19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/1

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/2

—

gezien het VN-Verdrag tegen corruptie (UNCAC), dat ter ondertekening is opengesteld in Merida op 9 december 2003,

—

gezien het Handvest van de Verenigde Naties,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het Verdrag van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) inzake de bestrijding van omkoping van buitenlandse ambtenaren bij internationale zakelijke transacties, opengesteld voor ondertekening te Parijs op 17 december 1997, en de aanvullende aanbevelingen,

—

gezien de gezamenlijke mededeling van de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2011„Een centrale plaats voor mensenrechten en democratie in het externe optreden van de EU — Voor een meer doeltreffende aanpak” (COM(2011)0886),

—

gezien het strategisch EU-kader voor mensenrechten en democratie en het EU-actieplan voor mensenrechten en democratie, aangenomen op de 3179e bijeenkomst van de Raad Buitenlandse Zaken van 25 juni 2012,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 8 mei 2001„Rol van de Europese Unie bij de bevordering van de mensenrechten en de democratisering in derde landen” (COM(2001)0252),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 25 oktober 2011„Een vernieuwde EU-strategie 2011-2014 ter bevordering van maatschappelijk verantwoord ondernemen” (COM(2011)0681),

—

gezien de compilatie van documenten van de Raad „Integratie van mensenrechten en gendervraagstukken in het Europees Veiligheids- en Defensiebeleid” (1) en met name het document van de Raad „Gedragsnormen voor EVDB-operaties” (doc. 08373/3/2005),

—

gezien de millenniumverklaring van de Verenigde Naties van 8 september 2000,

—

gezien het mondiaal actieplan „Keeping the promise: united to achieve the Millennium Development Goals”, aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN op 10 oktober 2010,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 27 februari 2013„Een waardig leven voor iedereen: Armoede uitroeien en de wereld een duurzame toekomst geven” (COM(2013)0092),

—

gezien het in april 2008 vastgestelde EIB-beleid ter voorkoming van corruptie, fraude, collusie, dwang, witwassen van geld en terrorismefinanciering bij activiteiten van de Europese Investeringsbank („EIB-antifraudebeleid”),

—

gezien het handhavingsbeleid en de handhavingsprocedures van de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBRD), die in maart 2009 in werking zijn getreden,

—

gezien het verslag van de VN „Guiding Principles on Business and Human Rights: Implementing the United Nations Protect, Respect and Remedy Framework”, (HR/PUB/11/04),

—

gezien zijn resolutie van 7 juli 2011 over het externe beleid van de EU ter bevordering van democratie (2),

—

gezien zijn resolutie van 11 december 2012 over „Een strategie voor digitale vrijheid in het buitenlandbeleid van de EU” (3),

—

gezien de EU-richtsnoeren inzake mensenrechtenactivisten, aangenomen tijdens de 2814e zitting van de Raad Algemene Zaken van 8 december 2008,

—

gezien het document van Montreux over relevante internationale juridische verplichtingen en goede praktijken voor staten in verband met de operaties van particuliere militaire en beveiligingsbedrijven tijdens gewapende conflicten, aangenomen in Montreux op 17 september 2008,

—

gezien het Verdrag van de Raad van Europa inzake de strafrechtelijke bestrijding van corruptie, opengesteld voor ondertekening op 27 januari 1999, en het Verdrag van de Raad van Europa inzake burgerrechtelijke samenwerking ter bestrijding van corruptie, opengesteld voor ondertekening op 4 november 1999, en resoluties (98) 7 en (99) 5 tot oprichting van de Groep van staten tegen corruptie (GRECO), die op respectievelijk 5 mei 1998 en 1 mei 1999 zijn aangenomen door het Comité van Ministers van de Raad van Europa,

—

gezien de verklaring van Jakarta over de beginselen voor agentschappen voor corruptiebestrijding, aangenomen op 26—27 november 2012,

—

gezien de beginselen van Parijs voor nationale mensenrechteninstellingen (4),

—

gezien de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen (5),

—

gezien de „Tripartiete beginselverklaring betreffende multinationale ondernemingen en sociaal beleid” van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) (6),

—

gezien het Global Compact-initiatief van de VN (7),

—

gezien de internationale gedragscode voor aanbieders van particuliere veiligheidsdiensten,

—

gezien het Verdrag inzake de wapenhandel, dat is aangenomen op de slotconferentie over desbetreffende verdrag in New York op 18—28 maart 2013 (8),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken en het advies van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A7-0250/2013),

A.

overwegende dat corruptie kan worden gedefinieerd als het misbruik van toevertrouwde macht tot individueel of collectief, direct of indirect eigen voordeel, en dat volgens de definitie van de UNCAC onder corruptie vallen: criminele omkoping, verduistering, ongeoorloofde beïnvloeding, misbruik van functies en illegale verrijking; overwegende dat fraude, afpersing, chantage, misbruik van discretionaire bevoegdheden, vriendjespolitiek, nepotisme, cliëntelisme en illegale politieke bijdragen nauw verbonden zijn met corruptie; overwegende dat corruptie verbonden kan zijn met georganiseerde misdaad, die opereert onder leiding van collectieve leiders, parallel aan overheidsstructuren, met name wanneer overheidsdiensten falen in de wetshandhaving;

B.

overwegende dat corruptie ongelijkheid, onrechtvaardigheid en discriminatie met betrekking tot het gelijke genot van de mensenrechten, of het nu om burgerlijke, politieke en economische of sociale en culturele rechten gaat, bestendigt en verergert; overwegende dat corruptie een negatieve weerslag kan hebben op het milieu en de meest achtergestelde en gemarginaliseerde groepen in de samenleving onevenredig benadeelt, namelijk door hen gelijke toegang tot politieke participatie, openbare diensten, justitie, veiligheid, land, banen, onderwijs, gezondheidszorg en huisvesting te ontzeggen, en overwegende dat corruptie met name de vorderingen ondermijnt op het gebied van non-discriminatie, gendergelijkheid en emancipatie van vrouwen, door de capaciteiten van vrouwen te beperken om hun rechten op te eisen;

C.

overwegende dat corruptie de economische ontwikkeling kan ondermijnen door bedrijven en investeringen te belemmeren;

D.

overwegende dat corruptiebestrijding deel uitmaakt van het beginsel van goed bestuur zoals vastgesteld en omschreven in de artikelen 9, lid 3, en 97 van de Overeenkomst van Cotonou;

E.

overwegende dat het bij corruptie en mensenrechtenschendingen meestal gaat om machtsmisbruik, gebrek aan verantwoordingsplicht en institutionalisering van verschillende vormen van discriminatie; overwegende dat corruptie steevast vaker voorkomt wanneer de handhaving van de mensenrechten zwak of afwezig is, en overwegende dat corruptie vaak de effectiviteit ondermijnt van instellingen en entiteiten die normaliter voorzien in een machtsevenwicht en zijn bedoeld om de eerbiediging van de democratische beginselen en de mensenrechten te waarborgen, zoals parlementen, wetshandhavingsinstanties, de rechterlijke macht, rechtssystemen en het maatschappelijk middenveld;

F.

overwegende dat corruptie over het algemeen diep geworteld is in de mentaliteit van de samenlevingen waarin corruptie is doorgedrongen en dat alle inspanningen om corruptie te bestrijden in de eerste plaats moeten worden toegespitst op het onderwijssysteem om mensen zo jong mogelijk te bereiken;

G.

overwegende dat staten soms verzuimen op te treden om corruptie in de publieke en private sector te voorkomen of te bestraffen, in strijd met hun internationale verplichtingen uit hoofde van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten en de andere relevante internationale en regionale mensenrechteninstrumenten;

H.

overwegende dat corruptie de omvang en samenstelling van de overheidsuitgaven verstoort, en zo de capaciteit van staten om hun middelen optimaal te gebruiken voor een volledige verwezenlijking van de economische, sociale en culturele rechten ernstig aantast, en overwegende dat door corruptie grote bedragen worden weggesluisd en dus niet worden geïnvesteerd in de economie, waardoor het herstel van de landen in economisch moeilijke tijden, waaronder EU-lidstaten, wordt gehinderd;

I.

overwegende dat corruptie door personen met een grote verantwoordelijkheid kan leiden tot grote onzekerheid en instabiliteit binnen een staat, waarmee de staat zelf in gevaar komt;

J.

overwegende dat corruptie volgens de Wereldbank 5 % van het wereldwijde bbp uitmaakt (2,6 biljoen dollar), waarbij jaarlijks voor meer dan 1 biljoen dollar aan steekpenningen wordt betaald; overwegende dat corruptie 10 % uitmaakt van de totale kosten van de mondiale zakelijke transacties en 25 % van de kosten van overheidsopdrachten in ontwikkelingslanden (9);

K.

overwegende dat de Wereldbank schat dat elk jaar 20-40 miljard USD, oftewel 20 % tot 40 % van de officiële ontwikkelingshulp, door middel van corruptie op hoog niveau uit de overheidsbegrotingen van ontwikkelingslanden wordt ontvreemd en in het buitenland wordt verborgen (10);

L.

overwegende dat van 2000-2009 ontwikkelingslanden 8,44 biljoen USD hebben verloren aan illegale geldstromen, tien keer meer dan wat ze hebben ontvangen aan buitenlandse hulp; overwegende dat de ontwikkelingslanden elk jaar van het afgelopen decennium USD 585,9 miljard USD hebben verloren via illegale geldstromen; overwegende dat de elk jaar door corruptie gestolen middelen voldoende zijn om de hongerenden in de wereld 80 keer te voeden, en overwegende dat door steekpenningen en diefstal de totale kosten van de projecten voor de voorziening van veilig drinkwater en sanitaire voorzieningen in de hele wereld met maar liefst 40 % stijgen (11);

M.

overwegende dat corruptie een bedreiging vormt voor de consolidatie van de democratie en handhaving van de mensenrechten, en daardoor nog altijd een fundamentele oorzaak en katalysator is van conflicten, wijdverbreide schendingen van het internationaal humanitair recht en straffeloosheid in de ontwikkelingslanden, en overwegende dat de status quo van corruptie en illegale verrijking in machtige staatsfuncties leidt tot graaien naar, en bestendigen van macht, alsmede tot nieuwe milities en wijdverspreid geweld;

N.

overwegende dat corruptie in de justitiële sector een schending betekent van het beginsel van non-discriminatie, toegang tot de rechter en het recht op een eerlijk proces en op een effectief rechtsmiddel, die belangrijk zijn voor de handhaving van alle andere mensenrechten, en overwegende dat corruptie de onafhankelijkheid, bekwaamheid en onpartijdigheid van de rechterlijke macht en van het openbaar bestuur ernstig in het geding brengt, en zo het wantrouwen in openbare instellingen bevordert, de rechtsstaat ondermijnt en geweld in de hand werkt;

O.

overwegende dat via de verlening van openbare diensten overheden in staat zijn aan hun internationale verplichtingen inzake mensenrechten te voldoen, door te zorgen voor de water- en voedselvoorziening, voor gezondheidszorg, onderwijs, huisvesting, veiligheid en orde, als elementen van de menselijke ontwikkeling, en overwegende dat corruptie bij overheidsopdrachten gedijt in een situatie waarin openheid, transparantie, informatie, concurrentie, stimulansen, duidelijke regels en voorschriften die strikt worden nageleefd ontbreken en waarin er geen onafhankelijk toezicht en sanctiemechanismen zijn;

P.

overwegende dat door de wijdverbreide corruptie en het gebrek aan transparantie, aan toegang tot informatie en aan inclusieve deelname aan besluitvorming, burgers ervan weerhouden worden rekenschap te verlangen van overheden en bedrijven, om te verzekeren dat inkomsten in verband met hulpbronnen en markt worden gebruikt voor waarborging van hun mensenrechten; overwegende dat overheden de taak hebben alles in het werk te stellen om corruptie binnen zowel publieke als private bedrijven te bestrijden;

Q.

overwegende dat mensenrechtenactivisten, media, maatschappelijke organisaties, vakbonden en onderzoeksjournalisten een cruciale rol spelen in de strijd tegen corruptie door overheidsbegrotingen te onderzoeken, activiteiten van de overheid en grote ondernemingen, met name multinationals, en de financiering van politieke partijen nauwlettend te volgen, vaardigheden op het gebied van capaciteitsopbouw en expertise te bieden en aan te dringen op transparantie en verantwoording; overwegende dat journalisten die verslag uitbrengen over corruptie en georganiseerde misdaad steeds vaker het doelwit zijn van en onder druk gezet worden door georganiseerde criminele groepen, „parallelle machtsfacties” en overheden, met name in ontwikkelingslanden;

R.

overwegende dat vrije en onafhankelijke pers en media, zowel online als offline, essentieel zijn om de transparantie en de controle te waarborgen die nodig zijn in de strijd tegen corruptie, doordat ze een platform bieden waar corruptie aan de kaak wordt gesteld en doordat ze de burgers en de samenleving toegang verschaffen tot informatie;

S.

overwegende dat open data en een open regering de burgers toegang verschaffen tot informatie over de overheidsbegroting en -uitgaven;

T.

overwegende dat klokkenluiders een cruciale rol spelen door corruptie, fraude, wanbeheer en schendingen van de mensenrechten te onthullen in weerwil van grote persoonlijke risico's, en overwegende dat gebrek aan bescherming tegen represailles, controles op informatie, smaad- en lasterwetgeving, en inadequate behandeling van aantijgingen van klokkenluiders mensen ervan kunnen weerhouden zich uit te spreken en hun persoonlijke veiligheid en die van hun familie vaak in gevaar brengen; overwegende dat de EU de plicht heeft om klokkenluiders te beschermen door met name optimaal gebruik te maken van de bestaande instrumenten voor samenwerking, in het bijzonder het Europees instrument voor democratie en mensenrechten (EIDHR);

U.

overwegende dat noodsituaties en de hierbij geboden hulp door de aard van de activiteiten en de complexiteit van de activiteiten en uitvoerende instanties kansen voor corruptie scheppen, en dat deze „kansen” betrekking hebben op omkoping, tegenwerking, afpersing van personeel van hulporganisaties, wangedrag van personeel van hulporganisaties, fraude, valse boekhouding, misbruik van ontvangen steun, en uitbuiting van degenen die hulp nodig hebben, en een wijdverspreid gevoel van wanhoop ten opzichte van alle overheidsinstanties aanwakkeren; overwegende dat misbruik van humanitaire hulp een ernstige schending van het internationale humanitaire recht is;

V.

overwegende dat 25 % van alle onderzoeken van het Europees Bureau voor fraudebestrijding betrekking heeft op externe Europese hulp aan derde landen en dat als gevolg van deze onderzoeken 17,5 miljoen euro is teruggevorderd (12);

W.

overwegende dat EU-steun aan ontwikkelingslanden zonder een systeem van machtsevenwicht in de begunstigde landen en een volledig onafhankelijke controle van de integriteit van het systeem dat de besteding van middelen begeleidt, het risico loopt verspild te worden;

X.

overwegende dat de Europese staatsbanken, zijnde EU-instellingen (EIB) of banken waarvan de meerderheid van de aandeelhouders EU-lidstaten zijn (EBRD), naar verluidt betrokken zijn geweest bij corruptieschandalen met betrekking tot hun activiteiten buiten de Europese Unie;

Y.

overwegende dat donoren en internationale financiële instellingen, zoals de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds, echte hervormingen van het bestuur in landen met schulden moeten bevorderen en bijdragen aan een effectieve corruptiebestrijding, mede door de aangetoonde risico's van corruptie en afbraak van de mensenrechten in samenhang met vele maatregelen die zijn opgelegd in het kader van structurele aanpassingsprogramma's (SAP's), zoals de privatisering van staatsbedrijven en hulpbronnen, kritisch te beoordelen en aan te pakken;

Z.

overwegende dat mensenhandel voor een groot deel afhankelijk is van complexe, corrupte netwerken die door alle takken van de overheid, openbaar bestuur, rechtshandhaving en de particuliere sector in de landen van herkomst, doorvoer en bestemming van de slachtoffers, heenlopen, en overwegende dat corruptie de acties van degenen die de mensenhandel bestrijden verzwakt, vanwege de corruptie onder politie- en justitieel personeel en in de procedures voor aanhouding en vervolging van mensenhandelaren en de verlening van rechtsbijstand en getuigenbescherming voor slachtoffers van mensenhandel;

AA.

overwegende dat corruptie en wangedrag binnen de strijdkrachten, de defensiesector, wetshandhavingsinstanties en vredestroepen ernstige risico's met zich meebrengen voor het leven, de lichamelijke integriteit en de bescherming, vrijheid en rechten van burgers in ontwikkelingslanden, en dat er binnen de defensiesector en defensieaankopen nog steeds sprake is van een onaanvaardbaar hoge corruptie, sectoren die bijzonder afgeschermd zijn door geheimhouding op grond van de nationale veiligheid; overwegende dat overheidsopdrachten voor de levering van veiligheidsapparatuur nauw gecontroleerd moeten worden;

AB.

overwegende dat de inzet van particuliere militaire en beveiligingsbedrijven door zowel publieke als private actoren in de afgelopen twintig jaar exponentieel is gegroeid, en dat deze vanwege de aard van hun activiteiten bijzonder gevoelig zijn voor corruptie en beschuldigd zijn van ernstige schendingen van de mensenrechten, ondanks het feit dat zij veelal actief zijn in een domein waar geen strikte regelgeving bestaat, en niet de openbare verantwoording hoeft te worden afgelegd die doorgaans wordt geëist van de krijgsmacht;

AC.

overwegende dat de uitvoering, het gebruik en de doeltreffendheid van de wederzijdse rechtshulp en mechanismen voor ontneming van vermogensbestanddelen krachtens de hoofdstukken IV en V van het UNCAC laag blijven tussen de staten die partij zijn bij het UNCAC, en dat deze staten nog niet volledig voldoen aan hun verplichtingen op grond van hoofdstuk IV („internationale samenwerking”) en V (ontneming van vermogensbestanddelen') van het Verdrag inzake internationale samenwerking en, meer in het bijzonder, nog niet volledig voldoen aan hun wederzijdse verplichtingen inzake juridische bijstand op grond van artikel 46 van UNCAC;

AD.

overwegende dat de slecht gereguleerde en ondoorzichtige wereldhandel in conventionele wapens en munitie olie op het vuur is van conflicten, corruptie, armoede, mensenrechtenschendingen en straffeloosheid;

AE.

overwegende dat grootschalige corruptie in ontwikkelingslanden meestal gebeurt met de medeplichtigheid en zelfs de hulp van bepaalde ondernemers, advocaten, financiële instellingen en ambtenaren in de ontwikkelde landen, ook in de EU-lidstaten, en dat deze instellingen en bedrijven, met flagrante minachting voor anti-witwaswetgeving op EU- en internationaal niveau, voor de kanalen zorgen om de opbrengsten van corruptie in ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden wit te wassen, ondoorzichtige structuren te creëren en activa te verbergen in „rechtsgebieden met een geheimhoudingsregeling”;

AF.

overwegende dat een op mensenrechten gebaseerde benadering van het beleid inzake corruptiebestrijding het publiek er bewust van maakt dat niet alleen de publieke financiën maar ook individuele rechten en kansen van de burgers worden aangetast door corruptie; overwegende dat door nauwe samenwerking van de internationale corruptiebestrijdings- en mensenrechtenbewegingen het publieke bewustzijn zal worden vergoot, en meer zal worden aangedrongen op openheid, verantwoordingsplicht en rechtvaardigheid, en dat door corruptie te koppelen met mensenrechtenschendingen nieuwe mogelijkheden voor actie worden gecreëerd, in het bijzonder waar corruptie kan worden bestreden met bestaande nationale, regionale en internationale mechanismen voor toezicht op de naleving van de mensenrechten;

1.

meent dat de EU alleen kan uitgroeien tot een geloofwaardige en invloedrijke leider in de bestrijding van corruptie als zij op adequate wijze de problemen van de georganiseerde misdaad, corruptie en het witwassen van geld binnen de eigen grenzen aanpakt; verwelkomt in dit verband het „EU-corruptiebestrijdingsverslag” dat door de Commissie zal worden gepubliceerd; hoopt dat de Commissie met het aanwijzen van corruptiegevoelige gebieden in de lidstaten de inspanningen op het gebied van corruptiebestrijding zal opvoeren, de uitwisseling van beste praktijken bevorderen, trends in de EU omschrijven, en intercollegiaal leren en verdere naleving van de EU- en internationale verbintenissen stimuleren; verzoekt de Commissie te komen met EU-beleidsinitiatieven op het gebied van corruptiebestrijding, zoals een Europees actieplan tegen corruptie;

2.

is in dit verband ingenomen met de heronderhandelingen over de richtlijn spaarbelasting, die bedoeld is om daadwerkelijk een einde te maken aan het bankgeheim; is van mening dat een krachtiger regelgeving en grotere transparantie ten aanzien van bedrijfsregisters en registers van trusts in alle EU-lidstaten een voorwaarde is voor de aanpak van corruptie, zowel in de EU als in derde landen; meent dat de EU-regels verplichte registratie moeten voorschrijven voor alle juridische structuren en hun economische eigendomsgegevens, en dat deze gegevens online, met elektronische labels en in een doorzoekbaar formaat moeten worden gepubliceerd, zodat deze gratis kunnen worden bekeken;

3.

is van mening dat de EU het voorbeeld van de Verenigde Staten moeten volgen met de Sergej Magnitski Rule of Law Accountability Act van 2012 en soortgelijke wetgeving op EU-niveau moet vaststellen, als een symbolische en operationeel kader dat een link legt tussen corruptie en schendingen van de mensenrechtenrechten; verzoekt de Raad om een besluit tot opstelling van een gemeenschappelijke EU-lijst van ambtenaren die betrokken zijn bij de dood van Sergej Magnitski, voor de daaropvolgende gerechtelijke cover-up en voor de voortdurende en aanhoudende intimidatie van zijn gezin vast te stellen; voegt eraan toe dat dit besluit van de Raad gerichte sancties voor die ambtenaren moet opleggen, zoals een EU-breed visumverbod en een bevriezing van alle financiële activa die zij of hun directe familie eventueel binnen de Europese Unie bezitten; roept de Commissie op om een actieplan op te stellen met het oog op het creëren van een mechanisme voor het aanleggen van een lijst en opleggen van soortgelijke gerichte sancties tegen ambtenaren van derde landen (met inbegrip van de politie, officieren van justitie en rechters) die betrokken zijn bij ernstige schendingen van de mensenrechten en gerechtelijke „manipulaties” tegen klokkenluiders, journalisten die rapporteren over corruptie en mensenrechtenactivisten in derde landen; benadrukt dat de criteria voor opname op de lijst moeten geformuleerd op basis van goed gedocumenteerde, convergerende en onafhankelijke bronnen en overtuigend bewijs, met de mogelijkheid van rechtsmiddelen voor degenen tegen wie de sancties worden genomen;

4.

ondersteunt volledig de inzet van de EU om in haar ontwikkelingsbeleid het concept van de democratische eigen verantwoordelijkheid te omarmen en te integreren, dat wil zeggen de effectieve en volledige deelname van mensen bij het ontwerp, de uitvoering en monitoring van de ontwikkeling van strategieën en beleid van donoren en partneroverheden; is van mening dat een dergelijk beleid de betrokkenheid van de begunstigden van het programma bevordert en daarom bijdraagt aan meer controle en verantwoording in de corruptiebestrijding; roept de Commissie en de lidstaten op om in hun ontwikkelingshulpprogramma's het beginsel van voorwaardelijkheid toe te passen op internationale normen inzake corruptiebestrijding en om conform de aanbeveling van de OESO in de aanbestedingscontracten een anti-corruptieclausule op te nemen; verzoekt de Commissie te blijven streven naar grote transparantie van de hulpverlening in digitale, machinaal leesbare formaten en een gemeenschappelijke standaard te hanteren om de vergelijkbaarheid met andere donoren te waarborgen, en ook, meer in het bijzonder, in lijn met de behoeften van de ontvangende regeringen;

5.

benadrukt dat om te verzekeren dat de gecombineerde faciliteiten de ontwikkelingsfinanciering doeltreffender maken, er een hervorming nodig is van het bestuur van deze instrumenten, met als doel de transparantie van de selectiecriteria voor projecten en de verantwoording aan de samenleving als geheel te vergroten; brengt in herinnering dat de vaststelling van een kritisch aantal minimumvereisten inzake projectselectie, controle en evaluatie, de vergelijkbaarheid en een coherente basis voor informatie over de prestaties van de activiteiten, kan bevorderen; merkt op dat systematisch verslag moet worden uitgebracht over de effecten van de projecten op de vooruitgang en de ontwikkeling om de aanwending van steungelden door gecombineerde faciliteiten te rechtvaardigen, niet alleen voor de donoren en Europese financiële instellingen, maar ook voor het algemene publiek;

6.

is van mening dat de Commissie een maximale integriteit verplicht moet stellen bij aanbestedingsprocedures voor de uitvoering van door de EU gefinancierde projecten, met name door grotere toegankelijkheid tot de aanbestedingen voor lokale organisaties te bevorderen; benadrukt dat een op mensenrechten gebaseerde benadering van aanbestedingen baat heeft bij de deelneming van een breder scala aan actoren, namelijk diegenen die de gevolgen ondervinden van de aanbestedingsprocedures (zoals verenigingen van grondeigenaren en achtergestelde groepen); is van mening dat een op mensenrechten gebaseerde benadering van aanbestedingen ook een stimulans is voor overheden om achtergestelde groepen in staat te stellen zelf deel te nemen aan aanbestedingsprocedures en de criteria aan de hand waarvan bedrijven worden beoordeeld in aanbestedingsprocedures te verruimen; herinnert eraan dat het controleren van de resultaten van projecten in samenwerking met maatschappelijke organisaties, en het vragen van verantwoording van lokale overheden essentieel voorwaarden zijn om te bepalen of de EU-middelen correct worden gebruikt; dringt er bij de Commissie op aan geen projecten te gunnen aan aannemers wier economische eigenaren niet bekend zijn, of die een ondernemingsstructuur hebben die hen in staat stelt om gemakkelijk interne verrekeningsprijzen toe te passen;

7.

