BIJLAGE I

DEFINITIES EN AFKORTINGEN

I.   DEFINITIES

Voor de toepassing van deze verordening zijn de in bijlage I bij Beschikking 2002/657/EG van de Commissie (1) neergelegde definities van toepassing.

Daarnaast gelden voor de toepassing van deze verordening de volgende definities:

1.1.   „actiedrempel”: het gehalte van een bepaalde stof, vastgesteld in de bijlage bij Aanbeveling 2013/711/EU, bij overschrijding waarvan een onderzoek naar de bron van die stof moet worden ingesteld;

1.2.   „screeningsmethoden”: methoden die worden gebruikt voor de selectie van monsters met een gehalte aan PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's dat de maximumgehalten of de actiedrempels overschrijdt. Hierbij moet een kosteneffectieve doorvoer van een groot aantal monsters mogelijk zijn, zodat de kans groter is dat nieuwe gevallen worden ontdekt waarbij het blootstellings- en het gezondheidsrisico voor de consument groot is. Screeningsmethoden moeten op bioanalytische of GC-MS-methoden gebaseerd zijn. De resultaten van monsters waarbij de afkapwaarde voor de controle op de naleving van het maximumgehalte wordt overschreden, moeten worden geverifieerd door een volledige heranalyse met een bevestigingsmethode, uitgaande van het oorspronkelijke monster;

1.3.   „bevestigingsmethoden”: methoden die volledige of aanvullende informatie leveren voor de ondubbelzinnige identificatie en bepaling van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's op het maximumgehalte of zo nodig op de actiedrempel. Bij die methoden wordt gaschromatografie/hogeresolutiemassaspectrometrie (GC-HRMS) of gaschromatografie/tandemmassaspectrometrie (GC-MS/MS) gebruikt;

1.4.   „bioanalytische methoden”: methoden die zijn gebaseerd op het gebruik van biologische principes zoals assays op basis van cellen of receptoren, of immunoassays. Dergelijke methoden geven geen resultaten op congeneerniveau, maar geven alleen een indicatie (2) van het TEQ-gehalte, uitgedrukt in bioanalytische equivalenten (BEQ), omdat wellicht niet alle verbindingen in een monsterextract dat in de test een respons geeft, aan alle vereisten van het TEQ-principe voldoen;

1.5.   „schijnbare terugvinding bij bioassays”: het BEQ-gehalte dat is berekend aan de hand van de TCDD- of PCB 126-ijkkromme, na blancocorrectie en gedeeld door het met de bevestigingsmethode bepaalde TEQ-gehalte. Hierbij wordt getracht te corrigeren voor factoren als het verlies van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige verbindingen bij de extractie en opzuivering, tegelijkertijd geëxtraheerde verbindingen die de respons doen toe- of afnemen (agonistische of antagonistische effecten), de kwaliteit van de fitting van de kromme of de verschillen tussen de TEF- en de REP-waarde. De schijnbare terugvinding bij bioassays wordt berekend aan de hand van geschikte referentiemonsters met een representatief congeneerpatroon rond het maximumgehalte of de actiedrempel;

1.6.   „semikwantitatieve methoden”: methoden die een approximatieve indicatie geven van de concentratie van de vermeende analyt, terwijl het numerieke resultaat niet aan de voorschriften voor kwantitatieve methoden voldoet;

1.7.   „aanvaarde specifieke bepaalbaarheidsgrens van een afzonderlijke congeneer”: het laagste gehalte van de analyt dat met een redelijke statistische zekerheid kan worden gemeten, waarbij voldaan wordt aan identificatiecriteria als beschreven in internationale normen, bijvoorbeeld EN-norm 16215:2012 (Diervoeders — Bepaling van dioxinen en dioxineachtige polychloorbifenylen (pcb's) en indicator-polychloorbifenylen (pcb's) met behulp van gaschromatografie/hogeresolutiemassaspectrometrie (GC/HRMS)) en/of in de EPA-methoden 1613 en 1668, zoals herzien.

De bepaalbaarheidsgrens van een afzonderlijke congeneer kan worden vastgesteld als:

a)

de concentratie van een analyt in een monsterextract die voor twee verschillende te meten ionen een instrumentele respons geeft met een signaal-ruisverhouding van 3:1 voor het zwakste ruwe signaal, of, als de berekening van de signaal-ruisverhouding om technische redenen geen betrouwbare resultaten oplevert,

b)	het laagste concentratiepunt op een ijkkromme dat een acceptabele (≤ 30 %), consistente (ten minste aan het begin en het eind van een monsteranalysereeks gemeten) afwijking geeft van de gemiddelde relatieve responsfactor, berekend voor alle punten van de ijkkromme in elke reeks monsters (3);

1.8.   „bovengrens”: de waarde waarbij de bijdrage van elke niet-bepaalde congeneer op de bepaalbaarheidsgrens wordt gesteld;

1.9.   „ondergrens”: de waarde waarbij de bijdrage van elke niet-bepaalde congeneer op nul wordt gesteld;

1.10.   „middenwaarde”: de waarde waarbij de bijdrage van elke niet-bepaalde congeneer op de helft van de bepaalbaarheidsgrens wordt gesteld;

1.11.   „partij”: identificeerbare hoeveelheid levensmiddel die in één zending is geleverd en waarbij de verantwoordelijke functionaris gemeenschappelijke kenmerken heeft geconstateerd, zoals herkomst, soort, type verpakking, verpakker, verzender of aangebrachte vermeldingen of stempels. In geval van vissen en visserijproducten dienen ook de afmetingen van de vissen vergelijkbaar te zijn. Indien de omvang en/of het gewicht van de vis binnen een zending niet vergelijkbaar is, kan de zending nog steeds als een partij worden beschouwd, maar moet er een specifieke bemonsteringsprocedure worden uitgevoerd;

1.12.   „subpartij”: deel van een grote partij dat voor bemonsteringsdoeleinden van die partij is afgescheiden. Elke subpartij moet fysiek van de hoofdpartij gescheiden zijn en identificeerbaar zijn;

1.13.   „basismonster”: hoeveelheid materiaal die op één plaats uit de partij of de subpartij is genomen;

1.14.   „verzamelmonster”: het totaal van alle uit de partij of de subpartij genomen basismonsters;

1.15.   „laboratoriummonster”: een representatief deel of een representatieve hoeveelheid van het verzamelmonster, bestemd voor het laboratorium.

II.   GEBRUIKTE AFKORTINGEN

BEQ	bioanalytische equivalenten
GC	gaschromatografie
HRMS	hogeresolutiemassaspectrometrie
LRMS	lageresolutiemassaspectrometrie
MS/MS	tandemmassaspectrometrie
Pcb's	polychloorbifenylen
PCDD'S	polychloordibenzo-p-dioxinen
PCDF's	polychloordibenzofuranen
QC	kwaliteitscontrole
REP	relatieve potentie
TEF	toxische-equivalentiefactor
TEQ	toxische equivalenten
TCDD	tetrachloordibenzodioxine
U	uitgebreide meetonzekerheid

---

(1)  Beschikking 2002/657/EG van de Commissie van 14 augustus 2002 ter uitvoering van Richtlijn 96/23/EG van de Raad wat de prestaties van analysemethoden en de interpretatie van resultaten betreft (PB L 221 van 17.8.2002, blz. 8).

(2)  Bioanalytische methoden zijn niet specifiek voor de in het TEF-schema opgenomen congeneren. Er kunnen zich in het monsterextract andere, structureel verwante AhR-actieve verbindingen bevinden die ook bijdragen tot de algehele respons. Daarom kunnen bioanalytische resultaten niet als schatting worden aangemerkt, maar geven zij veeleer een indicatie van het TEQ-gehalte van het monster.

(3)  De bepaalbaarheidsgrens wordt berekend uit het laagste concentratiepunt met inachtneming van de terugvinding van de interne standaarden en de monsterinweeg.

BIJLAGE II

BEMONSTERINGSMETHODEN VOOR DE OFFICIËLE CONTROLE OP HET GEHALTE AAN DIOXINEN (PCDD's/PCDF's) EN DIOXINEACHTIGE EN NIET-DIOXINEACHTIGE PCB's IN BEPAALDE LEVENSMIDDELEN

I.   TOEPASSINGSGEBIED

De monsters voor de officiële controle op het gehalte aan dioxinen (PCDD's/PCDF's) en dioxineachtige en niet-dioxineachtige pcb's, hierna dioxinen en pcb's genoemd, in levensmiddelen worden genomen overeenkomstig de in deze bijlage beschreven methoden. De op die manier verkregen verzamelmonsters worden geacht representatief te zijn voor de partijen of subpartijen waarvan zij zijn genomen. Op basis van de gehalten die in de laboratoriummonsters worden geconstateerd, wordt bepaald of de partijen voldoen aan de maximumgehalten zoals vastgesteld bij Verordening (EG) nr. 1881/2006 tot vaststelling van de maximumgehalten aan bepaalde verontreinigingen in levensmiddelen.

II.   ALGEMENE BEPALINGEN

1.   Personeel

De monsters worden genomen door een door de lidstaat aangewezen gemachtigde.

2.   Te bemonsteren materiaal

Elke partij of subpartij die moet worden geanalyseerd, wordt afzonderlijk bemonsterd.

3.   Voorzorgsmaatregelen

Bij de bemonstering en de voorbehandeling van de monsters moet worden voorkomen dat zich veranderingen voordoen waardoor het gehalte aan dioxinen en pcb's kan veranderen of de analytische bepaling of de representativiteit van het verzamelmonster kan worden beïnvloed.

4.   Basismonsters

De basismonsters worden zo veel mogelijk op verschillende plaatsen uit de partij of de subpartij genomen. Als hiervan wordt afgeweken, wordt dit in het in punt II.8 van deze bijlage bedoelde verslag vermeld.

5.   Voorbehandeling van het verzamelmonster

Het verzamelmonster wordt verkregen door de basismonsters door elkaar te mengen. Het moet een gewicht van minimaal 1 kg hebben, behalve als dat niet uitvoerbaar is, bijvoorbeeld als één enkele verpakking bemonsterd is of wanneer het product een zeer hoge handelswaarde heeft.

6.   Identieke monsters

Van het gehomogeniseerde verzamelmonster worden identieke monsters voor controle-, verhaal- en arbitragedoeleinden genomen, mits deze procedure in overeenstemming is met de regelgeving van de lidstaat inzake de rechten van de exploitant van het levensmiddelenbedrijf. De grootte van de laboratoriummonsters voor controledoeleinden moet zodanig zijn dat ten minste duploanalysen mogelijk zijn.

7.   Verpakking en verzending van de monsters

Elk monster wordt in een schone recipiënt van inert materiaal geplaatst die een degelijke bescherming biedt tegen verontreiniging, verlies van analyten door adsorptie aan de binnenwand van de recipiënt en beschadiging tijdens het vervoer. Voorts worden de nodige voorzorgsmaatregelen genomen om verandering in de samenstelling van het monster tijdens vervoer of opslag te voorkomen.

8.   Verzegeling en etikettering van de monsters

Elk officieel monster wordt op de plaats van bemonstering verzegeld en geïdentificeerd volgens de in de lidstaten geldende voorschriften.

Van elke bemonstering wordt een verslag opgesteld aan de hand waarvan de bemonsterde partij ondubbelzinnig kan worden geïdentificeerd; hierin worden de bemonsteringsdatum en -plaats en alle andere voor de analist nuttige gegevens vermeld.

III.   BEMONSTERINGSPLAN

Bij de gebruikte bemonsteringswijze wordt ervoor gezorgd dat het verzamelmonster representatief is voor de te controleren (sub)partij.

1.   Verdeling van partijen in subpartijen

Grote partijen worden in subpartijen verdeeld, mits de subpartij fysiek van de partij kan worden gescheiden. Voor producten die in grote bulkzendingen worden verhandeld (zoals plantaardige oliën) geldt tabel 1. Voor andere producten geldt tabel 2. Aangezien partijen niet altijd een gewicht hebben dat een exact veelvoud is van het gewicht van de subpartijen, mag het gewicht van de subpartijen het aangegeven gewicht met maximaal 20 % overschrijden.

Tabel 1

Onderverdeling van partijen in subpartijen bij in bulkzendingen verhandelde producten

Gewicht van de partij (ton)	Gewicht van de subpartijen of aantal subpartijen
≥ 1 500	500 ton
> 300 en < 1 500	3 subpartijen
≥ 50 en ≤ 300	100 ton
< 50	—

Tabel 2

Onderverdeling van partijen in subpartijen bij andere producten

Gewicht van de partij (ton)	Gewicht van de subpartijen of aantal subpartijen
≥ 15	15-30 ton
< 15	—

2.   Aantal basismonsters

Het verzamelmonster (totaal van alle basismonsters) moet een gewicht van minstens 1 kg hebben (zie punt II.5 van deze bijlage).

Het minimumaantal basismonsters dat van de partij of subpartij dient te worden genomen, is in de tabellen 3 en 4 aangegeven.

In geval van onverpakte vloeibare producten moet de partij of subpartij voor zover mogelijk en voor zover dit de kwaliteit van het product niet beïnvloedt, net vóór de bemonstering goed worden gemengd, hetzij handmatig, hetzij mechanisch. In dat geval wordt verondersteld dat de verontreinigingen homogeen over de partij of subpartij zijn verdeeld. Drie basismonsters van een partij of subpartij zijn daarom voldoende om het verzamelmonster te vormen.

De basismonsters moeten van vergelijkbaar gewicht zijn. Het gewicht van het basismonster moet minimaal 100 gram zijn.

Als van deze procedure wordt afgeweken, wordt dit in het in punt II.8 van deze bijlage bedoelde verslag vermeld. Overeenkomstig Beschikking 97/747/EG tot vaststelling van de niveaus en frequenties van de monsternemingen zoals bedoeld in Richtlijn 96/23/EG, ten behoeve van de controle op bepaalde stoffen en residuen daarvan in bepaalde dierlijke producten bedraagt de omvang van het samen te stellen verzamelmonster voor kippeneieren ten minste 12 eieren (voor onverpakte partijen en voor partijen die uit afzonderlijke verpakkingen bestaan, zijn de tabellen 3 en 4 van toepassing).

Tabel 3

Minimumaantal van de partij of subpartij te nemen basismonsters

Gewicht of volume van de partij/subpartij (in kg of l)	Minimumaantal basismonsters
< 50	3
50 t/m 500	5
> 500	10

Indien de partij of subpartij uit afzonderlijke verpakkingen of eenheden bestaat, wordt voor het verzamelmonster een aantal verpakkingen of eenheden genomen overeenkomstig tabel 4.

Tabel 4

Aantal verpakkingen of eenheden (basismonsters) waaruit het verzamelmonster wordt samengesteld indien de partij of subpartij uit afzonderlijke verpakkingen of eenheden bestaat

Aantal verpakkingen of eenheden in de partij/subpartij	Aantal te nemen verpakkingen of eenheden
1 t/m 25	minimaal 1 verpakking of eenheid
26 t/m 100	circa 5 %, minimaal 2 verpakkingen of eenheden
> 100	circa 5 %, maximaal 10 verpakkingen of eenheden

3.   Bijzondere bepalingen voor de bemonstering van partijen die gehele vissen van vergelijkbaar gewicht en vergelijkbare grootte bevatten

Vissen worden geacht een vergelijkbare grootte en een vergelijkbaar gewicht te bezitten, indien het verschil in grootte en gewicht niet meer dan ongeveer 50 % bedraagt.

In tabel 3 wordt aangegeven hoeveel basismonsters van de partij moeten worden genomen. Het verzamelmonster (totaal van alle basismonsters) moet een gewicht van minstens 1 kg hebben (zie punt II.5 van deze bijlage).

—

Als de te bemonsteren partij kleine vissen (met een gewicht tot circa 1 kg per vis) bevat, wordt de hele vis als basismonster genomen om het verzamelmonster te vormen. Als het resulterende verzamelmonster meer dan 3 kg weegt, mogen de basismonsters bestaan uit het middendeel (met een minimumgewicht van 100 gram per stuk) van de vissen van het verzamelmonster. Het deel waarop het maximumgehalte van toepassing is, wordt in zijn geheel gebruikt voor de homogenisering van het monster. Het middendeel van de vis is waar het zwaartepunt ligt. Dit is meestal gelegen bij de rugvin (als de vis een rugvin bezit) of halverwege tussen de kieuwopening en de aars.

