(1)

De 2 140 douanekantoren aan de buitengrenzen van de Unie moeten goed toegerust zijn om te bewerkstelligen dat de douane-unie efficiënt en doeltreffend functioneert. De behoefte aan adequate douanecontroles met gelijkwaardige resultaten is groter dan ooit, niet alleen wegens de traditionele functie van de douane — het innen van douanerechten — maar ook steeds meer wegens de noodzaak om met het oog op zowel veiligheid als beveiliging de controle op goederen die de Unie aan de buitengrenzen binnenkomen of verlaten, aanzienlijk te versterken. Tegelijkertijd mogen dergelijke controles op goederenstromen aan de buitengrenzen evenwel geen belemmering vormen voor de legitieme handel met derde landen, maar moeten ze die handel zelfs vergemakkelijken.

(2)

De douane-unie is een van de hoekstenen van de Unie, die een van de grootste handelsblokken ter wereld is. Aangezien de douane-unie cruciaal is voor de goede werking van de interne markt, en om de bedrijven en de burgers daarvan te laten profiteren, moeten voortdurend stappen worden gezet om de douane-unie te versterken.

(3)

De douanecontroles zijn niet in alle lidstaten even effectief. Dit komt doordat de lidstaten geografisch van elkaar verschillen en ook niet altijd over dezelfde capaciteiten en middelen beschikken. Of de lidstaten de uitdagingen ten gevolge van voortdurend evoluerende mondiale bedrijfsmodellen en toeleveringsketens aankunnen, hangt niet alleen af van de menselijke factor, maar ook van de beschikbaarheid, en het goed functioneren, van moderne en betrouwbare douanecontroleapparatuur. Ook uitdagingen als de snelle opkomst van e-handel, de toenemende digitalisering en de noodzaak om de weerbaarheid tegen cyberaanvallen te verbeteren, zullen de behoefte aan effectieve douanecontroles vergroten. Het is daarom onder meer van belang dat de lidstaten over gelijkwaardige douanecontroleapparatuur beschikken, om zoiets te doen aan die huidige verschillen. Hierdoor kunnen de lidstaten douanecontroles gelijkwaardiger uitvoeren, wat helpt te voorkomen dat goederenstromen naar de zwakste punten van het douanecontrolesysteem worden geleid, vaak “invoerkantoorshoppen” genoemd. Derhalve moeten goederen die het douanegebied van de Unie binnenkomen, worden onderworpen aan op risicoanalyse gebaseerde controles, overeenkomstig Verordening (EU) nr. 952/2013 van het Europees Parlement en van de Raad (3) (“het douanewetboek van de Unie”).

(4)

De lidstaten hebben herhaaldelijk erop gewezen dat zij financiële steun nodig hebben en zij hebben om een grondige analyse van de benodigde apparatuur verzocht. In de conclusies over douanefinanciering van 23 maart 2017 heeft de Raad de Commissie verzocht om zich een oordeel te vormen over de mogelijkheid om benodigde technische apparatuur te financieren uit toekomstige financiële programma’s van de Commissie en ten behoeve van de financiering de coördinatie te verbeteren en de samenwerking tussen douaneautoriteiten en andere rechtshandhavingsautoriteiten te versterken.

(5)

Volgens het douanewetboek van de Unie mogen douanecontroles niet alleen worden begrepen als handhaving op de douanewetgeving, maar ook als handhaving op andere wetgeving betreffende het binnenbrengen, het uitgaan, de doorvoer, het overbrengen, de opslag en de bijzondere bestemming van goederen die tussen het douanegebied van de Unie en landen of gebieden buiten het douanegebied van de Unie worden vervoerd, alsmede als toezicht op wetgeving betreffende de aanwezigheid en het verkeer binnen het douanegebied van de Unie van niet-Uniegoederen en goederen die onder de regeling bijzondere bestemming zijn geplaatst. Die andere wetgeving geeft de douaneautoriteiten de bevoegdheid om specifieke controletaken te verrichten en bevat bepalingen inzake belastingheffing — met name ten aanzien van accijnzen en belasting over de toegevoegde waarde — en voorts bepalingen inzake de externe aspecten van de interne markt, de gemeenschappelijke handelspolitiek en ander gemeenschappelijk beleid van de Unie dat betrekking heeft op de handel, de algehele veiligheid van de toeleveringsketen en de bescherming van de financiële en economische belangen van de Unie en de lidstaten.

(6)

Door het behalen van een adequaat en gelijkwaardig niveau van douanecontroleresultaten aan de buitengrenzen van de Unie te ondersteunen, kunnen de voordelen van de douane-unie maximaal worden benut, waardoor de douaneautoriteiten aanvullende steun krijgen om door gezamenlijk op te treden de belangen van de Unie te beschermen. Een specifiek Uniefonds voor douanecontroleapparatuur om de huidige verschillen tussen de lidstaten weg te werken, zou bijdragen aan de algehele samenhang tussen de lidstaten. Dat speciale fonds zou rekening houden met de verschillende behoeften aan de verschillende soorten grenzen, namelijk zeegrenzen en grenzen in andere waterwegen, luchtgrenzen, en landgrenzen, met inbegrip van spoor- en weggrenzen, alsmede in posthubs. Gezien de uitdagingen waarvoor de wereld staat, en met name gezien de aanhoudende noodzaak om de financiële en economische belangen van de Unie en haar lidstaten te beschermen en tegelijkertijd legitieme handelsstromen te vergemakkelijken, is het onontbeerlijk dat moderne en betrouwbare douanecontroleapparatuur beschikbaar is aan de buitengrenzen.