dringt er bij de EU op aan om de transparantie te bevorderen door de oprichting van een wereldwijd systeem te ondersteunen voor het traceren van steuntoezeggingen, teneinde donorlanden te houden aan de door hen toegezegde steun en om hen aansprakelijk te stellen voor de projecten, instellingen of groepen die ze ondersteunen;

8.

herinnert bovendien aan de noodzaak om corrupte technieken zoals inflatie van de projectkosten, betalingen voor fictieve projecten en werknemers, oneigenlijk en corrupt gebruik van economische en/of industriële compensaties, regelrechte diefstal van overheidsgelden, opgeblazen reiskosten en steekpenningen te voorkomen, onder andere bij de uitvoering van door de EU gefinancierde projecten; dringt er derhalve op aan dat controle moet worden uitgeoefend over de gehele EU-financieringsketen, vanaf de beleidsvorming en regelgeving, planning en budgettering, financiering, fiscale overdrachten, beheer en ontwikkeling, aanbesteding en inkoop, opzet, exploitatie en onderhoud tot en met de betaling voor diensten;

9.

stelt voor dat de Commissie de rapportagemechanismes binnen OLAF met betrekking tot misbruik van EU-gelden onder deelnemers van openbare aanbestedingen en begunstigden van EU-hulp publiceert, en richtsnoeren voor beleid opstelt inzake de behandeling van informatie van klokkenluiders over misbruik van EU-gelden in derde landen, die de mogelijkheid schept voor adequate vervolgmaatregelen, feedback en bescherming tegen represailles, met bijzondere aandacht voor de situatie van de meest kwetsbare bevolkingsgroepen en met name vrouwen in veel ontwikkelingslanden, daar zij een gemakkelijk doelwit zijn van corruptie en bereid zijn tot medewerking om deze aan het licht te brengen, maar ook kwetsbaarder zijn en eerder gestigmatiseerd worden als zij meewerken;

10.

benadrukt dat de EU in alle platforms voor dialoog met derde landen, ook in de bilaterale betrekkingen en op het hoogste niveau, moet wijzen op het belang van implementatie van het recht op participatie en het recht op toegang tot informatie en de mechanismen van publieke verantwoording, zoals open data, als kernbeginselen van de democratie; benadrukt dat pers- en mediavrijheid, zowel online als offline, in dit kader essentieel zijn; stelt voor dat de EU projecten in derde landen financiert om de handhaving van deze beginselen te ondersteunen, met name in landen die een democratisering doormaken, waarbij gendermainstreaming moet worden verzekerd, en ervoor gezorgd dat maatschappelijke organisaties, zoals mensenrechtenverdedigers en vakbondsorganisaties, vrouwen en bijzonder kwetsbare bevolkingsgroepen bij deze processen worden betrokken, en opstelling van wetgeving voor doeltreffende bescherming van klokkenluiders wordt ondersteund;

11.

merkt in dit verband op dat de EU het goede voorbeeld moet geven; dringt erop aan dat de EU en haar lidstaten actief deelnemen aan internationale initiatieven voor een grotere transparantie van de begroting, zoals het 'Open Government Partnership', het 'Open Budget Initiative' en het initiatief inzake transparantie van ontwikkelingshulp, om zo een dergelijk engagement van partnerlanden te bevorderen als dwingende eisen in verband met internationale mensenrechtennormen;

12.

roept de Commissie op voor te stellen dat de definitie van mensenrechtenactivisten in de EU-richtsnoeren over mensenrechtenactivisten wordt uitgebreid tot activisten op het gebied van corruptiebestrijding, onderzoeksjournalisten en met name klokkenluiders;

13.

wijst erop dat de EU, als een wereldwijd toonaangevende donor, vervolg moet geven op, en uitbreiding aan recente voorbeelden van koppeling van de levering van externe EU-hulp aan begrotingshervormingen, met het oog op meer transparantie, toegang tot gegevens en participatieprocedures en harmonisering van leidende principes op dit gebied met andere donoren; is van mening dat de EU duidelijke en openbare benchmarks en criteria moet vaststellen in het kader van een op stimulansen gebaseerde aanpak voor de ontvangende regeringen om meer openheid te geven over begrotingsprocedures, en transparantie, inspraak en toezicht te integreren in hun inspanningen, via opleiding of technische bijstand; dringt er bij de EU op aan de ontwikkeling van een gunstig klimaat voor de toezichthoudende instanties in ontwikkelingslanden (met inbegrip van parlementen, rekenkamers, maatschappelijke organisaties en de media) te bevorderen en te steunen zodat zij uitvoering kunnen geven aan hun kerntaken en dus ook de bestrijding van corruptie;

14.

wijst er anderzijds op dat de EU het kader van „geavanceerd partnerschap” met derde landen moet gebruiken om regimes die zich schuldig maken aan endemische corruptie onder druk te zetten om hervormingen door te voeren met het oog op de implementatie van bovengenoemde beginselen; is van mening dat de politieke dialoog, druk en samenwerking vanuit de EU ten aanzien van de nodige hervormingen zichtbaar en transparant moeten zijn en dat hierin adequate en ambitieuze toezichtsmechanismen moeten worden opgenomen; is van mening dat de EU de invoering van wetten die de vrijheid inperken van de media en van de activiteiten van maatschappelijke organisaties, als hoekstenen van verantwoordingsplicht, publiekelijk moet veroordelen en strategieën moet opstellen om de betrekkingen met deze landen aan te passen om zo op zichtbare wijze hervormingen te stimuleren; wijst op de noodzaak van duidelijk omschreven en waargenomen mensenrechtenclausules in overeenkomsten met derde landen, op basis waarvan partnerschapsovereenkomsten kunnen worden opgeschort ingeval van ernstige mensenrechtenschendingen;

15.

ondersteunt het transparanter maken van de besluitvorming betreffende investeringen met Europees overheidsgeld in projecten van de EIB en de EBRD die de mensenrechten mogelijk schaden; dringt bij de EIB en de EBRD aan hun fraude- en corruptiebestrijdingsbeleid aan te scherpen om te waarborgen dat hun investeringen buiten de Europese Unie volledig transparant zijn; benadrukt dat de EIB en de EBRD zich bereid moeten verklaren om risicovolle investeringen, met name via financiële tussenpersonen, te vermijden, en om een aanpak gebaseerd op risicobeoordeling vast te stellen en de gevolgen voor de mensenrechten van de door hen ondersteunde projecten beter te beoordelen, in aanvulling op het naleven van gepaste zorgvuldigheid op het gebied van mensenrechten en integriteit bij alle activiteiten van hun cliënten; is van mening dat bijzondere aandacht moet worden geschonken aan de participatie van het publiek en aan vrije, geïnformeerde raadpleging vooraf van gemeenschappen die gevolgen ondervinden in alle fasen van de planning, tenuitvoerlegging, monitoring en evaluatie van de gefinancierde projecten; roept de lidstaten en de Commissie op hun invloed als exclusieve leden van de EIB en grootaandeelhouders van de EBRD aan te wenden om een grondige hervorming van deze instellingen te bevorderen om de democratische controle op hun besluiten en de verantwoordingsplicht te vergroten;

16.

is van mening dat de internationale financiële instellingen, zoals het IMF en de Wereldbankgroep, een risicobeoordeling ten aanzien van corruptie moeten uitvoeren in het kader van de maatregelen die aan schuldenlanden via SAP's worden opgelegd, naast een beoordeling van de gevolgen hiervan voor de mensenrechten; is van mening dat SAP's hervormingen moeten inhouden voor verbetering van het bestuur en de transparantie; dringt erop aan dat de uitvoering van de programma's samen moet gaan met adequate, goed toegeruste en onafhankelijke systemen van toezicht, waarmee regelmatige controles en inspecties worden uitgevoerd; is van mening dat bijzondere aandacht moet worden besteed aan landroof, gedwongen uitzettingen, de aanschaf van defensiematerieel, aparte defensiebudgetten en de financiering van de militaire en paramilitaire activiteiten in schuldenlanden; dringt er bij de EU-lidstaten op aan hun invloed als leden van het IMF en de Wereldbank te gebruiken om aan te dringen op meer transparantie en participatiemechanismen in de onderhandelingen over SAP's en andere financieringsprogramma's, en om meer democratische controle op hun besluiten en de verantwoordingsplicht te bevorderen;

17.

verzoekt bilaterale en multilaterale financiële instellingen, waaronder de Wereldbankgroep, het IMF, de regionale ontwikkelingsbanken, exportkredietinstellingen en banken in de particuliere sector van winningsondernemingen en overheden te verlangen dat zij voldoen aan de „Publish What You Pay”-eisen en/of de normen van het transparantie-initiatief voor de extractie-industrie (EITI) over transparantie van betalingen, als voorwaarde voor alle projectondersteuning;

18.

is ingenomen met het in Seoul vastgestelde actieplan voor corruptiebestrijding van de G20 en is van mening dat de gecreëerde dynamiek moet worden behouden om te zorgen voor gecoördineerde internationale inspanningen ter bestrijding van corruptie op sleutelgebieden;

19.

benadrukt dat de armste mensen in ontwikkelingslanden, die sterk afhankelijk zijn van openbare dienstverlening, onevenredig zwaar worden getroffen door kleinschalige corruptie, zoals de zogenaamde „stille corruptie”, wanneer ambtenaren nalaten diensten te verlenen of taken uit te voeren waarvoor de overheid wel heeft betaald (bijvoorbeeld afwezige leraren op openbare scholen of afwezige doktoren in huisartsenklinieken);

20.

benadrukt dat corruptie een belemmering vormt voor directe buitenlandse investeringen en buitenlandse spelers ervan weerhoudt met ontwikkelingslanden samen te werken;

21.

is van mening dat de bestrijding van corruptie, met inbegrip van belastingparadijzen, belastingontwijking en illegale kapitaalvluchten, onderdeel vormt van een bredere inspanning om goed bestuur te bevorderen, hetgeen is gedefinieerd als een van de belangrijkste prioriteiten in de mededeling van de Commissie „Het effect van het EU-ontwikkelingsbeleid vergroten: een agenda voor verandering” (COM(2011)0637); dringt erop aan dat het VN-Verdrag tegen corruptie volledig en onmiddellijk wordt toegepast;

22.

wijst erop dat alle inspanningen om corruptie te bestrijden gepaard moeten gaan met de ondersteuning voor programma's gericht op het voorkomen van corruptie aan de hand van educatie en bewustmakingscampagnes;

23.

herinnert aan de in het kader van het Partnerschap van Busan voor doeltreffende ontwikkelingssamenwerking aangegane verplichtingen, en verzoekt de EU en haar lidstaten daar uitvoering aan te geven om de gezamenlijke inspanningen ter bestrijding van corruptie en illegale geldstromen te verhogen;

24.

is van oordeel dat het voor de bestrijding en uitbanning van corruptie van essentieel belang is de coherentie van het ontwikkelingsbeleid te waarborgen; beklemtoont verder dat de EU-steun voor goed fiscaal bestuur en voor maatregelen tegen fiscale fraude, in het kader van het instrument voor ontwikkelingssamenwerking (DCI) en het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) moet worden opgevoerd;

25.

verzoekt de lidstaten om hun strafwetgeving waar nodig te wijzigen, om rechtsbevoegdheid in te stellen over individuen, ongeacht hun nationaliteit, die op hun grondgebied verblijven en zich schuldige hebben gemaakt aan omkoping of verduistering van publieke middelen, ongeacht de plaats waar het misdrijf is gepleegd, zolang als de opbrengsten van deze criminele activiteiten zich in de betreffende lidstaat bevinden of daar zijn witgewassen, of de persoon een „nauwe band” heeft met de lidstaat, namelijk via staatsburgerschap, verblijf of economische eigendom van een bedrijf met een hoofdzetel of met dochterondernemingen in de lidstaat;

26.

merkt echter op dat de lidstaten voorzichtigheid moeten betrachten bij het verstrekken van informatie aan derde landen over personen die van corruptie, verduistering of belastingontduiking worden beschuldigd, om te voorkomen dat mensenrechtenactivisten er ten onrechte bij betrokken worden, zoals in het geval van Ales Bjaljatski;

27.

is van mening dat laster/smaadwetten mensen kunnen ontmoedigen om corruptie in derde landen te rapporteren; dringt er daarom bij alle lidstaten op aan het goede voorbeeld te geven en laster/smaadwetten uit het strafrecht te halen, tenminste voor gevallen waarin het gaat om beschuldigingen over georganiseerde misdaad, corruptie en het witwassen van geld in de lidstaten en in het buitenland;

28.

dringt er bij de lidstaten op aan om, zoals aanbevolen door het UNCAC, wetgevende en andere maatregelen te nemen houdende strafbaarstelling van opzettelijke illegale verrijking, dat wil zeggen een aanzienlijke vermeerdering van het vermogen van een ambtenaar die hij of zij niet redelijkerwijze kan verklaren in verhouding tot zijn of haar legale inkomen;

29.

is ingenomen met de verklaring van Jakarta van november 2012 over de beginselen voor agentschappen voor corruptiebestrijding; moedigt de EU en de lidstaten aan om nog verder te gaan en op internationaal niveau een impuls te geven ten aanzien van de noodzaak om verbetering te brengen in de weinig doeltreffende bestrijding van corruptie door de instellingen voor corruptiebestrijding die in veel ontwikkelingslanden zijn opgericht, vooral als gevolg van hun institutionele opzet, het ontbreken van operationele onafhankelijkheid van de uitvoerende macht, gebrek aan politieke steun, hun financieringsbronnen, hun regels voor de selectie en benoeming van ambtenaren en hun handhavingsbevoegdheden;

30.

roept de EU en de lidstaten op om het initiatief te nemen voor de intergouvernementele ontwikkeling van internationale normen inzake de onafhankelijkheid en de effectiviteit van instanties voor corruptiebestrijding, met als doel de definitieve goedkeuring door de Algemene Vergadering van de VN, en gelijkwaardig aan, en met hetzelfde robuuste toepassingsgebied als de beginselen van Parijs voor de nationale instellingen voor de mensenrechten; benadrukt dat deze beginselen moeten worden gebruikt als criteria voor het afleggen van verantwoording door middel van intercollegiale prestatiebeoordelingen;

31.

roept de Commissie op de samenwerking met andere donoren en de Internationale Organisatie van hoge controle-instanties te consolideren met het oog op capaciteitsopbouw van de hoge controle-instanties in landen die hulp ontvangen, zodat ook in ontwikkelingslanden de internationale normen voor hoge controle-instanties worden geïmplementeerd;

32.

dringt er bij de EU en de lidstaten op aan de oprichting te bevorderen en te steunen van een Internationale Commissie tegen corruptie, op basis van een internationaal verdrag of een protocol bij het UNCAC, hetgeen aanleiding zou geven tot een internationaal orgaan van opsporingsambtenaren met gelijkwaardige bevoegdheden inzake nationale rechtshandhaving en vervolgingsinstanties die corruptiemisdaden op het grondgebied van de ondertekenende staten kunnen onderzoeken en vervolgen, en ook particulieren bij de nationale strafrechtelijke gerechtshoven kunnen aanklagen;

33.

verzoekt de EU-lidstaten om de instelling van een speciale VN-rapporteur voor financiële criminaliteit, corruptie en mensenrechten met een uitgebreid mandaat te steunen, met inbegrip van een doelstellingsgericht plan en een periodieke beoordeling van de door de lidstaten genomen corruptiebestrijdingsmaatregelen; verzoekt de lidstaten die het Verdrag van de Raad van Europa inzake de strafrechtelijke bestrijding van corruptie, opengesteld voor ondertekening op 27 januari 1999, wel hebben ondertekend maar niet hebben geratificeerd, dit zo snel mogelijk te doen;

34.

herinnert aan het bestaan van een handleiding, gebaseerd op het OESO-Verdrag inzake de bestrijding van omkoping van buitenlandse ambtenaren bij internationale handelstransacties, die ondernemingen in staat stelt doeltreffende maatregelen te nemen gericht op interne controle, beroepsethiek en handhaving van de regels, om grensoverschrijdende corruptie te voorkomen en op te sporen;

35.

verzoekt alle ondernemingen te voldoen aan hun maatschappelijke verantwoordelijkheid als ondernemer om de mensenrechten te eerbiedigen in overeenstemming met de VN-richtsnoeren; is verheugd dat de Commissie bereid is richtsnoeren op het gebied van de mensenrechten voor kleine en middelgrote ondernemingen te ontwikkelen; verzoekt de EU-lidstaten een eigen nationaal plan op te stellen voor de uitvoering van de VN-richtsnoeren en partnerlanden te blijven aansporen dat ook zij zich aansluiten bij internationaal erkende normen voor maatschappelijk verantwoord ondernemerschap, zoals de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen en de driepartijenbeginselverklaring van de IAO met betrekking tot multinationale ondernemingen en sociaal beleid;

36.

dringt aan op de ontwikkeling van doeltreffendere normen inzake transparantie en aansprakelijkheid voor EU-technologiebedrijven met betrekking tot de uitvoer van technologieën die kunnen worden gebruikt om de mensenrechten te schenden, om hulpfraude te plegen of om de veiligheidsbelangen van de EU te schaden;

37.

merkt op dat de meeste initiatieven voor het verbeteren van ondernemingspraktijken in derde landen, met name in conflictgebieden, zoals het Global Compact-initiatief van de VN en de VN-richtsnoeren inzake bedrijfsvoering en mensenrechten, niet gezorgd hebben voor een gemeenschappelijke basis en een adequate uitvoering van de richtlijnen, maar dit overlaten aan het vrijwillige initiatief van bedrijven om deze na te leven; vraagt de EU om het voortouw te nemen in de internationale inspanningen om dergelijke normatieve standaarden vast te stellen, in ieder geval binnen de jurisdictie van de EU, met de nadruk op de verantwoordingsplicht voor bestuurders van transnationale ondernemingen en rechtsmiddelen voor slachtoffers;

38.

dringt er bij de Commissie op aan om wetgeving voor te stellen die EU-ondernemingen verplicht ervoor te zorgen dat hun aankopen geen steun geven aan degenen die verantwoordelijk zijn voor corruptie, conflicten en ernstige mensenrechtenschendingen, namelijk door controles en verificaties uit te voeren in hun toeleveringsketens voor grondstoffen en de bevindingen daarvan te publiceren; is van mening dat verplichte zorgvuldigheid van EU-ondernemingen, in overeenstemming met de richtsnoeren van de OESO, de Europese ondernemingen vooruit zou helpen en een grotere samenhang tussen het mensenrechtenbeleid en het ontwikkelingsbeleid van de EU zou bewerkstelligen, met name in conflictgebieden;

39.

herinnert aan de noodzaak voor de EU en de lidstaten om adequate maatregelen te nemen, ook op strafrechtelijk gebied, om bedrijven waarvan het hoofdkantoor binnen het Europees grondgebied is gevestigd en die deelnemen aan corrupte praktijken in derde landen, te controleren en eventueel te bestraffen; verzoekt de Commissie een openbare EU-lijst op te stellen van bedrijven die zijn veroordeeld voor corrupte praktijken of bedrijven waarvan de functionarissen zijn aangeklaagd voor corrupte praktijken in de lidstaten of derde landen; is van mening dat bedrijven die op deze lijst staan niet mogen deelnemen aan openbare aanbestedingsprocedures of geen EU-middelen mogen ontvangen in de EU-lidstaten of in derde landen in het geval van veroordeling, en totdat er tot een definitieve rechterlijke vrijspraak is besloten; benadrukt dat het aanleggen van een „zwarte lijst” bedrijven doeltreffend kan ontmoedigen om corrupte activiteiten te ondernemen en hen een goede stimulans biedt om hun interne integriteitsprocedures te verbeteren en te versterken;

40.

is verheugd over de akkoorden tussen het Europees Parlement en de Raad over de eis voor bedrijven in de winningssector en voor bedrijven die oerbossen kappen om betalingen aan overheden per land en per project openbaar te maken; roept de regeringen van alle partnerlanden op een gelijkwaardige openbaarmaking van betalingen van transnationale ondernemingen die ingeschreven zijn of vermeld worden op de financiële markten in hun rechtsgebied te eisen; dringt er bij de EU op aan deze rapportagenorm te bevorderen in het kader van haar betrekkingen met partnerlanden; is van mening dat de Commissie bij de komende herziening van de betreffende wetgeving moet overwegen de reikwijdte van de verslaglegging per land uit te breiden tot transnationale ondernemingen uit alle sectoren en tot informatie over onder meer de omzet, de vermogensbestanddelen, de werknemers, de winst en de belastingen;

41.

benadrukt dat corruptie vaak aanzet tot misdaad en bijdraagt aan conflict en instabiliteit, en is van oordeel dat meer prioriteit moet worden gegeven aan de bestrijding van corruptie in het conflictpreventiebeleid van de EU en in haar maatregelen ten aanzien van instabiele situaties;

42.

benadrukt de cruciale rol van hoogstaande integriteitsnormen onder vredestroepen van de VN en de AU, namelijk in het kader van de Afrikaanse Vredesfaciliteit; steunt de eisen tot hervorming van het VN-systeem voor integriteitsmaatregelen, namelijk de noodzaak om alle onderzoeken naar wangedrag onder ambtenaren — waaronder ook onderzoek ter plaatse — te consolideren in een interne toezichthoudende entiteit; dringt er daarom bij de VN op aan maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat degenen die het slachtoffer zijn van vredessoldaten over rechtsmiddelen beschikken, en verbetering te brengen in rapportagemechanismen en beleid ter bescherming van klokkenluiders;

43.

benadrukt de noodzaak om de algemene gedragsnormen en de gedragscode voor GVDB-missies van de EU te ontwikkelen en te actualiseren, zodat deze adequaat de inspanningen tegen corruptie zowel in missies als in missiegebieden weerspiegelen; roept de EU en de lidstaten op maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat degenen die het slachtoffer zijn van Europees personeel van vredes- en rechtsstaatsmissies over effectieve rechtsmiddelen beschikken; dringt er bij de Raad op aan veilige en adequate rapportagemechanismen op te zetten en een doeltreffend beleid ter bescherming van klokkenluiders in te stellen; benadrukt dat in deze mechanismen aandacht moet worden besteed aan het genderaspect;

44.

juicht initiatieven zoals het Document van Montreux en de Internationale gedragscode voor particuliere beveiligingsdiensten (ICoC) toe; verwelkomt de recente steun van de Europese Unie voor het Document van Montreux en het hoge, toenemende aantal bekrachtigingen door de EU-lidstaten; benadrukt echter dat er een betere handhaving van de vastgestelde beginselen nodig is; verzoekt alle EU-lidstaten om hun nationale wet- en regelgeving in overeenstemming met de normen van het Document van Montreux te ontwikkelen en beveelt hen aan dat zij en de EU slechts contracten sluiten met particuliere beveiligingsdiensten die zich houden aan de beginselen van die initiatieven; verzoekt de EU en de lidstaten de oprichting van een toezichtsmechanisme van de Internationale gedragscode voor particuliere beveiligingsdiensten te steunen, dat een orgaan moet zijn voor toezicht op naleving, dat klachten kan behandelen en ontmoedigende sancties kan nemen (waaronder opname in contracten van aanvullende eisen, afgifte van officiële waarschuwingen, geldboetes en tijdelijke of permanente verwijdering van de beveiligingsdiensten uit het ICoC-systeem) om te zorgen voor naleving van de verplichtingen krachtens de ICoC door beveiligingsdiensten en hen uiteindelijk verantwoordelijk hiervoor te stellen;

45.

verzoekt dat de EU en de lidstaten de oprichting van een internationaal kader voor regulering van de activiteiten van particuliere beveiligingsdiensten steunen, waardoor een gelijk speelveld wordt gecreëerd, zodat gastlanden de bevoegdheid hebben voor de regulering van deze diensten en contractsluitende landen hun macht kunnen gebruiken om de mensenrechten te beschermen en corruptie te voorkomen; benadrukt dat een dergelijk kader afschrikkende sancties voor overtredingen, verantwoordingplicht voor overtreders en effectieve toegang tot rechtsmiddelen voor slachtoffers moet omvatten, naast een vergunningen- en controlesysteem waarbinnen vereist is dat alle particuliere beveiligingsdiensten worden onderworpen aan onafhankelijke audits en deelnemen aan verplichte opleiding in de mensenrechten voor het personeel;

46.

beveelt de lidstaten aan de uitvoering te verbeteren van de hoofdstukken IV (Internationale Samenwerking) en V (Ontneming van vermogensbestanddelen) van het UNCAC, vooral om de wederzijdse, door derde landen gevraagde rechtshulp efficiënter te maken, met name door een zodanige interpretatie van de nationale wetgeving die de gevraagde hulp vergemakkelijkt en door in de verzoekende staat confiscatie los te koppelen van veroordeling, ten behoeve van de verlening van wederzijdse rechtshulp, en door voldoende personele en financiële middelen voor hun rechtsstelsels ter beschikking te stellen, zodat zij de dossiers correct en snel kunnen behandelen; dringt er bij de EU op aan prioriteit te geven aan deze kwestie die van groot belang is in derde landen die een democratiseringsproces doormaken, met name door juridische belemmeringen en het gebrek aan bereidheid tot samenwerking van financiële centra in de EU aan te pakken, die vaak een systeem voor wederzijdse rechtshulp in stand houden dat niet op de vraag ingaat en inefficiënt is;

47.

is van mening dat de standaardmensenrechtenclausule die wordt opgenomen in alle overeenkomsten met derde landen ook een verplichting jegens de bescherming en bevordering van goed bestuur moet bevatten;

48.

moedigt de Commissie aan bij de volgende herziening van de Overeenkomst van Cotonou voor te stellen goed bestuur aan te merken als een essentieel onderdeel van de overeenkomst en om de definitie van corruptie zo te verbreden dat bij inbreuken op de clausule inzake goed bestuur in alle ernstige gevallen sancties kunnen worden opgelegd, en niet alleen wanneer deze verband houden met economische en sectorale beleidsmaatregelen en programma's waaraan de Europese Unie aanzienlijke financiële steun geeft;

49.

