15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/1

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/2

—

gezien de lopende onderhandelingen tussen de EU en Canada met het oog op een strategische partnerschapsovereenkomst,

—

gezien zijn resolutie van 14 februari 2006 over de mensenrechten- en democratieclausule in door de Europese Unie gesloten overeenkomsten (1),

—

gezien zijn recente resoluties over de betrekkingen met Canada, met name die van 5 mei 2010 over de top EU-Canada (2), van 8 juni 2011 over de handelsbetrekkingen tussen de EU en Canada (3) en van 13 juni 2013 over de rol van de EU bij de bevordering van een breder trans-Atlantisch partnerschap (4),

—

gezien de kaderovereenkomst voor commerciële en economische samenwerking tussen de Europese Gemeenschappen en Canada uit 1976 (5),

—

gezien de verklaring van 1990 over de trans-Atlantische betrekkingen tussen de Europese Gemeenschap en Canada,

—

gezien de gemeenschappelijke politieke verklaring en het gezamenlijke actieplan van 1996,

—

gezien de mededeling van de Commissie over de betrekkingen EU-Canada (COM(2003)0266),

—

gezien de EU-Canada-partnerschapsagenda van 2004,

—

gezien het verslag van 2011 voor het gemengd samenwerkingscomité EU-Canada,

—

gezien de resultaten van de interparlementaire bijeenkomst EU-Canada van april 2013,

—

gezien artikel 21 van het Verdrag van de Europese Unie,

—

gezien artikel 90, lid 4, en artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken (A7-0407/2013),

A.

overwegende dat de EU en Canada sterke historische banden onderhouden, gebaseerd op gedeelde belangen en waarden; overwegende dat de gedeelde waarden van democratie en bescherming van de mensenrechten de kern moeten vormen van elke overeenkomst tussen de twee partijen die het raamwerk voor de onderlinge betrekkingen moet bieden;

B.

overwegende dat de EU en Canada een lange traditie van nauwe politieke en economische samenwerking delen, die formeel teruggaat tot 1976, toen de EU een kaderovereenkomst sloot met Canada, de eerste met een OESO-land; overwegende dat deze overeenkomst lange tijd het passende kader bood om de betrekkingen te verdiepen en de samenwerking op politiek en ander vlak te intensiveren;

C.

overwegende dat Canada een geconsolideerde parlementaire democratie is en democratische waarden en beginselen deelt met de EU;

D.

overwegende dat de strategische partnerschapsovereenkomst waarover momenteel wordt onderhandeld de betrekkingen tussen de EU en Canada zou actualiseren en nieuw leven zou inblazen en aanzienlijk zou bijdragen tot de verdieping van de politieke, economische en culturele betrekkingen en de verbetering van de onderlinge samenwerking op vele vlakken; overwegende dat deze overeenkomst de status van de EU en Canada als strategische partners zou bevestigen;

E.

overwegende dat de strategische partnerschapsovereenkomst niet alleen de institutionele structuur van de betrekkingen zou verstevigen, maar naast de uitgebreide economische en handelsovereenkomst ook tastbare voordelen en mogelijkheden zou bieden voor de burgers in Europa en Canada, op voorwaarde dat alle belanghebbenden bij het proces worden betrokken; overwegende dat de openstelling van de markten en de samenwerking op het gebied van regelgeving naar verwachting aanzienlijke economische voordelen zullen hebben, alsook een gunstige impact op de werkgelegenheid in zowel Canada als de EU, en in het licht van de verbreding van het trans-Atlantische partnerschap en het bestaande NAFTA-kader zouden kunnen bijdragen tot het ontstaan van een trans-Atlantische markt, een situatie die alle partijen ten goede komt, op voorwaarde dat de bestaande sociale en milieunormen niet worden afgezwakt;

F.

overwegende dat de voordelen en kansen die nauwere betrekkingen tussen de EU en Canada bieden evenwichtig moeten worden verdeeld over alle bevolkingsgroepen in Europa en Canada, in overeenstemming met hun levensomstandigheden en behoeften; overwegende dat rekening moet worden gehouden met de verschillende economische en industriële omstandigheden in de EU en Canada en dat een duurzaam en verantwoord gebruik van hulpbronnen moet worden verzekerd;

G.

overwegende dat de voorzitter van de Commissie en de Canadese minister-president op 18 oktober 2013 een politiek akkoord hebben bereikt over de belangrijkste elementen van een uitgebreide economische en handelsovereenkomst, terwijl de onderhandelingen over de strategische partnerschapsovereenkomst worden voortgezet; overwegende dat de uitgebreide economische en handelsovereenkomst en de strategische partnerschapsovereenkomst elkaar aanvullen om de betrekkingen tussen Canada en de EU te versterken;

H.

overwegende dat parallel aan de onderhandelingen over de strategische partnerschapsovereenkomst tevens is onderhandeld over de PNR-overeenkomst tussen de EU en Canada die wordt geacht ook de betrekkingen in de strijd tegen het terrorisme te verdiepen en die een adequate bescherming moet bieden tegen onevenredige, doelgerichte praktijken op basis van EU-passagiersgegevens;

I.

overwegende dat Canada zich in 2011 formeel uit het Protocol van Kyoto heeft teruggetrokken; overwegende dat de EU Canada heeft opgeroepen zijn broeikasgasemissies terug te dringen in overeenstemming met zijn internationale verplichtingen;

J.

overwegende dat de kwestie van een volledige visumvrijstelling snel moet worden opgelost, waarbij moet worden gegarandeerd dat alle personen en ondernemingen uit alle EU-lidstaten, met inbegrip van Roemenië en Bulgarije, gelijke kansen krijgen om samen te werken met Canadese partners;

K.

overwegende dat het strategisch partnerschap tussen de EU en Canada duidelijk tot uiting moet komen in internationale fora en organisaties; overwegende dat het door Canada gesteunde besluit van de Arctische Raad over de waarnemersstatus van de EU in dit verband betreurenswaardig is; overwegende dat de EU heeft toegezegd met de Canadese autoriteiten te zullen samenwerken om een oplossing te vinden voor dit probleem;

1.

beveelt de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden aan:

2.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie met aanbeveling van het Europees Parlement te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden, de lidstaten en de regering en het parlement van Canada.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/5

—

gezien het consultatierapport van het Committee on Payment and Settlement Systems (CPSS) van juli 2013 en de International Organization of Securities Commissions (IOSCO) inzake „Herstel en afwikkeling van financiëlemarktinfrastructuren”,

—

gezien het consultatierapport van het CPSS-IOSCO van augustus 2013 over „Het herstel van de financiëlemarktinfrastructuren”,

—

gezien de rapporten van de International Association of Insurance Supervisors (IAIS) van juli 2013 getiteld „Global Systemically Important Insurers: Initial Assessment Methodology” en „Global Systemically Important Insurers: Policy Measures”,

—

gezien de op 18 juli 2013 verschenen publicatie van de Raad voor financiële stabiliteit (FSB) met als titel „Global systemically important insurers (G-SIIs) and the policy measures that will apply to them” (1),

—

gezien het consultatierapport van de Raad voor financiële stabiliteit van augustus 2013 getiteld „Application of the Key Attributes of Effective Resolution Regimes to Non-Bank Financial Institutions”,

—

gezien de door de diensten van de Commissie uitgevoerde raadpleging over een mogelijk kader voor het herstel en de afwikkeling van financiële instellingen andere dan banken,

—

gezien Verordening (EU) nr. 648/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 4 juli 2012 betreffende otc-derivaten, centrale tegenpartijen en transactieregisters (EMIR) (2),

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de verbetering van de effectenafwikkeling in de Europese Unie, betreffende centrale effectenbewaarinstellingen (Central Securities Depositories — CSD's) en houdende wijziging van Richtlijn 98/26/EG (CSD-verordening),

—

gezien het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende de totstandbrenging van een kader voor het herstel en de afwikkeling van kredietinstellingen en beleggingsondernemingen (COM(2012)0280) (BRRD), en het verslag van de Commissie economische en monetaire zaken (3),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie economische en monetaire zaken (A7-0343/2013),

A.

overwegende dat beoordelingen van de financiëlemarktinfrastructuur nu deel uitmaken van de programma's van het IMF en de Wereldbank voor de beoordeling van de financiële sector;

B.

overwegende dat doeltreffende herstelplannen en afwikkelingsinstrumenten van cruciaal belang zijn voor de verbetering van de mondiale stabiliteit van de niet-bancaire financiële sector;

C.

overwegende dat de financiëlemarktinfrastructuren worden gekenmerkt door een ruime organisatorische verscheidenheid; overwegende dat er om de opstelling van specifieke herstel- en met name afwikkelingsplannen te faciliteren, een onderscheid moet worden gemaakt op basis van de complexiteit van hun organisatiemodel, hun geografisch werkterrein en hun bedrijfsmodel;

D.

overwegende dat, hoewel de EMIR en de CSDR erop gericht zijn het systeemrisico te beperken door middel van een goed gereguleerde marktinfrastructuur, de mogelijkheid bestaat dat er onbedoelde gevolgen zullen zijn;

E.

overwegende dat verplichte centrale clearing het algehele systeemrisico op de financiële markten duidelijk helpt verminderen, en ook heeft geleid tot een sterkere concentratie van het systeemrisico in CTP's, eraan herinnerend dat alle centrale tegenpartijen op hun eigen markt systeemrelevant zijn;

F.

overwegende dat de grootste clearingleden meestal deelnemen aan meer dan een CTP, zodat wanneer een CTP in gebreke blijft andere CTP's ook in de problemen komen;

G.

overwegende dat veelvuldig falen van CTP-leden niet alleen voor financiële marktdeelnemers, maar ook voor de betrokken samenlevingen in hun totaliteit verwoestende gevolgen zal hebben;

H.

overwegende dat het de bedoeling is dat een CTP het risico voor tegenpartijen vermindert door een correcte margin te berekenen voor de producten alvorens ze aan te bieden voor centrale clearing zodat, als één van de tegenpartijen in gebreke blijft, dit geen gevolgen heeft voor de rest van de markt;

I.

overwegende dat risicobeheersingsprocessen laten zien dat CTP's tegenpartijrisico's en onzekerheid doen verminderen en besmettingsgevaar voorkomen;

J.

overwegende dat de EMIR niet afdoende is toegerust om het risico te bestrijden dat ontstaat wanneer een CTP de marginvereisten voor een gehele productcategorie foutief beoordeelt;

K.

overwegende dat CTP's prikkels hebben om lagere margins toe te passen, met name wanneer ze nieuwe categorieën producten of activa brengen of om nieuwe cliënten aan te trekken; overwegende dat de doelmatigheid van wanbetalingsfondsen uitgesplitst per product- of activacategorie nog moet worden beoordeeld;

L.

overwegende dat de risico's van cross-margining van producten (ook wel „portfolio margining”), waarbij activa binnen het wanbetalingsfonds van een CTP worden afgeschermd, nog niet zijn getest en overwegende dat, hoewel het verlagen van zekerheidseisen op de korte termijn kan leiden tot verlaging van de kosten, het gebruik van cross-margining het vermogen van een CTP om risico's correct te beheren niet in gevaar zou mogen brengen en dat de beperkingen van de value at risk-analyse moeten worden erkend;

M.

overwegende dat een van de grootste voordelen die clearingleden bieden aan de cliënt gelegen is in het feit dat zij een firewall vormen tegen risico voor de tegenpartij met betrekking tot zowel de CTP als de overige clearingleden;

N.

overwegende dat de ICSD's van de EU wereldwijd van systemisch belang zijn als facilitatoren van de Eurobondmarkt en momenteel opereren met een bankvergunning;

O.

overwegende dat door centrale clearing het belang van zekerhedenbeheer en aanverwante diensten, die nu worden verleend door CSD's en depotbanken, is toegenomen;

P.

overwegende dat de invoering van Target2Securities voor CSD's aanleiding is geweest nieuwe diensten te ontwikkelen;

Q.

overwegende dat standaard insolventieregelingen niet een compleet kader bieden voor de behandeling van de activa van cliënten wanneer een CSD in gebreke blijft zonder implementatie van de effectenwetgeving;

R.

overwegende dat de IAIS in haar in juli 2013 verschenen rapport over mondiaal systeemrelevante verzekeringsinstellingen opmerkte dat het traditionele verzekeringsbedrijfsmodel aanzienlijk minder kwetsbaar voor financiële crises is gebleken dan het bedrijfsmodel van de banken, maar dat niettemin grote, nauw met elkaar verbonden internationale verzekeringsmaatschappijen, met name verzekeraars die bijzonder actief zijn buiten de traditionele verzekeringstakken, zoals krediet- en investeringsgaranties, een aanzienlijk systeemrisico kunnen opleveren; overwegende dat de FSB op basis van de door de IAIS ontwikkelde evaluatiemethode negen grote verzekeraars als systeemrelevant heeft aangewezen waarvan er vijf hun hoofdzetel in de Unie hebben;

S.

overwegende dat, hoewel het systeemrisico van vermogensbeheerders op zich niet zo uitgesproken is als voor kritieke marktinfrastructuur, zij wel belangrijker kunnen worden wanneer de businessmodellen van vermogensbeheerders evolueren, een factor die al is aangestipt in FSB-documenten over schaduwbankieren;

1.

dringt er bij de Commissie op aan prioriteit te verlenen aan het herstel en de afwikkeling van CTP's en van CSD's die blootstaan aan kredietrisico's en, wanneer wordt overwogen of het zinvol is soortgelijke wetgeving te ontwikkelen voor andere financiële instellingen, om een onderscheid te maken tussen de verschillende categorieën, en vooral rekening te houden met die instellingen die systeemrisico's voor de economie kunnen opleveren;

2.

benadrukt dat het van belang is dat EU-wetgeving in overeenstemming is met de internationaal overeengekomen beginselen, als overeengekomen in CPSS-IOSCO-, FSB- en IAIS-verband;

3.

wijst erop dat er behoefte is aan duidelijke bepalingen met betrekking tot het treffen van een reeks van in intensiteit oplopende interventiemaatregelen tot doorvoering van eventuele herstelprocedures ten behoeve van niet-bancaire financiële instellingen in het kader waarvan de bevoegde autoriteiten toezicht uitoefenen aan de hand van speciaal voor dat doel vastgestelde financiële gezondheidsindicatoren en waardoor zij de bevoegdheid krijgen om snel in te grijpen wanneer een entiteit in een financiële stresssituatie terechtkomt die noopt tot corrigerende maatregelen volgens een vooraf goedgekeurd herstelplan, om te voorkomen dat bij wijze van laatste redmiddel het potentieel ontwrichtende instrument van een afwikkelingsregeling voor de bewuste entiteit moet worden ingezet;

4.

is van mening dat niet-bancaire financiële instellingen zelf complete en effectieve herstelplannen moeten uitwerken waarin kritieke activiteiten en diensten worden benoemd en de strategieën en maatregelen worden ontwikkeld die nodig zijn om de continue verlening van kritieke activiteiten en diensten te waarborgen, en dat deze herstelplannen door de bevoegde toezichthoudende autoriteit moeten worden getoetst; is van oordeel dat de toezichthoudende autoriteit de bevoegdheid moet hebben om te verlangen dat er wijzigingen in het herstelplan worden aangebracht en een leidende rol moet vervullen in het overleg met de resolutieautoriteit die, indien het een andere instantie betreft, aanbevelingen kan doen aan de toezichthouder;

5.

is van mening dat toezichthoudende autoriteit de bevoegdheid moet hebben om in te grijpen ter wille van de financiële stabiliteit, en om te eisen dat delen van herstelplannen die nog niet zijn geactiveerd worden uitgevoerd, of waar nodig andere maatregelen te treffen; de bewuste autoriteit moet zich echter ook rekenschap geven van het risico dat daarmee marktonzekerheid wordt gecreëerd onder toch al stressvolle omstandigheden;

6.

is van mening dat de afwikkelings- en toezichthoudende autoriteiten in de respectieve landen zich ervoor moeten beijveren om samen te werken en elkaar op de hoogte te houden;

7.

is van mening dat voor groepen met entiteiten in verschillende rechtsgebieden een groepsmatig afwikkelingsplan tussen de respectieve resolutieautoriteiten moet worden overeengekomen; voor dergelijke plannen moet worden uitgegaan van een vermoeden van samenwerking tussen de autoriteiten in de respectieve rechtsgebieden;

8.

is van mening dat bij afwikkelingsmaatregelen een onderscheid moet worden gemaakt tussen de diverse diensten en activiteiten die de bewuste financiële marktinfrastructuurinstelling mag leveren of uitvoeren;

9.

benadrukt dat strijdigheden tussen herstel- en afwikkelingsplannen enerzijds en de bestaande wetgeving anderzijds — met name de richtlijn betreffende financiëlezekerheidsovereenkomsten (FCAD) en de verordening betreffende de Europese marktinfrastructuur (EMIR) — moeten worden vermeden, omdat hierdoor de herstel- en afwikkelingsbevoegdheden van CTP's en CSD's zouden kunnen worden beperkt of ongedaan gemaakt;

10.

onderstreept de dringende noodzaak om in het kader van de beoordeling van de toepasselijkheid van specifieke afwikkelingsregelingen voor markt-infrastructuur, financiële instellingen en schaduwbankentiteiten, instrumenten te ontwikkelen voor een effectieve kortetermijnmonitoring van de stand- en stroomgegevens met betrekking tot financiële risico's binnen en tussen zakelijke, sectorale en nationale grenzen in de Unie en tussen de Unie en andere mondiale regio's; dringt er bij de Commissie op aan erop toe te zien dat de desbetreffende gegevens die in het kader van de bank-, verzekerings- en marktinfrastructuurwetgeving worden verstrekt, door de ESRB, de ETA's en andere bevoegde instanties daadwerkelijk voor dat doel worden gebruikt;

11.

dringt er bij de Commissie op aan ervoor te zorgen dat CTP's een wanbetalingsbeheerstrategie hebben voor alle producten die door een CTP worden gecleard als onderdeel van een breder herstelplan dat is goedgekeurd door de toezichthouder, waarbij speciale aandacht moet worden besteed aan producten die centraal mogen worden gecleard omdat de kans op risicoconcentratie in dergelijke gevallen groter is;

12.

benadrukt dat het van belang is om toe te zien op de risico's voor CTP's die voortvloeien uit een concentratie van clearingleden, en dringt er bij de toezichthouders op aan om de Europese Bankautoriteit mede te delen wie de tien grootste clearingleden van iedere CTP zijn, zodat risico's zoals het bestaan van dwarsverbindingen, besmettingseffecten of de kans dat meer dan één CTP tegelijk het laat afweten centraal kan worden gemonitord en getoetst;

13.

dringt er bij de Commissie op aan instrumenten te ontwikkelen om het dagelijks risico van een CTP te meten, om ervoor te zorgen dat de dagelijkse balansen van CTP's met commerciële banken voor rekeningbeheer en betalingsdiensten bepaalde van te voren vastgestelde limieten niet overschrijden die anders het functioneren van de CTP in gevaar zouden kunnen brengen;

14.

is van mening dat om prikkels voor goed bestuur van CTP's te handhaven de trapsgewijze dekking van verliezen bij wanbetaling die in EMIR is vastgesteld moet worden geëerbiedigd, en wel zodanig dat de eigen vooraf gestorte financiële middelen van de CTP worden aangewend voordat er bijdragen worden aangewend van niet-wanbetalende leden aan het wanbetalingsfonds;

15.

verlangt dat de Commissie erop toeziet dat CTP's in het algemeen belang handelen en hun zakelijke strategieën dienovereenkomstig bepalen om de kans dat er herstel- en afwikkelingsscenario's in gang worden gezet aanzienlijk te verkleinen;

16.

dringt er bij de Commissie op aan te erkennen dat hoewel afscherming van activacategorieën in een wanbetalingsfonds van een CTP bedoeld is om besmetting te voorkomen, het onduidelijk is of dit in de praktijk toereikend zal zijn om een dergelijke besmetting te voorkomen, aangezien aan cross-margining verbonden commerciële prikkels het systeemrisico kunnen doen toenemen; verzoekt de Commissie verdere maatregelen voor te stellen om dit besmettingsrisico tot een minimum te beperken;

17.

dringt er bij de Commissie op aan ervoor te zorgen dat er gezonde beginselen worden vastgesteld voor contractuele afspraken tussen een CTP en haar clearingleden en voor de manier waarop clearingleden verliezen doorberekenen aan hun cliënten ter trapsgewijze dekking van verliezen bij wanbetaling, zodanig dat het wanbetalingsfonds van het clearinglid moet zijn opgebruikt alvorens een verlies van een wanbetalend clearinglid onder toepassing van een transparante verliesallocatieprocedure kan worden doorberekend aan de cliënt;

18.

is van mening dat bij eventuele contractuele afspraken tussen een CTP en haar clearingleden een onderscheid gemaakt moet worden tussen verliezen die voortvloeien uit wanbetaling van een lid en verliezen die te wijten zijn aan andere oorzaken, zoals verliezen als gevolg van slechte beleggingskeuzes door de CTP; verzoekt de Commissie erop toe te zien dat het CTP-risicocomité volledig op de hoogte wordt gehouden van de beleggingen van de CTP teneinde daarop adequaat toezicht te kunnen houden; is van mening dat herstelinstrumenten zoals opschorting van dividenden en de betaling van een variabele beloning of vrijwillige herstructurering van schulden door omzetting van schuld in aandelen moeten worden beschouwd als de meest geschikte instrumenten die in dergelijke omstandigheden kunnen worden ingezet;

19.

is van mening dat alle CTP's over alomvattende herstelplannen dienen te beschikken die een verdergaande bescherming bieden dan de door de EMIR-verordening voorgeschreven fondsen en middelen; deze herstelplannen moeten bescherming bieden tegen alle voorzienbare omstandigheden, en moeten worden opgenomen in en gepubliceerd als onderdeel van de CTP-reglementen;

20.

verklaart dat de scheidslijn tussen herstel en afwikkeling in het geval van CTP's wordt overschreden wanneer de trapsgewijze dekking is opgebruikt, en wanneer de verliesabsorptiecapaciteit van de CTP is uitgeput; is van mening dat de toezichthouder zich op dat moment metterdaad moet beraden over de mogelijkheid om de bedrijfsleiding van de CTP uit haar functie te ontheffen en over de vraag of kritieke diensten van de CTP moeten worden overgedragen of het operationele beheer van de CTP moet worden overgenomen door een andere dienstverlener; is van mening dat de resolutieautoriteiten een zekere discretionaire bevoegdheid moeten hebben om de situatie te bepalen, alsmede een zekere manoeuvreerruimte om hun beslissingen te motiveren;

21.

is van mening dat de resolutieautoriteiten bij de uitoefening van die discretionaire bevoegdheid de volgende zeer specifieke criteria moeten hanteren:

22.

benadrukt dat de „continuïteit van de dienstverlening” als een essentiële resolutiedoelstelling moet worden beschouwd;

23.

benadrukt dat deelname van clearingleden aan het toewijzen van verliezen alvorens de bedrijfsleiding van de CTP is verwijderd, niet mag gebeuren met geld of activa van directe of indirecte cliënten, omdat de afwikkelingsautoriteit, zodra zij verantwoordelijk is, afwikkelingsinstrumenten voor de toewijzing van verliezen mag hanteren, zoals het afromen van de variatie-margin of het aanvullen van het wanbetalingsfonds door niet-wanbetalende clearingleden, en daarbij het afwikkelingsplan zo nauwgezet mogelijk volgt;

24.