—

Als de te bemonsteren partij grotere vissen (met een gewicht van meer dan circa 1 kg per vis) bevat, bestaat het basismonster uit het middendeel van de vis. Elk basismonster weegt minstens 100 gram. Bij middelgrote vissen (circa 1-6 kg) wordt als basismonster een moot van de vis van de ruggengraat tot de buik in het middendeel van de vis genomen. Bij zeer grote vissen (> circa 6 kg) wordt het basismonster genomen van het vlees van de rechterdorsolaterale spier (vooraanzicht) in het middendeel van de vis. Als er ernstige economische schade ontstaat doordat een dergelijk gedeelte van het middendeel van de vis wordt genomen, wordt het voldoende geacht om drie basismonsters van minstens 350 gram per stuk te nemen, onafhankelijk van de omvang van de partij, dan wel een gelijk gedeelte van het spiervlees dicht bij het staartdeel en het spiervlees dicht bij het kopdeel van één vis te nemen om een basismonster te vormen dat representatief is voor het gehalte aan dioxinen in de hele vis.

4.   Bemonstering van partijen vis die gehele vissen van verschillend gewicht en/of verschillende grootte bevatten

—	De bepalingen van punt III.3 over de monstersamenstelling zijn van toepassing.

—	Als een grootte- of gewichtsklasse/-categorie overheerst (circa 80 % of meer van de partij), wordt het monster genomen van vissen van de overheersende grootte of het overheersende gewicht. Dit monster wordt beschouwd als representatief voor de gehele partij.

—

Indien geen bepaalde grootte- of gewichtsklasse/-categorie overheerst, moet erop worden toegezien dat de voor het monster uitgekozen vissen representatief voor de partij zijn. Het document „Guidance on sampling of whole fishes of different size and/or weight” (1) bevat specifieke richtsnoeren voor dergelijke gevallen.

5.   Bemonstering in de detailhandel

De bemonstering in de detailhandel wordt zo mogelijk verricht overeenkomstig de bemonsteringsvoorschriften in punt III.2 van deze bijlage.

Is dit niet mogelijk, dan kan in de detailhandel een alternatieve bemonsteringsmethode worden toegepast, mits deze een voldoende representativiteit voor de bemonsterde partij of subpartij biedt.

IV.   OVEREENSTEMMING VAN DE PARTIJ OF SUBPARTIJ MET DE EISEN

1.   Niet-dioxineachtige pcb's

De partij wordt aanvaard als het analyseresultaat het maximumgehalte aan niet-dioxineachtige pcb's, zoals vastgesteld in Verordening (EG) nr. 1881/2006, niet overschrijdt, met inachtneming van de meetonzekerheid.

De partij is niet in overeenstemming met het in Verordening (EG) nr. 1881/2006 vastgelegde maximumgehalte als de door een tweede bepaling (2) bevestigde bovengrens van het analyseresultaat buiten redelijke twijfel groter is dan dat maximumgehalte, met inachtneming van de meetonzekerheid. Het gemiddelde van de twee bepalingen, waarbij de meetonzekerheid in aanmerking wordt genomen, wordt gebruikt voor de controle op de naleving.

De meetonzekerheid wordt volgens een van de volgende methoden verdisconteerd:

—	door de uitgebreide meetonzekerheid U te berekenen met een dekkingsfactor 2, wat een betrouwbaarheidsniveau van ongeveer 95 % oplevert. Een partij of subpartij voldoet niet aan de voorschriften als de gemeten waarde minus U boven het vastgestelde toelaatbare gehalte ligt;

—

door de beslissingsgrens (CCα) te bepalen overeenkomstig Beschikking 2002/657/EG (punt 3.1.2.5 van bijlage I bij die beschikking — voor stoffen waarvoor een toelaatbaar gehalte is vastgesteld). Een partij of subpartij voldoet niet aan de voorschriften als de gemeten waarde gelijk is aan of groter is dan de CCα.

Bovenstaande voorschriften gelden voor het analyseresultaat van het monster voor officiële controledoeleinden. Op de analyse voor verhaal- en arbitragedoeleinden zijn de nationale voorschriften van toepassing.

2.   Dioxinen (PCDD's/PCDF's) en dioxineachtige pcb's

De partij wordt aanvaard als het resultaat van een enkele analyse:

—	uitgevoerd aan de hand van een screeningsmethode met een fout-conformcijfer onder 5 % erop wijst dat het gehalte niet hoger is dan het maximumgehalte van respectievelijk PCDD's/PCDF's en de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's, zoals neergelegd in Verordening (EG) nr. 1881/2006;

—	uitgevoerd aan de hand van een bevestigingsmethode het in Verordening (EG) nr. 1881/2006 vastgestelde maximumgehalte van respectievelijk PCDD's/PCDF's en de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's niet overschrijdt, met inachtneming van de meetonzekerheid.

Voor screeningsassays wordt een afkapwaarde vastgesteld voor de beslissing inzake het al dan niet voldoen aan de maximumgehalten die voor respectievelijk PCDD's/PCDF's en de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's zijn vastgesteld.

De partij is niet in overeenstemming met het in Verordening (EG) nr. 1881/2006 vastgelegde maximumgehalte als de aan de hand van een bevestigingsmethode verkregen en door een tweede bepaling bevestigde (3) bovengrens van het analyseresultaat buiten redelijke twijfel groter is dan dat maximumgehalte, met inachtneming van de meetonzekerheid. Het gemiddelde van de twee bepalingen, waarbij de meetonzekerheid in aanmerking wordt genomen, wordt gebruikt voor de controle op de naleving.

De meetonzekerheid wordt volgens een van de volgende methoden verdisconteerd:

—

door de uitgebreide meetonzekerheid U te berekenen met een dekkingsfactor 2, wat een betrouwbaarheidsniveau van ongeveer 95 % oplevert. Een partij of subpartij voldoet niet aan de voorschriften als de gemeten waarde minus U boven het vastgestelde toelaatbare gehalte ligt. Bij een afzonderlijke bepaling van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's moet de som van de geschatte uitgebreide onzekerheid van de afzonderlijke analyseresultaten van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's worden gebruikt voor de geschatte uitgebreide onzekerheid van de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's;

—

door de beslissingsgrens (CCα) te bepalen overeenkomstig Beschikking 2002/657/EG (punt 3.1.2.5 van bijlage I bij die beschikking — voor stoffen waarvoor een toelaatbaar gehalte is vastgesteld): een partij of subpartij voldoet niet aan de voorschriften als de gemeten waarde gelijk is aan of groter is dan de CCα.

Bovenstaande voorschriften gelden voor het analyseresultaat van het monster voor officiële controledoeleinden. Op de analyse voor verhaal- en arbitragedoeleinden zijn de nationale voorschriften van toepassing.

V.   OVERSCHRIJDING VAN ACTIEDREMPELS

Actiedrempels zijn een instrument voor de selectie van monsters in gevallen waarin een bron van verontreiniging moet worden opgespoord en maatregelen moeten worden genomen om deze te reduceren of te elimineren. Met screeningsmethoden moeten geschikte afkapwaarden voor de selectie van die monsters worden vastgesteld. Indien aanzienlijke inspanningen nodig zijn om een bron vast te stellen en de verontreiniging te reduceren of te elimineren, is het wellicht raadzaam de overschrijding van de actiedrempel te bevestigen door een tweede bepaling door middel van een bevestigingsmethode, met inachtneming van de meetonzekerheid (3).

---

(1)  http://ec.europa.eu/food/food/chemicalsafety/contaminants/dioxins_en.htm

(2)  De tweede bepaling is noodzakelijk als het resultaat van de eerste bepaling op basis van bevestigingsmethoden met gebruikmaking van een 13C-gelabelde interne standaard voor de desbetreffende analyten niet in overeenstemming met de eisen is. De tweede bepaling is noodzakelijk om de mogelijkheid van interne kruiscontaminatie of een onbedoelde verwisseling van monsters uit te sluiten. Indien de bepaling wordt gedaan in verband met een verontreinigingsincident, kan de bevestiging door middel van de tweede bepaling komen te vervallen als de voor de bepaling geselecteerde monsters via traceerbaarheid terug te voeren zijn op dat incident en het gemeten gehalte significant hoger is dan het maximumgehalte.

(3)  Identieke toelichting en vereisten voor de tweede bepaling ter controle van actiedrempels als in voetnoot (*) voor maximumgehalten.

BIJLAGE III

MONSTERVOORBEREIDING EN VOORSCHRIFTEN VOOR DE ANALYSEMETHODEN DIE WORDEN GEBRUIKT VOOR DE OFFICIËLE CONTROLE OP HET GEHALTE AAN DIOXINEN (PCDD's/PCDF's) EN DIOXINEACHTIGE PCB's IN BEPAALDE LEVENSMIDDELEN

1.   TOEPASSINGSGEBIED

De voorschriften in deze bijlage gelden voor de analyse van levensmiddelen in verband met de officiële controle op het gehalte aan 2,3,7,8-gesubstitueerde polychloordibenzo-p-dioxinen en polychloordibenzofuranen (PCDD's/PCDF's) en dioxineachtige polychloorbifenylen (dioxineachtige pcb's) en voor andere doeleinden in verband met de regelgeving.

De controle op de aanwezigheid van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's kan met twee verschillende doelen worden uitgevoerd:

a)

Screeningsmethoden Het doel van screeningsmethoden is het uitselecteren van monsters met een gehalte aan PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's dat de maximumgehalten of de actiedrempels overschrijdt. Bij screeningsmethoden moet een kosteneffectieve doorvoer van een groot aantal monsters mogelijk zijn, zodat de kans groter is dat nieuwe gevallen worden ontdekt waarbij het blootstellings- en het gezondheidsrisico voor de consument groot is. Er moet naar worden gestreefd fout-conforme resultaten te voorkomen. Tot de screeningsmethoden behoren bioanalytische methoden en GC/MS-methoden. Bij screeningsmethoden wordt het analyseresultaat met een afkapwaarde vergeleken, op grond waarvan wordt uitgemaakt of het maximumgehalte of de actiedrempel al dan niet overschreden kan zijn. De concentratie van PCDD's/PCDF's en de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's in monsters die vermoedelijk niet in overeenstemming zijn met het maximumgehalte moeten worden bepaald of bevestigd met behulp van een bevestigingsmethode. Daarnaast kunnen screeningsmethoden een indicatie geven van de gehalten aan PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's in het monster. Bij gebruikmaking van bioanalytische screeningsmethoden wordt het resultaat uitgedrukt in bioanalytische equivalenten (BEQ), terwijl het bij fysisch-chemische GC-MS-methoden uitgedrukt wordt in toxische equivalenten (TEQ). Aan de hand van de numerieke resultaten van screeningsmethoden kan worden aangetoond of al dan niet aan de maximumgehalten wordt voldaan of de actiedrempel wordt overschreden, en wordt een indicatie verkregen van de concentratiebereiken voor het geval dat follow-up met bevestigingsmethoden plaatsvindt. Zij zijn niet geschikt voor doeleinden als de beoordeling van achtergrondconcentraties, innameschattingen, het volgen van trends in de tijd of een nieuwe evaluatie van actiedrempels en maximumgehalten.

b)

Bevestigingsmethoden Met bevestigingsmethoden kunnen PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's in een monster eenduidig worden geïdentificeerd en gekwantificeerd en wordt volledige informatie op congeneerniveau verkregen. Daarom kunnen deze methoden worden gebruikt voor de controle op de maximumgehalten en actiedrempels en ter bevestiging van de resultaten van de screeningsmethoden. Verder kunnen de resultaten voor andere doeleinden worden gebruikt, zoals de bepaling van lage achtergrondconcentraties bij het levensmiddelentoezicht, het volgen van trends in de tijd, de beoordeling van de blootstelling van de bevolking en de opbouw van een gegevensbasis voor een eventuele nieuwe evaluatie van de actiedrempels en maximumgehalten. Zij zijn ook belangrijk voor het bepalen van congeneerpatronen met het oog op de identificatie van de bron van mogelijke contaminaties. Deze methoden maken gebruik van GC-HRMS. Ter bevestiging van de overeenstemming of het ontbreken van overeenstemming met het maximumgehalte kan ook GC-MS/MS worden gebruikt.

2.   ACHTERGROND

Voor de berekening van de concentraties in toxische equivalenten (TEQ) worden de concentraties van de verschillende stoffen in een monster elk met de respectieve, door de Wereldgezondheidsorganisatie vastgestelde en in het aanhangsel van deze bijlage vermelde toxische-equivalentiefactor (TEF) vermenigvuldigd en vervolgens bij elkaar opgeteld ter verkrijging van de totale concentratie aan dioxineachtige verbindingen, uitgedrukt in TEQ.

Screenings- en bevestigingsmethoden mogen alleen voor de controle van een bepaalde matrix worden toegepast als zij gevoelig genoeg zijn om betrouwbaar gehalten vast te stellen bij het maximumgehalte of de actiedrempel.

3.   KWALITEITSBORGINGSVOORSCHRIFTEN

—	Er moeten maatregelen worden genomen om kruiscontaminatie in elke fase van de bemonsterings- en analyseprocedure te voorkomen.

—

De monsters moeten worden opgeslagen en vervoerd in recipiënten van glas, aluminium, polypropyleen of polyethyleen die geschikt zijn voor opslag zonder invloed te hebben op het gehalte aan PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's in de monsters. Sporen papierstof moeten van de monsterrecipiënt worden verwijderd.

—	De levensmiddelmonsters moeten zodanig worden bewaard en vervoerd dat de integriteit ervan bewaard blijft.

—	Voor zover nodig wordt elk laboratoriummonster fijngemalen en zorgvuldig gemengd zodat een volledig homogeen product ontstaat (bv. zo fijn gemalen dat het een zeef met mazen van 1 mm kan passeren); als het vochtgehalte te hoog is, moeten de monsters voor het malen worden gedroogd.

—	Het is altijd belangrijk reagentia, glaswerk en apparatuur te controleren op factoren die de op de TEQ of BEQ gebaseerde resultaten kunnen beïnvloeden.

—	Er moet een blancobepaling worden verricht door de gehele analyseprocedure met weglating van het monster uit te voeren.

—

Bij bioanalytische methoden is het van groot belang dat al het glaswerk en alle oplosmiddelen die bij de analysen worden gebruikt, worden getest om te zien of zij vrij zijn van verbindingen die de opsporing van de doelverbindingen in het werkbereik storen. Glaswerk moet met oplosmiddelen worden afgespoeld en/of worden verhit tot een temperatuur waarbij sporen van PCDD's/PCDF's, dioxineachtige verbindingen en verbindingen die de bepaling kunnen storen, van het oppervlak worden verwijderd.

—	Het te extraheren monster moet groot genoeg zijn om te voldoen aan de eisen inzake een voldoende laag werkbereik waarbinnen de te bepalen concentraties (maximumgehalten of actiedrempels) liggen.

—	De specifieke monstervoorbereidingsprocedures voor de producten in kwestie moeten in overeenstemming zijn met internationaal aanvaarde richtsnoeren.

—	Bij vis moet de huid worden verwijderd, aangezien het maximumgehalte geldt voor spiervlees zonder huid. Het is evenwel noodzakelijk al het resterende spiervlees en vetweefsel aan de binnenzijde van de huid zorgvuldig en volledig af te schrapen en bij het te analyseren monster te voegen.

4.   VOORSCHRIFTEN VOOR LABORATORIA

—

Ingevolge Verordening (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad (1) moeten de laboratoria geaccrediteerd zijn door een erkende instantie die werkt volgens ISO-handleiding 58, teneinde te garanderen dat zij kwaliteitsborging op hun analysen toepassen. De laboratoria moeten geaccrediteerd zijn overeenkomstig de norm EN ISO/IEC 17025.

—	De geschiktheid van het laboratorium moet worden aangetoond doordat het steeds met goed gevolg deelneemt aan interlaboratoriumonderzoeken voor de gehaltebepaling van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's in de betrokken levensmiddelenmatrices en concentratiebereiken.

—	De laboratoria die screeningsmethoden toepassen voor de routinematige controle van monsters moeten een nauwe samenwerking aangaan met de laboratoria die de bevestigingsmethode toepassen, zowel voor de kwaliteitscontrole als voor de bevestiging van het analyseresultaat van verdachte monsters.