(7)

Het is dan ook passend om een nieuw instrument voor financiële steun voor douanecontroleapparatuur bestemd voor gebruik aan alle soorten grenzen op te richten. Dat instrument moet de douane-unie en het werk van de douaneautoriteiten ondersteunen, met name door hen te helpen de financiële en economische belangen van de Unie te beschermen, de beveiliging en veiligheid binnen de Unie te waarborgen, en de Unie te beschermen tegen oneerlijke en illegale handel, zoals namaak van goederen, terwijl tegelijkertijd legitieme bedrijfsactiviteiten vergemakkelijkt worden. Dat instrument moet bijdragen tot adequate en gelijkwaardige resultaten van douanecontroles. Voorts moet de in het kader van dat instrument gefinancierde douanecontroleapparatuur de uitvoering van het in het douanewetboek van de Unie bedoelde kader voor risicobeheer ondersteunen. Die doelstelling moet worden gerealiseerd door middel van het op transparante wijze aankopen, onderhouden en moderniseren van relevante, geavanceerde en betrouwbare douanecontroleapparatuur, waarbij naar behoren rekening wordt gehouden met overwegingen inzake gegevensbescherming, cyberweerbaarheid, en veiligheid en milieu, met inbegrip van de milieuvriendelijke verwijdering van de apparatuur die vervangen wordt.

(8)

De douaneautoriteiten van de lidstaten hebben steeds meer taken gekregen die aan de buitengrenzen worden uitgevoerd en die zich vaak tot op het gebied van beveiliging uitstrekken. Het is derhalve van belang financiële steun van de Unie aan de lidstaten te verlenen zodat zij met gelijkwaardige resultaten kunnen zorgen voor grenscontroles en douanecontroles aan de buitengrenzen van de Unie. Wat de controle van goederen en personen aan de grenzen van de Unie betreft, is het evenzeer belangrijk om te werken aan nauwere samenwerking tussen de nationale autoriteiten van de lidstaten die verantwoordelijk zijn voor grenscontroles of andere taken die aan de grenzen worden uitgevoerd, teneinde de meerwaarde voor de Unie bij grensbeheer en douanecontrole te maximaliseren.

(9)

Het is derhalve noodzakelijk een Fonds voor geïntegreerd grensbeheer (“het Fonds”) op te richten.

(10)

Vanwege de juridische bijzonderheden van titel V van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en de verschillende rechtsgronden voor het beleid inzake de buitengrenzen en voor het beleid inzake douanecontroles, is het juridisch niet mogelijk om het Fonds onder te brengen in één enkel financieel instrument.

(11)

Het Fonds moet derhalve worden opgericht als een breed kader voor financiële steun van de Unie voor grensbeheer, een kader dat bestaat uit het bij deze verordening opgerichte instrument voor financiële steun voor douanecontroleapparatuur (“het instrument”) en het bij Verordening (EU) …/… van het Europees Parlement en de Raad (4) (1) opgerichte instrument voor financiële steun voor grensbeheer en visumbeleid.

(12)

Om recht te doen aan de strijd tegen de klimaatverandering, conform de toezeggingen van de Unie om de Overeenkomst van Parijs die is aangenomen in het kader van het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering (5) uit te voeren en de duurzameontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties van de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling van de Verenigde Naties (VN), vastgesteld op 25 september 2015, te verwezenlijken, moeten de acties uit hoofde van deze verordening bijdragen aan de verwezenlijking van het doel van Unie om ten minste 30 % van de totale Uniebegroting te besteden aan het ondersteunen van klimaatdoelstellingen en van de ambitie van de Unie om in 2024 7,5 % en zowel in 2026 als in 2027 10 % van de jaarbegroting van de Unie aan biodiversiteit te besteden, evenwel rekening houdend met de bestaande overlappingen tussen klimaat- en biodiversiteitsdoelstellingen.

(13)

Deze verordening bepaalt de financiële middelen voor de gehele duur van het instrument, die in de jaarlijkse begrotingsprocedure het voornaamste referentiebedrag voor het Europees Parlement en de Raad zullen vormen in de zin van punt 18 van het Interinstitutioneel Akkoord van 16 december 2020 tussen het Europees Parlement, de Raad van de Europese Unie en de Europese Commissie betreffende de begrotingsdiscipline, de samenwerking in begrotingszaken en een goed financieel beheer, alsmede betreffende nieuwe eigen middelen, met inbegrip van een routekaart voor de invoering van nieuwe eigen middelen (6). Met die financiële middelen moeten noodzakelijke en naar behoren gerechtvaardigde uitgaven voor activiteiten ter aansturing van het instrument en ter evaluatie van de prestaties ervan gefinancierd kunnen worden, voor zover die activiteiten verband houden met de algemene en specifieke doelstellingen van het instrument.

