24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/1

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/2

—

gezien het 29ste jaarlijkse verslag over de controle op de toepassing van het EU-recht (2011) (COM(2012)0714),

—

gezien het verslag van de Commissie „Evaluatieverslag EU-Pilot” (COM(2010)0070),

—

gezien het verslag van de Commissie „Tweede evaluatieverslag over EU Pilot” (COM(2011)0930),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 5 september 2007 getiteld „Een Europa van resultaten — toepassing van het gemeenschapsrecht” (COM(2007)0502),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 20 maart 2002 betreffende betrekkingen met de klager inzake inbreuken op het gemeenschapsrecht (COM(2002)0141),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 2 april 2012 getiteld „Tot modernisering van het beheer van betrekkingen met de klager inzake de toepassing van het recht van de Unie” (COM(2012)0154),

—

gezien zijn resolutie van 14 september 2011 over het 26ste jaarlijkse verslag over de controle op de toepassing van het EU-recht (2009) (1),

—

gezien het juridisch advies van 26 november 2013 van de Juridische Dienst van het Europees Parlement inzake „Access to information about pre-infringement cases in the context of the EU Pilot and the annual report on the monitoring of the application of EU law” (toegang tot informatie over precontentieuze zaken in de context van EU-Pilot en het jaarverslag over het toezicht op de toepassing van EU-wetgeving),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie bij het 29ste jaarlijkse verslag over de controle op de toepassing van het EU-recht (SWD(2012)0399 en SWD(2012)0400),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie juridische zaken en de adviezen van de Commissie constitutionele zaken en de Commissie verzoekschriften (A7-0055/2014),

A.

overwegende dat met het Verdrag van Lissabon een aantal nieuwe rechtsgronden is ingevoerd die de tenuitvoerlegging, toepassing en handhaving van het EU-recht moeten vereenvoudigen;

B.

overwegende dat artikel 41 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie het recht op goed bestuur als volgt definieert: „Eenieder heeft er recht op dat zijn zaken onpartijdig, billijk en binnen een redelijke termijn door de instellingen en organen van de Unie worden behandeld”;

C.

overwegende dat overeenkomstig artikel 298 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) de instellingen, organen en instanties van de Unie bij de vervulling van hun taken op een open, doeltreffend en onafhankelijk Europees ambtenarenapparaat steunen;

D.

overwegende dat EU-Pilot, een online-platform dat door de lidstaten en de Commissie wordt gebruikt om de feitelijke en juridische achtergrond te onderzoeken van problemen die zich bij de toepassing van EU-wetgeving voordoen, volgens de Juridische Dienst van het Europees Parlement geen juridische status heeft, en overwegende dat de Europese Commissie overeenkomstig de kaderovereenkomst inzake de betrekkingen tussen het Europees Parlement en de Commissie het Parlement beknopte gegevens ter beschikking moet stellen over alle inbreukprocedures vanaf de ingebrekestelling, waaronder ook individuele gevallen, en alleen mag weigeren toegang tot persoonsgegevens in EU-Pilot te verlenen;

1.

herinnert eraan dat artikel 17 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) de Commissie de essentiële rol van „hoedster van de Verdragen” toebedeelt; merkt in dit verband op dat de bevoegdheid en de taak van de Commissie om toezicht uit te oefenen op de toepassing van het EU-recht en onder meer inbreukprocedures te starten tegen lidstaten die hun plichten overeenkomstig de Verdragen niet nakomen (2), een hoeksteen vormt van het rechtsstelsel van de Unie en als zodanig aansluit bij het concept van een Unie die op de rechtsstaat berust;

2.

merkt op dat de Commissie luidens haar jaarlijks verslag (3) het aantal nieuwe inbreukprocedures de afgelopen jaren heeft weten terug te dringen, met 2 900 procedures in 2009, 2 100 in 2010 en 1 775 in 2011; merkt verder op dat het jaarlijks verslag tevens voor de afgelopen jaren een toename laat zien van het aantal gevallen van vertraagde omzetting (1 185 in 2011, 855 in 2010 en 531 in 2009), en dat de vier beleidsterreinen waarop het vaakst sprake is van inbreuken het milieu (17 %), de interne markt (15 %), transport (15 %) en belastingen (12 %) zijn;

3.

wijst erop dat er in 2011 naar verhouding minder inbreukprocedures werden afgesloten voordat ze aan het Hof van Justitie werden voorgelegd (60,4 %) in vergelijking met 2010 (88 %); is van mening dat het van essentieel belang is doeltreffend toezicht te blijven uitoefenen op de maatregelen van de lidstaten, met inachtneming van het feit dat sommige aan het Parlement voorgelegde verzoekschriften en bij de Commissie ingediende klachten betrekking hebben op problemen die ook na afsluiting van het dossier nog voortbestaan;

4.

merkt op dat er in totaal 399 inbreukprocedures werden afgesloten omdat de lidstaat kon aantonen dat de EU-wetgeving in acht was genomen en zich had ingespannen om de inbreuk zonder tussenkomst van het Hof op te lossen; merkt tevens op dat het Hof 62 uitspraken deed krachtens artikel 258 VWEU in 2011, waarvan 53 (85 %) ten gunste van de Commissie;

5.

spreekt haar bezorgdheid uit over de gestage toename van inbreukprocedures wegens te late omzetting door de lidstaten, aangezien er eind 2011 nog 763 inbreukzaken hangende waren wegens te late omzetting, hetgeen neerkomt op een stijging van 60 % ten opzichte van vorig jaar;

6.

wijst erop dat de Commissie eind 2011 de eerste inbreukprocedure wegens te late omzetting bij het Hof van Justitie aanhangig heeft gemaakt, met een verzoek om financiële sancties zoals bedoeld in artikel 260, lid 3, VWEU;

7.

is niettemin van mening dat deze statistieken geen correct beeld geven van het huidige gebrek aan naleving van het EU-recht, maar alleen de meest ernstige inbreuken of de klachten van de meest hoorbaar klagende personen of entiteiten vertegenwoordigen; stelt vast dat de Commissie momenteel noch over de nodige beleidsmaatregelen noch over de middelen beschikt om alle gevallen van niet-naleving systematisch te identificeren en tot handhaving over te gaan (4);

8.

wijst erop dat de overeenkomst tussen de EU-instellingen betreffende de verklaringen waarin het verband tussen de onderdelen van een richtlijn en de overeenkomstige delen van de nationale omzettingsinstrumenten („concordantietabellen”) worden beschreven, in werking is getreden op 1 november 2011, en dat het derhalve niet mogelijk was om de tenuitvoerlegging ervan in dit jaarverslag te evalueren;

9.

verwacht dat de Commissie vóór 1 november 2014 voorziet in een eerste herziening van deze verklaringen, zoals beloofd in haar jaarverslag;

10.

is van mening dat de Commissie er ten aanzien van de werking van inbreukprocedures krachtens de artikelen 258 en 260 VWEU voor dient te zorgen dat verzoekschriften die worden ingediend bij het Parlement en klachten die worden ingediend bij de Commissie met evenveel aandacht behandeld worden;

11.

wijst erop dat in de verzoekschriften die door de burgers van de EU worden ingediend, met name die welke betrekking hebben op grondrechten, het milieu, de interne markt en eigendomsrechten, vaak gewezen wordt op inbreuken op de EU-wetgeving; is van mening dat uit de verzoekschriften blijkt dat er nog altijd vele verstrekkende gevallen van onvolledige omzetting of onjuiste toepassing van het EU-recht zijn;

12.

dringt er bij de Commissie op aan naleving van het EU-recht tot een werkelijke politieke prioriteit te maken waarnaar wordt gestreefd in nauwe samenwerking met het Parlement, dat immers tot taak heeft a) de Commissie politieke verantwoording te laten afleggen en b) als medewetgever, te garanderen dat het zelf steeds volledig geïnformeerd wordt, met het oog op voortdurende verbetering van zijn wetgevingswerkzaamheden;

13.

stelt vast dat het nodig is om in de procedures ter behandeling van klachten systematisch gebruik te maken van instrumenten die de naleving promoten en van het toetsingsrecht van het Parlement;

14.

merkt op dat een inbreukprocedure uit twee fasen bestaat: een bestuursrechtelijke (onderzoeks)fase en een gerechtelijke fase bij het Hof van Justitie; merkt op dat de Commissie erkent dat „burgers, ondernemingen en organisaties van belanghebbende partijen een belangrijke bijdrage … leveren door melding te maken van tekortkomingen bij de omzetting en/of de toepassing van het EU-recht door nationale autoriteiten”; merkt verder op dat wanneer er problemen zijn vastgesteld, de Commissie en de betrokken lidstaat bilaterale besprekingen voeren om deze, voor zover mogelijk, op te lossen via het platform EU-Pilot (5);

15.

stelt in dit verband vast dat EU-Pilot gedefinieerd wordt als een platform voor bilateraal overleg tussen de Commissie en de lidstaten (6) dat geen juridische status heeft maar slechts een instrument is in de administratieve autonomie van de Commissie (7) ten aanzien van de precontentieuze procedure;

16.

betreurt het gebrek aan juridische status van EU-Pilot en is van mening dat legitimiteit alleen kan worden gewaarborgd door transparantie en participatie van de klagers en van het Europees Parlement in het platform EU-Pilot en dat een juridische status kan worden bereikt door middel van zo spoedig mogelijke goedkeuring van een bindende handeling waarmee de regels worden vastgesteld voor de gehele precontentieuze procedure en de inbreukprocedure, zoals in een recente studie van het Parlement wordt gesteld (8); is van mening dat een dergelijke bindende rechtshandeling zou moeten verduidelijken wat de wettelijke rechten en plichten van respectievelijk individuele klagers en de Commissie zijn en erop zou moeten zijn gericht de participatie van klagers in EU-Pilot zoveel mogelijk toe te staan, en ten minste zou moeten waarborgen dat zij van de verschillende fasen van de procedure op de hoogte worden gesteld;

17.

betreurt in dit verband het feit dat er geen gevolg is gegeven aan zijn eerdere resoluties, met name aan zijn pleidooi voor bindende regels in de vorm van een verordening op grond van artikel 298 VWEU waarin de verschillende aspecten van de inbreukprocedure en de precontentieuze procedure nader worden geregeld, zoals de kennisgevingen, bindende termijnen, het recht te worden gehoord, de motiveringsplicht, en het recht van toegang tot het eigen dossier, waardoor de rechten van de burger worden versterkt en transparantie gewaarborgd wordt;

18.

is van oordeel dat de tenuitvoerlegging van EU-Pilot ten aanzien van de indieners van klachten transparanter moet worden gemaakt; verzoekt om toegang tot de databank waarin alle klachten bijeen worden gebracht, teneinde het Parlement in staat te stellen controle uit te oefenen op de wijze waarop de Commissie haar rol als hoedster van de Verdragen waarneemt;

19.

onderstreept het belang van goede administratieve praktijken en verzoekt om de instelling van een „procedurecode” in de vorm van een verordening, met als rechtsgrondslag artikel 298 VWEU, waarin de verschillende aspecten van de inbreukprocedure worden vastgelegd;

20.

roept de Commissie daarom andermaal op met voorstellen te komen voor bindende regels in de vorm van een verordening krachtens de nieuwe rechtsgrondslag zoals bedoeld in artikel 298 VWEU teneinde het recht van de burger op goed bestuur zoals bepaald in artikel 41 van het Handvest van de grondrechten ten volle te eerbiedigen;

21.

brengt in herinnering dat de Commissie zich er in de herziene kaderovereenkomst inzake haar betrekkingen met het Parlement toe verplicht om „het Parlement beknopte gegevens ter beschikking [te stellen] over alle inbreukprocedures vanaf de ingebrekestelling, waaronder, zo het Parlement hierom verzoekt, … de kwesties waarop de inbreukprocedure betrekking heeft” en verwacht dat deze clausule te goeder trouw wordt toegepast;

22.

herhaalt dan ook dat het Parlement recht heeft op gedetailleerde informatie over specifieke handelingen of bepalingen die omzettingsproblemen veroorzaken, alsmede over het aantal klachten met betrekking tot specifieke handelingen of bepalingen (9), en dat de Commissie weliswaar gerechtigd is het Europees Parlement toegang te weigeren tot persoonsgegevens uit de databank van EU-Pilot, maar dat het Parlement het recht heeft informatie in anonieme vorm op te vragen om kennis te kunnen nemen van alle relevante aspecten van de tenuitvoerlegging en toepassing van het EU-recht (10);

23.

is er verheugd over dat alle lidstaten aan EU-Pilot deelnemen; hoopt dat dit tot een kleiner aantal inbreukprocedures zal leiden; vindt dat de burgers beter over EU-Pilot moeten worden geïnformeerd;

24.

is van mening dat het vraagstuk van EU-Pilot en meer in het algemeen van inbreuken op het EU-recht en de toegang van het Parlement tot relevante informatie over de contentieuze procedure en de inbreukprocedure essentiële punten vormen die op de agenda inzake een toekomstig interinstitutioneel akkoord moeten worden geplaatst;

25.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, het Hof van Justitie, de Europese Ombudsman en de parlementen van de lidstaten.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/6

—

gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, met name artikel 286,

—

gezien artikel 108 van zijn Reglement,

—

gezien advies nr. 2/2004 van de Europese Rekenkamer over het model „single audit” (en een voorstel voor een communautair internecontrolekader) (1),

—

gezien zijn resolutie van 17 november 1992 over de procedure van raadpleging van het Europees Parlement met het oog op de benoeming van de leden van de Rekenkamer (2),

—

gezien zijn resolutie van 19 januari 1995 over de te volgen procedure bij de raadpleging van het Parlement inzake de benoeming van de leden van de Rekenkamer (3),

—

gezien zijn resolutie van 3 juli 2013 over een geïntegreerd internecontrolekader (4),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie begrotingscontrole (A7-0014/2014),

A.

overwegende dat in de verklaringen van Lima en Mexico van de International Organisation of Supreme Audit Institutions de belangrijkste elementen worden omschreven van een onafhankelijke controle-instantie en wordt bevestigd dat nationale rekenkamers (SAI's) een aanzienlijke vrijheid hebben bij het interpreteren van de beginselen van deze verklaringen;

B.

overwegende dat de Europese Rekenkamer, als professionele controle-instantie, onder meer de internationale auditnormen voor de overheidssector moet toepassen;

C.

overwegende dat de Europese Rekenkamer bij het Begrotingsverdrag van 1975 is ingesteld om de financiën van de EU te controleren en overwegende dat deze instelling, als extern controleur van de EU, bijdraagt aan het verbeteren van het financieel beheer van de Unie, waarbij zij tegelijkertijd optreedt als onafhankelijke bewaker van de financiële belangen van de EU-burgers;

D.

overwegende dat de huidige snel veranderende financiële en economische situatie een doeltreffend micro- en macroprudentieel toezicht noodzakelijk maakt, in overeenstemming met de beginselen van spaarzaamheid, efficiëntie en doelmatigheid, in een moderne en uitdagende Europese Unie;

E.

overwegende dat openbare financiële controleurs, zoals de Rekenkamer en de SAI's van de lidstaten, een belangrijke rol spelen bij het herstel van het vertrouwen in en de verbetering van de openbare verantwoordingsplicht van de EU; overwegende dat het daarom belangrijk is om een discussie over mogelijke hervormingen van de Rekenkamer te voeren in de bredere context van het streven om de openbare verantwoordingsplicht van de EU te versterken;

F.

overwegende dat in het Verdrag van Lissabon het juridisch kader voor de Rekenkamer wordt bevestigd, met als taken het bevorderen van de openbare verantwoordingsplicht en het bijstaan van het Parlement en de Raad bij het houden van toezicht op de uitvoering van de EU-begroting, om zo bij te dragen aan de verbetering van het financieel beheer van de EU en de bescherming van de belangen van de burgers;

G.

overwegende dat krachtens artikel 286 VWEU de leden van de Rekenkamer worden gekozen uit personen die in hun eigen land behoren of behoord hebben tot de externe controle-instanties of die voor deze functie bijzonder geschikt zijn en wier onafhankelijkheid boven alle twijfel verheven is;

H.

overwegende dat het van essentieel belang is dat de Rekenkamer bestaat uit leden die qua beroepsbekwaamheid en onafhankelijkheid voldoen aan de hoogste normen, zoals vereist door het Verdrag, en dat voorkomen moet worden dat de reputatie van de Rekenkamer op enige wijze wordt aangetast;

I.

overwegende dat sommige benoemingen hebben geleid tot meningsverschillen tussen het Parlement en de Raad, die indien ze lang voortduren de goede samenwerking van de Rekenkamer met deze instellingen in het geding brengen, en mogelijkerwijs ernstige negatieve gevolgen hebben voor de geloofwaardigheid en bijgevolg ook voor de effectiviteit van de Rekenkamer;

J.

overwegende dat besluiten van de Raad om leden van de Rekenkamer te benoemen die door het Parlement waren gehoord en ongeschikt waren bevonden onbegrijpelijk zijn en getuigen van een gebrek aan respect voor het Parlement;

K.

overwegende dat de mening van het Parlement intensief wordt belicht in de media; overwegende dat het aantreden als lid van de Rekenkamer van personen van wie de kandidatuur eerder in het openbaar en formeel door het Parlement werd afgewezen het vertrouwen in de betrokken instellingen zou schaden;

L.

overwegende dat de doeltreffendheid van de beoordelingen en de werking van de Rekenkamer zullen toenemen door leden te benoemen die beschikken over professionele kennis van controles en een bredere en meer diverse professionele achtergrond en daarmee over een diversere kijk en deskundigheid; overwegende dat een scheve verhouding tussen het aantal mannen en vrouwen tegenwoordig onaanvaardbaar is;

M.

overwegende dat de samenwerking tussen de Rekenkamer en het Parlement, die van cruciaal belang is voor het systeem van begrotingscontrole van de EU, wordt ondermijnd wanneer sommige leden van de Rekenkamer niet door het Parlement zijn goedgekeurd;

N.

overwegende dat in de Peer Review 2013 wordt opgeroepen tot kortere interne procedures in de Rekenkamer en een verduidelijking van de rol en het mandaat tegenover externe belanghebbenden en wordt benadrukt dat de gecontroleerden te veel invloed uitoefenen op de bevindingen en auditadviezen van de Rekenkamer;

O.

overwegende dat het Parlement zich vooral richt op voorstellen die geen verdragswijziging vereisen;

P.

overwegende dat de Raad de aanbeveling van het comité dat is opgericht krachtens artikel 255 VWEU om een advies te verstrekken over de geschiktheid van kandidaten voor de functie van advocaat-generaal van het Europees Hof van Justitie en het Gerecht van eerste aanleg altijd heeft geëerbiedigd, ondanks het feit dat het Verdrag geen duidelijke verplichting daartoe inhoudt;

1.

is niet alleen van mening dat de Europese Rekenkamer als externe controle-instantie voor de instellingen van de Europese Unie de wetgevers een verklaring mag voorleggen waarin de betrouwbaarheid van de rekeningen en de regelmatigheid en de wettigheid van de onderliggende verrichtingen in een bepaald begrotingsjaar worden bevestigd, maar ook dat de Rekenkamer uitstekend geplaatst is om de wetgever en de begrotingsautoriteit, met name de Commissie begrotingscontrole van het Parlement, waardevolle adviezen te verstrekken over de resultaten van het EU-beleid, om zo de prestaties en de doeltreffendheid van door de EU gefinancierde activiteiten te verbeteren, schaal- en toepassingsvoordelen te vinden en eventuele overloopeffecten van het nationale beleid van de lidstaten vast te stellen en een externe beoordeling van de evaluatie van de overheidsfinanciën in de lidstaten door de Commissie te verrichten voor het Parlement;

2.

is van mening dat in het kader van het proces van publieke verantwoording van de EU-instellingen de onafhankelijkheid, integriteit, onpartijdigheid en professionaliteit van de Rekenkamer gewaarborgd moeten blijven, en dat de Rekenkamer moet streven naar nauwe samenwerking met zijn partners, met name het Europees Parlement, en meer in het bijzonder de Commissie begrotingscontrole, maar ook de overige gespecialiseerde commissies;

3.

merkt op dat de Rekenkamer uit hoofde van het Verdrag (artikel 287 I, lid 2, VWEU) ertoe gehouden is een betrouwbaarheidsverklaring (DAS (5)) voor te leggen aan het Parlement en de Raad met betrekking tot de wettigheid en regelmatigheid van de betalingen, nadat hij de regelmatigheid, de wettigheid en de resultaten van de begroting van de Unie heeft onderzocht, en dat de Rekenkamer eveneens volgens het Verdrag speciale verslagen en adviezen dient af te geven; merkt op dat een groot deel van de personele middelen van de Rekenkamer wordt ingezet voor de jaarlijkse DAS-exercitie;

4.

is van mening dat onafhankelijkheid, integriteit, onpartijdigheid en professionalisme van de Rekenkamer van essentieel belang zijn voor de geloofwaardigheid van de Rekenkamer bij het ondersteunen van het Parlement en de Raad bij het controleren en verbeteren van het financieel beheer van de EU en voor het beschermen van de financiële belangen van de Unie, vanaf de programmeringsfase tot de afsluiting van de rekeningen;

5.

betreurt dat de Rekenkamer op basis van de resultaten van zijn controle — voor de achttiende maal op rij — geen positieve betrouwbaarheidsverklaring (DAS) heeft kunnen afgeven met betrekking tot de wettigheid en regelmatigheid van de betalingen; onderstreept het feit dat een foutenpercentage op zich slechts een gedeeltelijk beeld geeft van de doeltreffendheid van het beleid van de Unie;

6.

herinnert eraan dat artikel 287 VWEU bepaalt dat de Rekenkamer aan het Europees Parlement en aan de Raad een verklaring voorlegt waarin de betrouwbaarheid van de rekeningen en de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen worden bevestigd; herinnert eraan dat de Rekenkamer in 2012 in plaats van één verklaring over de betrouwbaarheid van de rekeningen en de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen, vier adviezen heeft uitgebracht; één over de betrouwbaarheid van de rekeningen en drie over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen (één over de inkomsten, één over de vastleggingen en één over de betalingen); is van mening dat deze wijze van advies uitbrengen het moeilijker maakt om de uitvoering van de begroting door de Commissie te beoordelen;

