17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/1

1.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie heeft de Rekenkamer de jaarrekening betreffende het per 31 december 2014 afgesloten begrotingsjaar en de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening onderzocht voor acht Europese gemeenschappelijke ondernemingen voor onderzoek (GO’s) (1):

2.

De leden van de gemeenschappelijke ondernemingen kunnen, naast de Europese Unie (vertegenwoordigd door de Commissie), diverse publieke en particuliere partners zijn die bijdragen aan de financiering van de door de gemeenschappelijke ondernemingen verrichte werkzaamheden. De gemeenschappelijke ondernemingen bestaan uit twee deelnemende partijen (bilateraal), namelijk de Europese Commissie en het bedrijfsleven, of uit drie partijen (trilateraal) wanneer ook de lidstaten deelnemen (5). Gemeenschappelijke ondernemingen spelen een belangrijke rol bij de uitvoering van het onderzoeksbeleid op specifieke terreinen.

3.

Evenals in voorgaande jaren heeft de Rekenkamer de wettigheid en regelmatigheid van de verrichtingen gecontroleerd. 2014 is echter het eerste jaar waarin de jaarrekeningen van twee Gemeenschappelijke Ondernemingen (Fusion for Energy-F4E (ITER) en Sesar) door een onafhankelijk extern controleur (accountantskantoor) werden gecontroleerd op grond van artikel 208, lid 4, van het Financieel Reglement van de EU en artikel 107, lid 1, van de nieuwe financiële kaderregeling voor agentschappen en andere organen. In haar oordeel hield de Rekenkamer rekening met de controlewerkzaamheden van de onafhankelijk extern controleur en de maatregelen die naar aanleiding van zijn bevindingen zijn genomen. Bij de andere gemeenschappelijke ondernemingen voerde de Rekenkamer de werkzaamheden ter controle van de jaarrekeningen zelf uit.

4.

Deze samenvatting geeft een overzicht van de resultaten van de jaarlijkse controle door de Rekenkamer van de gemeenschappelijke ondernemingen betreffende het begrotingsjaar 2014. Het doel ervan is de specifieke jaarverslagen van de Rekenkamer over de jaarrekeningen 2014 van de gemeenschappelijke ondernemingen gemakkelijker te kunnen analyseren en vergelijken. De oordelen en opmerkingen van de Rekenkamer alsmede de antwoorden van de gemeenschappelijke ondernemingen zijn te vinden in de gepubliceerde specifieke jaarverslagen. Deze samenvatting is geen controleverslag of -oordeel.

5.

De totale begroting van de geraamde ontvangsten voor 2014 (6) bedroeg 1,9 miljard euro (2013: 2,2 miljard euro), ofwel 1,6 % van de algemene EU-begroting voor 2014 (2013: 1,7 %). Van de ontvangen bedragen kwam 1  224 miljoen euro (2013: 686 miljoen euro) uit de algemene EU-begroting en 204 miljoen euro (2013: 134 miljoen euro) van de industriële partners en leden van de gemeenschappelijke ondernemingen. De stijging van de bijdragen van de Commissie en het ITER-gastland aan F4E in 2014 verklaren het grootste deel van de stijging in de ontvangen bedragen.

6.

De gemeenschappelijke ondernemingen hebben 432 (2013: 414) vaste en tijdelijke ambtenaren in dienst, ofwel minder dan 1 % van het totale aantal EU-ambtenaren dat is toegestaan krachtens de algemene begroting van de EU (zie bijlage I voor nadere gegevens).

7.

Terwijl het financiële risico met betrekking tot de gemeenschappelijke ondernemingen beperkt is in vergelijking met de totale EU-begroting, is het reputatierisico voor de Unie hoog: ze zijn een essentieel instrument voor de uitvoering van de onderzoeksstrategie van de EU en door hun publiek-private partnerschappen hebben ze een grote zichtbaarheid bij de bedrijfstakken waarmee ze samenwerken.

8.

Met betrekking tot de twee door een onafhankelijk extern controleur gecontroleerde gemeenschappelijke ondernemingen heeft de Rekenkamer het werk van de accountantskantoren gecontroleerd in overeenstemming met internationale controlenormen. Bij het vormen van haar oordeel over de betrouwbaarheid van de rekeningen in de specifieke jaarverslagen hield de Rekenkamer rekening met het werk van de accountantskantoren.

9.

De Rekenkamer heeft voldoende zekerheid verkregen om haar eigen controleoordelen betreffende de betrouwbaarheid van de rekeningen te baseren op het werk van de particuliere accountantskantoren.

10.

Met betrekking tot de wettigheid en regelmatigheid van de verrichtingen, waarvoor de Rekenkamer uitsluitend verantwoordelijk blijft, omvat de door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële beheersingsmaatregelen van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog informatie uit het werk van andere controleurs alsmede een analyse van de „management representations” en van de jaarlijkse activiteitenverslagen. Bij de controle van 2014 bleef de nadruk liggen op controles achteraf.

11.

Bij de overige zes gemeenschappelijke ondernemingen zette de Rekenkamer de controle van de wettigheid en de regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen alsmede de betrouwbaarheid van de jaarrekeningen voort.

12.

De definitieve rekeningen van alle gemeenschappelijke ondernemingen geven op alle materiële punten een getrouw beeld van hun financiële situatie per 31 december 2014 en van de resultaten van hun verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van de toepasselijke financiële reglementen en de door de rekenplichtige van de Commissie vastgestelde boekhoudregels.

13.

Naar het oordeel van de Rekenkamer waren de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekeningen voor het per 31 december 2014 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig bij vijf (F4E, Clean Sky, FCH, IMI en Sesar) van de acht gemeenschappelijke ondernemingen.

14.

Met betrekking tot de gemeenschappelijke ondernemingen Artemis en Eniac is de controle van de projectkostendeclaraties in het kader van de geldende administratieve akkoorden gedelegeerd aan de nationale financieringsinstanties (NFI’s). Artemis en Eniac ontvingen van de NFI’s controleverslagen, maar beoordeelden de kwaliteit van deze controles niet systematisch. De Rekenkamer beoordeelde de controlestrategieën, waaronder controleverslagen, van drie NFI's. Vanwege de gebruikte methodologieën konden de gemeenschappelijke ondernemingen geen betrouwbaar gewogen foutenpercentage of een restfoutenpercentage berekenen. Daarom concludeerde de Rekenkamer dat de beschikbare informatie over de uitvoering van de strategieën voor controle achteraf door de gemeenschappelijke ondernemingen Artemis en Eniac niet volstaat om vast te stellen of dit belangrijke controle-instrument doeltreffend werkt (7) en gaf zij een oordeel met beperking af (8).

15.

De Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel heeft de projecten van de Gemeenschappelijke Ondernemingen Artemis en Eniac overgenomen. De administratieve overeenkomsten die de Gemeenschappelijke Ondernemingen Artemis en Eniac hebben gesloten met de NFI's van de lidstaten blijven van toepassing na de fusie tot de Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel (9). Als gevolg van de in bovenstaande paragraaf 14 genoemde situatie heeft de Rekenkamer ook een oordeel met beperking voor Ecsel afgegeven met betrekking tot door Artemis en Eniac gestarte projecten.

16.

Voor F4E werd de EU-bijdrage aan de bouwfase van ITER in 2010 door de Raad vastgesteld (11) op 6,6 miljard euro. Het risico dat dit bedrag zal stijgen, is significant, met name door veranderingen in de reikwijdte van de projectresultaten en door het huidige tijdschema, dat als onrealistisch wordt beschouwd. De meest recente schatting van het tekort tot de afronding van de bouwfase van het project bedraagt 428 miljoen euro. Het uitlopen van de bouwfase van het project werd ten tijde van de controle (maart 2015) door de gemeenschappelijke onderneming op minstens 43 maanden geschat. In verband met deze risico’s is de gemeenschappelijke onderneming bezig een systeem op contractniveau te ontwikkelen om de kostenafwijkingen regelmatig te controleren, maar zij heeft de waardering van haar bijdrage aan het ITER-project nog niet bijgewerkt, behalve met betrekking tot de afronding van de bouwfase. De gemeenschappelijke onderneming werkt momenteel echter aan de uitvoering van een actieplan om de belangrijkste beperkingen die op dit moment de ontwikkeling van het project hinderen aan te pakken.

17.

De Rekenkamer heeft 55 opmerkingen gemaakt (2013: 55) met betrekking tot alle gemeenschappelijke ondernemingen om de aandacht te vestigen op belangrijke zaken. In bijlage II is een overzicht te vinden van de gemaakte opmerkingen. Hieronder volgt een samenvatting van de meest gemaakte opmerkingen.

18.

De opmerkingen in deze rubriek betreffen drie terreinen:

19.

Controles achteraf zijn voor de gemeenschappelijke ondernemingen een belangrijk instrument om te garanderen dat de kostendeclaraties van begunstigden en/of partners subsidiabel en juist zijn. Alle gemeenschappelijke ondernemingen behalve Ecsel (13) hebben een strategie voor controle achteraf vastgesteld; vijf ervan hebben de uitvoering van die controles uitbesteed aan onafhankelijke externe accountantskantoren. In drie gevallen (zie de paragrafen 14 en 15) gaf de Rekenkamer een oordeel met beperking af wegens de ontoereikendheid van de uitvoering van de strategie voor controle achteraf.

20.

Met betrekking tot F4E merkt de Rekenkamer op dat er aanzienlijke vooruitgang is geboekt, hoewel de GO ten tijde van de controle nog bezig was met de uitvoering van een aantal essentiële maatregelen (maart 2015). De concurrentie in het kader van de aanbestedingsprocedures, die van essentieel belang zijn voor de uitvoering van het ITER-project door F4E, moet nog versterkt worden. Wat betreft de subsidies werd er per oproep gemiddeld slechts één voorstel ontvangen, evenals in 2013 en 2012.

21.

De monitoring en rapportage van onderzoeksresultaten is vastgelegd in het zevende kaderprogramma (KP7), waarin een monitoring- en rapportagesysteem is vastgesteld betreffende de bescherming, verspreiding en overdracht van controleresultaten. In de subsidieovereenkomsten die de gemeenschappelijke ondernemingen sloten met leden en andere begunstigden hebben zij specifieke bepalingen opgenomen met betrekking tot de intellectuele eigendomsrechten en de verspreiding van onderzoeksactiviteiten en -resultaten. De gemeenschappelijke ondernemingen houden in verschillende stadia van de gefinancierde projecten toezicht op de uitvoering van deze bepalingen en er is in 2014 aanzienlijke vooruitgang geboekt op dit gebied. Om echter te voldoen aan de voorschriften van Horizon 2020 en beter bij te dragen aan de verspreiding van KP7-onderzoeksresultaten, dient de samenwerking tussen de gemeenschappelijke ondernemingen en de Commissie zoveel mogelijk te worden ontwikkeld, waarbij bijzondere aandacht moet worden besteed aan de verdere integratie van bepaalde gegevens van de gemeenschappelijke ondernemingen in de systemen van de Commissie.

22.

De tweede tussentijdse evaluatie van de Commissie vond gedurende 2013 en begin 2014 plaats. Alle gemeenschappelijke ondernemingen (behalve F4E) werden beoordeeld op belang, doelmatigheid, doeltreffendheid en onderzoekskwaliteit. De actieplannen die als gevolg van de verslagen werden vastgesteld, werden in alle gemeenschappelijke ondernemingen uitgevoerd.

23.

Alle gemeenschappelijke ondernemingen stelden betrouwbare rekeningen op, maar voor drie ervan werden voor de jaarrekening 2014 oordelen met beperking afgegeven ten aanzien van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekeningen.

24.

Er is ruimte voor verbetering van de procedures, met name wat betreft de uitvoering van de strategieën voor controle achteraf, de samenwerking met de Commissie op het gebied van de integratie van de onderzoeksresultaten en, in het geval van F4E, de kostenbeheersingsmechanismen.

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/9

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming Artemis, gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar en werkt sinds 2009 autonoom. Op 27 juni 2014 is Artemis met de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac (2) gefuseerd tot de Gemeenschappelijke Onderneming Elektronische Componenten en Systemen voor Europees Leiderschap (GO Ecsel) (3). GO Ecsel is op 27 juni 2014 met haar activiteiten gestart en blijft gedurende een periode van tien jaar actief. Ten gevolge van de fusie bestrijkt dit verslag de financiële periode van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis van 1 januari tot 26 juni 2014.

2.

De voornaamste doelstelling van de gemeenschappelijke onderneming was het vaststellen en ten uitvoer leggen van een „onderzoeksagenda” voor de ontwikkeling van cruciale technologieën voor ingebedde computersystemen voor verschillende toepassingsgebieden, teneinde het Europese concurrentievermogen en de duurzaamheid te versterken en het ontstaan van nieuwe markten en maatschappelijke toepassingen te bevorderen (4).

3.

