14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/1

—

gezien de Overeenkomst inzake technische handelsbelemmeringen (TBT-overeenkomst) die in 1994 in het kader van de Uruguay-onderhandelingsronde van de WTO is aangenomen (1),

—

gezien Verordening (EG) nr. 3286/94 van de Raad van 22 december 1994 tot vaststelling van communautaire procedures op het gebied van de gemeenschappelijke handelspolitiek met het oog op de handhaving van de rechten die de Gemeenschap ontleent aan internationale regelingen voor het handelsverkeer, in het bijzonder die welke onder auspiciën van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) werden vastgesteld (2) (verordening inzake handelsbelemmeringen),

—

gezien zijn eerdere resoluties, met name de resoluties van 13 oktober 2005 over de vooruitzichten voor de handelsbetrekkingen tussen de Europese Unie en China (3), van 1 juni 2006 over de trans-Atlantische economische betrekkingen tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten (4), van 28 september 2006 over de economische en handelsrelatie van de EU met India (5), van 12 oktober 2006 over de economische en commerciële betrekkingen tussen de EU en de Mercosur met het oog op het sluiten van een interregionale associatieovereenkomst (6), van 22 mei 2007 over Europa als wereldspeler - Externe aspecten van het concurrentievermogen (7), van 19 juni 2007 over de economische en commerciële betrekkingen van de EU met Rusland (8), van 19 februari 2008 over de strategie van de EU voor markttoegang ten behoeve van Europese exporteurs (9), van 24 april 2008 over een routekaart voor hervorming van de Wereldhandelsorganisatie (10), van 5 februari 2009 over de handels- en economische betrekkingen met China (11), van 26 maart 2009 inzake een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en India (12), van 21 oktober 2010 over de handelsbetrekkingen tussen de EU en Latijns-Amerika (13), van 17 februari 2011 over de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en de Republiek Korea (14), van 6 april 2011 over het toekomstig Europees internationaal investeringsbeleid (15), zijn standpunt van 10 mei 2011 over het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van overgangsregelingen voor bilaterale investeringsovereenkomsten tussen lidstaten en derde landen (16), en de resoluties van 11 mei 2011 over de stand van zaken bij de onderhandelingen over een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en India (17), van 11 mei 2011 over de handelsbetrekkingen tussen de EU en Japan (18), van 8 juni 2011 over de handelsbetrekkingen tussen de EU en Canada (19), van 13 september 2011 over een doeltreffende grondstoffenstrategie voor Europa (20), van 27 september 2011 over het nieuwe handelsbeleid voor Europa in het kader van de Europa 2020-strategie (21) en van 25 oktober 2011 over de modernisering van het beleid inzake overheidsopdrachten (22),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's over Europa als wereldspeler: Wereldwijd concurreren - Een bijdrage aan de EU-strategie voor groei en werkgelegenheid (COM(2006)0567),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's getiteld "Handel, groei en wereldvraagstukken – Handelsbeleid als kernelement van de Europa 2020-strategie" (COM(2010)0612),

—

gezien het verslag van de Commissie aan de Europese Raad getiteld "Verslag over handels- en investeringsbelemmeringen 2011 – Afspraken met onze strategische economische partners over verbeterde markttoegang: actieprioriteiten om handelsbelemmeringen weg te nemen" (COM(2011)0114),

—

gezien het rapport van Copenhagen Economics getiteld "Assessment of barriers to trade and investment between the EU and Japan" van 30 november 2009,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie internationale handel en het advies van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0365/2011),

A.

overwegende dat het op regels gebaseerde multilaterale handelsstelsel, dat onder auspiciën van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) zijn beslag heeft gekregen, het meest geschikte kader is voor de reglementering en bevordering van open en eerlijke handel en voor het garanderen van de ontwikkeling van eerlijke en billijke regels voor de wereldhandel; overwegende dat er nog hard moet worden gewerkt aan de hervorming van de WTO om deze organisatie democratischer en doeltreffender te maken en haar betrekkingen met andere belangrijke internationale organisaties te verduidelijken;

B.

overwegende dat de EU prioriteit moet blijven geven aan het bereiken van een evenwichtig resultaat van de ontwikkelingsagenda van Doha (DDA), waarmee de integratie van ontwikkelingslanden, en met name de minst ontwikkelde landen (LDC's), in het internationale handelsstelsel zou worden ondersteund en een bijdrage zou worden geleverd aan de vaststelling en handhaving van eerlijkere en billijkere multilaterale handelsregels voor al zijn leden;

C.

overwegende dat uit de internationale handelsstatistieken van de WTO voor de periode 2000-2009 blijkt dat het handelsverkeer aanmerkelijk is toegenomen in de regio's die hun markten hebben geopend door handelsbelemmeringen weg te nemen of aanzienlijk te verminderen (23); overwegende dat echter tegelijk uit een gezamenlijk verslag van de ILO en de WTO bleek dat een aantal landen – zowel industrie- als ontwikkelingslanden – die meer voor handel openstonden, tijdens de financiële crisis meer externe handelsschokken hebben ondervonden, die in die landen tot aanzienlijk banenverlies hebben geleid (24);

D.

overwegende dat in het verslag over handels- en investeringsbelemmeringen 2011 van de Commissie voorbeelden staan waarin de toegang van de EU tot de markten van verschillende landen in de wereld, waaronder industrielanden, belangrijke opkomende economieën en lidstaten van de WTO, sterker wordt belemmerd door verschillende niet-tarifaire belemmeringen (NTB’s) dan door douanerechten, waarvan steeds vaker wordt afgezien ten gevolge van de globalisering;

E.

overwegende dat de procedures voor openbare aanbestedingen in de strategische partnerlanden van de EU vaak niet toegankelijk zijn voor buitenlandse inschrijvers en nog steeds vrijwel buiten internationale verbintenissen vallen, terwijl de EU in dit opzicht veel meer openstaat dan andere landen;

F.

overwegende dat EU-producenten lange tijd problemen hebben ondervonden bij de registratie en verdediging van hun geografische aanduidingen in de VS; overwegende dat de VS een aantal Europese wijnnamen (bijvoorbeeld "champagne") als "semi-soortnamen" beschouwen, zonder rekening te houden met de mogelijke negatieve gevolgen hiervan voor de reputatie en het marktaandeel van de geografische aanduiding van de EU in kwestie;

G.

overwegende dat Europese producenten moeite hebben om de Japanse markt te betreden, in het bijzonder in de automobielsector en de lucht- en ruimtevaartsector, en met name bij openbare aanbestedingen; overwegende dat deze problemen wat de Japanse automarkt betreft vooral worden veroorzaakt door de trage invoering door Japan van de internationale normen ter zake (Japan heeft helaas slechts 40 van de 127 VN-ECE-reglementen op grond van de overeenkomst van 1958 ingevoerd); erkent evenwel dat het hierbij om 30 van de 47 reglementen betreffende personenauto's (M1) gaat, de sector van de Japanse markt die het belangrijkst is voor Europese autofabrikanten, en dat door de trage invoering van de internationale normen in Japan de voordelen van de bepalingen inzake wederzijdse erkenning in de VN-ECE-overeenkomst van 1958 beperkt blijven; overwegende dat de dialoog tussen de EU en Japan over de hervorming van de regelgeving, die in 1994 van start is gegaan, nog geen vooruitgang van betekenis heeft opgeleverd bij de harmonisatie of wederzijdse erkenning van regelgeving, waaruit blijkt hoe belangrijk het is, vooral in het huidige economische klimaat, om onnodige NTB's aan de orde te stellen en uit de weg te ruimen, wellicht door onderhandelingen aan te gaan over een overeenkomst inzake economische integratie/vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Japan, mits het verkennend onderzoek uitwijst dat aan de nodige voorwaarden is voldaan, zoals – maar niet uitsluitend – de hierboven genoemde, waaronder de kwesties in de M1-sector, en overwegende dat de Japanse testprocedure om de uitstoot en de brandstofefficiëntie van lichte voertuigen te meten ertoe leidt dat Europese lichte voertuigen minder snel in aanmerking komen voor de Japanse op milieuprestaties gebaseerde belastingvoordelen;

H.

