11 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 bevat thans alleen voor de jaren 2015 tot en met 2020 de verplichting voor de lidstaten om kennis te geven van hun overeenkomstig dat artikel genomen besluiten en van de geraamde opbrengst van de verlaging van het deel van het aan een landbouwer voor een bepaald kalenderjaar toe te kennen bedrag aan rechtstreekse betalingen dat 150 000 EUR overschrijdt. Met het oog op de voortzetting van het bestaande systeem moeten de lidstaten ook kennis geven van hun overeenkomstig dat artikel genomen besluiten en van de geraamde opbrengst van de verlaging voor de kalenderjaren 2021 en 2022.

(29)

Artikel 14 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 biedt de lidstaten de mogelijkheid om voor de kalenderjaren 2014 tot en met 2020 middelen over te hevelen tussen rechtstreekse betalingen en plattelandsontwikkeling. Om ervoor te zorgen dat de lidstaten hun eigen strategie kunnen volgen, moet de flexibiliteit tussen de pijlers ook mogelijk worden voor kalenderjaar 2021 (begrotingsjaar 2022) en kalenderjaar 2022 (begrotingsjaar 2023).

(30)

Om de Commissie in staat te stellen de begrotingsmaxima vast te stellen overeenkomstig artikel 22, lid 1, artikel 36, lid 4, artikel 42, lid 2, artikel 49, lid 2, artikel 51, lid 4, en artikel 53, lid 7, van Verordening (EU) nr. 1307/2013, moeten de lidstaten hun besluiten inzake de financiële toewijzingen per regeling uiterlijk op 19 februari 2021 voor kalenderjaar 2021 en uiterlijk op 1 augustus 2021 voor kalenderjaar 2022 meedelen.

(31)

In artikel 22, lid 5, van Verordening (EU) nr. 1307/2013 is bepaald dat de waarde van betalingsrechten lineair moet worden aangepast wanneer het maximum voor de basisbetalingsregeling in een bepaald jaar ten opzichte van het voorgaande jaar is gewijzigd als gevolg van bepaalde besluiten van lidstaten die van invloed zijn op het maximum voor de basisbetalingsregeling. De verlenging van de in bijlage II bij die verordening vermelde nationale maxima tot na kalenderjaar 2020 en de mogelijke jaarlijkse wijzigingen vanaf die datum kunnen gevolgen hebben voor het maximum voor de basisbetalingsregeling. Om de lidstaten in staat te stellen te voldoen aan de in artikel 22, lid 4, van die verordening bedoelde verplichting dat de som van de waarde van de betalingsrechten en de reserves gelijk moet zijn aan het maximum voor de basisbetalingsregeling, is het passend dat gedurende de overgangsperiode wordt voorzien in een lineaire aanpassing die afgestemd is op de verlenging van of wijzigingen in bijlage II bij die verordening. Om de lidstaten een grotere flexibiliteit te bieden, lijkt het passend dat zij de waarde van de betalingsrechten of van de reserve bovendien kunnen aanpassen, eventueel met verschillende aanpassingspercentages.

(32)

Overeenkomstig het huidige juridisch kader hebben de lidstaten in 2014 meegedeeld hoe zij het jaarlijkse nationale maximum voor de basisbetalingsregeling tot en met kalenderjaar 2020 over de regio’s gaan verdelen en, in voorkomend geval, jaarlijkse progressieve wijzigingen gaan doorvoeren over de door Verordening (EU) nr. 1307/2013 bestreken periode. Het is nodig dat de lidstaten ook meedelen wat zij voor de kalenderjaren 2021 en 2022 hebben besloten.

(33)

Het mechanisme van interne convergentie is het kernproces van een billijkere verdeling van rechtstreekse inkomenssteun over de landbouwers. Grote individuele verschillen op basis van oude historische referenties zijn steeds moeilijker te verdedigen. In Verordening (EU) nr. 1307/2013 bestaat het basismodel voor interne convergentie eruit dat de lidstaten vanaf 2015 op nationaal of regionaal niveau een uniforme forfaitaire waarde toepassen voor alle betalingsrechten. Ten behoeve van een soepelere overgang naar een uniforme waarde is echter een afwijking vastgesteld waarbij het de lidstaten is toegestaan de waarden van de betalingsrechten te differentiëren door toepassing, in de periode 2015-2019, van een gedeeltelijke convergentie, ook wel het “tunnelmodel” genoemd. Sommige lidstaten hebben van die afwijking gebruikgemaakt. Met het oog op de voortzetting van het proces dat moet leiden tot een billijkere verdeling van rechtstreekse betalingen, moeten de lidstaten na 2019 verder kunnen convergeren naar een nationaal of regionaal gemiddelde in plaats van naar een uniforme forfaitaire waarde toe te werken of de waarde van de rechten op het niveau van 2019 te houden. Die mogelijkheid voor de lidstaten moet derhalve ook van toepassing zijn vanaf 1 januari 2021. De lidstaten moeten de Commissie jaarlijks meedelen wat zij voor het volgende jaar hebben besloten.

(34)

De bepalingen van Verordening (EU) nr. 1307/2013 inzake de aanpassing van alle betalingsrechten die bij deze verordening worden gewijzigd, moeten met terugwerkende kracht van toepassing zijn vanaf 1 januari 2020, zodat het duidelijk is dat de lidstaten in staat waren te convergeren na 2019.

(35)

Artikel 30 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 bepaalt dat de waarde van de uit de reserve toegewezen betalingsrechten jaarlijks progressief moet worden gewijzigd op basis van de jaarlijkse stappen van het nationale maximum zoals vastgesteld in bijlage II bij die verordening, waarmee gestalte wordt gegeven aan een meerjarig beheer van de reserve. Die regels moeten zodanig worden aangepast dat het mogelijk wordt om de waarde van alle toegewezen betalingsrechten en van de reserve aan te passen aan een wijziging, van het ene jaar op het volgende, van het in bijlage II bij die verordening vermelde bedrag. In lidstaten die besluiten de interne convergentie verder te zetten, wordt die interne convergentie toegepast op jaarbasis. Voor de kalenderjaren 2020, 2021 en 2022 dient in het jaar van toewijzing slechts de waarde van de betalingsrechten van het lopende jaar te worden bepaald. De eenheidswaarde van de in een bepaald jaar uit de reserve toe te wijzen betalingsrechten moet worden berekend na een eventuele aanpassing van de reserve overeenkomstig artikel 22, lid 5, van die verordening. In een daaropvolgend jaar moet de waarde van de uit de reserve toegewezen betalingsrechten worden aangepast overeenkomstig artikel 22, lid 5, van die verordening.

(36)

Artikel 36 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 voorziet in de toepassing van de regeling inzake een enkele areaalbetaling tot en met 31 december 2020. Het is passend de verlenging van de regeling inzake een enkele areaalbetaling voor de jaren 2021 en 2022 toe te staan.

(37)

Aangezien de in deze verordening opgenomen wijziging van bijlage II bij Verordening (EU) nr. 1307/2013 te laat in werking zal treden opdat de lidstaten de oorspronkelijke termijn voor bepaalde kennisgevingsverplichtingen in 2020 zouden kunnen naleven, moet de termijn voor de lidstaten om te besluiten tot invoering van de herverdelingsbetaling vanaf 2021 of 2022, alsook voor de kennisgeving van dat besluit aan de Commissie, worden verlengd. Het is passend die termijn te laten samenvallen met die voor de besluiten over de flexibiliteit tussen de pijlers.

(38)

Krachtens artikel 37 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 kunnen lidstaten die de regeling inzake een enkele areaalbetaling toepassen, besluiten om in de periode 2015-2020 nationale overgangssteun te verlenen om een plotselinge en aanzienlijke vermindering van de steun in de sectoren waarvoor tot 2014 nationale overgangssteun werd verleend, te vermijden. Om ervoor te zorgen dat deze steun gedurende de overgangsperiode zijn rol blijft spelen bij de ondersteuning van de inkomens van landbouwers in die specifieke sectoren, moet worden voorzien in de voortzetting van die steun onder dezelfde voorwaarden en beperkingen als in de periode 2015-2020.

(39)

Ter wille van de rechtszekerheid moet worden verduidelijkt dat de artikelen 41 en 42 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 de lidstaten de mogelijkheid bieden om hun besluit inzake de herverdelingsbetaling jaarlijks te herzien. De termijn voor de herziening die van toepassing is in 2021 en 2022 moet samenvallen met die voor de besluiten over de flexibiliteit tussen de pijlers.

(40)

Artikel 52, lid 10, van Verordening (EU) nr. 1307/2013 machtigt de Commissie om gedelegeerde handelingen vast te stellen op grond waarvan de lidstaten kunnen besluiten dat de betaling van de vrijwillige gekoppelde steun kan worden voortgezet tot 2020 op basis van de productie-eenheden waarvoor die steun in een eerdere referentieperiode is verleend. Die machtiging moet zorgen voor een zo groot mogelijke samenhang tussen de Unieregelingen voor sectoren die structurele onevenwichtigheden op de markt kunnen kennen. Het is daarom passend deze machtiging te verlengen zodat ook de jaren 2021 en 2022 eronder vallen.

(41)

Aangezien de in deze verordening opgenomen wijziging van bijlage II bij Verordening (EU) nr. 1307/2013 te laat in werking zal treden opdat de lidstaten de oorspronkelijke termijn voor bepaalde kennisgevingsverplichtingen in 2020 zouden kunnen naleven, moet de termijn voor de lidstaten om te besluiten tot invoering van de vrijwillige gekoppelde steun vanaf 2021 of 2022, alsook voor de kennisgeving van dat besluit aan de Commissie, worden verlengd. Het is passend die termijn te laten samenvallen met die voor de besluiten over de flexibiliteit tussen de pijlers. Ook de termijn voor een besluit van de lidstaten om de verlening van vrijwillige gekoppelde steun in de jaren 2021 en 2022 voort te zetten of stop te zetten, en voor de kennisgeving van dat besluit aan de Commissie, moet tot diezelfde datum worden verdaagd.

(42)

Artikel 54 van Verordening (EU) nr. 1307/2013 bepaalt welke elementen de kennisgevingen van de lidstaten inzake vrijwillige gekoppelde steun moeten bevatten. Het is passend te verduidelijken dat in die kennisgevingen voor de kalenderjaren 2021 en 2022 het percentage moet worden vermeld van het nationale maximum dat wordt gebruikt voor de financiering van die steun voor de jaren 2021 en 2022.

(43)

In Verordening (EU) nr. 1308/2013 zijn regels vastgesteld voor de gemeenschappelijke ordening van de landbouwmarkten en zijn bepaalde steunregelingen opgenomen. In de wetgevingsvoorstellen van de Commissie inzake het GLB na 2020 werd bepaald dat deze steunregelingen moeten worden opgenomen in de toekomstige strategische GLB-plannen van de lidstaten. Met het oog op een soepele integratie van deze steunregelingen in het toekomstige GLB moeten regels worden vastgesteld voor de duur van elk van die steunregelingen wanneer deze gedurende de overgangsperiode moeten worden vernieuwd. Wat de steunregeling in de sector olijfolie en tafelolijven betreft, moeten de bestaande werkprogramma’s die voor de periode 1 april 2018 tot en met 31 maart 2021 zijn opgesteld, derhalve worden opgevolgd door nieuwe werkprogramma’s voor de periode 1 april 2021 tot en met 31 december 2022. Bestaande operationele programma’s in de sector groenten en fruit die hun maximale looptijd van vijf jaar niet hebben bereikt, mogen slechts worden verlengd tot en met 31 december 2022. Nieuwe operationele programma’s in de sector groenten en fruit mogen slechts worden goedgekeurd voor een maximale looptijd van drie jaar. De bestaande nationale programma’s voor de bijenteeltsector die zijn opgesteld voor de periode 1 augustus 2019 tot en met 31 juli 2022, moeten worden verlengd tot en met 31 december 2022.

(44)

Vanwege de door de COVID-19-pandemie veroorzaakte crisis hebben de wijnbouwers die houder waren van in 2020 verstrijkende vergunningen voor nieuwe aanplant of herbeplanting, vrijwel niet de kans gekregen om die vergunningen in het laatste jaar van hun geldigheid te gebruiken zoals gepland. Om het verlies van deze vergunningen te voorkomen en het risico op een verslechtering van de omstandigheden waaronder de aanplant zou moeten worden uitgevoerd, te beperken, moet worden voorzien in een verlenging van de geldigheidsduur van vergunningen voor nieuwe aanplant of herbeplanting die in 2020 verstrijken. Alle vergunningen voor nieuwe aanplant of herbeplanting die in 2020 verstrijken, moeten derhalve tot en met 31 december 2021 worden verlengd. Voorts moeten, rekening houdend met de gewijzigde marktperspectieven, houders van aanplantvergunningen die in 2020 verstrijken, de mogelijkheid hebben hun vergunningen niet te gebruiken zonder dat dit tot een administratieve sanctie leidt.

