BIJLAGE

VERTALING

OVEREENKOMST

tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en doorgifte van gegevens betreffende het financiële berichtenverkeer van de Europese Unie naar de Verenigde Staten ten behoeve van het programma voor het traceren van terrorismefinanciering

DE EUROPESE UNIE,

enerzijds, en

DE VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA,

anderzijds,

hierna „de partijen” genoemd,

VERLANGENDE terrorisme en terrorismefinanciering te voorkomen en te bestrijden met het delen van informatie als middel tot bescherming van hun respectieve democratische samenlevingen en gemeenschappelijke waarden;

ERNAAR STREVEND de samenwerking tussen de partijen te intensiveren en aan te moedigen in de geest van trans-Atlantisch partnerschap;

HERINNEREND AAN de verdragen van de Verenigde Naties inzake de bestrijding van terrorisme en de financiering daarvan, alsook de toepasselijke resoluties van de VN-Veiligheidsraad op het gebied van terrorismebestrijding, met name Resolutie 1373 (2001) van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties;

ERKENNEND DAT het programma voor het traceren van terrorismefinanciering van het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten (Verenigde Staten Treasury Department Terrorist Finance Tracking Programme — hierna „TFTP” genoemd) tot opsporing en aanhouding van terroristen en hun geldschieters heeft bijgedragen, en veel aanwijzingen heeft opgeleverd die ten behoeve van de terreurbestrijding aan bevoegde autoriteiten in heel de wereld zijn bezorgd en in het bijzonder de lidstaten van de Europese Unie („de lidstaten”) daar hun voordeel mee hebben gedaan;

WIJZENDE OP het belang van het TFTP bij de preventie en de bestrijding van terrorisme en de financiering daarvan in de Europese Unie en elders, en de belangrijke rol die de Europese Unie te spelen heeft om ervoor te zorgen dat de aangewezen verstrekkers van diensten inzake internationaal betalingsberichtenverkeer de voor het voorkomen en bestrijden van terrorisme noodzakelijke gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer die op het grondgebied van de Europese Unie zijn opgeslagen, ter beschikking stellen, onder voorbehoud van strikte naleving van de waarborgen inzake de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van persoonsgegevens;

INDACHTIG artikel 6, lid 2, van het Verdrag betreffende de Europese Unie, dat betrekking heeft op de grondrechten, en op de beginselen van evenredigheid en noodzakelijkheid met betrekking tot het recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van persoonsgegevens krachtens artikel 8, lid 2, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden, Verdrag nr. 108 van de Raad van Europa tot bescherming van personen met betrekking tot de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens en de artikelen 7 en 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie;

MET NADRUK WIJZENDE OP de gemeenschappelijke waarden die in de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika („de Verenigde Staten”) borg staan voor de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van persoonsgegevens, daaronder begrepen het belang dat beide partijen hechten aan een eerlijke rechtsgang en het recht op daadwerkelijke voorziening in rechte tegen ondeugdelijk bestuur;

WIJZENDE OP de strikte controles en waarborgen waarmee het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten het verwerken, gebruiken en verspreiden van gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer in het kader van het TFTP omringt, zoals deze blijken uit de opmerkingen („representations”) van het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten, gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie van 20 juli 2007 en in het Federal Register van de Verenigde Staten van 23 oktober 2007, die een beeld geven van de lopende samenwerking tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie bij het bestrijden van terrorisme in de wereld;

MEMOREREND DAT eenieder, ongeacht zijn nationaliteit, om zijn rechten effectief te kunnen uitoefenen, een klacht moet kunnen indienen bij een onafhankelijke gegevensbeschermingsautoriteit, een andere soortgelijke instantie, of een onafhankelijk en onpartijdig gerecht, met het oog op een daadwerkelijke voorziening in rechte;

