30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/1

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/2

—

gezien speciaal verslag nr. 25/2012 van de Rekenkamer, getiteld „Worden er instrumenten ingezet om toe te zien op de doeltreffendheid van uitgaven van het Europees Sociaal Fonds ten behoeve van oudere werknemers?”,

—

gezien de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden, en meer bepaald haar analyse uit 2012 van de trends en het beleid inzake werkgelegenheid voor oudere werknemers in de recessie,

—

gezien de bijdrage van het Europees Agentschap voor de gezondheid en de veiligheid op het werk betreffende prioritaire groepen, en in het bijzonder oudere werknemers,

—

gezien de Eurofound-studie uit 2013 over de rol van regeringen en sociale partners om oudere werknemers op de arbeidsmarkt te houden,

—

gezien de eerste internationale enquête naar de competenties van volwassenen, die de Commissie en de OESO in 2013 hebben uitgevoerd als onderdeel van het programma voor de internationale beoordeling van competenties van volwassenen (PIAAC),

—

gezien de grondbeginselen van de nieuwe verordeningen betreffende het Europees Sociaal Fonds voor de programmeringsperiode 2014-2020, die het Parlement op 20 november 2013 heeft aangenomen,

—

gezien artikel 48 en artikel 119, lid 2, van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie begrotingscontrole en het advies van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken (A7-0151/2014),

A.

overwegende dat vergrijzing, veranderende arbeidsomstandigheden, stimuli voor vervroegde pensionering, de financiële crisis, veranderingen in productiepatronen en de doelstelling om het concurrentievermogen te vergroten, vragen om krachtige maatregelen zodat oudere werknemers actief kunnen blijven op de arbeidsmarkt, ook na de pensioengerechtigde leeftijd, als ze dat willen;

B.

overwegende dat een „oudere werknemer” in de agenda van Lissabon wordt omschreven als een persoon in de arbeidsgeschikte leeftijd tussen 55 en 64 jaar;

C.

overwegende dat in 2012 het percentage werkenden onder personen tussen 55 en 64 jaar in de Europese Unie lager was dan 50 % (54,4 % voor mannen en 41,8 % voor vrouwen) en in sommige lidstaten zelfs daalde tot ongeveer 30 %; overwegende dat dit mogelijk te wijten is aan een aantal factoren, zoals verouderde vaardigheden en kwalificaties, de houding van werkgevers ten opzichte van oudere werknemers, moeilijkheden bij het combineren van werk en gezin of een slechter wordende gezondheid;

D.

overwegende dat een oudere beroepsbevolking en langere loopbanen een positieve bijdrage kunnen leveren aan herstel en toekomstige groei;

E.

overwegende dat ouderen onmisbaar zijn voor het overdragen van kennis en ervaring aan volgende generaties;

F.

overwegende dat de Lissabonagenda (1) en de in 2010 vastgestelde Europa 2020-strategie (2), waarin de economische en sociale strategieën van de Europese Unie zijn uitgestippeld, actieplannen voor grotere groei en meer banen omvatten en doelstellingen inhouden die met name betrekking hebben op werkgelegenheid;

G.

overwegende dat het cruciaal is om de inzetbaarheid van oudere werknemers op peil te houden en ervoor te zorgen dat een groot deel van de bevolking tot op latere leeftijd aan het werk blijft, teneinde de demografische uitdagingen aan te pakken en uiterlijk in 2020 de EU-doelstelling van 75 % arbeidsparticipatie van de mensen tussen 20 en 64 jaar te behalen;

H.

overwegende dat er, om de recente veranderingen in de pensioenstelsels vanwege de verhoging van de pensioenleeftijd op te vangen, maatregelen op de arbeidsmarkt en de werkplek moeten worden ingevoerd om langere beroepsloopbanen aan te moedigen en mensen in staat te stellen tot de pensioengerechtigde leeftijd door te werken;

I.

overwegende dat als gevolg van de zich voltrekkende demografische veranderingen, met een stijging van de gemiddelde leeftijd van de bevolking, de 55- tot 64-jarigen een steeds groter deel van de werknemers in Europa zullen uitmaken;

J.

overwegende dat verscheidene jaren van economische en financiële crisis ertoe hebben geleid dat de maatregelen van het Europees Sociaal Fonds (ESF) meer dan ooit een belangrijk instrument zijn om de hoge werkloosheid aan te pakken, en dat de ervaring die met de tenuitvoerlegging van vorige maatregelen is opgedaan, essentieel zal zijn bij de opzet van de nieuwe programma's vanaf 2014;

K.

overwegende dat het ESF, waarvoor tijdens de programmeringsperiode 2007-2013 8 % van de totale begroting van de EU werd uitgetrokken, een essentieel financieel instrument is dat bedoeld is om lidstaten te helpen bij het verwezenlijken van EU-doelstellingen op het vlak van werkgelegenheidsbeleid en sociale inclusie, en overwegende dat er betrouwbare gegevens nodig zijn om te beoordelen hoe doeltreffend de besteding van ESF-middelen was;

L.

overwegende dat noch de lidstaten, noch de Commissie voor de periode van 2007 tot eind 2013 kunnen vaststellen hoeveel oudere werknemers nieuwe kwalificaties hebben verworven, dan wel een baan hebben gevonden of hebben weten te behouden door deel te nemen aan een door het ESF gefinancierde actie;

M.

overwegende dat de door het ESF gefinancierde maatregelen in het algemeen zeer geschikt zijn voor het aan het werk houden van mensen (bijvoorbeeld door omscholing en bijscholing ten behoeve van de inzetbaarheid);

N.

overwegende dat minder dan 5 % van de deelnemers aan de activiteiten voor levenslang leren van het ESF oudere werknemers zijn, wat duidt op een lagere deelname aan opleidingsprogramma's, maar niet op onvoldoende opleiding of kwalificaties van deze werknemers;

O.

overwegende dat de lidstaten voor de uitvoering van de meerjarige operationele programma's (OP's), die door de lidstaten worden opgesteld na overleg met de betrokken partijen en bilaterale vergaderingen met de Commissie en uiteindelijk worden vastgesteld in de vorm van een besluit van de Commissie, beheersautoriteiten (BA's) aanwijzen die systemen voor financieel beheer en controle opzetten en in stand houden ter uitvoering van de volgende taken: programmering, controle, toezicht en verslaglegging;

P.

overwegende dat OP's doorgaans betrekking hebben op verschillende groepen werklozen (jongeren, oudere werknemers, langdurig werklozen en mensen die geen werk hebben noch onderwijs of een opleiding volgen);

Q.

overwegende dat de tenuitvoerlegging van het ESF in overeenstemming moet zijn met het Financieel Reglement van de EU, en in het bijzonder met de basisbeginselen van goed financieel beheer, d.w.z. zuinigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid;

1.

uit bezorgdheid over het feit dat de definitie van „oudere werknemers” niet consequent wordt gebruikt in de OP's voor de periode 2007-2013; constateert dat veel BA's in hun respectieve OP's niet de definitie van „oudere werknemers” hanteren die in de Lissabonagenda is opgenomen, namelijk personen in de arbeidsgeschikte leeftijd tussen 55 en 64 jaar, maar in plaats daarvan verschillende leeftijdsgroepen gebruiken; is van mening dat de definitie van „oudere werknemers” moet worden aangepast aan de maximale wettelijke pensioenleeftijd in de respectieve lidstaten;

2.

betreurt het feit dat er geen volledige en betrouwbare gegevens beschikbaar zijn, waaronder gegevens uitgesplitst naar geslacht, als basis om de doeltreffendheid van de ESF-uitgaven voor oudere werknemers te beoordelen; is van mening dat de inzet van ESF-gelden transparant moet zijn; benadrukt dat de informatie over de gefinancierde programma's, de verwezenlijking van de doelstellingen daarvan en het oorspronkelijk begrote bedrag eenvoudig voor de burgers beschikbaar moeten zijn op openbare websites;

3.

merkt op dat lidstaten, afhankelijk van hun eigen specifieke sociaaleconomische en demografische situatie, verschillende leeftijdsgroepen hanteren voor het definiëren van oudere werknemers; vindt het echter betreurenswaardig dat deze definitie niet altijd consistent wordt toegepast tijdens de gehele programmeringsperiode in een bepaalde lidstaat; spoort de lidstaten dan ook aan ervoor te zorgen dat in de volgende programmeringsperiode (2014-2020) de leeftijdsgroepen die gehanteerd worden voor een analyse van de behoeften dezelfde zijn als de leeftijdsgroepen waarop de programma’s en/of de daaraan gekoppelde maatregelen en doelstellingen gericht zijn;

4.

benadrukt dat de tenuitvoerlegging van het ESF in overeenstemming moet zijn met het Financieel Reglement van de EU, en in het bijzonder met de basisbeginselen van goed financieel beheer, zoals doeltreffendheid, wat moet worden opgevat als het behalen van specifieke vastgestelde doelstellingen en de beoogde resultaten;

5.

verzoekt de lidstaten om bij het analyseren van de sociaaleconomische situatie van oudere werknemers meer te vertrouwen op kwantitatieve en kwalitatieve gegevens, en een meetbaar, causaal verband te leggen tussen maatregelen die zijn genomen in het kader van de OP's en de beoogde doelstellingen, wat de verificatie van de samenhang tussen de vastgestelde behoeften, de gekozen strategie en de specifieke doelstellingen zou vergemakkelijken, en het mogelijk zou maken evenwichtige beslissingen te nemen met het oog op de toekomst;

6.

betreurt het feit dat de door de lidstaten aangeleverde gegevens ten aanzien van de werkgelegenheid onder oudere werknemers, die benodigd zijn voor de beoordeling van de actuele situatie, de opstelling van prognoses en de vaststelling van maatregelen ter verwezenlijking van de gestelde doelen, onbetrouwbaar en ondeugdelijk zijn; dringt aan op maatregelen die de lidstaten ertoe aanzetten wel betrouwbare en hoogwaardige gegevens in te dienen;

7.

stelt vast dat volgens het regelgevend kader (2007-2013) enkel op het niveau van een prioritaire as financiële informatie hoeft te worden verschaft en dat geen van de geselecteerde OP's een prioritaire as speciaal voor „oudere werknemers” bevat; betreurt dat moeilijk precies te beoordelen valt hoeveel middelen zijn toegewezen aan de acties waarvoor zij bestemd waren, met name voor „oudere werknemers”;

8.

constateert dat in de OP's voor de periode 2007-2013 geen prioritair thema is opgenomen met betrekking tot initiatieven voor oudere werknemers, zoals „stimulering van actief ouder worden en langer doorwerken”, hoofdzakelijk vanwege uiteenlopende interpretaties van de vorm die een dergelijke prioriteit moet aannemen;

9.

is van mening dat er voor specifieke groepen werknemers, zoals voor werknemers die in ploegendienst of in zware industrieën werken, aangepaste programma's en projecten nodig zijn die verschillen van de programma's voor werknemers die minder fysiek werk doen, zoals in de dienstensector; wijst er daarnaast op dat binnen het beleid rekening moet worden gehouden met de genderproblematiek;

10.

is er stellig van overtuigd dat de ervaring van oudere werknemers zo goed mogelijk moet worden benut, zodat niet alleen individuele werknemers in hun eigen baan actief kunnen blijven op de arbeidsmarkt, maar ook zodat deze verworven ervaring kan worden gebruikt wanneer er van werk wordt veranderd;

11.

maakt zich zorgen over het feit dat in de OP's niet altijd specifieke indicatoren of streefwaarden voor „oudere werknemers” opgenomen waren, hoewel ze als een doelgroep werden aangemerkt, waardoor het moeilijk, zo niet onmogelijk is om de doeltreffendheid te beoordelen van de maatregelen die op de behoeften van oudere werknemers zijn gericht; stelt vast dat wanneer in de projecten indicatoren voorkomen, die meestal betrekking hebben op de output, zoals het aantal deelnemers en de resultaten, in plaats van op een specifieke impact;

12.

dringt er bij de Commissie op aan om meer nadruk te leggen op de bestrijding van leeftijdsdiscriminatie van oudere werknemers en om haar bevoegdheden uit hoofde van de bestaande juridische instrumenten te benutten om flagrante vormen van leeftijdsdiscriminatie in bepaalde lidstaten en in bepaalde sectoren van de economie aan te pakken;

13.

dringt aan op maatregelen om niet alleen de inzetbaarheid te beoordelen, maar ook de voortgang op het gebied van competenties en „soft skills”, een groter gevoel van eigenwaarde en een grotere motivatie; constateert dat het overbrengen van levenslessen en het geven van informele trainingen hieraan een grote bijdrage kunnen leveren;

14.

pleit ervoor dat alle barrières die de mogelijkheden voor actief ouder worden beperken, in kaart worden gebracht en uit de weg worden geruimd, en dat een leven lang leren wordt ondersteund, in het bijzonder als het gaat om de verwerving van nieuwe kwalificaties en technische vaardigheden, zoals computervaardigheden en het leren van vreemde talen; benadrukt dat actief ouder worden en een leven lang leren voor oudere mannen en vrouwen vaste bestanddelen moeten worden van het werkende leven, en dat dit beleid voortdurend moet worden gecontroleerd, geëvalueerd en verbeterd;

15.

dringt aan op een uniformere benadering in de nieuwe OP's bij de keuze van doelgroepen en het gebruik van arbeidsmarktgegevens op nationaal niveau om ambitieuze maar realistische doelstellingen vast te stellen; wijst erop dat er, met het oog op het toekomstige belang van de steeds groter wordende groep van oudere werknemers, tijdens de voorbereiding van de OP's ook een dialoog gevoerd moet worden over het aanbrengen van prioriteiten in de doelgroepen;

16.

is bezorgd over het feit dat sommige bij de projecten gehanteerde doelen en indicatoren niet direct verband hielden met de ESF-maatregelen, waardoor het moeilijk is om de prestatie te beoordelen en bijvoorbeeld vast te stellen of de in de OP’s opgenomen macro-economische streefdoelen al dan niet verwezenlijkt zijn omdat dit buiten het bereik van de ESF-acties ligt en in hoge mate afhangt van externe factoren, zoals de economische omstandigheden, de socialezekerheidsstelsels en de voorwaarden voor lokale investeringen door de overheid of particulieren;

17.

betreurt dat geen van de OP’s tussentijdse mijlpalen bevatte en dat er evenmin een passende hiërarchie tussen de verschillende gekwantificeerde streefdoelen werd vastgesteld, zodat de BA's zo snel mogelijk corrigerende maatregelen hadden kunnen treffen;

18.

betreurt dat de Commissie daardoor niet in staat is op adequate wijze verslag uit te brengen over de algemene resultaten en impact van door het ESF gefinancierde activiteiten ter verbetering van de situatie voor oudere werknemers in de lidstaten;

19.

is er stellig van overtuigd dat de Commissie de wijze waarop de prestaties van OP's worden beoordeeld, moet versterken; dringt er sterk op aan om voor de toekomstige programma's een duidelijk vastgelegde reeks gestandaardiseerde prestatiegegevens (die betrouwbaar, verifieerbaar en tijdig zijn) in te voeren, die in voorkomend geval op EU-niveau zouden kunnen worden geaggregeerd voor de programmeringsperiode 2014-2020;

20.

is verheugd over de nieuwe resultaatgerichtheid van de fondsen voor het gemeenschappelijke strategisch kader voor de volgende programmeringsperiode 2014-2020, wat inhoudt dat elke activiteit die wordt voorgesteld, gericht moet zijn op het behalen van een specifieke doelstelling;

21.

benadrukt dat de vaststelling van duidelijke prioriteiten in de nieuwe OP's met het oog op het bereiken van resultaten, het mogelijk maakt om synergieën te creëren tussen de verschillende fondsen en andere financieringsbronnen, zodat een optimaal effect bereikt kan worden van de maatregelen ter verwezenlijking van de voorgestelde doelstellingen op zowel nationaal als internationaal niveau;

22.

acht het noodzakelijk dat de indicatoren die in de nieuwe OP's worden gebruikt signaleringen met betrekking tot financiële en fysieke factoren omvatten, en is ingenomen met het feit dat deze onder bijzonder toezicht gehouden worden, zodat de redenen voor afwijking van een bepaalde referentiewaarde voor de geprogrammeerde doelstellingen worden beoordeeld door de beoordelingseenheid, in samenwerking met de intermediaire organen van de programma's, teneinde na te gaan of de afwijkingen worden veroorzaakt door een voorbijgaande situatie of een structureel probleem waarvoor een diepgravender analyse of zelfs een aanpassing van het programma nodig is;

23.

acht het bovendien noodzakelijk om te controleren of er al dan niet veranderingen optreden in de sociaaleconomische context en de nationale en/of communautaire prioriteiten, en of zich problemen voordoen bij de tenuitvoerlegging van de OP's waarvoor eveneens een evaluatie of wezenlijke aanpassing van een programma nodig is;

24.

dringt aan op het stelselmatige gebruik van relevante prestatie-indicatoren, zoals operationele doelen, resultaatstreefdoelen en specifieke impactstreefdoelen, die vanaf de opzet van het project moeten worden opgenomen, zodat bij de ESF-programma's voor de periode 2014-2020 niet alleen het aantal en de kwaliteit van de verzamelde gegevens over „oudere werknemers” op de arbeidsmarkt maar ook het besluitvormingsproces kan verbeteren;

25.

verzoekt de lidstaten in de volgende programmeringsperiode de gemeenschappelijke indicatoren uit de ESF-verordening toe te passen en waar nodig aan te vullen om vast te kunnen stellen hoeveel oudere werknemers, opgesplitst naar geslacht, hebben deelgenomen aan door het ESF gefinancierde projecten met de nadruk op aanpassing aan de werkplek, de verwerving van vaardigheden, een verbeterde situatie op de arbeidsmarkt voor individuele personen of het vinden van een baan, en hoeveel van hen nieuwe kwalificaties hebben verworven, hun situatie op de arbeidsmarkt hebben verbeterd of een baan hebben gevonden na hun voordeel gedaan te hebben met door het ESF gefinancierde projecten;

26.

wijst erop dat het, algemeen gesproken, nodig is bij de projecten naar behoren de doelstellingen van het OP aan te geven om het risico te verminderen dat de oorspronkelijk vastgestelde doelstellingen niet worden gehaald; roept de BA's op dit stelselmatig na te gaan teneinde de beste projecten te selecteren;

27.

spoort de betrokken partijen krachtig aan hun methodologie zo nodig te verbeteren om af te stappen van een simplistische benadering van uitgaven of werkelijke kosten, en over te stappen op een geïntegreerde benadering van optimale werkwijzen bij beheerprojecten;

28.

verzoekt de Commissie de indiening en de kwaliteit van de in de OP's verstrekte gegevens grondiger na te gaan en een handleiding met praktisch advies op te stellen en aan de lidstaten ter beschikking te stellen;

29.

is van oordeel dat een toezichtsysteem moet berusten op de doeltreffende documentatie van de op de OP's uitgevoerde controles om een bevredigende graad van zekerheid te verkrijgen;

30.

is verheugd over het feit dat de BA's meestal duidelijk omschreven welke toezichtgegevens zij nodig hadden; wijst er evenwel op dat de toezicht- en evaluatiesystemen het mogelijk moeten maken tijdig en regelmatig de vorderingen na te gaan ten aanzien van de beoogde doelstellingen, en snel te kunnen inspringen op significante afwijkingen van de doelstellingen;

31.

dringt aan op nauwkeuriger bepalingen in de verordening over de door de BA’s te verrichten evaluaties, en op de vaststelling van een minimumaantal te bestrijken onderwerpen in het evaluatieproces van OP's; dringt aan op inspanningen om ervoor te zorgen dat bij toekomstige besluitvorming terdege rekening wordt gehouden met de lessen die uit het programmabeheer zijn getrokken;

32.

verzoekt de Commissie haar beheersinstrumenten geleidelijk te herschikken en te verbeteren om af te stappen van louter toezicht op de naleving — op basis van de beginselen van wettigheid en regelmatigheid — en in de komende periode 2014-2020 over te stappen op een beoordeling van de mate waarin de streefwaarden zijn behaald en van wat het gebruik van ESF-middelen heeft opgeleverd; wijst erop dat de succesvolle totstandbrenging van een solide prestatiekader, met duidelijke en meetbare doelstellingen en streefcijfers die voor verantwoording zorgen en resultaten te zien geven, van cruciaal belang is voor een zo groot mogelijk effect op groei en werkgelegenheid, en gezamenlijke en gelijkwaardige inspanningen van de Commissie en de lidstaten vergt;

33.

is ingenomen met het voorstel van de Commissie om de prestatiebeoordeling van OP's in de programmeringsperiode 2014-2020 te verbeteren en een reeks gemeenschappelijke output- en resultaatindicatoren, met inbegrip van resultaatindicatoren voor de lange termijn, in de ESF-verordening op te nemen;

34.

spoort de Commissie in dit verband aan nog meer samen te werken met andere internationale instellingen, zoals de OESO, op basis van specifieke beoordelingen voor kansarme groepen of groepen kwetsbare werknemers, door concrete maatregelen te bepalen om de lidstaten te helpen om beter kernprioriteiten, strategieën en duurzame projecten vast te stellen die in de komende periode 2014-2020 voor ESF-financiering in aanmerking komen;

35.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/8

—

gezien zijn resolutie van 25 november 2009 over de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad met als titel Een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht ten dienste van de burger — programma van Stockholm (1),

—

gezien het programma van Stockholm — Een open en veilig Europa ten dienste en ter bescherming van de burger (2),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het gezamenlijke overleg van de Commissie juridische zaken, de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en de Commissie constitutionele zaken in overeenstemming met artikel 51 van het Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken en de adviezen van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken, de Commissie buitenlandse zaken, de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0153/2014),

1.

gelooft dat het Verdrag van Lissabon en de erkenning van het juridisch bindende karakter van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie voor aanzienlijke verbeteringen hebben gezorgd en de constitutionele basis van de EU-instellingen en lidstaten hebben versterkt om de doelstelling te verwezenlijken om een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht tot stand te brengen, maar merkt op dat er bijkomende inspanningen nodig zijn met betrekking tot bepaalde gebieden, met name op het vlak van hun uitvoering; is van mening dat deze doelstelling vereist dat de Verdragen en het afgeleid recht in de hele EU gelijkmatig moeten worden toegepast; stemt er bijgevolg mee in dat „opt-outs” of bijzondere regelingen vermeden moeten worden, en waar mogelijk verwijderd; verlangt dat de Commissie en het Voorzitterschap van de Raad zorgen voor een betere naleving van de verplichting om het Parlement „onverwijld en ten volle, en in iedere fase van de procedure” te informeren omtrent de sluiting van internationale overeenkomsten; betreurt de vertragingen bij de aanpassing van de handelingen van de voormalige derde pijler aan de nieuwe normenhiërarchie van basishandelingen, gedelegeerde handelingen en uitvoeringshandelingen, in overeenstemming met het Verdrag van Lissabon en de nieuwe institutionele structuur;

2.

stelt dat de uitbreiding van het gebruik van de gewone wetgevingsprocedure het wetgevingsproces legitiemer heeft gemaakt en dichter bij de burger heeft gebracht door de invloed van het Parlement, de enige rechtstreeks gekozen instelling van de EU, te vergroten; is van mening dat met een toekomstige herziening van het Verdrag de overblijvende uitzonderingen op de toepassing van de gewone wetgevingsprocedure moeten worden verwijderd;

3.

merkt op dat de Commissie in haar mededeling van 20 april 2010 met als titel „Een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht voor de burgers van Europa — Actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm” (COM(2010)0171), de Unie aanspoort „meer ambitie te tonen in haar reactie op de dagelijkse beslommeringen en verlangens van Europeanen”, en beklemtoont dat de „Unie moet kunnen reageren op onverwachte gebeurtenissen, snel kansen moet kunnen grijpen en moet kunnen anticiperen op en zich aanpassen aan toekomstige tendensen”;

4.

wijst opnieuw op het feit dat de gewone wetgevingsprocedure van de EU in beginsel moet worden toegepast op de besluitvormingsprocedure van een groter aantal beleidsdomeinen met betrekking tot de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, op de in het Verdrag opgenomen eis om besluiten „in zo groot mogelijke openheid en zo dicht mogelijk bij de burger” te nemen en op de toegenomen behoefte aan flexibiliteit; roept de Commissie op gebruik te maken van haar recht om wetgeving te initiëren, met volledige inachtneming van haar bevoegdheden als vastgesteld in de Verdragen en met de daarin vastgelegde beginselen, met inbegrip van subsidiariteit, en in nauwe samenwerking met de medewetgevers;

5.

meent dat de grotere betrokkenheid van nationale parlementen bij de activiteiten van de Europese Unie, zoals neergelegd in de protocollen nrs. 1 (over de rol van de nationale parlementen in de Europese Unie) en 2 (betreffende de toepassing van de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid) gehecht aan het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, onder meer een positief effect heeft op de ontwikkeling en werking van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, niet alleen omdat de inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel beter wordt gewaarborgd, maar ook omdat de bredere en intensere band tussen de Europese volkeren een belangrijke bijdrage levert aan de wetgeving en de Europese beleidsvorming;

6.

dringt aan op een intensievere samenwerking en dialoog tussen de nationale parlementen en het Europees Parlement, alsook tussen de instellingen en organen van de EU en de nationale parlementen, om ervoor te zorgen dat informatie omtrent initiatieven van de EU zoveel mogelijk rechtstreeks en onverwijld door de instellingen en organen van de EU ter beschikking wordt gesteld van de nationale parlementen;

7.

merkt op dat er ook zonder overeenstemming over een eenvormige verkiezingsprocedure voor de verkiezingen voor het Europees Parlement sprake is van een geleidelijke convergentie van de verkiezingsstelsels, in het bijzonder dankzij de formele instelling van politieke partijen en politieke stichtingen op EU-niveau, de werkzaamheden aan de totstandbrenging van een Europees statuut op basis van het voorstel van de Commissie ter hervorming van de regels betreffende het statuut van Europese politieke partijen en de afschaffing van het dubbele mandaat, waardoor het lidmaatschap van het Europees Parlement onverenigbaar werd met dat van een nationaal parlement en vraagt meer transparante procedures voor de nominatie van kandidaten die hun onafhankelijkheid waarborgen;

8.

meent dat de democratische functie van het Parlement beter moet worden uitgedragen in de publieke opinie en dat de verkiezingscampagnes voor elke nieuwe zittingsperiode betrekking moeten hebben op werkelijke Europese kwesties;

9.

meent dat een hervorming van de verkiezingsprocedure in de toekomst geboden zal zijn om de legitimatie en de efficiëntie van het Parlement te vergroten, overeenkomstig de in de Verdragen geformuleerde beginselen; meent dat een dergelijke hervorming de EU-burgers kan aanmoedigen om in de lidstaat van hun woonplaats, waarvan zij niet de nationaliteit hebben, aan de Europese verkiezingen deel te nemen;

10.

prijst zich thans reeds gelukkig met de vaststelling van Richtlijn 2013/1/EU van de Raad van 20 december 2012 tot wijziging van Richtlijn 93/109/EG tot vaststelling van de wijze van uitoefening van het passief kiesrecht bij de verkiezingen voor het Europees Parlement ten behoeve van de burgers van de Unie die verblijven in een lidstaat waarvan zij geen onderdaan zijn (3), die de verplichtingen versoepelt waaraan een burger van de Unie met woonplaats in een lidstaat waarvan hij geen onderdaan is, moet voldoen om zich voor de Europese verkiezingen kandidaat te stellen; dringt erop aan de bureaucratische obstakels bij de Europese verkiezingen weg te werken die de deelname van EU-burgers die in een lidstaat verblijven maar hier geen onderdaan van zijn verhinderen en moedigt samenwerking tussen lidstaten aan om deze smet op de EU-normen op het vlak van democratie te verwijderen; herhaalt dat verdere stappen moeten worden genomen om het recht van iedere EU-burger om te kunnen stemmen te waarborgen, ongeacht hun huidige verblijfplaats;