is ingenomen met het besluit van de EU-taskforces voor Egypte en Tunesië om een routekaart op te stellen voor de terugvordering van illegaal verkregen vermogensbestanddelen die nog steeds bevroren zijn in een aantal derde landen; dringt er bij de EU en haar lidstaten op aan zich volledig te houden aan de bestaande internationale normen inzake ontneming van vermogensbestanddelen zoals hoofdstuk V van het UNCAC, het actieplan inzake ontneming van vermogensbestanddelen, ontwikkeld door het G8 Deauville partnerschap met de Arabische landen in transitie, en het nieuwe wettelijke kader ontwikkeld door de Raad op 26 november 2012; is van mening dat bepalingen inzake de terugvordering van vermogensbestanddelen landen zullen helpen in hun inspanningen om de ergste gevolgen van corruptie ongedaan te maken en dringt er bij de EU en haar lidstaten op aan aanzienlijke inspanningen te leveren om te bevorderen dat wederrechtelijk verkregen vermogensbestanddelen gestolen door de voormalige regimes, worden teruggegeven aan de bevolking van de landen van de Arabische Lente; benadrukt het belang van een op mensenrechten gebaseerde benadering bij de behandeling van terugvordering van vermogensbestanddelen en van staatsschulden door staten die voortkomen uit regimes waar corruptie schering en inslag was; ondersteunt initiatieven inzake de controle op externe en interne staatsschulden om corruptie en de gevolgen ervan voor de mensenrechten vast te stellen; roept de lidstaten op om initiatieven op het gebied van schuldcontroles te ondersteunen;

50.

verzoekt de EU en de lidstaten juridische en technische steun te bieden aan ontwikkelingslanden die onrechtmatig verkregen bezittingen (of door dictaturen verduisterde activa) op EU-grondgebied wensen terug te vorderen;

51.

wijst erop dat corruptie in de wapenhandel een groot deel uitmaakt van de corruptie in het kader van de wereldwijde transacties; is ingenomen met het Internationaal wapenverdrag van de UNGA van 2 april 2013, tot vaststelling van gemeenschappelijke bindende normen en criteria voor het toetsen van de internationale wapenhandelstransacties; is ingenomen met de verplichting die de lidstaten zijn aangegaan om het Wapenhandelsverdrag zo spoedig mogelijk te ondertekenen en verzoekt de lidstaten ook het voortouw te nemen bij de inspanningen van de VN om te komen tot een spoedige ratificatie en implementatie van het Wapenhandelsverdrag door alle VN-lidstaten; spoort de EU aan extra toezicht te waarborgen op de export van Europese bedrijven die wapens produceren en de ondoorzichtigheid in de wapenhandelsector te bestrijden, vooral met betrekking tot het gebruik van tussenpersonen en economische/industriële voordelen, in overeenstemming met het Gemeenschappelijk Standpunt 2008/944/GBVB van de Raad van 8 december 2008 tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor de controle op de uitvoer van militaire goederen en technologie;

52.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Europese dienst voor extern optreden, de regeringen en parlementen van de EU-lidstaten, de kandidaat-lidstaten en de geassocieerde landen, alsmede aan de Raad van Europa, de Afrikaanse Unie, het Internationaal Monetair Fonds, de Wereldbank, de Europese Investeringsbank, de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en de Verenigde Naties.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/16

—

gezien de algemene begroting van de Europese Unie voor het begrotingsjaar 2013 (1), en met name de voorbereidende actie „Interinstitutioneel systeem voor de identificatie van langetermijntrends” in de begroting 2013,

—

gezien Verordening (EU, Euratom) nr. 966/2012 tot vaststelling van de financiële regels van toepassing op de algemene begroting van de Unie, en met name artikel 54, lid 2, sub a), b) en e), en de uitvoeringsvoorschriften ervan,

—

gezien het verslag „Global Trends 2030 — Citizens in an Interconnected and Polycentric World” van ESPAS (Europees systeem voor strategische en beleidsanalyse), opgesteld door het Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie (EUISS) (2),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Begrotingscommissie en de adviezen van de Commissie regionale ontwikkeling en de Commissie constitutionele zaken (A7-0265/2013),

A.

overwegende dat we in een snel veranderend tijdperk leven — als gevolg van dynamische krachten, demografische ontwikkelingen, de klimaatverandering, verstedelijking en technologie –, waardoor beleidsmakers waar ook ter wereld absoluut meer werk moeten maken van studies en monitoring van belangrijke wereldwijde tendensen;

B.

overwegende dat de EU-begroting 2010 er op initiatief van het Parlement in voorzag dat de Commissie een proefproject van twee jaar zou opzetten om de mogelijkheden te verkennen tot invoering van een „interinstitutioneel systeem voor de identificatie van langetermijntrends met betrekking tot belangrijke beleidsthema's waarmee de Unie te maken heeft”;

C.

overwegende dat de EU-begroting 2012 het project toeliet tot de volgende fase, namelijk een voorbereidende actie van drie jaar (2012 t/m 2014) om tegen eind 2014 te komen tot de invoering van een volledig functionerend „Europees systeem voor strategische en beleidsanalyse” (ESPAS) waarbij alle relevante EU-instellingen betrokken zijn, door het ontwikkelen van een „nauwere samenwerking tussen de onderzoeksafdelingen van de verschillende instellingen en organen van de EU die zich bezighouden met de analyse van middellange- en langetermijntendensen op beleidsgebied” (3);

D.

overwegende dat de invoering van een duurzaam interinstitutioneel systeem op administratief niveau om belangrijke tendensen te identificeren en in kaart te brengen die het toekomstige beleidskader vorm kunnen geven, de EU-instellingen kan helpen en ondersteunen bij de voorbereiding, het inspelen op uitdagingen en de vaststelling van coherente strategische keuzes voor de komende jaren;

E.

overwegende dat een dergelijk ingeburgerd en erkend systeem een reflectiebasis kan zijn voor de voorbereiding van de EU-begroting, waarbij beleidsprioriteiten zowel op jaar- als op meerjarenbasis worden vastgesteld en de financiële middelen directer aan beleidsdoelstellingen worden gekoppeld;

F.

overwegende dat een verbetering van de positie van vrouwen niet mogelijk is zonder erkenning en effectieve uitoefening van hun rechten; overwegende dat het ESPAS ook kan zorgen voor een werkzame analyse van de uitdagingen waaraan bij de bevordering van gendergelijkheid het hoofd moet worden geboden en die gaan van politieke emancipatie tot de bestrijding van alle vormen van discriminatie jegens vrouwen;

G.

overwegende dat het verslag „Global Trends 2030 — Citizens in an Interconnected and Polycentric World”, namelijk het eerste verlag waaraan ESPAS zijn medewerking heeft verleend in opdracht van het EUISS, meerdere wereldwijde tendensen identificeert die de wereld de komende decennia wellicht vorm zullen geven;

H.

overwegende dat deze tendensen onder meer de volgende zijn: het toenemende belang van het individu, deels aangewakkerd door technologische veranderingen; meer nadruk op duurzame ontwikkeling tegen een achtergrond van steeds schaarsere hulpbronnen en blijvende armoede, nog versterkt door de gevolgen van de klimaatverandering; en het ontstaan van een internationaal stelsel dat wordt gekenmerkt door een verschuiving waarbij de staten macht verliezen en er een steeds groter bestuurshiaat ontstaat doordat de traditionele mechanismen voor de betrekkingen tussen staten niet adequaat inspelen op de publieke behoeften;

1.

is van mening dat een coherente en doeltreffende ontwikkeling van het EU-beleid almaar afhankelijker zal worden van de tijdige identificatie van de wereldwijde langetermijntendensen die een invloed hebben op de uitdagingen en keuzes waarvoor de Unie in een steeds complexere en onderling afhankelijkere wereld staat;

2.

benadrukt dat het belangrijk is dat de EU-instellingen efficiënt samenwerken om deze langetermijntendensen te volgen en te analyseren, en ook samenwerken en netwerken vormen met andere spelers, met inbegrip van de wetenschappelijke wereld zowel binnen als buiten de EU, die in gelijkaardige thema's in derde landen geïnteresseerd zijn; benadrukt in dit opzicht dat het belangrijk is het proces voort te zetten om doeltreffende capaciteit te ontwikkelen voor het verlenen van onafhankelijke en kwalitatief hoogstaande interinstitutionele analyse en advies inzake belangrijke tendensen waarmee beleidsmakers in de EU geconfronteerd worden;

3.

wijst erop dat de ontwikkeling van sociaaleconomische langetermijnstrategieën en de uitvoering van beleid in de EU volgens het subsidiariteitsbeginsel de verantwoordelijkheid is van een veelvoud aan publiekrechtelijke lichamen, zoals de Europese instellingen, ministeries, regionale en plaatselijke overheden en specifieke agentschappen en bureaus; vestigt de aandacht op het feit dat naast die publiekrechtelijke lichamen in de lidstaten en de EU-organen ook de economische en sociale partners, niet-gouvernementele organisaties en andere belanghebbenden deel hebben aan de uitwerking van langetermijnstrategieën; onderstreept dat daarom een meerlagige bestuursaanpak moet worden gevolgd;

4.

wijst erop dat het cohesiebeleid vanwege zijn meerjarige, horizontale en langetermijnkarakter per definitie een beleid is waarbij vooruitkijken een grote rol speelt en dat het, gezien het aanzienlijke deel van de EU-begroting dat ermee gemoeid is, een vooraanstaande plaats moet innemen bij elke toekomstgeoriënteerde begrotingsplanning;

5.

is van mening dat beleidsformulering bij het cohesiebeleid en op andere beleidsterreinen steeds meer afhangt van het tijdig onderkennen van mondiale langetermijntrends; verwijst in dit verband naar diverse toekomstgeoriënteerde verslagen zoals Project Europa 2030 (het verslag aan de Europese Raad van de reflectiegroep over de toekomst van de Europese Unie tot het jaar 2030) en „Global Trends 2030 — Citizens in an Interconnected and Polycentric World”, opgesteld door het Instituut voor veiligheidsstudies van de Europese Unie (EUISS) als onderdeel van het European Strategy and Policy Analysis System (ESPAS)-project; beveelt nauwere coördinatie van dergelijke rapportage-initiatieven aan;

6.

dringt erop aan dat bij de beoordeling van langetermijntendensen en in toekomstige verslagen rekening wordt gehouden met het genderaspect om op die manier overtredingen van de mensenrechten, discriminatie en armoede te bestrijden;

7.

is met name ingenomen met het resultaat tot op heden van het administratieve proefproject (2010-2011) en de voorbereidende actie (2012-2014) om een Europees systeem voor strategische en beleidsanalyse (ESPAS) te ontwikkelen, ten einde langetermijntendensen met betrekking tot belangrijke beleidsthema's waarmee de Unie te maken heeft te helpen identificeren, en beveelt ten zeerste aan dat dit proces na het verstrijken van de huidige voorbereidende actie wordt voortgezet; is van mening dat personeel van alle relevante EU-instellingen en -organen, met inbegrip van het Comité van de regio's, bij dit systeem moet worden betrokken; is van mening dat het rapportagemechanisme moet worden besproken met alle betrokken belangengroepen, het bedrijfsleven en de niet-gouvernementele organisaties;

8.

verzoekt de vier instellingen en organen die momenteel bij het ESPAS-proces betrokken zijn — de Commissie, het Parlement, de Raad en de Europese Dienst voor extern optreden — met klem een soort interinstitutioneel akkoord op te stellen en te ondertekenen, bij voorkeur tegen het voorjaar van 2014, waarbij elke partner zich ertoe verbindt dit akkoord te handhaven en er blijvend aan deel te nemen;

9.

benadrukt dat de deelnemende instellingen en organen via hun respectieve begroting de nodige personele en financiële middelen moeten uittrekken voor het ESPAS-systeem, dit in volledige overeenstemming met het Financieel Reglement, en met name artikel 54, sub e), ervan, alsook in het kader van de jaarlijkse begrotingsprocedure, ten einde te waarborgen dat deze capaciteit de komende jaren begrotingsneutraal kan worden opgebouwd; onderstreept dat de instellingen van de EU moeten investeren in personeel dat beschikt over specifieke deskundigheid om ten volle bij te dragen aan het analyseren en monitoren van globale trends, alsook over de deskundigheid om opties vast te leggen en beleidsaanbevelingen te doen voor de specifieke behoeften van elke EU-instelling;

10.

dringt erop aan dat ESPAS wordt gestuurd en gecontroleerd door een passend samengestelde interinstitutionele raad, die het mandaat en de prioriteiten van ESPAS vaststelt en zelf zijn directeuren of andere gezagsdragers kiest, en waarin het Europees Parlement, als het daarvoor kiest, wordt vertegenwoordigd door leden, met dien verstande dat ESPAS binnen het kader van zijn mandaat zijn taken volledig onafhankelijk kan uitvoeren;

11.

is ingenomen met het voornemen om het ESPAS-proces en zijn wereldwijde netwerk te gebruiken voor de opbouw van een wereldwijd online register van studies en materiaal, afkomstig van meerdere bronnen, betreffende middellange- en langetermijntendensen, dat vrij toegankelijk is voor beleidsmakers en burgers waar ook ter wereld;

12.

is verheugd over het feit dat nauwere administratieve samenwerking tussen de EU-instellingen in het kader van het ESPAS-proces zal leiden tot de presentatie, als onderdeel van de voorbereidende actie, van een vooruitblikverslag met een analyse van de langetermijntendensen en de gevolgen ervan voor de uitdagingen en keuzes waarvoor de Unie in de periode 2014-2019 staat, dat in 2014 aan de nieuwe voorzitters van de instellingen moet worden overgelegd; is van mening dat deze exercitie zeer nuttig is en vervolgens minstens om de vijf jaar moet worden herhaald;

13.

is van mening dat een permanent systeem — dat tot doel heeft regelmatig de middellange- en langetermijntendensen voor de EU-instellingen te analyseren om een strategischere benadering van de besluitvorming te bevorderen — bepalingen moet bevatten voor de overlegging van een jaarlijks „strategisch-tendensenverslag”, en dit vóór het debat over de jaarlijkse beleidsverklaring en de publicatie van het jaarlijkse werkprogramma van de Commissie, ten einde veranderende patronen in langetermijntendensen op te sporen en te beoordelen en tevens aan de begrotingsautoriteit specifieke informatie te verstrekken in de aanloop naar de onderhandelingen over een meerjarig financieel kader voor de periode na 2020 en voor eventuele tussentijdse herzieningen van het meerjarig financieel kader 2014-2020;

14.

verzoekt zijn Voorzitter dit verslag te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/19

—

gezien de artikelen 12, 15, 16, 27, 28, 30, 31 en 33 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien artikel 3, lid 3, van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 45, 81 en 146 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie in de zaken C-18/02 (1), C-341/05 (2) en C-438/05 (3),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie juridische zaken en het advies van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken (A7-0291/2013),

A.

overwegende dat gesproken kan worden van een zeer geslaagde herziening van de Brussel I-verordening (4), aangezien met deze herziening aanzienlijke verbeteringen werden doorgevoerd ten aanzien van de regels inzake rechterlijke bevoegdheid en de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken binnen de Europese Unie;

B.

overwegende dat bepaalde arbeidsrechtelijke kwesties buiten het bestek van deze herschikkingsprocedure vielen;

C.

overwegende dat in het interinstitutioneel akkoord van 28 november 2001 (5) is bepaald dat de herschikkingsprocedure bedoeld is voor besluiten die veelvuldig worden gewijzigd;

D.

overwegende dat het belangrijk is samenhang tussen de regelgeving inzake rechterlijke bevoegdheid en de regelgeving inzake de rechtskeuze bij een geschil te waarborgen;

E.

voorts overwegende dat het binnen het internationaal privaatrecht op Europees niveau van het grootste belang is „forum shopping” te voorkomen, met name wanneer dit leidt tot benadeling van de zwakste partij, in het bijzonder de werknemer, en een zo groot mogelijke voorspelbaarheid van de bevoegdheidsregels te waarborgen;

F.

overwegende dat als algemeen beginsel dient te gelden dat de rechtbank die de nauwste band heeft met een zaak de rechterlijke bevoegdheid heeft;

G.

overwegende dat enkele geruchtmakende rechtszaken aan het Europees Hof van Justitie inzake rechterlijke bevoegdheid en toepasselijk recht in verband met individuele arbeidsovereenkomsten en collectieve actie hebben geleid tot de vrees dat nationale arbeidsrechtelijke bepalingen ondergraven zouden kunnen worden door Europese regelgeving op grond waarvan in bepaalde gevallen de wetgeving van de ene lidstaat toegepast wordt door de rechter van een andere lidstaat (6);

H.

overwegende dat het wegens het grote belang van het arbeidsrecht voor de constitutionele en politieke identiteit van de lidstaten belangrijk is dat de Europese regelgeving de nationale tradities op dit gebied respecteert;

I.

overwegende dat het ook vanuit het oogpunt van een goede rechtsbedeling van belang is dat de regels inzake rechterlijke bevoegdheid zo veel mogelijk worden afgestemd op de regels inzake het toepasselijke recht;

J.

overwegende dat het wenselijk lijkt te onderzoeken of de wetgeving inzake rechterlijke bevoegdheid op het gebied van het arbeidsrecht moet worden herzien;

K.

overwegende dat met betrekking tot collectieve actie dient te gelden dat de rechtbank van de lidstaat waar de collectieve actie is of zal worden ingesteld de rechterlijke bevoegdheid heeft;

L.

overwegende dat ter zake van individuele arbeidsovereenkomsten gewaarborgd moet worden dat, voor zover gewenst, de rechterlijke bevoegdheid berust bij de rechtbank van de lidstaat met de nauwste band met de arbeidsverhouding;

1.

complimenteert de instellingen met de succesvolle herziening van de Brussel I-verordening;

2.

is van oordeel dat de arbeidsrechtelijke kwesties door de Commissie nader moeten worden bestudeerd, met het oog op een eventuele toekomstige herziening;

3.

merkt op dat een van de grondbeginselen van het internationaal privaatrecht op het gebied van rechterlijke bevoegdheid de bescherming van de zwakkere partij is en dat in de huidige regels inzake rechterlijke bevoegdheid de bescherming van werknemers als doelstelling is opgenomen;

4.

merkt op dat werknemers, wanneer zij verweerder zijn in een zaak die aanhangig wordt gemaakt door hun werkgever, door de regels inzake rechterlijke bevoegdheid in arbeidszaken in het algemeen goed beschermd worden via de exclusieve bevoegdheidsgronden die zijn vastgesteld in de Brussel I-verordening;

5.

dringt er bij de Commissie op aan na te gaan of het huidige rechtskader op grond van de Brussel I-verordening voldoende rekening houdt met de specifieke kenmerken van acties op het gebied van werkgelegenheid;

6.

verzoekt de Commissie met name te onderzoeken:

7.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan het Europees Economisch en Sociaal Comité.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/21

—

gezien artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), waarin wordt beklemtoond dat de lidstaten waarden gemeen hebben, zoals pluralisme, non-discriminatie, verdraagzaamheid, rechtvaardigheid, solidariteit en gelijkheid van vrouwen en mannen; gezien artikel 8 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) waarin het beginsel van gendermainstreaming is neergelegd en waarin wordt bepaald dat de Unie er bij elk optreden naar streeft de ongelijkheden tussen mannen en vrouwen op te heffen en de gelijkheid van mannen en vrouwen te bevorderen,

—

gezien artikel 19 VWEU dat betrekking heeft op de bestrijding van discriminatie op grond van geslacht,

—

gezien artikel 23 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het VN-Verdrag van 18 december 1979 inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW),

—

gezien de verklaring en het actieprogramma van Peking die op 15 september 1995 tijdens de vierde wereldvrouwenconferentie werden aangenomen en gezien zijn resoluties van 18 mei 2000 (1), 10 maart 2005 (Beijing+10) (2) en 25 februari 2010 (Peking+15) (3),

—

gezien de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (MDG's) zoals goedgekeurd op de Millenniumtop van de Verenigde Naties in september 2000, en in het bijzonder de MDG betreffende bevordering van gendergelijkheid en het vergroten van de zeggenschap van vrouwen als eerste vereiste voor het overwinnen van honger, armoede en ziekte, het bereiken van gelijkheid op alle onderwijsniveaus en alle arbeidsterreinen, gelijke zeggenschap over hulpbronnen en gelijke vertegenwoordiging in het openbare en politieke leven,

—

gezien het Europees Pact voor gendergelijkheid (2011-2020) dat in maart 2011 door de Europese Raad is aangenomen,

—

gezien de Europese consensus over ontwikkeling,

—

gezien het Europees Verdrag inzake de rechten van de mens en de biogeneeskunde,

—

gezien de richtsnoeren van de Europese Unie inzake de bevordering van de naleving van het internationale humanitaire recht, inzake de doodstraf, marteling en andere wrede, onmenselijke of vernederende behandelingen, inzake mensenrechtenactivisten, mensenrechtendialogen met derde landen, bevordering en bescherming van de rechten van het kind, en inzake geweld tegen vrouwen en uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen,

—

gezien de conclusies van de Raad van 2 december 1998 waarin is vastgelegd dat de jaarlijkse evaluatie van de uitvoering van het actieprogramma van Peking gebaseerd zal zijn op kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren en benchmarks,

—

gezien de conclusies van de Raad van 2 en 3 juni 2005 waarin de lidstaten en de Commissie worden opgeroepen de institutionele mechanismen ter bevordering van gendergelijkheid te versterken en een kader te creëren voor de beoordeling van de tenuitvoerlegging van het actieprogramma van Peking, om zo een samenhangender en systematischer toezicht op de voortgang mogelijk te maken,

—

gezien de conclusies van de Raad van 5 en 6 december 2007 inzake de evaluatie van de uitvoering van het actieprogramma van Peking door de Europese instellingen en de lidstaten en gezien het begeleidende verslag van het Portugese voorzitterschap dat streeft naar het uitwerken van indicatoren inzake vrouwen en armoede,

—

gezien de strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2010-2015, door de Commissie ingediend op 21 september 2010, en het bijbehorende werkdocument van de diensten van de Commissie over maatregelen voor het uitvoeren van de strategie,

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie over het EU-actieplan voor gendergelijkheid en versterking van de positie van vrouwen in het kader van ontwikkelingssamenwerking (2010-2015),

—

gezien de gemeenschappelijke verklaring van de EU-ministers voor gendergelijkheid op 4 februari 2005 in het kader van de tienjaarlijkse toetsing van het actieprogramma van Peking, waarin zij onder meer opnieuw hun krachtige steun uitspraken voor en blijk gaven van hun inzet voor de volledige en doeltreffende tenuitvoerlegging van de verklaring en het actieprogramma van Peking,

—

gezien de conclusies van de 57ste zitting van de VN-Commissie over de positie van de vrouw van 15 maart 2013, waarin voor het eerst op internationaal niveau expliciet aandacht werd besteed aan het verschijnsel gendercide of vrouwenmoord,

—

gezien de gezamenlijke verklaring van 2011 van het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de mensenrechten (OHCHR), het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA), het Kinderfonds van de Verenigde Naties (Unicef), VN-Vrouwen en de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) over preventie van genderselectie,

—

gezien de verklaring en het actieprogramma van de Internationale Conferentie over bevolking en ontwikkeling (ICPD) die in 1994 in Cairo werd gehouden, de kernacties voor de verdere uitvoering daarvan en Resolutie 65/234 van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over de follow-up van de Internationale Conferentie over bevolking en ontwikkeling na 2014 (december 2010),

—

gezien zijn resolutie van 13 maart 2008 over gelijke kansen voor vrouwen en mannen en versterking van de positie van vrouwen binnen de ontwikkelingssamenwerking (4), en met name paragraaf 37,

—

gezien zijn resolutie van 16 december 2010 over het jaarverslag over de mensenrechten in de wereld in 2009 en het mensenrechtenbeleid van de Europese Unie (5), en met name paragraaf 76 waarin wordt gewezen op de noodzaak om alle vormen van discriminatie van en geweld tegen vrouwen en meisjes uit te bannen, met inbegrip van selectieve abortus op basis van geslacht,

—

gezien zijn resolutie van 13 december 2012 over het jaarverslag over mensenrechten en democratie in de wereld in 2011 en het beleid van de Europese Unie ter zake (6),

—

gezien zijn resolutie van 11 oktober 2007 over vrouwenmoorden (feminicide) in Mexico en Midden-Amerika en de rol van de Europese Unie in de strijd tegen dit fenomeen (7),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid en het advies van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A7-0245/2013),

A.

overwegende dat „gendercide” een sekseneutrale term is voor het systematisch, opzettelijk en genderselectief massaal doden van mensen van een bepaald geslacht, een groeiend probleem dat echter onderbelicht blijft, met dodelijke gevolgen; overwegende dat in dit verslag specifiek aandacht wordt besteed aan de oorzaken, huidige ontwikkelingen en gevolgen van geslachtsselectieve praktijken en aan manieren ter bestrijding van dit verschijnsel, dat ook kan voorkomen in de vorm van kindermoord of geweld tegen personen van een bepaald geslacht (andere termen, zoals „vrouwenmoord, of femicide/feminicide” waarover het Parlement reeds eerder heeft gerapporteerd (8), zijn gebruikt om te verwijzen naar het doden van vrouwen en meisjes, de ergste vorm van discriminatie van en geweld tegen vrouwen);

B.

overwegende dat meisjes, ondanks recente wetgeving tegen selectie op basis van geslacht, onevenredig vaak het slachtoffer zijn van meedogenloze seksuele discriminatie die zich zelfs richt op ongeboren kinderen, namelijk foetussen waarvan is vastgesteld dat het om een meisje gaat, en die geaborteerd, verlaten of gedood worden, uitsluitend omdat zij vrouwelijk zijn;

C.

overwegende dat uit demografische cijfers blijkt dat reeds in 1990 wereldwijd naar schatting 100 miljoen vrouwen „zoek” waren ten gevolge van gendercide (9); overwegende dat het aantal „ontbrekende” vrouwen volgens recente ramingen is gestegen tot 200 miljoen wereldwijd (10);

D.

overwegende dat gendercide een wereldwijd probleem is, dat niet alleen voorkomt in Azië en Europa, maar ook in Noord-Amerika, Afrika en Latijns-Amerika; overwegende dat er sprake is van gendercide als vrouwen, uit eigen beweging of onder druk, besluiten vrouwelijke baby's niet ter wereld te brengen, omdat deze worden beschouwd als last voor de samenleving;