5.   BASISVOORSCHRIFTEN VOOR EEN ANALYSEMETHODE VOOR DIOXINEN (PCDD's/PCDF's) EN DIOXINEACHTIGE pcb's

5.1.   Laag werkbereik en lage bepaalbaarheidsgrenzen

—

Voor PCDD's/PCDF's moeten de aantoonbare hoeveelheden wegens de extreme toxiciteit van sommige van deze verbindingen in het hoge femtogramgebied (10-15 g) liggen. Voor de meeste pcb-congeneren is een bepaalbaarheidsgrens in het nanogramgebied (10-9 g) al voldoende. Voor de bepaling van de sterker toxische dioxineachtige pcb-congeneren (met name non-ortho-gesubstitueerde congeneren) moet het ondereind van het werkbereik in het lage picogramgebied (10-12 g) liggen.

5.2.   Hoge selectiviteit (specificiteit)

—

PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's moeten kunnen worden onderscheiden van tal van andere stoffen die tegelijkertijd worden geëxtraheerd en de bepaling kunnen storen, en die aanwezig zijn in concentraties die enkele orden van grootte hoger kunnen liggen dan de concentraties van de te bepalen analyten. Bij gaschromatografie/massaspectrometriemethoden (GC-MS) moet onderscheid kunnen worden gemaakt tussen de verschillende congeneren, bv. tussen toxische congeneren (zoals de zeventien 2,3,7,8-gesubstitueerde PCDD's/PCDF's en de twaalf dioxineachtige pcb's) en andere congeneren.

—

Met behulp van bioanalytische methoden moeten de doelverbindingen kunnen worden aangetoond als de som van PCDD's/PCDF's en/of dioxineachtige pcb's. Monsters moeten worden opgezuiverd om verbindingen te verwijderen die tot fout-niet-conforme resultaten leiden of verbindingen die de respons kunnen verminderen, waardoor fout-conforme resultaten worden gekregen.

5.3.   Grote nauwkeurigheid (juistheid en precisie, schijnbare terugvinding bij bioassays)

—

Bij GC-MS-methoden moet de bepaling een betrouwbare schatting van de werkelijke concentratie in een monster opleveren. Grote nauwkeurigheid (nauwkeurigheid van de meting: de mate van overeenstemming tussen het meetresultaat en de werkelijke of toegekende waarde van de te meten grootheid) is vereist om afwijzing van het resultaat van een monsteranalyse op grond van de geringe betrouwbaarheid van het vastgestelde TEQ-gehalte te vermijden. De nauwkeurigheid wordt uitgedrukt als juistheid (verschil tussen de gemiddelde waarde die voor een analyt in een gecertificeerd referentiemateriaal is gemeten en zijn gecertificeerde waarde, uitgedrukt als percentage van deze laatste waarde) en precisie (RSDR, de relatieve standaardafwijking, berekend op basis van resultaten die onder reproduceerbaarheidsomstandigheden zijn verkregen).

—	Voor bioanalytische methoden moet de schijnbare terugvinding bij bioassays worden bepaald.

5.4.   Validering rond het maximumgehalte en algemene kwaliteitscontrolemaatregelen

—	Laboratoria moeten de prestaties van een methode rond het maximumgehalte aantonen, bv. bij 0,5 maal, 1 maal en 2 maal het maximumgehalte, met een aanvaardbare variatiecoëfficiënt voor herhaalde analyse, tijdens de valideringsprocedure en/of bij een routineanalyse.

—

Bij wijze van interne kwaliteitsborging moeten voortdurend blancobepalingen en bepalingen op verrijkte monsters of controlemonsters (bij voorkeur gecertificeerde referentiematerialen, indien beschikbaar) worden uitgevoerd. Voor blancobepalingen en bepalingen op verrijkte monsters of controlemonsters moeten kwaliteitscontrolekaarten (QC-kaarten) worden bijgehouden en gecontroleerd om na te gaan of de prestatie van de analyse aan de vereisten beantwoordt.

5.5.   Bepaalbaarheidsgrens

—

Voor een bioanalytische screeningsmethode is het vaststellen van de bepaalbaarheidsgrens geen onontbeerlijke vereiste, maar wel moet worden aangetoond dat met de methode een onderscheid kan worden gemaakt tussen de blancowaarde en de afkapwaarde. Wanneer een BEQ-gehalte wordt aangegeven, moet een rapportagegrens worden vastgesteld in verband met monsters met een respons onder die grens. Aangetoond moet worden dat het rapportageniveau ten minste een factor drie verschilt van procedureblanco's met een respons onder het werkbereik. Daarom moet het worden berekend op basis van monsters met de doelverbindingen rond het vereiste minimumgehalte, en niet op basis van een signaal-ruisverhouding of een assayblanco.

—	De bepaalbaarheidsgrens (LOQ) voor een bevestigingsmethode moet ongeveer een vijfde van het maximumgehalte bedragen.

5.6.   Criteria voor de analyse

—

Voor betrouwbare resultaten van bevestigings- of screeningsmethoden moet rond het maximumgehalte of de actiedrempel voor de TEQ-waarde respectievelijk de BEQ-waarde aan de volgende criteria zijn voldaan, ongeacht of het om TEQ totaal (som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's) of afzonderlijke waarden voor PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's gaat.   Screening met bioanalytische of fysisch-chemische methoden Bevestigingsmethoden Fout-conformcijfer (2) < 5 %   Juistheid   – 20 % tot + 20 % Herhaalbaarheid (RSDr) < 20 %   Intralaboratoriumreproduceerbaarheid (RSDR) < 25 % < 15 %

5.7.   Specifieke voorschriften voor screeningsmethoden

—

Voor een screening kunnen zowel GC-MS-methoden als bioanalytische methoden worden gebruikt. Voor GC-MS-methoden moeten de in punt 6 van deze bijlage beschreven voorschriften worden toegepast. Voor bioanalytische methoden op basis van cellen zijn specifieke voorschriften neergelegd in punt 7 van deze bijlage.

—	Laboratoria die screeningsmethoden voor routinematige controles van monsters toepassen, moeten een nauwe samenwerking aangaan met laboratoria die de bevestigingsmethode toepassen.

—	Verificatie van de prestaties van de screeningsmethode moet bij routinematige analysen plaatsvinden door middel van kwaliteitscontrole van de analyse en een voortdurende validering van de methode. Er moet een continu programma voor de controle van conforme resultaten zijn.

—

Controle op mogelijke onderdrukking van de celrespons en de cytotoxiciteit 20 % van de monsterextracten moet in een routinescreening worden gemeten zonder toevoeging van 2,3,7,8-TCDD en met toevoeging van 2,3,7,8-TCDD overeenkomstig het maximumgehalte of de actiedrempel, teneinde te controleren of de respons mogelijkerwijs wordt onderdrukt door de aanwezigheid van storende stoffen in het monsterextract. De gemeten concentratie van het verrijkte monster wordt vergeleken met de som van de concentratie van het niet-verrijkte monster en de toegevoegde concentratie. Indien deze gemeten concentratie meer dan 25 % lager is dan de berekende (totale) concentratie, is dit een aanwijzing voor een potentiële signaalonderdrukking; op het betrokken monster moet dan een bevestigingsanalyse worden uitgevoerd. De resultaten moeten worden gevolgd op kwaliteitscontrolekaarten.

—	Kwaliteitscontrole bij conforme monsters Ongeveer 2-10 % van de conforme monsters, afhankelijk van de aard van de monstermatrix en de ervaring van het laboratorium, moet worden bevestigd.

—

Bepaling van fout-conformcijfers uit QC-gegevens Het percentage fout-conforme resultaten van de screening van monsters onder en boven het maximumgehalte of de actiedrempel moet worden bepaald. Het fout-conformcijfer moet onder 5 % liggen. Als de kwaliteitscontrole van conforme monsters minimaal 20 bevestigde resultaten per matrix/matrixgroep heeft opgeleverd, worden op grond van deze gegevens conclusies over het fout-conformcijfer getrokken. De resultaten van monsters die in ringonderzoeken of bij verontreinigingsincidenten zijn geanalyseerd en die een concentratiebereik tot bijvoorbeeld tweemaal het maximumgehalte bestrijken, mogen ook worden meegeteld bij de minimaal 20 resultaten ter bepaling van het fout-conformcijfer. De monsters moeten de meest voorkomende congeneerpatronen, van diverse bronnen, bestrijken. Hoewel screeningsassays vooral gericht zijn op het ontdekken van monsters boven de actiedrempel, is het criterium voor de bepaling van het fout-conformcijfer het maximumgehalte, waarbij rekening moet worden gehouden met de meetonzekerheid van de bevestigingsmethode.

—

Potentiële niet-conforme resultaten van de screening moeten altijd worden geverifieerd door een volledige heranalyse van het oorspronkelijke monster met een bevestigingsmethode. Deze monsters kunnen ook worden gebruikt voor de bepaling van het percentage „fout-niet-conforme resultaten”. Bij screeningsmethoden is het fout-niet-conformcijfer het percentage resultaten die bij een bevestigingsanalyse conform blijken te zijn, terwijl bij de voorafgaande screening de verdenking was gerezen dat het monster niet-conform was. De evaluatie van het nut van de screeningsmethode moet evenwel worden gebaseerd op een vergelijking van het aantal fout-niet-conforme monsters met het totale aantal gecontroleerde monsters. Alleen als dit percentage laag genoeg is, is het gebruik van een screeningsinstrument zinvol.

—	Bioanalytische methoden moeten in ieder geval onder valideringsomstandigheden een bruikbare indicatie geven van het TEQ-gehalte, berekend als en uitgedrukt in BEQ.

—	Ook voor onder herhaalbaarheidsomstandigheden uitgevoerde bioanalytische methoden zal de herhaalbaarheid binnen hetzelfde laboratorium (RSDr) in de regel geringer zijn dan de reproduceerbaarheid (RSDR).

6.   SPECIFIEKE VOORSCHRIFTEN VOOR GC-MS-METHODEN ALS SCREENINGS- EN BEVESTIGINGSMETHODEN

6.1.   Aanvaardbare verschillen tussen bovengrens en ondergrens bij WHO-TEQ-gehalten

—	Om overschrijding van het maximumgehalte of in voorkomend geval de actiedrempel te bevestigen, mag het verschil tussen de bovengrens en de ondergrens niet meer dan 20 % bedragen.

6.2.   Controle van de terugvinding

—

Aan het begin van de analyseprocedure, bijvoorbeeld vóór de extractie, moeten 13C-gelabelde 2,3,7,8-chloorgesubstitueerde interne PCDD/PCDF-standaarden en 13C-gelabelde interne dioxineachtige-pcb-standaarden worden toegevoegd om de analysemethode te valideren. Er moet ten minste één congeneer voor elk van de tetra- tot octagechloreerde homologe groepen voor PCDD's/PCDF's en ten minste één congeneer voor elk van de homologe groepen voor dioxineachtige pcb's worden toegevoegd (een andere mogelijkheid is het toevoegen van ten minste één congeneer voor elke voor de bepaling van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's gebruikte massaspectrometrische meting van geselecteerde ionen). In het geval van bevestigingsmethoden moeten alle zeventien 13C-gelabelde 2,3,7,8-gesubstitueerde interne PCDD/PCDF-standaarden en alle twaalf 13C-gelabelde interne dioxineachtige-pcb-standaarden worden gebruikt.

—	De relatieve responsfactoren moeten ook worden bepaald voor congeneren waarvoor geen 13C-gelabeld analogon is toegevoegd onder gebruikmaking van geschikte ijkoplossingen.

—

In geval van levensmiddelen van plantaardige oorsprong en levensmiddelen van dierlijke oorsprong die minder dan 10 % vet bevatten, moeten de interne standaarden vóór de extractie worden toegevoegd. Bij levensmiddelen van dierlijke oorsprong die meer dan 10 % vet bevatten, kunnen de interne standaarden hetzij voor, hetzij na de vetextractie worden toegevoegd. Er moet een geschikte validering van de extractie-efficiëntie worden uitgevoerd, afhankelijk van het stadium waarin interne standaarden worden geïntroduceerd en van de vraag of de resultaten op product- of vetbasis worden weergegeven.

—	Voordat de GC-MS-analyse wordt uitgevoerd, moeten één of twee (surrogaat)standaarden worden toegevoegd ter bepaling van de terugvinding.

—

Bepaling van de terugvinding is noodzakelijk. Voor bevestigingsmethoden moet de terugvinding van de verschillende interne standaarden tussen 60 en 120 % liggen. Lagere of hogere terugvindingen voor bepaalde congeneren, met name voor sommige hepta- en octagechloreerde dibenzo-p-dioxinen en dibenzofuranen, kunnen worden geaccepteerd mits hun bijdrage tot de TEQ-waarde niet meer dan 10 % van de totale TEQ-waarde (gebaseerd op de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's) bedraagt. Voor GC-MS-screeningsmethoden moet de terugvinding tussen 30 en 140 % liggen.

6.3.   Verwijdering van storende stoffen

—	De PCDD's/PCDF's moeten met behulp van geschikte chromatografische technieken (bij voorkeur met behulp van een florisil-, aluminiumoxide- en/of koolstofkolom) worden gescheiden van storende chloorverbindingen zoals niet-dioxineachtige pcb's en gechloreerde difenylethers.

—	De gaschromatografische scheiding van de isomeren moet voldoende zijn (< 25 % piek-piek tussen 1,2,3,4,7,8-HxCDF en 1,2,3,6,7,8-HxCDF).

6.4.   IJking met standaardkromme

—	De ijkkromme moet het relevante bereik van maximumgehalten of actiedrempels bestrijken.

6.5.   Specifieke criteria voor screeningsmethoden

—

Voor GC-HRMS: — Bij HRMS moet de resolutie normaliter groter dan of gelijk zijn aan 10 000 voor het hele massabereik bij een dalwaarde van 10 %. — Verder moet worden voldaan aan de identificatie- en bevestigingscriteria als beschreven in internationale normen, bv. norm EN 16215:2012 (Diervoeders — Bepaling van dioxinen en dioxineachtige polychloorbifenylen (pcb's) en indicator-polychloorbifenylen (pcb's) met behulp van gaschromatografie/hogeresolutiemassaspectrometrie (GC/HRMS)) en/of in de EPA-methoden 1613 en 1668, zoals herzien.

—

Voor GC-MS/MS: — Monitoring van ten minste twee specifieke precursorionen, elk met één specifiek corresponderend overgangsproduction, voor alle gelabelde en ongelabelde analyten binnen de scope van de analyse. — Een maximaal toegestane tolerantie van de relatieve ionintensiteiten van ± 15 % voor de geselecteerde productionen ten opzichte van berekende of gemeten waarden (gemiddelde van ijkstandaarden), onder identieke MS/MS-condities, met name de botsingsenergie en de druk van het botsingsgas, voor elke overgang van een analyt. — Een resolutie voor elke quadrupool gelijk aan of beter dan de resolutie overeenkomend met één massa-eenheid (d.w.z. voldoende om twee pieken te scheiden die één massa-eenheid verschillen), zodat eventuele storingen van de betrokken analyten zo klein mogelijk zijn. — Voldoen aan de nadere criteria als beschreven in internationale normen, bv. norm EN 16215:2012 (Diervoeders — Bepaling van dioxinen en dioxineachtige polychloorbifenylen (pcb's) en indicator-polychloorbifenylen (pcb's) met behulp van gaschromatografie/hogeresolutiemassaspectrometrie (GC/HRMS)) en/of in de EPA-methoden 1613 en 1668, zoals herzien, behalve de verplichting om GC-HRMS te gebruiken.

7.   SPECIFIEKE VOORSCHRIFTEN VOOR BIOANALYTISCHE METHODEN

Bioanalytische methoden zijn methoden die zijn gebaseerd op het gebruik van biologische principes zoals assays op basis van cellen of receptoren of immunoassays. In dit punt 7 worden algemene voorschriften voor bioanalytische methoden vastgesteld.

Een screeningsmethode bestempelt een monster in beginsel als conform dan wel als verdacht niet-conform. Daartoe wordt het berekende BEQ-gehalte vergeleken met de afkapwaarde (zie punt 7.3). Monsters onder de afkapwaarde worden conform verklaard en monsters boven of gelijk aan de afkapwaarde worden ervan verdacht niet-conform te zijn en moeten geanalyseerd worden met behulp van een bevestigingsmethode. In de praktijk kan een BEQ-gehalte van twee derde van het maximumgehalte als afkapwaarde worden aangehouden, mits een fout-conformcijfer van minder dan 5 % en een aanvaardbaar fout-niet-conformcijfer gewaarborgd zijn. Aangezien er afzonderlijke maximumgehalten voor PCDD's/PCDF's en voor de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's zijn, zijn voor de controle op de conformiteit van monsters zonder fractionering geschikte bioassay-afkapwaarden voor PCDD's/PCDF's nodig. Voor de controle van monsters die de actiedrempels overschrijden, kan een passend percentage van de desbetreffende actiedrempel als afkapwaarde worden gebruikt.