11.

is voldaan over de vaststelling van de verordening betreffende het burgerinitiatief (4) die de EU-burgers dezelfde politieke initiatiefbevoegdheid geeft als waarover het Parlement en de Raad reeds beschikken;

12.

is van mening dat het burgerinitiatief een krachtig instrument kan blijken om onderwerpen op de agenda van de EU te brengen en dat het de legitimiteit van het besluitvormingsproces op EU-niveau verhoogt;

13.

betreurt niettemin dat de organisatoren technische problemen ondervinden bij de uitvoering van het initiatief, en vraagt de Commissie om voor een oplossing van die problemen te zorgen;

14.

wijst erop dat de effectieve uitvoering van het burgerinitiatief niet enkel wordt gehinderd door technische problemen, maar eveneens door financiële problemen omwille van een gebrek aan begrotingsmiddelen;

15.

is van mening dat de EU het hoogste niveau van bescherming van de mensenrechten en fundamentele vrijheden voor iedereen moet bevorderen; is van mening dat het hoofdstuk van het Stockholm-programma met betrekking tot de bevordering van de burgerrechten in lijn is met deze ambitie; merkt echter op dat de tenuitvoerlegging van dit hoofdstuk, ondanks de geboekte vooruitgang, met meer kracht ter hand moet worden genomen;

16.

neemt kennis van de mededeling van de Commissie en herinnert aan de door het Parlement aangenomen standpunten over de oprichting van een nieuw EU-kader voor de rechtsstaat ter versterking van de capaciteit van de Unie om het zogenaamde „Kopenhaagse dilemma” aan te pakken — een situatie waarin de Unie hoge normen stelt aan kandidaat-lidstaten, maar voor de bestaande lidstaten geen functionele instrumenten heeft die tot doel hebben ervoor te zorgen dat alle lidstaten voldoen aan de in artikel 2 van het VEU vervatte gemeenschappelijke waarden met het oog op continuïteit van de Kopenhagen-criteria, in afwachting van de wijziging van de verordening tot oprichting van het Bureau voor de grondrechten (5), zoals herhaaldelijk werd gevraagd door het Parlement;

17.

is in dit verband verheugd over de mededeling van de Commissie met als titel „Een nieuw EU-kader ter versterking van de rechtsstaat” (COM(2014)0158) en kijkt uit naar de samenwerking met de Commissie voor de effectieve tenuitvoerlegging van het kader; benadrukt echter dat nog steeds regelmatig moet worden beoordeeld of de lidstaten de in artikel 2 VEU bedoelde fundamentele waarden van de EU naleven; erkent de speciale rol die aan de expertise en het advies van de Commissie van Venetië wordt gegeven en herinnert eraan dat het FRA, de justitiële netwerken en andere onafhankelijke deskundigeninstanties ook moeten bijdragen tot de beoordeling van de bedreigingen van de rechtsstaat;

18.

vreest dat de economische crisis uitloopt op een crisis in de democratie en acht een sterke politieke impuls en de transparante werking van democratische instellingen op nationaal en Europees niveau nodig om democratische verworvenheden, de rechtsstaat en de grondrechten te verdedigen, om de opkomst van het populisme in Europa te bestrijden en om het EU-burgerschap verder te versterken; is bezorgd over de openlijk uitgesproken intolerantie tegen de mobiliteit van EU-burgers, met als doel de rechten van werknemers uit bepaalde nieuwe lidstaten te ondergraven;

19.

is van mening dat meer aandacht dient te worden besteed aan het bieden van een antwoord op de bijzondere situatie van kwetsbare groepen en aan de intensivering van de bestrijding van racisme, vreemdelingenhaat, antisemitisme, religieuze onverdraagzaamheid, islamofobie, zigeunerhaat, homofobie en transfobie;

20.

is van mening dat de goedkeuring en daadwerkelijke tenuitvoerlegging van regelgeving betreffende het aanpakken van haatmisdrijven en haatdragende uitspraken en van degenen die haatmisdrijven en haatdragende uitspraken bevorderen, steunen en begaan, van essentieel belang is en vraagt dat bijkomende regelgeving wordt ontwikkeld hierover, volledig in overeenstemming met het beginsel van subsidiariteit;

21.

betreurt het gebrek aan vooruitgang op het vlak van de tenuitvoerlegging van de nationale strategieën voor integratie van de Roma en het aanhoudende racisme tegen en de discriminatie van de Roma in de hele EU, met inbegrip van de segregatie van Roma-kinderen in het onderwijs; roept de lidstaten op meer inspanningen te leveren om de grondrechten van de Roma te handhaven en om hun sociale integratie te bewerkstelligen door zo spoedig mogelijk te zorgen voor de tenuitvoerlegging van de aanbevelingen die zijn opgenomen in de aanbeveling van de Raad van 9 december 2013 over doeltreffende maatregelen voor integratie van de Roma in de lidstaten (6); roept de Commissie en de lidstaten op Roma-organisaties financieel te steunen en hen te betrekken bij al het beleid dat op de Roma betrekking heeft;

22.

onderstreept dat het universaliteitsbeginsel betrekking heeft op fundamentele rechten en gelijke behandeling; verzoekt de Raad daarom met klem om het voorstel voor een antidiscriminatierichtlijn goed te keuren; betreurt dat het beleid voor integratie van gehandicapten en de mate waarin met hun rechten rekening wordt gehouden, ontoereikend zijn;

23.

is verheugd over de goedkeuring van Richtlijn 2012/29/EU tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten, de ondersteuning en de bescherming van slachtoffers van strafbare feiten (7), die bijzondere aandacht schenkt aan de bescherming van kansarme groepen zoals vrouwen en kinderen; onderstreept dat deze groepen vaak het slachtoffer worden van alle soorten geweld, met inbegrip van huiselijk geweld; beveelt aan zulke ernstige schendingen van de mensenrechten grondig te onderzoeken, op te sporen en te vervolgen; is ingenomen met de goedkeuring van Richtlijn 2011/99/EU betreffende het Europees beschermingsbevel (8) en Richtlijn 2011/36/EU inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers daarvan (9) (de „richtlijn inzake de bestrijding van mensenhandel”); verzoekt de lidstaten deze richtlijnen zo spoedig mogelijk om te zetten en toe te passen;

24.

verwijst naar zijn onderzoek naar het grootschalig elektronisch toezicht op EU-burgers; herhaalt zijn ernstige bezorgdheid, zoals aangegeven in zijn resolutie van 4 juli 2013 over Amerikaanse NSA-controleprogramma's, controle-instanties in diverse lidstaten en impact op de privacy van EU-burgers (10); is van mening dat grootschalig toezicht een grote uitdaging vormt voor de beginselen van de Unie op het vlak van democratie, de rechtsstaat en de grondrechten en dringt aan op de organisatie van adequaat en doeltreffend parlementair en rechterlijk toezicht op nationaal niveau en op het niveau van de EU; acht het van wezenlijk belang dat wordt gezorgd voor meer controlemechanismen, met name door de goedkeuring van een EU-rechtskader inzake gegevensbescherming, dat moet zorgen voor de volledige eerbiediging van de grondrechten; is van mening dat maatregelen moeten worden genomen met betrekking tot toezicht dat de interne veiligheid van de EU bedreigt; roept de Europese Raad op gevolg te geven aan de aanbevelingen en verzoeken in de resolutie van het Europees Parlement van 12 maart 2014 over het surveillanceprogramma van de NSA in de VS, toezichthoudende instanties in verschillende lidstaten en gevolgen voor de grondrechten van EU-burgers en voor de trans-Atlantische samenwerking op het gebied van justitie en binnenlandse zaken;

25.

is van mening dat een degelijk verantwoordingsproces cruciaal is om de mensenrechten doeltreffend te beschermen en bevorderen en om een legitiem en doeltreffend veiligheidsbeleid te garanderen dat gebaseerd is op de rechtsstaat; roept de Commissie op een verantwoordingsmechanisme voor te stellen dat gericht is op de versterking van de capaciteit van de EU en de lidstaten om schendingen van de mensenrechten op EU-niveau te voorkomen, te onderzoeken en recht te zetten, in het bijzonder in het kader van het veronderstelde vervoer en illegaal vasthouden van gevangenen in Europese landen door de CIA;

26.

onderstreept dat de toetreding van de Unie tot het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVBM), zoals in artikel 6, lid 2, van het VEU voorzien, de bescherming van de grondrechten in de Unie zoals thans reeds gewaarborgd door het Handvest van de grondrechten en de rechtspraak van het Hof van Justitie, nog verder zal versterken;

27.

stelt vast dat de toetreding tot dit verdrag de burgers alsook andere personen waarover de Unie een verantwoordelijkheid heeft wat het handelen van de Unie betreft van een bescherming verzekert analoog aan de bescherming die zij reeds genieten waar het gaat om het handelen van de afzonderlijke lidstaten; acht dit des te belangrijker nu de lidstaten belangrijke bevoegdheden aan de Unie hebben overgedragen, met name op gebieden als de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht;

28.

verwelkomt de ontwerpovereenkomst over de toetreding van de EU tot het Europees Verdrag voor de rechten van de mens waarover de 47 lidstaten van de Raad van Europa en de EU overeenstemming hebben bereikt en is in afwachting van het positieve advies van het Hof van Justitie van de Europese Unie over de overeengekomen tekst; roept het Parlement en de Raad op om dit verdrag na de definitieve uitspraak van het Hof zo spoedig mogelijk te ratificeren;

29.

acht het verheugend dat de toetreding tot dit verdrag een waardevol element zal zijn van extra bescherming voor burgers alsook andere personen waarover de Unie een verantwoordelijkheid heeft, met name in het kader van de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht; vestigt de aandacht op de uitermate lange termijn voor het afronden van toetredingsonderhandelingen en betreurt dat de EU nog steeds niet daadwerkelijk is toegetreden tot het verdrag; herinnert eraan dat de toetreding van de EU niet enkel afhankelijk is van de ratificatie door de EU-lidstaten, maar eveneens door de andere landen die lid zijn van het verdrag; roept alle betrokken partijen op zo spoedig mogelijk werk te maken van de ratificatie;

30.

veroordeelt met klem de blokkades en vertragingen waarmee de EU te kampen heeft in het kader van de onderhandelingen betreffende de toetreding tot het EVRM en roept de instellingen en lidstaten van de EU op de procedures voor toetreding van de EU tot het EVRM te bespoedigen en alle toekomstige pogingen af te wijzen om de rol en de bevoegdheden van het EVRM met betrekking tot de mensenrechten en fundamentele vrijheden van de burgers en inwoners verder te ondermijnen;

31.

vraagt dat de herziening van de verordening inzake toegang tot documenten (11) wordt aangenomen op basis van de voorstellen van het Parlement;

32.

verzoekt de Commissie en de lidstaten specifieke instrumenten op basis van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën te ontwikkelen waarmee op Europees niveau goede praktijken op het vlak van de bestrijding van discriminatie kunnen worden verspreid;

33.

beklemtoont dat het belangrijk is dat er in alle strategieën voor de integratie van personen met een handicap, immigranten, Roma en andere minderheden, en uitgesloten personen, rekening wordt gehouden met de genderdimensie;

34.

wijst erop dat het Stockholm-programma het vrije verkeer van EU-burgers en -inwoners moet vergemakkelijken door alle rechten en verplichtingen die uit een Europese ruimte van recht voortvloeien te verdedigen en te bevorderen, en dat justitiële samenwerking het belangrijkste instrument is om dit doel te bereiken;

35.

constateert dat initiatieven op het gebied van wederzijdse erkenning van rechtsposities, vonnissen en documenten een zeer belangrijke rol spelen in dit opzicht, omdat wederzijdse erkenning de rechtsstelsels van de lidstaten ongewijzigd laat maar tevens financiële en bureaucratische lasten en juridische obstakels vermindert voor burgers, families en bedrijven die zich beroepen op de in het Verdrag opgenomen vrijheden, en tegelijkertijd de rechtsstaat en de grondrechten eerbiedigt;

36.

herinnert eraan dat het programma van Stockholm een aantal belangrijke initiatieven omvat op het vlak van burgerlijk recht, waaronder de vereenvoudigde erkenning van uitspraken, de geldigheid in de hele EU van testamenten, vereenvoudigde procedures voor de aanvaarding van openbare akten, de eenvoudigere grensoverschrijdende tenuitvoerlegging van schuldvorderingen en initiatieven van de Unie op het vlak van juridische opleidingen;

37.

merkt op dat er tot dusver slechts drie rechtsinstrumenten zijn aangenomen op dit gebied, namelijk de herschikking van Brussel I (12), de erfopvolgingsverordening (13) en de Rome III-verordening (14), waarvan enkel de laatste vandaag van toepassing is en dat er, hoewel de Commissie een aanzienlijk aantal voorstellen heeft ingediend die in het kader van het programma van Stockholm werden gevraagd, nog steeds een aantal belangrijke voorstellen in behandeling zijn, waaronder de wederzijdse erkenning van de effecten van akten van de burgerlijke stand en de 14e vennootschapsrichtlijn;

38.

meent dat wederzijdse erkenning het vertrouwen van burgers en praktijkjuristen in elkaars rechtsinstellingen veronderstelt; constateert dat versterking van een werkelijke Europese rechtscultuur die de grondrechten en de beginselen van subsidiariteit en rechterlijke onafhankelijkheid ten volle respecteert, de invoering van gemeenschappelijke normen, en inzicht in andere rechtsstelsels, met name dankzij opleiding, zeer belangrijk zijn als fundament voor wederzijdse erkenning en vertrouwen; wijst erop dat wederzijdse erkenning en vertrouwen geleidelijke veranderingen in nationale civielrechtelijke tradities kunnen bewerkstelligen, via uitwisseling van beste praktijken tussen de lidstaten; is van mening dat deze uitwisseling geen afbreuk hoeft te doen aan de waarde van nationale rechtstradities;

39.

merkt op dat wetgevingsinitiatieven op het gebied van burgerlijk recht tot dusver grotendeels waren gericht op het materiële recht; pleit ervoor om in de toekomst meer aandacht te besteden aan het procesrecht;

40.

spoort de Commissie ertoe aan effectief te werken aan de totstandbrenging van een verdrag inzake internationale rechterlijke uitspraken, dat soortgelijke doelen dient als de verordening Brussel I;

41.

is ingenomen met het voorstel voor een richtlijn inzake de verbetering van de man-vrouwverhouding bij niet-uitvoerende bestuurders van beursgenoteerde ondernemingen (15); benadrukt dat het zogeheten „glazen plafond”, dat nog steeds aanwezig is, moet worden bestreden, aangezien het een van de belangrijkste obstakels is voor de loopbaanontwikkeling van vrouwen;

42.

is ingenomen met het voorstel van de Commissie voor een verordening ter bevordering van het vrije verkeer van burgers en bedrijven door vereenvoudigde aanvaarding van bepaalde openbare akten, waarmee de bureaucratische rompslomp en de bestaande kloof tussen de Europese instellingen en de burgers in de EU wordt verkleind;

43.

verzoekt de Commissie, overeenkomstig eerdere toezeggingen en in het licht van de herhaalde verzoeken van het Parlement, verder werk te maken van bestaande plannen om een voorstel te formuleren, op basis van een alomvattende aanpak, voor een verordening betreffende de wederzijdse erkenning van de werking van alle akten van de burgerlijke stand in de EU, teneinde discriminatoire juridische en administratieve belemmeringen weg te nemen voor zowel mannelijke als vrouwelijke burgers en hun gezinnen die hun recht op vrij verkeer wensen uit te oefenen, en om EU-burgers en -inwoners en hun families in staat te stellen in de hele Unie beroep te doen op bestaande rechten die samenhangen met burgerlijke stand die reeds erkend zijn in verschillende Europese rechtsgebieden;

44.

herhaalt zijn oproep tot de vaststelling van een Europees wetboek van internationaal privaatrecht;

45.

verzoekt de Commissie het e-justitieprogramma verder te ontwikkelen om de burger rechtstreeks online toegang te bieden tot juridische informatie en justitie;

46.

erkent de tot dusver geboekte vooruitgang met de routekaart voor de versterking van de processuele rechten van verdachten en beklaagden in strafzaken, met inbegrip van de goedkeuring van richtlijnen betreffende het recht op vertolking en vertaling (16), betreffende het recht op informatie in strafzaken (17), en betreffende het recht op toegang tot een advocaat in strafzaken (18); vraagt een snelle en correcte omzetting ervan, alsook opleidingen voor overheidsambtenaren, rechters, aanklagers en strafpleiters; herhaalt dat deze maatregelen van cruciaal belang zijn voor het correct functioneren van EU-samenwerking in strafzaken, met name met betrekking tot de tenuitvoerlegging van maatregelen op basis van het beginsel van wederzijdse erkenning, zoals het Europees aanhoudingsbevel, en dat het blijven boeken van vooruitgang bij de bescherming van de rechten van verdachten en beklaagden essentieel is; neemt kennis van de voorstellen betreffende rechtshulp, het vermoeden van onschuld en waarborgen voor kinderen; is er ten stelligste van overtuigd dat rechtshulp met name daadwerkelijk gewaarborgd dient te zijn om te zorgen voor de effectieve tenuitvoerlegging van de richtlijn betreffende het recht op toegang tot een advocaat; vraagt een discussie over de bescherming van getuigen en klokkenluiders; vraagt dat de versterking van de processuele rechten van verdachten en beklaagden in strafzaken wordt aangemerkt als prioriteit in het programma dat de opvolger van het Stockholm-programma zal zijn en herinnert eraan dat de routekaart niet exhaustief is;

47.

betreurt dat er nog werk is op het vlak van voorlopige hechtenis, administratieve detentie en bewaring van minderjarigen, aangezien de normen hiervoor in veel lidstaten niet zorgen voor de eerbiediging van de mensenrechten en andere internationale normen; erkent dat er nood is aan een beoordeling van de doeltreffendheid van niet-wetgevingsactiviteiten betreffende bestaande kaderbesluiten, de algemene erkenning van de problemen met de wetgeving en de praktijk op het vlak van voorlopige hechtenis in Europa die werden geïdentificeerd in het kader van de raadpleging van de Commissie, en een engagement om opnieuw de vaststelling van afdwingbare minimumnormen met betrekking tot voorlopige hechtenis door middel van wetgevende maatregelen te overwegen; vraagt de Commissie om opnieuw de vaststelling van dergelijke normen met betrekking tot voorlopige hechtenis, administratieve detentie en bewaring van minderjarigen door middel van wetgevende maatregelen te overwegen;

48.

gelooft stellig dat bij de ontwikkeling van een strafrechtgebied in de EU consistent te hanteren beginselen een prioriteit moeten zijn, en dat de EU-instellingen op dit punt nauw met elkaar moeten samenwerken, zoals aangegeven in de resolutie van het Parlement van 22 mei 2012 over een EU-aanpak van het strafrecht (19);

49.

gelooft dat het wederzijdse vertrouwen tussen de lidstaten moet worden versterkt door de eerbiediging van de grondrechten met betrekking tot strafzaken te harmoniseren en door gemeenschappelijke maatregelen te nemen om te zorgen voor een goede rechtsbedeling en een goed beheer van gevangenissen, die vaak aan de basis liggen van een gebrek aan vertrouwen tussen de lidstaten, en dat wederzijdse erkenning en harmonisatie van strafrecht in de EU niet verder komen zonder ernstige feedback over de uitvoering van deze regels op het niveau van de lidstaten;

50.

verwelkomt het voorstel voor een verordening van de Raad tot instelling van het Europees Openbaar Ministerie (COM(2013)0534); is er ten stelligste van overtuigd dat de oprichting van het Europees Openbaar Ministerie een belangrijke stap zou betekenen in de verdere ontwikkeling van een EU-ruimte van vrijheid, veiligheid en recht; is eveneens ingenomen met het voorstel voor een verordening betreffende het EU-Agentschap voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust) (COM(2013)0535);

51.

is van oordeel dat er meer werk moet worden gemaakt van de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning van rechterlijke beslissingen in strafzaken;

52.

gelooft dat een effectief, toegankelijk en eerlijk rechtspraakstelsel dat de grondrechten eerbiedigt een sterke aandrijfkracht is voor democratie, het vertrouwen en welzijn van de burgers en een welvarende economie;

53.

is verheugd over de voortdurende pogingen van de EU-instellingen en de lidstaten om universele steun voor en samenwerking met het Internationaal Strafhof te krijgen, een essentieel instrument om gerechtigheid voor slachtoffers van misdrijven krachtens het internationaal recht te realiseren en om de eerbiediging van het internationaal humanitair recht en het recht inzake de mensenrechten te bevorderen; spoort alle lidstaten ertoe aan om kaderovereenkomsten met het Internationaal Strafhof te sluiten, met name over de herhuisvesting van getuigen, tussentijdse invrijheidsstelling, de herhuisvesting van vrijgesproken personen en de implementatie van arresten; verzoekt de EU-lidstaten, als partijen bij het Statuut van Rome van het Internationaal Strafhof, om ervoor te zorgen dat het Strafhof over de nodige middelen beschikt om zijn mandaat te vervullen en op een robuuste, eerlijke en transparante manier recht te spreken;

54.

wijst met klem op de noodzaak dat ambtenaren (van de politie, gezondheidsdiensten, rechtbanken, enz.) die in hun werk te maken kunnen krijgen met gevallen waarin de lichamelijke, psychische en seksuele integriteit van een persoon, en met name van vrouwen die het slachtoffer van gendergeweld zijn geworden, in gevaar wordt geacht, adequaat worden opgeleid; verzoekt de lidstaten om het werk van maatschappelijke organisaties, en in het bijzonder ngo's, vrouwenverenigingen en andere vrijwilligersorganisaties die gespecialiseerde hulp bieden, te ondersteunen en met deze organisaties samen te werken bij het verlenen van bijstand aan vrouwen die het slachtoffer van gendergeweld zijn geworden;

55.

roept de lidstaten ertoe op de Overeenkomst van Istanbul inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te ratificeren, en verzoekt de Commissie onderhandelingsrichtsnoeren uit te werken opdat de EU zonder verder uitstel kan toetreden tot deze overeenkomst;

56.

constateert dat de lidstaten en de Commissie vorderingen maken met de interne veiligheidsstrategie (ISS) en de EU-beleidscyclus betreffende zware en georganiseerde criminaliteit, en met name met betrekking tot de volgende domeinen: terrorismebestrijding, transnationale georganiseerde criminaliteit (met inbegrip van economische criminaliteit), cybercriminaliteit en door internet gefaciliteerde criminaliteit zoals kinderpornografie, bescherming van kritische infrastructuur, en bestrijding van corruptie, geldwasserij, financiering van terrorisme, gewelddadige radicalisering en illegale wapenhandel; wijst er evenwel op dat er nog meer vooruitgang nodig is op al deze domeinen;

57.

benadrukt dat mensenhandel een ernstig misdrijf is dat vooral vrouwen treft en een schending inhoudt van de mensenrechten en de menselijke waardigheid die de Unie niet kan aanvaarden; betreurt dat het aantal slachtoffers van mensenhandel naar en vanuit de EU toeneemt, ondanks de inwerkingtreding van de richtlijn inzake de bestrijding van mensenhandel in december 2011; verzoekt de lidstaten meer inspanningen te leveren om deze verontrustende tendens om te buigen door ervoor te zorgen dat er, in overeenstemming met de richtlijn, een gezamenlijke, gecoördineerde en ambitieuze Europese strategie alsook wetten en maatregelen worden ontwikkeld en uitgevoerd om mensensmokkel en -handel te bestrijden en internationale criminele organisaties die zich met deze praktijk inlaten op te rollen, met name wanneer vrouwen en kinderen tot de slachtoffers behoren; dringt erop aan dat de maatregelen om mensenhandel, dwangarbeid en illegale immigratie en smokkel te bestrijden zich richten op de onderliggende oorzaken van het probleem;

58.

betreurt dat het EU-actieplan 2010-2013 inzake de aanscherping van de chemische, biologische, radiologische en nucleaire beveiliging (CBRN) (COM(2009)0273) niet volledig ten uitvoer is gelegd of is omgezet in nationaal beleid door de lidstaten; roept de EU en de lidstaten bijgevolg op de regionale en Europese samenwerking op het vlak van CBRN te versterken en roept de Raad in dit verband eveneens op te zorgen voor coördinatie tussen de nationale autoriteiten en de coördinator voor terrorismebestrijding;

59.

dringt er bij de Commissie op aan haar inspanningen te intensiveren en te versterken om de financiële belangen van de Unie te beschermen en om de hervorming van het Europees Bureau voor fraudebestrijding, die vertraging heeft opgelopen, te voltooien, met een volledige opname van gegevensbescherming en de rechten van verdachten, op basis van correcte definities van misdrijven;

60.

is ingenomen met de bereikte overeenkomst over het voorstel voor een richtlijn inzake bevriezing en confiscatie van opbrengsten van misdrijven in de Europese Unie (COM(2012)0085); wijst erop dat verbeurdverklaring van criminele vermogensbestanddelen een van de doeltreffendste middelen is om misdaadorganisaties te bestrijden;

61.

is er ten stelligste van overtuigd dat het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU de radicalisering dient aan te pakken van groepen/personen in Europese samenlevingen alsook de schijnbare individualisering van terreuractiviteiten in onze samenlevingen; vraagt een betere coördinatie van alle EU-diensten met verantwoordelijkheden op het vlak van de uitvoering van het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU, met name de EU-coördinator voor terrorismebestrijding, Europol, het Permanent Comité operationele samenwerking op het gebied van de binnenlandse veiligheid van de Raad (COSI), de Groep terrorisme (internationale aspecten) (COTER) en Eurojust;

62.

betreurt het dat in de mededeling van de Commissie van 10 april 2013 getiteld „Tweede verslag over de tenuitvoerlegging van de EU-interneveiligheidsstrategie” (COM(2013)0179) weinig kritiek wordt geuit over de in het kader van deze strategie genomen maatregelen en dezelfde prioriteiten worden bevestigd als in de initiële mededeling van november 2010 zonder rekening te houden met de gevolgen van de integratie van het Handvest van de grondrechten, waarvan de meeste artikelen niet alleen van toepassing zijn op Europese burgers, maar op alle personen die zich op het grondgebied van de EU bevinden;

63.

wijst erop dat het Europees Parlement nu een volwaardige institutionele speler is op het gebied van veiligheidsbeleid en daarom het recht heeft actief mee te werken aan de vaststelling van de kenmerken en prioriteiten van de interneveiligheidsstrategie en aan de evaluatie van deze instrumenten, met inbegrip van de controle op de tenuitvoerlegging van de interneveiligheidsstrategie, die gezamenlijk wordt verricht door het Europees Parlement, de nationale parlementen en de Raad op grond van de artikelen 70 en 71 van het VWEU; is van mening dat het Parlement een cruciale rol hoort te spelen bij de toetsing en de vaststelling van het interneveiligheidsbeleid, aangezien dit vergaande gevolgen heeft voor de grondrechten van iedereen die in de EU woonachtig is; benadrukt derhalve dat het nodig is ervoor te zorgen dat dit beleid onder de bevoegdheid valt van de enige Europese instelling die rechtstreeks wordt verkozen en die verantwoordelijk is voor toezicht en democratische controle;

64.

meent dat een goede beoordeling van de uitvoering, de gevolgen en de concrete resultaten van het beleid en van de regelgeving op het vlak van interne veiligheid, een analyse van de veiligheidsbedreigingen, inachtneming van de beginselen van evenredigheid en noodzakelijkheid en een democratisch debat essentiële voorwaarden zijn voor een effectieve interneveiligheidsstrategie;

65.