INDACHTIG het feit dat op grond van het Amerikaanse recht een passend administratief of rechterlijk beroep kan worden ingesteld betreffende foutieve behandeling van persoonsgegevens, onder meer op grond van de wet administratieve rechtsvordering van 1946 (Administrative Procedure Act (titel 5, United States Codes, sectie 701 et seq.), de wet betreffende de inspecteur-generaal van 1978 (Inspector General Act (titel 5, United States Codes, App.), de aanbevelingen voor de toepassing van de wet commissie 11 september van 2007 (Implementing Recommendations of the 9/11 Commission Act, titel 42, United States Codes, sectie 2000ee et seq.), de wet computercriminaliteit en computermisbruik (Computer Fraud and Abuse Act, titel 18, United States Codes, sectie 1030) en de wet gegevensbeschermingsmaatregelen (Freedom of Information Act, titel 5, United States Codes, sectie 552), als gewijzigd;

HERINNEREND AAN de in de Europese Unie bestaande wettelijke verplichting volgens welke cliënten van financiële instellingen en van verstrekkers van diensten inzake betalingsberichtenverkeer ervan op de hoogte worden gebracht dat hun persoonsgegevens in bestanden betreffende financiële transacties voor rechtshandhavingsdoeleinden kunnen worden doorgegeven aan de publieke autoriteiten van de EU-lidstaten en/of van derde landen;

BEVESTIGEND DAT deze overeenkomst geen precedent schept voor eventuele toekomstige regelingen tussen de Verenigde Staten en de Europese Unie, of tussen een van beide partijen en een andere staat, betreffende de verwerking en doorgifte van gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer of enige andere vorm van gegevens, of betreffende gegevensbescherming;

ERKENNEND DAT deze overeenkomst geen afwijking inhoudt van de bestaande bevoegdheden van de gegevensbeschermingsautoriteiten van de lidstaten om eenieder bescherming te bieden ter zake van verwerking van zijn of haar persoonsgegevens; en

VOORTS BEVESTIGEND DAT eventuele andere regelingen of overeenkomsten inzake rechtshandhaving of uitwisseling van gegevens tussen de partijen of tussen de Verenigde Staten en de lidstaten door onderhavige overeenkomst onverlet worden gelaten,

HEBBEN OVEREENSTEMMING BEREIKT OMTRENT DE VOLGENDE BEPALINGEN:

Artikel 1

Doel van de overeenkomst

1.   Doel van deze overeenkomst is om, met volledige inachtneming van de persoonlijke levenssfeer, de bescherming van persoonsgegevens en overige in deze overeenkomst gestelde voorwaarden, te waarborgen dat:

a)

op het grondgebied van de Europese Unie opgeslagen gegevens betreffende het internationale betalingsberichtenverkeer en aanverwante gegevens in het bezit van de uit hoofde van deze overeenkomst gezamenlijk aangewezen verstrekkers van diensten inzake internationaal betalingsberichtenverkeer op verzoek ter beschikking van het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten worden gesteld met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van terrorisme en terrorismefinanciering; en

b)

via het TFTP verkregen relevante gegevens ter beschikking worden gesteld van de autoriteiten van de lidstaten die bevoegd zijn voor rechtshandhaving, openbare veiligheid of terrorismebestrijding of Europol of Eurojust, met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van terrorisme en terrorismefinanciering.

2.   De Verenigde Staten, de Europese Unie en haar lidstaten nemen alle nodige en passende maatregelen binnen hun bevoegdheid om de bepalingen van deze overeenkomst uit te voeren en het doel ervan te bereiken.