is van mening dat als de afwikkelingsautoriteit vroegtijdigebeëindigingsrechten zou mogen opschorten gedurende een periode van maximaal twee dagen, de markt de contracten opnieuw correct zou kunnen beprijzen waardoor het risico ordelijker zou worden gespreid; over het nut en de uitoefening van die bevoegdheid moet zorgvuldig worden nagedacht, waarbij als minimumvoorwaarde dient te gelden dat de resolutieautoriteit moet constateren dat opschorting noodzakelijk is omwille van de financiële stabiliteit, gelet op de afwikkelingsdoelstellingen, de interactie met de op clearingleden toepasselijke bancaire of andere resolutieregimes, de wanbetalings- en risicobeheersingsstrategie die de CTP erop nahoudt en het effect daarvan op de respectieve CTP-markten, clearingdeelnemers en financiële markten in het algemeen; dit zou noodzakelijkerwijs gepaard moeten gaan met de bevoegdheid om de clearingverplichting op te heffen als een laatste redmiddel nadat op zijn minst is onderzocht of een andere CTP op korte termijn voor clearing zou kunnen zorgen;

25.

onderkent dat CTP's er clearingleden in een groot aantal landen op nahouden; is derhalve van mening dat een CTP-resolutiesysteem pas effectief kan zijn als zijn werkingssfeer zich uitstrekt tot alle betrokken jurisdicties; is bijgevolg van mening dat de nationale insolventieregelingen in dier voege moeten worden geactualiseerd dat ook het nieuwe Europese resolutieregime erin wordt ondergebracht;

26.

is van mening dat centrale tegenpartijen met een bankvergunning moeten worden onderworpen aan een centraal tegenpartijspecifiek regime en niet aan het voorgestelde bankherstel- en afwikkelingsregime van de richtlijn bankherstel en -afwikkeling (BRR); van bijzonder belang is hierbij het feit dat het voorgestelde bankregime de banken ertoe zou verplichten hun totale schuldenbedrag op een niveau te houden dat zich leent voor bail-in-doeleinden; is van mening dat deze bevoegdheid zich niet zou lenen voor centrale tegenpartijen met een bankvergunning, omdat deze doorgaans niet dat soort schuldinstrumenten uitgeven;

27.

is van mening dat het de verantwoordelijkheid van een CSD is ervoor te zorgen dat in haar herstelplan duidelijke bepalingen zijn opgenomen voor operationele continuïteit in redelijke crisisscenario's, zodat zelfs als andere bedrijfsonderdelen kunnen worden afgestoten, de primaire afwikkelingsfunctie evenals de andere kerndiensten van de CSD kunnen worden voortgezet door de CSD of door een derde dienstverlener, zoals de CSD-verordening toestaat;

28.

dringt erop aan dat, als er in de nabije toekomst geen specifiek wetgevingsvoorstel wordt ingediend, in de CSD-verordening wordt voorgeschreven dat de nationale bevoegde autoriteiten moeten zorgen voor de invoering van adequate herstel- en resolutieplannen, conform de internationale normen van de FSB- en de CPSS-IOSCO voor alle CSD's, met inbegrip van verwijzingen naar de artikelen van de BRR-richtlijn die zouden moeten gelden voor CSD's die werken met een bankvergunning;

29.

dringt er bij de lidstaten op aan, zolang er geen effectenwetgeving is, hun bestaande speciale beheersregelingen voor CSD's verder uit te bouwen en te coördineren om meer zekerheid te bieden omtrent de handhaving van de operationele continuïteit in een crisissituatie, met name door ervoor te zorgen dat de toegang tot registers, documenten en rekeningen van de CSD gewaarborgd blijft, zodat de resolutieautoriteit of de nationale bevoegde instantie gemakkelijk kan achterhalen wie de eigenaars van de activa zijn;

30.

verzoekt de Commissie erop toe te zien dat het voorstel voor een herstel- en resolutieregime voor CSD's — voor zover dat mogelijk is — de continuïteit van de CSD's tijdens de herstel- en resolutiefase waarborgt;

31.

verzoekt de Commissie erop toe te zien dat het voorstel voor een herstel- en resolutieregime voor CSD's de continuïteit van de CSD-wetgeving waarborgt, met name door inachtneming van de Finaliteitsrichtlijn, de levering-tegen-betalingsmechanismen, de CSD-koppelingsprocedés, en de contracten met aanbieders van kritieke diensten tijdens de herstel- en resolutiefase;

32.

merkt op dat de EU al sinds geruime tijd beschikt over een prudentiële regelgeving op verzekeringsgebied; wijst met nadruk op het belang van een consistente en convergente aanpak van de lidstaten om Solvency II binnen een redelijke termijn te kunnen implementeren en dringt aan op afronding van de onderhandelingen over Omnibus II; dringt aan op afronding van de onderhandelingen over Omnibus II, zodat de niveaus twee en drie van Solvency II tijdig kunnen worden beëindigd en de waarschijnlijkheid dat de resolutieautoriteiten moeten ingrijpen tot een minimum kan worden beperkt;

33.

dringt er bij de Commissie op aan nauwlettend rekening te houden met de werkzaamheden van de IAIS op het gebied van het herstel en de afwikkeling van verzekeraars, en deze te situeren in de context van niveau twee van Solvency II, de wetgeving inzake financiële conglomeraten en de richtlijn verzekeringsbemiddeling, en met haar internationale partners samen te werken ter opvolging van het door de FSB vastgestelde tijdschema voor de implementatie van de beleidsaanbevelingen inzake herstel- en afwikkelingsplanning, alsmede afwikkelbaarheidsbeoordelingen in te voeren, verscherping van het groepstoezicht en toepassing van strengere verliesabsorptievoorschriften; erkent dat het langetermijnkarakter van verzekeringsverplichtingen, de verschillende tijdschalen, de lange uitloopperiodes en het specifieke zakelijke karakter van het verzekeringsbedrijf ten opzichte van de bankensector; in combinatie met de instrumenten waarover de regelgevers beschikken, garant staan voor de efficiency van de afwikkelingspraktijken; is van mening dat de aandacht daarom vooral moet uitgaan naar het herstelaspect;

34.

betreurt dat de IAIS en de FSB de publicatie van richtsnoeren ter beoordeling van de systeemstatus van en de beleidsaanbevelingen voor herverzekeraars tot juli 2014 hebben uitgesteld; verzoekt de Commissie zorgvuldig te kijken naar het systeemrisico dat herverzekeraars kunnen opleveren, inzonderheid wat betreft hun centrale rol op het gebied van verzekeringsrisicobeheer en hun hoge mate van onderlinge verwevenheid en geringe substitueerbaarheid;

35.

verzoekt de Commissie om zorgvuldig te beoordelen of vermogensbeheerders als systeemrelevant moeten worden beschouwd, rekening houdend met hun werkterrein, en wel aan de hand van een uitgebreide reeks indicatoren waaronder: omvang, bedrijfsmodel, geografisch werkterrein, risicoprofiel, kredietwaardigheid, de vraag of zij al dan niet voor eigen rekening handelen, of zij zijn onderworpen aan voorschriften met betrekking tot de scheiding van klantactiva en andere relevante factoren;

36.

merkt op dat klantenactiva apart worden aangehouden bij bewaarnemers en dat de mogelijkheid om deze activa aan een andere vermogensbeheerder over te dragen derhalve een essentiële garantie vormt;

37.

is van mening dat een doelmatige effectenwetgeving veel van deze kwesties die spelen bij het in gebreke blijven van een grote grensoverschrijdend opererende vermogensbeheerder zou kunnen verzachten;

38.

dringt er bij de Commissie op aan om samen met de relevante internationale financiële toezichthouders en autoriteiten na te gaan waar eventuele zwakke plekken zitten in betalingssystemen van mondiaal belang en de geldende regelingen om de continuïteit van de diensten te waarborgen wanneer een van deze systemen in gebreke blijft;

39.

is van mening dat, aangezien betalingssystemen een cruciaal element vormen bij alle geldoverdrachten, het voor de hand ligt dat een marktverstoring in een dergelijk systeem ernstige overloopeffecten heeft op andere financiëlemarktactoren; merkt op dat de Finaliteitsrichtlijn van 1998 reeds ten doel had de potentiële risico's van betalingssystemen te helpen beperken, maar is van mening dat in de richtlijn niet diep genoeg wordt ingegaan op het herstel- en resolutieaspect, en dat er specifieke bepalingen moeten worden ingevoerd om te bewerkstelligen dat betalingssystemen adequaat reageren op ongunstige omstandigheden;

40.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/12

—

gezien titel XIX, artikel 189 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, over het beleid inzake onderzoek en technologische ontwikkeling en het ruimtevaartbeleid waarin in het bijzonder de ontwikkeling van een Europees ruimtevaartbeleid wordt genoemd ter bevordering van de wetenschappelijke en technische vooruitgang, het industriële concurrentievermogen en de uitvoering van het beleid van de Europese Unie,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 28 februari 2013 getiteld „EU-industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart” (COM(2013)0108),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld „Europa 2020: een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 28 oktober 2010 getiteld „Een geïntegreerd industriebeleid in een tijd van mondialisering — Concurrentievermogen en duurzaamheid centraal stellen” (COM(2010)0614),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 10 oktober 2012 met als titel „Een sterkere Europese industrie om bij te dragen tot groei en economisch herstel” (COM(2012)0582),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 4 april 2011 met als titel „Naar een ruimtevaartstrategie van de Europese Unie ten dienste van de burger” (COM(2011)0152),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 14 november 2012, met als titel „Tot het aangaan van nuttige relaties tussen de EU en het Europees Ruimteagentschap” (COM(2012)0671),

—

gezien Beschikking 2004/578/EG van de Raad van 29 april 2004 betreffende het sluiten van de Kaderovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en het Europees Ruimteagentschap (1),

—

gezien de conclusies van de Raad van 11 oktober 2010, 31 mei 2011, 2 december 2011 en 30 mei 2013,

—

gezien zijn resolutie van 19 januari 2012 over een ruimtevaartstrategie van de Europese Unie ten dienste van de Europese burger (2),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie industrie, onderzoek en energie en het advies van de Commissie buitenlandse zaken (A7-0338/2013),

A.

overwegende dat de Europese Unie op grond van artikel 189 van het VWEU een expliciete rol speelt bij de ontwikkeling van een ruimtevaartbeleid ter bevordering van de wetenschappelijke en technische vooruitgang, het industriële concurrentievermogen en de uitvoering van haar beleid;

B.

overwegende dat, gezien de toenemende concurrentie van de kant van opkomende ruimtevaartlanden als China en India, de EU-lidstaten elk afzonderlijk als nationale staten niet meer voldoende politiek gewicht in de schaal leggen om de toekomstige uitdagingen in deze sector aan te kunnen gaan;

C.

overwegende dat het ruimtevaartbeleid een kernelement is van de Europa2020-strategie;

D.

overwegende dat talloze diensten waar de burgers in het dagelijks leven gebruik van maken direct of indirect zijn voortgebracht door de ruimtevaart, zoals televisie, snelle internetverbindingen, navigatiesystemen of het Europese systeem voor noodoproepen eCall;

E.

overwegende dat de Europese ruimtevaartindustrie een geconsolideerde omzet van 6,5 miljard EUR vertegenwoordigt en meer dan 34 500 hooggeschoolde mensen in dienst heeft; overwegende dat het belang van de ruimtevaartsector als sector met een sterk groeipotentieel die arbeidsplaatsen met een hoge toegevoegde waarde creëert in tijden van economische moeilijkheden beter onder de aandacht moet worden gebracht;

F.

overwegende dat er tot op de dag van vandaag nog steeds te weinig coördinatie plaatsvindt van de maatregelen op het gebied van ruimtevaartbeleid tussen de EU, de lidstaten en het Europees Ruimteagentschap, en dat sommige structuren elkaar daardoor overlappen en er niet optimaal gebruik wordt gemaakt van synergie-effecten; onderstreept dat de vaststelling van een duidelijk governancekader in de ruimtevaart tot een aanzienlijk hogere efficiëntie kan leiden;

G.

overwegende dat het Europese Ruimteagentschap in haar hoedanigheid van intergouvernementele organisatie geen formele relatie heeft met het Europees Parlement, waardoor er geen directe terugkoppeling met de burgers plaatsvindt die er op alle andere EU-beleidsterreinen wel is;

H.

overwegende dat de ruimtevaartindustrie een investeringsintensieve industrie is met ongewoon lange ontwikkelingscycli en dat planningszekerheid voor de ruimtevaartindustrie derhalve van doorslaggevend belang is; overwegende dat de stabiliteit van het regelgevingskader en een duidelijk governancekader sterk aan deze planningszekerheid ten goede zal komen;

I.

overwegende dat exploitatie van een Europese draagraket ertoe kan bijdragen dat een onafhankelijke toegang tot de ruimte wordt gewaarborgd;

J.

overwegende dat de EU momenteel afhankelijk is van niet-Europese militaire GNSS, en dat Galileo van meet af aan een civiel initiatief was en ook in de toekomst onder civiele controle blijft;

K.

overwegende dat commerciële transacties voor de Europese ruimtevaartsector een belangrijkere rol spelen dan voor zijn grootste internationale concurrenten;

L.

overwegende dat satellietondersteunde diensten van cruciaal belang zijn voor de levering van informatie voor de groeisectoren van de digitale samenleving en bijdragen tot de verwezenlijking van de doelstellingen van de digitale agenda van de EU;

M.

overwegende dat de markt voor satellietnavigatie- en aardobservatiediensten in 10 jaar een volume van 300 miljard US dollar zou kunnen bereiken en dat in de westelijke EU-lidstaten nu al 6-7 % van het bbp afhankelijk is van satellietnavigatie;

N.

overwegende dat de internationale afspraken over de benutting van het radiospectrum vanwege de stijgende vraag naar draadloze communicatiemogelijkheden en de fysieke eigenschappen van de golfvoortplanting en de daardoor ontstane schaarste aan radiofrequenties, aan belang winnen;

1.

is verheugd over de mededeling van de Commissie over een EU-industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart; is van mening dat de Commissie zich zou moeten concentreren op slechts enkele in die mededeling genoemde maatregelen voor een EU-industriebeleid op het gebied van de ruimtevaart, om daadwerkelijk de groeimogelijkheden van de ruimtevaartsector te benutten;

2.

benadrukt dat alle bij de aansturing van het toekomstige Europese luchtvaartbeleid betrokken partijen zoals de Commissie, het Europees GNSS-Agentschap, het ESA, de nationale agentschappen en gespecialiseerde agentschappen als EUMETSAT, met elkaar vervlochten moeten worden en op de lange termijn moeten opereren;

3.

is van mening dat de nationale agentschappen in die zin concrete voorstellen naar voren kunnen brengen, zodat de Commissie de input van de lidstaten kan stroomlijnen en een eigen EU-visie kan neerleggen;

4.

is stellig van mening dat de Commissie ons zo snel mogelijk een duidelijke routekaart moet voorleggen voor GMES/Copernicus en de ontwikkeling en inzet van de verschillende Sentinel-satellietenreeksen enerzijds en het voor dit complexe systeem voorgestelde juridisch en operationeel kader anderzijds;

5.

steunt de Commissie in haar plan om maatregelen te treffen voor de totstandbrenging van een coherent EU-regelgevingskader voor de ruimtevaart; pleit voor de totstandbrenging van een echte Europese interne markt voor ruimtevaartproducten en diensten vanuit de ruimte; is van mening dat het belangrijk is dat bij de opstelling en ontwikkeling van het beleid wordt voorkomen dat de uitvoering ervan negatieve of verstorende gevolgen heeft voor de concurrentievoorwaarden op de markt; merkt op dat gelijke concurrentievoorwaarden en transparantie beide belangrijke hoekstenen van de ontwikkeling van het Europese ruimtevaartbeleid zijn;

6.

stelt vast dat de Commissie tot dusverre nog geen horizontale benadering gevolgd heeft om haar ruimtebeleid en de doelstellingen en voordelen ervan in de verschillende beleidsterreinen van de Unie op te nemen; dringt er bij de Commissie op aan dit alsnog te doen door op beleidsterreinen als telecommunicatie, vervoer, milieu, landbouw, veiligheid of cultuur rekening te houden met het ruimtebeleid;

7.

is verheugd over de verklaring van de Commissie dat op ruimtevaart gebaseerde telecommunicatie, navigatie en aardobservatie de EU van strategisch belangrijke kennis voorzien ter ondersteuning van de externe betrekkingen van de EU op het gebied van ontwikkelingshulp en humanitaire hulp;

8.

dringt er bij de Commissie op aan de volgende onderwerpen met hoge prioriteit te behandelen: institutionele kwesties, Galileo en Copernicus, de ruimtevaartindustrie als motor voor economische groei en werkgelegenheid, effectbeoordeling van ruimtegerelateerde activiteiten, onafhankelijke toegang tot de ruimte, de rol van O&O, satellietcommunicatie, ruimtebewaking en -monitoring, en ruimteschroot;

9.

is het eens met de Commissie dat veel onderdelen van ruimtesystemen bedoeld zijn voor tweeërlei gebruik of van militaire aard zijn en derhalve onderworpen zijn aan Richtlijn 2009/43/EG van 6 mei 2009 betreffende de vereenvoudiging van de voorwaarden voor de overdracht van defensiegerelateerde producten binnen de Gemeenschap (3), als gewijzigd bij Richtlijn 2012/47/EU van 14 december 2012 wat betreft de lijst van defensiegerelateerde producten, Verordening (EG) nr. 428/2009 van de Raad van 5 mei 2009 tot instelling van een communautaire regeling voor controle op de uitvoer, de overbrenging, de tussenhandel en de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik (4), of het gemeenschappelijk standpunt betreffende wapenuitvoer; is verheugd over het in de mededeling opgenomen voorstel om vóór eind 2013 een formeel verslag aan het Parlement voor te leggen over het systeem voor controle op de uitvoer van producten voor tweeërlei gebruik; verzoekt de Commissie, de lidstaten en de Groep export van conventionele wapens (COARM) van de Raad te verduidelijken welk regelgevingskader van toepassing moet zijn op elke categorie goederen en technologie;

10.

erkent de resultaten die het ESA in de afgelopen decennia in de ruimtevaart voor Europa heeft behaald en spoort EU-lidstaten die nog geen lid zijn aan zich alsnog aan te sluiten en nauwer met het agentschap samen te werken; stelt echter vast dat er op de langere termijn versterkte operationele efficiëntie, alsmede politieke coördinatie en verantwoording kunnen worden bewerkstelligd door nauwere samenwerking tussen het ESA en de EU tot stand te brengen o.a. om dubbel werk en overlappingen te voorkomen; dringt er bij de Commissie op aan zeer nauwkeurig na te gaan of het ESA in de toekomst als interstatelijke organisatie in de bestuursstructuren van de Unie kan worden opgenomen, mits het ESA niet noodzakelijkerwijs zou hoeven te worden getransformeerd tot een Europees agentschap;

11.

pleit ervoor dat de EU in de tussentijd in nauwe samenwerking met het ESA het ruimtebeleid en de -beleidsprogramma's van de lidstaten sterker zou moeten coördineren, om tot een echte Europese aanpak te komen, waarbij er rekening moet worden gehouden met de belangen van het ESA en zijn lidstaten; stelt vast dat de ruimtevaartindustrie alleen met behulp van een Europese aanpak in staat gesteld kan worden concurrerend te worden en ook te blijven;

12.

dringt er bij de Commissie, de lidstaten en het ESA op aan een soort coördinatiegroep op te richten, waarvan de leden regelmatig bijeenkomen om de strategieën en maatregelen op het gebied van de ruimtevaart op elkaar af te stemmen, teneinde overlapping te voorkomen en een gezamenlijke insteek te ontwikkelen voor internationale kwesties en fora;

13.

wijst erop dat het toenemende gebruik van in de ruimte gestationeerde apparatuur door militairen het civiele gebruik en mogelijke toekomstige civiele toepassingen niet mag verminderen of beperken; doet een beroep op de lidstaten en de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger om te beginnen met een herziening van het nu achterhaalde Ruimteverdrag van 1967 of anders een nieuw regelgevingskader te creëren waarin rekening wordt gehouden met de technologische vooruitgang sinds de jaren zestig;

14.

wijst erop dat de voltooiing van Galileo en de voortzetting van Copernicus als vlaggenschepen van het Europese ruimtebeleid de allerhoogste prioriteit moeten hebben, zodat de eerste Galileo-diensten daadwerkelijk in 2014 voor de burger beschikbaar zullen zijn;

15.

onderstreept het feit dat EGNOS het eerste operationele Europese GNSS-programma is; verzoekt de Commissie en de lidstaten actief te werken aan invoering van EGNOS op uiteenlopende gebieden als bijvoorbeeld het vervoer;

16.

betreurt dat er in het verleden vertraging is opgelopen bij de opzet van het Europese satellietnavigatieprogramma Galileo; is verheugd dat er in de tussentijd vier satellieten in een baan om de aarde zijn gebracht; benadrukt dat de voordelen en het nut van met name Galileo en meer in het algemeen van de Europese ruimte-industrie beter over het voetlicht moeten worden gebracht, en verzoekt de Commissie bij toekomstige lanceringen van Galileo-satellieten zichtbare evenementen te organiseren in de hoofdsteden van de EU om Galileo en de toepassingsmogelijkheden van dit programma te promoten;

17.

acht het van groot belang dat de EU de bevolking informeert, toekomstige ingenieurs aantrekt en informatie over EU-satellietnavigatie verspreidt, alsook alle soorten gebruikers er met prikkels toe stimuleert gebruik te maken van op Galileo en EGNOS gebaseerde technologieën;

18.

is ervan overtuigd dat het doel van volledige operationele capaciteit, waarbij wordt uitgegaan van een constellatie van 27 satellieten plus een passend aantal reservesatellieten en adequate infrastructuur op de grond, een vereiste is om Galileo meerwaarde te geven in termen van grote nauwkeurigheid en ononderbroken service en dus om te profiteren van de talrijke economische en maatschappelijke voordelen;

19.

betreurt het feit dat het EGNOS-systeem momenteel niet in de hele EU beschikbaar is en verzoekt om uitbreiding van dat systeem naar Zuid-, Oost- en Zuidoost-Europa, zodat het in heel Europa gebruikt kan worden;

20.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om het Parlement te informeren over plannen om het Copernicus-programma en de publiek gereguleerde dienst van het Galileo-programma te gebruiken voor de ondersteuning van GVDB-missies en -operaties;

21.

stelt vast dat het MKB (en niet alleen, maar met name, het MKB) behoefte heeft aan startsubsidies van publieke instanties, zodat zij over voldoende financiële middelen beschikken voor langetermijninvesteringen in onderzoek en ontwikkeling; is ervan overtuigd dat met behulp van publieke financiering en omdat er publieke afnemers zijn voor de producten en diensten van de ruimte-industrie, innovatie wordt gestimuleerd en zo groei kan worden gegenereerd en werkgelegenheid kan worden gecreëerd;

22.

herhaalt dat de EU de kans niet links mag laten liggen om de downstreammarkt voor satellietnavigatie te ontwikkelen en benadrukt het belang van een actieplan voor het Europees GNSS-Agentschap voor de verdere ontwikkeling van de GNSS-markt die cruciaal zal zijn voor de toekomst van de EU-economie;

23.