overwegende dat de verhoging in Rusland van de uitvoerrechten op koper van 0 % naar 10 % en op nikkel van 5 % naar 10 % sinds december 2010, alsook de hoge uitvoerheffingen op hout, hebben geleid tot uitvoerbeperkingen van grondstoffen die van wezenlijk belang zijn voor de Europese industrie, in het bijzonder de staalsector (25) en de bosbouwsector;

I.

overwegende dat het Initiatief voor transparantie in de winningindustrieën (EITI) een doeltreffend instrument zou moeten zijn om transparantie te garanderen en speculatie op de grondstoffenmarkten tegen te gaan;

J.

overwegende dat de NTB's in China de afgelopen jaren steeds talrijker zijn geworden en de ontwikkeling van ondernemingen, en met name in China gevestigde kmo's, kunnen inperken;

K.

overwegende dat het gedurende meer dan een jaar vrijwel onmogelijk was om Europese cosmetische producten in China te registreren, in het bijzonder producten met nieuwe ingrediënten, omdat het in China zowel aan een behoorlijke wettelijke definitie hiervan ontbrak als aan duidelijke richtsnoeren over de procedure zelf (26);

L.

overwegende dat sinds eind 2010 bezorgdheid bestaat over de aanbevelingen van de regelgevende instantie voor telecommunicatie van India over een beleid betreffende de productie van telecommunicatieapparatuur dat preferentiële markttoegang zou verlenen aan in India geproduceerde producten / telecommunicatieapparatuur, voornamelijk door middel van subsidies alsook door specifieke maatregelen op belastinggebied en op het gebied van overheidsaanbestedingen (27);

M.

overwegende dat Brazilië en Argentinië regelmatig tarifaire of niet-tarifaire maatregelen vaststellen die Europese ondernemingen benadelen, hoewel beide landen als leden van Mercosur deelnemen aan de onderhandelingen over een vrijhandelsovereenkomst met de EU; voorts overwegende dat EU-ondernemingen bij binnenkomst op de Braziliaanse markt constateren dat er gebreken bestaan bij de bescherming en handhaving van de intellectuele-eigendomsrechten (IPR), dat er een aanzienlijke achterstand is opgelopen bij de registratie van aanvragen voor handelsmerken en octrooien voor verschillende producten en dat er aanvullende discriminerende vereisten bestaan voor farmaceutische producten; overwegende dat door de door Brazilië opgelopen vertraging bij de ratificatie van het Protocol van Madrid en door het feit dat het land niet is toegetreden tot de Internetverdragen van de Wereldorganisatie voor de intellectuele eigendom (WIPO) de daadwerkelijke bescherming van de IPR in het land gebreken vertoont; en overwegende dat de sancties niet afschrikkend genoeg zijn om overtredingen op het gebied van intellectueel eigendom te bestrijden;

N.

overwegende dat EU-exporteurs op andere markten op vele beperkingen stuiten, bijvoorbeeld een beperkt aantal punten van binnenkomst en vereiste bijkomende documenten voor de invoer van wijn en andere alcohol, cosmetische producten en mobiele telefoons in Vietnam (28), en de zware procedure voor de vaststelling van de douanewaarde, de arbitraire reclassificatie van producten en de verhoging van de BTW op landbouwproducten, wijn en andere alcohol, kleding en machineonderdelen in Oekraïne;

O.

overwegende dat de sector schone en hernieuwbare energie in toenemende mate wordt onderworpen aan NTB's, zoals vereisten inzake plaatselijke toegevoegde waarde, discriminatie bij openbare aanbestedingen, bevoorrechting van nationale overheidsbedrijven, beperkingen op het verkeer van buitenlands personeel, vereisten inzake lokaal aankopen en eigendom enz. in landen als China, India, Oekraïne, Brazilië en Nigeria;

P.

overwegende dat de EU haar industrie, indien noodzakelijk, actief moet beschermen tegen schendingen van overeengekomen regels en WTO-normen en -beginselen door haar handelspartners, met gebruikmaking van alle beschikbare middelen, waaronder multilaterale en bilaterale mechanismen voor geschillenbeslechting en handelsbeschermingsinstrumenten in overeenstemming met de WTO-regels;

Q.

overwegende dat de EU-wetgeving Europese en buitenlandse ondernemingen in staat stelt zonder discriminatie in te schrijven op Europese openbare aanbestedingen, en dat de partners van de EU alles in het werk moeten stellen om Europese ondernemingen wederzijds toe te laten om onder eerlijke en billijke voorwaarden in te schrijven op openbare aanbestedingen in derde landen;

1.

is van mening dat het via een regelgevende dialoog wegnemen of verlagen van ongerechtvaardigde NTB's en andere belemmeringen van regelgevende aard die door de belangrijkste strategische partners van de EU worden opgeworpen, een van de prioriteiten van het nieuwe EU-handelsbeleid in het kader van de Europa 2020-strategie moet zijn; acht alle belemmeringen ten gevolge van de onsamenhangende tenuitvoerlegging van bilaterale, plurilaterale en multilaterale handelsregels ongerechtvaardigd; onderstreept evenwel dat in de regelgevende dialoog het recht van alle landen moet worden geëerbiedigd om de mensenrechten, de milieuvoorschriften, de sociale regelgeving en de volksgezondheid te bevorderen;

2.

verzoekt de Commissie om in het kader van een holistische strategie op systematische wijze de grote verscheidenheid aan, en technische complexiteit en politieke gevoeligheid van NTB's aan de orde te stellen, onder andere door middel van een versterkte regelgevende dialoog met alle handelspartners van de EU, in het bijzonder de handelspartners die van strategisch belang voor de EU zijn; beschouwt met name de commissies die de uitvoering van bilaterale vrijhandelsovereenkomsten onderzoeken, de bevoegde commissies van de WTO en de VN-agentschappen die normen vaststellen, als de passende fora voor regelgevende dialoog;

3.

vraagt de Commissie een duidelijk onderscheid te maken tussen NTB's die oneerlijke concurrentieverstoringen creëren en NTB's die aan legitieme beleidsdoelstellingen van de overheid beantwoorden, met name op het gebied van volksgezondheid en milieu; onderstreept dat bijvoorbeeld de Europese ggo-wetgeving en de sanitaire en fytosanitaire voorschriften op landbouwgebied niet als ongerechtvaardigde NTB's mogen worden beschouwd, maar integendeel op het vlak van de internationale handel moeten worden verdedigd;

4.

onderstreept dat in de gestructureerde dialoog over regelgeving waarin bilaterale vrijhandelsovereenkomsten voorzien, het democratische proces tot vaststelling van normen volledig moet worden gerespecteerd, zowel in de EU als bij haar handelspartners;

5.

benadrukt dat de aanpak van NTB's een interdepartementale taak is waarbij verschillende DG's van de Commissie betrokken zijn, en moet worden beschouwd als een prioriteit op de regelgevingsagenda van de Commissie, hetgeen met name moet leiden tot de harmonisatie van technische regels op basis van de internationale normen;

6.

verzoekt de Commissie stelselmatig van passende kanalen van haar samenwerking met gelijkgestemde partners gebruik te maken om NTB's en belemmeringen van regelgevende aard in derde landen aan de orde te stellen, teneinde gemeenschappelijke strategieën te ontwikkelen om deze belemmeringen weg te nemen;

7.

is van mening dat aandringen op wederkerigheid van markttoegang voor de industrielanden en de opkomende landen integraal deel moet uitmaken van de handelsstrategie van de EU, net zoals de afschaffing of vermindering van NTB's;

8.

verzoekt de Commissie deze veel voorkomende en aanhoudende problemen aan de orde te stellen in het kader van alle plurilaterale en bilaterale handelsovereenkomsten, in het bijzonder vrijhandelsovereenkomsten, en ervoor te zorgen dat ten minste evenveel aandacht aan NTB's wordt besteed als op dit moment aan het afschaffen van douanerechten wordt besteed, met name in haar handelsoverleg met geïndustrialiseerde en opkomende economieën; onderstreept dat bij de samenwerking met ontwikkelingslanden, met name LDC's en SID's (kleine insulaire ontwikkelingslanden), prioriteit moet worden gegeven aan hulp voor handel en aan technische en financiële bijstand, teneinde deze landen te helpen om hun regelgevingskader te verbeteren, rekening houdend met hun specifieke behoeften inzake ontwikkeling van hun binnenlandse markt en bescherming van hun embryonale bedrijfsleven en hun landbouwstructuren, die vaak kwetsbaar zijn;