7.

wijst erop dat de DAS een jaarlijkse indicatie is binnen een meerjarig uitgavenpatroon, waardoor het moeilijker wordt om rekening te houden met de cyclische aard en de gevolgen van meerjarige regelingen, en dat de totale gevolgen en doeltreffendheid van het beheer en de controlesystemen slechts deels gemeten kunnen worden aan het einde van een uitgavenperiode; is daarom van mening dat de Rekenkamer bij de kwijtingsautoriteit een tussentijdse evaluatie en aan het eind van een programmeringsperiode naast de jaarlijkse betrouwbaarheidsverklaring een samenvattend verslag zou moeten indienen;

8.

verwelkomt het feit dat de Rekenkamer sinds 2009 aanzienlijke inspanningen heeft verricht voor de ontwikkeling van zijn producten en diensten en van zijn jaarverslag; is echter van mening dat nog meer kan worden gedaan en meer middelen ingezet kunnen worden om de kwaliteit verder te verhogen, vooral op het gebied van de doelmatigheidscontroles, die informatie opleveren over de effectiviteit van de EU-begroting; is van mening dat de Rekenkamer het DAS-model kan gebruiken als basis om vast te stellen of en op welke wijze resultaten zijn geboekt, teneinde hier lering uit te trekken ten behoeve van andere terreinen;

9.

wijst op de historische, constructieve rol van de DAS-procedure waarbij wettigheid en regelmatigheid nuttige indicatoren zijn voor goede financiële praktijken en beheersprestaties op alle niveaus van de EU-uitgaven en wordt aangetoond op welke manier EU-middelen zijn gebruikt overeenkomstig de beslissingen van het Parlement, dat optreedt als wetgever en begrotingsautoriteit; benadrukt echter dat de Rekenkamer momenteel en in de toekomst meer middelen moet besteden aan het onderzoeken van de vraag of de Commissie de aan haar toevertrouwde middelen op zuinige, doeltreffende en efficiënte wijze heeft besteed; wijst erop dat de bevindingen in de speciale verslagen moeten leiden tot dienovereenkomstige aanpassingen van de EU-programma's;

10.

onderstreept het feit dat het mandaat van de Rekenkamer, zoals vastgelegd in het Verdrag, het referentiekader vormt waarbinnen de Rekenkamer zijn rol moet vervullen als onafhankelijke externe auditinstantie van de Unie; wijst erop dat het mandaat een aanzienlijke mate van flexibiliteit biedt, zodat de Rekenkamer zich bij de uitvoering van zijn taken niet hoeft te beperken tot de DAS; herinnert eraan dat het mandaat de Rekenkamer de mogelijkheid biedt de resultaten van zijn doelmatigheidscontroles te presenteren in speciale verslagen, wat de mogelijkheid biedt een waardevolle bijdrage te leveren door de aandacht te richten op onderzoek te doen naar terreinen met hoog risico; wijst er bovendien op dat deze verslagen de Europese burgers informatie verstrekken over de werking van de Unie en de besteding van Europese middelen in verschillende domeinen, teneinde Europa nader bij de burger te brengen en transparanter en bevattelijker te maken;

11.

herinnert eraan dat een kwijting waarover gestemd wordt voor 31 december van het jaar volgend op het begrotingsjaar één van de beste manieren is om de controle van de jaarrekeningen van de Europese Unie en zowel de prestaties als de doeltreffendheid van de EU-uitgaven te verbeteren; onderstreept dat dit de Rekenkamer zou dwingen om zijn jaarverslag op 30 juni te presenteren;

12.

stelt voor dat de Europese Rekenkamer, zonder haar onafhankelijkheid in het gedrang te brengen, haar advies opstelt op grond van de materialiteitsdrempel en niet alleen op grond van het toelaatbare foutenpercentage, hetgeen meer in overeenstemming lijkt te zijn met de internationale auditnormen;

13.

stelt voor dat het Europees Parlement een bijzondere sectie van zijn jaarlijks kwijtingsverslag wijdt aan de follow-up van de aanbevelingen die de Rekenkamer in zijn verschillende prestatiecontroles heeft gedaan, om de Commissie en de lidstaten ertoe aan te sporen om deze aanbevelingen in de praktijk te brengen; het Parlement dient voorts aan te geven aan welke belangrijke follow-upmaatregelen de Rekenkamer bijzondere aandacht kan besteden in zijn jaarverslag, zonder afbreuk te doen aan zijn onafhankelijkheid;

14.

wijst erop dat de Rekenkamer de planning van zijn werkprogramma vaststelt op meerjarige en jaarlijkse grondslag; wijst erop dat het meerjarige plan dient om de strategie van de Rekenkamer te formuleren en te actualiseren, terwijl het jaarlijkse plan de specifieke taken vaststelt die in het betreffende jaar moeten worden uitgevoerd; verwelkomt het feit dat de Rekenkamer elk jaar het jaarlijkse werkprogramma presenteert aan de Commissie begrotingscontrole en daarbij de prioritaire controletaken uiteenzet, alsmede de middelen die aan de uitvoering ervan zijn toegewezen;

15.

is van mening dat de huidige vorm van de bijeenkomsten van de Rekenkamer met het Parlement en de Raad waardevol advies oplevert voor de vaststelling van het jaarlijks werkprogramma van de Rekenkamer; benadrukt dat deze gestructureerde voorbereidende dialogen in hoge mate bijdragen aan het waarborgen van een doeltreffende en democratische verantwoording aan de burgers inzake de besteding van openbare middelen voor het verwezenlijken van de EU-doelstellingen; benadrukt dat de Rekenkamer, ondanks een nauwere raadgevende samenwerking met het Parlement en de Raad, vrij van politieke of nationale inmenging over zijn jaarlijks werkprogramma dient te beslissen;

16.

merkt op dat kwesties die van bijzonder belang zijn voor externe belanghebbenden, zoals het Europees Parlement, en daarmee verband houdende controleverzoeken, niet op een gestructureerde manier worden verzameld en ook geen echte voorkeursbehandeling krijgen; vindt dit nadelig voor de relevantie en de impact van de resultaten van de controles door de Rekenkamer; wijst er daarnaast op dat de toegevoegde waarde van de Rekenkamer rechtstreeks verband houdt met de wijze waarop het Parlement en andere belanghebbenden tijdens het verantwoordingsproces gebruik maken van de werkzaamheden van de Rekenkamer; verzoekt de Rekenkamer derhalve om in zijn jaarlijkse werkprogramma rekening te houden met de politieke prioriteiten van de wetgevers en kwesties die van groot belang zijn voor de EU-burgers en die worden meegedeeld door de Commissie begrotingscontrole van het Parlement, zodat aandacht wordt besteed aan de zorgen van de EU-burgers;

17.

verwacht dat er een nauwere samenwerking tussen de Rekenkamer en de SAI's van de lidstaten tot stand wordt gebracht met concrete resultaten voor het delen van het werk dat de Rekenkamer jaarlijks verricht; verwacht voorts concrete methodologische stappen en afspraken over de auditkalenders; verwacht dat de Commissie aan de hand van een juridisch onderzoek voorstellen doet om het auditwerk van de SAI's van de lidstaten op te nemen in de audits van de Rekenkamer met betrekking tot het gedeeld beheer in de respectieve lidstaat;

18.

benadrukt dat de Rekenkamer het voortouw moet nemen bij het vormgeven van een werkmethode met als doel dat nationale SAI's en de Rekenkamer nauwer samenwerken bij de controle van de uitgaven en resultaten van de EU-begroting, om dubbele controlewerkzaamheden te voorkomen en controlegegevens uit te wisselen, risicogebieden te identificeren, gezamenlijke controles uit te voeren of de SAI's nauwer te betrekken bij de auditopdrachten van de Rekenkamer leidend tot de ontwikkeling van gezamenlijke werkmethodes en een grotere doelmatigheid op elke niveau van controle; wijst erop dat de uitwisseling van audit- en controlegegevens en beste praktijken tussen de Rekenkamer en de SAI's van wezenlijk belang is voor het verbeteren van de gerichtheid van de audits en controles; wijst erop dat er te veel controlelagen bestaan en dat dubbel werk moet worden vermeden om de druk op de beheersautoriteiten en begunstigden te verlichten;

19.

roept daarom op tot nauwere samenwerking tussen de nationale controle-instanties en de Rekenkamer met betrekking tot de controle van het gedeeld beheer, overeenkomstig artikel 287, lid 3, VWEU;

20.

stelt voor te onderzoeken of de nationale controle-instanties in hun hoedanigheid van onafhankelijke externe controleurs en met inachtneming van de internationale controlenormen, nationale controlecertificaten betreffende het beheer van de middelen van de Unie kunnen afleveren die vervolgens bij de regeringen van de lidstaten worden ingediend om tijdens het kwijtingsproces te worden overgelegd volgens een passende interinstitutionele procedure;

21.

benadrukt hoe belangrijk het is Europese programma's op te nemen in de planning van de controles van de SAI's en met name programma's onder gedeeld beheer, waarbij de nationale parlementen een cruciale rol moeten spelen daar zij hun respectieve SAI's kunnen verzoeken controles uit te voeren van de Europese middelen en programma's; door deze controles te institutionaliseren en te regelen, kunnen de resultaten ervan jaarlijks voorgelegd worden aan de nationale parlementen;

22.

wijst erop dat de verordeningen die de belangrijkste terreinen van uitgaven voor de periode 2014-2020 dekken hebben geleid tot aanzienlijke wijzigingen van de financiële en juridische kaders voor de uitvoering van de EU-begroting; wijst erop dat deze hervormingen aanzienlijke veranderingen inhouden die de omgeving van de risico's met betrekking van het financieel beheer zullen beïnvloeden door de financieringsregels te vereenvoudigen, de voorwaarden uit te breiden en de hefboomwerking van de EU-begroting te vergroten; dringt er daarom op aan dat de Rekenkamer zich meer richt op resultaten door middel van passende verslaglegging over de risico's en de prestaties van dergelijke nieuwe instrumenten;

23.

stelt voor dat de Rekenkamer zijn meerjarig werkprogramma in overeenstemming brengt met het MFK en daarin zowel een tussentijdse als een uitgebreide evaluatie van de afsluiting van de rekeningen van de Commissie ten aanzien van het respectieve MFK opneemt;

24.

wijst erop dat het in doelmatigheidscontroles vaak ontbreekt aan een duidelijke analyse van de oorzaken van de auditbevindingen; wijst er voorts op dat er geen systeem is om te waarborgen dat de voor de uitvoering van een specifieke audit benoemde controleur over de technische kennis en methodologische vaardigheden beschikt om de audit te verrichten zonder voor welke kwestie ook van nul af aan te moeten beginnen; is van mening dat deze omstandigheden de ineffectiviteit en inefficiëntie van de bevindingen van de Rekenkamer in doelmatigheidscontroles vergroten;

25.

verwacht van de Rekenkamer volledige openheid over de tijd die de Rekenkamer voor zijn producten nodig heeft en verzoekt de Rekenkamer om binnen elke respectieve doelmatigheidscontrole het tijdschema te publiceren, alsmede de verschillende fasen die het respectieve product heeft ondergaan, m.a.w. de benodigde tijd om elk van de onderstaande huidige fasen te doorlopen:

26.

wijst erop dat doelmatigheidscontroles van de Rekenkamer, inclusief een voorbereidend onderzoek, twee jaar in beslag nemen waardoor de auditbevindingen in veel gevallen achterhaald zijn en er onmogelijk passende maatregelen kunnen worden genomen; verwacht dat de Rekenkamer de opstelling van de doelmatigheidscontroles stroomlijnt en daarbij overbodige procedurele stappen schrapt;

27.

wenst dat de Rekenkamer in de toekomst niet alleen de opmerkingen van de Commissie op de bevindingen, conclusies en aanbevelingen van de Rekenkamer publiceert, maar waar nodig ook een duidelijke eindrepliek formuleert;

28.

is van mening dat de Rekenkamer regelmatig statistieken over de aanwezigheid van leden in zijn zetel in Luxemburg aan de Commissie begrotingscontrole van het Parlement moet doen toekomen; verwacht in dit opzicht volledige openheid van de Rekenkamer ten aanzien van het Parlement; verzoekt de Commissie te onderzoeken of het haalbaar is een deel van de bezoldiging van de leden van de Rekenkamer te vervangen door een dagvergoeding;

29.

benadrukt dat in het desbetreffende verslag eerlijkheid geboden is en er naar de argumenten van de gecontroleerde moet worden verwezen, maar dat er met de gecontroleerde geen consensus hoeft te worden bereikt;

30.

wijst erop dat de parlementaire beraadslagingen over in speciale verslagen aangekaarte zaken in sommige gevallen al gesloten waren, waardoor het onmogelijk was om effectief gebruik te maken van de resultaten van de audit van de Rekenkamer; wijst er verder op dat de belangrijkste aanbevelingen van de Rekenkamer in sommige gevallen al door de Commissie waren uitgevoerd zodra de Rekenkamer zijn verslag had voorgelegd; verwacht dat de Rekenkamer bij de uitvoering van zijn audits rekening houdt met alle externe termijnen en ontwikkelingen;

31.

verwacht dat de Rekenkamer in zijn verslagen duidelijk ingaat op de zwakke punten en beste praktijken van de autoriteiten van de lidstaten door ze consequent kenbaar te maken;

32.

is ervan overtuigd dat schaal- en toepassingsvoordelen kunnen worden verwezenlijkt door een grondige analyse van de behoeften aan middelen van de leden van de Rekenkamer; verwacht dat de Rekenkamer deze voordelen bekijkt, o.a. met betrekking tot een gemeenschappelijke chauffeursdienst voor leden en gedeelde kabinetten en personeelsleden;

33.

betreurt het feit dat intergouvernementele acties buiten het kader van de EU-verdragen, bijvoorbeeld ter vaststelling van de Europese Faciliteit voor financiële stabiliteit (EFSF) en het Europees stabiliteitsmechanisme (ESM), eveneens een grote uitdaging vormen voor de publieke verantwoording en controle en tegelijkertijd de cruciale rol van de Rekenkamer ondermijnen;

34.

betreurt dat er voor de EFSF tot dusver geen enkele regeling is getroffen voor een onafhankelijke publieke externe controle en betreurt dat zelfs nadat de Rekenkamer een lid van de controlecommissie van de ESM heeft benoemd, het jaarlijks controleverslag van deze commissie noch aan het Parlement, noch aan het brede publiek beschikbaar wordt gesteld; verzoekt de Rekenkamer om het Parlement regelmatig het jaarlijkse controleverslag van de commissie te doen toekomen, alsmede alle andere nodige informatie over de activiteiten van de Rekenkamer in deze context, zodat het Parlement tijdens de kwijtingsprocedure het werk van de Rekenkamer aan een kritisch onderzoek kan onderwerpen;

35.

wijst erop dat de samenstelling en benoemingsprocedure van de Rekenkamer zijn vastgelegd in artikel 285 en artikel 286 VWEU; benadrukt echter de noodzaak van een verdragswijziging zodat de Raad en het Parlement voortaan op gelijke voet staan bij de benoeming van de leden van de Rekenkamer om zo de democratische legitimiteit, openheid en volledige onafhankelijkheid van de leden van de Rekenkamer te waarborgen;

36.

betreurt het feit dat sommige benoemingsprocedures hebben geleid tot een conflict tussen het Parlement en de Raad over de kandidaten, hoewel het Verdrag niet in een dergelijk conflict voorziet; onderstreept dat het, zoals vastgesteld in het Verdrag, de taak van het Parlement is om de kandidaten te controleren; is van mening dat de Raad in de geest van goede samenwerking tussen de Europese instellingen respect moet tonen voor de beslissingen die het Parlement na de hoorzitting heeft genomen;

37.

verzoekt erom dat na de volgende wijziging van het EU-Verdrag de leden van de Europese Rekenkamer worden gekozen door het Europees Parlement op voorstel van de Raad; benadrukt dat een dergelijke procedure zorgt voor meer onafhankelijkheid van de leden van de Rekenkamer ten opzichte van de lidstaten;

38.

verwelkomt het feit dat de Rekenkamer in 2010 een nieuw reglement heeft aangenomen waarmee het besluitvormingsproces gestroomlijnd kon worden binnen het huidige juridische kader, zodat controleverslagen en adviezen nu worden goedgekeurd door kamers van 5 tot 6 leden in plaats van door het volledige college van 28 leden;

39.

is van mening dat de huidige regel van geografische vertegenwoordiging voor het topmanagement, wat inhoudt dat er slechts één lid per lidstaat kan zijn, op dit moment al lang achterhaald en niet meer geloofwaardig is en vervangen kan worden door een lichtere managementstructuur die is toegesneden op een breder mandaat van verantwoording, met passende regels om de onafhankelijkheid bij alle activiteiten van de Rekenkamer te waarborgen;

40.

stelt daarom voor om de Rekenkamer uit evenveel leden te laten bestaan als de Commissie; leden moeten in ieder geval professionele ervaring hebben op het gebied van controle en management; de leden van de Rekenkamer moeten hooggekwalificeerd zijn voor hun functie, en hun onafhankelijkheid moet boven alle twijfel verheven zijn;

41.

stelt voor om de wijze van bezoldiging van de leden van de Rekenkamer te herzien, alsmede de rechtstreeks en persoonlijk aan elk lid toegewezen middelen, zodat ze in overeenstemming zijn met de nationale en internationale praktijken voor soortgelijke functies en de leden van de Rekenkamer hun verantwoordelijkheden onafhankelijk kunnen vervullen;

42.

stelt de volgende beginselen, selectiecriteria en procedures vast voor het geven van een advies over de kandidaten voor het lidmaatschap van de Rekenkamer:

43.

is van oordeel dat de criteria voor de benoeming van leden van de Rekenkamer verder moeten worden gespecificeerd op basis van artikel 286 VWEU en benadrukt dat voor de beoordeling van het Parlement met name de volgende criteria gelden:

44.

verzoekt de Raad om:

45.

bepaalt het volgende met betrekking tot de procedures van de Commissie begrotingscontrole en de plenaire vergadering:

46.

verzoekt zijn Voorzitter dit besluit te doen toekomen aan de Raad en de Rekenkamer en, ter informatie, aan de overige instellingen van de Europese Unie en de parlementen en controle-instellingen van de lidstaten.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/14

—

gezien het Interinstitutioneel Akkoord „Beter wetgeven” (1),

—

gezien Protocol nr. 2 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie betreffende de toepassing van het subsidiariteits- en evenredigheidsbeginsel, met name de artikelen 4, 6 en 7 ervan,

—

gezien de praktische regelingen die op 22 juli 2011 zijn overeengekomen tussen de bevoegde diensten van het Europees Parlement en de Raad voor de tenuitvoerlegging van artikel 294, lid 4, VWEU bij akkoorden in eerste lezing,

—

gezien zijn resolutie van 13 september 2012 over het achttiende verslag getiteld „De wetgeving verbeteren” — Toepassing van het subsidiariteitsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel (2010) (2),

—

gezien zijn resolutie van 14 september 2011 over betere wetgeving, subsidiariteit en proportionaliteit en slimme regelgeving (3),

—

gezien zijn resolutie van 8 juni 2011 over het garanderen van onafhankelijke effectbeoordelingen (4),

—

gezien het verslag van de Commissie over subsidiariteit en evenredigheid (negentiende verslag getiteld „De wetgeving verbeteren” 2011) (COM(2012)0373),

—

gezien de mededelingen van de Commissie inzake gezonde EU-regelgeving (COM(2012)0746) en (COM(2013)0685),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Slimme regelgeving — Inspelen op de behoeften van kleine en middelgrote ondernemingen” (COM(2013)0122),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie getiteld „Monitoring and Consultation on Smart Regulation for SMEs” (SWD(2013)0060),

—

gezien de mededeling van de Commissie over slimme regelgeving in de Europese Unie (COM(2010)0543),

—

gezien de conclusies van de Raad van 30 mei 2013 over slimme regelgeving,

—

gezien het verslag van de groep van onafhankelijke belanghebbenden op hoog niveau inzake administratieve lasten van 15 november 2011, getiteld „Europe can do better: Report on the best practices in the Member States to implement EU legislation in the least burdensome way”,

—

gezien het advies van het Comité van de Regio's van 30 mei 2013 (5),

—

gezien artikel 48 van het Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie juridische zaken en het advies van de Commissie constitutionele zaken (A7-0056/2014),

A.

overwegende dat de agenda voor slimme regelgeving een poging vormt om de inspanningen voor betere wetgeving, vereenvoudiging van het EU-recht en terugdringing van de administratieve lasten te consolideren en de weg in te slaan naar goed bestuur op grond van op feiten gebaseerde beleidsvorming waarin effectbeoordelingen en controles achteraf een essentiële rol spelen;

B.

overwegende dat de nationale parlementen betrokken moeten zijn bij de evaluatie ex post van nieuwe regelgeving, wat ten goede kan komen aan de rapporten van de Europese Commissie en in het algemeen tot verbetering kan leiden van de evaluatie van Europese vraagstukken door de nationale parlementen;

C.

overwegende dat het Interinstitutioneel Akkoord „Beter wetgeven” van 2003 niet meer voldoende aansluit op het huidige, met het Verdrag van Lissabon gecreëerde wetgevingskader, niet in de laatste plaats omdat de EU-instellingen een gevalsgewijze benadering hanteren bij de aanneming van gezamenlijke politieke verklaringen over toelichtende stukken en bij het maken van praktische afspraken op secretariaatsniveau over de tenuitvoerlegging van artikel 294 VWEU;

1.

onderstreept dat wetgeving die op Europees niveau wordt voorgesteld en aangenomen, eenvoudig, doeltreffend en efficiënt, gemakkelijk begrijpelijk en in alle officiële talen van de lidstaten toegankelijk moet zijn, een duidelijke meerwaarde moet bieden en grote voordelen moet opleveren tegen minimale kosten; erkent dat de financiële middelen van de nationale overheden door de economische crisis steeds sterker onder druk zijn komen te staan, en is van mening dat met een engagement voor het opstellen van heldere en gemakkelijk om te zetten wetgeving enige verlichting van de lasten van nationale overheden kan worden geboden en van burgers die de wetgeving moeten naleven; wijst erop dat het de verantwoordelijkheid van de Europese instellingen is om ervoor te zorgen dat de wetgeving duidelijk is, eenvoudig kan worden begrepen en geen onnodige administratieve lasten oplevert voor de burgers en de ondernemingen;

