(1)

De uitbraak van COVID-19 heeft geleid tot een sterke terugval van het luchtverkeer door een sterke daling van de vraag en rechtstreekse maatregelen van de lidstaten en derde landen om de uitbraak in te dammen. De ernstige gevolgen daarvan voor luchtvaartmaatschappijen werden in januari 2020 reeds zichtbaar voor verkeer van en naar de Volksrepubliek China en de Speciale Administratieve Regio Hongkong van de Volksrepubliek China, zijn sinds 1 maart 2020 alomtegenwoordig en zullen waarschijnlijk een gevolgen hebben voor twee dienstregelingsperiodes, namelijk het winterseizoen 2019/2020 en het zomerseizoen 2020.

(2)

Op die omstandigheden hebben luchtvaartmaatschappijen geen invloed en de daaruit voortvloeiende vrijwillige of verplichte annulering van luchtdiensten door luchtvaartmaatschappijen is een noodzakelijk of gerechtvaardigd antwoord op die omstandigheden. Met name vrijwillige annuleringen beschermen de financiële gezondheid van luchtvaartmaatschappijen en vermijden de negatieve gevolgen voor het milieu van lege of nagenoeg lege vluchten die enkel worden uitgevoerd om de onderliggende luchthavenslots te behouden.

(3)

Cijfers gepubliceerd door Eurocontrol — die de netwerkbeheerder is voor de luchtverkeersnetdiensten van het gemeenschappelijke Europese luchtruim — wijzen op een daling van het luchtverkeer met ongeveer 10 % tijdens de eerste helft van maart 2020 ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De luchtvaartmaatschappijen rapporteren een sterke terugval van boekingen voor de toekomst en annuleren als gevolg van de uitbraak talrijke vluchten in de winterdienstregeling 2019-2020 en de zomerdienstregeling 2020.

(4)

Uit hoofde van artikel 8, lid 2, van Verordening (EEG) nr. 95/93 van de Raad (2), gelezen in samenhang met artikel 10, lid 2, daarvan, kan een luchtvaartmaatschappij die op een gecoördineerde luchthaven minder dan 80 % van de haar toegewezen reeks slots heeft geëxploiteerd haar verworven rechten op die slots verliezen.

(5)

Krachtens artikel 10, lid 4, van Verordening (EEG) nr. 95/93 mogen slotcoördinatoren voor de berekening van de verworven rechten de niet-benutting van luchthavenslots buiten beschouwing laten voor periodes waarin de luchtvaartmaatschappij de geplande luchtdiensten niet kon uitvoeren vanwege bijvoorbeeld de sluiting van luchthavens. Dat artikel heeft echter geen betrekking op situaties zoals de uitbraak van COVID-19. Verordening (EEG) nr. 95/93 moet daarom dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(6)

In het licht van bekende boekingen voor de toekomst en epidemiologische voorspellingen kan op dit moment redelijkerwijs worden aangenomen dat er in de periode tussen 1 maart 2020 en op zijn vroegst 24 oktober 2020 een aanzienlijk aantal vluchten zal worden geannuleerd vanwege de uitbraak van COVID-19. De niet-benutting van voor die periode toegewezen slots mag er niet toe leiden dat luchtvaartmaatschappijen de verworven rechten verliezen die zij anders zouden genieten. Daarom moet voor het overeenkomstige volgende seizoen worden vastgesteld onder welke voorwaarden niet-geëxploiteerde slots moeten worden beschouwd als slots die wel zijn benut.

(7)

Slots op gecoördineerde luchthavens zijn een waardevolle economische hulpbron. Ondanks de algemene terugval van het luchtverkeer dient de annulering van luchtdiensten echter geen belemmering te vormen voor het gebruik van luchthavenslots door andere luchtvaartmaatschappijen die ze op tijdelijke basis zouden willen gebruiken, zonder dat zulke slots zouden bijdragen tot de opbouw van verworven rechten. Daarom moeten slots die niet worden gebruikt door de luchtvaartmaatschappij waaraan zij zijn toegewezen, onverwijld worden teruggegeven aan de coördinator.

(8)

De verdere ontwikkeling van COVID-19 en de verdere gevolgen ervan voor de luchtvaartmaatschappijen zijn moeilijk te voorspellen. De Commissie moet de gevolgen van COVID-19 voor de luchtvaartsector voortdurend analyseren en de Unie moet in staat zijn de periode waarin de door deze verordening beoogde maatregelen van toepassing zijn, onverwijld te verlengen indien de ongunstige omstandigheden aanhouden.