De oprichtende leden van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis waren de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, sommige EU-lidstaten (België, Denemarken, Duitsland, Estland, Ierland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Italië, Hongarije, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Roemenië, Slovenië, Finland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk), en Artemis-IA, een vereniging die optreedt als vertegenwoordiger van ondernemingen en andere onderzoeksorganisaties die actief zijn op het gebied van ingebedde computersystemen in Europa. In 2009 werden ook de Tsjechische Republiek, Cyprus, Letland en Noorwegen lid van de gemeenschappelijke onderneming en Polen is in 2012 gevolgd.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de gemeenschappelijke onderneming ter dekking van de bedrijfskosten en onderzoeksactiviteiten bedroeg 420 miljoen euro en werd betaald uit de begroting van het zevende kaderprogramma voor onderzoek (5). Daarnaast diende Artemis-IA voor de bedrijfskosten een maximale bijdrage van 30 miljoen euro te leveren, terwijl de lidstaten van Artemis bijdragen in natura dienen te leveren voor de bedrijfskosten (door het bevorderen van de uitvoering van projecten) alsook financiële bijdragen die ten minste 1,8 maal de EU-bijdrage belopen. Bijdragen in natura moesten ook worden betaald door de onderzoeksorganisaties die deelnemen aan projecten.

5.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële beheersingsmaatregelen van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

16.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

17.

De oorspronkelijke begroting voor 2014 omvatte vastleggingskredieten voor bedrijfskosten ad 2,2 miljoen euro. De begroting omvatte geen vastleggingskredieten voor operationele activiteiten, hetgeen is terug te voeren op de plannen voor een fusie tussen Artemis en Eniac gedurende 2014, waaruit Ecsel moet worden gevormd, die verantwoordelijk zal zijn voor de oproep in 2014. De bestedingsgraad voor de administratieve vastleggingskredieten was 38 %, omdat de fusie plaatsvond in juni, hoewel de begroting was vastgesteld voor het hele jaar.

18.

De verordening van de Raad tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming voorzag in een totale begroting van maximaal 410 miljoen euro ter dekking van de beleidsuitgaven. Op het moment van fuseren beliepen de voor de oproepen tot het indienen van voorstellen vastgelegde kredieten 198 miljoen euro (48 % van de totale begroting). Krachtens de verordening van de Raad tot oprichting van de gemeenschappelijke onderneming moet Artemis een verhouding van 1 tot 1,8 in acht nemen tussen de bijdragen van de EU en die van de lidstaten. Vanwege budgettaire beperkingen in de lidstaten was het niet mogelijk om het resterende deel van de begroting (52 %) vast te leggen.

19.

Het nieuwe Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Unie (14) werd vastgesteld op 25 oktober 2012 en trad in werking op 1 januari 2013 (15). De financiële modelregeling voor publiek-private partnerschapsorganen waar in artikel 209 van het nieuwe Financieel Reglement naar wordt verwezen, werd echter pas op 8 februari 2014 van kracht (16). Vanwege de fusie tot de Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel werden de financiële regels van de gemeenschappelijke onderneming niet gewijzigd.

20.

Artikel 6, lid 2, van de verordening van de Raad tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis bepaalt dat de gemeenschappelijke onderneming een intern controleorgaan krijgt. Op het moment van de fusie was dit orgaan nog niet opgericht.

21.

De taakomschrijving van de dienst Interne Audit van de Commissie (DIA) werd door de raad van bestuur goedgekeurd op 25 november 2010. Vanwege de fusie tot de Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel werden de financiële regels van de gemeenschappelijke onderneming niet gewijzigd om de bepalingen uit de kaderverordening ten aanzien van de bevoegdheden van de intern controleur van de Commissie erin op te nemen.

22.

Op het moment van de controle had de gemeenschappelijke onderneming nog geen uitgebreide schriftelijke procedure voor het omgaan met belangenconflicten.

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/17

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming voor de toepassing van het gezamenlijk technologie-initiatief in de luchtvaart (de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky), gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar en werkt sinds 16 november 2009 op autonome wijze. Op 6 mei 2014 (2) stelde de Raad een nieuwe oprichtingsverordening vast waarbij de oorspronkelijke verordening werd ingetrokken en de gemeenschappelijke onderneming, aangeduid als „Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2” (3), nieuwe taken kreeg opgedragen in het kader van Horizon 2020 — het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (4), en waarbij de looptijd van de gemeenschappelijke onderneming werd verlengd tot 31 december 2024.

2.

De Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2 heeft tot doel, bij te dragen aan de voltooiing van de onderzoeksactiviteiten van het zevende kaderprogramma (5) en aan het verbeteren van de milieueffecten van luchtvaarttechnologieën, alsmede aan het ontwikkelen van een sterke en wereldwijd concurrerende luchtvaartindustrie en -toeleveringsketen in Europa. De doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2 vallen onder de pijler maatschappelijke uitdagingen in Horizon 2020, te weten slim, groen en geïntegreerd vervoer (6).

3.

De door de gemeenschappelijke onderneming gecoördineerde onderzoeksactiviteiten omvatten a) de voortzetting van zes technologische en op demonstratie gerichte terreinen of demonstratiemodellen van geïntegreerde technologie („Integrated Technology Demonstrators” (ITD's) voor de tenuitvoerlegging van projecten van het zevende kaderprogramma, en b) negen nieuwe technologische en demonstratiegerichte terreinen voor de uitvoering van Horizon 2020-projecten:

4.

De leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn overeenkomstig de nieuwe verordening de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, de industriële leiders van de ITD's/IADP's/TA's, en de overige leden van de nieuw opgerichte gemeenschappelijke onderneming zullen worden geselecteerd aan de hand van open en concurrerende oproepen en zullen de status van kernpartners aannemen. De geassocieerde leden van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky in het kader van het zevende kaderprogramma zullen deze lidmaatschapsstatus houden totdat hun onderzoeksactiviteiten en acties die zijn geïnitieerd op grond van Verordening (EG) nr. 71/2008 zijn afgerond.

5.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky in het kader van het zevende kaderprogramma, die diende ter dekking van de kosten en onderzoeksactiviteiten, bedroeg 800 miljoen euro. De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2 in het kader van Horizon 2020 zal 1  755 miljoen euro bedragen. De leiders en kernpartners van de gemeenschappelijke onderneming dienen een minimumbedrag aan particuliere bijdragen aan het programma in te brengen ad 2  193,7 miljoen euro gedurende de levensduur van de gemeenschappelijke onderneming (7), met inbegrip van bijdragen voor bijkomende activiteiten (8) van ten minste 965,2 miljoen euro gedurende dezelfde periode (9). De administratieve kosten mogen niet hoger zijn dan 78 miljoen euro en dienen gelijkelijk door de EU en de particuliere leden van de gemeenschappelijke onderneming te worden gedragen.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële beheersingsmaatregelen van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

14.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan het oordeel van de Rekenkamer.

15.

De definitieve begroting 2014 omvatte vastleggingskredieten ad 201,6 miljoen euro en betalingskredieten ad 153,6 miljoen euro. De bestedingsgraad bedroeg 93,9 % (90,6 % voor 2013) voor de vastleggingskredieten en 90,2 % (87,7 % voor 2013) voor de betalingskredieten. Deze verbeterde bestedingsgraad wordt verklaard door het snellere proces van toekenning.

16.

