INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE

31.3.2022

Publicatieblad van de Europese Unie

C 143/12

Bekendmaking van een mededeling van de goedkeuring van een standaardwijziging van een productdossier voor een naam in de wijnsector als bedoeld in artikel 17, leden 2 en 3, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie

(2022/C 143/09)

Deze mededeling wordt bekendgemaakt overeenkomstig artikel 17, lid 5, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie (1).

MEDEDELING VAN DE GOEDKEURING VAN EEN STANDAARDWIJZIGING

“Σαντορίνη” (Santorini)

PDO-GR-A1065-AM01

Datum van mededeling: 31.01.2021

BESCHRIJVING VAN EN REDENEN VOOR DE GOEDGEKEURDE WIJZIGING

1. Bij de productie van droge witte wijn met de BOB Santorini is het minimumgehalte van het druivenras assyrtiko verhoogd van 75 % tot 85 %.

Het verhoogde percentage assyrtiko verbetert de kwaliteit van de geproduceerde wijn. Met name levert het zeer geconcentreerde witte wijnen op, met finesse en een mineraal karakter. De Vinsanto-wijnen, gemaakt van ingedroogde druiven, voornamelijk assyrtiko, zijn rijk, complex en intens. De verbeterde kwaliteit en de uiteenlopende eisen van de hedendaagse markt hebben ertoe geleid dat de meeste wijnbouwers een steeds groter aandeel assyrtiko zijn gaan gebruiken. In de meeste gevallen bedraagt dat aandeel meer dan 90 %. Bovendien wordt in alle nieuw aangeplante of geherstructureerde wijngaarden op Santorini slechts één druivenras geteeld, dat in de meeste gevallen assyrtiko is.

De hoofdstukken “Oenologische procedés” en “Toegestane druivenrassen” zijn gewijzigd.

2. De maximumopbrengst van wijngaarden voor de wijn met de BOB Santorini is verlaagd van 8 000 kilogram per hectare tot 6 500 kilogram per hectare.

Uit de statistieken inzake druivenproductie van de laatste jaren blijkt dat de gemiddelde opbrengst van de wijngaarden rond 3 000 kilogram per hectare ligt en dat met de moderne wijnbouwmethoden de maximumopbrengst niet meer dan 6 500 kilogram per hectare bedraagt. Om het product te beschermen en te verbeteren moet de maximumopbrengst per hectare in het licht van de nieuwe gegevens worden aangepast en worden verlaagd tot 6 500 kilogram per hectare.

Het hoofdstuk “Maximumopbrengst(en) per hectare” is gewijzigd.

3. Het suikergehalte van de droge witte wijnen met de BOB Santorini mag niet hoger zijn dan 4 gram per liter, of 9 gram per liter onder bepaalde voorwaarden.

Het suikergehalte van droge witte wijnen met de BOB Santorini is in overeenstemming gebracht met deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33. Meer bepaald bedraagt het niet meer dan “4 gram per liter, of 9 gram per liter voor zover het totaalgehalte aan zuren, uitgedrukt in wijnsteenzuur per liter, niet meer dan 2 gram per liter lager is dan het restsuikergehalte”. De uitzonderlijk lage pH van de wijnen met de BOB Santorini leidt er vaak toe dat wijnen onevenwichtig in de mond zijn. Het voorgestelde suikergehalte, met de hierboven vermelde voorwaarde, zorgt voor een geslaagd evenwicht tussen suikers en zuren.

Het hoofdstuk “Beschrijving van de wijnen”, en met name het gedeelte “Analytische en organoleptische kenmerken van de droge witte wijn” is gewijzigd.

4. De vorm van de traditionele aanduiding “Νυχτέρι” in Latijnse letters is vervangen door “Nykteri”-“NYKTERI”

In artikel 13 van Ministerieel Besluit nr. 235309 van 7 februari 2002 houdende de goedkeuring van traditionele aanduidingen voor wijn (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 179 van 19 februari 2002) zijn de voorwaarden vastgesteld voor het gebruik van de traditionele aanduiding “ΝΥΧΤΕΡΙ-Nykteri” voor droge witte wijnen met de “oorsprongsbenaming van superieure kwaliteit Santorini”. Met deze wijziging wordt het productdossier in overeenstemming gebracht met de nationale wetgeving.

Het hoofdstuk “Toepasselijke voorschriften”, en meer bepaald het deel “Traditionele aanduidingen”, is gewijzigd.

5. In het hoofdstuk over oenologische procedés geschrapte woorden

In het hoofdstuk over oenologische procedés voor droge witte wijn is de beschrijving van een vinificatiemethode verwijderd: “geproduceerd door middel van kneuzen vóór de gisting, gevolgd door bezinking en enting met geselecteerde zuivere gisten die de aromatische specificiteit tot uitdrukking brengen.” De beschrijving is geschrapt omdat zij geen specifiek oenologisch procedé betreft.

Het hoofdstuk over “Oenologische procedés” is gewijzigd.

6. Actualisering van het technisch dossier van de BOB Santorini

In het kader van de actualisering van de technische dossiers zijn in het productdossier de volgende wijzigingen aangebracht:

i)	het verband met het geografische gebied voor likeurwijn uit ingedroogde druiven en het verband met het geografische gebied voor van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn zijn samengevoegd, omdat er geen verschil tussen beide bestaat;

ii)	er zijn nationale bepalingen toegevoegd en vervangen met betrekking tot de vereisten en controles die gelden voor BOB- en BGA-wijnen;

iii)	de gegevens van de bevoegde controle-instanties zijn gewijzigd.

De hoofdstukken “Verband met het geografische gebied voor van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn” en “Verband met het geografische gebied voor likeurwijn uit ingedroogde druiven” zijn samengevoegd.

De hoofdstukken “Toepasselijke voorschriften” en “Gegevens over de controle-instanties en -organen” zijn gewijzigd.

ENIG DOCUMENT

1. Naam van het product

Σαντορίνη (Santorini)

2. Type geografische aanduiding

BOB — beschermde oorsprongsbenaming

3. Categorieën wijnbouwproducten

Wijn

3.	Likeurwijn

15.	Wijn uit ingedroogde druiven

4. Beschrijving van de wijn(en)

1. Droge witte wijn

BEKNOPTE OMSCHRIJVING

Visuele kenmerken: heldere groenachtige gele kleur.

Geurkenmerken: complexe neus met aroma’s van citrusvruchten, toetsen van sinaasappel- en citroenschil en een karakteristieke staalachtige achtertonen.

Smaakkenmerken: rijke smaak met evenwichtige zuren die structuur geven en zorgen voor een frisse afdronk.

Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 12 %

Minimaal totaal alcoholgehalte: 12 %

Totaal suikergehalte: Totaal suikergehalte: 0-4 gram per liter, of tot 9 gram per liter voor zover het totaalgehalte aan zuren, uitgedrukt in wijnsteenzuur per liter, niet meer dan 2 gram per liter lager is dan het restsuikergehalte.

Wat het maximaal totale alcoholgehalte betreft, zijn de in de desbetreffende EU-wetgeving vastgestelde waarden van toepassing.

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	12
Minimale totale zuurgraad	5,5 g/l, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	18
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter):	200

2. Likeurwijn uit ingedroogde druiven

BEKNOPTE OMSCHRIJVING

Visuele kenmerken: oranjegeel met gouden tinten die tijdens het rijpen bruin worden. Bij wijnen met een lange rijping ontstaan roodbruine tinten.

Geurkenmerken: intens en complex aroma, met toetsen van specerijen, honing en rozijnen en daaropvolgende toetsen van citroenbloesem. Tijdens de rijping worden de aroma’s intenser en complexer.

Smaakkenmerken: smaak die goed in evenwicht is met de zuren van het druivenras. Een ronde, fluwelige wijn, rijk aan honing- en citroentoetsen. De afdronk is bijzonder lang en aromatisch.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 21 % vol.

—	Maximaal effectief alcoholgehalte: 22 % vol.

—

Het maximaal toegestane zwaveldioxidegehalte bedraagt 400 milligram per liter voor zoete wijnen van ingedroogde druiven waarvan het restsuikergehalte, uitgedrukt in suiker, ten minste 45 gram per liter bedraagt (overeenkomstig deel B van bijlage I bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	15
Minimale totale zuurgraad	5,5 g/l, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	30
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter):	400

3. Van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn

BEKNOPTE OMSCHRIJVING

Visuele kenmerken: oranjegeel met gouden tinten die tijdens het rijpen bruin worden.

Geurkenmerken: intens en complex aroma, met toetsen van specerijen, honing en rozijnen en daaropvolgende toetsen van citroenbloesem.

Smaakkenmerken: smaak die goed in evenwicht is met de zuren van het druivenras. Een ronde, fluwelige wijn, rijk aan honing- en citroentoetsen. De afdronk is bijzonder lang en aromatisch.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte vóór indroging: 15 % vol.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte na indroging: 21 % vol.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 21 % vol.

—	Wat het maximaal totale alcoholgehalte betreft, zijn de in de desbetreffende EU-wetgeving vastgestelde waarden van toepassing.

—

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	9
Minimale totale zuurgraad	5,5 g/l, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	30
Maximaal toegestane zwaveldioxidegehalte (in milligram per liter)	400

5. Wijnbereidingsprocedés

5.1. Specifieke oenologische procedés

1. Productie van droge witte wijnen

Beperkingen met betrekking tot de vinificatie

Droge witte wijn met de BOB Santorini wordt gemaakt van ten minste 85 % assyrtiko-druiven. Het resterende percentage bestaat uit de druivenrassen aidani en athiri. Er wordt gebruikgemaakt van de klassieke vinificatiemethode voor witte wijn. De temperatuur tijdens de alcoholische gisting bedraagt niet meer dan 20 °C.

2. Productie van likeurwijn uit ingedroogde druiven

Beperkingen met betrekking tot de vinificatie

Likeurwijn uit ingedroogde druiven met de BOB Santorini wordt gemaakt van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn waaraan wordt toegevoegd:

—	neutrale alcohol uit wijnbouwproducten, met inbegrip van alcohol verkregen door de distillatie van rozijnen of krenten, met een effectief alcoholgehalte van ten minste 96 % vol.;

—	distillaat van wijn of van rozijnen of krenten met een effectief alcoholvolumegehalte van ten minste 52 % vol. en ten hoogste 86 % vol.;

—	producten van de twee bovenstaande met de toevoeging van most van ingedroogde druiven van dezelfde rassen die voor de bereiding van de van nature zoete wijn zijn gebruikt;

—	uit wijn gedistilleerde drank met een effectief alcoholvolumegehalte van ten minste 52 % vol. en ten hoogste 86 % vol.;

—	rozijnen- of krenten-eau-de-vie met een effectief alcoholvolumegehalte van ten minste 52 % vol. en ten hoogste 94,5 % vol.

De bovengenoemde producten worden uiterlijk op 31 mei van het jaar dat volgt op het productiejaar, toegevoegd.

3. Leivormen

Teeltwijze

De wijnstokken worden geleid volgens de traditionele gobeletvormen van Santorini, de gedraaide gobelet, ook wel kroonvormig genoemd, en de gobelet met omgebogen en rechte ranken.

4. Van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen witte wijn

Beperkingen met betrekking tot de vinificatie

De van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen witte wijn met de BOB Santorini wordt gemaakt van ten minste 51 % assyrtiko-druiven. Het resterende percentage bestaat uit de druivenrassen aidani en athiri, met kleine hoeveelheden “uitheemse” witte rassen die van oudsher op de eilandengroep Santorini en Thirasia worden geteeld. Het betreft met name de rassen gaidouria, katsano, witte moschato, monemvassia, platani, potamissi en het rode ras roditis. De druiven worden overrijp geoogst en in de zon gelegd om gedeeltelijk te drogen. Vóór het indrogen bedraagt het suikergehalte van de druivenmost ten minste 260 gram per liter. Na het indrogen bedraagt het suikergehalte 370 gram per liter. De suikers en de alcohol in de wijn als eindproduct zijn volledig afkomstig van de tot wijn verwerkte druiven. Het is niet toegestaan om vóór, tijdens of na de gisting het volgende toe te voegen: geconcentreerde druivenmost, gerectificeerde geconcentreerde druivenmost, alcohol en distillatieproducten.

5. Specifieke bij de wijnbereiding gebruikte oenologische procedés

Specifiek oenologisch procedé

—	Om de vermelding “Επιλεγμένος” of “Réserve” te mogen gebruiken voor droge witte wijnen met de BOB Santorini, moeten de wijnen gedurende ten minste één jaar worden gerijpt, waarvan ten minste zes maanden in eiken vaten en drie maanden op fles.

—	Om de vermelding “Ειδικά Επιλεγμένος” of “Grande Réserve” te mogen gebruiken voor droge witte wijnen met de BOB Santorini, moeten de wijnen gedurende ten minste twee jaar worden gerijpt, waarvan ten minste twaalf maanden in eiken vaten en zes maanden op fles.

—

Voor Vinsanto-wijnen, dat wil zeggen “van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn” of “likeurwijn uit ingedroogde druiven”, geldt een verplichte minimumperiode van 24 maanden voor oxidatieve rijping, die plaatsvindt in eiken vaten. De volledige periode voor oxidatieve rijping, ongeacht hoelang deze duurt, vindt uitsluitend plaats op de eilanden Santorini en Thirasia.

De rijping van de Vinsanto-wijnen wordt als volgt aangeduid:

—	“Oogst [jaar]”, betekent dat de druiven uitsluitend in het vermelde jaar zijn geoogst en dat aan de minimumeis van 2 jaar oxidatieve rijping is voldaan.