brengt opnieuw in herinnering dat met nieuwe satellietnavigatietoepassingen de veiligheid, de doeltreffendheid en de betrouwbaarheid van luchtvaart-, zeevaart-, wegvervoer-, en landbouwactiviteiten naar een hoger niveau kunnen worden getild en dat ook de verkeersveiligheid, de inning van heffingen, verkeers- en parkeerbeheer, vlootbeheer, noodoproepen, het volgen en opsporen van goederenstromen, internetboekingen, de veiligheid van het zeevervoer, digitale tachografen, het diervervoer en het duurzaam landgebruik ermee kunnen worden verbeterd;

24.

neemt kennis van het in de mededeling vermelde feit dat 60 % van de elektronica aan boord van Europese satellieten thans uit de VS wordt geïmporteerd; dringt aan op een initiatief met betrekking tot de wijze waarop gevoelige of persoonlijke gegevens in dit verband kunnen worden beschermd en dringt er tevens op aan om de huidige procedure inzake openbare aanbestedingen te gebruiken om er waar mogelijk voor te zorgen dat de aankoop van ruimte-infrastructuur bij lidstaten dient om de groei in de sector verder aan te jagen;

25.

dringt er bij de Commissie, het ESA, het EDA en de lidstaten tevens op aan essentiële technologieën te definiëren in het kader van het gezamenlijke Europese streven naar niet-afhankelijkheid en om alternatieve technologieën te ontwikkelen die minder afhankelijk zijn van derde landen; wijst andermaal op het risico dat de VS bij onenigheid de Europese ruimtevaartinfrastructuur kunnen opheffen of blokkeren;

26.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan stimulansen voor de Europese industrie te creëren, op Europees niveau onderdelen voor de ruimtevaart te ontwikkelen zodat de Unie minder afhankelijk wordt van de invoer uit derde landen;

27.

stelt vast dat ondernemingen die niet behoren tot de ruimtevaartindustrie kunnen profiteren van producten die het resultaat zijn van ruimteonderzoek; dringt er derhalve bij alle betrokkenen op aan toe te werken naar een uitwisseling tussen de ondernemingen van de ruimtevaartindustrie en ondernemingen die niet behoren tot de ruimtevaartindustrie om gezamenlijk te werken aan de ontwikkeling van technologieën die tot baanbrekende innovaties ten behoeve van de maatschappij kunnen leiden; benadrukt het belang van betere communicatie over de concrete voordelen die de ruimtevaartindustrie biedt voor het dagelijks leven van de Europeanen;

28.

benadrukt dat met name de branche van de dienstverlening uit de ruimte en robotica vooral voor het MKB talrijke mogelijkheden bieden;

29.

onderstreept dat autonome en intelligente robotsystemen speerpunttechnologieën zijn voor de verdere ontdekking van de ruimte; wijst in dit verband op de efficiënte aanwending van de Europese middelen uit „Horizon2020” met name voor marktgerichte activiteiten;

30.

benadrukt dat de beschikbaarheid van een passende hoeveelheid hoogopgeleiden een van de randvoorwaarden is voor een concurrerende Europese ruimtevaartindustrie; roept derhalve alle betrokkenen op de samenwerking tussen universiteiten en bedrijfsleven te versterken en jong talent, met name vrouwen, aan te moedigen deze studierichting te kiezen (bijv. door nationale afstudeerprogramma's en opleidingen op te zetten, alsmede onderzoekscompetities voor Europese en niet-Europese onderzoekers); stelt daarnaast vast dat er ook talent uit derde landen moet worden aangeworven (met inbegrip van het terughalen van Europees talent);

31.

benadrukt het belang van toegang tot de ruimte voor alle lidstaten, en van commerciële transacties voor de Europese ruimte-industrie; wijst er tegelijkertijd op dat de toegang tot institutionele markten in derde landen voor de Europese industrie voor een deel beperkt blijft; benadrukt het belang van gelijke concurrentievoorwaarden voor de Europese industrie op internationaal niveau; doet in dit verband een dringend beroep op de Commissie om in het kader van handelsovereenkomsten (bijv. TTIP) wederkerigheid te bevorderen en te zorgen voor gelijke kansen en concurrentievoorwaarden;

32.

benadrukt het belang van de ontwikkeling en exploitatie van Europese draagraketten voor een onafhankelijk toegang tot de ruimte; dringt er derhalve bij de Commissie en de lidstaten op aan er gezamenlijk met het ESA op de lange termijn voor te zorgen dat een Europees draagrakettensysteem alsmede een lanceerinrichting in stand worden gehouden c.q. worden uitgebreid;

33.

is van mening dat de Europese ruimte-industrie gebruik zou moeten maken van de bestaande Europese ruimte-infrastructuur, die voor een deel is gefinancierd uit publieke middelen;

34.

is daarnaast verheugd dat in het nieuwe kaderonderzoeksprogramma (Horizon 2020) 1,5 miljard EUR wordt geïnvesteerd in onderzoek en innovatie op het gebied van ruimtevaart; dringt er bij de Commissie bovendien op aan in het kader van Horizon 2020 een deel van het budget voor onderzoek en ontwikkeling ter beschikking te stellen van de toepassing van satellietcommunicatie;

35.

is van mening dat er met name op het gebied van de onderzoeksactiviteiten meer coördinatie nodig is tussen de EU, het ESA en de lidstaten; roept de drie partijen op om een gemeenschappelijke routekaart voor onderzoek te ontwikkelen voor de periode tot 2020, en om prioriteiten en doelstellingen voor het ruimtebeleid te definiëren, die gezamenlijk moeten worden bereikt om de betrokken partijen met name in het bedrijfsleven planningszekerheid te bieden; benadrukt het belang van samenwerking met derde landen op het gebied van onderzoek;

36.

onderstreept dat de ontwikkeling van GNSS-toepassingen en -diensten essentieel is voor een volledige benutting van de investering in de infrastructuur die Galileo biedt en dat het van groot belang is Galileo verder te ontwikkelen om het optimaal te laten functioneren; onderstreept de noodzaak om ervoor te zorgen dat er gepaste financiering wordt geboden voor onderzoek en ontwikkeling op het gebied van GNSS en de tenuitvoerlegging daarvan; betreurt het feit dat het korten van middelen voor onderzoek en innovatie op het gebied van op EGNOS en Galileo gebaseerde toepassingen de technologische vooruitgang en de groei van de industriële capaciteit in de EU evenals een vanuit ecologisch opzicht effectieve tenuitvoerlegging ernstig vertraagt, en dringt er dan ook bij de Commissie op aan regelingen in te voeren die het MKB in staat stellen gemakkelijker toegang te krijgen tot financiering;

37.

stelt vast dat de ontwikkeling van innoverende toepassingen in Europa door uiteenlopende obstakels wordt afgeremd; herinnert de Commissie er in dit verband aan dat er een nog niet ontsloten markt bestaat voor de commerciële toepassing van satellietgegevens, die door aardobservatie- en satellietprogramma's worden gegenereerd; dringt er bij de Commissie op aan om na te gaan om welke obstakels het gaat (bijvoorbeeld aansprakelijkheid voor door ruimteobjecten/schroot aangerichte schade, onzekerheid over de beschikbaarheid van de diensten, veiligheidsbezwaren en bezwaren die verband houden met de bescherming van de persoonsgegevens, onvoldoende bewustzijn van de mogelijkheden, en gebrekkige interoperabiliteit) en om mogelijke oplossingen aan te dragen om deze markten te ontsluiten;

38.

benadrukt dat satellietcommunicatie een belangrijke rol speelt binnen de Europese ruimte-industrie, omdat opdrachten uit deze sector zorgen voor een volledige benutting van de ruimteveren en draagraketten en daarmee bijdragen aan de doelstelling van een onafhankelijke toegang tot de ruimte van de EU; wijst in dit verband ook op de rol van de zgn. „hosted payloads”, die bij de start van commerciële satellieten ontstaan en die kunnen worden gebruikt voor het testen van nieuwe producten en technologieën in de ruimte en daardoor bijdragen tot de vermindering van kosten en tijd, zodat nieuwe diensten kunnen worden aangeboden;

39.

wijst erop dat satellietcommunicatie een efficiënte mogelijkheid biedt om ook die economische subjecten in de samenleving van multimediale diensten te voorzien die niet konden worden bereikt met aardgebonden technologieën;

40.

benadrukt dat satellietnetwerken voor breedbandaansluitingen in de gehele EU, met name in afgelegen gebieden, ertoe bijdragen dat de doelstellingen van de digitale agenda van de EU worden bereikt; verzoekt de Commissie daarom ten aanzien van de technologieneutraliteit in de mix van technologieën, zoals gepland voor de uitbreiding van het breedbandnetwerk, voldoende rekening te houden met het satellietinternet, bijvoorbeeld in het cohesiebeleid van de EU;

41.

stelt vast dat satellietcommunicatie in crisissituaties, zoals bijvoorbeeld natuurrampen, of om de binnenlandse veiligheid te bewaken, steeds meer aan belang wint omdat de data- en communicatieverbindingen in situaties waarin geen terrestrische infrastructuur meer bestaat of deze vernietigd werd, onontbeerlijk zijn;

42.

dringt er bij de Commissie op aan de huidige beschikbaarheid alsmede de toekomstige behoefte aan radiofrequenties voor de satellietcommunicatie te analyseren en er op de volgende Wereldradioconferentie voor te zorgen dat er bij de toewijzing van mondiale en regionale radiofrequenties terdege rekening wordt gehouden met de belangen van de EU en de belangen van de satellietcommunicatiesector;

43.

is van mening dat het innovatiepotentieel op het gebied van satellietcommunicatie nog lang niet optimaal wordt benut; wijst op de mogelijkheden van de nieuwste technologieën zoals bijvoorbeeld „Laser Communication Terminals” (LCT) of ook „High Throughput Satellites” (HTS), om in te kunnen spelen op de steeds toenemende vraag naar gegevensuitwisseling met steeds hogere gegevenscapaciteit;

44.

benadrukt dat Europa zijn technologische voorsprong in de satellietcommunicatie alleen kan behouden wanneer de onderzoeksinspanningen op dit gebied op Europees niveau worden voortgezet;

45.

benadrukt dat infrastructuren die worden ondersteund vanuit de ruimte de kern vormen van tal van diensten waar het bedrijfsleven en de samenleving in het dagelijks leven gebruik van maken; wijst erop dat het uitvallen van deze infrastructuren, bijvoorbeeld door botsingen van satellieten met andere ruimteobjecten of ruimteschroot, de veiligheid van burgers en economische subjecten zou kunnen ondermijnen;

46.

stelt vast dat ruimteschroot in toenemende mate een probleem wordt; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan te werken aan een Global Governance voor de ruimte; dringt er tegelijkertijd bij de Commissie en de lidstaten op aan er via alle mogelijke diplomatieke kanalen voor te zorgen dat ook derde landen zich aansluiten bij de door de EU opgestelde „Gedragscode voor de ruimte”;

47.

dringt er bij de Commissie op aan er mede voor te zorgen dat het begin dit jaar ingediende voorstel voor een besluit tot instelling van een ondersteuningsprogramma voor ruimtebewaking en -monitoring zo snel mogelijk op Europees niveau wordt vastgesteld, om te zorgen voor meer onafhankelijkheid van de instellingen van de VS, die botsingswaarschuwingen afgeven;

48.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/19

—

gezien de mededeling van de Commissie van 27 september 2012 met als titel „Het aanboren van het potentieel van cloud computing in Europa” (COM(2012)0529) en het bijbehorende werkdocument,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 met als titel „Europa 2020: een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei” (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 19 mei 2010 met als titel „Een digitale agenda voor Europa” (COM(2010)0245),

—

gezien zijn resolutie van 5 mei 2010 over een nieuwe digitale agenda voor Europa: 2015.eu (1),

—

gezien Besluit nr. 243/2012/EU van het Europees Parlement en de Raad van 14 maart 2012 tot vaststelling van een meerjarenprogramma voor het radiospectrumbeleid,

—

gezien het voorstel van de Commissie van 25 januari 2012 voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens (algemene verordening gegevensbescherming) (COM(2012)0011),

—

gezien het voorstel van de Commissie van 19 oktober 2011 voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van de Connecting Europe Facility (COM(2011)0665),

—

gezien Richtlijn 1999/5/EG van het Europees Parlement en de Raad van 9 maart 1999 betreffende radioapparatuur en telecommunicatie-eindapparatuur en de wederzijdse erkenning van hun conformiteit,

—

gezien de werkzaamheden van het Europees Normalisatie-instituut voor de telecommunicatie (ETSI) op het gebied van standaardmapping voor clouds,

—

gezien Richtlijn 2011/83/EU van het Europees Parlement en de Raad van 25 oktober 2011 betreffende consumentenrechten, tot wijziging van Richtlijn 93/13/EEG van de Raad en van Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad en tot intrekking van Richtlijn 85/577/EEG van de Raad en van Richtlijn 97/7/EG van het Europees Parlement en de Raad,

—

gezien Richtlijn 1999/44/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 mei 1999 betreffende bepaalde aspecten van de verkoop van en de garanties voor consumptiegoederen (2),

—

gezien Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens (3),

—

gezien Richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 inzake bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, in het bijzonder de elektronische handel, in de interne markt (4),

—

gezien Richtlijn 2001/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 22 mei 2001 betreffende de harmonisatie van bepaalde aspecten van het auteursrecht en de naburige rechten in de informatiemaatschappij (5),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie industrie, onderzoek en energie en de adviezen van de Commissie juridische zaken, de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0353/2013),

A.

overwegende dat computerdiensten op afstand in diverse vormen, beter bekend als „cloud computing”, niet nieuw zijn, maar dat ze vanwege hun omvang, prestaties en inhoud een belangrijke stap vooruit betekenen voor de informatie- en communicatietechnologie (ict);

B.

overwegende dat cloud computing de afgelopen jaren meer aandacht heeft gekregen dankzij de ontwikkeling van nieuwe en innovatieve grootschalige zakenmodellen, een stevige impuls van cloudaanbieders, technologische vernieuwingen en een grotere verwerkingscapaciteit, lagere prijzen, zeer snelle communicatie en de mogelijke economische en efficiëntievoordelen, ook qua energieverbruik, die clouddiensten aan alle soorten gebruikers bieden;

C.

overwegende dat de invoering en de ontwikkeling van clouddiensten het isolement van dunbevolkte en afgelegen gebieden kan helpen doorbreken, maar tegelijkertijd bijzonder grote uitdagingen inhoudt omdat de benodigde infrastructuur onvoldoende ontwikkeld is;

D.

overwegende dat de voordelen voor aanbieders van clouddiensten onder meer bestaan uit een dienstverleningsvergoeding, het in geld omzetten van onderbenutte en overtollige computercapaciteit, schaalvoordelen, de mogelijkheid tot klantenbinding (het zogenaamde „lock-in”-effect) en secundair gebruik van gebruikersinformatie, onder meer voor reclame, met inachtneming van de voorschriften inzake vertrouwelijkheid en bescherming van persoonsgegevens; overwegende dat een „lock-in” concurrentienadelen kan opleveren, maar dat die kunnen worden ondervangen met redelijke standaardiseringsmaatregelen en meer transparantie inzake licentieovereenkomsten voor intellectuele eigendom;

E.

overwegende dat de voordelen voor gebruikers van clouddiensten onder meer bestaan uit eventueel lagere kosten, universele toegang, gebruiksgemak, betrouwbaarheid; uitbreidbaarheid en veiligheid;

F.

overwegende dat cloud computing ook risico's inhoudt voor de gebruikers, met name ten aanzien van gevoelige gegevens, en dat de gebruikers zich van deze risico's bewust moeten zijn; overwegende dat, als de cloudverwerking in een bepaald land plaatsvindt, de autoriteiten van dat land toegang kunnen hebben tot de gegevens; overwegende dat de Commissie hiermee rekening moet houden wanneer zij voorstellen en aanbevelingen met betrekking tot cloud computing uitvaardigt;

G.

overwegende dat clouddiensten de gebruikers verplichten informatie af te staan aan de aanbieder van cloudopslag, d.w.z. een derde partij, wat vragen doet rijzen over de permanente controle over en de toegang tot de informatie van individuele gebruikers en de bescherming ervan tegen de aanbieder zelf, andere gebruikers van dezelfde dienst en andere partijen; overwegende dat sommige aspecten van dit probleem zouden kunnen worden opgelost door het aanmoedigen van diensten waarbij de gebruiker als enige een sleutel heeft die toegang biedt tot de opgeslagen gegevens, die ook voor de cloudaanbieder zelf ontoegankelijk zijn;

H.

overwegende dat het toegenomen gebruik van clouddiensten die worden aangeboden door een beperkt aantal grote aanbieders betekent dat steeds meer informatie in de handen van deze aanbieders wordt verzameld, wat hun efficiëntie vergroot, maar wat ook het risico vergroot dat massa's informatie verloren gaat, dat er spofs („single points of failure”) ontstaan die de stabiliteit van het internet in gevaar kunnen brengen en dat derden toegang krijgen tot deze informatie;

I.

overwegende dat de verantwoordelijkheden en taken van alle bij cloud computing betrokken partijen duidelijk moeten worden gemaakt, met name wanneer deze betrekking hebben op de beveiliging en de naleving van de gegevensbeschermingsvoorschriften;

J.

overwegende dat de markt voor clouddiensten zich lijkt op te splitsen tussen particulieren en professionele gebruikers;

K.

overwegende dat voor professionele gebruikers, clouddiensten die aan de specifieke behoeften van de gebruiker voldoen, een aantrekkelijk middel kunnen zijn om kapitaalkosten om te zetten in operationele uitgaven en om snel toegang te hebben tot bijkomende opslag- en verwerkingscapaciteit en die te kunnen schalen;

L.

overwegende dat ten aanzien van particulieren, het feit dat aanbieders van operatingsystemen voor diverse soorten consumententoestellen de consumenten — via het gebruik van standaardinstellingen, enz. — steeds meer in de richting duwen van eigendomsclouddiensten, betekent dat deze aanbieders de consumenten aan zich gaan binden en de informatie van hun gebruikers verzamelen;

M.

overwegende dat het gebruik van externe clouddiensten in de openbare sector zorgvuldig moet worden afgewogen tegen mogelijke grotere risico's inzake informatie over burgers en tegen de te waarborgen prestaties van de openbaredienstverlening;

N.

overwegende dat, vanuit veiligheidsperspectief gezien, de invoering van clouddiensten betekent dat de verantwoordelijkheid voor het handhaven van de veiligheid van informatie die bij elk individu berust, verschuift van het individu naar de aanbieder, wat betekent dat ervoor moet worden gezorgd dat de dienstenaanbieders veilige en degelijke communicatie-oplossingen mogen leveren;

O.

overwegende dat de ontwikkeling van clouddiensten zal leiden tot een toename van het dataverkeer en van de vraag naar bandbreedte, hogere uploadsnelheid en een grotere beschikbaarheid van hogesnelheidsbreedband;

P.

overwegende dat de verwezenlijking van de doelstellingen van de digitale agenda voor Europa, met name de toegang tot en het gebruik van breedband voor iedereen, grensoverschrijdende overheidsdiensten en onderzoek en innovatie, een noodzakelijke stap is om de EU ten volle te laten genieten van de voordelen die cloud computing biedt;

Q.

overwegende dat zich onlangs nieuwe inbreuken op de veiligheidsvoorschriften hebben voorgedaan, met name het PRISM-spionageschandaal;

R.

overwegende dat er een gebrek is aan serverparken op Europese bodem;

S.

overwegende dat de digitale interne markt een sleutelfactor voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de Europa 2020-strategie is, die voor een belangrijke impuls kan zorgen om de doelstellingen van de Single Market Act te verwezenlijken en een antwoord te bieden op de economische en financiële crisis in de EU;

T.

overwegende dat de beschikbaarheid in de hele EU van breedbandnetwerken, een universele en gelijkwaardige toegang van alle burgers tot internetdiensten en de waarborging van netneutraliteit de fundamentele voorwaarden zijn voor de ontwikkeling van een Europees cloudsysteem;

U.

overwegende dat de Connecting Europe Facility een van de initiatieven is die onder meer bedoeld zijn om de verspreiding van breedband in Europa te bevorderen;

V.

overwegende dat cloud computing de integratie van kmo’s moet bevorderen door belemmeringen voor markttoetreding te beperken (bijvoorbeeld door de kosten voor IT-infrastructuur te verlagen);

W.

overwegende dat het waarborgen van Europese rechtsnormen met betrekking tot gegevensbescherming van essentieel belang is voor een Europees cloudsysteem;

X.

overwegende dat de ontwikkeling van cloud computing een bijdrage moet leveren aan meer creativiteit, ten behoeve van zowel rechthebbenden als gebruikers; verder overwegende dat hierbij verstoringen van de interne markt moeten worden vermeden en dat het vertrouwen van consumenten en het bedrijfsleven in cloud computing moet worden bevorderd;

1.

is ingenomen met de mededeling van de Commissie over het aanboren van het potentieel van cloud computing in Europa en steunt de ambitie van de Commissie om een coherente aanpak inzake clouddiensten te ontwikkelen, maar is van mening dat een wetgevingsinstrument voor een aantal aspecten beter zou hebben gepast bij de ambitieuze doelen die deze strategie nastreeft;

2.

benadrukt dat beleid dat veilige communicatie-infrastructuur met een grote capaciteit mogelijk maakt, van cruciaal belang is voor alle diensten die van communicatie afhangen, met inbegrip van clouddiensten, maar wijst erop dat de steun voor de ontplooiing van breedband vanwege het beperkte budget voor de Connecting Europe Facility moet worden aangevuld met steun uit hoofde van andere programma's en initiatieven van de Unie, zoals de Europese structuur- en investeringsfondsen;

3.

benadrukt dat clouddiensten een niveau van veiligheid en betrouwbaarheid moeten bieden dat aansluit bij de grotere risico's die voortvloeien uit de concentratie van gegevens en informatie in de handen van een beperkt aantal aanbieders;

4.

benadrukt dat het Unierecht neutraal moet zijn en, indien er geen sprake is van dwingende redenen van openbaar belang, niet ontworpen mag zijn om gelijk welk wettelijk bedrijfsmodel of dienst te bevorderen of te belemmeren;

5.

benadrukt dat een strategie inzake cloud computing ook betrekking moet hebben op nevenaspecten, zoals het energieverbruik van de datacentra en gerelateerde milieukwesties;

6.

benadrukt de ruime mogelijkheden voor toegang tot gegevens vanaf elk toestel dat verbonden is met het internet;

7.

wijst erop dat de EU er om twee redenen duidelijk belang bij heeft om meer serverparken op eigen bodem te hebben: in de eerste plaats is dit goed voor het industriebeleid, omdat er meer synergie mogelijk wordt met de doelstellingen van de Digitale Agenda inzake de invoering van toegangsnetwerken van de volgende generatie (NGA), en in de tweede plaats voor het gegevensbeschermingsstelsel van de Unie, omdat dit het vertrouwen van de gebruiker vergroot dankzij de Europese soevereiniteit over de servers;

8.

benadrukt het belang van digitale geletterdheid van alle burgers en dringt er bij de lidstaten op aan concepten te ontwikkelen voor de manier waarop een veilig gebruik van internetdiensten, waaronder cloud computing, kan worden bevorderd;

9.

benadrukt dat de cloud, gezien zijn economisch potentieel om het concurrentievermogen van Europa op wereldvlak te vergroten, kan uitgroeien tot een krachtig instrument voor groei en werkgelegenheid;

10.