Van 2007 tot aan de controle (april 2015) beliep de door de Europese Unie vastgelegde bijdrage 703 miljoen euro op een operationele begroting van 790 miljoen euro (ofwel 88,9 %) in het kader van het oorspronkelijke Clean Sky-programma, waarvan 631 miljoen euro (ofwel 79,9 %) was uitbetaald. De bijdrage van de overige leden voor de operationele activiteiten bedroeg per 31 december 2014 486 miljoen euro (15), ofwel 82,4 % van de totale operationele begroting van de overige leden ad 590 miljoen euro.

17.

Betalingstermijnen worden niet altijd in acht genomen, hetgeen leidt tot boetes (41  000 euro in 2014).

18.

De financiële regeling van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2 werd op 3 juli 2014 vastgesteld op basis van de financiële modelregeling voor publiek-private partnerschapsorganen (16) en overeenkomstig het bepaalde in Verordening (EU) nr. 558/2014 tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky 2.

19.

In 2014 rondde de dienst Interne Audit (DIA) van de Commissie een controle van de financiële aspecten van subsidiebeheer af. De DIA deed twee zeer belangrijke aanbevelingen inzake de richtsnoeren voor validering vooraf en controlelijsten voor de goedkeuring van financiële staten van leden en partners, alsmede inzake het proces van goedkeuring van projectresultaten voor partners. De overeengekomen acties werden goedgekeurd voor beide aanbevelingen.

20.

Met betrekking tot het toezicht op en verslaglegging over de onderzoeksresultaten van projecten (17) gebruikt Clean Sky haar eigen instrumenten naast die van de Europese Commissie om haar onderzoeksresultaten te integreren in het algemene rapportagesysteem van de Commissie. Het recentste toezichtsverslag van de Commissie over KP7, dat verscheen in maart 2015 (18), bevat voor het eerst kwantitatieve gegevens over de activiteiten van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky (19). Wat de kwalitatieve gegevens betreft, staan de resultaten van de onderzoeksactiviteiten van Clean Sky op haar website, in haar activiteitenverslag, in de samenvattingen van de jaarverslagen over subsidieovereenkomsten met leden (SOL), en in andere publicaties.

21.

Het rechtskader van Horizon 2020 vereist specifiek toezicht op onderzoeksresultaten op basis van kwantitatief en, waar passend, kwalitatief bewijs, inclusief aan prestatie-indicatoren afgemeten vooruitgang (20). Om aan de vereisten van Horizon 2020 te voldoen en beter bij te dragen aan de verspreiding van onderzoeksresultaten van KP7 (vooral wanneer gefinancierde projecten de eindfase bereiken), wordt de samenwerking tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Commissie versterkt om de rapportage en verspreiding van onderzoeksresultaten te verbeteren (21).

22.

De Commissie ontwikkelt een gemeenschappelijke template voor de gemeenschappelijke ondernemingen. Ondertussen blijft de procedure van Clean Sky gelden.

23.

Naar aanleiding van de tweede tussentijdse evaluatie van de Commissie (22) werd op 20 maart 2014 een actieplan inzake de aanbevelingen besproken door de raad van bestuur. De meeste aanbevelingen hebben betrekking op het Clean Sky 2-programma en worden ten uitvoer gelegd.

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/25

1.

De Europese Gemeenschappelijke Onderneming voor de toepassing van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake nano-elektronica (de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac), gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar en werkt sinds 2010 op autonome wijze. Op 27 juni 2014 is Eniac met de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis (2) gefuseerd tot de Gemeenschappelijke Onderneming voor de uitvoering van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake elektronische componenten en systemen voor Europees leiderschap (GO Ecsel) (3). GO Ecsel is op 27 juni 2014 met haar activiteiten gestart en blijft gedurende een periode van tien jaar actief. Ten gevolge van de fusie bestrijkt dit verslag de financiële periode van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac van 1 januari tot 26 juni 2014.

2.

De voornaamste doelstelling van de gemeenschappelijke onderneming was het vaststellen en ten uitvoer leggen van een „onderzoeksagenda” voor de ontwikkeling van cruciale competenties voor nano-elektronica op verschillende toepassingsgebieden, teneinde het Europese concurrentievermogen en de duurzaamheid van de economie te versterken en het ontstaan van nieuwe markten en maatschappelijke toepassingen te bevorderen (4).

3.

De oprichtende leden van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac waren de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, bepaalde EU-lidstaten (België, Duitsland, Estland, Ierland, Griekenland, Spanje, Frankrijk, Italië, Nederland, Polen, Portugal, Zweden en het Verenigd Koninkrijk) en Aeneas, de vereniging voor Europese nano-elektronische activiteiten. Andere lidstaten en geassocieerde landen, alsmede alle andere landen of elke andere rechtspersoon die in staat is een wezenlijke financiële bijdrage te leveren aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac, zouden kunnen toetreden tot de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac ter dekking van de bedrijfskosten en onderzoeksactiviteiten bedroeg 450 miljoen euro en werd betaald uit de begroting van het zevende kaderprogramma voor onderzoek (5). Aeneas betaalde een maximale bijdrage van 30 miljoen euro voor de bedrijfskosten van de gemeenschappelijke onderneming. De lidstaten van Eniac moesten bijdragen in natura betalen voor de bedrijfskosten (door het bevorderen van de uitvoering van projecten) alsook financiële bijdragen die ten minste 1,8 maal de EU-bijdrage belopen. De onderzoeksorganisaties die deelnemen aan projecten, moesten ook bijdragen in natura leveren, en wel ter hoogte van ten minste die van de Commissie en de lidstaten samen.

5.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële beheersingsmaatregelen van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

16.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

17.

De oorspronkelijke begroting voor 2014 omvatte alleen vastleggingskredieten voor operationele kosten ad 2,3 miljoen euro. De begroting omvat geen vastleggingskredieten voor operationele activiteiten, hetgeen een gevolg is van de plannen voor een fusie tussen Eniac en Artemis gedurende 2014, waaruit Ecsel moet worden gevormd, dat verantwoordelijk zal zijn voor de oproep in 2014. De bestedingsgraad voor de administratieve vastleggingskredieten was 43 %. De voornaamste oorzaak van de lage begrotingsuitvoering is dat de fusie plaatsvond in juni, hoewel de begroting was vastgesteld voor het hele jaar.

18.

Ten tijde van de fusie was het totale bedrag vastgelegd dat was uitgetrokken voor de oproepen tot het indienen van voorstellen.

19.

Het nieuwe Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Unie (14) werd vastgesteld op 25 oktober 2012 en trad in werking op 1 januari 2013 (15). De financiële modelregeling voor publiek-private partnerschapsorganen waarnaar in artikel 209 van het nieuwe Financieel Reglement (16) wordt verwezen, werd echter pas op 8 februari 2014 van kracht. Vanwege de fusie tot de Gemeenschappelijke Onderneming Ecsel werd de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming niet gewijzigd.