—	“Rijping gedurende x jaar”, waarbij x verwijst naar het aantal jaren van minimale facultatieve oxidatieve rijping, vastgesteld op 4, 8, 12, 16 jaar, enz. met tussenpozen van 4 jaar.

5.2. Maximumopbrengsten

1.	Maximumopbrengst in hectoliter eindproduct per hectare

50 hectoliter per hectare

2.	Maximumopbrengst in kilogram druiven per hectare

6 500 kilogram druiven per hectare

6. Afgebakend geografisch gebied

Het afgebakende productiegebied voor BOB-wijnen omvat de eilanden Santorini en Thirasia.

7. Voornaamste wijndruivenras(sen)

Aidani Aspro B

Athiri Β

Assyrtiko B

Gaidouria B

Katsano B

Monemvassia B — Monovassia, Monomvassitiko

Moschato Aspro B

Platani B

Potamissi B

Roditis Rs — Alepou

8. BESCHRIJVING VAN HET (DE) VERBAND(EN)

8.1. Kwaliteitsgerelateerd, historisch, cultureel en sociaal verband en geografische omgeving van de witte wijn

Kwaliteit

De wijngaarden van Santorini behoren tot de oudste van de wereld en gaan terug tot de prehistorie. De wijnbouwtraditie bestaat al minstens 3 500 jaar. Het unieke klimaat en de samenstelling van de bodem zorgen ervoor dat de druivenrassen die voor de vinificatie worden gebruikt, wijnen met uitstekende eigenschappen opleveren. In beschrijvingen van reizigers uit de 19e eeuw wordt melding gemaakt van de uitstekende organoleptische kenmerken van de wijn. Deze kenmerken zijn te danken aan het effect dat de natuurlijke omgeving op de druiven en dus op de wijnen van Santorini heeft. In die tijd was er in het buitenland grote vraag naar de wijn van Santorini. Vanwege hun hoge alcoholgehalte werden deze wijnen jarenlang verkocht om wijnen uit andere gebieden met een laag alcoholgehalte te versterken.

Naast hun historische betekenis zijn de wijngaarden vandaag de dag bekend om de productie van unieke wijnen van hoge kwaliteit die, naarmate ze rijpen, uitdrukking geven aan de bodem van Santorini zelf, aan dit unieke terroir van de wijngaarden van het eiland.

Tegenwoordig maken wijnproducenten optimaal gebruik van de plaatselijke druiven en houden zij de organoleptische kenmerken ervan in ere, om op die manier kwaliteitswijnen te produceren die erkenning hebben gekregen in internationale wedstrijden, zowel in Griekenland als in het buitenland.

Om het verband tussen de wijnen met de BOB Santorini en hun kwaliteit te waarborgen, worden de wijnen elk jaar onderworpen aan een organoleptisch onderzoek door een speciaal daartoe opgericht comité. Wijnen die niet aan de desbetreffende specificaties voldoen, mogen niet als wijnen met de BOB Santorini worden aangeboden.

Uit een studie van de Landbouwuniversiteit van Athene is gebleken dat de wijnen van Santorini bijzonder rijk aan bioactieve fenolen zijn, wat te danken is aan de unieke teeltwijze waarbij wordt gebruikgemaakt van de traditionele mandvorm. Deze karakteristieke teeltwijze van de wijnstokken wordt op Santorini al sinds de oudheid toegepast en sluit volledig aan bij de andere kenmerken van de teelt: I) de karakteristieke bodem die zanderig is, een mengsel van puimsteen en as, rijk aan magnesium, calcium en ijzer, met een aanzienlijk waterabsorberend vermogen; II) het mediterrane klimaat met zachte winters en koele zomers, wanneer de zeewind uit het noorden de wijngaarden afkoelt; en III) het grote temperatuurverschil tussen dag en nacht en de op de wijngaarden neerdalende zeemist, die de wijnstokken koel houden en beschermen tegen de felle zon, wat de ontwikkeling van de druivenkwaliteit ten goede komt.

8.2. Kwaliteitsgerelateerd, historisch, cultureel en sociaal verband en geografische omgeving van de witte wijn

Historisch verband

In het spoor van de wijnbouwtraditie van Santorini reizen we terug in de tijd tot het derde millennium vóór Christus. Bij de opgravingen van Akrotiri aangetroffen vondsten, zoals houtskool van wijnstokken en de decoratieve druiventrossen in de vaasschilderkunst van die tijd, wijzen erop dat wijnbouw een van de hoofdactiviteiten van de bevolking was. De prehistorische wijngaarden werden rond 1650 vóór Christus verwoest door de grote vulkaanuitbarsting, waardoor alle sporen van menselijk en plantaardig leven op het eiland voor een drietal eeuwen werden uitgewist.

De wijnbouw en wijnproductie moeten een belangrijk onderdeel van de economie van Akrotiri zijn geweest ten tijde van de vernietiging ervan. Dit wordt bevestigd door de fysieke aanwezigheid van houtskool van wijnstokhout en druivenpitten, en ook door het speciale systeem om de druiven te pletten en de most te verzamelen. De persbak en het vat eronder zijn essentiële uitrustingen. Een grote mand vol kalk, die in de persbak werd gevonden, deed de archeologen vermoeden dat kalk als een soort filter kon hebben gediend om de most te klaren.

De wijn werd opgeslagen in grote “pithoi” (kruiken) die met was werden afgedicht. Op de hals van een dergelijk vat zijn symbolen in lineair A gekrast, waarvan is vastgesteld dat zij naar wijn verwijzen. In het algemeen wijst de veelheid van opslagvaten en stijgbeugelkannen die in Akrotiri zijn gevonden, niet alleen op een aanzienlijke wijnproductie, maar ook op een ontwikkelde wijnhandel. Druiventrossen werden gebruikt als decoratieve motieven in de vaasschilderkunst van die tijd. Bepaalde typen vaten met tuiten dicht bij hun smalle onderkant en de veelheid aan stijgbeugelkannen (potten die voornamelijk voor het vervoer van vloeistoffen waren ontworpen) vormen een bewijs voor het bestaan van wijnproductie en wijnhandel. Ten minste 50 % van alle exemplaren van dit antieke soort vat dat in het Egeïsch gebied is gevonden, is afkomstig uit Santorini.

Volgens Herodotus waren de Phoeniciërs de eerste kolonisten na de catastrofe. Zij, en degenen die volgden, moesten het hoofd bieden aan een extreme omgeving om te kunnen overleven. Om in hun voedselbehoeften te voorzien, probeerden zij verschillende plantensoorten te telen die zij hadden meegenomen en waarmee zij bekend waren. Alleen de wijnstok is erin geslaagd om door de eeuwen heen te overleven in de onherbergzame omgeving van Santorini. Dit is een plant met een groot aanpassingsvermogen die bijzonder goed bestand is tegen het warme en droge klimaat van het eiland, met een stevig en goed ontwikkeld wortelstelsel dat in de bodem van Santorini dringt. “Aspa” is de term die door de plaatselijke bevolking wordt gebruikt voor de harde en compacte bodem die bestaat uit meerdere lagen vulkanisch materiaal: as, lava, puimsteen en puin. Deze “aspa” bedekte de kalk- en leisteenondergrond tijdens de opeenvolgende vulkaanuitbarstingen. Eeuwen van menselijke arbeid zijn in het landschap van het eiland gegrift en getuigen van de inspanningen die de bewoners van Santorini door de eeuwen heen hebben geleverd om de bodem te domineren.

Uit de archaïsche en de klassieke periode zijn geen directe bewijzen van wijnbouw voorhanden. Maar het zou vreemd zijn als de bewoners van Santorini in een dergelijke ideale omgeving geen wijn zouden hebben verbouwd. Het is moeilijk voor te stellen dat er rijke landeigenaren op Santorini waren zonder dat er een product werd verbouwd dat hun grote winsten opleverde. En tot op heden is dit product altijd wijn geweest.

Van de 12e tot de 17e eeuw heersten de Venetianen over het eiland Santorini. Al vanaf het begin waren de Griekse wijnen zeer geliefd bij de Europeanen, niet alleen vanwege hun kwaliteit, maar ook omdat zij lange zeereizen konden doorstaan. Daarom begonnen Frankische en Venetiaanse schepen steeds meer wijn vanuit Santorini te vervoeren. Aan de gouden eeuw voor de wijnen van Santorini onder Venetiaanse heerschappij kwam een einde door de uiteindelijke verovering door de Turken. De wijnen hadden een buitengewoon traject afgelegd en roemrijke episoden gekend, bv. toen zij hoog aangeschreven stonden in Parijs.

8.3. Kwaliteitsgerelateerd, historisch, cultureel en sociaal verband en geografische omgeving van de witte wijn

Culturele, sociale en economische banden

Wijnstokken en wijn zijn sinds de oudheid onlosmakelijk verbonden met het culturele, sociale en economische leven van de bevolking van Santorini.

Santorini heeft altijd een grote productiviteit weten te combineren met kwaliteit en een gerichtheid op de buitenwereld. Onder de Turkse overheersing werden er geen islamitische volkeren gevestigd aangezien er geen uitgestrekte akkerlanden waren. De inwoners van Santorini organiseerden hun gemeenschappen op democratische wijze en profiteerden ten volle van de rust die na de Ottomaanse verovering in het Egeïsche Zeegebied heerste, zodat zij, net als in de prehistorie, handel en scheepvaart konden ontwikkelen. Alexandrië, Taganrog en Constantinopel waren de belangrijkste centra voor de uitvoer van grote hoeveelheden wijn uit Santorini. Het staat historisch vast dat er al minstens sinds 1786 uitvoer naar Rusland plaatsvond. De economie van Santorini verslechterde dan ook toen de uitvoer naar Rusland als gevolg van de Oktoberrevolutie werd stopgezet.

Bewijzen van het antieke verleden van het eiland zijn vandaag de dag te vinden in de archeologische sites van Akrotiri en Mesa Vouno, in de archeologische musea van Santorini en Athene, en in het cultureel centrum Gyzi Megaron. Eigenlijk getuigt het hele eiland, met zijn caldeira, vulkanische rotsen, traditionele nederzettingen, torens en grotten, van een levende geschiedenis.

Tegenwoordig vinden we er wijnbouwbedrijven die zijn uitgerust met hoogtechnologische apparatuur en zich volledig wijden aan de productie van kwaliteitswijnen.

Deze culturele, sociale en economische band is de afgelopen jaren bevestigd door een reeks evenementen op het eiland, zoals de Ampelos (“wijnstok”)-symposia. Santorini is uitgekozen als locatie voor deze internationale symposia over wijnbouw omdat het niet alleen een van de mooiste en uniekste plaatsen ter wereld is, maar ook een 3 500 jaar oude traditie van wijnbouw en wijnproductie kent. Deze traditie is in stand gehouden door het unieke ecosysteem van dit vulkanische eiland in de Egeïsche Zee.

Het doel van het eerste symposium, “Ampelos 2003” (5-7 juni), was om een wezenlijke bijdrage te leveren aan het vinden van de juiste koers voor de wijnbouw in Griekenland en om wijnbouwers zo veel mogelijk “instrumenten” voor een moderne en efficiënte wijnbouw aan te reiken. De organisatoren van het symposium nodigden wijnboeren, wijnproducenten, deskundigen, onderzoekers en zakenmensen uit de sector uit om hun kennis en opvattingen over het onderwerp te delen. Ook konden zij genieten van het uitgebreide sociale programma van het symposium, in een perfecte omgeving: het beroemde eiland Santorini!

Het doel van het tweede symposium, “Ampelos 2006” (1-3 juni), was om de nieuwste wetenschappelijke en technische ontwikkelingen aan de deelnemers te presenteren, evenals het laatste nieuws over de markt. Hierdoor konden vruchtbare uitwisselingen ontstaan tussen deskundigen uit de hele wereld en de vertegenwoordigers van de wijnindustrie, wijnjournalisten en wijnliefhebbers die het symposium bijwoonden. Een van de hoofddoelstellingen van het symposium was om de combinatie van bodem, klimaat en druivensoort voor elke wijnstok te evalueren en na te gaan hoe de grondstof optimaal kan worden benut met behulp van het hele scala van wijnbouwtechnieken. Dit zou bijdragen tot de ontwikkeling van de specifieke, gewenste aroma’s, naast de smaak, van de wijnen van elk gebied. Tot slot werd bijzondere aandacht besteed aan mogelijke marktstrategieën.

Het derde internationale symposium, “Ampelos 2013”, vond plaats op 30 en 31 mei 2013. Op het symposium werden de volgende onderwerpen behandeld: ontwikkelingen in de wijnbouw met het oog op aanpassing aan klimaatverandering; vooruitgang en innovatie in wijnbereiding; nieuwe strategieën voor het promoten van wijnproducten in de nieuwe economische omstandigheden die zich op mondiaal niveau hadden voorgedaan; en nieuwe trends in de toepassing van goede praktijken in de wijnbouw en wijnbereiding.

Het thema van het vierde internationale “Ampelos”-symposium (12-14 mei) was “De mediterrane wijngaard en klimaatverandering”. De presentaties bevestigden het significante effect van klimaatverandering — en met name de stijging van de gemiddelde temperaturen — op de fenolische ontwikkeling, de fysiologie en de rijpingsperioden van de druiven. Op het symposium werd opgemerkt dat de knopvorming, de bloei en de rijping van de druiven de afgelopen 40 jaar in de Europese wijngaarden, afhankelijk van de regio en het druivenras, twee tot drie weken vroeger plaatsvinden. Tegelijker vindt de volledige rijping van de druiven plaats bij veel hogere temperaturen. De belangrijkste klimaatgebonden parameters zijn temperatuur, regenval en zonlicht. Geconstateerd werd dat ongeacht de voorspellingsmodellen voor deze parameters, het Europese scenario voor wijnstokken en wijn aanzienlijk zal veranderen. De verandering zal zowel het patroon van druivenrassen als de structurele elementen van het scenario beïnvloeden. De resultaten zullen veelal negatief zijn voor de kwaliteit van de wijnen, vooral voor die van witte druivenrassen.