wijst erop dat de huidige interneveiligheidsstrategie in 2014 afloopt; verzoekt de Commissie een nieuwe interneveiligheidsstrategie voor de periode 2015-2019 voor te bereiden, die rekening houdt met de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon en de verankering van het Handvest van de grondrechten in het EU-recht; verzoekt de Raad de bijdrage van het Parlement aan de nieuwe interneveiligheidsstrategie zorgvuldig in overweging te nemen voordat hij de nieuwe strategie goedkeurt; neemt kennis van de analyses van Europol in dit verband, met inbegrip van de risicoanalyse;

66.

onderkent dat grensoverschrijdende criminaliteit in de EU een toenemende tendens vertoont en onderstreept daarom het belang van voldoende financiering voor de agentschappen die actief zijn op het vlak van samenwerking bij de rechtshandhaving; beschouwt het huidige „landschap” van uiteenlopende instrumenten, kanalen en instrumenten voor informatie-uitwisseling over Europese wetshandhaving als een gecompliceerd en versnipperd geheel dat leidt tot inefficiënt gebruik van de beschikbare instrumenten en ontoereikend democratisch toezicht en verantwoording op EU-niveau; bepleit een toekomstgerichte visie op de wijze waarop gegevensuitwisseling inzake wetshandhaving in de EU zich laat vormen en optimaliseren, onder waarborging van de grondrechten, met inbegrip van een afdoende niveau van gegevensbescherming; acht het noodzakelijk dat het onderlinge vertrouwen tussen de rechtshandhavingsinstanties toeneemt, zodat de informatie-uitwisseling geïntensiveerd kan worden;

67.

verwerpt het concept van preventief politiewerk zonder voorafgaande verdenking, en in het bijzonder het EU-voorstel inzake de doorgifte van persoonsgegevens van passagiers en het idee van een EU-systeem voor het traceren van terrorismefinanciering; roept de Commissie op de richtlijn gegevensbewaring (20) in te trekken;

68.

roept de Commissie op de lidstaten aan te moedigen hulpcentra op te richten in buurten die bekend zijn voor prostitutie om slachtoffers onmiddellijk psychologische en fysieke hulp te bieden;

69.

verzoekt de Commissie spoedig met voorstellen te komen om de grensoverschrijdende politiële samenwerkingsinstrumenten die in het kader van de vroegere derde pijler zijn vastgesteld — zoals het Prüm-besluit en het Zweeds initiatief — in het rechtskader van het Verdrag van Lissabon onder te brengen;

70.

verwelkomt het voorstel van de Commissie voor de nieuwe Europol-verordening, op basis van de nieuwe rechtsgrond waarin het Verdrag van Lissabon voorziet, en hoopt op een snelle afhandeling van dit belangrijke wetgevingsdossier, volledig in overeenstemming met de beginselen van het Verdrag, zodat Europol in staat is zijn rol om grensoverschrijdende criminaliteit te bestrijden effectiever te vervullen;

71.

betreurt dat de EU nog steeds niet voldoende toegerust is om natuurrampen en door mensen veroorzaakte rampen te voorkomen en bestrijden;

72.

is tevreden over de afronding van de onderhandelingen over het pakket voor het Schengenbestuur; vraagt de Commissie haar rol als coördinator van de Schengen-evaluaties en als hoedster van het Verdrag waar te maken, zodat situaties die de werking van het Schengengebied in gevaar kunnen brengen, worden vermeden; brengt in herinnering dat het Schengengebied afhankelijk is van wederzijds vertrouwen en dat alle lidstaten hun verplichtingen moeten nakomen, waaronder controles van de buitengrenzen, in overeenstemming met de bepalingen van de Schengengrenscode, met inbegrip van het gebruik van beschikbare technologieën; herinnert aan het belang van de bestrijding van illegale handel en smokkel aan de grenzen, met name het binnensmokkelen van migranten; herhaalt zijn standpunt dat het Schengengebied onverwijld moet worden uitgebreid tot ook Roemenië en Bulgarije;

73.

beschouwt het wegvallen van controles aan de binnengrenzen als een van de belangrijkste verworvenheden van de Europese integratie; verlangt dat de Commissie bijzondere aandacht schenkt aan de afwezigheid van controles aan de binnengrenzen, en verzet zich krachtig tegen elke poging om de vrijheid van personenverkeer te beperken die niet in overeenstemming is met het acquis;

74.

onderkent dat het Schengengebied uniek is en tot dusver stap voor stap is uitgebouwd; is echter van mening dat er moet worden nagedacht over de verdere ontwikkeling ervan op lange termijn; meent dat de Schengen-buitengrenzen in de toekomst moeten worden bewaakt met de steun van Europese grenswachters, die onder meer moeten worden opgeleid op het vlak van mensenrechtennormen;

75.

is tevreden over de herziening van het Frontex-mandaat en over de Eurosur-overeenkomst; is tevreden over de nieuwe regels voor de bewaking van de maritieme grenzen, waarmee ook het redden van de levens van migranten, alsook aan de eerbiediging van de mensenrechten van migranten en asielzoekers, met inbegrip van het beginsel van non-refoulement, prioriteiten zijn geworden; herinnert eraan dat internationale wetten, het acquis en met name de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens dienen te worden nageleefd door de Unie en haar lidstaten in het kader van interventies op volle zee of wanneer ze regels uitvoeren met betrekking tot de bewaking van de buitengrenzen;

76.

geeft uiting aan zijn diepe bedroefdheid over het tragische verlies van mensenlevens aan de grenzen van de EU, en met name in het Middellandse Zeegebied; herhaalt zijn standpunt dat de gebeurtenissen voor de kust van Lampedusa de EU wakker moeten schudden en dat de enige manier om verdere tragedies te voorkomen bestaat in het volgen van een gecoördineerde aanpak op basis van solidariteit en verantwoordelijkheid, en ondersteund door gemeenschappelijke instrumenten;

77.

verzoekt de Commissie informatie te verstrekken over de situatie in detentiecentra, eveneens met betrekking tot de eerbiediging van de mensenrechten aldaar, en te komen met initiatieven met betrekking tot de toekomstige werking van dergelijke centra;

78.

slaat alarm over het toenemende aantal doden, met name op zee, en schendingen van de mensenrechten, wanneer irreguliere migranten trachten de EU binnen te komen; vraagt de Commissie het Parlement te informeren vóór de sluiting van een akkoord tussen Frontex en een derde land; staat erop dat dergelijke akkoorden aanzienlijke waarborgen moeten bieden om ervoor te zorgen dat de mensenrechtennormen ten volle worden nageleefd, met name voor wat betreft repatriëring, gezamenlijke patrouilles, en zoek-, reddings- en onderscheppingsoperaties;

79.

herinnert aan de belangrijke rol van Frontex en de Europese Politieacademie bij het opleiden van rechtshandhavingspersoneel en grenswachten, zodat zij de Europese wetgeving handhaven, die de mensenrechten van migranten respecteert;

80.

geeft krachtige steun aan de oproep van de Europese Raad om de rol van Frontex in overeenstemming met het programma van Stockholm te versterken, zodat de capaciteit van het agentschap om effectief te reageren op veranderende migratiestromen groter wordt;

81.

betreurt de late migratie naar het Schengen-informatiesysteem II en de toegenomen kosten ervan; is ingenomen met de doorzettende verbreiding van het Visuminformatiesysteem en de oprichting van het agentschap „eu-LISA” voor het operationele beheer daarvan; onderstreept dat deze nieuwe systemen hun geschiktheid voor dagelijks gebruik nu moeten bewijzen; herinnert aan zijn eis „dat geen nieuwe instrumenten voor grensbeheer of systemen voor grootschalige gegevensopslag mogen worden gelanceerd voordat de bestaande instrumenten noodzakelijk, volledig operationeel, veilig en betrouwbaar zijn”; is uitermate bezorgd over de gemelde inbraken in het Schengen-informatiesysteem en is van mening dat de kwestie van het uitbesteden van activiteiten met betrekking tot het beheer en de exploitatie van grootschalige Europese IT-systemen besproken moet worden; roept de Commissie op de evaluaties te presenteren van deze systemen, zoals voorzien in de respectieve wetgevingsinstrumenten; betreurt het gebrek aan vooruitgang op het vlak van het gebruik van veilige onderliggende documenten;

82.

is ingenomen met de geboekte vooruitgang op het gebied van het visa-acquis, maar vraagt eveneens een betere tenuitvoerlegging van de bestaande regels; gelooft dat gemeenschappelijke centra voor visumaanvragen een nuttig instrument zijn gebleken en in de toekomst de norm zouden kunnen worden; is van mening dat de verdere maatregelen in het kader van de harmonisatie van visaprocedures, met inbegrip van gemeenschappelijke regels inzake de afgifte van visa, moeten worden vastgesteld in het kader van een interinstitutionele discussie over de doelstellingen van het gemeenschappelijk visabeleid; vraagt om de sluiting van verdere visumfaciliteringsovereenkomsten en roept op tot toezicht op en de verbetering van de reeds bestaande overeenkomsten;

83.

roept de lidstaten op gebruik te maken van de huidige bepalingen van de visumcode en de Schengengrenscode die de afgifte van visa op humanitaire gronden mogelijk maken, en het aanbieden van tijdelijke opvang voor mensenrechtenverdedigers die gevaar lopen in derde landen te vergemakkelijken;

84.

roept de EU-instellingen en de lidstaten op te zorgen voor meer mobiliteit voor werknemers door tijdelijke visa toe te laten en door het opnieuw indienen van aanvragen door personen die reeds in het systeem zitten te vergemakkelijken; gelooft dat dit zou zorgen voor een effectieve toename van de mobiliteit van werknemers door te zorgen voor rechtszekerheid en door de interne mobiliteit in de EU te verhogen;

85.

roept de Commissie op de bestaande visumversoepelingsovereenkomsten tussen de Unie en haar oostelijke buurlanden verder te verbeteren, naast de werkzaamheden op weg naar een visumvrije reiszone die interpersoonlijke contacten mogelijk maakt;

86.

herinnert eraan dat de Europese Raad in het Stockholm-programma had beklemtoond dat „goed beheerde migratie alle partijen tot voordeel kan strekken”; verwacht dat verdere voortgang wordt geboekt met de invoering van wetgeving op het gebied van legale migratie en dringt aan op grotere inspanningen in de toekomst, met het oog op de demografische uitdagingen en de behoeften van de economie; meent tevens dat de integratie van migranten om meer aandacht vraagt;

87.

roept de Europese instellingen en lidstaten op het bredere publiek en werkgevers attent te maken op de EU-portaalsite over immigratie; roept de Commissie op toezicht te houden op de omzetting van de richtlijn inzake de blauwe kaart en verslag uit te brengen over de toepassing ervan, zoals gevraagd in de richtlijn;

88.

roept dringend op tot meer transparantie, door iedere lidstaat te verplichten jaarlijks verslag uit te brengen over de vooruitgang die werd geboekt door iedere specifieke minderheidsgroep op het vlak van integratie in de arbeidsmarkt en invloed van het beleid inzake gelijke kansen; moedigt de Commissie aan een „jaarlijks verslag over trends” op te stellen waarin de overeengekomen vergelijkbare indicatoren betreffende sociale samenhang die als doelstellingen zijn aangemerkt aan bod komen, met inbegrip van toezicht in de hele EU op de situatie van nieuwkomers, langdurig ingezetenen, genaturaliseerde migranten, de kinderen van migranten en opgesplitst volgens mogelijke discriminatiegrond (bv. ras/etnische afkomst, religie/geloof, gender, leeftijd, seksuele gerichtheid en handicap), zodat de vooruitgang op het gebied van het beleid inzake sociale insluiting kan worden gemeten; is van mening dat de open coördinatiemethode hiervoor dient te worden toegepast;

89.

erkent dat de recente veranderingen en onrust in Noord-Afrika en het Midden-Oosten de druk op de oostelijke en zuidelijke grenzen van de EU hebben doen toenemen;

90.

verwelkomt de vaststelling van het asielpakket; vraagt de Commissie toezicht te houden op de juiste uitvoering van het pakket door de lidstaten vanaf de datum waarop het van kracht wordt en om de nodige maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de nationale wetgeving in overeenstemming is met de jurisprudentie; stelt voor dat het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken (EASO) voortaan deze nieuwe regelgeving opneemt in zijn opleidingsprogramma's;

91.

verzoekt om de oprichting van een contactpunt voor genderkwesties binnen het EASO;

92.

betreurt de aanhoudende en systematische praktijk om migranten vast te zetten in detentiecentra, zoals recentelijk werd onderstreept door de VN-Raad voor de mensenrechten; vraagt dat alternatieven voor detentie verder worden ontwikkeld en toegepast, met inbegrip van de regularisatie van migranten zonder papieren op basis van duidelijke criteria;

93.

is in de context van het Dublin-systeem van mening dat de mogelijkheid om overdrachten naar lidstaten die onder aanzienlijke druk staan op te schorten in de toekomst dient te worden overwogen;

94.

betreurt ten zeerste dat van de beginselen van solidariteit en billijke verdeling van verantwoordelijkheden waarvan artikel 80 VWEU spreekt, zo weinig terechtgekomen is; is van oordeel dat er in de toekomst krachtiger en concretere maatregelen nodig zullen zijn, met name voor lidstaten die meer migranten en asielzoekers ontvangen; vraagt de invoering van een coherent en vrijwillig permanent EU-systeem voor interne overbrenging voor personen die internationale bescherming genieten;

95.

meent dat de externe dimensie van het asielbeleid in verband met procedures voor hervestiging en beschermde toegang moet worden uitgebreid; betreurt de tot dusver beperkte betrokkenheid van de lidstaten bij hervestiging;

96.

is uitermate bezorgd over het lot van onderdanen van derde landen en staatlozen die in het kader van EU-terugnameovereenkomsten weer worden toegelaten, inclusief gevallen van detentie voor onbepaalde tijd, rechtsvacuüm of refoulement naar hun land van herkomst en wenst dat geen bepalingen over de overname van onderdanen van derde landen in die overeenkomsten worden opgenomen; onderstreept het belang van tenuitvoerlegging van de aanbevelingen die de Commissie in haar evaluatie van terugnameovereenkomsten heeft gedaan;

97.

wijst op het belang van een zwaardere externe dimensie van het Europees beleid op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht en dringt aan op intensievere samenwerking met derde landen op alle niveaus op het gebied van veiligheid, migratie, grondrechten en grensbeheer;

98.

wijst erop dat de Europese Unie en de lidstaten immigratie moeten blijven incorporeren in de ontwikkelingssamenwerking en dat zij sterker gebruik moeten maken van de partnerschapsovereenkomsten om met de landen van herkomst en de doorreislanden tot nauwere samenwerking te komen wat betreft de bestrijding van mensenhandel, clandestiene immigratie, herstel van familiebanden, terugkeer en overname in het kader van het regelmatig overleg tussen de Europese Unie en bedoelde landen en van het optreden van de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO); roept op tot solidariteit met derde landen die zich dichtbij landen bevinden waar een burgerconflict heerst en die vluchtelingen opnemen die trachten te ontkomen aan dergelijk conflict;

99.

dringt aan op stimulering van een beleid inzake vrijwillige terugkeer;

100.

onderstreept dat het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) mensenrechten, democratie en de rechtsstaat tot de kernwaarden van zowel het interne als het externe beleid van de EU maakt, zoals wordt bepaald in de artikelen 2, 3 en 21 van het VEU, en is bijgevolg van mening dat op een coherente manier gestalte moet worden gegeven aan de eerbiediging, bescherming en bevordering van deze waarden om ervoor te zorgen dat de EU geloofwaardig is op het wereldtoneel; betreurt dat de Commissie blijft weigeren om een actieplan voor de mensenrechten op te stellen teneinde de EU-waarden in de externe dimensie van het beleid inzake vrijheid, veiligheid en recht te bevorderen overeenkomstig het verzoek in het programma van Stockholm;

101.

dringt er bij de Commissie en de EDEO op aan concrete maatregelen te nemen om te komen tot meer coherentie en consistentie tussen het extern en intern beleid van de EU;

102.

is er vast van overtuigd dat de EU en haar lidstaten geen akkoorden met derde landen moeten ondertekenen op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht wanneer er een groot risico van schending van de mensenrechten bestaat en de rechtsstaat niet wordt geëerbiedigd; onderstreept dat dergelijke akkoorden alleen mogen worden gesloten na een zorgvuldige effectbeoordeling op het gebied van mensenrechten en een opschortingsclausule inzake de mensenrechten moeten bevatten;

103.

is bezorgd over het toenemend aantal eisen die buurlanden krijgen opgelegd voor wat betreft het EU-beleid inzake migratie en grensbeheer; dringt aan op een op de mensenrechten gebaseerde aanpak van het migratiebeleid en het grensbeheer van de EU waarbij de rechten van reguliere en irreguliere migranten alsook van andere kwetsbare groepen altijd vooropstaan; herinnert aan de extraterritoriale toepassing van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens bij de tenuitvoerlegging van het migratiebeleid van de EU, overeenkomstig de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens;

104.

dringt aan op betere coördinatie tussen de dialogen over de mensenrechten en de subcomités vrijheid, veiligheid en recht die in het kader van de akkoorden met derde landen zijn ingesteld, met name in de landen van het Europees nabuurschapsbeleid en meer in het algemeen in de landen waarop de terugnameovereenkomsten van toepassing zijn;

105.

verzoekt de Commissie acties voor te stellen om vrouwen die het slachtoffer van mensenhandel en seksuele uitbuiting zijn geworden te beschermen en bijstand te verlenen door middel van maatregelen als de ontwikkeling van compensatieregelingen, het waarborgen van een veilige terugkeer, hulp bij de re-integratie in de samenleving van het land van herkomst in geval van vrijwillige terugkeer, bijstand en ondersteuning tijdens hun verblijf in de EU en samenwerking met de autoriteiten van de landen van herkomst om de families van slachtoffers van mensenhandel en seksuele uitbuiting te beschermen;

106.

is van mening dat het beleidsvormingsproces moet voldoen aan de hoogst mogelijke normen; is van oordeel dat de benoeming van problemen, de bespreking van mogelijke oplossingen en de keuze tussen mogelijke opties volgens een vaste volgorde moeten plaatsvinden; merkt op dat er meer onderzoek nodig is op Europees niveau en dat nauwere samenwerking en betere informatie-uitwisseling tussen de Europese instellingen en agentschappen en de lidstaten de totstandbrenging en de tenuitvoerlegging van beleid zouden verbeteren;

107.

betreurt het ontbreken van een objectieve evaluatie van de vooruitgang naar een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, en van betrouwbare informatie over de wijze waarop de lidstaten uitvoering geven aan het acquis;

108.

stelt voor dat wetgeving en de uitvoering ervan achteraf stelselmatig aan objectieve en onafhankelijke evaluatie worden onderworpen, waarbij ook wordt beoordeeld of wetgeving op het betrokken gebied nog steeds nodig is; wijst in deze context met name op het belang van effectbeoordelingen in de Commissie, het Parlement en de Raad, waarbij bepaalde normen moeten worden gehandhaafd en buitensporige bureaucratische rompslomp vermeden moet worden;

109.

juicht het initiatief van de Commissie toe om een EU-scorebord voor justitie op te stellen, dat een rechtspraaksysteem van hoge kwaliteit op gebied van civiel-, handels- en bestuursrecht moet bevorderen, in aanmerking genomen dat de concrete toepassing van de wetgeving uiteindelijk in handen van de rechter ligt;

110.

benadrukt dat hoogwaardige rechtspraakstelsels een belangrijke rol kunnen spelen bij het herstellen van het vertrouwen, een terugkeer naar groei, en dat ze vertrouwen en stabiliteit in de hand werken; wijst erop dat voorspelbare, tijdige en afdwingbare rechtsbesluiten belangrijke structurele componenten vormen van een aantrekkelijk bedrijfsklimaat, zoals beschreven in de mededeling van de Commissie met als titel „Het EU-scorebord voor justitie — Een instrument ter bevordering van een doeltreffende justitie en groei” (COM(2013)0160);

111.

verlangt van de Commissie dat zij nadrukkelijker toeziet op de concrete tenuitvoerlegging van EU-wetgeving door de lidstaten; is van mening dat dit een politieke prioriteit dient te zijn, gelet op de brede kloof die vaak gaapt tussen het op Europees niveau aangenomen beleid en de uitvoering ervan op nationaal niveau; wijst erop dat strategische planning moet voortbouwen op de ervaringen die in het verleden zijn opgedaan bij de uitvoering en dat dergelijke planning bijgevolg niet enkel mag bestaan uit een lijst met doelstellingen en prioriteiten, maar eveneens verder moet kijken met het oog op de beoordeling van de tenuitvoerlegging; wijst erop dat wanneer er rechten van burgers, inwoners en migranten bij zijn gemoeid, dit moet gebeuren vanaf de eerste dag waarop een handeling in werking is; is van mening dat er meer inspanningen moeten worden geleverd om te komen tot een goede uitvoering, onder meer via coördinatie en samenwerking tussen de Commissie, de lidstaten en de agentschappen en door lidstaten bij te staan door middel van richtsnoeren, praktische ondersteuning en de uitwisseling van goede praktijken; is van mening dat de oorzaken voor niet-uitvoering van EU-wetgeving moeten worden achterhaald en aangepakt, zo nodig door middel van inbreukprocedures;

112.

is van mening dat voor kwaliteitsverbetering van de EU-wetgeving op het gebied van vrijheid, veiligheid en recht nodig is dat de lidstaten en de Europese instellingen zich gezamenlijk inspannen om de informatie-uitwisseling over de respectieve nationale systemen te verbeteren en nauwkeurige juridische informatie te verschaffen (over geldende nationale/regionale wetgeving en normen), alsmede informatie over uitvoering en werkwijzen; dringt aan op sterkere interinstitutionele coördinatie;

113.

betreurt dat de Raad het Parlement niet nauwer betrekt bij de opstelling van strategiedocumenten, zoals de drugsstrategie en de interne veiligheidsstrategie;

114.

is van mening dat de ontwikkeling van een Europese rechtsplegingscultuur een eerste vereiste is om de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht voor de burger tot werkelijkheid te laten worden en om te zorgen voor een betere toepassing van het EU-recht; pleit, dit indachtig, voor veel sterkere nadruk op en meer financiering van EU-opleidingen op rechtspraakgebied voor alle praktijkjuristen; acht het belangrijk dat voor zulke rechtspraakopleidingen een „bottom-upbenadering” wordt gevolgd, dat voor ruimere toegankelijkheid van Europeesrechtelijke informatiebronnen wordt gezorgd via webtechnologie (d.w.z. een e-justitieportaal), dat er verbetering komt in de kennis van het Europese recht bij de rechterlijke macht en de politie en de talenkennis onder rechterlijke ambtenaren, dat er netwerken op dit terrein worden aangelegd en onderhouden en dat er diverse andere maatregelen worden genomen om de dagelijkse judiciële samenwerking te bevorderen, om op die manier te zorgen voor wederzijds vertrouwen, en bijgevolg te komen tot samenwerking en wederzijdse erkenning;

115.

houdt begeleiding, samenhang en benchmarks voor noodzakelijk in de ruimte van vrijheid, veiligheid en recht; is van mening dat dergelijke doelstellingen een goede programmering vereisen in de geest van het Verdrag van Lissabon die gezamenlijk moet worden voorbereid door het Parlement, de Raad en de Commissie;

116.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/21

—

gezien het jaarverslag van de Raad aan het Europees Parlement over het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid,

—

gezien de artikelen 2, 3, 21, 24 en 36 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU),

—

gezien titel V van het VEU en gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien artikel 21, lid 3, VEU, waarin is bepaald dat de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid de Raad en de Commissie bijstaat om samenhang tussen de diverse onderdelen van het externe optreden van de Unie te verzekeren,

—

gezien artikel 24, lid 3, VEU, dat stelt dat de lidstaten in een geest van loyaliteit en wederzijdse solidariteit hun actieve en onvoorwaardelijke steun aan het buitenlands en veiligheidsbeleid van de Unie geven en het optreden van de Unie op dat gebied eerbiedigen, dat ze zich onthouden van ieder optreden dat in strijd is met de belangen van de Unie of dat afbreuk zou kunnen doen aan de doeltreffendheid ervan als bundelende kracht in de internationale betrekkingen, en dat de Raad en de hoge vertegenwoordiger toezien op de inachtneming van deze beginselen,

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 14 december 2012,

—

gezien de conclusies van de interparlementaire conferentie voor het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid en het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van 6 september 2013,

—

gezien de gezamenlijke mededeling van de Commissie en de HV/VV aan het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 over de alomvattende EU-aanpak van externe conflicten en crisissituaties (JOIN(2013)0030),

—

gezien zijn aanbeveling van 13 juni 2013 aan de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/vicevoorzitter van de Europese Commissie, de Raad en de Commissie over de evaluatie in 2013 van de organisatie en het functioneren van de EDEO (1) en gezien de door de hoge vertegenwoordiger in juli 2013 gepresenteerde EDEO-evaluatie (2),

—

gezien de resoluties van het Parlement over het GBVB en het GVDB, in het bijzonder zijn resolutie van 22 november 2012 over de rol van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid bij klimaatgedreven crises en natuurrampen (3),

—

gezien de Europese consensus over ontwikkeling,

—

gezien het verslag van de hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter van de Europese Commissie over het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid van de Europese Unie van 15 oktober 2013,

—

gezien het verslag van de EDEO over de herziening van de crisisbeheersingsprocedures van het GVDB dat op 18 juni 2013 door het Politiek en Veiligheidscomité (PVC) is goedgekeurd,

—

gezien het Handvest van de Verenigde Naties,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken en de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0138/2014),

A.

overwegende dat het reeds een vereiste van het Verdrag van Lissabon en de huidige besluitvormingsprocessen is dat „de samenhang tussen de diverse onderdelen van haar externe optreden en tussen het externe optreden en het beleid van de Unie op andere terreinen wordt gewaarborgd”; overwegende dat deze doelstelling baat zou hebben bij een grotere rol van het Parlement bij buitenlandse betrekkingen;

B.

overwegende dat alomvattendheid niet enkel verwijst naar de gezamenlijke inzet van EU-instrumenten en -middelen, maar ook naar de gedeelde verantwoordelijkheid van actoren op EU-niveau en van lidstaten, waarvan het beleid, het optreden en de steun moeten bijdragen tot een meer coherent en doeltreffend extern optreden van de EU;

C.

overwegende dat de EU met de komst van het Verdrag van Lissabon recent nieuwe instrumenten voor extern optreden heeft verworven die haar in staat stellen een actiever, gezamenlijk en werkelijk buitenlands beleid te ontwikkelen;

1.

is van oordeel dat er belangrijke geostrategische veranderingen plaatsvinden, die voornamelijk toe te schrijven zijn aan het ontstaan van een multipolair internationaal landschap waarbij nieuwe actoren concurrerende regionale en mondiale idealen nastreven, evenals aan de groeiende onderlinge verwevenheid, de opkomst van multidimensionale asymmetrische bedreigingen, het feit dat het VS-veiligheidsbeleid zich opnieuw toespitst op de regio Azië en de Stille Oceaan, de groeiende strijd om energie en voorzieningszekerheid van grondstoffen, de steeds ernstiger wordende gevolgen van klimaatverandering, en een diepe en langdurige wereldwijde financiële en economische crisis die alle EU-lidstaten treft;

2.

benadrukt dat de EU in dit geopolitieke klimaat haar waarden, belangen en stabiliteit op het wereldtoneel moet handhaven en bevorderen, en daarnaast de veiligheid en welvarendheid van haar burgers moet beschermen; benadrukt dat dit een nieuwe aanpak vereist bij het vormgeven, in samenwerking met onze strategische partners, van een nieuwe multipolaire wereldorde die inclusief, geloofwaardig, rechtvaardig en op samenwerking gebaseerd is en wordt geschraagd door de eerbiediging van mensenrechten, de rechtsstaat en de democratie, en die erop is gericht geschillen op te lossen zonder gewapende conflicten;