(14)

Op het instrument is Verordening (EU, Euratom) 2018/1046 van het Europees Parlement en de Raad (7) (het “Financieel Reglement”) van toepassing. Het Financieel Reglement stelt regels vast voor de uitvoering van de Uniebegroting, waaronder regels voor subsidies, prijzen, aanbestedingen, indirect beheer, financieringsinstrumenten, begrotingsgaranties, financiële steun en de vergoeding van externe deskundigen.

(15)

De horizontale financiële regels die het Europees Parlement en de Raad op basis van artikel VWEU hebben vastgesteld, zijn op deze verordening van toepassing. Die regels zijn neergelegd in het Financieel Reglement en bepalen met name de procedure voor het opstellen en uitvoeren van de begroting door middel van subsidies, overheidsopdrachten, prijzen en indirecte uitvoering, en voorzien ook in controles van de taken waarvoor de financiële actoren verantwoordelijk zijn. De op basis van artikel 322 VWEU vastgestelde regels omvatten ook een algemeen conditionaliteitsregime ter bescherming van de Uniebegroting. Financiering uit hoofde van dit instrument moet onderworpen zijn aan de beginselen van het Financieel Reglement en moet bewerkstelligen dat de aangewende financiële middelen de doelstellingen ervan optimaal dienen.

(16)

Bij Verordening (EU) 2021/444 van het Europees Parlement en de Raad (8) is ter ondersteuning van de douane-unie en de douaneautoriteiten het douaneprogramma voor samenwerking (“het douaneprogramma”) vastgesteld. Ten behoeve van de samenhang en de horizontale coördinatie van samenwerkingsacties op het gebied van douane en douanecontroleapparatuur is het passend dergelijke acties uit te voeren uit hoofde van één wetgevingshandeling, namelijk het douaneprogramma, dat één enkel stelsel van regels omvat. Daarom moeten uitsluitend de aankoop, het onderhoud en de modernisering van subsidiabele douanecontroleapparatuur uit hoofde van het instrument ondersteund worden, en moeten alle andere hieraan gerelateerde acties, zoals samenwerkingsacties bij de beoordeling van behoeften of opleidingen met betrekking tot de apparatuur in kwestie, ondersteund worden door het douaneprogramma.

(17)

Waar passend moet het instrument ook de aankoop of modernisering van douanecontroleapparatuur voor het testen van nieuwe apparatuuronderdelen of nieuwe functies voor bestaande apparatuuronderdelen in operationele omstandigheden ondersteunen, en wel voorafgaand aan grootschalige aankoop van dergelijke nieuwe apparatuur door de lidstaten. Het testen in operationele omstandigheden moet met name de resultaten van onderzoek naar douanecontroleapparatuur in het kader van Verordening (EU) …/… van het Europees Parlement en de Raad (9) (2) opvolgen. De Commissie moet de gezamenlijke aanschaf en het gezamenlijk testen van douanecontroleapparatuur door twee of meer lidstaten aanmoedigen, waarbij gebruik wordt gemaakt van de samenwerkingsinstrumenten in het kader van het douaneprogramma.

(18)

De meeste douanecontroleapparatuur kan eventueel ook structureel of incidenteel geschikt zijn voor controles op de naleving van ander Unierecht, bijvoorbeeld dat inzake grensbeheer, visa of politiesamenwerking, of kan zodanig worden aangepast dat ze daarvoor kan dienen. Het Fonds is daarom ontworpen als twee complementaire instrumenten voor de aankoop van apparatuur, elk met een onderscheiden maar complementaire reikwijdte. Enerzijds zal het instrument voor financiële steun voor grensbeheer en visumbeleid uitsluitend financiële steun verstrekken voor de kosten van apparatuur die in de eerste plaats bedoeld is voor geïntegreerd grensbeheer, maar zal het ook de mogelijkheid bieden die apparatuur te gebruiken voor andere doeleinden, zoals douanecontroles. Anderzijds zal het bij deze verordening opgerichte instrument voor financiële steun voor douanecontroleapparatuur uitsluitend financiële steun verstrekken voor de kosten van apparatuur die in de eerste plaats bedoeld is voor douanecontroles, maar zal het ook de mogelijkheid bieden die apparatuur te gebruiken voor andere doeleinden, zoals grenscontroles en beveiliging. Die taakverdeling tussen de twee instrumenten zal de samenwerking tussen instanties, zoals bedoeld in artikel 3, lid 1, punt e), van Verordening (EU) 2019/1896 van het Europees Parlement en de Raad (10) als onderdeel van de Europese geïntegreerde grensbeheerbenadering, bevorderen, en daarbij zullen douane- en grensautoriteiten met elkaar kunnen samenwerken en zullen de begrotingsmiddelen van de Unie door het delen van en de interoperabiliteit van controleapparatuur zo goed mogelijk benut worden. Het delen van apparatuur tussen douane- en andere grensautoriteiten mag geen systematische vorm aannemen.