Artikel 2

Toepassingsgebied

Gedrag in verband met terrorisme of terrorismefinanciering

Deze overeenkomst is van toepassing op het verkrijgen en gebruiken van berichten en aanverwante gegevens betreffende financiële betalingen met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van:

a)

handelingen van een persoon of entiteit die geweld omvatten of anderszins gevaarlijk zijn voor het menselijk leven of een risico van schade aan eigendom of infrastructuur inhouden en redelijkerwijs worden geacht te worden begaan met het oogmerk om: i) de bevolking te intimideren of te dreigen; ii) een overheid of een internationale organisatie door intimidatie, dwang of dreiging tot handelen of niet-handelen te brengen; iii) de politieke, constitutionele, economische of sociale basisstructuren van een land of van een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen;

b)	een persoon of entiteit die bijstand, steun of financiële, materiële of technologische ondersteuning verleent voor het verrichten van financiële of andere diensten met het oog op of ter ondersteuning van handelingen als omschreven onder a), of

c)	een persoon of entiteit die zich schuldig maakt aan medeplichtigheid aan, uitlokking van of een poging tot de onder a) of b) beschreven handelingen.

Artikel 3

Waarborgen van het verstrekken van gegevens door aangewezen verstrekkers

De Europese Unie waarborgt, conform deze overeenkomst, dat de entiteiten die door de partijen bij deze overeenkomst gezamenlijk zijn aangewezen als verstrekkers van diensten betreffende het betalingsberichtenverkeer (hierna te noemen „aangewezen verstrekkers”) de gegevens betreffende het internationaal betalingsberichtenverkeer en aanverwante gegevens die opgevraagd worden met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van terrorisme en terrorismefinanciering (hierna te noemen „verstrekte gegevens”), ter beschikking stellen van het Amerikaanse ministerie van Financiën.

Artikel 4

Door de Verenigde Staten gedane verzoeken tot het verkrijgen van gegevens van aangewezen verstrekkers

1.   Overeenkomstig artikel 8 van de Overeenkomst betreffende wederzijdse rechtshulp tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika, ondertekend te Washington op 25 juni 2003, en aanverwante bilaterale instrumenten betreffende wederzijdse rechtshulp tussen de Verenigde Staten en de lidstaat waar de aangewezen verstrekker gevestigd is of waar hij de gevraagde gegevens opslaat, doet het Amerikaanse ministerie van Financiën een verzoek uitgaan op basis van een lopend onderzoek naar specifiek gedrag als bedoeld in artikel 2 waarbij daden zijn begaan of waarvan op basis van eerder verkregen gegevens of bewijsmateriaal kan worden aangenomen dat zij kunnen worden begaan. Het Amerikaans ministerie van Financiën zal in dit verband beschouwd worden als een administratieve autoriteit die bijstand kan verstrekken.

2.   Het verzoek geeft zo duidelijk mogelijk aan welke door een op het grondgebied van de Europese Unie gevestigde aangewezen verstrekker opgeslagen gegevens daarvoor noodzakelijk zijn. Tot de gevraagde gegevens kunnen identificatiegegevens behoren betreffende de opdrachtgever en/of de bestemmeling van de verrichting, waaronder de naam, het rekeningnummer, het adres, het nationaal identificatienummer en andere persoonsgegevens met betrekking tot financiële berichten.

Het verzoek maakt aannemelijk dat de gevraagde gegevens noodzakelijk zijn en wordt zorgvuldig op maat gesneden opdat zo weinig mogelijk gegevens worden gevraagd, waarbij ter dege rekening wordt gehouden met geografische analysen en analysen betreffende dreigingen en kwetsbaarheden.

3.   Het verzoek wordt doorgegeven door het Amerikaanse ministerie van Justitie aan de centrale autoriteit van de lidstaat waar de aangewezen verstrekker gevestigd is of waar hij de gevraagde gegevens opslaat.

4.   De Verenigde Staten zenden tegelijkertijd een kopie van het verzoek aan de centrale autoriteit van de andere lidstaat. Tevens zenden de Verenigde Staten tegelijkertijd een kopie van het verzoek aan de nationale leden van Eurojust van deze lidstaten.

5.   Na ontvangst van het overeenkomstig lid 3 met redenen omklede verzoek verifieert de centrale autoriteit van de aangezochte lidstaat of het verzoek conform deze overeenkomst en de toepasselijke bepalingen van de bilaterale overeenkomst betreffende wederzijdse rechtshulp is. Wanneer de centrale autoriteit dit heeft geverifieerd, wordt het verzoek doorgegeven aan de bevoegde autoriteit met het oog op tenuitvoerlegging uit hoofde van de wetgeving van de aangezochte lidstaat.