herinnert er daarom aan dat de ontwikkeling van clouddiensten bij het ontbreken van of bij onvoldoende breedbandinfrastructuur de digitale kloof tussen stedelijke en plattelandsgebieden dreigt te vergroten, waardoor territoriale samenhang en regionale economische groei nog moeilijker te verwezenlijken zullen zijn;

11.

wijst erop dat de groei van het bbp in de Unie tegelijkertijd vanuit diverse hoeken onder druk staat, terwijl de overheidsmiddelen om groei te bevorderen gezien de hoge schulden en begrotingstekorten beperkt zijn, en verzoekt de Europese instellingen en de lidstaten elke mogelijke hefboom voor groei te benutten; merkt op dat cloud computing in alle sectoren van de economie voor innovatieve ontwikkelingen kan zorgen, met name op het gebied van gezondheidszorg, energie, overheidsdiensten en onderwijs;

12.

benadrukt dat de werkloosheid, met inbegrip van langdurige en jeugdwerkloosheid, in Europa een onaanvaardbaar hoog peil heeft bereikt en in de nabije toekomst vermoedelijk hoog zal blijven, en dat er op alle niveaus daadkrachtige en dringende maatregelen moeten worden genomen; merkt op dat acties inzake e-vaardigheden en digitale opleiding voor de ontwikkeling van cloud computing bijgevolg bijzonder belangrijk kunnen zijn om de toenemende werkloosheid, met name onder jongeren, aan te pakken;

13.

benadrukt dat de gebruikers over meer e-vaardigheden moeten beschikken en dat er opleidingen nodig zijn die de voordelen van cloud computing in de verf zetten; herinnert eraan dat er meer kwalificatieregelingen moeten komen voor specialisten die cloud computing beheren;

14.

benadrukt dat kmo's het hart van de EU-economie vormen en dat er meer acties nodig zijn om het concurrentievermogen van kmo's in de EU op wereldvlak te bevorderen en om het best mogelijke klimaat te scheppen voor het gebruik van nieuwe veelbelovende technologische ontwikkelingen, zoals cloud computing, die een grote impact kunnen hebben op het concurrentievermogen van het bedrijfsleven in de EU;

15.

wijst op de positieve gevolgen van clouddiensten voor kmo's, met name kmo's die gevestigd zijn in verafgelegen of perifere gebieden en in landen met economische problemen, aangezien deze diensten de vaste kosten van kmo's helpen drukken doordat ze computervermogen en -opslag kunnen huren, en verzoekt de Commissie na te denken over een passend kader waardoor kmo's hun groei en productiviteit kunnen verhogen, omdat kmo’s hun voordeel kunnen doen met lagere aanloopkosten en betere toegang tot analyse-instrumenten;

16.

moedigt de Commissie en de lidstaten aan het economisch potentieel van cloud computing kenbaar te maken aan met name kmo's;

17.

wijst erop dat de EU gebruik moet maken van het feit dat deze technologie zich nog in een beginfase bevindt en moet inzetten op de ontwikkeling ervan om te profiteren van de schaalvoordelen die zij naar verwachting zal opleveren, waarmee zij een impuls zal geven aan de economie in de Unie, met name in de ict-sector;

18.

benadrukt dat de interne markt open moet blijven voor alle aanbieders die het Unierecht eerbiedigen, aangezien de wereldwijde vrije diensten- en informatiestroom het concurrentievermogen van en de kansen voor het bedrijfsleven in de Unie vergroot en de burgers van de Unie ten goede komt;

19.

betreurt de meldingen van massale, algemene en ongedifferentieerde toegang van de overheid tot informatie betreffende gebruikers in de Unie die in clouds in derde landen is opgeslagen en vraagt de aanbieders van clouddiensten op transparante wijze bekend te maken hoe zij omgaan met informatie die de consumenten overhandigen wanneer zij gebruik maken van clouddiensten;

20.

dringt erop aan dat, om het risico tegen te gaan dat buitenlandse overheden zich rechtstreeks of onrechtstreeks toegang verschaffen tot informatie terwijl dergelijke toegang volgens het Unierecht niet is toegestaan, de Commissie:

21.

is verheugd over het voornemen van de Commissie een certificeringssysteem voor de gehele EU op te zetten, wat een stimulans zou bieden voor ontwikkelaars en aanbieders van clouddiensten om te investeren in een betere bescherming van de persoonlijke levenssfeer;

22.

verzoekt de Commissie samen met het bedrijfsleven en andere belanghebbenden in de Unie gebieden te identificeren waar een specifieke aanpak van de Unie op wereldvlak bijzonder aantrekkelijk kan zijn;

23.

benadrukt dat het belangrijk is te zorgen voor een competitieve en transparante markt in de Unie om alle gebruikers in de Unie veilige, duurzame, betaalbare en betrouwbare diensten te kunnen aanbieden; vraagt om een eenvoudige, transparante methode om veiligheidsmankementen op te sporen op een zodanige wijze dat dienstenaanbieders op de Europese markt voldoende en naar behoren gestimuleerd worden tot het vinden van oplossingen;

24.

benadrukt dat voor alle cloudaanbieders die in de Unie actief zijn, dezelfde concurrentievoorwaarden en regels moeten gelden;

25.

benadrukt dat het gebruik van clouddiensten door de publieke sector de kosten voor de overheid kan reduceren en voor een efficiëntere dienstverlening naar de burgers toe kan zorgen, waarbij het digitale hefboomeffect voor alle sectoren van de economie zeer veel voordelen met zich kan brengen; wijst erop dat ook de particuliere sector kan profiteren van die clouddiensten voor de aanbesteding van innoverende oplossingen;

26.

moedigt de overheden aan bij de aanbesteding van IT-opdrachten te voorzien in veilige, betrouwbare en beveiligde clouddiensten, waarbij de specifieke verantwoordelijkheden moeten worden benadrukt inzake bescherming van informatie betreffende burgers, toegankelijkheid en continuïteit van de dienstverlening;

27.

verzoekt met name de Commissie te overwegen waar mogelijk gebruik te maken van clouddiensten om zo een voorbeeld te stellen voor anderen;

28.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de werkzaamheden van het Europees cloudpartnerschap op te drijven;

29.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om van cloud computing een prioritair gebied in onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma's te maken en het in het openbaar bestuur als innovatieve oplossing voor e-overheidsdiensten in het belang van de burgers, alsmede in de private sector als innovatief instrument voor de ontwikkeling van bedrijven, te stimuleren;

30.

benadrukt dat het gebruik van clouddiensten door overheidsdiensten, waaronder rechtshandhavingsinstanties en EU-instellingen, bijzondere aandacht en coördinatie tussen de lidstaten verdient; herinnert eraan dat de integriteit en de beveiliging van de gegevens gewaarborgd moeten zijn en dat onrechtmatige toegang, bijvoorbeeld door buitenlandse regeringen en hun inlichtingendiensten zonder dat hier een rechtsgrond voor is krachtens de regelgeving van de Unie of de lidstaten, moet worden voorkomen; benadrukt dat dit eveneens geldt voor specifieke verwerkingsactiviteiten door bepaalde essentiële niet-gouvernementele dienstverleners, met name de verwerking van specifieke categorieën van persoonsgegevens door bijvoorbeeld banken, verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, scholen en ziekenhuizen; benadrukt voorts dat al hetgeen hierboven is vermeld, bijzonder belangrijk is wanneer gegevens worden overgedragen (buiten de Europese Unie tussen verschillende rechtsgebieden); is daarom van mening dat overheidsdiensten, alsook niet-gouvernementele dienstverleners en de privésector, in de mate van het mogelijke moeten vertrouwen op Europese aanbieders van clouddiensten bij de verwerking van gevoelige gegevens en informatie, tot wanneer bevredigende mondiale regels inzake gegevensbescherming zijn ingevoerd, waarmee de beveiliging wordt gewaarborgd van gevoelige gegevens en van gegevensbanken die door openbare instanties worden bijgehouden;

31.

verzoekt de Commissie het voortouw te nemen bij de bevordering van normen en specificaties voor privacyvriendelijke, betrouwbare, zeer interoperabele, beveiligde en energie-efficiënte clouddiensten als integraal onderdeel van een toekomstig industriebeleid van de Unie; benadrukt dat betrouwbaarheid, veiligheid en gegevensbescherming noodzakelijk zijn voor het vertrouwen van de consument en voor het concurrentievermogen;

32.

benadrukt dat normen gebaseerd zijn op voorbeelden van goede praktijken;

33.

benadrukt dat de normen een gemakkelijke en volledige overdraagbaarheid van gegevens en diensten en een grote interoperabiliteit tussen clouddiensten mogelijk moeten maken om het concurrentievermogen te vergroten in plaats van te beperken;

34.

is ingenomen met het in kaart brengen van de normen dat is toevertrouwd aan het ETSI, en benadrukt dat het belangrijk is een open en transparante procedure te blijven volgen;

35.

verzoekt de Commissie erop toe te zien dat op consumententoestellen clouddiensten niet als standaardwaarde zijn ingesteld of tot een specifieke aanbieder van clouddiensten zijn beperkt;

36.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat handelsovereenkomsten tussen telecomexploitanten en aanbieders van clouddiensten volledig in overeenstemming zijn met het EU-recht inzake mededinging en consumenten volledige toegang geven tot alle clouddiensten via de internettoegang van elke telecomexploitant;

37.

herinnert de Commissie eraan dat zij nog geen gebruik heeft gemaakt van haar prerogatief uit hoofde van Richtlijn 1999/5/EG (RTTE-richtlijn) om te eisen dat apparatuur waarborgen bevat om informatie van de gebruikers te beschermen;

38.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de consument meer bewust te maken van alle aan het gebruik van clouddiensten verbonden risico's;

39.

verzoekt de Commissie erop toe te zien dat de consument, wanneer hij gevraagd wordt een clouddienst te aanvaarden of er hem op een andere wijze een wordt aangeboden, hij eerst alle informatie krijgt die nodig is om met kennis van zaken een besluit te nemen, met name met betrekking tot de vraag onder welke rechtspraak de in die clouddiensten opgeslagen gegevens vallen;

40.

benadrukt dat deze informatie onder meer moet aangeven wie de uiteindelijke aanbieder van de dienst is en hoe deze dienst wordt gefinancierd; benadrukt bovendien dat, indien de dienst wordt gefinancierd door de informatie van de gebruikers aan te wenden voor gerichte reclame of om anderen in staat te stellen dit te doen, de gebruiker hiervan op de hoogte moet worden gesteld;

41.

benadrukt dat deze informatie in een gestandaardiseerd, overdraagbaar, gemakkelijk te begrijpen en vergelijkbaar formaat moet zijn;

42.

verzoekt de Commissie een passend beleid uit te stippelen om tot de vaststelling van een minimaal aanvaardbaar niveau van consumentenrechten met betrekking tot clouddiensten te komen, met inbegrip van normen inzake integriteitsbescherming, gegevensopslag in derde landen, aansprakelijkheid voor gegevensverliezen en andere aspecten die van groot belang zijn voor de consument;

43.

verzoekt de Commissie en de lidstaten concrete maatregelen te treffen voor het gebruik en de bevordering van cloud computing met betrekking tot open toegang en open onderwijsmiddelen;

44.

dringt er bij de Commissie op aan actie te ondernemen om te komen tot verdere harmonisatie van wetgeving in de lidstaten ter voorkoming van verwarring en fragmentering op het gebied van jurisdictie en ter waarborging van de transparantie op de gemeenschappelijke digitale markt;

45.

roept de Commissie op andere EU-wetgeving te herzien om de lacunes met betrekking tot cloud computing weg te nemen; roept in het bijzonder op de regelgeving met betrekking tot intellectuele-eigendomsrechten te verduidelijken en de richtlijnen inzake oneerlijke handelspraktijken, oneerlijke bedingen in overeenkomsten respectievelijk elektronische handel, die de meest relevante onderdelen van de toepasselijke EU-wetgeving op het gebied van cloud computing zijn, te herzien;

46.

roept de Commissie op om een helder wettelijk kader te scheppen op het gebied van auteursrechtelijk beschermde inhoud in de cloud, met name wat licentieregulering betreft;

47.

onderkent dat de opslag van auteursrechtelijk beschermde werken door clouddiensten geen afbreuk mag doen aan de rechten van Europese rechthebbenden op billijke vergoeding voor het gebruik van hun werk, maar vraagt zich af of deze diensten nu wel identiek te beschouwen zijn als traditionele en digitale opname- en opslagapparatuur;

48.

vraagt de Commissie om voor elk van de verschillende vormen van cloud computing de impact te beoordelen van opslag van beschermde werken op de auteursrechtsystemen, en meer in het bijzonder de manier waarop particuliere kopieerheffingen die voor bepaalde vormen van cloud computing relevant zijn, worden opgelegd;

49.

verzoekt de Commissie om samen met belanghebbende partijen de ontwikkeling van gedecentraliseerde diensten aan te moedigen op basis van openbronsoftware waarmee burgers van de Unie weer zeggenschap kunnen krijgen over hun persoonlijke gegevens en communicatie, bijvoorbeeld door middel van point-to-point encryptie;

50.

benadrukt dat, ten gevolge van onzekerheden met betrekking tot toepasselijk recht en jurisdictie, contracten het voornaamste middel zijn voor de totstandbrenging van relaties tussen aanbieders van cloud computing-diensten en hun klanten, en dat daarom duidelijk behoefte is aan gemeenschappelijke richtsnoeren van de EU op dit gebied;

51.

roept de Commissie op samen te werken met de lidstaten om te komen tot goede praktijken op Europees niveau als het gaat om contracten, of „modelcontracten” waarmee volledige transparantie verzekerd is door alle voorwaarden te presenteren in een zeer duidelijke opmaak;

52.

roept de Commissie op om samen met belanghebbenden te komen tot de ontwikkeling van modellen voor vrijwillige certificering van de veiligheidssystemen van de aanbieders, modellen die ten dienste staan van de harmonisering van de praktijken van alle aanbieders van cloud computing-diensten en die de klant bewuster maken van wat kan worden verwacht van aanbieders van cloud computing-diensten;

53.

benadrukt dat ten gevolge van problemen op het vlak van jurisdictie, het in de praktijk onwaarschijnlijk is dat de EU-consument zich ten overstaan van de aanbieder kan beroepen op rechtsmiddelen in andere jurisdicties; verzoekt de Commissie daarom te voorzien in adequate middelen van beroep op het gebied van consumentendiensten aangezien er een groot gebrek aan evenwicht bestaat in de machtsverhouding tussen consumenten en aanbieders van cloud computing-diensten;

54.

roept de Commissie op haast te maken met een vlotte implementatie van de alternatieve en online beslechting van consumentengeschillen en te verzekeren dat consumenten beschikken over adequate middelen voor een collectieve rechtsgang in geval van inbreuk op veiligheid en privacy alsook in het geval van illegale contractbepalingen voor cloud computing-diensten;

55.

betreurt het huidige gebrek aan doeltreffende rechtsmiddelen voor gebruikers in geval van contractbreuk;

56.

wenst dat de gebruikers in contractvoorstellen stelselmatig worden geïnformeerd over de verwerking van persoonlijke gegevens en dat zij verplicht hun toestemming moeten verlenen voor wijzigingen in de contractuele voorwaarden;

57.

roept de Commissie op in het kader van de discussies in haar deskundigengroepen aanbieders van clouddiensten te verplichten bepaalde essentiële bepalingen in overeenkomsten op te nemen die de kwaliteit van de dienst garanderen, zoals een verplichting om software en hardware waar noodzakelijk bij te werken, en te bepalen wat er gebeurt wanneer gegevens kwijtraken, hoe lang het duurt om een probleem op te lossen of hoe snel de clouddienst provocerend materiaal kan verwijderen indien de klant van de aanbieder van clouddiensten hierom verzoekt;

58.

herinnert eraan dat een cloudprovider die de gegevens gebruikt voor een ander doel dan het in de serviceovereenkomst overeengekomen doel, of de gegevens gebruikt in communicatie of op een wijze die in strijd is met de contractvoorwaarden, moet worden beschouwd als een voor de verwerking verantwoordelijke en aansprakelijk moet worden gesteld voor de gepleegde overtredingen en schendingen;

59.

benadrukt dat in overeenkomsten voor clouddiensten de rechten en plichten van de betrokken partijen op het vlak van gegevensverwerkingsactiviteiten door cloudproviders op een heldere en transparante manier moeten zijn vastgesteld; wijst erop dat de contractuele regelingen geen verklaring mogen omvatten dat afstand wordt gedaan van de door de wetgeving van de Unie met betrekking tot gegevensbescherming geboden waarborgen, rechten en beschermingen; vraagt de Commissie met klem voorstellen te doen om het evenwicht tussen aanbieders van clouddiensten en hun klanten te herstellen als het gaat om de door clouddiensten gebruikte contractvoorwaarden, met onder meer bepalingen met betrekking tot:

60.

benadrukt dat de rol van aanbieders van clouddiensten krachtens de huidige wetgeving van de Unie per geval moet worden bepaald, omdat aanbieders zowel gegevensverwerkers als voor de verwerking verantwoordelijken kunnen zijn; dringt erop aan de contractvoorwaarden voor alle gebruikers te verbeteren door internationale modellen voor goede praktijken voor contracten te ontwikkelen en door te verduidelijken waar de dienstaanbieder gegevens opslaat en onder welk rechtsgebied binnen de EU;

61.

benadrukt dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan situaties waarin door een gebrek aan evenwicht in de contractuele betrekkingen tussen klant en cloudprovider de klant ertoe wordt aangezet contractuele regelingen aan te gaan waarmee standaarddiensten en een standaardcontract worden opgelegd waarin de aanbieder de doeleinden, voorwaarden en wijze van verwerking definieert (6); benadrukt dat de cloudprovider in dergelijke omstandigheden moet worden beschouwd als „voor de verwerking verantwoordelijke” en gezamenlijk met de klant aansprakelijk moet zijn;

62.

is van mening dat toegang tot een veilig internet een grondrecht is van elke burger en dat cloud computing in dit opzicht een belangrijke rol blijft spelen; doet daarom nogmaals een beroep op de Commissie en de Raad om de digitale vrijheden op ondubbelzinnige wijze te erkennen als grondrechten en als absolute vereisten voor de uitoefening van de universele mensenrechten;

63.

herhaalt dat bij wijze van algemene regel het niveau van gegevensbescherming in een cloud computing-omgeving niet lager mag zijn dan het niveau dat in andere contexten van gegevensverwerking is vereist;

64.

benadrukt dat de wetgeving van de Unie met betrekking tot gegevensbescherming nu al volledig van toepassing is op cloud computing-diensten in de EU, aangezien deze wetgeving technologisch gezien neutraal is, en bijgevolg volledig moet worden nageleefd; benadrukt dat het advies van de Groep gegevensbescherming artikel 29 over cloud computing (7) in aanmerking moet worden genomen, aangezien dit een duidelijke leidraad biedt voor de toepassing van de beginselen en regels in de wetgeving van de Unie met betrekking tot gegevensbescherming in een cloudomgeving, zoals de concepten verwerker en voor de verwerking verantwoordelijke, afbakening van het doel en evenredigheid, integriteit en gegevensbeveiliging, het gebruik van onderaannemers, de toewijzing van verantwoordelijkheden, beveiligingsinbreuken en internationale doorgiften; benadrukt dat het nodig is alle mogelijke tekortkomingen in de bescherming met betrekking tot cloud computing weg te werken in het kader van de huidige herziening van het rechtskader van de Unie inzake gegevensbescherming, op basis van verdere richtsnoeren van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming en de Groep gegevensbescherming artikel 29;

65.

herhaalt zeer bezorgd te zijn over de recent aan het licht gekomen toezichtprogramma's van de National Security Agency (NSA) van de VS en andere soortgelijke programma's die worden beheerd door inlichtingendiensten in verschillende lidstaten omdat deze, als de momenteel beschikbare informatie wordt bevestigd, een ernstige schending zouden inhouden van het grondrecht van de burgers en inwoners van de EU op privacy en gegevensbescherming, alsook van het recht op eerbiediging van privé- en familieleven, de vertrouwelijkheid van communicatie, het vermoeden van onschuld, de vrijheid van meningsuiting, de vrijheid van informatie en de vrijheid van ondernemerschap;

66.

geeft nogmaals uitdrukking aan zijn ernstige bezorgdheid over het feit dat cloudproviders die zijn onderworpen aan wetgeving van derde landen of gebruikmaken van opslagservers in derde landen, verplicht zijn om op grond van cloudovereenkomsten verwerkte Europese persoonsgegevens en informatie rechtstreeks mede te delen aan de autoriteiten van derde landen, en over de rechtstreekse toegang op afstand tot door rechtshandhavingsinstanties en inlichtingendiensten van derde landen verwerkte persoonsgegevens en informatie;

67.

betreurt dat dergelijke toegang gewoonlijk wordt verkregen doordat autoriteiten van derde landen hun eigen wettelijke voorschriften rechtstreeks ten uitvoer leggen zonder gebruik te maken van internationale instrumenten voor juridische samenwerking zoals overeenkomsten voor wederzijdse rechtshulp of andere vormen van justitiële samenwerking;

68.

benadrukt dat door dergelijke praktijken vraagtekens kunnen worden geplaatst bij het vertrouwen met betrekking tot aanbieders van clouddiensten en onlinediensten, en met betrekking tot derde landen die geen gebruik maken van internationale instrumenten voor juridische of justitiële samenwerking;

69.

verwacht dat de Commissie en de Raad de nodige maatregelen zullen nemen om deze situatie op te lossen en om ervoor te zorgen dat de grondrechten van de burgers van de EU worden geëerbiedigd;

70.

herinnert eraan dat alle bedrijven die diensten in de EU aanbieden zonder uitzondering de EU-wetgeving moeten naleven en aansprakelijk zijn voor eventuele inbreuken;

71.

benadrukt dat clouddiensten die zijn onderworpen aan het rechtsstelsel van een derde land, gebruikers in de EU op een duidelijke en goed te onderscheiden manier moeten waarschuwen dat de mogelijkheid bestaat dat hun persoonsgegevens in de gaten worden gehouden door inlichtingendiensten en rechtshandhavingsinstanties van derde landen op basis van geheime orders of gerechtelijke bevelen, en dat de betrokkenen daarna in voorkomend geval gevraagd moet worden om expliciete toestemming voor de verwerking van persoonsgegevens;

72.

dringt er bij de Commissie op aan om bij onderhandelingen over internationale overeenkomsten die betrekking hebben op de verwerking van persoonsgegevens, bijzondere aandacht te besteden aan de risico's en uitdagingen van cloud computing voor de grondrechten, en met name, maar niet uitsluitend, voor het recht op privacy en de bescherming van persoonsgegevens, als vastgelegd in artikel 7 en artikel 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie; dringt er voorts bij de Commissie op aan aandacht te besteden aan de nationale regelgeving van de onderhandelingspartner voor wat betreft de toegang van rechtshandhavingsinstanties en inlichtingendiensten tot persoonsgegevens die via cloud computing-diensten zijn verwerkt, in het bijzonder door te eisen dat dergelijke toegang voor rechtshandhavingsinstanties en inlichtingendiensten enkel wordt verleend met volledige inachtneming van een behoorlijke rechtsgang en op basis van een ondubbelzinnige rechtsgrond, alsmede door te eisen dat de exacte voorwaarden voor toegang, het doel van het verkrijgen van dergelijke toegang, de beveiligingsmaatregelen bij het overhandigen van gegevens, de rechten van personen en de regels voor toezicht en een doeltreffend beroepsmechanisme zijn vastgesteld;

73.