E.

overwegende dat de geslachtsverhoudingen in Azië, en met name in China, India en Vietnam, bijzonder onevenwichtig zijn; overwegende dat er in 2012 in China 113 jongetjes geboren werden per 100 meisjes en dat in India en Vietnam de geslachtsverhouding bij de geboorte ligt op 112 jongens per 100 meisjes (11);

F.

overwegende dat ook in Europa de geslachtsverhouding in een aantal landen zeer onevenwichtig is en dat in 2012 in Albanië, Armenië, Azerbeidzjan en Georgië 113 jongetjes ter wereld kwamen per 100 meisjes (12);

G.

overwegende dat gendercide met name voorkomt in culturen die gekenmerkt worden door een voorkeur voor zonen, ongelijkheid tussen mannen en vrouwen, stereotypen en aanhoudende discriminatie van dochters, en in een aantal landen met een repressief overheidsbeleid;

H.

overwegende dat de voorkeur voor zonen vaak diepgeworteld is en deel uitmaakt van een lange traditie die verschillende aspecten omvat, zoals het feit dat zoons kunnen erven, het feit dat mannelijke nakomelingen gezien worden als oudedagsvoorziening en zorgen voor voortzetting van de familienaam en stamboom en het feit dat het hebben van een dochter hoge kosten met zich meebrengt omdat voor haar een bruidsschat betaald moet worden;

I.

overwegende dat ontoereikende socialezekerheidsstelsels, -regelingen en verzekeringsstelsels ertoe kunnen leiden dat gezinnen in bepaalde culturen een voorkeur hebben voor zonen en om oneigenlijke redenen hun toevlucht nemen tot selectie op basis van geslacht;

J.

overwegende dat selectie op basis van geslacht het genderevenwicht in de maatschappij verstoort, onevenwichtige geslachtsverhoudingen in de bevolking veroorzaakt en negatieve economische en sociale gevolgen heeft; overwegende dat een onevenwichtige geslachtsverhouding in de vorm van een „mannenoverschot” negatieve effecten heeft op de maatschappelijke stabiliteit op termijn en leidt tot meer criminaliteit, frustratie, geweld, mensenhandel, seksslavernij, uitbuiting, prostitutie en verkrachtingen;

K.

overwegende dat binnen patriarchale culturen die gekenmerkt worden door een hardnekkige voorkeur voor zonen niet alleen stereotypen, genderongelijkheden en maatschappelijke misstanden blijven bestaan, maar dat bovendien vrouwen in die culturen worden gediscrimineerd, geen volledig gelijke behandeling genieten en niet dezelfde maatschappelijke kansen hebben als mannen;

L.

overwegende dat selectie op basis van geslacht, hogere sterftecijfers bij zeer jonge meisjes en een lagere onderwijsdeelname door meisjes erop kunnen wijzen dat in een bepaalde samenleving sprake is van een voorkeur voor jongens; overwegende dat het belangrijk is te onderzoeken en vast te stellen of er naast deze verschijnselen ook sprake is van andere maatschappelijke misstanden ten aanzien van meisjes, bijvoorbeeld of de toegang van meisjes tot voedsel, onderwijs, gezondheidszorg, sanitaire voorzieningen, schoon water, medische zorg en sociale bijstand slechter is, teneinde deze problemen op effectieve wijze te kunnen verhelpen;

M.

overwegende dat het demografische tekort aan vrouwen in veel landen niet kan worden aangepakt omdat er geen betrouwbare statistieken zijn over geboorte- en sterftecijfers;

N.

overwegende dat versterking van de positie van vrouwen bijdraagt aan de bevordering van de gedrags- en maatschappelijke veranderingen die nodig zijn om selectie op basis van geslacht op termijn uit te bannen;

O.

overwegende dat het uitbannen van geslachtsselectieve praktijken een ingewikkeld proces is dat vraagt om coherente en onderling afgestemde benaderingen en methoden, waaronder specialistische opleidingen voor medisch personeel gericht op voorlichting over en preventie van geslachtsselectieve praktijken in de EU en de rest van de wereld;

P.

overwegende dat belangenbehartiging, beleidsmaatregelen en goede praktijken, zoals de campagne „zorg voor meisjes” in China, die erop gericht is de bevolking bewust te maken van de waarde van meisjes, en de „Balika Samriddhi Yojana”-regeling in India, die financiële ondersteuning biedt voor scholing van meisjes uit arme gezinnen, essentieel zijn voor veranderen van de houding jegens meisjes en vrouwen;

Q.

overwegende dat Zuid-Korea een opmerkelijk succes heeft geboekt door de uiterst onevenwichtige geslachtsverhouding bij de geboorte van 114 jongetjes per 100 meisjes in 1994 om te buigen naar 107 jongetjes per 100 meisjes in 2010 (13);

1.

benadrukt dat gendercide een misdrijf is en een ernstige schending van de mensenrechten inhoudt en dat het nodig is doeltreffende manieren te vinden om de aan het ontstaan van patriarchale culturen ten grondslag liggende redenen aan te pakken en weg te nemen;

2.

benadrukt dat alle staten en regeringen de plicht hebben om de mensenrechten te bevorderen en te beschermen en discriminatie te voorkomen om op die manier een einde te maken aan alle vormen van geweld tegen vrouwen;

3.

verzoekt de regeringen om maatregelen te nemen om een grondige wijziging van de mentaliteit en de houdingen ten aanzien van vrouwen te bevorderen teneinde zo de negatieve overtuigingen en gedragingen te bestrijden die ten grondslag liggen aan het aanhoudende geweld tegen vrouwen;

4.

dringt er bij de regeringen op aan vrouwenmoord of gendercide als misdrijf aan te merken en wetgevende maatregelen te nemen en uit te voeren om ervoor te zorgen dat er onderzoek wordt ingesteld naar gevallen van vrouwenmoord, dat de daders worden berecht en dat de vrouwen die dit misdrijf overleven gemakkelijk toegang hebben tot medische zorg en langdurige steun;

5.

wijst erop dat volgens het Verdrag van de Raad van Europa inzake het voorkomen en bestrijden van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld en volgens de verklaring en het actieprogramma van Peking iedere vorm van familiale of maatschappelijke druk om over te gaan tot abortus op basis van het geslacht beschouwd wordt als vorm van lichamelijk en geestelijk geweld;

6.

wijst erop dat het uitbannen van geslachtsselectieve praktijken een ingewikkeld proces is dat vraagt om onderling afgestemde benaderingen en methoden, van het bestuderen van de oorzaken en de culturele en sociaal-economische factoren die kenmerkend zijn voor landen waar de voorkeur uitgaat naar zonen, tot het voeren van campagnes voor de rechten en status van meisjes en vrouwen, en het invoeren van wetten en voorschriften; is van oordeel dat het bevorderen van gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen in iedere samenleving de enige duurzame manier is om te voorkomen dat geslachtsselectieve praktijken zich verder ontwikkelen;

7.

verzoekt de Commissie zich ervoor in te zetten dat het vereiste diepgaand wetenschappelijk onderzoek naar selectie op grond van geslacht wordt verricht en dat onderzoek wordt bevorderd naar gewoonten en tradities van landen die kunnen leiden tot selectie op grond van geslacht, alsmede naar de maatschappelijke gevolgen op de lange termijn van selectie op basis van geslacht;

8.

dringt aan op een gedetailleerde analyse van de onderliggende financiële en economische redenen die bijdragen tot geslachtsselectieve praktijken; roept regeringen voorts op actief oplossingen te zoeken voor de lasten die gezinnen kunnen worden opgelegd en die het verschijnsel van een mannenoverschot in de hand werken;

9.

benadrukt het belang van invoering van wetgeving ter voorkoming van selectie op basis van geslacht, waaronder socialezekerheidswetgeving die gericht is op vrouwen, een beter toezicht op de uitvoering van de bestaande wetgeving en meer aandacht voor de culturele en sociaal-economische oorzaken die aan dit verschijnsel ten grondslag liggen, om het probleem op een duurzame en integrale manier aan te pakken en tegelijkertijd gendergelijkheid en actieve deelname van het maatschappelijk middenveld te bevorderen;

10.

dringt er bij de regeringen op aan een einde te maken aan democratische tekortkomingen en tekortkomingen op regelgevend gebied, de barrières te slechten die nog altijd leiden tot discriminatie van meisjes, de erfrechtelijke positie van vrouwen te versterken, wetgeving te handhaven die de gelijkheid van mannen en vrouwen voor de wet in alle sectoren van het leven waarborgt en de rol van vrouwen op het gebied van economie, onderwijs en politiek te versterken;

11.

verzoekt de Commissie initiatieven ter vergroting van de kennis over discriminatie op basis van geslacht, waaronder gendercide, te steunen en te stimuleren, en naar doeltreffende manieren te zoeken om deze vorm van discriminatie te bestrijden door middel van het bieden van begeleiding en ondersteuning, het opstellen van passend beleid en het beschikbaar stellen van middelen in het kader van haar externe betrekkingen, humanitaire hulp en gendermainstreaming;

12.

wijst erop dat als de positie van vrouwen en meisjes niet verbetert en geen inspanningen worden geleverd om sociale normen en structuren te veranderen dit ernstige juridische en ethische gevolgen zal hebben, alsmede negatieve gevolgen op het gebied van de volksgezondheid en de mensenrechten en wellicht tevens ernstige langetermijneffecten die schadelijk zijn voor de betrokken samenlevingen;

13.

wijst erop dat uit een aantal studies blijkt dat een onevenwichtige geslachtsverhouding kan leiden tot een stijging van de vrouwenhandel met het oog op een huwelijk of seksuele uitbuiting, een toename van geweld tegen vrouwen, kindhuwelijken, gedwongen huwelijken en huwelijken op jonge leeftijd en hiv/aids en andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's); wijst erop dat een onevenwichtige geslachtsverhouding derhalve een bedreiging vormt voor de maatschappelijke stabiliteit en veiligheid en dringt daarom aan op grondig onderzoek naar de gevolgen van het groeiende mannenoverschot voor de gezondheid, de economie en de veiligheid;

14.

is er voorstander van dat de wetgeving op het gebied van non-discriminatie en gendergelijkheid op relevante onderdelen wordt herzien, voortdurend wordt gecontroleerd en doeltreffend ten uitvoer wordt gelegd, met name in landen met een laag of gemiddeld inkomen en transitielanden;

15.

verzoekt de Commissie zich intensief in te zetten voor de bestrijding van selectie op basis van geslacht, niet door middel van het opleggen van beperkingen op de toegang tot reproductieve gezondheidszorg en voortplantingstechnologie, maar door middel van het bevorderen van een verantwoord gebruik daarvan; verzoekt de Commissie daarnaast richtsnoeren op te stellen en bestaande richtsnoeren te verbeteren, te zorgen voor gespecialiseerde opleidingen voor medisch personeel op het gebied van voorlichting over en het voorkomen van selectie op basis van geslacht, met uitzondering van selectie in het geval van geslachtsgebonden erfelijke aandoeningen, en het gebruik en de bevordering van technologieën voor selectie op basis van geslacht en/of uit winstoverwegingen te voorkomen;

16.

benadrukt dat wetgeving ter beheersing of beperking van selectie op basis van geslacht het recht van vrouwen moet waarborgen op toegang tot legale diensten en technologieën op het vlak van seksuele en reproductieve gezondheid, zonder daarvoor toestemming van hun man nodig te hebben, en dat dergelijke wetgeving doeltreffend ten uitvoer moet worden gelegd en dat er passende sancties moeten worden opgelegd aan personen die de wetgeving overtreden;

17.

is voorstander van nauwere betrokkenheid en samenwerking tussen regeringen en de medische wereld alsmede van strengere richtsnoeren voor de zelfregulering van klinieken en ziekenhuizen, om te voorkomen dat selectie op basis van geslacht als bron van financieel voordeel wordt aangewend;

18.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om na te gaan welke klinieken in Europa abortussen op grond van geslachtsselectie uitvoeren, hierover statistieken te overleggen en een lijst van goede praktijkvoorbeelden op te stellen om een einde te maken aan deze vorm van abortus;

19.

is van oordeel dat, om seksisme uit de wereld te helpen en samenlevingen te realiseren waarbinnen gendergelijkheid een feit is, de rechten van vrouwen en meisjes gewaarborgd en bevorderd moeten worden door hun gelijke kansen te bieden, met name op het gebied van onderwijs en werkgelegenheid; wijst erop dat verbetering van het onderwijsniveau, de werkgelegenheid en geïntegreerde gezondheidszorg, waaronder dienstverlening op het gebied van de seksuele en reproductieve gezondheid voor vrouwen, van het allergrootste belang is om een einde te maken aan geslachtsselectieve praktijken, van abortus tot kindermoord, en om in ontwikkelingslanden algehele economische groei te verwezenlijken en armoede terug te dringen; onderstreept dat de versterking van de positie van vrouwen en de betrokkenheid van mannen van cruciaal belang zijn voor het bestrijden van genderongelijkheid en voor het bevorderen van de maatschappelijke veranderingen en gedragsveranderingen die nodig zijn om geslachtsselectieve praktijken op de lange termijn uit te bannen;

20.

dringt er daarom bij de Commissie op aan zich in te zetten voor een onderwijsomgeving en een sociaal klimaat waarin beide seksen worden gerespecteerd, gelijk worden behandeld en erkenning krijgen voor hun capaciteiten en mogelijkheden, zonder stereotypen of discriminatie, en daarbij te streven naar een sterkere gendermainstreaming, gelijke kansen en gelijkwaardig partnerschap;

21.

dringt er bij de Commissie en alle relevante internationale organisaties op aan onderwijsprogramma's te steunen die de positie van vrouwen versterken, bijdragen aan het zelfvertrouwen van vrouwen, hen in staat stellen kennis te verwerven, beslissingen te nemen en de verantwoordelijkheid te dragen voor hun eigen leven, gezondheid en werk, zodat zij een financieel onafhankelijk bestaan kunnen leiden;

22.

dringt er bij de Commissie, de EDEO en de regeringen van derde landen op aan voorlichtingscampagnes op te zetten ter bevordering van de gelijkheid van mannen en vrouwen, die erop gericht zijn de burgers te leren dat binnen een relatie beide partners elkaars mensenrechten moeten respecteren, vooral het recht op eigendom, arbeid en passende gezondheidszorg en het recht op toegang tot de rechter en onderwijs;

23.

herinnert aan de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling en benadrukt dat toegang tot onderwijs en gezondheidszorg, met inbegrip van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten, fundamentele mensenrechten zijn; wijst erop dat in dialogen en verslagen over de millenniumdoelstellingen en op andere internationale fora voor de uitwisseling van ervaringen expliciet en specifiek verwezen moet worden naar gendercide en de problematiek inzake selectie op basis van geslacht;

24.

benadrukt dat vrouwen alleen hun rechten kunnen uitoefenen als zij in staat zijn individueel en onafhankelijk van hun echtgenoot besluiten te nemen en dat het om die reden van groot belang is te waarborgen dat vrouwen toegang hebben tot onderwijs, werk en gezondheidszorg, gemakkelijk kunnen beschikken over voorbehoedmiddelen en voorts een eigen bankrekening hebben zonder dat daarvoor toestemming of instemming van iemand anders nodig is;

25.

verzoekt de regeringen van de partnerlanden de zorgkosten voor de behandeling van kinderen, en met name meisjes, die soms sterven als gevolg van slechte of ontoereikende zorg, te verlagen;

26.

verzoekt de regeringen de toegang van vrouwen tot gezondheidszorg, met name prenatale zorg en kraamzorg, scholing, landbouw, kredieten, microkredieten, economische activiteiten en eigendom te verbeteren;

27.

vindt dat nadruk moet worden gelegd op het creëren van een klimaat van solidariteit in de ontwikkelingslanden, onder meer door middel van het opzetten van pensioenfondsen, zodat de financiële lasten voor personen of gezinnen omlaag kunnen worden gebracht en de afhankelijkheid van en voorkeur voor jongens zal afnemen;

28.

merkt op dat ook in welvarende gebieden met een geletterde bevolking selectie op basis van geslacht nog steeds voorkomt;

29.

pleit voor het ontwikkelen van mechanismen ter ondersteuning van vrouwen en gezinnen, bedoeld om vrouwen te informeren en adviseren over de gevaren en schadelijke gevolgen van selectie op basis van geslacht en om vrouwen die onder druk worden gezet om abortus te laten plegen op vrouwelijke foetussen voor te lichten en te ondersteunen;

30.

spoort maatschappelijke organisaties en overheidsinstellingen aan gezamenlijk in actie te komen en voorlichtings- en bewustmakingscampagnes te organiseren over de negatieve gevolgen van selectie op basis van geslacht voor de moeder;

31.

verzoekt de Commissie technische en financiële steun te verlenen voor innovatieve activiteiten en onderwijsprogramma's die erop gericht zijn de discussie over en het besef van de gelijkwaardigheid van meisjes en jongens te bevorderen, met gebruikmaking van alle beschikbare media en sociale netwerken, gericht op en met participatie van jongeren, religieuze en spirituele leiders, leraren, leiders van plaatselijke gemeenschappen of andere invloedrijke personen, teneinde het beeld dat in bepaalde samenlevingen heerst ten aanzien van gendergelijkheid te beïnvloeden en de noodzaak tot niet-discriminerend gedrag te benadrukken;

32.

dringt er bij de EU op aan in het kader van haar partnerschappen en dialogen met ontwikkelingslanden ruim aandacht te besteden aan het gendervraagstuk en de nadruk te leggen op de versterking van de positie van vrouwen, overeenkomstig de Europese consensus inzake ontwikkeling; is voorts van oordeel dat begrotingsondersteuning te allen tijde gepaard moet gaan met gendermainstreaming, onder meer door middel van het bevorderen van de dialoog met vrouwenorganisaties in ontwikkelingslanden en door middel van het invoeren van per geslacht uitgesplitste indicatoren;

33.

dringt er bij de overheden van de betrokken landen op aan het verzamelen van statistische gegevens over geslachtsverhoudingen en de beoordeling daarvan te verbeteren en maatregelen te nemen om eventuele onevenwichtigheden aan te pakken; pleit in dit verband voor nauwere samenwerking tussen de EU, VN-organen en andere internationale partners en partnerregeringen;

34.

verzoekt de Commissie en alle relevante belanghebbenden de nodige wetgevende of andere maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat het uitvoeren van een gedwongen abortus of het verrichten van geslachtsselectieve operatieve handelingen ter beëindiging van een zwangerschap strafbaar wordt gesteld indien de betrokken vrouw niet voorafgaand en met kennis van zaken met de procedure heeft ingestemd of inzicht heeft in hetgeen de procedure inhoudt;

35.

dringt er bij regeringen en alle relevante belanghebbenden op aan te waarborgen dat wetgeving inzake geslachtsselectie doeltreffend wordt uitgevoerd en dat passende sancties worden opgelegd aan diegenen die de wetgeving overtreden;

36.

dringt er bij de Commissie op aan om de samenwerking met andere internationale organisaties en instanties, zoals de VN, de WGO, Unicef, het OHCHR, het UNFPA en VN-Vrouwen, te intensiveren om genderselectieve praktijken en de oorzaken daarvan in alle landen aan te pakken en contacten te leggen met regeringen, parlementen, belanghebbenden, de media, niet-gouvernementele organisaties, vrouwenorganisaties en andere maatschappelijke organisaties om het fenomeen gendercide en de manieren waarop dit kan worden voorkomen onder de aandacht te brengen;

37.

dringt er bij de Commissie en de EDEO op aan om met voornoemde internationale organisaties samen te werken om genderselectieve praktijken en de oorzaken daarvan in alle landen aan te pakken en contacten te leggen met regeringen, parlementen, belanghebbenden, de media, niet-gouvernementele organisaties, vrouwenorganisaties en andere maatschappelijke organisaties om het fenomeen gendercide en de manieren waarop dit kan worden voorkomen onder de aandacht te brengen;

38.

verzoekt de Commissie en de EDEO om bij besprekingen over humanitaire hulpmaatregelen in het bijzonder aandacht te besteden aan gendercide, als belangrijk probleem dat door de betrokken derde landen moet worden aangepakt, en er bij deze landen op aan te dringen zich in te zetten voor de uitbanning van gendercide, dit probleem onder de aandacht te brengen en te werken aan voorkoming ervan;

39.

dringt er bij de EU en haar partnerlanden op aan door middel van ontwikkeling en samenwerking het verzamelen van statistische gegevens over geslachtsverhoudingen bij geboorte en de beoordeling daarvan te verbeteren en onverwijld maatregelen te nemen om eventuele onevenwichtigheden aan te pakken; benadrukt dat ook in internationale handels- en samenwerkingsovereenkomsten mensenrechtenclausules met betrekking tot genderdiscriminatie moeten worden opgenomen;

40.

verzoekt de Europese Unie om de aanpak van gendercide als kernpunt op de ontwikkelingsagenda voor na 2015 te plaatsen en daarbij een op rechten gebaseerde en alle mensenrechten omvattende benadering te hanteren, met sterke nadruk op het versterken, bevorderen, eerbiedigen en verwezenlijken van de rechten van vrouwen en meisjes, waaronder hun seksuele en reproductieve rechten, alsmede op gendergelijkheid;

41.

meent dat, bij de toepassing van de specifieke bepalingen inzake het verbod op dwang of verplichting in seksuele en reproductieve gezondheidskwesties die zijn overeengekomen tijdens de Internationale Conferentie van Caïro over bevolking en ontwikkeling, alsook van de wettelijk bindende internationale mensenrechteninstrumenten, het acquis communautaire en de beleidsbevoegdheden van de Unie op dat gebied, geen steun van de Unie mag worden verleend aan overheden, organisaties of programma's die zich bezighouden met de bevordering, ondersteuning of deelname in het beheer van activiteiten waarbij schendingen van mensenrechten plaatsvinden, bijvoorbeeld in de vorm van gedwongen abortus, gedwongen sterilisatie van vrouwen of mannen, of de bepaling van het geslacht van de foetus met prenatale geslachtsselectie of infanticide als gevolg;

42.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen van de lidstaten.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/29

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 28 en 29 juni 2012 (1),

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 14 en 15 maart 2013 (2),

—

gezien de huidige interinstitutionele onderhandelingen over het toekomstige cohesiebeleid en het meerjarig financieel kader,

—

gezien Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad van 11 juli 2006 houdende algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1260/1999,

—

gezien zijn resolutie van 20 november 2012 met aanbevelingen aan de Commissie over het verslag van de voorzitters van de Europese Raad, de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en de Eurogroep „Naar een echte Economische en Monetaire Unie” (3),

—

gezien zijn resolutie van 23 juni 2011 over een Europese stedelijke agenda en de toekomst van deze agenda in het cohesiebeleid (4),

—

gezien zijn standpunt van 12 maart 2013 over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en van de Raad betreffende gemeenschappelijke voorschriften voor het monitoren en beoordelen van ontwerpbegrotingsplannen en voor het garanderen van de correctie van buitensporige tekorten van de lidstaten van het eurogebied (5),

—

gezien zijn standpunt van 12 maart 2013 over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de versterking van economisch toezicht en begrotingstoezicht op de lidstaten die bedreigd worden door ernstige problemen of deze ervaren ten aanzien van hun financiële stabiliteit in het eurogebied (6),

—

gezien zijn resolutie van 11 maart 2009 over het cohesiebeleid: investeren in de reële economie (7),

—

gezien zijn resolutie van 13 maart 2013 over de conclusies van de Europese Raad van 7 en 8 februari 2013 betreffende het meerjarig financieel kader (8),

—

gezien het ontwerpadvies van het Comité van de Regio's van 6 maart 2013 over „Synergieën tussen particuliere en overheidsinvesteringen op lokaal en regionaal niveau — partnerschappen voor economische groei en welvaart”,

—

gezien het advies van het Comité van de Regio's van 1 februari 2013 over „Meer synergie tussen de EU-begroting en de (sub)nationale begrotingen”,

—

gezien het memorandum van het Comité van de Regio's van 2012 over „De impact van bezuinigingen op lokale financiën en investeringen”,

—

gezien het verslag van de Europese Investeringsbank van 14 december 2012 over „De impact van de recessie in 2008-2009 op regionale convergentie in de EU” (9),

—

gezien de Occasional Papers van de Commissie van december 2012 over „De kwaliteit van openbare uitgaven in de EU” (10),

—

gezien het in oktober 2012 gepubliceerde verslag van het Internationaal Monetair Fonds met de titel „World Economic Outlook”,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie regionale ontwikkeling en de adviezen van de Begrotingscommissie en de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken (A7-0269/2013),

A.

overwegende dat de wereldwijde economische en financiële crisis de sociale, economische en territoriale cohesie in de EU heeft verzwakt en heeft geleid tot een hogere werkloosheid, een lager bbp en een toename van de regionale verschillen en van begrotingstekorten op nationaal, regionaal en lokaal niveau;

B.

overwegende dat de crisis op verschillende tijdstippen en met variërende intensiteit heeft toegeslagen in de regio's van de EU, waardoor de eerder bestaande structurele zwaktes werden benadrukt en een belangrijke afname van de bbp-groei, een recordaantal werklozen, een aanzienlijke verarming van de meest kwetsbare sociale klassen, een verslechtering van het ondernemingsklimaat en een verlaging van het consumentenvertrouwen werden veroorzaakt;

C.

overwegende dat banken en financiële markten steeds minder geneigd zijn te lenen, omdat de kredietwaardigheidsreputatie van staats- en subnationale regeringen is verslechterd;

D.

overwegende dat het begrotingspact niet geschikt is gebleken om de uitdagingen van de crisis aan te pakken en een groeipact dat belangrijke investeringen in de hele Gemeenschap mogelijk maakt als de meest doenbare oplossing wordt beschouwd, aangezien er vandaag overeenstemming is dat een streng begrotingsbeleid en bezuinigingen zonder investeringen de economie niet doen heropleven en geen gunstige voorwaarden scheppen voor de creatie van banen en economische groei;

E.

