31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/1

—

gezien artikel 2 en artikel 3, lid 3, tweede alinea, van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU) en artikel 8 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien artikel 23 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties van 18 december 1979 inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW),

—

gezien Richtlijn 2011/36/EU van het Europees Parlement en van de Raad van 5 april 2011 betreffende het voorkomen en tegengaan van mensenhandel en het beschermen van de slachtoffers, en het vervangen van Kaderbesluit van de Raad 2002/629/JBZ (1),

—

gezien het VN-verdrag van 1949 ter bestrijding van mensenhandel en van de uitbuiting en van de prostitutie van anderen,

—

gezien de verklaring en het actieprogramma van Peking die op 15 september 1995 tijdens de vierde wereldvrouwenconferentie werden aangenomen, alsmede de daaruit voortkomende documenten die tijdens de bijzondere zittingen van de VN-vergadering Peking +5 (2000), Peking+10 (2005) en Peking+15 (2010) werden aangenomen,

—

gezien het Europees pact voor gendergelijkheid (2011-2020) dat in maart 2011 door de Europese Raad werd aangenomen (2),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 5 maart 2010 getiteld "Een grotere inzet voor de gelijkheid van vrouwen en mannen: "Een Vrouwenhandvest" (COM(2010)0078),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 11 februari 2011 getiteld "Vooruitgang op het gebied van de gelijkheid van vrouwen en mannen - jaarverslag 2010" (SEC(2011)0193),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 21 september 2010 met als titel "Strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2010-2015" (COM(2010)0491),

—

gezien het rapport van Bureau voor de grondrechten over homofobie, transfobie en discriminatie op grond van seksuele oriëntatie en genderidentiteit (2010),

—

gezien het slachtofferpakket van de EU dat bestaat uit de mededelingen van de Commissie van 18 mei 2011 getiteld "Betere rechtspositie voor slachtoffers in de EU" (COM(2011)0274), "Voorstel voor een Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten en de bescherming van slachtoffers van misdrijven en voor slachtofferhulp" (COM(2011)0275) en "Voorstel voor een Verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de wederzijdse erkenning van beschermingsmaatregelen in burgerlijke zaken" (COM(2011)0276),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Europa 2020 – Een Europese strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020),

—

gezien het verslag van de Commissie van 3 oktober 2008 met als titel "Realisatie van de doelstellingen van Barcelona wat de opvangfaciliteiten voor kinderen onder de leerplichtige leeftijd betreft" (COM(2008)0638),

—

gezien Richtlijn 2004/113/EG betreffende de invoering van het principe van gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen voor toegang tot en voorziening van goederen en diensten en betreffende gerelateerd vonnis van 1 maart 2011 door het Hof van Justitie van de Europese Unie in de zaak Test-Achats (C-236/09) (3),

—

gezien zijn resolutie van 13 oktober 2005 over vrouwen en armoede in de Europese Unie (4),

—

gezien zijn resolutie van 3 februari 2009 over non-discriminatie op grond van geslacht en solidariteit tussen de generaties (5),

—

gezien zijn resoluties van 10 februari 2010 over de gelijkheid van vrouwen en mannen in de Europese Unie - 2009 (6) en van 8 maart 2011 over de gelijkheid van vrouwen en mannen in de Europese Unie - 2010 (7),

—

gezien zijn resolutie van 6 juli 2011 over vrouwen en leidinggevende functies in het bedrijfsleven (8),

—

gezien zijn resolutie van 5 april 2011 over de prioriteiten en het ontwerp van een nieuw beleidskader van de EU voor de bestrijding van geweld tegen vrouwen (9),

—

gezien zijn resolutie van 8 maart 2011 over armoede bij vrouwen in de Europese Unie (10),

—

gezien zijn resolutie van 17 juni 2010 over de genderaspecten van de economische neergang en de financiële crisis (11),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0041/2012),

A.

overwegende dat gendergelijkheid een in het Verdrag betreffende de Europese Unie verankerd grondbeginsel van de Europese Unie en een van haar doelstellingen en taken is, en dat de Unie zich tot specifieke taak heeft gesteld te zorgen voor de mainstreaming van gelijkheid tussen vrouwen en mannen in al haar werkzaamheden, en dat er ondanks het geleidelijke proces op dit gebied, nog veel ongelijkheden tussen mannen en vrouwen overgebleven zijn;

B.

overwegende dat in tijden van economische crisis de versterking van de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt en economische onafhankelijkheid niet alleen een morele verplichting vormen, maar tevens een economische noodzaak; overwegende dat de EU 2020-strategie als hoofddoelstelling heeft de werkgelegenheid met 75% te verhogen voor vrouwen en mannen tussen 20 en 64 jaar;

C.

overwegende dat de toekomstige concurrentiepositie en welvarendheid van Europa voornamelijk afhangen van zijn mogelijkheid arbeidspotentieel ten volle te benutten, waartoe ook een grotere deelname door vrouwen aan het arbeidsproces behoort; overwegende dat een van de Europa 2020-prioriteiten is om meer vrouwen aan het werk te krijgen om een werkgelegenheid voor vrouwen van 75% te realiseren tegen 2020; overwegende dat naar verhouding meer vrouwen dan mannen een parttimebaan of een tijdelijk contract hebben en daardoor gemakkelijker kunnen worden ontslagen in tijden van crisis, en dat er een risico is dat de huidige recessie vooruitgangen zal vertragen, of zelfs vooruitgang richting gendergelijkheid zal omkeren; overwegende dat parttime werkgelegenheid in sommige gevallen en voor een zekere periode een positief effect kan hebben op vrouwen en mannen om hun werk, familie en privé-leven te combineren;

D.

overwegende dat de doelstelling van gendergelijkheid een betere politieke vertegenwoordiging van vrouwen inhoudt; overwegende dat de vertegenwoordiging van vrouwen in de politieke besluitvorming de afgelopen jaren niet rechtlijnig verbeterd is – het onevenwicht tussen mannen en vrouwen in nationale parlementen in heel de EU is ongewijzigd gebleven, en het percentage van vrouwelijke parlementsleden in sommige lidstaten bedraagt niet meer dan 15% - met 24% vrouwen tegenover 76% mannen, waarbij 23% van alle ministers vrouwen zijn; overwegende dat het aantal vrouwelijke ondervoorzitters van het Europees Parlement in de tweede helft van de zittingsperiode 2009-2014 is afgenomen;

E.

overwegende dat de economische crisis aanvankelijk voornamelijk mannelijke werknemers trof, maar dat bezuinigingen op overheidsuitgaven naar verwachting een onevenredig effect hebben op vrouwelijke werknemers en salarisverschillen, aangezien er veel meer vrouwen dan mannen bij de overheid werkzaam zijn; bijzonder kritieke sectoren gedomineerd door vrouwen zijn de gezondheidssector, onderwijs en sociale zorg; het is belangrijk aandacht te schenken aan niet enkel arbeidsparticipatie, maar ook aan gelijke arbeidsvoorwaarden en -kwaliteit, waaronder carrièremogelijkheden en lonen;

F.

overwegende dat geweld tegen vrouwen, waaronder ook psychologisch geweld, een belangrijk obstakel is voor gelijkheid tussen mannen en vrouwen, een inbreuk op de grondrechten van vrouwen en een van de meest wijdverbreide schendingen van de mensenrechten in de EU, de maatregelen waarmee de politiek dit wil tegengaan ten spijt; overwegende dat de economische recessie omstandigheden creëert die geassocieerd worden met toenemend geweld in intieme relaties, en dat bezuinigingsmaatregelen die zorgdiensten treffen de vrouwen die aan geweld blootstaan nog kwetsbaarder maken dan anders;

G.

overwegende dat economisten en demografen (Wereldbank, OESO, IMF) economische en wiskundige modellen gebruiken om de economische waarde van huishoudelijke productie - voornamelijk uitgevoerd door vrouwen - te onderstrepen en overwegende dat de bijdrage van vrouwen aan het BBP nog hoger zou zijn als onbetaald werk meegerekend zou worden, wat het bestaan van discriminatie van de arbeid van vrouwen bevestigt;

H.

overwegende dat bezuinigingen op sociale voorzieningen, zoals kinderopvang, de arbeidsparticipatie van vrouwen verder belemmeren;

I.

overwegende dat toegang tot diensten voor de opvang van kinderen, bejaarden en hulpbehoevenden van essentieel belang is om voor een gelijke deelname van vrouwen en mannen aan de arbeidsmarkt, onderwijs en opleiding te zorgen, overwegende dat mensen die thuis zorg verlenen nog steeds worden gediscrimineerd omdat hun gewerkte jaren niet worden meegeteld bij de berekening van pensioenen en andere rechten,

J.

overwegende dat 2012 het Europees jaar voor actieve veroudering en solidariteit tussen de generaties is en dat het belangrijk is te benadrukken dat vrouwen meer dan mannen op latere leven een eenpersoonshuishouden vormen wegens hun langere levensverwachting;

K.

overwegende dat het Europees Parlement in oktober 2011 zijn positie voor het voorstel voor een nieuwe richtlijn betreffende zwangerschapsverlof innam, waardoor het zwangerschapsverlof verlengd werd tot 20 weken met behoud van salaris en het betaald vaderschapsverlof werd vastgelegd op minstens 2 weken;

L.

overwegende dat de toegang tot kapitaal ernstig beperkt wordt door de bankencrisis, een probleem dat vrouwelijke ondernemers waarschijnlijk in onevenredige mate zal treffen, aangezien steeds meer vrouwen zich als zelfstandige vestigen om werk en gezin beter te kunnen combineren;

M.

overwegende dat de verzameling en analyse van naar sekse uitgesplitste gegevens essentieel zijn voor het bereiken van gelijkheid tussen vrouwen en mannen binnen de Europese Unie;

N.

overwegende dat er tergend langzaam vooruitgang wordt geboekt bij het bereiken van gendergelijkheid, in het bijzonder economische gelijkheid; overwegende dat politieke leiders meer moeten doen dan hieraan slechts een lippendienst bewijzen, en dit onderwerp als prioriteit moeten aanmerken in hun economische strategieën;

O.

overwegende dat verschillen in de verloningen van mannen en vrouwen, nog steeds erg groot zijn (in sommige gevallen meer dan 25%), en dat de inkomensongelijkheid ondanks de inspanningen en de geboekte vooruitgang niet kleiner wordt maar veeleer stagneert;

P.

overwegende dat een aantal vrouwen niet deelneemt aan de officiële arbeidsmarkt en, daarom, niet is geregistreerd als werkloos of is opgenomen in de werkloosheidsstatistieken, wat specifieke en juridische problemen veroorzaakt met betrekking tot het recht op moederschaps- en ziekteverlof, de opbouw van pensioenrechten en de toegang tot de sociale zekerheid, alsmede problemen in geval van echtscheiding; overwegende dat de plattelandsgebieden ernstig onder het gebrek aan vacatures van goede kwaliteit te lijden hebben;

Q.

overwegende dat gemiddeld 3 van de 10 huishoudens in de Europese Unie eenpersoonshuishoudens zijn waarvan het merendeel bestaat uit alleenwonende vrouwen, met name oudere vrouwen, en dat dit percentage verder toeneemt; overwegende dat deze huishoudens kwetsbaarder zijn en meer kans hebben om tot armoede te vervallen, vooral in tijden van economische tegenspoed; overwegende dat huishoudens met één inkomen in de meeste lidstaten worden benadeeld, zowel in absoluut als relatief opzicht, op het gebied van belastingen, sociale zekerheid, huisvesting, gezondheidszorg, verzekeringen en pensioenen; overwegende dat overheidsbeleid mensen niet mag straffen voor het feit dat ze - al dan niet vrijwillig - alleen wonen;

R.

overwegende dat de seksuele en reproductieve gezondheid en daarop betrekking hebbende rechten van vrouwen mensenrechten zijn en gegarandeerd moeten worden voor alle vrouwen, ongeacht hun sociale status, leeftijd, handicaps, seksuele oriëntatie of etnische afkomst;

S.

overwegende dat vrouwen zoals gehandicapte vrouwen, vrouwen die de zorg dragen voor kinderen, oudere en gehandicapte vrouwen, vrouwen uit etnische minderheden, met name de Roma, en vrouwelijke immigranten, gebukt gaan onder meervoudige discriminatie op verschillende gebieden, en daardoor kwetsbaarder zijn voor sociale uitsluiting, armoede en extreme mensenrechtenschendingen;

T.

overwegende dat families in de Europese Unie divers zijn en gehuwde, ongehuwde en samenwonende ouders, ouders van verschillend en hetzelfde geslacht, alleenstaande ouders en pleegouders omvatten die dezelfde bescherming verdienen ingevolge nationaal en EU-recht;

U.

overwegende dat uit het vonnis van het Hof van Justitie van de EU in de zaak "Test-Aankoop" de nood blijkt voor precieze, duidelijke en ondubbelzinnige bepalingen inzake de wetgeving betreffende gendergelijkheid;

V.

overwegende dat de genderkloof kleiner is voor er een gezin gevormd wordt en toeneemt wanneer individuen een koppel vormen; overwegende dat de arbeidsparticipatie van vrouwen afneemt bij de geboorte van hun eerste kind en dat vrouwen in de eerste fasen van hun leven een achterstand op de arbeidsmarkt oplopen door oorzaken in verband met de zorg voor kinderen, en in latere fases door de zorg voor ouderen, hetgeen ook bij vrouwen met een baan in veel gevallen kan leiden tot armoede;

W.

overwegende dat positieve acties gericht op vrouwen van essentieel belang zijn gebleken voor volledige integratie van vrouwen in de arbeidsmarkt en in de maatschappij in het algemeen;

X.

overwegende dat vrouwen in plattelandsgebieden met nog meer discriminatie en gendergerelateerde stereotypes te kampen hebben dan vrouwen in stedelijke gebieden en dat de arbeidsdeelname van die vrouwen veel lager is dan die van vrouwen in de steden;

Y.

overwegende dat voornamelijk vrouwen en meisjes slachtoffers van mensenhandel zijn;

1.

verzoekt de lidstaten ervoor te zorgen dat hun huwelijks-, scheidings- en huwelijksvermogensrecht niet direct of indirect een financiële "valkuil" vormt voor de echtgenoten, in het bijzonder vrouwen, en ervoor te zorgen dat trouwlustige stellen volledig en tijdig geïnformeerd zijn over de juridische en financiële gevolgen van een huwelijk of een scheiding;

2.

verzoekt lidstaten te investeren in betaalbare en hoogwaardige opvangfaciliteiten voor kinderen, zieken, invaliden, ouderen en andere afhankelijke personen, en erop toe te zien dat zij flexibele uren krijgen en toegankelijk zijn zodat zoveel mogelijk mensen hun beroeps- en privé-leven kunnen combineren; verzoekt de Commissie en lidstaten ervoor te zorgen dat mannen en vrouwen die zorgen voor kinderen of ouderen erkenning krijgen door hun individuele sociale zekerheids- en pensioenrechten toe te kennen; roept de sociale partners ertoe op specifieke initiatieven uit te werken om de vaardigheden die tijdens een zorgverlof worden verworven tot gelding te laten komen;

3.

verzoekt de lidstaten naar een geïndividualiseerd stelsel van sociale zekerheid te gaan, om de individuele autonomie van vrouwen en hun positie in de maatschappij te verhogen;

4.

benadrukt het belang van de ontwikkeling van het juridische concept van gezamenlijk eigendomsrecht om ervoor te zorgen dat de rechten van vrouwen in de landbouwsector volledig worden erkend, dat vrouwen de passende sociale bescherming krijgen en dat hun werk ten volle wordt erkend, en de noodzaak om de verordening inzake het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) te wijzigen, zodat het net zoals bij het Europees Sociaal Fonds (ESF) mogelijk wordt om in het kader van de komende programmeringsperiode 2014-2020 positieve maatregelen te nemen ten behoeve van vrouwen, ermee rekening houdend dat dit in de voorgaande periodes ook mogelijk was maar in de huidige niet, en dat het de werkgelegenheid voor vrouwen op het platteland zonder meer ten goede zal komen;

5.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om voorstellen uit te werken voor de onderlinge erkenning van geregistreerde partnerschappen en gezinnen met ouders van hetzelfde geslacht onder de Europese landen waar de daartoe strekkende wetgeving reeds bestaat, om gelijke behandeling op het gebied van arbeid, vrij verkeer, belasting en sociale zekerheid te garanderen, waarmee het inkomen van gezinnen en kinderen wordt beschermd;

6.

is ingenomen met de goedkeuring van Richtlijn 2010/41/EU betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van zelfstandig werkzame mannen en vrouwen en verzoekt de lidstaten om deze volledig en tijdig ten uitvoer te leggen;

7.

betreurt dat sommige lidstaten een restrictieve definitie hanteren van 'gezin' om juridische bescherming te ontzeggen aan stellen van hetzelfde geslacht en hun kinderen; herinnert eraan dat de EU-wetgeving van toepassing is zonder discriminatie op basis van geslacht of seksuele geaardheid, overeenkomstig het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie;

8.

benadrukt dat begrotingsconsolidatie zonder rekening te houden met gendergelijkheid dreigt te leiden tot een grotere gendersegregatie op de arbeidsmarkt, meer onzekere arbeidsverhoudingen voor vrouwen, een grotere loonkloof, feminisering van armoede en meer moeilijkheden om zorgtaken te combineren met werken;

9.

verzoekt de Raad om voort te bouwen op het standpunt van het Europees Parlement tot wijziging van de richtlijn over zwangerschapsverlof, in het bijzonder betreffende de loonbetaling aan vrouwen die pas zijn bevallen, om het behoud van economische onafhankelijkheid van vrouwen tijdens deze periode te garanderen.

10.

verzoekt de lidstaten om de uitvoering van het kaderakkoord van de sociale partners over het ouderschapsverlof actief te bevorderen en van nabij op te volgen, in het bijzonder betreffende de niet-overdraagbare periode en om ervoor te zorgen dat alle obstakels worden verwijderd zodat meer mannen dit verlof nemen;

11.

benadrukt het feit dat inkomen en hoogwaardig betaald werk van vrouwen het sleutelelement blijft van hun economische autonomie en van meer gelijkheid van mannen en vrouwen in de maatschappij als geheel;

12.

verzoekt de lidstaten en de sociale partners om in het bijzonder vrouwelijke werkneemsters te betrekken bij opleiding en beroepsopleiding voor groene banen die door de Commissie worden gezien als cruciaal groeisegment van de Europese arbeidsmarkt;

13.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de belemmeringen voor (her)intreding op de arbeidsmarkt en zelfstandige arbeid van Roma-vrouwen te analyseren en weg te nemen en voorts de nodige nadruk te leggen op de rol van de vrouw bij de versterking van de economische positie van gemarginaliseerde Roma en bij het opzetten van een bedrijf;

14.

roept op tot het nemen van acties op nationaal en Europees niveau om het ondernemerschap bij vrouwen te bevorderen, door opleiding-, loopbaanbegeleiding- en rechtsbijstanddiensten in te stellen en toegang tot overheids- en privéfondsen te vergemakkelijken;

15.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om het gendereffect van de economische en financiële crisis te beoordelen via gendereffectbeoordelingen en daaropvolgende genderbudgetteringsmaatregelen;

16.

verzoekt de lidstaten om de huidige uitgaven van Structuurfondsen voor de periode 2007-2013 te investeren in de ontwikkeling van zorgdiensten die het zowel mannen als vrouwen mogelijk maken om het beroepsleven te combineren met het privé-leven;

17.

merkt op dat ondanks talloze campagnes, doelstellingen en maatregelen van de afgelopen jaren, de loonkloof tussen mannen en vrouwen hardnekkig diep blijft, en dat vrouwen in de EU gemiddeld 17,5% minder verdienen dan mannen en dat de loonkloof tussen mannen en vrouwen de laatste paar jaar slechts marginaal wordt gedicht; verzoekt de lidstaten om hun inspanningen te verdubbelen om Europese maatregelen in te voeren om deze kloof te dichten;

18.

roept op tot een strategie van de Europese instellingen, de lidstaten en de sociale partners om de oorzaken van de hardnekkige loonkloof tussen mannen en vrouwen aan te pakken, waaronder een streefdoel om de loonkloof in elke lidstaat met 10% te verkleinen, teneinde een gelijk loon voor vrouwen en mannen voor hetzelfde werk en dezelfde kwalificaties te bewerkstelligen, en is verheugd over het initiatief van de Commissie om een Europese dag van de gelijke beloning in te stellen (EEPD); betreurt dat er geen wetgevingsvoorstel werd ingediend door de Commissie sinds de aanname van de resolutie van het Europees Parlement van 18 november 2008 met de daarin vervatte aanbevelingen;

19.

roept de lidstaten en de Commissie op de juiste maatregelen te nemen om de pensioenkloof tussen mannen en vrouwen als rechtstreeks gevolg van de loonkloof tussen mannen en vrouwen te verkleinen, en de gevolgen van de nieuwe pensioenstelsels op verschillende categorieën van vrouwen te evalueren, met bijzondere aandacht voor atypische en deeltijds arbeidsverhoudingen;

20.

roept de lidstaten ertoe op gerichte maatregelen te treffen om banen in de sociale sector een betere en billijkere financiële status te verlenen. is van oordeel dat banen in het onderwijs en de zorg financieel op gelijke voet met andere banen moeten worden gebracht, en dat mannen en vrouwen die voor een sociaal beroep kiezen, daarvan geen financieel nadeel mogen ondervinden;

21.

is er bezorgd over dat de economische crisis en de bezuinigingen het probleem zullen verergeren omdat vrouwen hierdoor onevenredig zwaar zullen worden getroffen, en verzoekt daarom de regeringen van de lidstaten en de sociale partners om een actieplan en concrete, ambitieuze doelstellingen op te stellen;

22.

verzoekt de lidstaten om beter gebruik te maken van de vaardigheiden van hoogopgeleide vrouwelijke immigranten en hun toegang te bieden tot vorming en opleiding, waaronder taalcursussen, om verlies van hun vaardigheden te voorkomen en hen te verzekeren van gelijke carrièremogelijkheden, en om de integratie van immigranten te bevorderen; verzoekt de lidstaten om aandacht te schenken aan maatregelen ten behoeve van immigrantenvrouwen, en spoort aan tot raadpleging van ngo's en immigrantenvrouwenorganisaties over beleidsmaatregelen gericht op hun sociale integratie;

23.

is bezorgd over de wetgeving in sommige lidstaten, waarin het overhandigen van een vooraf ondertekende ontslagbrief aan de werkgever wanneer vrouwen worden aangeworven, waardoor de wetten inzake moederschap omzeild kunnen worden, niet uitdrukkelijk verboden wordt;

24.

is van mening dat de actieve participatie en volledige integratie van vrouwen op de Europese arbeidsmarkt niet alleen positieve gevolgen heeft voor het bedrijfsleven, maar dat ook de economie en de samenleving als geheel daarbij gebaat zijn en dat het een kwestie van grondrechten en democratie is, aangezien vrouwen 60% van de nieuwe universitair geschoolden uitmaken, maar nog steeds ondervertegenwoordigd zijn in functies waar economische besluitvorming plaatsvindt;

25.

betreurt dat projecten op het gebied van economisch herstel vooral betrekking hebben op de banen waar mannen in de meerderheid zijn; verzoekt de lidstaten en de Europese Commissie om de gelijkheid tussen mannen en vrouwen coherent aan te pakken bij de invulling van de EU 2020-strategie en de nationale hervormingsprogramma's, en hoge prioriteit te geven aan het wegwerken van belemmeringen voor de deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt, met bijzondere aandacht voor vrouwen met een handicap, migrantenvrouwen en vrouwen die behoren tot etnische minderheden, vrouwen in de leeftijdsgroep tussen 54 en 65 jaar, en Roma-vrouwen; vestigt er de aandacht op dat om een goed evenwicht te kunnen vinden tussen werk en gezin en om financieel onafhankelijk te worden, vrouwen en mannen toegang moeten krijgen tot flexibele vormen van arbeid, zoals telewerk; wijst erop dat vrouwen ondervertegenwoordigd zijn in waarschijnlijke groeisectoren zoals die voor duurzame energie, wetenschap en spitstechnologie, verzoekt daarom de Raad, de Commissie en de lidstaten een werkgelegenheidsbeleid uit te werken ten aanzien van de evenwichtige vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in die nieuwe sectoren;

26.

verzoekt om steun voor initiatieven en campagnes die de stereotypes inzake de doeltreffendheid van vrouwelijke werknemers en hun gebrek aan managementvaardigheden te helpen doorbreken; verzoekt ook om vrouwen te ondersteunen in de ontwikkeling van hun loopbaan en hun inspanningen om op te klimmen tot een kaderfunctie;

27.

betreurt dat er zo weinig vooruitgang te bespeuren valt met betrekking tot het aantal vrouwen in raden van bestuur, zoals wordt aangetoond in het verslag van de Commissie van 2012 over vrouwen in de economische beleidsvorming; merkt op dat in de EU gemiddeld slechts 13% van het hogere management bij de grootste beursgenoteerde bedrijven vrouw is, en dat slechts 3% een vrouwelijke bestuursvoorzitter heeft;

28.

verzoekt de Commissie zo snel mogelijk uitvoerige recente gegevens te verstrekken over de vertegenwoordiging van vrouwen in alle soorten bedrijven in de EU, en over de verplichte en niet-verplichte maatregelen die door het bedrijfsleven zijn genomen evenals de maatregelen die onlangs zijn goedgekeurd door de lidstaten om de vertegenwoordiging van vrouwen te vergroten; constateert dat de maatregelen die door het bedrijfsleven en de lidstaten zijn genomen volgens het verslag van de Commissie over vrouwen in economische beleidsvorming inadequaat zijn; juicht de aangekondigde raadpleging over maatregelen ter verbetering van het genderevenwicht in de economische besluitvorming toe; is echter teleurgesteld dat de Commissie niet onmiddellijk wetgevingsmaatregelen neemt, zoals zij beloofd had te zullen doen als de doelen niet verwezenlijkt zouden worden; is van mening dat de magere resultaten van 2011 concretere maatregelen verdienen dan alleen maar raadpleging; herhaalt derhalve zijn verzoek van 2011 om tegen 2012 wetgeving voor te stellen met quota om de vertegenwoordiging van vrouwen in leidinggevende functies in het bedrijfsleven op te schroeven naar 30% tegen 2015 en 40% tegen 2020, daarbij rekening houdend met de verantwoordelijkheden van de lidstaten en hun economische, structurele (d.w.z. wat betreft bedrijfsomvang), juridische en regionale situatie;

29.

benadrukt de noodzaak voor de lidstaten om maatregelen aan te nemen, in het bijzonder via wetgevende weg, om bindende doelstellingen in te stellen die zorgen voor een evenwichtige aanwezigheid van vrouwen en mannen op verantwoordelijke posities in het bedrijfsleven, de overheid en politieke organen; refereert aan de succesvolle voorbeelden Noorwegen, Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk;

30.

herinnert eraan dat de Europese verkiezingen 2014, gevolgd door de benoeming van de volgende Commissie en de voordrachten van hooggeplaatste administratieve functies binnen de Europese instellingen, een kans betekenen om een stap te zetten naar paritaire democratie op Europees niveau.