(19)

Overeenkomstig artikel 193, lid 2, van het Financieel Reglement kan subsidiëring van reeds begonnen acties slechts worden toegestaan indien de aanvrager kan aantonen dat het noodzakelijk was met de actie te beginnen vóór de ondertekening van de subsidieovereenkomst. Hoewel in dergelijke gevallen de kosten die zijn gemaakt vóór de datum van indiening van de subsidieaanvraag in beginsel niet subsidiabel zijn, moet dat bij uitzondering toch mogelijk zijn rekening houdend met de vertraagde inwerkingtreding van deze verordening ten opzichte van het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027. Om de uitvoering vanaf het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027 mogelijk te maken en om te voorkomen dat de steun van de Unie vertraging oploopt, hetgeen ten koste zou gaan van de belangen van de Unie, namelijk goed toegerust zijn om te zorgen voor de efficiënte en doeltreffende werking van de douane-unie, moet het mogelijk zijn om gedurende een beperkte periode aan het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027 in het financieringsbesluit te bepalen dat kosten die gemaakt zijn voor uit hoofde van deze verordening ondersteunde acties die reeds van start zijn gegaan, vanaf 1 januari 2021 als subsidiabel te beschouwen, zelfs indien die acties zijn uitgevoerd en die kosten zijn gemaakt vóór de indiening van de subsidieaanvraag.

(20)

In afwijking van het Financieel Reglement moet financiering van een actie door verschillende programma’s of instrumenten van de Unie mogelijk zijn om, waar passend, samenwerking en interoperabiliteit mogelijk te maken en te ondersteunen op gebieden die elkaar overlappen. Overeenkomstig het in het Financieel Reglement vastgestelde verbod op dubbele financiering, mogen in dergelijke gevallen de bijdragen echter niet dezelfde kosten dekken. Indien een lidstaat voor de aankoop van dezelfde apparatuur reeds uit een ander programma van de Unie een bijdrage heeft ontvangen of steun uit een Uniefonds heeft gekregen, moet die bijdrage of steun overeenkomstig artikel 191 van het Financieel Reglement aan de Commissie worden gemeld.

(21)

Alleen in naar behoren gerechtvaardigde gevallen mag financiering boven het maximale medefinancieringspercentage worden toegekend, bijvoorbeeld indien twee of meer lidstaten gezamenlijk douanecontroleapparatuur aankopen en testen.

(22)

Gezien de snelle evolutie van technologieën, dreigingen en douaneprioriteiten mogen werkprogramma’s niet over langere perioden lopen. Tegelijkertijd zouden jaarlijkse werkprogramma’s niet nodig zijn voor de uitvoering van het instrument en zouden ze de administratieve last voor zowel de Commissie als de lidstaten vergroten. Werkprogramma’s moeten daarom in beginsel over meer dan één begrotingsjaar, doch maximaal drie, gespreid worden.

(23)

Om eenvormige voorwaarden te waarborgen voor de uitvoering van de werkprogramma’s in het kader van deze verordening, moeten aan de Commissie uitvoeringsbevoegdheden worden toegekend. Die bevoegdheden moeten worden uitgeoefend in overeenstemming met Verordening (EU) nr. 182/2011 van het Europees Parlement en de Raad (11).

(24)

Hoewel centrale uitvoering onontbeerlijk is als men de specifieke doelstelling van douanecontroles met gelijkwaardige resultaten wil bereiken, houdt de technische aard van dit instrument in dat er voorbereidende werkzaamheden op technisch niveau nodig zijn. De uitvoering moet daarom steunen op behoefteanalyses. Die behoefteanalyses zijn gebaseerd op de nationale deskundigheid en ervaring van douaneautoriteiten. Zij moeten gebaseerd zijn op een eenduidige methode die een minimumaantal stappen voor het verzamelen van de relevante informatie omvat. De Commissie moet aan de hand van die informatie de geldelijke middelen over de lidstaten verdelen en daarbij in het bijzonder rekening houden met het handelsvolume, de risico’s, en de administratieve capaciteit van de douaneautoriteiten om de apparatuur te gebruiken en te onderhouden, opdat de in het kader van het instrument gefinancierde apparatuur zo doeltreffend mogelijk wordt ingezet. Ter bevordering van de begrotingsdiscipline moeten de voorwaarden om te bepalen welke subsidies het eerst moeten worden toegekend, duidelijk worden gedefinieerd en gebaseerd zijn op een dergelijke behoefteanalyse.