overwegende dat het doel van de Europese structuur- en investeringsfondsen is de economische, sociale en territoriale cohesie in de EU te bevorderen, de regionale verschillen te verminderen, convergentie te bevorderen en ontwikkeling, werkgelegenheid en sociale vooruitgang te stimuleren via productieve investeringen;

F.

overwegende dat de Europese structuur- en investeringsfondsen eveneens uitgaven zijn die zijn gericht op de ondersteuning van intelligente, inclusieve en duurzame groei en concurrentievermogen en zo een positief effect hebben op de noemer van de verhouding tussen het begrotingstekort en het bbp;

G.

overwegende dat de door de staatsschuldencrisis uitgelokte inzinking van de overheidsfinanciën in de hele EU de algemene verspreiding van bezuinigingsbeleid heeft veroorzaakt; overwegende dat de gevolgen voor de lokale financiën vernietigend zijn geweest, waardoor verschillende begrotingslijnen werden verminderd of gematigd en de financierings- en cofinancieringscapaciteiten van nationale, regionale en lokale overheden voor productieve investeringen in het gedrang werden gebracht;

H.

overwegende dat slechts enkele landen lokale investeringen zijn blijven ondersteunen, terwijl de andere landen, die met de staatsschuldencrisis zijn geconfronteerd, hebben besloten de financiële investeringssteun aan lokale autoriteiten te bevriezen of te verlagen, met een sterke neiging tot centralisering of invoering van regels voor een internestabiliteitspact, waardoor de investeringen fors zijn afgenomen;

I.

overwegende dat de ingrijpende begrotingsbezuinigingen die in belangrijke domeinen en sectoren doorgevoerd worden een van de grootste problemen vormen waar de lokale en regionale overheden momenteel mee worden geconfronteerd;

J.

overwegende dat subnationale regeringen belangrijke actoren voor regionale ontwikkeling zijn: zij vertegenwoordigen 60 % van de publieke investeringen en 38 % van de geconsolideerde overheidsuitgaven voor „economische zaken”, onder andere het leeuwendeel van de uitgaven die een invloed kunnen hebben op regionale ontwikkeling, zoals die voor handels- en werkgelegenheidszaken, landbouw, vervoer of O&O;

K.

overwegende dat in twee op de drie landen van de EU investeringen als een aanpassingsvariabele hebben gefungeerd, ten dele dankzij de in 2009 ter bestrijding van de crises gedane inspanningen; overwegende dat, in vergelijking met 2010, de directe investeringen in 2011 gedaald zijn in zeventien lidstaten, waarvan er tien een terugval van meer dan 10 % kenden (waaronder Oostenrijk, Letland, Tsjechië, Slowakije, Bulgarije, Griekenland, Portugal, Spanje en Hongarije); overwegende dat de afname van investeringen, die in 2010 is begonnen (investeringssteun van centrale overheden is met 8,7 % gedaald), voortduurt en in een negatieve spiraal lijkt te zijn terechtgekomen;

L.

overwegende dat het niveau van de schuldenlast van subnationale regeringen duidelijk onder dat van nationale actoren uitkomt;

M.

overwegende dat subnationale autoriteiten worden gedwongen bij te dragen aan de consolidatie-inspanning en hun tekorten en schulden te verminderen terwijl de leenvoorwaarden voor de financieel zwakkere subnationale regeringen zijn verslechterd;

N.

overwegende dat publieke investeringen belangrijk zijn voor de sociale inclusie en dat in veel cruciale sectoren van de economie van de EU, zoals de arbeidsmarkt, infrastructuur, onderzoek en innovatie, kmo's, de behoefte aan investeringen aanzienlijk is;

O.

overwegende dat de convergentie tijdens de recessie aanzienlijk is vertraagd na een periode van toename in de EU tussen 2000 en 2007; overwegende dat de regio's met niet-duurzame en speculatieve investeringen en die met een sterk op de export gerichte verwerkende industrie het zwaarst zijn getroffen;

P.

overwegende dat het absorptiemechanisme van de structuurfondsen van de Unie impliceert dat de Commissie slechts tussentijdse betalingen kan terugbetalen aan de hand van eerder in de lidstaten goedgekeurde uitgavenstaten;

Q.

overwegende dat de openbare nationale cofinanciering van de structuurfondsen in de EU-27 voor de programmeringsperiode 2007-2013 ongeveer 132 miljard EUR bedraagt, en dat een dergelijk bedrag een basisvoorwaarde vormt voor de regelmatige absorptie van deze fondsen en voor de kwaliteit van de investeringen, doordat het een zelfstandige en verantwoordelijke houding bij het gebruik van de fondsen van de Unie bevordert;

R.

overwegende dat de openbare cofinanciering van de door het cohesiebeleid ondersteunde programma's in het gedrang kan worden gebracht door het gebrek aan flexibiliteit bij de toepassing van het stabiliteits- en groeipact, waardoor de bijdrage van het cohesiebeleid aan de versterking van het concurrentievermogen en de bestrijding van de huidige crisis beperkt wordt;

1.

stelt met grote bezorgdheid vast dat de regionale ongelijkheid in de EU vandaag duidelijk toeneemt, met veel relatief arme regio's in de nieuwe lidstaten en Zuid-Europa en een meerderheid rijke regio's in Centraal- en Noord-Europa, en zelfs binnen de lidstaten en regio's; benadrukt in dit verband het grote belang van het cohesiebeleid van de EU als het voornaamste investeringsinstrument voor convergentie en duurzame ontwikkeling in de EU;

2.

benadrukt dat de lokale economie voor gemeenschappen een cruciale factor is met het oog op herstel, wat een belangrijk gegeven is tegen de achtergrond van de huidige crisis; wijst in dit verband met name op de economische en sociale gevolgen van de sociale economie voor het verbeteren van de sociale cohesie op lokaal niveau; verzoekt de lidstaten om de sociale economie voor de periode 2014-2020 financieringsmogelijkheden via de structuurfondsen te bieden;

3.

herhaalt dat het cohesiebeleid belangrijk is als voornaamste investeringsinstrument van de Unie en een centrale rol speelt in de bestrijding van de crisis, de vermindering van ongelijkheid en het betrekken van de EU en haar regio's op een weg naar duurzame groei; onderstreept de speciale rol van het Europees Sociaal Fonds (ESF) bij de ondersteuning van sociale investeringen en bij de uitvoering van de Europa 2020-strategie, met name door bij te dragen aan een hoog niveau van duurzame werkgelegenheid en productiviteit en tegelijkertijd armoede en sociale uitsluiting doeltreffend te bestrijden en de maatschappelijke samenhang te versterken; benadrukt daarom dat het in de context van de MFK-onderhandelingen belangrijk is te garanderen dat in voldoende middelen wordt voorzien voor de structuur- en investeringsfondsen en neemt in het bijzonder kennis van hun groot aandeel in investeringen in een reeks beleidsdomeinen, zoals werkgelegenheid, innovatie, duurzame ontwikkeling, de koolstofarme economie en steun aan kmo's;

4.

wijst erop dat het cohesiebeleid bestand is gebleken tegen de crisis en dat zijn programma's en financieringsinstrumenten werden aangepast om zo grotere flexibiliteit te verschaffen en een cruciale bijdrage te leveren op gebieden waar investeringen noodzakelijk zijn voor de economische modernisering, een verbetering van het concurrentievermogen en een vermindering van geografische verschillen;

5.

benadrukt de rol die verschillende subnationale autoriteiten spelen bij het opnieuw in evenwicht brengen van de begroting door het niveau van publieke investeringen aan te houden, nieuwe projecten te cofinancieren en een hefboomeffect te verschaffen, vooral wanneer het niveau van privé-investeringen laag is; benadrukt dat ten tijde van recessie en zwakke groei duurzame openbare aanbestedingen en de capaciteiten om te financieren, te cofinancieren en verplichtingen op zich te nemen cruciaal zijn om het groeipotentieel te behouden;

6.

is bezorgd dat door de aanhoudende bezuinigingsmaatregelen en het strikte economisch beheer in 2011 en 2012, dat toenemende druk op en besparingen van openbare begrotingen inhield, het risico ontstaat dat de omvang van lokaal beleid dat op de vervulling van de Europa 2020-doelstellingen is gericht, wordt verminderd;

7.

benadrukt dat de financiële capaciteiten op subnationaal niveau moeten worden hersteld en verbeterd en dat gepaste technische bijstand moet worden verleend, vooral voor de uitvoering van complexe, lokaalgeleide, gemeenschappelijke projecten, om publieke investeringen te garanderen voor programma's en projecten die erop zijn gericht duurzame groei te stimuleren, sociale uitsluiting te bestrijden, het sociale weefsel te herstellen, passende gezondheids- en sociale diensten aan te bieden en banen te verzekeren, in het bijzonder op regionaal en lokaal niveau; houdt eraan dat de specifieke extra toewijzing voor ultraperifere gebieden niet onder de thematische concentratie mag vallen en moet worden gebruikt om ter compensatie van de extra kosten die in verband met de in artikel 349 van het VWEU bedoelde kenmerken en beperkingen in de ultraperifere gebieden ontstaan; merkt bovendien op dat de specifieke extra toewijzing ook mag worden gebruikt om exploitatiesteun en uitgaven voor openbaredienstverplichtingen en overheidsopdrachten voor dienstverlening in de ultraperifere gebieden te helpen financieren;

8.

benadrukt dat de administratieve capaciteit van regionale en lokale overheden verder moet worden versterkt en dat er bijkomende inspanningen moeten worden geleverd om de bureaucratie te verminderen, aangezien deze ook negatief inwerkt op de rol van deze overheden als begunstigden en daardoor hun capaciteit om door de EU gefinancierde projecten uit te voeren beperkt;

9.

verzoekt de instellingen de huidige bepalingen te verbeteren zodat regio's in bepaalde lidstaten die bijzonder zwaar getroffen zijn door de financiële crisis hun capaciteit kunnen vergroten om middelen van de structuur- en cohesiefondsen op te nemen en de verwachte zeer omvangrijke annuleringen te voorkomen;

10.

verlangt een verdergaande vereenvoudiging van de regels en meer flexibiliteit en transparantie bij de programmering en het beheer van de structuurfondsen, hetgeen de mogelijkheid biedt om zowel projecten beter uit te voeren als sneller en adequater te reageren op maatschappelijke uitdagingen en dreigingen;

11.

is verheugd over het verslag van de Commissie van 2012 over de openbare financiën in de EMU en vooral over het hoofdstuk over fiscale decentralisatie, waarin de nadruk wordt gelegd op de kwaliteit van een federaal begrotingsmodel waarin bevoegdheden betreffende inkomsten en uitgaven aan de subnationale autoriteiten worden gedelegeerd; vraagt de Commissie aan het verslag over de openbare financiën in de EMU van volgend jaar dergelijk hoofdstuk over de toestand van de subnationale openbare financiën en hervormingen toe te voegen;

12.

benadrukt dat meer synergieën nodig zijn tussen de nationale, subnationale en Europese openbare bestedingsbegroting door duidelijk de rol en verantwoordelijkheid van de verschillende begrotingsautoriteiten op EU-, lidstaat- en subnationaal niveau vast te leggen, door eveneens duidelijkheid te scheppen over de rol en basisgedachte van beleid en financiële tussenkomst van de EU, met inachtneming van de in Richtlijn 2011/7/EU („richtlijn betalingsachterstand”) neergelegde betalingstermijnen, met eerbiediging van subsidiariteit en de begrotingsbevoegdheden van lokale en regionale autoriteiten (hun rol in de besluitvorming en het toezicht), dit is hun democratische verantwoordingsplicht aan de gemeenschap die hen heeft verkozen, en door de autonomie te garanderen van elk bestuursniveau met betrekking tot de prioriteiten en uitgaven; vraagt de Commissie concreet feitenmateriaal te verschaffen over de wijze waarop de rol van de EU-begroting als hefboom voor investeringen op verschillende niveaus kan worden versterkt;

13.

is een groot voorstander van de grotere transparantie in en de vereenvoudiging van de begrotingsprocessen op alle bestuursniveaus (onder andere de expliciete identificatie van EU-financiering als bron in nationale en subnationale begrotingen) en wenst even zeer dat op EU-niveau gegevens ter beschikking worden gesteld over hoe financieringsprogramma's van de EU op regionaal niveau worden besteed (wanneer dit mogelijk is), maar ook dat wordt verduidelijkt hoe prioriteiten en financiering op EU-, lidstaat- en subnationaal niveau op één lijn worden gebracht met op EU-niveau overeengekomen prioriteiten;

14.

benadrukt hoe belangrijk het is om zich aan te passen aan de aanhoudende budgettaire beperkingen in Europa en tegelijkertijd in de toekomst te blijven investeren; herinnert de lidstaten eraan dat de uitdaging niet ligt in meer uitgeven, maar in efficiënter uitgeven;

15.

verwelkomt het feit dat de toepassing van financiële instrumenten in het kader van het cohesiebeleid wordt uitgebreid tot alle thematische doelstellingen en alle Europese structuur- en investeringsfondsen; vraagt de Commissie een grondige analyse en beoordeling te maken van het potentieel van de nieuwe financieringsmiddelen en -bronnen om investeringen voor groei te ondersteunen, zoals de obligatiemarkt, het risicodelingsinstrument en het gebruik van innovatieve financiële instrumenten; verzoekt de Commissie en de EIB innovatieve manieren te bedenken voor de financiering van langetermijninvesteringen van lokale en regionale overheden, ook door privékapitaal aan te trekken; onderstreept de cruciale rol die de kredietregelingen van de EIB spelen voor de financiering van projecten van Europees belang, en vraagt dat de coördinatie en synergie tussen deze regelingen en de structuurfondsen wordt versterkt;

16.

benadrukt dat het programma Jessica een belangrijke rol speelt in de bevordering van duurzame stadsontwikkeling en stadsvernieuwing aan de hand van mechanismen voor financiële engineering, en verlangt dat er in de komende programmeringsperiode op grotere schaal gebruik van wordt gemaakt;

17.

onderstreept de rol die lokale en regionale overheden kunnen spelen in de verwezenlijking van de doelstellingen van Europa 2020 van intelligente, inclusieve en duurzame groei; herhaalt dat het belangrijk is dat de centrale overheden enerzijds en de regionale en lokale overheden anderzijds een partnerschap aangaan om prioriteiten vast te stellen en de nodige cofinanciering te verstrekken voor de uitvoering van programma's, een absolute voorwaarde om met beperkte middelen een maximaal effect te sorteren bij het verwezenlijken van deze doelstellingen; wijst in dit verband op het belang van het nieuwe instrument voor door de gemeenschap aangestuurde lokale ontwikkeling, dat actiegroepen op lokaal niveau in staat zal stellen om lokale strategieën voor intelligente, duurzame en inclusieve groei te ontwikkelen en uit te voeren; verzoekt de lidstaten om deze kansen aan te grijpen in het kader van het lopende programmeringsproces, om het enorme innovatiepotentieel van lokale actiegroepen te benutten; benadrukt het belang van lokale en regionale overheden en, waar van toepassing, de sociale partners en andere relevante partners voor de programmering, de uitvoering, het toezicht en de evaluatie van de structuurfondsen en de voorbereiding van de partnerschapsovereenkomsten, hetgeen kan resulteren in een betere verbinding tussen de strategie van de EU en die van de nationale, regionale en lokale overheden;

18.

staat op het standpunt dat thematische concentratie op een klein aantal prioriteiten noodzakelijk is; benadrukt echter dat hierbij flexibiliteit vereist is, om lidstaten en regio's in staat te stellen op zo doeltreffend mogelijke wijze te handelen bij het nastreven van gezamenlijke doelen, en daarnaast rekening te kunnen houden met specifieke territoriale, economische en sociale omstandigheden;

19.

herhaalt nadrukkelijk zijn oppositie tegen de invoering van een macro-economische conditionaliteit in het cohesiebeleid 2014-2020, waardoor de door de crisis reeds verzwakte regio's en sociale groepen worden gestraft met een opschorting van betalingen, die disproportionele gevolgen kan hebben in sommige lidstaten en vooral in de regio's, ondanks hun volledige bijdrage aan de inspanningen om de overheidsbegrotingen in evenwicht te brengen, en die de voor het behoud van het macro-economische evenwicht in de Unie noodzakelijke solidariteit buiten beschouwing laat; is bovendien van mening dat een dergelijke bestraffende maatregel mogelijk niet zou worden begrepen door de Europese burgers en hun wantrouwen zelfs nog zou kunnen versterken, terwijl de bevolking op dit moment al zwaar wordt getroffen door de crisis en de gevolgen van het bezuinigingsbeleid;

20.

is van mening dat het additionaliteitsbeginsel in deze periode van bezuinigingen in overheidsfinanciering moet worden herdacht teneinde de toepassing ervan af te stemmen op het kader voor Europese economische governance, en verlangt dat deze kwestie aan bod komt tijdens de onderhandelingen over het cohesiebeleid voor de periode na 2013;

21.

neemt kennis van de recente opmerkingen van het IMF, waarin wordt aangegeven dat bezuinigingen een negatieve impact hebben op landen waar ze op ondoordachte wijze worden doorgevoerd, omdat een snelle sanering van de overheidsfinanciën in een slecht wereldwijd economisch klimaat het herstel op korte termijn bemoeilijkt, aangezien de fiscale inkomsten erdoor verminderen, wat de tekorten alleen maar groter maakt; is het eens met het IMF dat het erop aankomt een nieuw evenwicht tussen sanering en groei te vinden, en dat de nadruk dus niet alleen op de sanering van de overheidsfinanciën mag liggen;

22.

is verheugd over het voorstel van verschillende lidstaten om in de onderhandelingen over het MFK een clausule ter herziening van de financiën voor de jaren 2015 en 2016 op te nemen, waardoor het mogelijk zou zijn de begroting tijdens de uitvoering te verhogen ter bevordering van essentiële domeinen zoals werkgelegenheid voor jongeren en kmo's;

23.

nodigt de Commissie en de lidstaten uit alle binnen het preventieve deel van het stabiliteits- en groeipact bestaande flexibiliteitsmarges te benutten teneinde de behoeften aan productieve en duurzame openbare investeringen in evenwicht te brengen met de doelstellingen van begrotingsdiscipline; is van mening dat dit kan worden gedaan door bijvoorbeeld de beperkingen van het stabiliteits- en groeipact niet toe te passen op de totale niveaus van nationale cofinanciering van de Europese structuur- en investeringsfondsen, door in de berekeningen ten aanzien van het pact rekening te houden met de netto- (niet de bruto-) autofinancieringsbehoefte van de lidstaat, d.w.z. met de autofinancieringsbehoefte los van de belastingen op werkelijke uitgaven (met bijzondere verwijzing naar de btw), of door de beide financieringsbronnen (Europees en nationaal) van deze programma's op een ander tijdstip aan te spreken, waarbij wordt voorzien in een volledige aanwending van de Europese fondsen tijdens de eerste jaren van het programma en van de nationale bron tijdens de laatste jaren ervan, in de veronderstelling dat het beleid van de betrokken lidstaat inzake schuldgraadbeheersing tegen dan concrete resultaten zal hebben opgeleverd;

24.

verzoekt de Commissie te waarborgen dat de overheidsuitgaven van de lidstaten in verband met de cofinanciering van door de structuurfondsen gecofinancierde programma's niet worden aangemerkt als structurele, openbare of daarmee gelijkgestelde uitgaven in het kader van de partnerschapsovereenkomst met betrekking tot het toezicht op de naleving van het stabiliteits- en groeipact, voor zover het gaat om een verplichting die rechtstreeks voortvloeit uit de eerbiediging van het additionaliteitsbeginsel; eist derhalve dat de beperkingen van het stabiliteits- en groeipact volledig niet van toepassing zijn op de overheidsuitgaven van de lidstaten in verband met de uitvoering van door de structuurfondsen gecofinancierde programma's, omdat deze erop zijn gericht de Europa 2020-doelstellingen te verwezenlijken en het concurrentievermogen, de groei en de creatie van banen, met name voor jongeren, te ondersteunen;

25.

nodigt de Commissie uit verslag te leggen over de mogelijke ruimte voor actie binnen de grenzen van het bestaande EU-begrotingskader om de kwestie verder aan te pakken van de scheiding van lopende uitgaven en openbare investeringen bij de berekening van het begrotingstekort om te voorkomen dat investeringen met een nettowinst op de lange termijn als minpost worden opgevoerd;

26.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan om in de context van de huidige onderhandelingen over de toekomstige Economische en Monetaire Unie rekening te houden met alle flexibiliteitsmarges in het macro-economische bestuurskader teneinde productieve investeringen mogelijk te maken, in het bijzonder door het verband tussen het stabiliteits- en groeipact en productieve openbare investeringen opnieuw te overdenken en door openbare uitgaven in verband met de uitvoering van door de structuur- en investeringsfondsen in het kader van groeivriendelijk beleid gecofinancierde programma's uit te sluiten van de regels inzake begrotingstoezicht van het stabiliteits- en groeipact;

27.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/35

—

gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee (Unclos) van 10 december 1982,

—

gezien de resoluties van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties over visserij, en in het bijzonder paragraaf 157 van Resolutie 66/68 met betrekking tot de verplichtingen van ontwikkelde landen ten opzichte van de minst ontwikkelde landen en kleine insulaire ontwikkelingslanden,

—

gezien de Overeenkomst van 1995 over de toepassing van de bepalingen van het VN-Verdrag inzake het recht van de zee van 10 december 1982 die betrekking hebben op de instandhouding en het beheer van de grensoverschrijdende en de over grote afstanden trekkende visbestanden,

—

gezien het internationaal actieplan van de FAO voor het beheer van de vangstcapaciteit, goedgekeurd door de Raad van de FAO in november 2000,

—

gezien Verordening (EG) nr. 1005/2008 van 29 september 2008 van de Raad houdende de totstandbrenging van een communautair systeem om illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij te voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen (1),

—

gezien de Overeenkomst inzake havenstaatmaatregelen om illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij te voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen, die op de 36e zitting van de FAO-conferentie op 22 november 2009 is goedgekeurd,

—

gezien zijn resolutie van 22 november 2012 over de externe dimensie van het gemeenschappelijk visserijbeleid (2),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 21 maart 2012 getiteld „Het effect van het EU-ontwikkelingsbeleid vergroten: Naar een hernieuwd partnerschap voor ontwikkeling tussen de EU en het Stille Oceaangebied” (3),

—

gezien het Verdrag voor de instandhouding en het beheer van de over grote afstanden trekkende visbestanden in het westelijke en centrale deel van de Stille Oceaan, waarbij de EU met ingang van 25 januari 2005 partij is krachtens Besluit 2005/75/EG van de Raad (4),

—

gezien Besluit 2006/539/EG van de Raad van 22 mei 2006 betreffende de sluiting, namens de Europese Gemeenschap, van het Verdrag ter versterking van de Inter-Amerikaanse Commissie voor tropische tonijn opgericht bij het Verdrag van 1949 tussen de Verenigde Staten van Amerika en de Republiek Costa Rica (5),

—

gezien het Verdrag inzake de instandhouding en het beheer van de visbestanden van de volle zee in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan (6), dat door de EU werd goedgekeurd krachtens Besluit 2012/130/EU (7) van de Raad tot oprichting van de regionale organisatie voor visserijbeheer in het zuidelijke deel van de Stille Oceaan (SPRFMO),

—

gezien Besluit 2011/144/EU van de Raad van 15 februari 2011 tot sluiting van de tussentijdse partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap, enerzijds, en de staten in de Stille Oceaan, anderzijds (8),

—

gezien de partnerschapsovereenkomst tussen de leden van de groep van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS), enerzijds, en de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, anderzijds, ondertekend in Cotonou op 23 juni 2000 (9) (Overeenkomst van Cotonou),

—

gezien Verordening (EG) nr. 215/2008 van de Raad van 18 februari 2008 inzake het Financieel Reglement van toepassing op het 10e Europees Ontwikkelingsfonds (10),

—

gezien de partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de Federale Staten van Micronesia inzake de visserij in de visserijzone van de Federale Staten van Micronesia (11),

—

gezien de partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Gemeenschap, enerzijds, en de Republiek Kiribati, anderzijds (12),

—

gezien de partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Unie en de Salomonseilanden (13),

—

gezien het besluit van de Commissie van 15 november 2012 inzake de kennisgeving aan derde landen van de mogelijkheid dat zij door de Commissie als niet-meewerkende derde landen worden geïdentificeerd op grond van Verordening (EG) nr. 1005/2008 van de Raad houdende de totstandbrenging van een communautair systeem om illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij te voorkomen, tegen te gaan en te beëindigen (14),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie visserij en het advies van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A7-0297/2013),

A.

overwegende dat het voor de samenhang in het ontwikkelingsbeleid noodzakelijk is dat EU-beleid dat gevolgen heeft voor de visserij in de ACS-landen in de Stille Oceaan — d.w.z. het visserij-, handels- en ontwikkelingsbeleid — zo wordt uitgevoerd dat het bijdraagt aan de doelstellingen inzake duurzame visserij die de ACS-landen in de Stille Oceaan hebben vastgesteld; dat een dergelijke aanpak in de volgende herziening van de overeenkomst van Cotonou of in de instrumenten die deze overeenkomst opvolgen, geïntegreerd moet worden;

B.

overwegende dat de EU moet streven naar samenhang in het ontwikkelingsbeleid, overeenkomstig artikel 208, lid 1, van het VWEU, waarin het volgende is bepaald: „De Unie houdt bij de uitvoering van beleid dat gevolgen kan hebben voor de ontwikkelingslanden rekening met de doelstellingen van de ontwikkelingssamenwerking”;

C.

overwegende dat de EU in deze regio na Australië de belangrijkste donor is en dat de EU-steun via het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) loopt; dat visbestanden de belangrijkste inkomstenbron vormen van de ACS-landen in de Stille Oceaan en dit de enige hulpbron is die deze landen gemeen hebben, en dat de landen van de westelijke en centrale Stille Oceaan herhaaldelijk te kennen hebben gegeven van de tonijnvisserij de motor van sociaaleconomische verandering in de regio te willen maken, maar dat desondanks slechts 2,3 % van de bijstand uit hoofde van het 10e EOF naar visserijgerelateerde activiteiten gaat;