9.

is van mening dat het Europees Parlement bij de toekomstige evaluatie van handelsovereenkomsten die Europese exporteurs en investeerders, in het bijzonder het mkb, van toegang tot de markten van derde landen moeten verzekeren, meer aandacht moet besteden aan de manier waarop NTB's, en met name ongerechtvaardigde NTB's, aan de orde zijn gesteld, waarbij evenwel rekening moet worden gehouden met de noodzaak van een speciale, gedifferentieerde behandeling voor de ontwikkelingslanden, zoals bepaald in de WTO-disciplines;

10.

spoort de Commissie aan zich te blijven inzetten voor een actuele inventaris van de belangrijkste belemmeringen waar exporteurs en investeerders uit de EU mee worden geconfronteerd op belangrijke markten van derde landen, met name van vrijhandelspartners, met inbegrip van het aantal en de aard van de zorgen die de lidstaten en ondernemingen hebben geuit, als instrument om de situatie in de derde landen te beoordelen;

11.

herinnert de Commissie eraan dat het Europese beleid inzake intellectuele-eigendomsrechten ten aanzien van ontwikkelingslanden aan de verplichtingen uit hoofde van de TRIPS-overeenkomst moet voldoen en de Verklaring van Doha over de TRIPS-overeenkomst en de volksgezondheid van 2011 ten volle moet eerbiedigen, met name wat generieke geneesmiddelen en volksgezondheid betreft, zodat ontwikkelingslanden voldoende beleidsruimte houden om kwesties van algemeen belang aan te pakken;

12.

is van mening dat op dit moment weliswaar geen rechtstreeks verband kan worden gelegd tussen specifieke NTB's en andere hindernissen op het gebied van regelgeving waarop EU-ondernemingen stuiten bij hun pogingen toegang tot buitenlandse markten te krijgen enerzijds en het huidige banenverlies in de EU-lidstaten anderzijds, maar dat de Commissie er goed aan zou doen om in overleg met andere relevante internationale organisaties te onderzoeken of er een verband bestaat tussen specifieke NTB's in de EU en in derde landen en de huidige toename of daling van de werkgelegenheid in de EU;

13.

wijst erop dat de Commissie de mogelijkheid van de ontwikkeling en invoering van een mechanisme voor vroegtijdige waarschuwing moet onderzoeken voor het opsporen van NTB’s, en haar bestaande analytische instrumenten voor de kwalitatieve evaluatie ervan moet versterken en een duidelijker definitie van ongerechtvaardigde NTB's moet opstellen; stelt voor om dit mechanisme te laten functioneren via de delegaties van de EU in derde landen, in samenwerking met de instanties die reeds door de lidstaten zijn opgericht;

14.

verzoekt de Commissie met klem de internationale samenwerking op het gebied van regelgeving, onder meer in multilaterale fora, en de convergentie van de voorschriften te verbeteren op basis van de internationale normen en, indien mogelijk, een regelgevende dialoog aan te gaan teneinde de bestaande of mogelijk toekomstige handelsbelemmeringen aan te kaarten om te voorkomen dat geschillen ontstaan en hiermee gepaard gaande handelskosten te vermijden;

15.

verzoekt de Commissie met klem de partijen bij de Overeenkomst inzake overheidsopdrachten (GPA) te overtuigen van de procedures voor openbare aanbestedingen die berusten op internationale normen, zoals ontwikkeld in de GPA, en bestaande regelgevende dialogen te gebruiken of uit te breiden om de samenwerking inzake het regelgevingskader te versterken en ervoor te zorgen dat bestaande directe en indirecte discriminatoire praktijken in de betrekkingen tussen de EU en haar geïndustrialiseerde partnerlanden worden geherstructureerd en, waar van toepassing, weggenomen;

16.

is van mening dat het voor de vermindering van de NTB's voor handel en investeringen essentieel is dat de GPA in de WTO wordt hervormd, met inachtneming van de multifunctionele aard van het beleid inzake overheidsopdrachten; roept de voornaamste opkomende economieën op om aan dit proces deel te nemen en de toekomstige overeenkomst onverwijld te ondertekenen en te ratificeren;

17.

verzoekt de Commissie een positieve en standvastige positie te blijven innemen in de onderhandelingen over de ondertekening van de GPA door China teneinde gelijke wederkerige toegang tot Chinese overheidsopdrachten te verkrijgen en een gelijke behandeling en voorspelbare voorwaarden voor Europese bedrijven te bewerkstelligen;

18.

beveelt aan om na te gaan hoe via regelgeving kan worden gewaarborgd dat overheidsbedrijven uit derde landen die noch de GPA noch bilaterale afspraken inzake de wederzijdse opening van de markten met de EU hebben ondertekend, geen opdrachten kunnen krijgen tot de uitvoering van projecten die met EU-middelen worden gesubsidieerd, respectievelijk hoe de EU in dergelijke gevallen de terugbetaling van de subsidies kan vorderen;

19.

wijst andermaal op het belang van directe buitenlandse investeringen voor de Europese economie en op de noodzaak om een stabiel en aantrekkelijk klimaat voor de Europese investeerders in het buitenland te creëren en om een open investeringsstelsel op Europees grondgebied te bevorderen; stelt niettemin voor om, in een streven naar wederzijdse voordelen, op Europees niveau na te gaan of het niet wenselijk is de uitwerking van deze investeringen op de interne markt te evalueren teneinde eventuele schadelijke gevolgen voor de innovatie en de deskundigheid in bepaalde Europese strategische sectoren te voorkomen;

20.

moedigt EU-ondernemingen en -exporteurs aan om gebruik te maken van de bestaande kanalen, waaronder klachten uit hoofde van de verordening handelsbelemmeringen of het klachtenregister in de databank markttoegang, om materiële schade ten gevolge van verschillende soorten handelsbelemmeringen te melden bij de Commissie, die deze klachten moet beoordelen en al het nodige moet doen om tegen ongerechtvaardigde NTB's op te treden;

21.

is van mening dat de Commissie met betrekking tot grondstoffen een duurzame, alomvattende en beleidsoverschrijdende strategie moet volgen en tegelijk moet erkennen dat uitvoerbeperkingen en uitvoerheffingen belangrijk kunnen worden geacht voor de ondersteuning van ontwikkelingsdoelstellingen, milieubescherming of de duurzame exploitatie van natuurlijke hulpbronnen in LDC's en SID's (kleine insulaire ontwikkelingslanden) en andere ontwikkelingslanden, met uitzondering van de BRIC-landen; merkt op dat het merendeel van de WTO-leden die uitvoerheffingen hanteren, ontwikkelingslanden en LDC's zijn; verzoekt de EU geen pogingen te ondernemen om de toepassing van uitvoerheffingen door LDC's en SID's en andere ontwikkelingslanden, met uitzondering van de BRIC-landen, bij de WTO en in bilaterale handelsovereenkomsten en economische partnerschapsovereenkomsten te verbieden, aangezien hiermee hun beleidsruimte wordt beperkt om dit instrument te gebruiken voor de toevoeging van meerwaarde, diversificatie, de bescherming van opkomende industrieën, voedselzekerheid, inkomsten en milieuoverwegingen, zolang zij nog geen gevorderd ontwikkelingsniveau hebben bereikt;

22.

concludeert dat, om ten volle profijt te kunnen trekken van de handelsliberalisering in de landen de hun markten openstellen, douanetarieven opheffen en NTB's wegnemen, de handelspartners het onderling eens moeten worden over overgangsperioden waarin gefaseerd toegang wordt verleend tot de markt in bepaalde gevoelige sectoren en investeringen in deze sectoren mogelijk worden, of bij hoge uitzondering deze sectoren volledig worden uitgesloten;

23.

vraagt de Commissie, overeenkomstig de EU-VS-handelsbeginselen voor ICT-diensten (die met de VS zijn overeengekomen in het kader van de TEC), discriminerende of onevenredige voorschriften, aansprakelijkheidseisen en andere wetgevingsmethoden tegen ICT-netwerken en -diensten die de open informatiestroom en de markttoegang voor diensten beperken en de digitale kloof vergroten, onder de loep te nemen en er iets aan te doen;