3.

beklemtoont dat de kracht van de EU in haar vermogen ligt om middelen in te zetten afkomstig uit het volledige arsenaal aan diplomatieke, veiligheids-, defensie-, economische, handels-, ontwikkelings- en humanitaire instrumenten, volledig in overeenstemming met het Handvest van de VN, en dat het gebruik van deze instrumenten in een alomvattende aanpak (AA) de EU een unieke flexibiliteit verleent om de grootste internationale problemen aan te pakken en de eigen beleidsdoelstellingen te verwezenlijken;

4.

benadrukt het belang van doeltreffende coördinatie en samenhang in het extern optreden van de Europese Unie; deelt het standpunt dat de beleidsterreinen ontwikkeling, politiek en beveiliging nauw met elkaar samenhangen en dat de EU bij de reactie op ingewikkelde noodgevallen de toegevoegde waarde biedt dat zij in staat is sectoroverschrijdende en interinstitutionele synergieën te creëren, waarmee duurzame resultaten in het veld kunnen worden geleverd en strategische langetermijndoelstellingen kunnen worden verwezenlijkt;

5.

benadrukt dat alle relevante internationale actoren (met inbegrip van multilaterale organisaties en staten) de alomvattende aanpak de beste manier vinden om een efficiënt antwoord uit te werken op multidimensionale crises en om de menselijke veiligheid mondiaal te bevorderen, hetgeen een rechtstreeks gevolg is van de reeds lang bestaande vaststelling dat pogingen om enkel via een eenzijdige aanpak stabiliteit te brengen weinig kans van slagen hebben;

6.

herinnert er met name aan dat de Verenigde Naties sinds 2006 het concept van een „geïntegreerde aanpak” voor conflict- en post-conflictsituaties hebben ontwikkeld en dat de leden van de NAVO tijdens de top in Lissabon in 2010 een nieuw Strategisch Concept hebben aangenomen voor een alomvattende aanpak voor crisisbeheersing;

7.

onderstreept dat het Verdrag van Lissabon voor de EU het kader creëert om tot een meer coherente, geïntegreerde en alomvattende aanpak te komen bij het doeltreffend uitbouwen van de buitenlandse betrekkingen van de Unie, onder meer door de drieledige functie te creëren van hoge vertegenwoordiger (HV) van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, vicevoorzitter van de Commissie en voorzitter van de Raad Buitenlandse Zaken, en door een Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) op te richten die voor eenheid en doeltreffendheid zorgt;

8.

betreurt dat er, ondanks de innovaties in het Verdrag van Lissabon, nog steeds geen sprake is van verbetering van de samenhang van het externe optreden van de Unie op het gebied van veiligheid, humanitaire aangelegenheden, ontwikkeling, handel, energie, milieu, migratie en andere mondiale problemen; is verontrust dat de Commissie vaak een restrictieve benadering hanteert waarbij ze de eigen bevoegdheden op deze gebieden beschermt en de coördinatiefuncties met de EDEO tot een minimum beperkt;

9.

dringt er bij de lidstaten op aan hun op het Verdrag gebaseerde verplichting na te komen om het buitenlands en veiligheidsbeleid van de Unie actief en in een geest van wederzijdse solidariteit te steunen en, bij de uitvoering van hun eigen beleid, het optreden van de Unie op dat gebied te eerbiedigen; vraagt aan de lidstaten om een constructieve rol te spelen door strategische beleidscoördinatie op EU-niveau te bevorderen; benadrukt dat het buitenlands beleid van de EU enkel doeltreffend kan zijn als de lidstaten bereid en in staat zijn om gemeenschappelijke beleidslijnen te formuleren, met name binnen multilaterale organisaties zoals de Verenigde Naties;

10.

is verheugd over de gezamenlijke mededeling over de alomvattende EU-aanpak van externe conflicten en crisissituaties van 11 december 2013; betreurt evenwel dat deze aanpak eerder op bestaande processen berust dan dat er nieuwe concrete methoden worden verkend om institutionele en praktische samenwerking te bevorderen;

11.

herhaalt met klem dat de alomvattende aanpak de gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is van alle EU-actoren in EU-instellingen, in EU-lidstaten en in het veld in derde landen, en dat deze aanpak tegelijkertijd de specifieke vaardigheden van elke instelling en actor volledig moet respecteren;

12.

dringt aan op actieve betrokkenheid van en dialoog met burgers en het maatschappelijk middenveld om de legitimiteit en een algemeen begrip van de alomvattende aanpak en het buitenlands beleid van de EU in het algemeen te verzekeren;

13.

meent dat bij het nastreven van een alomvattende aanpak in de praktijk de volgende vier domeinen aan bod moeten komen;

14.

Is van mening dat het concept van een alomvattende aanpak opgevat zou moeten worden als de gecoördineerde inspanningen van alle relevante instellingen (de EDEO en de relevante Commissiediensten, met inbegrip van ECHO, DEVCO, TRADE en ELARG, maar ook het Parlement en de Raad) die gemeenschappelijke doelstellingen nastreven binnen een overeengekomen kader op EU-niveau, waarbij de meest relevante instrumenten worden ingezet, met inbegrip van het GVDB wanneer de veiligheidssituatie dit vereist; is van mening dat tot op heden een dergelijk coherent extern optreden in de meeste crisisgebieden waarin de EU heeft opgetreden, grotendeels is belemmerd door institutionele en procedurele tekortkomingen, hetgeen de geloofwaardigheid van de EU als internationale actor en veiligheidsverstrekker heeft geschaad;

15.

herinnert eraan dat het Verdrag van Lissabon de EDEO en de drieledige functie HV/VV gecreëerd heeft om ervoor te zorgen dat het externe optreden van de EU eenvormig, consistent, zichtbaar en doeltreffend is; onderstreept dat het potentieel van deze drie rollen tot dusver nog niet volledig is benut; dringt aan op een versterking van de vitale coördinerende rol van de HV/VV als vicevoorzitter van de Commissie binnen de Commissie zelf, via regelmatige geïnstitutionaliseerde vergaderingen van het college van Commissieleden van RELEX, onder voorzitterschap van de HV/VV en uitgebreid met andere relevante commissieleden; dringt aan op een onmiddellijke hervorming van de EDEO op basis van de evaluatie van 2013 en de richtsnoeren van het Parlement om de schaarse financiële middelen zo goed mogelijk te benutten;

16.

benadrukt dat samenwerking van fundamenteel belang is, maar dat de vaardigheden en procedures van alle instellingen en lidstaten volledig gerespecteerd moeten worden; vraagt daarom aan alle EU-actoren om te goeder trouw te handelen en hun best te doen om de voortzetting van een alomvattende aanpak mogelijk te maken;

17.

meent dat een alomvattende aanpak responsieve, flexibele en efficiënte structuren in de EDEO vereist; herinnert aan zijn standpunt dat de institutionele opzet van de EDEO gestroomlijnd zou moeten worden om een doeltreffende besluitvorming en gebruik van zijn instrumenten mogelijk te maken, met inbegrip van burgerlijke en militaire instrumenten van het GVDB, zoals gevraagd in het verslag van het Parlement over dit onderwerp van 2013;

18.

onderstreept dat de ontwikkeling van een alomvattende aanpak eveneens gendermainstreaming en genderevenwicht moet waarborgen bij de formulering, ontwikkeling en tenuitvoerlegging van alle externe acties van de Unie;

19.

onderstreept de belangrijke rol van bemiddeling en dialoog bij de vreedzame preventie en oplossing van conflicten; prijst de vorderingen die de EDEO heeft gemaakt bij de versterking van zijn bemiddelingscapaciteiten en spreekt nogmaals zijn steun uit voor een verdere versterking van de Europese vermogens op dit gebied; dringt erop aan van bemiddeling een belangrijk standaardkenmerk te maken van elke toekomstige alomvattende aanpak voor een specifiek crisisgebied; benadrukt de rol van het Parlement bij de formulering van en het toezicht op het gemeenschappelijk buitenlands beleid en dringt er bij het volgende Parlement op aan om de doeltreffendheid en vooral de coherentie ervan te verzekeren; wijst op de belofte van het Parlement om actief deel te nemen aan verkiezingswaarneming, bemiddeling en ondersteuning van de democratie; gelooft dat de betrokkenheid van het Parlement bij het bemiddelingsproces in Oekraïne en de Voormalige Joegoslavische Republiek van Macedonië (FYROM) heeft aangetoond wat voor belangrijke rol parlementsleden op dit gebied kunnen spelen;

20.

herinnert eraan dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan de eerbiediging van de beginselen van humanitaire hulp (onafhankelijkheid, onpartijdigheid, neutraliteit); meent dat de veilige toegang tot getroffen bevolkingsgroepen en de veiligheid van humanitaire werkers in de eerste plaats berusten op de manier waarop door invloedrijke actoren in het veld tegen hen wordt aangekeken, en dat ze moeten worden beschouwd als onafhankelijk van elke partijpolitieke overweging; wijst er evenwel op dat de dienst humanitaire hulp en civiele bescherming van de Commissie (ECHO) nog steeds deel uitmaakt van de EU en is er bijgevolg stellig van overtuigd dat er meer moet worden gedaan om de samenwerking en coördinatie tussen ECHO en de EDEO te verbeteren;

21.

is tevreden over de gezamenlijke mededeling van 11 december 2013 met als titel „The EU's comprehensive approach to external conflict and crises” (JOIN(2013)0030), die een kans vormt om deze benadering te verduidelijken en in het nieuwe institutionele kader na Lissabon toe te passen, en om het engagement van de EU met een alomvattende aanpak in haar externe betrekkingen te versterken; erkent de aanzienlijke uitdagingen die eigen zijn aan de bevordering en uitvoering van dergelijk ambitieus beleid; is in het bijzonder tevreden over de nadruk die wordt gelegd op het verband tussen veiligheid en ontwikkeling, dat een belangrijk onderliggend beginsel moet zijn bij de toepassing van een alomvattende aanpak van de EU;

22.

ondersteunt krachtig het concept van meer samenhang in het externe optreden; benadrukt dat de EU geen enge definitie van de alomvattende aanpak mag aannemen; is ingenomen met het feit dat in de gezamenlijke mededeling een begrip van de alomvattende aanpak wordt bevorderd dat alle stadia van de cyclus van een conflict of een andere externe crisis omvat, gaande van vroegtijdige waarschuwing en paraatheid, conflictpreventie, crisisrespons en -beheer tot spoedig herstel, stabilisatie en vredesopbouw om landen te helpen opnieuw op koers te komen richting een duurzame en langetermijnontwikkeling; herinnert eraan dat doelstellingen op het vlak van buitenlands beleid niet lijnrecht tegenover ontwikkelingsbeginselen en op duidelijke principes gestoeld humanitair optreden mogen worden geplaatst, aangezien deze drie beleidsterreinen elkaar aanvullen;

23.

herinnert eraan dat in artikel 208 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) het beginsel van een coherent ontwikkelingsbeleid is vastgesteld, en wijst er met klem op dat er een spanningsveld zouden kunnen ontstaan tussen dit beginsel enerzijds en de alomvattende aanpak van crisisbeheer buiten de EU anderzijds; benadrukt dat de uitbanning van armoede het voornaamste doel van het EU-ontwikkelingsbeleid vormt, en dat het daarom van essentieel belang is dat doelstellingen op het vlak van armoedebestrijding niet worden verwaarloosd in het buitenlandse beleid van de EU en dat de alomvattende aanpak geen afbreuk doet aan het civiele karakter van ontwikkelingssamenwerking; neemt kennis van het feit dat de HV/VV en de voorzitter van de Commissie in de gezamenlijke mededeling de verantwoordelijkheid krijgen toevertrouwd om voor strategische en operationele samenhang in externe betrekkingen te zorgen, ook met betrekking tot de externe effecten van het interne beleid; roept de HV/VV en de voorzitter van de Commissie op deze verantwoordelijkheid op zich te nemen;

24.

wijst erop dat op duidelijke principes gestoeld humanitair optreden zowel in artikel 214 VWEU als in de Europese consensus over humanitaire hulp van 2008 wordt beschermd; dringt erop aan dat de humanitaire beginselen menselijkheid, neutraliteit, onpartijdigheid en onafhankelijkheid, die cruciaal zijn voor zowel de doeltreffendheid van humanitair optreden als voor de veiligheid van de betrokkenen, worden gewaarborgd; benadrukt met klem dat de agenda voor veiligheid en tegen terrorisme humanitaire hulpverleners niet mag belemmeren bij het bieden van steun, en dat humanitaire hulp in geen enkel geval politieke doeleinden mag dienen of beschouwd mag worden als een instrument voor crisisbeheer; wijst erop dat om toegang te verkrijgen tot hulpbehoevende bevolkingsgroepen, humanitaire hulp niet alleen neutraal moet zijn maar ook als dusdanig moet worden ervaren; erkent dat een op behoeften gebaseerde humanitaire hulpverlening wat speelruimte moet krijgen, en roept op tot een bredere samenwerking met humanitaire actoren teneinde beter te definiëren hoe zij zich verhouden tot de alomvattende aanpak;

25.

is van oordeel dat er een nauw verband bestaat tussen ontwikkeling en conflictpreventie, aangezien armoede vaak een primaire bron of een rechtstreeks gevolg is van conflicten; benadrukt dat preventie bijdraagt tot vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling; vindt het een goede zaak dat in de gezamenlijke mededeling de nadruk wordt gelegd op preventie en dringt erop aan dat de systemen van de EU voor vroegtijdige waarschuwing worden verbeterd; verzoekt de EU landen in kwetsbare situaties te blijven steunen, om zo het hoofd te bieden aan de onderliggende oorzaken en te zorgen voor goed werkende en verantwoordelijke instellingen die in staat zijn basisdiensten te leveren en de bestrijding van armoede te ondersteunen; benadrukt dat een EU-strategie voor fragiele staten moet worden uitgewerkt, waarbij de OESO/DAC-beginselen voor fragiele staten en de doelstellingen van de in Busan in december 2011 overeengekomen New Deal voor het engagement ten aanzien van fragiele staten, in het EU-systeem worden verwerkt;

26.

is ingenomen met de in de gezamenlijke mededeling gedane toezegging voor een langetermijnstrategie, aangezien alleen een langetermijnbetrokkenheid in combinatie met duurzame ontwikkeling vrede en veiligheid kunnen bevorderen; verlangt dat de korte- en langetermijndoelstellingen van het EU-beleid beter op elkaar worden afgestemd, met voldoende aandacht voor de standpunten van de belanghebbenden op lokaal niveau;

27.

benadrukt dat de alomvattende aanpak van de EU om doeltreffend te kunnen zijn zo veel mogelijk moet zijn gebaseerd op gezamenlijke analyse, beoordeling en planning in het hele EU-systeem, met een duidelijke scheiding van verantwoordelijkheden; wijst in dit verband op het belang van gezamenlijke programmering als een instrument om samenhang te bewerkstelligen in het externe optreden;

28.

meent dat de alomvattende aanpak geworteld moet zijn in een gemeenschappelijke visie van alle EU-actoren op de veranderende strategische context waarin het EU-optreden plaatsvindt; dringt daarom aan op frequentere en transparante informatie-uitwisseling, beleidscoördinatie en teamwerk tussen EU-actoren gedurende alle fasen van het EU-optreden; dringt verder aan op de ontwikkeling van formele structuren waarin deze uitwisselingen kunnen plaatsvinden en waar ruimte is voor vroegtijdige waarschuwingen, situatie-analyse en crisis- en post-crisistoezicht, met mogelijke integratie van bestaande structuren (zoals de SitRoom van de EU, het coördinatiecentrum voor respons in noodsituaties (Emergency Response Coordination Centre) en ARGUS); wijst opnieuw op de noodzaak van een „raad voor crisisrespons” binnen de EDEO, onder voorzitterschap van de HV/VV, die alle actoren samenbrengt die van belang zijn voor de crisisbeheersing;

29.

meent dat er met het oog op een alomvattende aanpak ook een betere coördinatie nodig is, onder leiding van de HV/VV, ten aanzien van de interne EU-beleidslijnen die een aanzienlijke buitenlands-politieke dimensie hebben zoals de interne markt, migratie, milieu en energie;

30.

dringt aan op een betere afstemming tussen het handelsbeleid en het gemeenschappelijk buitenlands beleid, met inbegrip van de mensenrechten en ontwikkeling;

31.

benadrukt dat de gebrekkige uitvoering van het buitenlands beleid van de EU in het veld gedeeltelijk is toe te schrijven aan de povere coördinatie en beleidsplanning bij de relevante instellingen; merkt op dat er verbetering is opgetreden sinds de EU-delegaties de coördinatiefunctie op dit gebied hebben overgenomen, maar dat er nog meer vooruitgang moet worden geboekt om de uitvoering van het buitenlands beleid van de EU in het veld te verbeteren, in het bijzonder in het geval van crisisgebieden en in het kader van GBVB-activiteiten;

32.

dringt aan op een versterking van de capaciteiten van de EU om mondiale uitdagingen, zoals de klimaatdiplomatie, aan te pakken; dringt er bij de EDEO op aan om politieke compromissen vast te stellen en politieke akkoorden te sluiten door het klimaat te koppelen aan andere aspecten van de betrekkingen van de EU met partnerlanden; hoopt dat de EDEO in de aanloop naar de VN-klimaatconferentie in Parijs in 2015 zijn uitgebreide netwerk van EU-delegaties over de hele wereld zal benutten om het Europese begrip van de belangen van en het nationale klimaatbeleid in partnerlanden te verruimen;

33.

benadrukt de vastbeslotenheid van het Parlement om ervoor te zorgen dat de externe financiële instrumenten van de Unie voor de periode 2014 tot 2020 zo opgezet worden dat ze de alomvattende aanpak van de buitenlandse betrekkingen van de Unie bevorderen, in het bijzonder door instrumenten te ontwikkelen die gericht zijn op conflictpreventie, crisisbeheersing, vredesopbouw, ontwikkelingssamenwerking en de versterking van strategische partnerschappen; benadrukt dat het nieuwe partnerschapsinstrument de EU tevens een middel biedt om activiteiten met derde landen op het vlak van buitenlands beleid financieel te ondersteunen; onderstreept zijn vastbeslotenheid om zijn democratische zeggenschap over de toepassing van deze instrumenten volledig uit te oefenen en er zo voor te zorgen dat de aanzienlijke maar begrensde middelen van de Unie op efficiënte en rendabele manier gebruikt worden om resultaten te boeken; onderstreept het recht van het Parlement, als onderdeel van de tussentijdse evaluatie van de externe financiële instrumenten, om de toepassing van de instrumenten te beoordelen en indien nodig te wijzigen;

34.

betreurt het gebrek aan ambitie in de EU-begroting voor het externe optreden voor de periode 2014-2020; dringt aan op een betere inschatting vooraf van de financiering die nodig is voor de uitvoering van EU-strategieën; betreurt dat het EU-optreden in een aantal gevallen vertraging heeft opgelopen als gevolg van financiële kwesties; dringt erop aan dat dergelijke structurele problemen in de toekomst worden verholpen, onder meer door gebruik te maken van de nieuwe bepalingen inzake de versterking van capaciteiten voor de deelname aan en de inzet bij civiele stabilisatiemissies (artikel 4 quater)) van het vredes- en stabiliteitsinstrument (ISP); herinnert tevens aan de noodzaak om het financieringsmechanisme voor militaire GVDB-operaties (bekend als het ATHENA-mechanisme) te herzien teneinde tot een adequatere en eerlijkere kostenverdeling voor Europese militaire operaties te komen, zodat alle lidstaten er een bijdrage aan kunnen leveren door ofwel de opbouw van hun troepenmacht ofwel financiering van de ondersteuningskosten;

35.

herinnert de HV/VV eraan dat het Parlement de externe financiële instrumenten van de Unie voor de periode 2014 tot 2020 heeft herzien teneinde de capaciteit te versterken van gelijkgestemde internationale, regionale of gouvernementele actoren en actoren uit het maatschappelijk middenveld die bereid zijn samen met de Unie doelstellingen na te streven zonder onze fundamentele waarden zoals bevordering van de democratie uit het oog te verliezen;

36.

is verheugd over het feit dat de EU onlangs regionale strategieën ontwikkeld heeft om politieke prioriteiten te bepalen, beleidsdoelstellingen mee te delen, beleidsreacties te coördineren, partnerschappen uit te bouwen en te focussen op het inzetten van middelen; dringt aan op de systematische gezamenlijke ontwikkeling van EU-strategieën door de EDEO en de relevante Commissiediensten (met name DEVCO en ECHO), onder leiding van de HV/VV, teneinde het EU-optreden in het veld af te bakenen en coherent te doen verlopen; vraagt de Commissie om binnen haar bevoegdheidsgebieden vanaf het prille begin actief bij deze coördinatie betrokken te zijn;

37.

benadrukt nogmaals dat dergelijke strategieën de EU-doelstellingen en -prioriteiten, evenals het specifieke tijdsbestek voor de uitvoering ervan, duidelijk zouden moeten bepalen en eveneens zouden moeten aangeven welke instrumenten het meest geschikt zijn voor elk optreden (variërend van onder andere humanitaire en ontwikkelingshulp tot diplomatiek optreden en bemiddeling, economische sancties en het GVDB); herhaalt dat het GVDB een rol zou moeten spelen bij en een bijdrage zou moeten leveren tot de initiële politieke analyse en de bepaling van de beleidsdoelstellingen, zodat de GVDB-planners en de betreffende parlementaire instellingen op Europees en nationaal niveau gemakkelijker in een vroeg stadium bij de zaak betrokken kunnen worden; is in deze context verheugd over de positieve ontwikkeling van een politiek kader voor crisisaanpak voor GVDB-missies en -operaties en dringt erop aan dat dit uitgebreid wordt naar alle crisisresponsinitiatieven;

38.

is in het bijzonder verheugd over het strategische kader van de EU voor de Hoorn van Afrika, dat erop gericht is stabiliteit te brengen in deze strategische regio, door de piraterij en de onderliggende oorzaken ervan te bestrijden, een legitiem bestuur te vestigen in Somalië en de regionale samenwerking te bevorderen via het gelijktijdig inzetten van de externe instrumenten van de EU, in samenwerking met relevante partners in het veld; herinnert er evenwel aan dat het EU-optreden in de regio gebaseerd was op pioniersinitiatieven in het kader van het GVDB (namelijk EUNAVFOR Atalanta en EUTM Somalia) die werden gevolgd door andere EU-instrumenten, waardoor de alomvattende aanpak in de Hoorn van Afrika meer een empirische en pragmatische verwezenlijking achteraf was dan een goed opgezette en geplande strategie; is ervan overtuigd dat de EU-strategieën voortaan opgesteld moeten worden voordat de EU bij een regio betrokken raakt, en niet erna;

39.

betreurt dat, zelfs wanneer de strategieën vastliggen, de EU er vaak niet in slaagt ze uit te voeren, en zich daarentegen gedwongen ziet ongepland op te treden en noodmaatregelen te nemen; herinnert eraan dat dit met name het geval was in de Sahel-regio, waarvoor de EU over een heel uitgebreid en goed voorbereid strategisch document beschikte (de strategie van de Europese Unie voor veiligheid en ontwikkeling in de Sahel van 2011) dat unaniem goedgekeurd was maar niet bevredigend werd uitgevoerd totdat de situatie in Mali dramatisch verslechterde; dringt aan op een analyse waarbij lessen getrokken worden uit dit specifieke geval, en — in ruimer verband — op een verbeterde vroegtijdige waarschuwingsanalyse van belangrijke instabiele regio's, om tot concrete initiatieven inzake conflictpreventie en bemiddeling te komen en zo het proactieve optreden te verbeteren door de nadruk in het beleid te verschuiven van een reactieve aanpak naar een meer gepaste en doeltreffende preventiegerichte aanpak;

40.

wijst erop dat heel wat huidige nationale, regionale en internationale conflicten ook klimaatgedreven zijn en dat de alomvattende aanpak bijgevolg rekening moet houden met het concept van menselijke veiligheid; herinnert aan de door UNEP in december 2011 gepubliceerde analyse inzake de situatie in de Sahel-regio, waarin vermeld wordt dat stijgende temperaturen hebben geleid tot watertekorten en in het bijzonder lokale bevolkingen, wier bestaansmiddelen afhankelijk zijn van natuurlijke hulpbronnen, zoals landbouw, visserij en veehouderij, onder grote druk hebben gezet, hetgeen in sommige gevallen resulteert in geweld en gewapend conflict;

41.

is ervan overtuigd dat, in gevallen waar een crisis niet vermeden kan worden, de EU in staat moet zijn snel en doeltreffend de gepaste burgerlijke en militaire middelen te plannen en in te zetten en aanvullende EU-instrumenten te mobiliseren in het hele spectrum van crisisbeheersingsoperaties, ook bij humanitaire crises; dringt aan op de uitvoering van de desbetreffende artikelen van het Verdrag op het gebied van snelle reactie, met inbegrip van artikel 44 VEU; onderstreept in dit verband de behoefte aan politieke en veiligheidsdeskundigen in de relevante EU-delegaties;

42.

stelt met klem dat de EU in staat zou moeten zijn om de vrede en stabiliteit op lange termijn te versterken; dringt aan op duidelijke, ruim van te voren vastgelegde overgangsstrategieën tussen instrumenten voor crisisreactie op korte termijn (met name diplomatieke, GVDB- en ECHO-instrumenten en het nieuwe ISP) en post-crisisinstrumenten (met name ISP en ontwikkelingshulp) teneinde de vorderingen in het veld te ondersteunen; is — als belangrijke eerste stap — verheugd over de effectieve samenwerking tussen de EDEO en de Commissie ter ondersteuning van de GVDB-missie in Mali, en het in een vroeg stadium in overweging nemen van een exitstrategie voor EUTM Mali;

43.

dringt er bij de EU op aan verdere vooruitgang te boeken om op landenniveau verenigd op te treden, met een duidelijke verdeling van de verantwoordelijkheden en onder leiding van een delegatiehoofd dat verantwoordelijk is voor de uitvoering van het externe beleid van de EU in het land, hetgeen gepaard gaat met lokaal overleg met de lidstaten en de regering van het gastland, het maatschappelijk middenveld en andere internationale partners; verzoekt de lidstaten om zich te verbinden tot een gezamenlijk EU-optreden in derde landen en ervoor te zorgen dat de coördinatie en koppeling van de acties in het veld in nauwe samenwerking met de EU-instellingen, met name de Commissie en de EDEO, worden georganiseerd; betreurt in dit opzicht dat het autonome optreden van bepaalde lidstaten in derde landen, in het bijzonder landen in een post-conflictsituatie of democratiseringsproces, zonder degelijke afspraken tussen deze lidstaten en de lokale EU-delegatie schadelijk is gebleken voor de doelstellingen en belangen van de EU, alsook voor de geloofwaardigheid van de Unie ten aanzien van deze derde landen en andere internationale partners;

44.

benadrukt dat een succesvolle alomvattende aanpak ook de ontwikkeling van partnerschappen buiten de instellingen van de Unie en de lidstaten vereist, zodat andere internationale en multilaterale partners, strategische partners, gastlanden, regionale organisaties, actoren uit het maatschappelijk middenveld en de privésector erbij betrokken worden, met inachtneming van de besluitvormingsautonomie van de EU;

45.

dringt er bij de EU op aan om voor een effectieve deelname van de Unie aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties te zorgen door gebruik te maken van alle bevoegdheden die de status van geïntegreerde regionale organisatie haar verleent;

46.