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/33

1.

De Europese gemeenschappelijke onderneming voor ITER (1) en de ontwikkeling van fusie-energie (F4E) werd in maart 2007 (2) opgericht voor een periode van 35 jaar. Hoewel de belangrijkste fusiefaciliteiten in Cadarache in Frankrijk ontwikkeld zullen worden, is de gemeenschappelijke onderneming gevestigd te Barcelona.

2.

De taken van de gemeenschappelijke onderneming zijn (3):

3.

De leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn Euratom, vertegenwoordigd door de Europese Commissie, de lidstaten van Euratom en andere landen die met Euratom een samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten op het gebied van beheerste kernfusie (per 31 december 2014: Zwitserland).

4.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële beheersingsmaatregelen van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

17.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

18.

In de toelichting bij de financiële staten, de tabel en de informatie onder rubriek 4.3.1.1. „Aanbestedingsregelingen voor ITER (ITER IO)” worden de tot nu toe gesloten aankoopovereenkomsten (kolom 3) weergegeven en de tot nu toe gecrediteerde overheidsopdrachten (kolom 4). De voortgang van de lopende werkzaamheden wordt echter niet aangegeven in de tabel en de tekst bevat beperkte informatie. Deze informatie is essentieel om de stand van zaken en de waarde van de tot nu toe door de gemeenschappelijke onderneming uitgevoerde activiteiten weer te geven.

19.

De definitieve begroting 2014 die beschikbaar was voor de tenuitvoerlegging omvatte vastleggingskredieten ten belope van 1  168,8 miljoen euro en betalingskredieten ten belope van 567,6 miljoen euro. De bestedingsgraad bedroeg 100 % voor de vastleggingskredieten en 88,5 % voor de betalingskredieten. De uitvoeringsgraad van de betalingskredieten met betrekking tot de oorspronkelijke begroting voor 2014 was echter 73 % (22). Wat betreft de vastleggingskredieten ad 1  125,2 miljoen euro die beschikbaar waren voor beleidsactiviteiten werd 23 % uitgevoerd door middel van rechtstreekse afzonderlijke vastleggingen en de overige 77 % door middel van globale vastleggingen. De lage uitvoeringsgraad van individuele vastleggingen kan worden verklaard door de totale uitloop van het ITER-projecten de verschillende veranderverzoeken vanuit ITER IO.

20.

De Rekenkamer merkt op dat op vele terreinen aanzienlijke vooruitgang is geboekt. Op het moment van de controle (maart 2015) was F4E nog bezig met de aanpak van een aantal essentiële maatregelen met betrekking tot het beheer van de gemeenschappelijke onderneming.

21.

58 % van 67 in 2014 uitgeschreven operationele aanbestedingsprocedures bestond uit procedures van gunning via onderhandelingen (44 % in 2013). Hoewel de gemeenschappelijke onderneming werkzaam is op een zeer specialistisch, technisch terrein, moet zij nog steeds de concurrentie in het kader van haar aanbestedingsprocedures versterken. Gemiddeld werd er slechts één subsidieaanvraag per oproep ontvangen.

22.

Er werden vijf operationele aanbestedingsprocedures gecontroleerd. De volgende gebreken werden vastgesteld:

23.

De gemeenschappelijke onderneming heeft een systeem voor de uitvoering van controles (29) op het niveau van de contractanten om de naleving van de kwaliteitsborgingsvoorschriften te controleren (30).

24.

De interne auditcapaciteit en de dienst Interne Audit van de Europese Commissie gaan in hun controleplannen voor 2014 (31) in op de algemene controle van en het toezicht op operationele contracten (met inbegrip van financiële en nalevingsgerichte controles).

25.

Op het moment van de controle van de Rekenkamer waren de werkzaamheden in verband met de controles achteraf van subsidies (die onderdeel uitmaken van de algehele controle- en toezichtstrategie van F4E) nog niet afgerond.

26.

Het nieuwe Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Unie (32) werd vastgesteld op 25 oktober 2012 en trad in werking op 1 januari 2013 (33). De financiële kaderregeling van de organen waarnaar in artikel 208 van het nieuwe Financieel Reglement (34) wordt verwezen, werd op 8 december 2013 van kracht. Op het moment van de controle waren de financiële regels van de gemeenschappelijke onderneming nog niet aangepast om uitdrukking te geven aan deze wijzigingen.

27.

De voorzitter van de raad van bestuur van F4E wijst in het jaarlijks activiteitenverslag 2014 op de noodzaak alle kostenbeperkende maatregelen na te streven, terwijl de uitvoerend directeur erop wijst dat het internecontrolesysteem wordt verbeterd en versterkt om op passende wijze de risico's te beperken die door de Europese Rekenkamer zijn vastgesteld in de „toelichtende paragraaf” van haar jaarverslag 2013 (35).

28.

Het besluit inzake de tenuitvoerlegging van het industrieel beleid aangaande fusie voor energie en het beleid aangaande de intellectuele-eigendomsrechten en informatieverspreiding werd op 27 juni 2013 aangenomen door de raad van bestuur van de gemeenschappelijke onderneming.

29.

Verschillende maatregelen in verband met de tenuitvoerlegging van intellectuele-eigendomsrechten en industrieel beleid werden in 2014 (36) afgerond, terwijl sommige andere maatregelen zich nog steeds in de uitvoeringsfase bevinden (37); bij drie maatregelen werden verdere ontwikkelingen afgewacht (38). Zodra deze maatregelen zijn uitgevoerd, wil F4E een effectbeoordeling uitvoeren om te meten welke impact de verschillende maatregelen hebben gehad op de industriële beleidsdoelstellingen.

30.

Eén van de maatregelen die F4E in 2013 heeft vastgesteld om de interesse van de industrie te wekken voor het ITER-project en ter bevordering van de concurrentie, biedt de contractanten de exclusieve rechten op de exploitatie van de intellectuele eigendom die zij voortbrengen op andere gebieden dan fusie, en de niet-exclusieve rechten op het gebied van fusie.

31.

De gemeenschappelijke onderneming heeft specifieke clausules vastgelegd in haar contracten die van toepassing zijn op de F4E-activiteiten ter beperking van de risico's in verband met de verplichting van de gemeenschappelijke onderneming om de rechten te behouden om toegang te hebben tot de volledige intellectuele-eigendomsrechten (achtergrond- en voorgrondkennis) die betrokken zijn bij de Europese bijdragen in natura, en om deze toegangsrechten, indien noodzakelijk, over te kunnen hevelen naar de ITER-organisatie.

32.