(9)

Daar de doelstelling van deze verordening, met name om niet-geëxploiteerde slots vanwege de uitbraak van COVID-19 te beschouwen als slots die wel zijn benut, niet voldoende door de lidstaten kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang of de gevolgen van het optreden beter door de Unie kunnen worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(10)

Teneinde de bij deze verordening vastgestelde maatregelen indien nodig en gerechtvaardigd te verlengen, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie handelingen vast te stellen tot verlenging van de periode waarin de door deze verordening beoogde maatregelen van toepassing zijn. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (3). Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(11)

Gezien de urgentie die voortvloeit uit de uitzonderlijke omstandigheden ten gevolge van de uitbraak van COVID-19, werd het nodig geacht een uitzondering te maken op de periode van acht weken als bedoeld in artikel 4 van Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, gehecht aan het Verdrag betreffende de Europese Unie, aan het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

(12)

Deze verordening moet met spoed in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie,

(1)

De lidstaten zijn op een uitzonderlijke manier getroffen door de gevolgen van de COVID-19-uitbraak. De huidige volksgezondheidscrisis belemmert de groei in de lidstaten, wat op zijn beurt de ernstige liquiditeitskrapte verergert omdat plotseling veel meer publieke investeringen in de gezondheidszorgstelsels en andere sectoren van hun economie nodig zijn. Daardoor is een buitengewone situatie ontstaan die specifieke maatregelen vereist.

(2)

Het is van cruciaal belang dat de krapte van liquiditeiten en overheidsmiddelen in de lidstaten niet in de weg staat aan investeringen in het kader van programma’s die worden ondersteund door het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling (EFRO), het Europees Sociaal Fonds (ESF) en het Cohesiefonds (CF) (samen “de Fondsen” genoemd) en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij (EFMZV) en die nodig zijn om de COVID-19-uitbraak te bestrijden.

(3)

Om de gevolgen van de volksgezondheidscrisis op te vangen, moet het EFRO de financiering van bedrijfskapitaal voor het midden- en kleinbedrijf (het “mkb”) ondersteunen waar zulks nodig is als tijdelijke maatregel om de volksgezondheidscrisis doeltreffend te beantwoorden.

(4)

Om de gevolgen van de volksgezondheidscrisis op te vangen, moet de investeringsprioriteit van het EFRO ter versterking van onderzoek, technologische ontwikkeling en innovatie ook betrekking hebben op investeringen in producten en diensten die nodig zijn om de crisisresponscapaciteit in de gezondheidsdiensten te versterken.

(5)

Om soepeler te kunnen inspelen op de COVID-19-uitbraak, moeten de lidstaten meer flexibiliteit krijgen om de programma’s uit te voeren en gebruik kunnen maken van een vereenvoudigde procedure waarbij geen besluit van de Commissie vereist is om operationele programma’s te wijzigen. Er dient te worden verduidelijkt welke informatie over dergelijke wijzigingen aan de Commissie moet worden verstrekt.

(6)

Om de gevolgen van de volksgezondheidscrisis op te vangen, moeten uit de Fondsen gefinancierde financieringsinstrumenten ook steun verstrekken in de vorm van bedrijfskapitaal voor kleine en middelgrote ondernemingen waar zulks nodig is als tijdelijke maatregel om de volksgezondheidscrisis doeltreffend te beantwoorden.

(7)

Om een onmiddellijke respons op de gevolgen van de volksgezondheidscrisis mogelijk te maken, moeten uitgaven voor maatregelen ter versterking van de crisisresponscapaciteit subsidiabel zijn met ingang van 1 februari 2020.

(8)

Om te garanderen dat de lidstaten over voldoende financiële middelen beschikken om onverwijld de nodige investeringen te doen, is het passend dat de Commissie geen invorderingsopdrachten doet uitgaan voor van de lidstaten terugvorderbare bedragen betreffende de in 2020 ingediende jaarrekeningen. De lidstaten dienen de niet teruggevorderde bedragen te gebruiken om versneld investeringen in verband met de COVID-19-uitbraak te doen die subsidiabel zijn op grond van Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad (2) en de fondsspecifieke voorschriften.

(9)

De in 2020 niet teruggevorderde bedragen moeten worden verrekend of het voorwerp van invorderingsopdrachten uitmaken bij de afsluiting van de programma’s.