Indien het verzoek is doorgegeven aan de centrale autoriteit van de lidstaat waar de aangewezen verstrekker gevestigd is, verstrekt de lidstaat waar de gegevens zijn opgeslagen bijstand bij de tenuitvoerlegging van het verzoek.

De gevraagde maatregel wordt met spoed ten uitvoer gelegd.

6.   Indien de aangewezen verstrekker om technische redenen niet in staat is te bepalen welke specifieke gegevens aan het verzoek beantwoorden en deze niet kan leveren, worden alle mogelijke relevante gegevens, behoudens artikel 5, lid 2, in bulk aan de bevoegde autoriteit van de aangezochte lidstaat doorgegeven.

7.   De gegevens worden doorgezonden tussen de aangewezen autoriteiten van de aangezochte lidstaat en die van de Verenigde Staten.

8.   De Europese Unie waarborgt dat de aangewezen verstrekkers een gedetailleerd register bijhouden van alle gegevens die voor de toepassing van deze overeenkomst aan de bevoegde autoriteit van de aangezochte lidstaat worden doorgegeven.

9.   Gegevens die rechtmatig op basis van deze bepalingen zijn doorgegeven, kunnen bevraagd worden in het kader van andere onderzoeken naar de soorten handelingen als bedoeld in lid 2, met volledige inachtneming van artikel 5.

Artikel 5

Waarborgen met betrekking tot de verwerking van de verstrekte gegevens

1.   Het Amerikaanse ministerie van Financiën waarborgt dat verstrekte gegevens overeenkomstig de bepalingen van deze overeenkomst worden verwerkt.

2.   Het TFTP behelst noch zal behelzen datamining of enige andere vormen van algoritmisch of geautomatiseerd profileren of filteren. Het Amerikaanse ministerie van Financiën staat in het bijzonder in voor de bescherming van persoonsgegevens met de volgende waarborgen, die zonder onderscheid naar, in het bijzonder, nationaliteit of land van verblijf worden toegepast:

a)	de verstrekte gegevens worden uitsluitend met het oog op het voorkomen, onderzoeken, opsporen of vervolgen van terrorisme en terrorismefinanciering verwerkt;

b)	alle doorzoekingen van de verstrekte gegevens vinden plaats op grond van eerder verkregen gegevens of bewijsmateriaal waardoor met betrekking tot het voorwerp van de zoekopdracht aannemelijk wordt gemaakt dat er een verband is met terrorisme of terrorismefinanciering;

c)

voor iedere afzonderlijke TFTP-zoekopdracht naar te verstrekken gegevens die op maat gesneden dient te zijn, wordt met betrekking tot het voorwerp van de zoekopdracht aannemelijk gemaakt dat er een verband met terrorisme of terrorismefinanciering is en iedere zoekopdracht wordt in een register opgetekend, inclusief het verband met terrorisme of terrorismefinanciering dat vereist is om met de zoekopdracht van start te gaan;

d)	de verstrekte gegevens worden in een beveiligde fysieke omgeving bewaard, en gescheiden van andere gegevens opgeslagen; er zijn geavanceerde anti-inbraakcontroles en andere vormen van bescherming om ongeoorloofde toegang tot de gegevens te verhinderen;

e)	de verstrekte gegevens zijn uitsluitend toegankelijk voor de analisten die onderzoek doen naar terrorisme of terrorismefinanciering en de personen de betrokken zijn bij de technische ondersteuning, het beheer en het toezicht op het TFTP;

f)	van de verstrekte gegevens worden geen kopieën gemaakt, behalve een back-up voor rampen;

g)	de verstrekte gegevens ondergaan geen wijziging, manipulatie of toevoeging en worden niet doorgekoppeld naar andere gegevensbestanden;

h)