(45)

De bepaling van Verordening (EU) nr. 1308/2013 inzake vergunningen voor nieuwe aanplant of voor herbeplanting die in 2020 zouden verstrijken, die wordt gewijzigd bij deze verordening, moet, wegens de verstoringen ingevolge de COVID-19-pandemie en de moeilijkheden die deze teweeg heeft gebracht wat betreft het gebruik van die aanplantvergunningen, met terugwerkende kracht van toepassing zijn vanaf 1 januari 2020.

(46)

In 2013 werden overgangsbepalingen vastgesteld om te zorgen voor een soepele overgang van de vroegere regeling inzake aanplantrechten voor wijndruiven naar de nieuwe regeling inzake aanplantvergunningen, met name teneinde excessieve aanplant vóór de start van die nieuwe regeling te voorkomen. De termijn voor het indienen van aanvragen voor de omzetting van aanplantrechten in vergunningen loopt af op 31 december 2020. Vergunningen moeten echter door de aanvrager worden gebruikt en zijn, anders dan de vroegere aanplantrechten, niet verhandelbaar. Bovendien kan van de aanvragers van een vergunning worden verlangd dat zij corresponderende wijnbouwarealen hebben, wat ertoe kan leiden dat een houder van aanplantrechten die nog niet over de corresponderende wijnbouwarealen beschikt de vergunningen die zouden voortvloeien uit de omzetting van zijn aanplantrechten, niet zou kunnen gebruiken. De ernstige economische impact van de COVID-19-pandemie op de wijnsector heeft geleid tot cashflowproblemen voor wijnbouwers en tot onzekerheid over de toekomstige vraag naar wijn. Wijnbouwers die nog steeds aanplantrechten bezitten, mogen er niet toe worden gedwongen te kiezen of zij hun aanplantrechten willen omzetten in vergunningen zolang zij vanwege de door de COVID-19-pandemie veroorzaakte crisis uitzonderlijke moeilijkheden kennen, vooral niet omdat zij een administratieve sanctie zouden krijgen indien zij de uit de omzetting voortvloeiende aanplantvergunningen niet zouden gebruiken. De lidstaten die wijnbouwers hebben toegestaan hun aanvragen tot omzetting van aanplantrechten in te dienen tot en met 31 december 2020, moeten de termijn voor de indiening van die aanvragen derhalve kunnen verlengen tot en met 31 december 2022. Bijgevolg moet de geldigheidsduur van dergelijke omgezette vergunningen worden aangepast en moet deze op 31 december 2025 verstrijken.

(47)

Krachtens artikel 214 bis van Verordening (EU) nr. 1308/2013 kon Finland, onder bepaalde voorwaarden, nationale steun verlenen in het zuiden van Finland tot 2020, met toestemming van de Commissie. Om gedurende de overgangsperiode de continuïteit van de betalingen van die steun te waarborgen, moet de verlening van die nationale steun verder worden toegestaan onder dezelfde voorwaarden en bedragen als in 2020.

(48)

Om de werking van de markt voor olijfolie te verbeteren, moeten de lidstaten kunnen beslissen over de uitvoering van afzetvoorschriften om het aanbod te reguleren. Die besluiten mogen evenwel geen praktijken omvatten die de concurrentie kunnen verstoren.

(49)

Uit recente gebeurtenissen blijkt dat landbouwers steeds meer worden geconfronteerd met het risico van inkomensvolatiliteit, deels als gevolg van blootstelling aan de markt, deels als gevolg van extreme weersomstandigheden en frequente sanitaire en fytosanitaire crises die de veestapel en de agronomische activa in de Unie treffen. De effecten van inkomensvolatiliteit kunnen worden verzacht door de landbouwers ertoe aan te zetten in goede jaren te sparen met het oog op slechte jaren. Daartoe moeten nationale belastingmaatregelen waarbij de voor de landbouwers geldende heffingsgrondslag voor de inkomstenbelasting wordt berekend op basis van een meerjarige periode, worden vrijgesteld van de toepassing van de staatssteunregels.

(50)

Aangezien de doelstelling van deze verordening, namelijk te voorzien in de verdere toepassing van de regels van het huidige GLB-kader en in ononderbroken betalingen aan landbouwers en andere begunstigden, om aldus te zorgen voor voorspelbaarheid en stabiliteit gedurende de overgangsperiode, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en effecten van de maatregelen beter op Unieniveau kan worden verwezenlijkt, mag de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegd evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(51)

Door het Europees Parlement en de Raad op basis van artikel 322 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (“VWEU”) vastgestelde horizontale financiële regels zijn op deze verordening van toepassing. Die regels zijn vastgelegd in Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (13) en bepalen met name de procedure voor de vaststelling en uitvoering van de begroting door middel van subsidies, aanbestedingen, prijzen en indirecte uitvoering; bovendien voorzien ze in controles van de verantwoordelijkheid van de financiële actoren. De op basis van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsstelsel voor de bescherming van de begroting van de Unie.

(52)

De Verordeningen (EU) nr. 1305/2013, (EU) nr. 1306/2013, (EU) nr. 1307/2013, (EU) nr. 1308/2013, (EU) nr. 228/2013 en (EU) nr. 229/2013 moeten daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(53)

Om ervoor te zorgen dat de op grond van de EURI-verordening beschikbaar gestelde aanvullende middelen vanaf 1 januari 2021 beschikbaar zijn, moeten de bepalingen in deze verordening inzake EURI-steun terugwerkende kracht hebben vanaf die datum.

(54)

In het licht van de dwingende noodzaak om in de huidige omstandigheden onmiddellijk rechtszekerheid voor de landbouwsector te waarborgen, moet deze verordening met spoed in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie,

(1)

De lidstaten zijn op ongekende wijze getroffen door de crisis die voortvloeit uit de economische, sociale en gezondheidsgerelateerde gevolgen van de COVID-19-pandemie. De crisis belemmert de groei in de lidstaten, hetgeen op zijn beurt de ernstige liquiditeitstekorten doet toenemen die het gevolg zijn van de plotse en aanzienlijke stijging van noodzakelijke overheidsinvesteringen in de gezondheidsstelsels en andere sectoren van de economie in de lidstaten. De crisis heeft ook geleid tot een verslechtering van de situatie van mensen die met armoede worden bedreigd en vermindert bijgevolg de sociale cohesie in de lidstaten. Bovendien heeft de sluiting van binnengrenzen een zware impact gehad op de economische samenwerking, met name in grensgebieden, met gevolgen voor het woon-werkverkeer van werknemers en de levensvatbaarheid van micro-, kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s). Dit heeft geleid tot een uitzonderlijke situatie waarvoor specifieke, onmiddellijke en buitengewone maatregelen nodig zijn die snel de reële economie bereiken.

(2)

Om het hoofd te bieden aan de gevolgen van de crisis zijn de Verordeningen (EU) nr. 1301/2013 (4) en (EU) nr. 1303/2013 (5) van het Europees Parlement en de Raad gewijzigd bij Verordening (EU) 2020/460 van het Europees Parlement en de Raad (6) met het oog op meer flexibiliteit bij de uitvoering van de operationele programma’s die worden ondersteund door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (het “EFRO”), het Europees Sociaal Fonds (het “ESF”) en het Cohesiefonds (samen de “fondsen” genoemd) en door het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij (het “EFMZV”). Aangezien de ernstige negatieve gevolgen voor de economieën en samenlevingen van de Unie echter nog zijn toegenomen, zijn beide verordeningen opnieuw gewijzigd bij Verordening (EU) 2020/558 van het Europees Parlement en de Raad (7). Die wijzigingen hebben gezorgd voor uitzonderlijke extra flexibiliteit om de lidstaten in staat te stellen zich op de noodzakelijke respons op de ongekende crisis te concentreren door de mogelijkheid te vergroten om niet-benutte steun uit de fondsen te mobiliseren en door de procedurele vereisten met betrekking tot de uitvoering van programma’s en audits te vereenvoudigen.

(3)

Op 23 april 2020 heeft de Europese Raad de “Routekaart naar herstel” goedgekeurd, om de enorme schokken voor de economie op te vangen en om te zorgen voor een beperking van enerzijds de sociale en economische gevolgen daarvan voor de Unie als gevolg van de uitzonderlijke beperkingen die de lidstaten hebben ingevoerd ter indamming van de verspreiding van COVID-19 en anderzijds de risico’s van een asymmetrisch herstel als gevolg van de ongelijke beschikbare nationale middelen in de lidstaten — hetgeen op zijn beurt ernstige gevolgen heeft gehad voor de werking van de interne markt. De Routekaart naar herstel heeft een sterke investeringscomponent en bepleit de oprichting van het Europees herstelfonds. Bovendien draagt zij, zoals herhaald in de conclusies van de Europese Raad van 21 juli 2020, de Commissie op om de behoeften te analyseren zodat de middelen ter beschikking van de meest getroffen sectoren en geografische gebieden van de Unie kunnen worden gesteld, en tegelijkertijd het verband met het meerjarig financieel kader voor 2021-2027 te verduidelijken.

(4)

Overeenkomstig Verordening (EU) 2020/2094 van de Raad (8) en binnen de grenzen van de daarin toegewezen middelen, moeten herstel- en veerkrachtmaatregelen in het kader van de Europese structuur- en investeringsfondsen worden uitgevoerd om de ongekende gevolgen van de COVID-19-crisis aan te pakken. Deze extra middelen moeten worden gebruikt om de naleving van de in Verordening (EU) 2020/2094 vastgestelde termijnen te waarborgen.

(5)

Deze verordening legt regels en uitvoeringsregelingen vast inzake de extra middelen die verstrekt worden als herstelbijstand voor cohesie en de regio’s van Europa (“React-EU”) om te voorzien in bijstand om het crisisherstel te bevorderen in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan, en ter voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie. Uit hoofde van React-EU moet er een uitzonderlijk extra bedrag van maximaal 47 500 000 000 EUR in prijzen van 2018 voor budgettaire vastlegging uit de structuurfondsen voor de jaren 2021 en 2022 beschikbaar worden gesteld ter ondersteuning van de meest getroffen lidstaten en regio’s bij het crisisherstel in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan en ter voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie (“React-EU-middelen”), zodat via de bestaande operationele programma’s snel middelen ten behoeve van de reële economie kunnen worden ingezet. De React-EU-middelen zijn afkomstig uit het herstelinstrument van de Europese Unie. Een deel van de React-EU-middelen moet worden toegewezen voor technische bijstand op initiatief van de Commissie. De Commissie moet de uitsplitsing van de React-EU-middelen voor elke lidstaat vaststellen op basis van een toewijzingsmethode die gebaseerd is op de meest recente beschikbare objectieve statistische gegevens over de relatieve welvaart van de lidstaten en de omvang van de gevolgen van de COVID-19-crisis voor hun economieën en samenlevingen. Vóór de toepassing van de toewijzingsmethode voor de React-EU-middelen voor het jaar 2021 en ter verlening van steun aan de belangrijkste sectoren na de COVID-19-crisis in bepaalde lidstaten, moet een bedrag van 100 000 000 EUR en 50 000 000 EUR respectievelijk worden toegewezen aan Luxemburg en Malta. De toewijzingsmethode moet in een specifiek extra bedrag voor de ultraperifere regio’s voorzien vanwege de specifieke kwetsbaarheid van hun economieën en samenlevingen. Om recht te doen aan het evoluerende karakter van de gevolgen van de COVID-19-crisis, moet de uitsplitsing in 2021 op basis van dezelfde toewijzingsmethode en aan de hand van de meest recente statistische gegevens die op 19 oktober 2021 beschikbaar zijn, worden herzien met het oog op de verdeling van de tranche van de React-EU-middelen voor 2022.

(6)

Gezien het belang van de strijd tegen de klimaatverandering, in overeenstemming met de verbintenissen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs en de VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling uit te voeren, zullen de fondsen bijdragen aan klimaatmainstreaming en aan de verwezenlijking van een algemeen streefdoel om 30 % van de Uniebegroting te spenderen aan maatregelen die klimaatdoelstellingen ondersteunen. In het kader van React-EU zal naar verwachting 25 % van de totale financiële middelen bijdragen aan klimaatdoelstellingen. In overeenstemming met de aard van React-EU als een instrument voor crisisherstel en de flexibiliteit waarin deze verordening voorziet, met inbegrip van het ontbreken van vereisten inzake thematische concentratie en de mogelijkheid voor de lidstaten om naar behoefte de React-EU-middelen in te zetten ter ondersteuning van concrete acties van het EFRO of ESF, kan het niveau van de bijdragen van de lidstaten aan de ambitie om dat streefdoel te bereiken, verschillen naargelang van nationale prioriteiten.

(7)

De door het Europees Parlement en de Raad op basis van artikel 322 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (“VWEU”) vastgestelde horizontale financiële regels zijn op deze verordening van toepassing. Die regels zijn vastgelegd in Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (9) (het “Financieel Reglement”) en bepalen met name de procedure voor de vaststelling en uitvoering van de begroting door middel van subsidies, aanbestedingen, prijzen en indirecte uitvoering; bovendien voorzien ze in controles van de verantwoordelijkheid van de financiële actoren. De op basis van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsstelsel voor de bescherming van de begroting van de Unie.