(10)

Om de gevolgen van de volksgezondheidscrisis op te vangen, moet uit het EFMZV steun worden verstrekt voor onderlingebijstandsfondsen en aquacultuurbestandsverzekeringen om het inkomen van door de volksgezondheidscrisis getroffen vissers en aquacultuurexploitanten te beschermen.

(11)

Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk de gevolgen van de volksgezondheidscrisis op te vangen, niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de gevolgen van het voorgestelde optreden, beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (“VEU”) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(12)

Gezien de urgentie waarmee de steun moet worden verstrekt, moet deze verordening op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie in werking treden.

(13)

Gezien de COVID-19-uitbraak en de urgentie waarmee de hiermee gepaard gaande volksgezondheidscrisis aangepakt moet worden, is het nodig gebleken een uitzondering te maken op de periode van acht weken bedoeld in artikel 4 van Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, gehecht aan het VEU, aan het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

(14)

Verordeningen (EU) nr. 1301/2013 (3), (EU) nr. 1303/2013 en (EU) nr. 508/2014 van het Europees Parlement en de Raad (4) dienen derhalve dienovereenkomstig te worden gewijzigd,

(1)

Het Solidariteitsfonds van de Europese Unie (“het Fonds”) is opgericht bij Verordening (EG) nr. 2012/2002 van de Raad (2). Het Fonds werd opgericht om financiële steun te verlenen aan lidstaten bij grote rampen als een concreet teken van Europese solidariteit in noodsituaties.

(2)

In het geval van grote volksgezondheidscrises moet de Unie blijk geven van solidariteit met de lidstaten en de betrokken bevolking door financiële bijstand te verlenen om de getroffen bevolking bij te staan, een snelle terugkeer naar de normale levensomstandigheden in de getroffen regio’s mogelijk te maken en de verspreiding van besmettelijke ziekten te beperken.

(3)

De Unie moet in geval van grote volksgezondheidscrises ook solidair zijn met de landen waarmee wordt onderhandeld over toetreding tot de Unie.

(4)

Een ernstige crisissituatie kan het gevolg zijn van volksgezondheidscrises, met name een officieel verklaarde viruspandemie. Via het Fonds kan de Unie noodhulp mobiliseren om te voldoen aan de directe behoeften van de bevolking en bij te dragen aan het snelle herstel van beschadigde belangrijke infrastructuur zodat de economische activiteit in getroffen gebieden kan worden hervat. Dat Fonds is echter strikt beperkt tot natuurrampen die fysieke schade berokkenen en omvat geen grote rampen als gevolg van biologische gevaren. Er moeten voorzieningen worden getroffen om de Unie in staat te stellen in te grijpen in het geval van grote volksgezondheidscrises.

(5)

De te nemen maatregelen hebben tot doel de inspanningen van de betrokken staten aan te vullen wanneer de gevolgen van een crisis zo ernstig zijn dat die staten de situatie niet met eigen middelen alleen aankunnen. Daar deze doelstelling niet voldoende door de lidstaten alleen kan worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang en de gevolgen van het optreden beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) neergelegde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om deze doelstelling te verwezenlijken.

(6)

Overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel moeten de maatregelen in het kader van deze verordening beperkt blijven tot grote volksgezondheidscrises. Die crisissen moeten worden gedefinieerd op basis van de overheidsuitgaven die nodig zijn om ze aan te pakken.

(7)

De bijstand van de Unie moet de inspanningen van de betrokken staten aanvullen en worden gebruikt om een gedeelte van de overheidsuitgaven te dekken die worden gedaan in verband met de meest essentiële noodmaatregelen als gevolg van de noodsituatie worden.

(8)

Overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel moet de bijstand van de Unie alleen worden toegekend na een aanvraag van de getroffen staat. De Commissie moet zorg dragenvoor een billijke behandeling van de door de staten ingediende verzoeken.

(9)

De Commissie moet snel kunnen besluiten specifieke financiële middelen zo spoedig mogelijk toe te zeggen en beschikbaar te stellen. De bestaande bepalingen inzake het betalen van voorschotten moeten derhalve worden versterkt door de bedragen ervan te verhogen.

(10)

Deze verordening moet met spoed in werking treden op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

(11)

Gezien de COVID-19-uitbraak en de urgentie waarmee de hiermee gepaard gaande volksgezondheidscrisis aangepakt moet worden, is het nodig gebleken een uitzondering te maken op de periode van acht weken als bedoeld in artikel 4 van Protocol nr. 1 betreffende de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie, gehecht aan het VEU, aan het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en aan het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie.