benadrukt zijn ernstige bezorgdheid over de werkzaamheden die binnen de Raad van Europa zijn verricht door het Comité van deskundigen inzake criminaliteit in de cyberruimte en die tot doel hebben een bijkomend protocol op te stellen voor de uitlegging van artikel 32 van het verdrag inzake cybercriminaliteit van 23 november 2001 met betrekking tot grensoverschrijdende toegang tot opgeslagen computergegevens waarvoor toestemming is verleend of die openbaar zijn (8), teneinde het gebruik en de uitvoering ervan doeltreffender te maken in het licht van de juridische, beleidsmatige en technologische ontwikkelingen; roept de Commissie en de lidstaten op om, in het licht van de komende behandeling door het Comité van ministers van de Raad van Europa, te zorgen voor de verenigbaarheid van de bepalingen van artikel 32 van het verdrag inzake cybercriminaliteit, alsook de interpretatie ervan in de lidstaten, met de grondrechten, met inbegrip van gegevensbescherming en, met name, de bepalingen inzake grensoverschrijdend verkeer van persoonsgegevens, zoals opgenomen in het EU-Handvest van de grondrechten, de EU-wetgeving met betrekking tot gegevensbescherming, het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en het Verdrag van de Raad van Europa tot bescherming van personen met betrekking tot de geautomatiseerde verwerking van persoonsgegevens („Verdrag 108”), die wettelijk bindend zijn voor de lidstaten; roept de Commissie en de lidstaten op resoluut alle maatregelen af te wijzen die de toepassing van deze rechten in gevaar zouden kunnen brengen; is verontrust door het feit dat indien dergelijk bijkomend protocol zou worden goedgekeurd, de uitvoering ervan zou kunnen leiden tot onbeperkte toegang op afstand door rechtshandhavingsinstanties tot servers en computersystemen die zich in andere rechtsgebieden bevinden, zonder gebruik te maken van overeenkomsten voor wederzijdse rechtshulp of andere instrumenten voor justitiële samenwerking die ingesteld zijn om de grondrechten van het individu te waarborgen, met inbegrip van gegevensbescherming en een behoorlijke rechtsgang;

74.

onderstreept dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan kmo's, die in toenemende mate afhankelijk zijn van cloud computing-technologie voor de verwerking van persoonsgegevens en die mogelijk niet altijd de middelen of de expertise hebben om de beveiligingsrisico's adequaat het hoofd te bieden;

75.

benadrukt dat de kwalificatie van de voor de verwerking verantwoordelijke of de verwerker op adequate wijze tot uitdrukking moet komen in het eigenlijke niveau van controle dat hij heeft over de voor de verwerking gebruikte middelen, zodat de verantwoordelijkheden met betrekking tot de bescherming van persoonsgegevens bij het gebruik van cloud computing duidelijk kunnen worden toegewezen;

76.

benadrukt dat alle beginselen die zijn vastgelegd in de EU-wetgeving inzake gegevensbescherming, zoals eerlijkheid en rechtmatigheid, afbakening van het doel, evenredigheid, accuraatheid en beperkte bewaartermijnen voor de gegevens, volledig in aanmerking moeten worden genomen door aanbieders van cloud computing-diensten bij de verwerking van persoonsgegevens;

77.

benadrukt het belang van doeltreffende, evenredige en afschrikkende administratieve sancties die kunnen worden opgelegd aan cloud computing-diensten die de Europese normen inzake gegevensbescherming niet naleven;

78.

benadrukt dat het effect van elke cloud computing-dienst op gegevensbescherming op ad-hocbasis moet worden beoordeeld, teneinde te kunnen vaststellen welke waarborgen het meest geschikt zijn en moeten worden toegepast;

79.

benadrukt dat een Europese aanbieder van clouddiensten altijd moet handelen in overeenstemming met de EU-wetgeving inzake gegevensbescherming, ook als dit in strijd is met de instructies van een klant of voor de verwerking verantwoordelijke die in een derde land gevestigd is, of als de personen op wie de gegevens betrekking hebben (uitsluitend) ingezetenen van derde landen zijn;

80.

benadrukt dat het noodzakelijk is de uit cloud computing voortvloeiende uitdagingen op een internationaal niveau aan te pakken, in het bijzonder wat betreft het toezicht door inlichtingendiensten en de benodigde waarborgen;

81.

benadrukt dat EU-burgers die door inlichtingendiensten van derde landen in de gaten worden gehouden ten minste moeten kunnen beschikken over dezelfde waarborgen en rechtsmiddelen als de burgers van het betreffende derde land;

82.

betreurt de aanpak van de Commissie in haar mededeling, waarin de risico's en uitdagingen met betrekking tot cloud computing niet worden genoemd, en dringt er bij de Commissie op aan haar werkzaamheden omtrent cloud computing voort te zetten door een meer holistische mededeling over cloud computing te ontwikkelen, waarin rekening wordt gehouden met de belangen van alle betrokkenen, en waarin afgezien van een standaardverwijzing naar de naleving van de grondrechten en de verplichtingen ten aanzien van gegevensbescherming ook minstens de volgende elementen aan bod komen:

83.

roept de Commissie op te onderzoeken in hoeverre het Veilige haven-akkoord tussen de EU en de VS in aanmerking komt om te worden herzien, teneinde het aan te passen aan technologische ontwikkelingen, met name wat betreft aspecten die verband houden met cloud computing;

84.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/30

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 23 april 2013 inzake het evaluatieverslag over het Orgaan van Europese regelgevende instanties voor elektronische communicatie (BEREC) en het Bureau (SWD(2013)0152),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 19 mei 2010 getiteld „Een digitale agenda voor Europa” (COM(2010)0245),

—

gezien artikel 114 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien zijn resolutie van 5 mei 2010„een nieuwe digitale agenda voor Europa: 2015.eu” (1),

—

gezien het regelgevingskader voor elektronische communicatie,

—

gezien Verordening (EG) nr. 1211/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 tot oprichting van het Orgaan van Europese regelgevende instanties voor elektronische communicatie (BEREC) en het Bureau (2),

—

gezien artikel 119, lid 1, van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie industrie, onderzoek en energie en het advies van de Begrotingscommissie (A7-0378/2013),

A.

overwegende dat het Orgaan van Europese regelgevende instanties voor elektronische communicatie (BEREC) werd opgericht om bij te dragen aan de vorming van technische en beleidsmatige richtsnoeren voor de voltooiing van de interne markt, met als tweeledig doel een zo groot mogelijke onafhankelijkheid voor die regelgevende instanties en meer samenhang in hun toepassing van dat regelgevingskader in de gehele EU;

B.

overwegende dat in het evaluatieverslag het werk van het BEREC en het BEREC-Bureau wordt erkend en gewaardeerd, met name waar het gaat om de procedures ex artikel 7/7a en op gebied van netneutraliteit en internationale roaming;

C.

overwegende dat er nog maar weinig tijd is verstreken sinds de oprichting van BEREC en het BEREC-Bureau;

D.

overwegende dat de voltooiing van de interne markt een constant proces is dat het beste is gediend met betere regelgeving op de afzonderlijke nationale markten, en dat de beste en meest duurzame manier is om dit te bereiken (en daarbij te zorgen dat regelgevingsbesluiten op de nationale markten als legitiem worden beschouwd) door de benadering van onderop die momenteel door het BEREC wordt gevolgd;

E.

overwegende dat het BEREC alleen doeltreffend kan optreden, als zijn onafhankelijkheid van de lidstaten en de EU-instellingen wordt gegarandeerd;

F.

overwegende dat nationale overwegingen de formulering van gemeenschappelijke standpunten kunnen bemoeilijken;

G.

overwegende dat de rol van het BEREC van cruciaal belang is voor een meer coherente toepassing van het EU-regelgevingskader in alle lidstaten, een essentieel element voor de succesvolle ontwikkeling van een interne markt voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten;

H.

overwegende dat recente initiatieven op nationaal niveau, met name de herzieningsoperaties op de uitgaven, afbreuk zouden kunnen doen aan de invulling van het onafhankelijkheidsbeginsel;

I.

overwegende dat de nationale regelgevende instanties niet homogeen zijn aangezien zij in eigen land soms zeer uiteenlopende bevoegdheden hebben, waarbij sommige zich alleen met marktregulering bezighouden en andere daarnaast ook met aspecten als netbeveiliging, privacy, domeinregister, spectrum, gebruikersdiensten enz.;

J.

overwegende dat thans wellicht geen optimaal gebruik wordt gemaakt van het BEREC-Bureau;

K.

overwegende dat sommige agentschappen van de Unie die in andere landen zijn gelokaliseerd ook een liaisonkantoor in Brussel hebben;

L.

overwegende dat de meeste bijeenkomsten van de deskundigenwerkgroep in Brussel of ten kantore van een nationale regelgevende instantie plaatsvonden en dat het gebruik van videoconferenties verder moet worden uitgebreid;

M.

overwegende dat voordeel voor de consument een van de belangrijkste doelen is van de interne markt voor elektronische communicatie;

N.

overwegende dat de besluiten die het BEREC op Europees niveau neemt ook een Europese meerwaarde moeten hebben;

1.

acht het evaluatieverslag over het geheel genomen terzake dienend en evenwichtig;

2.

is van oordeel dat de nodige samenwerking, de coördinatie en de aan het bestuur verbonden informele aspecten enige tijd vergen om tot een volledige ontplooiing van de effecten ervan te komen;

3.

meent dat er nog ruimte voor verbetering is op het punt van het functioneren van het BEREC en het Bureau, doch is zich tevens bewust van de beperkte middelen die beschikbaar zijn; onderstreept evenwel dat de toepassing van de nieuwe procedure van artikel 7/7bis van Richtlijn 2009/140/EG inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten goed heeft gefunctioneerd, en het tweeledige systeem zich dus heeft bewezen;

4.

onderstreept dat het BEREC het kleinste EU-agentschap is, met een bijdrage uit de EU-begroting van slechts EUR 3 768 696 en 16 goedgekeurde posten uit hoofde van de EU-begroting 2013, dat in de eerste plaats administratieve ondersteuning biedt aan de BEREC-structuur, die is samengesteld uit de nationale regelgevende instanties;

5.

herinnert aan het advies van de Begrotingscommissie van 29 mei 2008 over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot oprichting van de Europese Autoriteit voor de elektronische-communicatiemarkt (COM (2007)0699 — C6-0428/2007 — 2007/0249(COD)), waarin de oprichting van een nieuw agentschap werd verworpen;

6.

is van mening dat aan de nationale regelgevende instanties een belangrijke rol toekomt binnen het reguleringskader, omdat nationale markten onveranderlijke verschillen vertonen door hun netwerk-topologie en ook van elkaar verschillen op het punt van vraagpatronen onder consumenten, demografische aspecten enz.; onderstreept dat voor een gestructureerde samenwerking binnen de Europese Unie, en daarmee een goed functionerende interne markt, onafhankelijke, sector-specifieke en adequaat toegeruste regulatoren onmisbaar zijn;

7.

is van mening dat het BEREC een cruciale rol speelt binnen het regelgevingskader als het orgaan dat tot taak heeft met het oog op de voltooiing van de interne markt voor elektronische communicatie de nationale feitelijke en reglementaire verschillen op één lijn te brengen;

8.

acht het raadzaam dat de rol van het BEREC, en vooral zijn betrekkingen met de nationale regelgevende instanties, beter wordt omschreven en wordt verzwaard met meer verantwoordelijkheden, zodat gemeenschappelijke standpunten gemakkelijker worden bereikt en er meer nadruk komt op de internemarktbenadering, waarbij ook de efficiëntie van de huidige samenwerking met nationale regelgevers en de Commissie moet worden geëvalueerd overeenkomstig de procedures van de artikelen 7/7bis;

9.

meent dat meer harmonisatie van de door de nationale regelgevende instanties in de lidstaten uit te voeren taken, zodat zij bevoegd zijn voor relevante aspecten rond beveiliging en veerkracht op de interne markt voor elektronische communicatie, zou kunnen bijdragen aan een beter functioneren van het BEREC en grotere voorspelbaarheid voor marktdeelnemers;

10.

vraagt de lidstaten en de Commissie dringend erop toe te zien dat de onafhankelijkheid van de nationale regelgevende instanties op nationaal en Europees niveau wordt versterkt, en niet verzwakt, aangezien dit de enige manier is om volledige onafhankelijkheid van het BEREC te waarborgen;

11.

is van mening dat de rol en de structuur van het BEREC en het BEREC-Bureau moeten worden aangepast naargelang de voltooiing van de interne markt voor elektronische communicatie vordert;

12.

verzoekt de Europese Commissie in toekomstige voorstellen betreffende de werkingssfeer en taken van het BEREC de onafhankelijkheid van het BEREC ten opzichte van de Europese instellingen te waarborgen;

13.

meent dat het BEREC moet optreden in het belang van de Europese burgers en dat de mechanismen voor verantwoording tegenover het Europees Parlement, de enige rechtstreeks gekozen instelling die de belangen van de Europese burgers vertegenwoordigt, moeten worden versterkt;

14.

beveelt aan dat het BEREC zijn interne verantwoordingsplicht verzwaart door zijn doelstellingen duidelijk in zijn jaarlijks werkprogramma te omschrijven en de resultaten en vorderingen ten opzichte van die doelstellingen in zijn jaarverslag te vermelden;

15.

acht het met het oog op de coherentie en samenhang van de werkzaamheden van het BEREC van het allergrootste belang dat het in de uitwerkingsfase van zijn jaarlijks werkprogramma zijn taken beter prioriseert en de communicatie met alle belanghebbende partijen bevordert;

16.

is van mening dat het BEREC meer ruimte moet krijgen voor het nemen van strategische besluiten, hetgeen onder meer betekent dat het BEREC eigen analyse en onderzoek verricht aan de hand waarvan het zulke besluiten kan nemen, zodat er meer sprake is van onafhankelijke besluitvorming van bovenaf;

17.

onderstreept dat het BEREC voorafgaand aan de wetgevingsvoorstellen voor de elektronischecommunicatiesector stelselmatig een adviserende rol moet krijgen;

18.

is van oordeel dat de externe communicatie van het BEREC verduidelijking en verbetering behoeft om de betrokkenheid van belanghebbende patijen bij alle niveaus van de besluitvorming te stimuleren;

19.

acht het raadzaam de rol van de Groep van onafhankelijke regelgevende instanties in Brussel te formaliseren en er daarbij op toe te zien dat dit geen doublures oplevert met de aan het BEREC-Bureau toevertrouwde taken;

20.

beveelt aan dat meer gebruik wordt gemaakt van telewerk, videoconferenties en andere telewerktechnieken met behulp van elektronische communicatie zodat kosten worden bespaard en de CO2-voetafdruk lichter wordt;

21.

beveelt de Commissie en de lidstaten aan zorg te dragen voor adequate financiering van het BEREC en de nationale regelgevende instanties;

22.

meent dat de standplaats van het BEREC-Bureau geen belemmering hoeft te zijn om het werk van de Europese instellingen op het gebied van elektronische communicatie, de specifieke interessesfeer van het BEREC, van dag tot dag te volgen, en een efficiënte inzet van het Bureau niet in de weg hoeft te staan, mits meer gebruik wordt gemaakt van strategieën voor elektronische communicatie;

23.

is van mening dat de taak van het BEREC-Bureau moet worden herzien, verzwaard en nauwkeuriger omschreven, met name in het licht van de uitkomst van de audit van het BEREC op dit punt;

24.

beveelt aan dat de nodige wijzigingen worden aangebracht en de nodige middelen worden uitgetrokken om het BEREC-Bureau in staat te stellen effectiever en efficiënter steun te bieden aan het eigenlijke werk van het BEREC, in plaats van alleen te zorgen voor administratieve ondersteuning;

25.

stelt dat bij elke discussie over de standplaats van het BEREC-Bureau de versterking van zijn onafhankelijkheid ten opzichte van de EU-instellingen en de lidstaten voorop moet staan, en acht geslagen moet worden op het beginsel van gelijkmatige spreiding van EU- instellingen, -agentschappen en andere EU-entiteiten;

26.

acht meer consolidatie nodig zodat marktdeelnemers vollediger kunnen profiteren van schaalvoordelen, en dat het BEREC een prominenter rol in dat proces moet krijgen;

27.

is van oordeel dat met het oog op een betere interne markt een duidelijk en stabiel wetgevingskader nodig is, wil een en ander leiden tot meer concurrentie en betere dienstverlening aan de consument;

28.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/33

—

gezien het ontwerp van verordening van de Raad over de vaststelling van criteria die bepalen wanneer teruggewonnen papier overeenkomstig artikel 6, lid 1, van Richtlijn 2008/98/EG niet langer als afval wordt aangemerkt (COM(2013)0502),

—

gezien het wetenschappelijk en technisch verslag van het JRC van maart 2011 met als titel „End-of-waste criteria for waste paper: technical proposals”,

—

gezien Richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende afvalstoffen en tot intrekking van een aantal richtlijnen (1), en met name artikel 6, lid 1,

—

gezien Verordening (EG) nr. 1013/2006 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de overbrenging van afvalstoffen (2), en met name artikel 49,

—

gezien Besluit van de Commissie 2011/753/EU tot vaststelling van voorschriften en berekeningsmethoden ter controle van de naleving van de bij artikel 11, lid 2, van Richtlijn 2008/98/EG van het Europees Parlement en de Raad vastgestelde doelstellingen, en met name artikel 2, lid 2 (3),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 januari 2011, getiteld „Efficiënt gebruik van hulpbronnen — Vlaggenschipinitiatief in het kader van de Europa 2020-strategie” (COM(2011)0021),

—

gezien het advies dat het in artikel 39 van Richtlijn 2008/98/EG bedoelde comité op 9 juli 2012 heeft uitgebracht,

—

gezien artikel 5 bis, lid 4, onder e), van Besluit 1999/468/EG van de Raad van 28 juni 1999 tot vaststelling van de voorwaarden voor de uitoefening van de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden (4),

—

gezien artikel 88, leden 2 en 3 en lid 4, onder c), van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de vaststelling van einde-afvalcriteria overeenkomstig Richtlijn 2008/98/EG een belangrijk instrument kan zijn om recycling en een markt voor secundaire grondstoffen te bevorderen en zo het efficiënt gebruik van hulpbronnen kan verbeteren;

B.

overwegende dat in het voorstel voor een verordening van de Raad wordt bepaald dat papierafval met een gehalte aan andere componenten dan papier lager dan of gelijk aan 1,5 gewichtsprocent (luchtdroog) niet langer als afval wordt aangemerkt wanneer het bestemd is voor gebruik als papiervezels voor de productie van papier, afhankelijk van bepaalde bijkomende voorwaarden;

C.

overwegende dat gelamineerd papier met een gehalte aan andere materialen dan papier van meer dan 30 gewichtsprocent (luchtdroog) in zijn geheel als andere component dan papier wordt aangemerkt; overwegende dat een typische gelamineerde papieren verpakking slechts 30 % of minder andere materialen dan papier bevat (24 % polyethyleen, 6 % aluminium) en dus niet als ander materiaal dan papier wordt beschouwd; overwegende dat, ten gevolge hiervan, een stroom papierafval enig aantal gelamineerde papieren verpakkingen kan bevatten (met hun hoog gehalte aan andere materialen dan papier en niet-verwaarloosbare eraan verbonden inhoud van vloeistoffen, voeding en ander organisch materiaal) en niet meer als afval wordt beschouwd, maar als een product;

D.

overwegende dat „recycling” in artikel 3, lid 17, van Richtlijn 2008/98/EG wordt gedefinieerd als „elke nuttige toepassing waardoor afvalstoffen opnieuw worden bewerkt tot producten, materialen of stoffen, voor het oorspronkelijke doel of voor een ander doel”;

E.

overwegende dat in de ontwerpverordening het einde-afvalmoment wordt gedefinieerd als het moment waarop het teruggewonnen papier bestemd is voor gebruik als papiervezels voor de productie van papier, en dit moment dus wordt geplaatst vóór de eigenlijke bewerking in de papierfabriek; overwegende dat dit strijdig is met de bestaande definitie van recycling, waarin de bewerking van afvalmateriaal wordt vereist;

F.

overwegende dat dergelijk materiaal verkregen na de inzameling en sortering alleen werd voorbehandeld (niet bewerkt) en zonder verdere bewerking niet kan worden gebruikt;

G.

overwegende dat het plaatsen van de einde-afvalfase vóór recyclage heeft plaatsgehad problemen zou veroorzaken voor een groot deel van de bestaande gemeenschapswetgeving, zoals met betrekking tot het milieukeurmerk, openbare aanbestedingen, eco-design en REACH, waarin recycling tot nu toe werd beschouwd als leidend tot een gerecycleerd product dat klaar is voor gebruik, en bovendien strijdig is met artikel 2, lid 2, van Besluit van de Commissie 2011/753/EU, waar voorbehandelen duidelijk wordt onderscheiden van eindrecycling;

H.

overwegende dat krachtens artikel 6, lid 1, van Richtlijn 2008/98/EG sommige specifieke afvalstoffen niet langer afvalstoffen zijn wanneer zij een behandeling voor nuttige toepassing, onder meer recycling, hebben ondergaan en voldoen aan specifieke criteria die op in dat artikel vastgestelde voorwaarden moeten worden opgesteld; overwegende dat deze voorwaarden omvatten: a) dat de stof of het voorwerp voldoet aan de bestaande op producten toepasselijke wetgeving en normen (artikel 6, lid 1, onder c)); en b) dat het gebruik van de stof of het voorwerp al met al geen negatieve gevolgen heeft voor het milieu of de menselijke gezondheid (artikel 6, lid 1, onder d));

I.

overwegende dat de drempel van 1,5 % voor het gehalte aan andere materialen dan papier gebaseerd is op de Europese norm EN 643; overwegende dat volgens de studie van het JRC deze norm „een centraal element is in de handel in papierafval” en „een lijst van Europese standaardklassen van afval preciseert”; overwegende dat zich baseren op deze norm voor het bepalen van criteria voor het einde-afval duidelijk in strijd is met artikel 6, lid 1, onder c), van Richtlijn 2008/98/EG, waarin expliciet wordt verwezen naar „voor producten geldende normen”, en niet naar voor afval geldende normen;

J.

overwegende dat in de relevante normen voor papierwaren, zoals ISO 1762 voor anorganische onzuiverheden, ISO 5350/1 en 5350/2 voor zichtbaar vuil en ISO 624 voor extracten (laagmoleculaire koolstofhydraten) een zuiverheidsniveau van 1 ppm wordt geëist, 15 000 keer lager dan het voorgestelde niveau;

K.

overwegende dat de inclusie van gelamineerd papier indruist tegen de expliciete aanbeveling van de studie van het JRC, waarin gelaagd papierafval uit het toepassingsgebied van criteria voor het einde-afval werd uitgesloten wegens het bijkomende milieurisico dat er inherent aan verbonden is, als het materiaal wordt geëxporteerd, vooral buiten de EU;

L.

overwegende dat, zoals gespecificeerd in artikel 49, lid 2, van Verordening (EG) nr. 1013/2006, in geval van uitvoer uit de EU de bevoegde autoriteit van verzending in de Unie zal eisen en ervoor zorgen dat de afvalstoffen in het derde land van bestemming op ecologisch verantwoorde wijze worden beheerd, onder andere, door te kunnen aantonen dat de ontvangstinstallatie wordt beheerd volgens normen inzake menselijke gezondheid en milieubescherming die in het algemeen gelijkwaardig zijn aan in de wetgeving van de EU vastgelegde normen;