Bovendien kan bij bepaalde bioanalytische methoden een indicatief gehalte in BEQ worden gegeven voor monsters binnen het werkbereik die de rapportagegrens overschrijden (zie de punten 7.1.1 en 7.1.6).

7.1.   Evaluatie van de testrespons

7.1.1.   Algemene voorschriften

—

Wanneer de concentraties op basis van een TCDD-ijkkromme worden berekend, zullen de waarden aan het onder- en boveneind van de kromme een grote variatie (grote variatiecoëfficiënt (CV)) te zien geven. Het werkbereik is het gebied waar deze CV kleiner is dan 15 %. Het ondereind van het werkbereik (rapportagegrens) moet bovendien ruimschoots (ten minste een factor drie) boven de procedureblanco's worden vastgesteld. Het boveneind van het werkbereik ligt gewoonlijk bij de EC70-waarde (70 % van de maximale effectieve concentratie), maar lager als de CV in dit gebied hoger is dan 15 %. Het werkbereik moet bij de validering worden vastgesteld. De afkapwaarden (punt 7.3) moeten ruimschoots binnen het werkbereik liggen.

—

Standaardoplossingen en monsterextracten moeten ten minste in duplo worden getest. Bij duploanalysen moet een standaardoplossing of een controle-extract bij een test in vier à zes putjes verdeeld over de plaat een respons of een concentratie (alleen mogelijk binnen het werkbereik) te zien geven op basis van een CV < 15 %.

7.1.2.   IJking

7.1.2.1.   IJking met standaardkromme

—	Het gehalte in monsters kan worden geschat door de testrespons te vergelijken met een ijkkromme van TCDD (of PCB 126 of een standaardmengsel van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's), teneinde het BEQ-gehalte in het extract en vervolgens in het monster te berekenen.

—

IJkkrommen moeten betrekking hebben op 8-12 concentraties (in elk geval in duplo) met voldoende concentraties in het onderste deel van de kromme (het werkbereik). Er moet speciale aandacht worden besteed aan de kwaliteit van de fitting van de kromme in het werkbereik. Bij niet-lineaire regressie is de R2-waarde niet of nauwelijks van nut om de juistheid van de fitting te schatten. Een betere fitting wordt bereikt door het verschil tussen de berekende en de waargenomen gehalten in het werkbereik van de kromme te minimaliseren (bv. door de residuele kwadratensom zo klein mogelijk te maken).

—

Het geschatte gehalte in het monsterextract wordt vervolgens gecorrigeerd voor het BEQ-gehalte dat voor een matrix-/oplosmiddelblanco is berekend (om te corrigeren voor verontreinigingen afkomstig van de gebruikte oplosmiddelen en chemicaliën), en voor de schijnbare terugvinding (berekend uit het BEQ-gehalte van geschikte referentiemonsters met een representatief congeneerpatroon rond het maximumgehalte of de actiedrempel). Om voor de terugvinding te kunnen corrigeren, moet de schijnbare terugvinding steeds binnen het betreffende meetgebied liggen (zie punt 7.1.4). Referentiemonsters die voor de correctie van de terugvinding worden gebruikt, moeten voldoen aan de in punt 7.2 gestelde eisen.

7.1.2.2.   IJking met referentiemonsters

Ook kan gebruik worden gemaakt van een ijkkromme van ten minste vier referentiemonsters (zie punt 7.2): één matrixblanco plus drie referentiemonsters bij 0,5, 1 en 2 maal het maximumgehalte of de actiedrempel, waardoor het niet nodig is te corrigeren voor blanco en terugvinding. In dit geval kan de testrespons die overeenkomt met twee derde van het maximumgehalte (zie punt 7.3) rechtstreeks uit deze monsters worden berekend en als afkapwaarde worden gebruikt. Voor de controle van monsters die de actiedrempels overschrijden, kan een passend percentage van deze actiedrempels als afkapwaarde worden gebruikt.

7.1.3.   Afzonderlijke bepaling van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's

Extracten kunnen worden gesplitst in fracties die PCDD's/PCDF's respectievelijk dioxineachtige pcb's bevatten, waardoor het TEQ-gehalte aan PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's afzonderlijk (in BEQ) kan worden aangegeven. Bij voorkeur moet voor de evaluatie van de resultaten voor de fractie met dioxineachtige pcb's gebruik worden gemaakt van een standaardijkkromme voor PCB 126.

7.1.4.   Schijnbare terugvinding bij bioassays

De „schijnbare terugvinding bij bioassays” moet worden berekend aan de hand van geschikte referentiemonsters met representatieve congeneerpatronen rond het maximumgehalte of de actiedrempel, en uitgedrukt als het aandeel van het BEQ-gehalte in het TEQ-gehalte (in %). Afhankelijk van het type assay en de TEF's (3) die gebruikt zijn, kunnen de verschillen tussen de TEF- en de REP-factor voor dioxineachtige pcb's ertoe leiden dat de schijnbare terugvinding voor dioxineachtige pcb's in verhouding tot die voor PCDD's/PCDF's gering is. Als de PCDD's/PCDF's en de dioxineachtige pcb's afzonderlijk worden bepaald, moet de schijnbare terugvinding bij bioassays daarom voor dioxineachtige pcb's 20-60 % en voor PCDD's/PCDF's 50-130 % bedragen (deze intervallen gelden voor TCDD-ijkkrommen). Omdat het aandeel van dioxineachtige pcb's in de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's naargelang de matrices en monsters kan variëren, komt het interval voor de schijnbare terugvinding bij bioassays voor die som op 30-130 %.

7.1.5.   Controle van de terugvinding in verband met opzuivering

Bij de validering moet worden nagegaan of bij de opzuivering verbindingen verloren zijn gegaan. Een blancomonster dat is verrijkt met een mengsel van de verschillende congeneren, moet worden opgezuiverd (ten minste n = 3), waarna de terugvinding en de variabiliteit door middel van een bevestigingsmethode moeten worden gecontroleerd. Voor congeneren die in verschillende mengsels meer dan 10 % aan het TEQ-gehalte bijdragen, moet de terugvinding tussen 60 en 120 % bedragen.

7.1.6.   Rapportagegrens

Wanneer BEQ-gehalten worden gerapporteerd, moet een rapportagegrens worden vastgesteld aan de hand van relevante matrixmonsters met kenmerkende congeneerpatronen, maar wegens de geringe precisie in het ondereind van de ijkkromme van de standaarden niet aan de hand van die kromme. Er moet rekening worden gehouden met effecten van de extractie en opzuivering. De rapportagegrens moet ruimschoots (ten minste een factor drie) boven de procedureblanco's worden vastgesteld.

7.2.   Gebruik van referentiemonsters

—	Referentiemonsters moeten representatief zijn voor de monstermatrix, de congeneerpatronen en de concentratiebereiken voor PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's rond het maximumgehalte of de actiedrempel.

—

Elke testreeks moet een procedureblanco, of bij voorkeur een matrixblanco, en een referentiemonster voor het maximumgehalte of de actiedrempel bevatten. Deze monsters moeten op hetzelfde tijdstip en onder identieke omstandigheden worden geëxtraheerd en getest. De respons van het referentiemonster moet duidelijk hoger zijn dan die van het blancomonster, zodat de geschiktheid van de test gewaarborgd is. Deze monsters kunnen worden gebruikt voor de correctie voor blanco en terugvinding.

—	De referentiemonsters die voor de correctie voor terugvinding zijn gekozen, moeten representatief zijn voor de testmonsters, wat betekent dat de congeneerpatronen niet tot een onderschatting van het gehalte mogen leiden.

—

Er kunnen extra referentiemonsters met een concentratie van bijvoorbeeld 0,5 en 2 maal het maximumgehalte of de actiedrempel worden onderzocht om aan te tonen dat de test in het voor de controle van het maximumgehalte of de actiedrempel relevante bereik voldoet. In combinatie kunnen deze monsters worden gebruikt voor de berekening van de BEQ-gehalten in testmonsters (punt 7.1.2.2).

7.3.   Bepaling van afkapwaarden

Het verband tussen de bioanalytische resultaten in BEQ en de resultaten van de bevestigingsmethoden in TEQ moet worden vastgesteld (bv. door matrix-gematchte ijkexperimenten met referentiemonsters die met 0, 0,5, 1 en 2 maal het maximumgehalte zijn verrijkt en die voor elke concentratie zesmaal worden onderzocht (n = 24)). Aan de hand van dit verband kunnen de correctiefactoren (voor blanco en terugvinding) worden geschat, maar deze moeten in elke testreeks worden gecontroleerd door gebruik te maken van procedure-/matrixblanco's en terugvindingsmonsters (punt 7.2).

Er worden afkapwaarden vastgesteld om te beslissen of een monster in overeenstemming is met de maximumgehalten of om, indien van belang, actiedrempels te controleren, waarbij de desbetreffende maximumgehalten of actiedrempels hetzij voor PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's afzonderlijk, hetzij voor de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's worden vastgesteld. Het gaat hierbij om het onderste eindpunt van de verdeling van de bioanalytische resultaten (gecorrigeerd voor blanco en terugvinding) en zij komen overeen met de beslissingsgrens van de bevestigingsmethode, die is gebaseerd op een betrouwbaarheidsniveau van 95 %, hetgeen betekent dat het fout-conformcijfer < 5 % bedraagt, en op een RSDR < 25 %. De beslissingsgrens van de bevestigingsmethode is het maximumgehalte, met inachtneming van de meetonzekerheid.

In de praktijk kan de afkapwaarde (in BEQ) op een van de volgende manieren worden berekend (zie figuur 1).

7.3.1.   Gebruik van het onderste deel van het 95 %-voorspellingsinterval bij de beslissingsgrens van de bevestigingsmethode:

waarbij:

BEQDL	BEQ die overeenkomt met de beslissingsgrens van de bevestigingsmethode, namelijk het maximumgehalte inclusief de meetonzekerheid
sy,x	reststandaardafwijking
t α,f=m-2	studentfactor (α = 5 %, f = aantal vrijheidsgraden, eenzijdig)
m	totaal aantal ijkpunten (index j)
n	aantal herhalingen per gehalte
xi	monsterconcentratie (in TEQ) van ijkpunt i, bepaald met een bevestigingsmethode
	gemiddelde van de concentraties (in TEQ) van alle ijkmonsters

Qxx	=
I	=	index voor ijkpunt i.

7.3.2.   Berekening aan de hand van bioanalytische resultaten (gecorrigeerd voor blanco en terugvinding) van meervoudige analysen van monsters (n ≥ 6), met een mate van verontreiniging die rond de beslissingsgrens van de bevestigingsmethode ligt, als onderste eindpunt van de gegevensverdeling bij de desbetreffende gemiddelde BEQ-waarde:

waarbij:

SDR	standaardafwijking van de bioassayresultaten bij BEQDL, gemeten onder intralaboratoriumreproduceerbaarheidsomstandigheden.

7.3.3.   Berekening als gemiddelde waarde van bioanalytische resultaten (in BEQ, gecorrigeerd voor blanco en terugvinding) van meervoudige analysen van monsters (n ≥ 6), met een mate van verontreiniging die op twee derde van het maximumgehalte of de actiedrempel ligt. Dit is gebaseerd op de waarneming dat dit niveau op ongeveer de overeenkomstig de punten 7.3.1 of 7.3.2 vastgestelde afkapwaarde ligt.

Figuur 1

Berekening van de afkapwaarden op basis van een betrouwbaarheidsniveau van 95 %, hetgeen betekent dat het fout-conformcijfer < 5 % bedraagt, en op een RSDR < 25 %:

1.	aan de hand van het onderste deel van het 95 %-voorspellingsinterval bij de beslissingsgrens van de bevestigingsmethode,

2.	aan de hand van meervoudige analysen van monsters (n ≥ 6), met een mate van verontreiniging die rond de beslissingsgrens van de bevestigingsmethode ligt, als onderste eindpunt van de gegevensverdeling (in de figuur een gausskromme) bij de desbetreffende gemiddelde BEQ-waarde.

7.3.4.   Beperkingen van afkapwaarden

De afkapwaarden op basis van BEQ, die zijn berekend aan de hand van de bij de validering met behulp van een beperkt aantal monsters met verschillende matrices/congeneerpatronen verkregen RSDR, kunnen hoger zijn dan de maximumgehalten of actiedrempels op basis van TEQ, omdat de precisie in dat geval groter is dan mogelijk is bij een routineonderzoek waarbij een onbekend spectrum van mogelijke congeneerpatronen moet worden gecontroleerd. In dat geval moet de afkapwaarde worden berekend op basis van RSDR = 25 %, of worden gesteld op twee derde van het maximumgehalte of de actiedrempel.

7.4.   Prestatiekenmerken

—

Aangezien bij bioanalytische methoden geen interne standaarden kunnen worden gebruikt, moeten herhaalbaarheidstests worden uitgevoerd om gegevens te verkrijgen over de standaardafwijking binnen een testreeks en tussen testreeksen. De herhaalbaarheid moet onder 20 % liggen en de intralaboratoriumreproduceerbaarheid onder 25 %. Dit moet worden gebaseerd op de berekende BEQ-niveaus na correctie voor blanco en terugvinding.

—	Als onderdeel van het valideringsproces moet worden aangetoond dat met de test een onderscheid kan worden gemaakt tussen een blancomonster en een gehalte gelijk aan de afkapwaarde, zodat monsters die boven de desbetreffende afkapwaarde liggen, kunnen worden herkend (zie punt 7.1.2).

—	De doelverbindingen, de mogelijke storingen en de maximaal toelaatbare blancowaarden moeten worden vastgesteld.

—	De procentuele standaardafwijking van de respons of van de op grond van de respons berekende concentratie (alleen mogelijk in het werkbereik) mag bij een triplobepaling van een monsterextract niet meer dan 15 % bedragen.

—	De niet-gecorrigeerde resultaten van het referentiemonster of de referentiemonsters in BEQ (blanco en maximumgehalte of actiedrempel) moeten worden gebruikt voor de evaluatie van de prestaties van de bioanalytische methode gedurende een constant tijdsinterval.

—

Voor procedureblanco's en voor elk type referentiemonster moeten kwaliteitscontrolekaarten (QC-kaarten) worden bijgehouden en gecontroleerd om na te gaan of de prestatie van de analyse in overeenstemming is met de voorschriften; dit geldt met name voor procedureblanco's met betrekking tot het vereiste minimumverschil met het ondereind van het werkbereik en voor referentiemonsters met betrekking tot de intralaboratoriumreproduceerbaarheid. Procedureblanco's moeten goed worden gecontroleerd om fout-conforme resultaten te vermijden wanneer zij worden afgetrokken.

—

De met bevestigingsmethoden verkregen resultaten van verdachte monsters en 2-10 % van de conforme monsters (minimaal 20 monsters per matrix) moeten worden verzameld en gebruikt om de prestaties van de screeningsmethode en het verband tussen BEQ en TEQ te evalueren. Deze gegevensbasis kan worden gebruikt voor een nieuwe evaluatie van afkapwaarden die van toepassing zijn op routinemonsters voor de gevalideerde matrices.

—

Een succesvolle prestatie van de methode kan ook worden aangetoond door deelneming aan ringonderzoeken. De resultaten van in ringonderzoeken geanalyseerde monsters met een concentratiebereik tot bijvoorbeeld tweemaal het maximumgehalte kunnen ook deel uitmaken van de evaluatie van het fout-conformcijfer indien een laboratorium de succesvolle prestaties ervan kan aantonen. De monsters moeten de meest voorkomende congeneerpatronen, van diverse bronnen, bestrijken.

—	Bij incidenten kunnen de afkapwaarden opnieuw worden geëvalueerd, zodat zij overeenkomen met de specifieke matrix- en congeneerpatronen van alleen dat incident.