8.4. Kwaliteitsgerelateerd, historisch, cultureel en sociaal verband en geografische omgeving van de witte wijn

Geografische omgeving en geografische oorsprong

In het productiegebied van de wijnen met de BOB Santorini beslaan de wijngaarden ongeveer 12 000 stremmata (1 200 ha). Op zeeniveau is het wijnbouwgebied vlak, maar daarna wordt er aan terrasbouw gedaan tot op een hoogte van 300 meter.

Het gebied heeft een typisch mediterraan klimaat met veel zon, hete en droge zomers en zachte winters. De gemiddelde jaarlijkse maximumtemperatuur is 23 °C en de minimumtemperatuur is 14 °C. De totale jaarlijkse neerslag bedraagt gemiddeld tussen 250 en 370 millimeter.

Santorini is voornamelijk gevormd door afzettingen van de plaatselijke bodem uit het tertiair, puimsteen en lava. De bodem van Santorini is zanderig met zeer kleine hoeveelheden klei. De bodem is ook arm aan organisch materiaal en bevat, met uitzondering van een klein gebied rond de heuvel van Profitis Ilias, geen calciumcarbonaat. Daarom kunnen de planten, ondanks het feit dat de bodem rijk is aan kalium, niet de hoeveelheden opnemen die nodig zijn om wijnsteenzuur op noemenswaardige wijze te neutraliseren. Dit is de reden voor de hoge zuurgraad van de wijnen van Santorini. Ook het klimaat, met de schaarse regenval, draagt bij tot de lage kaliumopname, evenals het feit dat de wijngaarden niet worden geïrrigeerd.

Het eiland is uitzonderlijk droog. In de zomermaanden, wanneer de druiven rijpen, zijn de temperaturen overdag zeer hoog. Tijdens deze langdurig droge periode wordt in de waterbehoeften van de planten voorzien door de nevels die ontstaan door verdamping uit de zee. Deze stijgen op uit de caldeira en omhullen het eiland.

Tegelijkertijd wordt het eiland in de zomermaanden onbarmhartig geteisterd door de noordenwinden, de zogenaamde “meltemia”, die verhinderen dat zich overdag vocht op de druiven ophoopt. Wanneer echter de temperatuur ’s nachts daalt en het relatief vochtig wordt, absorbeert de vulkanische bodem van het eiland het vocht en voedt zo de wijnstokken.

Op plaatsen waar de bodem steil oploopt, hebben de bewoners van Santorini de beroemde “pezoules” (trappen) aangelegd. Met andere woorden: zij hebben terrassen aangelegd om de teelt te vergemakkelijken en het waterverlies te beperken.

Als gevolg van deze unieke combinatie van klimaat en bodem zijn de druiven van Santorini snel rijp en behouden zij hun zuurgraad.

Zoals alles op het winderige Santorini, zijn ook de wijnstokken uniek van vorm. De planten staan ver uit elkaar en laag bij de grond. Om de druiven te beschermen tegen de meedogenloze winden die het eiland in de winter teisteren, hebben de bewoners van Santorini de wijnstokken in een kroonvorm gesnoeid, waarbij de druiven aan de binnenkant groeien.

Ernstige aantastingen door insecten en ziekten zijn zeldzaam. De enige ingreep op het gebied van gewasbescherming bestaat uit één of twee preventieve zwaveltoepassingen in het voorjaar.

De wijngaarden van Santorini zijn de oudste van Griekenland. Sommige wijnstokken zouden zelfs 300 jaar oud kunnen zijn. De wijnstokken zijn zelfgeworteld. Ze zijn niet geënt op Amerikaanse onderstammen. Dat komt omdat de phylloxera, het schadelijke insect dat overal ter wereld wijngaarden blijft verwoesten, zich hier nooit heeft gevestigd. Dankzij de vulkanische bodem van het eiland, met zijn schaarste aan klei en zijn zeer hoog zandgehalte (93-97 %), kan deze druifluis hier gelukkig niet leven.

Zo zorgen een aantal factoren dus voor een uniek microklimaat. Hierdoor kunnen de druiven volledig rijpen, waardoor zij bijzondere kenmerken krijgen zoals de verfrissende hoge zuurgraad en het hoge alcoholgehalte.

8.5. Kwaliteitsgerelateerd, historisch, cultureel en sociaal verband en geografische omgeving van de witte wijn

Productgegevens

De wijngaarden van de eilanden Santorini en Thirasia zijn echte belvedères over de Egeïsche Zee. Tijdens de zomer voorkomen de noordelijke winden, de beroemde “meltemia”, hoge temperaturen, waardoor een specifiek microklimaat ontstaat. Dit bevordert de rijping van de druiven en de samenstelling ervan tijdens de “analytische” rijpingsfase, rekening houdend met de zuurgraad, kleur, aromaten, suikers enz., en levert wijnen van uitzonderlijke kwaliteit op. De wijnen met de BOB Santorini worden gemaakt van de plaatselijke druivenrassen assyrtiko, athiri en aidani.

Meer bepaald wordt de droge witte wijn met de BOB Santorini gemaakt van ten minste 85 % assyrtiko-druiven. Het resterende percentage bestaat uit de druivenrassen aidani en athiri.

De combinatie van klimaat, bodemsamenstelling, geteelde druivenrassen, aan de wijnstokken bestede zorg en toegepaste wijnbereidingstechnieken draagt bij tot de kwaliteitskenmerken van de wijnen met de BOB Santorini. Dankzij deze combinatie kunnen de wijnen rijpen en hun kenmerken in de loop van de tijd verbeteren. De gerijpte droge witte wijn heeft een diepe goudgele kleur met oranje tinten. De aroma’s zijn voornamelijk van bloemen en groen fruit zoals kweepeer en verschillende jamachtige vruchten. Ook hebben de wijnen nootachtige toetsen, zoals van geroosterde amandelen en hazelnoten. Vaak worden gekruide toetsen aangetroffen, zoals komijn en koriander, aromatische kruiden zoals geranium, tijm, salie, kamille en een finish van gedroogde vijg. De aroma’s zijn ook aanwezig in de smaak, samen met honing en gedroogd fruit. De gerijpte wijnen hebben daarnaast een boterachtige textuur. Als gevolg van de bovenstaande elementen zijn deze wijnen rijk en complex en hebben ze body en een nog langere afdronk.

8.6. Kwaliteitsgerelateerd, historisch, cultureel en sociaal verband en geografische omgeving van de witte wijn

Causaal verband

Zoals in de bovenstaande punten is beschreven, is het unieke karakter van de wijnen met de BOB Santorini te danken aan de specifieke kenmerken van het eiland en de specifieke teelttechnieken. Daarbij gaat het onder meer om:

mandvormige teelt. De karakteristieke teeltmethode voor wijnstokken op Santorini is een plaatselijke methode die dateert uit de oudheid en ook nu nog wordt toegepast. Om de “manden” te vormen, draaien ervaren wijnbouwers van Santorini de takken samen tot grote kronen, die als natuurlijk gevormde manden op de vulkanische grond van het eiland rusten. De druiven rijpen binnen de manden, waardoor ze beschermd zijn. Tegelijkertijd zijn de wijnstokken bestand tegen de bijzonder moeilijke bodem- en klimaatomstandigheden op Santorini, die bestaan uit:

—	zeer krachtige winden, vooral in het voorjaar, het seizoen waarin de nieuwe scheuten verschijnen;

—	door de wind opgezweept striemend zand van de vulkanische bodem;

—	brandende zon gedurende de hele zomer;

—	gebrek aan water (afgezien van de zeemist ’s nachts);

2.	de karakteristieke bodem, die zanderig is, een mengsel van puimsteen en as, en rijk aan magnesium, calcium en ijzer, met een aanzienlijk waterabsorberend vermogen;

3.	het mediterrane klimaat met zachte winters en koele zomers, wanneer de zeewind uit het noorden de wijngaarden afkoelt; en

4.	het grote temperatuurverschil tussen dag en nacht en de op de wijngaarden neerdalende zeemist, die de wijnstokken koel houdt en beschermt tegen de felle zon, wat de ontwikkeling van de druivenkwaliteit ten goede komt.

Het typische microklimaat van de eilanden in het afgebakende gebied zorgt voor een wisselwerking met het reliëf van het land, en de druivenrassen van het gebied brengen wijnen met een grote aromatische complexiteit voort. Citrusvruchten, en met name citrusbloemen, zijn overheersend, zoals cederappel, citroen, grapefruit en bloedsinaasappel. Fruit met wit vruchtvlees is ook sterk aanwezig, evenals groen fruit zoals peer en groene appel. Daarna volgen steenvruchten zoals witte perzik, abrikoos en loquat. Vervolgens vinden we tropisch fruit, zoals mango, ananas, lychee en meloen. In de mond is de eerste indruk de sterk zure sensatie die in evenwicht is met de warme en zoete sensatie van het hoge alcoholgehalte. Citrusvruchten, en vooral de bloemen ervan, overheersen, met cederappel, citroen, limoen, grapefruit en bloedsinaasappel, samen met vruchten met wit vruchtvlees zoals peer, wat een hoofdkenmerk van de assyrtiko is, en groene appel, evenals steenvruchten zoals witte perzik, abrikoos en groene vruchten (lychee, loquat). Afhankelijk van de hoeveelheden athiri en aidani, kunnen we ook tropische vruchten zoals mango en ananas aantreffen. Een ander kenmerk dat we op Santorini aantreffen is een intense zoutigheid. Die heeft niets te maken met het druivenras maar met het feit dat de wijngaarden dicht bij zee liggen. Nog een ander intens smaakkenmerk is mineraliteit, d.i. de smaak van natte stenen.

Als gevolg van het bovenstaande zijn de wijnen van Santorini rijk en hebben ze body en een afdronk die secondenlang blijft hangen.

8.7. Kwaliteitsgerelateerd, historisch en cultureel verband met de geografische omgeving van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn en likeurwijn uit ingedroogde druiven

Kwaliteit

I)	de karakteristieke bodem, die zanderig is, een mengsel van puimsteen en as, rijk aan magnesium, calcium en ijzer, met een aanzienlijk waterabsorberend vermogen;

II)	het mediterrane klimaat met zachte winters en koele zomers, wanneer de zeewind uit het noorden de wijngaarden afkoelt;

en III)

het grote temperatuurverschil tussen dag en nacht en de op de wijngaarden neerdalende zeemist, die de wijnstokken koel houdt en beschermt tegen de felle zon, wat de ontwikkeling van de druivenkwaliteit ten goede komt.

8.8. Kwaliteitsgerelateerd, historisch en cultureel verband met de geografische omgeving van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn en likeurwijn uit ingedroogde druiven

Historisch verband

De wijnbouw en wijnproductie moeten een belangrijk onderdeel van de economie van Akrotiri zijn geweest ten tijde van de vernietiging ervan. Dit wordt bevestigd door de fysieke aanwezigheid van houtskool van wijnstokhout en druivenpitten, en ook door het speciale systeem om de druiven te pletten en de most te verzamelen. De persbak en het vat eronder zijn essentiële uitrustingen. Een grote mand vol kalk, die in de persbak werd gevonden, deed de archeologen daarentegen vermoeden dat kalk als een soort filter kon hebben gediend om de most te klaren.

Uit de archaïsche en de klassieke periode zijn er geen directe bewijzen van wijnbouw voorhanden. Maar het zou vreemd zijn als de bewoners van Santorini in een dergelijke ideale omgeving geen wijn zouden hebben verbouwd. Het is moeilijk voor te stellen dat er rijke landeigenaren op Santorini waren zonder dat er een product werd verbouwd dat hun grote winsten opleverde. En tot op heden is dit product altijd wijn geweest.

Van de 12e tot de 17e eeuw heersten de Venetianen over het eiland Santorini. Al vanaf het begin waren de Griekse wijnen zeer geliefd bij de Europeanen, niet alleen vanwege hun kwaliteit, maar ook omdat zij lange zeereizen konden doorstaan. Daarom begonnen Frankische en Venetiaanse schepen steeds meer wijn vanuit Santorini te vervoeren. Aan de gouden eeuw voor de wijnen van Santorini onder de Venetiaanse heerschappij kwam een einde door de uiteindelijke verovering door de Turken. De wijnen hadden een buitengewoon traject afgelegd en roemrijke episoden gekend, bv. toen zij hoog aangeschreven stonden in Parijs.

8.9. Kwaliteitsgerelateerd, historisch en cultureel verband met de geografische omgeving van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn en likeurwijn uit ingedroogde druiven

Culturele, sociale en economische banden

Wijnstokken en wijn zijn sinds de oudheid onlosmakelijk verbonden met het culturele, sociale en economische leven van de bevolking van Santorini.

Vinsanto wordt gezien als de voortzetting van de traditie van de passos, de naam voor de wijn uit ingedroogde druiven uit de oudheid waarom de Egeïsche eilanden beroemd waren.

Tegenwoordig zijn er nog maar weinig wijnen die dezelfde vorm en productiemethoden hebben behouden als in de Griekse oudheid. Met een zoete smaak op de tong schreef Hesiodus in de zevende eeuw vóór Christus: “Leg de druiven tien dagen en nachten in de zon, en daarna vijf dagen in de schaduw”. Zo geeft hij ons het antieke recept voor de wijnbereiding.