M.

overwegende dat door gebruikt papier, met inbegrip van gelamineerd papierafval, niet langer als afvalstof aan te merken nog voor het correct werd gerecycleerd, dat materiaal vrij op de wereldmarkt kan worden verhandeld en de waarborgen van de afvaltransport-verordening met betrekking tot een in milieuopzicht degelijk beheer niet meer van toepassing zijn; overwegende dat het uitsluiten van afvalstromen met een hoog gehalte aan andere materialen dan papier, die bovendien gemakkelijk boven de drempel van 1,5 % kunnen uitkomen wegens het buiten beschouwing laten van huidig gelamineerd papier, van de vereisten van de afvaltransport-verordening duidelijk de kans loopt in strijd te zijn met artikel 6, lid 1, onder d), van Richtlijn 2008/98/EG, dat het gebruik van de stof over het geheel genomen geen ongunstige effecten mag hebben voor het milieu;

N.

overwegende dat het voorgestelde beheerssysteem om te voldoen aan de criteria van artikel 3 van de ontwerpverordening van de Raad, met name de bepaling dat de andere materialen dan papier in zendingen gelamineerd papier bestemd zijn voor terugwinning, vermoedelijk vrijwel onmogelijk toe te passen is voor afval dat niet langer als afval is aangemerkt en bijgevolg vrij mag worden verhandeld, waarbij het mogelijk meerdere malen van eigenaar verandert, en waarbij het betrokken materiaal in ieder geval niet lager ecologisch goed moet worden verwerkt;

O.

overwegende dat door de toegenomen mondiale handel van dit vermeende einde-afvalpapier te stimuleren door de waarborgen inzake menselijke gezondheid en milieubescherming te omzeilen niet alleen een bijkomende negatieve milieu-impact zou ontstaan tijdens het vervoer, maar ook zou leiden tot een afname van het Europese percentage van papierrecyclage wegens de lagere beschikbaarheid van papierafval, zodat papierfabrikanten in Europa misschien ten minstens een deel moeten vervangen door meer productie op basis van ruwe vezels, met een hogere energie-input en CO2-uitstoot tot gevolg, hetgeen eveneens in strijd zou zijn met het criterium om over het geheel genomen geen ongunstige effecten te hebben voor het milieu;

P.

overwegende dat in de mededeling van de Commissie over een „Efficiënt gebruik van hulpbronnen” een strategie is opgenomen om van de EU een „kringloopeconomie” te maken, op basis van een recyclerende samenleving met als doel afvalproductie te verminderen en afval als een hulpbron te gebruiken; overwegende dat een verdere verbetering van de recyclingpercentages in de EU het risico loopt te worden ondermijnd door de voorgestelde criteria voor het einde-afval en het huidige voorstel daarom niet voldoet aan artikel 6, lid 1, onder d), van Richtlijn 2008/98/EG;

1.

maakt bezwaar tegen de aanneming van het ontwerp van verordening van de Raad over de vaststelling van criteria die bepalen wanneer teruggewonnen papier overeenkomstig artikel 6, lid 1, van Richtlijn 2008/98/EG niet langer als afval wordt aangemerkt;

2.

is van mening dat dit ontwerp van verordening van de Raad niet verenigbaar is met het doel en de inhoud van het basisbesluit;

3.

is van mening dat bij het ontwerp van verordening van de Raad de aan de Commissie verleende uitvoeringsbevoegdheden worden overschreden;

4.

is van mening dat de Commissie de gevolgen van de ontwerpverordening voor papierrecyclage, voor de waardeketen van papierafval, voor de overbrenging van papierafval en voor de globale gevolgen voor het milieu niet behoorlijk heeft onderzocht; moedigt de Commissie aan de ontwerpverordening te wijzigen en de voorgestelde einde-afvalcriteria te verbeteren en aan te passen aan de bezwaren die in deze resolutie zijn gemaakt;

5.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/36

—

gezien Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, en met name de artikelen 1, 14, 15, 21, 23, 24, 25, 34 en 35,

—

gezien internationale wetgeving inzake mensenrechten, in het bijzonder het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie, de VN-Verklaring uit 1992 inzake de rechten van tot nationale of etnische, religieuze en taalminderheden behorende personen, het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen, en het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind,

—

gezien de Europese verdragen tot bescherming van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, met name het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM), het Europees Sociaal Handvest en de aanverwante aanbevelingen van het Europees Comité voor sociale rechten, het Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden van de Raad van Europa, en het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld,

—

gezien de artikelen 2, 3 en 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de artikelen 8, 9 en 10 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Een EU-kader voor de nationale strategieën voor integratie van de Roma tot 2020” (COM(2011)0173) en de conclusies van de Europese Raad van 24 juni 2011,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Nationale strategieën voor de integratie van de Roma: eerste stap van de uitvoering van het EU-kader (COM(2012)0226),

—

gezien het voorstel voor een aanbeveling van de Raad over doeltreffende maatregelen voor integratie van de Roma in de lidstaten (COM(2013)0460),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Verdere stappen bij de uitvoering van de nationale strategieën voor de integratie van de Roma (COM(2013)0454),

—

gezien Richtlijn 2000/43/EG van de Raad van 29 juni 2000 houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht ras of etnische afstamming (1),

—

gezien Richtlijn 2000/78/EG van de Raad van 27 november 2000 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep (2),

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid (COM(2008)0426),

—

gezien zijn resolutie van 1 juni 2006 over de situatie van de Roma in de Europese Unie (3),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2011 over de EU-strategie voor de integratie van de Roma (4),

—

gezien de analyse van de resultaten van het Roma-onderzoek op grond van geslacht van het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (FRA), die het FRA heeft verstrekt na een verzoek overeenkomstig artikel 126 van het Reglement,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid en het advies van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken (A7-0349/2013),

A.

overwegende dat de strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2010-2015 van de Commissie vereist dat zij „de bevordering van gendergelijkheid ondersteunt bij de tenuitvoerlegging van alle aspecten van de Europa 2020-strategie” en overwegende dat er in de conclusies van de Raad met betrekking tot een EU-kader voor nationale strategieën voor de integratie van de Roma (NRIS) op wordt aangedrongen „dat in alle beleidsmaatregelen en acties ter bevordering van de integratie van Roma een genderperspectief wordt opgenomen”;

B.

overwegende dat Roma-vrouwen vaak geconfronteerd worden met meervoudige en intersectorale discriminatie op basis van geslacht en etnische afstamming — die jegens Roma-vrouwen intenser van aard is dan jegens niet-Roma-vrouwen — en met beperkte toegang tot de arbeidsmarkt, onderwijs, gezondheidszorg, sociale voorzieningen en besluitvormingsprocessen; overwegende dat Roma-vrouwen vaak het slachtoffer zijn van racisme, vooroordelen en stereotypen, hetgeen een negatief effect heeft op hun werkelijke integratie;

C.

overwegende dat Roma-vrouwen onderworpen zijn aan patriarchale en seksistische tradities die hun keuzevrijheid bij de fundamentele beslissingen van hun leven, zoals met betrekking tot onderwijs, werk, seksuele en reproductieve gezondheid en zelfs het huwelijk, beknotten; overwegende dat discriminatie van Roma-vrouwen niet kan worden gerechtvaardigd op grond van traditie, maar moet worden aangepakt met respect voor traditie en diversiteit;

D.

overwegende dat Roma-vrouwen een groter risico lopen om in armoede te vervallen dan Roma-mannen, terwijl Roma-families met vier of meer kinderen in de EU het grootste risico lopen om in armoede terecht te komen;

E.

overwegende dat gewoonlijk gehanteerde indicatoren de neiging hebben bepaalde problemen te veronachtzamen zoals armoede onder werkenden, energiearmoede, geweld tegen vrouwen en meisjes, de armoede van grote gezinnen en alleenstaande ouders, armoede onder kinderen en de sociale uitsluiting van vrouwen;

F.

overwegende dat oudere Roma-vrouwen een groter risico op armoede lopen vanwege het feit dat zij in meerderheid werkzaam zijn geweest in de informele economie waarbij zij geen vergoeding ontvingen noch waren aangesloten bij het socialezekerheidsstelsel;

G.

overwegende dat de overgrote meerderheid van als „inactief” geclassificeerde volwassen Roma uit vrouwen bestaat en dat — deels vanwege de traditionele arbeidsverdeling tussen mannen en vrouwen en vanwege het op de Europese arbeidsmarkten bestaande racisme en seksisme — slechts half zoveel Roma-vrouwen op arbeidsactieve leeftijd een betaalde baan hebben als Roma-mannen, waarbij dezelfde cijfers gelden met betrekking tot zelfstandig ondernemen;

H.

overwegende dat uit gegevens van alle landen blijkt dat Roma-vrouwen ernstige uitsluiting ondervinden op het vlak van werkgelegenheid evenals discriminatie op de werkvloer wanneer zij een baan zoeken of ergens werkzaam zijn; overwegende dat Roma-vrouwen eveneens uitgesloten blijven van de formele economie en gehinderd worden door beperkte kansen in het onderwijs, ontoereikende huisvesting, slechte gezondheidszorg, traditionele genderpatronen en algemene marginalisatie evenals discriminatie door meerderheidsgemeenschappen; overwegende dat de nationale verslagen met betrekking tot de tenuitvoerlegging van het EU-kader voor NRIS desalniettemin nog steeds onvoldoende aandacht besteden aan het aspect van gendergelijkheid;

I.

overwegende dat het beduidend moeilijker is voor moeders van grote gezinnen of alleenstaande moeders om op grotere afstand van hun huis en gezin te werken in kansarme plattelandsstreken;

J.

overwegende dat de geletterdheid en de onderwijsresultaten van Roma-vrouwen aanzienlijk achterblijven bij die van zowel Roma-mannen als niet-Roma-vrouwen, en overwegende dat de meerderheid van Roma-meisjes de school vroegtijdig verlaat, terwijl een significant deel van hen nooit naar school is geweest;

K.

overwegende dat de economische crisis een negatief effect heeft gehad op de gezondheid en het welzijn van Roma-vrouwen, waardoor hun reeds sinds lange tijd onaanvaardbare situatie — meer dan een kwart van alle Roma-vrouwen wordt in de dagelijkse activiteiten belemmerd door gezondheidsproblemen — verder is verslechterd;

L.

overwegende dat de gebrekkige eerbiediging van alomvattende seksuele en reproductieve rechten, met inbegrip van toegang tot contraceptie, een belemmering vormt voor de empowerment van Roma-vrouwen en gendergelijkheid, en leidt tot ongeplande zwangerschappen, waaronder tienerzwangerschappen, hetgeen de onderwijs- en arbeidskansen van meisjes ondermijnt; overwegende dat vroegtijdig moederschap grotendeels een gevolg is van het gebrek aan passende toegang tot sociale voorzieningen en ontoereikende gezondheidszorgstructuren die niet inspelen op de behoeften van Roma-vrouwen;

M.

overwegende dat Roma-vrouwen als gevolg van hun lage sociaaleconomische status en de discriminatie die zij in de gezondheidszorg ondervinden, zich in het geheel niet bewust zijn van de meeste van hun rechten en zich veel minder vaak tot medische instanties wenden dan de meerderheid van de bevolking;

N.

overwegende dat Roma-vrouwen en -meisjes onevenredig vaak worden getroffen door diverse ziekten — met inbegrip van HIV/AIDS — maar dat preventieprogramma's voor deze groepen gewoonlijk een lage prioriteit en onvoldoende financiering krijgen, terwijl de toegankelijkheid van screeningprogramma's beperkt blijft;

O.

overwegende dat Roma-vrouwen als gevolg van extreme armoede, genderongelijkheid en interne discriminatie een hoger risico lopen te worden blootgesteld aan mensenhandel, prostitutie, huiselijk geweld en uitbuiting, terwijl zij op bijkomende belemmeringen stuiten bij de toegang tot bescherming;

P.

overwegende dat een groot aantal Roma-vrouwen slachtoffer is van huiselijk geweld door hun echtgenoten, schoonfamilie en andere familieleden; overwegende dat het merendeel van het geweld en de schendingen van de mensenrechten tegen Roma-vrouwen niet wordt gemeld, als gevolg van het feit dat geweld tegen vrouwen in patriarchale samenlevingen nog altijd aanvaard wordt als een legale vorm van machtsuitoefening maar ook omdat plegers van geweld tegen vrouwen zelden rekenschap hoeven af te leggen voor hun daden, hetgeen vrouwen ontmoedigt om juridische bijstand te zoeken;

Q.

overwegende dat geweld tegen Roma-vrouwen frequent wordt begaan door overheden in alle EU-lidstaten in de vorm van ernstige discriminatie en duidelijke schendingen van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens; overwegende dat dit geweld verschillende vormen aan kan nemen zoals de verzameling en opslag in registers van gegevens van de Roma-bevolking, met inbegrip van kinderen, uitsluitend op basis van etnische achtergrond, of het uitzetten van honderden mensen zonder een toereikend alternatief voor huisvesting of steun te bieden, hetgeen beschamende en harteloze praktijken zijn die volledig voorbijgaan aan de verplichtingen van de lidstaten op het vlak van internationale mensenrechten;

R.

overwegende dat alle EU-instellingen en lidstaten de verantwoordelijkheid dragen om geweld tegen vrouwen en meisjes uit te roeien en, eveneens, om een einde te maken aan de straffeloosheid, door daders van haatmisdrijven, haatpropaganda, discriminatie en geweld tegen Roma-vrouwen en -meisjes gerechtelijk te vervolgen;

S.

overwegende dat Richtlijn 2000/43/EG van de Raad discriminatie op grond van ras of etnische afkomst verbiedt; overwegende dat de Commissie al circa 30 inbreukprocedures heeft ingeleid tegen lidstaten omdat zij de richtlijn inzake rassengelijkheid niet op adequate wijze in hun nationale wetgeving hebben omgezet;

1.

benadrukt dat nationale strategieën voor de integratie van Roma (NRIS) erop dienen te zijn gericht Roma-vrouwen de kracht te geven hun leven zelf in handen te nemen door zichtbare factoren van verandering te worden binnen hun gemeenschap en door hun stem te laten horen teneinde invloed te kunnen uitoefenen op het beleid en de programma's die voor hen van belang zijn, alsook op de verbetering van de sociaaleconomische veerkracht van Roma-vrouwen, dat wil zeggen hun vermogen zich aan te passen aan het snel veranderende economische klimaat, door besparingen te realiseren en een vermindering van bezittingen te voorkomen;

2.

is ingenomen met het voortgangsverslag 2012 van de Commissie (5) en het voorstel voor een aanbeveling van de Raad van 26 juni 2013 over effectieve maatregelen ter bevordering van de integratie van de Roma in de lidstaten (6), waarin bijzondere aandacht wordt besteed aan toegang tot werkgelegenheid, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg en waarin de lidstaten worden opgeroepen om positieve actie te ondernemen en om strategieën voor de integratie van de Roma te integreren in hun strijd tegen armoede en sociale uitsluiting;

3.

verzoekt die lidstaten die daarnaast landenspecifieke aanbevelingen hebben gekregen in het kader van het Europees semester met betrekking tot Roma-vraagstukken om deze aanbevelingen snel uit te voeren en discriminatie, onder meer op de werkplek, te bestrijden, om het maatschappelijk middenveld — met inbegrip van Roma-organisaties — bij de besluitvorming te betrekken en niet alleen EU-middelen maar ook nationale en andere middelen vrij te maken teneinde de uit de nationale strategieën voor de integratie van de Roma (NRIS) voortvloeiende verplichtingen na te komen;

4.

betreurt dat ondanks de goedkeuring van zijn resolutie over de situatie van de Roma-vrouwen in 2006 en de goedkeuring van de tien gemeenschappelijke grondbeginselen voor de integratie van de Roma door de Raad, waarbij een van de grondbeginselen verband houdt met genderbewustzijn, de kwetsbare situatie van Roma- en nomadenvrouwen in de praktijk nog niet is aangepakt door Europese en nationale beleidsmakers;

5.

benadrukt dat de doeltreffendheid van het EU-kader voor NRIS aanzienlijk kan worden vergroot door een nauwere betrokkenheid van de Commissie, op basis van haar potentieel om de kwaliteit van de regelgeving en andere instrumenten te verbeteren, een grotere beleidscoherentie te stimuleren en de overkoepelende doelstellingen van het kader te bevorderen;

6.

roept de lidstaten op om nationale actieplannen te ontwikkelen voor de volgende vier cruciale prioriteitsgebieden: gezondheidszorg, huisvesting, werkgelegenheid en opleiding, met specifieke doelstellingen en streefcijfers, financiering, indicatoren en tijdskaders; de vooruitgang dient te worden beoordeeld door de resultaten van de tenuitvoerlegging te meten;

7.

dringt er bij de regeringen en de lokale autoriteiten van de lidstaten op aan Roma-vrouwen via vrouwenorganisaties, Roma-ngo’s en relevante belanghebbenden te betrekken bij de voorbereiding, tenuitvoerlegging, evaluatie en monitoring van de NRIS, en verbanden tot stand te brengen tussen gendergelijkheidsinstanties of vrouwenrechtenorganisaties en strategieën inzake sociale integratie; dringt er voorts bij de Commissie op aan de gelijkheid tussen mannen en vrouwen coherent aan te pakken bij de tenuitvoerlegging van de EU 2020-strategie en de nationale hervormingsprogramma's;

8.

verzoekt de Commissie om een „stroomdiagram” te maken van het integratieproces van de Roma in de EU, met betrekking tot de prestaties, de doelstellingen en de specifieke maatregelen om deze te realiseren, de stand van zaken van de uitvoeringsmaatregelen en de volgende stappen;

9.

verzoekt de lidstaten de ruimtelijke segregatie, de gedwongen uitzetting en de dakloosheid van Roma-mannen en -vrouwen te bestrijden en om een doeltreffend en transparant huisvestingsbeleid op te zetten;

10.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan te waarborgen dat de grondrechten van Roma-vrouwen en -kinderen worden geëerbiedigd en ervoor te zorgen dat Roma-vrouwen en -meisjes — onder meer via voorlichtingscampagnes — op de hoogte worden gebracht van hun rechten op grond van de bestaande nationale wetgeving inzake gendergelijkheid en discriminatie, en de strijd tegen patriarchale en seksistische tradities voort te zetten;

11.

verzoekt de Commissie om de institutionele verdeling van de taken en verantwoordelijkheden tussen de betrokken organisaties, fora en instanties vast te stellen, en om de rol van deze belanghebbenden — zoals de Roma Task Force van de Commissie, het netwerk van nationale contactpunten, het Europees Roma-platform, het EU-bureau voor de grondrechten en zijn ad-hocgroep voor de integratie van de Roma — bij het toezicht op en de controle en de coördinatie van het EU-kader voor NRIS duidelijk te definiëren;

12.

verzoekt de Commissie om de NRIS te ondersteunen door gemeenschappelijke, vergelijkbare en betrouwbare indicatoren te zoeken en een „dashboard” voor indicatoren voor de integratie van de Roma in de EU te ontwikkelen, teneinde duidelijke en ondubbelzinnige gegevens te verstrekken aan de hand waarvan de voortgang kan worden gemeten, alsook om te voldoen aan de eis van doeltreffend toezicht;

13.

verzoekt de lidstaten om ervoor te zorgen dat bezuinigingsmaatregelen geen onevenredig groot effect hebben op Roma- en nomadenvrouwen, en dat bij begrotingsbeslissingen rekening wordt gehouden met de beginselen van de mensenrechten;

14.

verzoekt de Commissie om de lidstaten aan te sporen om prestatie-indicatoren, uitgangswaarden en centrale streefcijfers op te nemen in hun nationale strategieën voor de belangrijkste prioritaire gebieden, op basis waarvan de vooruitgang kan worden gemeten;

15.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om ervoor te zorgen dat naar gender en etniciteit uitgesplitste gegevens door alle overheden worden verzameld en worden gebruikt als inspiratiebron voor beleidsontwikkeling; wijst erop dat gegevensverzameling moet plaatsvinden in overeenstemming met de desbetreffende mensenrechtenbeginselen;

16.

dringt er bij de lidstaten op aan hun nationale beleidstoezeggingen te koppelen aan toereikende financiële middelen voor de tenuitvoerlegging van NRIS, alsmede in hun nationale begrotingsbeleid rekening te houden met hun integratiestrategieën;

17.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan een toereikend kader in te stellen voor raadpleging, het leren van gelijken en het uitwisselen van ervaringen tussen beleidsmakers en Roma-organisaties, en een structurele dialoog op te starten om Roma-organisaties en ngo's te betrekken bij de planning, tenuitvoerlegging, monitoring en evaluatie van Europese, nationale en lokale integratiestrategieën voor de Roma;

18.

dringt er bij de lidstaten op aan te zorgen voor gelijkheid met betrekking tot burgerrechten en gelijke toegang tot gezondheidsdiensten, onderwijs, werkgelegenheid en huisvesting waarbij de mensenrechten en het beginsel van non-discriminatie worden geëerbiedigd en waarbij, in voorkomende geval, wordt gelet op de verenigbaarheid met een nomadische levensstijl;

19.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de instrumenten van de geïntegreerde territoriale investeringen en door gemeenschappen geleide lokale-ontwikkelingsstrategieën in hun partnerschapsovereenkomsten op te nemen, om deze in te zetten voor onderontwikkelde microregio's en achtergestelde gebieden en om de door gemeenschappen geleide lokale-ontwikkelingsstrategieën op te nemen in de reeks te ontwikkelen operationele programma's;

20.

verzoekt de Commissie en de lidstaten te zorgen voor de goedkeuring en tenuitvoerlegging van specifieke en alomvattende antidiscriminatiewetgeving in overeenstemming met internationale en Europese standaarden in alle lidstaten, teneinde te waarborgen dat antidiscriminatie-instanties uitgerust zijn om gelijke behandeling te bevorderen en beschikken over klachtenmechanismen die toegankelijk zijn voor Roma-vrouwen en -meisjes;

21.

dringt er bij de lidstaten op aan om in hun nationale strategieën meer nadruk te leggen op de territoriale aspecten van sociale integratie en om zich te richten op de meest achtergestelde microregio's door middel van samengestelde en geïntegreerde ontwikkelingsprogramma's;

22.

verzoekt de lidstaten zich tevens te richten op de stedelijke dimensie van het cohesiebeleid, met specifieke aandacht voor steden die onevenredig veel te maken hebben met sociale ongelijkheden zoals werkloosheid, sociale uitsluiting en polarisatie, en om deze steden te ondersteunen bij het ontwikkelen van hun infrastructuur teneinde hun potentiële bijdrage aan de economische groei te benutten en de banden tussen stedelijke en plattelandsgebieden sterker te maken met het oog op de bevordering van inclusieve ontwikkeling;

23.

dringt er bij de lidstaten op aan om bij de tenuitvoerlegging van hun NRIS meer aandacht te besteden aan genderkwesties, door op alle beleidsmaatregelen en praktijken die van invloed zijn op Roma-vrouwen een gendergelijkheidsperspectief toe te passen en de tenuitvoerlegging ervan te koppelen aan bestaande gendergelijkheidsstrategieën, in het bijzonder door het uitbannen van loonverschillen en pensioenverschillen tussen mannen en vrouwen binnen Roma-gemeenschappen en het uitroeien van geweld tegen vrouwen en meisjes tot expliciete doelstellingen te maken en hiertoe daadwerkelijke actie te ondernemen;

24.