herhaalt zijn standpunt dat, in lijn met de doelen van het Verdrag van Lissabon in verband met versterking van het buitenlands beleid van de EU en haar rol op het gebied van de wereldvrede, veiligheid en regelgeving, één gemeenschappelijke zetel voor de EU in een grotere Veiligheidsraad een centrale langetermijndoelstelling van de Europese Unie blijft; verzoekt de VV/HV het initiatief te nemen tot het formuleren van een gezamenlijk standpunt van de lidstaten met het oog hierop; stelt, teneinde dit doel in de toekomst te verwezenlijken, voor te werken aan een voorafgaande coördinatie van standpunten in de Raad van de EU over de uitbreiding van de Veiligheidsraad met nieuwe leden en de herziening van de besluitvorming binnen de Veiligheidsraad door middel van het invoeren van een supergekwalificeerde meerderheid;

47.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/28

—

onder verwijzing naar zijn resoluties over eerdere jaarverslagen van de Commissie en van het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF),

—

gezien het verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 24 juli 2013 met als titel „Bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie — Fraudebestrijding — Jaarverslag 2012” (COM(2013)0548) en de begeleidende documenten bij dit verslag (SWD(2013)0283, SWD(2013)0284, SWD(2013)0285, SWD(2013)0286) en SWD(2013)0287,

—

gezien het jaarverslag van het OLAF voor 2012,

—

gezien het jaarverslag van de Rekenkamer over de uitvoering van de begroting over het begrotingsjaar 2012, vergezeld van de antwoorden van de instellingen (1),

—

gezien het voorstel voor een verordening van de Raad tot instelling van het Europees Openbaar Ministerie (COM(2013)0534),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 17 juli 2013 met als titel „De governance van OLAF en de procedurele waarborgen bij onderzoeken versterken: stapsgewijze benadering ter flankering van de instelling van een Europees Openbaar Ministerie” (COM(2013)0533),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 17 juli 2013 getiteld „De financiële belangen van de Unie beter beschermen: instelling van een Europees Openbaar Ministerie en hervorming van Eurojust” (COM(2013)0532),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 mei 2011 over de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie via het strafrecht en door administratieve onderzoeken — Een geïntegreerd beleid om het geld van de belastingbetaler veilig te stellen (COM(2011)0293),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 24 juni 2011 over de fraudebestrijdingsstrategie van de Commissie (COM(2011)0376),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 6 december 2012 met als titel „Actieplan ter versterking van de strijd tegen belastingfraude en belastingontduiking” COM(2012)0722),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 september 2013 met als titel „Bescherming van de begroting van de Europese Unie tot eind 201” (COM(2013)0682),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 december 2013 met als titel „Toepassing van financiële nettocorrecties op de lidstaten in het landbouwbeleid en het cohesiebeleid” (COM(2013)0934),

—

gezien het verslag van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement met als titel „EU-corruptiebestrijdingsverslag” (COM(2014)0038),

—

gezien Richtlijn 2013/43/EU van de Raad van 22 juli 2013 tot wijziging van Richtlijn 2006/112/EG betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde wat betreft een facultatieve en tijdelijke toepassing van de verleggingsregeling voor leveringen van bepaalde fraudegevoelige goederen en diensten (2),

—

gezien Richtlijn 2013/42/EU van de Raad van 22 juli 2013 tot wijziging van Richtlijn 2006/112/EG betreffende het gemeenschappelijke stelsel van belasting over de toegevoegde waarde wat betreft een snellereactiemechanisme tegen btw-fraude (3),

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt (COM(2012)0363),

—

gezien Verordening(EU) nr. 250/2014 van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 tot vaststelling van een programma voor de bevordering van acties op het gebied van de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie (programma „Hercules III”) en tot intrekking van Besluit nr. 804/2004/EG (4),

—

gezien Richtlijn 2014/23/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende de gunning van concessieopdrachten (5),

—

gezien artikel 325, lid 5, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien Verordening (EU, Euratom) nr. 883/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 september 2013 betreffende onderzoeken door het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1073/1999 van het Europees Parlement en de Raad en Verordening (Euratom) nr. 1074/1999 van de Raad (6),

—

gezien Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie (7),

—

gezien advies nr. 1/2014 van het Comité van toezicht van het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) over de prioriteiten van het onderzoeksbeleid van OLAF,

—

gezien Verordening (EG, Euratom) nr. 2988/95 van de Raad van 18 december 1995 betreffende de bescherming van de financiële belangen van de Europese Gemeenschappen (8),

—

gezien zijn resolutie van 3 juli 2013 over het jaarverslag 2011 over de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie — Fraudebestrijding (9),

—

gezien zijn resolutie van 15 september 2011 over de inspanningen van de EU ter bestrijding van corruptie (10),

—

gezien zijn verklaring van 18 mei 2010 over de inspanningen van de Unie ter bestrijding van corruptie (11), en de mededeling van de Commissie van 6 juni 2011 met als titel „Corruptiebestrijding in de EU” (COM(2011)0308),

—

gezien zijn resolutie van 23 oktober 2013 over georganiseerde misdaad, corruptie en witwassen: aanbevelingen inzake de benodigde acties en initiatieven (12),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie begrotingscontrole (A7-0195/2014),

A.

overwegende dat volgens de ramingen van de Commissie belastingfraude, belastingontduiking, belastingontwijking en agressieve belastingplanning ervoor zorgen dat in de EU jaarlijks naar schatting een bedrag aan potentiële belastinginkomsten verloren gaat van 1 miljard EUR, wat neerkomt op ongeveer 2 000 EUR per Europese burger per jaar;

B.

overwegende dat de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie een essentieel element vormt van de politieke agenda van de Unie bedoeld om het vertrouwen van de burgers te versterken en te garanderen dat hun geld correct wordt gebruikt;

C.

overwegende dat het Verdrag van Lissabon een aanzienlijke versterking heeft meegebracht van de instrumenten ter bescherming van de financiële belangen van de Unie en de Unie zelf en de lidstaten verplicht alle vormen van illegale activiteiten die de financiële belangen van de Unie aantasten, te bestrijden;

D.

overwegende dat de zeer grote verscheidenheid van juridische systemen en tradities in de Unie de bescherming van de financiële belangen van de Unie tegen fraude en andere illegale activiteiten tot een dringende en onvermijdelijke maar uiterst gecompliceerde uitdaging maakt;

E.

overwegende dat er voor de bescherming van de financiële belangen van de Unie en voor de bestrijding van fraude een geïntegreerde benadering nodig is die strategieën voor fraude- en corruptiebestrijding door middel van doeltreffende, coherente en vergelijkbare legale acties op het hele grondgebied van de Unie omvat; overwegende dat de EU en de lidstaten deze verantwoordelijkheid delen en het dat met name in tijden van beperkte begrotingsmiddelen des te belangrijker is dat de Commissie en de lidstaten nauw samenwerken;

F.

overwegende dat het Europees Bureau voor fraudebestrijding (OLAF) verantwoordelijk is voor het beschermen van de financiële belangen van de Unie door middel van onderzoek naar fraude, corruptie en andere onwettige activiteiten, en overwegende dat het Comité van toezicht is ingesteld om de onafhankelijkheid van OLAF te verbeteren en te waarborgen door de uitvoering van de onderzoekstaak van OLAF geregeld te controleren,

G.

overwegende dat in de eerste plaats de lidstaten verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van zo'n 80 % van de begroting van de Unie;

H.

overwegende dat de lidstaten verantwoordelijk zijn voor de berekening van de geharmoniseerde btw-grondslag, de aanpassing van de op de btw toepasbare percentages en de inning van de eigen middelen, en dat deze drie elementen een invloed hebben op de begroting van de Unie;

I.

overwegende dat de Commissie op verzoek van het Europees Parlement recentelijk een reeks belangrijke initiatieven aangaande strategische maatregelen voor fraudebestrijding heeft genomen;

J.

overwegende dat de omvang van de belastingfraude en belastingontwijking in de Europese Unie het vertrouwen en het geloof van de burgers in de Unie aantast; overwegende dat meer garanties nodig zijn van integriteit en transparantie rond de overheidsuitgaven;

1.

benadrukt dat, overeenkomstig de bepalingen van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, zowel de Commissie als de lidstaten alles in het werk dienen te stellen om fraude, corruptie en alle andere illegale activiteiten die de financiële belangen van de Unie schaden, te bestrijden; herinnert eraan dat het van wezenlijk belang is dat de Commissie en de lidstaten nauw samenwerken en hun activiteiten coördineren om de doeltreffende bescherming van de financiële belangen van de Unie te garanderen, en dat het bijgevolg uiterst belangrijk is deze samenwerking en coördinatie te versterken en zo efficiënt mogelijk te maken; wijst erop dat de bescherming van de financiële belangen van de Unie evenzeer waakzaamheid vereist waar het gaat om inkomsten en uitgaven;

2.

benadrukt dat fraude een voorbeeld van opzettelijk irregulier gedrag dat in bepaalde gevallen een delict oplevert, en dat niet-naleving van een regel een onregelmatigheid is; betreurt dat in het verslag van de Commissie niet nader op fraude wordt ingegaan en dat onregelmatigheden zeer algemeen worden behandeld; wijst erop dat artikel 325, lid 5, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie over fraude gaat, niet over onregelmatigheden, en vraagt dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen fraude en fouten of onregelmatigheden;

3.

neemt nota van het verslag van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie — Fraudebestrijding — Jaarverslag 2012 (hieronder „het jaarverslag van de Commissie”); stelt vast dat er op verzoek van het Europees Parlement in het verslag aandacht wordt besteed aan twee nieuwe elementen:

4.

verzoekt de Commissie dat zij bij de start van de procedure voor de presentie van het jaarverslag over de bescherming van de financiële belangen aan het Parlement een voorafgaand verslag voorlegt over de follow-up en de uitvoering die zij heeft gegeven aan de door het Parlement goedgekeurde aanbevelingen naar aanleiding van het eerdere jaarverslag, en dat zij een gemotiveerde toelichting geeft bij de aanbevelingen die zij niet in aanmerking genomen heeft of niet heeft kunnen overnemen; verzoekt in deze zin ook OLAF om hetzelfde te doen met betrekking tot de maatregelen waarom het Parlement in hetzelfde verslag heeft gevraagd;

5.

is ingenomen met de belangrijkste initiatieven die de Commissie op verzoek van het Europees Parlement heeft genomen om een nieuw Europees wetgevingskader op het gebied van het fraudebestrijdingsbeleid vast te stellen, en in het bijzonder het voorstel voor een richtlijn betreffende de strafrechtelijke bestrijding van fraude die de financiële belangen van de Unie schaadt met als doel een verduidelijking en harmonisering van de strafrechtelijke bepalingen in de lidstaten betreffende strafbare feiten met betrekking tot de EU-begroting (COM(2012)0363), het voorstel voor een verordening van de Raad tot instelling van het Europees Openbaar Ministerie (COM(2013)0534) en het voorstel voor een verordening betreffende het EU-Agentschap voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust) (COM(2013)0535) , alsmede de toepassing van de wijziging van Verordening (EG) nr. 1073/1999 betreffende onderzoeken door OLAF en de versterking van de procedurele rechten van personen die bij een OLAF-onderzoek zijn betrokken; ziet in dat het belangrijk is dat deze verschillende rechtshandelingen goed uitgebalanceerd zijn en grondig worden geëvalueerd; verzoekt de Raad voldoende tijd te nemen en de onderhandelingen niet overhaast af te ronden, teneinde een robuust Europees kader tot stand te brengen en het bestaande institutionele luik van de bescherming van de financiële belangen van de Unie verder te verbeteren; onderstreept dat een voortijdige overstap naar de procedure van nauwere samenwerking moet worden voorkomen; neemt tevens met voldoening kennis van het actieplan ter intensivering van de strijd tegen belastingfraude en belastingontduiking, en de hervorming van het btw-stelsel in de Unie, die beide in 2011 zijn opgestart;

6.

stelt vast dat het aantal frauduleuze onregelmatigheden in 2012 vrijwel stabiel is gebleven vergeleken met 2011, met 1 231 als fraude gemelde onregelmatigheden en een licht gedaalde financiële impact met een totaalbedrag van 392 miljoen EUR; stelt vast dat er vooral op het gebied van het cohesie- en het landbouwbeleid (met name plattelandsontwikkeling en visserij) wordt gefraudeerd en dat de situatie op deze twee grote beleidsdomeinen, waar de financiële impact van de fraude respectievelijk 279 miljoen EUR en 143 miljoen EUR bedraagt, kritiek blijft; benadrukt echter dat algemeen gesproken het aantal als fraude gemelde onregelmatigheden en de overeenkomstige bedragen het gevolg zijn van de bredere definitie van fraude en dus niet als betrouwbare maatstaf voor de omvang van de fraude mogen worden beschouwd; verlangt dat in het jaarverslag 2013 over de bescherming van de financiële belangen van de Europese Unie — Fraudebestrijding een duidelijk onderscheid wordt gemaakt tussen fraude, fouten en onregelmatigheden;

7.

stelt vast dat het aantal niet-frauduleuze onregelmatigheden die in 2012 aan de Commissie zijn gemeld, met ongeveer 6 % is toegenomen vergeleken met 2011, met een financiële impact van ongeveer 2,9 miljard EUR (meer dan een verdubbeling vergeleken met 2011, met name op de domeinen cohesiebeleid en directe uitgaven); stelt met bezorgdheid vast dat die toename hoofdzakelijk een gevolg is van de onregelmatigheden waarmee grotere bedragen zijn gemoeid, maar tevens te wijten is aan het systematisch melden van onregelmatigheden wanneer programma's worden afgesloten;

8.

merkt op dat de Commissie in 2012 veel meer correctieve maatregelen tegenover de lidstaten heeft genomen, hoofdzakelijk op het gebied van het cohesiebeleid, voor een totaalbedrag van 3,7 miljard EUR, hetgeen eveneens te wijten is aan de afsluiting van de programmeringsperiode 2000-2006;

9.

merkt op dat de aanbevelingen die de Commissie in 2011 aan de lidstaten heeft gedaan, met name over gemelde zaken van frauduleuze en niet-frauduleuze onregelmatigheden, de terugvordering van onregelmatig betaalde bedragen, de controle van de resultaten van strafonderzoeken en de verbetering van hun fraudestatistieken, in hun geheel toereikend waren en betreurt het dat enkele zorgpunten niet de nodige aandacht kregen; verzoekt de lidstaten gevolg te geven aan de aanbevelingen die de Commissie in 2011 tot hen heeft gericht en te waarborgen dat de aanbevelingen die in haar verslag over 2012 zijn gedaan, volledig worden opgevolgd, en indien zij dit niet kunnen doen hiervoor een met redenen omklede verklaring te verschaffen;

10.

stelt voor na te denken over de vorming van een groep Europese douanebeambten die gespecialiseerd zijn in fraudebestrijding en die de nationale douanediensten ondersteunen;

11.

erkent dat waar het gaat om de traditionele eigen middelen het naar aanleiding van ontdekte fraude en andere gevallen van onregelmatigheden in 2012 terug te vorderen bedrag 444 miljoen EUR beliep, waarvan 208 miljoen EUR reeds door de lidstaten is teruggevorderd; stelt vast dat in 2012 een bedrag van nog eens 83 miljoen EUR is teruggevorderd dat verband hield met gevallen die tussen 1989 en 2011 zijn opgespoord;

12.

betreurt dat de eigen middelen niet meer de belangrijkste bron van inkomsten vormen voor de EU-begroting waarvan zij nu 20 % uitmaken, zodat de correcte inning van btw en douanerechten niet alleen directe gevolgen heeft voor de economieën van de lidstaten en de begroting van de Europese Unie, maar ook voor de Europese belastingbetaler; herinnert eraan dat volgens de ramingen van de Commissie belastingontduiking en belastingfraude ervoor zorgen dat in de EU jaarlijks een bedrag aan potentiële belastinginkomsten verloren gaat van 1 triljoeneuro, wat neerkomt op ongeveer 2 000 euro per Europese burger per jaar;

13.

neemt met voldoening kennis van het actieplan van de Commissie ter intensivering van de strijd tegen belastingfraude en belastingontduiking; dringt erop aan dat de Commissie en de lidstaten absolute voorrang blijven geven aan de strijd tegen belastingfraude en belastingontduiking en dat hiertoe een pluridimensionele strategie van nauwere samenwerking en coördinatie tussen de lidstaten onderling en tussen de lidstaten en de Commissie nodig is die een betere inzet van de bestaande instrumenten, consolidering van de bestaande wetgeving, goedkeuring van de ingediende voorstellen en administratieve samenwerking mogelijk maakt; ook is nauwere samenwerking tussen belasting-, politie- en gerechtelijke autoriteiten binnen een land van fundamenteel belang; vraagt om bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van mechanismen voor preventie en vroegtijdige opsporing, aan de evaluatie van resultaten, de verbetering van systemen voor de heffing van inkomsten en vooral aan de verbetering van het toezicht op douanevervoer, daar dit een van de gebieden is met de hoogste percentages stelselmatige corruptie in Europa; verzoekt de Commissie en de lidstaten op internationaal niveau actiever te worden om normen voor samenwerking vast te stellen op basis van met name de beginselen van transparantie, goed bestuur en uitwisseling van informatie;

14.

vraagt de Commissie om de nationale systemen voor de inning van de traditionele eigen middelen regelmatig te analyseren en te vergelijken, vooral wat verschillen in prestaties betreft, teneinde de beste praktijken met betrekking tot de doeltreffendheid van de inningsprocedures te identificeren en onder alle lidstaten te verspreiden en in voorkomend geval dienovereenkomstige maatregelen voor te stellen;

15.

spreekt zijn bezorgdheid uit over het feit dat wat de inkomsten uit de traditionele eigen middelen betreft het aantal niet-frauduleuze onregelmatigheden in 2012 weliswaar op hetzelfde niveau is gebleven, maar dat het totale aantal ca. 20 % hoger ligt dan het gemiddelde voor de periode 2008-2012;

16.

dringt erop aan dat de discrepanties tussen de geraamde BTW-opbrengsten en de werkelijk geïnde opbrengsten diepgaander worden geanalyseerd en worden opgenomen in het verslag van de Commissie, teneinde een beter beeld te krijgen van de inkomsten die de Unie hierdoor derft; herinnert eraan dat de bestrijding van belastingontduiking en van de schaduweconomie een permanente doelstelling moet blijven voor de Commissie en de lidstaten;

17.

is ingenomen met het feit dat 98 % van de in totaal bekende traditionele eigen middelen volgens de regels wordt geïnd, maar verzoekt de Commissie haar inspanningen te handhaven voor de resterende 2 % die het voorwerp is van fraude en andere onregelmatigheden;

18.

merkt op dat wetshandhavingsinstanties toegenomen misbruik van het systeem voor toezicht op het verkeer van accijnsgoederen (EMCS) door criminele organisaties constateren; is van mening dat er te weinig fysieke controles van in het kader van het EMCS vervoerde goederen plaatsvinden; wijst erop dat extra investeringen in controles wellicht leiden tot meer geïnde belastingen en betere voorkoming van belastingontduiking; merkt verder op dat ingevolge artikel 21, lid 3, en artikel 24, lid 3, van Richtlijn 2008/118/EG van de Raad de bevoegde autoriteiten van de lidstaat van verzending en van bestemming een elektronische controle van de gegevens in het voorlopige e-AD en het ontvangstrapport moeten uitvoeren; is van oordeel dat er criteria moeten worden ontwikkeld voor de fysieke controle door de bevoegde instantie van de lidstaat van te verzenden en/of ontvangen accijnsgoederen;

19.

is van mening dat meer controles tevens het voordeel hebben dat bedrijven of schijnbedrijven die door criminelen zijn opgericht om fraude gemakkelijker te maken, worden uitgeschakeld; stelt vast dat de meest recente informatie omtrent verzending en ontvangst van accijnsgoederen in het kader van het EMCS door de ondernemers zelf wordt bevestigd; verzoekt de Commissie het initiatief te nemen om de toegangsrechten tot het EMCS aan te scherpen en indiening van een uitvoerig nalevingsverslag voor te schrijven alvorens handel kan worden gedreven, zodat het mogelijk wordt om ondernemers de status van „gevolmachtigd marktdeelnemer” („betrouwbaar economisch subject”) toe te kennen, waardoor alleen deze actoren rechtstreeks zelfstandig gebruik kunnen maken van het EMCS; vraagt de Commissie de resultaten bekend te maken van lopende onderzoeken naar de vraag of richtlijn 2008/118/EG moet worden gewijzigd;

20.

verlangt dat de verificatiecontroles die de lidstaten uitvoeren bij personen en bedrijven die zich aanmelden voor het register, grondiger en uitvoeriger moeten zijn; ziet in dat goederen gemakkelijk verkeerd kunnen worden gedeclareerd om accijnzen te ontduiken; dringt daarom aan op meer samenwerking met de belastingdiensten;

21.

is van mening dat de termijnen voor de overbrenging van accijnsgoederen tussen officiële entrepots onrealistisch lang zijn; beseft dat zulke termijnen ruimte laten voor meerdere transporten op basis van dezelfde verklaring, en voor onttrekking van de goederen voordat de leveringsdatum in het systeem is ingevoerd; dringt erop aan dat de bevoegde instantie van de lidstaat van de aangegeven bestemming en de nieuwe bestemming onverwijld door de afzender in kennis moet worden gesteld van eventuele wijzigingen; dringt er verder op aan dat de termijn voor de indiening van het verslag over de ontvangst van accijnsgoederen maximaal 1 werkdag is en dat de reistijd wordt berekend en vastgesteld voor elke overbrenging overeenkomstig het type vervoer dat wordt gebruikt en de afstand tussen de plaats van verzending en de plaats van bestemming;

22.

is van mening dat de garanties die vereist zijn om douane-entrepots op te richten, te gering zijn in verhouding tot de waarde van de accijnsgoederen; is van oordeel dat er een variabele zou moeten worden ingevoerd naar gelang van het type goederen en de omvang van de handel;

23.

is verontrust nu de lidstaten hun eigen EMCS-systemen hebben ingevoerd volgens zeer algemeen gedefinieerde vereisten van de Europese Commissie; dringt er in dit verband bij de Commissie op aan het initiatief voor een meer uniform systeem voor de hele EU te nemen;

24.

neemt er kennis van dat volgens een nieuwe studie die in 2013 met financiering van de Commissie in het kader van haar werkzaamheden met het oog op de hervorming van het btw-stelsel in Europa en de bestrijding van belastingontwijking werd gepubliceerd over het „btw-deficit”, 193 000 000 000 EUR aan btw-ontvangsten (1,5 % van het bbp) verloren gingen omdat de regelgeving niet werd nageleefd of omdat ze niet werden teruggevorderd in 2011; benadrukt echter dat het btw-deficit niet enkel toe te schrijven is aan fraude, maar ook aan andere factoren zoals faillissementen en insolventie, statistische fouten, betalingsachterstanden en belastingontduiking; wijst er in dit verband op dat een doeltreffend optreden tegen het btw-deficit een multidisciplinaire en gecoördineerde aanpak vereist; benadrukt dat de tenuitvoerlegging van nieuwe strategieën en een efficiënter gebruik van de bestaande EU-structuren belangrijk zijn om de bestrijding van btw-fraude te versterken;

25.

is verheugd dat de btw-hervorming die in december 2011 van start ging al belangrijke instrumenten heeft opgeleverd om te zorgen voor een betere bescherming tegen btw-fraude; verwelkomt in dit verband de richtlijnen betreffende een snellereactiemechanisme tegen btw-fraude en betreffende de facultatieve en tijdelijke toepassing van de verleggingsregeling voor leveringen van bepaalde fraudegevoelige goederen en diensten die in juli 2013 werden vastgesteld en vraagt de lidstaten om deze snel ten uitvoer te leggen;

26.

meent verder dat aandacht besteed moet worden aan de noodzaak van de vereenvoudiging van het btw-stelsel voor alle ondernemingen in Europa; is daarom verheugd over de nieuwe maatregelen die erop gericht zijn elektronische facturatie mogelijk te maken, evenals over de bijzondere bepalingen voor kleine ondernemingen die in 2013 van kracht gegaan zijn, en kijkt uit naar de tenuitvoerlegging van de standaard btw-aangifte voor de hele Unie; hoopt dat het centraal aanspreekpunt voor elektronische dienstverlening en telecommunicatiebedrijven in 2015 werkelijk de naleving zal bevorderen, door de btw-procedures voor ondernemingen te vereenvoudigen;

27.

vraagt de lidstaten om hun nationale belastingstelsels te hervormen zodat deze eenvoudiger, correcter en doeltreffender worden, teneinde de naleving te vergemakkelijken, fraude en belastingfraude te voorkomen en te bestraffen en de doeltreffendheid van de belastinginning te verbeteren; vraagt de lidstaten verder om de landenspecifieke aanbevelingen van de Commissie van 2013 in acht te nemen; is ingenomen met de nieuwe oproep van de Commissie aan de lidstaten om hun nationale belastinggrondslag te verbreden en vrijstellingen en verlagingen van belastingen te beperken, wat de lidstaten niet enkel zou toelaten hun belastingstelsels te vereenvoudigen maar ook om verhogingen van de normale btw-tarieven te vermijden;

28.

onderstreept dat de frauduleuze onregelmatigheid die in 2012 werd gemeld, in termen van frequentie en effect, nagenoeg op hetzelfde niveau is gebleven als in het voorgaande jaar;

29.

stelt vast dat er gemiddeld twee jaar en zeven maanden verstrijkt tussen het begin van een frauduleuze handeling en het moment waarop deze wordt opgemerkt; stelt verder vast dat er dan nogmaals zeven à acht maanden verstrijken voordat de onregelmatigheid aan de Commissie wordt gemeld; spreekt zijn verontrusting uit over het feit dat de richtsnoeren betreffende het tijdstip waarop lidstaten frauduleuze onregelmatigheden en/of andere onregelmatigheden aan OLAF rapporteren — vooropgesteld dat dergelijke richtsnoeren in die lidstaat bestaan — niet alleen per lidstaat verschillen maar ook per beleidsterrein; verwacht dat de Commissie voor heel Europa geldende richtsnoeren opstelt voor de rapportage van frauduleuze onregelmatigheden en/of andere onregelmatigheden aan OLAF; herinnert eraan dat het personeel van de Europese instellingen verplicht zijn om gevallen van fraude waarvan zij in het kader van hun functie kennis nemen, onverwijld onverwijld en zonder dat hun verantwoordelijkheid als gevolg van deze melding in het geding kan komen, bij OLAF te melden;

30.

merkt op dat het aantal gemelde gevallen van fraude aan de inkomstenzijde voor 2012 20 % lager is dan het gemiddelde voor de jaren 2008-2012; is verheugd dat de door de Commissie uitgevoerde analysen een duidelijke afname van het aantal fraudegevallen voor deze periode aantonen;

31.

merkt op dat er aan de uitgavenzijde slechts een geringe toename is in het aantal en de waarde van als fraude gemelde onregelmatigheden voor de reeds vastgestelde werkwijzen en dat het in de periode 2008-2012 in 5 % van de gemelde gevallen daadwerkelijk om fraude ging; merkt op dat de meeste frauduleuze onregelmatigheden, net zoals de voorgaande jaren, werden opgespoord op het gebied van het cohesiebeleid: 50 % van het totale aantal en 63 % van de betrokken bedragen; onderstreept dat het in slechts 9 van de 1 194 als fraude gemelde onregelmatigheden ging om corruptiezaken en dat alle zaken het gebied van het cohesiebeleid betroffen; is bezorgd dat dit soort zaken steeds vaker voorkomt; wijst met bezorgdheid op de verschuiving naar simpeler vormen van fraude, waarschijnlijk te verklaren doordat begunstigden die zich in normale omstandigheden aan de wet houden, zich wegens de economische crisis nu ook proberen te frauderen; is van mening dat deze tendensen de komende jaren opgevolgd en onderzocht moeten worden;

32.

bepleit dat gevallen van corruptie met een impact op de financiële belangen van de Europese Unie als fraude in de zin van artikel 325, lid 5, VWEU wordt beschouwd en opgenomen wordt in het jaarverslag van de Commissie over bescherming van de financiële belangen van de Unie — Fraudebestrijding;