Vinsanto heeft dezelfde smaak als de wijnen die onverdund werden gedronken tijdens de symposia van Plato en Socrates.

In de 12e eeuw gaven de Venetiaanse veroveraars van het eiland deze wijn een nieuwe naam en noemden hem “Vino di Santorini” (wijn van Santorini). Dit veranderde in “Vino Santo” en vervolgens in “Vinsanto”. Onder de naam “Vinsanto” bereikte de wijn de havens van Constantinopel, Rusland, Triëst, Ancona en Venetië. Deze beroemde zoete wijn, die het unieke karakter van Santorini tot uitdrukking brengt, maakte deel uit van de overvloedige banketten van heersers uit de middeleeuwen. Eeuwenlang was het de communiewijn in de kelken van de orthodoxe kerk van Rusland.

De eerste bekende vermelding van de naam “Vinsanto” dateert van 1729. In een brief aan de katholieke bisschop van het eiland schreven enkele kapiteins dat een piratenschip twee schepen van Santorini had geplunderd en tien vaten wijn en vijf vaten Vinsanto had meegenomen.

Santorini heeft altijd een grote productiviteit weten te combineren met kwaliteit en een gerichtheid op de buitenwereld. De uitvoer van Vinsanto bereikte een hoogtepunt tijdens de Venetiaanse en Turkse overheersing, en opnieuw in de 19e eeuw toen Santorini meer wijn uitvoerde dan de rest van Griekenland samen. Onder de Turkse overheersing werden er geen islamitische volkeren gevestigd aangezien er geen uitgestrekte akkerlanden waren. De inwoners van Santorini organiseerden hun gemeenschappen op democratische wijze en profiteerden ten volle van de rust die na de Ottomaanse verovering in het Egeïsche Zeegebied heerste, zodat zij, net als in de prehistorie, handel en scheepvaart konden ontwikkelen. Alexandrië, Taganrog en Constantinopel waren de belangrijkste centra voor de uitvoer van grote hoeveelheden wijn uit Santorini. Het staat historisch vast dat er al minstens sinds 1786 Vinsanto naar Rusland werd uitgevoerd. De economie van Santorini verslechterde dan ook toen de uitvoer van Vinsanto naar Rusland als gevolg van de Oktoberrevolutie werd stopgezet.

Tegenwoordig vinden we er wijnbouwbedrijven die zijn uitgerust met hoogtechnologische apparatuur en zich volledig wijden aan de productie van kwaliteitswijnen.

8.10. Kwaliteitsgerelateerd, historisch en cultureel verband met de geografische omgeving van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn en likeurwijn uit ingedroogde druiven

Geografische omgeving en geografische oorsprong

Als gevolg van deze unieke combinatie van klimaat en bodem zijn de druiven van Santorini snel rijp en behouden zij hun zuurgraad.

Ernstige aantastingen door insecten en ziekten zijn zeldzaam. De enige ingreep op het gebied van gewasbescherming bestaat uit één of twee preventieve zwaveltoepassingen in het voorjaar.

Een aantal factoren zorgt dus voor een microklimaat dat uniek is in de wereld en dat de druiven helpt om volledig te rijpen. In combinatie met de effecten van blootstelling aan de zon en van rijping, zorgen deze factoren voor de productie van zoete wijnen met geconcentreerde kenmerken en een heerlijk fluwelige sensatie in de mond.

8.11. Kwaliteitsgerelateerd, historisch en cultureel verband met de geografische omgeving van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn en likeurwijn uit ingedroogde druiven

Productgegevens

Daarnaast draagt de combinatie van klimaat, bodemsamenstelling, geteelde druivenrassen, aan de wijnstokken bestede zorg en toegepaste wijnbereidingstechnieken bij tot de kwaliteitskenmerken van de wijnen met de BOB Santorini.

De van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen witte wijn en de likeurwijn uit ingedroogde druiven met de BOB Santorini wordt gemaakt van ten minste 51 % assyrtiko-druiven. De rest bestaat uit de druivenrassen aidani en athiri, met kleine hoeveelheden “uitheemse” witte rassen die op traditionele wijze op de eilandengroep Santorini en Thirasia worden geteeld. Het betreft met name de rassen gaidouria, katsano, witte moschato, monemvassia, platani, potamissi en het rode ras roditis.

Na de oogst worden de druiven voor de productie van Vinsanto te drogen gelegd in de warme Egeïsche zon, terwijl de drainerende eigenschappen van de grond hen beschermen tegen rotting. Na zeven tot twaalf dagen hebben de druiven het grootste deel van hun vocht verloren en zijn al hun eigenschappen geconcentreerd. De druiven worden dan voorzichtig gekneusd en geperst, waarna een langzame gisting begint die dagelijks wordt gecontroleerd. Vanwege het hoge suikergehalte stopt de gisting voortijdig. Het resultaat is een van nature zoete wijn zonder toevoeging van sterke alcohol. Vervolgens rijpt de wijn gedurende ten minste 24 maanden in eikenhouten vaten. De tijd speelt in het voordeel van Vinsanto en is van onschatbare waarde voor het geven van aroma’s en smaak terwijl de wijn sereen ligt te rusten in de donkere kelders van het eiland. De tijd zorgt ervoor dat de kenmerken van Vinsanto geconcentreerd worden, waardoor de wijn een heerlijk fluwelige sensatie in de mond geeft en de rijping een integraal onderdeel van de productie wordt.

Voor de productie van Vinsanto is ongeveer zes kilo druiven per liter nodig. Dit kan oplopen tot tien, afhankelijk van de verdamping tijdens de lange rijping. Daardoor is de wijn zeer exclusief, zoals alles wat van grote waarde is.

De bovengenoemde lokale druivenrassen die voor de productie van Vinsanto worden gebruikt, dragen op hun eigen manier bij aan de uitmuntendheid ervan. De assyrtiko draagt bij aan de verfrissende zuurgraad, de voornaamheid en de minerale tonen, de aidani aan de body en het diepe en bedwelmende aroma, en de athiri aan het geraffineerde en delicate karakter. Samen dragen zij bij tot de complexiteit van Vinsanto.

8.12. Kwaliteitsgerelateerd, historisch en cultureel verband met de geografische omgeving van van nature zoete/uit ingedroogde druiven verkregen wijn en likeurwijn uit ingedroogde druiven

Causaal verband

Zoals in de bovenstaande punten is beschreven, is het unieke karakter van de wijnen met de BOB Santorini te danken aan de specifieke kenmerken van de eilanden en de specifieke teelttechnieken. Daarbij gaat het onder meer om:

—	zeer krachtige winden, vooral in het voorjaar, het seizoen waarin de nieuwe scheuten verschijnen;

—	door de wind opgezweept striemend zand van de vulkanische bodem;

—	brandende zon gedurende de hele zomer;

—	gebrek aan water (met uitzondering van de zeemist ’s nachts);

2.	de karakteristieke bodem, die zanderig is, een mengsel van puimsteen en as, en rijk aan magnesium, calcium en ijzer, met een aanzienlijk waterabsorberend vermogen;

3.	het mediterrane klimaat met zachte winters en koele zomers, wanneer de zeewind uit het noorden de wijngaarden afkoelt; en

4.	het grote temperatuurverschil tussen dag en nacht en de op de wijngaarden neerdalende zeemist houden de wijnstokken koel en beschermen tegen de felle zon, wat de ontwikkeling van de druivenkwaliteit ten goede komt.

Het samenspel van al deze factoren, in combinatie met het effect van het in de zon leggen van de druiven, levert wijnen op met een intens en complex aroma. Er zijn toetsen van specerijen, rozijnensiroop, chocolade, koffie, thee, zure kersen, pruimen en vijgen, jam van kersen en zure kersen, en honingraat. Tijdens de rijping worden de aroma’s intenser en complexer. In de mond is de wijn rijk, met een verrassende zuurgraad die de zoetheid in evenwicht brengt. Een ronde, fluwelige wijn, rijk aan honing- en citroentoetsen. Wijn met een unieke complexiteit van aroma’s en smaak, een uitstekende structuur en een lange nasmaak.

9. Andere essentiële voorwaarden (verpakking, etikettering, andere vereisten)

Aanvullende bepalingen betreffende etikettering van de wijn

Rechtskader:

nationale wetgeving

Soort aanvullende voorwaarde:

aanvullende bepalingen met betrekking tot etikettering

Beschrijving van de voorwaarde:

1. Aanduidingen die verwijzen naar bepaalde productiemethoden

In Ministerieel Besluit nr. 280557 van 9 juni 2005 tot vaststelling van de rijpingsduur, de verouderingsduur en het tijdstip van het op de markt brengen van wijnen met een oorsprongsbenaming van superieure kwaliteit en van plaatselijke wijnen, en tot vaststelling van de bij de etikettering gebruikte aanduidingen met betrekking tot de productie- of bereidingsmethoden (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 818 van 15 juni 2005), heeft artikel 1 betrekking op de voorwaarden voor het gebruik van de volgende aanduidingen:

—	“ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ” of “ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ” (NIEUWE WIJN)

—	“ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” of “ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” (GERIJPT IN HET VAT)

—	“ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” of “ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” (VEROUDERD IN HET VAT)

2. Vermelding van het oogstjaar op de etiketten

Indien de aanduidingen “ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ” of “ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ” (“NIEUWE WIJN”) worden gebruikt voor de etikettering van de wijnen, is het verplicht het oogstjaar op het etiket aan te brengen overeenkomstig artikel 1, lid 2, van Ministerieel Besluit nr. 280557 van 9 juni 2005 tot vaststelling van de rijpingsduur, de verouderingsduur en het tijdstip van het op de markt brengen van wijnen met een oorsprongsbenaming van superieure kwaliteit en van plaatselijke wijnen, en tot vaststelling van de bij de etikettering gebruikte aanduidingen met betrekking tot de productie- of bereidingsmethoden (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 818, 15.6.2005).

3. Traditionele aanduidingen

—	Traditionele aanduidingen overeenkomstig Ministerieel Besluit nr. 235309 van 7 februari 2002 betreffende de goedkeuring van traditionele aanduidingen voor wijn die verband houden met de oorsprongsbenaming of de geografische aanduiding (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 179 van 19 februari 2002).

Overeenkomstig bovengenoemd ministerieel besluit zijn de traditionele aanduidingen die op de etikettering van wijnen met de BOB Santorini mogen worden gebruikt, de volgende: ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΛΕΥΚΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de blancs, ΑΠΟ ΝΗΣΙΩΤΙΚΟ(ΟΥΣ) ΑΜΠΕΛΩΝΑ(ΕΣ) / Vin de vignoble(s) insulaire(s) [Wijn van eilandwijngaarden], ΑΠΟ ΑΜΠΕΛΩΝΑ(ΕΣ) ΣΕ ΠΕΖΟΥΛΕΣ / Vin de vignobles en terrasses [Wijn van terraswijngaarden], ΟΙΝΟΣ ΛΟΦΩΝ / Vin de collines [Wijn van heuvels], ΟΙΝΟΣ ΠΛΑΓΙΩΝ / Vin de coteaux [Wijn van hellingen], Λιαστός [Uit ingedroogde druiven], VINSANTO, ΝΥΧΤΕΡΙ/Nykteri.

—	Vermelding van traditionele aanduidingen als bedoeld in artikel 112 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 die verband houden met deze oorsprongsbenaming of geografische aanduiding.

Overeenkomstig artikel 113 van Verordening (EU) nr. 1308/2013, en zoals gedefinieerd en geregistreerd in de databank e-Ambrosia, zijn de traditionele aanduidingen die mogen worden gebruikt op de etikettering van wijnen met de BOB Santorini, op voorwaarde dat de desbetreffende EU- en nationale wetgeving wordt nageleefd, de volgende:

Ονομασία Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ) (Oorsprongsbenaming van superieure kwaliteit) in plaats van de BOB, Αγρέπαυλη (Agrepavlis), Αμπέλι (Ampeli), Αμπελώνας (ες) (Ampelonas(es)), Αρχοντικό (Archontiko), Ειδικά επιλεγμένος (Speciaal geselecteerd), Επιλογή or Επιλεγμένος (Selectie of geselecteerd), Κάστρο (Kastro), Κτήμα (Ktima), Μετόχι (Metochi), Μοναστήρι (Monastiri), Πύργος (Pyrgos) en Λιαστός (uit ingedroogde druiven).

En verder:

Νυχτέρι (Nykteri): traditionele benaming die is voorbehouden aan droge witte wijnen met de BOB Santorini met een minimaal natuurlijk alcoholvolumegehalte van 13,5 % die zijn gegist in ofwel tanks, ofwel vaten en vervolgens ten minste drie maanden zijn gerijpt in houten vaten.

Vinsanto: traditionele benaming die is voorbehouden aan de zoete wijnen met de BOB Santorini die worden gemaakt van ingedroogde druiven.

Afwijkingen

Rechtskader:

EU-wetgeving

Soort aanvullende voorwaarde:

afwijking betreffende de productie in het afgebakende geografische gebied

Beschrijving van de voorwaarde:

Artikel 5, lid 1, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie

tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft aanvragen tot bescherming van oorsprongsbenamingen, geografische aanduidingen en traditionele aanduidingen in de wijnsector, de bezwaarprocedure, gebruiksbeperkingen, wijzigingen van productdossiers, de annulering van bescherming en de etikettering en presentatie

Link naar het productdossier

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/POP-PGE/TEXNIKOI%20FAKELOI%20OINON%20POP-PGE%20ENGLISH/PDO%2031/prodiagrafi_POPSantorini_201221.pdf

(1) PB L 9 van 11.1.2019, blz. 2.