2.

onderstreept dat de effectbeoordeling van nieuwe regelgeving betreffende kmo's en grote bedrijven niet mag leiden tot discriminatie van werknemers op grond van de omvang van het bedrijf waar zij in dienst zijn noch tot de verslechtering van de grondrechten van werknemers, met inbegrip van de rechten op informatie en raadpleging, of van hun arbeidsomstandigheden, het welzijn op het werk en de rechten op het gebied van sociale zekerheid, en eveneens geen belemmering mag vormen voor de verbetering van deze rechten of hun bescherming op de werkplek tegen bestaande en nieuwe beroepsrisico's;

3.

benadrukt dat de Europese instellingen in het wetgevingsproces het subsidiariteitsbeginsel en het evenredigheidsbeginsel moeten respecteren;

4.

herinnert aan zijn eerdere opmerkingen waarin het duidelijk maakte dat de dienst voor Effectbeoordelingen en de nationale parlementen bij diverse gelegenheden hebben vastgesteld dat deze beginselen onvoldoende aan de orde zijn gekomen in de effectbeoordelingen van de Commissie; spreekt opnieuw zijn teleurstelling uit dat dezelfde kritiek ook met betrekking tot dit jaar is geuit;

5.

is van oordeel dat verbetering van de regelgeving in de geest van gelaagd bestuur moet worden nagestreefd, d.w.z. via gecoördineerde actie van de Europese Unie, nationale instellingen en plaatselijke en regionale overheden;

6.

dringt er nogmaals op aan het Interinstitutioneel Akkoord „Beter wetgeven” van 2003 open te breken om daarin met het nieuwe, door het Verdrag van Lissabon gecreëerde wetgevingskader rekening te houden, de huidige optimale praktijken te consolideren en het akkoord in overeenstemming met de agenda voor beter wetgeven te actualiseren; pleit ervoor dat elk nieuw akkoord wordt aangenomen op grond van artikel 295 VWEU en een bindend karakter krijgt;

7.

dringt er bij de Commissie en de Raad op aan om met het Parlement onderhandelingen te beginnen over de criteria voor een adequate toepassing van de artikelen 290 en 291 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; is van oordeel dat dit kan gebeuren in het kader van de herziening van het Interinstitutioneel Akkoord over beter wetgeven dat onder meer zulke criteria zou kunnen omvatten;

8.

is van mening dat de uiteenlopende titels van de door de Commissie gebruikte systemen voor het beoordelen van aangenomen wetten en het bewerkstelligen van lastenvermindering, tot verwarring leiden en onnodig ingewikkeld zijn; pleit ervoor dat één titel wordt vastgesteld onder het hoofdstuk „Beter wetgeven” en dringt er nogmaals op aan een lid van de Commissie met de desbetreffende informatieverstrekking te belasten;

9.

verzoekt de Commissie diepgaander onderzoek te doen naar de toepassing van het evenredigheidsbeginsel, met name ten aanzien van het gebruik van de artikelen 290 en 291 VWEU inzake gedelegeerde en uitvoeringshandelingen;

10.

is van mening dat in het kader van een vergroting van de democratische legitimiteit, bijzondere aandacht aan het mechanisme voor vroegtijdige waarschuwing moet worden besteed;

11.

wijst erop dat, hoewel de financieel-economische crisis vraagt om een betere coördinatie van het beleid en de versterking van de bevoegdheden van de Unie op verschillende gebieden, het eveneens van wezenlijk belang is een duidelijk begrip van de scheiding van de bevoegdheden in het meerlagige bestuursstelsel van de Europese Unie te behouden, en na een transparant debat besluiten te nemen op het meest passende niveau, en gezorgd wordt voor een vermindering van de bureaucratische rompslomp;

12.

benadrukt dat de Europese instellingen de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid moeten respecteren, zoals verankerd in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en in Protocol nr. 2 bij het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, die een algemeen karakter hebben en bindend zijn voor de instellingen bij de uitoefening van de bevoegdheden van de Unie, met dien verstande dat het beginsel van subsidiariteit niet van toepassing is op de beleidsgebieden die tot de exclusieve bevoegdheid van de Unie behoren;

13.

stelt voor na te gaan of het nuttig kan zijn om op EU-niveau passende criteria vast te stellen voor de evaluatie van de naleving van het subsidiariteits- en het evenredigheidsbeginsel;

14.

merkt op dat de nationale parlementen op grond van Protocol nr. 2 formeel de mogelijkheid hebben hun standpunt aan de EU-wetgever kenbaar te maken over de vraag of een wetsvoorstel in overeenstemming is met het subsidiariteitsbeginsel, dat vereist dat de doelstellingen van dat wetsvoorstel vanwege de omvang en de gevolgen niet beter op het niveau van de Unie kunnen worden verwezenlijkt dan op het niveau van de lidstaten;

15.

wijst op het cruciale belang van effectbeoordelingen als instrument ter ondersteuning van de besluitvorming in het kader van het wetgevingsproces en benadrukt de noodzaak om in dat verband voldoende aandacht te schenken aan subsidiariteit en evenredigheid;

16.

is verheugd over de nauwere betrokkenheid van de nationale parlementen bij het Europese wetgevingsproces en merkt op dat de parlementen van de lidstaten meer dan ooit belang tonen in de correcte toepassing van deze beginselen door de instellingen van de Unie; dit blijkt uit het feit dat in 2011 het Europees Parlement 77 gemotiveerde adviezen heeft ontvangen waarin werd aangevoerd dat een ontwerp van wetgevingshandeling niet strookt met het subsidiariteitsbeginsel, en 523 andere bijdragen inzake de waarde van een wetsontwerp, terwijl deze aantallen voor 2010 respectievelijk 41 en 299 bedroegen; spreekt zijn bereidheid uit de samenwerking en interparlementaire dialoog met de nationale parlementen voort te zetten en te intensiveren;

17.

benadrukt het belang van parlementaire controle door zowel het Europees Parlement als de nationale parlementen; beveelt aan de nationale parlementen uitgebreide ondersteuning te bieden zodat zij hun controletaken kunnen uitoefenen; stelt voor de nationale parlementen een leidraad ter beschikking te stellen met behulp waarvan het beoordelen van de naleving van het subsidiariteitsbeginsel kan worden vergemakkelijkt;

18.

benadrukt dat het Hof van Justitie, overeenkomstig artikel 263 VWEU, bevoegd is om de wettigheid van wetgevingshandelingen ten aanzien van de naleving van het subsidiariteitsbeginsel na te gaan, en dat dit beginsel een politiek richtsnoer vormt voor de uitvoering van de bevoegdheden op het niveau van de Unie;

19.

wijst erop dat het Hof van Justitie van de Europese Unie op grond van de Verdragen bevoegd is uitspraak te doen inzake ieder beroep wegens „schending van de Verdragen of van enige uitvoeringsregeling daarvan”, en dat de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid krachtens het Verdrag betreffende de Europese Unie tot deze regels behoren; wijst erop dat de rechterlijke toetsing van de geldigheid van de wetgevingsbesluiten van de Unie bijgevolg de naleving van deze beginselen omvat;

20.

benadrukt dat het Hof van Justitie in het arrest van 12 mei 2011, zaak C-176/09, Luxemburg/Parlement en Raad, verklaard heeft dat het evenredigheidsbeginsel „vereist dat de middelen waarmee een bepaling van het recht van de Unie de legitiem door de betrokken regeling nagestreefde doelstellingen beoogt te bereiken, daartoe geschikt zijn en niet verder gaan dan daarvoor noodzakelijk is”, aangezien „op gebieden waarop de wetgever van de Unie over een ruime regelgevende bevoegdheid beschikt”, de wettelijkheid van een in deze context aangenomen maatregel enkel kan worden ondermijnd indien de maatregel duidelijk niet strookt met de doelstelling die de bevoegde instellingen trachten na te streven, wat echter niet wegneemt dat de wetgever van de Unie „zijn keuze op objectieve criteria moet baseren” en dat hij, in het kader van de beoordeling van de lasten die verschillende mogelijke maatregelen meebrengen, „moet onderzoeken of de gekozen maatregel, gelet op de nagestreefde doelstellingen, — zelfs aanzienlijke — negatieve economische gevolgen voor bepaalde marktdeelnemers rechtvaardigt”;

21.

merkt op dat het subsidiariteitsbeginsel zoals dit opgenomen is in de Verdragen enkel maatregelen van de Unie toelaat op gebieden die niet onder haar exclusieve bevoegdheid vallen „indien en voor zover de doelstellingen van het overwogen optreden niet voldoende door de lidstaten op centraal, regionaal of lokaal niveau kunnen worden verwezenlijkt, maar vanwege de omvang of de gevolgen van het overwogen optreden beter door de Unie kunnen worden bereikt”, terwijl het evenredigheidsbeginsel bepaalt dat de inhoud en de vorm van het optreden niet meer mogen omvatten dan hetgeen noodzakelijk is voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Verdragen; herinnert eraan dat subsidiariteit en evenredigheid nauw met elkaar verbonden, maar verschillende beginselen zijn: terwijl het subsidiariteitsbeginsel betrekking heeft op de mogelijkheid van de Unie om in te grijpen in gebieden die niet tot de exclusieve bevoegdheid van de EU behoren, betreft het evenredigheidsbeginsel de proportionele verhouding tussen de door de wetgever vastgestelde middelen en de daarmee na te streven doelen en geldt het als algemene regel voor de uitoefening van de bevoegdheden van de Unie; wijst er op dat de beoordeling van de evenredigheid van een ontwerp van wetgevingshandeling logischerwijs na de beoordeling van de subsidiariteit plaatsvindt, maar dat de subsidiariteitstoetsing zonder evenredigheidstoetsing niet doeltreffend genoeg zou zijn;

22.

stelt vast dat de Commissie in 2012 slechts een klein aantal parlementaire vragen (32 van in totaal meer dan 12 000) heeft ontvangen over kwesties in verband met de naleving van de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid;

23.

benadrukt dat in 2011 de Commissie 64 gemotiveerde adviezen heeft ontvangen in de zin van Protocol nr. 2 betreffende de toepassing van de beginselen van subsidiariteit en evenredigheid, wat een aanzienlijke toename is in vergelijking met 2010; stelt echter vast dat die 64 gemotiveerde adviezen slechts 10 % van de in het totaal 622 adviezen uitmaken die in het kader van de betreffende politieke dialoog door de nationale parlementen in 2011 naar de Commissie werden gezonden; vestigt voorts de aandacht op het feit dat er voor geen enkel Commissievoorstel voldoende gemotiveerde adviezen werden ontvangen om de „gele of oranje kaart”-procedures krachtens het Protocol in werking te doen treden; stelt daarentegen vast dat op 22 mei 2012 voor het eerst een „gele kaart” is getrokken voor een voorstel van de Commissie (voorstel voor een verordening van de Raad betreffende de uitoefening van het recht om collectieve actie te voeren in de context van de vrijheid van vestiging en de vrijheid van dienstverrichting, „Monti II”); onderstreept dat de Commissie het voorstel ingetrokken heeft niet omdat zij van mening was dat inbreuk was gemaakt op het subsidiariteitbeginsel, maar omdat zij vaststelde dat het onwaarschijnlijk was dat het voorstel binnen het Parlement en de Raad de nodige politieke steun zou krijgen om te kunnen worden aangenomen;

24.

is van mening dat het mechanisme voor de toetsing aan het subsidiariteitsbeginsel gezien en gebruikt moet worden als belangrijk instrument voor samenwerking tussen Europese en nationale instellingen; merkt tevreden op dat dit instrument in de praktijk wordt gebruikt als manier om te zorgen voor communicatie en dialoogvoering tussen de verschillende institutionele niveaus van het meerlagige Europese systeem;

25.

stelt tot zijn bezorgdheid vast dat de nationale parlementen in een aantal gemotiveerde adviezen hebben gewezen op de ontoereikendheid of afwezigheid van de motivering van een aantal wetgevingsvoorstellen van de Commissie ten aanzien van het subsidiariteitsbeginsel;

26.

stelt derhalve voor te onderzoeken wat de redenen zijn van het geringe aantal formele, gemotiveerde adviezen van de nationale parlementen en te vragen of dit te maken heeft met het feit dat het subsidiariteitsbeginsel overal wordt nageleefd of dat de nationale parlementen dit beginsel vanwege een gebrek aan middelen of een te korte termijn niet kunnen inroepen; wenst dat de Commissie dit onderzoekt;

27.

wijst erop dat de Europese instellingen de juiste omstandigheden moeten creëren om de nationale parlementen in staat te stellen om toezicht uit te oefenen op de wetgevingsvoorstellen, door ervoor te zorgen dat de Commissie haar wetgevingsvoorstellen gedetailleerd en uitvoerig motiveert ten aanzien van de subsidiariteit en evenredigheid, overeenkomstig artikel 5 van Protocol nr. 2 bij het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie;

28.

merkt in dat opzicht eveneens op dat de huidige termijnen voor het uitvoeren van de controle op de subsidiariteit en de evenredigheid door de nationale parlementen vaak te kort worden geacht;

29.

is van mening dat de druk die qua tijd en middelen op de nationale parlementen wordt uitgeoefend wanneer zij moeten reageren op ontwerpwetgeving, bijdraagt aan hetgeen ondervonden wordt als een „democratisch tekort” binnen de EU;

30.

herinnert aan zijn vorige verzoeken om meer diepgaand onderzoek naar de problemen van de nationale parlementen, teneinde de werking van het huidige systeem te verbeteren; is van mening dat het ook wenselijk zou zijn om maatregelen te onderzoeken ter versterking van dit mechanisme zodat, wellicht in het kader van een toekomstige verdragswijziging, aan nationale parlementen meer rechten kunnen worden toegekend; stelt voor dat in het kader van een dergelijke herziening aandacht kan worden besteed aan het vereiste aantal reacties van nationale parlementen om een dergelijke procedure in te leiden, of het moet worden beperkt tot subsidiariteitsoverwegingen, en wat de gevolgen ervan moeten zijn, in het bijzonder in het licht van de recente ervaringen met de „gele-kaart”-procedure; beschouwt een dergelijke discussie als een nuttige fase in de ontwikkeling van de aan nationale parlementen toegekende macht, waarbij stimulansen voor het verrichten van toetsen met effecten op Europees niveau op één lijn worden gebracht;

31.

is van mening dat in afwachting hiervan diverse initiatieven kunnen worden genomen om de beoordeling van Europese vraagstukken door de nationale parlementen te verbeteren; stelt in het bijzonder voor dat:

32.

is van mening dat een effectieve aanpak van de uitdagingen die zich voordoen bij het verbeteren van zowel de bestaande als de toekomstige wetgeving de Europese instellingen zal helpen bij hun antwoord op de crisis; is van mening dat de hervorming van de Europese wetgeving en wetgevingspraktijken een essentieel instrument is voor het bewerkstelligen van groei, concurrentievermogen en fatsoenlijke banen in Europa;

33.

is verheugd over het feit dat de Commissie steeds sterker de nadruk legt op een „beleidscyclus” met meerdere stadia binnen het EU-wetgevingsproces: initiëring, effectbeoordeling, raadpleging, opstelling, uitvoering en beoordeling, en dat deze stadia worden gezien als onderdelen van een samenhangend proces; is in deze context dan ook van mening dat het „denk eerst klein”-principe in alle stadia een rode draad moet zijn, dat de evaluatie ex ante van nieuwe wetgeving moet worden verbeterd, waardoor een begrijpelijk en transparant proces tot stand komt dat groei en concurrentievermogen in Europa stimuleert;

34.

is in dit verband verheugd over de mededelingen van de Commissie over slimme regelgeving en over gezonde EU-regelgeving, alsmede over het werkdocument van de diensten van de Commissie over de top tien van de meest belastende wetgevingshandelingen voor kmo's; is van mening dat deze documenten geloofwaardige stappen vooruit zijn binnen de agenda voor betere regelgeving en op een groot aantal eerdere verzoeken van het Parlement inspelen;

35.

is van mening dat deze verbale stappen vooruit nu hun beslag moeten vinden in concrete daden; dringt er derhalve bij de Commissie op aan om te komen met verdere concrete voorstellen voor de vermindering van de algehele regeldruk zonder de gezondheid en de veiligheid op het werk te ondermijnen, en in het bijzonder:

36.

beklemtoont dat verbetering van de gezondheid en de veiligheid op het werk en voorlichting en raadpleging van de werknemers twee kernaspecten zijn van het versterken van de productiviteit en het concurrentievermogen van de Europese economie; benadrukt dat krachtige en stabiele regelgeving op die gebieden de groei niet belemmert, maar juist bevordert;

37.

is van mening dat de Commissie de mogelijkheid om een „witboekfase” in het wetgevingsproces in te lassen verder moet onderzoeken; is van mening dat als belanghebbenden de mogelijkheid wordt geboden om commentaar te leveren op de ontwerpvoorstellen en op de daarmee gepaard gaande voorlopige effectbeoordelingen, de kwaliteit van de door de Commissie ingediende ontwerpwetgeving kan worden verbeterd zonder de incubatietijd van nieuwe wetgeving nodeloos te verlengen;

38.

herinnert bovendien aan zijn verzoek aan de Commissie om voorstellen in te dienen voor de compensatie van regelgevingslasten, wat zou vereisen dat voordat nieuwe wetgeving wordt ingevoerd die nieuwe kosten oplegt, equivalente kostenverlagingen moeten worden vastgesteld om deze kostenstijging te compenseren; merkt op dat uitvaardiging van EU-wetgeving niet automatisch betekent dat 28 nationale wetten komen te vervallen en door één Europese wet worden vervangen, en evenmin dat de nieuwe Europese wet minder belastend is dan de betreffende nationale wetten; dringt er derhalve bij de Commissie op aan dit voorstel zorgvuldig te onderzoeken en de effectbeoordeling ervan voor het einde van de huidige legislatuur in 2014 voor te leggen;

39.

betreurt het feit dat de Commissie van plan is haar voorstel betreffende het statuut van de Europese besloten vennootschap in te trekken, waartoe het Parlement in een wetgevend initiatiefverslag heeft opgeroepen; verzoekt de Commissie het Parlement te raadplegen voordat zij op grond van een dergelijk wetgevingsinitiatiefverslag een voorstel intrekt;

40.

onderstreept het belang van vereenvoudiging voor het stroomlijnen van het regelgevingskader, met name voor de plaatselijke en regionale overheden, wier financiële middelen voor de implementatie van wetgeving vaak beperkt zijn en verder zullen afnemen;

41.

begrijpt dat van „gold-plating” sprake is wanneer lidstaten bij de omzetting van EU-richtlijnen verder dan de minimumeisen gaan; spreekt opnieuw zijn steun uit voor maatregelen ter bestrijding van onnodige „gold-plating” en verzoekt derhalve de lidstaten in gevallen van „gold-plating” hun beweegredenen daarvoor uiteen te zetten;

42.

is verheugd over de pogingen die worden ondernomen om ervoor te zorgen dat de effectbeoordelingen van de Commissie een brede en veelomvattende reeks potentiële effecten afdekken, maar is van mening dat het systeem op diverse manieren verder kan worden verbeterd, bijvoorbeeld door opneming van de territoriale dimensie (financiële en administratieve gevolgen voor de nationale, regionale en plaatselijke overheden); vindt het in dit verband bemoedigend dat de Commissie besloten heeft om haar richtsnoeren voor het opstellen van effectbeoordelingen voor eind juni 2014 te actualiseren, te consolideren en te herzien, en behoudt zich het recht voor om hieraan in de komende maanden een gedetailleerde bijdrage te leveren en aan te geven waar deze richtsnoeren kunnen worden verbeterd; wenst dat voor de effectbeoordelingen die voor de vorming van de publieke en politieke opinie van essentieel belang zijn, het beginsel van meertaligheid wordt nageleefd;

43.

verzoekt de Commissie de methode die wordt gebruikt voor het opstellen van effectbeoordelingen te analyseren, om te kunnen bepalen op welke wijze de kwalitatieve indicatoren en het algemene verloop van het raadplegingsproces, met name de betrokkenheid van de belanghebbenden, kunnen worden verbeterd;

44.

is van mening dat er volstrekte consistentie moet bestaan tussen de door de Commissie gepubliceerde effectbeoordelingen en de inhoud van de door het college van Commissieleden goedgekeurde wetgevingsvoorstellen; verzoekt ervoor te zorgen dat bij wijziging van voorstellen door het college de effectbeoordelingen automatisch worden geactualiseerd en de door de leden van de Commissie aangebrachte wijzigingen daarin worden weerspiegeld;

45.

doet een beroep op de Commissie om de rol en de onafhankelijkheid van de dienst voor Effectbeoordelingen te versterken en in het bijzonder de opstelling van wetgevingsvoorstellen pas af te ronden en de voorstellen pas in te dienen wanneer ze met een gunstig advies van de dienst voor effectbeoordelingen zijn goedgekeurd; dringt er bij de dienst voor effectbeoordelingen op aan de deskundigheid van de sociale partners te benutten;

46.

is van mening dat de huidige exoneratieclausule die bepaalt dat de effectbeoordelingen alleen de diensten van de Commissie verbinden die bij de opstelling ervan betrokken zijn en niet vooruitlopen op de definitieve vorm van de eventueel door de Commissie te nemen besluiten, een belangrijke zwakke plek in het bestaande systeem aan het licht brengt;

47.

is verheugd over het directoraat Effectbeoordeling en Europese Meerwaarde binnen het Parlement, dat een positieve ontwikkeling is; is van mening dat het Parlement een besluit moet nemen over een systematische benadering van de behandeling van effectbeoordelingen; is ingenomen met de korte samenvattingen die het directoraat Effectbeoordeling maakt van de met voorstellen van de Commissie gepaard gaande effectbeoordelingen, en is van mening dat deze samenvattingen een essentieel onderdeel moeten vormen van de behandeling van de wetgevingsvoorstellen in de commissies; stelt voor in de effectbeoordelingen van het Parlement, waar nodig, een territoriale dimensie op te nemen; verzoekt de Conferentie van commissievoorzitters na te gaan hoe deze aanbeveling het best ten uitvoer kan worden gelegd;