33.

merkt op dat voor natuurlijke hulpbronnen (landbouw, plattelandsontwikkeling en visserij) in 2012 het aantal als fraude gemelde onregelmatigheden met bijna 50 % is toegenomen ten opzichte van 2011 omdat een enkel land 56 gevallen heeft gemeld, die allen dezelfde werkwijze vertonen, verband houden met hetzelfde onderzoek en uitsluitend betrekking hebben op het Europees Landbouwgarantiefonds (ELGF); constateert dat het percentage voor aangetoonde fraude in de landbouw iets hoger ligt — bij benadering 6 % van alle in de periode 2008-2012 gerapporteerde gevallen — dan over het geheel;

34.

onderkent dat de lidstaten op het gebied van landbouw en plattelandsontwikkeling in het begrotingsjaar 2 012 169,4 miljoen EUR van de begunstigden hebben teruggevorderd, terwijl er aan het eind van dat jaar nog 1 216,8 miljoen EUR teruggevorderd moest worden; merkt op dat het terugvorderingscijfer van 43 % sterkt beïnvloed wordt door het lage terugvorderingscijfer (onder 30 %) van zes lidstaten (13); roept deze lidstaten op adequate maatregelen te nemen om een aanzienlijk hoger terugvorderingspercentage te behalen;

35.

erkent dat het cohesiebeleid gedurende meerdere begrotingsjaren de meest kritieke sector is gebleken, waarbij vooral het regionale ontwikkelingsbeleid het moet ontgelden, maar dat het aantal als fraude gemelde onregelmatigheden gedurende de laatste drie jaar ten minste stabiel is gebleven; stelt vast dat het percentage van aangetoonde fraudegevallen lager ligt dan het totale gemiddeld, namelijk ongeveer 4 % voor de periode 2008-2012; noemt het verheugend dat de inspanningen die de Commissie de laatste jaren heeft geleverd om de fraude in deze sector meer onder de aandacht te brengen van de nationale autoriteiten, hun vruchten hebben afgeworpen en dat de regelgeving van de Unie heeft bijgedragen tot de opsporing van ongeveer 59 % van de frauduleuze onregelmatigheden; vraagt de Commissie haar gemeenschappelijke strategie voor fraudebestrijding van 2008 te intensiveren en te consolideren; vindt het evenzeer verheugend dat fraudegevallen na ontdekking sneller worden gemeld;

36.

betreurt evenwel het gebrek aan informatie over de terug te vorderen bedragen en de terugvorderingspercentages met betrekking tot het cohesiebeleid voor het begrotingsjaar 2012; verzoekt de Commissie in haar toekomstige jaarverslagen nadere informatie hierover te verstrekken;

37.

noemt het verheugend dat het aantal onregelmatigheden dat is gemeld op het gebied van pretoetredingssteun de laatste drie jaar is blijven dalen en stelt vast dat de twaalf nieuwe lidstaten de pretoetredingssteun aan het afbouwen zijn en dit proces bijna is voltooid; stelt echter een aanzienlijke stijging van het bedrag vast, als gevolg van twee gevallen die door een lidstaat gemeld werden; constateert ook dat in de huidige programmeringsperiode het aantal gemelde frauduleuze gevallen rond het instrument voor pretoetredingssteun (IPA) een lichte daling vertoont; de achterstand bij de uitvoering kan hiervan de oorzaak zijn;

38.

wijst op de steeds verder uiteenlopende benaderingen van fraude in de lidstaten, hoofdzakelijk toe te schrijven aan juridische en organisatorische verschillen, zowel tussen de lidstaten onderling als tussen de overheidsdiensten in eenzelfde land; en ook aan het feit dat de fraudeopsporing op allerlei manieren wordt aangepakt; is met name verontrust over het feit dat sommige lidstaten zich bij gevallen van frauduleuze onregelmatigheden beperken tot het toepassen van financiële correcties in plaats van onderzoek te doen naar het eventuele strafbare feit; benadrukt dat het niet onderzoeken van strafbare feiten frauduleus gedrag zou kunnen aanmoedigen en daardoor de strijd tegen fraude en fraudeurs zou kunnen ondermijnen; roept de lidstaten op meer middelen in te zetten om fraude te bestrijden, onder meer door middel van strafvervolging; vraagt de Commissie de werking en de doeltreffendheid van de bestaande bewakings- en controlesystemen in de lidstaten nauwlettend in de gaten te blijven houden en onderstreept dat het belangrijk is dat de Commissie uniforme meldingsvoorschriften opstelt voor alle lidstaten en zorgt voor de inzameling van vergelijkbare, betrouwbare en voldoende gegevens; vraagt de lidstaten gevolg te geven aan de aanbevelingen van de Commissie, met name wat betreft vroege opsporing, vereenvoudiging van de regels en snelle melding;

39.

wijst er bovendien op dat de lidstaten gegevens nog steeds niet tijdig doorgeven of onjuiste gegevens verstrekken; herinnert er daarnaast aan dat de lidstaten uiteenlopende definities hanteren voor soortgelijke strafbare feiten en dat niet alle lidstaten soortgelijke en gedetailleerde statistische gegevens verzamelen aan de hand van gemeenschappelijke criteria, waardoor het moeilijk is om betrouwbare en vergelijkbare statistieken op EU-niveau op te stellen en een vergelijking en objectieve evaluatie per land van de omvang van de fraude niet mogelijk is; zegt nogmaals te betreuren dat het Parlement, de Commissie en OLAF daardoor hun taak om de algehele schaal waarop onregelmatigheden en fraude plaatsvinden, in te schatten en aanbevelingen te formuleren, niet naar behoren kunnen vervullen; betreurt dan ook dat het in deze situatie niet mogelijk is de lidstaten met het hoogste onregelmatigheids- en fraudepercentage aan te wijzen en tot de orde te roepen, iets waarop het Parlement meermaals heeft aangedrongen; stelt vast dat de Commissie de lidstaten verzocht heeft hun statistieken met betrekking tot fraude te verbeteren en zich ertoe heeft verbonden meer aandacht aan dit onderwerp te besteden; onderstreept hoe belangrijk het is dat de Commissie waarborgt dat de verzamelde gegevens vergelijkbaar, betrouwbaar en toereikend zijn; verzoekt de Commissie dan ook het Parlement in kennis te stellen van de maatregelen die zijn genomen om meer uniformiteit en vergelijkbaarheid tot stand te brengen tussen de statistische gegevens die op nationaal niveau worden verzameld; dringt er bij de lidstaten op aan alle beschikbare informatie die de actuele omvang van de fraude adequaat weergeeft, op tijd aan te leveren; verzoekt de Rekenkamer een vervolg te geven aan haar eerdere speciale verslagen over de prestaties van OLAF om na te gaan of de reorganisatie effect heeft gehad;

40.

onderstreept dat meer transparantie en, in het verlengde daarvan, goede controle van cruciaal belang zijn voor het opsporen van frauduleuze constructies; herinnert eraan dat het Parlement er de afgelopen jaren bij de Commissie op aangedrongen heeft stappen te ondernemen om „transparantie in één oogopslag” van alle begunstigden van EU-middelen uit alle lidstaten te waarborgen door op één enkele website van de Commissie alle begunstigden van EU-middelen bekend te maken, ongeacht de beheerder van de middelen en gebaseerd op standaardcategorieën informatie die door alle lidstaten in ten minste één werktaal van de Unie worden verstrekt; verzoekt de lidstaten samen te werken met de Commissie en haar volledige en betrouwbare informatie te verstrekken met betrekking tot de begunstigden van de door de lidstaten beheerde EU-middelen; betreurt het dat deze maatregel niet is uitgevoerd en verzoekt de Commissie zulks met spoed te doen;

41.

merkt op dat OLAF in 2012 54 aanbevelingen voor juridische stappen heeft doen toekomen aan de nationale autoriteiten en dat ca. 284 000 000 EUR voor terugvordering werd aanbevolen; betreurt het gebrek aan informatie over het aantal gerechtelijke procedures die zijn ingesteld en de omvang van de bedragen die inderdaad zijn teruggevorderd op basis van aanbevelingen van OLAF, alsmede over het aantal veroordelingen wegens delicten ten nadele van de begroting van de Unie; verzoekt de Commissie en de lidstaten andermaal om zodra het OLAF een zaak heeft onderzocht, toe te zien op de effectieve en tijdige tenuitvoerlegging van de gedane aanbevelingen;

42.

is evenwel ernstig verontrust over het feit dat OLAF in sommige gevallen zaken heeft afgewezen en ter afhandeling heeft terugverwezen naar de directoraten-generaal, terwijl deze geen onderzoeksbevoegdheid hebben;

43.

constateert met voldoening dat de herziening van de bepalingen betreffende de werking van OLAF eindelijk is doorgevoerd en verwelkomt de mededeling „De governance van OLAF en de procedurele waarborgen bij onderzoeken versterken: stapsgewijze benadering ter flankering van de instelling van een Europees Openbaar Ministerie”; neemt nota van de eerste effecten van de reorganisatie en de herstructurering van de onderzoeksprocedures van OLAF die moeten zorgen voor verduidelijking van de procedurele rechten van personen die bij een onderzoek zijn betrokken, betere samenwerking en dialoog tussen OLAF en zijn partners, efficiëntere onderzoeksprocedures en verkorting van de gemiddelde duur van de onderzoekswerkzaamheden, met name bij de selectie van de dossiers; constateert niettemin dat op 1 februari 2012 in totaal 421 zaken tegelijk zijn geopend maar in de loop van 2012 weer werden gesloten, in de meeste gevallen zonder dat er een aanbeveling uitging; stelt verder vast dat in 2012 veel zaken van meer dan 24 maanden oud werden afgesloten op gevaar af dat op het moment van afsluiting nog geen aanbevelingen waren uitgegaan; stelt verder vast dat de verkorting van de gemiddelde duur van de onderzoeken aan dit eenmalige effect is toe te schrijven;

44.

stelt vast dat OLAF sinds 2012 jaarlijks prioriteiten voor het onderzoeksbeleid (IPP's) vaststelt teneinde de selectieprocedure voor de onderzoeken te verbeteren; signaleert aanzienlijke verschillen tussen de IPP's die voor 2012, 2013 respectievelijk 2014 gekozen zijn en maakt zich daarom zorgen over een mogelijk gebrek aan consistentie in de algehele selectie van te onderzoeken zaken; is van mening dat toekomstige IPP's altijd moeten worden onderworpen aan een grondige evaluatie op basis van concrete behoeften, meetbare indicatoren en lessen uit eerdere IPP's; dringt er bij OLAF op aan gedetailleerde informatie te verstrekken over de wijze waarop over IPP's wordt beslist;

45.

neemt kennis van het jaarverslag van OLAF voor 2012 en van het feit dat OLAF in die periode 431 onderzoeken en 287 coördinatiezaken heeft geopend en 465 zaken heeft gesloten, 54 aanbevelingen voor gerechtelijk optreden heeft toegezonden aan nationale autoriteiten en ongeveer 284 miljoen EUR heeft aanbevolen voor terugvordering, waarvan 165,8 miljoen met betrekking tot inkomsten en 118,2 miljoen tot uitgaven, en

46.

neemt kennis van advies nr. 1/2014 van het Comité van toezicht over de prioriteiten in het onderzoeksbeleid (IPP's) van OLAF en steunt de aanbevelingen hierin, met name wat betreft de vaststelling van richtsnoeren inzake de toepassing van financiële indicatoren als evenredigheidscriterium, waarmee de eenheid die bevoegd is voor het selecteren van de dossiers in dit opzicht duidelijke aanwijzingen zou krijgen; verwacht verder dat de toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de IPP's onder meer een regelmatige dialoog zullen omvatten tussen de directeur-generaal van OLAF en de directeuren-generaal van de beleidsafdelingen waarop de IPP's en de financiële indicatoren daarin betrekking hebben;

47.

neemt kennis van de opmerkingen van het Comité van toezicht over het „de minimis”-beleid van OLAF; herinnert eraan dat het „de minimis”-beleid niet het enige criterium is voor de selectie van dossiers en dat het doel ervan is te waarborgen dat OLAF zijn inspanningen en middelen gebruikt voor de meer ernstige en complexe zaken en dat personeel zodanig wordt ingezet dat er een maximale terugvordering plaatsvindt van de bedragen die ten onrechte uit de EU-begroting zijn betaald; verzoekt de directeur-generaal rekening te houden met het standpunt van het Comité van toezicht bij de herziening van het „de minimis”-beleid van OLAF; verwacht naar behoren te worden geïnformeerd over het besluit van de directeur-generaal in dit opzicht;

48.

vraagt om een betere aansturing door OLAF door continue herziening en consolidatie van zijn belangrijkste onderzoeksprocessen; wijst in dit verband op het belang dat het Europees Parlement met name hecht aan toezicht op de handhaving van de procedurele waarborgen en grondrechten van de bij een onderzoek betrokken personen;

49.

verwelkomt alle initiatieven van de Commissie om fraude op een in over de gehele lijn effectievere manier te bestrijden, met innovatieve maatregelen ten aanzien van sancties die de inspanningen voor preventie en opsporing moeten aanvullen; beschouwt de invoering van anti-fraudebedingen in internationale overeenkomsten, bestuurlijke samenwerkingsafspraken en bij overheidsopdrachten eveneens als grote stap vooruit in de bescherming van de financiële belangen van de Unie en de strijd tegen corruptie;

50.

wijst erop dat de lidstaten ingevolge artikel 5 van Verordening(EG) nr. 1848/2006 van 14 december 2006 inlichtingen moeten verstrekken betreffende het inleiden of stopzetten van procedures waarbij in verband met de gemelde onregelmatigheden administratieve of strafrechtelijke sancties worden opgelegd alsmede inlichtingen betreffende de belangrijkste uitkomsten van dergelijke procedures; herinnert er verder aan dat deze inlichtingen ook de aard van de opgelegde sancties moeten betreffen en/of nader moeten aangeven of de sancties voortvloeien uit de toepassing van Gemeenschaps- en/of nationale bepalingen, met aanhaling van de Europese en/of nationale bepalingen waarin de sancties zijn neergelegd; verzoekt om gedetailleerde informatie hierover, vergezeld van een uitvoerige analyse van de verslagen die overeenkomstig art. 5 van Verordening (EG) nr. 1848/2006 zijn ontvangen; merkt op dat de lidstaten procedures voor toezicht op fraudebestrijding moeten invoeren en dat de statistieken betreffende strafzaken en de resultaten daarvan onvolledig zijn, zodat het moeilijk is om de procedures voor onderzoek en vervolging van fraude in de lidstaten en de doeltreffendheid van toekomstige fundamentele beleidsmaatregelen te beoordelen;

51.

is verheugd over de publicatie in februari 2014 van het eerste verslag van de Commissie over bestrijding van corruptie in de EU, waarin wordt verklaard dat corruptie in alle lidstaten in allerlei verschillende vormen voorkomt en de economie van de EU rond 120 miljard EUR per jaar kost, en verwelkomt ook alle aanbevelingen voor een bredere uitwisseling van bestaande goede praktijken en voor aanwijzing van nieuwe, op EU-niveau te nemen maatregelen; onderstreept dat de Europese burgers in deze context waarborgen eisen met betrekking tot totale integriteit en transparantie van de overheidsuitgaven, met name tegen de achtergrond van de huidige economische uitdagingen van de economische en financiële crisis; is het eens met de Commissie dat de resultaten van de goedgekeurde initiatieven sterk uiteenlopen en dat er meer nodig is om corruptie te voorkomen en te bestraffen; betreurt het evenwel dat de inhoud van het verslag slechts een beperkt overzicht biedt van corruptie in de Europese Unie; dringt aan op verdere inspanningen die in verhouding staan tot de maatschappelijke en economische uitdagingen waar het om gaat, om corruptie die de Europese economie, het Europees sociaal model en de belastinginkomsten van de lidstaten en het vertrouwen van de burger in hun instituties ernstig schaadt, te voorkomen en te bestraffen;

52.

verzoekt de Europese Rekenkamer vanuit haar positie en ervaring onderzoek te verrichten en aanbevelingen te doen via een of meer verslagen over de belangrijkste problemen die door de Commissie in haar verslag over corruptie worden vermeld, en daarbij met name rekening te houden met de resultaten van de verslagen met betrekking tot de afzonderlijke landen;

53.

verwelkomt het voorstel voor een verordening tot instelling van het Europees Openbaar Ministerie; onderstreept dat invoering van een coherent en complementair systeem ter bescherming van de financiële belangen van de Unie geboden is; moedigt de Commissie aan de rollen en de werkingssfeer van het toekomstig Openbaar Ministerie, Eurojust en OLAF duidelijk te bepalen op Europees niveau;

54.

spreekt zijn voldoening uit over de publicatie van de studie van de Commissie getiteld „Identifying and Reducing Corruption in Public Procurement in the EU” naar aanleiding van het verzoek van het Parlement, waarin een methode ontwikkeld wordt om de kosten te berekenen die voor de fondsen van de Unie met corruptie rond overheidsopdrachten zijn gemoeid; stelt vast dat de totale rechtstreekse kosten van corruptie bij overheidsopdrachten in 2010 op 1,4 tot 2,2 miljard EUR worden geraamd voor de vijf sectoren die in acht lidstaten zijn onderzocht (14); onderstreept dat de studie onder meer aanbeveelt te voorzien in meer transparantie bij overheidsopdrachten, alsmede in betere mechanismen voor audit en evaluatie, ontwikkeling van een centrale verzameling van gegevens over overheidsopdrachten, actualisering van de Tenders Electronic Daily (TED)-databank en betere bescherming van klokkenluiders; verzoekt de Commissie informatie te verstrekken over het beleid en de maatregelen die zijn uitgevoerd naar aanleiding van genoemde aanbevelingen;

55.

stelt vast dat de lidstaten volgens officiële ramingen meer dan 11 miljard EUR aan belastinginkomsten mislopen als gevolg van sigarettensmokkel door georganiseerde criminele netwerken, en verlangt dat de middelen en deskundigheid die in het verleden bij OLAF op dit terrein werden ingezet, op het oude niveau worden teruggebracht; wil de Commissie en OLAF krachtig steunen bij invoering van het actieplan ter bestrijding van de sigarettensmokkel; verlangt op dit punt een betere samenwerking tussen OLAF en Europol;

56.

acht de ontwikkeling van een netwerk van OLAF-verbindingsfunctionarissen voor de belangrijkste risicolanden op het gebied van smokkel onontbeerlijk;

57.

wenst in kennis te worden gesteld van alle ontwikkelingen in de discussie over eventuele heronderhandelingen inzake de bestaande overeenkomsten en vraagt om de uitvoering van een onafhankelijke studie van de overeenkomsten met de tabakssector met het oog op het kwantificeren van de impact van de illegale handel in tabak op de eigen middelen, en om te overwegen de huidige overeenkomsten voor zover mogelijk naar andere fabrikanten uit te breiden, teneinde te zorgen voor een betere traceerbaarheid van producten vanaf hun productie tot aan hun distributie;

58.

spreekt zijn voldoening uit over de goedkeuring van de verordening tot instelling van het Hercule III programma voor de financiële periode 2014-2020; stelt vast dat het programma met een budget van meer dan 104 miljoen EUR onder meer bedoeld is voor de cofinanciering van scanapparatuur waarmee smokkelwaar in vrachtwagens kan worden opgespoord en van systemen voor geautomatiseerde herkenning van containercodes en nummerplaten, waarmee de strijd tegen smokkel en namaak verder kan worden opgevoerd; betreurt het gebrek aan transparantie dat werd gesignaleerd bij de uitvoering van het Hercule III programma wat betreft aankoop en gebruik van technische uitrusting door de begunstigden en herinnert eraan dat deze situatie het Parlement ertoe noopte een deel van de kredieten voor OLAF in de begroting voor 2013 en 2014 in de reserve te plaatsen in afwachting van de ontvangst van adequate informatie over dit onderwerp; verzoekt OLAF deze informatie te blijven verstrekken, met inbegrip van details over de huidige stand en impact van de gefinancierde apparatuur en meer transparantie te bieden bij de uitvoering van Hercule III;

59.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie van de Europese Unie, de Europese Rekenkamer, het Comité van toezicht van het OLAF en het OLAF zelf.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/39

—

gezien zijn vorige resoluties over Iran, in het bijzonder die van 10 maart 2011 over de benadering van Iran door de EU (1), van 17. november 2011 over Iran — recente gevallen van schending van de mensenrechten (2), van 2 februari 2012 over Iran en zijn nucleaire programma (3) en van 14 juni 2012 over de situatie van de etnische minderheden in Iran (4),

—

gezien de gezamenlijke verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (VV/HV) Catherine Ashton en de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif op 24 november 2013 in Genève, en de verklaring van de VV/HV van 12 januari 2014,

—

gezien de conclusies van de Raad van 15 oktober 2012 en 16 december 2013 en gezien de wijzigingen van de beperkende maatregelen tegen Iran, zoals beslist door de Raad tijdens haar vergadering van 20 januari 2014,

—

gezien de conclusies van de Raad van 21 maart 2011, waarin de invoering wordt aangekondigd van beperkende maatregelen tegen personen die verantwoordelijk zijn voor ernstige mensenrechtenschendingen in Iran,

—

gezien de verklaring van de VV/HV over de vrijlating van Nasrin Sotoudeh en andere gewetensgevangenen in Iran op 19 september 2013,

—

gezien het verslag van de bijzondere VN-rapporteur voor de mensenrechtensituatie in de Islamitische Republiek Iran van 4 oktober 2013, zijn recente verklaring van 22 januari 2014 waarin hij waarschuwt voor de „sterke toename van het aantal ophangingen in Iran”, en het verslag van de secretaris-generaal van de VN van 10 september 2013 over de mensenrechtensituatie in de Islamitische Republiek Iran (5),

—

gezien zijn resolutie van 11 december 2012 over een strategie voor digitale vrijheid in het buitenlandbeleid van de EU (6),

—

gezien de verklaring over criteria voor vrije en eerlijke verkiezingen, die op 26 maart 1994 unaniem werd aangenomen door de Interparlementaire Unie, waar het Iraanse parlement lid van is,

—

gezien de resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties van 18 december 2013 over mensenrechten in de Islamitische Republiek Iran (7), waarin „diepe bezorgdheid wordt geuit over ernstige, aanhoudende en terugkerende schendingen van de mensenrechten in de Islamitische Republiek Iran”, met inbegrip van, maar niet beperkt tot de willekeurige, frequente en aanhoudende toepassing van de doodstraf,

—

gezien de resolutie van de Algemene Vergadering van de VN van 18 december 2013 over de wereld tegen geweld en gewelddadig extremisme (8),

—

gezien artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat op 24 november 2013 de VV/HV Catherine Ashton en de ministers van Buitenlandse Zaken van de E3/EU+3 in Genève een interim-overeenkomst hebben bereikt met de Islamitische Republiek Iran (hierna Iran genoemd) over de nucleaire kwestie (gedetailleerd uiteengezet in het gemeenschappelijke actieplan); overwegende dat de E3/EU+3 op 10 januari 2014 een overeenkomst heeft bereikt over de uitvoeringsmodaliteiten van het gemeenschappelijke actieplan; overwegende dat de uitvoeringsperiode van zes maanden voor het gemeenschappelijke actieplan cruciaal is en dat gelijktijdige en wederzijdse actie van beide partijen noodzakelijk is;

B.

overwegende dat de presidentsverkiezingen niet in overeenstemming met de door de EU gewaardeerde democratische normen werden gehouden; overwegende evenwel dat president Hassan Rouhani te kennen heeft gegeven open te staan voor meer open en constructieve betrekkingen tussen Iran en het Westen; overwegende dat naast de nucleaire overeenkomst, verschillende onderwerpen, met inbegrip van mensenrechten en regionale veiligheid, moeten worden besproken tussen de EU en Iran;

C.

overwegende dat de in het gemeenschappelijke actieplan gedane beloften slechts een eerste stap zijn in de richting van een completere oplossing van de Iraanse nucleaire kwestie en erop gericht zijn de onmiddellijke spanningen te verminderen en zo meer tijd en ruimte te scheppen voor een alomvattende diplomatieke oplossing; overwegende dat de nucleaire activiteiten van Iran in strijd waren met eerdere resoluties van de VN-Veiligheidsraad;

D.

overwegende dat de interne politieke ontwikkelingen in Iran en de interim-overeenkomst over de nucleaire kwestie nieuwe mogelijkheden bieden voor zowel hervormingen in Iran als een verbetering van de externe betrekkingen met de EU;

E.

overwegende dat de onderhandelingen over een alomvattende handels- en samenwerkingsovereenkomst en over een overeenkomst inzake een politieke dialoog tussen de EU en Iran in 2002 zijn gestart; overwegende dat dit proces in 2005 werd onderbroken wegens de onthulling van de clandestiene nucleaire activiteiten van Iran en omdat het land weigerde volledig samen te werken met de Internationale Organisatie voor Atoomenergie (IAEA);

F.

overwegende dat de mensenrechtensituatie in Iran nog steeds wordt gekenmerkt door de voortdurende en systematische schending van de grondrechten;

G.

overwegende dat Iran één van de jongste bevolkingen ter wereld heeft, met meer dan 7 miljoen kinderen van jonger dan zes jaar;

H.

overwegende dat Iran nog steeds weigert samen te werken met verschillende VN-organen op het vlak van mensenrechten, bijvoorbeeld door een visum te weigeren aan de bijzondere VN-rapporteur voor de mensenrechtensituatie in de Islamitische Republiek Iran en door hem te beletten op een onafhankelijke manier invulling te geven aan zijn mandaat;

1.

is tevreden over de interim-overeenkomst van Genève tussen de E3/EU+3 en Iran over het nucleaire programma van Iran; acht het essentieel dat alle partijen zich in het onderhandelingsproces constructief blijven opstellen zodat de definitieve alomvattende overeenkomst binnen het afgesproken tijdskader kan worden gesloten;

2.

benadrukt dat er geen alternatief kan zijn voor een vreedzaam onderhandelde oplossing waarin de bezorgdheden van de internationale gemeenschap met betrekking tot de uitsluitend vreedzame aard van het nucleaire programma van Iran, regionale gevoeligheden en Iraanse veiligheidsgevoeligheden worden aangepakt;

3.

is tevreden over de besluiten die de Raad tijdens haar vergadering van 20 januari 2014 heeft genomen met het oog op de tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijke actieplan, in het bijzonder de bepalingen over de gedeeltelijke intrekking van de sancties; benadrukt het cruciale belang van betrouwbare controle op de naleving door Iran van zijn beloften in het kader van het gemeenschappelijke actieplan; gelooft dat zodra een alomvattende overeenkomst die de uitsluitend vreedzame aard van het nucleaire programma van Iran garandeert, wordt bereikt, nucleair-gerelateerde sancties tegen Iran geleidelijk moeten worden opgeheven;

4.

benadrukt dat constructievere betrekkingen met Iran afhankelijk zijn van voortgang bij de volledige tenuitvoerlegging van de beloften van Iran in het kader van het gemeenschappelijke actieplan; spreekt de hoop uit dat vooruitgang bij de tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijke actieplan en bij de onderhandelingen over de overeenkomst van Genève de weg zal vrijmaken voor constructievere betrekkingen tussen de EU en Iran, onder meer met betrekking tot kwesties van regionale zorg zoals de burgeroorlog in Syrië en de bestrijding van alle vormen van terrorisme en de oorzaken ervan, maar ook met betrekking tot gebieden als economische ontwikkeling, handelsovereenkomsten, de rechtsstaat en de bevordering van mensenrechten;

5.

verzoekt de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) alle voorbereidingen te treffen voor de opening van een delegatie van de Unie in Teheran tegen het einde van 2014; is er stellig van overtuigd dat dit een doeltreffend instrument is om het Iraanse beleid te beïnvloeden en eveneens de dialoog over kwesties als mensenrechten en rechten van minderheden zou ondersteunen;