De regels inzake het beheer van belangenconflicten met betrekking tot personeelsleden werden vastgesteld door de raad van bestuur van F4E en traden in werking op 1 juli 2014 (39). Overeenkomstig artikel 6 van de regel inzake belangenconflicten is er een register ingesteld voor het toezicht op de belangrijkste gevallen, met informatie over het betrokken personeelslid, de aard van het belangenconflict en de situatie die de aanleiding gaf tot het belangenconflict. De databank voor de algemene belangenverklaringen, waarnaar wordt verwezen in artikel 7 van de regels inzake belangenconflicten, is ook opgezet.

33.

In de gastheerschapsovereenkomst die op 28 juni 2007 werd ondertekend met het Koninkrijk Spanje wordt bepaald dat de permanente kantoorruimte tegen juni 2010 beschikbaar zou zijn gesteld aan de gemeenschappelijke onderneming. Naar aanleiding van contacten tussen F4E en de Spaanse overheid werd op 10 maart 2015 een formeel aanbod gedaan aan de gemeenschappelijke onderneming. Het aanbod werd op 19 maart gepresenteerd aan de raad van bestuur en op dit moment vinden er gesprekken met de Spaanse autoriteiten plaats.

34.

Gedurende 2014 heeft de gemeenschappelijke onderneming verschillende voorschriften van de Europese Commissie ter uitvoering van het statuut overgenomen (40). Op het moment van de controle (maart 2015) moesten enkele specifieke regels van de Europese Commissie nog worden vastgesteld (41).

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/51

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming voor de uitvoering van het gezamenlijk technologie-initiatief voor brandstofcellen en waterstof (de Gemeenschappelijke Onderneming FCH), gevestigd te Brussel, werd in mei 2008 (1) opgericht voor de periode tot 31 december 2017 en werd financieel autonoom op 15 november 2010. In mei 2014 (2) heeft de Raad de oorspronkelijke verordening ingetrokken en de looptijd van de gemeenschappelijke onderneming, aangeduid met „Gemeenschappelijke Onderneming brandstofcellen en waterstof 2” (GO FCH 2) (3), verlengd tot 31 december 2024 binnen het kaderprogramma Horizon 2020 voor onderzoek en innovatie (4).

2.

De Gemeenschappelijke Onderneming FCH heeft onder meer tot doel, in overleg met de industrie en onderzoeksorganisaties onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratieactiviteiten in de lidstaten en met het zevende kaderprogramma (5) geassocieerde landen te ondersteunen en zich daarbij te richten op de ontwikkeling van markttoepassingen en daardoor extra inspanningen van de industrie te vergemakkelijken voor een snelle toepassing van brandstofcel- en waterstoftechnologieën. Binnen Horizon 2020 heeft de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 tot doel, bij te dragen aan de realisatie van de uitdagingen van veilige, schone en efficiënte energie en van slim, groen en geïntegreerd vervoer en aan de doelstellingen van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake brandstofcellen en waterstof door de ontwikkeling van een sterke, duurzame en wereldwijd concurrerende brandstofcel- en waterstofsector in de Unie (6).

3.

De leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, de New Energy World Industry Grouping (NEW-IG) en de New European Research Grouping on Fuel Cells and Hydrogen (N.ERGHY).

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming FCH ter dekking van de lopende kosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 470 miljoen euro uit de begroting van het zevende kaderprogramma (waarbij het deel dat bestemd is voor de administratieve kosten maximaal 20 miljoen euro mag bedragen). De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 ter dekking van de administratieve kosten en operationele kosten bedraagt 665 miljoen euro uit de begroting van het programma Horizon 2020 (waarbij het deel dat bestemd is voor de administratieve kosten maximaal 19 miljoen euro mag bedragen (7)). De industrie- en onderzoeksgroeperingen dragen 50 % van de administratieve kosten en dragen bij aan het programma door het leveren van bijdragen in natura (8) voor de door de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 gefinancierde projecten en voor bijkomende activiteiten (9) die buiten het werkplan van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 vallen, maar wel bijdragen aan de doelstellingen van het gezamenlijk technologie-initiatief FCH.

5.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de ''management representations''.

13.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

14.

De oorspronkelijke en definitieve begrotingen 2014 omvatten vastleggingskredieten ad 100,9 miljoen euro, respectievelijk 112,9 miljoen euro en betalingskredieten ad, 72,1 miljoen euro, respectievelijk 97,5 miljoen euro.

15.

De bestedingsgraad van de vastleggingskredieten beliep 99,5 %, respectievelijk 96 % (98,9 % in 2013). De bestedingsgraad van de betalingskredieten beliep 66,3 %, respectievelijk 74,5 % (56,7 % in 2013), waarin het uitstel van de eind 2014 voorziene betaling van projectkostendeclaraties tot begin 2015 tot uitdrukking komt.

16.

Per 31 december 2014 omvatte het KP7-programma van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 155 subsidieovereenkomsten op grond van zeven jaarlijkse oproepen die gedurende de jaren 2008-2013 werden gedaan. De eerste subsidieovereenkomsten in het kader van het programma Horizon 2020 zullen worden ondertekend in 2015.

17.

Voor KP7 was het gemiddelde tijdsverloop tot de toekenning van voorfinanciering 370 dagen en tot de betaling ervan 14 dagen; voor de laatste oproep voor KP7 werd dit verbeterd (280, respectievelijk 5 dagen).

18.

De oproepen tot het indienen van KP7-voorstellen van 2008-2013 leidden tot subsidieovereenkomsten voor een totaalbedrag van 450 miljoen euro, de maximale EU-bijdrage aan de gemeenschappelijke onderneming voor onderzoeksactiviteiten.

19.

De financiële regeling van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 werd op 30 juni 2014 vastgesteld op basis van de financiële modelregeling voor publiek-private partnerschapsorganen (15) en overeenkomstig het bepaalde in Verordening (EU) nr. 559/2014 tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2.

20.

Overeenkomstig het DIA-werkplan 2014 voor de Gemeenschappelijke Onderneming FCH verrichtte de interne-auditcapaciteit (IAC) van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH een follow-upcontrole inzake de gebruikerstoegangsrechten in de IT-tools van KP7 en verleende zij andere verzekerings- en adviesdiensten zoals de beoordeling van het niveau van de bijdragen in natura.

21.

In 2014 werd de Gemeenschappelijke Onderneming FCH niet onderworpen aan controle door de DIA van de Commissie. Deze dienst verrichtte echter wel een beperkt onderzoek naar de benutting en verspreiding van onderzoeksresultaten (16). Er werden actieplannen opgesteld en uitgevoerd in verband met controles van eerdere begrotingsjaren door de IAC van FCH en de DIA van de Commissie.

22.

De raad van bestuur van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 heeft de rekenplichtige van de Europese Commissie per 15 juli 2014 benoemd tot rekenplichtige van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2, overeenkomstig de in het financieel reglement van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 2 geboden mogelijkheid.

23.