D.

overwegende dat bilaterale en multilaterale handelsovereenkomsten die de EU sluit, voorafgegaan moeten worden door effectbeoordelingen, vooral met betrekking tot het behoud van mariene levende rijkdommen en de gevolgen van die overeenkomsten voor de lokale bevolking; dat de conclusies van die effectbeoordelingen de leidraad moeten vormen voor deze bilaterale en multilaterale overeenkomsten;

E.

overwegende dat visserijproducten in de lopende onderhandelingen over de economische partnerschapsovereenkomst (EPO) tussen de EU en de ACS-landen, die tot doel hebben het stelsel van algemene preferenties uit hoofde van de overeenkomst van Cotonou in overeenstemming te brengen met de regels van de Wereldhandelsorganisatie, een cruciale rol spelen, wat betreft zowel de toegang tot de Europese markten als de toegang tot rijkdommen en een degelijk visserijbeheer met het oog op de verwezenlijking van een duurzame ontwikkeling;

F.

overwegende dat een afwijking van de oorsprongsregels zoals bedoeld in artikel 6, lid 6, van protocol II inzake de oorsprongsregels bij de interim-partnerschapsovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de landen van de Stille Oceaan, gevaarlijk is en tot oneerlijke concurrentie op de Europese markt voor visserijproducten kan leiden;

G.

overwegende dat de EU er belang bij heeft om betrekkingen met de Stille Oceaanregio te ontwikkelen en samen te werken met het oog op de verwezenlijking van de ontwikkelingsdoelstelling en daarbij het behoud van de visbestanden, de bevordering van duurzame ontwikkeling van de visserij en het stimuleren van transparantie in het visserijbeheer als uitgangspunten te nemen;

H.

overwegende dat wereldwijd bijna de helft van de tonijn in de wateren van de westelijke en centrale Stille Oceaan wordt gevangen, waarvan ongeveer 80 % in de exclusieve economische zones (EEZ) van eilandstaten en slechts 20 % in internationale wateren;

I.

overwegende dat de meest recente beoordelingen van de visbestanden van de wetenschappelijke commissie van de WCPFC in 2012 aangeven dat gestreepte tonijn (Katsuwonus pelamis) en geelvintonijn (Thunnus albacares) in haar verdragsgebied niet overbevist zijn, maar grootoogtonijn (Thunnus obesus) wel; dat de sterfte van jonge grootoogtonijn in de visserij met ringzegenvaartuigen, vooral wanneer die verband houdt met het gebruik van visconcentratievoorzieningen (FAD's), aanleiding geeft tot ernstige bezorgdheid;

J.

overwegende dat de controle, het toezicht en de bewaking in de Stille Oceaan weliswaar enigszins verbeterd zijn, maar dat vastgesteld is dat het fors groeiende aantal vaartuigen voor de zegenvisserij, voornamelijk uit Azië en de eilandstaten, en de toename van de visserij-inspanning en de illegale visserij de duurzaamheid van de visbestanden in de regio bedreigen;

K.

overwegende dat de EU in haar aanpak van de visserij in de Stille Oceaan actieve steun zou moeten verlenen aan de huidige regionale inspanningen om de overcapaciteit aan te pakken en het visserijbeheer te verbeteren;

L.

overwegende dat er in de Stille Oceaan traditionele regionale agentschappen en structuren bestaan voor het beheer van de tonijnvangst, zoals het Pacific Islands Forum Fisheries Agency (FFA) en de subregionale organisatie van de partijen bij de Nauru-overeenkomst (PNA);

M.

overwegende dat de partijen bij de PNA in 2008 de vessel day scheme (VDS) hebben ingevoerd in een poging de toegang tot de wateren van de PNA te beheren, de visserij-inspanning in die wateren te beperken en de opbrengsten van de visserij voor de kleine insulaire ontwikkelingslanden in de Stille Oceaanregio zo groot mogelijk te maken;

N.

overwegende dat de buitensporige visserij-inspanning van de partijen een realiteit is en dat er momenteel binnen de WCPFC discussies gaande zijn over nieuwe instandhoudings- en beheersmaatregelen voor de komende jaren, waarin inkrimping van de visserij-inspanning aan de orde komt;

O.

overwegende dat de Verenigde Staten in 1988 een multilaterale overeenkomst met de landen in de Stille Oceaan hebben gesloten en dat deze overeenkomst, waarover momenteel opnieuw wordt onderhandeld, toegang geeft tot ongeveer 20 % van de visdagen in de regio;

P.

overwegende dat het dagschema voor vaartuigen („Vessel Day Scheme” — VDS) volledig transparant dient te zijn en dat de bepalingen ervan verbeterd en door alle leden uitgevoerd moeten worden, teneinde de doelstellingen te verwezenlijken en volledige verenigbaarheid met zowel in de EEZ's als inzake de volle zee genomen maatregelen te waarborgen;

Q.

overwegende dat de toegangskosten van de langeafstandsvloten naar verwachting de komende jaren zullen blijven stijgen, aangezien deze een belangrijke inkomstenbron vormen voor de landen in het gebied; dat onlangs de tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van de PNA overeengekomen kosten van een visdag voor 2014 zijn vastgelegd op minimaal 6 000 USD;

R.

overwegende dat de door de EU gesloten partnerschapsovereenkomsten inzake visserij, ook die welke met de landen van de Stille Oceaanregio zijn gesloten, van oudsher gebaseerd zijn op een beperking van het aantal schepen met een indicatief referentietonnage, en dat dit tot discrepanties leidt, aangezien de PNA-landen het VDS hebben ingevoerd en zij deze regeling willen toepassen op de partnerschapsovereenkomsten met de EU;

S.

overwegende dat een goed opgezet en gehandhaafd VDS een middel kan zijn om te voorkomen dat de visserij-inspanning in de regio verder toeneemt;

T.

overwegende dat de EU in haar betrekkingen met derde landen samenwerking op het gebied van de IOO-visserij en de naleving van de desbetreffende bepalingen als voorwaarde stelt voor de sluiting van partnerschapsovereenkomsten inzake visserij; dat in artikel 38, lid 9 van Verordening (EG) nr. 1005/2008 van de Raad inzake de bestrijding van IOO-visserij staat dat de Commissie geen onderhandelingen begint om bilaterale visserijovereenkomsten of partnerschapsovereenkomsten inzake visserij te sluiten met niet-meewerkende derde landen;

U.

overwegende dat het beter is dat in EPO's een specifieke verwijzing naar de uitvoering van de IOO-verordening wordt opgenomen dan dat er slechts in het algemeen op de noodzaak tot bestrijding van de IOO-visserij wordt gewezen, en dat dergelijke overeenkomsten niet moeten worden gesloten met derde landen die als niet-meewerkend te boek staan;

V.

overwegende dat de Commissie in haar besluit van 15 november 2012 onder andere Fiji en Vanuatu identificeert als mogelijke niet-meewerkende landen in de zin van de IOO-verordening, aangezien deze landen geen afschrikkende maatregelen en sancties toepassen voor onder hun vlag varende IOO-vaartuigen en omdat ze geen gevolg geven aan de aanbevelingen van de regionale visserijorganisaties;

W.

overwegende dat de visserijactiviteiten van de EU-vloot voor de zegenvisserij historisch gezien voornamelijk plaatsvinden in de centrale Stille Oceaan, zowel in internationale wateren als in de EEZ van Kiribati, Tuvalu, Tokelau en Nauru, op basis van particuliere overeenkomsten;

X.

overwegende dat de EU afgezien van de partnerschapsovereenkomst inzake visserij met Kiribati echter ook met landen uit de westelijke Stille Oceaan over zulke overeenkomsten heeft onderhandeld, maar dat die overeenkomsten er niet gekomen zijn omdat die met de Federale Staten van Micronesia niet door het parlement van deze laatste werd geratificeerd en de onderhandelingen over hernieuwing van de overeenkomst met de Salomonseilanden al sinds 2012 in het slop zitten;

Y.

overwegende dat de Commissie beoordelingen vooraf heeft verricht met de Cookeilanden en Tuvalu met het oog op het starten van onderhandelingen over visserijovereenkomsten met deze landen en dat de desbetreffende memoranda van overeenstemming zijn ondertekend, wat noodzakelijk is om de Raad om een onderhandelingsmandaat te kunnen vragen;

Z.

overwegende dat de Europese Dienst voor Extern Optreden tot nu toe geen voor visserij verantwoordelijk personeel heeft toegewezen aan haar delegatie in Fiji;

1.

dringt er bij de Commissie op aan te zorgen voor samenhang in alle EU-beleid in deze regio, zoals op grond van artikel 208 VWEU vereist is, met name in het visserij-, handels- en ontwikkelingsbeleid, en voor versterking van potentiële synergieën teneinde een hefboomeffect te bereiken om de gunstige effecten, zowel voor de landen in de Stille Oceaanregio als voor de EU, te maximaliseren en de EU meer zichtbaarheid te geven in de westelijke en centrale Stille Oceaan en een bij te dragen aan een duurzaam gebruik van de hulpbronnen in de Stille Oceaan;

2.

is van mening dat in het toekomstige kader van de betrekkingen met de ACS-landen na Cotonou, de visserijstrategie moet vertrekken vanuit een regionale benadering die de positie en de rol van de EU in de westelijke en centrale Stille Oceaan versterkt;

3.

vraagt de Commissie ernaar te streven dat bij het 11e EOF rekening wordt gehouden met deze strategie, evenals met de mogelijkheid meer sectorspecifieke steun toe te kennen voor de aanpak van de behoeften van vissersgemeenschappen (onder andere door hun bijdrage aan de lokale voedselzekerheid te verhogen) en de ontwikkeling van een visserij-infrastructuur voor de aanlanding en lokale verwerking van vangsten, aangezien de visserij een van de belangrijkste inkomstenbronnen is in dit gebied;

4.

is verheugd dat onlangs specifiek met visserij belast personeel is toegewezen aan de EU-delegatie in Fiji, en hoopt dat dit zal helpen een permanente en gespecialiseerde band met de landen in de regio op het gebied van visserij tot stand te brengen;

5.

roept tevens op tot meer coördinatie en complementariteit met de andere spelers in de regio op het gebied van ontwikkelingshulp, overeenkomstig het akkoord van Cairns van augustus 2009; is verheugd dat op 12 juni 2012 de tweede ministersvergadering EU-PIF is gehouden, die de politieke dialoog tussen de EU en het Stille Oceaangebied versterkt, vooral op het gebied van visserij en ontwikkeling, en daarmee zorgt voor een grotere doeltreffendheid van de acties die de Unie en de landen van de regio op die gebieden ondernemen;

6.

benadrukt dat de visserijvloot in verre wateren in samenwerking met de landen in het Stille Oceaangebied moet bijdragen aan de vermindering van de visserijdruk op tropische tonijnbestanden, onder meer door de sterftecijfers onder jonge grootoogtonijnen, een bestand dat voor de regio van groot economisch belang is en dat momenteel overbevist wordt, fors terug te dringen;

7.

herhaalt dat het, gezien het belang van deze regio voor de visserij en voor de vissersvloot en de verwerkingsindustrie van visserijproducten van de EU, belangrijk is een visserijstrategie voor de westelijke en centrale Stille Oceaan op te stellen en de daar werkzame schepen rechtszekerheid te bieden;

8.

stelt vast dat de EU-strategie voor de toegang tot de visbestanden in de EEZ van de landen in de regio door middel van samenwerkingsovereenkomsten inzake visserij niet naar behoren heeft gewerkt, behalve in het geval van Kiribati, en is van mening dat een nieuw kader voor nauwe, vruchtbare betrekkingen tussen de verschillende betrokken partners nodig is om de overeenkomsten nieuw leven in te blazen en te bestendigen;

9.

meent dat het probleem ten dele het gevolg is van het feit dat de EU zonder resultaat heeft onderhandeld over een overeenkomst met de landen van de westelijke Stille Oceaan, waar zich de EEZ van de Salomonseilanden en de Federale Staten van Micronesia bevinden, in plaats van haar inspanningen te richten op de centrale Stille Oceaan waar de activiteiten van EU-vloot voor de zegenvisserij al jarenlang geconcentreerd zijn;

10.

is verheugd dat de Commissie haar beoordelingen vooraf met de Cookeilanden en Tuvalu heeft afgerond met het oog op het starten van onderhandelingen over visserijovereenkomsten met deze landen en dat desbetreffende memoranda van overeenstemming zijn ondertekend, wat noodzakelijk is om een onderhandelingsmandaat van de Raad te kunnen krijgen;

11.

acht deze nieuwe onderhandelingsmethode meer in overeenstemming met de regionale benadering waar het Parlement herhaaldelijk om heeft verzocht, met name met betrekking tot de visserij op over grote afstanden trekkende soorten; verzoekt de Commissie bij onderhandelingen met de partijen bij de PNA en met andere ACS-landen in het bijzonder toe te zien op naleving van de WCPFC-bepalingen;

12.

wijst erop dat de EU-benadering van de Stille Oceaanregio de ontwikkelingslanden, en met name de kleine insulaire ontwikkelingslanden, moet helpen om een groter aandeel in de opbrengsten uit de duurzame exploitatie van grensoverschrijdende en over grote afstanden trekkende visbestanden te verkrijgen en de regionale inspanningen voor de duurzame instandhouding van dergelijke bestanden en het beheer van de visserij moet helpen versterken, zoals door de UNFSA-Herzieningsconferentie is gevraagd;

13.

is bezorgd over de IOO-visserij in het gebied, maar erkent dat de visserijgovernance enigszins verbeterd is; meent dat deze vooruitgang nog onvoldoende is, met name wat betreft de toepassing van de basisinstrumenten voor de bestrijding van IOO-visserij;

14.

verzoekt de Commissie in de bepalingen van de EPO waarover met de landen van de Stille Oceaanregio wordt onderhandeld een expliciete verwijzing op te nemen naar de IOO-verordening (Verordening (EG) nr. 1005/2008);

15.

verzoekt de ACS-landen een actieve rol te blijven spelen binnen de RVO's en hun maatschappelijk middenveld en de vak- en beroepsorganisaties regelmatig te informeren over de besluiten die op visserijgebied worden genomen;

16.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat er een langetermijnstrategie wordt vastgesteld die de toegang van de EU-vissersvloot tot de rijkdommen in de EEZ van de landen van de Stille Oceaanregio gebied regelt, steunt op een regionale kaderovereenkomst tussen de EU en de landen van de westelijke en centrale Stille Oceaan waarover met het Forum Fishery Agency (FFA) wordt onderhandeld en de volgende kenmerken heeft:

17.

beklemtoont dat in de laatste fase van dit proces uitsluitend een regionale benadering gehanteerd mag worden, d.w.z. dat er met de EPO-landen een multilaterale samenwerkingsovereenkomst inzake visserij moet worden gesloten die de vloot van de EU toegang geeft tot de EEZ van deze landen;

18.

verzoekt de Commissie deze visserijstrategie voor de Stille Oceaanregio en de specifieke kenmerken van de eilandstaten in acht te nemen bij de herziening van de overeenkomst van Cotonou;

19.

onderstreept dat het Parlement, overeenkomstig het VWEU, naar behoren moet worden betrokken bij voorbereiding van, de onderhandelingen over en de langetermijncontrole en evaluatie van de uitvoering van de bilaterale overeenkomsten; hamert erop dat het Parlement overeenkomstig artikel 13, lid 2, en artikel 218, lid 10, van het VWEU onmiddellijk, volledig en op gelijke voet met de Raad in alle fasen van de procedure in verband met de partnerschapsovereenkomsten inzake visserij moet worden geïnformeerd; spreekt opnieuw zijn overtuiging uit dat het Parlement vertegenwoordigd zou moeten zijn op de vergaderingen van de gemengde commissies waarin de visserijovereenkomsten voorzien; wijst er met klem op dat ook waarnemers van maatschappelijke organisaties, zowel uit de EU als uit derde landen, die vergaderingen zouden moeten bijwonen;

20.

verzoekt zijn Voorzitter dit verslag te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de Europese Dienst voor Extern Optreden.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/41

—

gezien het Verdrag van 10 december 1982 van de Verenigde Naties inzake het recht van de Zee (UNCLOS),

—

gezien de Overeenkomst van 1995 over de toepassing van de bepalingen van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee van 10 december 1982 die betrekking hebben op de instandhouding en het beheer van de grensoverschrijdende en de over grote afstanden trekkende visbestanden,

—

gezien de gedragscode voor verantwoordelijke visserij van de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO), die in oktober 1995 door de FAO-conferentie werd aangenomen,

—

gezien het Verdrag voor de bescherming van de Zwarte Zee tegen verontreiniging, dat in april 1992 in Boekarest werd ondertekend,

—

gezien het Verdrag inzake de bescherming van het mariene milieu en de kustgebieden van de Middellandse Zee en de bijbehorende protocollen, dat in februari 1976 in Barcelona werd ondertekend en in juni 1995 in Barcelona werd gewijzigd,

—

gezien het Strategische Actieplan voor de bescherming en het herstel van het milieu in de Zwarte Zee, dat in april 2009 in Sofia werd aangenomen,

—

gezien Richtlijn 2008/56/EG van het Europees Parlement en de Raad van 17 juni 2008 tot vaststelling van een kader voor communautaire maatregelen betreffende het beleid ten aanzien van het mariene milieu (Kaderrichtlijn mariene strategie) (1),

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een kader voor maritieme ruimtelijke ordening en geïntegreerd kustbeheer (COM(2013)0133),

—

gezien [deel VII over buitenlands beleid] van Verordening (EU) nr. […]/2013 van het Europees Parlement en de Raad van […] betreffende het gemeenschappelijk visserijbeleid (2),

—

gezien zijn resolutie van 20 januari 2011 over een EU-strategie voor het Zwarte Zeegebied (3),

—

gezien zijn resolutie van 13 september 2011 over het huidige en toekomstige visserijbeheer in de Zwarte Zee (4),

—

gezien zijn resolutie van 22 november 2012 over de externe dimensie van het gemeenschappelijk visserijbeleid (5),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 10 oktober 2007 met de titel „Een geïntegreerd maritiem beleid voor de Europese Unie” (COM(2007)0575),

—

gezien zijn resolutie van 21 oktober 2010 over een geïntegreerd maritiem beleid van de EU — beoordeling van de bereikte vooruitgang en nieuwe uitdagingen (6),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan de Raad en het Europees Parlement van 11 september 2009 met de titel „Naar een geïntegreerd maritiem beleid voor beter bestuur in het Middellandse Zeegebied” (COM(2009)0466),

—

gezien het Europees Nabuurschapsbeleid en daaraan gerelateerde financieringsinstrumenten,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 8 september 2010 met de titel „Mariene Kennis 2020 — mariene gegevens en observatie voor slimme en duurzame groei” (COM(2010)0461),

—

gezien het ENPI-programma voor grensoverschrijdende samenwerking in het Middellandse Zeebekken 2007-2013, dat op 14 augustus 2008 door de Commissie werd goedgekeurd,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 september 2012 aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's met de titel „Blauwe groei — Kansen voor duurzame mariene en maritieme groei” (COM(2012)0494),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie visserij en het advies van de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A7-0288/2013),

A.

overwegende dat de stedelijke ontwikkeling in het Middellandse Zeegebied tegen 2025 een niveau van 60 % zou kunnen bereiken, waarbij een derde van de bevolking in kustgebieden zou zijn geconcentreerd, en de vraag naar water- en visserijhulpbronnen zou verdubbelen;

B.

overwegende dat 30 % van het mondiale zeeverkeer in het Middellandse Zeegebied plaatsvindt;

C.

overwegende dat de Middellandse en de Zwarte Zee vanuit oceanografisch, sociaal-economisch, visserij- en milieuperspectief specifieke kenmerken hebben;

D.

overwegende dat het beheer van zee- en kustgebieden ingewikkeld is en er verschillende particuliere en openbare instellingen bij betrokken zijn;

E.

overwegende dat de verversingsgraad van de watermassa in de Middellandse en de Zwarte Zeebekkens extreem laag is (respectievelijk 80-90 jaar en 140 jaar), en dat deze bekkens daarom bijzonder gevoelig zijn voor zeeverontreiniging;

F.

overwegende dat circa 75 % van de visbestanden in de Middellandse Zee overbevist is;

G.

overwegende dat de wetgeving op het gebied van de toegang van vaartuigen tot de nationale visserijsector varieert naar gelang de nationaliteit van het vaartuig;

1.

geeft uiting aan zijn bezorgdheid over de toenemende concurrentie om slinkende visbestanden en mariene hulpbronnen, die leidt tot regionale spanningen en mogelijke geschillen tussen kuststaten over zeegebieden; roept in dit verband op tot extra inspanningen op regionaal, nationaal en EU-niveau om de regulering van de toegang tot visbestanden te verbeteren;

2.

dringt er bij alle kuststaten op aan zich extra in te spannen om geleidelijk een eind te maken aan overbevissing in de Middellandse en Zwarte Zee, aangezien slinkende visbestanden de kans op conflicten in deze gebieden vergroten;

3.

is er sterk van overtuigd dat de vreedzame beslechting van geschillen betreffende zeegebieden en de vaststelling van zeegrenzen — in overeenstemming met de rechten en plichten van de lidstaten en van derde landen die voortvloeien uit internationale en EU-wetgeving, met name het VN-Verdrag inzake het recht van de zee — een essentieel onderdeel vormt van goed bestuur met betrekking tot maritieme aangelegenheden;

4.

is van oordeel dat het beheer van de Middellandse en de Zwarte Zee verdergaande politieke cohesie en samenwerking tussen de desbetreffende kuststaten vergt; wijst op de belangrijke rol van bilaterale samenwerking en internationale overeenkomsten, aangezien de meeste landen van de Zwarte en de Middellandse Zee geen EU-lidstaten zijn en derhalve niet gebonden zijn aan EU-wetgeving;

5.

is ingenomen met de rol van de Commissie bij het bevorderen van een meer solide en gestructureerde dialoog met niet-lidstaten die aan de Middellandse en de Zwarte Zee grenzen inzake het beheer van gedeelde visbestanden in deze zeebekkens; spoort de Commissie aan om hiertoe extra inspanningen te leveren via een regionale aanpak;

6.

is van oordeel dat het mariene beheer van het Middellandse en het Zwarte Zeegebied mogelijkheden biedt voor internationale betrekkingen en voor een effectieve beleidsaansturing in de regio;

7.

benadrukt dat de concurrentie om dalende visbestanden en mariene hulpbronnen tot wrijving met derde landen kan leiden; verzoekt de EU en de lidstaten met klem samen te werken op het gebied van de bewaking, controle, beveiliging en veiligheid van de kustwateren, territoriale wateren, exclusieve economische zones (EEZ), het Europees continentaal plat, de maritieme infrastructuur en mariene hulpbronnen; merkt op dat de EU dit hoog op de politieke agenda moet houden en internationale geschillen moet helpen voorkomen;

8.

dringt er bij de EU op aan dat zij diplomatieke middelen inzet ter bevordering van de dialoog tussen de lidstaten en derde landen, om te bewerkstelligen dat zij waarde gaan hechten aan de beginselen van het gemeenschappelijk visserijbeleid van de Unie, en gaat toezien op de naleving van de bijbehorende regelgeving; benadrukt dat in het bijzonder kandidaat-lidstaten zich moeten houden aan de beginselen van het visserijbeleid van de Unie en aan de desbetreffende internationale en EU-wetten die van toepassing zijn op visserijactiviteiten;

9.

merkt op dat van de 21 landen van het Middellandse Zeegebied, er drie UNCLOS niet hebben ondertekend noch geratificeerd; verzoekt de Commissie om deze landen, en met name de kandidaat-lidstaten voor toetreding tot de Unie, aan te sporen zich bij het verdrag aan te sluiten en UNCLOS als onlosmakelijk deel van het EU-regelgevingskader voor maritieme aangelegenheden ten uitvoer te leggen;

10.

verzoekt de Commissie en derde landen een regionale aanpak te ontwikkelen voor de visserij en de instandhouding van de visbestanden in de wateren van de Middellandse en de Zwarte Zee, met inachtneming van de grensoverschrijdende dimensie van visserij en het feit dat bepaalde vissoorten over grote afstanden trekken; benadrukt in dit verband de belangrijke rol van de Algemene Visserijcommissie voor de Middellandse Zee bij het waarborgen van gelijke spelregels en als regionaal forum voor het toezien op duurzame visserij in de Zwarte Zee;

11.

onderstreept het belang van milieubescherming en duurzame ontwikkeling in deze zeebekkens; benadrukt voorts dat extra inspanningen moeten worden geleverd op het vlak van het mariene beheer en toezicht, in overeenstemming met internationale wetgeving en met name UNCLOS, met het oog op een betere milieubescherming van kust- en zeegebieden;

12.

is van oordeel dat een geïntegreerd maritiem beleid, en met name maritieme ruimtelijke ordening, een centrale rol kan spelen bij het voorkomen van conflicten tussen EU-lidstaten en met derde landen;

13.

spoort de lidstaten aan tot een geïntegreerd kustbeheer en maritieme ruimtelijke planning — met betrekking tot de productie van offshore windenergie, het aanleggen van onderzeese kabels en leidingen, maritiem vervoer, de visserij en de aquacultuur, het instellen van heruitzettingsgebieden — in het kader van de strategie voor „blauwe groei”, in de context van de bestaande overeenkomsten met de buurlanden, met inbegrip van de derde landen, die aan dezelfde regionale zee grenzen;

14.

pleit voor de aanwijzing van maritieme zones, met name exclusieve economische zones en beschermde mariene gebieden, die niet alleen de instandhouding en het beheer van de visserij buiten de territoriale wateren zullen verbeteren, maar ook duurzame visserij zullen bevorderen, het toezicht op en de bestrijding van illegale, niet-aangemelde en ongereglementeerde visserij zullen vergemakkelijken en het mariene beheer in deze zeebekkens zullen verbeteren; onderstreept dat de EU de lidstaten in dit verband passende ondersteuning, coördinatie en begeleiding moet bieden;

15.