(8)

Om de lidstaten maximale flexibiliteit te bieden bij het crisisherstel in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan en bij de voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie, moeten de toewijzingen door de Commissie op het niveau van de lidstaten worden vastgesteld. Voorts moet worden voorzien in de mogelijkheid om React-EU-middelen te gebruiken ter ondersteuning van de meest hulpbehoevenden en het jongerenwerkgelegenheidsinitiatief (“YEI”). Daarnaast moeten plafonds worden vastgesteld met betrekking tot de toewijzing voor technische bijstand op initiatief van de lidstaten, terwijl tegelijkertijd maximale flexibiliteit aan de lidstaten moet worden verleend voor de toewijzing ervan in het kader van door het EFRO of het ESF ondersteunde operationele programma’s. De operationele sterkte van het ESF moet worden gehandhaafd bij de toewijzing van de React-EU-middelen op de beleidsgebieden van werkgelegenheid, met name jongerenwerkgelegenheid in overeenstemming met de versterkte jongerengarantie, vaardigheden en onderwijs, sociale inclusie en gezondheid, met bijzondere nadruk op het bereiken van kansarme groepen en kinderen. Rekening houdend met de verwachte snelle besteding van de React-EU-middelen, mogen de aan deze middelen gekoppelde vastleggingen pas bij de afsluiting van de operationele programma’s worden vrijgemaakt.

(9)

Aangezien regio’s en gemeenten in de lidstaten op verschillende wijze zijn getroffen door de COVID-19-pandemie, is het van belang regionale en lokale actoren van overheden, economische en sociale partners en het maatschappelijk middenveld overeenkomstig het partnerschapsbeginsel te betrekken bij de voorbereiding, uitvoering, monitoring en evaluatie van crisisherstel dat via React-EU wordt ondersteund.

(10)

Wat de React-EU-middelen betreft, moet ook in mogelijkheden worden voorzien voor financiële overdrachten in het kader van de doelstelling “investeren in groei en werkgelegenheid” tussen het EFRO en het ESF overeenkomstig artikel 25 bis van Verordening (EU) nr. 1303/2013. Dergelijke overdrachten mogen geen negatieve gevolgen hebben voor de beschikbare middelen in het kader van de doelstelling “Europese territoriale samenwerking”, noch voor de specifieke toewijzing voor het YEI.

(11)

Ter aanvulling van de reeds beschikbare maatregelen in het kader van het bij de Verordeningen (EU) 2020/460 en (EU) 2020/558 verruimde bereik van de steun uit het EFRO moeten de lidstaten de React-EU-middelen voornamelijk kunnen blijven gebruiken voor investeringen in producten en diensten voor gezondheidsdiensten, ook grensoverschrijdend, en met inbegrip van zorg in institutioneel, gemeenschaps- en gezinsverband, voor het verlenen van steun in de vorm van bedrijfskapitaal van of investeringssteun aan kmo’s — met inbegrip van adviserende steun, met name in de sectoren die het zwaarst getroffen zijn door de COVID-19-pandemie en dringend moeten worden gerevitaliseerd, zoals toerisme en cultuur —, voor investeringen ter bevordering van de transitie naar een digitale en groene economie, voor investeringen in infrastructuur voor niet-discriminerende basisdiensten ten behoeve van de burgers en voor economische steunmaatregelen voor de regio’s die het meest afhankelijk zijn van de zwaarst door de COVID-19-crisis getroffen sectoren. Ook sterkere samenwerking, coördinatie en veerkracht op het gebied van gezondheid moeten worden bevorderd. Voorts moet er ook steun voor technische bijstand worden verleend. Het is passend dat de React-EU-middelen uitsluitend worden gebruikt in het kader van de nieuwe thematische doelstelling “de bevordering van het crisisherstel in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan en de voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie” — die ook één investeringsprioriteit moet vormen — om een vereenvoudigde programmering en uitvoering van deze middelen mogelijk te maken.

(12)

Wat het ESF betreft, moeten de lidstaten de React-EU-middelen voornamelijk gebruiken om steun te verlenen voor toegang tot de arbeidsmarkt en sociale stelsels, waarbij wordt gezorgd voor behoud van banen, onder meer via regelingen voor werktijdverkorting en steun voor zelfstandigen, alsook voor ondernemers, freelancers, artiesten en werknemers uit de creatieve sector. Regelingen voor werktijdverkorting en soortgelijke maatregelen, met name voor zelfstandigen, zijn gericht op de bescherming van werknemers en zelfstandigen tegen het risico van werkloosheid, met behoud van hetzelfde niveau van arbeids- en werkgelegenheidsvoorwaarden en lonen voor werknemers. De React-EU-middelen die aan deze regelingen worden toegewezen, mogen uitsluitend worden gebruikt om werknemers te ondersteunen. In de context van de huidige uitzonderlijke omstandigheden als gevolg van de COVID-19-pandemie moet het mogelijk zijn steun te verlenen voor regelingen voor werktijdverkorting voor werknemers en zelfstandigen, zelfs als die steun niet met actieve arbeidsmarktmaatregelen wordt gecombineerd, tenzij deze maatregelen door het nationaal recht worden opgelegd. Die regel moet ook op uniforme wijze van toepassing zijn op regelingen voor werktijdverkorting die zijn ondersteund overeenkomstig Verordening (EU) nr. 1303/2013, zoals gewijzigd bij Verordeningen (EU) 2020/460 en (EU) 2020/558 naar aanleiding van de COVID-19-crisis, en die verder worden ondersteund in het kader van de specifieke investeringsprioriteit “de bevordering van het crisisherstel in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan en de voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie”. De steun van de Unie voor dergelijke regelingen voor werktijdverkorting moet in de tijd worden beperkt.

(13)

Steun moet ook worden verleend voor het scheppen van banen en hoogwaardige werkgelegenheid, met name voor mensen in kwetsbare situaties, en voor maatregelen op het gebied van sociale inclusie en armoedebestrijding. Maatregelen op het gebied van jongerenwerkgelegenheid moeten in overeenstemming met de versterkte jongerengarantie worden uitgebreid. Daarnaast moet worden voorzien in investeringen in onderwijs, opleiding en de ontwikkeling van vaardigheden, met inbegrip van omscholing en bijscholing, met name voor kansarme groepen. Gelijke toegang tot sociale diensten van algemeen belang, onder meer voor kinderen, ouderen, personen met een handicap, etnische minderheden en daklozen, moet worden bevorderd.

(14)

Voorts moeten de lidstaten bijzondere aandacht blijven besteden aan inwoners van plattelands-, grens-, minder ontwikkelde, insulaire, bergachtige, dunbevolkte en ultraperifere regio’s en gebieden die een industriële transitie doormaken of getroffen zijn door ontvolking en, in voorkomend geval, de React-EU-middelen gebruiken om deze inwoners te ondersteunen.

(15)

Aangezien de tijdelijke sluiting van grenzen tussen lidstaten grensoverschrijdende gemeenschappen en bedrijven voor aanzienlijke uitdagingen heeft gesteld, is het passend de lidstaten toe te staan ook aan bestaande grensoverschrijdende programma’s in het kader van de doelstelling “Europese territoriale samenwerking” de React-EU-middelen toe te wijzen.

(16)

Om ervoor te zorgen dat de lidstaten over voldoende financiële middelen beschikken om snel crisisherstelmaatregelen in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan uit te voeren en een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie voor te bereiden, moet in een hoger niveau van initiële voorfinanciering worden voorzien met het oog op de snelle uitvoering van de met de React-EU-middelen ondersteunde maatregelen. De uit te keren initiële voorfinanciering moet zodanig zijn dat de lidstaten over de middelen beschikken om — zo nodig — voorschotten aan de begunstigden te verstrekken en de begunstigden snel na de indiening van de betalingsaanvragen te vergoeden.

(17)

De lidstaten moeten over de mogelijkheid beschikken om de React-EU-middelen toe te wijzen aan nieuwe specifieke operationele programma’s in het kader van de doelstelling “investeren in groei en werkgelegenheid” of aan nieuwe prioriteitsassen binnen bestaande programma’s in het kader van de doelstelling “investeren in groei en werkgelegenheid” en de doelstelling “Europese territoriale samenwerking”. Met het oog op een snelle uitvoering mogen alleen reeds aangewezen autoriteiten van bestaande door het EFRO, het ESF of het Cohesiefonds ondersteunde operationele programma’s worden aangewezen voor nieuwe specifieke operationele programma’s. Een ex-ante-evaluatie door de lidstaten hoeft niet te worden vereist en de elementen die nodig zijn om het operationele programma ter goedkeuring door de Commissie in te dienen, moeten worden beperkt.

(18)

De React-EU-middelen moeten worden gebruikt volgens de beginselen inzake duurzame ontwikkeling en “niet schaden”, waarbij rekening moet worden gehouden met de Overeenkomst van Parijs en met de VN-doelstellingen voor duurzame ontwikkeling. Bovendien moeten gedurende de volledige uitvoering van de operationele programma’s ook de gelijkheid van vrouwen en mannen, gendermainstreaming en de integratie van een genderperspectief in aanmerking worden genomen en worden bevorderd.

(19)

Om de druk op de overheidsbegrotingen te verlichten met betrekking tot het crisisherstel in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan en de voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie, moeten uitgaven voor concrete acties vanaf 1 februari 2020 in aanmerking komen voor steun en moeten de lidstaten de uitzonderlijke mogelijkheid krijgen een medefinancieringspercentage tot 100 % te vragen voor de afzonderlijke prioriteitsassen van operationele programma’s die steun uit de React-EU-middelen verstrekken.

(20)

Hoewel het belangrijk is ervoor te zorgen dat 31 december 2023 de einddatum blijft voor subsidiabiliteit voor de programmeringsperiode 2014-2020, moet duidelijk worden gemaakt dat concrete acties in de loop van 2023 nog steeds voor steun kunnen worden geselecteerd.

(21)

Om de continuïteit van de uitvoering van bepaalde concrete acties die met de React-EU-middelen worden ondersteund te waarborgen, moeten de faseringsbepalingen van een verordening houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds Plus, het Cohesiefonds, het Fonds voor een rechtvaardige transitie en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en de financiële regels voor die fondsen en voor het Fonds voor asiel en migratie, het Fonds voor interne veiligheid en het Instrument voor grensbeheer en visa worden toegepast.

(22)

Als gevolg van de specifieke flexibiliteitsmaatregelen naar aanleiding van de uitbraak van COVID-19 die door middel van Verordening (EU) 2020/558 zijn ingevoerd in Verordening (EU) nr. 1303/2013, moeten de uitgaven voor fysiek voltooide of volledig ten uitvoer gelegde concrete acties ter bevordering van het crisisherstel in de context van de COVID-19-pandemie en de sociale gevolgen daarvan en ter voorbereiding van een groen, digitaal en veerkrachtig herstel van de economie die in het kader van de overeenkomstige nieuwe thematische doelstelling zijn ondersteund ook in aanmerking komen, op voorwaarde dat de desbetreffende concrete acties vanaf 1 februari 2020 van start zijn gegaan.

(23)

Om de lidstaten in staat te stellen de React-EU-middelen snel in het kader van de huidige programmeringsperiode te gebruiken, is het gerechtvaardigd de lidstaten bij wijze van uitzondering vrij te stellen van de verplichting te voldoen aan de ex-antevoorwaarden en de vereisten inzake de prestatiereserve en de toepassing van het prestatiekader, inzake thematische concentratie — ook met betrekking tot de voor het EFRO vastgestelde drempels voor duurzame stedelijke ontwikkeling — en inzake de voorbereiding van een communicatiestrategie voor de React-EU-middelen. De lidstaten moeten desalniettemin uiterlijk op 31 december 2024 ten minste één evaluatie uitvoeren om de doeltreffendheid, de efficiëntie, het effect en de inclusiviteit van de React-EU-middelen te beoordelen, evenals de wijze waarop deze middelen hebben bijgedragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de nieuwe specifieke thematische doelstelling. Om de beschikbaarheid van vergelijkbare informatie op het niveau van de Unie te vergemakkelijken, moeten de lidstaten in voorkomend geval worden verplicht gebruik te maken van de door de Commissie ter beschikking gestelde programmaspecifieke indicatoren met betrekking tot COVID-19. Bij het uitvoeren van hun verantwoordelijkheden met betrekking tot voorlichting, communicatie en zichtbaarheid moeten de lidstaten en de managementautoriteiten bovendien de zichtbaarheid van de door de Unie geïntroduceerde uitzonderlijke maatregelen en middelen vergroten, met name door ervoor te zorgen dat potentiële begunstigden, begunstigden, deelnemers, eindontvangers van financiële instrumenten en het grote publiek zich bewust zijn van het bestaan, het volume en de aanvullende steun van de React-EU-middelen.