24.

is van mening dat de nodige prioriteit moet worden gegeven aan handels- en investeringsbelemmeringen die Europese dienstensectoren treffen, onder andere ICT en telecommunicatie, professionele en zakelijke diensten, financiële diensten, bouw, detailhandel en distributie; deze niet-tarifaire maatregelen, waaronder nationale regelgeving, beperkingen op eigendom en diverse crisismaatregelen (zoals discriminerende bepalingen bij openbare aanbestedingen), zijn van bijzonder belang gezien de hogere toegevoegde waarde van de handel in diensten en de positie van de EU als grootste exporteur van diensten;

25.

is van mening dat in de WTO, overeenkomstig eerdere, soortgelijke voorstellen van de EU en India, een door het SOLVIT-systeem geïnspireerd bemiddelingsmechanisme moet worden gecreëerd om het wegnemen van NTB's op constructieve, effectieve, snelle en niet-confronterende wijze te bevorderen;

26.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/8

—

gezien de partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko (Verordening (EG) nr. 764/2006 van de Raad van 22 mei 2006 (1)),

—

gezien het ontwerpprotocol tussen de Europese Unie en het Koninkrijk Marokko tot vaststelling van de vangstmogelijkheden en de financiële tegenprestatie waarin is voorzien bij de Partnerschapsovereenkomst inzake visserij tussen de Europese Gemeenschap en het Koninkrijk Marokko (11225/2011),

—

gezien de goedkeuringsprocedure overeenkomstig artikel 43, lid 2, en artikel 218, lid 6, tweede alinea, onder a), van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (C7-0201/2011),

—

gezien de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de Begrotingscommissie in bijlage van de aanbeveling van de Commissie visserij (A7-0394/2011),

—

gezien de toelichting bij de aanbeveling van de Commissie visserij (A7-0394/2011) met een samenvatting van de tekortkomingen van het huidige protocol voor een jaar,

—

gelet op artikel 115, lid 5, en artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat blijkens de door de Commissie in opdracht gegeven externe evaluatie ex post het huidige protocol een duidelijk onbevredigende kosten-batenverhouding heeft vanwege het geringe gebruik van de onderhandelde vangstmogelijkheden en het feit dat sociale en milieuvraagstukken buiten beschouwing zijn gelaten;

B.

overwegende dat in een toekomstig, door de Commissie overeen te komen protocol de ernstige problemen in verband met het vorige en het huidige protocol moeten worden aangesproken;

C.

overwegende dat met de Partnerschapsovereenkomsten inzake visserij naar de verwezenlijking van economische en sociale doelstellingen moet worden gestreefd door middel van een nauwe wetenschappelijke en technische samenwerking die in een duurzame exploitatie van de visbestanden moeten uitmonden;

1.

verzoekt de Commissie de onderhandelingen over een nieuw protocol te vervroegen om te voorkomen dat het protocol voorlopig ten uitvoer moet worden gelegd bij gebrek aan goedkeuring van het Parlement;

2.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat het toekomstige protocol in economisch, ecologisch en sociaal opzicht duurzaam is en voordelen voor beide partijen biedt;

3.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat het beginsel volgens welke EU-vaartuigen uitsluitend toegang tot de resthoeveelheden wordt verleend, wordt opgenomen in alle toekomstige protocollen; legt er in het bijzonder de nadruk op dat er een rigoureuze inventarisatie van alle bestanden moet plaatsvinden;

4.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat in het toekomstige protocol de vangstmogelijkheden worden aangepast op basis van wetenschappelijk advies en evaluaties van visbestanden, en uitgaande van de behoeften van de visserijsector; dringt er verder op aan dat besluiten over technische maatregelen en vangstmogelijkheden genomen moeten worden op basis van wetenschappelijk advies en in overleg met vissers;

5.

verzoekt de Commissie erop toe te zien dat een toekomstig protocol bijdraagt aan de ontwikkeling van het Marokkaanse visserijbeheersysteem, inclusief controle en toezicht, wetenschappelijk onderzoek, ontwikkeling van lokale vloten, opleiding enz.;

6.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat de sectorale steun effectiever wordt gebruikt en dringt erop aan dat ook het toezicht doeltreffender wordt; is van mening dat de partnerschapsovereenkomst inzake visserij doeltreffende toezichtsmechanismen moet omvatten om te waarborgen dat de financiële middelen die bestemd zijn voor ontwikkeling en met name voor verbeteringen van de infrastructuur in de visserij, naar behoren worden gebruikt;

7.

verzoekt de Commissie stappen te ondernemen om de noodzakelijke gegevens te verkrijgen over de tenuitvoerlegging van het protocol en zo de wetgevingsprocedure transparanter te maken;

8.

vraagt de Commissie de mensenrechtenclausule op te nemen in de partnerschapsovereenkomst inzake visserij, zoals ook gevraagd in zijn resolutie van 25 november 2010 over mensenrechten, sociale normen en milieunormen in internationale handelsovereenkomsten (2);

9.

verzoekt de Commissie te waarborgen dat het toekomstige protocol het internationale recht volledig naleeft en voordelen oplevert voor alle betrokken plaatselijke bevolkingsgroepen;

10.

verzoekt de Commissie het Parlement een uitgebreid, geschreven verslag te doen toekomen waaruit blijkt in hoeverre in het toekomstige protocol aan de verzoeken van het Parlement is voldaan;

11.

verzoekt de Commissie verder de interinstitutionele kaderovereenkomst na te leven en de rol van het Parlement overeenkomstig het Verdrag van Lissabon te eerbiedigen;

12.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Commissie, de lidstaten en de regering van Marokko.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/9

—

gezien Titel V van het Verdrag betreffende de Europese Unie, en met name de artikelen 42, 45 en 46, alsook het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie en protocol nr. 10 daarbij,

—

gezien de Europese Veiligheidsstrategie (EVS) met als titel "Een veilig Europa in een betere wereld", die op 12 december 2003 door de Europese Raad is aangenomen, alsmede het verslag over de tenuitvoerlegging daarvan, getiteld "Veiligheid in een veranderende wereld", dat onder de verantwoordelijkheid van de hoge vertegenwoordiger van de EU is opgesteld en door de Europese Raad tijdens zijn bijeenkomst van 11-12 december 2008 is aangenomen,

—

gezien de doelstellingen van de Europese Raad van december 2008 om de Europese militaire vermogens te verbeteren,

—

gezien de conclusies van de Raad van 1 december 2011, 23 mei 2011, 31 januari 2011 en 9 december 2010, respectievelijk over het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB), het bundelen en delen van militaire vermogens, het GVDB en de ontwikkeling van militaire vermogens,

—

gezien Besluit 2011/411/GBVB van de Raad van 12 juli 2011 tot vaststelling van het statuut, de zetel en de voorschriften voor de werking van het Europees Defensieagentschap en tot intrekking van Gemeenschappelijk Optreden 2004/551/GBVB (1),

—

gezien het verslag van de hoge vertegenwoordiger over het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (GVDB), dat is gepresenteerd tijdens de Raad Buitenlandse Zaken van 18 juli 2011,

—

gezien Richtlijn 2009/43/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 mei 2009 betreffende de vereenvoudiging van de voorwaarden voor de overdracht van defensiegerelateerde producten binnen de Gemeenschap (2),

—

gezien Richtlijn 2009/81/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende de coördinatie van de procedures voor het plaatsen door aanbestedende diensten van bepaalde opdrachten voor werken, leveringen en diensten op defensie- en veiligheidsgebied, en tot wijziging van Richtlijnen 2004/17/EG en 2004/18/EG (3),

—

gezien zijn resoluties van 11 mei 2011 over de ontwikkeling van een gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon (4), van 23 november 2010 over civiel-militaire samenwerking en de ontwikkeling van civiel-militaire capaciteiten (5), en van 10 maart 2010 over de tenuitvoerlegging van de Europese veiligheidsstrategie en het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid (6), alsook naar de eerdere resoluties over het GBVB,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken en het advies van de Commissie industrie, onderzoek en energie (A7-0428/2011),