31.

roept de lidstaten op om gelijkheid te steunen door een vrouw en een man voor te stellen als kandidaat voor de functie van commissaris; verzoekt de voorgedragen voorzitter van de Commissie om pariteit na te streven bij de samenstelling van de Commissie; roept de Commissie op om publiekelijk steun te geven aan deze procedure;

32.

wijst erop dat het gebruik van verkiezingsquota een positieve invloed heeft op de vertegenwoordiging van vrouwen en is verheugd over de pariteitstelsels en de genderquota die in de wetgeving zijn opgenomen in Frankrijk, Spanje, België, Slovenië, Portugal en Polen; roept de lidstaten met een geringe vertegenwoordiging van vrouwen in de politiek op om soortgelijke maatregelen te overwegen;

33.

is ingenomen met de aanzienlijke stijging van het aantal vrouwelijke voorzitters van de parlementaire commissies en het aantal vrouwelijke leden van het Europees Parlement tijdens de zittingsperiode 2009-2014, maar betreurt de daling van het aantal vrouwelijke ondervoorzitters van het Europees Parlement in de tweede helft van de zittingsperiode; stelt daarom maatregelen voor met het oog op een absoluut genderevenwicht betreffende de functies van ondervoorzitter;

34.

verzoekt de lidstaten om het ondernemerschap onder vrouwen te bevorderen en financiële steun, beroepsbegeleiding en opleiding te bieden om vrouwen aan te moedigen hun eigen bedrijf op te richten;

35.

dringt er bij de Commissie op aan om homofoob en transfoob geweld en pesterijen op te nemen in haar actieprogramma's tegen gendergerelateerd geweld;

36.

is ingenomen met de inspanningen, zowel op het niveau van de Gemeenschap als op nationaal niveau, om geweld tegen vrouwen, mannen en kinderen te bestrijden, zoals het Europees beschermingsbevel, de richtlijn inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel, en het wetgevingspakket om de rechten van slachtoffers in de EU te versterken, maar benadrukt dat het nog steeds gaat om een groot onopgelost probleem; vraagt de Commissie en de lidstaten beleid te formuleren en te voeren om alle vormen van geweld tegen vrouwen te bestrijden waaronder seksueel, fysiek en psychologisch misbruik, huiselijk geweld en intimidatie, en om de bestrijding van gendergerelateerd geweld op te nemen in het buitenlands en ontwikkelingsbeleid van de Europese Unie; benadrukt de noodzaak om de ware reikwijdte van het probleem van gendergeweld in de EU te bepalen; merkt op dat er op dit vlak belangrijk werk te doen valt voor het Europees waarnemingscentrum voor gendergeweld, en dringt er dus op aan dat het waarnemingscentrum zo snel mogelijk operationeel wordt;

37.

herhaalt dat het nodig is dat de Commissie een EU-strategie voorlegt om geweld tegen vrouwen te stoppen, die ook een strafrechtelijk instrument omvat ter bestrijding van gendergerelateerd geweld, zoals het Parlement in verschillende resoluties heeft gevraagd; verzoekt de Commissie om 2015 uit te roepen tot het Europees Jaar van de strijd tegen geweld tegen vrouwen;

38.

moedigt lidstaten aan om informatieprogramma's in te stellen betreffende pesterijen op het werk, zodat vrouwen die daar het slachtoffer van worden, doeltreffende tegenmaatregelen kunnen treffen;

39.

rekent elk seksueel, fysiek en psychologisch misbruik tot huiselijk geweld; wijst erop dat gendergeweld in de EU elk jaar veel dodelijke slachtoffers eist; roept derhalve op tot passende maatregelen opdat gendergerelateerd geweld beschouwd wordt als een kwestie van openbare veiligheid en als een en inbreuk op de grondrechten in plaats van als een aangelegenheid in de privésfeer en een inbreuk op de grondrechten, door onder meer te zorgen voor toegang tot vormen van preventie, juridische bescherming en bijstand, eveneens met betrekking tot stalking;

40.

is tevreden met de recente goedkeuring van de richtlijn betreffende het Europees beschermingsbevel dat tot doel heeft om slachtoffers van bijvoorbeeld gendergerelateerd geweld te beschermen, en nodigt de lidstaten uit om dit spoedig om te zetten in nationale wetgeving zodat het Europees beschermingsbevel behoorlijk kan functioneren;

41.

wijst in deze context op het slachtofferpakket van de EU; verzoekt de lidstaten specifieke acties en middelen in dit pakket op te nemen tegen alle vormen van geweld tegen vrouwen, waaronder huiselijk geweld, seksueel geweld, pesterijen, zogenaamde eermoorden, genitale verminking bij vrouwen, gedwongen huwelijk en andere vormen van geweld en schending van individuele rechten;

42.

verzoekt lidstaten om revalidatie- en psychologische programma's in te voeren voor daders van fysiek misbruik, die het voorkomen van dergelijk misbruik kunnen verminderen; vestigt bovendien de aandacht op een stijgend agressief gedrag bij meisjes;

43.

verzoekt de Commissie om haar engagement om gendergelijkheid af te stemmen in het gemeenschappelijk Europees asielstelsel ten uitvoer te leggen;

44.

benadrukt de nood voor lidstaten en regionale en plaatselijke overheden om maatregelen te treffen, via instrumenten zoals het ESF of het PROGRESS-programma, om vrouwen die het slachtoffer zijn geweest van gendergeweld te helpen opnieuw toegang te krijgen tot de arbeidsmarkt;

45.

wijst erop dat vergroting van de sociale en economische onafhankelijkheid en van de autonomie op het gebied van seksualiteit en reproductieve gezondheid, alsook vrije partnerkeuze, belangrijke voorwaarden zijn voor de bestrijding van geweld;

46.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om de genderdimensie in de gezondheidszorg als een essentieel onderdeel van het gezondheidsbeleid van de EU te erkennen en meer inspanningen te leveren om een tweeledige strategie aan te nemen met afstemming van gender en leeftijd en specifieke gendergerelateerde acties in het nationaal gezondheidszorgbeleid en in dat van de EU;

47.

herhaalt zijn standpunt over seksuele en reproductieve gezondheidsrechten, als vastgelegd in de resoluties van 10 februari 2010 en 8 maart 2011, over de gelijkheid van vrouwen en mannen in de Europese Unie - 2009 en 2010; drukt in dit verband zijn bezorgdheid uit over de recente besparingen op gezinsplanning en seksuele voorlichting, en ook de beperkingen op de toegang tot seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten in een aantal lidstaten, met name bescherming bij zwangerschap en moederschap en veilige en legale abortus; wijst er met nadruk op dat vrouwen zeggenschap moeten hebben over hun seksuele en reproductieve rechten, mede door gemakkelijke toegang tot contraceptie en abortus;

48.

drukt zijn bezorgdheid uit over het toenemende aantal gevallen van hiv/aids en andere seksueel overdraagbare aandoeningen, vooral onder vrouwen; wijst erop dat 45% van de jonge vrouwen en meisjes die met het aidsvirus worden besmet, tussen 15 en 24 jaar oud zijn; dringt er bij de Commissie daarom op aan om in haar strategie voor de strijd tegen hiv/aids meer aandacht te schenken aan preventie en het algemene bewustzijn van de gevaren van seksueel overdraagbare ziekten te verhogen door de opname van seksuele voorlichting, gratis verkrijgbare condooms en hiv-tests en om het aantal nieuwe besmettingen met het aidsvirus te beperken;

49.

pleit voor een debat op Europees en lidstaatniveau over de vraag hoe stereotypering van de mannen- respectievelijk vrouwenrol kan worden tegengegaan; acht het in dit verband belangrijk de voorstelling van de vrouw te bevorderen op een manier die de haar waardigheid eerbiedigt, en hardnekkige genderstereotypes te bestrijden, in het bijzonder de invloed van vernederende beelden, een en ander onder volledige eerbiediging van de meningsuitings- en de persvrijheid;

50.

verzoekt de EU en de lidstaten specifieke aandacht voor vrouwen met specifieke behoeften te integreren in elk beleid als onderdeel van de vereiste gendermainstreaming.

51.

verzoekt de lidstaten en de Commissie om bijzondere aandacht te schenken aan kwetsbare groepen van vrouwen: vrouwen met een handicap, vrouwen met gevorderde leeftijd, vrouwen met weinig of geen scholing, vrouwen met afhankelijke personen ten laste, vrouwelijke immigranten en vrouwen die behoren tot minderheden vormen allen specifieke groepen voor wie maatregelen moeten worden genomen die aangepast zijn aan hun omstandigheden;

52.

verzoekt de nationale, regionale en plaatselijke overheden verantwoordelijk voor gelijkheid om geïntegreerde benaderingen in te voeren om hun antwoord op en het beheer van gevallen van meervoudige discriminatie te verbeteren; benadrukt bovendien dat deze overheden opleiding moeten bieden aan rechters, advocaten en algemeen personeel zodat zij gevallen van meervoudige discriminatie kunnen herkennen, voorkomen en beheren;

53.

vindt dat mensenrechten voor vrouwen en de mogelijkheid om ze effectief te gebruiken de hoogste prioriteit moeten krijgen in het externe beleid van de EU; verzoekt ook om de tenuitvoerlegging van Richtlijn 2011/36/EU inzake de voorkoming en bestrijding van mensenhandel en de bescherming van slachtoffers daarvan;

54.

verwelkomt weliswaar de stappen op weg naar meer democratie en vrijheid in landen van het zuidelijke Middellandse Zeegebied, maar is bezorgd dat vrouwenrechten in afgezwakte vorm uit de Arabische lente komen; roept de Commissie op om in die landen specifieke steunmaatregelen voor gendergelijkheid te ontwikkelen;

55.

betreurt het feit dat verkrachting in bepaalde regio's van de wereld nog steeds wordt gebruikt als wapen; verzoekt de Europese Unie, met de Europese dienst voor extern optreden, om dit fenomeen voorrang te geven op haar politieke agenda;

56.

merkt op dat dit jaar de wereldbevolking 7 miljard mensen telt; drukt zijn overtuiging uit dat gezinsplanning boven aan de politieke agenda moet staan;

57.

drukt zijn bezorgdheid uit over de trage vorderingen bij het bereiken van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling, met name MDG5: de verbetering van de gezondheid van moeders, en over het feit dat de vooruitgang bij het met 75% terugdringen van de kraamvrouwensterfte ver achterblijft, en dat het doel om in 2015 universele toegang tot reproductieve gezondheid te bewerkstelligen nog lang niet bereikt is; merkt op dat er elke dag nog steeds ongeveer duizend vrouwen sterven aan de volstrekt vermijdbare complicaties van een zwangerschap of bevalling;

58.

dringt er bij politieke en religieuze leiders op aan zich publiekelijk achter MDG5 te scharen en moderne seksuele en reproductieve gezondheidsdiensten te steunen;

59.

verzoekt de lidstaten hun politieke en financiële steun voor de millenniumdoelstellingen op het gebied van ontwikkeling te handhaven, en de inspanningen om MDG5 te halen zelfs te intensiveren, ondanks de huidige economische tegenspoed;

60.

is ingenomen met de recente beslissing van de Verenigde Naties voor de oprichting van de Internationale Dag van het meisje op 11 oktober, wat een krachtige manier vormt om de specifieke behoeften en rechten van meisjes te benadrukken, en om meer actie en investeringen te bepleiten om meisjes in staat te stellen al hun mogelijkheden te ontplooien, in overeenstemming met de normen en verplichtingen van de internationale mensenrechten, met inbegrip van de millenniumdoelstellingen.

61.

herinnert de Commissie en de lidstaten aan hun engagement om de UNSCR 1325 over vrouwen, vrede en veiligheid uit te voeren, en dringt erop aan dat het bieden van humanitaire hulp door de EU effectief onafhankelijk wordt gemaakt van de beperkingen voor humanitaire hulp opgelegd door de VS, in het bijzonder door vrouwen en meisjes die het slachtoffer zijn van verkrachting in gewapende conflicten toegang te bieden tot abortus;

62.

verzoekt de volgende Raad het groene licht te geven aan de richtlijn van de Raad betreffende de toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid zodat deze tijdens het Deense voorzitterschap kan worden vastgesteld;

63.

verzoekt de Commissie zich uit te spreken over de resolutie van het Europees Parlement inzake het actieplan van Stockholm;

64.

verzoekt de Commissie om bij toekomstige wetgeving rekening te houden met de implicaties van de zaak Test Aankoop om rechtszekerheid te verbeteren, met name en dringend in verband met de Richtlijn 2004/113/EG van of 13 december 2004 betreffende de invoering van het beginsel van gelijke behandeling tussen mannen en vrouwen voor toegang tot en voorziening van goederen en diensten;

65.

roept de Raad in de lopende onderhandelingen in het kader van het toekomstig meerjarig financieel kader 2014-2020 op om gendergevoelig budgetteren op te nemen in het budgetteringsproces van de Europese Unie en om voorspelbaarheid en geen vermindering van het niveau van financiering door de EU van activiteiten inzake vrouwenrechten en gendergelijkheid te garanderen, met inbegrip van de strijd tegen het geweld tegen vrouwen, zowel in het externe als het interne beleid;

66.

betreurt het gebrek aan vooruitgang door lidstaten bij plannen om de wetgeving inzake zwangerschaps- en vaderschapsverlof te moderniseren, en roept op tot een evenwichtig compromis met het komende Deense voorzitterschap van de EU zodat deze wetgeving in de eerste helft van 2012 kan worden vastgesteld om tegemoet te komen aan de behoeften van Europese gezinnen en de Europese economie; verzoekt de Commissie voorstellen in te dienen voor zorgverlof voor oudere of zieke familieleden;

67.

verzoekt de Commissie een alomvattende mededeling in te dienen over de situatie van eenpersoonshuishoudens in de EU, vergezeld van beleidsvoorstellen om tot een eerlijke behandeling te komen op terreinen als belasting, sociale zekerheid, huisvesting, gezondheidszorg, verzekeringen en pensioenen, op basis van het beginsel van beleidsneutraliteit ten opzichte van de samenstelling van huishoudens;

68.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om betrouwbare en naar geslacht uitgesplitste statistische gegevens te verzamelen, te analyseren en te publiceren om een correcte beoordeling en bijwerking mogelijk te maken van de Strategie voor gelijkheid tussen vrouwen en mannen (2010-2015) van de Commissie, alsmede toezicht op het beleidsoverschrijdende karakter van gendergelijkheid;

69.

herhaalt zijn verzoek aan de Commissie om een routekaart voor gelijkheid voor LGBTI-mensen op te stellen, analoog aan de routekaart voor gendergelijkheid;

70.

is ernstig bezorgd over berichten in de media over slachtoffers van mensenhandel, die worden behandeld als criminelen in plaats van te worden gesteund, en verzoekt daarom de Commissie een onderzoek in te stellen naar de behandeling van slachtoffers van mensenhandel, seksuele slavernij en gedwongen prostitutie in de lidstaten;

71.

vestigt de aandacht op de situatie van institutionele mechanismen inzake gendergelijkheid in de lidstaten zodat de economische achteruitgang, lopende hervormingen en andere herstructureringen geen bijzonder negatieve weerslag hebben op deze mechanismen, zonder dewelke de horizontale prioriteit van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen en het specifieke beheer daarvan wellicht niet efficiënt kunnen zijn;

72.

benadrukt de noodzaak van verbeterde regelingen voor de samenwerking en de betrokkenheid van vrouwenorganisaties en het maatschappelijk middenveld in het algemeen bij gendermainstreamingprocessen;

73.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/11

—

gezien het Verdrag betreffende de Europese Unie, met name artikel 2 en artikel 3, lid 3,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, in het bijzonder de artikelen 21 en 23,

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens van 1948,

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties van 1979 inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen (CEDAW),

—

gezien de verklaring en het actieprogramma van Beijing die op 15 september 1995 tijdens de vierde wereldvrouwenconferentie werden aangenomen, alsmede de daaruit voortkomende documenten die tijdens de bijzondere VN-zittingen Beijing +5 (2000), Beijing +10 (2005) en Beijing +15 (2010) werden aangenomen,

—

gezien de gezamenlijke conclusies van de VN-commissie inzake de positie van de vrouw van 2006 over 'Gelijke participatie van vrouwen en mannen in besluitvormingsprocessen op alle niveaus',

—

gezien de gezamenlijke conclusies 1997/2 van de Commissie voor de status van vrouwen betreffende de kritieke belangengebieden van het Beijing Actieplatform 1996-1999,

—

gezien de resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties A/RES/58/142 over vrouwen en politieke participatie en de resolutie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties III vrouwen en politieke participatie, goedgekeurd op 18 november 2011; Resolutie A/C.3/66/L.20/Rev.1,

—

gezien het Europees pact voor gendergelijkheid (2011-2020) dat in maart 2011 door de Europese Raad werd aangenomen (1),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen 2010-2015" (COM(2010)0491),

—

gezien het besluit van de Commissie van 19 juni 2000 betreffende een evenwichtige deelneming van vrouwen en mannen in haar Comités en groepen deskundigen (2),

—

gezien aanbeveling 96/694/EG van de Raad van 2 december 1996 betreffende de evenwichtige deelneming van vrouwen en mannen aan het besluitvormingsproces (3),

—

gezien de op 12 maart 2003 aangenomen aanbeveling van het Comité van ministers van de Raad van Europa Rec (2003)3 betreffende een evenwichtige deelneming van vrouwen en mannen aan politieke en openbare besluitvorming en de resultaten van de twee rondes van toezicht op de geboekte vooruitgang bij het implementeren van deze aanbeveling Rec (2003)3, gebaseerd op een vragenlijst over gendergescheiden gegevens over de participatie van vrouwen en mannen in politieke en publieke besluitvorming, voltooid in 2005 respectievelijk 2008,

—

gezien resolutie (PARE) 1079 (1996) van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa over de toegenomen vertegenwoordiging van vrouwen in de PARE, aanbeveling 1413 (1999) betreffende de gelijke vertegenwoordiging in de politiek, resolutie 1348 (2003) over gendergelijke vertegenwoordiging in de PARE, aanbeveling 1665 (2004) betreffende de participatie van vrouwen in verkiezingen en resolutie 303 (2010) betreffende het bereiken van duurzame gendergelijkheid in de lokale en regionale politiek,

—

gezien resolutie 85 (1999) van het Congres van lokale en regionale overheden van de Raad van Europa, aanbeveling 68 (1999) betreffende de participatie van vrouwen in de politiek in de Europese regio's en aanbeveling 111 (2002) betreffende individuele stemrechten van vrouwen en democratische vereisten,

—

gezien de verklaring betreffende participatie van vrouwen bij verkiezingen aangenomen door de Europese Commissie voor democratie middels het recht ("Commissie van Venetië"),

—

gezien het handboek 'Genderbudgettering: praktische implementatie' van het Directoraat-generaal mensenrechten en juridische zaken van de Raad van Europa (april 2009),

—

gezien aanbeveling 1899(2010) van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa over toenemende vertegenwoordiging van vrouwen in de politiek door middel van het kiesstelsel, aangenomen op 27 januari 2010,

—

gezien zijn resolutie van 2 maart 2000 over vrouwen en besluitvorming (4),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0029/2012),

A.

overwegende dat er sprake is van een onevenwichtige participatie van vrouwen en mannen in de politieke en publieke besluitvorming en dat vrouwen duidelijk ondervertegenwoordigd zijn in gekozen en benoemde politieke besluitvormingsposities op het niveau van de Europese Unie en haar lidstaten; overwegende dat vrouwen in verontrustende mate zijn ondervertegenwoordigd bij de verkiezingen halverwege de zittingsperiode in het Europees Parlement;

B.

overwegende dat de participatie van vrouwen in politieke besluitvorming en de methodes, strategieën en culturele houdingen en mogelijkheden om tegenstrijdigheden tegen te gaan aanzienlijk verschillen op nationaal niveau binnen de EU en tussen haar lidstaten, politieke partijen en sociale partners;

C.

overwegende dat de vertegenwoordiging van vrouwen in het Europese Parlement is gestegen tot 35%, maar nog geen gelijkheid heeft bereikt; overwegende dat vrouwen zelfs nog meer ondervertegenwoordigd zijn in leidinggevende functies bij commissies en fracties; overwegende dat de vertegenwoordiging van vrouwen in de Commissie stagneert bij een derde, en dat de Commissie nog nooit werd voorgezeten door een vrouw;

D.

overwegende dat, ondanks de verschillende ondernomen acties, uit de statistieken een voortdurende ongelijkheid blijkt, en dat de vertegenwoordiging van vrouwen in politieke besluitvorming de afgelopen jaren is gestagneerd in plaats van gestegen, zoals blijkt uit het genderevenwicht in de nationale parlementen in de EU, dat nog altijd blijft steken op 24% vrouwen en 76% mannen, waarbij vrouwen slechts 23% van het totaal aantal ministers uitmaken (5);

E.

overwegende dat thans feitelijk een informeel quotasysteem geldt, in het kader waarvan mannen voorrang krijgen op vrouwen en mannen kiezen voor besluitvormende posities; dat dit geen formeel systeem is, doch desalniettemin een systematische en zeer echte, diep gewortelde cultuur van voorkeursbehandeling van mannen;

F.

overwegende dat gelijke vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in politieke besluitvorming een kwestie van mensenrechten en sociale rechtvaardigheid is, en een cruciaal vereiste is voor het functioneren van een democratische samenleving; overwegende dat de aanhoudende ondervertegenwoordiging van vrouwen een democratische tekortkoming is die de legitimiteit van de besluitvorming op zowel EU- als nationaal niveau ondermijnt;

G.

overwegende dat besluitvorming gebaseerd is op bestuurlijke voorbereiding en dus dat het aantal vrouwen in bestuurlijke functies, met name leidinggevende functies, een kwestie van gelijkheid is en ervoor zorgt dat er bij alle vormen van beleid rekening wordt gehouden met genderaspecten;

H.

overwegende dat in 2014 de volgende Europese verkiezingen worden gehouden, gevolgd door de benoeming van de volgende Commissie en de benoemingen voor "EU-topbanen", een gelegenheid bij uitstek voor de EU om een op pariteit gebaseerde democratie op EU-niveau te bevorderen en als rolmodel in dezen te fungeren;

I.

overwegende dat het Verdrag inzake de afschaffing van alle vormen van discriminatie tegen vrouwen onder meer bepaalt dat staten die partij zijn bij het verdrag alle passende maatregelen moeten nemen, waaronder positieve discriminatie, om discriminatie tegen vrouwen in het politieke en openbare leven tegen te gaan;

J.

overwegende dat de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa ertoe aanspoort:

K.

overwegende dat de verklaring en het actieprogramma van Beijing betreffende vrouwen in gezaghebbende functies en in besluitvorming onderstreept dat gelijke vertegenwoordiging absoluut noodzakelijk is om ervoor te zorgen dat met de belangen van vrouwen rekening wordt gehouden alsook om de democratie te versterken en het functioneren ervan te bevorderen; overwegende dat daarin ook opnieuw wordt bevestigd dat de actieve participatie van vrouwen, op gelijke voet met mannen, op alle niveaus van besluitvorming essentieel is voor het bereiken van gendergelijkheid, duurzame ontwikkeling, vrede en democratie;

L.

overwegende dat er door de voortdurende genderstereotypen een ernstige segregatie plaatsvindt voor wat betreft belangrijke politieke besluitvormingsposities, waarbij zorg- en verdelingstaken, zoals gezondheid, sociale zorg en milieu meer aan vrouwen worden toebedeeld, terwijl mannen met gewichtige, ressourcegerelateerde taken worden belast zoals economische en monetaire zaken, handel, begroting, defensie en buitenlandse zaken, hetgeen de machtsstructuur en verdeling van de middelen verstoort;

M.

overwegende dat politieke partijen, die verantwoordelijk zijn voor het selecteren, rangschikken en nomineren van kandidaten voor leidinggevende posities, een centrale rol spelen bij het garanderen van gelijke vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in de politiek en derhalve goede praktijken zouden moeten steunen, zoals vrijwillige partijquota voor verkiezingen, die reeds door sommige politieke partijen in 13 EU-lidstaten zijn ingevoerd;

N.

overwegende dat in de studie van de Wereldbank van 1999 betreffende "corruptie en vrouwen in regeringen" werd geconcludeerd dat het corruptieniveau bij regeringen lager is, wanneer er meer vrouwen in vertegenwoordigd zijn, aangezien volgens de bevindingen van het onderzoek vrouwen hogere ethische gedragsnormen hebben en zich meer begaan tonen met het "gemeenschappelijk goed";

O.

overwegende dat er behoefte is aan uitgebreide, veelzijdige strategieën met niet-bindende maatregelen zoals doelstellingen en vrijwillige partijquota, faciliterende maatregelen zoals gendereducatie, mentoring, bewustmakingscampagnes en wettelijk bindende maatregelen zoals electorale genderquota, waarbij wettelijk bindende maatregelen, die compatibel zijn met het institutionele en electorale systeem en die rangorderegulering, monitoring en effectieve sancties voor niet-naleving behelzen, het meest doeltreffend zijn gebleken;

P.

overwegende dat de toegang van vrouwen tot financiering voor verkiezingscampagnes vaak beperkter is als gevolg van discriminatie binnen politieke partijen, uitsluiting van vrouwen uit vermogende netwerken en hun lagere inkomens en spaargelden;

Q.

overwegende dat procedures in kiessystemen, politieke instellingen en politieke partijen een beslissende rol spelen en een serieuze impact hebben op de doeltreffendheid van toegepaste strategieën en de mate waarin gendergelijkheid in de politiek wordt bereikt;

R.

overwegende dat participatie en leiderschap van vrouwen bij politieke besluitvorming nog steeds gehinderd wordt door verschillende obstakels zoals het ontbreken van een faciliterende, ondersteunende omgeving in politieke instellingen en in de welzijnsstructuren van de samenleving, de hardnekkigheid van gendergebaseerde stereotypen en de gevolgen van de meest recente economische crisis en de negatieve gevolgen daarvan voor zaken als gendergelijkheid;

S.

overwegende dat het lage niveau van participatie van vrouwen in besluitvorming en bestuur hoofdzakelijk is toe te schrijven aan problemen in verband met het combineren van beroeps- en gezinsleven, de ongelijke verdeling van gezinstaken die vooral op de vrouw neerkomen en de nog steeds voortdurende discriminatie op de werkvloer en bij beroepsopleiding;

1.

roept de Raad, de Commissie en de lidstaten op om doeltreffend gendergelijkheidsbeleid en veelzijdige strategieën op te stellen en ten uitvoer te leggen ten einde gelijke participatie in politieke besluitvorming en leiderschap op alle niveaus, en met name op het gebied van macro-economisch beleid, handel, werkgelegenheid, financiën, defensie en buitenlandse zaken, te bereiken, het effect ervan te meten aan de hand van passende gelijkheidsindicatoren en de resultaten voor het publiek toegankelijk te maken en daarbij gekwantificeerde doelstellingen, duidelijke actieplannen en regelmatige monitoringmechanismen te garanderen, opgevolgd door corrigerende maatregelen, wanneer de doelstellingen niet binnen de gestelde termijnen worden gehaald;

2.

is verheugd over de bij wet vastgelegde pariteitsystemen/genderquota voor verkiezingen in sommige lidstaten; verzoekt de lidstaten het introduceren van wetgevende maatregelen in overweging te nemen, zoals positievediscriminatiemaatregelen, om vooruitgang te boeken richting pariteit en de doeltreffendheid van deze maatregelen te waarborgen, wanneer zulks verenigbaar is met het kiesstelsel en wanneer de politieke partijen verantwoordelijk zijn voor de samenstelling van de kieslijsten, middels ritssystemen, monitoring en daadwerkelijke sancties ten einde een evenwichtigere participatie van vrouwen en mannen in de politieke besluitvorming te bevorderen;

3.

verzoekt de Raad, de Commissie en de lidstaten voorts om pariteit op alle niveaus af te dwingen door het versturen van duidelijke antidiscriminatieboodschappen, het beschikbaar stellen van geschikte hulpbronnen, het gebruik van specifieke instrumenten en het bevorderen van de nodige scholing in genderbudgettering van ambtenaren die verantwoordelijk zijn voor het opstellen van de begroting;

4.

verzoekt de lidstaten en de Commissie speciale aandacht te schenken aan gendereducatieprogramma's die gericht zijn op de civiele samenleving en met name op jonge mensen, zodat hen van jongs af aan wordt bijgebracht dat vrouwenrechten mensenrechten zijn en dat gelijkheid in de politiek essentieel is;

5.

verzoekt de Commissie en de lidstaten een door alle politieke partijen op Europees, nationaal en regionaal niveau te onderschrijven verplichting aan te gaan om maatregelen te nemen om de actieve participatie van vrouwen in de politiek en bij verkiezingen te bevorderen, echte pariteit bij hun interne besluitvorming, hun nominaties voor verkozen ambten en op de kieslijsten van de partijen te bereiken door de invoering van quota en, wanneer zulks met het kiesstelsel verenigbaar is en ingeval de politieke partijen verantwoordelijk zijn voor de samenstelling van de kieslijsten, aandacht te schenken aan de positie van vrouwelijke kandidaten op die lijsten;

6.

beseft dat de politieke partijen een cruciale rol spelen bij de bevordering van gendergelijkheid; verzoekt de lidstaten dan ook om nationale partijen ertoe te verplichten, wanneer zulks met het kiesstelsel verenigbaar is en ingeval de politieke partijen verantwoordelijk zijn voor de samenstelling van de kieslijsten, om quotastelsels en andere positieve maatregelen in te stellen en door te voeren, rangorderegelingen voor de kieslijsten voor de nationale, regionale en EU-verkiezingen toe te passen, en doeltreffende sancties vast te stellen en op te leggen bij niet-naleving; verzoekt de lidstaten om voor de politieke partijen gelijkheidsdoelen te stellen als voorwaarde voor financiering en deze daaraan te relateren;

7.

roept de politieke partijen in Europa op om een quotasysteem voor kandidatenlijsten voor partijorganen en verkiezingen in te voeren, wanneer zulks met het kiesstelsel verenigbaar is en ingeval de politieke partijen verantwoordelijk zijn voor de samenstelling van de kieslijsten, met name voor de lijsten voor de Europese verkiezingen van 2014; acht de procedure om bij de opstelling van de kieslijsten vrouwelijke en mannelijke kandidaten afwisselend bovenaan de lijst te plaatsen, de beste manier om de participatie van vrouwen in de politiek te verbeteren;

8.

onderstreept dat concrete stappen moeten worden ondernomen om te komen tot een gelijke verdeling in verkozen ambten in de nationale parlementen en het Europees Parlement (zoals de Voorzitter, de ondervoorzitters, de voorzitters en ondervoorzitters van commissies), bijvoorbeeld door als doel een 50%-pariteit tussen mannen en vrouwen voor deze functies te stellen;