(24)

Om de React-EU-middelen gericht ter beschikking te kunnen stellen van de geografische gebieden waar ze het meest nodig zijn, mag het — bij wijze van uitzondering en onverminderd de algemene regels voor de toewijzing van middelen uit de structuurfondsen — geen verplichting zijn de aan het EFRO en het ESF toegewezen React-EU-middelen per regiocategorie uit te splitsen. Van de lidstaten wordt echter verwacht dat ze met de verschillende regionale behoeften en ontwikkelingsniveaus rekening houden om ervoor te zorgen dat de steun op evenwichtige wijze wordt verdeeld op basis van de behoeften van de regio’s en steden die het zwaarst getroffen zijn door de gevolgen van de COVID-19-pandemie en de noodzaak om aandacht te blijven besteden aan minder ontwikkelde regio’s, overeenkomstig de in artikel 174 VWEU vastgestelde doelstellingen van economische, sociale en territoriale cohesie. De lidstaten moeten ook lokale en regionale autoriteiten en relevante instanties die het maatschappelijk middenveld vertegenwoordigen en de sociale partners bij de problematiek betrekken overeenkomstig het partnerschapsbeginsel.

(25)

Behalve voor de gevallen waarin uit hoofde van deze verordening wordt voorzien in afwijkingen, moeten voor uitgaven in het kader van React-EU dezelfde verplichtingen en waarborgen gelden als voor alle cohesiefinanciering. Daarbij gaat het onder meer om de eerbiediging van de grondrechten en de naleving van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, en om doeltreffende fraudebestrijdingsmaatregelen die worden uitgevoerd met steun van bestaande fraudebestrijdingsagentschappen op het niveau van de lidstaten en de Unie, zoals het Europees Bureau voor fraudebestrijding en, in voorkomend geval, het Europees Openbaar Ministerie.

(26)

Het is van essentieel belang dat de legitieme belangen van de eindontvangers en begunstigden naar behoren worden gewaarborgd wanneer maatregelen worden genomen om de Uniebegroting te beschermen.

(27)

Om de overdrachten die krachtens de bij deze verordening geïntroduceerde veranderingen toegestaan zijn, te vergemakkelijken, hoeft de in artikel 30, lid 1, onder f), van het Financieel Reglement vastgestelde voorwaarde met betrekking tot het gebruik van kredieten voor hetzelfde doel niet voor die overdrachten te gelden.

(28)

Daar de doelstelling van deze verordening — namelijk reageren op de gevolgen van de COVID-19-crisis door het invoeren van flexibiliteitsmaatregelen op het gebied van het verlenen van steun uit de Europese structuur- en investeringsfondsen — niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt maar vanwege de omvang en de gevolgen van het voorgestelde optreden beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(29)

Gezien de urgentie van de situatie met betrekking tot de COVID-19-pandemie moet deze verordening in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

(30)

Verordening (EU) nr. 1303/2013 moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(31)

Artikel 135, lid 2, van het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (10) bepaalt dat wijzigingen van Verordening (EU, Euratom) nr. 1311/2013 van de Raad (11) of Besluit 2014/335/EU, Euratom van de Raad (12) die op of na de datum van inwerkingtreding van dat akkoord worden vastgesteld, niet van toepassing zijn op het Verenigd Koninkrijk, voor zover die wijzigingen gevolgen hebben voor de financiële verplichtingen van het Verenigd Koninkrijk. De steun in het kader van deze verordening voor 2021 en 2022 wordt gefinancierd door een verhoging van het maximum van de eigen middelen van de Unie, wat gevolgen zou hebben voor de financiële verplichting van het Verenigd Koninkrijk. Daarom mag deze verordening niet van toepassing zijn op of in het Verenigd Koninkrijk,

(1)

Het Akkoord over de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (2) (het “terugtrekkingsakkoord”) is door de Unie gesloten bij Besluit (EU) 2020/135 van de Raad (3) en is op 1 februari 2020 in werking getreden. De in artikel 126 van het terugtrekkingsakkoord bedoelde overgangsperiode, tijdens dewelke het Unierecht van toepassing blijft op en in het Verenigd Koninkrijk overeenkomstig artikel 127 van het terugtrekkingsakkoord (de “overgangsperiode”), loopt af op 31 december 2020.

(2)

Bij artikel 10 van het Verdrag tussen het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland en de Franse Republiek betreffende de bouw en de exploitatie door privéconcessionarissen van een vaste Kanaalverbinding, ondertekend te Canterbury op 12 februari 1986 (het “Verdrag van Canterbury”), is een Intergouvernementele Commissie ingesteld om toe te zien op alle kwesties met betrekking tot de bouw en de exploitatie van de vaste Kanaalverbinding.

(3)

Tot het einde van de overgangsperiode is de Intergouvernementele Commissie de nationale veiligheidsinstantie in de zin van Richtlijn (EU) 2016/798 van het Europees Parlement en de Raad (4). In die hoedanigheid past zij op de volledige vaste Kanaalverbinding de bepalingen van Unierecht toe die van belang zijn voor de spoorwegveiligheid en, uit hoofde van Richtlijn (EU) 2016/797 van het Europees Parlement en de Raad (5), voor de spoorweginteroperabiliteit.

(4)

Tenzij anders bepaald, zal het Unierecht na de overgangsperiode niet meer van toepassing zijn op het deel van de vaste Kanaalverbinding dat onder de jurisdictie van het Verenigd Koninkrijk valt, en zal de Intergouvernementele Commissie niet langer een nationale veiligheidsinstantie krachtens het Unierecht zijn voor het deel van de vaste Kanaalverbinding dat onder jurisdictie van Frankrijk valt. De veiligheidsvergunning voor de infrastructuurbeheerder van de vaste Kanaalverbinding en de veiligheidscertificaten voor spoorwegondernemingen die actief zijn op de vaste Kanaalverbinding, die door de Intergouvernementele Commissie zijn afgegeven krachtens respectievelijk artikel 11 en artikel 10 van Richtlijn 2004/49/EG van het Europees Parlement en de Raad (6), zullen met ingang van 1 januari 2021 niet langer geldig zijn.

(5)

Bij Besluit (EU) 2020/1531 van het Europees Parlement en de Raad (7) werd Frankrijk gemachtigd om met het Verenigd Koninkrijk te onderhandelen over een internationale overeenkomst inzake de toepassing van de Unieregels inzake spoorwegveiligheid en -interoperabiliteit op de vaste Kanaalverbinding, en om die overeenkomst te ondertekenen en te sluiten, teneinde een uniforme veiligheidsregeling te handhaven. Verordening (EU) 2020/1530 van het Europees Parlement en de Raad (8) heeft Richtlijn (EU) 2016/798 gewijzigd, onder meer wat betreft de regels voor nationale veiligheidsinstanties.

(6)

Op basis van Verordening (EU) 2020/1530 en onder voorbehoud van een overeenkomst als beoogd door Besluit (EU) 2020/1531 en gesloten onder bepaalde in dat besluit uiteengezette voorwaarden, zou de Intergouvernementele Commissie de enige veiligheidsinstantie blijven voor de volledige vaste Kanaalverbinding en, voor wat het deel van de vaste Kanaalverbinding betreft dat onder jurisdictie van Frankrijk valt, de nationale veiligheidsinstantie in de zin van artikel 3, punt 7, van Richtlijn (EU) 2016/798. Het is echter onwaarschijnlijk dat de door Besluit (EU) 2020/1531 beoogde overeenkomst tegen het einde van de overgangsperiode in werking zal zijn getreden.

(7)

Zonder een dergelijke overeenkomst komt de Intergouvernementele Commissie met ingang van 1 januari 2021 niet langer in aanmerking als nationale veiligheidsinstantie in de zin van artikel 3, punt 7, van Richtlijn (EU) 2016/798, voor wat het deel van de vaste Kanaalverbinding betreft dat onder jurisdictie van Frankrijk valt. Veiligheidsvergunningen en veiligheidscertificaten die door de Intergouvernementele Commissie zijn afgegeven, zullen niet langer geldig zijn. De Franse nationale veiligheidsinstantie wordt de bevoegde nationale veiligheidsinstantie voor het deel van de vaste Kanaalverbinding dat onder jurisdictie van Frankrijk valt.

(8)

Gezien het economische belang van de vaste Kanaalverbinding voor de Unie is het essentieel dat ook na 1 januari 2021 activiteiten kunnen worden uitgevoerd via de vaste Kanaalverbinding. Daartoe moet de door de Intergouvernementele Commissie afgegeven veiligheidsvergunning voor de infrastructuurbeheerder van de vaste Kanaalverbinding geldig blijven voor een periode van ten hoogste twee maanden vanaf de datum van toepassing van deze verordening, hetgeen een voldoende lange periode is om de Franse nationale veiligheidsinstantie in staat te stellen zijn eigen veiligheidsvergunning af te geven.

(9)

De vergunningen die uit hoofde van hoofdstuk III van Richtlijn 2012/34/EU van het Europees Parlement en de Raad (9) zijn afgegeven aan in het Verenigd Koninkrijk gevestigde spoorwegondernemingen, zullen na het einde van de overgangsperiode niet langer geldig zijn. Op 10 november 2020 heeft Frankrijk, overeenkomstig artikel 14, lid 3, van Richtlijn 2012/34/EU, de Commissie in kennis gesteld van haar voornemen om onderhandelingen over een grensoverschrijdende overeenkomst met het Verenigd Koninkrijk aan te vatten. Het doel van een dergelijke overeenkomst is spoorwegondernemingen die in het Verenigd Koninkrijk zijn gevestigd en aldaar een vergunning hebben gekregen, toestemming te geven om gebruik te maken van de grensoverschrijdende infrastructuur die de Unie en het Verenigd Koninkrijk met elkaar verbindt via de vaste Kanaalverbinding tot aan het grensstation en de terminal van Calais-Fréthun (Frankrijk), zonder daarvoor uit hoofde van Richtlijn 2012/34/EU een vergunning te hebben verkregen van een vergunningverlenende autoriteit van de Unie.

(10)

Teneinde de verbindingen tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk te waarborgen, is het van essentieel belang dat de spoorwegondernemingen die in het Verenigd Koninkrijk zijn gevestigd en aldaar een vergunning hebben gekregen, hun activiteiten kunnen voortzetten. Daartoe moet de geldigheidsduur van hun krachtens Richtlijn 2012/34/EU door het Verenigd Koninkrijk afgegeven vergunningen en van hun door de Intergouvernementele Commissie afgegeven veiligheidscertificaten worden verlengd met een periode van negen maanden vanaf de datum van toepassing van deze verordening; dit is een voldoende lange periode om de betrokken lidstaten in staat te stellen de nodige maatregelen te nemen om de connectiviteit te waarborgen overeenkomstig Richtlijnen 2012/34/EU en (EU) 2016/798 en op basis van de overeenkomst beoogd door Besluit (EU) 2020/1531.

(11)

Om eenvormige voorwaarden voor de uitvoering van deze verordening te waarborgen, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend betreffende de intrekking van het voordeel voor houders van certificaten en vergunningen als naleving van de eisen van de Unie niet wordt gewaarborgd. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (10). Gezien de mogelijke gevolgen voor de spoorwegveiligheid moet voor de vaststelling van die maatregelen de onderzoeksprocedure worden toegepast. De Commissie moet onmiddellijk toepasselijke uitvoeringshandelingen vaststellen indien dat, in naar behoren gemotiveerde gevallen, om dwingende redenen van urgentie is vereist.

(12)

Gezien de urgentie die voortvloeit uit het einde van de overgangsperiode, is het nodig gebleken een uitzondering te maken op de periode van acht weken bedoeld in artikel 4 van Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, gehecht aan het Verdrag betreffende de Europese Unie, aan het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

(13)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk het vaststellen van voorlopige maatregelen over bepaalde aspecten van spoorwegveiligheid en -connectiviteit in verband met het einde van de overgangsperiode, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de effecten ervan beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(14)

Deze verordening dient met spoed in werking te treden en van toepassing te zijn vanaf de dag na die waarop de overgangsperiode afloopt,

(1)

De vaststelling van Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad (3) en Verordening (EU) 2017/1939 van de Raad (4) heeft de voor de Unie beschikbare strafrechtelijke middelen om haar financiële belangen te beschermen, aanzienlijk versterkt. De instelling van het Europees Openbaar Ministerie (EOM) is een belangrijke prioriteit op het gebied van het Uniebeleid inzake strafrecht en fraudebestrijding, doordat het de bevoegdheid heeft om in de deelnemende lidstaten strafrechtelijke onderzoeken uit te voeren en tenlasteleggingen in te dienen met betrekking tot strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad in de zin van Richtlijn (EU) 2017/1371.

(2)

Ter bescherming van de financiële belangen van de Unie verricht het Europees Bureau voor fraudebestrijding (“het Bureau”) administratieve onderzoeken naar administratieve onregelmatigheden en strafbare gedragingen. Aan het einde van zijn onderzoeken kan het Bureau aan de nationale strafvervolgingsautoriteiten aanbevelingen betreffende gerechtelijke acties doen, teneinde hen in staat te stellen om over te gaan tot tenlasteleggingen en strafvervolgingen in de lidstaten. Het Bureau zal in de lidstaten die aan het EOM deelnemen, vermoedens van strafbare feiten aan het EOM melden en met het EOM samenwerken in het kader van de door het EOM uitgevoerde strafrechtelijke onderzoeken.