1.

is ernstig bezorgd over de culminatie van de recente tendens van besparingen in de defensiebegrotingen van de meeste EU-lidstaten ingevolge de financiële en economische crisis en de schuldencrisis en over de mogelijke negatieve gevolgen van deze maatregelen voor hun militaire vermogens en daarmee op het vermogen van de EU om effectief te beantwoorden aan haar verantwoordelijkheden op het gebied van vredeshandhaving, conflictpreventie en versterking van de internationale veiligheid overeenkomstig de beginselen van het Handvest van de Verenigde Naties, indien de lidstaten er niet zouden in slagen deze besparingen door middel van nauwere Europese samenwerking en coördinatie te ondervangen; onderstreept in dit verband dat defensie een publiek goed is dat van belang is voor de veiligheid van alle Europese burgers en waaraan alle lidstaten in een geest van samenwerking, lastenverdeling en kosteneffectiviteit moeten bijdragen;

2.

waarschuwt dat ongecoördineerde besparingen in de defensiebegroting kunnen leiden tot de volledige teloorgang van bepaalde militaire vermogens in Europa; is derhalve verheugd over en verleent zijn steun aan de oproep van de Raad aan de lidstaten om waar nodig informatie uit te wisselen en voor meer transparantie te zorgen over huidige en toekomstige bezuinigingen op de defensiebegroting en verzoekt om een beoordeling van het effect van deze bezuinigingen voor de ontwikkeling van capaciteiten ter ondersteuning van het GVDB; herinnert eraan dat de interventie in Libië duidelijk heeft aangetoond dat zelfs een coalitie van Europese landen niet in staat is een missie van die omvang uit te voeren zonder de steun van de VS;

3.

merkt op dat nog steeds een onevenredig beroep op de Verenigde Staten in defensiezaken wordt gedaan, getuige het feit dat het aandeel van de VS in de defensie-uitgaven van de Noord-Atlantische Alliantie is opgelopen tot 75 %, zodat het noodzakelijk is dat de Europese bondgenoten een groter deel van de defensielasten voor hun rekening nemen; stelt met bezorgdheid vast dat de recente bezuinigingen een sinds meer dan tien jaar bestaande trend van investeringstekorten en onderbestedingen op het gebied van veiligheid en defensie in de lidstaten versterken;

4.

dringt er in een steeds complexer en onvoorspelbaarder veiligheidsklimaat bij de lidstaten op aan nauwer samen te werken en hun optreden tegen de in de Europese Veiligheidsstrategie (EVS) vastgestelde gemeenschappelijke dreigingen te coördineren, om zo hun deel van de verantwoordelijkheid voor vrede en veiligheid in Europa, de ruimere regio en de wereld te nemen; erkent weliswaar dat niet alle dreigingen van militaire aard zijn en dat de EU over een waaier aan instrumenten voor crisispreventie en crisisbeheersing beschikt, zoals civiele capaciteiten en instrumenten voor technische bijstand, maar herinnert de lidstaten aan hun herhaalde toezeggingen, onder meer in het Verdrag en in de conclusies van de Europese Raad, om hun militaire vermogens te verbeteren en roept hen ertoe op deze toezeggingen na te komen;

5.

herhaalt zijn standpunt dat een versterking van het Europese defensievermogen de strategische autonomie van de EU zal bevorderen en een belangrijke bijdrage zal leveren tot de collectieve veiligheid in het kader van de NAVO en andere partnerschappen; benadrukt in dit verband het potentieel van de bepalingen van het Verdrag van Lissabon en vraagt de lidstaten met aandrang om permanent en op gestructureerde wijze samen te werken, de voorwaarden voor de toepassing van de clausules inzake solidariteit en onderlinge bijstand vast te leggen en ten volle gebruik te maken van het Europees Defensieagentschap;

6.

wijst er in het besef van de verschillende respectievelijke ambitieniveaus op dat de lidstaten samen ongeveer 200 miljard euro per jaar besteden aan defensie, hetgeen slechts een derde is van het defensiebudget van de VS, maar toch een aanzienlijk bedrag vertegenwoordigt waarin de kosten van defensiemissies buiten Europa tot uitdrukking komen;

7.

betreurt de manier waarop het grootste deel van deze middelen wordt besteed, op basis van ongecoördineerde nationale defensiemaatregelen die niet alleen tot langdurige vermogenstekorten leiden, maar vaak ook tot verkwistende overcapaciteit en overlappingen, en tot een gefragmenteerde industrie en markten, wat tot gevolg heeft dat de EU noch de zichtbaarheid heeft noch de middelen of de reikwijdte bezit die van uitgaven ter hoogte van 200 miljard euro kunnen worden verwacht;

8.

is van oordeel dat de economische en financiële crisis kan worden aangegrepen als gelegenheid voor de integratie van het defensiebeleid van de EU, aangezien de crisis de aanzet kan geven om sinds lange tijd voorbereide ambitieuze hervormingen eindelijk af te ronden en in de praktijk te brengen;

9.

verzoekt de lidstaten, gezien het bovenstaande, met aandrang om te erkennen dat nauwere samenwerking de beste weg voorwaarts is en dat de lidstaten, met name door A) een betere coördinatie van de defensieplanning, onder meer harmonisatie van militaire behoeften en maatregelen ter vergroting van de interoperabiliteit, B) het bundelen en delen van bepaalde capaciteiten en ondersteunende voorzieningen, C) nauwere samenwerking op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling, D) de bevordering van industriële samenwerking en consolidering en E) de optimalisering van de inkoop en de opheffing van marktbelemmeringen, op kosteneffectievere wijze vermogens kunnen ontwikkelen, zonder dat hun soevereiniteit in het gedrang komt;

10.

wijst erop dat de EU beschikt over instrumenten en mechanismen die de lidstaten kunnen helpen om dit doel te bereiken, zoals hieronder uiteengezet, onder meer door te kijken op welke gebieden meer steun op Europees niveau kan worden verstrekt (F);

11.

erkent dat de instandhouding van een passende industriële en technologische basis en het waarborgen van de continuïteit van de voorziening, niettegenstaande het voorgaande, van essentieel belang zijn voor de nationale defensie en niet uitsluitend mogen beantwoorden aan economische doelstellingen;

12.

meent dat de inspanningen van de EU op defensiegebied in reactie op de financiële crisis in de eerste plaats moeten worden toegespitst op het Europees Defensieagentschap (EDA), dat over het potentieel beschikt om op tal van gebieden beleidsherzieningen en planningstaken over te nemen, maar hiertoe in zijn huidige vorm niet in staat is; pleit ervoor de opzet van het EDA te versterken, aangezien een uitbreiding van de begroting, het personeel, de taakgebieden en de algemene bevoegdheden van het agentschap op den duur kosteneffectief zou zijn en het beter in staat zou stellen de optimalisering van de Europese defensiesector in de hand te werken, met als specifieke taak het voorkomen van dure verdubbelingen en financieel onhoudbaar beleidsmaatregelen op defensiegebied;

13.

herhaalt zijn oproep aan de lidstaten om systematisch veiligheids- en defensieanalyses te verrichten in overeenstemming met gemeenschappelijke criteria en met een geharmoniseerd tijdschema; stelt voor hiervan een regelmatige oefening te maken in het kader van de begrotingsprocedures – een soort "Europees semester" van veiligheids- en defensieanalyses;

14.

onderstreept dat dergelijke gecoördineerde analyses een einde moeten maken aan de cultuur van isolement in de nationale defensieplanning en het uitgangspunt moeten vormen voor een gestructureerde discussie, zodat de lidstaten een beter inzicht krijgen in de grotere samenhangen – vanuit een Europees perspectief – alvorens strategische besluiten over hun defensievermogens te nemen; benadrukt dat het initiatief voor de betrokken lidstaten een aanvulling dient te vormen op hun coördinatie-inspanningen via het defensieplanningsproces van de NAVO;

15.