verzoekt de Commissie deze punten verder in overweging te nemen met het oog op het waarborgen van de coherentie van relevante EU-beleidsterreinen, met name het gemeenschappelijk visserijbeleid en het geïntegreerde maritieme beleid, en om deze coherentie -en een gelijk speelveld- te bevorderen, zowel binnen de EU als ten opzichte van aangrenzende partnerlanden, door middel van intensievere samenwerking en dialoog;

16.

benadrukt hoe belangrijk evaluaties van de visbestanden zijn en pleit voor intensievere samenwerking tussen wetenschappelijke instellingen in beide zeebekkens, met inbegrip van de uitwisseling van wetenschappelijke gegevens en andere informatie; meent dat de EU de samenwerking en gemeenschappelijke projecten tussen wetenschappelijke teams van de Unie en hun tegenhangers in andere betrokken niet-lidstaten moet bevorderen, stimuleren en vergemakkelijken; is in dit verband ingenomen met het initiatief „Mariene Kennis 2020”, dat erop gericht is gegevens over het mariene milieu beschikbaar te stellen aan velerlei potentiële geïnteresseerden op het niveau van openbare instellingen, de industrie, onderwijs en onderzoek en het maatschappelijk middenveld;

17.

dringt aan op een verbeterd systeem voor toezicht, controle en bewaking van visserijactiviteiten in beide zeebekkens vanuit een geïntegreerd perspectief voor een beter behoud van ecosystemen, in overeenstemming met de internationale en de EU-wetgeving (met name UNCLOS), om zo bij te dragen tot een op lange termijn duurzame exploitatie van de visbestanden en een doeltreffender bestrijding van de illegale, niet-aangegeven en niet-gereglementeerde visserij;

18.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/45

—

gezien de artikelen 2, 3, 6 en 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 153, 191, 207 en 218 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 12, 21, 28, 29, 31 en 32 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het strategisch kader en het actieplan voor mensenrechten en democratie van de Europese Unie van 25 juni 2012,

—

gezien het Protocol inzake de toetreding van de Volksrepubliek China tot de Wereldhandelsorganisatie van 23 november 2001,

—

gezien zijn resolutie van 23 mei 2012 getiteld „de EU en China: handelsonevenwicht?” (1) en gezien het verslag van zijn Directoraat-generaal extern beleid van juli 2011 over de handelsrelatie en economische betrekkingen met China,

—

gezien zijn resolutie van 14 maart 2013 over de betrekkingen tussen de EU en China (2),

—

gezien de algemeen aanvaarde beginselen en praktijken die bekend zijn als 'de beginselen van Santiago' en die in oktober 2008 werden vastgelegd door de werkgroep inzake staatsinvesteringsfondsen van het Internationaal Monetair Fonds,

—

gezien de gezamenlijke verklaring die is afgelegd ter gelegenheid van de dertiende EU-China-top op 20 september 2012 in Brussel,

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Handel, groei en wereldvraagstukken –Handelsbeleid als kernelement van de Europa 2020-strategie” (COM(2010)0612) en gezien de resolutie van het Parlement van 27 september 2011 over een nieuw handelsbeleid voor Europa in het kader van de Europa 2020-strategie (3),

—

gezien zijn resolutie van 13 december 2011 over handels- en investeringsbelemmeringen (4),

—

gezien zijn resolutie van 6 april 2011 over het toekomstig Europees internationaal investeringsbeleid (5),

—

gezien zijn resoluties van 25 november 2010 over maatschappelijk verantwoord ondernemen in het kader van internationale handelsovereenkomsten (6), over mensenrechten, sociale normen en milieunormen in internationale handelsovereenkomsten (7) en over het internationaal handelsbeleid in de context van de klimaatveranderingsvereisten (8),

—

gezien de mededeling van de Commissie met als titel „EU — China: Hechtere partners, groeiende verantwoordelijkheden” (COM(2006)0631) en het bijbehorende beleidsdocument getiteld „Concurrentie en partnerschap — Het handels- en investeringsbeleid van de EU ten aanzien van China” (COM(2006)0632),

—

gezien zijn resolutie van 5 februari 2009 over versterking van de rol van Europese kmo's in de internationale handel (9),

—

gezien zijn recente besluit met vereisten voor de winnings- en houtkapindustrieën aangaande het bekendmaken van de betalingen die zij doen aan regeringen (10),

—

gezien het gemeenschappelijk besluit van de EU en China, genomen tijdens de veertiende top EU-China in februari 2012 in Peking, om onderhandelingen te starten over een bilaterale investeringsovereenkomst,

—

gezien artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de handel tussen de EU en China de afgelopen drie decennia snel en ononderbroken is toegenomen en in 2012 een piek heeft bereikt met een totale handelswaarde van 433,8 miljard EUR, en overwegende dat het onevenwicht in de bilaterale handel sinds 1997 in het voordeel van China is; overwegende dat het handelstekort in 2012 146 miljard EUR beliep, tegenover 49 miljard EUR in 2000;

B.

overwegende dat het bedrag aan buitenlandse investeringen van de EU in China in 2011 102 miljard EUR beliep en het bedrag aan Chinese investeringen in de EU in datzelfde jaar 15 miljard EUR; overwegende dat het totaalbedrag aan buitenlandse investeringen van China in de EU in 2006 slechts 3,5 miljard EUR bedroeg;

C.

overwegende dat door het Verdrag van Lissabon buitenlandse rechtstreekse investeringen onder de exclusieve bevoegdheid van de Unie zijn komen te vallen;

D.

overwegende dat 26 EU-lidstaten een afzonderlijke bilaterale investeringsovereenkomst met China hebben; overwegende dat de EU nog niet over een duurzaam industriebeleid voor de lange termijn beschikt dat kan fungeren als motor voor de verdediging van haar offensieve en defensieve belangen in het kader van het nieuwe EU-beleid inzake buitenlandse investeringen;

E.

overwegende dat China, ondanks een stijging van de loonkosten de laatste jaren met 10 % per jaar, nog steeds bij de mondiale top 3 van markten voor investeringen behoort;

F.

overwegende dat de ontwikkelingsdoelstellingen die respectievelijk in China’s twaalfde vijfjarenplan en de EU 2020-strategie beschreven staan, een groot aantal gemeenschappelijke belangen en uitdagingen omvatten; overwegende dat een sterkere integratie en meer technologische uitwisseling tussen de EU-economie en de Chinese economie synergieën en wederzijdse voordelen kunnen opleveren;

G.

overwegende dat voor privéondernemingen en staatsbedrijven eerlijke concurrentievoorwaarden van toepassing moeten zijn;

H.

overwegende dat deze investeringsovereenkomst de eerste is waarover de EU onderhandelt op basis van haar algemene bevoegdheid als gevolg van de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon; overwegende dat de onderhandelingen over deze investeringsovereenkomst, inclusief markttoegang, het potentieel hebben grote belangstelling te genereren, alsmede bezorgdheid onder de bevolking, en daarom moeten worden gevoerd met de grootst mogelijke transparantie, om de nodige parlementaire controle mogelijk te maken, zodat kan worden voldaan aan een van de voorwaarden voor de vereiste instemming van het Europees Parlement met het resultaat van de onderhandelingen;

I.

overwegende dat investeerders zowel de wetten van het gastland, als de bepalingen van overeenkomsten tussen de EU en China, wanneer die in werking zijn getreden, moeten respecteren om volledig te genieten van de best mogelijke bescherming van hun investeringen;

J.

overwegende dat de onvolledige of niet-inachtneming door China van bepaalde fundamentele sociale en arbeidsrechten en milieunormen, hoewel deze internationaal erkend zijn, mede ten grondslag ligt aan het bestaande onevenwicht in de handelsstromen tussen de EU en China, dat in het geval van een verdieping van de investeringsbetrekkingen nog groter kan worden indien geen vooruitgang wordt geboekt bij de inachtneming van die rechten en normen; overwegende dat de investeringsovereenkomst derhalve niet moet resulteren in een verdere verlaging van de sociale en milieunormen in China, maar daarentegen moet bijdragen aan de verbetering daarvan, waarbij dit als een voorwaarde moet worden beschouwd, resulterend in evenwichtigere en voor beide partijen gunstige handels- en investeringsbetrekkingen;

K.

overwegende dat een investeringsovereenkomst ook verplichtingen voor de investeerder moet inhouden, waaronder ten aanzien van de eerbiediging van vakbonds- en andere arbeidsrechten, transparantie en milieubescherming zoals bedoeld in de wetgeving van beide partijen, en dat sluiting ervan in overeenstemming moet zijn met de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en andere desbetreffende, door de partijen ondertekende en geratificeerde internationale overeenkomsten; overwegende dat investeringsovereenkomsten geen betrekking moeten hebben op investeringen in speciaal opgerichte zones waar arbeidsrechten en -normen en andere wettelijke vereisten niet gelden;

L.

overwegende dat de investeringen die in het kader van deze bilaterale investeringsovereenkomst worden gedaan, niet ten goede mogen komen aan voor export naar de EU bestemde goederen die geproduceerd zijn in kampen voor dwangarbeid, bijvoorbeeld in het kader van het systeem voor heropvoeding door arbeid („Re-education through Labour”, RTL), algemeen gekend onder de naam Laogai;

M.

overwegende dat de Commissie en de Raad beloofd hebben ervoor te zorgen dat bij het investeringsbeleid van de EU rekening wordt gehouden met de beginselen en doelstellingen van het extern optreden van de EU, waaronder op het terrein van de mensenrechten, en dat vanaf 2013;

N.

overwegende dat deze overeenkomst, die de economische betrekkingen tussen de EU en China substantieel zal opwaarderen, ook moet bijdragen aan een opwaardering van de politieke dialoog tussen de beide betrokken partijen, met name met betrekking tot de mensenrechten — in het kader van een doeltreffende en resultaatgerichte mensenrechtendialoog — en de rechtstaat, teneinde de politieke en de economische betrekkingen gelijke tred te laten houden, in overeenstemming met de geest van het strategisch partnerschap;

O.

overwegende dat investeerders er via hun beleid en praktijk op het gebied van investeringsbeheer naar moeten streven aan te sluiten bij de ontwikkelingsdoelstellingen van de gastlanden en de lokale bestuursgebieden waar de investeringen plaatsvinden;

1.

verwelkomt de versterking van de economische betrekkingen tussen de EU en China; roept de EU en China op een evenwichtige partnerschapsrelatie, een regelmatige dialoog op hoog niveau en wederzijdse voordelen na te streven in plaats van een mededinging aan te gaan waarbij confrontatie niet wordt geschuwd;

2.

wijst erop dat China, dat in 2001 tot de WTO is toegetreden, meer aan liberalisering van zijn handel en het openen van zijn markten zou moeten doen, teneinde tot gelijkere concurrentievoorwaarden te komen, en de verwijdering van de kunstmatige belemmeringen voor ondernemingen die de Chinese markten op willen, moet versnellen;

3.

merkt op dat Europese ondernemingen het betreuren dat de Chinese markt een groot aantal tarifaire en niet-tarifaire belemmeringen kent, zoals bepaalde vormen van discriminatie van buitenlandse marktdeelnemers, en dat de tariefstructuur en de technische handelsbelemmeringen zo complex zijn;

4.

is er verheugd over dat het onderwerp markttoegang in het onderhandelingsmandaat is opgenomen; is van mening dat China, als voorwaarde voor het starten van de onderhandelingen, moet garanderen dat deze ook betrekking zullen hebben op markttoegang;

5.

onderstreept dat buitenlandse directe investeringen en portfolio-investeringen expressis verbis in het onderhandelingsproces moeten worden opgenomen;

6.

merkt op dat Chinese ondernemingen de Unie in het algemeen beschouwen als een stabiele investeringsomgeving, maar dat zij het bestaan betreuren van wat zij beschouwen als de resterende exportsubsidies van de EU voor Europese landbouwproducten en het bestaan van bepaalde handelsbelemmeringen met betrekking tot de toegang tot de EU-markt, bijvoorbeeld technische handelsbelemmeringen en belemmeringen die zijn gecreëerd om investeringen door derde landen in sommige lidstaten te blokkeren, en dat zij ertoe oproepen de resterende onverantwoorde belemmeringen te verwijderen en de investeringen in de lidstaten te faciliteren; herinnert er evenwel aan dat onlangs in China een mechanisme voor veiligheidstoetsing is ingevoerd en dat er voor het gebruik van dergelijke mechanismen door beide partijen legitieme gronden kunnen zijn; wijst erop dat er in de EU en in China terechte bezorgdheid kan bestaan over de veiligheid, op grond waarvan het verantwoord is sommige sectoren totaal of gedeeltelijk van buitenlandse investeringen uit te sluiten, hetzij tijdelijk, hetzij voor een langere periode;

7.

wijst erop dat de belangrijkste vorm waarin buitenlandse bedrijven momenteel activiteiten in China mogen starten, joint ventures zijn, die vaak gepaard gaan met de overdracht van strategische technologieën die de ontwikkeling van China’s concurrentievermogen bevorderen, ten nadele van de Europese industrie; is ervan overtuigd dat meer openheid van China voor andere juridische regelingen om buitenlandse investeerders toe te staan activiteiten te starten, in combinatie met een behoorlijke bescherming van intellectuele-eigendomsrechten, industriële eigendom, merken en geografische aanduidingen van producten, van cruciaal belang is en voordelig zou zijn voor beide partijen, alsmede bevorderlijk zou zijn voor een grotere mate van integratie van de Europese en de Chinese economie op basis van een strategischere aanpak van economische samenwerking die onder andere gericht is op milieuvriendelijke technologie en innovatie;

8.

is ervan overtuigd dat een betere bescherming van de intellectuele-eigendomsrechten en een doeltreffende implementatie van daaraan gerelateerde regels in China Europese en andere buitenlandse investeerders over de streep kan trekken om in dat land te investeren, nieuwe technologische mogelijkheden te delen en bestaande technologieën te moderniseren, met name op het vlak van milieuvriendelijke technologieën;

9.

is verheugd over de inspanningen die de Chinese autoriteiten zich na de toetreding tot de WTO hebben getroost om de bescherming van de intellectuele-eigendomsrechten te verbeteren, maar betreurt nog steeds de ontoereikende bescherming van deze rechten in China en acht het betreurenswaardig dat de Europese bedrijven, met name het mkb, geen specifieke middelen ter beschikking staan om schendingen van intellectuele-eigendomsrechten doeltreffend te bestrijden;

10.

maakt zich zorgen over het gebrek aan betrouwbaarheid van het rechtsstelsel in China, dat tekortschiet om contractuele verplichtingen te doen naleven, en over het gebrek aan transparantie en eenvormigheid bij de toepassing van het regelgevingsstelsel betreffende investeringen;

11.

dringt er bij de Commissie op aan om via onderhandelingen een ambitieuze en evenwichtige investeringsovereenkomst tussen de EU en China te sluiten waarmee wordt gestreefd naar de totstandbrenging van een gunstigere omgeving voor EU-investeerders in China en omgekeerd, inclusief betere markttoegang, om de omvang van de kapitaalstromen in beide richtingen te vergroten en transparantie te garanderen met betrekking tot de governance van bedrijven, zowel staats- als particuliere bedrijven, die in de partnereconomie investeren; beveelt de OESO-richtsnoeren voor corporate governance aan als referentiedocument; dringt ook aan op betere wetshandhaving, teneinde te komen tot eerlijke concurrentie tussen publieke en private actoren, de corruptie terug te dringen, en de rechtszekerheid en de voorspelbaarheid van het bedrijfsklimaat in China te vergroten;

12.

onderstreept dat het belangrijk is om, middels deze overeenkomst, de voorwaarden te scheppen voor eerlijke concurrentie tussen de EU en China; beveelt met het oog hierop aan dat de Commissie overeenstemming probeert te bereiken over stevige en bindende bepalingen betreffende transparantie en eerlijke concurrentie, zodat er ook ten aanzien van staatsbedrijven en de investeringspraktijken van staatsinvesteringsfondsen gelijke concurrentievoorwaarden ontstaan;

13.

vindt dat de overeenkomst in kwestie betrekking moet hebben op zowel markttoegang, als bescherming van investeerders;

14.

onderstreept het feit dat niets in de investeringsovereenkomst mag leiden tot een beperking van de beleidsruimte van de partijen en van hun mogelijkheid om wetgeving vast te stellen om legitieme en verantwoorde beleidsdoelstellingen na te streven, terwijl moet worden geprobeerd niet de voordelen teniet te doen die het gevolg zijn van de door de partijen aangegane verplichtingen; onderstreept dat het garanderen van de toepassing van rechtsstatelijke beginselen ten aanzien van alle Chinese en EU-investeerders en -burgers de prioriteit moet blijven;

15.

dringt er bij de Commissie op aan te zorgen voor volledige transparantie met betrekking tot de staatsinvesteringsfondsen;

16.

is van oordeel dat er een duidelijk tijdspad voor de onderhandelingen moet worden vastgesteld, en dat er redelijke overgangsperioden in overweging moeten worden genomen;

17.

is van mening dat de investeringsovereenkomst met China moet worden gebaseerd op de beste praktijken waarmee de lidstaten ervaring hebben opgedaan, tot meer samenhang moet bijdragen en de volgende normen moet bevatten:

18.

herbevestigt dat, met het oog op een succesvolle afronding van de onderhandelingen, kwaliteit belangrijker is dan snelheid;

19.

geeft aan dat de investeringsbeschermingsovereenkomst duidelijke definities moet omvatten van de te beschermen investeringen en investeerders, en dat louter speculatieve vormen van investeringen niet moeten worden beschermd;

20.

dringt aan op verenigbaarheid van deze overeenkomst met multilaterale verplichtingen in het kader van de GATS, teneinde te voldoen aan de criteria van de overeenkomst inzake economische integratie;

21.

is tevreden met het feit dat de verwachte verbetering van de rechtszekerheid het mkb zal helpen in het buitenland te investeren en benadrukt het feit dat de mkb-stem tijdens de onderhandelingen moet worden gehoord (inclusief door het bij de zaak betrekken van het nieuwe EU-centrum voor het mkb in China, de mkb-helpdesk van de EU voor intellectuele-eigendomsrechten in China (China IPR SME Helpdesk) en de EU-kamer van koophandel in China), zodat de overeenkomst die moet worden gesloten, de internationalisering bevordert van de mkb-bedrijven die bereid zijn zich op de markt van de andere partij te begeven;

22.

onderstreept dat een voorwaarde voor het sluiten van de overeenkomst de opneming is van een sterk engagement van de partijen voor een duurzame en inclusieve ontwikkeling op economisch, sociaal en milieuvlak in verband met investeringen, teneinde te komen tot een meer evenwichtige handels- en investeringsrelatie tussen de EU en China die niet voornamelijk stoelt op lage loonkosten en een zwak milieubeschermingsniveau in China;

23.

onderstreept dat de door de EU gesloten investeringsovereenkomsten niet in tegenspraak mogen zijn met de fundamentele waarden die de EU middels haar extern beleid wenst te bevorderen, en de mogelijkheid van openbare inspraak niet mogen ondermijnen, met name wanneer daarmee openbare beleidsdoelstellingen worden nagestreefd, zoals sociale en milieucriteria, mensenrechten, bestrijding van namaak, beveiliging, werknemers- en consumentenrechten, volksgezondheid en openbare veiligheid, industriebeleid en culturele diversiteit; verzoekt om opneming van specifieke en bindende clausules ter zake in de overeenkomst;

24.

dringt erop aan om, net als bij andere handelsovereenkomsten die de EU heeft gesloten, de bescherming van publieke diensten als fundamenteel beginsel in de overeenkomst in kwestie op te nemen;

25.

onderstreept het feit dat de investeringsovereenkomst tussen de EU en China moet stoelen op wederzijds vertrouwen en volledige inachtneming van de WTO-verplichtingen; betreurt de toekenning van enorme overheidssubsidies aan bepaalde sectoren met groeipotentieel, zoals die van de zonnepanelen, en verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat schadelijke praktijken zoals dumping en subsidiëring worden beëindigd, teneinde de onderhandelingen te bespoedigen;

26.

beveelt aan, wat markttoegang betreft, dat beide partijen zich ertoe verplichten om voor bepaalde sectoren passende invoeringsperioden en overgangsregelingen vast te stellen, teneinde de overgang naar volledige of gedeeltelijke liberalisering van die sectoren te vergemakkelijken; erkent daarnaast dat beide partijen voor bepaalde sectoren mogelijkerwijs geen verplichtingen kunnen aangaan; vraagt in verband hiermee dat culturele en audiovisuele diensten buiten de onderhandelingen over markttoegang worden gehouden, overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van de EU-verdragen; benadrukt dat het nodig is iets te doen aan interventionistisch industriebeleid, tekortschietende bescherming van intellectuele-eigendomsrechten, onduidelijkheden in en bij de toepassing van regels en andere niet-tarifaire en technische handelsbelemmeringen;

27.

is, gezien de problemen bij de toegang tot de Chinese markt ten gevolge van de positie van staatsbedrijven, van oordeel dat er sprake is van een evenwichtige overeenkomst als gezorgd wordt voor eerlijke concurrentievoorwaarden tussen staats- en privébedrijven;

28.

onderstreept dat er met de overeenkomst voor moet worden gezorgd dat de EU de mogelijkheid heeft Chinese investeerders de toegang tot bepaalde strategische sectoren te ontzeggen;

29.

onderstreept dat de partijen, en in het geval van de Unie de afzonderlijke lidstaten, op grond van de overeenkomst essentiële beleidsmaatregelen ter bevordering en bescherming van de culturele diversiteit moeten kunnen vaststellen en uitvoeren;

30.

benadrukt dat de overeenkomst moet leiden tot duurzame en inclusieve investeringen die milieuvriendelijk zijn, in het bijzonder in winningsindustrieën, en goede arbeidsomstandigheden bevorderen in de bedrijven waarin wordt geïnvesteerd;

31.

dringt aan op een clausule die bepaalt dat een investeerder aan een potentieel gastland alle door dat land verlangde relevante informatie over de investering in kwestie verstrekt met het oog op de besluitvorming over die investering of uitsluitend voor statistische doeleinden, terwijl het bij de overeenkomst aangesloten land vertrouwelijke bedrijfsinformatie moet beschermen tegen enigerlei openbaarmaking die de concurrentiepositie van de investeerder of de investering kan aantasten;

32.

hamert op de opneming in de toekomstige overeenkomst van bepalingen over transparantie en bestuur van staatsbedrijven en staatsinvesteringsfondsen op basis van de „beginselen van Santiago” die onder auspiciën van het IMF tot stand zijn gekomen en die beginselen bevatten betreffende bestuur en de institutionele structuur van staatsinvesteringsfondsen, alsook betreffende transparantie inzake hun investeringsstrategie;

33.

herhaalt zijn verzoek om een effectieve clausule inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen, overeenkomstig de VN-richtsnoeren inzake het bedrijfsleven en mensenrechten (UN Guiding Principles on Business and Human Rights); stelt dat investeerders uitvoering moeten geven aan de Tripartiete Verklaring van de IAO over multinationale ondernemingen en sociaal beleid, en aan de OESO-richtsnoeren voor multinationale ondernemingen, en zich daarnaast — daar waar deze bestaan — houden aan specifieke of sectorale internationale normen op het gebied van verantwoordelijk ondernemerschap; vraagt bindende sociale en milieuclausules in het kader van een volwaardig hoofdstuk duurzame ontwikkeling met een bijbehorend mechanisme voor geschillenbeslechting; dringt er bij beide partijen op aan een duurzame en inclusieve investeringsstrategie te hanteren met een bepaling inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen, met concrete richtsnoeren voor investeerders én een doeltreffende beoordelingsmethode voor overheden die de investeringen op hun sociale en milieu-impact beoordelen;

34.

onderstreept dat de overeenkomst Chinese investeerders in de EU moet verplichten zich te houden aan de Europese regels inzake sociale normen en sociale dialoog;

35.

onderstreept dat de bilaterale investeringsovereenkomst tussen de EU en China zowel wat duurzame groei, als nieuwe werkgelegenheid doeltreffend moet zijn, en tot synergie- en positieve spill-over-effecten moet leiden met andere regionale handels- en investeringsovereenkomsten die door de EU en China zijn ondertekend;

36.

verzoekt de Commissie haar effectbeoordeling te vervolledigen door ook een beoordeling te houden van de invloed van de investeringsovereenkomst tussen de EU en China op mensenrechten, zoals ze heeft toegezegd in het strategisch kader en het actieplan voor mensenrechten en democratie;

37.

is van mening dat de overeenkomst een bepaling moet omvatten om ervoor te zorgen dat alle investeerders verplicht zijn zich volledig te houden aan de wetten van het gastland op plaatselijk, regionaal, nationaal en — indien van toepassing — supranationaal niveau en dat investeerders die de wet niet eerbiedigen, civielrechtelijk aansprakelijk zullen worden gesteld, overeenkomstig de gerechtelijke procedure van het rechtsgebied in kwestie, voor alle illegale handelingen of besluiten die met de investering in kwestie verband houden, waaronder handelingen of besluiten die resulteren in significante milieuschade, schade aan of de dood van personen;

38.

wenst dat er in de overeenkomst een clausule wordt opgenomen die verbiedt dat wettelijke bepalingen op sociaal en milieugebied worden afgezwakt om investeringen aan te trekken, en ervoor zorgt dat geen van beide partijen door continu of herhaald optreden of niet-optreden kan verzuimen de wetgeving in kwestie daadwerkelijk te handhaven om de uitvoering, verwerving, uitbreiding of handhaving van een investering op zijn grondgebied aan te moedigen;

39.

geeft aan dat de bilaterale investeringsovereenkomst tussen de EU en China in overeenstemming met het communautair acquis moet zijn, met inbegrip van de toepasselijke sociale en milieuwetgeving, en dat geen van beide partijen mag nalaten die wetgeving toe te passen, in die zin dat alle bepalingen van deze overeenkomst bijdragen tot de uitvoering, verwerving, uitbreiding of handhaving van een investering op het grondgebied van beide partijen, en bijdragen tot goede ondernemerschapspraktijken en zakelijk ‘fair play’;

40.

wijst erop dat in de overeenkomst moet worden geëist dat buitenlandse investeerders de Europese gegevensbeschermingsnormen in acht nemen;

41.