(3)

Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (5) moet worden gewijzigd en worden aangepast in het licht van de vaststelling van Verordening (EU) 2017/1939. De bepalingen van Verordening (EU) 2017/1939 inzake de band tussen het Bureau en het EOM moeten tot uitdrukking komen in en worden aangevuld door de bepalingen in Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013, zodat de financiële belangen van de Unie zo goed mogelijk worden beschermd door middel van synergieën tussen beide, waarbij er wordt gezorgd voor nauwe samenwerking, informatie-uitwisseling, complementariteit en het voorkomen van dubbel werk.

(4)

In het licht van hun gemeenschappelijke doel om de integriteit van de begroting van de Unie te bewaren, moeten het Bureau en het EOM een nauwe band gebaseerd op het beginsel van loyale samenwerking ontwikkelen en onderhouden die erop gericht is te verzekeren dat hun respectieve mandaten complementair zijn en hun acties gecoördineerd worden, met name wat de omvang van de nauwere samenwerking bij de instelling van het EOM betreft. De band tussen het Bureau en het EOM moet mede waarborgen dat alle middelen worden ingezet om de financiële belangen van de Unie te beschermen.

(5)

Op grond van Verordening (EU) 2017/1939 moet het Bureau, net als de instellingen, organen en instanties van de Unie en de bevoegde autoriteiten van de lidstaten, zonder onnodige vertraging elke vermoedelijke strafbare gedraging ten aanzien waarvan het EOM zijn bevoegdheid kan uitoefenen, aan het EOM melden. Omdat het Bureau als mandaat heeft administratieve onderzoeken te verrichten naar fraude, corruptie en elke andere onwettige activiteit waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad, is het ideaal gepositioneerd en uitgerust om op te treden als een partner van en een bevoorrechte bron van informatie voor het EOM.

(6)

Elementen die wijzen op mogelijke strafbare gedragingen die binnen de bevoegdheid van het EOM vallen, kunnen al aanwezig zijn in initiële vermoedens die het Bureau ontvangt, of pas blijken in de loop van een administratief onderzoek dat het Bureau heeft ingesteld op grond van een vermoeden van administratieve onregelmatigheid. Om aan zijn meldingsplicht aan het EOM te voldoen, moet het Bureau dus vermoedelijke strafrechtelijke gedragingen melden in een fase vóór of tijdens zijn onderzoeken.

(7)

Verordening (EU) 2017/1939 specificeert de elementen die ten minste in een melding moeten worden opgenomen. Het kan zijn dat het Bureau moet overgaan tot een voorlopige evaluatie van vermoedens om na te gaan of die elementen aanwezig zijn en de nodige informatie te verzamelen. Het Bureau moet een dergelijke evaluatie snel verrichten en met behulp van middelen waardoor een mogelijk toekomstig strafrechtelijk onderzoek niet in gevaar wordt gebracht. Indien een vermoeden van een strafbaar feit binnen de bevoegdheid van het EOM wordt vastgesteld, moet het Bureau dit na afloop van zijn evaluatie aan het EOM melden.

(8)

Gelet op de deskundigheid van het Bureau moeten de instellingen, organen en instanties opgericht bij de Verdragen of op basis daarvan (“instellingen, organen en instanties”), een beroep kunnen doen op het Bureau voor het verrichten van een dergelijke voorlopige evaluatie van vermoedens die aan hen zijn gemeld.

(9)

Overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1939 mag het Bureau in beginsel geen parallel administratief onderzoek instellen als het EOM al een onderzoek uitvoert met betrekking tot dezelfde feiten. In sommige gevallen kan de bescherming van de financiële belangen van de Unie echter vereisen dat het Bureau een aanvullend administratief onderzoek verricht voordat de door het EOM ingestelde strafrechtelijke procedure beëindigd is, om te kunnen nagaan of er voorzorgsmaatregelen nodig zijn dan wel of er financiële, tuchtrechtelijke of administratiefrechtelijke acties moeten worden ondernomen. Een dergelijk aanvullend onderzoek kan onder meer passend zijn om aan de begroting van de Unie verschuldigde bedragen binnen bepaalde verjaringstermijnen terug te vorderen, indien de in het geding zijnde bedragen erg hoog zijn of wanneer door middel van administratieve maatregelen moet worden voorkomen dat in risicosituaties verdere uitgaven worden gedaan.

(10)

Omdat dubbele onderzoeken moeten worden voorkomen, moet de term “dezelfde feiten”, in het licht van de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ-EU) over het ne bis in idem-beginsel, inhouden dat de materiële feiten die worden onderzocht, identiek of in wezen dezelfde zijn, en dat er sprake is van een reeks concrete omstandigheden die in tijd en ruimte onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

(11)

Verordening (EU) 2017/1939 bepaalt dat het EOM het Bureau kan verzoeken om aanvullende administratieve onderzoeken te verrichten. Bij gebrek aan een dergelijk verzoek moeten zulke aanvullende onderzoeken onder specifieke voorwaarden ook mogelijk zijn op initiatief van het Bureau, na raadpleging van het EOM. Het EOM moet met name bezwaar kunnen maken tegen de opening of de voortzetting van een onderzoek door het Bureau, of tegen het verrichten van bepaalde handelingen met betrekking tot een van zijn onderzoeken, met name teneinde de doeltreffendheid van zijn onderzoek en bevoegdheden in stand te houden. Het Bureau moet afzien van het verrichten van handelingen waartegen het EOM bezwaar heeft gemaakt. Indien het Bureau een onderzoek opent zonder dat het EOM een dergelijk bezwaar maakt, moet het Bureau dat onderzoek in continu overleg met het EOM verrichten.

(12)

Het Bureau moet het EOM actief ondersteunen bij zijn onderzoeken. In dit verband moet het EOM het Bureau kunnen vragen dat het zijn strafrechtelijke onderzoeken ondersteunt of aanvult door middel van de uitoefening van bevoegdheden uit hoofde van Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013. Het Bureau moet dergelijke steun bieden binnen de grenzen van zijn bevoegdheden en binnen het kader waarin die verordening voorziet.

(13)

Om doeltreffende coördinatie, samenwerking en transparantie te garanderen, moeten het Bureau en het EOM continu informatie uitwisselen. De uitwisseling van informatie voorafgaand aan de opening van onderzoeken door het Bureau of het EOM is vooral relevant om degelijke coördinatie tussen hun respectieve acties te garanderen, complementariteit te waarborgen en dubbel werk te voorkomen. Daartoe moeten het Bureau en het EOM gebruikmaken van de hit/no hit-functies in hun respectieve casemanagementsystemen. Het Bureau en het EOM moeten de procedure en de voorwaarden van die uitwisseling van informatie vastleggen in hun werkafspraken. Om ervoor te zorgen dat de regels die erop gericht zijn dubbele onderzoeken te voorkomen en complementariteit te waarborgen, correct worden toegepast, moeten het Bureau en het EOM overeenstemming bereiken over bepaalde termijnen voor hun informatie-uitwisseling.

(14)

In het verslag van de Commissie van 2 oktober 2017 over de evaluatie van de toepassing van Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 (het “evaluatieverslag van de Commissie”) is geconcludeerd dat de wijzigingen uit 2013 van het rechtskader tot duidelijke verbeteringen hebben geleid wat het verloop van de onderzoeken, de samenwerking met de partners en de rechten van de betrokkenen betreft. Anderzijds heeft het evaluatieverslag van de Commissie de aandacht gevestigd op een aantal tekortkomingen die gevolgen hebben voor de doeltreffendheid en efficiëntie van de onderzoeken.

(15)

De duidelijkste bevindingen van het evaluatieverslag van de Commissie moeten worden aangepakt door Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 te wijzigen. Die wijzigingen zijn op korte termijn nodig om het kader voor de onderzoeken van het Bureau te verstevigen, zodat het Bureau krachtig en volledig kan blijven functioneren en de strafrechtelijke aanpak van het EOM kan aanvullen met administratieve onderzoeken, zonder dat het mandaat of de bevoegdheden van het Bureau worden gewijzigd. De wijzigingen betreffen vooral punten waar het gebrek aan duidelijkheid van Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 het Bureau zou kunnen beletten om doeltreffend onderzoeken te verrichten, zoals controles en verificaties ter plaatse, de mogelijkheid van toegang tot informatie over bankrekeningen of de toelaatbaarheid van dossierverslagen van het Bureau als bewijs in administratieve of gerechtelijke procedures.

(16)

De wijzigingen aan Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 veranderen niets aan de procedurewaarborgen die gelden in het kader van onderzoeken. Het Bureau is gebonden door de procedurewaarborgen van Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 en Verordening (Euratom, EG) nr. 2185/96 van de Raad (6), alsook die welke in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie zijn opgenomen. Dat kader vereist dat het Bureau zijn onderzoeken op objectieve, onpartijdige en vertrouwelijke wijze verricht, zowel bewijsmiddelen à charge als à décharge zoekt, en onderzoekshandelingen verricht op basis van een schriftelijke machtiging en na een wettigheidstoetsing. Het Bureau moet de eerbiediging van de rechten van bij zijn onderzoeken betrokken personen garanderen, waaronder het vermoeden van onschuld en het recht om niet mee te werken aan zijn eigen veroordeling. De betrokken personen hebben bij een onderhoud onder meer het recht zich te laten bijstaan door een persoon naar keuze, het recht het verslag over het onderhoud goed te keuren, en het recht zich uit te drukken in een van de officiële talen van de instellingen van de Unie. De betrokken personen hebben ook het recht om hun oordeel te geven over de feiten van de zaak voordat conclusies worden getrokken.

(17)

Personen die fraude, corruptie en elke andere onwettige activiteit melden waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad, moeten de bescherming van Richtlijn (EU) 2019/1937 van het Europees Parlement en de Raad (7) genieten.

(18)

Neemt het Bureau, op verzoek van het EOM, binnen zijn mandaat ondersteunende maatregelen om de toelaatbaarheid van bewijsmiddelen en de grondrechten en procedurewaarborgen te beschermen en tegelijkertijd dubbele onderzoeken te voorkomen en in een doeltreffende, complementaire samenwerking te voorzien, dan moeten het Bureau en het EOM er in nauwe samenwerking voor zorgen dat de toepasselijke procedurele waarborgen van hoofdstuk VI van Verordening (EU) 2017/1939 in acht worden genomen.

(19)

Het Bureau heeft de bevoegdheid om controles en verificaties ter plaatse te verrichten, waarbij het in het kader van zijn onderzoeken naar vermoedens van fraude, corruptie of enige andere onwettige activiteit waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad, toegang heeft tot de gebouwen en documentatie van marktdeelnemers. Dergelijke controles en verificaties ter plaatse worden verricht overeenkomstig Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 en Verordening (Euratom, EG) nr. 2185/96, die in sommige gevallen de toepassing van die bevoegdheden doen afhangen van voorwaarden van nationaal recht. Uit het evaluatieverslag van de Commissie bleek dat het niet helemaal duidelijk is in hoeverre het nationale recht van toepassing is, wat een belemmering vormt voor de doeltreffendheid van de onderzoeksactiviteiten van het Bureau.

(20)

Het is dus passend dat de gevallen worden verduidelijkt waarin het nationale recht van toepassing dient te zijn in de loop van onderzoeken van het Bureau, zonder te tornen aan de bevoegdheden van het Bureau of de manier waarop Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 ten aanzien van de lidstaten werkt, daarbij het arrest van het Gerecht van 3 mei 2018 in zaak T-48/16, Sigma Orionis SA tegen Europese Commissie (8), weerspiegelend.

(21)

In situaties waarin de betrokken marktdeelnemer zich aan de controle en verificatie ter plaatse onderwerpt, moet het verrichten van controles en verificaties ter plaatse door het Bureau uitsluitend onder het Unierecht vallen. Dit zou het voor het Bureau mogelijk maken om in alle lidstaten zijn onderzoeksbevoegdheden op doeltreffende en coherente wijze uit te oefenen, teneinde bij te dragen aan een hoog niveau van bescherming van de financiële belangen van de Unie in de hele Unie, overeenkomstig artikel 325 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie.

(22)

In situaties waarin het Bureau een beroep moet doen op de bijstand van de bevoegde autoriteiten van de lidstaten, met name indien een marktdeelnemer zich tegen een controle en verificatie ter plaatse verzet, moeten de lidstaten ervoor zorgen dat de actie van het Bureau doeltreffend is, en moeten zij overeenkomstig de desbetreffende regels van nationaal procesrecht de nodige bijstand verlenen. Om de financiële belangen van de Unie te beschermen, moet de Commissie met elke niet-nakoming door een lidstaat van diens plicht tot samenwerking met het Bureau, rekening houden wanneer zij nagaat of zij de betrokken bedragen moet terugvorderen via de toepassing van financiële correcties op de lidstaten overeenkomstig het toepasselijke Unierecht.