8.   RAPPORTAGE VAN DE RESULTATEN

Bevestigingsmethoden

—

Voor zover de gebruikte analyseprocedure dit toelaat, moeten de analyseresultaten de concentratieniveaus van de afzonderlijke PCDD/PCDF- en dioxineachtige-pcb-congeneren omvatten en worden gerapporteerd als „ondergrens”, „bovengrens” en „middenwaarde”, teneinde zo veel mogelijk details te verstrekken om de resultaten naargelang de gestelde eisen te kunnen interpreteren.

—

In het rapport moet ook worden vermeld welke methode voor de extractie van PCDD's/PCDF's, dioxineachtige pcb's en lipiden is gebruikt. Het lipidengehalte van het monster moet worden bepaald en gerapporteerd voor monsters van levensmiddelen met op basis van het vetgehalte uitgedrukte maximumgehalten en een verwachte vetconcentratie tussen 0 en 2 % (naargelang de bestaande wetgeving); voor andere monsters is bepaling van het lipidengehalte facultatief.

—	De terugvindingen van de verschillende interne standaarden moeten beschikbaar worden gesteld wanneer zij buiten het in punt 6.2 aangegeven bereik liggen, wanneer het maximumgehalte wordt overschreden (in dit geval de terugvindingen voor een van beide duploanalysen) en in andere gevallen op verzoek.

—

Daar de meetonzekerheid bij de beslissing of het monster aan de eisen voldoet, in aanmerking moet worden genomen, moet deze parameter ook ter beschikking worden gesteld. Derhalve dienen de analyseresultaten te worden vermeld als x ± U, waarbij x het analyseresultaat is en U de uitgebreide meetonzekerheid, met een dekkingsfactor 2, zodat een betrouwbaarheidsniveau van ongeveer 95 % wordt verkregen. Bij een afzonderlijke bepaling van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's moet de som van de geschatte uitgebreide onzekerheid van de afzonderlijke analyseresultaten van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's worden gebruikt voor de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's.

—	Als de meetonzekerheid met behulp van CCα (zie bijlage II, punt IV.2) wordt verdisconteerd, dient deze parameter te worden aangegeven.

—	De resultaten moeten in dezelfde eenheden en met (minimaal) hetzelfde aantal significante cijfers worden weergegeven als de in Verordening (EG) nr. 1881/2006 vastgestelde maximumgehalten.

Bioanalytische screeningsmethoden

—	Het resultaat van de screening dient als hetzij conform, hetzij verdacht niet-conform („verdacht”) te worden opgegeven.

—	Daarnaast kan een resultaat voor PCDD's/PCDF's en/of dioxineachtige pcb's worden gegeven in bioanalytische equivalenten (BEQ) (niet TEQ) (zie bijlage III, punt 1). Monsters met een respons onder de rapportagegrens moeten als zodanig worden aangegeven.

—	Voor elk type monstermatrix moet in het rapport worden vermeld op welk maximumgehalte of welke actiedrempel de evaluatie gebaseerd is.

—	In het rapport moeten het toegepaste testtype, het eraan ten grondslag liggende testbeginsel en de wijze van ijking worden vermeld.

—

In het rapport moet ook worden vermeld welke methode voor de extractie van PCDD's/PCDF's, dioxineachtige pcb's en lipiden is gebruikt. Het lipidengehalte van het monster moet worden bepaald en gerapporteerd voor monsters van levensmiddelen met op basis van het vetgehalte uitgedrukte maximumgehalten of actiedrempels en een verwachte vetconcentratie tussen 0 en 2 % (naargelang de bestaande wetgeving); voor andere monsters is bepaling van het lipidengehalte facultatief.

—

In het geval van verdacht niet-conforme monsters moet het rapport vermelden welke maatregelen moeten worden genomen. De concentratie van PCDD's/PCDF's en de som van PCDD's/PCDF's en dioxineachtige pcb's in die monsters met verhoogde gehalten moeten worden bepaald of bevestigd met behulp van een bevestigingsmethode.

---

(1)  Verordening (EG) nr. 882/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 29 april 2004 inzake officiële controles op de naleving van de wetgeving inzake diervoeders en levensmiddelen en de voorschriften inzake diergezondheid en dierenwelzijn (PB L 165 van 30.4.2004, blz. 1).

(2)  Met betrekking tot de maximumgehalten.

(3)  De eisen zijn nu gebaseerd op de TEF's die zijn gepubliceerd in: M. Van den Berg e.a., Toxicol. Sci. 93 (2), 223-241 (2006).

BIJLAGE IV

MONSTERVOORBEREIDING EN VOORSCHRIFTEN VOOR ANALYSEMETHODEN DIE WORDEN GEBRUIKT BIJ DE OFFICIËLE CONTROLE VAN HET GEHALTE AAN NIET-DIOXINEACHTIGE pcb's (PCB 28, 52, 101, 138, 153, 180) IN BEPAALDE LEVENSMIDDELEN

De voorschriften in deze bijlage gelden voor de analyse van levensmiddelen voor de officiële controle op het gehalte aan niet-dioxineachtige polychloorbifenylen (niet-dioxineachtige pcb's) en voor andere doeleinden in verband met regelgeving.

1.   Toe te passen detectiemethoden

Gaschromatografie/elektronenvangstdetectie (GC-ECD), GC-LRMS, GC-MS/MS, GC-HRMS of gelijkwaardige methoden.

2.   Identificatie en bevestiging van de te bepalen analyten

—	Retentietijd ten opzichte van interne of referentiestandaarden (aanvaardbare afwijking ± 0,25 %).

—

Gaschromatografische scheiding van alle zes indicator-pcb's (PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 138, PCB 153 en PCB 180) van storende stoffen, en vooral co-eluerende pcb's, in het bijzonder als het gehalte in de monsters in de buurt van de wettelijke grenswaarden ligt en niet-conformiteit moet worden bevestigd. (Congeneren die vaak co-elueren zijn bv. PCB 28/31, PCB 52/69 en PCB 138/163/164. Bij GC-MS moet ook rekening worden gehouden met eventuele storingen van fragmenten van hoger gechloreerde congeneren.)

—

Voor GC-MS-technieken: — monitoring van ten minste: — twee specifieke ionen voor HRMS; — twee specifieke ionen met m/z > 200 of drie specifieke ionen met m/z > 100 voor LRMS; — één precursorion en twee productionen voor MS-MS; — maximaal toegestane toleranties voor isotopenverhoudingen voor geselecteerde massafragmenten: relatieve afwijking van de isotopenverhouding van geselecteerde massafragmenten van de theoretische abundantie of de ijkstandaard voor het doelion (gemonitord ion met de grootste abundantie) en voor qualifier-ion(en): Relatieve intensiteit van qualifier-ion(en) in verhouding tot doelion GC-EI-MS (relatieve afwijking) GC-CI-MS, GC-MSn (relatieve afwijking) > 50 % ± 10 % ± 20 % > 20 % t/m 50 % ± 15 % ± 25 % > 10 % t/m 20 % ± 20 % ± 30 % ≤ 10 % ± 50 % (1) ± 50 % (1)

—	Voor GC-ECD: bevestiging van resultaten boven de tolerantiegrens, aan de hand van twee GC-kolommen met stationaire fasen van verschillende polariteit.

3.   Aantonen van de prestaties van de methode

Validering rond het maximumgehalte (0,5 tot 2 maal het maximumgehalte) met een aanvaardbare variatiecoëfficiënt voor herhaalde analyse (zie de voorschriften voor de intermediaire precisie in punt 8).

4.   Bepaalbaarheidsgrens

De blancowaarden mogen niet hoger zijn dan 30 % van het verontreinigingsniveau dat overeenkomt met het maximumgehalte (2).

5.   Kwaliteitscontrole

Regelmatige blancocontroles, analyse van verrijkte monsters, monsters voor kwaliteitscontrole, deelname aan interlaboratoriumonderzoeken voor relevante matrices.

6.   Controle van de terugvinding

—	Gebruik van geschikte interne standaarden met fysisch-chemische eigenschappen die vergelijkbaar zijn met die van de betrokken analyten.

—	Toevoeging van interne standaarden: — toevoeging aan producten (vóór extractie en opzuivering); — toevoeging ook mogelijk aan geëxtraheerd vet (vóór opzuivering), indien het maximumgehalte op basis van het vetgehalte wordt uitgedrukt.

—

Voorschriften voor methoden waarbij alle zes met een isotoop gelabelde indicator-pcb-congeneren worden gebruikt: — correctie van de resultaten voor de terugvinding van de interne standaarden; — de algemeen aanvaardbare terugvindingen van met een isotoop gelabelde interne standaarden liggen tussen 50 en 120 %; — geringere of grotere terugvindingen voor afzonderlijke congeneren die minder dan 10 % van de som van de zes indicator-pcb's uitmaken, zijn aanvaardbaar.

—

Voorschriften voor methoden waarbij niet alle zes met een isotoop gelabelde interne standaarden dan wel andere interne standaarden worden gebruikt: — controle van de terugvinding van de interne standaard(en) voor elk monster; — aanvaardbare terugvindingen van de interne standaard(en) tussen 60 en 120 %; — correctie van de resultaten voor de terugvinding van de interne standaarden.

—	De terugvindingen van ongelabelde congeneren moeten worden gecontroleerd met behulp van verrijkte monsters of kwaliteitscontrolemonsters met een concentratie rond het maximumgehalte. Aanvaardbare terugvindingen voor deze congeneren liggen tussen 70 en 120 %.

7.   Voorschriften voor laboratoria

Ingevolge Verordening (EG) nr. 882/2004 moeten de laboratoria door een erkende instantie die werkt volgens ISO-handleiding 58 geaccrediteerd zijn om te garanderen dat zij kwaliteitsborging op hun analysen toepassen. De laboratoria moeten geaccrediteerd zijn overeenkomstig de norm EN ISO/IEC 17025.

8.   Prestatiekenmerken: criteria voor de som van de zes indicator-pcb's bij het maximumgehalte

Juistheid	– 30 % tot + 30 %
Intermediaire precisie (RSD %)	≤ 20 %
Verschil tussen berekening boven- en ondergrens	≤ 20 %

9.   Rapportage van de resultaten

—

Voor zover de gebruikte analyseprocedure dit toelaat, moeten de analyseresultaten de concentratieniveaus van de afzonderlijke pcb-congeneren omvatten en worden gerapporteerd als „ondergrens”, „bovengrens” en „middenwaarde” teneinde zo veel mogelijk details te verstrekken om de resultaten naargelang de gestelde eisen te kunnen interpreteren.

—

In het rapport moet ook worden vermeld welke methode voor de extractie van pcb's en lipiden is gebruikt. Het lipidengehalte van het monster moet worden bepaald en gerapporteerd voor monsters van levensmiddelen met op basis van het vetgehalte uitgedrukte maximumgehalten en een verwachte vetconcentratie tussen 0 en 2 % (naargelang de bestaande wetgeving); voor andere monsters is bepaling van het lipidengehalte facultatief.

—	De terugvindingen van de verschillende interne standaarden moeten beschikbaar worden gesteld wanneer zij buiten het in punt 6 aangegeven bereik liggen, wanneer het maximumgehalte wordt overschreden en in andere gevallen op verzoek.

—

Daar de meetonzekerheid bij de beslissing of het monster aan de eisen voldoet, in aanmerking moet worden genomen, moet deze parameter ook ter beschikking worden gesteld. Derhalve dienen de analyseresultaten te worden vermeld als x ± U, waarbij x het analyseresultaat is en U de uitgebreide meetonzekerheid, met een dekkingsfactor 2, zodat een betrouwbaarheidsniveau van ongeveer 95 % wordt verkregen.

—	Als de meetonzekerheid met behulp van CCα (zie bijlage II, punt IV.1) wordt verdisconteerd, dient deze parameter te worden aangegeven.

—	De resultaten moeten in dezelfde eenheden en met (minimaal) hetzelfde aantal significante cijfers worden weergegeven als de in Verordening (EG) nr. 1881/2006 vastgestelde maximumgehalten.

---

(1)  Voldoende aantal massafragmenten met een relatieve intensiteit > 10 % aanwezig; derhalve wordt niet aanbevolen qualifier-ionen met een relatieve intensiteit van minder dan 10 % in verhouding tot het doelion te gebruiken.

(2)  Een geringere bijdrage van het blancogehalte van het reagens aan het verontreinigingsgehalte van het monster is zeer aan te bevelen. Het laboratorium moet de variatie van de blancogehalten controleren, vooral als deze worden afgetrokken.

BIJLAGE

Forfaitaire invoerwaarden voor de bepaling van de invoerprijs van bepaalde groenten en fruit

(EUR/100 kg)
GN-code	Code derde landen (1)	Forfaitaire invoerwaarde
0702 00 00	MK	64,8
	TR	64,5
	ZZ	64,7
0707 00 05	AL	25,2
	MK	40,7
	TR	121,6
	ZZ	62,5
0709 93 10	TR	114,5
	ZZ	114,5
0805 50 10	TR	121,8
	ZA	129,3
	ZZ	125,6
0808 10 80	AR	104,3
	BR	77,8
	CL	99,5
	CN	127,0
	NZ	137,5
	US	161,6
	UY	70,3
	ZA	120,5
	ZZ	112,3
0809 29 00	TR	444,9
	ZZ	444,9

---

(1)  Landennomenclatuur vastgesteld bij Verordening (EG) nr. 1833/2006 van de Commissie (PB L 354 van 14.12.2006, blz. 19). De code „ZZ” staat voor „overige oorsprong”.

BIJLAGE

CRITERIA VOOR DE TOEKENNING VAN DE EU-MILIEUKEUR EN EISEN INZAKE BEOORDELING EN CONTROLE

Criteria voor de toekenning van de EU-milieukeur voor verven en vernissen:

1.	Wit pigment en natte schrobweerstand

2.	Titaandioxide

3.	Efficiëntie in het gebruik a) spreidend vermogen b) waterbestendigheid c) hechting d) schuren e) verwering f) doorlatendheid voor waterdamp g) doorlatendheid voor vloeibaar water h) schimmelbestendigheid i) scheuroverbrugging j) alkalibestendigheid k) corrosiebestendigheid

4.	Vluchtige en halfvluchtige organische stoffen (VOS, HVOS)

5.	Beperkingen ten aanzien van gevaarlijke stoffen en mengsels a) algemene beperkingen van toepassing op gevarenindelingen en waarschuwingszinnen b) beperkingen van toepassing op zeer zorgwekkende stoffen c) beperkingen van toepassing op specifieke gevaarlijke stoffen

6.	Consumenteninformatie

7.	Informatie op de EU-milieukeur

De milieukeurcriteria geven aan welke producten op de markt van verven en vernissen de beste milieuprestaties leveren. Er zijn hoge kwaliteits- en prestatienormen voor verven nodig om de duurzaamheid van het product te verzekeren en om te helpen zorgen dat de negatieve effecten van verven gedurende hun volledige levenscyclus aanzienlijk worden beperkt. De criteria zijn er bovendien op gericht het gebruik van vluchtige en halfvluchtige organische stoffen in de verfformulering zo veel mogelijk te beperken.

In het productieproces kan weliswaar niet worden vermeden dat chemische stoffen worden gebruikt en verontreinigende stoffen vrijkomen, maar de EU-milieukeur geeft consumenten wel de zekerheid dat het gebruik van dergelijke stoffen zoveel als technisch mogelijk is beperkt, zonder dat hierbij afbreuk wordt gedaan aan de gebruiksgeschiktheid ervan. Bovendien mag het uiteindelijke verf- of vernisproduct niet vallen onder de in de Europese wetgeving inzake de etikettering van producten vastgestelde indelingen „acuut toxisch” of „gevaarlijk voor het milieu”.

De criteria sluiten zo veel mogelijk het gebruik uit van een aantal stoffen die zijn geïdentificeerd als gevaarlijk voor de volksgezondheid en het milieu en die in de formulering van verven en vernissen kunnen voorkomen, of beperken de concentratie ervan tot het minimum dat nodig is voor bepaalde functies of eigenschappen. Uitzonderingen op deze eis zijn alleen toegestaan wanneer een stof nodig is om te kunnen voldoen aan de prestatieverwachtingen van de consumenten of aan de bindende eisen voor het product (bijvoorbeeld verfconservering) en er geen toegepaste en geteste alternatieven voorhanden zijn.

Uitzonderingen worden beoordeeld op basis van het voorzorgsbeginsel en wetenschappelijk en technisch bewijsmateriaal, met name wanneer er veiligere producten op de markt beschikbaar zijn.