6.

verzoekt de Raad, op voorwaarde dat er aanzienlijke vooruitgang wordt geboekt met betrekking tot de nucleaire kwestie, een discussie in gang te zetten over specifieke stappen die kunnen leiden tot een verbetering van de bilaterale betrekkingen tussen de EU en Iran, met inbegrip van een eventueel toekomstig verdragskader voor deze betrekkingen en de ontwikkeling van sectorale samenwerking, waarbij bijvoorbeeld aandacht wordt besteed aan de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld en de private sector in Iran, alsook aan de bestrijding van drugs (waarbij wordt gewaarborgd dat verdachten een eerlijk proces krijgen en niet tot de doodstraf worden veroordeeld), samenwerking op het gebied van milieu, technologieoverdracht, infrastructurele ontwikkeling en planning, onderwijs en cultuur, bescherming van kinderen en gezondheidszorg, en gemeenschappelijke initiatieven om mensenrechten te bevorderen en te verdedigen; is bezorgd over de mogelijke uitbraak van besmettelijke ziektes, zoals polio en de mazelen, vooral bij kinderen, en dringt er bij de EU op aan de toegang tot relevante medicatie te vergemakkelijken, die anders moeilijk verkrijgbaar is wegens de sancties;

7.

wijst met bijzondere bezorgdheid op de verslechterende situatie van het milieu in Iran, in het bijzonder in verband met watertekort, woestijnvorming en luchtvervuiling; verzoekt de EU de samenwerking tussen Europese en Iraanse onderzoeksinstellingen, milieuorganisaties en steden te vergemakkelijken;

8.

wijst op het belang van de handel met Iran voor veel middelgrote Europese ondernemingen en benadrukt dat deze handel een positieve bijdrage moet leveren aan de tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijke actieplan;

9.

verzoekt de Commissie en de EDEO intussen om alle beschikbare instrumenten die de EU tot haar beschikking heeft te gebruiken met het oog op gezamenlijke inspanningen om het maatschappelijk middenveld in Iran mondiger te maken en te ontwikkelen en om het aantal uitwisselingen voor studenten, artiesten en andere bezoekers evenals het aantal culturele en academische uitwisselingen te vergroten, en jeugdparticipatie en maatschappelijke betrokkenheid te bevorderen; dringt in dit verband aan op meer uitwisseling en samenwerking tussen de EDEO en de relevante departementen van de Commissie, zoals het Directoraat-Generaal voor Ontwikkeling — EuropeAid;

10.

dringt er bij de EU op aan een onafhankelijker EU-beleid ten aanzien van Iran na te streven, evenwel gecoördineerd met bondgenoten en partners;

11.

is van mening dat Iran zijn aanzienlijke invloed in Syrië zou moeten aanwenden om de bloedige burgeroorlog te stoppen en dringt er bij het Iraanse leiderschap op aan een constructieve rol te spelen bij de internationale inspanningen om een oplossing voor de Syrische crisis te vinden; is van mening dat Iran bij alle desbetreffende discussies moet worden betrokken, op voorwaarde dat het de bereidheid toont zich in te zetten voor een diplomatieke oplossing voor de crises in Syrië en de regio;

12.

is van mening dat een hechtere samenwerking tussen de EU en Iran op basis van de geloofwaardige tenuitvoerlegging van het gemeenschappelijke actieplan en, in de toekomst, van de alomvattende overeenkomst, kan bijdragen tot de stabilisering van de situatie in het Midden-Oosten; moedigt de EU in het bijzonder aan de dialoog tussen Iran en de leden van de Samenwerkingsraad van de Golf te vergemakkelijken;

13.

is van mening dat de EU, de VS en Iran hun samenwerking in Afghanistan moeten uitbreiden, met name wat betreft drugshandel en humanitaire kwesties zoals de bescherming van vluchtelingen, teneinde de geboekte vooruitgang op het gebied van de mensenrechten te beschermen zodat een duurzame vreedzame oplossing voor het conflict kan worden bereikt; herinnert eraan dat ongeveer 3 miljoen Afghaanse vluchtelingen in Iran verblijven en roept Iran, VN-organen en de internationale gemeenschap op de eerbiediging van hun basisrechten te garanderen;

14.

is ingenomen met de vrijlating van diverse gewetensgevangenen in Iran, met inbegrip van de mensenrechtenadvocaat en winnaar van de Sacharovprijs Nasrin Sotoudeh, en dringt er bij de Iraanse autoriteiten op aan alle gedetineerde mensenrechtenverdedigers, politieke gevangenen, vakbondsactivisten en arbeidsactivisten vrij te laten, inclusief degenen die na de presidentsverkiezingen van 2009 gevangen zijn gezet; neemt met interesse kennis van het initiatief van president Hassan Rouhani om een handvest voor burgerrechten op te stellen; blijft evenwel ernstig bezorgd over de mensenrechtensituatie in Iran, met name over de wijdverspreide aantijgingen van foltering, oneerlijke processen — onder meer van advocaten en mensenrechtenactivisten — en straffeloosheid ten aanzien van mensenrechtenschendingen; is gealarmeerd over het hoge aantal executies in 2013 en 2014, waaronder executies van minderjarigen; merkt op dat de meeste executies in 2013 in de laatste vijf maanden van dat jaar werden uitgevoerd; veroordeelt de beperking van de vrijheid van informatie, de vrijheid van vereniging, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van vergadering, de vrijheid van godsdienst, de academische vrijheid, de vrijheid van onderwijs en de bewegingsvrijheid, evenals de voortdurende onderdrukking en discriminatie op grond van religie, overtuiging, etniciteit, geslacht of seksuele geaardheid, onder meer jegens de Baha’i-gemeenschap, christenen, afvalligen en bekeerlingen;

15.

is van mening dat het handvest van burgerrechten volledig in overeenstemming moet zijn met de internationale verplichtingen van Iran, met name wat betreft non-discriminatie en het recht op leven, en het verbod op foltering moet versterken, volledige vrijheid van religie en overtuiging moet waarborgen, en de vrijheid van meningsuiting, die momenteel wordt beperkt door de vaag geformuleerde bepaling inzake „aan de nationale veiligheid gerelateerde delicten” moet garanderen;

16.

roept de EU daarom op de mensenrechten te integreren in alle aspecten van haar betrekkingen met Iran; is van mening dat een inclusieve mensenrechtendialoog op hoog niveau met Iran deel moet uitmaken van het toekomstige beleidskader voor bilaterale betrekkingen tussen de EU en Iran; dringt er bij de EU op aan een mensenrechtendialoog met Iran in gang te zetten die de rechterlijke macht en de veiligheidsdiensten omvat en waarin duidelijk gedefinieerde criteria worden vastgesteld aan de hand waarvan vooruitgang kan worden gemeten; verzoekt de EU het werk van de bijzondere VN-rapporteur voor de mensenrechtensituatie in de Islamitische Republiek Iran ten volle te ondersteunen en dringt er bij Iran op aan hem onverwijld een onvoorwaardelijk inreisvisum te verstrekken; moedigt de Hoge Commissaris van de VN Navi Pillay aan de uitnodiging van de Iraanse autoriteiten om Iran te bezoeken te aanvaarden; verzoekt Iran een moratorium op de doodstraf in te stellen;

17.

benadrukt dat een toekomstige delegatie van het Europees Parlement voor de betrekkingen met Iran zich moet inzetten voor ontmoetingen met leden van de politieke oppositie en activisten van het maatschappelijk middenveld, en voor het verkrijgen van toegang tot politieke gevangenen;

18.

benadrukt hoe belangrijk het is een omgeving te creëren die bevorderlijk is voor de degelijke werking van maatschappelijke organisaties, met inbegrip van een hervormd wettelijk kader; dringt er bij de EU op aan de EU-mensenrechtenrichtsnoeren, met inbegrip van de EU-richtsnoeren inzake mensenrechtenverdedigers, de nieuwe flexibiliteit van het Europees instrument voor de bevordering van democratie en mensenrechten (EIDHR) 2014-2020, en het onlangs door de EU en haar lidstaten opgerichte Europees Fonds voor de Democratie wereldwijd optimaal te benutten teneinde Iraanse mensenrechtenactivisten en maatschappelijke organisaties te ondersteunen;

19.

sluit zich aan bij de dringende oproep van 772 Iraanse journalisten aan de Iraanse president om zijn belofte na te komen en de heropening van de vereniging van Iraanse journalisten toe te staan;

20.

moedigt de EU aan de mogelijkheid te onderzoeken om technische bijstand, in partnerschap met internationale organisaties, aan Iran uit te breiden, teneinde ondersteuning te verlenen bij de momenteel door de Iraanse regering geplande hervorming van het strafprocesrecht; is met name bezorgd over het feit dat gedetineerden tijdens ondervragingen geen toegang krijgen tot een advocaat, over de ernstige aantijgingen van misbruik tijdens de voorlopige hechtenis, en over de berechting van burgers door revolutionaire rechtbanken; benadrukt dat onafhankelijkheid ten aanzien van politieke inmenging en het waarborgen van een eerlijk proces essentieel zijn voor de ontwikkeling van een modern strafprocesrecht en voor de aanpak van de mensenrechtenkwestie;

21.

roept Iran op samen te werken met internationale mensenrechtenorganen en zijn eigen ngo's door gehoor te geven aan de aanbevelingen van de VN en de universele periodieke doorlichting (UPR) en door internationale mensenrechtenorganisaties in staat te stellen hun missies uit te voeren;

22.

is van mening dat vrouwenrechten zonder uitzondering een punt van bijzondere aandacht moeten blijven in iedere dialoog tussen de EU en Iran; meent dat ondanks de reeds geboekte vooruitgang de situatie van vrouwen in Iran verstoord blijft door onaanvaardbare discriminatie, vooral met betrekking tot wettelijke aangelegenheden, en met betrekking tot familierecht en de participatie van vrouwen aan het economische en politieke leven;

23.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Europese Dienst voor extern optreden, de regeringen en parlementen van de lidstaten en de regering en het parlement van de Islamitische Republiek Iran.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/43

—

gezien artikel 215 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de ontwerpaanbeveling aan de Raad, ingediend door Guy Verhofstadt en Kristiina Ojuland, namens de ALDE-Fractie, over de instelling van gemeenschappelijke visumbeperkingen voor Russische functionarissen die betrokken zijn bij de zaak-Magnitski (B7-0473/2013),

—

gezien zijn aanbeveling van 2 februari 2012 aan de Raad over een consistent beleid ten aanzien van regimes waartegen de EU restrictieve maatregelen heeft vastgesteld (1),

—

gezien zijn aanbeveling aan de Raad van 23 oktober 2012 over de instelling van gemeenschappelijke visumbeperkingen voor Russische functionarissen die betrokken zijn bij de zaak-Magnitski (2),

—

gezien de verklaring van de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid (VV/HV) Catherine Ashton van 20 maart 2013 over de zaak-Magnitski in de Russische Federatie,

—

gezien de verklaring van de woordvoerder van VV/HV Catherine Ashton van 12 juli 2013 over de zaak van Sergej Magnitski,

—

gezien de resolutie en de aanbeveling van de parlementaire vergadering van de Raad van Europa van 28 januari 2014 betreffende het weigeren van strafvrijstelling voor de moordenaars van Sergej Magnitski,

—

gezien de besluiten van de Verenigde Staten om reisbeperkingen op te leggen aan een aantal functionarissen die betrokken zijn bij de zaak-Magnitski, en soortgelijke overwegingen in een aantal andere landen,

—

gezien zijn resolutie van 11 december 2013 over het jaarverslag inzake mensenrechten en democratie in de wereld in 2012 en het beleid van de Europese Unie ter zake (3),

—

gezien artikel 121, lid 3, van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken (A7-0215/2014),

A.

overwegende dat de arrestatie van Sergej Magnitski en zijn latere overlijden in gevangenschap een goed gedocumenteerd en belangrijk voorbeeld is van de minachting voor de mensenrechten en fundamentele vrijheden in Rusland, twijfel heeft gezaaid over de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de Russische gerechtelijke instanties, en herinnert aan de vele gedocumenteerde tekortkomingen bij de eerbiediging van de rechtsstaat in Rusland;

B.

overwegende dat twee onafhankelijke onderzoeken, respectievelijk uitgevoerd door de openbare commissie voor toezicht op de eerbiediging van de mensenrechten in detentiecentra in Moskou en door de Russische presidentiële raad voor de ontwikkeling van het maatschappelijk middenveld en de mensenrechten, hebben aangetoond dat Sergej Magnitski is blootgesteld aan inhumane omstandigheden, opzettelijke verwaarlozing en foltering;

C.

overwegende dat Rusland, als lid van verschillende internationale organisaties zoals de Raad van Europa, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa en de Verenigde Naties, zich ertoe verbonden heeft de mensenrechten, fundamentele vrijheden en de rechtsstaat te verdedigen en te bevorderen; overwegende dat de Europese Unie herhaaldelijk aanvullende bijstand en expertise heeft aangeboden om Rusland te helpen met de modernisering en de naleving van zijn constitutionele en juridische stelsel, overeenkomstig de normen van de Raad van Europa;

D.

overwegende dat er steeds meer behoefte bestaat aan een krachtig, coherent en omvattend beleid van de EU ten aanzien van Rusland, dat door alle lidstaten wordt ondersteund, en waarin hulp en bijstand worden aangeboden op basis van eerlijke, stevige kritiek en, zo nodig, ook sancties en restrictieve maatregelen worden opgelegd;

E.

overwegende dat visumbeperkingen en andere restrictieve maatregelen op zich geen traditionele rechterlijke sancties zijn, maar wel een politiek signaal vormen waarmee de EU haar zorgen aan een breder publiek kenbaar maakt, en als zodanig een noodzakelijk en legitiem instrument in het kader van het buitenlands beleid blijven;

F.

overwegende dat de hoge vertegenwoordiger deze kwestie niet op de agenda van de Raad Buitenlandse zaken heeft geplaatst; overwegende dat geen officieel gevolg is gegeven aan de aanbeveling van het Europees Parlement van 26 oktober 2012;

1.

beveelt de Raad het volgende aan:

2.

verzoekt zijn Voorzitter deze aanbeveling te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de regeringen van de lidstaten en het parlement en de regering van Rusland.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/46

—

gezien het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en met name de artikelen 21 en 34,

—

gezien de ontwerpaanbeveling aan de Raad over de 69e zitting van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (AVVN), ingediend door Alexander Graf Lambsdorff namens de ALDE-Fractie (B7–0014/2014),

—

gezien de 68e zitting van de AVVN,

—

gezien zijn aanbeveling van 11 juni 2013 aan de Raad over de 68e zitting van de AVVN (1),

—

gezien de prioriteiten van de EU voor de 68e zitting van de AVVN, door de Raad vastgesteld op 24 juni 2013 (2),

—

gezien de resolutie van de AVVN van 3 mei 2011 over de deelname van de Europese Unie aan de werkzaamheden van de Verenigde Naties (3), en de resolutie van het Europees Parlement van 11 mei 2011 over de EU als wereldspeler: de rol van de EU in multilaterale organisaties (4),

—

gezien zijn resolutie van 25 november 2010 over het tienjarig bestaan van resolutie 1325 (2000) van de VN-Veiligheidsraad over vrouwen, vrede en veiligheid (5),

—

gezien zijn resolutie van 7 juli 2011 over het externe beleid van de EU ter bevordering van democratisering (6),

—

gezien resolutie 2106 van de VN-Veiligheidsraad van 24 juni 2013 over het opvoeren van de inspanningen tegen de straffeloosheid van plegers van seksueel geweld (7), en de eerdere resoluties daarover,

—

gezien zijn aanbeveling aan de Raad van 18 april 2013 over het VN-beginsel van „verantwoordelijkheid tot bescherming” (8),

—

gezien zijn resolutie van 8 oktober 2013 over corruptie in de publieke en de private sector: het effect op de mensenrechten in derde landen (9),

—

gezien zijn resolutie van 7 februari 2013 over de 22e zitting van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (10),

—

gezien artikel 121, lid 3, en artikel 97 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken en het advies van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A7-0250/2014),

A.

overwegende dat het streven naar een daadwerkelijk multilateralisme, met de Verenigde Naties als kernelement, intrinsiek deel uitmaakt van het externe beleid van de EU en berust op de overtuiging dat een doeltreffend multilateraal stelsel noodzakelijk is om gemeenschappelijke doelstellingen te verwezenlijken en de wereldwijde crises, uitdagingen en bedreigingen het hoofd te bieden;

B.

overwegende dat de EU en haar lidstaten samen de grootste financiële contribuant van het VN-stelsel zijn (gewone begroting, VN-fondsen en -programma's, en begroting voor vredeshandhaving);

C.

overwegende dat een solide en stabiel partnerschap tussen de EU en de VN van fundamenteel belang is voor het werk van de VN voor elk van de drie pijlers — vrede en veiligheid, mensenrechten en ontwikkeling — en tevens van essentieel belang is voor de rol van de EU als mondiale speler;

D.

overwegende dat mensenrechten en democratie fundamentele waarden van de EU en beginselen en doelstellingen voor het externe optreden van de EU zijn; overwegende dat de eerbiediging, de bevordering en de vrijwaring van de universaliteit en ondeelbaarheid van de mensenrechten hoekstenen zijn van de Europese eenheid en integriteit;

E.

overwegende dat de huidige emissiebanen volgens het verslag „Turn Down the Heat” van de Wereldbank waarschijnlijk zullen leiden tot een temperatuurstijging van 2 oC binnen twintig tot dertig jaar en van 4 oC tegen 2100; overwegende dat VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon de staatshoofden heeft uitgenodigd voor de klimaattop in september 2014 teneinde duidelijke toezeggingen te doen voor verdere actie tegen klimaatverandering;

F.

overwegende dat de EU, als 's werelds belangrijkste donor, zowel de geïntensiveerde inspanningen ondersteunt om de deadline van 2015 inzake de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling te halen, als een gemeenschappelijke benadering voor armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling voorstaat;

G.

overwegende dat het prioritaire thema van de 58e vergadering van de Commissie inzake de status van vrouwen zal bestaan uit de uitdagingen en realisaties met betrekking tot de tenuitvoerlegging van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling voor vrouwen en meisjes;

H.

overwegende dat corruptie in de publieke en private sector zorgt voor ongelijkheden en discriminatie bij de gelijke toegang tot politieke, economische, sociale, culturele en burgerrechten en deze ongelijkheden en discriminatie verergert, en dat reeds is bewezen dat corruptie en mensenrechtenschendingen gepaard gaan met machtsmisbruik, een gebrek aan aflegging van verantwoording en diverse vormen van discriminatie;

I.

overwegende dat de ontwikkeling van het beginsel van de „verantwoordelijkheid tot bescherming” een belangrijke stap is op weg naar het voorkomen van en het anticiperen en reageren op genocide, oorlogsmisdaden, etnische zuiveringen en misdaden tegen de menselijkheid; overwegende dat dit beginsel zo consequent en uniform mogelijk moet worden toegepast;

J.

overwegende dat de ratificatie door de staten van beide Kampala-amendementen en het verlenen van bevoegdheid aan het Internationaal Strafhof voor het misdrijf van agressie er verder aan zullen bijdragen dat een einde wordt gemaakt aan de straffeloosheid van degenen die dit misdrijf hebben begaan;

K.

overwegende dat het in situaties waarin de „verantwoordelijkheid tot bescherming” wordt toegepast, uitermate belangrijk is het onderscheid te handhaven tussen het mandaat van militaire actoren en dat van humanitaire actoren om de perceptie van neutraliteit en onpartijdigheid van alle humanitaire actoren te bewaren en te voorkomen dat de doeltreffende verlening van steun en bijstand in gevaar wordt gebracht;

1.

beveelt de Raad het volgende aan:

(a)

zich actief in te zetten voor de specifieke follow-up en de uitvoering van de verklaring die op 24 september 2012 werd aangenomen tijdens de vergadering op hoog niveau inzake de rechtsstaat op nationaal en internationaal niveau, en na te gaan in hoeverre de rechtsstaat kan worden gekoppeld aan het lopende beraad over de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling voor de periode na 2015;

(b)

de internationale inspanningen op te voeren die erop gericht zijn te bereiken dat alle door VN-verdragen beschermde mensenrechten als universeel, ondeelbaar, van elkaar afhankelijk en met elkaar verbonden worden beschouwd en dat de eerbiediging ervan wordt afgedwongen; de inbedding van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden in alle aspecten van het werk van de VN te bevorderen;

(c)

het proces van de universele periodieke toetsing (Universal Periodic Review, UPR) proberen te versterken door aanbevelingen te integreren in zijn bilaterale en multilaterale dialogen met VN-leden, en met name de mensenrechtendialogen; een klimaat tot stand te brengen waarin ngo's in staat worden gesteld hun bijdrage te leveren aan de verschillende stadia van het UPR-proces;

(d)

de uitgebreide bijdrage van het maatschappelijk middenveld aan de verschillende mensenrechtenmechanismen van de VN, waaronder de verschillende stadia van het UPR-proces, te bevorderen; mogelijke gevallen van tegendruk of zelfs represailles ten aanzien van ngo's en maatschappelijke organisaties scherp in het oog te houden en steun te verlenen voor de capaciteitsopbouw van mensenrechteninstellingen;

(e)

opnieuw zijn volledige steun uit te spreken voor het Internationaal Strafhof en waakzaam te blijven voor pogingen om de legitimiteit, universaliteit en integriteit van het Statuut van Rome te ondermijnen; staten die nog geen partij zijn bij dit systeem op te roepen het Statuut spoedig te ondertekenen en te ratificeren; zich in te zetten voor de ratificatie van de Kampala-amendementen van 2010 met betrekking tot het misdrijf van agressie, mede door alle lidstaten;

(f)

actief campagne te voeren voor de bekrachtiging van het VN-Verdrag tegen corruptie en het VN-Verdrag tegen grensoverschrijdende georganiseerde misdaad door alle VN-leden; zich meer in te spannen om de onderhandelingen over een alomvattend verdrag over internationaal terrorisme af te ronden; steun te verlenen aan de aanwijzing van een speciale VN-rapporteur voor financiële criminaliteit, corruptie en mensenrechten;

(g)

de leden van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op te roepen om van volledige transparantie van bedrijfsrapportage en de bestrijding van corruptie, witwassen van geld, belastingparadijzen en schadelijke belastingstructuren een doorslaggevende prioriteit te maken in de agenda's van internationale financiële en ontwikkelingsinstellingen;

(h)

te benadrukken dat vorderingen op het gebied van ontwikkeling niet duurzaam zullen zijn zonder goed beheer, verantwoording verschuldigde democratische instellingen en een rechtsstaat; ervoor te zorgen dat een duidelijk streven naar een democratisch bestuur in het nieuwe kader tot uiting komt;

(i)

de voorkoming van wreedheden en andere ernstige schendingen te bevorderen door de UNHRC om te vormen tot een mechanisme voor vroegtijdige waarschuwing en preventie in plaats van een zuiver reactief orgaan om verdere escalatie van mensenrechtenschendingen te voorkomen;

(j)

themaspecifieke initiatieven te ontplooien om de aansprakelijkheid voor mensenrechtenschendingen te bevorderen en actie te ondernemen op belangrijke zorgpunten in verband met de mensenrechten, onder meer met het oog op de afschaffing van de doodstraf en de bescherming van kwetsbare bevolkingsgroepen zoals kinderen, vrouwen, lesbiennes, homo's, biseksuelen, transgenders en interseksuelen (LGBTI) en inheemse volkeren;

(k)

de systematische schendingen van de mensenrechten in de Islamitische Republiek Iran te veroordelen;

(l)

opnieuw te wijzen op het belang van de strijd tegen foltering en andere vormen van mishandeling en op de prioriteit die de EU verleent aan deze kwestie, in het bijzonder met betrekking tot kinderen; het mandaat van de speciale rapporteur met drie jaar te verlengen en te zorgen voor een doeltreffende follow-up van eerdere resoluties over foltering; blijk te geven van gezamenlijke inzet voor de bestrijding van foltering en de ondersteuning van slachtoffers, met name door te blijven c.q. te gaan bijdragen aan het vrijwillig VN-fonds voor de slachtoffers van foltering en het speciale fonds dat krachtens het facultatieve protocol bij het Verdrag tegen foltering is ingesteld;

(m)

te blijven strijden tegen het gebruik van de doodstraf en zijn krachtige steun uit te spreken voor het moratorium, als een stap in de richting van afschaffing; zich te blijven inspannen voor wereldwijde afschaffing; landen waar de doodstraf nog steeds wordt toegepast dringend op te roepen om duidelijke en correcte cijfers over het aantal veroordelingen en terechtstellingen te publiceren;

(n)

uiting te geven aan zijn bezorgdheid over de recente toename van discriminerende wetten en praktijken en gewelddaden tegen personen op grond van hun seksuele geaardheid en genderidentiteit; aan te sporen tot nauwlettend toezicht op de situatie in Nigeria en Uganda, waar nieuwe wetten een ernstige bedreiging vormen voor de vrijheid van seksuele minderheden; nogmaals zijn steun uit te spreken voor de aanhoudende werkzaamheden van de hoge commissaris voor de mensenrechten ter bestrijding van deze discriminerende wetten en praktijken, en voor de meer algemene werkzaamheden van de VN op dit vlak; te pleiten voor actieve deelname aan de strijd tegen pogingen om deze rechten te ondermijnen;

(o)

de internationale inspanningen te ondersteunen ter bevordering van grotere transparantie en verantwoordingsplicht bij het gebruik van bewapende drones in overeenstemming met het vastgestelde internationale rechtskader, en het onderzoek naar doelgericht doden te blijven ondersteunen; bijstand te blijven verlenen aan het onderzoek naar doelgericht doden en gevolg te geven aan de aanbevelingen van de speciale rapporteurs van de VN voor buitengerechtelijke, standrechtelijke of willekeurige executies en terrorismebestrijding;

(p)

vredesafdwingende en vredeshandhavingsmissies te ondersteunen door zo nodig meer EU-steun (technische en financiële steun, uitrusting of EU-troepen) te verlenen, teneinde de VN te voorzien van doeltreffender de-escalatie-instrumenten;

(q)

ervoor te zorgen dat vredeshandhavingsmandaten in overeenstemming zijn met de langetermijnbehoeften wat betreft institutionele opbouw en ondersteuning van de democratie, en daarbij te kiezen voor een alomvattende benadering om de oorzaken van conflicten en fragiliteit aan te pakken;

(r)

samen te werken om de rol en het vermogen van regionale organisaties bij vredeshandhaving, conflictpreventie, civiel en militair crisisbeheer en conflictoplossing te versterken;

(s)

van alle partijen bij een gewapend conflict te verlangen dat zijn hun verplichtingen op grond van het internationaal recht nakomen, met inbegrip van onbelemmerde toegang voor humanitaire hulp;

(t)

te verzekeren dat het ontwikkelingskader voor na 2015 bijdraagt tot duurzame vrede door de belangrijkste oorzaken van conflicten aan te pakken, om een gunstig klimaat te scheppen voor ontwikkeling en eerbiediging van de rechten;

(u)

zich te concentreren op de strijd tegen het terrorisme, ongeacht of het gaat om staatsterrorisme of andere vormen van terrorisme;

(v)

ervoor te zorgen dat de VN-Conferentie over de totstandbrenging van een massavernietigingswapenvrije zone in het Midden-Oosten, die ondanks het besluit van de toetsingsconferentie van het non-proliferatieverdrag in 2010 niet zoals gepland in 2012 werd gehouden, in 2014 alsnog doorgaat;

(w)

de resoluties van de AVVN over wapens met verarmd uranium te ondersteunen en een gemeenschappelijk standpunt van de EU vast te stellen dat beter beantwoordt aan de herhaalde oproep van het Parlement voor een preventief wereldwijd moratorium en het bereiken van een mondiale consensus over de mogelijke gezondheidsriciso's voor de burgers, het complexe post-conflictbeheer en de financiële lasten ingevolge het gebruik ervan;