de uit hoofde van deze overeenkomst via het TFTP verkregen aanwijzingen van terroriseme worden uitsluitend gedeeld met de autoriteiten belast met rechtshandhaving, openbare veiligheid of terrorismebestrijding in de Verenigde Staten, de Europese Unie of derde landen met het oog op het onderzoeken, opsporen, voorkomen of vervolgen van terrorisme en terrorismefinanciering;

i)

gedurende de volledige looptijd van deze overeenkomst gaat het Amerikaanse ministerie van Financiën na of er niet-geëxtraheerde gegevens zijn die niet langer noodzakelijk zijn met het oog op de bestrijding van terrorisme en terrorismefinanciering. Ten aanzien van de als niet langer noodzakelijk aangemerkte gegevens wordt binnen twee (2) maanden na de datum waarop zij als zodanig zijn aangemerkt, een wisprocedure gestart, die daarna zo spoedig mogelijk en in ieder geval uiterlijk acht (8) maanden nadat de gegevens als zodanig te zijn aangemerkt, voltooid wordt, behoudens uitzonderlijke technologische omstandigheden;

j)

indien zou blijken dat gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer zijn doorgegeven waarop het verzoek geen betrekking had, wist het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten deze gegevens onverwijld en definitief en brengt het de betrokken aangewezen verstrekker en de centrale autoriteit van de aangezochte lidstaat daar onmiddellijk van op de hoogte;

k)	onverminderd punt i) worden alle niet-geëxtraheerde gegevens die vóór 20 juli 2007 zijn ontvangen, uiterlijk vijf (5) jaar na die datum gewist;

l)	onverminderd punt i) worden alle niet-geëxtraheerde gegevens die op of na 20 juli 2007 zijn ontvangen, uiterlijk vijf (5) jaar na ontvangst gewist; en

m)

voor uit verstrekte gegevens geëxtraheerde informatie, inclusief uit hoofde van punt h) uitgewisselde informatie, geldt de bewaartermijn welke van toepassing is op de betrokken overheidsinstantie naar gelang van de specifieke regelgeving en regelingen voor het bewaren van bestanden die op haar van toepassing zijn.

Artikel 6

Passend beschermingsniveau

Onverminderd de doorlopende nakoming van de in deze overeenkomst opgenomen toezeggingen inzake de persoonlijke levenssfeer en de bescherming van persoonsgegevens wordt het Amerikaanse ministerie van Financiën geacht in te staan voor een passend beschermingsniveau bij de verwerking van gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer en aanverwante gegevens die voor de toepassing van deze overeenkomst van de Europese Unie naar de Verenigde Staten worden doorgegeven.

Artikel 7

Spontane informatieverstrekking

1.   Het Amerikaanse ministerie van Financiën waarborgt dat de via het TFTP verkregen gegevens die kunnen bijdragen tot het onderzoeken, voorkomen, opsporen of vervolgen van terrorisme of terrorismefinanciering in de Europese Unie, zo spoedig mogelijk ter beschikking worden gesteld van de voor rechtshandhaving, openbare veiligheid of terrorismebestrijding bevoegde autoriteiten van de betrokken lidstaten, alsmede in voorkomend geval van Europol, binnen de grenzen van zijn mandaat. Eventuele follow-up van die informatie die kan bijdragen tot het onderzoeken, voorkomen, opsporen of vervolgen van terrorisme of terrorismefinanciering in de Verenigde Staten wordt op basis van wederkerigheid weer ter beschikking van de Verenigde Staten gesteld.

2.   Ten behoeve van een efficiënte informatie-uitwisseling kan Europol een verbindingsfunctionaris bij het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten aanwijzen. Besluiten over de nadere invulling van de status en de taken van de verbindingsfunctionaris worden in overleg door de partijen genomen.