dringt er bij de Raad, de Commissie en de lidstaten op aan ervoor te zorgen dat specifieke maatregelen voor vrouwenrechten en gendermainstreaming worden opgenomen in de NRIS, dat hierin rekening wordt gehouden met een genderperspectief en de meervoudige en intersectorale discriminatie waar Roma-vrouwen mee te kampen hebben, met name in het werk, de gezondheidszorg, huisvesting en het onderwijs, alsook dat in de evaluatie en de jaarlijkse monitoring door de Commissie, en in het bijzonder door het bureau voor de grondrechten, rekening wordt gehouden met vrouwenrechten en het gendergelijkheidsperspectief in elk onderdeel van de NRIS; dringt erop aan dat deze bevindingen aan het Europees Parlement worden voorgelegd;

25.

verzoekt de Commissie en de lidstaten ervoor te zorgen dat in de NRIS rekening wordt gehouden met de specifieke rechten en behoeften van Roma-vrouwen, en dat concrete indicatoren voor de tenuitvoerlegging, follow-up en monitoring ervan worden ontwikkeld, bijvoorbeeld op basis van de Gender Related Development Index (GDI) van het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties, waarin wordt gekeken naar aspecten als een lang en gezond leven, kennis en een behoorlijke levensstandaard, en de Gender Empowerment Measure (GEM), die de politieke participatie en besluitvorming, de economische participatie en besluitvorming en de zeggenschap over economische hulpbronnen omvat; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan genderbegroting te gebruiken als een van de instrumenten voor gendermainstreaming;

26.

dringt er bij de lidstaten op aan een nationaal toezichts- en evaluatiekader voor de NRIS te ontwikkelen dat aspecten omvat als begrotingstoezicht en andere vormen van toezicht door het maatschappelijk middenveld (uitgeoefend door nationale ngo's, ngo-netwerken of overkoepelende organisaties), beoordeling door deskundigen (uitgevoerd door onafhankelijke deskundigen met bewezen expertise op dit domein) en administratieve monitoring;

27.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan gendereffectbeoordelingen uit te voeren bij het ontwerp van specifieke maatregelen in het kader van hun NRIS;

28.

dringt er bij de Commissie op aan effectievere instrumenten te introduceren voor het meten van de daadwerkelijke sociaaleconomische situatie van Roma-vrouwen, bijvoorbeeld door het kwantificeren van „de economie van het leven” en erkenning van de informele economie in het kader van haar „voorbij het BBP”-project; dringt er voorts bij de Commissie op aan genderspecifieke indicatoren te ontwikkelen en te monitoren met betrekking tot de NRIS en het beleid inzake sociale integratie;

29.

verzoekt ngo’s die op dit gebied werkzaam zijn in de lidstaten gepersonaliseerde actieplannen te ontwikkelen die erop zijn gericht vrouwen en jongeren aan het werk te helpen, psychologische ondersteuning te bieden om Roma aan te moedigen deel te nemen aan onderwijs en beroepsopleidingen en hun persoonlijke vaardigheden en competenties bloot te leggen teneinde de sociale integratie op de arbeidsmarkt te verbeteren; verzoekt hun tevens bemiddeling te bieden tussen de aanbieders van scholing/herscholing en werkgevers enerzijds, en de Roma-vrouwen/Roma-bevolking anderzijds vraagt hun om het opleidingsproces van Roma-vrouwen en -meisjes te stimuleren, door het toekennen van subsidies en beurzen, met respect voor het beginsel van gelijke kansen en rekening houdend met het feit dat meisjes op jongere leeftijd trouwen dan jongens;

30.

dringt er bij de lidstaten op aan hun maatregelen met name te richten op Roma-vrouwen die zich in een situatie van extreme sociaaleconomische achterstand bevinden en tegelijkertijd aandacht te besteden aan risicogroeperingen door verarming te voorkomen en aan te pakken;

31.

verzoekt de lidstaten om het aantal programma's voor Roma en nomaden en de zichtbaarheid ervan te verhogen, en om het aantal Roma- en nomadenbegunstigden uit te breiden, met inbegrip van specifieke steun voor nomaden- en Roma-organisaties die werken aan de empowerment van vrouwen en de toegang van ngo's tot de structuurfondsen;

32.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om financiële mechanismen te ontwikkelen ter ondersteuning van de monitoring door het maatschappelijk middenveld en door de gemeenschap van het sociale-integratiebeleid en van initiatieven en projecten betreffende Roma- en nomadenvrouwen;

33.

roept de Commissie en de lidstaten op een streefdoel voor de vermindering van armoede onder kinderen op te nemen in het EU-proces voor de integratie van Roma, de rechten van kinderen te incorporeren in maatregelen voor sociale integratie, en prioritaire acties op dit terrein vast te stellen en te ontwikkelen;

34.

wijst erop dat marginalisatie al vanaf heel jonge leeftijd moet worden voorkomen; acht het van essentieel belang een aanpak te hanteren waarin aandacht wordt besteed aan verschillende generaties vrouwen om zo de overdracht van armoede van generatie op generatie een halt toe te roepen;

35.

dringt er bij de lidstaten op aan in hun NRIS op maat gesneden programma's op te nemen voor de actieve integratie van Roma-vrouwen op de arbeidsmarkt door Roma-vrouwen en -meisjes te verzekeren van toegang tot kwalitatief hoogwaardige opleidingsprogramma's en door „een leven lang leren”-programma's beschikbaar te stellen zodat zij op de arbeidsmarkt bruikbare vaardigheden kunnen verwerven; verzoekt de lidstaten om capaciteitsopbouw en empowerment van Roma-vrouwen als een horizontale doelstelling op te nemen in alle prioritaire gebieden van de NRIS en om het politieke-participatiebeleid te stimuleren door de actieve participatie van Roma-vrouwen op lokaal, nationaal en Europees niveau te steunen;

36.

dringt er bij de lidstaten op aan om maatregelen voor positieve discriminatie vast te stellen teneinde de toegang van Roma-vrouwen en -mannen tot banen bij de overheid te verbeteren;

37.

verzoekt de lidstaten specifieke maatregelen te ontwikkelen die gericht zijn op grote families (met vier of meer kinderen) en eenoudergezinnen, door toegang tot de arbeidsmarkt te vergemakkelijken, op maat gemaakte welzijnsregelingen te overwegen, kinderopvangfaciliteiten uit te breiden en ervoor te zorgen dat Roma-kinderen integreren in lokale scholen en kinderopvangfaciliteiten en volledige en gelijkwaardige toegang krijgen tot verplicht onderwijs, en aldus sociale uitsluiting en gettovorming tegen te gaan;

38.

verzoekt de lidstaten ervoor te zorgen dat Roma-kinderen op voet van gelijkheid toegang krijgen tot kwalitatief hoogwaardige en betaalbare kinderopvang, kwalitatief hoogwaardig onderwijs voor jonge kinderen, diensten voor de ontwikkeling van jonge kinderen en onderwijs dat is gebaseerd op partnerschap met de ouders, en dringt er bij de lidstaten op aan de Barcelona-doelstellingen met betrekking tot kinderopvang opnieuw te introduceren en toegankelijke, betaalbare en kwalitatief hoogwaardige opvangvoorzieningen voor de gehele levenscyclus te ontwikkelen;

39.

verzoekt de lidstaten alle noodzakelijke maatregelen te nemen om het ontslag van werknemers gedurende zwangerschap of moederschap te voorkomen, en te overwegen om de opvoeding van kinderen te erkennen als een periode die meetelt voor de pensioenrechten;

40.

dringt er bij de lidstaten op aan om te onderzoeken wat de obstakels voor Roma-vrouwen zijn om als zelfstandige te werken, om toegankelijke, snelle en goedkope registratie van Roma-vrouwen als ondernemer mogelijk te maken en om regelingen voor microleningen op te zetten gericht op het opstarten van kleine ondernemingen en ondernemers met eenvoudige, ondernemervriendelijke administratieve procedures, met inbegrip van technische bijstand en back-upmaatregelen, en speciale vergunningen voor de erkenning van een reeks seizoensgebonden of tijdelijke banen als „betaald werk” in het kader waarvan afdrachten worden betaald aan de sociale zekerheid; dringt er voorts bij de lidstaten en de lokale autoriteiten op aan de Europese microfinancieringsfaciliteit aan te wenden met het oog op werkgelegenheid en sociale integratie;

41.

dringt er bij de lidstaten op aan doelgerichte en op integratie gerichte maatregelen te ontwikkelen op het vlak van ondersteuning bij werkloosheid (herscholing, het scheppen van arbeidsplaatsen en arbeidsbemiddeling door middel van loonondersteuning, ondersteuning van de sociale zekerheid, belastingaftrek enz.) in plaats van de huidige, haast exclusieve focus op overheidsprogramma’s voor werkverschaffing;

42.

pleit ervoor om de integratie van de Roma-bevolking op de arbeidsmarkt te ondersteunen en te bevorderen; merkt op dat er, om de diensten en maatregelen van arbeidsbureaus te differentiëren en om begeleidingsprocessen te ontwikkelen, ondersteunende medewerkers en casemanagers nodig zijn die zelf een Roma-achtergrond hebben;

43.

verzoekt de Commissie en de lidstaten een specifiek begeleidings- en ondersteuningssysteem voor het onderwijs te creëren via sociale en onderwijsdiensten voor Roma-jongeren die uitgaan van de gemeenschap zelf, vanaf jonge leeftijd tot op de universiteit, en daarbij specifieke aandacht te schenken aan genderkwesties;

44.

verzoekt de lidstaten om de mogelijkheden die de structuurfondsen, en met name het Europees Sociaal Fonds (ESF), bieden ten volle te benutten om de onderwijs- en de arbeidssituatie van Roma te verbeteren en hun zo reële vooruitzichten te bieden op sociale integratie en op het ontkomen aan de aanhoudend hoge armoedecijfers; spoort de lidstaten aan regelmatig de balans op te maken van de vorderingen, met name op het gebied van onderwijs en opleiding van jonge Roma, en in het bijzonder Roma-vrouwen;

45.

verzoekt de lidstaten om stereotypen te bestrijden teneinde de demonisering van deze etnische groep te voorkomen, die ertoe bijdraagt dat werkgevers niet geneigd zijn om Roma in dienst te nemen en ertoe leidt dat de Roma door de overheid of op scholen discriminerend worden behandeld, en die een negatief effect heeft op de relatie met de overheid en op het zoeken naar en houden van een baan;

46.

herhaalt dat bij de lacunes in het onderwijs aan Roma-kinderen sprake is van een belangrijke genderdimensie, aangezien de alfabetiseringsgraad van Roma-vrouwen gemiddeld 68 % bedraagt waar dit voor Roma-mannen 81 % is, terwijl slechts 64 % van de Roma-meisjes wordt ingeschreven voor het basisonderwijs, en dat deze kloof eveneens zichtbaar is bij het aantal inschrijvingen voor beroepsopleidingen; merkt evenwel op dat er in deze statistische gegevens grote verschillen tussen de lidstaten bestaan;

47.

dringt er bij de lidstaten op aan specifieke programma's op te zetten om ervoor te zorgen dat Roma-meisjes en jonge vrouwen het primair, middelbaar en hoger onderwijs afmaken, en tevens speciale maatregelen te nemen voor tienermoeders en vroegtijdig schoolverlatende meisjes, met name om onafgebroken onderwijs te ondersteunen, hun participatie op de arbeidsmarkt te subsidiëren en te voorzien in praktijkgerichte opleidingen; dringt er voorts bij de lidstaten en de Commissie op aan rekening te houden met deze maatregelen bij de coördinatie en evaluatie van de NRIS;

48.

dringt er bij de lidstaten op aan antidiscriminatiestrategieën te ontwikkelen teneinde racistisch gedrag bij overheidsdiensten en op de arbeidsmarkt in het bijzonder te voorkomen en te veroordelen, en aldus te waarborgen dat de rechten van Roma-vrouwen en -mannen op de arbeidsmarkt krachtig worden gehandhaafd;

49.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om middelen te investeren teneinde mensen die op een „niet-traditionele manier leren” aan te moedigen verder te gaan met hun opleiding, en om ngo's en programma's te ondersteunen die tot doel hebben de integratie van mensen die op een niet-traditionele manier leren in opleidingsprogramma's en volwassenenonderwijs te bevorderen;

50.

dringt er bij de lidstaten op aan netwerken van Roma-studenten te bevorderen, hun onderlinge solidariteit aan te moedigen, de zichtbaarheid van succesvolle casussen te vergroten, en het isolement van Roma-studenten tegen te gaan;

51.

dringt er bij de lidstaten op aan de deelname van Roma-families aan het schoolleven aan te moedigen, de scholen waar Roma-kinderen en -jongeren studeren te evalueren en alle nodige veranderingen door te voeren om de integratie in het onderwijs en de prestaties van iedereen te verzekeren; wijst erop dat specifieke maatregelen gericht moet zijn op Roma-meisjes, op basis van succesvolle casussen die door de academische gemeenschap zijn goedgekeurd;

52.

verzoekt de Commissie en de lidstaten financiële middelen toe te wijzen voor het bouwen van scholen en kleuterscholen met meer plaatsen, zodat Roma-kinderen samen met andere niet-Roma-kinderen in de klas kunnen zitten zonder gediscrimineerd of veronachtzaamd te worden in het onderwijssysteem doordat ze door de leerkrachten worden afgewezen omwille van hun etnische afkomst;

53.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om systematische opleidingsprogramma's te introduceren over genderbewustheid en culturele eigenheden voor sociale diensten en zorgverleners;

54.

beklemtoont dat het bieden van onderwijs aan Roma-meisjes de leefomstandigheden van de Roma op vele manieren verbetert, omdat dit onder meer een essentiële voorwaarde vormt voor het vergroten van de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt van Roma-vrouwen, de toegang tot de arbeidsmarkt vergemakkelijkt, inkomenszekerheid biedt en cruciaal is om armoede en sociale uitsluiting te kunnen overwinnen; merkt op dat het verhogen van de kennis van leraren over de Roma-cultuur helpt om uitsluiting te verminderen; verzoekt de lidstaten daarom segregatie tegen te gaan, voor inclusiever en toegankelijker onderwijs en cultuurbewuste leermethoden te zorgen en schoolassistenten met een Roma-achtergrond en ouders daarbij te betrekken, en de verbetering van beroepsvaardigheden die aansluiten op de behoeften van de arbeidsmarkt als prioriteit te laten gelden;

55.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om bij hun gezondheidsinitiatieven Roma-vrouwen aan te merken als een expliciete doelgroep, in het bijzonder met betrekking tot ziekten die sterk verband houden met het hormoonstelsel van de vrouw en/of armoede, zoals osteoporose, musculoskeletale problemen en aandoeningen van het centraal zenuwenstelsel; dringt er voorts op aan screening- en preventieprogramma’s voor borst- en baarmoederhalskanker — met inbegrip van vaccins tegen het humaan papillomavirus — volledig toegankelijk te maken en ernaar te streven de gezondheidszorg voor zwangere vrouwen reeds in het eerste trimester van de zwangerschap te laten aanvangen;

56.

dringt er bij de lidstaten op aan de toegang tot gezondheidszorg te waarborgen, met name door middel van de deelname van ngo's voor Roma-vrouwen aan het opstellen, ten uitvoer leggen en evalueren van gezondheidsprogramma's en ervoor te zorgen dat Roma-vrouwen en -meisjes hun eigen keuzen kunnen maken met betrekking tot hun seksualiteit, gezondheid en moederschap, door de bevordering van gezinsplanning, toegang tot de volledige reeks diensten voor seksuele en reproductieve gezondheidszorg en seksuele voorlichting, en bescherming van kinderen en adolescenten tegen seksueel misbruik, huwelijken op jonge leeftijd en zuigelingen- en moedersterfte, terwijl het fenomeen van gedwongen sterilisatie moet worden voorkomen;

57.

roept de lidstaten de deelname van Roma-gemeenschappen — met een evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen — aan het ontwerp, de tenuitvoerlegging, de monitoring en de evaluatie van ziektepreventie, behandeling, zorg en ondersteuningsprogramma's te vereenvoudigen en te bevorderen, en deze gemeenschappen tevens te betrekken bij de vermindering van stigmatisering en discriminatie binnen de gezondheidszorg;

58.

verzoekt de lidstaten en de regionale en lokale autoriteiten een beleid te ontwikkelen en ten uitvoer te leggen dat ervoor zorgt dat alle Roma-vrouwen, met inbegrip van vrouwen uit de meest afgelegen gemeenschappen, toegang hebben tot eerstelijnsgezondheidszorg, spoedeisende hulp en preventieve gezondheidszorg, en om opleidingsactiviteiten voor gezondheidswerkers te organiseren, teneinde te proberen de vooroordelen jegens Roma weg te nemen;

59.

dringt er bij de lidstaten op aan directe en indirecte discriminatie van Roma-vrouwen bij het uitoefenen van hun grondrechten en bij de toegang tot publieke voorzieningen te onderzoeken, uit te bannen en te vervolgen, en alle andere vormen van discriminatie te voorkomen; benadrukt hoe belangrijk het is bewustmakingscampagnes op te zetten ter bestrijding van discriminatie en racistische stereotypen van de Roma, en met name van Roma-vrouwen;

60.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de Roma-bevolking en Roma-vrouwen in het bijzonder als een specifieke doelgroep op te nemen in de operationele programma's en de programma's voor plattelandsontwikkeling van de volgende programmeringsperiode;

61.

verzoekt de Commissie een evaluatieverslag te publiceren over de tenuitvoerlegging in elke lidstaat van Richtlijn 2000/43/EG van de Raad; verzoekt de Commissie eveneens om voor elke lidstaat concrete aanbevelingen op te stellen teneinde ook de genderdimensie in de richtlijn op te nemen;

62.

dringt er bij de Raad op aan overeenstemming te bereiken over de EU-richtlijn voor gelijke behandeling houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid teneinde te waarborgen dat alle vormen van discriminatie en meervoudige discriminatie strafbaar worden gesteld in iedere maatschappelijke context; roept alle EU-instellingen eveneens op er zorg voor te dragen dat intersectorale discriminatie in deze richtlijn wordt opgenomen;

63.

dringt er bij de lidstaten op aan alle vormen van geweld tegen vrouwen, zoals huiselijk geweld, seksuele uitbuiting en vrouwenhandel, met name met betrekking tot Roma-vrouwen, aan te pakken en de slachtoffers te ondersteunen door in de NRIS specifieke doelstellingen op te nemen teneinde de mensenhandel van Roma-vrouwen tegen te gaan, door te zorgen voor voldoende financiële middelen voor de desbetreffende publieke voorzieningen en door eveneens bijstand te verlenen via de reguliere voorzieningen, zoals gezondheidszorg, werkgelegenheid en onderwijs; dringt er voorts bij de Commissie op aan maatschappelijke en overheidsinitiatieven ter bestrijding van deze problemen te ondersteunen en daarbij de grondrechten van de slachtoffers te garanderen;

64.

verzoekt de lidstaten om samen te werken met Roma-vrouwen bij het opstellen van empowermentstrategieën waarin hun intersectorale identiteit wordt erkend, alsmede om op vrouwen, mannen, meisjes en jongens gerichte activiteiten te bevorderen teneinde genderstereotypen tegen te gaan;

65.

wijst erop dat gearrangeerde huwelijken, kindhuwelijken en gedwongen huwelijken nog altijd plaatsvinden als „traditionele praktijken”; onderstreept dat deze praktijken schendingen zijn van de mensenrechten, die niet alleen belangrijke gevolgen kunnen hebben voor de gezondheid van Roma-meisjes omdat ze het risico van complicaties tijdens de zwangerschap en de bevalling verhogen, maar de meisjes ook blootstellen aan seksueel misbruik en seksuele uitbuiting, en hen uitsluiten van kansen op het vlak van onderwijs en de arbeidsmarkt;

66.

dringt er bij de lidstaten op aan het Verdrag van de Raad van Europa inzake de bestrijding van mensenhandel goed te keuren en ten uitvoer te leggen en om de bepalingen van Richtlijn 2011/36/EU inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers daarvan (7) volledig om te zetten, met name voor wat betreft het versterken van de identificatie en bescherming van en de steun aan slachtoffers, met speciale aandacht voor kinderen;

67.

dringt aan op Europese oplossingen van de lidstaten en de Commissie voor de problemen van de Roma, waarbij rekening wordt gehouden met hun recht op vrij verkeer als Europese burgers en met de noodzaak van samenwerking tussen de lidstaten om de problemen van deze etnische groep op te lossen;

68.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de uitwisseling van informatie en goede praktijken met betrekking tot de integratie van Roma-vrouwen in alle geledingen van de samenleving aan te moedigen;

69.

vraagt dat de lidstaten de nodige stappen zetten om de praktijk van het uithuwelijken van jonge Roma-vrouwen, die hun waardigheid moreel aantast, te stoppen;

70.

verzoekt de lidstaten om dringend aandacht te besteden aan de behoeften van oudere Roma-vrouwen aangezien zij tot de kwetsbaarste groepen behoren en niet over een toereikend inkomen beschikken en toegang moeten krijgen tot gezondheidszorg en langetermijnzorg bij het ouder worden;

71.

spoort de Commissie aan om een alomvattende strategie op te stellen om het geweld tegen vrouwen te bestrijden, zoals het Parlement in verschillende resoluties gevraagd heeft; roept de Commissie op rechtsinstrumenten te verschaffen, waaronder een Europese richtlijn om geweld op basis van geslacht te bestrijden;

72.

dringt erop aan de Roma-taal en -cultuur te ontwikkelen en bevorderen, administratieve structuren voor Roma-kwesties te ontwikkelen, het Roma-beleid en de uitvoering daarvan te versterken, en de deelname aan internationale samenwerking op het vlak van Roma-kwesties te verhogen;

73.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

15.12.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 468/45

—

gezien zijn resolutie van 13 juni 2012 over de situatie in Sudan en Zuid-Sudan (1),

—

gezien zijn resolutie van 5 juli 2011 over de toekomst van EU-begrotingssteun aan ontwikkelingslanden (2),

—

gezien zijn resolutie van 25 oktober 2011 over het vierde forum op hoog niveau over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp (3),

—

gezien zijn resolutie van 18 december 2008 over ontwikkelingsperspectieven voor vredesopbouw en natievorming in post-conflictsituaties (4),

—

gezien de onderzoeksmissie naar Zuid-Sudan van zijn Commissie ontwikkelingssamenwerking in juli 2011,

—

gezien het eindverslag van de verkiezingswaarnemingsmissie van de Europese Unie voor het Zuid-Sudanese referendum van 9-15 januari 2011 (5),

—

gezien de partnerschapsovereenkomst tussen de leden van de groep van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS) en de Europese Unie en haar lidstaten, ondertekend in Cotonou op 23 juni 2000 (6), voor het eerst gewijzigd in Luxemburg op 25 juni 2005 (7) en voor de tweede maal gewijzigd in Ouagadougou op 22 juni 2010 (8),

—

gezien de verklaring van de medevoorzitters van de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU over de situatie in Sudan en Zuid-Sudan, afgegeven in Horsens (Denemarken) in mei 2012 (9),

—

gezien de verklaring van de EU en haar lidstaten over de onafhankelijkheid van de Republiek Zuid-Sudan van 9 juli 2011 (10),

—

gezien de conclusies van de Raad van 22 juli 2013 inzake Sudan en Zuid-Sudan (11),

—

gezien de verklaring van commissaris Georgieva over Sudan en Zuid-Sudan van 5 juli 2012 (12),