9.

is verheugd over het voornemen van de Commissie om deelname van vrouwen aan de volgende verkiezingen voor het Europees Parlement middels de financiële programma's "Grondrechten en burgerschap" en "Europa voor de burger" te bevorderen; verzoekt de Commissie er in haar jaarlijkse werkprogramma's zorg voor te dragen dat er in 2013-2014 voldoende middelen beschikbaar zijn voor onder meer de financiering van passende bewustmakingscampagnes in de media om de verkiezing van vrouwen te bevorderen en ervoor te zorgen dat deze middelen voor projectinitiatieven ter bevordering van de participatie van vrouwen aan besluitvorming voor nationale partijen en organisaties van het maatschappelijk middenveld eenvoudig toegankelijk zijn;

10.

verzoekt de Commissie bij de planning van de volgende begrotingsperiode (2014-2020) voor bovengenoemde programma's of hun opvolgers alsook bij de voorbereiding van acties voor het geplande Europees Jaar van de burger in 2013 acties aan te moedigen en te financieren, die gelijkheid in leidinggevende functies en politieke activiteiten bevorderen;

11.

verzoekt de Commissie ten minste twee jaar vóór de verkiezingen campagnes op te zetten die gericht zijn op pariteit op de kieslijsten voor het Europees Parlement en de lidstaten ertoe aan te sporen soortgelijke maatregelen te nemen bij gemeenteraads- en regionale verkiezingen;

12.

verzoekt de lidstaten zich voor pariteit in te zetten door zowel een vrouw als een man als hun kandidaat voor de functie van commissaris voor te dragen; roept de voorzitter van de Commissie op om bij samenstelling van de Commissie pariteit te bereiken; roept de Commissie op om deze procedure openbaar te steunen; herinnert eraan dat het Parlement in deze procedure speciale aandacht aan het genderevenwicht zal besteden en wijst er opnieuw op dat het bij de goedkeuring van de nieuwe Commissie overeenkomstig artikel 106 belang zal hechten aan een gelijke vertegenwoordiging van vrouwen en mannen;

13.

verzoekt de Commissie en de Raad de toezegging te doen de pariteitsdoelstelling in alle besluitvormingsorganen na te streven door de instelling en toepassing van quotastelsels en andere vormen van positieve acties bij de aanwerving van topfunctionarissen; roept de nationale regeringen op om zowel vrouwen als mannen voor te dragen voor hoge posten op EU-niveau;

14.

neemt kennis van de toezegging van de Commissie in het kader van haar strategie voor de gelijkheid van vrouwen en mannen – 2010-2015 om de vooruitgang in de richting van het nagestreefde doel van 40% leden van hetzelfde geslacht in haar comités en groepen deskundigen in het oog te houden en roept de instellingen, organen en agentschappen van de EU op concrete actie te ondernemen en strategieën op te zetten ten einde een evenwichtige participatie in het besluitvormingsproces te bereiken;

15.

verzoekt de lidstaten om maatregelen van positieve discriminatie, inclusief bindende wettelijke maatregelen, te bevorderen ten einde in alle bestuursorganen en bij openbare benoemingen gelijkheid te bereiken en om instrumenten voor toezicht op gendergelijkheid bij benoemingen en verkiezingen te ontwikkelen;

16.

spoort de Commissie en de lidstaten aan om positieve discriminatiemaatregelen, zoals voorkeursbehandeling, te nemen, wanneer een geslacht ondervertegenwoordigd is;

17.

roept de lidstaten op om de selectieprocedure voor de voordracht van mannen en vrouwen voor benoeming in besluitvormende organen transparanter te maken, onder meer door openbaarmaking van curricula vitae en selectie op grond van verdienste, competentie en representativiteit;

18.

roept de Commissie en de lidstaten op om meer maatregelen te nemen ter ondersteuning van vrouwenorganisaties, waaronder maatregelen voor passende financiering, het opzetten van samenwerkingsplatforms en gendergericht campagnevoeren bij verkiezingen;

19.

roept de Commissie en de lidstaten op om vrouwennetwerken te faciliteren en mentorschappen, passende opleidingen en uitwisseling van goede praktijken en programma's te bevorderen, met name voor vrouwelijke beleidsmakers aan het begin van hun carrière;

20.

roept de Commissie en de lidstaten op ervoor te zorgen dat vrouwen – zo nodig middels een voorkeursbehandeling – toegang hebben tot leiderschapstraining en leidinggevende posities als onderdeel van carrièregroei ten einde de leidinggevende vaardigheden en ervaring van vrouwen te vergroten;

21.

erkent de andere actoren als relevant onderdeel van het bredere democratisch proces en verzoekt de Raad, de Commissie en de lidstaten dan ook de inzet van de vakbonden, de privésector, niet-gouvernementele organisaties en alle organisaties die normaliter deel uitmaken van aan de regering gerelateerde adviesorganen om evenwicht van vrouwen en mannen in hun rangen te bereiken, met inbegrip van gelijke participatie in besluitvorming, toe te juichen en te bevorderen;

22.

roept de Raad, de Commissie en de lidstaten op om vrouwen en mannen in staat te stellen actief aan de politieke besluitvorming deel te nemen door de balans tussen werk en privéleven en de combinatie daarvan te verbeteren middels maatregelen, zoals gelijke verdeling van de kosten van ouderschap over de werkgevers van beide ouders en waarborging van toegankelijke en adequate dienstverlening voor bijvoorbeeld kinderopvang en ouderenzorg; verzoekt de Commissie de gelijke toegang tot diensten, minimuminkomen en het uitbannen van gendergerelateerd geweld door passende wetgevingsvoorstellen in de vorm van richtlijnen, te ondersteunen;

23.

wijst op het belang van voorkeursbehandeling en speciale maatregelen ter bevordering van de vertegenwoordiging van mensen met verschillende achtergronden en achtergestelde groepen, zoals mensen met een handicap, migrantenvrouwen en leden van etnische en seksuele minderheden, in leidinggevende functies;

24.

neemt kennis van het belang van media en educatie bij de bevordering van de deelname van vrouwen aan de politiek en de hervorming van maatschappelijk gedrag; benadrukt hoe belangrijk het is de media en met name de publieke omroep bewust te maken van de noodzaak van een eerlijke en evenwichtige berichtgeving over mannelijke en vrouwelijke kandidaten bij verkiezingen alsook het belang van toezicht op de media om gendervooroordelen te identificeren en deze aan te pakken ten einde aldus bij te dragen tot de inspanningen om stereotypen te elimineren en het tonen van positieve beelden van vrouwen als leiders, inclusief vrouwelijke politici als rolmodel, op nationaal, regionaal en Europees niveau te bevorderen;

25.

dringt er bij de lidstaten, de Raad en de Commissie op aan om goede praktijken te bevorderen en uit te wisselen die bijdragen tot het bereiken van gendergelijkheid in de besluitvorming door het Europees Instituut voor gendergelijkheid (EIGE) een belangrijkere rol en meer middelen te geven en door samenwerking met niet-gouvernementele vrouwenorganisaties te faciliteren;

26.

verzoekt de lidstaten en de Commissie om, met name zo nodig door inschakeling van het EIGE, gegevens naar gender te verzamelen, te analyseren en te verspreiden om toezicht te houden op gendergelijkheid in de besluitvorming in alle sectoren (publiek en privaat) en op alle hiërarchische niveaus, als grondslag voor verdere maatregelen, indien de gestelde doelen niet worden gehaald; verzoekt de Commissie met behulp van haar databank op EU-niveau vergelijkende gegevens over vrouwen en mannen in leidinggevende posities te blijven verzamelen en verspreiden en deze op basis van gemeenschappelijke indicatoren uit te werken op een Europese gendergelijkheidskaart waarop de jaarlijkse fluctuaties betreffende gendergelijkheid op EU-, nationaal en regionaal niveau worden weergegeven; is van oordeel dat deze kaart ten minste het volgende moet omvatten:

27.

verzoekt de Commissie om de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid van het Europees Parlement jaarlijks verslag uit te brengen over de in het kader van de gendergelijkheid bij de besluitvorming in de Europese Unie geboekte vooruitgang;

28.

verzoekt de Commissie en de lidstaten na te gaan wat de impact van de verschillende kiesstelsels op nationaal, regionaal en Europees niveau alsook van de op de verschillende niveaus ten uitvoer gelegde maatregelen en goede praktijken op een evenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen is;

29.

herinnert aan zijn eis dat bij de benoeming van personeel van de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) op alle niveaus gendergelijkheid in acht wordt genomen; dringt er bij de EDEO op aan de participatie van vrouwen in de besluitvorming in het kader van de externe betrekkingen van de Europese Unie te bevorderen en erop toe te zien dat alle delegaties die de EU vertegenwoordigen qua samenstelling het beginsel van gendergelijkheid respecteren en dat er in deze context evenwicht in spreektijd voor vrouwen en mannen is; wijst erop dat het aantal vrouwen dat optreedt als bemiddelaar en hoofdonderhandelaar in processen met het oog op de waarneming van de mensenrechtensituatie, corruptiebestrijdingsprocessen en vredesopbouwprocessen alsook in andere onderhandelingsprocessen, zoals internationale handels- en milieuonderhandelingen, moet worden opgevoerd;

30.

verzoekt de Commissie en de lidstaten ervoor te zorgen dat adequate financiële en technische steun wordt verleend voor speciale programma's die gericht zijn op een grotere participatie van vrouwen bij verkiezingen middels opleidingen, burgerschapsvorming, inzet van de media en inschakeling van lokale NGO's, in aanvulling op de financiering van algemene vormingsprogramma's ter bevordering van gendergevoelige burgerzin, eliminatie van genderstereotypen en "onderbewuste" vooringenomenheid tegen vrouwen;

31.

verzoekt de Commissie en de EDEO maatregelen te nemen ter bevordering van een evenwichtige vertegenwoordiging van vrouwen op alle niveaus in het politieke leven in multinationale organisaties zoals de VN, in regeringen en nationale parlementen, maar ook op regionaal en lokaal niveau en bij lokale overheden en om de samenwerking met andere internationale actoren, zoals UN WOMEN en de Interparlementaire Unie, op te voeren ten einde deze doelen te bereiken;

32.

verzoekt de beleidsdepartementen van de Europese Unie ervoor te zorgen dat instructienota's voor delegaties altijd een genderperspectief bevatten en zaken aan de orde stellen die voor gendergelijkheid van belang zijn;

33.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen van de lidstaten.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/18

—

gezien de artikelen 4, 54 en 151 t/m 154 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien aanbeveling 193 van de IAO van 3 juni 2002 betreffende de bevordering van coöperatieve vennootschappen,

—

gezien Verordening (EG) nr. 2157/2001 van de Raad van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SE) (1),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1435/2003 van de Raad van 22 juli 2003 betreffende het statuut voor een Europese Coöperatieve Vennootschap (SCE) (2),

—

gezien Richtlijn 2001/86/EG van de Raad van 8 oktober 2001 tot aanvulling van het statuut van de Europese vennootschap met betrekking tot de rol van de werknemers (3),

—

gezien Richtlijn 2003/72/EG van de Raad van 22 juli 2003 tot aanvulling van het statuut van een Europese coöperatieve vennootschap met betrekking tot de rol van de werknemers (4),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 23 februari 2004 over de bevordering van coöperatieve vennootschappen in Europa (COM(2004)0018),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 over "Europa 2020 – Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 27 oktober 2010 met als titel "Naar een Single Market Act - Voor een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen - 50 voorstellen om beter samen te werken, te ondernemen en zaken te doen" (COM(2010)0608),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 16 december 2010 met als titel "Het Europees platform tegen armoede en sociale uitsluiting: een Europees kader voor sociale en territoriale samenhang" (COM(2010)0758),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 april 2011 met als titel "Akte voor de interne markt: Twaalf hefbomen voor het stimuleren van de groei en het versterken van het vertrouwen – Samen werk maken van een nieuwe groei" (COM(2011)0206),

—

gezien het samenvattend verslag over Richtlijn 2003/72/EG tot aanvulling van het statuut van een Europese coöperatieve vennootschap met betrekking tot de rol van de werknemers (5),

—

gezien de studie over de uitvoering van Verordening (EG) nr. 1435/2003 van de Raad betreffende het statuut voor een Europese Coöperatieve Vennootschap (SCE) (6),

—

gezien het feit dat de Verenigde Naties 2012 hebben uitgeroepen tot het internationaal jaar van de coöperatieve vennootschap (7),

—

gezien het rapport van de IAO met als titel "Resilience of the Cooperative Business Model in Times of Crisis" (8),

—

gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité over de diversiteit van ondernemingsvormen (9),

—

gezien zijn resolutie van 19 februari 2009 over de sociale economie (10),

—

gezien zijn resolutie van 19 februari 2009 over de toepassing van Richtlijn 2002/14/EG tot vaststelling van een algemeen kader betreffende de informatie en de raadpleging van de werknemers in de Europese Gemeenschap (11),

—

gezien zijn resolutie van 5 juni 2003 over een kader voor de bevordering van de financiële participatie van werknemers (12),

—

gezien het verslag van de Commissie van 16 september 2010 betreffende het heronderzoek van Richtlijn 2003/72/EG van de Raad van 22 juli 2003 tot aanvulling van het statuut van de Europese coöperatieve vennootschap met betrekking tot de rol van de werknemers (COM(2010)0481),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken en de adviezen van de Commissie juridische zaken en de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0432/2011),

A.

overwegende dat coöperatieve vennootschappen de belangen van hun leden en gebruikers en ook oplossingen voor maatschappelijke problemen bevorderen, en er zowel naar streven de baten voor hun leden te vermeerderen en hun bestaansreden via een langetermijn- en duurzame bedrijfsvoering te garanderen, alsook het welzijn van de klanten, medewerkers en leden uit de gehele regio in de bedrijfsstrategie centraal te plaatsen;

B.

overwegende dat coöperatieve vennootschappen door hun aard structureel verbonden zijn met de regio waar ze gevestigd zijn en bijgevolg een belangrijke rol vervullen om de lokale ontwikkeling te versnellen, wat een cruciale factor is om tot echte sociale, economische en territoriale samenhang te komen; overwegende dat in coöperatieve vennootschappen de financiering van voortgezette opleiding op het gebied van sociale verantwoordelijkheid en ondernemen – twee gebieden die niet volledig worden bestreken door andere instrumenten inzake sociale participatie – van fundamenteel belang is;

C.

overwegende dat in coöperatieve vennootschappen de participatie van de leden van de vennootschap centraal moet staan en weerspiegeld moet zijn in de bestuurs- en eigendomsstructuur van de coöperatieve vennootschap;

D.

overwegende dat coöperatieve vennootschappen een belangrijke pijler zijn van de Europese economie en ook een fundamentele motor voor sociale innovatie, en precies daardoor de infrastructuur en lokale sociale voorzieningen in met name plattelandsgebieden en dichtbevolkte stedelijke gebieden in stand houden; overwegende dat Europa 160 000 coöperatieve vennootschappen telt, die in handen zijn van meer dan een kwart van alle Europeanen en werk verschaffen aan ongeveer 5,4 miljoen werknemers;

E.

overwegende dat coöperatieve vennootschappen op veel economische terreinen concurreren met door investeerders gestuurde ondernemingen, dat coöperatieve vennootschappen op de wereldmarkten over aanzienlijke economische macht beschikken en dat zelfs multinationale coöperatieve vennootschappen vaak een band behouden met lokale behoeften;

F.

overwegende dat coöperatieve banken tijdens de financiële crisis dankzij hun coöperatief bedrijfsmodel blijk hebben gegeven van grote duurzaamheid en veerkracht; overwegende dat zij dankzij hun coöperatief bedrijfsmodel hun omzet en groei tijdens de crisis hebben vergroot en minder faillissementen en ontslagen hebben gekend; overwegende dat coöperatieve vennootschappen eveneens kwalitatief hoogwaardige, inclusieve en crisisbestendige werkgelegenheid verschaffen, waarbij vaak veel vrouwen en migranten een baan vinden, en dat zij bijdragen aan duurzame economische en sociale regionale ontwikkeling doordat zij lokale banen aanbieden die niet naar een andere plaats kunnen worden overgebracht; overwegende dat coöperatieve vennootschappen als een succesvol en modern uitgangspunt voor de sociale economie kunnen worden beschouwd en met name op het platteland kunnen bijdragen aan het bieden van stabiele beroepsperspectieven en werknemers in hun geboortestreek een flexibele planning van hun leven kunnen bieden;

G.

overwegende dat de financiële en economische crisis heeft aangetoond dat de vraag betreffende de aantrekkelijkheid van een rechtsvorm niet eenzijdig vanuit het oogpunt van de aandeelhouders kan worden beantwoord; overwegende dat een onderneming als sociale organisatie verantwoording verschuldigd is tegenover aandeelhouders, werknemers, schuldeisers en de samenleving en dat daarmee in de beoordeling rekening moet worden gehouden;

H.

overwegende dat de regelgeving betreffende coöperatieve vennootschappen en participatie van werknemers vrijwel overal in de EU sterk verschilt;

I.

overwegende dat het statuut voor een Europese coöperatieve vennootschap (SCE) tot nu toe de enige, op EU-niveau beschikbare rechtsvorm inzake sociale economie is, aangezien de Commissie in 2003 haar voorstellen voor een Europese vereniging en een Europese onderlinge maatschappij heeft ingetrokken en het statuut voor een Europese stichting zich nog in de ontwikkelingsfase bevindt;

J.

overwegende dat de invoering van een statuut voor een Europese coöperatieve vennootschap tot doel heeft de ontwikkeling van de interne markt aan te moedigen door de werking van dit type vennootschap op EU-niveau te vergemakkelijken;

K.

overwegende dat de invoering van het statuut voor een Europese coöperatieve vennootschap een mijlpaal vormt voor de erkenning van het coöperatieve bedrijfsmodel op EU-niveau, ook in die lidstaten waar het concept "coöperatieve vennootschap" om historische redenen een negatieve bijklank heeft;

L.

overwegende dat in Europese coöperatieve vennootschappen de betrokkenheid van de werknemers op transnationaal niveau, met name inzake de participatie van de werknemers in de raad van bestuur, een troef vormt;

M.

overwegende dat de EU 2020-strategie pleit voor een economie met veel werkgelegenheid die zorgt voor economische, sociale en territoriale cohesie, en dat een sterke sociale economie hiervan deel uitmaakt;

N.

overwegende dat de Verenigde Naties 2012 hebben uitgeroepen tot het internationaal jaar van de coöperatieve vennootschap, wat een uitstekende gelegenheid is om het coöperatief bedrijfsmodel te bevorderen;

1.

herinnert eraan dat coöperatieve vennootschappen en andere ondernemingen uit de sociale economie deel uitmaken van het Europees sociaal model en bijgevolg grote erkenning en steun verdienen, zoals het geval is in de grondwet van een aantal lidstaten en diverse basisdocumenten van de EU;

2.

herinnert eraan dat coöperatieve vennootschappen kunnen bijdragen aan de voltooiing van de interne markt door bestaande grensoverschrijdende belemmeringen weg te nemen en de markt concurrentiëler te maken;

3.

wijst erop dat Verordening (EG) nr. 1435/2003 van de Raad van 22 juli 2003 betreffende het statuut voor een Europese Coöperatieve Vennootschap (SCE) (hierna "het statuut") en Richtlijn 2003/72/EG tot aanvulling van het statuut van de Europese coöperatieve vennootschap met betrekking tot de rol van de werknemers (hierna "de richtlijn"), nauw met elkaar verweven zijn;

4.

is verheugd over de Mededeling van de Commissie COM(2012)0072; verwelkomt het voornemen van de Commissie om de SCE-verordening te vereenvoudigen en tegelijkertijd de SCE-specifieke elementen te versterken, en ook het feit dat hierover raadpleging van de betrokken partijen zal plaatsvinden; dringt erop aan in dit proces rekening te houden met het standpunt van het Parlement ten aanzien van de SCE;

5.

betreurt het feit dat de Europese coöperatieve vennootschap nog geen succes is, wat blijkt uit zijn zeldzame gebruik - tot 2010 werden slechts 17 SCE's opgericht, die in totaal 32 werknemers tellen (13); benadrukt dat deze veelzeggende balans duidelijk aantoont dat het statuut niet is aangepast aan de specifieke behoeften van de coöperatieve vennootschappen in Europa, ondanks het feit dat ondernemers belangstelling tonen voor de oprichting van een SCE; is ingenomen met het feit dat een grondige beoordeling van het statuut heeft plaatsgevonden om vast te stellen waarom het niet aantrekkelijk is en zo weinig impact heeft en om na te gaan wat kan worden gedaan aan het gebrek aan ervaring bij de uitvoering en aan andere belemmeringen;

6.

wijst erop dat het gebruik van de Europese coöperatieve vennootschap vaak wordt beperkt tot tweederangs coöperatieve vennootschappen die enkel uit rechtspersonen bestaan, tot onderlinge maatschappijen die geen Europees statuut hebben maar een rechtsvorm willen gebruiken die aansluit bij de sociale economie, en tot grote bedrijven; wijst erop dat de SCE moeilijk toegankelijk blijft voor kleine coöperatieve vennootschappen, die in Europa nochtans een meerderheid van de coöperatieve beweging uitmaken;

7.

is ingenomen met het feit dat de bepalingen inzake werknemersparticipatie in de Europese coöperatieve vennootschap als een fundamenteel element worden beschouwd; wijst er evenwel op dat deze afgestemd moeten zijn op de eisen in verband met de speciale aard van coöperatieve vennootschappen;

8.

wijst erop dat meerdere lidstaten een aantal artikelen van de richtlijn met betrekking tot de rechten van werknemers, met inbegrip van de genderspecifieke bepalingen, niet hebben omgezet, wat heeft geleid tot een aantal lacunes inzake controle en uitvoering van procedures voor werknemersparticipatie, en benadrukt dat hieraan moet worden verholpen om misbuik van regelingen voor de Europese coöperatieve vennootschap te voorkomen; betreurt dat de standaardbepalingen betreffende de participatie van werknemers in administratieve organen de participatie van werknemers niet verplichten;

9.

is evenwel tevreden over het feit dat sommige lidstaten niet alleen de richtlijn correct ten uitvoer hebben gelegd, maar zelfs verder zijn gegaan dan de maatregelen die in de richtlijn werden geëist;

10.

dringt er niettemin bij de Commissie op aan om scherp toezicht te houden op de toepassing van Richtlijn 2003/72/EG om te voorkomen dat bepalingen ervan misbruikt worden om werknemers van hun rechten te beroven; verzoekt de Commissie om de nodige maatregelen te nemen om de juiste omzetting van artikel 13 van de richtlijn te verzekeren;

11.

wijst erop dat artikel 17 van de richtlijn bepaalt dat de Commissie de uitvoering ervan moet beoordelen en deze indien nodig moet herzien; benadrukt dat het beperkte gebruik van het statuut een degelijke beoordeling van de richtlijn bemoeilijkt;

12.

merkt op dat de richtlijn niet vóór het statuut mag worden herzien; dringt erop aan te overwegen de bepalingen betreffende werknemersparticipatie rechtstreeks in het statuut op te nemen, dit om de regelgeving eenvoudiger en efficiënter te maken;

13.

benadrukt dat een herziening van de richtlijn de specifieke behoeften van werknemers in coöperatieve vennootschappen moet aanpakken, onder meer de mogelijkheid om zowel eigenaar als werknemer van hetzelfde bedrijf te zijn; verzoekt de Commissie instrumenten te ontwikkelen om het gemakkelijker te maken zowel werknemer als eigenaar van een coöperatieve vennootschap te zijn; stelt zich tot doel dat in alle lidstaten van de Europese Unie werknemersparticipatie in bedrijven iets vanzelfsprekends wordt; ijvert er daarom voor dat de werknemersparticipatie in grensoverschrijdende vennootschappen wordt uitgebouwd en niet op het peil van de kleinste gemeenschappelijke noemer blijft;

14.

is ingenomen met de conclusies van de studie naar de tenuitvoerlegging van Verordening (EG) nr. 1435/2003 inzake het Statuut van de Europese coöperatieve vennootschap (SCE) (14), vooral wat betreft de maatregelen die worden voorgesteld om de SCE's te bevorderen door de mensen beter bewust te maken van het bestaan ervan door middel van opleidingsprogramma's die gericht zijn op adviseurs inzake coöperatierecht en sociale actoren en die bestemd zijn om de grensoverschrijdende samenwerking tussen coöperatieve vennootschappen te bevorderen;

15.

verzoekt de Commissie en de lidstaten coöperatieve vennootschappen te stimuleren om de participatie van vrouwen in de bijzondere onderhandelingsgroep te verhogen en een diversiteitsbeleid te voeren om de gendergelijkheid op het werk en thuis te waarborgen, en met name om ervoor te zorgen dat meer vrouwen hogere managementfuncties bekleden; verzoekt de Commissie rekening te houden met het genderperspectief wanneer zij de correcte toepassing van de richtlijn nagaat, alsook bij de toekomstige herziening van de SCE-verordening;

16.

verzoekt de Commissie de SCE's op te nemen in eventuele Europese regelgeving betreffende het verhogen van de participatie van vrouwen op managementniveau en in raden van bestuur van overheidsondernemingen of beursgenoteerde bedrijven, voor het geval de ondernemingen er niet uit zichzelf in slagen de doelstellingen van 30% tegen 2015 en 40+ tegen 2020 te halen;

17.

benadrukt dat het statuut door zijn complexiteit slechts gedeeltelijk tegemoetkomt aan de behoeften van coöperatieve vennootschappen en dat het moet worden vereenvoudigd en verduidelijkt om het gebruiksvriendelijker, begrijpelijker en beter toepasbaar te maken, waardoor het recht op voorlichting, raadpleging en participatie van alle werknemers wordt gewaarborgd en de kwaliteit wordt behouden;

18.

vestigt de aandacht op de diverse tradities en regelingen inzake coöperatieve vennootschappen in de EU; benadrukt dat het statuut moet voorzien in een autonoom rechtskader voor Europese coöperatieve vennootschappen, dat naast het nationale coöperatieve-vennootschapsrecht bestaat, waardoor niet onmiddellijk harmonisatie plaatsvindt;

19.

benadrukt dat het statuut van de Europese coöperatieve vennootschap niet aantrekkelijker kan worden gemaakt door normen uit te hollen; is van mening dat het door de hervorming van het statuut mogelijk moet zijn deze vennootschapsvorm binnen de EU beter naar waarde te schatten; benadrukt dat het economisch gewicht, de crisisbestendigheid en de waarden waarop coöperatieve vennootschappen gebaseerd zijn, duidelijk aantonen dat deze vennootschapsvorm vandaag de dag binnen de EU een goede bestaansreden heeft en bijgevolg een herziening van het statuut rechtvaardigt; benadrukt dat transparantie, bescherming van de rechten van de betrokkenen en eerbiediging van de nationale cultuur en traditie centraal moeten staan in de toekomstige Europese acties en maatregelen ten behoeve van de Europese coöperatieve vennootschap; wijst erop dat voor bepaalde nationale coöperatieve vennootschappen de stimulans om het statuut te gebruiken helaas gering is vanwege hun bestaande holdingstructuur; benadrukt dat een fusie van nationale coöperatieve vennootschappen uit verschillende lidstaten moet worden aangemoedigd;

20.

dringt erop aan dat alle belanghebbenden volledig worden betrokken bij het herzieningsproces, met name de sociale actoren die een rol vervullen in de coöperatieve en vakbondsbeweging, en benadrukt dat dit proces tijdig moet worden afgerond;

21.

verwacht dat de Commissie passende maatregelen neemt om een volledige uitvoering van de richtlijn te waarborgen;

22.

betreurt dat de Commissie de aanbevelingen van het Parlement betreffende coöperatieve vennootschappen grotendeels heeft genegeerd; herinnert eraan dat het in zijn resolutie (15) heeft aangedrongen op:

23.

herinnert eraan dat de Commissie zich in COM(2004)0018 heeft verbonden tot twaalf acties, waaronder:

24.

betreurt dat slechts drie toezeggingen uit deze lijst in de praktijk zijn omgezet, en dan nog zonder beduidende resultaten; benadrukt dat dergelijke tekortkomingen het ontwikkelingspotentieel van coöperatieve vennootschappen beperken;

25.

wijst erop dat een gebrek aan middelen tot gebrekkige resultaten leidt; benadrukt dat, gezien de huidige versnippering van bevoegdheden en personele middelen inzake sociale economie binnen de Commissie, er dringend verbeteringen moeten worden doorgevoerd op het gebied van organisatie en middelen die voor de sociale economie worden uitgetrokken;

26.

benadrukt dat het EU-beleid op alle gebieden de specifieke kenmerken en de toegevoegde waarde van sociale-economieondernemingen, met inbegrip van coöperatieve vennootschappen, moet erkennen door passende regelgeving inzake openbare aanbestedingen, staatssteun en financiële regelingen aan te nemen;