48.

herinnert eraan dat het Parlement en de Raad in de interinstitutionele gemeenschappelijke aanpak van effectbeoordelingen van 2005 zich hebben verplicht om voorafgaand aan de goedkeuring van materiële wijzigingen effectbeoordelingen uit te voeren, wanneer zij dit in het kader van het wetgevingsproces wenselijk en noodzakelijk achten, verzoekt de commissies om bij de nakoming van deze verplichting gebruik te maken van de Afdeling Effectbeoordeling;

49.

herinnert eveneens aan het Interinstitutioneel Akkoord „Beter wetgeven” van 2003 en spoort de Raad aan zijn werkzaamheden voor de instelling van een eigen mechanisme voor het uitvoeren van effectbeoordelingen van zijn eigen materiële wijzigingen onverwijld af te ronden en aldus zijn verplichtingen op grond van het akkoord van 2003 na te komen;

50.

dringt erop aan dat de Commissie serieuze aandacht schenkt aan de bij de wetgevende initiatiefverslagen gevoegde beoordelingen van de Europese meerwaarde, en gedetailleerd uiteenzet waarom zij bepaalde argumenten van het Parlement niet kan aanvaarden of niet relevant acht;

51.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de nationale parlementen.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/21

—

gezien artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 8 en 10 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, met name artikel 21,

—

gezien het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden,

—

gezien Aanbeveling CM/Rec(2010)5 van het Comité van Ministers van de Raad van Europa aan de lidstaten inzake maatregelen ter bestrijding van discriminatie wegens seksuele geaardheid of genderidentiteit, die is aangenomen op 31 maart 2010,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Strategie voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van het Handvest van de grondrechten door de Europese Unie” (COM(2010)0573),

—

gezien het verslag van de Commissie over de toepassing van het EU-Handvest van de grondrechten 2012 (COM(2013)0271) en de bijbehorende werkdocumenten,

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid (COM(2008)0426) en zijn standpunt van 2 april 2009 ten aanzien van dat voorstel (1),

—

gezien de richtsnoeren ter bevordering en bescherming van de uitoefening van alle mensenrechten door lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en interseksen (LGBTI-personen), die de Raad van de Europese Unie heeft aangenomen in zijn vergadering van 24 juni 2013,

—

gezien het verslag van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten van november 2010 over homofobie, transfobie en discriminatie op grond van seksuele gerichtheid en genderidentiteit,

—

gezien de resultaten van het onderzoek van het Bureau voor de grondrechten (FRA) naar ervaringen van lesbische, homoseksuele, biseksuele en transgenderpersonen in de Europese Unie, gepubliceerd op 17 mei 2013,

—

gezien het FRA-advies van 1 oktober 2013 over de stand van de gelijkheid in de Europese Unie 10 jaar na de eerste tenuitvoerlegging van de gelijkheidsrichtlijnen,

—

gezien zijn resolutie van 24 mei 2012 over de bestrijding van homofobie in Europa (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 12 december 2012 over de situatie van de grondrechten in de Europese Unie (2010-2011) (3),

—

gezien zijn resolutie van 14 maart 2013 over de opvoering van de strijd tegen racisme, vreemdelingenhaat en haatmisdrijven (4),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en het advies van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0009/2014),

A.

overwegende dat de Europese Unie berust op waarden als eerbiediging van de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, waaronder de rechten van personen die tot minderheden behoren;

B.

overwegende dat de Europese Unie bij de bepaling en de uitvoering van haar beleid en optreden streeft naar bestrijding van iedere discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele gerichtheid;

C.

overwegende dat de Raad van de Europese Unie in juni 2013 stevige richtsnoeren heeft aangenomen ter bevordering en bescherming van de uitoefening van alle mensenrechten door LGBTI-personen buiten de Europese Unie, en ervoor moet zorgen dat deze effectief worden beschermd binnen de EU;

D.

overwegende dat de Europese Unie haar acties al coördineert met uitgebreid beleid op het gebied van gelijkheid en de bestrijding van discriminatie door middel van de „kaderstrategie tegen discriminatie en voor gelijke kansen voor iedereen”, op het gebied van gendergelijkheid door middel van de „strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2010-2015”, op het gebied van handicaps door middel van de „Europese strategie voor mensen met een handicap 2010-2020”, en op het gebied van de gelijkheid van de Roma door middel van het „EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma tot 2020”;

E.

overwegende dat de Commissie in haar „Strategie voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van het Handvest van de grondrechten door de Europese Unie” heeft erkend dat er afzonderlijk beleid moet worden ontwikkeld met betrekking tot bepaalde specifieke grondrechten op basis van de Verdragen;

F.

overwegende dat het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA) in het LGBT-onderzoek voor de EU van 2013 tot de conclusie kwam dat in de EU één op de twee LGBT-respondenten zich in het jaar voorafgaand aan het onderzoek gediscrimineerd had gevoeld of gepest was vanwege zijn of haar seksuele geaardheid, één op de drie was gediscrimineerd bij de toegang tot goederen of diensten, één op de vier fysiek was aangevallen en één op de vijf in werk of beroep was gediscrimineerd;

G.

overwegende dat het FRA de EU en de lidstaten heeft geadviseerd om actieplannen te ontwikkelen ter bevordering van het respect voor LGBT-personen en de bescherming van hun grondrechten;

H.

overwegende dat in mei 2013 elf ministers van Gelijkheid (5) de Commissie hebben opgeroepen om met een uitgebreid EU-beleid voor LGBT-gelijkheid te komen en dat tien lidstaten (6) reeds op nationaal of regionaal niveau een dergelijk beleid hebben aangenomen of overwegen dit te doen;

I.

overwegende dat het Europees Parlement tien keer heeft gevraagd om een uitgebreid EU-beleidsinstrument voor gelijkheid op grond van seksuele geaardheid en genderidentiteit;

1.

veroordeelt met klem alle discriminatie op grond van seksuele geaardheid en genderidentiteit, en betreurt het ten zeerste dat de grondrechten van lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen, transgenders en interseksuelen (LGBTI) nog niet altijd ten volle gerespecteerd worden in de Europese Unie;

2.

is van mening dat de Europese Unie momenteel een uitgebreid beleid ter bescherming van de grondrechten van LGBTI-personen mist;

3.

erkent dat de bescherming van de grondrechten onder de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de Commissie en de lidstaten valt; roept de Commissie op ten volle gebruik te maken van haar bevoegdheden, onder andere door de uitwisseling van goede praktijken tussen de lidstaten te bevorderen; roept de lidstaten op tot naleving van hun verplichtingen in het kader van het EU-recht en de aanbevelingen van de Raad van Europa betreffende maatregelen ter bestrijding van discriminatie vanwege seksuele geaardheid of genderidentiteit;

4.

verzoekt de Commissie, de lidstaten en de betrokken agentschappen gezamenlijk een uitgebreid meerjarenbeleid op te stellen ter bescherming van de grondrechten van LGBTI-personen, dat wil zeggen een routekaart, een strategie of een actieplan, waarin onderstaande thema's en doelstellingen zijn opgenomen;

5.

het moet worden benadrukt dat dit uitgebreide beleid de bevoegdheden van de Europese Unie, van haar instanties en van de lidstaten moet eerbiedigen;

6.

onderstreept dat dit geen afbreuk mag doen aan de vrijheid van meningsuiting en aan de vrije uiting van overtuigingen en meningen overeenkomstig het beginsel van de veelheid aan ideeën, mits niet wordt aangezet tot haat, geweld of discriminatie;

7.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Europese Dienst voor extern optreden, de regeringen en parlementen van de lidstaten, alle hier genoemde agentschappen en de Raad van Europa.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/27

—

gezien Richtlijn 2005/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt („richtlijn oneerlijke handelspraktijken”) (1),

—

gezien het verslag van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's over de toepassing van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken (COM(2013)0139),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's over de toepassing van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken (COM(2013)0138),

—

gezien Verordening (EG) nr. 2006/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 2004 betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming („verordening samenwerking consumentenbescherming”) (2),

—

gezien Richtlijn 98/27/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei 1998 betreffende het doen staken van inbreuken in het raam van de bescherming van de consumentenbelangen (3),

—

gezien zijn resolutie van 13 januari 2009 inzake de omzetting, uitvoering en handhaving van Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt en Richtlijn 2006/114/EG inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame (4),

—

gezien zijn resolutie van 15 december 2010 over de gevolgen van adverteren voor het consumentengedrag (5), en het antwoord daarop dat de Commissie op 30 maart 2011 heeft aangenomen,

—

gezien de studie „Transposition and enforcement of the Directive on unfair commercial practices (2005/29/EG) and the Directive concerning misleading and comparative advertising (2006/114/EC)”, die op verzoek van de Commissie interne markt en consumentenbescherming werd uitgevoerd (6),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming en het advies van de Commissie juridische zaken (A7-0474/2013),

A.

overwegende dat consumptie een van de noodzakelijke motoren van de groei in de Unie is en dat consumenten derhalve een essentiële rol spelen in de Europese economie;

B.

overwegende dat de bescherming van consumenten en van hun rechten een van de fundamentele waarden van de Unie is;

C.

overwegende dat Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken het belangrijkste wetgevingsinstrument in de Europese Unie is waarmee misleidende reclame en andere oneerlijke praktijken in transacties tussen ondernemingen en consumenten worden gereglementeerd;

D.

overwegende dat met de richtlijn via de zogenaamde clausule „eengemaakte markt” wordt beoogd een hoog beschermingsniveau van de consumenten in de hele Unie te garanderen en hun vertrouwen in de eengemaakte markt te vergroten, en tegelijkertijd aan ondernemingen een belangrijke juridische zekerheid te verschaffen en de belemmeringen voor grensoverschrijdende handel te verminderen;

E.

overwegende dat Richtlijn 2005/29/EG naargelang de lidstaat op een duidelijk verschillende manier wordt toegepast;

F.

overwegende dat de tijdelijke afwijkingen, waardoor de lidstaten nationale bepalingen konden blijven toepassen die strenger of prescriptiever zijn dan de bepalingen van de richtlijn zelf en uitvoering geven aan clausules voor minimale harmonisatie die in andere EU-wetgeving zijn opgenomen, op 12 juni 2013 zijn verstreken;

G.

overwegende dat lidstaten die dit wensen, het toepassingsgebied van de richtlijn kunnen uitbreiden naar transacties tussen ondernemingen en dat tot nog toe slechts vier lidstaten deze keuze hebben gemaakt;

H.

overwegende dat de Commissie heeft aangekondigd binnenkort een herziening voor te stellen van Richtlijn 2006/114/EG inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame met betrekking tot transacties tussen ondernemingen;

I.

overwegende dat de ontwikkeling van de digitale economie en alle verwante technologische toepassingen de wijze waarop consumenten aankopen doen en bedrijven hun goederen en diensten adverteren en verkopen, ingrijpend hebben veranderd;

J.

overwegende dat nog niet alle ondernemingen, in het bijzonder de allerkleinste ondernemingen, en niet alle consumenten de rechten van consumenten in Europa kennen;

K.

overwegende dat de rol van consumentenorganisaties moet worden versterkt en dat deze de kans moet worden geboden om hun bevoegdheden uit te breiden;

1.

benadrukt de doeltreffendheid van het door de richtlijn vastgestelde wettelijke stelsel en het belang van de richtlijn om het vertrouwen te wekken van consumenten en handelaars ten opzichte van transacties in de eengemaakte markt (in het bijzonder ten opzichte van grensoverschrijdende transacties), om de juridische zekerheid van ondernemingen te vergroten en om bij te dragen tot het verbeteren van de consumentenbescherming; wijst erop dat bij een niet-uniforme toepassing van de richtlijn het risico bestaat dat de werkingssfeer ervan wordt ingeperkt;

2.

betreurt het dat ondanks de bepalingen in Richtlijn 2006/114/EG ter bestrijding van misleidende praktijken op het vlak van betrekkingen tussen ondernemingen bepaalde van deze praktijken, met name de „zwendel met de bedrijvengidsen”, blijven bestaan; neemt kennis van de intentie van de Commissie om binnenkort een herziening voor te stellen van Richtlijn 2006/114/EG met betrekking tot transacties tussen ondernemingen teneinde deze praktijken doeltreffender te bestrijden; stelt voor dat de Commissie in dit verband kan overwegen voor Richtlijn 2006/114/EG een gerichte zwarte lijst op te stellen met handelspraktijken tussen ondernemingen die onder alle omstandigheden worden beschouwd als oneerlijk, vergelijkbaar met de lijst die al bestaat voor Richtlijn 2005/29/EG; vindt het echter niet opportuun het toepassingsgebied van Richtlijn 2005/29/EG, die betrekking heeft op de relaties tussen ondernemingen en consumenten, in de nabije toekomst uit te breiden naar oneerlijke handelspraktijken tussen ondernemingen;

3.

vraagt de Commissie om de samenhang tussen Richtlijn 2005/29/EG en Richtlijn 2006/114/EG te verduidelijken, teneinde te garanderen dat alle economische actoren in de Unie, in het bijzonder de consumenten en kmo's, beter beschermd worden tegen frauduleuze of oneerlijke praktijken en teneinde zo het vertrouwen binnen de interne markt te versterken;

4.

is van mening dat de voor de sectoren van het vastgoed en van de financiële diensten vastgestelde afwijkingen gegrond zijn en dat deze best behouden blijven;

5.

beschouwt een uitbreiding van de zwarte lijst van bijlage I op dit moment niet opportuun; vraagt de Commissie toch een lijst op te stellen van praktijken die door de nationale autoriteiten als oneerlijk worden beschouwd in de zin van de algemene beginselen van de richtlijn teneinde de eventuele gepastheid van dergelijke uitbreiding in de toekomst te beoordelen;

6.

merkt op dat consumenten bij bepaalde vormen van overeenkomsten tussen consumenten en ondernemingen het slachtoffer kunnen worden van oneerlijke handelspraktijken, bijvoorbeeld wanneer zij producten doorverkopen aan een handelaar; roept de Commissie op dergelijke problemen te onderzoeken en in voorkomend geval een verkenning te verrichten naar gerichte en praktische oplossingen, die onder meer een flexibelere interpretatie van Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken kunnen omvatten, en die kunnen worden toegelicht in de leidraad van de Commissie inzake de toepassing van deze richtlijn;

7.

herinnert eraan dat de lidstaten met ingang van 12 juni 2013 de tot dan toe als tijdelijke afwijkingen toegestane bepalingen niet langer in stand mogen houden; roept de lidstaten dan ook op zich zo snel mogelijk aan te passen aan de tekst van de richtlijn; verzoekt tegelijkertijd de Commissie te onderzoeken hoe de lidstaten de richtlijn hebben omgezet, vooral met betrekking tot nationale verbodsbepalingen die niet zijn opgenomen in bijlage I, en binnen twee jaar aan het Parlement en de Raad een nieuw alomvattend verslag over de toepassing ervan voor te leggen, met daarin, met name, een analyse van de mogelijkheden voor verdere harmonisatie en vereenvoudiging van de gemeenschapswetgeving met betrekking tot consumentenbescherming en voorstellen voor alle noodzakelijke maatregelen die op communautair niveau moeten worden genomen om ervoor te zorgen dat een hoog niveau van consumentenbescherming wordt behouden;

8.

herinnert eraan dat een volledige en uniforme toepassing en gepaste tenuitvoerlegging van de richtlijn door de lidstaten belangrijk en noodzakelijk zijn om de onzekerheden op juridisch en praktisch vlak voor ondernemingen die grensoverschrijdend actief zijn weg te nemen; stelt met bezorgdheid vast dat de Commissie in 2011 en 2012 als gevolg van de gebrekkige omzetting van de richtlijn een beroep heeft moeten doen op het overlegsysteem „EU Pilot” ten aanzien van een aantal lidstaten; roept de lidstaten op de handhaving op nationaal niveau te ondersteunen met alle beschikbare middelen, en in het bijzonder met voldoende hulpbronnen; benadrukt dat een betere samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor de tenuitvoerlegging van de richtlijn, en het opbouwen van een gestructureerde en gecoördineerde dialoog tussen openbare handhavingsinstanties en andere belanghebbenden, in het bijzonder consumentenorganisaties, van essentieel belang zijn;

9.

stelt vast dat sinds het verstrijken van de termijn voor de omzetting van de richtlijn in 2007 er zich veel gevallen voordoen waarin de lidstaten kernbepalingen, met name de zwarte lijst van verboden, misleidende en agressieve handelspraktijken, niet correct hebben omgezet of toegepast; roept de Commissie derhalve op de toepassing van de richtlijn nauwgezet op te volgen en, zo nodig, de lidstaten die de richtlijn schenden, niet toepassen of niet correct doen naleven, gerechtelijk te vervolgen in overeenstemming met het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie; verzoekt met name de Commissie zo snel mogelijk duidelijkheid te verschaffen over de tijdens het overleg van 2011 aan bod gekomen kwesties die vooralsnog onopgelost zijn gebleven, door hetzij de procedure te beëindigen, hetzij bij het Hof van Justitie een inbreukprocedure aanhangig te maken;

10.

steunt de Commissie in haar opzet om een lijst met indicatoren op te stellen op basis waarvan de doeltreffendheid van de tenuitvoerlegging van de richtlijn door de lidstaten wordt beoordeeld;

11.

is ingenomen met het feit dat, sinds de richtlijn is omgezet in de lidstaten, het aantal grensoverschrijdende aankopen is toegenomen; brengt echter in herinnering dat versterkte samenwerking en coördinatie tussen de Commissie en de nationale autoriteiten essentieel is om de onderlinge afstemming van praktijken bij de toepassing van de richtlijn, te bevorderen, en om snel en doeltreffend te reageren; wijst erop dat bijzondere aandacht moet worden besteed aan grensoverschrijdende onlineaankopen, met name wanneer op websites voor prijsvergelijkingen de identiteit van de handelaar achter de site niet duidelijk wordt vermeld;

12.

bevestigt nogmaals dat de samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor de handhaving van de wetgeving, moet worden versterkt teneinde de volledige toepassing en correcte tenuitvoerlegging ervan door de lidstaten te bereiken; spoort de Commissie in dit verband aan een grondig onderzoek te starten naar het toepassingsgebied, de doeltreffendheid en de werkingsmechanismen van de verordening betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming („verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming”), zoals zij heeft beloofd te doen tegen het einde van 2014; is in dat opzicht verheugd over het recente initiatief van de Commissie om een openbare raadpleging te houden over de herziening van deze verordening en over het feit dat de raadpleging in alle EU-talen beschikbaar is; roept de betrokken belanghebbenden op deel te nemen aan deze raadpleging;

13.

benadrukt het nut van de in het kader van de verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming uitgevoerde „sweeps” en vraagt de Commissie deze operaties te ontwikkelen en te versterken en het bereik ervan te verbreden; spoort de Commissie aan een synthese te maken van de vergaarde gegevens en de lijst van de acties die de Commissie en de lidstaten hebben ondernomen ten gevolge van deze operaties en deze analyse openbaar te maken, rekening houdend met de noodzaak om bepaalde gevoelige informatie die gebruikt wordt in het kader van een nationale gerechtelijke procedure, geheim te houden; roept de Commissie op aan het Europees Parlement verslag uit te brengen over haar bevindingen en om in voorkomend geval aanvullende maatregelen voor te stellen om de werking van de interne markt te verbeteren;

14.

is het ermee eens dat er verdere inspanningen moeten worden gedaan om de richtlijn oneerlijke handelspraktijken beter te handhaven ten aanzien van kwetsbare consumenten;

15.

spreekt zijn bezorgdheid uit over het feit dat enkele economische actoren misbruik maken van instrumenten voor klantenbeoordeling en prijsvergelijkingswebsites, alsook over de belangenverstrengelingen hierbij; is daarom ingenomen met het besluit van de Commissie om te onderzoeken hoe de informatie die dergelijke platforms aanbieden duidelijker kan worden gemaakt voor de consumenten;

16.

roept de Commissie en de lidstaten op te zorgen voor een correcte toepassing van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken, met name wat betreft misleidende „verborgen” reclame op internet in de vorm van commentaren op sociale netwerken, fora of blogs die ogenschijnlijk afkomstig zijn van consumenten zelf, terwijl deze boodschappen in werkelijkheid een reclame- of commercieel karakter hebben en direct of indirect gegenereerd of gefinancierd zijn door marktdeelnemers; wijst met klem op de schadelijke effecten van dergelijke praktijken op het consumentenvertrouwen en de mededingingsvoorschriften; roept de lidstaten op passende maatregelen te nemen om de ontwikkeling van dergelijke praktijken verder te beletten, onder meer door voorlichtingscampagnes op te zetten om consumenten te waarschuwen voor deze „verborgen” vormen van reclame, of door te bevorderen dat er specifiek getrainde waarnemers of moderatoren worden aangesteld bij fora, die op de gevaren van „verborgen” reclame wijzen;

17.

acht het absoluut noodzakelijk dat in het licht van de snelle verspreiding van internetreclame passende controlemechanismen worden ontwikkeld met betrekking tot de bescherming van zwakkere groepen, net name kinderen, en de toegang van adverteerders tot deze groepen;

18.

betreurt het dat ondanks de huidige Europese wetgeving over de prijs in de luchtvaartsector en de in 2007 in het kader van de verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming uitgevoerde sweep die tegen websites die vliegtickets verkopen was gericht, de consumenten het slachtoffer blijven van veel misleidende praktijken in deze sector, zoals niet-opneming van onvermijdelijke kosten, zoals toeslagen voor het gebruik van creditcards en debetcards bij onlineboekingen; maakt zich zorgen over het toenemend aantal klachten van gebruikers van websites voor de verkoop van onlinetickets die het slachtoffer zijn geworden van het zogenaamde IP-tracking, waarbij het aantal via hetzelfde IP-adres tot stand gebrachte verbindingen van een internetgebruiker wordt bijgehouden om op grond van de getoonde belangstelling voor een bepaald product de prijs daarvan kunstmatig op te drijven; roept de Commissie op na te gaan hoe vaak deze praktijk, die tot oneerlijke concurrentie leidt en waarbij misbruik wordt gemaakt van de persoonsgegevens van de gebruiker, voorkomt en zo nodig wetgevingsvoorstellen te doen om de belangen van de gebruikers te beschermen;