(12)

Verordening (EG) nr. 2012/2002 moet derhalve dienovereenkomstig worden gewijzigd,

(1)

De Euromediterrane overeenkomst waarbij een associatie tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en het Koninkrijk Marokko, anderzijds (1) (hierna “de associatieovereenkomst” genoemd), is namens de Unie gesloten bij Besluit 2000/204/EG, EGKS van de Raad en de Commissie (2), en is op 1 maart 2000 in werking getreden.

(2)

Bij Besluit (EU) 2019/217 van de Raad (3) hechtte de Raad zijn goedkeuring aan de sluiting van de overeenkomst in de vorm van een briefwisseling tussen de Europese Unie en het Koninkrijk Marokko over de wijziging van de Protocollen 1 en 4 van de associatieovereenkomst (4) (hierna : de wijzigingsovereenkomst” genoemd), die ertoe strekt de tariefpreferenties waarin de associatieovereenkomst voorziet, uit te breiden tot producten van oorsprong uit de Westelijke Sahara.

(3)

Overeenkomstig artikel 81 van de associatieovereenkomst is een associatiecomité ingesteld dat belast is met het beheer van de associatieovereenkomst. Op grond van artikel 83, lid 1, van die associatieovereenkomst heeft het associatiecomité de bevoegdheid besluiten te nemen met het oog op het beheer van de associatieovereenkomst en op beleidsterreinen waarop de Raad bevoegdheden aan het associatiecomité heeft gedelegeerd.

(4)

Uiterlijk twee maanden na de inwerkingtreding van de wijzigingsovereenkomst dient het associatiecomité een besluit vast te stellen betreffende de modaliteiten voor de effectbeoordeling van deze overeenkomst, in het bijzonder van het effect op de duurzame ontwikkeling, met name wat betreft de voordelen voor de betrokken bevolking en de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen in de Westelijke Sahara.

(5)

Het is passend het standpunt te bepalen dat namens de Unie in het associatiecomité moet worden ingenomen, aangezien het beoogde besluit voor de Unie bindend zal zijn.

(6)

Teneinde een follow-up van de gevolgen van deze wijzigingsovereenkomst voor de betrokken bevolking en voor de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in de betreffende gebieden te verzekeren, voorziet de wijzigingsovereenkomst uitdrukkelijk in een passend kader en een passende procedure aan de hand waarvan de partijen via regelmatige informatie-uitwisselingen de gevolgen van deze overeenkomst tijdens de tenuitvoerlegging ervan kunnen beoordelen. De Unie en het Koninkrijk Marokko zijn overeengekomen om minstens eenmaal per jaar onderling informatie uit te wisselen in het kader van het associatiecomité . Het is derhalve passend de specifieke modaliteiten voor deze evaluatie vast te stellen, teneinde deze te laten goedkeuren door het associatiecomité.

(7)

Het voorwerp van de uitwisseling van informatie stemt overeen met het voorwerp van het verslag van 11 juni 2018 dat de diensten van de Commissie gezamenlijk hebben opgesteld met de Europese Dienst voor extern optreden over de voordelen voor de bevolking van de Westelijke Sahara en over de raadpleging van die bevolking in verband met de uitbreiding van de tariefpreferenties tot producten van oorsprong uit de Westelijke Sahara.

(8)

Wat het effect op de economie van het grondgebied betreft, hebben de tot dusver beschikbare gegevens voornamelijk betrekking op de landbouw en visserij, maar de preferenties hebben betrekking op alle producten. De uit te wisselen gegevens kunnen dus veranderen naar gelang de evolutie van de activiteiten in de Westelijke Sahara. Daarnaast heeft de informatie-uitwisseling niet uitsluitend betrekking op economische aspecten (voordelen in strikte zin), maar moet zij een veel bredere evaluatie mogelijk maken, met in inbegrip van aspecten als duurzame ontwikkeling en het effect op de exploitatie van natuurlijke hulpbronnen.

(9)

Het Koninkrijk Marokko heeft er tevens mee ingestemd een mechanisme op te zetten voor de vergaring van statistische gegevens over de uitvoer naar de Unie van producten van oorsprong uit de Westelijke Sahara, die maandelijks aan de Commissie en de douaneautoriteiten van de lidstaten ter beschikking zullen worden gesteld.

(10)

Het Koninkrijk Marokko kan de Unie om informatie verzoeken over de productie en de verhandeling van bepaalde specifieke producten die voor het Koninkrijk Marokko van belang zijn, op basis van de reeds bestaande informatiesystemen,