pleit opnieuw voor een Witboek van de EU over veiligheid en defensie ter ontwikkeling en tenuitvoerlegging van de Europese veiligheidsstrategie, waarin de doelstellingen, belangen en behoeften van de Unie op veiligheids- en defensiegebied duidelijker worden omschreven in verhouding tot de beschikbare middelen en financiën, daarbij tevens rekening houdend met niet-traditionele veiligheidsaspecten; onderstreept dat dit Witboek moet worden opgesteld en regelmatig moet worden bijgewerkt op basis van de nationale analyses, maar tegelijk ook een referentie voor deze analyses moet vormen, door het verband te leggen tussen de nationale defensieplanning en een gemeenschappelijke veiligheidsaanpak en dreigingbeoordeling; benadrukt dat een dergelijk witboek door het uitstippelen van een gemeenschappelijke visie op uitdagingen en oplossingen vertrouwen zal scheppen en een gerichte strategische leidraad zal bieden voor de vorm die de EU-strijdkrachten dienen aan te nemen;

16.

herinnert eraan dat het Europees Defensieagentschap (EDA) bij het Verdrag van Lissabon een sterkere rol is toegewezen bij de ondersteuning van de inspanningen van de lidstaten ter verbetering van de capaciteiten voor het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid; stelt derhalve voor dat de lidstaten het Europees Defensieagentschap (EDA) vragen na te gaan hoe de coördinatie van de defensieplanning in Europa kan worden verbeterd; herinnert er voorts aan dat het EDA krachtens het Verdrag moet nagaan of de toezeggingen inzake militaire vermogens worden nageleefd en de harmonisatie van operationele behoeften moet bevorderen, en vraagt om een betere uitvoering van deze taken; beveelt de lidstaten aan om als eerste stap in het kader van het "Europees semester" hun ontwerpen van nationale veiligheids- en defensieanalyses voor advies voor te leggen aan het EDA, dat deze met name moet toetsen aan de door het EDA-bestuur in het vermogensontwikkelingsplan vastgestelde vermogensprioriteiten, aan de plannen van de andere lidstaten en aan het defensieplanningsproces van de NAVO; meent dat het EDA ook op korte termijn een belangrijke rol moet spelen bij de vaststelling van een Europees vermogens- en bewapeningsbeleid;

17.

meent dat de lidstaten als volgende stap wederzijds overleg moeten plegen om hun militaire behoeften te harmoniseren en de mogelijkheden te onderzoeken om via regionale, bilaterale of EU-regelingen of andere maatregelen tot een grotere kosteneffectiviteit te komen;

18.

verzoekt de lidstaten in het kader van een dergelijk overleg ook de bestaande overcapaciteit aan te pakken, met name wat betreft uitrusting en personeel die bij operaties minder prioritair zijn;

19.

is er stellig van overtuigd dat het bundelen en delen van vermogens niet langer alleen een mogelijkheid is, maar een noodzaak; steunt de inspanningen van de lidstaten om de meest veelbelovende projecten te identificeren in het kader van het proces dat op de ministeriële vergadering van september 2010 in Gent in gang is gezet, en in overeenstemming met het Duits-Zweedse initiatief van november 2010, in het besef dat het bundelen en delen van vermogens geen vervanging kan vormen voor de daadwerkelijke ontwikkeling van vermogens, maar deze ontwikkeling kan versterken en bevorderen; neemt kennis van het eerste, door het EDA gefaciliteerde en door de Raad op 1 december 2011 goedgekeurde pakket projecten, en verzoekt de lidstaten en het EDA gedetailleerde informatie te verschaffen over de vooruitgang die wordt geboekt in de richting van concrete resultaten en ten laatste in het voorjaar van 2012 verdere mogelijkheden in kaart te brengen; vraagt met nadruk dat de lidstaten, in het bijzonder de Weimar-Driehoek maar ook de Weimar Plus-formatie, meewerken aan het succes van bundelen en delen door als politieke aandrijfkracht op te treden;

20.

onderstreept dat lidstaten veel voordeel kunnen halen uit het bundelen of delen van bepaalde functies en middelen, met name op gebieden zoals strategisch en tactisch vervoer, logistieke steun, onderhoud, cyberdefensie, ruimtevermogens, medische steun, onderwijs en opleiding en bepaalde nichevermogens, zonder een noemenswaardige afhankelijkheid te creëren die een soevereine besluitvorming in de weg zou staan; moedigt initiatieven aan die vermogenstekorten bestrijden op gebieden zoals transporthelikopters, bijtanken in de lucht, maritieme controle, onbemande voertuigen, bescherming tegen chemische, biologische, radiologische en nucleaire risico's, afweer tegen bermbommen, satellietcommunicatie, commando- en besturingssystemen, sensoren en platforms voor informatievergaring, bewaking en verkenning, en strijd- en informatiesystemen, met inbegrip van alternatieven voor satellietsystemen, zoals hoogvliegende onbemande luchtvaartuigen met lange vliegduur (High Altitude Long Endurance Unmanned Aerial Vehicles – HALE UAV) en groene technologieën die vereist zijn om een hoge operationele autonomie en kosteneffectiviteit te bereiken;

21.

benadrukt dat het bundelen van middelen gepaard moet gaan met sterkere specialisering, waarbij lidstaten die bepaalde capaciteiten opgeven erop kunnen vertrouwen dat andere lidstaten daarin zullen voorzien, en erkent dat hiervoor serieuze politieke toezeggingen van de nationale regeringen nodig zijn;

22.

verzoekt de lidstaten op creatieve wijze gebruik te maken van de verschillende modellen voor het bundelen en delen van vermogens, zoals 1) gezamenlijke eigendom, 2) gemeenschappelijk gebruik van middelen in nationaal bezit, 3) gezamenlijke aankoop en 4) rol- en taakverdeling, of deze desgewenst te combineren, en pleit voor spoedige actie, inzonderheid op de bovengenoemde gebieden;

23.

in de eerste plaats, ten aanzien van gezamenlijke eigendom: verzoekt de lidstaten na te gaan of bepaalde uitrustingen gezamenlijk kunnen worden aangekocht door consortia van deelnemende landen of door de EU zelf, en hierbij een voorbeeld te nemen aan acties zoals het NAVO-initiatief voor de verbetering van de strategische luchttransportcapaciteit in Europa, het AWACS-programma van de NAVO of het Galileoprogramma van de EU, of mogelijkheden te verkennen voor financiering of medefinanciering door de EU van materieel dat door consortia van lidstaten wordt aangeschaft; wijst op de mogelijkheden die gezamenlijke eigendom biedt voor de duurste uitrustingen, zoals voor ruimtevermogens, onbemande luchtvaartuigen of strategische transportvliegtuigen;

24.

in de tweede plaats, ten aanzien van het gemeenschappelijk gebruik van nationale middelen: beschouwt het initiatief van vier lidstaten voor een Europees vluchtcentrum (EATC) als een bijzonder positief voorbeeld, waar het gebruik van bestaande vermogens wordt verbeterd door de overdracht van bepaalde bevoegdheden naar een gemeenschappelijke structuur, terwijl de middelen volledig in nationaal bezit blijven; acht dit model van gezamenlijk gebruikte, maar toch afzonderlijke vermogens ook zeer geschikt voor andere aspecten van de operationele ondersteuning, onder meer transporthelikopters, maritieme patrouillevliegtuigen en middelen voor militair zeevervoer; meent dat het delegeren van bevoegdheden naar een geïntegreerde structuur op flexibele wijze moet gebeuren, waarbij niet alle deelnemers verplicht zijn dezelfde bevoegdheden te delegeren, om te voorkomen dat wordt gekozen voor de kleinste gemene deler; acht het echter wenselijk dat lidstaten nationale vermogens inbrengen voor alle EATC-taken;

25.

in de derde plaats, ten aanzien van gezamenlijke aankoop zoals bijvoorbeeld in het A400M-programma: wijst op de mogelijkheden die gezamenlijke aankoop biedt wat betreft schaalvoordelen, het uitbouwen van een levensvatbare industriële basis, interoperabiliteit, en latere mogelijkheden voor het bundelen en delen van middelen op gebieden als operationele ondersteuning, onderhoud en opleiding; betreurt dat deze kansen vaak gemist worden door verschillen in behoeften en werkverdelingsovereenkomsten, zoals het geval is bij het Eurofighter-project; onderstreept dat de mogelijke besparingen alleen ten volle kunnen worden benut als een gezamenlijke configuratie wordt aangehouden tijdens de volledige productlevenscyclus van gezamenlijk aangekochte uitrustingen, zodat gezamenlijke operationele ondersteuning mogelijk is; verzoekt de lidstaten ook de bundeling van uitbestede diensten te overwegen;