Met betrekking tot het toezicht op en de verslaglegging over de onderzoeksresultaten van projecten (17) gebruikte FCH haar eigen instrumenten naast die van de Europese Commissie om haar onderzoeksresultaten te integreren in het algemene rapportagesysteem van de Commissie. Het recentste toezichtsverslag van de Commissie over KP7, dat verscheen in maart 2015 (18), bevat voor het eerst kwantitatieve gegevens over de activiteiten van FCH (19). Sinds 2011 brengt de gemeenschappelijke onderneming jaarlijks een programma-evaluatieverslag (20) uit over de resultaten van de door de Gemeenschappelijke Onderneming FCH gefinancierde projecten in de portefeuille, afgemeten aan haar strategische doelstellingen.

24.

Het rechtskader van Horizon 2020 schrijft specifiek toezicht op onderzoeksresultaten voor op basis van kwantitatief en, waar passend, kwalitatief bewijs, inclusief aan prestatie-indicatoren afgemeten vooruitgang (21). Teneinde te voldoen aan de voorschriften van Horizon 2020 en om de verspreiding van KP7-onderzoeksresultaten te verbeteren (vooral naarmate de gefinancierde projecten ten einde lopen) (22), dient de samenwerking tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Commissie te worden opgevoerd om de rapportage en verspreiding van onderzoeksresultaten te verbeteren (23).

25.

De Commissie ontwikkelt een gemeenschappelijke template voor de gemeenschappelijke ondernemingen. Ondertussen blijft de procedure van FCH gelden.

26.

Op grond van de tweede tussentijdse evaluatie van de Commissie (24) werd een actieplan ten aanzien van de aanbevelingen vastgesteld door de raad van bestuur op 11 november 2014. De meeste aanbevelingen werden uitgevoerd (25).

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/61

1.

De Europese Gemeenschappelijke Onderneming voor de uitvoering van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen (Gemeenschappelijke Onderneming IMI), gevestigd te Brussel, werd in december 2007 opgericht (1) voor een periode van tien jaar en werkt sinds 16 november 2009 op autonome wijze. In mei 2014 (2) heeft de Raad de oorspronkelijke verordening ingetrokken en de gemeenschappelijke onderneming, nu met de naam „Gemeenschappelijke Onderneming voor het initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen 2” (GO IMI 2) (3), nieuwe taken toevertrouwd binnen het kaderprogramma Horizon 2020 voor onderzoek en innovatie (4) en de looptijd van de gemeenschappelijke onderneming verlengd tot 31 december 2024.

2.

De doelstelling van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI binnen het zevende kaderprogramma (5) is de doelmatigheid en doeltreffendheid van het ontwikkelingsproces van geneesmiddelen aanzienlijk te verbeteren, zodat de farmaceutische sector op de lange termijn doeltreffendere en veiligere innovatieve geneesmiddelen ontwikkelt. Binnen het programma Horizon 2020 heeft de Gemeenschappelijke Onderneming IMI 2 tot doel de gezondheid te verbeteren door het bespoedigen van de ontwikkeling van innovatieve geneesmiddelen en de toegang daartoe voor patiënten, met name op terreinen waarop daaraan nog een onvervulde medische of sociale behoefte bestaat. Zij doet dit door de samenwerking te bevorderen tussen belangrijke spelers op het vlak van gezondheidsonderzoek, waaronder universiteiten, de farmaceutische en andere industrieën, het midden en kleinbedrijf (mkb), patiëntenorganisaties en toezichthouders voor geneesmiddelen (6).

3.

De oprichtende leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Europese Commissie, en de Europese Federatie van Verenigingen van farmaceutische bedrijven (EFPIA). Andere leden en geassocieerde partners kunnen zich ook bij het programma aansluiten.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming IMI ter dekking van de lopende kosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 1 miljard euro, te betalen uit de begroting van het zevende kaderprogramma. De financiële bijdrage van de EU in het kader van Horizon 2020 tot de Gemeenschappelijke Onderneming IMI 2 bedraagt maximaal 1,638 miljard euro, waarvan maximaal 1,425 miljard euro staat tegenover de bijdrage (7) van de farmaceutische sector en maximaal 213 miljoen euro tegenover de bijdrage van andere ondernemingen die besluiten zich als geassocieerde partners aan te sluiten bij IMI 2. De leden dragen in gelijke mate bij aan de exploitatiekosten (die niet hoger mogen zijn dan de 85,2 miljoen euro voor de Gemeenschappelijke Onderneming IMI 2).

5.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële beheersingsmaatregelen van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

13.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

14.

De begroting 2014 omvatte vastleggingskredieten ad 223 miljoen euro en betalingskredieten ad 171 miljoen euro. De globale uitvoeringsgraad bedroeg 92,4 % (99,5 % in 2013) voor vastleggingskredieten en 73,9 % (97,5 % in 2013) voor begrotingskredieten.

15.

In het geval van de operationele activiteiten bedroegen de begrotingsuitvoeringspercentages 93 % voor de vastleggingskredieten en 74 % voor de betalingskredieten (13). De vastleggingskredieten werden echter globaal vastgelegd, wat betekent dat de betrokken subsidieovereenkomsten aan het einde van 2014 niet zijn ondertekend.

16.

De oproepen tot het indienen van KP7-voorstellen van 2008 tot 2013 leidden tot subsidieovereenkomsten voor een totaalbedrag van 897 miljoen euro, ofwel 93 % van de maximale EU-bijdrage aan de gemeenschappelijke onderneming voor onderzoeksactiviteiten.

17.

Op de volgende kritieke terreinen was de doelmatigheid van operationele controles vooraf van de betaling van projectkosten ontoereikend gedocumenteerd:

18.

De financiële regeling van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI 2 werd op 7 juli 2014 vastgesteld op basis van de financiële modelregeling voor publiek-private partnerschapsorganen (14) en overeenkomstig het bepaalde in Verordening (EU) nr. 557/2014 tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI 2.

19.

In januari 2014 heeft de dienst Interne Audit (DIA) van de Commissie een controle afgerond inzake het projecttoezicht en de verslaglegging over de operationele doelmatigheid bij de Gemeenschappelijke Onderneming IMI. Sinds april 2015 is er door middel van overeengekomen maatregelen (15) aandacht besteed aan alle aanbevelingen. De DIA houdt toezicht op de uitvoering van het actieplan en naar verwachting zal de afsluiting van de aanbevelingen in de loop van 2015 worden beoordeeld.

20.

Daarnaast zijn er begin 2015 nog twee controles afgerond: één inzake controles vooraf voor operationele uitgaven en één inzake risicobeoordeling. De Gemeenschappelijke Onderneming IMI heeft door middel van een door de DIA aanvaard actieplan aandacht besteed aan de aanbeveling met betrekking tot controles vooraf.

21.