—

gezien het humanitaire uitvoeringsplan (HIP) voor Sudan en Zuid-Sudan voor 2013 van het directoraat-generaal Humanitaire Hulp en de wijziging hiervan (13),

—

gezien de verklaringen van de woordvoerder van de hoge vertegenwoordiger Catherine Ashton over de dodelijke aanslag op een vredeshandhaver van de VN-veiligheidsmacht voor Abyei (UNISFA) in Zuid-Kordofan van 18 juni 2013 (14); over het conflict in Zuid-Kordofan en de Blauwe-Nijlregio van Sudan van 1 mei 2013 (15); en over de recente sluiting van organisaties van het maatschappelijk middenveld in Sudan van 8 januari 2013 (16),

—

gezien de lokaal afgegeven verklaring van de EU-delegatie van 25 juli 2013 na het ontslaan van de volledige regering van de Republiek Zuid-Sudan door de president (17),

—

gezien de verklaring van Dili getiteld „Een nieuwe visie voor vredesopbouw en staatsopbouw” van 10 april 2010 (18),

—

gezien de New Deal voor de inzet in fragiele staten gepresenteerd tijdens het vierde forum op hoog niveau over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp in Busan in december 2011 (19),

—

gezien het verslag van de OESO inzake internationale betrokkenheid in fragiele staten — Republiek Zuid-Sudan van 2011 (20),

—

gezien het Wereldontwikkelingsrapport 2011: conflict, veiligheid en ontwikkeling (21),

—

gezien het verslag van het uitvoeringspanel op hoog niveau van de Afrikaanse Unie inzake Sudan en Zuid-Sudan (AUHP) van 31 juli 2013 (22),

—

gezien de verklaring van de woordvoerder van de Secretaris-Generaal der Verenigde Naties van 8 maart 2013 over de instelling van een veilige gedemilitariseerde grenszone tussen Sudan en Zuid-Sudan en de activering van het gezamenlijke mechanisme voor grensverificatie en grenstoezicht (23),

—

gezien de resolutie van de VN-Mensenrechtenraad van 27 juni 2013 over „Technische bijstand en capaciteitsopbouw voor Zuid-Sudan op het gebied van de mensenrechten” (A/HRC/21/L.7/Rev.1),

—

gezien het kaderakkoord over politieke en veiligheidsregelingen in de Blauwe Nijlregio en Kordofan, ondertekend op 28 juni 2011 (24),

—

gezien de conclusies van de verslagen van de Hoge Commissaris voor de mensenrechten gepresenteerd aan de Raad voor de mensenrechten tijdens zijn 21e en 23e bijeenkomst (25)

—

gezien de overeenkomsten tussen de Republiek Sudan en de Republiek Zuid-Sudan, ondertekend in Addis Abeba op 27 september 2012 (26),

—

gezien het verslag van Amnesty International over de mensenrechtensituatie in Zuid-Sudan van 2013 (27),

—

gezien het verslag van Human Rights Watch getiteld „Deze oude man kan ons voeden, je zult met hem trouwen” (28),

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens van 1948,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de adviezen van de Commissie buitenlandse zaken en de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0380/2013),

A.

overwegende dat in resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties 1996 (2011) de oprichting van de Republiek Zuid-Sudan op 9 juli 2011 werd toegejuicht en overwegende dat de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op 14 juli 2011 voor het toelaten van Zuid-Sudan als lidstaat stemde (A/RES/65/308);

B.

overwegende dat de onveiligheid, de onderontwikkeling en het slechte bestuur in de strook die via de Sahel naar de Hoorn van Afrika loopt slechts kunnen worden aangepakt door middel van een alomvattende benadering;

C.

overwegende dat de nieuwe staat Zuid-Sudan tevens een van de armste landen ter wereld is waar 50 % van de bevolking onder de armoedegrens leeft; overwegende dat Zuid-Sudan is voortgekomen uit een oorlog, zich in een instabiele regio bevindt en gevaar loopt een mislukte staat te worden als de internationale gemeenschap en de lokale actoren geen afspraken maken over de uitvoering van een gemeenschappelijke strategie voor de totstandbrenging van een democratische en inclusieve staat;

D.

overwegende dat in het kader van de hervorming van de veiligheidssector bepaalde maatregelen zijn genomen, zoals de instelling van de Nationale Politiedienst van Zuid-Sudan, de nationale veiligheids- en ontwapeningsraad en de demobilisatie- en reïntegratieraad;

E.

overwegende dat de welvaart in en de levensvatbaarheid van de nieuwe staat Zuid-Sudan voor een groot deel afhankelijk zijn van constructieve en vreedzame betrekkingen met alle buurlanden, met name met de Republiek Sudan, en van het vermogen van deze twee landen om hun geschillen op te lossen en het eens te worden over haalbare oplossingen en deze uit te voeren, met name met betrekking tot grensconflicten, olieopbrengsten, de definitieve status van Abyei, de nationale schuld en burgerschap;

F.

overwegende dat staatsopbouw en het overwinnen van fragiliteit een langetermijnperspectief en een solide, voorspelbare en stabiele betrokkenheid van de internationale gemeenschap vereisen;

G.

overwegende dat, terwijl Zuid-Sudan wordt geconfronteerd met een groot aantal serieuze uitdagingen, het nieuwe land aanzienlijke vooruitgang heeft geboekt met betrekking tot belangrijke ontwikkelingsindicatoren sinds de vaststelling van het alomvattend vredesakkoord van 2005, waaronder een zesvoudige toename van inschrijvingen in het lager onderwijs, een afname van kindersterfte met 25 % en de oprichting van belangrijke staatsinstellingen op federaal en nationaal niveau;

H.

overwegende dat kinderen de eerste slachtoffers zijn van de onveiligheid en de conflicten in Zuid-Sudan; overwegende dat kinderen en vrouwen het slachtoffer zijn van seksueel geweld en dat kinderen worden gerekruteerd door gewapende groeperingen;

I.

overwegende dat de reikwijdte van de democratische wederopbouw groter is wanneer er meer vrouwen betrokken worden bij het oplossen van conflicten en bij de politieke besluitvorming;

J.

overwegende dat Zuid-Sudan in hoge mate afhankelijk is van de aardolieproductie, die goed is voor circa 88 % van de overheidsinkomsten en die momenteel volledig gekoppeld is aan de uitvoer naar de Republiek Soudan; overwegende dat deze overmatige afhankelijkheid een gevaar vormt voor de economie van het land, maar tevens dient als middel om druk uit te oefenen op het nieuwe land, en dat zij extra spanningen en zelfs conflicten doet ontstaan, met name met Sudan of interetnische conflicten, zoals in de laatste twee jaar is gebleken; overwegende dat Zuid-Sudan overeenkomsten heeft gesloten met buurlanden (Kenia, Ethiopië en Djibouti) om de mogelijkheid van twee nieuwe pijpleidingen te verkennen die zijn olievelden zouden verbinden met de Golf van Aden en de Indische Oceaan;

K.

overwegende dat de opschorting van de aardolieproductie door de regering van Zuid-Sudan gedurende meer dan een jaar en de afsluiting van de pijpleidingen naar Sudan, het land heeft beroofd van een van zijn belangrijkste bronnen van inkomsten, waardoor het land in een ernstige financiële crisis terecht is gekomen, gevolgd door een ook nu nog voortdurende periode van strikte bezuinigingen;

L.

overwegende dat Zuid-Sudan in de Resource Governance Index van 2013, hoewel wordt erkend dat er een „ambitieus wettelijk kader voor het bevorderen van transparant bestuur van de oliesector” bestaat, op plaats 50 van 58 landen staat, omdat de autoriteiten van het land hebben nagelaten informatie over de sector vrij te geven en passende toezichts- en controlemechanismen in te voeren;

M.

overwegende dat de internationale gemeenschap belangrijke politieke en materiële steun heeft verleend ten behoeve van de onafhankelijkheid en levensvatbaarheid van Zuid-Sudan en de economische en sociale ontwikkeling van het land, en overwegende dat de EU in dit verband een zeer positieve rol heeft gespeeld; overwegende dat de EU en haar lidstaten ter gelegenheid van Zuid-Sudans onafhankelijkheid hebben toegezegd een nauwe en langdurige samenwerking met de Republiek Zuid-Sudan en haar inwoners te ontwikkelen;

N.

overwegende dat de Raad op 23 mei 2011 een financieel pakket van 200 miljoen euro voor Zuid-Sudan heeft goedgekeurd ter financiering van de bijdrage van de EU aan het landenstrategiedocument (responsstrategie) voor Zuid-Sudan voor de periode 2011-2013;

O.

overwegende dat de internationale gemeenschap en internationale humanitaire organisaties in groten getale hebben gereageerd op de noodzaak het lijden van de mensen in de regio te verlichten, hoewel hun de toegang tot bepaalde regio's werd ontzegd door de rebellengroepen en de Sudanese regering, en de EU voor deze humanitaire hulp aanzienlijke middelen heeft verstrekt en nog steeds verstrekt, waaronder alleen al 110 miljoen euro in 2012;

P.

overwegende dat de vooruitzichten voor ontwikkeling en staatsopbouw op de langere termijn in Zuid-Sudan onlosmakelijk verbonden zijn met regionale onderlinge afhankelijkheid in de Hoorn van Afrika, met name inzake de aanpak van veiligheidskwesties met het naburige Sudan (onder meer in de regio's Darfur, Kurdofan en Blauwe Nijl), en met betrekking tot investeringen in economische integratie samen met andere regionale partners;

Q.

overwegende dat Zuid-Sudan één van de eerste landen is waar, in lijn met het ontwikkelingsplan voor Zuid-Sudan, een gezamenlijke programmering van de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) en de Commissie en EU-lidstaten in de praktijk is gebracht in de vorm van één enkel EU-landenstrategiedocument, waarover overeenstemming is bereikt in december 2011 en waarin een totaal van 830 miljoen euro aan ontwikkelingshulp is opgenomen;

R.

overwegende dat Zuid-Sudan nog niet is toegetreden tot de Overeenkomst van Cotonou en de regering van Zuid-Sudan zorgen uit over de mogelijke gevolgen hiervan voor haar betrekkingen met de Republiek Sudan; overwegende dat Zuid-Sudan bij toetreding tot de Overeenkomst van Cotonou niet meteen verplicht zou zijn toe te treden tot het Statuut van Rome; overwegende dat deze terughoudendheid om toe te treden tot de Overeenkomst van Cotonou leidt tot problemen bij het programmeren van EU-hulp vanaf 2014 in het kader van het elfde Europese Ontwikkelingsfonds, wat nadelig zou kunnen zijn voor Zuid-Sudan, niet alleen ten aanzien van nationale toewijzingen, maar ook met het oog op regionale fondsen en substantiële middelen van de Europese Investeringsbank (EIB) die de infrastructuur en de regionale economische integratie van het land zouden verbeteren; overwegende dat Zuid-Sudan, door de Overeenkomst van Cotonou te ratificeren, daarnaast zijn vermogen om Europese particuliere investeringen aan te trekken, kan vergroten; overwegende dat de aanvullende financiële faciliteiten waar Zuid-Sudan na toetreding tot de Overeenkomst van Cotonou over zou kunnen beschikken, eveneens kunnen bijdragen tot de tenuitvoerlegging van de overeenkomst van Addis Abeba;

S.

overwegende dat de Raad mevrouw Rosalind Marsden in augustus 2010 heeft aangewezen als speciale vertegenwoordiger van de EU (SVEU) voor Sudan en vervolgens haar mandaat heeft uitgebreid, maar in juni 2013 slechts heeft ingestemd met een verlenging van vier maanden tot 31 oktober 2013 teneinde dit mandaat op te nemen in het mandaat van de SVEU voor de Hoorn van Afrika, ondanks haar uitstekende werk en haar belangrijke rol bij het benutten van de diverse middelen van de EU en het uitoefenen van invloed op de ontwikkelingen in de regio; overwegende dat de EU zonder speciale vertegenwoordiger voor Sudan/Zuid-Sudan bij internationale onderhandelingen en inspanningen aan de zijlijn zal komen te staan;

T.

overwegende dat de Europese Unie steun heeft gegeven aan het Implementatiepanel op hoog niveau van de Afrikaanse Unie, met onder meer de oud-president van Zuid-Afrika Thabo Mbeki als voorzitter, evenals aan de missies van de Verenigde Naties, te weten de VN-missie in Sudan (UNMIS), de VN-missie in de Republiek Zuid-Sudan (UNMISS), de hybride operatie van de Verenigde Naties en Afrikaanse Unie in Darfur (UNAMID) en de VN-veiligheidsmacht voor Abyei (UNISFA);

U.

overwegende dat de „New Deal voor de inzet in fragiele staten” is opgesteld door de G7+-landen (waaronder Zuid-Sudan) en de Internationale dialoog over vredesopbouw en staatsopbouw (IDPS) en vervolgens is goedgekeurd door de EU en nog 36 landen op het vierde forum op hoog niveau over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp in Busan in december 2011;

V.

overwegende dat er in april 2013 een Economic Partners Forum werd gehouden in Washington waar werd aangekondigd dat een „new deal compact” moet worden gesloten om een kader te creëren voor een nieuw engagement van de internationale gemeenschap voor ontwikkelingshulp aan Zuid-Sudan;

W.

overwegende dat externe inspanningen die worden gemaakt met betrekking tot staatsopbouw en ontwikkeling alleen succesvol kunnen zijn wanneer de leiders van Zuid-Sudan zich inzetten voor en in staat zijn tot de ontwikkeling van verantwoordelijk, ontvankelijk en inclusief bestuur en kortetermijn- of cliëntelistische belangen kunnen overwinnen; overwegende dat Zuid-Sudan nog niet is opgenomen in de meeste bestuursindicatoren en dat er nog steeds zeer weinig kwantitatieve gegevens beschikbaar zijn over de omvang van de corruptie in het land; overwegende dat de internationale gemeenschap, zowel privaat als publiek, corruptie niet tolereert en er daarom voor moet zorgen dat de verlening van steun of investeringen niet leiden tot schadelijke praktijken of deze stimuleren;

X.

overwegende dat een socialezekerheidsnet ontbreekt en dat toegang tot voorzieningen als gezondheidszorg, elektriciteit en water uitermate beperkt blijft; overwegende dat volgens sommige schattingen slechts een derde van de bevolking toegang heeft tot schoon water en dat problemen met betrekking tot de toegang tot water gemeentelijke conflicten hebben verergerd;

Y.

overwegende dat Zuid-Soedanese vrouwen en meisjes zich geconfronteerd zien met het hoogste moederstertecijfer ter wereld en dat een op de zeven moeders in Zuid-Soedan bij of kort na de bevalling overlijdt (29); overwegende dat infectie en/of interne bloedingen de belangrijkste oorzaken zijn van deze moedersterfte en dat Zuid-Soedan kampt met een ernstig tekort aan elementaire medische uitrusting en gekwalificeerde verpleeg- en verloskundigen;

Z.

overwegende dat naar schatting 48 % van de meisjes van 15 tot 19 jaar in Zuid-Soedan gedwongen worden uitgehuwelijkt, en dat er volgens berichten ook meisjes van 12 jaar gedwongen zijn uitgehuwelijkt, hetgeen een rechtstreeks effect geeft op de onderwijsparticipatie van meisjes; overwegende dat slechts 39 % van alle leerlingen in het basisonderwijs en slechts 30 % van alle leerlingen in het middelbaar onderwijs meisjes zijn;

AA.

overwegende dat de overtuiging dat vrouwen persoonlijk eigendom zijn van hun vader of echtgenoot ten grondslag ligt aan het bruidsschatstelsel zoals dat in Zuid-Soedan bestaat;

AB.

overwegende dat huiselijk geweld in heel Zuid-Soedan diep in het sociale normenstelsel is geworteld, en dat 82 % van de vrouwen en 81 % van de mannen menen dat een vrouw huiselijk geweld moet tolereren en het probleem binnen het gezin moet houden (30);

AC.

overwegende dat naar schatting meer dan 80 % van de bevolking analfabeet is (en het percentage vrouwelijk analfabetisme nergens ter wereld zo hoog is), dat het percentage meisjes dat toegang heeft tot onderwijs een van de laagste ter wereld is en slechts 25 % van de schoolgaande kinderen uit meisjes bestaat; overwegende dat er een tekort aan leerkrachten is;

AD.

overwegende dat er sprake is van een gebrek aan leerkrachten en een ernstige behoefte aan mensen met een beroepsopleiding, alsook van een behoefte aan onderwijsinstellingen om gekwalificeerde arbeidskrachten op te leiden;

AE.

overwegende dat de uitgestrekte landbouwgronden in Zuid-Sudan ervoor zorgen dat de landbouw niet alleen in handelsopzicht goede perspectieven en banen voor de lokale gemeenschap in het land kan bieden, maar ook kan bijdragen tot een vermindering van de voedselbehoeften in Zuid-Sudan en op termijn van die van zijn buurlanden;

AF.

overwegende dat vrouwen met het oog op de vermindering van de onzekerheid van de voedselvoorziening en de onveiligheid van voedsel een drijvende kracht vormen en dat zij kunnen bijdragen tot een verhoging van de landbouwproductiviteit;

AG.

overwegende dat er in Zuid-Sudan bijna geen permanente infrastructuur voor weg-, spoor- of watervervoer is; overwegende dat de ontwikkeling van deze infrastructuur noodzakelijk is voor de ontwikkeling van de economie en de handel van het land, voor de toegang tot de markten en het scheppen van banen;

AH.

overwegende dat er nu, na de burgeroorlog, naar schatting nog enkele miljoenen landmijnen en niet-geëxplodeerde oorlogsmunitie begraven liggen in Zuid-Sudan;

AI.

overwegende dat de binnenlandse veiligheid één van de cruciale uitdagingen voor Zuid-Sudan blijft, met diverse conflicten van lage intensiteit die leiden tot een ernstige humanitaire situatie; overwegende dat herhaaldelijk melding is gemaakt van vormen van misbruik door de Zuid-Sudanese veiligheidstroepen, waaronder buitengerechtelijke executies, verkrachtingen en martelingen tijdens civiele ontwapeningscampagnes; overwegende dat de inspanningen van na 2005 op het gebied van demobilisatie, ontwapening en reïntegratie zijn vastgelopen en een aanvaardbare pensioenregeling voor veteranen ontbreekt;

AJ.

overwegende dat de bevolking zich geconfronteerd ziet met ernstige risico’s van voedselonzekerheid, waardoor dit jaar al 4,1 miljoen Zuid-Sudanezen werden getroffen; overwegende de zeer beperkte toegang tot gezondheidsdiensten, het gebrek aan medisch personeel en materiaal en de humanitaire behoeften van ontheemden die zijn gevlucht vanwege conflicten; overwegende het sterftecijfer bij kinderen onder de 5 jaar en de hoogste moedersterfte ter wereld;

AK.

overwegende dat Zuid-Sudan in 2013 twaalf plaatsen is gezakt op de World Press Freedom Index van Reporters Without Borders, naar de 124e plaats van de 180 beoordeelde landen;

AL.

overwegende dat een langdurige, levensvatbare stabiliteit in de Hoorn van Afrika uitsluitend tot stand kan worden gebracht op basis van sterke instellingen, een duidelijke rol en positie voor het maatschappelijk middenveld, de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten, met name de vrijheid van meningsuiting, evenals gunstige economische vooruitzichten voor de maatschappij in haar geheel; overwegende dat de scheiding van Sudan en Zuid-Sudan naar verluidt heeft geleid tot religieuze conflicten; overwegende dat een aantal vluchtelingen van Sudan naar het grotendeels christelijke Zuid-Sudan zijn gevlucht; overwegende dat er in juni 2013 naar schatting 263 000 mensen van Sudan naar Zuid-Sudan zijn gevlucht (31);

AM.

overwegende dat journalisten geregeld zijn bedreigd, gearresteerd en vastgehouden zonder aanklacht; overwegende dat er is gemeld dat veiligheidstroepen journalisten hebben lastiggevallen en illegaal hebben aangehouden; overwegende dat de Zuid-Sudanese autoriteiten hebben verzuimd snelle, doeltreffende en onpartijdige onderzoeken te verrichten naar aanvallen op journalisten of zaken zoals de moord op overheidscriticus en journalist Isaiah Abraham;

AN.

overwegende dat tekortkomingen in het rechtsstelsel leiden tot ernstige schendingen van de mensenrechten; overwegende dat er grote behoefte is aan gespecialiseerde opleidingen op mensenrechtengebied voor de juridische beroepen; overwegende dat het om de straffeloosheid aan te pakken, nodig is om de kennis over de belangrijkste mensenrechteninstrumenten te vergroten, hetgeen zal bijdragen tot de toepassing ervan; overwegende dat rechtsbijstand in het strafrechtelijk systeem vrijwel geheel ontbreekt;

AO.

overwegende dat Engels de officiële taal van Zuid-Sudan is, maar dat de grotendeels ongeletterde bevolking van Zuid-Sudan deze taal niet machtig is; overwegende dat deze taal de voertaal is in de openbare diensten, het rechtsstelsel, private bedrijven en de grootste media van het land; overwegende dat Zuid-Sudan meer dan zestig talen en dialecten telt, die worden gesproken door de verschillende etnische groepen waaruit de bevolking bestaat; overwegende dat taal een bepalende rol speelt in de nationale cohesie en dat een passend taalbeleid bijgevolg van belang is;

AP.

verwegende dat Zuid-Sudan de doodstraf zal handhaven, ondanks de wijzigingen die in dit verband zijn aangebracht in de grondwet van het land;

AQ.

overwegende dat de hoge prevalentie van kinderhuwelijken — bijna de helft van alle Zuid-Sudanese meisjes in de leeftijd van 15 tot 19 jaar zijn getrouwd — een omgeving schept waarin hun kwetsbaarheid voor fysiek, seksueel, psychologisch en economisch misbruik wordt vergroot;

AR.

overwegende dat een evenwichtige deelname van vrouwen aan het openbare leven een grondwettelijk recht is dat wordt ondersteund door een verplicht quotum van 25 %; overwegende dat er op dit punt slechts beperkte vorderingen zijn geboekt, ondanks de toezegging van de regering van Zuid-Sudan om de deelname van vrouwen aan de publieke sector te vergroten; overwegende dat de doeltreffende deelname van vrouwen in Zuid-Sudan aan de totstandbrenging van vrede, bestuur en economische ontwikkeling kan bijdragen tot het consolideren van vrede en veiligheid in het land;

1.

is verheugd over de meest recente tekenen van verminderde spanningen tussen de regeringen van Zuid-Sudan en de Republiek Sudan, zoals het bezoek van de Zuid-Sudanese president aan de Republiek Sudan in het begin van september 2013 en de verklaringen van goede wil van beide zijden die werden uitgesproken tijdens deze gelegenheid; benadrukt dat de economische en sociale ontwikkeling van beide landen voor een groot deel afhankelijk is van vreedzame betrekkingen en samenwerking tussen de twee landen;

2.

roept de regeringen van beide landen en de internationale gemeenschap op de inspanningen voort te zetten en te intensiveren om de openstaande kwesties op te lossen die niet zijn opgelost na het verstrijken van het alomvattend vredesakkoord van 2005 en de onafhankelijkheid van Zuid-Sudan van juli 2011, en die nog steeds een belemmering vormen voor goede nabuurschapsbetrekkingen, en verzoekt hun volledig af te zien van het gebruik van dreigementen en militair geweld en de ondersteuning van illegale strijdkrachten in de regio;