19.

is van mening dat de sancties die worden opgelegd wegens de niet-eerbiediging van de richtlijn nooit lager mogen zijn dan het dankzij een als oneerlijk of misleidend beschouwde praktijk gerealiseerde voordeel; herinnert de lidstaten eraan dat in de richtlijn wordt gesteld dat de sancties doeltreffend, evenredig en afschrikwekkend moeten zijn; vraagt de Commissie de gegevens over de door de lidstaten opgelegde sancties en de doeltreffendheid van handhavingsregelingen te verzamelen en te analyseren, met name met betrekking tot de complexiteit en de duur van de handhavingsprocedures; roept de Commissie op het Europees Parlement te voorzien van de resultaten van deze analyse;

20.

is verheugd over de geleverde inspanningen van de Europese Commissie om de lidstaten bij te staan bij de omzetting en toepassing van de richtlijn;

21.

is tevreden over de door de Commissie ontwikkelde databank over nationale wetgevingen en jurisprudentie inzake oneerlijke handelspraktijken en meent dat deze databank een nuttig instrument is om de consumenten beter te informeren; betreurt het dat deze enkel in het Engels beschikbaar is; vraagt de Commissie het aantal talen waarin deze database beschikbaar is, gestaag te doen toenemen en de zichtbaarheid ervan te bevorderen, vooral bij marktdeelnemers; roept de Commissie op daarnaast aanvullende instrumenten te overwegen om kmo's bewuster te maken van oneerlijke handelspraktijken;

22.

benadrukt het belang van de door de diensten van de Commissie opgestelde leidraad ter begeleiding van de uitvoering van de richtlijn; is verheugd over de intentie van de Commissie om dit document te herzien tegen 2014; raadt de Commissie aan om in alle transparantie te werken en gedurende het hele proces de belanghebbenden ruimschoots te raadplegen; roept de Commissie op dit document in de toekomst zeer regelmatig te blijven bijwerken en verduidelijken; roept de lidstaten op zoveel mogelijk rekening te houden met deze leidraad en beste praktijken inzake de tenuitvoerlegging ervan uit te wisselen; roept de Commissie op een evaluatie in te dienen van de interpretatie- en implementatieproblemen die de nationale autoriteiten en belanghebbenden regelmatig hebben ondervonden bij de tenuitvoerlegging van de bepalingen van de richtlijn om te bepalen welke aspecten van de leidraad moeten worden verbeterd;

23.

onderstreept dat het beginsel van maximale harmonisering dat bij de richtlijn is vastgesteld, impliceert dat het nationaal recht niet kan voorzien in strengere voorschriften dan die waarin de richtlijn voorziet; benadrukt dat het Hof van Justitie dit beginsel interpreteert als de vereiste dat koppelverkoop en andere handelspromoties, die door het Hof als oneerlijke handelspraktijken worden behandeld en die niet op de zwarte lijst van bijlage I staan, enkel geval per geval kan worden verboden; benadrukt dat de Commissie met het oog op de rechtszekerheid en een gegarandeerd hoog niveau van consumentenbescherming in het kader van de herziening van de leidraad moet verduidelijken in welke gevallen koppelverkoop en andere handelspromoties precies als onwettig moeten worden beschouwd; roept de Commissie op na te denken over een wetgevingsvoorstel betreffende handelspromoties;

24.

benadrukt dat het gebruik van valse milieuclaims een oneerlijke praktijk is die aan een opgang bezig is; spoort de Commissie aan om de hieraan gewijde sectie van de leidraad uit te diepen om zo aan de economische subjecten meer duidelijkheid te verschaffen over de toepassing van de richtlijn; verzoekt de Commissie tegelijkertijd om initiatieven te bestuderen die ze zou kunnen nemen om de consumenten beter tegen deze praktijken te beschermen;

25.

vraagt de Commissie en de lidstaten om ondernemingen meer bewust te maken van de rechten van consumenten teneinde tot een betere naleving ervan door de economische spelers te komen;

26.

herinnert eraan dat veel consumenten twijfelen om verhaal te halen wanneer het bedrag in kwestie niet hoog lijkt; benadrukt dat consumenten bewuster moeten worden gemaakt van de steun die zowel consumentenorganisaties als het netwerk van Europese consumentencentra hun kunnen verstrekken; onderstreept de belangrijke rol van consumentenorganisaties bij de toenemende bewustwording over bestaande oneerlijke handelspraktijken als preventieve maatregel en bij het verlenen van bijstand aan slachtoffers van oneerlijke praktijken, om de consumenten aldus in staat te stellen hun rechten ten volle uit te oefenen; roept op tot gecoördineerde acties tussen de consumentenorganisaties op nationaal en Europees niveau, en met de nationale autoriteiten en de Commissie;

27.

benadrukt dat consumenten doeltreffende, snelle en betaalbare rechtsmiddelen moeten kunnen gebruiken; vraagt de lidstaten in dit verband de richtlijn inzake alternatieve geschillenbeslechting en buitengerechtelijke geschillenbeslechting via internet volledig ten uitvoer te leggen;

28.

wijst op het belang van mechanismen voor collectief verhaal voor de consumenten en is verheugd over de onlangs gepubliceerde aanbeveling van de Commissie C(2013)3539 en mededeling van de Commissie COM(2013)0401; is het ermee eens dat een horizontaal kader inzake collectief verhaal zou voorkomen dat er ongecoördineerde sectorale EU-initiatieven worden genomen; roept de lidstaten op te handelen volgens de aanbevelingen van de Commissie inzake de vaststelling van horizontale gemeenschappelijke beginselen, die in de lidstaten ten uitvoer zouden worden gelegd om na te gaan of er verdere wetgevingsmaatregelen, met inbegrip van een wetgevingsvoorstel, nodig zijn, in het bijzonder voor grensoverschrijdende gevallen; herinnert eraan dat van geen van de verschillende aanpakken ten aanzien van collectief verhaal een economische prikkel mag uitgaan om onrechtmatige collectieve vorderingen in te stellen, en dat al deze aanpakken waarborgen moeten omvatten om waardeloze vorderingen te voorkomen;

29.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/32

—

gezien de mededeling van de Commissie van 27 maart 2013 aan het Europees Parlement, de Raad, de Europese Centrale Bank, het Europees Economische en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's met als titel „Het EU-scorebord voor justitie: Een instrument ter bevordering van een doeltreffende justitie en groei” (COM(2013)0160),

—

gezien de tweejaarlijkse evaluatieverslagen over de Europese rechtsstelsels van de Commissie voor efficiëntie in justitie van de Raad van Europa (CEPEJ),

—

gezien de artikelen 48 en 119, lid 2, van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie juridische zaken (A7-0442/2013),

A.

overwegende dat de Commissie, om het beleid inzake justitie beter te definiëren, het EU-scorebord voor justitie heeft ingevoerd, dat een niet-bindend vergelijkingsinstrument is waarmee de doeltreffendheid van nationale rechtsstelsels kan worden beoordeeld en dat zich toespitst op de parameters van rechtsstelsels die bijdragen tot een beter ondernemings- en investeringsklimaat in de Unie;

B.

overwegende dat het EU-scorebord voor justitie nationale rechtsstelsels vergelijkt aan de hand van bepaalde indicatoren, maar geen algemene rangorde van nationale rechtsstelsels opstelt;

C.

overwegende dat het scorebord voor justitie voor 2013 uitsluitend gericht is op civiel, handels- en bestuursrecht;

D.

overwegende dat een niet-bindende vergelijking het voordeel heeft dat kan worden nagegaan of er sprake is van vooruitgang of achteruitgang en kan worden bijgedragen aan de uitwisseling van optimale methodes in de Unie zonder dat de autonomie van de nationale rechtsstelsels en gerechtelijke apparaten wordt aangetast;

1.

neemt met grote belangstelling kennis van het EU-scorebord voor justitie; roept de Commissie op om verder invulling te geven aan dit initiatief, met inachtneming van de Verdragen en in overleg met de lidstaten, rekening houdend met de noodzaak om overlapping met de werkzaamheden van andere instanties te voorkomen;

2.

schaart zich achter het streven naar uitwisseling van optimale methodes, gericht op waarborging van een efficiënt en onafhankelijk justitieel stelsel dat kan bijdragen tot economische groei in Europa en het concurrentievermogen kan stimuleren; onderstreept dat een doeltreffend en betrouwbaar justitieel stelsel bedrijven stimulansen biedt voor ontwikkeling en investeringen op nationaal en grensoverschrijdend niveau;

3.

wijst op het belang van justitiële benchmarking voor grensoverschrijdend wederzijds vertrouwen, voor doeltreffende samenwerking tussen justitiële instellingen en voor de totstandbrenging van een gemeenschappelijke justitiële ruimte en een Europese justitiële cultuur;

4.

is van mening dat de vergelijking van nationale rechtsstelsels, en met name de beoordeling van rechtsstelsels ten opzichte van de situatie in het verleden, gebaseerd moet zijn op objectieve criteria en op bewijsmateriaal dat op objectieve wijze is verzameld, vergeleken en geanalyseerd; wijst erop dat het belangrijk is om de werking van het rechtsstelsel als geheel te beoordelen, zonder dit los te koppelen van de maatschappelijke, historische en economische situatie in de lidstaten of de constitutionele traditie waaruit het rechtsstelsel is ontstaan; onderstreept dat het belangrijk is om de lidstaten op onpartijdige wijze te behandelen en aldus een gelijke behandeling van alle lidstaten bij de beoordeling van hun rechtsstelsels te waarborgen;

5.

verzoekt de Commissie in een vroeg stadium en op transparante wijze over de te volgen methode te overleggen en bij dit overleg ook de lidstaten te betrekken;

6.

wijst erop dat er benchmarks moeten worden vastgesteld voordat er informatie over de nationale rechtsstelsels wordt verzameld, teneinde een gemeenschappelijke benadering met betrekking tot de methodologie en de indicatoren te ontwikkelen;

7.

prijst de Commissie om haar inspanningen om meetbare gegevens te verstrekken, maar is van mening dat sommige doelstellingen, zoals een onpartijdige rechter, niet eenvoudig te meten zijn;

8.

wijst erop dat de doeltreffendheid van rechtsstelselsels zich niet uitsluitend aan de hand van statistische parameters laat beoordelen, maar dat ook rekening gehouden moet worden met specifieke structurele kenmerken van en uiteenlopende maatschappelijke tradities in de lidstaten; verzoekt de Commissie in dit verband om in de toekomst meer rekening te houden met de verschillen tussen nationale rechtsstelsels bij de vergaring van gegevens en de vaststelling van benchmarks;

9.

dringt er bij de Commissie op aan op het gebied van het vennootschapsrecht monistische en dualistische systemen gelijk te behandelen;

10.

roept de lidstaten op de resultaten van het scorebord voor justitie voor 2013 zorgvuldig te bestuderen en te bepalen of hieruit consequenties moeten worden getrokken voor de organisatie en ontwikkeling van hun civielrechtelijk, handelsrechtelijk en bestuursrechtelijk stelsel;

11.

moedigt de lidstaten aan relevante gegevens te verzamelen over kwesties als proceskosten, bemiddelings- en handhavingsprocedures; betreurt het dat sommige lidstaten voor bepaalde categorieën in het scorebord voor justitie geen gegevens hebben verstrekt; is echter van mening dat de Commissie onderscheid had moeten maken tussen situaties waarin geen gegevens voorhanden waren en situaties waarin de indicatoren niet relevant waren voor of niet van toepassing waren op de desbetreffende lidstaten;

12.

verzoekt de Commissie en de lidstaten wederzijds begrip en samenwerking tussen nationale rechtsstelsels, onder meer via netwerken van „contactrechters”;

13.

dringt erop aan meer prioriteit te verlenen aan opleidingsprogramma’s voor rechters, rechtbankpersoneel en andere beoefenaars van juridische beroepen; onderstreept dat het leren van talen een essentiële component van rechtenstudies moet zijn;

14.

zou graag gegevens ontvangen over grensoverschrijdende zaken, die vaak veel complexer zijn dan zuiver binnenlandse kwesties en laten zien met welke hindernissen de burgers van de Unie worden geconfronteerd als zij gebruikmaken van de rechten die uit de interne markt voortvloeien, met name bij de toepassing van het EU-recht;

15.

wijst erop welke rol alternatieve geschillenbeslechting kan spelen als het erom gaat de lasten van rechtbanken te verlichten en voor alle belanghebbenden geld te besparen;

16.

verzoekt de Commissie bij haar volgende actie van deze aard aandacht te besteden aan grensoverschrijdende bemiddelingsprocedures; moedigt de lidstaten aan bemiddelingsprocedures actief te promoten, met bijzondere aandacht voor handels- en familiezaken die op EU-niveau zijn geregeld, zoals Rome III en Brussel II;

17.

onderstreept dat er grote verschillen tussen de lidstaten zijn in de ontwikkeling van ICT-systemen; merkt op dat het gebruik van nieuwe technologieën op doeltreffende wijze kan bijdragen tot vermindering van de kosten en bespoediging van gerechtelijke procedures, met name via het gebruik van geautomatiseerde toepassingen en instrumenten voor het beheer van zaken en voor communicatie;

18.

wijst erop dat de behandeling van geringe vorderingen en onbetwiste schuldvorderingen sneller kan verlopen als gebruik wordt gemaakt van ICT-instrumenten;

19.

onderstreept dat de CEPEJ zowel op nationaal als op regionaal niveau een belangrijke rol speelt bij de vergaring en presentatie van de relevante gegevens; is van mening dat de EU-instellingen moeten streven naar samenwerking met de CEPEJ, aangezien dit een uitstekende basis biedt voor de uitwisseling van optimale praktijken; onderstreept dat overlapping daarbij vermeden dient te worden;

20.

wijst andermaal op de leidende rol van het Europees Justitieel Netwerk voor civiele en handelszaken en van het e-justitieportaal bij het vergemakkelijken van de toegang van EU-burgers tot kennis van het EU-recht en het nationale civiele en handelsrecht;

21.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de lidstaten.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/34

—

gezien de artikelen 174, 175, 176, 177, 178 en 191 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien artikel 37 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien protocol 26 bij het VWEU,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld „Europa 2020 — Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1303/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 houdende gemeenschappelijke bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds, het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij en algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds, het Cohesiefonds en het Europees Fonds voor maritieme zaken en visserij, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad (1),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1301/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling en specifieke bepalingen met betrekking tot de doelstelling „Investeren in groei en werkgelegenheid”, en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1080/2006 (2),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1300/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake het Cohesiefonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1084/2006 van de Raad (3),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1298/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 11 december 2013 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad wat de financiële toewijzing aan bepaalde lidstaten uit het Europees Sociaal Fonds betreft (4),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1299/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 betreffende specifieke bepalingen voor steun uit het Europees Fonds voor regionale ontwikkeling ter verwezenlijking van de doelstelling „Europese territoriale samenwerking” (5),

—

gezien Verordening (EU) nr. 1302/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1082/2006 betreffende een Europese groepering voor territoriale samenwerking (EGTS), wat de verduidelijking, vereenvoudiging en verbetering van de oprichting en werking van dergelijke groeperingen betreft (6),

—

gezien Richtlijn 2009/72/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot intrekking van Richtlijn 2003/54/EG (7),

—

gezien de communautaire richtsnoeren inzake staatssteun voor milieubescherming (8),

—

gezien Verordening (EU) nr. 734/2013 van de Raad van 22 juli 2013 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 659/1999 tot vaststelling van nadere bepalingen voor de toepassing van artikel 93 van het EG-Verdrag (9),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „EU-richtsnoeren voor de toepassing van de staatssteunregels in het kader van de snelle uitrol van breedbandnetwerken” (10),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 12 april 2011 getiteld „Slimme netwerken: van innovatie tot invoering” (COM(2011)0202),

—

gezien Richtlijn 2009/28/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 ter bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen en houdende wijziging en intrekking van Richtlijn 2001/77/EG en Richtlijn 2003/30/EG (11),

—

gezien Richtlijn 2012/27/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2012 betreffende energie-efficiëntie, tot wijziging van Richtlijnen 2009/125/EG en 2010/30/EU en houdende intrekking van de Richtlijnen 2004/8/EG en 2006/32/EG (12),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 8 maart 2011 getiteld „Routekaart naar een concurrerende koolstofarme economie in 2050” (COM(2011)0112),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 15 november 2012 getiteld „De interne energiemarkt doen werken” (COM(2012)0663),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 6 juni 2012 getiteld „Hernieuwbare energie: een belangrijke speler op de Europese energiemarkt” (COM(2012)0271),

—

gezien het groenboek van de Commissie van 27 maart 2013 getiteld „Een kader voor het klimaat- en energiebeleid voor 2030” (COM(2013)0169),

—

gezien zijn resolutie van 12 september 2013 over micro-opwekking — kleinschalige opwekking van stroom en warmte (13),

—

gezien zijn resolutie van 16 januari 2013 over de rol van het cohesiebeleid van de EU en de actoren ervan bij de uitvoering van het nieuwe Europese energiebeleid (14),

—

gezien zijn resolutie van 10 september 2013 over de tenuitvoerlegging en het effect van de energie-efficiëntiemaatregelen in het kader van het cohesiebeleid (15),

—

gezien het voorstel van 25 januari 2012 voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens (algemene verordening gegevensbescherming) (COM(2012)0011),

—

gezien het interne werkdocument van de Commissie van 14 november 2008 getiteld „Regio's 2020 — een beoordeling van de toekomstige uitdagingen voor de EU-regio's” (SEC(2008)2868),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 6 oktober 2010 over de bijdrage van het regionaal beleid aan de slimme groei in het kader van de Europa 2020-strategie (COM(2010)0553),

—

gezien het discussiestuk met ontwerpverordening (EU) nr. …/.. van de Commissie van XXX waarbij bepaalde categorieën steun op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag met de interne markt verenigbaar worden verklaard,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie regionale ontwikkeling en het advies van de Commissie industrie, onderzoek en energie (A7-0019/2014),

A.

overwegende dat voorbeelden van beste praktijken, zoals de regio Burgenland, het „MaRes-project” (Macaronesia Research Strategy) en het „Green Islands-project”, Energy Valley in Nederland, de regeneratieve voorbeeldregio Harz in Duitsland, Hostětín in de Tsjechische Republiek en het project „Orkney Micro Renewables” in Schotland, alsmede steden en gemeenschappen met proefprojecten in het kader van het CONCERTO-initiatief van de Commissie of het CO-POWER-initiatief voor efficiënt energieverbruik en gedecentraliseerde energieproductie aantonen dat lokale gemeenschappen en burgers ook „prosumenten” kunnen worden die in hun eigen energiebehoefte voorzien en daarnaast energie verkopen aan het net of krediet ontvangen voor hun overtollige stroom, waarbij gebruikgemaakt wordt van nettobemetering, en in virtuele elektriciteitscentrales samenwerken met andere actoren, waarbij maximale voordelen worden behaald door alle actoren bij de planning en uitvoering van regionale acties te betrekken, actieve participatie en informatie-uitwisseling te bevorderen en een holistische aanpak te ontwikkelen door er andere energiegerelateerde sectoren, zoals vervoer en woningbouw, bij te betrekken, intelligente regelingen voor financiële steun te gebruiken en nieuwe banen te scheppen;

B.

overwegende dat het Parlement verslagen heeft aangenomen over de rol van het cohesiebeleid van de EU en de actoren ervan bij de uitvoering van het nieuwe Europese energiebeleid en over de tenuitvoerlegging en het effect van de energie-efficiëntiemaatregelen in het kader van het cohesiebeleid;

C.

overwegende dat persoonsgegevens die voor de toepassing van slimme energiesystemen verzameld worden, uiterst gevoelig zijn, aangezien daaruit conclusies over het consumentengedrag getrokken kunnen worden, en dat daarom een bijzondere bescherming van deze gegevens gewaarborgd moet worden;

1.

juicht een paradigmawissel voor de regio's met betrekking tot de manier waarop energie wordt geproduceerd en verbruikt toe, waarbij een verschuiving plaatsvindt van een niet-flexibel traditioneel model dat gebaseerd is op een „basislastlogica”, naar variabele, gedecentraliseerde en lokale productie en de integratie van een groot aandeel kleinschalige hernieuwbare energie met een flexibele en snel reagerende vraag en gedecentraliseerde opslag; beseft dat, om een duurzame ontwikkeling te waarborgen en aan de eisen van de toekomstige vraag te kunnen voldoen, nieuwe energieproductie- en -verbruiksmodellen op basis van gedecentraliseerde en lokale productie moeten worden gestimuleerd; benadrukt dat een slim netwerk essentieel is voor een dergelijke paradigmawissel en dat de tenuitvoerlegging van slimme netwerken onderdeel dient uit te maken van een sectoroverschrijdende en omvattende benadering van regionale ontwikkeling teneinde de voordelen en de kansen op de markt voor de regio's te optimaliseren en te zorgen voor duurzaamheid, groei en innovatie;

2.

wijst erop dat veel Europese regio's projecten binnen het bestaande EU-kader hebben uitgevoerd waarmee zowel synergieën op bepaalde gebieden als een duurzame energieproductie en hernieuwbare energiebronnen zijn bevorderd en waarbij publieke en private partners de handen ineenslaan om de regionale groeikansen in de energiesector te verkennen, door middel van de vroegtijdige inschakeling van de Europese Structuur- en Investeringsfondsen (ESIF), gerichte partnerschappen op lokaal, regionaal, nationaal en Europees niveau en doeltreffende, gedecentraliseerde uitvoeringsstrategieën voor de exploitatie van lokale energiebronnen;

3.