27.

verzoekt de lidstaten gunstigere bepalingen voor coöperatieve vennootschappen, zoals toegang tot krediet en fiscale stimuli, te bevorderen;

28.

verzoekt de Commissie in de regelgeving betreffende kapitaaleisen en boekhoud- en rapporteringsnormen rekening te houden met de financiële structuur van coöperatieve vennootschappen; wijst erop dat alle coöperatieve vennootschappen, en met name coöperatieve banken, gebonden zijn aan regelgeving inzake de terugbetaling van coöperatieve aandelen en ondeelbare reserves;

29.

wijst op de bijzondere uitdagingen als gevolg van de digitale revolutie waaraan de mediasector en met name coöperatieve uitgeverijen het hoofd moeten bieden;

30.

dringt bij de Commissie aan op de invoering van een open coördinatiemethode voor de sociale economie, ook voor coöperatieve vennootschappen die een hoeksteen van deze sector vormen, waarbij zowel de lidstaten als belanghebbenden betrokken zijn, om de uitwisseling van goede praktijken aan te moedigen en te komen tot een geleidelijke verbetering van de mate waarin de lidstaten rekening houden met de specifieke aard van coöperatieve vennootschappen, met name op het gebied van fiscaliteit, leningen, administratieve lasten en bedrijfsondersteunende maatregelen;

31.

is ingenomen met het feit dat de Single Market Act erkent dat de sociale economie moet worden bevorderd, en dringt bij de Commissie aan op de lancering van het lang verwachte "initiatief voor een sociaal ondernemerschap" dat op coöperatieve beginselen is gebaseerd (16);

32.

verzoekt de Commissie een Europees jaar van de sociale economie te overwegen;

33.

spreekt zijn steun uit voor bedrijfsondersteunende maatregelen, met name bedrijfsconsulting en opleiding van werknemers, en voor toegang tot financiering voor coöperatieve vennootschappen, in het bijzonder buy-out door werknemers of klanten, aangezien dit een ondergewaardeerd instrument is om coöperatieve vennootschappen in een crisisperiode te redden of om familiebedrijven over te dragen;

34.

benadrukt het groeiende belang van coöperatieve vennootschappen op het gebied van sociale voorzieningen en collectieve goederen; benadrukt dat het noodzakelijk is degelijke arbeidsvoorwaarden te garanderen en gezondheids- en veiligheidsgerelateerde kwesties in deze sector aan te pakken, ongeacht het statuut van de werkgever;

35.

benadrukt dat het noodzakelijk is de inbreng van coöperatieve vennootschappen in de sociale dialoog op EU-niveau te garanderen;

36.

onderstreept het potentieel van de SCE om gendergelijkheid te promoten via de uitbouw van beleidsstructuren en programma's op verschillende niveaus, en daarbij bijzondere aandacht te besteden aan onderwijs en beroepsopleiding, aan het stimuleren van ondernemerschap en aan programma's voor een leven lang leren; merkt op dat gendergelijkheid op verschillende besluitvormingsniveaus economische voordelen oplevert en een gunstig klimaat schept om talentvolle en bekwame mensen leidinggevende of toezichthoudende functies te laten uitoefenen; onderstreept bovendien dat bepaalde aspecten van het werk in coöperatieve vennootschappen een flexibiliteit mogelijk maken die het eenvoudiger maakt om gezinsleven en werk te combineren; verzoekt de Commissie een mechanisme te ontwerpen voor de uitwisseling van goede praktijken op het gebied van gendergelijkheid tussen de lidstaten;

37.

onderstreept dat de SCE tegemoet kan komen aan de behoeften van vrouwen door hun toegang te geven tot aanbiedingen voor waardig werk, tot spaar- en kredietinstellingen, tot huisvesting en sociale diensten, tot onderwijs en opleiding, en op die manier hun levensstandaard te verbeteren;

38.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/24

—

gezien artikel 165 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens, met name artikel 26 daarvan,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, met name artikel 14 daarvan,

—

gezien de gezamenlijke verklaring over de harmonisatie van de architectuur van het Europese hogeronderwijsstelsel, ondertekend door de vier bevoegde ministers namens Frankrijk, Duitsland, Italië en het Verenigd Koninkrijk op 25 mei 1998 in Parijs tijdens de aan de Sorbonne gehouden conferentie (Sorbonne-verklaring) (1),

—

gezien de gezamenlijke verklaring die op 19 juni 1999 in Bologna is ondertekend door de ministers van Onderwijs van 29 Europese landen (Bologna-verklaring) (2),

—

gezien het communiqué dat op 28 en 29 april 2009 in Leuven en Louvain-la-Neuve is uitgegeven door de Conferentie van Europese ministers bevoegd voor hoger onderwijs (3),

—

gezien de verklaring van Boedapest en Wenen van 12 maart 2010, aangenomen door de ministers van Onderwijs van 47 landen, waarmee de Europese hogeronderwijsruimte (EHOR) officieel werd gelanceerd (4),

—

gezien Richtlijn 2005/36/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 september 2005 betreffende de erkenning van beroepskwalificaties (5),

—

gezien de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 28 september 2005 tot vergemakkelijking van de afgifte van eenvormige visa voor een verblijf van korte duur aan onderzoekers die onderdaan zijn van een derde land en die zich met het oog op wetenschappelijk onderzoek verplaatsen in de Gemeenschap (6),

—

gezien de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 15 februari 2006 over verdere Europese samenwerking op het gebied van de kwaliteitsborging in het hoger onderwijs (7),

—

gezien de aanbeveling van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 tot vaststelling van een Europees kwalificatiekader voor een leven lang leren (8),

—

gezien de conclusies van de Raad van 12 mei 2009 betreffende een strategisch kader voor Europese samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding (9) (ET 2020),

—

gezien de conclusies van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten op 26 november 2009 in het kader van de Raad bijeen, over het ontwikkelen van de rol van onderwijs in een ten volle functionerende kennisdriehoek (10),

—

gezien de conclusies van de Raad van 11 mei 2010 over de internationalisering van het hoger onderwijs (11),

—

gezien de aanbeveling van de Raad van 28 juni 2011 inzake beleid ter bestrijding van voortijdig schoolverlaten (12),

—

gezien de aanbeveling van de Raad van 28 juni 2011 getiteld "Jeugd in beweging – de leermobiliteit van jongeren bevorderen" (13),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 10 mei 2006 getiteld "Invulling van de moderniseringsagenda voor de universiteiten: onderwijs, onderzoek en innovatie" (COM(2006)0208),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld "Europa 2020 – Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 augustus 2010 over een digitale agenda voor Europa (COM(2010)0245),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 20 september 2011 getiteld "Ondersteuning van groei en werkgelegenheid – een agenda voor de modernisering van de Europese hogeronderwijssystemen" (COM(2011)0567),

—

gezien het Eurydice-rapport van de Commissie uit 2009 getiteld "Higher Education in Europe 2009: Developments in the Bologna Process" (14),

—

gezien het Eurydice-rapport van de Commissie uit 2010 getiteld "Focus on Higher Education in Europe 2010: The Impact of the Bologna Process" (15),

—

gezien de onder docenten gehouden Eurobarometer-enquête uit 2007 over de hervorming van het hoger onderwijs (16),

—

gezien de onder studenten gehouden Eurobarometer-enquête uit 2009 over de hervorming van het hoger onderwijs (17),

—

gezien de Eurostat-publicatie van 16 april 2009 getiteld "The Bologna Process in Higher Education in Europe – Key indicators on the social dimension and mobility" (18),

—

gezien het eindverslag van de op 8 en 9 september 2011 in Jerevan (Armenië) gehouden internationale conferentie over de financiering van het hoger onderwijs (19),

—

gezien zijn resolutie van 23 september 2008 over het Bologna-proces en studentenmobiliteit (20),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie cultuur en onderwijs en het advies van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0035/2012),

A.

overwegende dat de doelstellingen van het Bologna-proces, namelijk het verenigbaar maken van de hogeronderwijsstelsels in Europa, het wegnemen van de drempels voor burgers die in een ander land willen studeren of werken en het aantrekkelijk maken van het Europees hoger onderwijs voor zo veel mogelijk mensen (ook voor jongeren uit derde landen), nog steeds actueel zijn, en overwegende dat er een dialoog tussen de verschillende niveaus van het onderwijssysteem moet komen met het oog op ontwikkeling van curricula op basis van ieder voorafgaand niveau, zodat het proces kan worden voortgezet, wat bijdraagt aan de doelstellingen van de Europa 2020-strategie inzake op kennis en innovatie gestoelde groei, die des te belangrijker zijn in het licht van de huidige economische crisis; overwegende dat er een evaluatie moet plaatsvinden om de ontwikkeling van het proces vast te stellen, met aandacht voor de successen, de moeilijkheden, het onbegrip en de tegenstand die de betrokken partijen hebben ervaren;

B.

overwegende dat de rol van het hoger onderwijs erin bestaat een voor iedereen even toegankelijke leeromgeving te creëren, die autonomie, creativiteit, toegang tot kwaliteitsonderwijs en kennisontwikkeling bevordert, en dat het daarom essentieel is om de academische wereld in het algemeen en de studenten, docenten en onderzoekers in het bijzonder te betrekken bij de ontwikkeling van de verschillende stadia van universitair onderwijs;

C.

overwegende dat universiteiten, gezien hun drieledige rol (onderwijs, onderzoek en innovatie), van het grootste belang zijn voor de toekomst van de Europese Unie en de vorming van haar burgers;

D.

overwegende dat het instituut universiteit een belangrijke, bijna duizend jaar oude Europese verworvenheid is waarvan het belang voor de evolutie van de samenleving niet mag worden gereduceerd tot haar bijdrage aan de economie en waarvan de ontwikkeling niet uitsluitend van economische behoeften mag afhangen;

E.

overwegende dat de meeste landen die deelnemen aan het Bologna-proces ondanks de ondervonden moeilijkheden de driefasenstructuur toepassen, in een aantal gevallen met succes;

F.

overwegende dat de toezegging om de hervorming te bespoedigen gepaard moet gaan met een gezamenlijk actieplan en voldoende financiële steun, en dat het feit dat in een aantal lidstaten wordt bezuinigd op de overheidsuitgaven voor onderwijs niet bevorderlijk is voor het doorvoeren van deze noodzakelijke hervorming;

G.

overwegende dat mobiliteit voor iedereen toegankelijk moet zijn en de hoeksteen vormt van de hervorming van het hoger onderwijs; overwegende dat de mobiliteit van studenten op termijn kan bijdragen tot een mobielere beroepsbevolking; overwegende dat het evenwel belangrijk is gedurende het hele proces toe te zien op de toegankelijkheid voor iedereen;

H.

overwegende dat de lidstaten bijkomende inspanningen moeten leveren om de wederzijdse erkenning van diploma's te waarborgen, aangezien dit cruciaal is voor het welslagen van het Bologna-proces;

I.

overwegende dat de sociale dimensie moet worden versterkt als een noodzakelijke voorwaarde voor de ontwikkeling van het Bologna-proces, om het recht op studeren betaalbaar te maken voor alle studenten, ook voor kwetsbare groepen, zodat iedereen gelijke toegang heeft en betere kansen krijgt op de arbeidsmarkt;

J.

overwegende dat universiteiten, overheden en bedrijven moeten focussen op inzetbaarheid op de arbeidsmarkt; overwegende dat universiteiten studenten de hulpmiddelen en de vaardigheden moeten aanreiken die ze nodig hebben om hun menselijk potentieel ten volle te benutten; overwegende dat het universitair onderwijs rekening moet houden met de behoeften van de arbeidsmarkt, zodat het studenten de vaardigheden kan aanreiken die ze nodig hebben om een duurzame en goedbetaalde baan te vinden;

K.

overwegende dat het waarborgen van de toegang tot onderwijs (een fundamentele waarde van de Unie) een publieke verantwoordelijkheid is van de lidstaten, de EU-instellingen en andere belangrijke actoren, en dat er een belangrijke rol is weggelegd voor de Europese Unie bij de totstandbrenging van de EHOR, namelijk het ondersteunen van de inspanningen van en de samenwerking met de lidstaten op dit gebied; overwegende dat een harmonisatie van het onderwijs en de opleidingen, met inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel, een eerste vereiste is om de Europese doelstellingen inzake werkgelegenheidskansen en groei te halen;

L.

overwegende dat het Bologna-proces geen gevolgen met terugwerkende kracht mag hebben voor studenten die vóór de inwerkingtreding van het Bologna-stelsel met hun opleiding begonnen zijn;

1.

benadrukt het belang van onderwijs als sleuteldomein voor samenwerking met de lidstaten om de essentiële EU2020-doelstellingen inzake werkgelegenheid en groei te halen en te komen tot het broodnodige economische herstel;

2.

dringt aan op een versterking van de EU-steun voor het Bologna-proces, in het bijzonder met betrekking tot de wederzijdse erkenning van academische kwalificaties, de harmonisatie van academische normen, de bevordering van mobiliteit, de sociale dimensie en werkgelegenheidskansen, de actieve democratische participatie, de analyse van de uitvoering van de Bologna-beginselen, en het wegnemen van administratieve belemmeringen; verzoekt de lidstaten hun engagement met betrekking tot het proces te bevestigen en het systeem voor de financiering ervan te versterken, zodat de doelstellingen inzake groei van de Europa 2020-strategie kunnen worden gehaald;

3.

merkt op dat de oprichting van de EHOR een belangrijk gegeven is met het oog op de totstandbrenging en de ontwikkeling van een echt Europees burgerschap; meent dat het nu nodig is om deze ruimte met behulp van de geschikte middelen en procedures te versterken;

4.

onderstreept dat het Bologna-proces en de EHOR een sleutelfunctie vervullen binnen de Europa 2020-strategie, en wijst erop dat de koppeling tussen onderwijs en onderzoek essentieel is in die zin dat ze een onderscheidend kenmerk van het Europees hoger onderwijs vormt;

5.

benadrukt dat de in het kader van het Bologna-proces vastgestelde prioriteiten - mobiliteit, erkenning en inzetbaarheid op de arbeidsmarkt - ervoor moeten zorgen dat iedere aan een Europese universiteit ingeschreven student de kans krijgt om kwaliteitsonderwijs te volgen, een diploma te behalen en zijn kwalificaties erkend te zien in alle landen van de EU;

6.

pleit voor de ontwikkeling van een doeltreffende bottom-upbenadering die alle belangrijke actoren, zoals universiteiten, vakbonden, beroepsorganisaties, onderzoeksinstellingen, het bedrijfsleven en vooral docenten en studenten, studentenorganisaties en universiteitspersoneel, ten volle bij de zaken betrekt;

7.

merkt op dat enkele Europese universiteiten nauwelijks bereid zijn om de nodige inspanningen te leveren met het oog op het bereiken van een geconsolideerde EHOR, terwijl deelnemen aan de EHOR voor sommige van deze universiteiten de enige manier is om hun concurrentievermogen en de kwaliteit van hun kennisaanbod te verhogen;

8.

verzoekt de universiteiten mee te werken aan de uitwerking van nieuwe onderwijsstrategieën en nieuwe strategieën op het gebied van beroepsopleidingen en een leven lang leren, door optimaal gebruik te maken van nieuwe technologieën en het belang van aanvullende leermethoden zoals niet-formeel onderwijs te erkennen, en deze strategieën te baseren op de pijlers van een op leren en onderzoek gericht universiteitssysteem dat de student centraal stelt en inzet op kritisch denken, creatieve vaardigheden, voortdurende professionele ontwikkeling en het verwerven van de theoretische en praktische kennis die studenten in hun beroepsleven nodig hebben; verzoekt de lidstaten en de EU om de universiteiten financieel te ondersteunen in hun streven naar nieuwe en aangepaste onderwijsmethoden;

9.

dringt erop aan de opleidingsprogramma's voor docenten te versterken en uit te breiden, en hierbij rekening te houden met de mogelijkheden die een leven lang leren en nieuwe technologieën bieden;

10.

benadrukt dat de openstelling van de Europese universiteiten voor de behoeften van de mondiale economie en de verdere consolidatie van de EHOR beschouwd moeten worden als pogingen van de Europese universiteiten om Europa te helpen de periode van algemene economische onzekerheid te doorstaan en Europa weer op het pad van duurzame ontwikkeling en groei te helpen;

11.

pleit voor de ontwikkeling van de "derde opdracht" van de universiteiten ten behoeve van de samenleving, een opdracht waarmee ook rekening moet worden gehouden bij de ontwikkeling van de multidimensionale indelingscriteria en bij de erkenning van uitmuntendheid;

12.

pleit voor meer overheidsinvesteringen in het hoger onderwijs, met name om de economische crisis te bestrijden door te zorgen voor groei op basis van verbeterde vaardigheden en kennis, en om tegemoet te komen aan de verhoogde studentenbehoeften door de kwaliteit van en de toegang tot het onderwijs en de hiermee verband houdende diensten (in het bijzonder voor studiebeurzen) te verbeteren; is van mening dat bezuinigingen in het onderwijs een negatieve impact hebben op de pogingen tot versterking van de sociale dimensie van het onderwijs, een grondbeginsel van het Bologna-proces; verzoekt de lidstaten en de EU-instellingen daarom nieuwe, doelgerichte en flexibele financieringsmechanismen uit te denken - en in dit verband Europese studiebeurzen te ontwikkelen - ter bevordering van groei en uitmuntendheid en ter ondersteuning van de specifieke en diverse taken van de universiteiten; benadrukt dat het nodig is een benadering op basis van meerdere fondsen te ontwikkelen, die stoelt op duidelijke en doeltreffende regels en aansluit bij het toekomstige financieringsmodel van de EU, en die erop gericht is de onafhankelijkheid van de universiteiten te waarborgen;

13.

wijst erop dat het Bologna-proces en het Erasmus-programma de mobiliteit van de studenten hebben bevorderd en ook kunnen bijdragen tot meer arbeidsmobiliteit; betreurt echter dat de mobiliteitscijfers relatief laag blijven;

14.

verzoekt de EU, de lidstaten en de universiteiten systemen op te zetten om informatie te verstrekken en financiële en administratieve ondersteuning te bieden aan alle studenten, academici en personeel met het oog op een betere structurering van de mobiliteitsstromen; is verheugd over de invoering van Erasmus-programma's voor promovendi en dringt erop aan dat de Erasmus-diensten in hun geheel en de nieuwe generatie onderwijsprogramma's worden versterkt door middel van een verhoogde financiering volgens sociale criteria, de openstelling van het programma voor een groter aantal studenten, een reële en doelmatige studiepuntenerkenning, bijkomende mogelijkheden om een studieverblijf in het buitenland in de opleiding te integreren, en een verbeterde flexibiliteit in de toegestane termijnen; benadrukt echter dat een betere mobiliteit in geen geval mag resulteren in discriminatie van studenten met beperkte financiële middelen;

15.

meent dat universitaire docenten dankzij de grotere mobiliteit de kans krijgen om hun eigen kennis en ervaring te verrijken, maar indirect ook die van hun studenten, en om samen met buitenlandse collega's cursusmateriaal voor te bereiden;

16.

verzoekt de lidstaten hun toezegging na te komen wat de volledige overdraagbaarheid van leningen en beurzen betreft, en de financiële steun voor mobiele studenten aanzienlijk te verhogen, in overeenstemming met de verhogingen in nieuwe EU-programma's; verzoekt de EU na te denken over hoe de bestaande wetgeving betreffende het recht op vrij verkeer kan worden versterkt aan de hand van garanties op het gebied van overdraagbaarheid van leningen en beurzen;

17.

verzoekt de EU meer rekening te houden met de immigratie uit Afrika, Azië en Latijns-Amerika en te komen tot een stelsel van regels dat is gericht op de erkenning van kwalificaties die zijn behaald in het land van herkomst;

18.

verzoekt de EU, met het oog op het wederzijds vertrouwen en de vereenvoudiging van de erkenning van academische kwalificaties via de uitvoering van een Europees kwalificatiekader in alle lidstaten, een betrouwbaar kwaliteitsborgingssysteem in te stellen, zowel op het niveau van de EU als op het niveau van de lidstaten; verzoekt de lidstaten hun nationale kwaliteitsborgingssystemen toe te passen in overeenstemming met de Europese normen en richtsnoeren voor kwaliteitsborging, zonder evenwel de diversiteit van de cursussen en van de benaderingen van de universiteiten inzake inhoud en leermethoden uit het oog te verliezen; spoort de kwaliteitsborgingsbureaus aan om aan te sluiten bij het Europees register voor kwaliteitsborging in het hoger onderwijs, en om ook via de Europese Vereniging voor kwaliteitsborging in het hoger onderwijs de Europese samenwerking en de uitwisseling van beste praktijken te bevorderen;

19.

wijst erop dat de lidstaten uiteenlopende beoordelingsschalen hanteren, en dat ECTS-punten op adequate wijze in beoordelingscijfers moeten worden omgezet;

20.

dringt erop aan dat alle Bologna-landen nationale kwalificatiekaders uitvoeren die aansluiten bij het kwalificatiekader van de EHOR, en dat ze het streven naar wederzijdse erkenning financieel ondersteunen;

21.

verzoekt om krachtige financiële steun voor de ontwikkeling van gemeenschappelijke basiscurricula die duidelijk gedefinieerde leerresultaten garanderen, en vraagt dat in dit verband onder meer aandacht wordt besteed aan de methodologie van Tuning en aan de ervaringen van de Tuning Academy; dringt erop aan dat bijzondere aandacht wordt besteed aan de specifieke kenmerken van curricula voor de menswetenschappen, aangezien deze richtingen een erg nuttig instrument vormen voor de bevordering van de democratie en de sociale cohesie in Europa, teneinde de specifieke kennis en vaardigheden vast te stellen die aan het einde van een opleiding verworven moeten zijn en zo een onderwijsvorm te bevorderen waarin het aanleren van algemene en meetbare vaardigheden (het vermogen om opgedane kennis te gebruiken is meetbaar) gekoppeld wordt aan kennisoverdracht en kritisch en authentiek analytisch onderzoek; stelt dat alle studieprogramma's zowel moeten inzetten op kennis van de basisstof als op interdisciplinaire sleutelvaardigheden zoals kritisch denken, communicatie en ondernemingszin;

22.

vraagt meer steun voor nationale en Europese maatregelen die de gelijke inclusie, eerlijke toegang, succesvolle doorstroming en duurzame ondersteuning (bijv. op het gebied van huisvesting en vervoerkosten) van alle studenten garanderen, en verzoekt om bijzondere steun voor studenten uit ondervertegenwoordigde groepen of kansarme gezinnen en voor studenten met financiële moeilijkheden, teneinde het uitvalpercentage te verlagen, onderwijs en opleiding onafhankelijk te maken van tot achterstelling leidende sociaaleconomische factoren en tegemoet te komen aan de leerbehoeften van ieder individu; beveelt aan sneller werk te maken van de oprichting van centra voor loopbaanoriëntatie met gratis dienstverlening voor studenten;

23.

onderstreept het belang van het communiqué van Londen uit 2007 (21), dat het bevorderen van de sociale dimensie van onderwijs bestempelt als een van de doelstellingen van het Bologna-proces, met het oog op de gelijke toegang tot onderwijs, zonder onderscheid naar afkomst; betreurt dat er op dit vlak nog maar weinig vooruitgang geboekt is, en moedigt de Commissie aan hieraan te werken;

24.

verzoekt de Commissie en de lidstaten de wederzijdse erkenning te bevorderen door de in dit verband bestaande administratieve belemmeringen weg te nemen;

25.

wijst op de bijzondere behoeften van bacheloropleidingen met betrekking tot hun curricula, de doorstroming naar masterprogramma's en de inzetbaarheid op de arbeidsmarkt; benadrukt in dit verband dat specifieke acties nodig zijn, zoals de ontwikkeling van curricula waarin theorie en praktijk worden gecombineerd, alsook een meer doeltreffende samenwerking tussen universiteiten, lidstaten en economische en sociale actoren, om de vooruitzichten van afgestudeerden op een duurzame, goedbetaalde baan die aansluit op hun diploma te verbeteren; verzoekt de universiteiten daarom hun aanbod van opleidingsstages uit te breiden en de integratie van stages in universitaire opleidingen te verbeteren;

26.

onderstreept dat het bevorderen van inzetbaarheid, onder meer door programma's voor een leven lang leren, en de ontwikkeling van een breder gamma van arbeidsmarktgerichte vaardigheden de hoogste prioriteit verdienen om de doelstellingen inzake duurzame groei en welvaart te halen; ondersteunt in dit verband ten volle interuniversitaire uitwisselingen van docenten en studenten, de dialoog tussen universiteiten en bedrijfsleven, opleidingsstages en het vaardighedenpaspoort;

27.

is van mening dat de modernisering van de Richtlijn betreffende de erkenning van beroepskwalificaties (2005/36/EG) de mobiliteit van werknemers en studenten in Europa zal bevorderen doordat ze de garantie biedt dat in een andere lidstaat behaalde kwalificaties in de hele EU erkend zullen worden;

28.

verzoekt de lidstaten en de EU-instellingen de overgang van het op de Europese universiteiten nog steeds dominante "monodisciplinaire" methodologische concept van wetenschap naar het "interdisciplinaire" en "transdisciplinaire" concept te ondersteunen;

29.

verzoekt de lidstaten en de EU-instellingen de dialoog en de samenwerking tussen de universiteiten en het bedrijfsleven te bevorderen als een gemeenschappelijk doel van de geconsolideerde EHOR, om de werkgelegenheidskansen van afgestudeerde Europese academici te vergroten;

30.

benadrukt in dit verband dat specifieke acties en een meer doelmatige samenwerking tussen de universiteiten en de arbeidsmarkt nodig zijn om de curricula relevanter te maken, de onderwijstrajecten beter op elkaar af te stemmen en de werkgelegenheidskansen te verbeteren door criteria te hanteren die ook bepalend zijn voor de toegang tot de beroepen;

31.

onderstreept dat het belangrijk is in voldoende stageplaatsen voor studenten te voorzien, zodat hun latere integratie op de arbeidsmarkt wordt vereenvoudigd;

32.

verzoekt de nationale regeringen en de Commissie een systeem van gestructureerde samenwerking te ontwikkelen om tot gezamenlijke hogeronderwijsdiploma's te komen, binnen clusters van vakgebieden, die in de hele EU erkend worden, en dit door de werking van en de financiële steun voor Erasmus Mundus en het toekomstige onderwijs- en opleidingsprogramma te verbeteren en de uitwerking van een Europese accreditatieregeling voor gezamenlijke programma's te bevorderen;

33.

is verheugd over het voorstel van de Commissie voor een Erasmus-mobiliteitsplan voor masteropleidingen;

34.

beschouwt academische promoties, met inbegrip van promoties die in samenwerking met ondernemingen worden uitgevoerd, als een essentiële schakel tussen hoger onderwijs en onderzoek, en wijst er opnieuw op dat zij een essentiële component kunnen vormen in het streven naar op kennis gebaseerde innovatie en economische groei; erkent dat het nuttig is om promoties uit te voeren in bedrijven, omdat dit gunstig is voor de integratie van hoogopgeleiden op de arbeidsmarkt; is verheugd over de toezegging van de Commissie om een Europees industrieel promotiestelsel te ontwikkelen in het kader van de Marie Curie-acties;

35.

is van mening dat een betere samenwerking tussen de EHOR en de Europese onderzoeksruimte bevorderlijk kan zijn voor het innovatievermogen en de ontwikkeling van Europa;

36.

onderstreept het belang van het zevende kaderprogramma voor onderzoek, het programma voor concurrentievermogen en innovatie en de Europese onderzoeksruimte bij het streven naar meer mobiliteit voor EU-onderzoekers en bij het aanboren van het innovatie- en concurrentiepotentieel van de EU;

37.

dringt erop aan dat een doeltreffende strategie wordt uitgetekend om Europese programma's voor een leven lang leren te ondersteunen, en pleit voor duurzame initiatieven die volledig in de onderwijsinstelling geïntegreerd zijn en een leven lang leren bevorderen; verzoekt voorts het concept van een leven lang leren te bevorderen binnen bedrijven, zodat werknemers de mogelijkheid hebben hun kennis en vaardigheden uit te breiden; verzoekt de hogeronderwijsinstellingen een soepelere houding aan te nemen met betrekking tot hun programma's, waarin de leerresultaten centraal moeten staan en niet-formeel en informeel onderwijs een plaats moeten krijgen, en meer diensten aan te bieden ter ondersteuning van de leertrajecten via de bevordering van partnerschappen tussen universiteiten, ondernemingen en instellingen voor hogere beroepsopleidingen, teneinde de (mens)wetenschappelijke en technische vaardigheden te versterken en deze vaardigheden beter op elkaar af te stemmen;

38.

wijst erop dat pre-Bologna-studenten in sommige landen worden benadeeld bij de inschrijving voor masterprogramma's, en dat hun status moet worden vastgesteld;