31.3.2022

Publicatieblad van de Europese Unie

C 143/28

Bekendmaking van een mededeling van de goedkeuring van een standaardwijziging van het productdossier voor een naam in de wijnsector als bedoeld in artikel 17, leden 2 en 3, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie

(2022/C 143/10)

Deze mededeling wordt bekendgemaakt overeenkomstig artikel 17, lid 5, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie (1).

MEDEDELING VAN EEN STANDAARDWIJZIGING WAARBIJ HET ENIG DOCUMENT WORDT GEWIJZIGD

Άγιο Όρος / Agio Oros

PGI-GR-A0873-AM01

Datum van mededeling: 31.12.2021

BESCHRIJVING VAN EN REDENEN VOOR DE GOEDGEKEURDE WIJZIGING

1. Toevoeging van tekst waarin wordt gespecificeerd dat, voor de productie van rode en witte wijn van ingedroogde druiven, de druiven gedurende 10-15 dagen moeten drogen.

Reden: dit is de tijd die nodig is om de druiven, die al overrijp zijn wanneer ze worden geoogst (suikergehalte van meer dan 270 g/l), het gewenste suikergehalte (350-370 g/l) te laten bereiken met behoud van andere kenmerken, zoals heel, gezond en sappig blijven, waardoor ze gemakkelijk kunnen worden geperst en voldoende druivensap opleveren.

Het punt “Wijnbereidingsprocedés” is gewijzigd.

2. Vervanging van punt b) in het punt over “Specifieke wijnbereidingsprocedés”

Punt b) van “Specifieke wijnbereidingsprocedés” in het punt “Wijnbereidingsprocedés” is als volgt vervangen:

“b)	De wijnstokken worden in de vorm van een beker geleid of in een enkel of dubbel cordon gesnoeid met een permanent cordon of een vervangende scheut.”

Reden: de wijnbouw in het gebied van de berg Athos dateert uit de tiende eeuw na Christus, toen de wijnbouwers de wijnstokken oorspronkelijk in traditionele vormen zoals bekers leidden, maar ook in vrijere vormen (zoals over hoge pergola’s of als kruipplanten op de grond enz.). In de loop van de tijd, naarmate de wijnbouw meer gemechaniseerd werd, werden er modernere en efficiëntere leisystemen toegepast, zoals cordon de Royat met een permanent cordon in minder vruchtbare, niet-bevloeide gebieden of Guyot-snoei met een vervangende scheut in vruchtbaardere, bevloeide gebieden. Gezien de eeuwenoude wijnbouwtraditie wordt de bekervorm (hoewel minder productief) in diverse delen van de berg Athos nog steeds met succes gebruikt, te meer omdat de opbrengst er minder toe doet wegens de bijzondere spirituele functie van het gebied.

Het punt over “Specifieke wijnbereidingsprocedés” in het punt “Wijnbereidingsprocedés” is gewijzigd.

3. Nieuwe rassen toegevoegd aan de combinatie van de druivenrassen voor witte wijn en voor wijn van ingedroogde druiven

a)	Voor witte wijn (droog, halfdroog, zoet) zijn de witte druivenrassen malagouzia en muscat of Alexandria aan de combinatie van rassen toegevoegd, ongeacht in welke verhouding.

b)	Voor wijn van ingedroogde druiven zijn de witte druivenrassen malagouzia en muscat of Alexandria aan de combinatie van rassen toegevoegd, ongeacht in welke verhouding.

Reden: na 1990 groeide malagouzia uit tot een intensief geteeld druivenras dat voor het eerst op grote schaal werd aangeplant op het naburige schiereiland Sithonia. Het werd al snel een van de populairste rassen in Griekse wijngaarden en wordt al 15 jaar geteeld op de berg Athos. Het is een krachtig en productief ras. Omdat het ras gevoelig is voor botrytis en overmatig vocht, wordt het middelhoog tot hoog in de wijngaard geteeld, doorgaans op hellingen met een betere afwatering. Deze omstandigheden zijn kenmerkend voor de berg Athos, waar het ras met de grootste zorg wordt geteeld, onder meer wat betreft bemesting, irrigatie en verwijdering van het loof in de zomer (dieven, ontbladeren). Het wordt als enkel ras of in combinatie met andere rassen met verschillende kenmerken (bv. asyrtiko) gebruikt voor de bereiding van droge, halfdroge en zoete witte wijnen. De wijnen worden gekenmerkt door een matige zuurgraad en overheersende aroma’s van limoen en perzik als de wijnstokken worden geteeld op percelen dicht bij de kust. Als de wijngaarden hoger liggen, komen daarbij nog groene toetsen van basilicum en andere aromatische specerijen.

Muscat of Alexandria bereikte de berg Athos waarschijnlijk na 1922, toen vluchtelingen het ras meebrachten en het voornamelijk in Noord-Griekenland en op Limnos aanplantten. In 1934 schreef Eulogios Kourilas, een priester-monnik, dat het Megisti Lavraklooster “heerlijke Alexandrina” had. Het Simonopetraklooster werd niet alleen voorzien van druiven van zijn land op Limnos (in de jaren waarin de druivenoogst op de berg Athos ontoereikend was om aan de behoeften van de monniken te voldoen), maar ook van teeltmateriaal. Het ras werd uiteindelijk in 1960 officieel geregistreerd. Aangezien het al zo’n honderd jaar op het schiereiland Athos wordt geteeld, heeft het zich volledig aangepast aan het specifieke klimaat van het gebied.

Het ras gedijt in de middelzware bodem van leem en zand van de berg Athos, die een pH-waarde van 6-8 heeft. Het is een middelmatig krachtig, productief en droogteresistent ras dat grote druiven met een lichtgele schil produceert. De oogst begint tussen eind augustus en 10 september, afhankelijk van het jaar. Doorgaans rijpt het ras iets eerder in de wijngaarden van de berg Athos dan in de andere delen van Griekenland waar het wordt geteeld.

Muscat of Alexandria levert heldergele wijnen met een goudkleurige en groene weerschijn op, en met aroma’s waarin roos, jasmijn, steenvrucht en druif overheersen, met toetsen van munt. Dit zijn wijnen met een gemiddelde body en zuurgraad, en met een goede (middellange+) afdronk door het rijke aromatische potentieel ervan. Vanwege de gemiddelde body en zuurgraad worden de wijnen gebruikt in mengsels met andere rassen, zoals asyrtiko, die een hogere zuurgraad hebben. Zij hebben een rijpingspotentieel van niet meer dan vier jaar, met uitzondering van slechts enkele gevallen, en zijn daarom bestemd voor consumptie als jonge wijn.

De punten “Toegestane druivenrassen” en “Verband met het geografische gebied” zijn gewijzigd door toevoeging van informatie onder “Geografische omgeving”, “Productgegevens” en “Causale interactie”.

4. Nieuwe rassen toegevoegd aan de combinatie van de druivenrassen voor rode wijn, roséwijn, rode likeurwijn en wijn van ingedroogde druiven

a)	Voor rode wijn (droog, halfdroog en zoet) zijn de rode druivenrassen merlot, cabernet franc, agiorgitiko en Hamburg muscat aan de combinatie van rassen toegevoegd, ongeacht in welke verhouding.

b)	Voor roséwijn (droog en halfdroog) zijn de rode druivenrassen merlot, cabernet franc, agiorgitiko en Hamburg muscat aan de combinatie van rassen toegevoegd, ongeacht in welke verhouding.

c)	Voor rode likeurwijn zijn de rode druivenrassen merlot, cabernet franc, agiorgitiko en Hamburg muscat aan de combinatie van rassen toegevoegd, ongeacht in welke verhouding.

d)	Voor wijn van ingedroogde druiven zijn de rode druivenrassen merlot, cabernet franc, agiorgitiko en Hamburg muscat aan de combinatie van rassen toegevoegd, ongeacht in welke verhouding.

Reden: de internationale en veelzijdige rassen merlot en cabernet franc worden al enige jaren op de berg Athos geteeld en hebben zich tot dusver naar volle tevredenheid aan de bodemgesteldheid en het klimaat aangepast. De druiven rijpen goed en ontwikkelen een uniforme kleur en een goede suikerconcentratie. Merlotdruiven leveren wijnen op met een dieprode kleur, een volle body en een hoog alcoholgehalte, terwijl wijnen van cabernet franc tannineachtig zijn, een goed alcoholgehalte hebben en geschikt zijn om langdurig te rijpen. Agiorgitiko is een veelzijdig Grieks ras. In Noord-Griekenland is men vrij kort geleden begonnen met de teelt van het ras en het lijkt erop dat de kenmerken ervan goed behouden blijven in Chalkidiki en op de berg Athos in het bijzonder. Het is een productief en aromatisch ras dat wijnen oplevert met zachte tanninen, en dus een verrijking vormt (samen met Hamburg muscat) van de combinatie van de druivenrassen die worden gebruikt voor de bereiding van rode wijnen met de BGA “Agio Oros”, die worden gedomineerd door krachtigere en tanninerijkere rassen. Tot slot is Hamburg muscat een ras dat in heel Griekenland wordt geteeld. Op de berg Athos wordt dit ras voornamelijk gebruikt in droge en halfdroge roséwijnen, halfdroge en zoete rode wijnen en rode wijnen van ingedroogde druiven. De opbrengst ervan is lager dan de typische productie van dit gebied, wat resulteert in bijzondere wijnen met een hoog alcoholgehalte, zeer zachte tanninen en een aangename, aromatische afdronk.

5. Introductie van de traditionele aanduiding “Nama”

Reden: “Nama” is de naam van de zoete rode wijn (van ingedroogde druiven of likeurwijn) die van oudsher wordt gebruikt tijdens de viering van de Heilige Mis. Het is een speciaal geproduceerde soort wijn met een lage zuurgraad en een laag alcoholgehalte die al eeuwenlang op traditionele wijze wordt bereid in het gebied van de berg Athos.

Het punt “Traditionele aanduidingen” is gewijzigd.

ENIG DOCUMENT

1. Naam van het product

Άγιο Όρος / Agio Oros

2. Type geografische aanduiding

BGA – beschermde geografische aanduiding

3. Categorieën wijnbouwproducten

Wijn

3.	Likeurwijn

15.	Wijn van ingedroogde druiven

4. Beschrijving van de wijn(en)

1. Droge rode wijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: donkerrode kleur met een robijnrode weerschijn.

Bouquet: intens aroma van bosvruchten en specerijen, maar ook met toetsen van vanille of tabak, afhankelijk van de rijpingstijd.

Smaak: vol in de mond met een uitstekende structuur, goede zuurgraad en zachte tanninen.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 11,0 % vol

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,5 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): max. 9,0

—	Maximale totale zuurgraad: 7,0 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Wanneer het suikergehalte meer dan 4 g/l bedraagt, zijn de voorschriften van deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van toepassing.

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	4,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	20
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	150

2. Halfdroge rode wijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: donkerrode kleur met een robijnrode weerschijn.

Bouquet: aangenaam aroma van rode vruchten (kers, zure kers).

Smaak: fruitig en zacht in de mond met een fluweelachtige textuur en een aangename afdronk.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,5 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): min. 4,5 – max. 17,5

—	Maximale totale zuurgraad: 7,0 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—	Wanneer het suikergehalte meer dan 12 g/l bedraagt, zijn de voorschriften van deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van toepassing.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide bedraagt 200 milligram per liter voor rode wijnen met een suikergehalte, uitgedrukt als de som van glucose en fructose, van ten minste 5 gram per liter (overeenkomstig de in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie vastgestelde afwijking).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	20
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	200

3. Zoete rode wijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: donkerrood van kleur met een paarse, robijnrode, violette of blauwachtige weerschijn, soms overgaand in steenrood door rijping.

Bouquet: complexe en intens aromatische geur met overheersende toetsen van honing of gedroogde vruchten.

Smaak: rijk en zoet van smaak met een evenwichtige zuurgraad.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 15,0 % vol

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,5 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): min. 45

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide bedraagt 300 milligram per liter voor zoete wijnen met een totaal alcoholvolumegehalte van ten minste 15 % vol en een suikergehalte van 45 g/l (overeenkomstig de in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie vastgestelde afwijking).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	20
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	300

4. Droge roséwijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: bleekroze kleur, soms met een oranje weerschijn.

Bouquet: aroma van rode vruchten en rozen, maar ook met groene toetsen (paprika), afhankelijk van het gebruikte ras.

Smaak: het bouquet vertaalt zich in de smaak, die een lange afdronk heeft, tongstrelend fruitig is en een verfrissende zuurgraad heeft.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 11,0 % vol

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,0 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): max. 9,0

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Wanneer het suikergehalte meer dan 4 g/l bedraagt, zijn de voorschriften van deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van toepassing.

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	18
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	200

5. Halfdroge roséwijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: dieproze of oranje van kleur, afhankelijk van de mate van extractie.

Bouquet: kenmerkende aroma’s van zoete rode vruchten (aardbei, framboos en zoete kers).

Smaak: gemiddelde body met kenmerkende zalvende smaak, in het algemeen evenwichtig door een balans tussen zachtzuur en zoet.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,0 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): min. 4,5 – max. 17,5

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—	Wanneer het suikergehalte meer dan 12 g/l bedraagt, zijn de voorschriften van deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van toepassing.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide bedraagt 250 milligram per liter voor roséwijnen met een suikergehalte, uitgedrukt als de som van glucose en fructose, van ten minste 5 gram per liter (overeenkomstig de in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie vastgestelde afwijking).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	18
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	250

6. Droge witte wijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: kristalachtig, heldergeel van kleur met een groene weerschijn.

Bouquet: geur van vooral citrusvruchten en vruchten met wit vruchtvlees (perzik, appel).