26.

in de vierde plaats, ten aanzien van rol- en taakverdeling: ziet een aantal positieve voorbeelden zoals het Frans-Belgische initiatief voor samenwerking bij de opleiding van gevechtspiloten, de Brits-Franse overeenkomst betreffende het delen van vliegdekschepen, het Frans-Duitse initiatief voor de opleiding van helikopterpiloten of de samenwerking tussen de Belgische en Nederlandse marine, waarbij een aantal nationale ondersteunende voorzieningen met de partner worden gedeeld; wijst met name op de mogelijkheden op het gebied van onderwijs, opleiding en oefeningen, inzonderheid het delen van militaire opleidingscentra, test- en evaluatiefaciliteiten en faciliteiten voor pilotenopleidingen; meent dat rol- en taakverdeling met betrekking tot bepaalde nichevermogens voor de meeste lidstaten de enige haalbare manier is om de toegang te verzekeren tot schaarse capaciteiten zoals CBRN-eenheden en hospitaalvliegtuigen;

27.

herinnert eraan dat het EDA overeenkomstig het Verdrag onder meer de belangrijke taak heeft multilaterale projecten voor te stellen, de programma's van de lidstaten te coördineren en samenwerkingsprogramma's op het gebied van onderzoek en technologie te beheren; wijst op een aantal lopende EDA-projecten zoals het helikopteropleidingsprogramma en het overal inzetbare gerechtelijk laboratorium voor afweer tegen bermbommen, en het gebruik dat daarvan in Afghanistan wordt gemaakt; wenst dat meer vooruitgang wordt geboekt bij andere initiatieven zoals de Europese vloot voor luchtvervoer (EATF); roept de lidstaten op gebruik te maken van de mogelijkheden die het agentschap biedt inzake administratieve en juridische ondersteuning, en het agentschap te belasten met het beheer van hun samenwerkingsinitiatieven, en onderstreept dat het EDA moet worden voorzien van de nodige middelen om het toe te rusten op de uitbreiding van zijn taken;

28.

beschouwt bilaterale en regionale initiatieven zoals de defensieovereenkomsten tussen het VK en Frankrijk van 2010, de Noordse Defensiesamenwerking en de Defensiesamenwerking tussen de Baltische Landen als belangrijke stappen om het gebruik van capaciteiten te rationaliseren en vermogenstekorten op korte termijn te verhelpen; neemt nota van voorstellen voor soortgelijke samenwerkingsverbanden in andere regio's, bijvoorbeeld tussen de Visegrádlanden; meent echter dat nog steeds sprake is van aanzienlijke structurele tekorten, die op gecoördineerde wijze op EU-niveau moeten worden aangepakt, en dat deze bilaterale of regionale regelingen daarom op een gegeven moment in het bredere Europese kader moeten worden geïntegreerd, om te waarborgen dat dergelijke initiatieven bijdragen tot de ontwikkeling van het GVDB in plaats van het op de één of andere wijze te doorkruisen; is in dit verband van mening dat voor het EDA een belangrijke rol is weggelegd om de algemene samenhang van de inspanningen te verzekeren en pleit voor verdere reflectie over hoe de Verdragsbepalingen betreffende permanente gestructureerde samenwerking zouden kunnen worden gebruikt voor de totstandbrenging van een algemeen kader voor coördinatie;

29.

meent dat een civiel-militair operationeel hoofdkwartier van de EU, waarvoor het reeds herhaaldelijk heeft gepleit, niet alleen de capaciteit van de EU om internationale acties voor vrede en veiligheid te ondersteunen aanzienlijk zou verbeteren, maar door de logica van bundelen en delen op lange termijn ook zou leiden tot besparingen in de nationale begrotingen; beklemtoont dat de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger het politieke voortouw moet nemen en verzoekt de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger om de werkzaamheden op basis van het Weimar-initiatief voort te zetten en de wettelijke mogelijkheden te onderzoeken voor de oprichting, zo snel als mogelijk is, van een autonome structuur voor planning en uitvoering die twee aparte (civiele en militaire) commandostructuren omvat, zoals in het model dat in juli 2011 aan de Raad is voorgesteld;

30.

is verheugd over het Smart Defence-initiatief van de NAVO en wijst nogmaals op het belang van blijvende coördinatie en overleg tussen de EU en de NAVO op alle niveaus, om nodeloze doublures te voorkomen; benadrukt dat een intensivering van de praktische samenwerking tussen de EU en de NAVO, met name wat betreft de reactie op de uitdagingen van de financiële crisis, onontkoombaar is; verzoekt met name het EDA en het Allied Command Transformation om nauw samen te werken teneinde ervoor te zorgen dat de gebundelde en gedeelde projecten van de beide organisaties elkaar aanvullen en steeds worden uitgevoerd in het kader dat de grootste toegevoegde waarde biedt;

31.

wijst erop dat er gezien de integratie van de Europese cybersystemen een potentieel voor het bundelen van cyberdefensiemiddelen bestaat en dat er op dit gebied moet worden gewerkt aan een nauwere coördinatie op EU-niveau;

32.

wijst nogmaals op het belang van onderzoek en innovatie in de veiligheids- en defensiesector als basis voor het concurrentie- en herstellingsvermogen van de Europese defensie-industrie, en op het belang ervan voor het bereiken van de Europa 2020-doelstellingen inzake duurzame groei; wijst erop dat de huidige inspanningen op het gebied van onderzoek en technologische ontwikkeling (O&T) bepalend zullen zijn voor toekomstige technologische vorderingen; betreurt dat gemiddeld slechts ongeveer 1 % van de defensie-uitgaven van de EU-lidstaten wordt besteed aan O&T, terwijl nog steeds meer dan 50 % naar personeel gaat, en dat dit cijfer voor de meeste lidstaten zelfs duidelijk onder 1 % ligt; roept de lidstaten dringend op om niet verder te besparen op O&T;

33.

betreurt dat kansen op schaalvoordelen via samenwerkingsprojecten vaak onbenut blijven omdat 85 % van de uitgaven voor O&T nog steeds nationaal worden besteed en het overgrote merendeel van de resterende middelen op bilateraal niveau in plaats van op multilateraal niveau wordt besteed, wat tot versnippering tussen de lidstaten leidt; wijst erop dat de Europese ministers van Defensie in november 2007 overeenstemming hebben bereikt over gemeenschappelijke normen om de uitgaven voor O&O inzake defensie op te trekken tot 2 % van de totale defensie-uitgaven en om ervoor te zorgen dat 20 % hiervan via Europese samenwerkingsverbanden besteed wordt;

34.

wijst op de fundamentele rol die het EDA speelt bij de coördinatie en planning van gezamenlijke onderzoeksactiviteiten op het gebied van defensie; wijst erop dat samenwerking op onderzoeksgebied kan leiden tot betere interoperabiliteit en uiteindelijk tot een grote homogeniteit van de uitrustingen en capaciteiten van de nationale strijdkrachten, aangezien onderzoek de eerste fase vormt in elk uitrustingsprogramma;

35.

herinnert aan het toenemend aantal technologieën met tweevoudige toepassingen, en onderstreept dat Europese onderzoeksprogramma's op het gebied van defensie en civiele veiligheid elkaar derhalve meer moeten aanvullen en versterken; moedigt het EDA en de Commissie aan de onderlinge coördinatie binnen het Europees samenwerkingsverband voort te zetten om een zo groot mogelijke synergie te creëren met het veiligheidsluik van het kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling, met name op gebieden zoals CBRN-bescherming, afweer tegen bermbommen, onbemande vliegtuigen, maritieme controle, beheer en verwerking van informatie en cyberverdediging;

36.