(x)

ervoor te zorgen dat bij de herziening van de VN-structuur voor vredesopbouw in 2015 een klemtoon komt te liggen op het beginsel van de verantwoordelijkheid tot bescherming en de rol van vrouwen bij vredesopbouw;

(y)

ernaar te streven om van de verantwoordelijkheid tot bescherming een internationale norm te maken en tegelijk het delicate evenwicht tussen de rol van de betrokken staten en de internationale gemeenschap te bewaren, en daarbij het beginsel van conflictpreventie voor ogen te houden en ervan uit te gaan dat slechts in laatste instantie gebruik mag worden gemaakt van wapengeweld;

(z)

in dit verband ervoor te zorgen dat de verantwoordelijkheid om genocide en massale wreedheden te voorkomen of tegen te houden in de eerste plaats bij de betrokken staat berust, maar dat ook de internationale gemeenschap een rol te spelen heeft die het beroep op soevereiniteit te boven gaat;

(aa)

het sleutelbegrip uit te dragen dat preventie staat of valt met het toekennen van verantwoordelijkheid aan en het bevorderen van samenwerking tussen de betrokken staten en de internationale gemeenschap;

(ab)

er in samenwerking met alle internationale partners voor te zorgen dat de eventuele verdere ontwikkeling van de verantwoordelijkheid tot bescherming volledig voldoet aan en strookt met het internationale humanitaire recht;

(ac)

ernaar te streven dat de bescherming van burgers wordt opgenomen in het mandaat van de onder auspiciën van de VN uitgevoerde vredeshandhavingsmissies;

(ad)

nogmaals te kennen te geven hoe gehecht hij is aan de uitvoering van de resoluties van de VN-Veiligheidsraad over vrouwen, vrede en veiligheid (11), waarin wordt erkend dat oorlog onevenredig grote gevolgen voor vrouwen heeft, maar ook dat zij een sleutelrol spelen bij conflictbeheersing, conflictoplossing en duurzame vrede;

(ae)

de volledige tenuitvoerlegging van VN-resolutie 2106 over de bestrijding van straffeloosheid bij conflictgerelateerd seksueel geweld krachtig te steunen en te bevorderen, en te zorgen voor de consolidatie van verdere verantwoording, maatregelen ter voorkoming van seksuele misdrijven en seksueel misbruik, en steun voor slachtoffers ervan;

(af)

zo spoedig mogelijk een einde te maken aan kinderhuwelijken;

(ag)

ervoor te zorgen dat vrouwen vertegenwoordigd zijn in alle fases van het vredesproces en betrokken worden bij preventieve diplomatie, vroegtijdige waarschuwing en veiligheidsbewaking, en onderzoekscommissies na afloop van conflicten;

(ah)

ervoor te zorgen dat voldoende aandacht uitgaat naar onderwijs voor meisjes;

(ai)

actief deel te nemen aan de 58ste vergadering van de Commissie voor de status van de vrouw, teneinde geen afbreuk te doen aan het acquis van het Beijing-actieplatform van de VN, zoals de toegang tot onderwijs en gezondheidszorg als een fundamenteel mensenrecht; het gebruik van seksueel geweld tegen vrouwen als oorlogstactiek, waaronder misdrijven als massale verkrachting, seksuele slavernij, gedwongen prostitutie, genderspecifieke misdrijven zoals genitale verminking, mensenhandel, vroegtijdige en gedwongen huwelijken, eremoord en alle andere vormen van seksueel geweld van vergelijkbare ernst ten stelligste te veroordelen; het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld te ondertekenen en te ratificeren;

(aj)

de lidstaten op te roepen het derde Facultatieve Protocol bij het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind te bekrachtigen, zodat kinderen hun klachten kunnen indienen bij de commissie;

(ak)

te erkennen dat aanzienlijke en wezenlijke vooruitgang is geboekt in de richting van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling; optimaal gebruik te maken van de fase ter voorbereiding van de in september 2015 geplande top over de agenda voor de periode na 2015, en te zorgen voor samenhang en coördinatie tussen de EU-lidstaten inzake de aandachtsgebieden en doelstellingen die de EU wenst te bevorderen, teneinde onverenigbaarheid of onleesbaarheid vanwege een te ruime lijst doelstellingen te voorkomen; te benadrukken dat er speciale aandacht moet uitgaan naar de behoeften van de minst ontwikkelde landen en landen die zich in een conflict- of postconflictsituatie bevinden; ervoor te zorgen dat de ontwikkelingslanden zich deze doelstellingen eigen maken;

(al)

te benadrukken dat de wereldwijde inspanningen om de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling te bereiken moeten worden versterkt tijdens de resterende tijd voor de deadline van 2015 en dat moet worden gefocust op gebieden waar het proces het meest achterop ligt;

(am)

ervoor te zorgen dat de uitroeiing van armoede een prioriteit blijft in het nieuwe geïntegreerde kader, naast de bestrijding van ongelijkheid en de bevordering van duurzame ontwikkeling, voedselzekerheid en gendergelijkheid;

(an)

werk te maken van de vaststelling van één alomvattend, geïntegreerd kader voor de millenniumontwikkelingsdoelstellingen na 2015, met duidelijke ijkpunten voor de belangrijkste ontwikkelings- en duurzaamheidskwesties; ervoor te zorgen dat dit kader universeel en mondiaal van aard is, en de mensenrechten en welvaart en welzijn voor iedereen bevordert;

(ao)

een op mensenrechten gebaseerde aanpak na te streven en ervoor te zorgen dat mensenrechten in hun universaliteit de kern zullen vormen van het kader voor de periode na 2015;

(ap)

aan te dringen op een samenhangende en alomvattende internationale aanpak voor financiering na 2015, waarin alle dimensies van duurzame ontwikkeling op voorspelbare wijze aan bod komen, en, overeenkomstig de conclusies van de Raad van december 2013, in het kader van de VN het beraad over alternatieve financieringsbronnen en andere middelen voor bijstandsverlening, met name particuliere investeringen en niet-financiële middelen, voort te bevorderen;

(aq)

ervoor te zorgen dat nieuwe ambitieuze doelstellingen worden ondersteund door een even ambitieuze en innovatieve ontwikkelingsfinanciering;

(ar)

aangezien milieu- en ontwikkelingsvraagstukken op mondiaal niveau doorgaans afzonderlijk worden behandeld, nieuwe manieren te zoeken om de kloof tussen deze nauw met elkaar verbonden onderwerpen, ook op institutioneel vlak, te overbruggen;

(as)

te herinneren aan de door de ontwikkelde landen op de COP-16 in Cancún (2010) gedane belofte om jaarlijks tegen 2020 100 miljard USD aan „nieuwe en bijkomende” financiering te verstrekken teneinde de behoeften op het vlak van klimaatverandering in ontwikkelingslanden aan te pakken; erop te wijzen dat deze fondsen bedoeld zijn om te zorgen voor een evenwichtige verdeling tussen aanpassing en matiging;

(at)

alle nodige wettelijke en bestuursrechtelijke maatregelen te treffen om de aanbevelingen in de resolutie van de AVVN (12) onverkort uit te voeren, met name wat betreft de herziening van procedures, werkwijzen en wetgeving, en de instelling van onafhankelijke en doeltreffende toezichtmechanismen, en daarbij te wijzen op het belang van gegevensbescherming, teneinde te waarborgen dat burgers zowel offline als online dezelfde rechten genieten;

(au)

een specifieke follow-up van de resolutie door alle VN-leden actief te bevorderen, teneinde nogmaals op mondiaal niveau te tonen hoe zeer de EU hieraan gehecht is;

(av)

actief te bevorderen dat alle VN-leden, inclusief alle EU-lidstaten, het Wapenhandelsverdrag snel ondertekenen en bekrachtigen zodat de internationale gemeenschap de negatieve gevolgen van het gebrek aan transparantie en van de slecht gereguleerde handel in conventionele wapens en munitie en gevaarlijke technologieën, waardoor wereldwijd gewapende conflicten in de hand worden gewerkt en die voor mensenrechtenschendingen worden gebruikt, doeltreffend kan aanpakken; andere relevante staten, regionale en internationale organisaties en het maatschappelijk middenveld te betrekken teneinde in dit verband ervoor te ijveren dat het toepassingsgebied van het Wapenhandelsverdrag verder wordt uitgebreid;

(aw)

een grondige hervorming van het VN-stelsel, en met name de VN-Veiligheidsraad, actief te ondersteunen om de legitimiteit, regionale vertegenwoordiging, verantwoordingsplicht en effectiviteit ervan te versterken; werk te maken van de langetermijndoelstelling dat de EU een zetel zou hebben in een uitgebreide VN-Veiligheidsraad;

(ax)

de samenhang en doeltreffendheid van de EU als wereldspeler te garanderen teneinde snel en grondig te handelen en met één stem te spreken, door de standpunten van de lidstaten beter te coördineren en de samenwerking tussen de EDEO en de lidstaten te verbeteren; in dit verband de EDEO aan te sporen om, met name via de EU-delegaties in New York en Genève, te werken aan een grotere coherentie van het EU-optreden;

(ay)

de rol van de parlementen en regionale vergaderingen in het VN-bestel en het parlementaire stelsel wereldwijd te ondersteunen;

(az)

de productieve samenwerking ter ondersteuning van multilateralisme en mondiaal bestuur voort te zetten en het belang van het strategisch partnerschap tussen de EU en het UNDP te benadrukken, dat in februari 2014 zijn tienjarig bestaan vierde;

(ba)

ruchtbaarheid te geven aan het feit dat 2015 tot Europees Jaar voor ontwikkeling zal worden uitgeroepen, wat een ongekende dynamiek teweeg zal brengen om het grote publiek in Europa meer bewust te maken van de wereldwijde uitdagingen en het belang van de gezamenlijk overeen te komen nieuwe ontwikkelingsdoelstellingen;

(bb)

erop te wijzen dat wereldwijde uitdagingen blijven bestaan en naar verwachting zullen toenemen en dat klimaatverandering en de aantasting van het milieu de geboekte vooruitgang met betrekking tot de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling ongedaan dreigen te maken; daarom op de VN-klimaattop 2014 de strijd tegen klimaatverandering op te voeren, teneinde een stevige basis te creëren voor succesvolle onderhandelingen en duurzame vooruitgang wat betreft emissiebeperking en versterking van de aanpassingsstrategieën tijdens de Conferentie van de partijen bij het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake klimaatverandering in 2015; een voorbeeld te stellen en tijdig voor de top een ambitieus, bindend klimaatbeleidskader met concrete doelstellingen uit te werken, om een positieve invloed uit te oefenen op de onderhandelingen;

(bc)

actief deel te nemen aan het debat over de term „klimaatvluchteling”, inclusief een mogelijke juridische definitie ervan in het internationaal recht of in een wettelijk bindende internationale overeenkomst;

(bd)

de steun van de EU voor kleine insulaire ontwikkelingsstaten te herhalen ter gelegenheid van de derde internationale conferentie in september 2014;

(be)

te streven naar een duurzame politieke oplossing voor Syrië, die een einde maakt aan het geweld en bijdraagt tot een democratisch overgangsproces dat beantwoordt aan de legitieme wensen van het Syrische volk; de integrale uitvoering van de conclusies van de Genève I-conferentie te ondersteunen en, gezien het belang van de Genève II-conferentie als een uniek forum voor rechtstreekse onderhandelingen over vrede en overgang naar democratie tussen partijen in het conflict, ervoor te zorgen dat het Genève II-proces wordt voortgezet;

(bf)

zich in te zetten om alle relevante mondiale en regionale spelers bij de Genève II-conferentie te betrekken en te erkennen dat veel verschillende partijen een doorslaggevende rol spelen in de Syrische crisis;

(bg)

een internationale conferentie over de Syrische vluchtelingencrisis te beleggen, waarbij de aandacht uitgaat naar humanitaire inspanningen en in de eerste plaats steun wordt verleend aan de gastlanden in de regio en de EU meer wordt betrokken bij de diplomatieke pogingen om het conflict te beëindigen;

(bh)

dringend werk te maken van de spoedige tenuitvoerlegging van resolutie 2139 van de VN-Veiligheidsraad over de humanitaire situatie in Syrië, zodat veilige, onbelemmerde en onmiddellijke toegang tot de noodlijdende bevolkingsgroepen wordt gefaciliteerd, ook over de conflictlinies en over de grenzen heen; ervoor te zorgen dat de verwijdering, overbrenging en vernietiging van de in Syrië gevonden chemische wapens op volledig transparante wijze gebeurt;

(bi)

internationale samenwerking met betrekking tot de vernietiging van de chemische wapens van Syrië te bevorderen en aan te dringen op de volledige tenuitvoerlegging van het besluit van de Uitvoerende Raad van de Organisatie voor het verbod van chemische wapens van 27 september 2013;

(bj)

alle inspanningen te ondersteunen om aansprakelijkheid voor schendingen van de mensenrechten en de naleving van het internationale humanitaire recht in Syrië te verzekeren en zich er actief voor in te zetten dat de Veiligheidsraad de situatie in Syrië verwijst naar het Internationaal Strafhof;

(bk)

alle partijen aan te sporen de op 23 januari 2014 ondertekende overeenkomst tot stopzetting van de vijandelijkheden (staakt-het-vuren) te eerbiedigen, met inbegrip van de bepalingen die de partijen bij het conflict ertoe verplichten zich van aanvallen tegen burgers te onthouden en te garanderen dat humanitaire hulpverleners veilig toegang krijgen tot de getroffen gebieden in Zuid-Sudan; te beklemtonen dat deze overeenkomst slechts een eerste stap is op de weg naar vrede en verzoening, rekening houdend met de situatie in Zuid-Sudan, inclusief de politieke strijd om het leiderschap van het land, die heeft geleid tot een toename van de etnische conflicten en de ontheemding van meer dan 650 000 mensen;

(bl)

ondersteuning te bieden voor de staatsopbouw in Zuid-Sudan en voor een echt verzoenings- en inclusief vredesproces teneinde duurzame stabiliteit te garanderen; steun te verlenen in de strijd tegen de corruptie, die de kansen op een vrije en rechtvaardige democratie, stabiliteit, duurzame ontwikkeling en economische groei ondermijnt;

(bm)

de wijdverbreide schendingen van de mensenrechten en misbruiken te veroordelen; zijn waardering en steun uit te spreken voor de inspanningen van de speciale vertegenwoordiger van de EU voor de Hoorn van Afrika, Alexander Rondos, de speciale vertegenwoordiger van de VN, Hilde Johnson, en de Afrikaanse Unie, alsook voor de versterking van de capaciteit voor onderzoek op het gebied van de mensenrechten van de VN-missie in de Republiek Zuid-Sudan;

(bn)

zijn veroordeling uit te spreken over de aanvallen op hulpverleners en hulpgoederen, de inmenging in hulpactiviteiten en de grootschalige plunderingen van voorraden, die in Zuid-Sudan hebben plaatsgevonden en de inspanningen om de burgerbevolking in nood te bereiken ernstig hinderen;

(bo)

aan te dringen op een onafhankelijke internationale onderzoekscommissie die een onderzoek moet instellen naar alle vermeende schendingen van de mensenrechten en het internationale humanitaire recht sinds het uitbreken van het conflict; erop aan te dringen dat de daders van deze schendingen ter verantwoording worden geroepen;

(bp)

te zorgen voor goede samenwerking en complementariteit van de internationale inspanningen die nodig zijn om de Centraal-Afrikaanse Republiek te stabiliseren, en te werken aan de vaststelling van een alomvattende aanpak van deze complexe crisis; het politieke overgangsproces te ondersteunen en bij te dragen tot het opzetten van goed functionerende democratische instellingen die in staat zijn schendingen van de mensenrechten te bestrijden, de burgers te beschermen, het geweld een halt toe te roepen en de sektarische spanningen in het land te verminderen; de nodige financiële steun te blijven verlenen om duurzame economische ontwikkeling mogelijk te maken; het voortouw te nemen bij de inspanningen om het hoofd te bieden aan de ongekende humanitaire crisis door passende financiële bijstand te verlenen;

(bq)

zijn steun te geven aan de inspanningen van de internationale gemeenschap, met name de Afrikaanse Unie, de VN en Frankrijk, en van de Centraal-Afrikaanse autoriteiten om het land te stabiliseren; met spoed uitvoering te geven aan het besluit van de EU van 20 januari 2014 tot oprichting van EUFOR CAR en de procedures voor de inzet van deze troepen ter plaatse te versnellen;

(br)

zijn steun te verlenen aan de lopende onderhandelingen en de huidige pogingen om een oplossing voor het conflict te vinden, en daarbij het Palestijnse verzoeningsproces te bevorderen, met het oog op hereniging van de Palestijnen die in de Gazastrook, op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem leven;

(bs)

ervoor te zorgen dat de AVVN, in samenwerking met de EU en de VS, alle instrumenten verschaft om te garanderen dat een tweestatenoplossing, op grond van de grenzen van 1967 met Jeruzalem als hoofdstad van beide staten, waar de staat Israël met veilige en erkende grenzen en een onafhankelijke, democratische, aaneengesloten en leefbare Palestijnse staat in vrede en veiligheid naast elkaar leven, duurzaam en doeltreffend is;

2.

verzoekt zijn Voorzitter deze aanbeveling te doen toekomen aan de hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter, de speciale vertegenwoordiger van de EU voor de mensenrechten, de Raad en — ter informatie — aan de Commissie.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/54

—

gezien de artikelen 2 en 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU),

—

gezien artikel 167 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, die op 10 december 1948 door de Algemene Vergadering van de VN is aangenomen, en alle relevante internationale instrumenten voor de mensenrechten, met inbegrip van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten,

—

gezien het aan het Verdrag van Lissabon gehechte Protocol nr. 29 betreffende het openbare-omroepstelsel in de lidstaten,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, in het bijzonder artikel 11 daarvan,

—

gezien de EU-richtsnoeren inzake mensenrechten,

—

gezien het strategisch kader en het actieplan voor mensenrechten en democratie, die op 25 juni 2012 door de Raad zijn aangenomen (1),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Communiceren over Europa in partnerschap” van 3 oktober 2007 (COM(2007)0568) en het voorstel van de Commissie voor een interinstitutioneel akkoord betreffende het communiceren over Europa in partnerschap van 3 oktober 2007 (COM(2007)0569),

—

gezien zijn resolutie van 25 november 2010 over „De publieke omroep in het digitale tijdperk: de toekomst van het duale systeem” (2),

—

gezien Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten) (3),

—

gezien zijn resolutie van 12 mei 2011 over de culturele dimensies van het externe optreden van de EU (4),

—

gezien zijn resolutie van 11 december 2012 over een strategie voor digitale vrijheid in het buitenlandbeleid van de EU (5),

—

gezien zijn resolutie van 13 juni 2013 over vrijheid van pers en media in de wereld (6),

—

gezien zijn resolutie van 24 oktober 2013 over het jaarverslag van de Raad aan het Europees Parlement over het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (7),

—

gezien zijn resolutie van 11 december 2013 over het jaarverslag over mensenrechten en democratie in de wereld in 2012 en het beleid van de Europese Unie ter zake (8),

—

gezien het Europees Handvest voor persvrijheid,

—

gezien zijn resoluties van 22 november 2012 over „Uitbreiding: beleid, criteria en de strategische belangen van de EU” (9), van 12 december 2013 over het voortgangsverslag 2013 over Albanië (10), van 6 februari 2014 over het voortgangsverslag 2013 over Bosnië en Herzegovina (11), van 6 februari 2014 over het voortgangsverslag 2013 over de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (12), van 16 januari 2014 over het voortgangsverslag 2012 over IJsland en de perspectieven na de verkiezingen (13), van 16 januari 2014 over het Europees integratieproces van Kosovo (14), van 6 februari 2014 over het voortgangsverslag 2013 betreffende Montenegro (15), van 16 januari 2014 over het voortgangsverslag 2013 betreffende Servië (16), van 12 maart 2014 over het voortgangsverslag 2013 over Turkije (17), van 23 oktober 2013 over het Europees nabuurschapsbeleid: naar een sterker partnerschap. Standpunt van het EP over de voortgangsverslagen van 2012 (18), van 23 mei 2013 over de terugvordering van active door de landen van de Arabische Lente die in een overgangsfase verkeren (19), van 14 maart 2013 over de betrekkingen EU-China (20), en van 13 december 2012 met de aanbevelingen van het Europees Parlement aan de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden betreffen de nieuwe overeenkomst tussen de EU en Rusland (21),

—

gezien artikel 97 van zijn Reglement,

—

gezien de aanbeveling van de Commissie buitenlandse zaken (A7-0248/2014),

A.

overwegende dat onafhankelijke Europese omroepen het publiek — in Europa en wereldwijd — een gezamenlijke visie bieden, de in de EU-Verdragen verankerde waarden steunen, zoals grondrechten en fundamentele vrijheden, met inbegrip van de vrijheid van meningsuiting, en pluriformiteit, onafhankelijk denken, culturele verscheidenheid, pluraliteit van opinies, tolerantie en respect bevorderen, zowel binnen de EU als in haar externe betrekkingen;

B.

overwegende dat elke bedreiging voor de onafhankelijkheid van media, al dan niet door overheidsinmenging, intimidatie van journalisten, een gebrek aan doorzichtigheid van de eigendomsstructuren of doorslaggevende commerciële belangen, schadelijk is voor de algemene toestand van de mediavrijheid en het pluralisme in een land;

C.

overwegende dat regeringen als eerste verantwoordelijk zijn voor het garanderen en beschermen van de vrijheid van meningsuiting en van de media, onverminderd de rol van de EU bij het toezicht op de toepassing van artikel 11 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, wanneer de lidstaten het EU-recht ten uitvoer leggen; overwegende dat in het EU-recht, en met name in het aan het VEU gehechte Protocol nr. 29, verankerd is dat het publieke-omroepstelsel in de lidstaten rechtstreeks verband houdt met de democratische, maatschappelijke en culturele behoeften van iedere samenleving en met de noodzaak pluralisme in de media te behouden;

D.

overwegende dat radio- en televisieomroepen, die in toenemende mate worden aangevuld door onlinemediadiensten, doeltreffende en kostenefficiënte middelen vormen om het publiek in Europa en derde landen te bereiken en voor de meeste burgers binnen en buiten de EU de belangrijkste bron van informatie zijn;

E.

overwegende dat nieuwe digitale en onlinemediaplatforms hebben bijgedragen tot grotere diversiteit en pluralisme en bijzonder belangrijk zijn in landen waar de toegang tot meer traditionele informatiebronnen beperkt is;

F.

overwegende dat de internationaal uitzendende Europese omroepen een belangrijke rol kunnen spelen bij het verspreiden van de waarden van democratie, mediavrijheid en mensenrechten in de hele wereld, bij het belichten van de diverse nationale percepties, het informeren over EU-beleid en bij het verstrekken van betrouwbare en hoogwaardige informatie vanuit een Europees perspectief aan het publiek, in het bijzonder door middel van een vastberaden en onverschrokken inzet voor journalistieke objectiviteit;

G.

overwegende dat uitzenden met het oog op democratisering en de bevordering van mensenrechten in derde landen niet expliciet onder de taken van het EU-mediabeleid valt;

H.

overwegende dat er een samenhangende Europese omroepstrategie in de externe betrekkingen van de EU moet worden vastgesteld om de onderliggende waarden van de EU en haar doelstellingen als mondiale speler te bevorderen en om het debat vorm te geven en te zorgen voor inzicht in de vraagstukken van het buitenlands beleid;

I.

overwegende dat de aanvangsfinanciering van de EU voor „European Radio for Belarus” en de doorlopende ondersteuning op projectbasis van onafhankelijke omroepen in derde landen een goed voorbeeld zijn van de bevordering van de vrijheid van meningsuiting en van andere fundamentele rechten en vrijheden in het kader van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB);

J.

overwegende dat de oprichting van een wereldwijde Europese radiodienst zeer nuttig zou kunnen zijn als omvattend instrument voor de externe betrekkingen van de EU en de bevordering van universele democratische waarden en mensenrechten; overwegende dat het gebruik van onlinetechnologieën een dergelijk initiatief kan vergemakkelijken;

K.

overwegende dat de EU de internationale nieuwszender Euronews ondersteunt, die in 13 talen uitzendt, door 53 % van de wereldbevolking wordt begrepen, in 155 landen 410 miljoen huishoudens bereikt, over wereldwijde satellietdekking beschikt, wat betreft potentiële kijkers en luisteraars de leidende zender is in Europa en de belangrijkste niet-Arabische nieuwszender in Arabische landen en in Afrika bezuiden de Sahara, en wereldwijd kosteloos toegankelijk is op mobiele apparatuur van uiteenlopende aard;

L.

overwegende dat de EU sinds 2005 een dienstverleningscontract met Euronews heeft, en het voorziet van een basisfinanciering van 5 miljoen euro per jaar om een aantal programma's over Europese aangelegenheden te produceren en uit te zenden; overwegende dat in 2007 en 2009 nog twee dienstverleningscontracten zijn gesloten voor 5 miljoen euro per jaar gedurende vijf jaar voor Euronews-uitzendingen in respectievelijk het Arabisch en het Farsi; overwegende dat in december 210 de EU en Euronews een meerjarige kaderpartnerschapsovereenkomst hebben gesloten; overwegende dat voor 2013 de financiële bijdrage van de Commissie aan Euronews is vastgesteld bij Commissiebesluit van 8 mei 2013„concerning the adoption of the amended 2013 work programme in the field of communication, serving as a financing decision” (C(2013)2631); overwegende dat de geraamde inkomsten van Euronews in 2014 voor 9 % bestaan uit de licentiebedragen van de aandeelhouders, voor 49 % uit commerciële winst en voor 42 % uit financiering van de Commissie en verschillende van haar DG's;

M.

overwegende dat redactionele onafhankelijkheid van alle politieke inmenging, samen met onpartijdigheid, diversiteit en de eerbiediging van de kijkers, kernaspecten zijn van de jaarlijkse verklaring van Euronews aan de kijkers (22);

N.

overwegende dat de Commissie in 2009 het kerncontract van Euronews heeft geëvalueerd, en dat daarbij is gebleken dat Euronews een unieke en kosteneffectieve pan-Europese nieuwsleverancier is die in Europa meer kijkers bereikt dan de andere internationale nieuwszenders (23);

1.

beveelt de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden aan:

2.

verzoekt zijn Voorzitter deze aanbeveling te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, en de Europese Dienst voor extern optreden, alsmede — ter informatie — aan de lidstaten.

30.11.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 408/59

—

gezien het verzoek van Mario Borghezio om verdediging van zijn immuniteit in het kader van een tegen hem bij de rechtbank van Milaan lopende gerechtelijke procedure, dat op 21 november 2013 werd ingediend, en van de ontvangst waarvan op 21 november 2013 ter plenaire vergadering kennis werd gegeven (ref. 47917/13),

—

na Carlo Casini die Mario Borghezio overeenkomstig artikel 7, lid 5, van zijn Reglement vertegenwoordigde, en Mario Borghezio persoonlijk te hebben gehoord,

—

gezien de artikelen 1, 11 en 21 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien artikel 153 van zijn Reglement,

—

gezien artikel 8 van protocol nr. 7 betreffende de voorrechten en immuniteiten van de Europese Unie, en artikel 6, lid 2, van de Akte van 20 september 1976 betreffende de verkiezing van de leden van het Europees Parlement door middel van rechtstreekse algemene verkiezingen,

—

gezien de arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie van 12 mei 1964, 10 juli 1986, 15 en 21 oktober 2008, 19 maart 2010 en 6 september 2011 (1),

—

gezien het Italiaans wetboek van strafrecht,

—

gezien artikel 5, lid 2, en de artikelen 6 bis en 7 van zijn Reglement,

—