Er kan worden verzocht het eindproduct te testen op de aanwezigheid van aan beperkingen onderhevige gevaarlijke stoffen om de consumenten een hoge mate van zekerheid te bieden.

Waar passend worden ook strenge voorwaarden opgelegd aan de omgang met bepaalde stoffen tijdens productieprocessen van verven en vernissen, om blootstelling van personeel aan die stoffen te vermijden. De controle van de naleving van de criteria biedt consumenten een hoge mate van zekerheid, vormt een weerspiegeling van de haalbaarheid van het inwinnen van informatie uit de toeleveringsketen door aanvragers, en voorkomt „free rider”-gedrag van aanvragers.

Beoordeling en controle

a)

Eisen Bij elk criterium worden de specifieke eisen inzake beoordeling en controle vermeld. Wanneer de aanvrager verplicht is verklaringen, documentatie, analysen, testverslagen of ander bewijsmateriaal in te dienen waaruit blijkt dat aan de criteria wordt voldaan, mogen deze voor zover van toepassing afkomstig zijn van de aanvrager en/of diens leveranciers en/of hun leveranciers. Als de leverancier of de verfformulering verandert of een productassortiment wordt uitgebreid en de daaruit resulterende verandering van belang is voor de manier waarop de verf of het vernis voldoet aan één of meer criteria (voor zover van toepassing) moet de vergunninghouder de daartoe bevoegde instantie voorafgaand aan zulke veranderingen voorzien van informatie waaruit blijkt dat de producten nog altijd voldoen aan de eisen zoals vastgesteld in de van toepassing zijnde criteria. Indien nodig kunnen, naast de voor elk criterium vermelde testmethoden, andere methoden worden gebruikt, mits deze in de gebruiksaanwijzing van de toepassing van de milieukeurcriteria zijn beschreven en zij door de bevoegde instantie die de aanvraag beoordeelt als gelijkwaardig worden geaccepteerd. Bevoegde instanties erkennen bij voorkeur volgens ISO 17025 geaccrediteerde tests en controles door organen die zijn geaccrediteerd krachtens de norm EN 45011 of een equivalente internationale norm. Indien nodig kunnen de bevoegde instanties aanvullende documentatie verlangen en onafhankelijke controles uitvoeren.

b)

Grenswaarden voor metingen Tenzij anders vermeld, is naleving van de milieucriteria verplicht voor stoffen en mengsels die opzettelijk zijn toegevoegd, evenals voor nevenproducten en onzuiverheden in grondstoffen, waarvan de concentratie gelijk is aan of groter is dan 0,010 gewichtspercent van de eindformulering.

c)

De precieze formulering van het product moet aan de bevoegde instantie worden meegedeeld, met inbegrip van de functie en de fysieke vorm van alle in de criteria genoemde ingrediënten, alle aanvullende functionele ingrediënten, en de respectieve concentraties daarvan. Van elk ingrediënt moet de chemische naam, het CAS-nummer en de CLP-indeling volgens Verordening (EG) nr. 1272/2008 worden verstrekt. Alle in de criteria genoemde ingrediënten, aanvullende functionele ingrediënten en bekende onzuiverheden waarvan de concentratie in het product meer dan 0,010 % bedraagt (of een lagere concentratie, als dit nodig is om te voldoen aan een uitzonderingseis) moeten worden gemeld. Wanneer in de criteria het begrip „ingrediënten” wordt gebruikt, omvat dit zowel stoffen als preparaten of mengsels. De definities van „stoffen” en „mengsels” zijn opgenomen in artikel 3 van Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad (1) (de „REACH-verordening”). Voor alle ingrediënten moeten veiligheidsinformatiebladen en/of CAS-nummers en CLP-indelingen bij de bevoegde instantie worden ingediend overeenkomstig de REACH-verordening.

d)

Voor alle criteria met uitzondering van criterium 4 „Vluchtige en halfvluchtige organische stoffen (VOS en HVOS)” gelden de grenswaarden voor de verf of het vernis in de verpakking. Overeenkomstig Richtlijn 2004/42/EG hebben de VOS-grenswaarden betrekking op het gebruiksklare product; bijgevolg moet het maximale VOS-gehalte worden gemeten of berekend rekening houdend met alle eventuele aanbevolen toevoegingen zoals kleurmiddelen en/of verdunners. Voor die berekening of meting zijn gegevens over het vastestof- en het VOS-gehalte en de dichtheid van het product vereist die door de leveranciers van grondstoffen moeten worden verstrekt. Dit is ook van toepassing voor het meten of berekenen van HVOS. Bevoegde instanties mogen om HVOS-tests verzoeken, ter validering van de berekeningen.

Criterium 1. Witte pigmenten en natte schrobweerstand

1a)   Minimumeis voor gehalte aan witte pigmenten

Om in aanmerking te komen voor opname in klassen 1 en 2 voor natte schrobweerstand moeten binnenmuur- en plafondverven een gehalte aan witte pigmenten (witte anorganische pigmenten met een brekingsindex die hoger is dan 1,8) per m2 droge film hebben van ten hoogste de waarde in tabel 1, met een dekvermogen van 98 %. Voor kleursystemen geldt deze eis alleen voor basisverf.

Tabel 1

Verhouding tussen natte schrobweerstand en TiO2-gehalte voor verven voor gebruik binnenshuis

Natte schrobweerstand	Grenswaarde binnenshuis (g/m2)
Klasse 1	40
Klasse 2	36

Voor alle andere verven, met inbegrip van kalkverven, silicaatverven, primers, roestwerende verven en gevelverven, mag het gehalte aan witte pigmenten (witte anorganische pigmenten met een brekingsindex die hoger is dan 1,8) niet hoger zijn dan 36 g/m2 voor producten voor gebruik binnenshuis en 38 g/m2 voor producten voor gebruik buitenshuis. Voor verven die zowel binnenshuis als buitenshuis kunnen worden gebruikt, is de strengste grenswaarde van toepassing.

Indien op de bovenvermelde producten de in deel b) vermelde uitzondering van toepassing is, mag het gehalte aan witte pigmenten (witte anorganische pigmenten met een brekingsindex die hoger is dan 1,8) niet hoger zijn dan 25 g/m2 droge film, met een dekvermogen van 98 %.

1b)   Minimumeis voor natte schrobweerstand (alleen voor verven voor gebruik binnenshuis)

Alle binnenmuur- en plafondverven (afwerkingslagen) moeten behoren tot klasse 1 of klasse 2 voor natte schrobweerstand overeenkomstig EN 13300 en EN ISO 11998. Deze eis is alleen van toepassing op aankleurbare basissen van kleurmengsystemen.

Binnenmuur- en plafondverven met een gehalte aan witte pigmenten (witte anorganische pigmenten met een brekingsindex die hoger is dan 1,8) van ten hoogste 25 g/m2 droge film, met een dekvermogen van 98 %, zijn van deze eis vrijgesteld.

Uitsluitend verven met een milieukeur die tot klassen 1 en 2 voor natte schrobweerstand behoren, mogen op het etiket of andere marketingdocumenten de natte schrobweerstand vermelden.

Beoordeling en controle: er moet zowel aan de eis in 1a) als aan de eis in 1b) worden voldaan. De aanvrager moet documenten verstrekken waaruit blijkt dat het gehalte aan witte pigmenten voldoet aan dit criterium.

De aanvrager moet een testverslag verstrekken overeenkomstig EN 13300 met gebruikmaking van testmethode EN ISO 11998 (test inzake reinigbaarheid en schrobweerstand). Voor plafondverven en binnenmuurverven moeten de etiketten voor de verpakking, met inbegrip van de begeleidende tekst, worden verstrekt als bewijs betreffende claims van natte schrobweerstand.

Criterium 2. Titaandioxidepigment

Indien het product meer dan 3,0 gewichtspercent titaandioxide bevat, mogen de emissies en lozingen van afvalstoffen afkomstig van de productie van de gebruikte titaandioxidepigmenten de volgende waarden niet overschrijden (2).

Voor het sulfaatproces:

—	SOx berekend als SO2: 7,0 kg/ton TiO2-pigment

—	sulfaatafval: 500 kg/ton TiO2-pigment

Voor het chlorideproces:

—	indien natuurlijk rutielerts wordt gebruikt: 103 kg chlorideafval/ton TiO2-pigment

—	indien synthetisch rutielerts wordt gebruikt: 179 kg chlorideafval/ton TiO2-pigment

—	indien slakkenerts wordt gebruikt: 329 kg chlorideafval/ton TiO2-pigment

Indien meer dan één soort erts wordt gebruikt, gelden de waarden in verhouding tot de hoeveelheid van de afzonderlijk gebruikte soorten erts.

Opmerking:

SOx-emissies zijn enkel van toepassing op het sulfaatproces.

Artikel 3 van de Kaderrichtlijn Afvalstoffen 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad (3) is van toepassing voor de definitie van afvalstoffen. Indien de TiO2-producent voor zijn vaste afvalstoffen kan voldoen aan artikel 5 (productie van nevenproducten) van de kaderrichtlijn afvalstoffen, worden de afvalstoffen vrijgesteld.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet documentatie indienen waaruit blijkt dat de titaandioxideproducent die de grondstoffen produceert voor het verfproduct aan de eisen voldoet, ofwel in de vorm van een verklaring waarin staat dat deze stoffen niet worden gebruikt, dan wel een verklaring onderbouwd met gegevens die laten zien dat de vereiste respectieve niveaus van emissies en lozing van afval tijdens het proces niet worden overschreden.

Criterium 3. Efficiëntie in het gebruik

De efficiëntie in het gebruik van de verven en vernissen moet worden aangetoond door voor elk type verf en/of vernis de desbetreffende, in tabel 2 aangegeven tests uit te voeren.

Tabel 2

Prestatie-eisen voor verschillende soorten verf en vernis

Criteria	Verven en vernissen (met de bijbehorende subcategorielettercodes uit Richtlijn 2004/42/EG)
	Verven voor gebruik binnenshuis (a, b)	Verven voor gebruik buitenshuis (c)	Voor decoratie en bekleding bestemde verven (d)	Dikke decoratieve coating voor gebruik binnens- en buitenshuis (l)	Vernis en houtbeits (e, f)	Eencomponents- en vloerdeklaagverven (i)	Primer (g)	Grondlaag en primer (h)
3a) Spreidend vermogen (enkel van toepassing op witte en lichtgekleurde verven, inclusief de witte basis die gebruikt wordt in kleurmengsystemen) — ISO 6504/1	8 m2/l	4 m2/l (elastomere verf) 6 m2/l (muurverf)	Producten voor gebruik buitenshuis 6 m2/l Producten voor gebruik binnenshuis 8 m2/l	1 m2/l	—	Producten voor gebruik buitenshuis 6 m2/l Producten voor gebruik binnenshuis 8 m2/l	6 m2/l (zonder dekvermogen) 8 m2/l (met dekvermogen)	6 m2/l (zonder dekvermogen) 8 m2/l (met dekvermogen)
3b) Waterbestendigheid — ISO 2812-3	—	—	—	—	Waterbestendig	Waterbestendig	—	—
3c) Hechting — EN 24624		—	—	—	—	Score 2	1,5 MPa (muurverf)	1,5 MPa (muurverf)
3d) Schuren — EN ISO 7784-2	—	—	—	—	—	70 mg gewichtsverlies	—	—
3e) Verwering — EN 11507/EN 927-6	—	1 000 u	1 000 u (buiten)	1 000 u (buiten)	1 000 u (buiten)	1 000 u (buiten)	—	—
3f) Doorlatendheid voor waterdamp (4) — EN ISO 7783	—	Klasse II of beter	—	Klasse II of beter (buiten)	—	—	—	—
3g) Doorlatendheid voor vloeibaar water (4)	—	Waar beweringen worden gedaan klasse III	—	Klasse II of beter (buiten)	—	—	—	—
— EN 1062-3		Alle andere producten klasse II of beter
3h) Schimmelbestendigheid (4) — EN 15457	—	Klasse 1 of lager (muur- en houtverven)	Klasse 0 (producten voor gebruik buitenshuis, hout)	Klasse 1 of lager (buiten)	—	—	—	—
3h) Algenbestendigheid (4) — EN 15458	—	Klasse 1 of lager (muur- en houtverven)	Klasse 0 (producten voor gebruik buitenshuis, hout)	Klasse 1 of lager (buiten)	—	—	—	—
3i) Scheuroverbrugging (4) — EN 1062-7	—	A1 (alleen elastomere verf)	—	—	—	—	—	—
3j) Alkalibestendigheid — ISO 2812-4	—	Muurverf	—	—	—	—	Voor gebruik buitenshuis, muren	Voor gebruik buitenshuis, muren
3k) Corrosiebestendigheid (4)	—	Roestwerende verf	Roestwerende verf	—	—	Roestwerende verf	Roestwerende verf	Roestwerende verf
EN ISO 12944-2 en 12944-6, ISO 9227, ISO 4628-2 en 4628-3		Blaasvorming: ≥ grootte 3/dichtheid 3 Roesten: ≥ Ri2	Blaasvorming: ≥ grootte 3/dichtheid 3 Roesten: ≥ Ri2			Blaasvorming: ≥ grootte 3/dichtheid 3 Roesten: ≥ Ri2	Blaasvorming: ≥ grootte 3/dichtheid 3 Roesten: ≥ Ri2	Blaasvorming: ≥ grootte 3/dichtheid 3 Roesten: ≥ Ri2

3a)   Spreidend vermogen

De eis inzake het spreidend vermogen is van toepassing op witte en lichtgekleurde verfproducten. Voor verven die in meerdere kleuren beschikbaar zijn, is het spreidend vermogen van toepassing op de lichtste kleur.

Witte en lichtgekleurde verven (met inbegrip van afwerkingslagen en tussencoatings) moeten een spreidend vermogen hebben (bij een dekvermogen van 98 %) van ten minste 8 m2 per liter product voor verven voor gebruik binnenshuis en 6 m2 voor verven voor gebruik buitenshuis. Producten die voor beide doeleinden (binnens- en buitenshuis gebruik) worden verkocht, moeten een spreidend vermogen hebben (bij een dekvermogen van 98 %) van ten minste 8 m2 per liter.

Voor kleurmengsystemen is dit criterium alleen van toepassing op de witte aankleurbare basis (die de grootste hoeveelheid TiO2 bevat). Ingeval de witte aankleurbare basis niet aan dit criterium kan voldoen, moet aan het criterium worden voldaan na een kleuring van de witte aankleurbare basis die resulteert in standaardkleur RAL 9010.

Voor verven die deel uitmaken van een kleurmengsysteem moet de aanvrager de eindgebruiker op het verkooppunt en via een mededeling op de verpakking informeren welke kleur of welke primer/grondverf (zo mogelijk voorzien van de EU-milieukeur) als basiscoating moet worden gebruikt alvorens de donkerdere tint wordt aangebracht.

Transparante en semitransparante primers moeten een spreidend vermogen hebben van ten minste 6 m2 en die met dekvermogen van ten minste 8 m2. Dekkende primers met specifieke afschermende/afdichtende of doordringende/bindende eigenschappen en primers met bijzondere hechtingseigenschappen moeten een spreidend vermogen hebben van ten minste 6 m2 per liter product.

Dikke decoratieve coatings (verven die speciaal zijn ontworpen om een driedimensionaal decoratief effect te verkrijgen en zodoende worden gekenmerkt door een zeer dikke laag) moeten daarentegen een spreidend vermogen hebben van 1 m2 per kg product.

Elastomere verven moeten een spreidend vermogen hebben van ten minste 4 m2 per liter product.

Deze vereiste geldt niet voor vernissen, lazuren, transparante zelfhechtende primers of andere transparante coatings.

This requirement does not apply to varnishes, lasures, transparent adhesion primers or any other transparent coatings.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen waarbij gebruik wordt gemaakt van de methode ISO 6504/1 (Verven en vernissen — Bepaling van de dekkracht — deel 1: Methode volgens Kubelka-Munk voor witte en lichtgekleurde verven) of 6504/3 (deel 3: Bepaling van de contrastverhouding van lichtgekleurde verven bij een gegeven verspreiding), of, voor verven die speciaal zijn ontwikkeld om een driedimensionaal decoratief effect te verkrijgen en gekenmerkt worden door een zeer dikke laag, de methode NF T 30 073. Voor aankleurbare basis die voor de vervaardiging van gekleurde producten worden gebruikt en niet aan de hand van bovenvermelde eisen worden beoordeeld, moet de aanvrager aan de hand van bewijsmateriaal aantonen hoe aan de eindgebruiker advies wordt verstrekt over het gebruik van een primer en/of een grijze (of eventueel anders gekleurde) grondverf alvorens het product in kwestie wordt aangebracht.