(23)

Uit hoofde van Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 kan het Bureau met de bevoegde autoriteiten van de lidstaten, zoals de coördinatiediensten fraudebestrijding, en met de instellingen, organen en instanties, administratieve regelingen treffen om de voorwaarden voor hun samenwerking uit hoofde van die verordening vast te stellen, met name wat de doorgifte van informatie, het verrichten van onderzoeken en de follow-up daarvan betreft.

(24)

Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 moet worden gewijzigd om voor marktdeelnemers een plicht tot medewerking met het Bureau in te voeren, overeenkomstig hun verplichting uit hoofde van Verordening (Euratom, EG) nr. 2185/96 om toegang te verlenen voor het verrichten van controles en verificaties ter plaatse van lokalen, terreinen, vervoermiddelen en andere plaatsen voor professioneel gebruik, en overeenkomstig de verplichting in artikel 129 van Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (9) dat een persoon of entiteit die middelen van de Unie ontvangt, ten volle dient mee te werken aan de bescherming van de financiële belangen van de Unie, ook in het kader van onderzoeken door het Bureau.

(25)

Als onderdeel van die plicht tot medewerking moet het Bureau van marktdeelnemers kunnen verlangen dat zij relevante informatie verstrekken indien zij mogelijk bij de onderzochte feiten betrokken zijn of mogelijk dergelijke informatie bezitten. Wanneer zij aan dergelijke verzoeken gevolg geven, mogen marktdeelnemers niet worden verplicht om zichzelf belastende verklaringen af te leggen, maar moeten zij wel worden verplicht feitelijke vragen te beantwoorden en documenten te verstrekken, zelfs als die informatie kan worden gebruikt om tegen hen of tegen een andere marktdeelnemer het bestaan van onwettige activiteiten aan te tonen. Om de doeltreffendheid van onderzoeken in het kader van de huidige werkmethoden te waarborgen, moet het Bureau kunnen verzoeken om toegang tot informatie van apparatuur in particulier bezit die voor professionele doeleinden wordt gebruikt. Aan het Bureau mag enkel toegang worden verleend onder dezelfde voorwaarden en in dezelfde mate als het geval is voor de nationale controleautoriteiten, en alleen als het Bureau gegronde redenen heeft om te vermoeden dat de inhoud van dergelijke apparatuur relevant kan zijn voor het onderzoek, overeenkomstig de beginselen van noodzakelijkheid en evenredigheid; het Bureau mag bovendien alleen toegang hebben tot voor het onderzoek relevante informatie.

(26)

Marktdeelnemers moeten de mogelijkheid hebben om een van de officiële talen te gebruiken van de lidstaat waar de controle plaatsvindt, en zij moeten het recht hebben om zich tijdens controles en verificaties ter plaatse door een persoon naar keuze, zoals een externe juridisch adviseur, te laten bijstaan. De aanwezigheid van een juridisch adviseur mag echter geen wettelijke voorwaarde zijn voor de geldigheid van controles en verificaties ter plaatse. Om de doeltreffendheid van controles en verificaties ter plaatse te garanderen, met name wat betreft het risico dat bewijsmiddelen verdwijnen, moet het Bureau toegang kunnen krijgen tot lokalen, terreinen, vervoermiddelen of andere plaatsen voor professioneel gebruik zonder te hoeven wachten totdat de marktdeelnemer zijn juridisch adviseur raadpleegt. In afwachting van de raadpleging van de juridisch adviseur moet het slechts een korte redelijke termijn aanvaarden voordat het met de controle en verificatie ter plaatse begint. Die termijn moet tot het strikte minimum worden beperkt.

(27)

Om de transparantie bij het verrichten van controles en verificaties ter plaatse te verzekeren, moet het Bureau marktdeelnemers passende informatie verstrekken over hun plicht tot medewerking en de gevolgen van een weigering, en over de toepasselijke procedure, inclusief de procedurele waarborgen.

(28)

In interne en, zo nodig, externe onderzoeken heeft het Bureau toegang tot alle relevante informatie die in het bezit is van de instellingen, organen en instanties. Zoals in het evaluatieverslag van de Commissie werd voorgesteld, moet worden verduidelijkt dat dergelijke toegang mogelijk moet zijn ongeacht het soort informatiedrager, zodat rekening wordt gehouden met de technologische vooruitgang. In het kader van interne onderzoeken moet het Bureau kunnen verzoeken om toegang tot informatie op apparatuur in particulier bezit die voor professionele doeleinden wordt gebruikt, indien het Bureau gegronde redenen heeft om te vermoeden dat de inhoud ervan relevant zou kunnen zijn voor het onderzoek. De toegang door het Bureau moet door de instelling, het orgaan of de instantie in kwestie afhankelijk kunnen worden gesteld van specifieke voorwaarden. Een dergelijke toegang moet sporen met de beginselen van noodzakelijkheid en evenredigheid, en mag alleen betrekking hebben op voor het onderzoek relevante informatie. Om een doeltreffend, consistent niveau van toegang voor het Bureau en een hoog niveau van bescherming van de grondrechten van de betrokken personen te waarborgen, moeten de instellingen, organen en instanties de samenhang van de regels die zij hebben vastgesteld met betrekking tot de toegang tot apparatuur in particulier bezit die voor professionele doeleinden wordt gebruikt, garanderen, teneinde te voorzien in gelijkwaardige voorwaarden overeenkomstig het Interinstitutioneel Akkoord tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Commissie van de Europese Gemeenschappen van 25 mei 1999 betreffende de interne onderzoeken verricht door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) (10).

(29)

Om het kader voor de onderzoeken van het Bureau coherenter te maken, moeten de regels voor interne en externe onderzoeken verder op elkaar worden afgestemd om bepaalde inconsistenties die in het evaluatieverslag van de Commissie werden vastgesteld, weg te werken wanneer uiteenlopende regels niet gerechtvaardigd zijn. Verslagen en aanbevelingen die na een extern onderzoek zijn opgesteld, moeten bijvoorbeeld, waar nodig, worden toegezonden aan de instelling, het orgaan of de instantie in kwestie met het oog op het ondernemen van passende actie, net zoals bij interne onderzoeken. Wanneer zijn mandaat dat mogelijk maakt, moet het Bureau de instelling, het orgaan of de instantie in kwestie ondersteunen in het gevolg geven aan zijn aanbevelingen. Wanneer het Bureau geen onderzoek instelt, moet het relevante informatie kunnen toezenden aan de autoriteiten van de lidstaten of aan de instellingen, organen en instanties om passende maatregelen te kunnen nemen. Het moet dergelijke informatie toezenden indien het besluit geen onderzoek te openen hoewel er voldoende ernstige vermoedens bestaan van fraude, corruptie of enige andere onwettige activiteit waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad. Alvorens dit te doen, moet het Bureau naar behoren rekening houden met een mogelijke inmenging in lopende onderzoeken van het EOM.

(30)

Gezien de grote diversiteit van nationale institutionele kaders moeten de lidstaten op basis van het beginsel van loyale samenwerking de mogelijkheid hebben om het Bureau in kennis te stellen van de autoriteiten die bevoegd zijn om maatregelen te nemen op aanbeveling van het Bureau, alsook van de autoriteiten die geïnformeerd moeten worden, bijvoorbeeld voor financiële, statistische of monitoringdoeleinden, voor de uitvoering van hun relevante taken. Die autoriteiten kunnen de nationale coördinatiediensten fraudebestrijding omvatten. Volgens vaste rechtspraak van het HvJ-EU hebben de in de verslagen van het Bureau opgenomen aanbevelingen van het Bureau geen bindende rechtsgevolgen voor dergelijke autoriteiten van de lidstaten of voor instellingen, organen en instanties.

(31)

Het Bureau moet de nodige middelen ter beschikking krijgen om het geldspoor te volgen teneinde de werkwijze aan het licht te brengen die typisch is voor veel frauduleus gedrag. Het Bureau kan door samenwerking met en bijstand van de nationale autoriteiten in een aantal lidstaten van kredietinstellingen informatie over bankrekeningen verkrijgen die relevant is voor zijn onderzoeksactiviteiten. Om een doeltreffende aanpak in de hele Unie te garanderen, moet Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 nadere bepalingen bevatten over de plicht van nationale bevoegde autoriteiten om het Bureau informatie over bankrekeningen te verstrekken, als onderdeel van hun algemene plicht het Bureau bijstand te verlenen. De lidstaten moeten de Commissie meedelen via welke van de bevoegde autoriteiten die samenwerking dient plaats te vinden. Bij het verlenen van dergelijke bijstand aan het Bureau moeten de nationale autoriteiten handelen onder dezelfde voorwaarden als die welke gelden voor de nationale bevoegde autoriteiten van de betrokken lidstaat.

(32)

Teneinde de procedurewaarborgen en de grondrechten te beschermen en te eerbiedigen, moet de Commissie een interne functie in het leven roepen in de vorm van een Toezichthouder op de procedurewaarborgen (de “Toezichthouder”), die — met het oog op een efficiënt gebruik van middelen — administratief aan het Comité van toezicht moet worden verbonden, en voldoende middelen ter beschikking moet krijgen. De Toezichthouder moet klachten in volledige onafhankelijkheid behandelen, onder meer onafhankelijk van het Comité van toezicht en van het Bureau, en hij moet toegang hebben tot alle informatie die nodig is om zijn taken te vervullen.

(33)

Een betrokken persoon moet bij de Toezichthouder een klacht kunnen indienen over de eerbiediging door het Bureau van de procedurewaarborgen, alsook op grond van een schending van de regels die van toepassing zijn op door het Bureau uitgevoerde onderzoeken, met name schendingen van procedurevereisten en grondrechten. Daartoe moet een klachtenmechanisme worden ingesteld. De Toezichthouder moet verantwoordelijk zijn voor het uitbrengen van aanbevelingen in reactie op dergelijke klachten, met waar nodig suggesties voor oplossingen voor de in de klacht genoemde kwesties. De Toezichthouder moet de klacht volgens een snelle contradictoire procedure behandelen, terwijl het Bureau het lopende onderzoek moet kunnen voortzetten. De Toezichthouder moet de klager en het Bureau in de gelegenheid stellen opmerkingen te maken over het in de klacht aan de orde gestelde probleem of hiervoor een oplossing te vinden. De directeur-generaal moet de passende maatregelen nemen die op grond van de aanbeveling van de Toezichthouder geboden zijn. De directeur-generaal moet in terdege gemotiveerde gevallen van de aanbeveling van de Toezichthouder kunnen afwijken. De redenen daarvoor moeten aan het eindverslag van het onderzoek worden gehecht.

(34)

Met het oog op meer transparantie en verantwoording neemt de Toezichthouder in zijn jaarverslag informatie op over het klachtenmechanisme. Het jaarverslag moet met name het aantal ontvangen klachten vermelden, alsook de soorten schendingen van procedurevereisten en grondrechten die in het geding zijn, de betreffende activiteiten en, waar mogelijk, de follow-up-maatregelen die het Bureau heeft genomen.

(35)

De vroege doorgifte van informatie door het Bureau met het oog op het nemen van voorzorgsmaatregelen is een essentieel instrument voor de bescherming van de financiële belangen van de Unie. Om in dit verband nauwe samenwerking tussen het Bureau en de instellingen, organen en instanties te garanderen, is het passend dat die laatste de mogelijkheid hebben om het Bureau te allen tijde te raadplegen om te besluiten welke voorzorgsmaatregelen, inclusief maatregelen ter bescherming van bewijsmiddelen, geschikt zijn.

(36)

Verslagen van het Bureau zijn toelaatbare bewijsmiddelen in administratieve of gerechtelijke procedures, op dezelfde wijze en onder dezelfde voorwaarden als door de nationale administratieve controleurs opgestelde administratieve verslagen. Volgens het evaluatieverslag van de Commissie waarborgt deze regel de effectiviteit van de activiteiten van het Bureau in sommige lidstaten onvoldoende. Om de verslagen van het Bureau doeltreffender en het gebruik ervan samenhangender te maken, moet Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 bepalen dat die verslagen toelaatbaar zijn in niet-strafrechtelijke procedures voor de nationale rechter, en ook in administratieve procedures in de lidstaten. De regel dat die verslagen gelijkwaardig zijn aan de verslagen van nationale administratieve controleurs moet van toepassing blijven in geval van nationale strafrechtelijke procedures. Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 moet ook voorzien in de toelaatbaarheid van de verslagen van het Bureau in administratieve en gerechtelijke procedures op Unieniveau.

(37)

De coördinatiediensten fraudebestrijding van de lidstaten werden ingevoerd bij Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 om een doeltreffende samenwerking en uitwisseling van informatie, inclusief informatie van operationele aard, tussen het Bureau en de lidstaten te vergemakkelijken. Uit het evaluatieverslag van de Commissie bleek dat zij positief hebben bijgedragen aan de activiteiten van het Bureau. Uit het evaluatieverslag van de Commissie bleek ook dat de rol van die coördinatiediensten fraudebestrijding verder moet worden verduidelijkt om te garanderen dat het Bureau de nodige bijstand krijgt opdat zijn onderzoeken doeltreffend zijn, terwijl de organisatie en de bevoegdheden van de coördinatiediensten fraudebestrijding aan elke lidstaat worden overgelaten. In dat verband moeten de coördinatiediensten fraudebestrijding in staat zijn de nodige bijstand aan het Bureau te verlenen of te coördineren opdat het Bureau zijn taken doeltreffend kan uitvoeren vóór, tijdens of na afloop van een intern of extern onderzoek.