39.

merkt op dat het Europees systeem voor het verzamelen en overdragen van studiepunten (ECTS) transparanter moet zijn en de mogelijkheid moet bieden om kwalificaties en diploma's nauwkeurig met elkaar te vergelijken; spoort de Commissie en de lidstaten aan het ECTS te verbeteren om de mobiliteit voor studenten en werknemers te bevorderen;

40.

is verheugd over het voorstel van de Commissie om de middelen voor Europese onderwijs- en opleidingsprogramma's aanzienlijk te verhogen; verzoekt de Commissie een groot deel van deze middelen te besteden aan de ondersteuning van de modernisering van het hoger onderwijs en van de universiteitsinfrastructuur, in overeenstemming met de doelstellingen van het Bologna-proces en de moderniseringsagenda van de EU; moedigt de Commissie aan oplossingen te vinden om ook studenten met financiële moeilijkheden toegang te geven tot deze programma's;

41.

verzoekt de lidstaten en de EU te onderzoeken of het mogelijk is studenten ertoe te verplichten een deel van hun opleiding aan een universiteit in een andere lidstaat te volgen;

42.

vestigt de aandacht op de duidelijke band tussen het Bologna-proces en de richtlijn betreffende de erkenning van beroepskwalificaties, en benadrukt dat de Commissie voor coördinatie moet zorgen op een manier die in overeenstemming is met het Bologna-proces; stelt dat deze band versterkt kan worden door studenten te voorzien van alle relevante praktische informatie over de erkenning van in het buitenland behaalde diploma's en over de carrièreperspectieven die buitenlandse opleidingen bieden;

43.

verzoekt in het kader van de herziening van de richtlijn betreffende de erkenning van beroepskwalificaties en met het oog op de totstandkoming van een echte EHOR om de minimumopleidingseisen per land te vergelijken, en om ervoor te zorgen dat lidstaten, bevoegde autoriteiten en beroepsorganisaties vaker rond de tafel zitten;

44.

stelt voor om instellingen die betrokken zijn bij door de EU gefinancierde studentenuitwisselingen te verplichten om de studiepunten die in het kader van Erasmus-programma's bij partneruniversiteiten zijn verkregen te erkennen met het oog op de consolidatie van het ECTS;

45.

wijst erop dat het belangrijk is het ECTS consequent toe te passen; verzoekt de Commissie, de lidstaten en hogeronderwijsinstellingen een vergelijkend overzicht op te maken dat aangeeft hoeveel ECTS-punten aan ieder vak worden toegekend, met het oog op meer eenduidigheid en ter bevordering van de mobiliteit van studenten en werknemers; wijst op de moeilijkheden die studenten ondervinden wanneer ze studiepunten willen meenemen naar een andere universiteit, en is van mening dat studenten daardoor mogelijk minder snel geneigd zijn om aan universitaire uitwisselingen deel te nemen;

46.

pleit voor de ontwikkeling van een doeltreffende strategie voor de volledige harmonisatie van academische titels in de hele Europese Unie, waarbij ook de vóór de vaststelling van het Bologna-proces behaalde titels eventueel met terugwerkende kracht worden erkend;

47.

verzoekt de lidstaten een definitief en duidelijk besluit over de volledige wederzijdse erkenning van kwalificaties en diploma's aan te nemen, of een routekaart voor de goedkeuring van zo'n besluit op te stellen;

48.

verzoekt de samenwerking tussen universiteiten beter te structureren en te versterken, zodat de impact op de hogeronderwijsinstellingen en -stelsels meer tastbaar wordt en de studenten en het personeel ervan kunnen profiteren;

49.

stelt voor dat de universiteiten uit de landen die de Bologna-verklaring ondertekenden de stages erkennen die in het kader van de door de Commissie gesteunde mobiliteitsprogramma's worden uitgevoerd;

50.

dringt erop aan dat studenten die aan een bepaalde uitwisseling deelnemen vooraf transparantere informatie krijgen over het aantal studiepunten dat zal worden toegekend, en verzoekt de lidstaten en de hogeronderwijsinstellingen samen te werken bij het bepalen van het aantal studiepunten dat de opleidingen vertegenwoordigen; moedigt de ontwikkeling van gemeenschappelijke platformen aan, omdat deze kunnen dienen om een door professionals en hogeronderwijsinstellingen vastgestelde kennis- en vaardighedenbasis aan te bieden en mogelijk ook om bepaalde diploma's beter op elkaar af te stemmen, evenwel met respect voor de eigenheid van de nationale systemen, naar analogie met de automatische erkenning van beroepskwalificaties in de EU (22);

51.

roept op tot betere networking, coördinatie en communicatie tussen de universiteiten van de EU om de erkenning van nieuwe diploma's te versnellen, de overdracht van studiepunten te vergemakkelijken, de kennis over en de notie van de verschillende onderwijs- en opleidingssystemen te verbeteren, en studenten meer inzicht te verschaffen in de verschillende Europese programma's;

52.

verzoekt de Commissie om, onder meer met financiële stimuleringsmaatregelen, de samenwerking binnen het nieuwe onderwijs- en opleidingsprogramma te bevorderen, met name op het gebied van transnationale curricula, gezamenlijke diploma's en wederzijdse erkenning; pleit voor de uitbreiding van het aantal Erasmus-partnerschappen voor opleidingsstages;

53.

wijst erop dat er heel wat instellingen bestaan die zich bezighouden met Europees hoger onderwijs en onderzoek; dringt erop aan dat de Europese Unie methoden bevordert om deze instellingen via een overkoepelend orgaan te coördineren;

54.

is van mening dat er initiatieven moeten worden opgezet ter ondersteuning van studenten die hun studieresultaten tijdens hun opleiding willen overdragen van de ene naar de andere universiteit;

55.

verzoekt de lidstaten en de EU bijgewerkte en vergelijkbare gegevens te verstrekken, onder meer over de proportionele vertegenwoordiging van kwetsbare groepen, op basis waarvan de uitvoering van de EHOR bewaakt kan worden, dit om de aan de uitvoering van het proces verbonden belemmeringen en problemen weg te nemen en niet om de instellingen te straffen die de geplande hervormingen nog niet hebben doorgevoerd; is van mening dat deze gegevens ieder jaar voor ieder afzonderlijk land en voor iedere afzonderlijke universiteit bekend moeten worden gemaakt, zodat het gemakkelijker wordt om te zien waar nog vooruitgang moet worden geboekt;

56.

spoort de universiteiten aan de academische normen te harmoniseren door partnerschappen te sluiten, met het oog op de uitwisseling van goede praktijken;

57.

verzoekt de Commissie en de lidstaten nieuwe, op wederzijdse belangen gestoelde samenwerkings- en onderzoeksprogramma's met universiteiten van derde landen op te richten en de bestaande programma's te versterken, met bijzondere aandacht voor universiteiten in conflictgebieden, opdat ook studenten uit deze landen zonder enige vorm van discriminatie toegang hebben tot hoger onderwijs en opleiding;

58.

meent dat de bij het Bologna-proces opgerichte EHOR dynamisch is; pleit daarom voor de integratie van een Euro-mediterrane hogeronderwijsruimte in de EHOR en voor verdere stappen met betrekking tot de oprichting van een doeltreffende hogeronderwijsruimte voor de landen die deel uitmaken van het Oostelijk Partnerschap en van andere interstatelijke samenwerkingsverbanden binnen de EU; verzoekt de Commissie de belemmeringen voor het vrije verkeer van studenten en docenten weg te nemen, de vorming van een netwerk van Euro-mediterrane universiteiten (waaronder EMUNI) te ondersteunen en het goede beheer van de progamma's Tempus en Erasmus Mundus voort te zetten;

59.

benadrukt dat het nodig is de informatievoorziening over het Bologna-proces en de EHOR te verbeteren door middel van een breed, doeltreffend en op heel Europa gericht communicatiebeleid om de aantrekkelijkheid van de universiteiten binnen en buiten Europa te vergroten;

60.

verzoekt de Commissie en de lidstaten ervoor te zorgen dat leningen en toelagen (en in het bijzonder studiebeurzen die op grond van verdiensten en behoeften worden verstrekt) tussen alle Europese landen overdraagbaar zijn, om de gelijke toegang tot de voorzieningen inzake mobiliteit te waarborgen;

61.

pleit voor het creëren van uniforme universiteitsmerken op regionaal niveau om het prestige van universiteiten op internationaal niveau te vergroten, in overeenstemming met de doelstellingen van het Bologna-proces;

62.

verzoekt de EU-instellingen mechanismen uit te werken om de lidstaten en de hogeronderwijsinstellingen te steunen bij de uitvoering van de Bologna-doelstellingen, bijvoorbeeld door te voorzien in een systeem van regelmatige rapportage of door doelgericht gebruik te maken van EU-programma's, met inbegrip van de programma's die een samenwerking met de niet-EU-landen van de EHOR betreffen;

63.

verzoekt de EU in haar beleidssamenwerking met relevante niet-EU-landen in te zetten op maatregelen waarmee de uitvoering van haar toezeggingen in verband met het Bologna-proces wordt ondersteund; verzoekt de Commissie en het Parlement het voortouw te nemen in deze opdracht;

64.

vertrouwt erop dat de inventarisopmaak op de ministeriële bijeenkomst in Boekarest van volgend jaar zal resulteren in een duidelijk plan om vóór de vastgestelde termijn van 2020 te komen tot een goed functionerende EHOR; dringt aan op sectoroverschrijdende voorstellen met betrekking tot ICT-opleidingen, beroepsopleidingen, een leven lang leren en praktijkstages, meent dat deze actief moeten inzetten op integratie en slimme en duurzame groei, aangezien dit de EU na de crisis concurrentievoordelen kan opleveren inzake het creëren van banen, menselijk kapitaal, onderzoek, innovatie, ondernemerschap en de bredere kenniseconomie;

65.

verzoekt de Commissie en de onderwijsministers van de EU de kansen die hun gezamenlijke deelname aan de EHOR biedt ten volle te benutten om het voortouw te nemen in de verwezenlijking van de Bologna-doelstellingen, en verzoekt de ministers hun toezeggingen met betrekking tot het Bologna-proces te onderbouwen met gezamenlijke toezeggingen op EU-niveau in de Raad, met steun van de Commissie, zodat dit samenwerkingsproces leidt tot een harmonieuze tenuitvoerlegging;

66.

wijst erop dat op de tweejaarlijkse ministeriële bijeenkomst in 2012 in Boekarest rekening moet worden gehouden met het feit dat de oprichting van de EHOR de EU en de lidstaten in staat stelt om, in overeenstemming met de beleidsverklaringen van de EU-instellingen, een sterke en eensgezinde bijdrage te leveren aan het Bologna-proces op basis van hun gedeelde verantwoordelijkheden inzake hoger onderwijs, hun gezamenlijke deelname aan dit proces en hun gedeelde toezegging om actie te ondernemen;

67.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/33

—

gezien de mededeling van de Commissie "Naar een robuust kwaliteitsbeheer voor de Europese statistiek" (COM(2011)0211),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie economische en monetaire zaken en het advies van de Commissie regionale ontwikkeling (A7-0037/2012),

A.

overwegende dat Eurostat al sinds 1953 bestaat en dat behoud van de onafhankelijkheid ervan naar algemeen inzicht nodig is;

B.

overwegende dat betrouwbare en nauwkeurige statistieken van essentieel belang zijn om de lidstaten en de Unie in staat te stellen een doeltreffend economisch en budgettair beleid te voeren;

C.

overwegende dat voor welslagen van de Europa 2020-strategie voor groei en werkgelegenheid en het maatregelenpakket voor economisch bestuur, met inbegrip van het Europees semester, onafhankelijke statistieken worden verlangd van hoge kwaliteit;

D.

overwegende dat de gebruikers van statistieken moeten worden voorzien van relevante, tijdige en accurate gegevens die conform de beginselen van onpartijdigheid, objectiviteit en professionele onafhankelijkheid dienen te worden verzameld en samengesteld door de nationale bureaus voor de statistiek;

E.

overwegende dat statistieken algemeen toegankelijk moeten zijn, gemakkelijk te begrijpen voor zowel beleidsmakers als burgers, en geschikt voor vergelijking van jaar tot jaar;

F.

overwegende dat de kwaliteit van de Europese statistiek afhankelijk is van de integriteit van het volledige productieproces; overwegende dat de modernisering van statistische productiemethoden die momenteel plaatsvindt een overheidsinvestering is die van essentieel belang is om de hele productieketen te stroomlijnen en een voortgezette verbintenis op het niveau van de EU en op nationaal niveau vereist;

G.

overwegende dat de schuldencrisis in de eurozone duidelijk heeft laten zien welke risico's er zijn verbonden aan inaccurate en frauduleuze statistieken die het gevolg zijn van kwalitatieve manco's in de door overheden aangeleverde boekhoudgegevens en in het bestaande systeem van statistische sturing;

H.

overwegende dat de bureaus voor de statistiek niet alleen statutair onafhankelijk moeten zijn, maar ook dienen te beschikken over afschottingssystemen en mechanismen om te garanderen dat zij niet politiek beïnvloedbaar zijn en dat systeemfouten aldus kunnen worden vermeden, waarbij echter tegelijkertijd moet worden benadrukt dat de staat verantwoordelijk is voor de juistheid en de echtheid van statistische gegevens;

I.

overwegende dat de band tussen Eurostat en de nationale rekenkamers aangehaald moet worden;

J.

overwegende dat de nationale bureaus voor statistiek in de lidstaten hervormd dienen te worden om zo snel mogelijk te voldoen aan de nieuwe Europese regelgeving;

K.

overwegende dat de ongeveer 350 statistische verordeningen die op alle lidstaten van toepassing zijn voor de kleinere lidstaten onevenredig zware nalevingskosten met zich meebrengen;

L.

overwegende dat Eurostat de economische indicatoren zal aanreiken die nodig zijn voor het toezicht op het gevoerde begrotingsbeleid en voor de opmaak van het scorebord inzake macro-economische onevenwichtigheden, en tevens voorziet in nieuwe handhavingsmechanismen; overwegende dat degelijke en betrouwbare statistieken in de recente wetshervormingen, in het bijzonder in het "sixpack" inzake economisch bestuur, een centrale plaats hebben gekregen in de economisch bestuur op EU-niveau;

1.

stelt zich op het standpunt dat een systematische kwaliteitsaanpak geboden is die wellicht hervorming nodig maakt van de wijze waarop de Europese statistieken worden geproduceerd, alsmede geleidelijke overgang van een correctieve benadering naar een preventieve benadering van het kwaliteitsbeheer voor de Europese statistiek in het algemeen en voor statistieken van de overheidsfinanciën in het bijzonder; is verheugd over het bindende karakter van de voorschriften betreffende de productie en de controle op de nauwkeurigheid van Europese statistieken; is van mening dat onafhankelijke organen voor statistiek van essentieel belang zijn voor het handhaven van de geloofwaardigheid van statistische gegevens;

2.

roept de Commissie op om de lidstaten hulp en deskundigheid te bieden om beperkingen in onderzoekscapaciteit en grote methodologische hindernissen te helpen overwinnen, om zo de naleving van de voorschriften en de productie van kwalitatief hoogstaande gegevens te verzekeren;

3.

steunt het voornemen van de Commissie wijzigingen in Verordening (EG) nr. 223/2009 (de statistiekverordening) voor te stellen met het oog op de invoering van een proactieve aanpak om gegevens over overheidsfinanciën in een vroege fase te controleren en te beoordelen zodat correctieve maatregelen in een zo vroeg mogelijke fase kunnen worden genomen; staat achter het voorstel tot invoering van een juridisch kader dat de aansturing, in het bijzonder waar het gaat om de professionele onafhankelijkheid van de nationale statistiekinstanties en Eurostat, moet versterken en de lidstaten ertoe moet verplichten om zich formeel te verbinden tot alle nodige maatregelen op nationaal niveau waardoor het vertrouwen in de statistiek bewaard blijft en strakker de hand kan worden gehouden aan de Praktijkcode Europese statistieken;

4.

dringt er bij de Commissie op aan het Europees Parlement en de Raad wetgevingsvoorstellen voor te leggen strekkende tot opneming van bepaalde onderdelen van de herziene Praktijkcode Europese statistieken in het EU-recht, teneinde een duidelijk onderscheid aan te brengen tussen de taken en bevoegdheden van de nationale bureaus voor de statistiek en die van de regeringen van de lidstaten en meer transparante en gecoördineerde verantwoordingsplicht voor de kwaliteit van gegevens te verzekeren;

5.

dringt er bij Eurostat op aan om, in samenwerking met de belangrijkste leveranciers en gebruikers van gegevens, meer inspanningen te leveren om de productiemethoden voor Europese statistieken te moderniseren om aldus de kosteneffectiviteit te handhaven;

6.

verzoekt Eurostat erop toe te zien dat er in alle lidstaten gestandaardiseerde boekhoudsystemen worden ingevoerd en dat deze worden aangevuld met zowel interne als externe auditmechanismen, mede onder toepassing van het onlangs herziene juridische kader van Verordening (EG) nr. 479/2009, en waar nodig ook met verdere wetgevingsvoorstellen; is verheugd over het voornemen van de Europese Commissie om Eurostat meer onderzoeksbevoegdheden te verlenen;

7.

benadrukt dat alle lidstaten ervoor dienen te zorgen dat statistieken op elk niveau van bestuur nauwkeurig zijn; moedigt Eurostat aan om bij alle soorten statistieken eventuele twijfels aan de nauwkeurigheid ervan publiekelijk kenbaar te maken;

8.

is van mening dat het onlangs aangenomen wetgevingspakket inzake economisch bestuur normen nodig maakt terzake van gefragmenteerde gegevens over de risico’s waaraan de overheidssector zich blootstelt met garanties en voorwaardelijke verplichtingen, bijvoorbeeld door overheidsgaranties en –blootstellingen jegens publiek-particuliere partnerschappen; deze normen moeten door Eurostat onverwijld worden uitgewerkt en gepubliceerd, rekening houdende met alle bestuursniveaus;

9.

is ingenomen met het initiatief van de Europese Adviescommissie voor statistische governance (ESGAB) om onafhankelijk toezicht te houden op Eurostat en op het Europees statistisch systeem; dringt er bij Eurostat en de overige bureaus voor de statistiek op aan uitvoering te geven aan de door de ESGAB in haar jaarverslag over 2011 uitgebrachte aanbevelingen;

10.

onderstreept dat Eurostat met betrekking tot zijn eigen personeel dient te zorgen voor transparantie door het publiceren van informatie over zijn eigen functionarissen (die ambtenaar zijn) en arbeidscontractanten, en door gegevens te verstrekken over de manier waarop gebruik wordt gemaakt van de diensten van nationale deskundigen;

11.

benadrukt dat de onafhankelijkheid van de statistische diensten op zowel nationaal als Europees niveau beveiligd moet blijven tegen de dreiging van politiek ingrijpen;

12.

merkt op dat het kwaliteitsborgingssysteem zal nopen tot nauwe coördinatie tussen Eurostat en de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor het verifiëren van de aangeleverde gegevens met betrekking tot overheidsfinanciën; verzoekt de Commissie voorstellen in te dienen die de nationale rekenkamers van een grotere onafhankelijkheid en meer samenhangende bevoegdheden moeten verzekeren bij de verificatie van de kwaliteit van de gebruikte bronnen voor het becijferen van de nationale schuld en het nationaal tekort, en die de coördinerende rol van de Europese Rekenkamer moeten versterken;

13.

onderstreept dat het kwaliteitsbeheer van de statistieken over overheidsfinanciën en andere nationale statistische gegevens en nauwkeurigheid en het tijdig indienen van de gegevens noodzakelijke voorwaarden zijn voor de goede werking van het Europees semester;

14.

erkent dat het verschaffen van nauwkeurige statistieken in veel gevallen vereist dat er gegevens vergaard en samengebracht worden uit verschillende bronnen; merkt daarom op dat bekorting van de publicatietermijnen voor de statistieken in sommige gevallen kan leiden tot minder betrouwbare of nauwkeurige statistieken of de kosten voor gegevensvergaring kan verhogen; raadt aan bij de keuze van beste praktijken op dit gebied een juist evenwicht te betrachten tussen tijdigheid, betrouwbaarheid en voorbereidingskosten;

15.

dringt er bij Eurostat op aan om te bekijken hoe het zijn publicaties, in het bijzonder de online publicaties, gebruiksvriendelijker kan maken voor de gemiddelde burger en voor leken, in het bijzonder met het oog op het gebruik van grafieken; is van mening dat de website van Eurostat eenvoudiger toegang moet bieden tot volledige langetermijngegevensreeksen en intuïtieve en comparatieve grafieken dient te tonen om de burgers zo een meerwaarde te bieden; is voorts van mening dat de regelmatige updates zomogelijk informatie over iedere lidstaat moeten bieden en reeksen per jaar en per maand moeten omvatten en waar mogelijk en nuttig ook reeksen met gegevens voor de lange termijn;

16.

beklemtoont dat de voorziening van nauwkeurige, relevante, hoogwaardige statistieken van wezenlijk belang is voor duurzame en evenwichtige regionale ontwikkeling; merkt op dat precieze en exacte gegevens een basis vormen voor het verkrijgen van gedetailleerde informatie met betrekking tot specifieke domeinen als demografie, de economie en het milieu, en zodoende een sleutelrol vervullen in het besluitvormingsproces ten aanzien van regionale ontwikkeling, in het bijzonder in het kader van de uitvoering van de Europa 2020-strategie;

17.

verzoekt de Commissie in te blijven spelen op de behoefte aan betrouwbare informatie uit statistieken op basis waarvan EU-beleid beter kan worden afgestemd op de economische, maatschappelijke en territoriale situatie op regionaal niveau;

18.

steunt Eurostat in zijn voornemen een juridisch kader in te voeren voor "vertrouwensverbintenissen voor de statistiek"; benadrukt dat zowel naleving van de regel voor vertrouwelijkheid van gegevens binnen het ESS (Europees statistisch systeem) als naleving van het subsidiariteitsbeginsel zullen helpen het vertrouwen in bureaus voor de statistiek te vergroten;

19.

merkt op dat het van wezenlijk belang is om de wijze waarop boekhoudsystemen van overheden werken te verbeteren; vraagt de Commissie desondanks te verduidelijken of standaardisering van de boekhoudsystemen van overheden in alle lidstaten noodzakelijk en mogelijk is; verzoekt de Commissie een gemeenschappelijke methodologie op te stellen en doeltreffende, geschikte en bewezen oplossingen door te voeren;

20.

acht het zaak dat een samenhangend systeem wordt ontwikkeld voor onderzoek naar sociaal-economische processen in grensoverschrijdende gebieden, waaronder de processen in regio's aan de buitengrenzen van de Europese Unie, tezamen met statistieken voor macroregio’s, teneinde een betrouwbaar, volledig en nauwkeurig beeld van de economie te krijgen wat betreft regionale en macroregionale ontwikkeling, waarbij aandacht wordt besteed aan zowel de stedelijke dimensie als de rurale gebieden; meent dat de onderzoeksmechanismen in verband met de betalingsbalans dienen te worden verbeterd; merkt bovendien op dat nauwkeurig toezicht dient te worden gehouden op regionale en nationale rekeningen, als onderdeel van een gedegen kwaliteitsbeheersysteem voor EU-statistieken;

21.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de nationale parlementen.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/37

—

gezien artikel 313 en artikel 314 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien het Interinstitutioneel Akkoord van 17 mei 2006 tussen het Europees Parlement, de Raad en de Commissie betreffende de begrotingsdiscipline en een goed financieel beheer (1) (hierna IIA genoemd),

—

gezien de geactualiseerde financiële programmering van de Commissie voor de periode 2007-2013, die is ingediend in overeenstemming met punt 46 van het voornoemde IIA van 17 mei 2006,

—

gezien de algemene begroting van de Europese Unie voor het begrotingsjaar 2012 (2),

—

gezien de conclusies van de Raad van 21 februari 2012 over de begrotingsrichtsnoeren voor 2013,

—

gezien het verslag van de Begrotingscommissie (A7-0040/2012),

1.

neemt kennis van de pogingen tot begrotingsconsolidatie die de meeste lidstaten wegens de financiële en begrotingscrisis hebben ondernomen; benadrukt evenwel het feit dat de EU nooit behoorlijk op de huidige economische en sociale crisis zal kunnen reageren of toekomstige crisissen zal kunnen voorkomen zonder verdere politieke eenmaking, gemeenschappelijke instrumenten, bijvoorbeeld automatische sancties, en het recht voor de Commissie om gerechtelijke stappen te ondernemen in het kader van een tekortprocedure, maar evenmin zonder gemeenschappelijke door de EU gefinancierde programma's, en de middelen om deze te activeren; benadrukt het feit dat voor economisch herstel maatregelen nodig zijn om de solidariteit te versterken en duurzame ontwikkeling en werkgelegenheid te bevorderen; is tevreden met het feit dat de Europese Raad dit heeft erkend in zijn verklaring van 30 januari 2012 en in zijn conclusies na de top van 1-2 maart 2012, maar benadrukt het feit dat concrete maatregelen moeten worden genomen, met name door gebruik te maken van de EU-begroting als gemeenschappelijk instrument; onderstreept het feit dat de prioriteiten die worden genoemd in bovengenoemde verklaringen, precies degene zijn die door het Parlement zijn verdedigd tijdens vorige begrotingsprocedures;

2.

blijft bezorgd over de ongeziene wereldwijde crisis, die de economische groei en de financiële stabiliteit heeft ondermijnd en de overheidstekorten en de schulden van de lidstaten ernstig heeft doen oplopen; begrijpt de bezorgdheid van de Raad, wat economische en budgettaire beperkingen op nationaal niveau betreft, en beklemtoont dat 2013 een cruciaal jaar wordt voor het economisch herstel;

3.

herinnert eraan dat de begroting van de Europese Unie een van de belangrijkste instrumenten is waar solidariteit wordt getoond tussen de lidstaten en tussen de generaties en dat zij onmiskenbaar een meerwaarde biedt, die blijkt uit haar enorme impact op de reële economie en het dagelijkse leven van de Europese burgers; herinnert eraan dat, als het beleid van de Unie alleen zou worden gefinancierd door de lidstaten, de uitgaven van de lidstaten pijlsnel omhoog zouden schieten en dat de Europese begroting, gelet hierop, mits bij het gebruik ervan sprake is van synergie, intrinsiek een duidelijke gemeenschappelijke besparing vormt voor het welzijn van iedereen; is van mening dat de op nationaal niveau genomen soberheidsmaatregelen niet mogen leiden tot een overeenkomstige verlaging op EU-niveau, omdat één euro die op dit niveau wordt uitgegeven, besparingen kan opleveren in de 27 lidstaten;

4.

benadrukt dat de EU met name in crisistijd meer collectieve inspanningen moet leveren om haar acties in resultaten om te zetten; onderstreept dat de jaarlijkse begroting van de Europese Unie met haar hefboomeffect, de prioriteiten in de nationale begrotingen en alle andere Europese instrumenten het herstelbeleid van de lidstaten moeten ondersteunen en moeten worden afgestemd op de Europa 2020-strategie voor groei en werkgelegenheid, omdat dit essentieel is voor het welslagen van de strategie en voor het vertrouwen in het EU-beleid, met name bij de burgers; benadrukt het feit dat de EU-begroting fungeert als katalysator voor investeringen en dat een verlaging ervan dus een nadelig effect zou hebben op de creatie van groei en de werkgelegenheid in de Unie;

5.

is van mening dat voor de bevordering van de groei en de werkgelegenheid specifieke maatregelen en bijkomende budgettaire inspanningen nodig zijn ter ondersteuning van een duurzaam en op de lange termijn gericht industriebeleid, het concurrentievermogen, innovatie en kmo's, aangezien het grootste deel van het economische potentieel van de EU berust bij kmo's: volgens recent onderzoek schiepen deze tussen 2002 en 2010 85% van de netto nieuwe banen in de EU, waarmee zij de motor van onze economische groei vormen; hecht daarom het grootste belang aan de bevordering van een ondernemingsgerichte mentaliteit en de oprichting van bedrijven via concrete acties en is van mening dat hiervoor de nodige middelen moeten worden uitgetrokken; merkt daarom op dat inspanningen moeten worden geleverd om de EU-financiering ter ondersteuning van groei-inspanningen verder op te voeren;

6.

benadrukt dat deze ondersteuning kan helpen te voorkomen dat kmo's hun investeringen terugschroeven, vooral in onderzoek en ontwikkeling, en dat zij tegelijk bevorderlijk kan zijn voor aanwervingen en beroepsopleiding, met name voor jonge burgers, en ervoor kan zorgen dat vaardigheden behouden blijven; is van oordeel dat meer EIB-steun voor kmo's en infrastructuur als een sleutelprioriteit moet worden beschouwd, zodat zij ertoe bijdraagt het innovatiepotentieel van kmo's ten volle te benutten, hetgeen cruciaal is voor de welvaart in de EU en voor de totstandkoming van een kennismaatschappij; benadrukt in verband hiermee het feit dat de aanvraagprocedure voor door de EU gefinancierde programma's voort moet worden vereenvoudigd; benadrukt in verband hiermee het feit dat de aanvraagprocedure voor door de EU gefinancierde programma's voort moet worden vereenvoudigd;