3b)   Waterbestendigheid

Alle vernissen, vloercoatings en vloerverven moeten waterbestendig zijn, zoals vastgesteld overeenkomstig de norm ISO 2812-3, zodat na 24 uur blootstelling en 16 uur herstel er geen verandering is in glans of in kleur.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de EN ISO 2812-3-methode.

3c)   Hechting

Gepigmenteerde primers voor metselwerk buitenshuis moeten een voldoende scoren in de EN 24624-lostrekproef (ISO 4624) indien de cohesiekracht van de ondergrond geringer is dan de adhesiekracht van de verf; in de andere gevallen dient de adhesie van de verf meer te bedragen dan de met een voldoende overeenstemmende waarde van 1,5 MPa.

Vloercoatings, vloerverven, vloergrondverven, primers voor metselwerk binnenshuis alsmede metaal- en houtgrondverven mogen ten hoogste 2 scoren in de EN 2409-test met betrekking tot hechting.

Voor transparante primers geldt deze eis niet.

De aanvrager moet de primer en/of de afwerkingslaag afzonderlijk of samen aangebracht beoordelen. Als de afwerkingslaag afzonderlijk wordt beproefd, wordt dit als worstcasescenario voor hechting aangemerkt.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de EN ISO 2409-methode c.q. de EN 24624-methode (ISO 4624).

3d)   Schuren

Vloercoatings en vloerverven dienen een zodanige slijtvastheid te hebben dat het massaverlies niet meer bedraagt dan 70 mg na 1 000 testcycli met een belasting van 1 000 g en een CS10-schuurwiel overeenkomstig EN ISO 7784-2.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een op de EN ISO 7784-2-methode gebaseerd testverslag indienen waaruit blijkt dat aan dit criterium wordt voldaan.

3e)   Verwering (voor verven en vernissen voor gebruik buitenshuis)

Muurafwerkingslagen en hout- en metaalafwerkingslagen, met inbegrip van vernissen, worden blootgesteld aan kunstmatige verwering in een toestel met fluorescerende uv-lampen en condensatiewater of verneveld water overeenkomstig norm ISO 11507. Deze producten worden gedurende 1 000 uur aan de proefomstandigheden blootgesteld. De proefomstandigheden zijn: uv A 4u/60 °C + vochtigheid 4u/50 °C.

Als alternatief moeten houtaflakken en houtvernissen voor gebruik buitenshuis gedurende 1 000 uur aan verwering worden blootgesteld in een QUV-toestel voor versnelde veroudering met cyclische blootstelling aan uv A-straling en besproeiing overeenkomstig EN 927-6.

De kleurverandering van de aan verwering blootgestelde monsters mag, overeenkomstig ISO 7724-3, niet meer bedragen dan ΔΕ * = 4. Dit geldt niet voor vernissen en basisverven.

Voor aan verwering blootgestelde glansverven en -vernissen mag de glansvermindering, gemeten aan de hand van ISO 2813, niet meer bedragen dan 30 % van de beginwaarde. Deze eis is niet van toepassing op halfglanzende en matte afwerkingslagen (5) waarvan de beginwaarde van de glans bij een invalshoek van 60° minder dan 60 % bedraagt.

Voor muurafwerkingslagen en (in voorkomend geval) hout- en metaalafwerkingslagen wordt de mate van krijten bepaald volgens de EN ISO 4628-6-methode nadat de monsters aan verwering zijn blootgesteld. Coatings dienen voor deze proef een score van 1,5 of beter (0,5 of 1,0) te halen. In de norm wordt een en ander met illustraties verduidelijkt.

Voor muurafwerkingslagen en hout- en metaalafwerkingslagen moeten ook de volgende parameters worden bepaald nadat de monsters aan verwering zijn blootgesteld:

afbladdering overeenkomstig ISO 4628-5; schilferdichtheid 2 of minder, schilfergrootte 2 of minder

barstvorming overeenkomstig ISO 4628-4; barstgetal 2 of minder, barstgrootte 3 of minder

blaasvorming overeenkomstig ISO 4628-2; blaasdichtheid 3 of minder, blaasgrootte 3 of minder

De tests moeten worden uitgevoerd op de aankleurbare basis van een kleurensysteem.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet testverslagen verstrekken gebaseerd op het gebruik van hetzij ISO 11507 (met inachtneming van de gespecificeerde parameters), hetzij EN 927-6, hetzij beide. De aanvrager moet testverslagen verstrekken gebaseerd op het gebruik van EN ISO 4628-2, -4, -5 en -6 en een testverslag overeenkomstig ISO 7724-3, voor zover toepasselijk.

3f)   Doorlatendheid voor waterdamp

Wanneer van muur- en betonverven voor gebruik buitenshuis wordt beweerd dat zij ademend zijn, moet de verf in kwestie volgens EN 1062-1 en testmethode EN ISO 7783 in klasse II (gemiddelde dampdoorlatendheid) zijn ingedeeld of beter.

Wegens het brede scala van mogelijke kleuren wordt voor dit criterium uitsluitend de aankleurbare basis beproefd.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de methode volgens EN ISO 7783 en de indeling volgens EN 1062-1.

3g)   Doorlatendheid voor vloeibaar water

Wanneer van muur- en betonverven voor gebruik buitenshuis wordt beweerd dat zij waterafstotend of elastomeer zijn, moet de coating volgens de methode EN 1062-3 en de indeling volgens EN 1062-1 in klasse III (geringe waterdoorlatendheid) zijn ingedeeld.

Wegens het brede scala van mogelijke kleuren wordt voor dit criterium uitsluitend de aankleurbare basis beproefd.

Alle andere muurverven moeten volgens EN 1062-1 en testmethode EN 1062-3 in klasse II (gemiddelde waterdoorlatendheid) of beter zijn ingedeeld.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de methode volgens EN 1062-3 en de indeling volgens EN 1062-1.

3h)   Schimmel- en algenbestendigheid

Wanneer van muurafwerkingslagen en houtbeitsen voor gebruik buitenshuis wordt beweerd dat zij schimmel- en algenwerende eigenschappen bezitten, moeten in overeenstemming met PT7 van de Biocidenverordening (EU) nr. 528/2012 van het Europees Parlement en de Raad (6) de volgende eisen worden vastgesteld met gebruikmaking van EN 15457 en EN 15458.

Muurverven moeten een score hebben van klasse 1 of lager (1 of 0) voor schimmelbestendigheid (d.w.z. minder dan 10 % schimmeldek) en een score van klasse 1 of lager voor algenbestendigheid.

Houtbeitsen moeten een score van 0 hebben voor schimmelbestendigheid en 0 voor algenbestendigheid.

Wegens het brede scala van mogelijke kleuren wordt voor dit criterium uitsluitend de aankleurbare basis beproefd.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de methode in EN 15457 en EN 15458.

3i)   Scheuroverbrugging

Wanneer van een muurverf (of betonverf) wordt beweerd dat zij elastomere eigenschappen bezit, moet zij volgens de methode EN 1062 ten minste in klasse A1 zijn ingedeeld bij 23 oC.

Wegens het brede scala van mogelijke kleuren wordt voor dit criterium uitsluitend de aankleurbare basis beproefd.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de methode DIN EN 1062-7.

3j)   Alkalibestendigheid

Muurverven en -primers mogen geen merkbare schade vertonen wanneer de coating overeenkomstig de methode ISO 2812-4 gedurende 24 uur met een 10 % NaOH-oplossing wordt bespat. De beoordeling vindt plaats na 24 uur drogen/herstel.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een testverslag indienen gebaseerd op het gebruik van de ISO 2812-4-methode.

3k)   Corrosiebestendigheid

Op een ondergrond worden corrosiestresstests uitgevoerd om de score te kunnen bepalen volgens de juiste atmosferische corrosiecategorie of -categorieën in EN ISO 12944-2 en de bijbehorende testprocedures in EN ISO 12944-6. Roestwerende verven voor stalen ondergronden worden getest nadat ze overeenkomstig ISO 9227 240 uur met zout zijn besproeid. Aan de resultaten wordt een score toegekend aan de hand van ISO 4628-2 voor blaasvorming en ISO 4628-3 voor roestvorming. De verf mag in de blaasvormingstest niet slechter dan 3 scoren wat betreft de grootte en dichtheid, en niet slechter dan Ri2 in de roestvormingstest.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet test- en scoreverslagen indienen ter staving van naleving van dit criterium.

Criterium 4. Gehalte aan vluchtige en halfvluchtige organische stoffen (VOS, HVOS)

Het maximumgehalte aan vluchtige organische stoffen (VOS) en halfvluchtige organische stoffen (HVOS) mag de grenswaarden in tabel 3 niet overschrijden.

Het gehalte aan VOS en HVOS moet worden bepaald voor het gebruiksklare product, inclusief alle kleurmiddelen en/of verdunners e.d. waarvan toevoeging vóór gebruik wordt aanbevolen.

Producten met een VOS-gehalte dat in overeenstemming is met grenswaarden in tabel 3, mogen naast de milieukeur de tekst „verminderd VOS-gehalte” en het VOS-gehalte in g/l vermelden.

Tabel 3

Grenswaarden van VOS- en HVOS-gehalten

Productbeschrijving (met de bijbehorende subcategorielettercode uit Richtlijn 2004/42/EG)	VOS-grenswaarden (g/l met inbegrip van water)	HVOS-grenswaarden (g/l met inbegrip van water)
a. Matte coatings voor wanden en plafonds voor gebruik binnenshuis (glans ≤ 25@60°)	10	30 (7)/40 (8)
b. Glanzende coatings voor wanden en plafonds voor gebruik binnenshuis (glans > 25@60°)	40	30 (7)/40 (8)
c. Buitenmuren met minerale ondergrond	25	40
d. Hout- en metaalverven voor binnen- en buitendecoratie en voor interieur- en gevelbekleding	80	50 (7)/60 (8)
e. Vernissen en beitsen voor binnenhoutwerk, inclusief dekkende beitsen	65	30
e. Vernissen en houtbeitsen voor buitenhoutwerk, inclusief dekkende houtbeitsen	75	60
f. Houtbeitsen met minimale laagdikte voor binnen en buiten	50	30 (7)/40 (8)
g. Primers	15	30 (7)/40 (8)
h. Hechtprimers	15	30 (7)/40 (8)
i. Eencomponentcoatings met bijzondere eigenschappen	80	50 (7)/60 (8)
j. Tweecomponentencoatings met bijzondere eigenschappen, bestemd voor specifieke toepassingen zoals vloeren	80	50 (7)/60 (8)
l. Coatings met decoratief effect	80	50 (7)/60 (8)
Roestwerende verven	80	60

Het VOS-gehalte moet worden bepaald door berekening op basis van de ingrediënten en grondstoffen of met gebruikmaking van de methoden in ISO 11890-2, of, als alternatief voor producten met een VOS-gehalte van minder dan 1,0 g/l, de methoden in ISO 17895. Het HVOS-gehalte moet worden bepaald met gebruikmaking van de methode in ISO 11890-2. De merkstoffen in tabel 4 moeten worden gebruikt als basis voor het afbakenen van de gaschromatografieresultaten voor de HVOS. In het geval van producten voor gebruik zowel binnens- als buitenshuis moet de strengste HVOS-grenswaarde voor verven voor gebruik binnenshuis worden gebruikt.

Tabel 4

Merkstoffen voor het bepalen van het HVOS-gehalte

	Polaire systemen (watergedragen coatingproducten)	Apolaire systemen (solventgedragen coatingproducten)
HVOS	Diethyladipaat (C10H18O4) tot methylpalmitaat (C17H34O2)	Tetradecaan (C14H30) tot n-docosaan (C22H46)

Beoordeling en controle: de aanvrager moet voor het VOS-gehalte van het gebruiksklare product ofwel een testverslag verstrekken waarbij wordt gebruikgemaakt van de methoden in ISO 11890-2 of ISO 17895 waaruit blijkt dat aan dit criterium is voldaan, ofwel een verklaring waarin staat dat aan dit criterium is voldaan, gestaafd met berekeningen op basis van de ingrediënten en grondstoffen van de verf.

De aanvrager moet voor het HVOS-gehalte van het gebruiksklare product ofwel een testverslag verstrekken waarbij wordt gebruikgemaakt van de methode in ISO 11890-2, ofwel een verklaring waarin staat dat aan dit criterium is voldaan, gestaafd met berekeningen op basis van de ingrediënten en grondstoffen van de verf. Voor de test moet worden gebruikgemaakt van de in tabel 4 en in de gebruikershandleiding inzake criteria genoemde merkstoffen. Bevoegde instanties mogen van aanvragers verlangen dat zij de berekeningen aan de hand van een bepaalde testmethode valideren.

Criterium 5. Beperkingen ten aanzien van gevaarlijke stoffen en mengsels

Het eindproduct mag geen gevaarlijke stoffen of mengsels bevatten overeenkomstig de regels in de volgende subcriteria die van toepassing zijn op:

—	gevarenindelingen en waarschuwingszinnen

—	zeer zorgwekkende stoffen

—	bepaalde andere ingedeelde stoffen

Aanvragers moeten aantonen dat de formulering van het eindproduct voldoet aan de algemene eisen voor beoordeling en controle en aan eventuele aanvullende eisen in het aanhangsel.

5a)   Algemene beperkingen op gevarenindelingen en waarschuwingszinnen

Tenzij uitdrukkelijk als uitzondering opgenomen in het aanhangsel mag de formulering van het eindproduct, met inbegrip van alle opzettelijk toegevoegde ingrediënten met een concentratie van meer dan 0,010 %, geen stoffen of mengsels bevatten die zijn ingedeeld als giftig, gevaarlijk voor het milieu, inhalatie- of huidallergeen, kankerverwekkend, mutageen in geslachtscellen of giftig voor de voortplanting in overeenstemming met Verordening (EG) nr. 1272/2008 of Richtlijn 67/548/EEG van de Raad (9) en als geïnterpreteerd volgens de gevarenaanduidingen en waarschuwingszinnen in tabel 5 van dit criterium.

Tabel 5

Aan beperkingen onderhevige gevarenindelingen en hun categorie

Acute toxiciteit
Categorie 1 en 2	Categorie 3
H300 Dodelijk bij inslikken (R28)	H301 Giftig bij inslikken (R25)
H310 Dodelijk bij contact met de huid (R27)	H311 Giftig bij contact met de huid (R24)
H330 Dodelijk bij inademing (R23/26)	H331 Giftig bij inademing (R23)
H304 Kan dodelijk zijn als de stof bij inslikken in de luchtwegen terechtkomt (R65)	EUH070 Giftig bij oogcontact (R39/41)
Specifieke doelorgaantoxiciteit
Categorie 1	Categorie 2
H370 Veroorzaakt schade aan organen (R39/23, R39/24, R39/25, R39/26, R39/27, R39/28)	H371 Kan schade aan organen veroorzaken (R68/20, R68/21, R68/22)
H372 Veroorzaakt schade aan organen bij langdurige of herhaalde blootstelling (R48/25, R48/24, R48/23)	H373 Kan schade aan organen veroorzaken bij langdurige of herhaalde blootstelling (R48/20, R48/21, R48/22)
Sensibilisatie van de luchtwegen of van de huid
Categorie 1A	Categorie 1B
H317: Kan een allergische huidreactie veroorzaken (R43)	H317: Kan een allergische huidreactie veroorzaken (R43)
H334: Kan bij inademing allergie- of astmasymptomen of ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken (R42)	H334: Kan bij inademing allergie- of astmasymptomen of ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken (R42)
Kankerverwekkend, mutageen of giftig voor de voortplanting
Categorie 1A en 1B	Categorie 2
H340 Kan genetische schade veroorzaken (R46)	H341 Verdacht van het veroorzaken van genetische schade (R68)
H350 Kan kanker veroorzaken (R45)	H351 Verdacht van het veroorzaken van kanker (R40)
H350i Kan kanker veroorzaken bij inademing (R49)
H360F Kan de vruchtbaarheid schaden (R60)	H361f Wordt ervan verdacht de vruchtbaarheid te schaden (R62)
H360D Kan het ongeboren kind schaden (R61)	H361d Wordt ervan verdacht het ongeboren kind te schaden (R63)
H360FD Kan de vruchtbaarheid schaden. Kan het ongeboren kind schaden (R60, R60/61)	H361fd Wordt ervan verdacht de vruchtbaarheid te schaden. Verdacht van het schaden van het ongeboren kind (R62/63)
H360Fd Kan de vruchtbaarheid schaden. Verdacht van het schaden van het ongeboren kind (R60/63)	H362 Kan schadelijk zijn via de borstvoeding (R64)
H360Df Kan het ongeboren kind schaden. Verdacht van het verminderen van de vruchtbaarheid (R61/62)
Gevaar voor het aquatisch milieu
Categorie 1 en 2	Categorie 3 en 4
H400 Zeer giftig voor in het water levende organismen (R50)	H412 Schadelijk voor in het water levende organismen, met langdurige gevolgen (R52/53)
H410 Zeer giftig voor in het water levende organismen, met langdurige gevolgen (R50/53)	H413 Kan langdurige schadelijke gevolgen voor in het water levende organismen hebben (R53)
H411 Giftig voor in het water levende organismen, met langdurige gevolgen (R51/53)
Gevaar voor de ozonlaag
EUH059 Gevaarlijk voor de ozonlaag (R59)

De meest recente door de Unie aangenomen indelingsregels hebben voorrang op de opgesomde gevarenindelingen en waarschuwingszinnen. Daarom moeten de aanvragers overeenkomstig artikel 15 van Verordening (EG) nr. 1272/2008 ervoor zorgen dat de indelingen gebaseerd zijn op de meest recente regels inzake indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels.