benadrukt de talrijke voordelen van slimme netwerken, namelijk verlaging van de broeikasgasuitstoot, vergroting van het aandeel van duurzame energie en gedecentraliseerde energieproductie, garanderen van een continue voorziening van huishoudens, creëren van de voorwaarden voor een efficiënt gebruik van elektriciteit tijdens het transport, de consumenten in staat stellen hun verbruik aan te passen om van de laagste prijzen te kunnen profiteren en tegelijk energie te besparen, verbetering van de energie-efficiëntie, stroombesparing, minder kostbare investeringen in stroomnetten door energie buiten piekperiodes te gebruiken, en stimulering van de technologische innovatie en ontwikkeling in de EU; onderstreept dat de burgers bij elk stadium moeten worden betrokken, ook bij de toepassing van geavanceerde meterinfrastructuur die voor een informatiestroom in twee richtingen zorgt, en bij de geplande activiteiten van de distributiesysteembeheerders (DSB's) en aanbieders van technologieën op het gebied van slimme netwerken; wijst er tevens op dat door de ontwikkeling en het gebruik van slimme netwerken het energieverlies bij het transport en de distributie aanzienlijk wordt verminderd; vestigt er de aandacht op dat automatische herconfiguratie van het net kan worden benut om uitval te voorkomen of te herstellen (zelfherstellend vermogen); merkt evenwel op dat de nationale ondersteunende systemen in diverse regio's vaak geen prioriteit toekennen aan de meest doeltreffende manier om technieken op het gebied van hernieuwbare energie te gebruiken ten behoeve van particuliere huishoudens;

4.

benadrukt in dit verband de mogelijkheden voor geografische (of territoriale) veranderingen in het energienetwerk en de bevordering van slimme netwerken voor achtergestelde regio's, ook de ultraperifere en perifere regio's en eilanden, die zich van energieconsumenten tot energieproducenten kunnen ontwikkelen en grote economische en concurrentievoordelen kunnen behalen terwijl een continue energievoorziening wordt gewaarborgd en de aanleg en exploitatie van slimme netwerken worden verzekerd; merkt op dat de aanleg en exploitatie van slimme netwerken met name kansen biedt aan deze regio's, die daarmee hun energiekosten kunnen verlagen;

5.

wijst erop dat de netwerkinfrastructuur, het netwerkbeheer en de marktregels op dit moment zijn toegespitst op de behoeften en mogelijkheden van nucleaire en fossiele installaties en derhalve een concurrentienadeel opleveren voor nieuwe technologieën zoals hernieuwbare energie;

6.

verzoekt de lidstaten en de regionale en lokale instanties zo snel mogelijk in lokale slimme netwerken te investeren en serieus te overwegen om het investeringsvolume met behulp van de ESIF te vergroten, inclusief financiële instrumenten om meer particuliere investeringen aan te trekken, met inachtneming van de behoeften van elke regio op milieu-, economisch, sociaal en territoriaal gebied, aangezien één standaardoplossing voor alle regio's niet bestaat; wenst een flexibele aanpak op lokaal en regionaal niveau om de belemmeringen voor het combineren van maatregelen voor energieproductie, -opslag, ook grensoverschrijdend, en -efficiëntie te verminderen en om samen te werken met andere sectoren, zoals informatie- en communicatietechnologie (ICT) en vervoer; onderstreept in dit verband het belang van pompopslag in combinatie met de exploitatie van hernieuwbare energiebronnen;

7.

benadrukt dat voor de invoering van slimme netwerken een stabiel beleidskader voor de lange termijn nodig is; verzoekt de Commissie ambitieuze strategieën, beleidsmaatregelen en streefdoelen voor 2030 ten aanzien van energie-efficiëntie, hernieuwbare energie en de uitstoot van broeikasgassen voor te stellen, teneinde investeerders en verwante industrieën zekerheid voor de toekomst te bieden en een slim energiesysteem te bevorderen;

8.

herinnert eraan dat een goede integratie van gedecentraliseerde hernieuwbare-energieproductie in de meeste scenario's van het Stappenplan Energie 2050 onmogelijk is zonder de ontwikkeling van plaatselijke en regionale slimme distributienetten voor elektriciteit, temeer omdat daarmee informatieverbindingen en verbindingen voor stroomlevering tussen de lokale gebieden van sociaaleconomische ontwikkeling ontstaan, zodat een flexibel beheer mogelijk wordt en de nodige reserves beschikbaar zijn voor deze fluctuerende energiebronnen; wenst daarom dat er meer belang wordt toegekend aan de distributienetten; benadrukt evenwel dat het bij de ontwikkeling van slimme netwerken gaat om het efficiënte vervoer van energie van de plaats van productie naar de plaats van eindverbruik; wijst er voorts op dat de toegevoegde waarde van slimme netwerken nog groter wordt naarmate ze op grotere schaal met elkaar in verbinding staan, bijvoorbeeld op nationaal of zelfs op Europees niveau, en dat door de vraag naar elektriciteit op deze schaal te beheren, d.w.z. de vraag te spreiden, nieuwe kansen ontstaan om vraag en aanbod op elkaar af te stemmen wanneer de productie lokaal te klein (dan wel te groot) is;

9.

roept op tot een flexibelere aanpak in de internemarktverordeningen en -richtlijnen van de EU ter vermindering van de belemmeringen voor regiospecifieke oplossingen wat betreft de productie, levering en opslag van energie, efficiëntiemaatregelen en de combinatie van dergelijke maatregelen, met inbegrip van publiek-private partnerschappen en grensoverschrijdende projecten;

10.

benadrukt dat een strategie voor de regio's en lokale gemeenschappen gericht op „slimme energiesystemen” dient te worden ontwikkeld om slimme netwerken succesvol ten uitvoer te kunnen leggen, waarbij slimme netwerken onderdeel worden van het regionale energiesysteem en een groot aandeel energie uit hernieuwbare bronnen wordt geïntegreerd, inclusief gedecentraliseerde opwekkingscapaciteiten, gecombineerd met vraagbeheersing, maatregelen ter bevordering van energie-efficiëntie, grotere energiebesparingen, alsook slimme oplossingen voor opslag, de vervoersector (e-vervoer) en meer uitwisseling met aangrenzende netwerken;

11.

merkt op dat slimme meters een rol te spelen hebben in tweerichtingscommunicatie, aangezien zij consumenten het voordeel van nauwkeurige facturen bieden en de participatie van de vraagzijde ten goede komen, waarbij consumenten hun gewoonten gaan aanpassen aan pieken en dalen in de energieproductie; benadrukt dat de burgers volledig moeten profiteren van de voordelen van een slim energiesysteem en dat meer inspraak door de burgers tot efficiënter gedrag leidt en dus globaal gezien zorgt voor meer energiebesparingen via open protocollen; wijst op de verantwoordelijkheid van de DSB's als dienstverleners aan lokale, regionale of nationale overheden om de beveiliging en de stabiliteit van het netwerk te waarborgen en zo te garanderen dat iedereen toegang heeft tot deze dienst van algemeen belang; wijst erop dat elke burger rechtstreeks toegang dient te hebben tot consumptie- en productiegegevens om te garanderen dat slimme netwerken efficiënt en veilig functioneren; dringt er bij de Commissie op aan het nodige te doen om te bereiken dat elektrische apparaten (met name wasmachines, vaatwassers, warmtepompen, accumulatieverwarming enz.) automatisch door slimme meters kunnen worden aangestuurd en dat de consument dan het gunstigste tarief ontvangt;

12.

verzoekt de Commissie en haar taskforce voor slimme netwerken de bestaande definitie van slimme netwerken bij te werken en uit te breiden met het slimme energiesysteem; verzoekt de lokale en regionale autoriteiten om het energieverbruik en de belastingsafschakelingen in goede banen te leiden en op een slim energiesysteem gebaseerde regionale strategieën uit te werken en goed te keuren;

13.

benadrukt dat het voor de waarborging van de economische efficiëntie van slimme netwerken voor regio's noodzakelijk is de directe en indirecte voordelen te combineren en de energiesector te koppelen met een aantal andere sectoren, met name de sectoren woningbouw en vervoer, maar ook milieu, stadsplanning, sociale inclusie, afvalbeheer en de bouwsector, teneinde de streefdoelen op het gebied van energiebesparingen te verwezenlijken en tegelijkertijd de economische voordelen te optimaliseren, en vraag en aanbod op het gebied van energie binnen de regio in evenwicht te brengen;

14.

roept op tot innovatie en meer investeringen in de ICT-sector om de belangrijkste uitdagingen te overwinnen waarmee slimme technologieën te maken hebben, zoals de interoperabiliteit van technologieën met het bestaande netwerk, alsook uitdagingen op het gebied van regelgeving; verzoekt de Commissie en de nationale en regionale actoren positieve regelgevings- en investeringskaders tot stand te brengen om de ontwikkeling van interoperabele ICT-oplossingen mogelijk te maken;

15.

moedigt alle regio's en lokale overheden aan de voordelen van slimme energiesystemen als potentiële bron van lokale, groene en duurzame banen in ogen schouw te nemen en in zulke systemen te investeren; benadrukt dat de bouw een van de voornaamste sectoren is waar banen zullen ontstaan, niet alleen door directe investeringen in slimme energienetwerken, maar ook door het stimuleren van de technologische ontwikkeling en innovatie en het concurrentievermogen van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) in de EU, door middel van investeringen in energie-efficiëntiemaatregelen en renovatie, bijvoorbeeld in de woningbouw, en door aanpassing aan nieuwe technologische oplossingen voor de bouw van energie-efficiënte woningen;

16.

benadrukt dat de aanleg van slimme netwerken tevens kan helpen de concurrentiekracht en het wereldwijde technologische leiderschap van de technologiebedrijven in de EU, zoals die — voornamelijk kmo's — in de elektrotechnische en elektronische industrie, te vergroten;

17.

verzoekt alle regio's na te denken over investeringen in vaardigheden en scholing voor deze nieuwe banen, en daarbij te bedenken dat er ook een aanmerkelijk aantal nieuwe lokale banen kan worden gecreëerd in de ICT-diensten, de vervoersector en sectoren die slimme apparatuur, infrastructuur en diensten leveren, bijvoorbeeld voor nieuwe installaties, en daarmee een tekort aan gespecialiseerde arbeidskrachten te voorkomen en te zorgen voor mogelijkheden om zich aan te passen aan de behoeften die voortvloeien uit de opkomst van nieuwe beroepen in de desbetreffende domeinen; verzoekt de lidstaten en de regio's steun te verlenen aan opleidingsinitiatieven, zowel op academisch als op ambachtelijk niveau, op het gebied van hernieuwbare energie, zoals een studie milieutechniek en de ontwikkeling van nieuwe stageberoepen, zoals solateur; wijst erop dat regio's die erin slagen om een slim energiesysteem in te voeren meer banen kunnen aantrekken via gespecialiseerde opleidingen, door technische universiteiten en hogescholen op te richten die deskundig zijn op het desbetreffende gebied; verzoekt de regio's om samen te werken op het gebied van slimme specialisatie en juicht regelingen toe waarbij kennis wordt gedeeld tussen verschillende regio's en over de grenzen heen; wijst op de initiatieven waaraan het EIT werkt in de kennis- en informatiegemeenschap (KIC) InnoEnergy voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van slimme netwerken, alsmede het opleiden van professionals in deze sector; wijst ook op de nieuwe mogelijkheden tot het instellen van regionale innovatieregelingen;

18.

benadrukt dat overheidsinvesteringen in slimme energiesystemen, onder andere via de Europese Structuur- en Investeringsfondsen (ESIF), lokaal de kans op duurzame banen kunnen vergroten, synergieën tot stand kunnen brengen en overloopeffecten op de werkgelegenheid en langetermijnvoordelen voor de regio's op economisch, sociaal en milieugebied kunnen opleveren, en evenzeer kunnen worden gebruikt als instrument om economische problemen op te lossen, met name in regio's in de landen die door de crisis zijn getroffen;

19.

benadrukt dat het succes van een slim energiesysteem, zoals is aangetoond in onderzoeken naar beste praktijken en toonaangevende voorbeelden, vaak te danken is aan eigen plaatselijke inbreng van individuele burgers, een coöperatie, een lokale gemeenschap of een combinatie van deze actoren; erkent dat door een dergelijke eigen inbreng de acceptatie van investeringen in alle onderdelen van slimme energiesystemen wordt vergroot; onderstreept dat de burgers beter moeten worden geïnformeerd en dat er voor hen stimulerende maatregelen moeten worden genomen, zoals een dynamische tariefstructuur en passende ICT-instrumenten, zodat zij kunnen worden betrokken bij alle stadia van de planning van de infrastructuur, de energieproductie en het distributienet;

20.

benadrukt dat het, gezien het technische karakter van slimme netwerken, van belang is gebruikers zodanig te informeren en bewust te maken dat zij prosumenten worden die op de hoogte zijn van de door deze netwerken geboden mogelijkheden, met name wat betreft hun verband met slimme meters; onderstreept dat deze bewustmaking zich vooral op jongeren dient te richten, aan de hand van onderwijsprogramma's bestemd voor leerlingen van het secundair en beroepsonderwijs;

21.

verzoekt de Commissie de belemmeringen in de regelgeving en de juridische problemen voor plaatselijke inbreng in de bestaande EU-wetgeving weg te nemen, met name in de regels inzake staatssteun; nodigt de lidstaten uit mogelijkheden voor lokale energielevering aan het net te steunen, alsook het delen van lokale energie, niet alleen bidirectioneel tussen het netwerk en de eindverbruiker, maar ook grensoverschrijdend en tussen eenheden van eindverbruikers, waardoor de lokale zeggenschap over energieproductie en het delen van lokaal geproduceerde energie worden aangemoedigd;

22.

benadrukt dat door de tenuitvoerlegging van slimme energiesystemen de particuliere en de publieke sector aanmerkelijk zullen veranderen, aangezien de elektriciteitsvoorziening zal worden gekoppeld aan het verzamelen van gegevens die in realtime worden doorgegeven; dringt derhalve aan op transparante procedures op alle niveaus, waar alle actoren bij worden betrokken, inclusief burgers, bedrijven, de industrie, lokale overheden, distributiesysteembeheerders (DSB's), transmissiesysteembeheerders (TSB's), lokale en regionale gegevensbeschermingsambtenaren of ombudsmannen en de aanbieders van technologieën op het gebied van slimme netwerken;

23.

onderstreept dat bij de exploitatie van slimme energiesystemen grote hoeveelheden persoonsgegevens en vele profielen gebruikt worden en dat er een groot risico bestaat op schending van de gegevensbescherming; benadrukt dat slimme meters moeten voldoen aan strenge normen inzake gegevens- en privacybescherming en dat de burgers moeten kunnen bepalen en controleren welke gegevens aan de netwerkexploitanten worden verstrekt, afgezien van het absolute minimum aan gegevens dat voor de levering van energie nodig is; wijst op verontruste geluiden met name in verband met de beveiliging van slimme netwerksystemen en de voordelen van slimme meters voor de consument, en roept op tot een betere evaluatie van een en ander en nader onderzoek naar de bescherming en het privékarakter van gegevens van slimme meters; benadrukt derhalve dat persoonsgegevens zonder uitzondering moeten worden beschermd, zodat zij beschermd en veilig blijven; benadrukt voorts dat de gegevensbeveiliging moet worden geïntegreerd in de strategieën voor de realisering van slimme netwerken;

24.

benadrukt dat de regeling en praktijk van de gegevens- en privacybescherming moeten worden verbeterd wanneer slimme metersystemen worden geïnstalleerd; benadrukt dat het voor de werking en invoering van slimme netwerken beslist noodzakelijk is dat de bescherming en het privékarakter van gegevens voor alle met het netwerk verbonden natuurlijke personen en huishoudens zijn gewaarborgd; benadrukt dat verzamelde gegevens uitsluitend mogen worden gebruikt om de continuïteit van de elektriciteitsvoorziening te garanderen; verzoekt de lidstaten toe te zien op de naleving van de regelgeving voor gegevensbescherming en tegelijkertijd synergieën overal in de telecommunicatie- en energienetwerken te handhaven en te ontwikkelen, en de individuele rechten op dit gebied te vrijwaren; onderstreept dat er voor het verzamelen van gegevens voor intelligente energiesystemen normen moeten worden ontwikkeld die moeten garanderen dat alleen relevante gegevens worden doorgegeven om de continuïteit van de elektriciteitsvoorziening te waarborgen, dat geen gegevens aan derden worden doorgegeven, dat klanten het recht hebben de verzamelde gegevens te controleren en te wissen als zij niet langer nodig zijn voor de doeleinden waarvoor zij zijn verzameld of anderszins verwerkt, en dat de burgers eigenaar van hun gegevens blijven en kunnen bepalen aan welke partijen zij inzage in deze gegevens verlenen;

25.

verzoekt de Commissie nadere richtsnoeren vast te stellen met betrekking tot het gebruik van in het kader van slimme netwerken verstrekte persoonlijke en niet-persoonlijke gegevens in het licht van de herziene EU-wetgeving inzake gegevensbescherming en de overeengekomen regels aangaande eigendom en beheer van deze gegevens door DSB's, leveranciers en andere commerciële organen;

26.

verzoekt de Commissie maatregelen te treffen om de invoering van slimme netwerken te versnellen en zich daarbij specifiek op de volgende aspecten te richten: stimulering van investeringen en financiële prikkels op dit vlak, ontwikkeling van technische normen, garanderen van gegevensbescherming voor consumenten, vaststelling van een regelgevingskader met stimulansen voor de aanleg van slimme netwerken, garanderen van een open, door concurrentie gekenmerkte retailmarkt in het belang van de consumenten en voortgezette steunverlening voor innovatie op het gebied van technologie en systemen;

27.

benadrukt dat de lidstaten volgens de nieuwe ESIF-verordeningen voor de periode 2014-2020 verplicht zijn de ESIF-middelen te concentreren op investeringen in een slim, duurzaam en inclusief Europa; merkt op dat voor de regio's zal worden bepaald dat zij, afhankelijk van hun economisch ontwikkelingsniveau, minimaal 20 % van de middelen uit het EFRO moeten aanwenden voor investeringen in de energietransitie, met veel aandacht voor slimme netwerken, de productie en distributie van energie uit hernieuwbare bronnen, energie-efficiëntie, energiebesparing, warmte-krachtkoppeling en koolstofarme strategieën, met bijzondere nadruk op stedelijke gebieden, en energie uit slimme netwerken op distributieniveau; benadrukt dat overheidsfinanciering nog steeds een cruciale rol speelt bij het stimuleren van particuliere investeringen in O&O en demonstratieprojecten op het gebied van slimme netwerken; wijst erop dat het Cohesiefonds ook investeringen op dit gebied mogelijk maakt; verzoekt de lidstaten optimaal gebruik te maken van deze nieuwe mogelijkheid; benadrukt dat het EFRO in het kader van investeringen waarvoor geen verplichte thematische concentratie geldt, ook steun kan verlenen aan de ontwikkeling van slimme netwerken voor distributie, opslag en vervoer van energie, alsmede integratie van gedecentraliseerde energieproductie uit duurzame bronnen;

28.

benadrukt dat de ESI-fondsen als katalysator voor investeringen fungeren en dat, aangezien verscheidene territoriale niveaus betrokken zijn bij de financiering en het besluitvormingsproces, meerlagig bestuur een belangrijke rol speelt in de succesvolle tenuitvoerlegging; is verheugd over de aanvullende financieringsmogelijkheden binnen het programma „Intelligente energie — Europa”;

29.

is ingenomen met het feit dat er in de financieringsfaciliteit „Connecting Europe” sterke nadruk wordt gelegd op slimme energieprojecten van gemeenschappelijk belang, en betreurt tegelijkertijd dat in de actuele lijst van twee jaar slechts twee projecten voor slimme netwerken zijn opgenomen; benadrukt dat ook projecten voor slimme distributiesystemen in aanmerking moeten worden genomen; onderstreept dat bij infrastructuurprojecten aan duurzaamheids- en concurrentiecriteria moet worden voldaan en dat deze gebaseerd moeten zijn op een geïntegreerde benadering, die door de betrokkenheid van distributiesysteembeheerders gewaarborgd moet worden; benadrukt daarnaast het belang van de ontwikkeling van de noord-zuidenergieverbindingen in het Middellandse Zeegebied;

30.

verzoekt de Commissie de belemmeringen voor investeringen in slimme energiesystemen te verminderen, met name door de vrijstelling in het kader van de modernisering van het staatssteunbeleid zodanig uit te breiden dat overheidssteun voor alle onderdelen van regionale en lokale slimme energiesystemen wordt toegestaan, inclusief sectoroverschrijdende investeringen en activiteiten; dringt erop aan dat slimme energiesystemen als categorie moeten worden opgenomen in de toekomstige verordening van de Commissie waarbij bepaalde categorieën steun op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag met de interne markt verenigbaar worden verklaard (algemene groepsvrijstellingsverordening) en de voorschriften aangaande andere groepsvrijstellingscategorieën die in wisselwerking staan met de ontwikkeling van slimme energiesystemen worden aangepast;

31.

benadrukt dat de interoperabiliteit van slimme infrastructuur van cruciaal belang is, aangezien onzekerheid in de regelgeving en uiteenlopende normen de verspreiding van slimme infrastructuur afremmen; roept derhalve op tot nauwere samenwerking tussen de verschillende Europese technische normalisatieorganisaties; benadrukt dat er open normen nodig zijn om de interoperabiliteit te bevorderen en de ontwikkeling en inzet van technologie te versnellen;

32.

verzoekt de Commissie maatregelen te nemen voor het opheffen van de belangrijkste belemmeringen, zoals het gebrek aan interoperabiliteit en normen (door gestandaardiseerde „plug and play” zouden de kosten lager worden en zou ook de connectiviteit van kleine decentrale energieproductie-eenheden (of kleine vraagresponstoepassingen) mogelijk worden), onzekerheid over de taken en verantwoordelijkheden bij nieuwe toepassingen van slimme netwerken, onzekerheid over de verdeling van kosten en baten en daarmee over nieuwe bedrijfsmodellen, de weerstand van consumenten om deel te nemen aan tests, en het scala aan voorschriften en regelingen in Europa die belangrijke belemmeringen kunnen vormen voor herhaling van projectresultaten in verschillende landen;

33.

herinnert aan de normalisatieopdracht uit 2011 ter ondersteuning van de ontwikkeling van een Europees slim netwerk, die in 2012 had moeten zijn afgerond; is verheugd over de vooruitgang die in het kader van deze opdracht is geboekt, maar benadrukt dat er nog meer moet worden gedaan; verzoekt de Commissie contact met de normalisatie-instellingen op te nemen om de voltooiing van hun werkzaamheden te bespoedigen en een nieuwe opdracht te verstrekken indien zij dit noodzakelijk acht;