7.

is van mening dat, als met de EU-begroting meer wordt geïnvesteerd in een duurzame economie, dit kan leiden tot de schepping van meer banen dan met de huidige begroting; is van oordeel dat er op deze manier, met de bedoelde investeringen, aanzienlijk toe kan worden bijgedragen de EU terug op een groeispoor te brengen;

8.

benadrukt dat het resultaat van de Europa 2020-strategie grotendeels afhangt van de jongeren, die de meest opgeleide, technisch onderlegde en mobiele generatie ooit vormen en daarom een sleutelrol spelen en zullen spelen in het streven naar meer groei en werkgelegenheid in de EU; is bezorgd over het hoge peil van de jeugdwerkloosheid in de lidstaten; onderstreept gelet hierop dat zowel de EU als de lidstaten alles in het werk moeten stellen om ervoor te zorgen dat groei en werkgelegenheid een feit zijn, vooral voor jongeren, die de gemeenschappelijke toekomst van de EU vertegenwoordigen; wijst er ook op dat dringend de uitdagingen moeten worden aangepakt van werkloosheid en toenemende armoede in de Europese Unie in de geest van het vlaggenschipinitiatief "Europees platform tegen armoede en sociale uitsluiting";

9.

neemt kennis van het voorstel van de Commissie om 82 miljard EUR van de nog toe te wijzen middelen in het kader van alle structuurfondsen van de EU (EFRO en ESF) een nieuwe bestemming te geven, namelijk hulp aan kmo's en bestrijding van de jeugdwerkloosheid; wil over dit initiatief, de uitvoering ervan en de eventuele gevolgen ervan voor de begroting 2013 naar behoren op de hoogte worden gehouden;

10.

benadrukt dat alle maatregelen die tot dusver zijn genomen om de crisis te bestrijden, moeten helpen om de groei te herstellen; onderstreept in verband hiermee dat de reeds getroffen specifieke bezuinigingsmaatregelen gepaard moeten gaan met gerichte investeringen die resulteren in duurzame economische ontwikkeling; wijst erop dat de EU-begroting in het kader hiervan en doorslaggevende rol te spelen heeft, als instrument om te zorgen voor snelle en gecoördineerde acties op alle terreinen om de gevolgen van de crisis voor de reële economie te verlichten en te fungeren als katalysator voor investeringen, groei en werkgelegenheid in Europa;

11.

benadrukt dat een goed gecoördineerde, samenhangende en tijdige uitvoering van de gezamenlijke politieke toezeggingen en prioriteiten van de EU en de lidstaten vereist dat de nationale en Europese instellingen samenwerken om de overheidsmiddelen prioritair in te zetten voor groeisectoren en de gevolgen van geplande maatregelen vooraf in te schatten, alsmede de onderlinge synergie te vergroten en ervoor te zorgen dat zij een positieve impact heeft, door de belemmeringen weg te nemen en gebruik te maken van onderbenutte mogelijkheden; onderstreept in verband hiermee het feit dat het belangrijk is voort te gaan met de organisatie, vóór de voorjaarstop, de presentatie door de Commissie van haar ontwerpbegroting en de start van de nationale begrotingsprocedures in de lidstaten, van interparlementaire debatten over gemeenschappelijke economische en begrotingsrichtsnoeren voor de lidstaten en de Unie, om coördinatie tussen de nationale begrotingen en de EU-begroting te waarborgen, in het kader van de opgewaardeerde algemene activiteiten van het Parlement in het raam van het Europees semester, om de democratische legitimiteit van het Parlement te verbeteren, zoals het Parlement vraagt in zijn resolutie van 1 december 2011 over het Europees Semester voor economische beleidscoördinatie;

12.

pleit voor de goedkeuring van een verantwoordelijke en resultaatgerichte begroting, die is gebaseerd op doeltreffende uitgaven en een optimaal en tijdig gebruik van de bestaande EU-middelen; benadrukt in de geest van de verklaring van de leden van de Europese Raad van 30 januari 2012 dat er investeringen nodig zijn in groei en werkgelegenheid, vooral ten aanzien van kmo's en jongeren; onderstreept zijn voornemen om samen met de gespecialiseerde parlementaire commissies te onderzoeken op welke concrete gebieden meer maatregelen nodig zijn, maar ook eventuele negatieve prioriteiten vast te stellen;

13.

benadrukt dat met de EU-begroting uitsluitend geïnvesteerd wordt in beleid en maatregelen die een meerwaarde hebben voor de EU; wijst erop dat de begroting van de EU, die altijd in evenwicht moet zijn, een veel groter hefboomeffect heeft op de groei en de werkgelegenheid dan de begrotingen van de lidstaten en dat de EU-begroting een groter effect heeft met betrekking tot de stimulering van investeringen, de totstandbrenging van stabiliteit in Europa en het helpen van de EU om de huidige economische en financiële crisis te overwinnen; onderstreept evenwel het feit dat meer investeringen moeten worden aangetrokken, om projecten die van centraal belang zijn voor het economisch herstel en het concurrentievermogen, niet in gevaar te brengen; onderstreept in verband hiermee het feit dat de ontwikkeling van nieuwe, betere financieringsinstrumenten het hefboomeffect van de EU-bestedingen op de groei nog kan versterken, door particuliere investeringen aan te trekken, zodat de beperkingen op nationaal niveau worden gecompenseerd en de overheidsuitgaven worden geoptimaliseerd;

14.

herinnert eraan dat de nationale begrotingen in de EU tussen 2000 en 2011 gemiddeld zijn toegenomen met 62%, terwijl de betalingen uit de EU-begroting zijn toegenomen met iets minder dan 42%, hoewel de EU is uitgebreid van 15 tot 27 lidstaten;

15.

zal in het kader van de begrotingsprocedure 2013 specifiek aandacht besteden aan de uitvoering van de begrotingsprioriteiten die het Parlement de voorbije jaren heeft vastgesteld en zal met name van nabij de financiering en de uitvoering volgen van de door alle lidstaten onderschreven Europa 2020-strategie, met name wat de bevordering van het concurrentievermogen en de werkgelegenheid betreft, alsmede van de andere sectorale prioriteiten;

16.

is tevreden met het feit dat de Commissie in de recentste versie van de financiële programmering voor 2012-2013 rekening met de begrotingsprioriteiten van het EP voor 2012 heeft gehouden door net als in 2011 verhogingen uit het verleden niet te compenseren; vraagt dat deze lijn ook voor de ontwerpbegroting 2013 wordt gevolgd;

17.

benadrukt het feit dat de maxima voor diverse rubrieken in het huidige financiële kader, met name rubriek 1a (concurrentievermogen ter bevordering van groei en werkgelegenheid) en rubriek 4 (de EU als mondiale partner), ontoereikend zijn voor de beleidsmaatregelen die het Parlement, de Raad en de Commissie als prioriteiten hebben aangemerkt; wijst er voorts op dat de kredieten voor sommige beleidsmaatregelen diverse keren zijn moeten worden aangepast aan nieuwe doelstellingen en nieuwe taken en dat met andere woorden in bijna elke jaarlijkse begroting gebruik moet worden gemaakt van het flexibiliteitsinstrument; benadrukt niet te zullen aanvaarden dat gevestigde politieke engagementen van de EU in het gedrang komen; herinnert er met name aan dat financiële engagementen die zijn opgenomen in internationale overeenkomsten en/of overeenkomsten tussen de EU en internationale organisaties, moeten worden nagekomen en naar behoren in de ontwerpbegroting moeten worden opgenomen;

18.

herinnert eraan dat het meerjarig financieel kader (MFK) 2007-2013 ontworpen was om de welvaart en de levenskwaliteit van de burgers te verbeteren en het potentieel van de uitbreiding ten volle te benutten, maar dat de EU sinds 2008 kampt met een ongeziene crisis, die ook gevolgen heeft gehad voor de jaarlijkse begrotingen; onderstreept in verband hiermee het feit dat het MFK 2007-2013 niet is herzien om rekening te houden met de bijkomende financieringsbehoeften als gevolg van de huidige crisis, maar dat integendeel in elke jaarlijkse begroting sinds 2007 aanzienlijke globale marges onder de algemene maxima van het MFK zijn gelaten en dat alle jaarlijkse begrotingen hierdoor beperkt en zuinig zijn gebleven; benadrukt het feit dat de overeenkomstige betalingen bijgevolg op zijn minst moeten worden verricht volgens de normale begrotingscyclus; herinnert eraan dat betalingskredieten alleen worden onderscheiden van vastleggingskredieten wegens het tijdsverloop in meerjarenprogramma's vóór de feitelijke betaling van de bedragen;

19.

benadrukt dat er, aangezien 2013 het laatste jaar is van de huidige programmeringsperiode, een inhaalbeweging nodig zal zijn wat de betalingen betreft, zoals altijd het geval is aan het einde van financiële vooruitzichten, door het begin van de voltooiingsfase van de programma's van de periode 2007-2013 en, wat de vastleggingen betreft, om de bedragen te eerbiedigen in de financiële programmering, voor 2013 bijna 152 miljard EUR; herhaalt dat iedere kunstmatige verlaging van het niveau van de betalingen zou betekenen dat contractuele verplichtingen en eerdere vastleggingen van de EU niet tijdig worden nagekomen en ook kan resulteren in moratoire rente en verlies van vertrouwen in het Europees beleid en van geloofwaardigheid van de EU-instellingen; onderstreept daarom dat contractueel verschuldigde bedragen in het kader van de begrotingsdiscipline zo snel mogelijk moeten worden betaald;

20.

merkt op dat het niveau van de betalingen, dat louter het resultaat is van vroegere vastleggingen en daarom zou moeten worden bepaald aan de hand van technische criteria zoals uitvoeringscijfers, prognoses over het absorptievermogen of het niveau van openstaande verplichtingen (RAL), in de laatste begrotingsprocedures tot het belangrijkste politieke hangijzer in de Raad is uitgegroeid; wijst op het stijgende niveau van de RAL eind 2011: 207 miljard EUR, bijna 7% meer dan eind 2010; zal met het oog op de komende interinstitutionele vergadering over het verschil tussen vastleggingen en betalingen een dialoog starten met de Commissie om volledige duidelijkheid te verkrijgen over de samenstelling van de RAL; dringt er bij de Raad op aan om niet a priori het niveau van de betalingen te bepalen, zonder rekening te houden met de werkelijke behoeften en de wettelijke verplichtingen; merkt voorts op dat een toenemende RAL in feite een slechte zaak is voor een transparante EU-begroting waar duidelijk is hoe vastleggingen en betalingen in een bepaald begrotingsjaar met elkaar verband houden;

21.

benadrukt dat bij een zuivere "nettobijdrager aan de EU-begroting/netto-ontvanger van EU-begrotingsmiddelen"-benadering onvoldoende rekening wordt gehouden met het feit dat de EU-begroting zeer positieve spill-overeffecten tussen de lidstaten genereert, die de gemeenschappelijke beleidsdoelstellingen van de EU ten goede komen; is ernstig verontrust door de erg bescheiden stijging van de betalingen in de voorbije twee begrotingen – in de begroting 2012 was de stijging zelfs minder dan de inflatie – terwijl deze periode cruciaal is en alle investeringsprogramma's op volle kracht zouden moeten draaien en het potentieel ervan ten volle zou moeten worden benut;

22.

benadrukt dat een te lage begroting moet worden vermeden, aangezien dat niet strookt met het beginsel van goed financieel beheer, en dat de kredieten moeten worden afgestemd op realistische ramingen van het absorptievermogen; wijst erop dat een kunstmatige verlaging van het niveau van de kredieten, die niet is afgestemd op de realistische ramingen van de Commissie, ertoe kan leiden dat de mogelijkheden van de laatste fase van de begrotingsuitvoering onderbenut blijven; herinnert eraan dat het door de Commissie in haar ontwerpbegroting voorgestelde niveau van de betalingskredieten vooral wordt bepaald door de eigen ramingen van de lidstaten en door hun uitvoeringscapaciteit, aangezien de lidstaten meer dan 80% van de EU-financiering samen met de Commissie beheren;

23.

betreurt dat de Raad in december 2011 heeft geweigerd vastgestelde extra behoeften te financieren en dat als gevolg hiervan een aantal betalingsaanvragen, in totaal goed voor meer dan 10 miljard EUR, eind 2011 niet konden worden ingewilligd, hetgeen nu rechtstreekse gevolgen heeft voor de betalingen die beschikbaar zijn voor 2012; vindt het verontrustend dat dit te wijten is aan het feit dat de Raad de uitvoeringsgegevens en de behoeftenbeoordelingen van de Commissie aanvecht, zonder alternatieve gegevens of bronnen aan te reiken;

24.

is daarom bijzonder bezorgd over de situatie van de betalingen in 2012 en verzoekt de Commissie voorstellen in te dienen, om zo vroeg mogelijk dit jaar een oplossing te vinden, teneinde het probleem niet nogmaals te verschuiven naar later, in 2013; is bovendien van mening dat dit gebruik van kredieten van het komende jaar voor de financiering van behoeften van dit jaar getuigt van slecht financieel beheer en schending inhoudt van het jaarperiodiciteitsbeginsel; spreekt zijn ernstige bezorgdheid uit dat deze praktijk het principe van de Unie om geen schulden te maken, ondermijnt;

25.

herhaalt zijn verzoek aan de Raad om tijdens de begrotingsprocedure af te zien van een kunstmatige verlaging van de betalingen en benadrukt dat dit leidt tot een onhoudbaar niveau van de betalingen; verzoekt de Raad, als hij toch een verlaging wil doorvoeren, duidelijk en publiekelijk aan te geven welke programma's of projecten van de EU volgens hem kunnen worden uitgesteld of zelfs geschrapt, en om hier toelichting bij te geven;

26.

verzoekt de Raad in verband hiermee om in zijn standpunt te kiezen voor een realistische en verantwoordelijke begroting en is van plan om permanent te blijven toezien op de uitvoering van de kredieten en vooral de betalingen voor 2012; verzoekt de Raad om zijn voorbeeld te volgen, zodat de begrotingsautoriteit gebruik kan maken van gemeenschappelijke, geactualiseerde uitvoeringsgegevens en betrouwbare ramingen van de uitgaven kan opstellen; nodigt de Raad en de Commissie daarom uit op een interinstitutionele vergadering op een adequaat politiek niveau in het eerste semester van 2012, om na te gaan welke misverstanden er bestaan op het gebied van uitvoeringscijfers en geraamde betalingsbehoeften en hoe deze kunnen worden opgelost en om samen een inventaris te maken van de situatie van de betalingen voor de begrotingsjaren 2012 en 2013;

27.

wijst op het belang van financiering voor de Europese toezichthoudende autoriteiten (EBA, EAVB en ESMA) voor een alomvattende tenuitvoerlegging van de agenda inzake financiële regelgeving en de structuren voor toezicht, teneinde crises in de toekomst te vermijden; onderstreept dat financiering voor de Europese toezichthoudende autoriteiten en voor hen werkende onafhankelijke juridische diensten op de begroting prioriteit moeten krijgen;

28.

is verheugd over het in december 2011 bereikte akkoord over de financiering van de extra kosten van het ITER-project; verzoekt de Commissie met klem de gezamenlijke conclusies van dit akkoord volledig na te leven en concrete voostellen te formuleren voor dit bedrag van 360 miljoen EUR in de ontwerpbegroting voor 2013, met volledige toepassing van de bepalingen van het Financieel Reglement en het IIA van 17 mei 2006 en met uitsluiting van verdere herzieningen in verband met ITER in het MFK; herlaat er sterk van overtuigd te zijn dat de veiligstelling van het bedrag van 360 miljoen EUR in de begroting 2013 niet ten koste mag gaan van de geslaagde uitvoering van ander EU-beleid, met name het beleid dat bijdraagt tot het halen van de doelstellingen van de EU 2020-strategie, tijdens dit laatste jaar van de programmeringsperiode, en verzet zich specifiek tegen herschikkingen die deze begrotingsprioriteit schaden; onderstreept het feit dat de Commissie in haar financiële programmering voorziet in een marge van 47 miljoen EUR in rubriek 1a, hetgeen gedeeltelijk de ITER-behoeften dekt;

29.

verwacht, gelet op de komende toetreding van Kroatië op 1 juli 2013, dat de herziening van het MFK snel zal worden aangenomen, in overeenstemming met punt 29 van het IIA ("Aanpassing van het financiële kader in verband met de uitbreiding") en verzoekt de Commissie haar voorstel voor de overeenkomstige bijkomende kredieten in te dienen zodra alle lidstaten de toetredingsakte geratificeerd hebben; herhaalt dat de toetreding van Kroatië gepaard moet gaan met de nodige extra financiering, met nieuw geld in plaats van herschikkingen voor de tweede helft van 2013;

30.

neemt kennis van de brief van de commissaris voor Begroting en financiële programmering van 23 januari 2012, waarin de Commissie zich bereid verklaart het aantal posten in haar personeelsformatie al in 2013 met 1% te verminderen, naar behoren rekening houdend met de verschillende gevolgen voor grote, middelgrote en kleine directoraten-generaal; is voornemens een nauwkeurig onderzoek te wijden aan het voornemen van de Commissie om het personeelsbestand van de instellingen en de organen van de EU tegen 2018 te verminderen met 5% ten opzichte van 2013 en herinnert eraan dat dit als een algemene doelstelling moet worden gezien; herinnert eraan dat elke verandering van de personeelsformatie rechtstreekse gevolgen heeft voor de begroting en dat een verandering van de personeelsformatie in geen geval de begrotingsprerogatieven van de Begrotingscommissie en van het Europees Parlement mag aantasten; meent dat bij iedere korte- of langetermijnmaatregel tot inkrimping van het personeelsbestand vooraf een effectbeoordeling moet worden uitgevoerd en onder meer rekening moet worden gehouden met de wettelijke verplichtingen van de Unie en met de uit de Verdragen voortvloeiende nieuwe bevoegdheden en uitgebreide taken van de instellingen;

31.

herinnert eraan dat nauwe en constructieve interinstitutionele samenwerking tijdens de gehele begrotingsprocedure belangrijk is en bevestigt eens te meer zijn bereidheid om ten volle aan deze samenwerking bij te dragen, in volstrekte overeenstemming met de bepalingen van het VWEU; verwacht dat tijdens de begrotingsprocedure en bij de voorbereiding van de ontwerpbegroting ten volle rekening met deze richtsnoeren wordt gehouden;

32.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de Rekenkamer.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/42

—

gezien artikelen 81 en 82 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, die voorzien in de vaststelling volgens de gewone wetgevingsprocedure van maatregelen die "de ondersteuning van de opleiding van magistraten en justitieel personeel" beogen,

—

gezien zijn resolutie van 10 september 1991 over de oprichting van een Europese Academie voor Rechtswetenschappen (1), zijn standpunt van 24 september 2002 over de aanneming van het besluit van de Raad tot instelling van een Europees netwerk voor justitiële opleiding (2), zijn resolutie van 9 juli 2008 over de taak van de nationale rechter binnen het Europees gerechtelijk apparaat (3) en zijn aanbeveling aan de Raad van 7 mei 2009 betreffende de ontwikkeling van een strafrechtsgebied in de EU (4),

—

gezien de mededeling van de Commissie over een actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm (COM(2010)0171),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 25 november 2009 over het programma van Stockholm (5),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 17 juni 2010 over de gerechtelijke opleiding (6),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 september 2011 getiteld 'Opbouwen van vertrouwen in justitie in de hele EU - Een nieuwe dimensie in de Europese justitiële opleiding' (COM(2011)0551),

—

gezien het proefproject inzake justitiële opleiding dat in 2011 is voorgesteld door het Parlement,

—

gezien de vergelijkende studie over de justitiële opleiding in de lidstaten die in opdracht van het Parlement werd uitgevoerd door de Academie voor Europees recht in samenwerking met het Europees netwerk voor justitiële opleidingen (7),

—

gezien artikel 115, lid 5 en artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de hoger genoemde studie een overzicht geeft van de activiteiten in dit gebied in de nationale scholen voor magistraten, waarbij het type van aangeboden opleiding, de desbetreffende voorwaarden en de begrotingsmiddelen worden bekeken, met aandacht ook voor het vaststellen van behoeften en suggesties voor verbetering en beste praktijken, en dat in deze studie ook de resultaten worden weergegeven van een diepgaande bevraging van 6 000 rechters en openbare aanklagers in de lidstaten, waarbij aandacht gaat naar hun ervaring inzake de opleiding in EU-recht en hun suggesties voor verbetering;

B.

overwegende dat de justitiële opleiding met de juiste term 'justitiële studie' moet worden benoemd om de bijzondere aard weer te geven van de constante intellectuele inspanning die van de magistraten wordt gevraagd, alsook het feit dat degenen die een justitiële studie het best kunnen aanbieden, de rechters zelf zijn;

C.

overwegende dat het opleidingsaanbod momenteel nog ver verwijderd is van het streefdoel van de Commissie, namelijk dat dit voor de helft van de beoefenaren van juridische beroepen moet openstaan;

D.

overwegende dat volgens de studie het relatief geringe percentage van respondenten met een opleiding in EU-recht (53%, en slechts een derde daarvan gedurende de laatste drie jaar) onder meer kan worden verklaard door taalbarrières, een gebrek aan (tijdige) informatie over de bestaande programma's, het feit dat de programma's niet altijd aan de behoeften van de rechters zijn aangepast, alsmede de hoge werklast van de rechters en het gebrek aan voldoende middelen;

E.

overwegende dat het verstandig zou zijn, ook budgettair gezien in de huidige situatie van financiële beperkingen, gebruik te maken van de bestaande instellingen, met name de nationale instellingen voor justitiële opleiding, maar ook universiteiten en beroepsverenigingen, voor wat betreft de aspecten van 'nationaal recht' bij het ontwikkelen van een Europese justitiële cultuur; overwegende dat zodoende beste praktijken kunnen worden vastgesteld in de lidstaten en bevorderd en verspreid in de hele EU; overwegende dat op het gebied van de opleiding in EU-recht, de Academie voor Europees recht (ERA) haar rol moet blijven vervullen;

F.

overwegende dat, zoals het Parlement reeds heeft opgemerkt, de Europese justitiële ruimte moet berusten op een gedeelde justitiële cultuur onder de rechtsbeoefenaars, rechters en openbare aanklagers, die niet alleen gebaseerd is op EU-recht, maar wordt ontwikkeld via wederzijdse kennis en begrip van de nationale rechtssystemen, een ingrijpende hervorming van de universitaire curricula, uitwisselingen, studiebezoeken en gezamenlijke opleidingen met de actieve steun van de Academie voor Europees recht, het Europees netwerk voor justitiële opleiding en het Instituut voor Europees recht,

G.

overwegende dat de justitiële opleiding moet worden verbonden aan een debat over de traditionele rol van de magistratuur en de modernisering ervan, hoe deze open te trekken en haar horizon te verruimen; overwegende dat dit ook inhoudt dat een talenopleiding wordt aangeboden en dat de studie van vergelijkend recht en internationaal recht wordt bevorderd;

H.

overwegende dat een gemeenschappelijke justitiële cultuur ook tot stand moet worden gebracht onder de leden van het gerechtelijk apparaat, uitgaande van het Handvest van de grondrechten en de werkzaamheden van de Commissie van Venetië van de Raad van Europa, teneinde de kernwaarden van het juridische beroep te bevorderen door over de gemeenschappelijke beroepsethiek, de rechtsstaat en de principes voor de benoeming en de selectie van rechters te debatteren en dit ook bekend te maken en om de politisering van het gerecht te voorkomen en zo het wederzijds vertrouwen te versterken dat nodig is om de gemeenschappelijke justitiële ruimte concrete vorm te geven;

I.

overwegende dat het nodig is netwerken tussen rechters van verschillende culturen tot stand te brengen en de coördinatie van de bestaande netwerken te verbeteren om 'kringen van samenhang' te creëren; overwegende dat hiervoor elektronische communicatie niet volstaat, maar dat er fora moeten komen waar de rechters contact leggen met elkaar en dat het cruciaal is hierbij rechters te betrekken van de gerechtshoven uit Luxemburg en Straatsburg;

J.

overwegende dat een justitiële studie niet beperkt kan blijven tot materieel en procedureel recht en overwegende dat rechters een opleiding nodig hebben die betrekking heeft op hun justitiële werkzaamheden en die tot 'rechterkunde' leidt;

1.

erkent dat directe contacten de beste optie zijn, maar meent dat, in het licht van de budgettaire beperkingen alsook van de antwoorden van de rechters in de studie, een dergelijke opleiding en advies ook via het internet kunnen worden aangeboden (videoconferenties, online-cursussen, webstreaming) alsook door middel van uitwisselingen; merkt op dat rechters vragen om verdere beoordeling en aanpassing van de opleidingsprogramma's aan hun behoeften en kennelijk een interactieve opleiding verkiezen, waar ze ervaringen kunnen uitwisselen en praktijkgevallen bespreken, eerder dan de klassieke opleidingsformules met hoorcolleges;

2.

meent dat ook moet worden gestreefd naar coördinatie van de opleidingen die door de bestaande instellingen voor justitiële opleiding worden aangeboden, en naar het faciliteren en bevorderen van dialoog en professionele contacten;

3.

merkt op dat een meertalige opleiding belangrijk is aangezien uit de studie blijkt dat slechts een relatief klein aantal rechters voldoende kennis hebben van een vreemde taal om actief te kunnen deelnemen aan een justitiële opleiding in andere lidstaten;

4.

meent dat de problemen (kosten, talenopleiding, kosten-effectiviteit) onder meer kunnen worden opgelost door het gebruik van moderne technologie en door het financieren van de creatie van applicaties ('apps') op de lijnen van ITunes U van Apple; dergelijke 'apps', die worden voorbereid door de nationale scholen, de ERA, de universiteiten en andere opleiders, zouden bestaan uit opleidingscursussen, met videomateriaal met onder meer taalonderricht (met extra aandacht voor juridische terminologie) en onderwijs over de nationale rechtssystemen, bijzondere rechtsprocedures, enz. en zouden gratis aan de leden van het gerechtelijk apparaat worden verstrekt;

5.

meent dat rechters na een succesvolle deelname aan dergelijke cursussen in het kader van Erasmus in het buitenland opleidingscursussen zouden kunnen volgen;

6.

stelt voor dat dergelijke 'apps' ook tegen een gering bedrag ter beschikking worden gesteld aan beoefenaars van juridische beroepen, beroepsverenigingen, academici en rechtenstudenten en meent dat de ontwikkeling en de verspreiding van deze 'apps' kan zorgen voor een bescheiden stimulans van de economie en de werkgelegenheid voor een relatief kleine kostprijs;

7.

meent dat het proefproject dat door Luigi Berlinguer en Erminia Mazzoni is gepresenteerd en dat voor 2012 gepland is, in de eerste plaats moet gericht zijn op het vaststellen en uitbreiden van de beste praktijken voor het organiseren van de toegang tot EU-recht en de desbetreffende opleiding binnen de nationale gerechtelijke systemen en opleidingsinstituten; vindt bijvoorbeeld dat de EU de lidstaten ertoe moet aansporen om succesvolle instituten, zoals de coördinatoren voor EU-recht die in Nederland en Italië binnen de nationale juridische structuren bestaan, te imiteren en de opleiding van dergelijke coördinatoren te bevorderen en anderszins ook hun werk op EU-niveau te vergemakkelijken;

8.

is van oordeel dat binnen het proefproject een werkgroep moet worden opgericht waaraan nationale en Europese aanbieders van justitiële opleiding deelnemen alsook actoren van buiten het gerechtelijk apparaat, die tot doel heeft een reeks thematische 'clusters' van onderwerpen van EU-recht vast te stellen die het meest relevant zijn voor de dagelijkse justitiële praktijk, zowel voor 'praktische' kwesties (hoe stel ik een prejudiciële vraag, hoe krijg ik toegang tot gegevensbanken van EU-recht, enz.) als over inhoudelijke onderwerpen,

9.

stelt voor dat in het pilootproject wordt gezorgd voor een coördinatie van (a) de uitwisseling van advies en kennis over specifieke rechtssystemen tussen de diverse instellingen voor justitiële opleiding, uitgaande van de bestaande netwerken en middelen en (b) een officiële opleiding om vertrouwd te geraken met buitenlandse rechtssystemen;

10.

stelt ten slotte voor dat de Commissie een jaarlijks forum organiseert waar rechters van alle niveaus van anciënniteit in rechtsgebieden waar vaak nationale en grensoverschrijdende kwesties aan de orde zijn, kunnen debatteren over zaken die recentelijk tot controverse of problemen hebben geleid, teneinde discussie te stimuleren, contacten te leggen, communicatiekanalen tot stand te brengen en wederzijds vertrouwen en begrip te creëren; meent dat een dergelijk forum ook de gelegenheid kan bieden voor de bevoegde autoriteiten, opleiders en deskundigen, met inbegrip van de universiteiten en de beroepsverenigingen, om te discussiëren over het beleid inzake justitiële opleiding en de toekomst van de rechtenopleiding in Europa;