Smaak: doorgaans fris en evenwichtig met een lange afdronk.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 11,0 % vol

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,0 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): max. 9,0

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Wanneer het suikergehalte meer dan 4 g/l bedraagt, zijn de voorschriften van deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van toepassing.

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	18
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	200

7. Halfdroge witte wijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: heldergoudgeel van kleur.

Bouquet: levendig en fruitig met overwegend bloemenaroma’s.

Smaak: rond, met een uitgesproken zuurgraad en een goede structuur in de mond.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,0 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): min. 4,5 – max. 17,5

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—	Wanneer het suikergehalte meer dan 12 g/l bedraagt, zijn de voorschriften van deel B van bijlage III bij Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van toepassing.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide bedraagt 250 milligram per liter voor witte wijnen met een suikergehalte, uitgedrukt als de som van glucose en fructose, van ten minste 5 gram per liter (overeenkomstig de in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie vastgestelde afwijking).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	18
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	250

8. Zoete witte wijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: geel van kleur met een groene weerschijn, soms overgaand in donkergeel door rijping.

Bouquet: complexe en intense geur met fruitige, florale of zoete kruidige toetsen, afhankelijk van de gebruikte rassen.

Smaak: evenwichtige en zoete smaak, vol in de mond met een lange, aromatische afdronk.

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 15,0 % vol

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 10,0 % vol

—	Totaal suikergehalte (g/l): min. 45

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide bedraagt 300 milligram per liter en het totaal alcoholvolumegehalte bedraagt meer dan 15 % vol (overeenkomstig de in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie vastgestelde afwijking).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	11
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	18
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	300

9. Rode likeurwijn

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: donkerpaars van kleur met een robijnrode weerschijn.

Bouquet: intense geur van noten, gedroogde rode vruchten, honing, was en pure chocolade.

Smaak: levendig, uitbundig en vol in de mond met een evenwichtige, zoete smaak.

—	Maximaal effectief alcoholgehalte: 22,0 % vol

—	Minimaal totaal alcoholgehalte: 17,5 % vol

—	Minimaal suikergehalte: min. 221 g/l in most

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide van likeurwijnen bedraagt 200 milligram per liter en het suikergehalte bedraagt ten minste 5 gram per liter (overeenkomstig de in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie vastgestelde afwijking).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	15
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	20
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	200

10. Witte wijn van ingedroogde druiven

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: donkergeel van kleur met een koffiekleurige weerschijn, afhankelijk van de rijpingstijd.

Bouquet: complexe geur waarbij zoete specerijen, zoals kaneel en roos, worden gecombineerd met gedroogde vruchten zoals abrikoos en rozijn.

Smaak: zacht en zoet van smaak met een verfrissende zuurgraad en een zeer goede structuur.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 16,0 % vol

—	Minimaal totaal suikergehalte (g/l): 45

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Het maximaal toegestane gehalte aan zwaveldioxide van zoete wijnen van ingedroogde druiven bedraagt 400 milligram per liter en het gehalte aan suikerresidu, uitgedrukt in suiker, bedraagt ten minste 45 g/l (overeenkomstig de afwijking in deel B van bijlage I bij Verordening (EU) 2019/934 van de Commissie).

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	9
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	30
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	400

11. Rode wijn van ingedroogde druiven

BEKNOPTE BESCHRIJVING

Uiterlijk: donkere karamelkleur met een koraalrode weerschijn.

Bouquet: complex bouquet van gedroogde vruchten, zoals vijg, abrikoos en rozijn, en zoete specerijen.

Smaak: complex en vol in de mond met een evenwichtige zoete smaak en een aroma van gedroogde vruchten zoals abrikoos en vijg.

—	Minimaal natuurlijk alcoholgehalte: 16,0 % vol

—	Minimaal suikergehalte: 140 g/l.

—	Maximale totale zuurgraad: 7,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur

—	Het maximaal alcoholgehalte moet voldoen aan de waarden die zijn vastgesteld in de desbetreffende EU-wetgeving.

—

Algemene analytische kenmerken
Maximaal totaal alcoholgehalte (in volumeprocent)
Minimaal effectief alcoholgehalte (in volumeprocent)	9
Minimale totale zuurgraad	3,5 gram per liter, uitgedrukt in wijnsteenzuur
Maximaal gehalte aan vluchtige zuren (in milli-equivalent per liter)	30
Maximaal totaalgehalte aan zwaveldioxide (in milligram per liter)	400

5. Wijnbereidingsprocedés

5.1. Specifieke wijnbereidingsprocedés

1. Leivorm

Teelttechniek

De wijnstokken worden in de vorm van een beker geleid of in een enkel of dubbel cordon gesnoeid met een permanent cordon of een vervangende scheut.

2. Productie van witte wijnen en witte wijnen van ingedroogde druiven

Voor de wijnbereiding geldende beperkingen

a) Witte wijnen

Witte wijn met de BGA “Agio Oros” wordt bereid met moderne vinificatietechnieken. Tijdens de alcoholische gisting mag de temperatuur niet meer dan 20 °C bedragen.

b) Witte wijnen van ingedroogde druiven

De druiven worden overrijp geoogst (suikergehalte > 270 g/l) en vervolgens gedurende 10-15 dagen in de zon gedroogd tot het gewenste suikergehalte van 350-370 g/l is bereikt. Daarna worden de druiven geperst om de most te verzamelen, gevolgd door alcoholische gisting bij een gecontroleerde temperatuur van 16-18 °C.

3. Productie van rode wijnen, rode wijnen van ingedroogde druiven, rode likeurwijnen en roséwijnen

Voor de wijnbereiding geldende beperkingen

a) Rode wijnen

Rode wijn met de BGA “Agio Oros” wordt bereid volgens traditionele vinificatiemethoden voor rode wijn.

b) Rode wijnen van ingedroogde druiven

De druiven worden overrijp geoogst (suikergehalte > 270 g/l) en vervolgens gedurende 10-15 dagen in de zon gedroogd tot het gewenste suikergehalte van 350-370 g/l is bereikt. Daarna worden de druiven geperst en in een gistingstank geplaatst waar de alcoholische gisting plaatsvindt bij een gecontroleerde temperatuur van 20-22 °C.

c) Rode likeurwijnen

Nadat de druiven zijn afgerist en licht zijn gekneusd, worden ze in een gistingstank geplaatst en begint de alcoholische gisting. De alcoholische gisting vindt plaats bij een gecontroleerde temperatuur van 20-22 °C. De wijn wordt van de droesem gescheiden zodra deze de gewenste organoleptische kenmerken bezit. Er wordt neutrale alcohol uit wijnbouwproducten met een alcoholgehalte van ten minste 96 % vol toegevoegd om de alcoholische gisting te stoppen, en de gist wordt door filteren verwijderd.

d) Roséwijnen

Roséwijn met de BGA “Agio Oros” wordt bereid met behulp van moderne vinificatietechnieken. Tijdens de alcoholische gisting mag de temperatuur niet meer dan 20 °C bedragen.

4. Specifieke wijnbereidingsprocedés bij de bereiding van de wijnen

Specifiek wijnbereidingsprocedé

a)	Bij de bereiding van halfdroge, halfzoete en zoete wijnen is verzoeting toegestaan overeenkomstig de desbetreffende bepalingen (deel D van bijlage I bij Verordening (EU) nr. 2019/934).

Likeurwijn wordt bereid uit druivenmost die een gedeeltelijke vergisting heeft ondergaan, met een natuurlijk alcoholvolumegehalte van ten minste 12 %, of uit wijn, of uit een mengsel daarvan, waaraan neutrale alcohol uit wijnbouwproducten is toegevoegd, afzonderlijk dan wel gemengd, met inbegrip van alcohol verkregen door distillatie van rozijnen of krenten, met een effectief alcoholvolumegehalte van ten minste 96 % vol, of distillaat van wijn of van rozijnen of krenten, met een effectief alcoholvolumegehalte van ten minste 52 % vol en ten hoogste 86 % vol.

Wijn van ingedroogde druiven wordt bereid uit druivenmost die gedurende 10-15 dagen in de zon of de schaduw heeft gelegen met het oog op gedeeltelijke dehydratie. Deze most wordt tot wijn verwerkt zonder voor, tijdens of na de alcoholische gisting most of gerectificeerde geconcentreerde most of alcohol uit landbouwproducten of distillaat toe te voegen, en zonder de most van ingedroogde druiven op enigerlei wijze te concentreren. Het suiker- en alcoholgehalte van het eindproduct is uitsluitend afkomstig van de tot wijn verwerkte druiven.

5.2. Maximumopbrengsten

1. Maximumopbrengst(en) in hectoliter eindproduct per hectare

96 hectoliter per hectare

2. Maximumopbrengst in kilogram druiven per hectare

12 000 kilogram druiven per hectare

6. Afgebakend geografisch gebied

Het afgebakende productiegebied van de wijnen met de BGA “Agio Oros”, dat ligt op een hoogte tussen 10 en 400 meter, omvat het administratieve gebied van de berg Athos en de naburige plaats Ouranoupoli in de gemeente Stagira-Akanthos in het departement Chalkidiki.

7. Voornaamste wijndruivenras(sen)

Cabernet Franc N

Cabernet Sauvignon N

Chardonnay B

Grenache Rouge N

Merlot N

Sauvignon Blanc B

Syrah N

Agiorgitiko N

Athiri Β

Asyrtiko B

Limnio Ν

Malagouzia B

Muscat of Alexandria B

Hamburg Muscat N

Xinomavro N – Xinogaltso, Popolka, Mavro Naoussa

Roditis Rs – Alepou

8. Beschrijving van het (de) verband(en)

8.1. Historisch, cultureel en sociaal verband

1. Historisch verband

De wijngaarden in het gebied van de berg Athos waren goed ontwikkeld, zoals blijkt uit diverse schriftelijke getuigenissen van monniken. Een boek van de hand van Eulogios Kourilas Lauriotis, een priester-monnik, bevat talrijke verwijzingen naar de wijnbouw. De omvang van de wijnbouw door de kloosters op de berg Athos, die allemaal nog steeds hun eigen wijnmakerijen hebben, blijkt uit historische gegevens. Het is de moeite waard te vermelden dat elk klooster circa 80-100 ton wijn per jaar produceerde. Naast de twintig kloosters zijn er op de berg Athos ook onderafdelingen — bekend als heilige skites, of ascetische nederzettingen, en heilige cellen — met hun eigen wijnbouw en wijnverbruik. De druivenrassen die daar van oudsher worden geteeld, zijn limnio, fokianos, mavroudi, roditis en muscat of Alexandria. Buitenlandse rassen zoals merlot, cabernet sauvignon en syrah worden er sinds de jaren 1990 geteeld. Bovendien zijn er in de afgelopen 15 jaar verschillende nieuwe aanplantingen geweest met de rassen malagouzia, agiorgitiko, Hamburg muscat en cabernet franc. Deze lijken zich zeer goed te hebben aangepast en beginnen de uitstekende wijnen op te leveren die kenmerkend zijn voor het gebied.

De stichting van de kloosters op de berg Athos leidde tot georganiseerde wijnbouw en grootschalige wijnproductie. In een “handelsverdrag” uit 972 na Christus werden voor het eerst regels vastgelegd voor de wijnhandel binnen de grenzen van de berg Athos, maar de kloosterwijnen werden al snel ook buiten die grenzen verhandeld. In het daaropvolgende millennium vervulden kloosters in veel delen van Griekenland de rol van hoeders van de wijnbouw en exploiteerden zij in het kader van die rol goed beheerde wijnmakerijen.

2. Historisch verband voor likeurwijnen en wijnen van ingedroogde druiven

Reeds 1 000 jaar geleden werden in dit gebied likeurwijnen en wijnen van ingedroogde druiven traditioneel bereid, toen de monniken naast droge wijnen ook een hoeveelheid zoete wijn produceerden. Dit was een unieke wijn die werd gedronken bij de maaltijden ter ere van belangrijke Christelijke vieringen en feestdagen.

De hoge temperatuur en de vele uren zonneschijn in dit gebied bevorderen de accumulatie van suikers in de druiven, waardoor zij het juiste alcoholgehalte en de aromatische bestanddelen krijgen die nodig zijn voor de bereiding van kwaliteitswijnen (likeurwijnen en wijnen van ingedroogde druiven).

In de loop van de tijd zijn deze wijnen zelfs buiten het productiegebied beroemd geworden en in heel Griekenland bekend komen te staan om de kwaliteit en unieke organoleptische kenmerken ervan.

Ongeveer twintig jaar geleden zijn plaatselijke wijnmakerijen begonnen met de systematische productie en distributie van deze wijnen, volgens traditionele technieken in combinatie met moderne technologie.

In deze periode hebben de wijnen steeds meer bekendheid gekregen en zijn de namen ervan onlosmakelijk verbonden met het productiegebied, aangezien zij hun specifieke kenmerken te danken hebben aan de gebruikte rassen in combinatie met de bodemgesteldheid, het klimaat en de productiemethode.

3. Culturele, sociale en economische banden

Wijngaarden en wijn zijn sinds de oudheid onlosmakelijk verbonden met het culturele, sociale en economische leven van de plaatselijke bevolking. Deze band bestaat vandaag nog steeds, zoals blijkt uit de evenementen en conferenties die worden georganiseerd om de wijn te promoten, en uit de lokale culturele tradities. Wijnen uit ingedroogde druiven en likeurwijnen spelen een unieke rol bij bepaalde sociale, culturele en religieuze evenementen.