(25)

Er moet ten behoeve van regelmatige monitoring en rapportering een kader worden opgesteld voor het toezicht op de acties en de resultaten van het instrument. Daarvoor moeten kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren worden gebruikt om de effecten van de acties in het kader van het instrument te meten. De rapporteringsvereisten moeten een vereiste omvatten dat aan de Commissie informatie wordt verstrekt over douanecontroleapparatuur waarvan de prijs per apparaat hoger is dan 10 000 EUR, exclusief belastingen. Die informatie is niet dezelfde informatie als die welke aan het publiek en de media verstrekt moet worden voor het promoten van de acties en resultaten van het instrument.

(26)

Op grond van de punten 22 en 23 van het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven (12) moet het instrument worden geëvalueerd op basis van overeenkomstig specifieke monitoringvoorschriften verzamelde informatie, waarbij echter administratieve lasten, in het bijzonder voor de lidstaten, en overregulering moeten worden vermeden. Die voorschriften kunnen waar passend meetbare indicatoren bevatten om daarmee de effecten van het instrument op vergelijkbare en integrale wijze in de praktijk te kunnen evalueren. De tussentijdse en de eindevaluatie, die respectievelijk uiterlijk vier jaar na het begin van de uitvoering en na de voltooiing van de uitvoering van het instrument moeten worden uitgevoerd, moeten bijdragen aan een efficiënte besluitvorming over de financiële steun voor douanecontroleapparatuur in het kader van de komende meerjarige financiële kaders. Het is dan ook van het grootste belang dat zowel de tussentijdse als de eindevaluatie geschikte en voldoende informatie opleveren en dat die evaluaties tijdig worden verricht. De Commissie moet in de tussentijdse en in de eindevaluatie bijzonderheden opnemen over de uitwisseling tussen douane en andere grensautoriteiten van in het kader van het instrument gefinancierde apparatuur, voor zover de lidstaten relevante informatie hebben verstrekt. Naast de tussentijdse en de eindevaluatie van het instrument moeten er, als onderdeel van de prestatierapportage, voor de monitoring van de uitvoering van het instrument jaarlijkse voortgangsverslagen worden opgesteld. Die verslagen moeten een overzicht bevatten van de geleerde lessen en waar passend van de belemmeringen en tekortkomingen die in het betreffende jaar in de context van de activiteiten van het instrument hebben plaatsgevonden. Die jaarlijkse voortgangsverslagen moeten aan het Europees Parlement en de Raad worden gezonden.

(27)

Teneinde op gepaste wijze te kunnen reageren op veranderende beleidsprioriteiten, bedreigingen en technologieën moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 VWEU handelingen vast te stellen ten aanzien van de wijziging van de indicatieve lijst van douanecontroleapparatuur die kan worden gebruikt om de doelstellingen van douanecontroles te bereiken en van de lijst van indicatoren om de verwezenlijking van de specifieke doelstelling te meten. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamheden tot passende en volledig transparante raadplegingen overgaat, onder meer op deskundigenniveau, en dat die raadplegingen gebeuren in overeenstemming met de beginselen die zijn vastgelegd in het Interinstitutioneel Akkoord van 13 april 2016 over beter wetgeven. Met name om te zorgen voor gelijke deelname aan de voorbereiding van gedelegeerde handelingen ontvangen het Europees Parlement en de Raad alle documenten op hetzelfde tijdstip als de deskundigen van de lidstaten, en hebben hun deskundigen systematisch toegang tot de vergaderingen van de deskundigengroepen van de Commissie die zich bezighouden met de voorbereiding van de gedelegeerde handelingen.

(28)

Overeenkomstig het Financieel Reglement, Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad (13) en de Verordeningen (EG, Euratom) nr. 2988/95 (14), (Euratom, EG) nr. 2185/96 (15) en (EU) 2017/1939 (16) van de Raad moeten de financiële belangen van de Unie worden beschermd met evenredige maatregelen, onder meer op het gebied van preventie, opsporing, correctie en onderzoek van onregelmatigheden, waaronder fraude, terugvordering van verloren gegane, ten onrechte betaalde of onjuist bestede financiële middelen en, voor zover van toepassing, met administratieve sancties. Met name heeft het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) overeenkomstig de Verordeningen (Euratom, EG) nr. 2185/96 en (EU, Euratom) nr. 883/2013 de bevoegdheid administratieve onderzoeken in te stellen, met inbegrip van controles en verificaties ter plaatse, om vast te stellen of er sprake is geweest van fraude, corruptie of andere onwettige activiteiten waardoor de financiële belangen van de Unie zijn geschaad.

Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) is overeenkomstig Verordening (EU) 2017/1939 bevoegd over te gaan tot onderzoek en vervolging van strafbare feiten waardoor de financiële belangen van de Unie worden geschaad als bepaald in Richtlijn (EU) 2017/1371 van het Europees Parlement en de Raad (17). Personen of entiteiten die middelen van de Unie ontvangen, moeten overeenkomstig het Financieel Reglement volledig meewerken aan de bescherming van de financiële belangen van de Unie, de nodige rechten en toegang verlenen aan de Commissie, OLAF, de Rekenkamer en, ten aanzien van de lidstaten die deelnemen aan nauwere samenwerking op grond van Verordening (EU) 2017/1939, het EOM, en ervoor zorgen dat derden die betrokken zijn bij de uitvoering van financiële middelen van de Unie gelijkwaardige rechten verlenen.