34.

verzoekt de lidstaten verder samen te werken en positieve praktijken uit te wisselen in het forum van de Raad van Europese energieregulators (CEER) inzake de regulering van nationale DSB's; stelt tegelijkertijd vast dat er grote verschillen zijn in de organisatie van de DSB's; sommige lidstaten hebben één DSB, terwijl het er in andere lidstaten meer dan 800 zijn; moedigt de lidstaten aan nauwer samen te werken; verzoekt de lidstaten en de Commissie een uniforme classificatie vast te stellen om te bepalen of een organisatie moet worden beschouwd als een transmissiesysteembeheerder, een distributiesysteembeheerder of een gecombineerd beheerder;

35.

verzoekt de Commissie na te gaan of het nodig is om, in overeenstemming met het derde pakket voor de interne energiemarkt, voorstellen te doen voor de ontwikkeling en bevordering van intelligente netwerken, die vervolgens door het consequente optreden van de Commissie gewaarborgd moeten worden, aangezien hierdoor meer marktdeelnemers zouden kunnen worden aangetrokken en de potentiële synergieën bij de uitbouw, de ontwikkeling en het onderhoud van de telecommunicatie- en energienetwerken zouden kunnen worden vergroot; onderstreept echter dat deze voorstellen moeten worden ingepast in een gestroomlijnd regelgevingskader, volgens de door de Commissie vastgestelde beginselen;

36.

vraagt om samenwerking op Europees, nationaal en regionaal niveau bij de ontwikkeling van slimme netwerken; is van mening dat slimme netwerken een belangrijke kans bieden tot het stimuleren van innovatie, onderzoek en ontwikkeling, banengroei en het concurrentievermogen van het Europese bedrijfsleven op lokaal en regionaal niveau, en in het bijzonder van kmo's;

37.

verzoekt de regio's samenwerkingsverbanden aan te gaan en voordelen, kennis en beste praktijken te delen, alsook samen te werken bij kosten-batenanalyses van slimme energiesystemen binnen de doelstelling „territoriale samenwerking” van de ESI-fondsen; verzoekt de Commissie een transnationaal netwerk voor regio's met slimme energiesystemen op te zetten; nodigt grensoverschrijdende regio's uit het rechtsinstrument Europese groepering voor territoriale samenwerking te gebruiken om in een dergelijk netwerk gezamenlijk diensten van algemeen economische belang op het gebied van hernieuwbare energie, energiebesparing en slimme netinfrastructuur op te zetten en te beheren;

38.

onderstreept het belang van initiatieven als het Convenant van burgemeesters, de belangrijkste Europese beweging in de strijd tegen klimaatverandering waaraan plaatselijke en regionale overheden deelnemen; dit convenant is gebaseerd op een vrijwillige verbintenis van de ondertekenende partijen om de doelstelling van de EU om de CO2-uitstoot met 20 % te beperken te verwezenlijken en zelfs te overtreffen, via meer energie-efficiëntie en de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen; dergelijke initiatieven ondersteunen de inspanningen van de plaatselijke overheden bij de tenuitvoerlegging van een duurzaam energiebeleid; benadrukt dat lokale overheden een cruciale rol spelen bij het beperken van de gevolgen van klimaatverandering, zeker als men bedenkt dat 80 % van het energieverbruik en de CO2-uitstoot verband houdt met stedelijke activiteiten;

39.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en het Comité van de Regio's.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/42

—

gezien de doelstellingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid uit artikel 39 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), in het bijzonder de doelstellingen „de productiviteit van de landbouw te doen toenemen door de technische vooruitgang te bevorderen en door zowel de rationele ontwikkeling van de landbouwproductie als een optimaal gebruik van de productiefactoren, met name de arbeidskrachten, te verzekeren” en „de landbouwbevolking een redelijke levensstandaard te verzekeren, met name door de verhoging van het hoofdelijk inkomen van hen die in de landbouw werkzaam zijn”,

—

gezien Verordening (EU) nr. 1307/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 tot vaststelling van voorschriften voor rechtstreekse betalingen aan landbouwers in het kader van de steunregelingen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 637/2008 van de Raad en Verordening (EG) nr. 73/2009 van de Raad (1), in het bijzonder artikel 32 en artikel 61 die respectievelijk de herverdelingstoeslagen en de regeling voor kleine landbouwbedrijven betreffen,

—

gezien Verordening nr. (EU) nr. 1305/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 17 december 2013 inzake steun voor plattelandsontwikkeling uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1698/2005 (2), in het bijzonder artikel 7 en artikel 19 die respectievelijk de thematische subprogramma's en de ontwikkeling van landbouwbedrijven en ondernemingen betreffen,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 mei 2011, getiteld „Onze levensverzekering, ons natuurlijk kapitaal: een EU-biodiversiteitsstrategie voor 2020” (COM(2011)0244),

—

gezien zijn resolutie van 7 september 2010 inzake billijke inkomens voor de boeren: een beter werkende voedselvoorzieningsketen in Europa (3),

—

gezien de analyse uit 2013 getiteld „Semi-Subsistence Farming — Value and Directions of Development” van de Beleidsondersteunende Afdeling B (Structuur- en Cohesiebeleid) van het Europees Parlement,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling(A7-0029/2014),

A.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven in Europa voortdurend onder demografische, commerciële en technologische druk staan, waardoor in regio's waarin ze de meerderheid vormen, de landbouw geleidelijk verdwijnt en het platteland ontvolkt, onder meer door het massaal afstoten van kleine veehouderij en het afzien van de teelt van specifieke lokale gewassen;

B.

overwegende dat deze kleine landbouwbedrijven een agrarisch model vertegenwoordigen met een sociaal karakter dat vandaag de dag nog in de meerderheid is in de EU en dat kan en moet bestaan naast andere landbouwmodellen die grootschaliger en meer marktgericht zijn;

C.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven niet alleen een productiefunctie hebben, maar ook een essentiële rol spelen bij het leveren van collectieve goederen: natuur- en landschapsbeheer (bijdrage aan de instandhouding van de karakteristieke kenmerken van het Europese platteland en de biodiversiteit van plattelandsgebieden), een maatschappelijke rol (levensonderhoud voor miljoenen mensen in Europa en voorkoming van armoede, arbeidsreserve voor de industrie en andere bedrijfstakken, zoals het toerisme) en een culturele rol (instandhouding van waardevolle tradities, volksgebruiken en ander immaterieel erfgoed en voortbrenging van regionale en traditionele producten);

D.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven gunstige voorwaarden scheppen voor het uitoefenen van milieu- en diervriendelijke landbouwactiviteiten;

E.

overwegende dat de ontvolking en de trek naar de stad een sterke belemmering vormen voor het ondernemingsklimaat in plattelandsgebieden, daardoor ook de leefkwaliteit en arbeidsvoorwaarden van landbouwers sterk in het gedrang brengen en vaak doorslaggevend zijn bij het voortzetten dan wel stopzetten van een klein landbouwbedrijf; wijst erop dat het scheppen van bestaansvooruitzichten voor met name jonge mensen in plattelandsgebieden cruciaal is voor de toekomst van kleine landbouwbedrijven;

F.

overwegende dat de aanwezigheid en het voortbestaan van kleine landbouwbedrijven in bepaalde gebieden een bron van inkomsten garanderen en de ontvolking een halt toeroepen;

G.

gelet op de prijsschommelingen op de markt, die vaak worden versterkt door tussenhandelaars die de prijzen dicteren door misbruik te maken van de kwetsbaarheid van de producenten;

H.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven doorgaans flexibeler zijn en zich makkelijker aanpassen aan crisisverschijnselen op de markt;

I.

overwegende dat veel kleine landbouwbedrijven zich specialiseren en samen producentenorganisaties opzetten en dus met recht kunnen stellen dat ze net als grotere bedrijven voor de levensmiddelenmarkt te produceren;

J.

overwegende dat de problemen van kleine landbouwbedrijven een bredere benadering vereisen; overwegende dat steun voor mogelijke alternatieve bronnen van inkomsten en de mogelijkheid van diversificatie, evenals het scheppen van niet-agrarische arbeidsplaatsen en de levering van openbare diensten in plattelandsgebieden daarbij van fundamenteel belang zijn voor de toekomst van kleine landbouwbedrijven en rurale gemeenschappen;

K.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven in het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB) onvoldoende aandacht krijgen, onder andere doordat de structuur van de GLB-steun in belangrijke mate op areaal en historische productie gebaseerd is en daardoor onvoldoende in kan spelen op de situatie en functie van kleine landbouwbedrijven, doordat sommige lidstaten minimale subsidiedrempels in het kader van de tweede pijler vaststellen en doordat de lidstaten geen uitvoeringsbepalingen invoeren die tegemoet komen aan de behoeften van dit soort bedrijven;

L.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven problemen ondervinden bij het verkrijgen van financiële steun, bijvoorbeeld uit EU-programma's, doordat ze niet aan de kapitaal- en/of capaciteitsvereisten kunnen voldoen, of doordat ze niet of nauwelijks kredietwaardig zijn;

M.

overwegende dat de kleine landbouwbedrijven in de ultraperifere regio's eveneens bijzondere aandacht dienen te krijgen, aangezien hun activiteiten langs twee kanten onder druk staan;

N.

overwegende dat aanvullende en nevenactiviteiten voor veel kleine landbouwbedrijven van groot belang zijn;

O.

overwegende dat sommige soorten kleine landbouwbedrijven, zoals zelfvoorzieningsbedrijven, als buffer fungeren tegen absolute ontbering, aangezien ze tenminste een geringe hoeveelheid voedsel en inkomsten opleveren;

P.

overwegende dat het in bepaalde gevallen schort aan administratieve ondersteuning en goede voorlichting voor kleine landbouwbedrijven; overwegende dat de lidstaten vaak onnodige bureaucratische barrières opwerpen, en dat sommige kleine boeren niet over de nodige middelen en ervaring beschikken om formaliteiten effectief af te handelen;

Q.

overwegende dat landbouwbedrijven door geografische versnippering een veel slechtere onderhandelingspositie in de voedselketen hebben dan de overige marktdeelnemers, hetgeen vooral de kleine landbouwbedrijven treft;

R.

overwegende dat kleine landbouwbedrijven een bijzondere rol spelen bij de vitaliteit van bepaalde regio's, zoals berggebieden, achterstandsregio's en de meest afgelegen gebieden, alsook de regio's waar de landbouw als gevolg van geografische en morfologische beperkingen een van de weinige, zo niet de enige duurzame economische activiteit is;

S.

overwegende dat het inkomensniveau en de levensstandaard van gezinnen die in hun levensonderhoud voorzien op kleine landbouwbedrijven, vele malen lager ligt dan die van grote landbouwers of werknemers in andere bedrijfstakken;

T.

overwegende dat tal van kleinere landbouwbedrijven niet van de landbouw alleen kunnen leven en dat ze alternatieve inkomstenbronnen nodig hebben voor hun bestaanszekerheid; overwegende dat deze kleine landbouwbedrijven zich daarnaast sterker moeten richten op de rentabiliteit en productiviteit van hun bedrijf;

U.

overwegende dat in veel regio's kleine landbouwbedrijven in het levensonderhoud voorzien van gezinnen die geen mogelijkheid hebben om andere inkomstenbronnen te vinden;

V.

overwegende dat er onvoldoende betrouwbare gegevens over de situatie van de kleine landbouwbedrijven en de invloed van de GLB-instrumenten op deze sector beschikbaar zijn en dat kleine bedrijven in de afzonderlijke lidstaten zeer uiteenlopend worden gedefinieerd;

W.

overwegende dat bepaalde kleine landbouwproducenten, zoals imkers, ofwel geen land bezitten, ofwel dit land niet bebouwen, waardoor ze niet onder de regeling voor kleine landbouwers vallen;

X.

overwegende dat de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 2014 heeft uitgeroepen tot het internationaal jaar van de gezinslandbouw;

1.

verzoekt de lidstaten en de Commissie om in het kader van het nieuwe gemeenschappelijk landbouwbeleid passende maatregelen te nemen en uitgangspunten te formuleren voor de periode na 2020 om sterker rekening te houden met de specifieke behoeften van kleine gezinsbedrijven, die een belangrijk element van het Europese landbouwmodel zijn en de spil vormen van multifunctionele plattelandsontwikkeling en de duurzame ontwikkeling van de regio's in het algemeen;

2.

dringt aan op voortzetting van het steunbeleid voor ruilverkaveling en toekenning van betalingen aan landbouwers die deelnemen aan de regeling voor kleine landbouwers en hun grond definitief aan een andere landbouwer hebben overgedragen, als effectieve methode om de agrarische productiestructuur te verbeteren;

3.

is van mening dat het simpelweg beperken van het aantal kleine landbouwbedrijven niet het hoofddoel van de herstructureringsmaatregelen mag zijn, omdat dit niet tot verbetering van het concurrentievermogen van de grotere bedrijven leidt; verzoekt de lidstaten in dit verband passende oplossingen en ontwikkelingsmodellen voor kleine landbouwbedrijven te ontwikkelen, rekening houdend met de specifieke eigenschappen van de landbouw in de betreffende lidstaat en de regionale verschillen, teneinde hun concurrentievermogen, rentabiliteit en winstgevendheid te vergroten, ondernemerschap te ontwikkelen, arbeidsplaatsen te scheppen en de ontvolking van het platteland tegen te gaan;

4.

is van mening dat de trek naar de stad en de ontvolking van het platteland dringend moeten worden tegengegaan om kleine landbouwbedrijven een passende omgeving te kunnen bieden zodat ze op hun vestigingsplaats ook vooruitzichten voor de lange termijn hebben; spoort de lidstaten dan ook aan om, mede met behulp van de ter beschikking staande Europese middelen uit desbetreffende fondsen, gerichte steun te verlenen voor infrastructuur, het opleidingsaanbod, de zorgsector, kinderopvang, snelle internettoegang en de opbouw en ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) in plattelandsgebieden, zodat in de stad en op het platteland gelijke levensomstandigheden heersen; pleit ervoor om de nadruk te leggen op het scheppen van solide toekomstmogelijkheden voor goed opgeleide jongeren en voor vrouwen;

5.

bepleit dat de directe verkoop van onder andere traditionele producten op de lokale en regionale markten wordt gestimuleerd en dat er duurzame vormen van productverwerking op kleine landbouwbedrijven worden ontwikkeld, met toepassing van aansprakelijkheidsbeginselen en een noodzakelijk en proportioneel controlesysteem; verzoekt de Commissie en de lidstaten om de huidige wetgeving inzake voedselveiligheid te beoordelen met het oog op lastenverlichting en het wegnemen van de belemmeringen die daardoor kunnen ontstaan voor de ontwikkeling van de productverwerking en de voedselverkoop door kleine landbouwbedrijven; verzoekt de Commissie en de lidstaten om een platform te creëren voor de uitwisseling van goede praktijken betreffende regulering en controle van de productverwerking door kleine landbouwbedrijven; spoort daarnaast de regionale overheden aan om de infrastructuur voor directe verkoop, zoals markten op het platteland en in de stad, actiever te ontwikkelen, zodat consumenten gemakkelijker goedkope, gezonde en hoogwaardige landbouwproducten kunnen kopen;

6.

is van mening dat naast het GLB ook ander EU-beleid, waaronder het cohesiebeleid, moet worden ingezet bij de oplossing van de problemen van kleine landbouwbedrijven om de technische infrastructuur en de toegang tot openbare diensten in plattelandsgebieden te verbeteren, en dat de middelen uit het Europees Sociaal Fonds dienen te worden gebruikt om sociale maatregelen voor maatschappelijke integratie, onderwijs, scholing en kennisoverdracht te financieren; stelt dat deze landbouwbedrijven geen aanzienlijk effect op de markt hebben en dat daarom extra steun uit nationale middelen toelaatbaar is volgens de regels die met de Commissie zijn overeengekomen en zonder dat de mededinging belemmerd wordt;

7.

vestigt er de aandacht op dat de prijzen van landbouwgrond stijgen als gevolg van de ophanden zijnde liberalisering van de vastgoedmarkt in de nieuwe lidstaten; wijst erop dat kleinschalige boeren het sterkst door de stijgende grondprijzen worden getroffen;

8.

verzoekt de lidstaten in hun onderwijssysteem te zorgen voor een adequate infrastructuur voor beroepsopleiding in de landbouw;

9.

vestigt er de aandacht op dat de prijzen van landbouwgrond stijgen als gevolg van stadsuitbreiding;

10.

is ingenomen met de instelling van een steunregeling voor kleine landbouwers in het kader van de eerste pijler van het GLB, maar is van mening dat alleen de wijze van overdracht is vereenvoudigd en dat de lage tarieven voor rechtstreekse steun geen ontwikkelingskansen bieden, waardoor deze maatregelen nog steeds onvoldoende zijn om de situatie van kleine landbouwbedrijven in de EU te verbeteren; is van mening dat er een voorziening moet worden getroffen waardoor kleine landbouwbedrijven meerjarige aanvragen voor rechtstreekse betalingen kunnen indienen, die alleen worden aangepast wanneer zich op het bedrijf veranderingen voordoen;

11.

vestigt andermaal de aandacht op de grote verschillen tussen de in de diverse lidstaten toegekende landbouwsubsidies, die ten nadele van de nieuwe lidstaten zijn;

12.

benadrukt dat de regeling voor kleine landbouwers in het kader van de eerste pijler van het GLB een vrijwillig karakter draagt en dat het dus noodzakelijk is dat alle steunmogelijkheden voor kleine producenten in het kader van de tweede pijler in ogenschouw worden genomen en worden benut;

13.

is van mening dat het daarnaast nog steeds nodig is om een doeltreffende manier van ondersteuning te vinden voor kleine landbouwers die niet gebonden zijn aan het bezit en/of het bewerken van grond;

14.

spoort de lidstaten aan passende financieringsinstrumenten te ontwikkelen, bijvoorbeeld in de vorm van microkredieten, rentesubsidies, financiële leasing, vergoeding van eerste aflossingen of kredietgaranties; stelt dat de lagere overheden bij dit proces moeten worden betrokken;

15.

onderstreept dat ook de kleine landbouwbedrijven zich moeten houden aan de eisen van goede landbouwpraktijken en de Europese en nationale voorschriften inzake de landbouwproductie en de bescherming van de consumenten en het milieu en dat een minimale kwalificatie voor de bedrijfseigenaar daarom absoluut noodzakelijk is; verzoekt de Commissie en de lidstaten in dit verband na te gaan hoe deze minimumkwalificatie in een op kleine bedrijven toegesneden vorm over de gehele linie kan worden gerealiseerd;

16.

dringt aan op een beter op de behoeften afgestemde gratis voorlichting aan kleine landbouwbedrijven, vereenvoudiging van de procedures met betrekking tot informatie, scholing, risicobeoordeling en gezondheidstoezicht, het lanceren van voorlichtingscampagnes, bevordering van beste praktijken op het gebied van een korte voedselvoorzieningsketen, technische ondersteuning bij de indiening van aanvragen voor EU-subsidie en voorlichting om kleine landbouwers te helpen hun productieprofiel aan het productie- en milieupotentieel aan te passen;

17.

benadrukt dat het noodzakelijk is dat kleine landbouwbedrijven zich verenigen in organisaties, producentengroeperingen of coöperaties en gezamenlijke marketingplannen opstellen; is van mening dat er voor alle vormen van samenwerking tussen kleine landbouwbedrijven (coöperaties, producentenorganisaties of gemeenschappelijke gebruik van bedrijfsmiddelen zoals machines) speciale steun moet worden verstrekt in het kader van Europese en nationale regelingen;

18.

is van mening dat kleine landbouwbedrijven in berggebieden, achterstandsgebieden en verafgelegen streken in aanmerking moeten komen voor productiegerelateerde steun, bijvoorbeeld voor de veeteelt, wanneer er ook bepaalde natuurbeheersfuncties worden vervuld;

19.

is van mening dat het bij agrarische activiteiten meer dan ooit gaat om strategische activiteiten waar alle lidstaten oog voor moeten hebben om voor kleine boeren wegen te vinden om hun bedrijf te kunnen voortzetten, en wel zo dat er een evenwicht bestaat tussen de verkoopprijzen van landbouwproducten en de productiekosten;

20.

spoort de lidstaten aan om subprogramma's en maatregelen voor kleine landbouwbedrijven in hun programma's in de eerste en tweede pijler op te nemen; wijst erop dat in het bijzonder kleine bedrijven aanvullende en nevenactiviteiten, bijvoorbeeld in het toerisme, moeten ontplooien om toereikende inkomsten te verkrijgen; beklemtoont daarom dat een goed uitgeruste tweede pijler van het GLB en op kleine bedrijven afgestemde programma's voor plattelandsontwikkeling bijzonder belangrijk zijn;

21.

pleit ervoor om het bereik van het informatienet inzake landbouwbedrijfsboekhoudingen (ILB) uit te breiden om de situatie van kleine landbouwbedrijven en de invloed van het GLB te kunnen onderzoeken, en de ontwikkeling ervan te plannen;

22.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/47

—

gezien artikel 3, lid 3, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), waarin wordt bepaald dat de Unie zich inzet voor „een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen die gericht is op volledige werkgelegenheid en sociale vooruitgang, en een hoog niveau van bescherming en verbetering van de kwaliteit van het milieu”,

—

gezien artikel 9 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), waarin wordt bepaald: „Bij de bepaling en de uitvoering van haar beleid en optreden houdt de Unie rekening met de eisen in verband met de bevordering van een hoog niveau van werkgelegenheid, de waarborging van een adequate sociale bescherming, de bestrijding van sociale uitsluiting alsmede een hoog niveau van onderwijs, opleiding en bescherming van de volksgezondheid”,

—

gezien artikel 11 VWEU, waarin wordt bepaald: „De eisen inzake milieubescherming moeten worden geïntegreerd in de omschrijving en uitvoering van het beleid en het optreden van de Unie, in het bijzonder met het oog op het bevorderen van duurzame ontwikkeling”,

—

gezien artikel 12 VWEU, waarin wordt bepaald: „Met de eisen ter zake van consumentenbescherming wordt rekening gehouden bij het bepalen en uitvoeren van het beleid en het optreden van de Unie op andere gebieden”,