8.2. Geografische omgeving

1. Geografische omgeving en geografische oorsprong

Het wijnbouwgebied waar wijn met de BGA “Agio Oros” mag worden geproduceerd, ligt binnen de administratieve grenzen van het schiereiland Athos. De wijngaarden liggen hoofdzakelijk aan de kust of op hellingen tot op een hoogte van 400 meter. De bodems hebben een goede pH-waarde en een middelzware structuur, doorgaans tussen zanderige klei en kleiachtig zand, en op sommige plaatsen zanderig leem zonder een te hoog zoutgehalte, met een hoog gehalte aan ijzer, koper en magnesium en een voldoende hoog gehalte aan fosfor en mangaan.

Geologisch gezien is het schiereiland Athos een voortzetting van de geologische formatie de Rodopen, met overwegend metamorf gekristalliseerd gesteente (gneis, nefriet, kalksteen, kristallijn kalksteen en marmer) en stollingsgesteente (graniet, granodioriet en ofioliet).

Wat de morfologie betreft onderscheidt het zich door steile hellingen langs de kust, ruige plooien en de aanwezigheid van de berg Athos, die zich als een piramide verheft tot een hoogte van 2 033 meter. Het klimaat van het schiereiland Athos wordt gevormd door dit ruige terrein, gecombineerd met de steile kust en de zeestromingen op de zuidpunt.

Volgens meteorologische gegevens van het weerstation van Arnaia, Neos Marmaras en Stratoni varieert het klimaat in het gebied van de berg Athos van een mediterraan kustklimaat in de laaggelegen gebieden tot continentaal mediterraan in de hogere gebieden en vochtig continentaal in de bergen. Dit mediterrane overgangsklimaat wordt gekenmerkt door milde winters en koele zomers. Zowel het laagland als de berggebieden hebben een microklimaat waar zelden schadelijke vorst en extreem hoge temperaturen voorkomen.

De warmste maanden zijn juli en augustus, met een gemiddelde maximumtemperatuur overdag van ongeveer 31 °C. De koudste maanden zijn januari en februari, met een gemiddelde dagtemperatuur rond 8 °C, maar dit leidt niet tot problemen omdat de gemiddelde minimumtemperatuur boven de 0 °C blijft.

De gemiddelde jaarlijkse neerslag varieert van 470 mm (op de vlakten) tot 850 mm (in de bergen), en oktober en april zijn de maanden waarin de meeste neerslag valt.

De wind komt voornamelijk uit het noordnoordoosten, behalve in de zomer, wanneer er meestal een zuidenwind staat. Een bijzonder kenmerk van het klimaat in Chalkidiki is dat het, hoewel het in het noorden van Griekenland ligt, op dezelfde isothermen van minimum- en maximumtemperaturen ligt als regio’s verder naar het zuiden, zoals Messinia, Etoloakarnania en Attica, hetgeen te danken is aan de lange Egeïsche kustlijn (630 kilometer).

2. Geografische omgeving en geografische oorsprong — likeurwijn en wijn van ingedroogde druiven

De hellende, droge en lichte zandbodems bieden, in combinatie met het plaatselijke mediterrane klimaat met koele winters, koele luchtstromen en overvloedige zonneschijn in de zomer, ideale omstandigheden voor het telen van druiven van hogere kwaliteit die vroeger rijp zijn, met een hoger suikergehalte en een mooiere kleur, bevredigende fenolische rijping en een hoog alcoholgehalte — oenologische kenmerken die essentieel zijn voor de bereiding van likeurwijn of wijn van ingedroogde druiven.

De hoge temperaturen in de nazomer, die gunstig zijn voor het indrogen van de druiven, bieden in combinatie met de overvloedige zonneschijn de ideale omstandigheden voor de productie van wijnen van ingedroogde druiven en likeurwijnen van uitstekende kwaliteit met een hoge commerciële waarde.

8.3. Productgegevens

1. Productgegevens

De kwaliteitskenmerken van de wijnen met de BGA “Agio Oros” zijn het resultaat van de klimaatomstandigheden en verschillende bodemtypen van het gebied in combinatie met de geteelde druivenrassen, de toegepaste teeltmethoden en de vinificatietechnieken.

2. Productgegevens voor de categorie “wijn”

De witte wijnen met de BGA “Agio Oros” zijn heldergeel van kleur met een groene weerschijn, of intens goudgeel als de wijn in eiken vaten is gerijpt. De aroma’s variëren naargelang van het type, het druivenras en de rijping, maar worden gekenmerkt door toetsen van exotische vruchten en zomervruchten, jasmijn, citrus en vanille. De wijnen zijn rond in de mond met een verfrissende zuurgraad en hebben een complexe, rijke smaak en een lange afdronk, afhankelijk van de bereidingswijze.

De rode wijnen met de BGA “Agio Oros” hebben een intens rode kleur met een blauwachtige weerschijn en aroma’s van rode vruchten, specerijen, gedroogde vruchten en vanille. Ze hebben een gestructureerde body, een evenwichtige smaak en zachte tanninen dankzij de ideale klimaatomstandigheden in de regio die zorgen voor een goede technologische en fenolische rijpheid.

De roséwijnen met de BGA “Agio Oros” zijn roze of robijnrood tot lichtrood van kleur met een blauwachtige of oranje weerschijn en aroma’s van rode vruchten. Ze worden gekenmerkt door hun frisheid, evenwichtige smaak en zuurgraad.

3. Productgegevens voor likeurwijnen en wijnen van ingedroogde druiven

In het geval van rode en witte wijnen van ingedroogde druiven met de BGA “Agio Oros” worden de druiven in een vergevorderd rijpingsstadium geoogst en vervolgens gedurende 10-15 dagen in de zon gedroogd om een hogere suikerconcentratie te bereiken. De alcoholische gisting verloopt langzaam en stopt vanzelf, waarbij een toereikend gehalte aan suikerresidu overblijft om de wijn zijn karakteristieke zoete smaak te geven. De wijn wordt gedurende 1-2 jaar gerijpt in eiken vaten, wat zorgt voor een rijke, soepele body en een complexe smaak. De belangrijkste aroma’s zijn die van specerijen, gedroogde vruchten en noten, vijgen, rozijnen en abrikozen.

Voor likeurwijnen met de BGA “Agio Oros” verloopt het proces enigszins anders. In jaren met gunstige weersomstandigheden laat men de druiven aan de wijnstokken hangen tot ze overrijp zijn zodat het suikergehalte hoger wordt, en de alcoholische gisting wordt onderbroken door alcohol toe te voegen om het gewenste alcoholgehalte te bereiken. Dit zijn doorgaans rode wijnen met een laag tot gemiddeld alcoholgehalte met een volle, zalvende smaak en een rijke geur met aroma’s van voornamelijk rozijnen, pure chocolade en gedroogde vruchten.

8.4. Causale interactie

1. Causale interactie

Het unieke karakter van de wijnen met de BGA “Agio Oros” is te danken aan de combinatie van de bijzondere kenmerken van het gebied (de bodem, het klimaat en de invloed van winden in de zomer), de geteelde druivenrassen en de toegepaste teelttechnieken.

2. Causale interactie voor de categorie “wijn”

Alle druivenrassen hebben zich volledig aangepast aan het gebied van de berg Athos en leveren wijnen op met een rijk bouquet van voor het gebied kenmerkende aroma’s en een volle en evenwichtige smaak. De droge, warme omstandigheden in de streek leiden er, in combinatie met het bodemtype, toe dat de druiven, afhankelijk van het ras, tussen half augustus en half september rijp worden.

Behalve de traditionele witte druivenrassen die in het gebied worden geteeld (roditis, asyrtiko, athiri) en de buitenlandse rassen die met succes zijn uitgeprobeerd (chardonnay en sauvignon blanc), heeft ook het onlangs geïntroduceerde ras malagouzia zich goed aangepast aan het gebied. Omdat het ras gevoelig is voor overmatig vocht, wordt het middelhoog tot hoog in de wijngaard geteeld. De druiven rijpen eind augustus, wat wijnen oplevert met een hoger alcoholgehalte, een goede zuurgraad en aroma’s van tropische vruchten, citrusvruchten (vooral limoen) en basilicum.

De rode druivenrassen worden op de steilste delen van de wijngaarden geteeld met het oog op een betere ontwatering. Daardoor houden de wijnstokken minder water vast en wordt een betere alcoholische en fenolische rijping van de druiven mogelijk gemaakt. De wijnen die op zandige bodems worden geproduceerd, hebben delicate aroma’s, terwijl de wijnen die op bodems met een hoog kleigehalte worden geproduceerd een uitgesproken fenolisch karakter hebben.

Het rode druivenras dat van oudsher wordt gebruikt voor de bereiding van “Agio Oros” is limnio, dat ook als het oudste geregistreerde Griekse druivenras wordt beschouwd. Behalve limnio worden echter ook xinomavro, cabernet sauvignon, grenache rouge en syrah op grote schaal geteeld. Deze rassen leveren rode kwaliteitswijnen op met veel tannine, een hoog alcoholgehalte en een lange afdronk. In de afgelopen jaren zijn ook nog andere rassen zoals merlot, cabernet franc, agiorgitiko en Hamburg muscat uitgeprobeerd. Deze rassen leveren wijnen op met een goede structuur en intense aroma’s van rode vruchten. De druiven van de rassen merlot, cabernet sauvignon, grenache rouge en cabernet franc beginnen in de tweede helft van augustus rijp te worden, terwijl de rassen syrah, limnio, agiorgitiko, xinomavro en Hamburg muscat in de eerste tien dagen van september rijp worden.

Merlot levert wijnen op met een hoog alcoholgehalte, zachte tanninen en aroma’s van kersen en aardbeien, terwijl cabernet franc, een ras dat later rijp wordt, wijnen oplevert met een robuuste structuur en een donkere kleur, die geschikt zijn om langdurig te rijpen. Cabernet franc levert wijnen op met kruidige toetsen en kenmerkende aroma’s (hoofdzakelijk van kleine rode vruchten, naast paprika’s) met een goede diepte en concentratie en een bijzonder hoog totaal anthocyaangehalte.

Agiorgitiko levert wijnen op met een hoog alcoholgehalte en zachte aroma’s van kersen, chocolade en specerijen, die geschikt zijn om middellang tot lang te rijpen.

Hamburg muscat levert wijnen op met intense, voor het ras kenmerkende aroma’s die doen denken aan roos. Dit ras wordt geteeld op de meest vruchtbare, diepe bodems, waar de organoleptische kenmerken van de druiven en de kleur, grootte en geur zich het best ontwikkelen.

3. Causale interactie voor likeurwijnen en wijnen van ingedroogde druiven

De op de berg Athos geproduceerde likeurwijnen en wijnen van ingedroogde druiven zijn uniek dankzij de bodem en vooral het klimaat van het productiegebied, die samen een ideale combinatie vormen. De productie van deze wijnen vertegenwoordigt momenteel 10-15 % van de totale wijnproductie van het gebied.

Er kunnen verschillende rassen worden gebruikt voor de bereiding van deze wijnen, afhankelijk van de organoleptische kenmerken die de wijnproducenten in hun product naar voren willen brengen. Tot de meest gebruikte rassen behoren zeer aromatische rassen zoals malagouzia en Hamburg muscat, terwijl traditioneel doorgaans rode druivenrassen zoals merlot, limnio, xinomavro en grenache rouge worden gebruikt, die likeurwijnen of wijnen van ingedroogde druiven opleveren met een karamelachtige tot rode kleur, een rijke afdronk en een complex bouquet van gedroogde vruchten en zoete specerijen.

Deze wijnen doen mee aan nationale en internationale wijnwedstrijden.

9. Andere essentiële voorwaarden (verpakking, etikettering, andere vereisten)

Afwijkingen

Rechtskader:

Nationale wetgeving

Type aanvullende voorwaarde:

Afwijking betreffende de productie in het afgebakende geografische gebied

Beschrijving van de voorwaarde:

In artikel 4, punt c), van gezamenlijk Ministerieel Besluit nr. 392169 van 20 oktober 1999 tot vaststelling van de algemene regels betreffende het gebruik van de aanduiding “plaatselijke wijn” in de beschrijving van tafelwijn (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 1985 van 8 november 1999), gewijzigd bij gezamenlijk Ministerieel Besluit nr. 321813 van 29 augustus 2007, is het volgende bepaald:

“Tafelwijn waarvoor de aanduiding “plaatselijke wijn” mag worden gebruikt in combinatie met een geografische aanduiding van een provincie, departement of wijnbouwgebied waarvan de oppervlakte kleiner is dan het departement, worden geproduceerd in wijnmakerijen die zich in het departement of in aangrenzende departementen bevinden.”

Afwijkingen

Rechtskader:

EU-wetgeving

Type aanvullende voorwaarde:

Afwijking betreffende de productie in het afgebakende geografische gebied

Beschrijving van de voorwaarde:

Artikel 5, lid 1, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie van 17 oktober 2018 tot aanvulling van Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad wat betreft aanvragen tot bescherming van oorsprongsbenamingen, geografische aanduidingen en traditionele aanduidingen in de wijnsector, de bezwaarprocedure, gebruiksbeperkingen, wijzigingen van productdossiers, de annulering van de bescherming en de etikettering en presentatie.