11.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Commissie.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/45

—

gezien de artikelen 3, 6 en 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de artikelen 206 en 207 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien Verdrag nr. 182 van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) betreffende het verbod op en de onmiddellijke actie voor de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid, Verdrag nr. 138 van de IAO betreffende de minimumleeftijd voor toelating tot het arbeidsproces en het Verdrag van de Verenigd Naties inzake de rechten van het kind,

—

gezien de Internationale Cacao-overeenkomst van 2010 en in het bijzonder de artikelen 42 en 43,

—

gezien zijn eerdere resoluties over kinderhandel en uitbuiting van kinderen in ontwikkelingslanden,

—

gezien zijn verslagen van 25 november 2010 over mensenrechten en sociale en ecologische normen in internationale handelsovereenkomsten (1) en over maatschappelijk verantwoord ondernemen in het kader van internationale handelsovereenkomsten (2),

—

gezien artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat volgens de schattingen van de IAO wereldwijd meer dan 215 miljoen kinderen werken of betrokken zijn bij activiteiten die moeten worden afgeschaft; overwegende dat 152 miljoen van deze kinderen jonger zijn dan 15 jaar en dat 115 miljoen van hen gevaarlijk werk verrichten;

B.

overwegende dat in deze resolutie kinderarbeid wordt opgevat zoals omschreven door de IAO in respectievelijk Verdrag nr. 138 betreffende de minimumleeftijd voor toelating tot het arbeidsproces en Verdrag nr. 182 betreffende het verbod op en de onmiddellijke actie voor de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid;

C.

overwegende dat het Europees Parlement zijn goedkeuring moet verlenen aan de sluiting van de Internationale Cacao-overeenkomst van 2010, overwegende dat belanghebbenden hebben aangegeven uiterst bezorgd te zijn over kinderarbeid bij het telen en oogsten van cacaobonen;

D.

overwegende dat 70% van de cacao wereldwijd afkomstig is uit West-Afrika en dat in deze regio ongeveer 7,5 miljoen mensen in de cacaosector werkzaam zijn, bijna uitsluitend in kleine familiebedrijven, waarvan er verspreid over heel West-Afrika 1,5 à 2 miljoen bestaan; overwegende dat de cacaoteelt tijdens het oogstseizoen bijzonder arbeidsintensief is en dat producenten onder grote druk van nationale en internationale marktdeelnemers staan om de arbeidskosten zo laag mogelijk te houden; overwegende dat tijdens drukke periodes een beroep wordt gedaan op alle gezinsleden, ook kinderen; overwegende dat kinderarbeid onaanvaardbare risico's met zich meebrengt;

E.

overwegende dat volgens de IAO niet alle door kinderen verrichte werkzaamheden mogen worden bestempeld als kinderarbeid die moet worden uitgebannen, en dat er een duidelijk onderscheid moet worden gemaakt tussen deze twee vormen van werk; overwegende dat de deelname van kinderen of jongeren aan werkzaamheden die hun gezondheid en persoonlijke ontwikkeling niet negatief beïnvloeden en hun scholing niet in de weg staan, doorgaans als iets positiefs wordt beschouwd, dat wil zeggen op voorwaarde dat de hun opgelegde taken niet gevaarlijk zijn en hen niet beletten om naar school te gaan;

F.

overwegende dat uit onderzoeken in Ghana en Ivoorkust blijkt dat kinderen die op cacaoplantages werken aan diverse gevaren worden blootgesteld; overwegende dat sommige kinderen bovendien het slachtoffer zijn geworden van kinderhandel en afkomstig zijn uit andere gebieden van het land of uit aangrenzende landen; overwegende dat aanvullend onderzoek moet worden gedaan naar kinderarbeid en kinderhandel in de regio, aangezien er geen betrouwbare cijfers bestaan;

G.

overwegende dat het onaanvaardbaar is dat in het kader van de teelt en oogst van cacaobonen de ergste vormen van kinderarbeid worden aangetroffen;

H.

overwegende dat er de voorbije jaren aanzienlijke vooruitgang is geboekt dankzij programma's en initiatieven ter bestrijding van de ergste vormen van kinderarbeid op West-Afrikaanse cacaoplantages, hoewel er nog veel werk moet worden verricht gezien de enorme omvang van de sector; overwegende dat herhaalde conflicten in de regio en in het bijzonder in Ivoorkust de situatie voor kinderen wederom hebben verslechterd;

I.

overwegende dat armoede, het ontbreken van alternatieven voor het genereren van inkomens, de schaarste of het volledige ontbreken van buitenschoolse kansen voor jongeren, starre structuren binnen gemeenschappen en heersende gewoonten, het ontbreken van gepaste juridische bescherming van de kinderrechten en van verplicht openbaar onderwijs voor alle kinderen, ongeacht hun sekse, en ten slotte corruptie en slecht bestuur, sociaaleconomische en politieke factoren vormen die kunnen bijdragen tot het steeds terugkerende misbruik van kinderen in sommige delen van de wereld;

J.

overwegende dat het de elementaire verantwoordelijkheid is van de regeringen van alle betrokken landen om het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind en verdragen nrs. 138 en 182 van de IAO over respectievelijk de minimumleeftijd voor toelating tot arbeid en de ergste vormen van kinderarbeid volledig uit te voeren;

K.

herinnerend aan de EU-strategie voor 2011-2014 inzake maatschappelijk verantwoord ondernemen, het Global Compact van de Verenigde Naties en met name beginsel 5 daarvan betreffende de uitbanning van kinderarbeid, en het Harkin-Engel-protocol, die een nuttig kader bieden voor maatschappelijk verantwoord ondernemen in de cacaosector;

1.

roept de landen die het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind en verdragen nrs. 138 en 182 van de IAO nog moeten ratificeren, ertoe op dit zonder uitstel te doen en deze verdragen snel uit te voeren; is bovendien van oordeel dat landen alle nodige maatregelen moeten nemen om het bewustzijn van het misbruik van kinderen op de arbeidsmarkt te vergroten, alsook van het feit dat de bestaande nationale en internationale regelgeving moet worden nageleefd;

2.

veroordeelt het gebruik van gedwongen kinderarbeid op cacaoplantages ten zeerste;

3.

roept alle belanghebbenden bij de teelt en verwerking van cacaobonen en daarvan afgeleide producten – met name overheden, de mondiale industrie, cacaoproducenten, vakbonden, niet-gouvernementele organisaties en consumenten – ertoe op hun respectieve verantwoordelijkheden voor de bestrijding van alle vormen van gedwongen kinderarbeid en kinderhandel op te nemen, knowhow uit te wisselen en samen te werken aan een duurzame distributieketen voor cacao waaraan geen kinderarbeid te pas komt;

4.

is van mening dat echte veranderingen alleen mogelijk zijn met behulp van een holistische en gecoördineerde benadering die gericht is op de onderliggende oorzaken van kinderarbeid en die op lange termijn wordt gevolgd door overheden, bedrijven, handelaars, producenten en het maatschappelijk middenveld;

5.

vraagt de Commissie ervoor te zorgen dat al haar beleidsinitiatieven coherent zijn, met name die in verband met handel, ontwikkeling (in het bijzonder wat de toegang van kinderen tot onderwijs betreft), mensenrechten, openbare aanbestedingen en maatschappelijk verantwoord ondernemen, en zich daarnaast in te zetten voor de uitwisseling van optimale werkmethoden tussen verschillende economische sectoren waar kinderarbeid voorkomt;

6.

vraagt de Commissie met klem ervoor te zorgen dat alle handelsovereenkomsten doeltreffende bepalingen bevatten voor de vermindering van armoede en de bevordering van fatsoenlijk werk en veilige arbeidsvoorwaarden, alsook juridisch bindende bepalingen met betrekking tot internationaal erkende normen inzake de mensenrechten, sociale kwesties en milieu en de naleving van deze normen, en sancties in het geval van inbreuken hierop;

7.

brengt in herinnering dat het stelsel van algemene preferenties (SAP) van de EU – het belangrijkste instrument van het communautaire handelsbeleid voor de bevordering van fundamentele arbeidsnormen – momenteel herzien wordt en dat handelspreferenties die in het kader van dit stelsel aan begunstigde landen worden toegekend, in bepaalde omstandigheden kunnen worden ingetrokken, met name in het geval van ernstige en systematische schendingen van de beginselen die zijn vastgelegd in een aantal essentiële IAO-verdragen, zoals de verdragen nrs. 138 en 182;

8.

wijst erop dat het Europees Parlement op 15 december 2011 besloot geen goedkeuring te verlenen aan een protocol inzake textiel bij de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst tussen de EU en Oezbekistan wegens verdenkingen van gedwongen kinderarbeid op katoenvelden in Oezbekistan, en de EU verzocht een tijdelijke intrekking van de SAP-privileges van Oezbekistan te overwegen indien de controlediensten van de IAO tot de slotsom komen dat Oezbekistan in ernstige mate en op systematische wijze verzuimt zijn verplichtingen na te komen (3);

9.

verheugt zich over alle initiatieven waarbij meerdere belanghebbenden betrokken zijn, zoals overheden, bedrijven, producenten en het maatschappelijk middenveld, en die erop gericht zijn kinderarbeid uit te bannen, de levensomstandigheden van kinderen en volwassenen in cacaoplantages te verbeteren en ervoor te zorgen dat cacao op verantwoorde wijze wordt geteeld, en haalt in dit verband het voorbeeld aan van het recente regionale initiatief van de OESO, het secretariaat van de Sahel and West-Africa Club (SWAC) en het International Cocoa Initiative (ICI) ter bevordering van optimale werkmethoden inzake de bestrijding van de ergste vormen van kinderarbeid in West-Afrikaanse cacaoplantages; wijst erop dat dergelijke initiatieven een gepaste follow-up nodig hebben om daadwerkelijk tot verbeteringen te kunnen leiden; spoort overheden ertoe aan meer steun te verlenen aan netwerken voor eerlijke handel in de cacaosector en aan plattelandscoöperaties, en deze in staat te stellen hun producten rechtstreeks, dat wil zeggen zonder tussenpersonen, op de nationale en internationale markt te brengen en eerlijke prijzen te krijgen; vraagt dat de Commissie dergelijke maatregelen steunt;

10.

steunt de doelstellingen van het Protocol voor het telen en verwerken van cacaobonen en de daarvan afgeleide producten op een manier die in overeenstemming is met Verdrag nr. 182 van de IAO betreffende het verbod op en de onmiddellijke actie voor de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid (ook bekend als het Harkin-Engel-protocol), en wenst dat dit protocol ten volle wordt uitgevoerd;

11.

wijst erop dat het CEN (Europees Comité voor Normalisatie) onlangs heeft besloten een nieuw projectcomité op te richten, met als doel een Europese tweeledige norm voor traceerbare en duurzame cacao te ontwikkelen; verzoekt de Commissie zich te buigen over een doeltreffend traceermechanisme voor goederen die met behulp van gedwongen kinderarbeid worden geproduceerd, en indien wenselijk een wetgevingsvoorstel over dit onderwerp in te dienen; verzoekt de partijen bij de Internationale Cacao-overeenkomst hun steun te verlenen aan verbeteringen in de distributieketen en de organisatie van de boeren te verbeteren, met als doel de traceerbaarheid van de volledige distributieketen in de cacaosector mogelijk te maken;

12.

verzoekt de partijen bij de Internationale Cacao-overeenkomst de mogelijkheid te overwegen om een officieel erkend, door een derde partij gecontroleerd traceersysteem voor de distributieketen voor cacao in te voeren;

13.

wenst dat de Commissie, het Internationaal Programma van de IAO voor de uitbanning van kinderarbeid en andere partners zich blijven inspannen om een beter inzicht te verwerven in de complexe economische, maatschappelijke en culturele kenmerken van plattelandsgemeenschappen;

14.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, UNICEF, de medevoorzitters van de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU, de Afrikaanse Unie en de IAO.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/47

—

gezien artikel 168 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien de verklaring van Sint-Vincent over de behandeling van en het onderzoek naar diabetes in Europa, die is aangenomen tijdens de eerste bijeenkomst van de Verklaring van Sint-Vincent inzake het diabetesactieprogramma van 10 tot en met 12 oktober 1989 (1),

—

gezien het feit dat op 15 maart 2005 door de Commissie een EU-Platform voor voeding, lichaamsbeweging en gezondheid is opgericht (2),

—

gezien het groenboek van de Commissie van 8 december 2005 met als titel "Bevorderen van gezonde voeding en lichaamsbeweging: een Europese dimensie voor de preventie van overgewicht, obesitas en chronische ziekten", waarin wordt ingegaan op de cruciale factoren bij het optreden van type 2-diabetes (COM(2005)0637),

—

gezien de conclusies van de conferentie van het Oostenrijkse voorzitterschap "Preventie van type 2-diabetes", gehouden in Wenen op 15 en 16 februari 2006 (3),

—

gezien zijn verklaring van 27 april 2006 over diabetes (4),

—

gezien de conclusies van de Raad met als titel "Bevorderen van gezonde levensstijlen en het voorkomen van type 2-diabetes" (5),

—

gezien de resolutie van het regionaal comité voor Europa van de WHO van 11 september 2006 over de preventie en controle van niet-overdraagbare ziekten in de Europese regio van de WHO (6),

—

gezien resolutie 61/225 van de Algemene Vergadering van de VN van 20 december 2006 over de Werelddiabetesdag,

—

gezien Besluit nr. 1350/2007/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 oktober 2007 tot vaststelling van een tweede communautair actieprogramma op het gebied van gezondheid (2008-2013) (7) en het daarop volgende besluit van de Commissie van 22 februari 2011 tot vaststelling van een financieringsbesluit voor 2011 in het kader van het tweede communautaire actieprogramma op het gebied van gezondheid (2008-2013) en tot vaststelling van de selectie-, toekennings- en andere criteria voor de financiering van de acties van dit programma (8),

—

gezien het Witboek van de Commissie van 23 oktober 2007 met als titel "Samen werken aan gezondheid: een EU-strategie voor 2008-2013" (COM(2007)0630),

—

gezien het zevende kaderprogramma voor onderzoek (2007-2013) (9) en het kaderprogramma voor onderzoek en innovatie (COM(2011)0808),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 20 oktober 2009 getiteld "Solidariteit in de gezondheidszorg: Verkleining van de ongelijkheid op gezondheidsgebied in de EU" (COM(2009)0567),

—

gezien resolutie 64/265 van de Algemene Vergadering van de VN van 13 mei 2010 over voorkoming en beheersing van niet-overdraagbare ziekten,

—

gezien de belangrijkste resultaten en aanbevelingen van project FP7 – HEALTH – 200701 in "DIAMAP – Road Map for Diabetes Research in Europe" (10),

—

gezien de Mededeling van de Commissie van 6 oktober 2010 getiteld "Europa 2020 – kerninitiatief Innovatie-Unie" (COM(2010)0546), en het proefpartnerschap inzake actief en gezond ouder worden,

—

gezien de conclusies van de Raad van 7 december 2010 over innovatieve benaderingen van chronische ziekten in de volksgezondheid en de gezondheidzorgstelsels,

—

gezien resolutie 65/238 van de Algemene Vergadering van de VN van 24 december 2010 over het doel, de voorwaarden, de vorm en de organisatie van de bijeenkomst op hoog niveau van de Algemene Vergadering over voorkoming en beheersing van niet-overdraagbare ziekten,

—

gezien de Verklaring van Moskou, die werd aangenomen tijdens de eerste mondiale ministerconferentie van de Verenigde Naties over gezonde levensstijlen en controle van niet-overdraagbare ziekten, gehouden in Moskou op 28 en 29 april 2011 (11),

—

gezien de resolutie van het Europees Parlement van 15 september 2011 over het standpunt en het engagement van de Europese Unie met betrekking tot de VN-vergadering op hoog niveau inzake de voorkoming en beheersing van niet-overdraagbare ziekten (12),

—

gezien artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat diabetes een van de meest voorkomende niet-overdraagbare ziekten is waardoor naar schatting meer dan 32 miljoen EU-burgers getroffen worden, die bijna 10% van de totale EU-bevolking uitmaken, met nog eens 32 miljoen burgers die te lijden hebben onder een verminderde glucosetolerantie die met zeer grote waarschijnlijkheid zal leiden tot klinisch manifeste diabetes (13);

B.

overwegende dat het aantal diabetici in Europa naar verwachting zal toenemen met 16,6% tegen 2030 ten gevolge van de obesitasepidemie, de vergrijzing van de Europese bevolking en andere, nog af te bakenen factoren;

C.

overwegende dat ten gevolge van type 2-diabetes de levensverwachting met 5 tot 10 jaar afneemt (14) en dat ten gevolge van type 1-diabetes de levensverwachting met circa 20 jaar afneemt (15); overwegende dat jaarlijks 325 000 sterfgevallen in de EU aan diabetes te wijten zijn (16), dat wil zeggen één EU-burger om de twee minuten;

D.

overwegende dat de terugdringing van de vastgestelde risicofactoren, met name de leefgewoonten, steeds meer wordt erkend als een essentiële preventiestrategie waarmee de incidentie, prevalentie en complicaties van zowel type 1-, als type 2-diabetes kan worden verminderd;

E.

overwegende dat er nog onderzoek nodig is naar de risicofactoren voor type 1-diabetes, terwijl de genetische aanleg wordt onderzocht en type 1-diabetes op steeds jongere leeftijd optreedt;

F.

overwegende dat type 2-diabetes een ziekte is die kan worden voorkomen en dat de risicofactoren – zoals slechte en onevenwichtige voeding, obesitas, gebrek aan lichaamsbeweging en alcoholgebruik – duidelijk zijn aangetoond en middels doeltreffende preventiestrategieën kunnen worden aangepakt;

G.

overwegende dat er voor diabetes nog geen genezing bestaat;

H.

overwegende dat de complicaties van type 2-diabetes kunnen worden voorkomen dankzij het bevorderen van een gezonde levenswijze en een vroegtijdige diagnose; overwegende dat deze diabetes echter vaak te laat wordt vastgesteld en dat tot 50% van alle mensen met diabetes zich er momenteel niet van bewust is dat zij deze ziekte hebben (17);

I.

overwegende dat 75% van alle diabetici hun aandoening niet goed onder controle heeft, hetgeen lijdt tot een groter risico op complicaties, verlies aan productiviteit en kosten voor de samenleving (18), zoals blijkt uit een recent onderzoek (19);

J.

overwegende dat diabetes in de meeste lidstaten ruim 10% van de gezondheidskosten opslorpt, een cijfer dat in sommige gevallen zelfs oploopt tot 18,5% (20), en dat de algemene gezondheidskosten voor een EU-burger met diabetes jaarlijks gemiddeld 2 100 euro (21) bedragen; overwegende dat deze kosten onvermijdelijk nog gaan toenemen als gevolg van het stijgend aantal diabetespatiënten, de vergrijzing en de daaraan gerelateerde toename van multiple comorbiditeiten;

K.

overwegende dat diabetes een van de voornaamste oorzaken van hartaanvallen, beroertes, blindheid, amputatie en nierinsufficiëntie is, indien de aandoening slecht wordt behandeld of te laat wordt vastgesteld;

L.

overwegende dat de bevordering van gezonde levenswijzen en het aanpakken op alle beleidsgebieden van de voornaamste gezondheidsdeterminanten – tabak, slechte voeding, gebrek aan lichaamsbeweging en alcohol – een grote bijdrage kan leveren aan het voorkomen van diabetes en de daarmee gepaard gaande complicaties en economische en sociale kosten;

M.

overwegende dat mensen met diabetes 95% van hun eigen verzorging moeten opbrengen (22); overwegende dat de lasten van diabetes voor individuen en hun families niet alleen van financiële, maar ook van psychische en sociale aard zijn en dat tevens sprake is van een verminderde leefkwaliteit;

N.

overwegende dat slechts 16 op de 27 lidstaten beschikken over een nationaal kader of programma voor het aanpakken van diabetes, en dat geen duidelijke criteria voorhanden zijn om te bepalen wat een goed programma is of welke landen de beste praktijken hanteren (23); overwegende dat er in de kwaliteit van de diabetesbehandeling binnen de EU aanzienlijke verschillen en ongelijkheden bestaan;

O.

overwegende dat er in de EU geen wetgevingskader bestaat om mensen die aan diabetes of andere chronische aandoeningen lijden, tegen discriminatie te beschermen, en dat de vooroordelen jegens patiënten nog steeds veel voorkomen op scholen, bij aanwerving, op de werkplek, bij het afsluiten van verzekeringen en bij de keuring voor rijbewijzen in de gehele EU;

P.

overwegende dat er een gebrek aan financiële middelen en infrastructuur bestaat voor het coördineren van onderzoek naar diabetes in de EU, hetgeen negatieve uitwerkingen heeft op het concurrentievermogen van het diabetesonderzoek in de EU en het diabetici onmogelijk maakt om ten volle van Europees onderzoek te profiteren;

Q.

overwegende dat er vooralsnog geen Europese strategie voor de bestrijding van diabetes bestaat, ondanks de conclusies van het Oostenrijkse voorzitterschap over het bevorderen van gezonde levensstijlen en het voorkomen van type 2-diabetes (24), een uitgebreide lijst van VN-resoluties en de schriftelijke verklaring van het Europees Parlement over diabetes;

1.

is verheugd over de conclusies van de Raad van 7 december 2010 onder de titel "Innovatieve benaderingen van chronische ziekten in de volksgezondheid en de zorgstelsels" (25), en de oproep hierin aan de lidstaten en de Commissie om een denkproces op gang te brengen om na te gaan hoe het best op de problematiek van chronische ziekten kan worden gereageerd;

2.

wijst op zijn bovengenoemde resolutie van 15 september 2011 over het standpunt en het engagement van de Europese Unie in het vooruitzicht van de VN-vergadering op hoog niveau inzake de voorkoming en beheersing van niet-overdraagbare ziekten, waarin het accent wordt gelegd op diabetes als één van de vier belangrijkste niet-overdraagbare ziekten;

3.

doet een beroep op de Commissie om een gerichte diabetesstrategie van de EU te ontwikkelen en ten uitvoer te leggen in de vorm van een aanbeveling van de Raad van de EU over preventie, diagnose, beheer, educatie omtrent en onderzoek naar diabetes;

4.

verzoekt de Commissie om gemeenschappelijke, gestandaardiseerde criteria en methoden voor het verzamelen van gegevens over diabetes uit te werken en in samenwerking met de lidstaten uitgebreide epidemiologische gegevens over diabetes te coördineren, verzamelen, registreren, controleren en beheren, evenals economische gegevens over de directe en indirecte kosten van de preventie en behandeling van diabetes;

5.

verzoekt de lidstaten om nationale diabetesprogramma's te ontwikkelen, uit te voeren en te controleren, die gericht zijn op de bevordering van de volksgezondheid, het terugdringen van de risicofactoren, het voorspellen, voorkomen, vroegtijdig diagnosticeren en behandelen van diabetes, die zowel bedoeld zijn voor de algehele bevolking als voor de groepen met een hoog risico, en die gericht zijn op het terugdringen van de ongelijkheid en de optimale aanwending van de middelen ten behoeve van de volksgezondheid;

6.

doet een beroep op de lidstaten om de preventie van type 2-diabetes en obesitas te bevorderen (met de aanbeveling om strategieën te richten op jonge mensen middels educatie over gezonde voedingswijzen en lichaamsbeweging op scholen), evenals strategieën inzake gezonde levenswijzen, onder andere via voeding en beweging; onderstreept in dit verband dat het belangrijk is bij voedingsgerelateerde beleidsmaatregelen oog te hebben voor de doelstelling van het bevorderen van gezonde voeding, alsook voor het feit dat consumenten in staat moeten zijn geïnformeerde en gezonde keuzes te maken;

7.

doet een beroep op de Commissie om de lidstaten te steunen door de uitwisseling van optimale praktijken inzake goede nationale diabetesprogramma's te bevorderen; onderstreept de noodzaak dat de Commissie de vooruitgang bij de tenuitvoerlegging van de nationale diabetesprogramma's nauwkeurig blijft volgen en regelmatig de resultaten bekendmaakt in de vorm van een Commissieverslag;

8.

verzoekt de lidstaten om diabetesbeheersingsprogramma's te ontwikkelen die uitgaan van optimale praktijken en op bewijs gestoelde behandelingsrichtsnoeren;

9.

verzoekt de lidstaten ervoor te zorgen dat patiënten in de eerste- en tweedelijnszorg toegang hebben tot kwalitatief hoogwaardige interdisciplinaire teams, behandelingswijzen en technologieën voor diabetes, met inbegrip van e-healthtechnologieën, en patiënten te helpen bij het verwerven en actueel houden van de vaardigheden en de kennis die nodig zijn om een leven lang zelfstandig met de ziekte te kunnen functioneren;

10.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om de coördinatie van het Europese diabetesonderzoek te verbeteren door de samenwerking tussen de Europese onderzoeksdisciplines te bevorderen en door gemeenschappelijke infrastructuren voor het Europese diabetesonderzoek te bevorderen, ook op het vlak van het inventariseren van risicofactoren en -preventie;

11.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om continue steun te verzekeren voor financiering ten behoeve van diabetes in de huidige en toekomstige EU-kaderprogramma's voor onderzoek, waarbij type 1- en type 2-diabetes als afzonderlijke ziekten worden beschouwd;

12.

verzoekt de Commissie en de lidstaten te zorgen voor een goede en adequate follow-up van de resultaten van de topconferentie van de Verenigde Naties over niet-overdraagbare aandoeningen van september 2011;

13.

herinnert eraan dat het belangrijk is dat de EU en de lidstaten de preventie en terugdringing van risicofactoren verder integreren in alle relevante wetgevings- en beleidsterreinen, en met name in hun milieu-, levensmiddelen- en consumentenbeleid, om zo de doelstellingen met betrekking tot niet-overdraagbare ziekten te verwezenlijken en de uitdagingen op het vlak van volksgezondheid en op sociaal en economisch vlak aan te gaan;

14.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, en de parlementen van de lidstaten.