—

gezien artikel 14 VWEU en Protocol 26 daarvan betreffende de diensten van algemeen (economisch) belang,

—

gezien artikel 26 VWEU, waarin wordt bepaald: „De interne markt omvat een ruimte zonder binnengrenzen waarin het vrije verkeer van goederen, personen, diensten en kapitaal is gewaarborgd volgens de bepalingen van de Verdragen”,

—

gezien de artikelen 49 en 56 VWEU betreffende de vrijheid van vestiging en het vrij verrichten van diensten binnen de Unie,

—

gezien de artikelen 101 en 102 VWEU betreffende de mededingingsregels die van toepassing zijn op de ondernemingen,

—

gezien artikel 169 VWEU betreffende het bevorderen van de belangen van de consumenten en het waarborgen van een hoog niveau van consumentenbescherming,

—

gezien Richtlijn 97/67/EG van het Europees Parlement en de Raad, zoals gewijzigd bij de richtlijnen 2002/39/EG en 2008/6/EG inzake postdiensten,

—

gezien Richtlijn 2000/31/EG van het Europees parlement en de Raad van 8 juni 2000 inzake bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, in het bijzonder de elektronische handel, in de interne markt,

—

gezien Richtlijn 2013/11/EU van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende alternatieve beslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004 en Richtlijn 2009/22/EG,

—

gezien Verordening (EU) nr. 524/2013 van het Europees Parlement en de Raad van 21 mei 2013 betreffende onlinebeslechting van consumentengeschillen en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2006/2004 en Richtlijn 2009/22/EG,

—

gezien Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten, tot wijziging van Richtlijn 93/13/EEG van de Raad en van Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 85/577/EEG en van Richtlijn 97/7/EG van het Europees Parlement en de Raad,

—

gezien het groenboek van de Commissie van 29 november 2012 over „Een geïntegreerde markt van pakketbestellingen voor groei van de elektronische handel in de EU” (COM(2012)0698),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 16 december 2013„Een stappenplan voor de voltooiing van de interne markt voor pakketbezorging. Vertrouwen scheppen in bezorgdiensten en onlineverkoop stimuleren” (COM(2013)0886),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 23 april 2013 met de titel „E-commerce Action plan 2012-2015 — State of play 2013” (SWD(2013)0153),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 januari 2012 met de titel „Een coherent kader voor een groter vertrouwen in de digitale eengemaakte markt voor elektronische handel en onlinediensten” (COM(2011)0942),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 18 december 2012 met de titel „Een digitale agenda voor Europa — Europese groei bevorderen op basis van digitale technologieën” (COM(2012)0784),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 augustus 2010 met de titel „Een digitale agenda voor Europa” (COM(2010)0245),

—

gezien het werkdocument van de Commissie van 7 december 2012 met de titel „Making markets work for consumers”, achtste editie van het scorebord voor de consumentenmarkten (SWD(2012)0432),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 22 mei 2012 aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's met de titel „Een Europese consumentenagenda — Vertrouwen en groei stimuleren” (COM(2012)0225),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 23 februari 2011 met de titel „Evaluatie van de „Small Business Act” voor Europa” (COM(2011)0078),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 9 januari 2013 met de titel „Actieplan Ondernemerschap 2020 — De ondernemingsgeest in Europa nieuw leven inblazen” (COM(2012)0795),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 9 november 2011 met de titel „Kleine ondernemingen in een grote wereld — een nieuw partnerschap om kmo's te helpen kansen wereldwijd te benutten” (COM(2011)0702),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 28 november 2012 met de titel „Jaarlijkse groeianalyse 2013” (COM(2012)0750),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 met de titel „Europa 2020 — Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 27 oktober 2010 aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's met de titel „Naar een Single Market Act — Voor een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen — 50 voorstellen om beter samen te werken, te ondernemen en zaken te doen” (COM(2010)0608),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 oktober 2012 aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's met de titel „Akte voor de interne markt II” (COM(2012)0573),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 april 2011 aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's met de titel „Akte voor de interne markt: Twaalf hefbomen voor het stimuleren van de groei en het versterken van het vertrouwen” (COM(2011)0206),

—

gezien het witboek van de Commissie van 28 maart 2011 met de titel „Stappenplan voor een interne Europese vervoersruimte” (COM(2011)0144),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 18 oktober 2007 met de titel „De EU-agenda op het gebied van goederenvervoer: versterking van de doeltreffendheid, integratie en duurzaamheid van het goederenvervoer in Europa” (COM(2007)0606),

—

gezien de conclusies van de Raad van 31 mei 2012 over de digitale eengemaakte markt en de governance van de eengemaakte markt,

—

gezien zijn resolutie van 4 juli 2013 inzake het voltooien van de digitale interne markt (1),

—

gezien zijn resolutie van 11 december 2012 inzake het voltooien van de digitale interne markt (2),

—

gezien zijn resolutie van 21 september 2010 over de voltooiing van de interne markt voor e-handel (3),

—

gezien zijn resoluties van 6 april 2011 over een interne markt voor Europeanen (4), over een interne markt voor ondernemingen en groei (5) en over governance en partnerschap op de interne markt (6),

—

gezien zijn resolutie van 11 juni 2013 over een nieuwe agenda voor het Europese consumentenbeleid (7),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming en de adviezen van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken en de Commissie vervoer en toerisme (A7-0024/2014),

A.

overwegende dat elektronische handel enorme kansen biedt om de economische en financiële crisis tegen te gaan, de interne markt te versterken en de economische groei en werkgelegenheid in de Europese Unie te bevorderen; overwegende dat de Commissie in haar mededeling over elektronische handel en onlinediensten van januari 2012 de levering van online bestelde goederen aanwijst als een van de vijf topprioriteiten om elektronische handel tegen 2015 te stimuleren, en dat zowel de Raad als het Parlement op het belang ervan hebben gewezen;

B.

overwegende dat de markt voor elektronische handel in 2012 met meer dan 20 % is gegroeid; overwegende dat met name wordt verwacht dat de grensoverschrijdende elektronische handel tot het viervoudige zal toenemen; overwegende dat de markt voor pakketbestellingen door de opkomst van nieuwe marktdeelnemers en nieuwe diensten en de nadruk op innovatie momenteel radicale veranderingen doormaakt;

C.

overwegende dat doeltreffende en betrouwbare besteldiensten een noodzakelijke voorwaarde zijn voor de verwezenlijking van de digitale interne markt omdat zij de elektronische handel in aanzienlijke mate vergemakkelijken en een centrale rol spelen in het opbouwen van vertrouwen tussen kopers en verkopers;

D.

overwegende dat grensoverschrijdende leveringen door 57 % van de webwinkels worden aangehaald als een obstakel, terwijl de helft van de consumenten zich naar eigen zeggen zorgen maakt over de levering bij grensoverschrijdende aankopen; overwegende dat problemen met de levering (inclusief het retourneren van producten) en de hoge leveringskosten de twee grootste kopzorgen zijn voor de consument die online koopt en ertoe bijdragen dat de consument weinig vertrouwen stelt in grensoverschrijdende elektronische handel;

E.

overwegende dat het derhalve van essentieel belang is het vertrouwen van de consumenten in de marktdeelnemers, de besteldiensten en de markt, alsook de kennis van hun rechten en plichten te versterken, door de leveringsvoorwaarden duidelijker, begrijpelijker en transparanter te maken;

F.

overwegende dat kmo's die nieuwe handelsmogelijkheden zoeken in de EU af te rekenen hebben met hogere kosten, meer complexiteit en een gebrek aan transparantie wanneer het om grensoverschrijdende verzendingen gaat; overwegende dat de prijzen voor grensoverschrijdende verzendingen drie tot vijf keer hoger liggen dan de nationale prijzen; overwegende dat doeltreffende, eenvoudige en betaalbare besteldiensten er ook sterk toe bijdragen dat kmo's duurzame bedrijfsmodellen kunnen ontwikkelen en hun klanten beter kunnen bedienen;

1.

onderstreept dat toegankelijke, betaalbare, efficiënte en kwalitatief hoogwaardige besteldiensten cruciaal zijn bij het online kopen van goederen en dat deze het best tot stand kunnen worden gebracht middels een open en eerlijke concurrentie; stelt in dit verband vast dat veel consumenten huiverig zijn om online te kopen, met name grensoverschrijdend, vanwege de onzekerheden met betrekking tot de leveringswijzen waaruit zij kunnen kiezen, de uiteindelijke levering, de leveringskosten en/of de betrouwbaarheid;

2.

verwelkomt het groenboek dat de Commissie heeft opgesteld om mogelijke tekortkomingen in de Europese markt voor pakketbestellingen te identificeren en verzoekt de Commissie de nodige stappen te ondernemen opdat zowel bedrijven als consumenten ten volle van de mogelijkheden van de digitale interne markt kunnen profiteren; onderstreept dat bij alle voorgestelde maatregelen moet worden gestreefd naar een maximale duurzaamheid en een minimale ecologische voetafdruk van het leveringsproces;

3.

stelt vast dat de concurrentie tussen besteldiensten in een aantal lidstaten in grensoverschrijdend opzicht zwakke punten vertoont en betreurt dat het ontbreekt aan transparantie wat betreft tariefvoorwaarden en prestaties van de betrokken diensten; is met name van mening dat er instrumenten moeten komen om inzicht te kunnen krijgen in de aanbiedingen van alle Europese besteldiensten;

4.

wijst erop dat het vertrouwen van de consument in het leveringsproces moet worden versterkt; meent dat een grotere transparantie en betere en gemakkelijker vergelijkbare informatie over leveringsmogelijkheden, prijzen en voorwaarden van essentieel belang is voor de consumenten, met name wat betreft de voorwaarden voor de levering van bestelde goederen en de te volgen procedures in geval van vertraging bij de levering of retourzending van goederen of beschadiging/verlies van goederen;

5.

pleit voor maatregelen die de vrije keuze van de consument op het moment van de aankoop waarborgen; merkt op dat er een aanzienlijke kloof bestaat tussen de verwachtingen van de consumenten en de daadwerkelijke beschikbaarheid van gebruikersvriendelijke, innovatieve diensten zoals doorgeefpunten, pakjeskiosken of terminals, altijd beschikbare 24-uursdiensten, track-and-tracesystemen, de mogelijkheid om goederen te leveren op een locatie die of een tijdstip dat de consument schikt of eenvoudige terugzendprocedures;

6.

onderstreept dat de betrouwbaarheid van besteldiensten van cruciaal belang is en dat doeltreffende systemen ervoor moeten zorgen dat leveringen hun bestemming binnen een redelijke termijn effectief bereiken;

7.

wijst erop dat de hoge kostprijs van grensoverschrijdende leveringen, leveringen in afgelegen gebieden of leveringen in de ultraperifere gebieden een van de belangrijkste redenen tot ontevredenheid is; onderstreept dat goedkopere leveringsmogelijkheden voor consumenten en verkopers, en met name kmo's, absoluut noodzakelijk zijn om grensoverschrijdende handel te stimuleren en van een werkelijke interne markt te kunnen spreken;

8.

beklemtoont dat de geografische dekking en de toegankelijkheid van universele pakketbesteldiensten in plattelands- en afgelegen gebieden moeten worden verbeterd;

9.

meent dat het voor het verwezenlijken van een geïntegreerde markt voor pakketbestellingen van essentieel belang is dat wordt gezorgd voor een solide en samenhangende sociale dimensie, waarbij besteldiensten de arbeidsrechten, de arbeids- en loonvoorwaarden en de sociale en milieunormen moeten naleven; merkt in dit verband op dat zwartwerk en misbruik een risico voor de sector betekenen en dat verantwoorde en hoogwaardige werkgelegenheid en levenslange, passende opleidingsmogelijkheden voor het personeel van essentieel belang zijn om kwalitatief hoogwaardige besteldiensten te verzekeren; onderstreept dat het integreren van de sociale dimensie en het zorgen voor voldoende flexibiliteit zodat de markt voor besteldiensten kan evolueren en zich kan aanpassen aan de technologische vernieuwing van essentieel belang zijn om te voldoen aan de eisen en verwachtingen van consumenten en tegelijk bedrijven in staat te stellen om de consumenten betere producten aan te bieden die aan hun behoeften en verwachtingen tegemoetkomen;

10.

wijst op het belang van rechtszekerheid voor het consumentenvertrouwen; beklemtoont in dat verband het belang van correcte informatie over het toepasselijk recht aan de consument;

11.

is van mening dat de ontwikkeling van de internethandel mede afhankelijk is van het vertrouwen van de klanten en dat het consumentenvertrouwen gebaat zou zijn bij de oprichting van een Europees netwerk van nationale centra voor probleemoplossing naar het voorbeeld van Solvit en van een waarschuwingssysteem als Rapex om te waarschuwen voor sites die niet bonafide zijn;

12.

merkt op dat een toenemend aantal consumenten de prijzen, kenmerken of leveringsvoorwaarden van producten en diensten van ondernemingen voor pakketbestelling vergelijken aan de hand van vergelijkingswebsites, met name wat betreft e-handel; verzoekt de Commissie EU-richtsnoeren met minimumnormen voor vergelijkende websites vast te stellen, en daarbij in het bijzonder oog te hebben voor de kernbeginselen transparantie, onpartijdigheid, kwaliteit, informatie en gebruikersvriendelijkheid;

13.

verzoekt de Commissie samen met de bedrijven en de consumentenorganisaties gemeenschappelijke indicatoren voor de kwaliteit van besteldiensten uit te werken die de consumenten in staat stellen de verschillende aanbiedingen beter met elkaar te vergelijken;

14.

wijst op de cruciale rol die kmo's spelen bij innovatie en het creëren van groei en werkgelegenheid, met name voor jongeren; onderstreept dat besteldiensten van essentieel belang zijn voor Europese kmo's en dat een geïntegreerde, concurrerende markt van pakketbestellingen die verschillende betaalbare leveringsopties en mogelijkheden voor logistieke ondersteuning biedt, een noodzakelijke voorwaarde is om toegang te krijgen tot nieuwe markten en meer consumenten binnen de EU te bereiken; beklemtoont hoe belangrijk het is de kmo's beter te informeren over de mogelijkheden om het aantal pakjes te bestendigen en over innovatieve leverings- en afhaalmethoden die de kosten van de laatste leveringsfase zouden verminderen;

15.

beklemtoont dat ondernemingen, en met name kmo's, aan de behoeften en verwachtingen van consumenten moeten kunnen tegemoetkomen met eenvoudigere, snellere, betaalbaardere, transparante, betrouwbare en doeltreffende besteldiensten in het kader van de grensoverschrijdende elektronische handel; onderstreept dat besteldiensten die niet aan de verwachtingen van de consument beantwoorden een directe impact hebben op de merknaam, de reputatie en de concurrentiepositie van een bedrijf;

16.

wijst erop dat kleine en middelgrote webwinkels zich slechts in beperkte mate grensoverschrijdend ontwikkelen; bepleit samenwerking tussen kmo's, onder meer via vertegenwoordigende lichamen, om gunstiger leveringstarieven te bedingen, met name door invoering van gemeenschappelijke onlineplatforms, en om de kwaliteit van de dienstverlening te verbeteren;

17.

is bezorgd over de nadelen waarmee kmo's door hun geringe omvang worden geconfronteerd; onderstreept dat kmo's momenteel af te rekenen hebben met hogere kosten, meer complexiteit als gevolg van de gefragmenteerde Europese markt en een gebrek aan informatie over de beschikbare leveringsopties en -prijzen;

18.

constateert dat de Europese postsector opgedeeld is in weinig interoperabele nationale netten en dat de integratie van weg- en railvervoer en de binnenvaart te wensen overlaat; is ingenomen met de initiatieven die de exploitanten van besteldiensten al hebben genomen om oplossingen te ontwikkelen die beter passen bij de behoeften van de consumenten en detailhandelaars op de elektronische markt, zoals meer flexibele leveringsmogelijkheden of terugzending van producten; verzoekt de Commissie verdere maatregelen voor te stellen om bedrijven aan te moedigen de interoperabiliteit te verbeteren en de invoering van gestroomlijnde processen voor het verzenden en afhalen van pakjes te bespoedigen om zo de kosten te verlagen, schaalvoordelen voor besteldiensten te vergroten, de samenvoeging van verschillende kleine leveringen met het oog op hoeveelheidskorting voor kleinere handelaars in de hand te werken, de beschikbaarheid en kwaliteit van besteldiensten te verbeteren en betaalbare, flexibele tarieven te bieden aan zowel consumenten als bedrijven;

19.

meent dat samenwerking tussen de bedrijven op het stuk van interoperabele grensoverschrijdende track-and-tracesystemen in dit verband bijzonder belangrijk is; beveelt de Commissie aan verder onderzoek in te stellen naar de mogelijke invoering van Europese normen om de geïntegreerde trackingsystemen te verbeteren en de kwaliteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid van de geïntegreerde logistieke diensten voor de elektronische handel te bevorderen;

20.

onderstreept dat eenvoudigere procedures voor ophaling of terugzending de ontwikkeling van e-handel nu al aanzienlijk beïnvloeden en in de toekomst kunnen leiden tot prijsverlaging en verbetering van de tevredenheid van de klanten, met name bij grensoverschrijdende leveringen; pleit voor nauwere samenwerking om de interoperabiliteit van callcenters voor consumentenklachten te verbeteren;

21.

verzoekt de Commissie platforms voor samenwerking en informatie-uitwisseling tussen besteldiensten op te richten, om snel tot een oplossing te komen voor de tekortkomingen van de Europese markt van pakketbestellingen wat betreft innovatie, flexibiliteit, voorraadbeheer, vervoer, afhaling en terugzending van pakjes, met inachtneming van de Europese mededingingsregels en om de mogelijkheid van het gemeenschappelijk gebruik van infrastructuur door snelkoeriersdiensten en postdiensten in beider voordeel te bespreken;

22.

verzoekt de Commissie om samen met de zakenwereld werk te maken van de vaststelling van Europese normen inzake adressering en etikettering, alsook normen voor e-handel-vriendelijke brievenbussen;

23.

verzoekt de Commissie de mogelijkheden te verkennen om een Europees betrouwbaarheidskeurmerk voor elektronische handel in het leven te roepen en na te gaan of een dergelijk keurmerk kan bijdragen tot een betere kwaliteit en betrouwbaarheid van geïntegreerde bezorgdiensten en aldus het vertrouwen van de consument in de elektronische handel kan bevorderen, handelaars en pakketbesteldiensten kan stimuleren om te zorgen voor meer transparantie en rechtszekerheid voor zowel de consument als de producent en het concurrentievoordeel van bedrijven, met name kmo's, kan verhogen, en zo bijdragen tot gezonde economische groei en het scheppen van banen; onderstreept dat een dergelijk keurmerk, om doeltreffend te zijn, moet voldoen aan een aantal minimumvereisten en transparante bepalingen op het gebied van consumentenbescherming en -voorlichting, en aan vereisten ten aanzien van procedures voor klachtenafhandeling en geschillenbeslechting;

24.

beklemtoont dat de bescherming van persoonsgegevens, en gegevensbescherming in het algemeen, van eminent belang is en dat elke nieuwe maatregel moet voldoen aan de EU-wetgeving inzake gegevensbescherming en met name Richtlijn 95/46/EG;

25.

erkent dat de markt van pakketbestellingen in volle beweging is, met de opkomst van steeds nieuwe diensten en exploitanten; merkt op dat innovatieve oplossingen die tegemoetkomen aan de behoeften van webwinkels en klanten een cruciale factor worden voor de mededinging; is van mening dat mogelijke wetgevende maatregelen vooraf zorgvuldig moeten worden onderzocht om de dynamiek op de markt van pakketbestellingen niet te verstoren en deze niet door overmatige regelgeving te beperken; verzoekt de Commissie de ontwikkeling van de markt op de voet te volgen om tekortkomingen die mogelijk tot marktfalen kunnen leiden en waar in de toekomst mogelijk maatregelen nodig zijn te identificeren; onderstreept in dit verband dat het markttoezicht niet alleen gevestigde postdiensten, maar ook andere exploitanten van besteldiensten in aanmerking moet nemen;

26.

herinnert eraan dat er al een passend regelgevingskader bestaat en verzoekt de lidstaten en de Commissie ervoor te zorgen dat deze regelgeving ten volle wordt omgezet en toegepast, met bijzondere aandacht voor de richtlijn inzake postdiensten, de Europese mededingingsregels, de richtlijn betreffende alternatieve geschillenbeslechting en de richtlijn inzake consumentenrechten, met name wat de formele vereisten voor overeenkomsten op afstand betreft;

27.

benadrukt dat de doeltreffende handhaving van het rechtskader mede afhangt van het toezicht dat de nationale regelgevende instanties houden op de wettelijke verplichtingen van postexploitanten, met name ten aanzien van de universele dienstverplichting op grond van Richtlijn 97/67/EG;

28.

wijst erop dat ingewikkelde voorschriften over de btw een belangrijke hindernis vormen voor kleine ondernemingen die grensoverschrijdende handel drijven; verzoekt de Commissie om zo spoedig mogelijk te komen met het aangekondigde voorstel betreffende de invoering van een eenvormige btw-aangifte;

29.

beklemtoont dat een facultatief Europees contractenrecht voor contracten tussen ondernemers en consumenten zou leiden tot een merkbare vereenvoudiging en meer kmo's tot het grensoverschrijdend verzenden van pakjes zou aanzetten; verzoekt de lidstaten om de lopende onderhandelingen over het Europese aankooprecht constructief te bespoedigen;

30.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

24.3.2017   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 93/53

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind, in het bijzonder de artikelen 24 en 28 daarvan,

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties van 1979 inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW),

—

gezien het verslag van de secretaris-generaal van de VN over geweld tegen migrerende vrouwelijke werknemers, dat op 23 juli 2013 bij de Algemene Vergadering van de VN ingediend is,

—

gezien artikel 12 van het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten van de Verenigde Naties,

—

gezien algemene aanbeveling nr. 26 van het VN-comité voor de uitbanning van discriminatie van vrouwen van 5 december 2008 over migrerende vrouwelijke werknemers,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake de bescherming van de rechten van migrerende werknemers en hun gezinsleden van de Verenigde Naties,