(38)

De taak van het Bureau om de lidstaten bijstand te verlenen voor de coördinatie van hun acties ter bescherming van de financiële belangen van de Unie, is een belangrijk onderdeel van zijn mandaat om grensoverschrijdende samenwerking tussen de lidstaten te ondersteunen. Er moeten nadere regels worden vastgesteld om de coördinatieactiviteiten van het Bureau en zijn samenwerking in dit verband met de autoriteiten van de lidstaten, derde landen en internationale organisaties te vergemakkelijken. Die regels mogen geen afbreuk doen aan de uitoefening door het Bureau van de bevoegdheden die aan de Commissie zijn toegekend in specifieke bepalingen betreffende de wederzijdse bijstand tussen de administratieve autoriteiten van de lidstaten en de samenwerking tussen die autoriteiten en de Commissie, met name Verordening (EG) nr. 515/97 van de Raad (11) en Verordening (EU) nr. 608/2013 van het Europees Parlement en de Raad (12), alsmede coördinatieactiviteiten in het kader van de Europese structuur- en investeringsfondsen.

(39)

Verduidelijkt moet worden dat wanneer de bevoegde autoriteiten van de lidstaten, met inbegrip van coördinatiediensten fraudebestrijding, in samenwerking met het Bureau of met andere bevoegde autoriteiten optreden met het oog op de bescherming van de financiële belangen van de Unie, zij nog steeds gebonden zijn door het nationale recht.

(40)

De coördinatiediensten fraudebestrijding moeten bijstand kunnen verlenen aan het Bureau in het kader van coördinatieactiviteiten, en zij moeten onderling kunnen samenwerken, teneinde de beschikbare mechanismen voor samenwerking bij fraudebestrijding verder te versterken.

(41)

De bevoegde autoriteiten van de lidstaten, alsmede de instellingen, organen en instanties, moeten de maatregelen nemen die op grond van een aanbeveling van het Bureau geboden zijn. Teneinde het Bureau in staat te stellen te reageren op de ontwikkeling van zijn zaken moeten de lidstaten, indien het Bureau aanbevelingen betreffende gerechtelijke acties doet aan de nationale vervolgingsautoriteiten van een lidstaat, het Bureau op diens verzoek de definitieve beslissing van de nationale rechter toezenden. Om ervoor te zorgen dat de rechterlijke macht volledig onafhankelijk blijft, mag een dergelijke doorgifte alleen plaatsvinden nadat de betrokken gerechtelijke procedures afgerond zijn en de definitieve beslissing van de rechter openbaar is geworden.

(42)

In aanvulling op de in Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 vastgestelde procedureregels voor het verrichten van onderzoeken dient het Bureau richtsnoeren betreffende onderzoeksprocedures vast te stellen die moeten worden nageleefd door de personeelsleden van het Bureau.

(43)

Verduidelijkt moet worden dat het Bureau kan deelnemen aan overeenkomstig het Unierecht opgerichte gemeenschappelijke onderzoeksteams en dat het in dat kader verkregen operationele informatie kan uitwisselen. Voor het gebruik van die informatie gelden de voorwaarden en waarborgen die zijn vastgelegd in het Unierecht op grond waarvan de gemeenschappelijke onderzoeksteams zijn opgericht. Wanneer het Bureau deelneemt aan dergelijke gemeenschappelijke onderzoeksteams, heeft het een ondersteunende capaciteit en neemt het de rol op zich van een partner die onderworpen is aan mogelijke wettelijke beperkingen in het Unierecht of het nationale recht.

(44)

Uiterlijk vijf jaar na de overeenkomstig artikel 120, lid 2, tweede alinea, van Verordening (EU) 2017/1939 bepaalde datum moet de Commissie de toepassing van Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 en met name de efficiëntie van de samenwerking tussen het Bureau en het EOM evalueren, om op basis van de ervaringen met die samenwerking te kunnen nagaan of wijzigingen wenselijk zijn. De Commissie moet, waar passend, uiterlijk twee jaar na die evaluatie een nieuw, uitgebreid wetgevingsvoorstel indienen.

(45)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk betere bescherming van de financiële belangen van de Unie door de werking van het Bureau aan te passen aan de instelling van het EOM en door de onderzoeken door het Bureau doeltreffender te maken, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar door regels vast te stellen betreffende de band tussen het Bureau en het EOM om door hen uitgevoerde onderzoeken doeltreffender te maken, beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in dat artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(46)

Deze verordening brengt geen wijzigingen aan in de bevoegdheden en verantwoordelijkheden van de lidstaten om maatregelen te treffen ter bestrijding van fraude, corruptie en elke andere onwettige activiteit waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad.

(47)

De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming is geraadpleegd overeenkomstig artikel 28, lid 2, van Verordening (EG) nr. 45/2001 van het Europees Parlement en de Raad (13) en heeft op 23 juli 2018 formele opmerkingen gegeven.

(48)

Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 moet derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd,

(1)

Het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (het “terugtrekkingsakkoord”) (2) is door de Unie gesloten door middel van Besluit (EU) 2020/135 van de Raad (3) en is op 1 februari 2020 in werking getreden. De in artikel 126 van het terugtrekkingsakkoord bedoelde overgangsperiode, tijdens dewelke het Unierecht van toepassing blijft op en in het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland (het Verenigd Koninkrijk) overeenkomstig artikel 127 van het terugtrekkingsakkoord, loopt af op 31 december 2020. Op 25 februari 2020 heeft de Raad Besluit (EU, Euratom) 2020/266 (4) houdende machtiging tot het openen van onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk over een nieuwe partnerschapsovereenkomst vastgesteld. Zoals uit de onderhandelingsrichtsnoeren blijkt, voorziet de machtiging onder meer in de nodige elementen om de betrekkingen met het Verenigd Koninkrijk op het gebied van wegvervoer na het einde van de overgangsperiode alomvattend te behandelen. Het is echter onzeker of uiterlijk op het einde van die periode een overeenkomst tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk over hun toekomstige betrekkingen op het gebied van het goederen- en personenvervoer over de weg in werking zal zijn getreden.

(2)

Aan het eind van de overgangsperiode en bij gebrek aan bijzondere bepalingen zullen alle rechten en verplichtingen die voortvloeien uit het Unierecht met betrekking tot markttoegang, zoals vastgesteld bij Verordeningen (EG) nr. 1072/2009 (5) en (EG) nr. 1073/2009 (6) van het Europees Parlement en de Raad, eindigen, voor zover het de betrekkingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de Unie en haar lidstaten betreft.

(3)

In een dergelijke situatie zou het internationale goederen- en personenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk ernstig worden verstoord.

(4)

Gibraltar is uitgesloten van de territoriale werkingssfeer van deze verordening en de hierin vervatte verwijzingen naar het Verenigd Koninkrijk hebben geen betrekking op Gibraltar.

(5)

Het multilaterale quotasysteem van de Europese Conferentie van Ministers van Verkeer (ECMV) is het enige andere beschikbare juridische kader dat als grondslag zou kunnen dienen voor het goederenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk. Als gevolg van het beperkte aantal vergunningen dat momenteel in het ECMV-systeem beschikbaar is en het beperkte toepassingsbereik wat betreft de bestreken soort wegvervoersactiviteiten, is dat systeem momenteel echter ontoereikend om volledig tegemoet te komen aan de behoeften van het goederenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk.

(6)

Naar verwachting zullen zich ook in het personenvervoer over de weg ernstige verstoringen voordoen, onder meer wat betreft de openbare orde. De Overeenkomst betreffende het ongeregeld internationaal vervoer van personen met touringcars en met autobussen (7) (de “Interbus-overeenkomst”) is het enige beschikbare rechtskader dat als grondslag zou kunnen dienen voor personenvervoer per autobus en touringcar tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk na het einde van de overgangsperiode. Het Verenigd Koninkrijk wordt op 1 januari 2021 een zelfstandige overeenkomstsluitende partij bij de Interbus-overeenkomst. De Interbus-overeenkomst heeft echter alleen betrekking op ongeregeld vervoer en is derhalve ontoereikend om de verstoringen van het internationale touringcar- en autobusvervoer tussen het Verenigd Koninkrijk en de Unie die het gevolg zijn van het einde van de overgangsperiode, aan te pakken. Er is onderhandeld over een protocol bij de Interbus-overeenkomst betreffende geregeld internationaal vervoer en bijzondere vormen van geregeld internationaal vervoer van personen met touringcars en met autobussen en het Verenigd Koninkrijk zal dat protocol naar verwachting zo snel mogelijk ratificeren. Er wordt echter niet verwacht dat het protocol tijdig in werking zal treden om een haalbaar alternatief te bieden voor de periode onmiddellijk na het einde van de overgangsperiode. De beschikbare instrumenten voorzien derhalve niet in de behoefte aan geregeld vervoer en bijzondere vormen van geregeld vervoer van personen per autobus en touringcar tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk.

(7)

Om te vermijden dat daardoor ernstige verstoringen ontstaan, onder meer wat betreft de openbare orde, moet bijgevolg een tijdelijk stel maatregelen worden vastgesteld die wegvervoerders en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten met een vergunning in het Verenigd Koninkrijk in staat stellen om goederen en personen over de weg te vervoeren tussen het Verenigd Koninkrijk en de Unie, of van het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk naar het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk waarbij een of meer lidstaten in doorvoer worden gepasseerd. Om een passend evenwicht tussen het Verenigd Koninkrijk en de Unie te garanderen, moeten de aldus toegekende rechten afhankelijk worden gesteld van de toekenning van gelijkwaardige rechten en moeten zij worden onderworpen aan bepaalde voorwaarden die eerlijke concurrentie waarborgen.

(8)

Het recht om binnen het grondgebied van een lidstaat en tussen lidstaten vervoersactiviteiten uit te voeren, is een fundamentele verworvenheid van de interne markt en mag na het einde van de overgangsperiode en bij gebreke van eventuele specifieke andersluidende bepalingen niet langer worden verleend aan wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk. Niettemin kunnen zich in de onmiddellijke nasleep van de overgangsperiode en bij gebreke van een toekomstig akkoord betreffende het goederenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk verstoringen van de verkeersstromen en daaruit voortvloeiende bedreigingen voor de openbare orde voordoen, met name op de grensovergangspunten die beperkt zijn in aantal en waar extra controles van voertuigen en hun vracht moeten worden uitgevoerd. De opstoppingen bij de grensovergangspunten met het Verenigd Koninkrijk namen al toe voor het einde van de overgangsperiode. De crisis in verband met de COVID-19-pandemie heeft ook negatieve gevolgen gehad voor het wegvervoer, met een toename van het aantal lege ladingen, een tendens die nog zou kunnen worden versterkt indien er geen flexibiliteit is waardoor de wegvervoerders van het Verenigd Koninkrijk, zelfs in zeer beperkte mate, gedurende een strikt beperkte periode activiteiten binnen de Unie kunnen uitvoeren. Zulke verstoringen kunnen leiden tot situaties met een negatieve impact op kritieke toeleveringsketens die noodzakelijk worden geacht om de huidige COVID-19-pandemie te beheersen. Om de omvang van dergelijke verstoringen te beperken, moeten wegvervoerders van het Verenigd Koninkrijk tijdelijk een beperkt aantal aanvullende activiteiten op het grondgebied van de Unie kunnen uitvoeren in het kader van activiteiten tussen het Verenigd Koninkrijk en de Unie. Hun voertuigen zouden dan niet onmiddellijk naar het Verenigd Koninkrijk hoeven terug te keren en het is minder waarschijnlijk dat zij bij hun terugkeer naar het Verenigd Koninkrijk leeg zouden zijn, waardoor het totale aantal voertuigen en daarmee de druk aan de grensovergangspunten zou afnemen. Het recht om dergelijke extra handelingen te verrichten, moet evenredig zijn, mag niet hetzelfde niveau van rechten hebben als de rechten die de wegvervoerders in de Unie krachtens de regels van de interne markt genieten en moet geleidelijk aan worden uitgefaseerd.

(9)

Grensoverschrijdende touringcar- en autobusdiensten tussen Ierland en het Verenigd Koninkrijk met betrekking tot Noord-Ierland zijn van bijzonder belang voor de gemeenschappen die in de grensregio's wonen, omdat zij basisconnectiviteit tussen gemeenschappen waarborgen, onder meer in het kader van het gemeenschappelijk reisgebied. Daarom moet exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk verder worden toegestaan om in de grensregio van Ierland passagiers op te nemen en af te zetten in het kader van internationaal personenvervoer per touringcar en autobus tussen Ierland en Noord-Ierland.