Met betrekking tot het toezicht op en de verslaglegging over de onderzoeksresultaten van projecten (16) gebruikt de Gemeenschappelijke Onderneming IMI haar eigen instrumenten om haar onderzoeksresultaten te integreren in het algemene rapportagesysteem van de Commissie. Het recentste toezichtverslag van de Commissie over KP7, dat verscheen in maart 2015 (17), bevat voor het eerst kwantitatieve gegevens over de activiteiten van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI (18). Met betrekking tot kwalitatieve gegevens is het zo dat de gemeenschappelijke onderneming, in aanvulling op de informatie die wordt verstrekt op de website van IMI, een halfjaarlijkse bibliometrische analyse van lopende projecten (19) uitbrengt ter vergelijking van onderzoek dat is gepubliceerd door projecten die door IMI worden ondersteund met dat van andere geselecteerde publiek-private partnerschappen. De Gemeenschappelijke Onderneming IMI heeft ook essentiële prestatie-indicatoren ontwikkeld voor de verschillende aspecten van projectresultaten en daaraan meet zij de voortgang af.

22.

Het rechtskader van Horizon 2020 vereist specifiek toezicht op onderzoeksresultaten op basis van kwantitatief en, waar passend, kwalitatief bewijs, inclusief aan prestatie-indicatoren afgemeten vooruitgang (20). Teneinde te voldoen aan de voorschriften van Horizon 2020 en om beter bij te dragen tot de verspreiding van KP7-onderzoeksresultaten, dient de samenwerking tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Commissie zo ver mogelijk te worden ontwikkeld (21), waarbij met name aandacht moet worden besteed aan de verdere integratie van de gegevens van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI in de systemen van de Commissie.

23.

De Commissie ontwikkelt een gemeenschappelijk model voor de gemeenschappelijke ondernemingen. Intussen blijft de procedure van IMI van kracht.

24.

De aanbevelingen van de tweede tussentijdse evaluatie van de Commissie werden op 29 oktober 2013 gepresenteerd aan de raad van bestuur. Er werd voorgesteld follow-up te geven aan de aanbeveling en enkele essentiële maatregelen (22) werden geïntegreerd in het jaarlijkse uitvoeringsplan 2014. De uitvoerend directeur heeft periodiek verslag uitgebracht over de follow-up van de maatregelen aan de raad van bestuur. Aanbevelingen met betrekking tot de oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI 2 (23) worden op dit moment uitgevoerd en er bestaan plannen om het programmabureau tegen het einde van 2015 een geconsolideerde follow-up en beoordeling te laten uitvoeren van de genomen maatregelen.

17.12.2015   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 422/70

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming Sesar (GOS), gevestigd te Brussel, werd in februari 2007 (1) opgericht voor het beheer van het technologische bestanddeel van het Sesar-project (Single European Sky Air Traffic Management Research) en begon op 10 augustus 2007 autonoom te werken. In juni 2014 (2) wijzigde de Raad de oorspronkelijke verordening en verlengde hij de looptijd van de gemeenschappelijke onderneming tot 31 december 2024.

2.

Het Sesar-project beoogt de modernisering van de luchtverkeersbeveiliging (ATM) in Europa en is in drie fasen verdeeld:

3.

In het kaderprogramma Horizon 2020 voor onderzoek en innovatie (3) heeft de Raad de GOS belast met de voortzetting van onderzoek en innovatie in de luchtverkeersbeveiliging en met name de gecoördineerde aanpak in het kader van de „Single European Sky” om aldus de vastgestelde prestatiedoelstellingen te verwezenlijken. Het Sesar II-programma in het kader van Horizon 2020 zal in de tweede helft van 2015 van start gaan onder de naam Sesar 2020.

4.

De GOS werd opgezet als publiek-privaat partnerschap. De oprichtende leden zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, en Eurocontrol, vertegenwoordigd door zijn agentschap. Na een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling werden 15 publieke en particuliere ondernemingen uit de luchtvaartindustrie lid van de gemeenschappelijke onderneming. Daaronder bevinden zich vliegtuigbouwers, fabrikanten van grond- en vliegtuigapparatuur, verleners van luchtvaartnavigatiediensten en luchthavenautoriteiten.

5.

De begroting voor de ontwikkelingsfase van het programma Sesar I bedraagt 2  100 miljoen euro, dat in gelijke delen door de EU, Eurocontrol en de deelnemende publieke en private partners moet worden gedragen. De bijdrage van de EU wordt betaald uit het zevende kaderprogramma voor onderzoek, het programma voor de trans-Europese vervoersnetwerken en, voor Sesar 2020, het programma Horizon 2020. Ongeveer 90 % van de financiering door Eurocontrol en de andere belanghebbenden wordt in natura verstrekt.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat cijferanalyses, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie afkomstig uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

14.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

15.

De oorspronkelijke en definitieve begrotingen 2014 omvatten vastleggingskredieten ad 12,4 miljoen euro, respectievelijk 13,1 miljoen euro en betalingskredieten ad 116,4 miljoen euro, respectievelijk 121,9 miljoen euro.

16.

De bestedingsgraad van de vastleggingskredieten beliep 99,4 % (99,6 % in 2013). De bestedingsgraad van de betalingskredieten beliep 79,8 % (94,4 % in 2013); het verschil weerspiegelt de van eind 2014 tot begin 2015 uitgestelde betaling van 3 van de 15 jaarlijkse ledenkostendeclaraties.

17.

Op 31 december 2014 werd er in de ontwikkelingsfase van de GOS door 16 leden (inclusief Eurocontrol) gewerkt aan programma-activiteiten waarbij meer dan 100 particuliere en openbare entiteiten en onderaannemers waren betrokken. Van de 369 Sesar-programmaprojecten krachtens de vierde wijziging van de MKO waren er 348 (94 %) in uitvoering of reeds voltooid.

18.

Van de 556 miljoen euro aan cofinancieringsbijdragen die de Europese Unie en Eurocontrol krachtens de vierde wijziging van de MKO (sinds 1 januari 2014) aan de 15 andere leden moeten betalen, was per 31 december 2014 100 % vastgelegd en 66 % (369 miljoen euro) betaald, en de resterende 34 % (187 miljoen euro) zal naar verwachting per 31 december 2017 zijn betaald.

19.

Het Financieel Reglement van de Gemeenschappelijke Onderneming Sesar voor de programmeringsperiode 2014-2020 werd op 25 juni 2015 vastgesteld door de raad van bestuur (9).

20.

De interneauditcapaciteit (IAC) van de GOS verrichtte controles van de personele middelen/werving en van de validering van de machtigingen voor de ABAC-workflow, en verleende andere diensten op het gebied van kwaliteitsborging en advisering.

21.

De DIA verrichtte een controle van het risicobeheer en daarna een risicobeoordeling. Naar aanleiding van de controle werden drie aanbevelingen gedaan (10), die werden geaccepteerd. Een actieplan wordt momenteel uitgevoerd.