Aanvullende bepalingen betreffende etikettering van de wijn

Rechtskader:

Nationale wetgeving

Type aanvullende voorwaarde:

Aanvullende bepalingen betreffende etikettering

Beschrijving van de voorwaarde:

A. Aanduidingen met betrekking tot bepaalde productiemethoden

De artikelen 3 en 4 van Ministerieel Besluit nr. 280557 van 9 juni 2005 tot vaststelling van de rijpingsduur, de verouderingsduur en het tijdstip van het op de markt brengen van wijnen met een oorsprongsbenaming van superieure kwaliteit en van plaatselijke wijnen, en tot vaststelling van de bij de etikettering gebruikte aanduidingen met betrekking tot de productie- of bereidingsmethoden (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 818 van 15 juni 2005) bevatten de voorwaarden voor het gebruik van de volgende aanduidingen:

—	“ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ” of “ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ” (nieuwe wijn);

—	“ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” of “ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” (rijping in het vat of gerijpt in het vat);

—	“ΠΑΛΑΙΩΜΕΝΟΣ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” of “ΠΑΛΑΙΩΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” (verouderd in het vat of veroudering in het vat);

—	“ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΣΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” of “ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” (gevinifieerd en gerijpt in het vat of vinificatie en rijping in het vat);

—	“ΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” of “ΟΙΝΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΣΕ ΒΑΡΕΛΙ” (vinificatie in het vat of gevinifieerd in het vat).

B. Vermelding van het oogstjaar op het etiket.

Indien de aanduiding “ΝΕΟΣ ΟΙΝΟΣ” of “ΝΕΑΡΟΣ ΟΙΝΟΣ” (“nieuwe wijn”) wordt gebruikt voor de etikettering van de wijnen is het verplicht het oogstjaar op het etiket aan te brengen overeenkomstig artikel 1, lid 2, van Ministerieel Besluit nr. 280557 van 9 juni 2005 tot vaststelling van de rijpingsduur, de verouderingsduur en het tijdstip van het op de markt brengen van wijnen met een oorsprongsbenaming van superieure kwaliteit en van plaatselijke wijnen, en tot vaststelling van de bij de etikettering gebruikte aanduidingen met betrekking tot de productie- of bereidingsmethoden (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 818 van 15 juni 2005).

C. Traditionele aanduidingen

—

Traditionele aanduidingen in overeenstemming met Ministerieel Besluit nr. 235309 van 7 februari 2002 betreffende de goedkeuring van traditionele aanduidingen die voor wijn worden gebruikt (Grieks Staatsblad, reeks II, nr. 179 van 19 februari 2002), die verband houden met de oorsprongsbenaming of de geografische aanduiding

In overeenstemming met het bovengenoemde ministerieel besluit kunnen de volgende traditionele aanduidingen worden gebruikt bij de etikettering van wijnen met de BGA “Agio Oros”:

ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΛΕΥΚΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de blancs (witte wijn van witte druiven), ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΕΡΥΘΡΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de noir (witte wijn van rode druiven), ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΕΡΥΘΡΩΠΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / ΛΕΥΚΟΣ ΑΠΟ ΓΚΡΙΖΑ ΣΤΑΦΥΛΙΑ / Blanc de gris (witte wijn van rosédruiven of witte wijn van grijze druiven), ΚΟΚΚΙΝΕΛΙ / kokineli (Kokineli), ΟΙΝΟΣ ΛΟΦΩΝ / Vin de collines (wijn uit de heuvels), ΟΙΝΟΣ ΠΛΑΓΙΩΝ / Vin de coteaux (wijn van de hellingen).

—	Traditionele aanduidingen in overeenstemming met artikel 112 van Verordening (EU) nr. 1308/2013 die verband houden met de oorsprongsbenaming of de geografische aanduiding.

In overeenstemming met artikel 113 van Verordening (EU) nr. 1308/2013, en zoals gedefinieerd en geregistreerd in de elektronische databank “eAmbrosia”, mogen de volgende traditionele aanduidingen worden gebruikt en beschermd in verband met de BGA “Agio Oros”, mits aan de relevante voorwaarden van de EU- en nationale wetgeving wordt voldaan:

Τοπικός Οίνος (plaatselijke wijn) in plaats van de BGA

Αγρέπαυλη (Agrepavli), Αμπέλι (Ampeli), Αμπελώνας (ες) (Ampelonas(es)), Αρχοντικό (Archontiko), Κάβα (Cava), Κάστρο (Kastro), Κτήμα (Ktima), Μετόχι (Metochi), Μοναστήρι (Monastiri), Πύργος (Pyrgos) en Νάμα (Nama) voor zoete wijnen, wijnen van ingedroogde druiven en likeurwijnen.

Link naar het productdossier

http://www.minagric.gr/images/stories/docs/agrotis/POP-PGE/TEXNIKOI%20FAKELOI%20OINON%20POP-PGE%20ENGLISH/PGI%202/prodiagrafi_PGEAgio_Oros_201221.pdf

(1) PB L 9 van 11.1.2019, blz. 2.

		ISSN 1977-0995
Publicatieblad van de Europese Unie		C 143

Uitgave in de Nederlandse taal	Mededelingen en bekendmakingen	65e jaargang 31 maart 2022

Inhoud		Bladzijde
	II Mededelingen
	MEDEDELINGEN VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE
	Europese Commissie
2022/C 143/01	Mededeling betreffende de bekendmaking van de geproduceerde hoeveelheden rauwe melk als bedoeld in artikel 149, lid 5, van Verordening (EU) nr. 1308/2013 van het Europees Parlement en de Raad	1

	IV Informatie
	INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE INSTELLINGEN, ORGANEN EN INSTANTIES VAN DE EUROPESE UNIE
	Raad
2022/C 143/02	Besluit van de Raad van 29 maart 2022 tot benoeming van de gewone en de plaatsvervangende leden van het Raadgevend Comité voor veiligheid en gezondheid op de arbeidsplaats voor Frankrijk, Tsjechië en Zweden	3
	Europese Commissie
2022/C 143/03	Wisselkoersen van de euro — 30 maart 2022	5
	INFORMATIE AFKOMSTIG VAN DE LIDSTATEN
2022/C 143/04	Bijwerking van de lijst van de richtbedragen voor het overschrijden van de buitengrenzen bedoeld in artikel 6, lid 4, van Verordening (EU) 2016/399 van het Europees Parlement en de Raad betreffende een Uniecode voor de overschrijding van de grenzen door personen (Schengengrenscode)	6
	INFORMATIE OVER DE EUROPESE ECONOMISCHE RUIMTE
	Toezichthoudende Autoriteit van de EVA
2022/C 143/05	Drempelwaarden als bedoeld in de Richtlijnen 2014/23/EU, 2014/24/EU, 2014/25/EU en 2009/81/EG, uitgedrukt in de nationale munteenheden van de EVA-staten	8
2022/C 143/06	Geen staatssteun in de zin van artikel 61, lid 1, van de EER-Overeenkomst	9
2022/C 143/07	Staatssteun — Besluit om geen bezwaar te maken	10
2022/C 143/08	Staatssteun — Besluit om geen bezwaar te maken	11

Jaargegevens (1000 t)
Geproduceerde hoeveelheden rauwe melk (*2) als bedoeld in artikel 149, lid 5, van Verordening (EU) nr. 1308/2013
2020	Koeien	Ooien	Geiten	Buffels
BE	4 449,00	0,00	45,00	0,00
BG	881,76	76,48	31,28	15,93
CZ	3 267,73	0,04 (*3)	0,10 (*3)	0,00
DK	5 666,00	0,00	0,00	0,00
DE	33 164,91	6,70	16,28	1,00
EE	848,30	0,00	0,70	0,00
IE	8 561,47	0,00	0,00	0,00
EL	683,46	945,43	361,35	0,09
ES	7 606,07	556,25	523,90	0,00
FR	25 147,31	325,50	679,30	0,00
HR	596,00	7,00	9,00	0,00
IT	12 712,48	481,97	61,24	253,83
CY	275,16	37,90	34,34	0,00
LV	988,20	0,00	1,90	0,00
LT	1 488,00	0,00	3,67	0,00
LU	447,34	0,12	3,08	0,00
HU	2 014,33	1,61	3,06	0,00 n
MT	42,11	1,91	0,92	0,00
NL	14 522,00	0,00	407,00	3,00
AT	3 815,47	11,42	25,37	0,00
PL	14 821,82	0,54	8,51	0,00
PT	1 993,61	74,31	31,20	0,00
RO	3 679,60	426,00	240,80	16,10
SI	630,65	0,49	2,06	0,00
SK	917,69	11,39	0,46	0,00
FI	2 406,52	0,00	0,00	0,00
SE	2 772,74	0,00	0,00	0,00
EU-27	154 399,73	2 965,06	2 490,52	289,95

Lidstaat	Leden	Plaatsvervangende leden
Frankrijk	de heer Abderrafik ZAIGOUCHE	mevrouw Radka SOKOLOVÁ
Tsjechië	de heer Jiří VAŇÁSEK	mevrouw Edwina LAMOUREUX de heer Jean-Paul ZERBIB
Zweden	mevrouw Cyrene WAERN	mevrouw Karin FRISTEDT mevrouw Ulrika HAGSTRÖM

	V Bekendmakingen
	ANDERE HANDELINGEN
	Europese Commissie
2022/C 143/09	Bekendmaking van een mededeling van de goedkeuring van een standaardwijziging van een productdossier voor een naam in de wijnsector als bedoeld in artikel 17, leden 2 en 3, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie	12
2022/C 143/10	Bekendmaking van een mededeling van de goedkeuring van een standaardwijziging van het productdossier voor een naam in de wijnsector als bedoeld in artikel 17, leden 2 en 3, van Gedelegeerde Verordening (EU) 2019/33 van de Commissie	28

	Munteenheid	Koers
USD	US-dollar	1,1126
JPY	Japanse yen	135,47
DKK	Deense kroon	7,4391
GBP	Pond sterling	0,84563
SEK	Zweedse kroon	10,3498
CHF	Zwitserse frank	1,0309
ISK	IJslandse kroon	142,20
NOK	Noorse kroon	9,6398
BGN	Bulgaarse lev	1,9558
CZK	Tsjechische koruna	24,450
HUF	Hongaarse forint	368,13
PLN	Poolse zloty	4,6679
RON	Roemeense leu	4,9477
TRY	Turkse lira	16,3296
AUD	Australische dollar	1,4809
CAD	Canadese dollar	1,3891
HKD	Hongkongse dollar	8,7081
NZD	Nieuw-Zeelandse dollar	1,5947
SGD	Singaporese dollar	1,5064
KRW	Zuid-Koreaanse won	1 346,97
ZAR	Zuid-Afrikaanse rand	16,1288
CNY	Chinese yuan renminbi	7,0666
HRK	Kroatische kuna	7,5720
IDR	Indonesische roepia	15 957,24
MYR	Maleisische ringgit	4,6779
PHP	Filipijnse peso	57,906
RUB	Russische roebel
THB	Thaise baht	37,144
BRL	Braziliaanse real	5,2808
MXN	Mexicaanse peso	22,1557
INR	Indiase roepie	84,3800

Drempelwaarden in EUR	Drempelwaarden in NOK	Drempelwaarden in CHF	Drempelwaarden in ISK
80 000	835 914	86 501	12 023 995
140 000	1 462 850	151 377	21 041 991
215 000	2 246 520	232 472	32 314 487
431 000	4 503 489	466 025	64 779 274
750 000	7 836 697	810 949	112 724 954
1 000 000	10 448 930	1 081 265	150 299 939
5 382 000	56 236 143	5 819 373	808 914 275

Datum van vaststelling van het besluit	14 december 2021
Zaaknummer	87845
Nummer van het besluit	290/21/COL
EVA-staat	Noorwegen
Benaming (en/of naam van de begunstigde)	COVID-19 - Verlenging van en wijzigingen van de Noorse overkoepelende steunregeling voor liquiditeitssteun aan ondernemingen in gemeenten die door de COVID-19-pandemie zijn getroffen
Rechtsgrondslag	De voorgestelde begroting van de regering, Prop. 79 S (2020 – 2021), goedgekeurd op 23 februari 2021 De voorwaarden voor de maatregelen zijn beschreven in de toewijzingsbrieven aan de gemeenten, toegekend door het ministerie van Lokaal Bestuur en Bestuurlijke Modernisering Hoofdstuk 6 van de verordening inzake economisch beleid voor nationale autoriteiten die bij koninklijk besluit van 12 december 2003 worden goedgekeurd, is van toepassing
Soort maatregel	Steunregeling
Doel	Toegang tot liquiditeit waarborgen voor ondernemingen die te maken krijgen met een plotseling tekort aan liquiditeit vanwege de impact van de COVID-19-pandemie op de economie en de resulterende nationale besmettingsbestrijdingsmaatregelen
Vorm van de steun	Directe subsidies
Begrotingsmiddelen	Maximale geraamde begroting: 4,55 miljard NOK
Intensiteit	De steunregeling biedt alle gemeenten/regionale provincies een kader waarbinnen zij lokale ondernemingen die hogere kosten of verliezen ervaren, kunnen helpen. De behoefte aan fondsen kan daardoor variëren
Looptijd	Tot 30 juni 2022
Economische sectoren	Sectoren of ondernemingen kunnen variëren onder de verschillende gemeentelijke/provinciale steunregelingen. De steunregeling is niet van toepassing op ondernemingen die volledig worden gefinancierd door de overheid en staat niet open voor de financiële sector
Naam en adres van de steunverlenende autoriteit	Het ministerie van Lokaal Bestuur en Bestuurlijke Modernisering is de verantwoordelijke autoriteit voor de steunregeling en voor het definiëren van het kader waarbinnen de gemeenten en regionale provincies lokale steunregelingen kunnen aanpassen en prioriteren
Andere informatie

Lidstaat	Leden	Plaatsvervangende leden
Frankrijk	de heer Franck GAMBELLI	mevrouw Nathalie BUET de heer Patrick LEVY
Tsjechië	de heer Miroslav HORKÝ	de heer Martin RÖHRICH mevrouw Martina KROUPOVÁ
Zweden	mevrouw Cecilia ANDERSSON	mevrouw Malin NILSSON de heer Tommy LARSSON