(10)

Om het tijdelijke karakter ervan weer te geven en geen precedent te scheppen, moet de reeks maatregelen waarin deze verordening voorziet, voor een korte periode gelden. Wat het goederenvervoer over de weg betreft, is die korte periode bedoeld om mogelijke regelingen voor basisconnectiviteit in het ECMV-systeem mogelijk te maken en geldt zij onverminderd de inwerkingtreding van een toekomstige overeenkomst inzake goederenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk en toekomstige Unieregels inzake vervoer. Wat het personenvervoer per autobus en touringcar betreft, is die korte periode bedoeld om het Protocol bij de Interbus-overeenkomst betreffende geregeld internationaal vervoer en bijzondere vormen van geregeld internationaal vervoer van personen met touringcars en met autobussen in werking te kunnen laten treden en op het Verenigd Koninkrijk van toepassing te laten zijn, hetzij door de bekrachtiging van, hetzij door de toetreding tot dat protocol door het Verenigd Koninkrijk, en geldt zij onverminderd een eventuele toekomstige overeenkomst over die aangelegenheid tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk.

(11)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk het vastleggen van voorlopige maatregelen inzake goederen- en personenvervoer over de weg tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk wanneer een akkoord over hun toekomstige betrekkingen op het gebied van vervoer over de weg ontbreekt op het einde van de overgangsperiode, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt maar vanwege de omvang en de gevolgen van het voorgestelde optreden, beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(12)

In het licht van de hoogdringendheid die voortvloeit uit het einde van de bovenvermelde overgangsperiode, wordt het passend geacht een uitzondering te maken op de periode van acht weken als bedoeld in artikel 4 van Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, gehecht aan het VEU, aan het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

(13)

Deze verordening moet met spoed in werking treden en moet van toepassing zijn vanaf de dag na het einde van de overgangsperiode die is vastgesteld in het terugtrekkingsakkoord, tenzij een met het Verenigd Koninkrijk gesloten overeenkomst inzake wegvervoer in werking is getreden of, in voorkomend geval, voorlopig wordt toegepast op die datum. Deze verordening houdt op van toepassing te zijn tot de dag voor de inwerkingtreding of tot de dag voor de voorlopige toepassing van een internationale overeenkomst inzake wegvervoer tussen beide partijen. Met uitzondering van de specifieke bepalingen die in de grensregio van Ierland van toepassing zijn in het kader van geregeld internationaal vervoer en bijzondere vormen van geregeld internationaal vervoer tussen Ierland en Noord-Ierland, moet het recht om geregeld vervoer en bijzondere vormen van geregeld vervoer met touringcars en autobussen te verrichten ophouden van toepassing te zijn op de datum waarop het Protocol bij de Interbus-overeenkomst betreffende geregeld internationaal vervoer en bijzondere vormen van geregeld internationaal vervoer van personen met touringcars en met autobussen in werking treedt voor de Unie en het Verenigd Koninkrijk. Deze verordening moet in ieder geval ophouden van toepassing te zijn op 30 juni 2021.

(14)

Wanneer dat nodig is om tegemoet te komen aan de behoeften van de markt, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen om de gelijkwaardigheid te herstellen van de rechten die door de Unie zijn toegekend aan wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk en aan exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk, ook wanneer de door het Verenigd Koninkrijk toegekende rechten worden toegekend op grond van de lidstaat van herkomst of anderszins niet in gelijke mate voor alle exploitanten uit de Unie beschikbaar zijn, en teneinde gevallen van oneerlijke concurrentie die ten koste gaan van wegvervoerders uit de Unie en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie te verhelpen.

(15)

Deze gedelegeerde handelingen moeten in overeenstemming zijn met het evenredigheidsbeginsel, en de voorwaarden moeten derhalve in verhouding staan tot de problemen die rijzen door het feit dat er geen gelijkwaardige rechten worden toegekend of door oneerlijke mededingingsvoorwaarden. De opschorting van de toepassing van deze verordening mag door de Commissie alleen worden overwogen in de ernstigste gevallen, waarin geen gelijkwaardige rechten worden toegekend aan wegvervoerders uit de Unie of aan exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie, of als de aldus toegekende rechten minimaal zijn of als de voorwaarden voor mededinging voor wegvervoerders uit het Verenigd Koninkrijk of voor exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk zo sterk verschillen van die voor exploitanten uit de Unie dat het verlenen van de betrokken diensten economisch niet haalbaar is voor exploitanten uit de Unie.

(16)

Bij de vaststelling van die gedelegeerde handelingen is het van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren overeenkomstig de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (8). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen. De Commissie moet waarborgen dat dergelijke vastgestelde gedelegeerde handelingen de goede werking van de interne markt niet onnodig verstoren.

(17)

Om te waarborgen dat de door het Verenigd Koninkrijk aan wegvervoerders uit de Unie en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit de Unie toegekende rechten die gelijkwaardig zijn aan de bij deze verordening aan wegvervoerders en exploitanten van touringcar- en autobusdiensten uit het Verenigd Koninkrijk toegekende rechten, in gelijke mate voor alle exploitanten uit de Unie beschikbaar zijn, moet het toepassingsgebied van de Verordeningen (EG) nr. 1072/2009 en (EG) nr. 1073/2009 tijdelijk worden uitgebreid. Die verordeningen bestrijken reeds het deel van een traject tussen een lidstaat en een derde land op het grondgebied van alle in doorvoer gepasseerde lidstaten. In dergelijke gevallen moet er echter worden voor gezorgd dat Verordening (EG) nr. 1072/2009 ook van toepassing is op het deel van het traject op het grondgebied van de lidstaat waar goederen worden geladen of gelost, en dat Verordening (EG) nr. 1073/2009 van toepassing is op het deel van het traject op het grondgebied van de lidstaat waar passagiers in- of uitstappen. Een dergelijke uitbreiding heeft tot doel ervoor te zorgen dat exploitanten uit de Unie derdelandenvervoer naar of vanuit het Verenigd Koninkrijk kunnen verrichten, en bij het verrichten van personenvervoer extra stopplaatsen kunnen inlassen,

(1)

Het Akkoord inzake de terugtrekking van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland uit de Europese Unie en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (2) (het “terugtrekkingsakkoord”) is door de Unie gesloten bij Besluit (EU) 2020/135 (3) van de Raad en is op 1 februari 2020 in werking getreden. De in artikel 126 van het terugtrekkingsakkoord bepaalde overgangsperiode (de “overgangsperiode”), tijdens dewelke het Unierecht van toepassing blijft op en in het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland (het Verenigd Koninkrijk) overeenkomstig artikel 127 van het terugtrekkingsakkoord, loopt af op 31 december 2020. Op 25 februari 2020 heeft de Raad Besluit (EU, Euratom) 2020/266 (4) vastgesteld, waarbij machtiging werd verleend tot het openen van onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk over een nieuwe partnerschapsovereenkomst. Zoals uit de onderhandelingsrichtsnoeren blijkt, bestrijkt de machtiging onder meer de elementen die nodig zijn om de luchtvaartbetrekkingen met het Verenigd Koninkrijk na het einde van de overgangsperiode alomvattend te regelen. Het is echter onzeker of tegen het einde van de overgangsperiode een overeenkomst tussen de Unie en het Verenigd Koninkrijk in werking zal zijn getreden die hun toekomstige betrekkingen op dit gebied regelt.

(2)

In Verordening (EG) nr. 1008/2008 van het Europees Parlement en de Raad (5) worden de voorwaarden vastgesteld voor de toekenning van de exploitatievergunning van de Unie aan luchtvaartmaatschappijen en wordt de vrijheid vastgesteld om luchtdiensten binnen de EU te verrichten.

(3)

Aan het eind van de overgangsperiode en bij gebreke van bijzondere voorschriften zal, wat de verhoudingen tussen het Verenigd Koninkrijk en de lidstaten betreft, een eind komen aan alle rechten en verplichtingen die uit het Unierecht voortvloeien ten aanzien van markttoegang, zoals vastgesteld door Verordening (EG) nr. 1008/2008.

(4)

Bijgevolg moet een tijdelijk stel maatregelen worden vastgesteld waardoor luchtvaartmaatschappijen met een vergunning uit het Verenigd Koninkrijk luchtvervoerdiensten tussen het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk en het grondgebied van de lidstaten kunnen blijven verrichten. Om een passend evenwicht tussen het Verenigd Koninkrijk en de lidstaten te garanderen, moeten de aldus verleende rechten afhankelijk worden gesteld van de toekenning van gelijkwaardige rechten door het Verenigd Koninkrijk aan luchtvaartmaatschappijen die in de Unie over een vergunning beschikken, en moeten zij worden onderworpen aan bepaalde voorwaarden die eerlijke concurrentie waarborgen.

(5)

De crisis als gevolg van de COVID-19-pandemie brengt aanzienlijke logistieke uitdagingen voor de lidstaten met zich mee, met name wat betreft de capaciteit om aanzienlijke hoeveelheden geneesmiddelen, vaccins en medische uitrusting op korte termijn en onder bijzonder veeleisende opslag- en logistieke omstandigheden naar en van derde landen te vervoeren. Er moet voor worden gezorgd dat er voldoende luchtvervoerscapaciteit beschikbaar wordt gesteld en dat de lidstaten daartoe extra uitzonderlijke flexibiliteit krijgen, met inbegrip van de mogelijkheid om een beroep te doen op luchtvaartuigen uit derde landen. Daarom moeten aanvullende elementen van verkeersrechten van de vijfde vrijheid voor vrachtvervoer, die strikt beperkt blijven tot het uitvoeren van dergelijke activiteiten op ad-hocbasis, worden toegestaan, zodat in dergelijke uitzonderlijke omstandigheden gebruik kan worden gemaakt van luchtvaartmaatschappijen van het Verenigd Koninkrijk. De lidstaten moeten ook aanvullende rechten voor het verrichten van luchtambulancediensten kunnen toestaan.

(6)

Om het tijdelijke karakter ervan tot uiting te brengen, moet deze verordening van toepassing zijn tot en met 30 juni 2021, dan wel tot de inwerkingtreding of, indien overeengekomen, de voorlopige toepassing, van een toekomstige overeenkomst die het verrichten van luchtvervoerdiensten met het Verenigd Koninkrijk regelt en waarbij de Unie partij is, waarover de Commissie overeenkomstig artikel 218 van het Verdrag betreffende de Werking van de Europese Unie (VWEU) heeft onderhandeld, als dat eerder is.

(7)

Teneinde voor beide partijen gunstige niveaus van connectiviteit te behouden, moet zowel ten aanzien van luchtvaartmaatschappijen uit het Verenigd Koninkrijk als ten aanzien van luchtvaartmaatschappijen uit de Unie worden voorzien in samenwerkingsregelingen op marketinggebied, in overeenstemming met het wederkerigheidsbeginsel.

(8)

Met het oog op de buitengewone en unieke omstandigheden waardoor het noodzakelijk is deze verordening vast te stellen en overeenkomstig de Verdragen is het passend dat de Unie tijdelijk de relevante gedeelde bevoegdheid uitoefent die haar bij de Verdragen is toegedeeld. De duur van de eventuele gevolgen van deze verordening voor de verdeling van de bevoegdheden tussen de Unie en de lidstaten moet echter strikt beperkt zijn. De door de Unie uitgeoefende bevoegdheid mag derhalve alleen worden uitgeoefend tijdens de toepassingsperiode van deze verordening. Dientengevolge zal de uitoefening door de Unie van de aldus uitgeoefende gedeelde bevoegdheid ophouden zodra deze verordening ophoudt van toepassing te zijn. Overeenkomstig artikel 2, lid 2, VWEU zullen de lidstaten zich dus vanaf dat moment in dezelfde situatie bevinden wat betreft de uitoefening van hun bevoegdheid als zij zouden zijn geweest indien deze verordening niet was vastgesteld. Voorts zij eraan herinnerd dat, zoals bepaald in het aan het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en het VWEU gehechte Protocol nr. 25 betreffende de uitoefening van de gedeelde bevoegdheden, de uitoefening van bevoegdheden door de Unie in deze verordening enkel betrekking heeft op de door deze verordening geregelde materie en niet op het gehele gebied. De respectieve bevoegdheden van de Unie en van de lidstaten met betrekking tot het sluiten van internationale overeenkomsten op het gebied van luchtvervoer moeten worden vastgesteld in overeenstemming met de Verdragen en met inachtneming van het relevante Unierecht, met inbegrip van Besluit (EU, Euratom) 2020/266 waarbij machtiging werd verleend tot het openen van onderhandelingen met het Verenigd Koninkrijk.

(9)

Deze verordening mag de lidstaten niet beletten vergunningen af te geven voor de exploitatie van geregelde luchtdiensten door luchtvaartmaatschappijen uit de Unie in het kader van de uitoefening van de hun door het Verenigd Koninkrijk verleende rechten, op dezelfde manier als in situaties die zich voordoen in het kader van internationale overeenkomsten. Met betrekking tot die vergunningen mogen de lidstaten geen onderscheid maken tussen luchtvaartmaatschappijen uit de Unie.