Artikel 8

Van de Europese Unie uitgaande verzoeken om zoekopdrachten in het TFTP

Wanneer een voor rechtshandhaving, openbare veiligheid of terrorismebestrijding bevoegde autoriteit van een lidstaat of Europol of Eurojust van oordeel zijn dat een verband tussen een persoon of entiteit en terrorisme in de zin van de artikelen 1 tot en met 4 van Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad inzake terrorismebestrijding, gewijzigd bij Kaderbesluit 2008/919/JBZ van de Raad aannemelijk is, kunnen deze autoriteiten een verzoek tot een zoekopdracht naar toepasselijke informatie via het TFTP indienen. Het Amerikaanse ministerie van Financiën verricht onverwijld een zoekopdracht overeenkomstig artikel 5 en verstrekt de toepasselijke informatie in antwoord op het desbetreffende verzoek.

Artikel 9

Samenwerking met het toekomstige vergelijkbare EU-systeem

Mocht er in de Europese Unie of in een of meer van haar lidstaten een met het TFTP van de Verenigde Staten te vergelijken systeem worden ingevoerd waardoor de noodzaak rijst om in de Verenigde Staten opgeslagen gegevens betreffende het betalingsberichtenverkeer ter beschikking van autoriteiten in de Europese Unie te stellen, dan zal het Amerikaanse ministerie van Financiën op basis van wederkerigheid en de passende waarborgen zich inzetten om de medewerking te verkrijgen van op het grondgebied van de Verenigde Staten gevestigde verstrekkers van diensten inzake internationaal betalingsberichtenverkeer.

Artikel 10

Gezamenlijke evaluatie

1.   Op verzoek van een van de partijen en in ieder geval na zes (6) maanden evalueren de partijen gezamenlijk de toepassing van deze overeenkomst, in het bijzonder wat de bepalingen betreffende de persoonlijke levenssfeer, de bescherming van persoonsgegevens en wederkerigheid betreft. De evaluatie omvat onder meer de toetsing van de verstrekte gegevens aan het evenredigheidsbeginsel, op basis van de vraag of de gegevens van waarde zijn geweest voor het onderzoeken, voorkomen, opsporen en/of vervolgen van terrorisme en terrorismefinanciering.

2.   Bij de evaluatie wordt de Europese Unie vertegenwoordigd door het voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, de Commissie en twee vertegenwoordigers van gegevensbeschermingsautoriteiten van de lidstaten van de Europese Unie, waarvan er ten minste één onderdaan is van de lidstaat waar een aangewezen verstrekker gevestigd is. De Verenigde Staten worden vertegenwoordigd door het Amerikaanse ministerie van Financiën.

3.   Ten behoeve van de evaluatie waarborgt het Amerikaanse ministerie van Financiën de toegang tot de betrokken documenten, systemen en functionarissen en verstrekt het nauwkeurige gegevens omtrent het aantal betalingsberichten waartoe toegang is verkregen en het aantal keren dat er aanwijzingen zijn gedeeld. De partijen bepalen in onderling overleg hoe de evaluatie in de praktijk plaatsvindt.

Artikel 11

Beroep

1.   Eenieder is gerechtigd om, op grond van met redelijke tussenpozen ingediende verzoeken, zonder beperking en zonder bovenmatige vertraging of kosten, van zijn/haar gegevensbeschermingsautoriteit bevestiging te krijgen dat alle nodige verificaties binnen de Europese Unie zijn verricht om te waarborgen dat zijn/haar gegevensbeschermingsrechten geëerbiedigd zijn in het kader van deze overeenkomst, en met name te vernemen of zijn/haar persoonsgegevens een met deze overeenkomst strijdige verwerking hebben ondergaan. Dat recht kan onderworpen zijn aan noodzakelijke en evenredige maatregelen naar nationaal recht, mede ter bescherming van de openbare veiligheid of de nationale veiligheid of teneinde te voorkomen dat afbreuk wordt gedaan aan de preventie, de opsporing, het onderzoek naar of de vervolging van strafbare feiten, met inachtneming van de legitieme belangen van de betrokken persoon.