31.8.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 251/52

—

gezien het besluit van de Europese Raad van 16 december 2005 om het land de status van kandidaat-land voor het EU-lidmaatschap te verlenen en gezien de conclusies van het voorzitterschap van de Europese Raad van 15 en 16 juni 2006 en 14 en 15 december 2006,

—

gezien de resoluties 845 (1993) en 817 (1993) van de VN-Veiligheidsraad, alsook resolutie 47/225 van de van de Algemene Vergadering van de VN en het interim-akkoord van 1995,

—

gezien het arrest van het Internationaal Gerechtshof van 13 september 1995 over de toepassing van het interim-akkoord (de voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië versus Griekenland),

—

gezien het voortgangsverslag 2011 van de Commissie (SEC(2011)1203) en de mededeling van de Commissie van 12 oktober 2011 'Uitbreidingsstrategie en voornaamste uitdagingen 2011-2012' (COM(2011)0666),

—

gezien zijn eerdere resoluties,

—

gezien de aanbevelingen van de gemengde parlementaire commissie van 4 november 2011,

—

gezien het eindverslag van de verkiezingswaarnemingsmissie van de OVSE/ODIHR over de vervroegde parlementsverkiezingen van 5 juni 2011,

—

gezien Besluit 2008/212/EG van de Raad van 18 februari 2008 inzake de beginselen, prioriteiten en voorwaarden die zijn opgenomen in het toetredingspartnerschap met het land,

—

gezien de conclusies van de Raad algemene zaken en de Raad buitenlandse zaken van 13 en 14 december 2010 en van 5 december 2011,

—

gelet op artikel 110, lid 2, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat alle staten van de westelijke Balkan op de bijeenkomst van de Europese Raad te Thessaloniki van 19 en 20 juni 2003 het lidmaatschap van de Europese Unie werd toegezegd en dat deze toezegging is herhaald tijdens de ontmoeting op hoog niveau over de westelijke Balkan te Sarajevo op 2 juni 2010;

B.

overwegende dat de Commissie in haar voortgangsverslag 2011 haar aanbeveling van 2009 herhaalde om de toetredingsonderhandelingen met het land te openen;

C.

overwegende dat de Commissie in haar uitbreidingsstrategie 2011 bevestigde dat ‘het uitbreidingsbeleid een krachtig instrument voor omvorming van de samenleving is gebleken’ en dat ‘inzet, naleving van de voorwaarden en geloofwaardigheid kernelementen van het toetredingsproces en het succes daarvan zijn’;

D.

overwegende dat het associatiepartnerschap vroeg om meer inspanningen, op basis van een constructieve benadering, om tot een op onderhandelingen gebaseerde en wederzijds aanvaardbare oplossing over de naamkwestie met Griekenland te komen in het kader van de resoluties 817 (1993) en 845 (1993) van de VN-Veiligheidsraad, en af te zien van ieder optreden dat deze inspanningen negatief kan beïnvloeden; overwegende dat zowel de Commissie als de Raad herhaaldelijk hebben benadrukt dat het onderhouden van goede betrekkingen tussen buurlanden, inclusief het toewerken naar een door onderhandelingen tot stand gekomen en wederzijds aanvaarde oplossing van de naamkwestie, onder de auspiciën van de VN, van wezenlijk belang is;

E.

overwegende dat bilaterale kwesties geen obstakel in het toetredingsproces mogen vormen en evenmin als zodanig mogen worden gebruikt, maar dat ze op constructieve wijze, zo snel mogelijk, moeten worden opgelost, rekening houdend met de algemene belangen en waarden van de EU;

F.

overwegende dat regionale samenwerking en goede betrekkingen tussen de buurlanden essentiële onderdelen blijven van het uitbreidingsproces en dat het uitwerken van compromissen over betwiste kwesties de beste manier is om de regionale samenwerking te versterken, in het belang is van het behoud van vrede en goede betrekkingen tussen buurlanden in de westelijke Balkan; overwegende dat voortzetting van het toetredingsproces bijdraagt aan de stabiliteit van het land en de interetnische betrekkingen verder zou verbeteren;

G.

overwegende dat iedere kandidaat-lidstaat in zijn eigen tempo voortgang maakt en een eigen toetredingsdynamiek heeft; overwegende dat de EU de verantwoordelijkheid heeft om het land niet in de steek te laten en dat de geloofwaardigheid van het EU-toetredingsproces in gevaar kan worden gebracht door voortdurende vertragingen bij het openen van toetredingsonderhandelingen;

H.

overwegende dat het een van de eerste landen in de regio was die de status van kandidaat-lidstaat kregen toegekend, dat in dit land de toetreding tot de EU het sterkst wordt gesteund in de publieke opinie, en dat de Commissie inmiddels voor het derde opeenvolgende jaar heeft aanbevolen een datum vast te stellen voor de opening van toetredingsonderhandelingen;

I.

overwegende dat alle kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten tijdens het integratieproces volgens hun eigen verdiensten moeten worden behandeld;

1.

herhaalt zijn verzoek aan de Raad om onverwijld een datum vast te stellen voor de opening van de toetredingsonderhandelingen met het land;

2.

is het eens met de beoordeling in het voortgangsverslag 2011 betreffende het land dat het land zich voortdurend aan de politieke criteria heeft gehouden; betreurt dat de Raad ten derde male geen gevolg heeft gegeven aan de aanbeveling van de Commissie en op zijn bijeenkomst op 9 december 2011 niet heeft besloten om toetredingsonderhandelingen met het land te openen;

3.

benadrukt het belang van de Europese integratie van het land, en van alle inspanningen om dit doel te steunen, met name dat een onderzoek vooraf wordt uitgevoerd naar de harmonisatie van de wetgeving met het acquis, en dat de tweede fase van het stabilisatie- en associatieakkoord wordt ingeleid;

4.

is weliswaar ingenomen met de voortgang die andere landen in de westelijke Balkan boeken op hun weg naar toetreding tot de EU en wil deze geenszins in twijfel trekken, maar is niettemin bezorgd dat de ontstane indruk dat de voorsprong van het land is ingehaald, verdere verbetering van de interetnische verhoudingen in het land kan belemmeren, en dat uitblijvende gestage voortgang in de richting van EU-toetreding in één land in de regio uiteindelijk de stabiliteit en veiligheid van alle landen in gevaar kan brengen;

5.

wijst erop dat iedere kandidaat-lidstaat weliswaar in zijn eigen tempo voortgang maakt en een eigen toetredingsdynamiek heeft, maar dat de EU de verantwoordelijkheid heeft om het land niet in de steek te laten;

6.

neemt nota van de opmerking van de commissaris voor Uitbreiding en nabuurschapsbeleid van 5 september 2011 dat de positieve aanbeveling van de Europese Commissie niet in steen gebeiteld staat; wijst er echter op dat het besluit van de Raad om geen gevolg te geven aan de aanbeveling van de Commissie terechte frustratie en ontevredenheid bij de publieke opinie in het land heeft veroorzaakt, en wijst er eveneens op dat de EU en haar lidstaten het Europese perspectief van een kandidaat-lidstaat nooit als vanzelfsprekend moeten beschouwen en zich evenzeer moeten inspannen om het toetredingsproces in de geest van daadwerkelijk partnerschap te bespoedigen;

7.

is verheugd over de benoeming van het nieuwe hoofd van de EU-delegatie en hoopt dat deze benoeming de betrekkingen tussen de EU en het land zal versterken;

8.

is verheugd dat op 15 maart 2012 de toetredingsdialoog op hoog niveau met de Europese Commissie is aangevat als stap vooruit in het toetredingsproces, die tot doel heeft vooruitgang te boeken met de hervormingsagenda door een grondige gedachtewisseling en regelmatige technische raadplegingen op vijf belangrijke beleidsgebieden, namelijk de vrijheid van meningsuiting, de rechtsstaat, de hervorming van het overheidsapparaat, de hervorming van de kieswet en de economische criteria; deelt de mening van de Commissie en de regering dat de dialoog moet worden toegespitst op de hoofdstukken 23 (Rechterlijke macht en grondrechten) en 24 (Justitie, vrijheid en veiligheid), zodat verdere vooruitgang wordt geboekt met de toepassing van de toetredingscriteria en -normen van de EU; verwacht dat deze gevorderde vorm van dialoog zal worden voortgezet op andere gebieden die essentieel zijn voor het toetredingsproces; is van mening dat deze dialoog zal leiden tot nieuwe inzet voor hervormingen en onze betrekkingen zal versterken door halfjaarlijkse bijeenkomsten op politiek niveau;

9.

onderkent dat het lidmaatschap van de NAVO en het lidmaatschap van de Europese Unie beide van groot belang zijn voor de Euro-Atlantische benadering die het land heeft gekozen, en merkt op dat de NAVO-top in Chicago in mei 2012, de aanvang van de toetredingsdialoog op hoog niveau en de Europese Raad in juni 2012 belangrijke gelegenheden bieden om meer voortgang te boeken; herinnert aan de recente verklaring van de secretaris-generaal van de NAVO dat het land ook een uitnodiging zal krijgen zodra er een wederzijds aanvaardbare oplossing voor de naamkwestie is bereikt;

10.

herhaalt zijn oproep aan de autoriteiten en de media om aan een positieve sfeer te werken die bijdraagt tot betere betrekkingen met de buurlanden en niet aan te zetten tot haatzaaiende uitlatingen;

11.

neemt nota van het besluit van de regering van juli 2011 om de amnestiewet toe te passen op de vier met oorlogsmisdaden gerelateerde zaken die het Internationaal Straftribunaal voor het voormalige Joegoslavië in 2008 aan de nationale rechtsmacht heeft overgedragen; vraagt de regering alternatieve mogelijkheden te onderzoeken om de slachtoffers van deze misdrijven en hun families verhaalsmogelijkheden en schadeloosstelling te garanderen overeenkomstig de verplichtingen van het internationaal humanitair recht;

12.

neemt nota van het arrest van het Internationaal Gerechtshof van 5 december 2011 over het geschil over de naam; is van mening dat dit arrest een nieuwe impuls moet zijn om ervoor te zorgen dat alles in het werk wordt gesteld om het geschil over de naam in VN-verband op te lossen, en roept de partijen op om te goeder trouw uitvoering te geven aan het arrest en het aan te grijpen om de dialoog te intensiveren, benadrukt tegelijkertijd dat er gestreefd moet worden naar een compromis dat voor beide partijen aanvaardbaar is; is in dit verband verheugd over de verklaring van de door de VN aangewezen bemiddelaar en zijn oproep aan beide partijen om het arrest te zien als een kans om constructief na te denken over hun wederzijdse betrekkingen en een nieuw initiatief te overwegen om tot een definitieve oplossing van het geschil te komen;

13.

betreurt ten zeerste dat het geschil over de naam nog altijd de weg naar toetreding van het land tot de EU blokkeert, en daarmee het uitbreidingsproces zelf belemmert; onderstreept dat goede betrekkingen tussen buurlanden een cruciaal criterium zijn voor het uitbreidingsproces van de EU en vraagt de betrokken regeringen controversiële handelingen, controversiële maatregelen en uitlatingen te vermijden die de betrekkingen negatief kunnen beïnvloeden;

14.

herhaalt zijn oproep aan de hoge vertegenwoordiger/vicevoorzitter en de commissaris voor Uitbreiding om een overeenkomst over de naamkwestie te faciliteren en politieke begeleiding aan te bieden; is voorts van mening dat het leiderschap van het land en de Europese Unie het publiek consequent moeten uitleggen welke voordelen de gevonden oplossing biedt, voordat een referendum over dit onderwerp wordt gehouden;

15.

betreurt het ontbreken van de term 'Macedonische' in het voortgangsverslag 2011 en sinds 2009, ondanks het feit dat het de norm is in verwijzingen naar de taal, de cultuur en de identiteit van het land in teksten van de Verenigde Naties; wijst erop dat de publieke opinie dit jaar negatief op dit aspect heeft gereageerd en dringt er bij de Commissie op aan hier rekening mee te houden bij de opstelling van haar volgende verslagen; herinnert eraan dat de kaderovereenkomst van Ohrid gebaseerd is op het beginsel van eerbiediging van de etnische identiteit van alle gemeenschappen;

16.

benadrukt hoe belangrijk het is de dynamiek van het toetredingsproces in stand te houden; is in dit verband ingenomen met het voorstel van de regering van het land om direct na opening van de onderhandelingen en uiterlijk voor het einde van het door de Commissie uit te voeren onderzoeksproces een uiterste termijn vast te leggen waarbinnen een afdoende oplossing voor het geschil over de naam gevonden moet zijn; is van mening dat werkelijke inspanningen van de regering en doorvoering van de EU-hervormingen op alle cruciale gebieden kunnen bijdragen tot de totstandbrenging van een politiek klimaat dat gunstig is voor het oplossen van bilaterale kwesties, zoals bij andere uitbreidingsprocessen is gebleken; wijst erop dat het parallelle proces van oplossing van het bilaterale geschil en streven naar toetredingsonderhandelingen, naar het Slovenië/Kroatië-model, zowel voor het land als voor de EU gunstig zal zijn;

17.

herhaalt zijn oproep aan de Commissie en de Raad om overeenkomstig de EU-Verdragen te beginnen met de ontwikkeling van een algemeen toepasbaar arbitragemechanisme dat gericht is op beslechting van bilaterale geschillen tussen toetredende landen en lidstaten;

18.

is tevreden over de verkiezing van het nieuwe parlement en de op de vervroegde parlementsverkiezingen volgende snelle vorming van een coalitieregering; vraagt dat de politieke dialoog wordt versterkt, en vestigt de aandacht op het parlement als centrale politieke instelling voor het bespreken en oplossen van problemen die het gevolg zijn van politieke onenigheid; neemt nota van het feit dat de Nationale Vergadering zich in haar resolutie ingenomen heeft verklaard met de aanbevelingen van het voortgangsverslag van dit jaar, en dat deze resolutie met algemene stemmen is aangenomen; roept alle politieke actoren in het land op nog meer inspanningen tot voortzetting van de noodzakelijke hervormingen te leveren, inclusief effectieve tenuitvoerlegging van en gevolg aan de aanbevelingen van de Commissie;

19.

feliciteert het land met het verloop van de vervroegde parlementsverkiezingen op 5 juni 2011 en is tevreden met de beoordeling van de OVSE/ODIHR waaruit blijkt dat de verkiezingen gekenmerkt werden door competitie en transparantie, en overal in het land goed georganiseerd waren; vraagt evenwel aandacht voor bepaalde tekortkomingen en verzoekt de autoriteiten gevolg te geven aan de aanbevelingen van de internationale gemeenschap, met name de conclusies en aanbevelingen van de verkiezingswaarnemingsmissie van de OVSE/ODIHR, en van de binnenlandse waarnemers van de organisatie 'Most', zoals actualiseren van de kieslijst, zorgen voor evenwichtige verslaggeving door de pers en door de publieke zender over zowel de regerings- als de oppositiepartijen, beschermen van ambtenaren tegen allerlei vormen van politieke druk, waarborgen van effectieve controle op partijfinanciering en transparante overheidssteun, regelingen voor het uitbrengen van de stem in het buitenland, en volledige inachtneming van de scheiding tussen staats- en partijstructuren; vraagt de respectieve autoriteiten deze kwesties in de nabije toekomst aan te pakken;

20.

is tevreden over de beëindiging van de boycot van het parlement en is van mening dat verdere consolidatie van de democratie in het land alleen kan worden gerealiseerd wanneer de politieke dialoog binnen gevestigde democratische instellingen, waaraan alle politieke partijen moeten deelnemen, wordt geïntensiveerd; dringt erop aan dat de controlerende rol van het parlement ten opzichte van de regering en haar instanties wordt versterkt; verlangt dat voldoende middelen beschikbaar worden gesteld en dat het nodige extra personeel wordt benoemd om het Parlementaire Instituut volledig te kunnen uitrusten; is zeer te spreken over de voortgang die is geboekt dankzij de invoering van parlementaire hoorzittingen en steunt verdere maatregelen waarmee de Europese Unie technische hulp biedt aan de Nationale Vergadering bij de ontwikkeling van haar procedures; steunt de voortzetting van de activiteiten van de gemengde parlementaire commissie;

21.

prijst het land om zijn goede economische prestaties en de handhaving van zijn macro-economische stabiliteit; feliciteert de regering met het feit dat het land bij de doorvoering van hervormingen op het gebied van wet- en regelgeving de afgelopen vijf jaar wereldwijd de derde plaats inneemt, zoals blijkt uit het verslag "Doing Business" van de Wereldbank; merkt op dat de wereldwijde economische neergang ervoor zorgt dat de rechtstreekse buitenlandse investeringen in het land zeer beperkt blijven; is van mening dat het potentieel voor investering, handel en economische ontwikkeling een doorslaggevend argument blijft om toetreding van het land tot de EU na te streven;

22.

merkt op dat juridische voorspelbaarheid en efficiënte rechtshandhaving onontbeerlijk zijn voor het verbeteren van het ondernemingsklimaat; dringt er derhalve bij de regering op aan meer inspanningen te leveren om te komen tot een doeltreffende en onafhankelijke rechterlijke macht en professioneel, bekwaam en onpartijdig bestuur; inclusief stappen ter versterking van de onafhankelijkheid en de capaciteit van de regelgevende en toezichthoudende instanties;

23.

erkent dat de hoge werkloosheidsgraad en de armoede een grote last zullen blijven voor de samenleving; is verheugd dat er momenteel in het parlement gedebatteerd wordt over een minimumloon; herinnert eraan dat het land een lage rang inneemt op de Index van menselijke ontwikkeling van de VN en is ingenomen met de goedkeuring van de strategie tegen armoede en sociale uitsluiting; roept de regering op zich nader in te spannen voor de bestrijding van structurele werkloosheid en de bescherming van kwetsbare groepen, maar onderstreept tevens dat alleen duurzame economische groei door het creëren van een goed ondernemingsklimaat dat bedrijven aanmoedigt meer te investeren een oplossing kan vormen voor de blijvend hoge werkloosheid in het land; dringt er bij de regering op aan het midden- en kleinbedrijf te steunen door hun een betere toegang tot financiering te verlenen en moedigt de regering aan door te gaan met haar goede praktijk om zich te laten adviseren door vertegenwoordigers van het bedrijfsleven;

24.

is ermee ingenomen dat het land de afgelopen vijf jaar veertig plaatsen is gestegen op de anti-corruptie-index van Transparency International; feliciteert het land omdat het de GRECO-aanbevelingen heeft opgevolgd en verbeteringen heeft aangebracht aan zijn juridische kader voor anti-corruptiebeleid; deelt evenwel het standpunt van de Commissie dat corruptie reden tot ernstige bezorgdheid blijft geven; verlangt nadrukkelijk dat verdere inspanningen worden geleverd, zodat een prestatiebalans overlegd kan worden inzake strafrechtelijke veroordelingen in corruptiezaken door onafhankelijke rechters, met name van veroordelingen op hoog niveau op belangrijke probleemgebieden zoals de aanbesteding van overheidsopdrachten; benadrukt dat er meer transparantie nodig is met betrekking tot overheidsuitgaven en de financiering van politieke partijen; vraagt investeerders en de met het land handeldrijvende ondernemingen uit de EU een duidelijker leidinggevende rol op zich te nemen en zich daarbij tegen hun lokale partners uit te spreken tegen corruptie;

25.

wijst op de constatering in het voortgangsverslag dat de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de staatscommissie ter voorkoming van corruptie kwetsbaar blijft; verzoekt om een betere juridische en institutionele bescherming voor klokkenluiders; is tevreden over het nieuwe wetboek van strafvordering dat in het kader van de bredere hervorming van het strafrecht werd aangenomen, omdat dit de procedures voor het onderzoek van complexe zaken van georganiseerde misdaad en corruptie zou moeten verbeteren; is tevreden over het feit dat met ingang van volgend jaar een onderzoeksteam wordt aangesteld dat rechtstreeks werkt voor het openbaar ministerie, en hoopt dat dit in meer gevallen waarop de staatscommissie heeft gewezen, daadwerkelijk tot veroordelingen zal leiden; verzoekt de regering om voldoende geld en personeel vrij te maken voor de staatscommissie ter voorkoming van corruptie; benadrukt dat de aanpak van systemische corruptie staat of valt met de aanwezige politieke wil;

26.

neemt kennis van de goedkeuring van een breed wetgevingspakket dat de doeltreffendheid en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht moet versterken; is in dit opzicht ingenomen met het efficiënte werk van de academie van rechters en openbare aanklagers, en met de invoering van het systeem van de willekeurige toewijzing van rechtszaken; moedigt de bevoegde autoriteiten aan de anti-corruptiewetgeving te blijven uitvoeren en de onafhankelijkheid, de doeltreffendheid en de ondersteuning van de rechterlijke macht verder te verbeteren; wijst erop dat het belangrijk is dat het rechtssysteem vrij van politieke inmenging functioneert; is verheugd over de pogingen om de doeltreffendheid en transparantie van het rechtssysteem te vergroten; benadrukt dat het nodig is een overzicht op te stellen van vervolgingen en veroordelingen op basis waarvan de vooruitgang kan worden gemeten; dringt aan op de eenmaking van de jurisprudentie, teneinde de rechtspraak voorspelbaar te maken en het vertrouwen van het publiek te verzekeren;

27.

feliciteert het land met het feit dat het twintig jaar geleden is dat het land onafhankelijk werd en met het feit dat de kaderovereenkomst van Ohrid in 2011 tien jaar geleden is gesloten; onderstreept dat de overeenkomst voor de hele regio als model kan dienen voor de succesvolle oplossing van interetnische conflicten, waarbij de territoriale integriteit in tact blijft en de staatsstructuren worden hervormd; benadrukt evenwel dat er nog meer inspanningen nodig zijn om te komen tot een volledige verzoening tussen de verschillende partijen en een stevige basis te leggen voor onpartijdige en interetnische democratische instellingen;

28.

is vol lof over de toespraak van de minister-president op 5 september 2011, waarin hij zich uitsprak vóór multiculturalisme als sociaal en politiek model van het land, onderstreepte dat de kaderovereenkomst van Ohrid ten uitvoer gelegd moet worden, en zich daarbij ‘integratie zonder assimilatie’ ten doel stelde; steunt de toezeggingen die zijn gedaan in het kader van de tenuitvoerlegging van de kaderovereenkomst van Ohrid in het komende decennium;

29.

wijst op de recente vaststelling van een aantal wetten, in het bijzonder op de wijziging van de wet op taalgebruik en het gebruik van symbolen; verlangt dat alle gemeenten de comités voor de betrekkingen tussen de gemeenschappen actief ondersteunen;

30.

stelt tot zijn bezorgdheid vast dat in het huidige debat gebruik wordt gemaakt van aan de geschiedenis ontleende argumenten, waaronder het verschijnsel van ‘antiquisatie’, waardoor het gevaar ontstaat dat de spanningen met de buurlanden groter worden en nieuwe interne verdeeldheid ontstaat;

31.

benadrukt dat de volkstelling op grondige wijze moet worden voorbereid en op doeltreffende wijze moet worden georganiseerd in overeenstemming met de wetgeving en de normen van Eurostat; verzoekt de regering een realistisch plan voor de organisatie van een telling voor te leggen; merkt op hoe belangrijk de drempel van 20% is om aanspraak te kunnen maken op bepaalde rechten die voortvloeien uit de kaderovereenkomst van Ohrid, maar wijst er met klem op dat geen enkele vorm van discriminatie van de Albanese of welke andere etnische minderheid dan ook op basis van bevolkingsaantallen mag worden gerechtvaardigd;

32.

verlangt dat aanmerkelijk meer inspanningen worden geleverd om de scheiding van kinderen op grond van etnische herkomst in het onderwijssysteem tegen te gaan, steunt echter het recht van alle burgers op onderwijs in hun moedertaal; onderstreept hiertoe hoe belangrijk het is nieuwe schoolboeken te ontwikkelen ter verbetering van het wederzijds begrip en om een eind te maken aan de schadelijke praktijk van de wijziging van de etnische herkomst van scholieren, die op sommige scholen nog altijd gangbaar is; verzoekt het onderwijs meer steun toe te kennen uit het pretoetredingsinstrument, aangezien onderwijs van cruciaal belang is voor het land, maar enkel als segregatie in het onderwijs op doeltreffende wijze het hoofd wordt geboden;

33.

ondersteunt, tevens in het belang van goed openbaar bestuur, de beslissende stappen in de richting van politieke decentralisatie van het land, die door de regering als "belangrijkste pijler" van de kaderovereenkomst van Ohrid zijn aangemerkt; is ingenomen met de goedkeuring van de actieplannen ter realisering van dit doel;

34.

sluit zich aan bij de aanbeveling van de Commissie om het decentralisatieproces sterker te stimuleren; is van mening dat deze decentralisatie alleen gerealiseerd kan worden door de begrotingsmiddelen nauwkeurig te herverdelen tussen de centrale en lokale overheden; benadrukt het belang van transparantie, objectiviteit en onpartijdigheid bij het verstrekken van subsidies aan gemeenten; is bezorgd dat sommige gemeenten te kampen zullen krijgen met financiële problemen door een tekort aan capaciteit op het gebied van financieel beheer, en verzoekt de regering, waar nodig met steun van de Commissie, deze gemeenten de gepaste technische bijstand te verlenen;

35.

prijst het succesvolle programma voor samenwerking tussen gemeenten, dat mede dankzij het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties tot stand is gekomen, en verzoekt de EU deze samenwerking meer te steunen;

36.

is zeer verontrust over de recente ontwikkelingen in de media en over het feit dat media-eigendom nog steeds ondoorzichtig en sterk geconcentreerd is; vraagt het land zich zonder voorbehoud te committeren aan mediavrijheid en pluralisme en te zorgen voor een deskundig en pluralistisch debat over de in het voortgangsverslag genoemde hervormingskwesties; is ingenomen met de uitnodiging van de OVSE-vertegenwoordiger voor een discussie over mediavrijheid, die plaats zal vinden in het kader van het rondetafelgesprek over mediavrijheid, en sluit zich aan bij haar stelling dat alle mediaorganen weliswaar moeten voldoen aan de juridische en financiële regels voor het verrichten van economische activiteiten, maar dat justitie zich niet specifiek mag richten op media die kritisch tegenover een bepaalde partij staan; dringt er bij de autoriteiten op aan de rechtsstaat en de mediavrijheid in het land te garanderen en zo de beoordeling van de Commissie in de toekomst positief te houden;

37.

verlangt dat overheidsinkomsten uit reclame eerlijk en op transparante wijze verdeeld worden tussen alle nationale zenders, en dat de inhoud van de programma's of de politieke strekking daarbij geen rol speelt; steunt de aanbeveling van de Commissie om actie te ondernemen om ervoor te zorgen dat de staatszender de doelen verwezenlijkt en de onpartijdige rol van een publieke zender vervult; verzoekt de autoriteiten de nodige veranderingen door te voeren om de omroepwet in overeenstemming te brengen met de EU-wetgeving;

38.

vraagt om maatregelen waarmee lasterprocessen tegen journalisten om politieke redenen vermeden kunnen worden; is verheugd over de recente aankondiging van de regering dat de lasterwet uit het wetboek van strafrecht zal worden geschrapt en dat de lopende rechtszaken tegen journalisten zullen worden gestaakt; benadrukt dat mediavrijheid de hoeksteen van de democratie is en door elk land dat het EU-lidmaatschap ambieert, geëerbiedigd moet worden; onderschrijft het standpunt dat de mediasector strenge professionele normen voor journalisten moet vaststellen en handhaven, en dat de journalisten de journalistieke etiquette moeten naleven; verzoekt de autoriteiten anti-trustwetgeving met betrekking tot de media op te stellen en maatregelen te treffen om politieke inmenging in de sector te voorkomen;

39.

is ingenomen met het feit dat de vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst over het algemeen geëerbiedigd wordt; moedigt de regering aan een intensiever anti-discriminatiebeleid te blijven voeren, benadrukt dat discriminatie op etnische gronden moet worden voorkomen, waaronder discriminatie van burgers die openlijk uitkomen voor hun Bulgaarse identiteit en/of etnische achtergrond;

40.

is tevreden over het feit dat dit jaar een commissie ter bestrijding van discriminatie is opgericht en verlangt dat het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten en het Equinet-netwerk van Europese onafhankelijke anti-discriminatieagentschappen deze commissie ten volle ondersteunen en met haar samenwerken; is ingenomen met het feit dat drie door de coalitie voor seksuele en gezondheidsrechten ingediende klachten wegens vermeende discriminatie op grond van seksuele geaardheid door de Commissie worden onderzocht;

41.

verlangt dat een intensiever anti-discriminatiebeleid wordt gevoerd, dat dit daadwerkelijk wordt toegepast en dat meer inspanningen worden geleverd ter bescherming van de rechten van vrouwen en kinderen, alsook van mensen met een handicap; is zeer te spreken over de actieve en effectieve rol van de damesclub van het parlement, maar is bezorgd over het feit dat nog altijd weinig vrouwen deelnemen aan het politieke leven op lokaal niveau en pleit voor een versterking en een betere uitvoering van onderwijsprogramma's die de participatie van vrouwen in het maatschappelijke en politieke leven trachten te bevorderen; verlangt dat verdere maatregelen worden genomen zodat mensen met een handicap minder in instellingen verzorgd hoeven te worden; is verheugd over de ratificering door het parlement van het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap op 7 december 2011;

42.

is bezorgd over het feit dat er weinig vooruitgang is geboekt op het gebied van gendergelijkheid en vrouwenrechten; spoort de regering aan om gendergelijkheid hoog op de politieke agenda te zetten, en meer steun te verlenen aan acties en initiatieven ter bestrijding van discriminatoire gebruiken, tradities en stereotypen die de grondrechten van vrouwen ondergraven;

43.

herhaalt zijn oproep om de wet ter voorkoming van en bescherming tegen discriminatie te wijzigen om discriminatie op alle in artikel 19 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie genoemde gronden te verbieden, en benadrukt dat dit een vereiste is voor toetreding; toont zich bezorgd over het feit dat leerboeken van scholen en universiteiten homoseksualiteit een ziekte noemen en vraagt dat deze leerboeken onmiddellijk worden aangepast; verzoekt de Commissie programma's voor capaciteitsopbouw te ontwikkelen om het maatschappelijk middenveld te versterken, waaronder de holebigemeenschap;

44.

is tevreden over het huidige voorzitterschap van het land van het initiatief "Decennium Roma-integratie" en hoopt dat dit voorzitterschap leidt tot vorderingen bij de integratie van Roma in het politieke, sociale en economische leven; is tevreden over de geboekte vooruitgang met betrekking tot de integratie van Roma in het onderwijssysteem, waarbij steeds meer Roma zich inschrijven in het secundair en universitair onderwijs, en over betere vertegenwoordiging van Roma in overheidsdiensten; wijst er echter op dat de Commissie concludeerde dat er behoefte blijft aan initiatieven ter bevordering van het vertrouwen, vooral op het gebied van onderwijs, cultuur en taal; herhaalt zijn bezorgdheid over de zeer moeilijke levensomstandigheden waarin de Roma-gemeenschap verkeert en over het feit dat Roma nog altijd geconfronteerd worden met discriminatie bij de toegang tot het onderwijs, de arbeidsmarkt, de gezondheidszorg en de maatschappelijke dienstverlening; wijst op de schrijnende situatie van Roma-vrouwen en -kinderen, die vaak onder de armoedegrens leven, en verzoekt de autoriteiten onmiddellijk maatregelen te treffen om dit probleem het hoofd te bieden;