is zeer bezorgd over de grote vrijheid die internationale arbiters genieten bij het interpreteren van de bepalingen over de bescherming van investeerders, waardoor overheidsregulering — ook al is zij rechtmatig — wordt uitgesloten; verlangt dat ervoor wordt gezorgd dat de arbiters die door de partijen in het kader van een geschil worden aangewezen, onpartijdig en onafhankelijk zijn en dat de arbitrage-uitspraken in overeenstemming zijn met een gedragscode die stoelt op hetzij de regels van de Commissie van de VN voor internationaal handelsrecht (UNCITRAL), hetzij de regels van het Internationaal Centrum voor beslechting van investeringsgeschillen (ICSID), hetzij op het bepaalde in andere internationaal erkende en door de partijen geaccepteerde verdragen en normen;

42.

is van mening dat de overeenkomst bij wijze van prioriteit doeltreffende mechanismen moet omvatten voor het beslechten van geschillen tussen staten en geschillen tussen staten en investeerders worden opgenomen om enerzijds te voorkomen dat kansloze vorderingen resulteren in ongerechtvaardigde arbitragezaken en er anderzijds voor te zorgen dat alle investeerders toegang hebben tot een eerlijk proces, gevolgd door onmiddellijke uitvoering van alle arbitrage-uitspraken;

43.

is van mening dat de overeenkomst dient te voorzien in procedures voor de beslechting van geschillen tussen staten onderling, alsook in mechanismen voor de beslechting van geschillen tussen staten en investeerders die juridisch adequaat zijn omkaderd en waarvoor strikte en transparante criteria van toepassing zijn;

44.

verzoekt de EU en China gezamenlijk een systeem voor vroegtijdige waarschuwing te ontwikkelen dat gericht is op het proactief, in een zo vroeg mogelijk stadium en met alle passende middelen, waaronder ‘soft power’ en handelsdiplomatie, oplossen van beginnende geschillen op het gebied van handel en investeringen;

45.

vindt daarnaast dat in de overeenkomst bepalingen moeten worden opgenomen met betrekking tot buitengerechtelijke geschilbeslechting, ter bevordering van snelle, betaalbare en minnelijke geschilbeslechting tussen partijen die hiervoor kiezen;

46.

vindt dat in de overeenkomst gedetailleerde bepalingen moeten worden opgenomen over flexibele mechanismen voor de beslechting van geschillen, zoals arbitrage, met name met betrekking tot de duur, de kosten en de tenuitvoerlegging van de door de partijen geaccepteerde uitspraken;

47.

stelt zich op het standpunt dat wanneer de investeringsovereenkomst tussen de EU en China eenmaal is gesloten en geratificeerd, deze overeenkomst, overeenkomstig de EU-wetgeving, alle bestaande bilaterale investeringsovereenkomsten tussen afzonderlijke EU-landen en China zal vervangen;

48.

beveelt aan pas met onderhandelingen te beginnen wanneer de Chinese staatsraad er formeel mee heeft ingestemd dat het onderwerp markttoegang in de overeenkomst wordt opgenomen;

49.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/52

—

gezien zijn resolutie van 17 februari 2011 over Europa 2020 (1),

—

gezien artikel 3, lid 5, van het Verdrag betreffende de Europese Unie en artikel 7 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, waarin respectievelijk wordt bepaald dat de Unie„in de betrekkingen met de rest van de wereld […] [bijdraagt] tot de strikte eerbiediging en ontwikkeling van het internationaal recht” en toeziet „op de samenhang tussen haar verschillende beleidsmaatregelen en optredens”,

—

gezien zijn resolutie van 11 mei 2011 over het jaarverslag van de Raad aan het Europees Parlement over de voornaamste aspecten en de fundamentele keuzen van het gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid (GBVB) in 2009 (2),

—

gezien zijn resolutie van 12 september 2012 over het jaarverslag van de Raad aan het Europees Parlement over het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (3),

—

gezien zijn resolutie van 14 maart 2013 over de betrekkingen tussen de EU en China (4),

—

gezien zijn resolutie van 25 november 2010 over mensenrechten, sociale normen en milieunormen in internationale handelsovereenkomsten (5),

—

gezien zijn resolutie van 5 februari 2009 over versterking van de rol van Europese kmo's in de internationale handel (6),

—

gezien zijn resolutie van 18 december 2008 over de impact van namaak op de internationale handel (7),

—

gezien zijn resolutie van 4 september 2008 over de handel in diensten (8),

—

gezien zijn resolutie van 20 mei 2008 over de handel in grond- en hulpstoffen (9),

—

gezien zijn resolutie van 19 februari 2008 over de strategie van de EU voor markttoegang ten behoeve van Europese exporteurs (10),

—

gezien zijn resolutie van 22 mei 2007 over Europa als wereldspeler — externe aspecten van het concurrentievermogen (11),

—

gezien zijn resolutie van 7 juli 2005 over de betrekkingen tussen de EU, China en Taiwan en de veiligheid in het Verre Oosten (12),

—

gezien de mededeling van de Commissie „Handel, groei en wereldvraagstukken — Handelsbeleid als kernelement van de Europa 2020-strategie” (COM(2010)0612),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Europa als wereldspeler: Wereldwijd concurreren. Een bijdrage aan de EU-strategie voor groei en werkgelegenheid” (COM(2006)0567),

—

gezien het verslag van de Commissie over handels- en investeringsbelemmingeringen 2013 van 28 februari 2013 (COM(2013)0103),

—

gezien de vraag aan de Commissie betreffende de handelsrelatie tussen de EU en Taiwan (O-000093/2013 — B7-0509/2013),

—

gezien artikel 115, lid 5, en artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat het op regels gebaseerde multilaterale handelssysteem dat door de Wereldhandelsorganisatie (WTO) is opgezet, het meest geschikte kader is om een open en eerlijke wereldhandel te bewerkstelligen; overwegende dat het evenwel essentieel is om te begrijpen dat ook bilaterale overeenkomsten deel uitmaken van het gemeenschappelijke internationale instrumentarium;

B.

overwegende dat de EU zich ten volle blijft inzetten voor een evenwichtig en billijk resultaat van de ontwikkelingsagenda van Doha (DDA), een benadering die haar voorkeurt geniet, en overwegende dat zij het gelijktijdig werken aan bilaterale handelsakkoorden met andere industrielanden eveneens als een geldige optie beschouwt;

C.

overwegende dat de totale omvang van de bilaterale handel tussen de EU en Taiwan de afgelopen twee decennia meer dan vertwaalfvoudigd is en in 2011 een waarde van meer dan 40 miljard euro vertegenwoordigde;

D.

overwegende dat Taiwan de op zes na grootste handelspartner van de EU in Azië is en de op 22 na grootste handelspartner in de wereld;

E.

overwegende dat in 2010 van alle buitenlandse rechtstreekse investeringen in Taiwan 31,5 % afkomstig was uit de EU, die daarmee de grootste buitenlandse investeerder in Taiwan vormde;

F.

overwegende dat in de globale handelsrelatie tussen de EU en Taiwan momenteel lang niet het gehele potentieel wordt benut;

G.

overwegende dat open en eerlijke handel een krachtig instrument ter bevordering van groei en welzijn vormt, uitgaande van de relatieve voordelen van elke economie en de potentiële synergieën die voortvloeien uit meer economische integratie en nieuwe input voor kenniseconomieën;

H.

overwegende dat de rechten tussen beide handelspartners over het algemeen al laag zijn; overwegende dat de EU en Taiwan regelmatig een structurele dialoog voeren over handels- en investeringskwesties van gemeenschappelijk belang; overwegende dat in dit kader vier technische werkgroepen zijn opgericht om te praten over kwesties in verband met intellectuele-eigendomsrechten, technische handelsbelemmeringen, sanitaire en fytosanitaire maatregelen en de farmaceutische sector;

I.

overwegende dat het volume van de bilaterale handel tussen de EU en Taiwan ondanks de relatief lage tarieven achterblijft bij het handelsverkeer tussen de EU en de meeste van haar andere belangrijke handelspartners;

J.

overwegende dat de ict-sector veel toegevoegde waarde genereert en zowel in de EU als in Taiwan een groeisector is, vooral door de verdere ontwikkeling van slimme producten en diensten;

K.

overwegende dat de EU en Taiwan hun economische betrekkingen verder kunnen intensiveren op een manier die daadwerkelijk tot wederzijds voordeel strekt, ook met het oog op de aanpak van gemeenschappelijke maatschappelijke uitdagingen;

L.

overwegende dat Taiwan sinds 2002 een volwaardig lid van de WTO is en tevens een volwaardig lid van de APEC (economische samenwerking Azië-Stille Oceaan) en de Aziatische Ontwikkelingsbank;

M.

overwegende dat de toetreding van Taiwan tot de WTO-Overeenkomst inzake overheidsopdrachten in juli 2009 een belangrijke en positieve stap was, die Taiwan niet alleen in staat stelt om te profiteren van de wederzijdse openstelling van de markten voor overheidsopdrachten, maar ook om op de eigen markt een grotere mate van efficiëntie te realiseren;

N.

overwegende dat Taiwan en de Volksrepubliek China (VRC) een constructieve aanpak volgen die heeft bijgedragen tot de sluiting van 19 overeenkomsten tussen de Straits Exchange Foundation (namens Taiwan) en de Association for Relations Across the Taiwan Straits (namens de VRC); overwegende dat deze overeenkomsten het kaderakkoord inzake economische samenwerking en de overeenkomst inzake intellectuele-eigendomsrechten, die op 29 juni 2010 zijn ondertekend, omvatten, alsmede de investeringsovereenkomst en de overeenkomst inzake douanesamenwerking, die op 9 augustus 2012 zijn ondertekend;

O.

overwegende dat andere constructieve alternatieven Taiwan ertoe hebben gebracht 31 bilaterale investeringsovereenkomsten met derde landen te sluiten — onder meer met Japan op 22 september 2011 — alsook een economische samenwerkingsovereenkomst met Nieuw-Zeeland op 10 juli 2013, het overleg met de Verenigde Staten over een kaderovereenkomst inzake handel en investeringen op 10 maart 2013 te hervatten en momenteel met de Republiek Korea over een investeringsovereenkomst te onderhandelen en met Singapore over een vrijhandelsakkoord;

P.

overwegende dat de Economische en Culturele Vertegenwoordiging van Taipei in de Verenigde Staten en het Amerikaanse Instituut in Taiwan overeenstemming hebben bereikt over gemeenschappelijke verklaringen over de beginselen voor internationale investeringen en over ict-diensten; overwegende dat Taiwan op vergelijkbare wijze met 25 landen, waaronder negen EU-landen, veelomvattende overeenkomsten inzake inkomstenbelasting heeft gesloten;

Q.

overwegende dat nauwere economische banden met Taiwan in geen enkel opzicht in tegenspraak zijn met het „één China-beleid” van de EU, aangezien China en Taiwan in 1991 zijn toegetreden tot de APEC en in 2002 lid zijn geworden van de WTO;

1.

is van mening dat het door de WTO belichaamde multilaterale handelsstelsel nog steeds verreweg het doeltreffendste kader is om tot een open en eerlijke wereldhandel te komen; vindt dat de EU en Taiwan moeten bijdragen tot de voortgang van multilaterale handelsbesprekingen;

2.

is van mening dat de EU, terwijl zij aan nauwere economische betrekkingen met China werkt, de mogelijkheid moet overwegen hetzelfde met Taiwan te doen, teneinde consequent steun te blijven betuigen voor Taiwans democratische systeem, pluralistische samenleving en goede reputatie op het vlak van de eerbiediging van de mensenrechten en de rechtsstaat;

3.

is derhalve van mening dat de EU positief moet reageren op de bereidheid van Taiwan om gelijktijdige onderhandelingen te beginnen over bilaterale overeenkomsten inzake investeringsbescherming en markttoegang, teneinde de rechtszekerheid van investeringen verder te verbeteren en het volume en de kwaliteit van investeringsstromen te vergroten;

4.

is van mening dat het besluit om dergelijke onderhandelingen met Taiwan aan te gaan op economische redenen moet berusten en niet aan de beoordeling van de betrekkingen tussen de EU en de Volksrepubliek China mag worden gekoppeld;

5.

onderstreept het feit dat het Parlement voorstander is van overeenkomsten met Taiwan over investeringsbescherming en markttoegang, die tot een verdieping van de bestaande economische betrekkingen tussen de EU en Taiwan zouden leiden;

6.

is van mening dat overeenkomsten tussen de EU en Taiwan inzake investeringsbescherming en markttoegang een echte mogelijkheid inhouden om een win-winsituatie te creëren die beide economieën tot voordeel strekt;

7.

merkt op dat in een eventuele overeenkomst terdege rekening moet worden gehouden met kmo's en dat de mogelijkheid van kmo's om in het buitenland te investeren moet worden verbeterd;

8.

herinnert er tevens aan dat de EU en Taiwan reeds beschikken over goed geïntegreerde economische betrekkingen, over het algemeen lage douanerechten aan beide kanten en een goed gestructureerde dialoog met regelmatige bijeenkomsten om bilaterale handels- en investeringskwesties op te lossen;

9.

onderstreept dat in de overeenkomst uiting moet worden gegeven aan een sterk engagement van de partijen met betrekking tot een duurzame en inclusieve ontwikkeling op economisch, sociaal en milieugebied wat betreft investeringen;

10.

onderstreept dat in de door de EU gesloten investeringsovereenkomsten de mogelijkheid van overheidsoptreden in acht moet worden genomen, met name wanneer daarmee openbare beleidsdoelstellingen worden nagestreefd, zoals sociale normen en milieunormen, mensenrechten, beveiliging, werknemers- en consumentenrechten, volksgezondheid en openbare veiligheid, en culturele diversiteit; dringt erop aan specifieke clausules met betrekking tot deze doelstellingen in de overeenkomst op te nemen;

11.

beveelt aan dat beide partijen wat markttoegang betreft, bepaalde sectoren van de toezeggingen inzake liberalisering mogen uitsluiten teneinde strategische nationale belangen te beschermen;

12.

dringt nogmaals aan op een effectieve clausule inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen en doeltreffende sociale en milieuclausules;

13.

benadrukt dat de overeenkomst buitenlandse investeerders in de EU ertoe moet verplichten de Europese sociale normen en de vereisten van de sociale dialoog in acht te nemen;

14.

verzoekt de Commissie om gesprekken aan te gaan over dergelijke overeenkomsten tussen de EU en Taiwan;

15.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten, alsook aan de Taiwanese regering en de Taiwanese wetgevende Yuan.

19.5.2016   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 181/56

—

gezien zijn eerdere resoluties over Syrië, met name die van 16 februari 2012 (1), 13 september 2012 (2), 23 mei 2013 (3) en 12 september 2013 (4), en over vluchtelingen die gewapende conflicten ontvluchten,

—

gezien de conclusies van de Raad Buitenlandse Zaken over Syrië van 23 januari, 18 februari, 11 maart, 22 april, 27 mei, 24 juni, 9 juli en 22 juli 2013; gezien de conclusies van de Europese Raad over Syrië van 8 februari 2013,

—

gezien de verklaringen van Catherine Ashton, vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheid (vv/hv), van 21 augustus 2013 over de recentste berichten over het gebruik van chemische wapens in Damascus, van 23 augustus 2013 over de dringende noodzaak van een politieke oplossing voor het conflict in Syrië (met daarin het op 7 september 2013 overeengekomen standpunt van de EU ten aanzien van Syrië), van 10 september 2013 over het voorstel om de chemische wapens van Syrië onder internationale controle te stellen, en van 14 september 2013 over het akkoord tussen de VS en Rusland over chemische wapens in Syrië, alsook de verklaringen van de vv/hv tijdens het debat in de plenaire vergadering van het Parlement op 11 september 2013 in Straatsburg,

—

gezien de verklaringen van Kristalina Georgieva, Europees commissaris voor internationale samenwerking, humanitaire hulp en crisisbestrijding, over de Syrische vluchtelingen en de reactie van de EU, en met name haar verklaring van 3 september 2013 over de recentste cijfers over het aantal vluchtelingen dat op de vlucht is voor de Syrische crisis, en gezien de situatieverslagen en informatiebladen van ECHO over Syrië,

—

gezien de opmerkingen van António Guterres, hoge commissaris van de VN voor vluchtelingen, op de informele bijeenkomst van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken in Vilnius op 18 juli 2013 (5),

—

gezien de briefings van de Veiligheidsraad over Syrië van de adjunct-secretaris-generaal voor humanitaire zaken en noodhulpcoördinator, Valerie Amos, en met name die van 18 april 2013,

—

gezien de gezamenlijke verklaring van de door de hoge commissaris van de VN voor vluchtelingen georganiseerde bijeenkomst van ministers van de buurlanden van Syrië op 4 september 2013,

—

gezien de resoluties van de VN-Mensenrechtenraad over Syrië,

—

gezien het Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden,

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens van 1948,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten, het Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, het Verdrag inzake de rechten van het kind en het bijbehorende Facultatief Protocol inzake de betrokkenheid van kinderen bij gewapende conflicten, alsmede het Verdrag inzake de voorkoming en bestraffing van genocide, waarbij Syrië in alle gevallen partij is,

—

gezien de artikelen 78, 79 en 80 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de Verdragen van Genève van 1949 en de aanvullende protocollen hierbij,

—

gezien artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat het Hoge Commissariaat van de VN voor de Vluchtelingen in de periode tot 20 september 2013 in totaal 1 929 227 Syrische vluchtelingen in de buurlanden en in Noord-Afrika heeft geregistreerd; overwegende dat het totale aantal vluchtelingen, met inbegrip van niet-geregistreerde vluchtelingen, op 2 102 582 wordt geraamd; overwegende dat volgens dezelfde bronnen 76 % van de Syrische vluchtelingen vrouwen en kinderen zijn; overwegende dat 410 000 gevluchte Syrische kinderen tussen 5 en 11 jaar oud zijn; overwegende dat volgens het VN-Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Aangelegenheden (OCHA) het aantal intern ontheemden (IDP's) op 9 september 20134,25 miljoen bedroeg;

B.

overwegende dat volgens het Hoge Commissariaat van de VN voor de Vluchtelingen het aantal vluchtelingen in gastlanden op 20 september 2013 als volgt was (inclusief personen die nog niet geregistreerd waren): Turkije: 492 687; Libanon: 748 608; Jordanië: 531 768; Irak: 190 857; Egypte: 124 373; Marokko, Algerije en Libië: 14 289 (geregistreerde); overwegende dat dagelijks duizenden Syriërs naar de buurlanden vluchten en dat volgens het regionale reactieplan van de VN voor Syrië het totale aantal vluchtelingen uit Syrië tegen het eind van 2013 zal oplopen tot 3,5 miljoen;

C.

overwegende dat het aantal asielaanvragen van Syriërs in de EU in 2013 is blijven toenemen, en dat er sinds het begin van het conflict in 2011 in totaal 52 037 asielaanvragen zijn ingediend in de EU en haar dichtstbijgelegen buurlanden (Zwitserland en Noorwegen);

D.

overwegende dat binnen de EU-28 Duitsland (14 842) en Zweden (14 083) 59 % van de ingediende asielaanvragen hebben ontvangen; overwegende dat, hoewel het aantal aanvragen ook in andere landen aanzienlijk is toegenomen, slechts één andere lidstaat meer dan 2 000 aanvragen heeft ontvangen (namelijk het Verenigd Koninkrijk, met 2 634 aanvragen);

E.

overwegende dat er een gebrek is aan volkomen correcte en betrouwbare gegevens over het totale aantal Syriërs dat naar Europa komt en aan informatie over het aantal dat in Europese landen asiel heeft aangevraagd en het totale aantal dat aanwezig is; overwegende dat er, ondanks deze lacunes en hoewel de statistieken en gegevens over de behandeling van asielaanvragen in de EU-lidstaten gebreken vertonen, volgens het UNHCR aanwijzingen zijn dat er nog steeds tekortkomingen zijn in de bescherming van Syriërs in de EU;

F.

overwegende dat de Syrische vluchtelingencrisis een eerste test vormt voor het nieuwe, herziene gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS);

G.

overwegende dat de EU-wetgeving reeds voorziet in een aantal instrumenten, zoals de visumcode (6) en de Schengengrenscode (7), die het mogelijk maken visa te verlenen op humanitaire gronden;

H.

overwegende dat de lidstaten moeten worden aangemoedigd om gebruik te maken van de middelen die beschikbaar zullen zijn in het kader van het Fonds voor asiel en migratie en de voorbereidende actie „Hervestiging van vluchtelingen in noodsituaties”, die onder meer de volgende maatregelen omvat: steun voor mensen die reeds door het UNHCR als vluchteling zijn erkend; ondersteuning van noodacties in het geval van vluchtelingengroepen die als prioriteit zijn aangemerkt en die het slachtoffer zijn van een gewapende aanval en te maken hebben met andere extreem schadelijke en levensbedreigende omstandigheden; zo nodig, verstrekking van extra financiële steun in noodsituaties aan de diensten van het UNHCR en zijn verbindingsorganisaties in de lidstaten en op EU-niveau;

I.

overwegende dat op 3 oktober 2013 bij het nieuwe drama nabij Lampedusa 130 migranten zijn omgekomen en honderden andere migranten nog vermist zijn; overwegende dat reeds tienduizenden migranten het leven hebben gelaten bij pogingen om de EU te bereiken; overwegende dat alles in het werk moet worden gesteld om mensen die in gevaar verkeren te redden en dat de lidstaten hun internationale verplichtingen inzake redding op zee moeten nakomen;

1.

maakt zich grote zorgen over de aanhoudende humanitaire crisis in Syrië en de zware belasting die deze vormt voor de buurlanden; is bezorgd over het feit dat de exodus van vluchtelingen uit Syrië blijft versnellen en dat er geen aanwijzingen zijn dat er snel een einde aan de vluchtelingenstroom zal komen;

2.

prijst de inspanningen en de solidariteit van de autoriteiten van deze landen en de vrijgevigheid van hun bevolking bij het verlenen van hulp aan Syrische vluchtelingen;

3.

is verheugd over het opendeurbeleid van de buurlanden van Syrië en vraagt hun met aandrang hun grenzen open te houden voor alle vluchtelingen die Syrië ontvluchten;

4.

is bezorgd over het feit dat steeds meer Syriërs hun leven riskeren door te proberen de Middellandse Zee per boot over te steken naar de EU;

5.

is verheugd over het feit dat de EU en haar lidstaten meer dan een miljard euro aan humanitaire en niet-humanitaire hulp voor Syriërs binnen en buiten Syrië hebben uitgetrokken; stelt vast dat de EU de grootste humanitaire donor is voor de Syrische crisis; vraagt de EU ook toezicht te houden op de verdeling van die middelen;

6.

vraagt de EU haar genereuze financiering van de humanitaire en niet-humanitaire inspanningen ten behoeve van mensen in Syrië en Syrische vluchtelingen in de buurlanden voort te zetten;

7.

moedigt de lidstaten aan om in dringende behoeften te voorzien door hervestiging bovenop de bestaande nationale quota's en door toelating op humanitaire gronden; moedigt de lidstaten aan gebruik te maken van de nog beschikbare kredieten in het kader van de voorbereidende actie/het proefproject voor hervestiging;

8.

vraagt de internationale gemeenschap, de EU en de lidstaten in reactie op deze uitzonderlijke humanitaire crisis verder steun te blijven verlenen en zich ertoe te verbinden de buurlanden van Syrië effectief bij te staan;

9.

vraagt de EU een humanitaire conferentie over de Syrische vluchtelingencrisis te houden, waarbij prioriteit moet worden gegeven aan maatregelen om de gastlanden in de regio (met name Libanon, Jordanië, Turkije en Irak) te steunen bij hun inspanningen om het voortdurend groeiende aantal vluchtelingen op te vangen en een opendeurbeleid te handhaven; benadrukt dat alle EU-instellingen en maatschappelijke organisaties bij deze conferentie moeten worden betrokken en dat de nadruk moet liggen op humanitaire inspanningen en op een grotere rol en betrokkenheid van de EU bij de diplomatische inspanningen om een einde te helpen maken aan het conflict in Syrië;

10.

benadrukt hoe belangrijk het in dit stadium is om concreet na te gaan of, hoe en wanneer de lidstaten meer kunnen doen om hun beschermingsmaatregelen in reactie op de Syrische crisis te versterken; wijst erop dat er behoefte is aan solidariteit en een proactieve versterking van de algemene beschermingsmaatregelen in de EU door nauwere samenwerking, informatie-uitwisseling, capaciteitsopbouw en beleidsoverleg;

11.

is verheugd dat er tussen de lidstaten een algemene consensus is dat Syrische onderdanen niet naar Syrië mogen worden teruggestuurd; benadrukt echter dat er bij de opvang van vluchtelingen uit Syrië behoefte is aan een coherentere aanpak en meer solidariteit met de lidstaten die onder bijzondere druk staan; vraagt de lidstaten ervoor te zorgen dat alle bepalingen van de verschillende instrumenten van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel (CEAS) correct worden toegepast;

12.

vraagt de lidstaten alle bestaande EU-wetgeving en -procedures om veilige toegang tot de EU te verlenen, te onderzoeken om Syriërs die hun land ontvluchten, tijdelijk toe te laten; merkt op dat legale binnenkomst de voorkeur verdient boven gevaarlijkere illegale binnenkomst, die risico's van mensenhandel kan inhouden; merkt op dat een aantal lidstaten Syriërs hetzij een permanente verblijfsvergunning hebben verleend (bv. Zweden), hetzij tijdelijk hebben toegelaten (bv. Duitsland);

13.

herinnert de lidstaten eraan dat Syriërs die op de vlucht zijn voor het conflict en om internationale bescherming vragen, naar de bevoegde nationale asielinstanties moeten worden doorverwezen en toegang moeten krijgen tot eerlijke en doeltreffende asielprocedures;

14.

vraagt de EU passende, verantwoorde maatregelen te treffen met het oog op een mogelijke instroom van vluchtelingen in haar lidstaten; vraagt de Commissie en de lidstaten de huidige situatie verder te volgen en aan noodplannen te werken, waarbij het ook mogelijk moet zijn de richtlijn tijdelijke bescherming (8) toe te passen indien de omstandigheden dat vereisen;