2.   De partijen nemen alle redelijke maatregelen om te waarborgen dat het Amerikaanse ministerie van Financiën en de betrokken lidstaten elkaar onverwijld verwittigen en met elkaar en indien nodig met de partijen overleg plegen, indien zij van oordeel zijn dat persoonsgegevens een met deze overeenkomst strijdige verwerking hebben ondergaan.

3.   Eenieder die van oordeel is dat zijn/haar persoonsgegevens een met deze overeenkomst strijdige verwerking hebben ondergaan, heeft het recht om bij een administratieve of rechterlijke instantie beroep in te stellen, respectievelijk overeenkomstig het recht van de Europese Unie, van haar lidstaten en van de Verenigde Staten.

Artikel 12

Overleg

1.   De partijen plegen voor zover nodig overleg opdat zo goed mogelijk gebruik kan worden gemaakt van deze overeenkomst, daaronder begrepen overleg om de oplossing van geschillen over de uitlegging of de toepassing van deze overeenkomst te bevorderen.

2.   De partijen nemen maatregelen om te voorkomen dat zij van de toepassing van deze overeenkomst buitengewone lasten ondervinden. Wanneer er niettemin buitengewone lasten worden ondervonden, plegen de overeenkomstsluitende partijen onverwijld overleg om de toepassing van deze overeenkomst te vergemakkelijken, onder andere door de nodige maatregelen te nemen om bestaande en toekomstige lasten te verminderen.

3.   De partijen treden onverwijld in overleg indien een derde partij, met inbegrip van een autoriteit van een ander land, een aspect van de strekking of de uitvoering van deze overeenkomst aanvecht dan wel een rechtsvordering daaromtrent indient.

Artikel 13

Niet-afwijking

Deze overeenkomst strekt niet tot afwijking van, noch tot wijziging van het recht van de Verenigde Staten, de Europese Unie of haar lidstaten. Deze overeenkomst schept of verleent geen rechten of voordelen voor enige andere particuliere of openbare persoon of entiteit.

Artikel 14

Beëindiging

1.   Elke partij kan deze overeenkomst te allen tijde opschorten of opzeggen door middel van een kennisgeving via diplomatieke weg. De opschorting wordt van kracht tien (10) dagen na ontvangst van een kennisgeving in die zin. De opzegging wordt van kracht dertig (30) dagen na ontvangst van deze kennisgeving in die zin.

2.   Niettegenstaande de opschorting of beëindiging van deze overeenkomst, worden alle gegevens die uit hoofde van deze overeenkomst in het bezit zijn van het ministerie van Financiën van de Verenigde Staten, conform deze overeenkomst verder verwerkt.

Artikel 15

Slotbepalingen

1.   Deze overeenkomst treedt in werking op de eerste dag van de maand volgende op die waarin de partijen de kennisgevingen hebben uitgewisseld waaruit blijkt dat zij hun interne procedures daartoe hebben voltooid.

2.   Deze overeenkomst wordt vanaf 1 februari 2010 voorlopig toegepast tot de inwerkingtreding ervan, met inachtneming van lid 3.

3.   Tenzij de overeenkomst reeds is beëindigd overeenkomstig artikel 14 of met instemming van beide partijen, verstrijkt deze overeenkomst uiterlijk op 31 oktober 2010.

4.   Zodra het Verdrag van Lissabon in werking treedt, streven de partijen naar het sluiten van een langetermijnovereenkomst die op deze overeenkomst volgt.

5.   Gedaan te Brussel, 30 november 2009, in twee exemplaren in de Engelse taal. De overeenkomst wordt tevens opgesteld in de Bulgaarse, de Deense, de Duitse, de Estse, de Finse, de Franse, de Griekse, de Hongaarse, de Italiaanse, de Letse, de Litouwse, de Maltese, de Nederlandse, de Poolse, de Portugese, de Roemeense, de Sloveense, de Slowaakse, de Spaanse, de Tsjechische en de Zweedse taal. Na goedkeuring door beide partijen worden de versies in deze talen als gelijkelijk authentiek beschouwd.