(29)

De financieringsvormen en de uitvoeringsmethoden uit hoofde van deze verordening moeten gekozen worden op basis van hun vermogen de specifieke doelstelling van de acties te verwezenlijken en resultaat te bereiken, waarbij in het bijzonder gekeken moet worden naar de controlekosten, de administratieve lasten en het verwachte risico van niet-naleving. Die financieringsvormen en methoden moeten het gebruik van vaste bedragen, forfaits en eenheidskosten overwegen, alsmede financiering die niet gekoppeld is aan kosten als bedoeld in artikel 125, lid 1, van het Financieel Reglement.

(30)

Daar de doelstelling van deze verordening, te weten de oprichting van een instrument ter ondersteuning van de douane-unie en de douaneautoriteiten door financiële steun te verstrekken voor de aankoop, het onderhoud en de modernisering van douanecontroleapparatuur, wegens geografische verschillen niet voldoende door de lidstaten kan worden verwezenlijkt, maar gezien het potentieel van een gecoördineerde aanpak en een gecentraliseerde financiering voor een gelijkwaardig niveau en gelijkwaardige resultaten van douanecontroles, beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie vastgestelde subsidiariteitsbeginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in hetzelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel gaat deze verordening niet verder dan nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(31)

De ontvangers van Uniefinanciering moeten duidelijk de financieringsbron van die middelen noemen en zorgen voor de zichtbaarheid van de Uniefinanciering, met name wanneer zij de acties en de resultaten daarvan onder de aandacht van het publiek brengen, en daartoe geven zij samenhangende, doeltreffende en proportionele informatie aan uiteenlopende doelgroepen, waaronder de media en het grote publiek. Die informatie moet de toegevoegde waarde van het instrument voor de douane-unie tonen, en in het bijzonder hoe het instrument de douane helpt haar taak te vervullen, en hoe het de Commissie helpt te zorgen voor budgettaire transparantie. Ten behoeve van transparantie moet de Commissie het publiek bovendien regelmatig informatie verstrekken over het instrument, en de acties en de resultaten ervan, door onder meer naar de in het kader van deze verordening vastgestelde werkprogramma’s te verwijzen.

(32)

Opdat de continuïteit van de steunverlening op het betrokken beleidsterrein wordt gewaarborgd en de uitvoering kan worden aangevat vanaf het begin van het meerjarig financieel kader 2021-2027, moet deze verordening dringend in werking treden en, met terugwerkende kracht, vanaf 1 januari 2021 van toepassing zijn,

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

(1)

Het Visuminformatiesysteem (VIS) werd opgezet bij Beschikking 2004/512/EG van de Raad (3) als technologische oplossing voor de uitwisseling van visumgegevens tussen de lidstaten. Bij Verordening (EG) nr. 767/2008 van het Europees Parlement en de Raad (4) zijn het doel, de functies en de verantwoordelijkheden met betrekking tot het VIS vastgesteld, evenals de voorwaarden en procedures voor de uitwisseling van informatie inzake visa voor kort verblijf tussen de lidstaten, teneinde de behandeling van aanvragen voor een visum voor kort verblijf en de daarmee samenhangende beslissingen te vergemakkelijken. In Verordening (EG) nr. 810/2009 van het Europees Parlement en de Raad (5) worden de regels inzake de registratie van biometrische kenmerken in het VIS vastgelegd. Bij Besluit 2008/633/JBZ (6) is voorzien in de toegang van rechtshandhavingsautoriteiten van de lidstaten en van het Agentschap van de Europese Unie voor samenwerking op het gebied van rechtshandhaving (Europol) tot het VIS. Dat besluit moet worden geïntegreerd in Verordening (EG) nr. 767/2008, om deze in overeenstemming te brengen met het huidige Verdragskader.

(2)

De interoperabiliteit tussen bepaalde EU-informatiesystemen is tot stand gebracht bij de Verordeningen (EU) 2019/817 (7) en 2019/818 (8) van het Europees Parlement en de Raad om ervoor te zorgen dat die systemen en hun gegevens elkaar aanvullen, met het oog op het verbeteren van de doeltreffendheid en de efficiëntie van de controles aan de buitengrenzen van de Unie, het beter voorkomen en bestrijden van illegale immigratie en het bijdragen aan een hoog niveau van veiligheid in de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht van de Unie, onder meer door handhaving van de openbare orde en veiligheid en vrijwaring van de veiligheid op het grondgebied van de lidstaten.