Aanvragers moeten, om naleving van dit criterium aan te tonen, de gevarenindeling van het uiteindelijke verfproduct vaststellen. Dit moet gebeuren in overeenstemming met de methoden voor de indeling van mengsels in Verordening (EG) nr. 1272/2008 en alle wijzigende wetgeving. De equivalentie tussen mengselindelingen volgens Richtlijn 67/548/EEG (de richtlijn inzake gevaarlijke stoffen of DSD-richtlijn) en de mengselindelingen volgens Verordening (EG) nr. 1272/2008 (de CLP-verordening) is opgenomen in tabel 6.

Het eindproduct mag niet zijn ingedeeld en geëtiketteerd als acuut toxisch, toxisch voor specifieke doelorganen, inhalatie- of huidallergeen, of kankerverwekkend, mutageen, giftig voor de voortplanting, of gevaarlijk voor het milieu, overeenkomstig Verordening (EG) nr. 1272/2008 of Richtlijn 67/548/EEG.

Tabel 6

Indeling van eindproducten: Equivalentie tussen CLP en DSD

CLP-mengselindeling	DSD-equivalent
Acuut toxisch	T of T+
Toxisch voor specifieke doelorganen	T, T+ of Xn
Een inhalatie- of huidallergeen	—
Een kankerverwekkende, mutagene of voor de voortplanting giftige stof	Kankerverwekkende, mutagene of voor de voortplanting giftige stof categorieën 1-3
Gevaarlijk voor het milieu	N (zonder R53 en R52/53)

5a) i)   Uitzonderingen die gelden voor bepaalde groepen stoffen

Voor deze productengroep gelden uitzonderingen zodat bepaalde groepen stoffen in het eindproduct mogen voorkomen. In deze uitzonderingen worden de gevarenindelingen en de specifieke groepen stoffen waarvoor uitzonderingen bestaan, aangegeven, samen met de bijbehorende voorwaarden en maximumconcentraties die van toepassing zijn. De uitzonderingen zijn opgenomen in het aanhangsel en gelden voor de volgende groepen stoffen.

1.	Conserveringsmiddelen die worden toegevoegd aan kleurmiddelen, bindmiddelen en het eindproduct a) in-blik-conserveringsmiddelen b) conserveringsmiddelen voor kleurmachines c) droge-filmconserveringsmiddelen d) stabilisatoren voor conserveringsmiddelen

2.	Agentia tegen uitdroging en velvorming a) agentia tegen uitdroging b) agentia tegen velvorming

3.	Corrosieremmers a) corrosieremmers b) preventie van koperroest

4.	Oppervlakteactieve stoffen a) oppervlakteactieve stoffen voor algemene doeleinden b) alkylfenolethoxylaten (APEO's) c) oppervlakteactieve perfluorstoffen

5.

Diverse functionele stoffen met algemene toepassingen a) siliconenharsemulsie in witte verven, kleurmiddelen en aankleurbare basissen van kleurmengsystemen b) metalen en metaalverbindingen c) minerale grondstoffen, met inbegrip van vulmiddelen d) neutraliserende agentia e) optische bleekmiddelen f) pigmenten

6.	Diverse functionele stoffen met gespecialiseerde toepassingen a) uv-beschermingsstoffen en -stabilisatoren b) weekmakers

7.	Residuen die aanwezig kunnen zijn in het eindproduct a) formaldehyde b) oplosmiddelen c) niet-gereageerde monomeren d) vluchtige aromatische verbindingen en gehalogeneerde verbindingen

5a) ii)   Uitzonderingsvoorwaarden die gelden voor productielocaties

Aanvullende voorwaarden met betrekking tot de productie van verven en vernissen zijn van toepassing in het geval van uitzonderingen voor stoffen die acuut toxisch of specifiek doelorgaantoxisch zijn. In dit geval moet de aanvrager bewijzen overleggen waaruit blijkt dat aan de volgende eisen is voldaan:

—

stoffen die zijn ingedeeld als acuut toxisch of specifiek doelorgaantoxisch, moeten aantoonbaar voldoen aan de betreffende indicatieve grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling op Europees niveau of van de lidstaten voor de desbetreffende stof(fen), waarbij de strengste grenswaarde van toepassing is;

—	indien er geen referentiegrenswaarden voor beroepsmatige blootstelling zijn, moet de aanvrager aantonen hoe de gezondheids- en veiligheidsprocedures voor de omgang met de gebruikte stof(fen) op locaties waar het uiteindelijke verfproduct met milieukeur wordt geproduceerd de blootstelling beperken;

—	voor stoffen die als aerosol- of dampvorm zijn ingedeeld, moet worden aangetoond dat de werknemers niet zijn blootgesteld aan deze vorm van de stof;

—	voor stoffen die in hun droge vorm zijn ingedeeld, moet worden aangetoond dat de werknemers tijdens de productie niet in contact kunnen komen met deze vorm van de stof.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet naleving van dit criterium aantonen aan de hand van een verklaring van de indeling en/of niet-indeling voor:

—	het uiteindelijke verf- of vernisproduct op basis van de methoden voor indeling van mengsels in Verordening (EG) nr. 1272/2008 en alle wijzigende wetgeving;

—	ingrediënten in de formulering van verven of vernissen die behoren tot de groepen stoffen die zijn opgesomd in 5a) i) en die aanwezig zijn in concentraties van meer dan 0,010 %.

Deze verklaring moet worden gebaseerd op de informatie die overeenkomstig de eisen in het aanhangsel is verzameld.

Actieve ingrediënten waarop specifieke concentratiegrenzen van toepassing kunnen zijn krachtens Verordening (EG) nr. 1272/2008 en die onder de ondergrens van 0,010 % kunnen vallen, moeten ook worden geïdentificeerd.

De volgende technische informatie moet worden verstrekt ter staving van de verklaring van indeling of niet-indeling van de ingrediënten:

i)	voor stoffen die niet zijn geregistreerd volgens de REACH-verordening of waarvoor er nog geen geharmoniseerde CLP-indeling bestaat: informatie waaruit blijkt dat wordt voldaan aan de eisen in bijlage VII bij de REACH-verordening;

ii)	voor stoffen die zijn geregistreerd volgens de REACH-verordening en die niet voldoen aan de eisen voor CLP-indeling: informatie op basis van het REACH-registratiedossier waaruit blijkt dat de stof niet is ingedeeld;

iii)

voor stoffen met een geharmoniseerde indeling of stoffen die zelf zijn ingedeeld: veiligheidsinformatiebladen indien beschikbaar. Indien deze niet beschikbaar zijn of de stof zelf is ingedeeld, moet informatie worden verstrekt betreffende de gevarenindeling van stoffen overeenkomstig bijlage II bij de REACH-verordening;

iv)

in het geval van mengsels: veiligheidsinformatiebladen indien beschikbaar. Indien deze niet beschikbaar zijn, moet de berekening van de mengselindeling worden verstrekt overeenkomstig de regels in Verordening (EG) nr. 1272/2008, samen met informatie betreffende de gevarenindeling van mengsels overeenkomstig bijlage II bij de REACH-verordening.

Stoffen en mengsels moeten worden beschreven overeenkomstig rubrieken 10, 11 en 12 van bijlage II bij de REACH-Verordening (Voorschriften voor de samenstelling van veiligheidsinformatiebladen). Dit moet informatie omvatten over de fysieke vorm en toestand van de ingrediënten, alsook de identificatie van geproduceerde nano-ingrediënten waarvan minstens 50 % van de deeltjes in de gekwantificeerde grootteverdeling één of meer externe dimensies bezit binnen het bereik van 1 nm tot 100 nm.

De aanvrager moet ook stoffen en mengsels identificeren die worden gebruikt in de verfformulering en waarop de specifieke uitzonderingseisen, als bepaald in het aanhangsel, van toepassing zijn. Er moet voor elke stof of elk mengsel waarop een uitzondering van toepassing is, informatie worden verstrekt waaruit blijkt hoe aan de uitzonderingseisen is voldaan.

5b)   Beperkingen met betrekking tot zeer zorgwekkende stoffen

In overeenstemming met artikel 6, lid 7, van Verordening (EG) nr. 66/2010 mogen het eindproduct en eventuele ingrediënten of grondstoffen, waarvoor geen specifieke uitzonderingen bestaan, geen stoffen bevatten die:

—	beantwoorden aan de criteria van artikel 57 van de REACH-verordening;

—	zijn vastgesteld volgens de procedure van artikel 59, lid 1, van de REACH-verordening, waarin de lijst wordt vastgesteld van stoffen die in aanmerking komen om te worden ingedeeld als zeer zorgwekkende stof.

Er worden geen uitzonderingen toegekend voor stoffen die aan een van deze voorwaarden of aan beide voorwaarden voldoen en die in een verf- of vernisproduct aanwezig zijn in concentraties hoger dan 0,10 gewichtspercent.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een verklaring overleggen waarin staat dat aan dit criterium is voldaan, samen met door leveranciers ondertekende verklaringen dat aan dit criterium wordt voldaan. Aanvragers moeten aantonen dat zij de gebruikte stoffen hebben gescreend aan de hand van de huidige lijst van stoffen die in aanmerking komen om te worden ingedeeld als zeer zorgwekkende stof en de criteria in artikel 57 van de REACH-verordening.

5c)   Beperkingen net betrekking tot bepaalde gevaarlijke stoffen

Het eindproduct mag geen gevaarlijke stoffen bevatten die met name worden genoemd in het aanhangsel en die aanwezig zijn in concentraties van minstens de vastgestelde concentratiegrenzen. De beperkingen op stoffen in het aanhangsel zijn van toepassing op de volgende verf- en vernisingrediënten en -residu's:

i)	droge-filmconserveringsmiddelen

ii)	conserveringsmiddelen voor kleurmachines

iii)	in-blik-conserveringsmiddelen

iv)	stabilisatoren voor conserveringsmiddelen

iv)	oppervlakteactieve alkylfenolethoxylaten (APEO's)

v)	oppervlakteactieve perfluorstoffen

vi)	metalen en metaalverbindingen

vii)

pigmenten

ix)	weekmakers

x)	vrij formaldehyde

Beoordeling en controle: de controle- en testeisen zijn vastgesteld in het aanhangsel voor elke stof en zijn afhankelijk van de specifieke vorm van verf en vernis.

Criterium 6. Consumenteninformatie

6a)

De volgende tekst moet op de verpakking staan of aan de verpakking zijn bevestigd: — „Verspil zo weinig mogelijk verf door in te schatten hoeveel verf u nodig heeft” — „Sluit niet-gebruikte verf goed af voor hergebruik” — „Het hergebruik van verf kan het milieueffect van de producten tijdens hun levenscyclus aanzienlijk verminderen”

6b)

De volgende algemene informatie en adviezen moeten op de verpakking staan of aan de verpakking zijn bevestigd: — een manier om de benodigde hoeveelheid verf vóór aankoop in te schatten om zo weinig mogelijk verf te verspillen en een aanbevolen hoeveelheid als richtsnoer (bv. voor 1 m2 muur is x liter verf nodig); — wat moet worden gedaan met niet-gebruikte verf en — indien beschikbaar — een internetadres of contactgegevens waar de consumenten terechtkunnen voor meer informatie.

6c)

De volgende adviezen en aanbevelingen over hoe met verf moet worden omgegaan, moeten op de verpakking staan of aan de verpakking zijn bevestigd: — veiligheidsmaatregelen voor de verver of de gebruiker. Dit omvat basisaanbevelingen over te dragen persoonlijke beschermingsuitrusting, alsook aanvullende maatregelen die moeten worden genomen wanneer sproeiuitrusting wordt gebruikt; — aanbevelingen voor het reinigen van gereedschappen en adequaat afvalbeheer (teneinde water- en bodemverontreiniging zo veel mogelijk te beperken), zoals de vermelding dat ongebruikte verf een specifieke behandeling vereist met het oog op milieuvriendelijke verwijdering, en daarom niet mag worden weggegooid met het huishoudelijk of bedrijfsafval (bv. „Giet verfresten niet weg in de gootsteen of in het toilet of werp ze niet in een vuilnisbak”); — verfopslag in passende omstandigheden (voor en na opening), met inbegrip van, indien van toepassing, advies inzake veiligheid.

Beoordeling en controle: de aanvrager moet verklaren dat het product aan de eis voldoet en de bevoegde instantie samen met de aanvraag voorzien van het ontwerp of voorbeelden van de gebruikersinformatie en/of een link naar een website van de fabrikant waar deze informatie wordt verstrekt. De aanbevolen hoeveelheid verf die als richtsnoer wordt gegeven, moet worden genoemd.

Criterium 7. Informatie op de EU-milieukeur

Als het facultatieve label met tekstvak wordt gebruikt, dan moet het de volgende tekst bevatten:

—	minimaal gehalte aan gevaarlijke stoffen

—	verminderd gehalte aan vluchtige organische stoffen (VOS): x g/l

—	goede prestaties bij gebruik binnenshuis (indien is voldaan aan de criteria voor gebruik binnenshuis), of

—	goede prestaties bij gebruik buitenshuis (indien is voldaan aan de criteria voor gebruik buitenshuis), of

—	goede prestaties bij gebruik zowel binnens- als buitenshuis (indien zowel aan de criteria voor gebruik binnenshuis als aan de criteria voor gebruik buitenshuis is voldaan)

De richtsnoeren voor het gebruik van het facultatieve etiket met tekstvak kunnen worden geraadpleegd in de „Guidelines for use of the Ecolabel logo” op de website:

http://ec.europa.eu/environment/ecolabel/documents/logo_guidelines.pdf

Beoordeling en controle: de aanvrager moet een voorbeeld van het productetiket of een ontwerp van de verpakking waarop de EU-milieukeur staat, verstrekken, tezamen met een verklaring dat aan dit criterium is voldaan.

---

(1)  Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH) tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen (PB L 396 van 30.12.2006, blz. 1).

(2)  Ontleend aan het referentiedocument over de beste beschikbare technologie (BREF) voor de fabricage van anorganische bulkchemicaliën, augustus 2007.

(3)  Richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen en tot intrekking van een aantal richtlijnen (PB L 312 van 22.11.2008, blz. 3).

(4)  Alleen vereist wanneer marketingclaims over de verven worden gemaakt.

(5)  EN ISO 2813.

(6)  Verordening (EU) nr. 528/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2012 betreffende het op de markt aanbieden en het gebruik van biociden (PB L 167 van 27.6.2012, blz. 1).

(7)  Witte verven en vernissen voor gebruik binnenshuis.

(8)  Gekleurde verven voor gebruik binnenshuis/verven en vernissen voor gebruik buitenshuis.

(9)  Richtlijn 67/548/EEG van de Raad van 27 juni 1967 betreffende de aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen inzake de indeling, de verpakking en het kenmerken van gevaarlijke stoffen (PB 196 van 16.8.1967, blz. 1).