(3)

De interoperabiliteit tussen de informatiesystemen van de EU stelt die systemen in staat elkaar aan te vullen teneinde de correcte identificatie van personen te vergemakkelijken, bij te dragen tot de bestrijding van identiteitsfraude, de vereisten inzake de gegevenskwaliteit van de desbetreffende Europese informatiesystemen te verbeteren en te harmoniseren, de technische en operationele implementatie van de bestaande en de toekomstige informatiesystemen van de EU door de lidstaten te vergemakkelijken, de waarborgen inzake gegevensbeveiliging en -bescherming die van toepassing zijn op de desbetreffende informatiesystemen van de EU, te versterken en te vereenvoudigen, de toegang van rechtshandhavingsinstanties tot het VIS, het inreis-uitreissysteem (EES), het Europees reisinformatie- en -autorisatiesysteem (Etias) en Eurodac te stroomlijnen en de doelen van het VIS, het SIS, het EES, het Etias, Eurodac en het Europees Strafregisterinformatiesysteem voor onderdanen van derde landen (Ecris-TCN) te ondersteunen.

(4)

De interoperabiliteitscomponenten hebben betrekking op gegevens in het VIS, het SIS, het EES, het Etias, Eurodacen, het Ecris-TCN alsmede Europol-gegevens, opdat de Europol-gegevens gelijktijdig met die EU-informatiesystemen kunnen worden doorzocht Het is derhalve aangewezen die interoperabiliteitscomponenten te gebruiken ten behoeve van geautomatiseerde zoekopdrachten en bij de toegang tot het VIS voor rechtshandhavingsdoeleinden. Het Europees zoekportaal (ESP), opgericht bij Verordening (EU) 2019/818, moet worden gebruikt om de autoriteiten van de lidstaten een snelle, naadloze, efficiënte, systematische en gecontroleerde toegang te geven tot de EU-informatiesystemen, de Europol-gegevens en de Interpol-databanken zodat die systemen hun taken kunnen uitvoeren overeenkomstig hun toegangsrechten, en om de doelstellingen van het VIS te ondersteunen.

(5)

Het ESP maakt het mogelijk de in het VIS opgeslagen gegevens en de in de andere betrokken EU-informatiesystemen opgeslagen gegevens tegelijkertijd op te vragen.

(6)

De vergelijking van in het VIS opgeslagen gegevens met gegevens opgeslagen in andere informatiesystemen en databanken moet automatisch gebeuren. Indien een dergelijke vergelijking een overeenkomst (“treffer”) oplevert met persoonsgegevens of een combinatie van persoonsgegevens in een aanvraag en een bestand, dossier of signalering in een van die andere informatiesystemen of databanken, of met persoonsgegevens op de Etias-observatielijst, moet de aanvraag handmatig worden geverifieerd door een operator van de bevoegde autoriteit. Bij de beslissing of er al dan niet een visum voor kort verblijf, een visum voor verblijf van langere duur of een verblijfsvergunning wordt afgegeven, moet rekening worden gehouden met de beoordeling van de treffers door de bevoegde autoriteit.

(7)

Onderhavige verordening bepaalt de wijze waarop er uitvoering moet worden gegeven aan de interoperabiliteit en aan de voorwaarden voor de raadpleging van in het SIS, Eurodac en het Ecris-TCN alsook Europolgegevens door middel van de geautomatiseerde procedure van het VIS voor het vaststellen van treffers. Bijgevolg moeten de Verordeningen (EU) nr. 603/2013 (9), (EU) 2016/794 (10), (EU) 2018/1862 (11), (EU) 2019/816 (12) en (EU) 2019/818 van het Europees Parlement en van de Raad worden gewijzigd om het VIS te verbinden met de andere EU-informatiesystemen en met de Europol-gegevens.

(8)

De voorwaarden waaronder, enerzijds, de visumautoriteiten in Eurodac opgeslagen gegevens kunnen raadplegen en, anderzijds, de aangewezen VIS-autoriteiten Europol-gegevens, bepaalde SIS-gegevens en in het Ecris-TCN opgeslagen gegevens kunnen raadplegen ten behoeve van het VIS, moeten worden gewaarborgd door middel van duidelijke en precieze voorschriften inzake de toegang van die autoriteiten tot die gegevens, het soort zoekopdrachten en gegevenscategorieën, waarbij de toegang steeds beperkt moet blijven tot hetgeen strikt noodzakelijk is voor de uitvoering van de taken van die autoriteiten. Evenzo mogen de in het VIS-aanvraagdossier opgeslagen gegevens alleen voor die lidstaten zichtbaar zijn die de onderliggende informatiesystemen gebruiken, overeenkomstig de regelingen voor hun deelname.

(9)

Bij Verordening (EU) 2021/… van het Europees Parlement en de Raad (13) (1) worden aan Europol nieuwe taken toegekend, zoals het geven van advies naar aanleiding van raadplegingsverzoeken van de aangewezen VIS-autoriteiten en de nationale Etias-eenheden. Voor de uitvoering van die taken moet Verordening (EU) 2016/794 dienovereenkomstig worden gewijzigd.

(10)

Ter ondersteuning van de VIS-doelstelling inzake het beoordelen of een aanvrager van een visum voor kort verblijf, een visum voor verblijf van langere duur of een verblijfsvergunning een bedreiging vormt voor de openbare orde of de openbare veiligheid, moet het VIS kunnen nagaan of er overeenkomsten bestaan tussen gegevens in de VIS-aanvraagdossiers en de Ecris-TCN-gegevens in het gemeenschappelijk identiteitsregister (CIR), opgericht bij Verordening (EU) 2019/818 over welke lidstaten over informatie beschikken over veroordelingen van onderdanen van derde landen en staatlozen wegens een terroristisch misdrijf of een ander strafbaar feit als opgenomen in de bijlage bij Verordening (EU) 2018/1240 van het Europees Parlement en de Raad (14), indien het naar nationaal recht strafbaar is gesteld met een vrijheidsstraf of een tot vrijheidsbeneming strekkende maatregel met een maximumduur van ten minste drie jaar.

(11)

Een treffer in het Ecris-TCN mag op zich niet worden uitgelegd als zou de betrokken onderdaan van een derde land in de genoemde lidstaten zijn veroordeeld. Het bestaan van eerdere veroordelingen kan alleen worden bevestigd op grond van informatie die afkomstig is uit de strafregisters van de betrokken lidstaten.

(12)

Deze verordening laat Richtlijn 2004/38/EG van het Europees Parlement en de Raad (15) onverlet.

(13)

Overeenkomstig de artikelen 1 en 2 van Protocol nr. 22 betreffende de positie van Denemarken, gehecht aan het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), neemt Denemarken niet deel aan de vaststelling van deze verordening en is deze niet bindend voor, noch van toepassing op deze lidstaat. Aangezien deze verordening, voor zover deze betrekking heeft op het SIS zoals geregeld bij Verordening (EU) 2018/1862, voortbouwt op het Schengenacquis, beslist Denemarken overeenkomstig artikel 4 van het bovengenoemde protocol binnen een termijn van zes maanden nadat de Raad heeft beslist over deze verordening of het deze in zijn interne recht zal omzetten.

(14)

Voor zover zij betrekking heeft op het SIS, zoals geregeld bij Verordening (EU) 2018/1862, neemt Ierland deel aan deze verordening overeenkomstig artikel 5, lid 1, van Protocol nr. 19 inzake het Schengenacquis dat is opgenomen in het kader van de Europese Unie, gehecht aan het VEU en het VWEU, en overeenkomstig artikel 6, lid 2, van Besluit 2002/192/EG van de Raad (16). Voorts, voor zover zij betrekking heeft op Europol, Eurodac en het Ecris-TCN, neemt Ierland, overeenkomstig de artikelen 1 en 2 van Protocol nr. 21 betreffende de positie van het Verenigd Koninkrijk en Ierland ten aanzien van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, gehecht aan het VEU en het VWEU, en onverminderd artikel 4 van dat protocol, niet deel aan de vaststelling van deze verordening en is deze niet bindend voor, noch van toepassing op deze lidstaat.

(15)

Wat IJsland en Noorwegen betreft, vormt deze verordening, voor zover zij betrekking heeft op het SIS zoals geregeld bij Verordening (EU) 2018/1862, een ontwikkeling van de bepalingen van het Schengenacquis in de zin van de Overeenkomst tussen de Raad van de Europese Unie en de Republiek IJsland en het Koninkrijk Noorwegen inzake de wijze waarop IJsland en Noorwegen worden betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis (17) die vallen onder het gebied bedoeld in artikel 1, punt G, van Besluit 1999/437/EG van de Raad (18).

(16)

Wat Zwitserland betreft, vormt deze verordening, voor zover zij betrekking heeft op het SIS zoals geregeld bij Verordening (EU) 2018/1862, een ontwikkeling van de bepalingen van het Schengenacquis in de zin van de Overeenkomst tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de wijze waarop Zwitserland wordt betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis (19) die vallen onder het gebied bedoeld in artikel 1, punt G, van Besluit 1999/437/EG van de Raad, in samenhang met artikel 3 van Besluit 2008/149/JBZ van de Raad (20).

(17)

Wat Liechtenstein betreft, vormt deze verordening, voor zover deze betrekking heeft op het SIS zoals geregeld bij Verordening (EU) 2018/1862, een ontwikkeling van de bepalingen van het Schengenacquis in de zin van het Protocol tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap, de Zwitserse Bondsstaat en het Vorstendom Liechtenstein betreffende de toetreding van het Vorstendom Liechtenstein tot de Overeenkomst tussen de Europese Unie, de Europese Gemeenschap en de Zwitserse Bondsstaat inzake de wijze waarop Zwitserland wordt betrokken bij de uitvoering, de toepassing en de ontwikkeling van het Schengenacquis (21) die vallen onder het gebied bedoeld in artikel 1, punt G, van Besluit 1999/437/EG, in samenhang met artikel 3 van Besluit 2011/350/EU van de Raad (22).

(18)

Om ervoor te zorgen dat deze verordening in het bestaande rechtskader past, moeten de Verordeningen (EU) nr. 603/2013, (EU) 2016/794, (EU) 2019/816 en (EU) 2019/818 dienovereenkomstig worden gewijzigd,

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

24.

25.

26.

27.

28.

29.

30.

31.

32.

33.