onderstreept in het bijzonder dat veiligheidsonderzoek in het volgende Horizon 2030-programma een afzonderlijk onderdeel moet blijven; is van mening dat de reikwijdte van het onderdeel ‧veiligheid‧ moet worden vergroot, conform de noodzaak van de overdracht van innovatie en technologie tussen de civiele bedrijfswereld en de defensie-industrie, maar stelt dat, hoewel in programma's en projecten terdege rekening moet worden gehouden met relevante defensiegerelateerde behoeften, de civiele benadering in dit onderdeel behouden moet blijven;

37.

wijst erop dat de resultaten van civiel onderzoek vaak worden toegepast voor defensiedoeleinden, maar dat anderzijds defensieonderzoek ook vaak de gehele maatschappij ten goede komt; herinnert met name aan voorbeelden zoals het internet en gps; is van mening dat moet worden overwogen om de klemtoon in de volgende kaderprogramma's op lange termijn meer specifiek op defensieonderzoek te leggen, met als doel gezamenlijke Europese onderzoeksprojecten te stimuleren en versnipperde nationale middelen te helpen bundelen;

38.

beklemtoont evenwel dat er geen voor civiel onderzoek bestemde middelen mogen worden overgeheveld, dat door de EU gefinancierde onderzoeksactiviteiten in de eerste plaats gericht moeten zijn op verwezenlijking van de doelstellingen met betrekking tot de ontwikkeling van de crisisbeheersingsvermogens van de EU, en dat onderzoek naar tweevoudige toepassingen hierin centraal moet staan;

39.

brengt in herinnering dat onderzoeksactiviteiten die steun ontvangen in het kader van het 7e kaderprogramma, conform fundamentele ethische beginselen moeten verlopen, zoals specifiek vermeld staat in de rechtsgrondslag van dit kaderprogramma, met inbegrip van de beginselen in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie; vraagt dat de Commissie de manier waarop zij bij de beoordeling van de verkiesbaarheidscriteria voor deelname aan de onderzoeksprogramma's inzake "veiligheid" van het 7e kaderprogramma ethische beginselen oplegt, verbetert; vraagt eveneens dat de Commissie voor elk project dat gefinancierd wordt in het kader van het 7e kaderprogramma of toekomstige onderzoeksprogramma's, automatisch een ethische en maatschappelijke effectbeoordeling uitvoert;

40.

verwijst naar de bepalingen van artikel 185 VWEU dat de EU kan deelnemen aan door verscheidene lidstaten opgezette onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma's; is van oordeel dat moet worden onderzocht of dit artikel kan worden aangewend om de ontwikkeling van de noodzakelijke vermogens voor GVDB-taken en operaties te bespoedigen;

41.

herinnert eraan dat tevens moet worden gestreefd naar synergie met de Europese ruimteprogramma's en pleit voor verdere coördinatie tussen het EDA, de Commissie en het Europese Ruimteagentschap binnen het Europees samenwerkingsverband, met name wat betreft waarneming van de aarde vanuit de ruimte en omgevingsbewustzijn in de ruimte; pleit voor nauwe coördinatie van de programma's voor aardobservatie MUSIS, GMES en EDRS en harmonisatie van de normen voor civiele en militaire infrastructuur voor ruimtelijke gegevens; vraagt dat het GMES-project ook in het volgende meerjarig financieel kader (2014-2020) met middelen uit de EU-begroting wordt gefinancierd;

42.

herinnert eraan dat werk moet worden gemaakt van de consolidering van de Europese technologische en industriële defensiebasis daar de defensie-industrie in de lidstaten gezien de steeds geavanceerder technologieën, de steeds scherpere internationale concurrentie en de steeds krappere defensiebudgetten onmogelijk op louter nationale basis kan overleven; betreurt dat ondanks een zekere bundeling van de middelen in de Europese ruimtevaartindustrie, de sectoren voor de uitrusting van landstrijdkrachten en marine nog steeds grotendeels gefragmenteerd zijn volgens de nationale grenzen; waarschuwt de lidstaten dat de Europese defensie-industrie en de technologische innovatie op defensiegebied door een vermindering van de defensie-investeringen het risico lopen te worden ingehaald door vreemde mogendheden met andere strategische belangen;

43.

meent dat een harmonisatie van de militaire behoeften via een proces van gecoördineerde veiligheids- en defensieanalyses als bedoeld onder A) zal leiden tot een harmonisatie van de aankoop van uitrusting in de EU-lidstaten, hetgeen een eerste vereiste is om aan de vraagzijde gunstige voorwaarden te creëren voor een geslaagde transnationale herstructurering van de defensie-industrie in Europa;

44.

erkent dat de herstructurering waarschijnlijk onder meer zal leiden tot verlies van niet-levensvatbare nationale industriële vermogens maar benadrukt dat elk plan voor een dergelijke herstructurering op middellange of lange termijn erop gericht moet zijn het effect op de werkgelegenheid tot een minimum te beperken; beveelt derhalve aan om op basis van specialisering, interoperabiliteit en complementariteit voor meer heroriëntering en synergie te zorgen; dringt aan op een betere benutting van EU-financieringsinstrumenten zoals het Europees Sociaal Fonds en het Europees Fonds voor aanpassing aan de mondialisering om de anticipatie van en aanpassing aan verandering te ondersteunen;

45.

benadrukt dat door de bevordering van een Europese technologische en industriële basis voor defensie banen kunnen worden gecreëerd voor EU-burgers in de Europese defensie-industrie;

46.

onderstreept dat het in de context van de herstructurering van de industrie ook van belang is dat de continuïteit van de voorziening niet in het gedrang komt; roept de lidstaten en de Commissie op om onverwijld een algemene, ambitieuze regeling voor gegarandeerde aanvoer op te zetten, gebaseerd op een stelsel van wederzijdse garanties; verzoekt de lidstaten om als eerste stap in de richting van deze doelstelling optimaal gebruik te maken van de mogelijkheden van de overdrachtsrichtlijn, en de inspanningen met het oog op een spoedige tenuitvoerlegging van de kaderregeling inzake de voorzieningszekerheid in geval van operationele urgentie van 2006 op te voeren;

47.

moedigt het EDA aan om een gemeenschappelijke Europese visie uit te tekenen inzake belangrijke industriële vermogens die in Europa moeten worden gehandhaafd of verder ontwikkeld; verzoekt het agentschap in dit verband na te gaan in hoeverre de EU voor wat haar strategische autonomie betreft afhankelijk is van niet-Europese technologieën en bevoorradingsbronnen en concrete aanbevelingen te doen aan de lidstaten, in lijn met de werkzaamheden van de Commissie, die eveneens een aantal programma's onder haar heeft gericht op vermindering van de afhankelijkheid van de EU op het gebied van grondstoffen en energie;

48.

meent dat samenwerkingsprogramma's op het gebied van bewapening zoals die door het EDA zijn opgezet en door de Gezamenlijke Organisatie voor samenwerking op defensiemateriaalgebied (OCCAR) worden beheerd een belangrijk instrument zijn om de ontwikkelingskosten te drukken, de consolidering van de industrie te ondersteunen, standaardisering en interoperabiliteit te bevorderen en het internationale concurrentievermogen te verbeteren; wijst op de belangrijke rol die het EDA speelt om vermogensbehoeften om te zetten in samenwerkingsprogramma's en reeds vroeg in de productlevenscyclus mogelijkheden voor samenwerking te onderkennen; verzoekt het EDA verder te werken aan zijn samenwerkingsdatabank, waarin nationale projecten als potentiële samenwerkingsprojecten worden opgenomen en moedigt de lidstaten aan om deze databank aan te vullen; verzoekt het EDA een gids van goede samenwerkingspraktijken op het gebied van bewapening op te stellen, zoals in zijn Europese strategie inzake samenwerking op bewapeningsgebied is vastgelegd;

49.

verzoekt de lidstaten om strikte werkverdelingsovereenkomsten in gezamenlijke bewapeningsprogramma's te vermijden, aangezien het beginsel van de "juste retour" kan leiden tot een inefficiënte werkverdeling, met een tragere uitvoering en hogere kosten als gevolg; vraagt dat het beginsel van de "juste retour" wordt vervangen door het veel flexibeler beginsel van "algemeen evenwicht", zodat daadwerkelijke concurrentie voor de selectie van contractanten op EU-niveau mogelijk wordt, op voorwaarde dat een passend evenwicht is gewaarborgd, zodat de middelgrote industrieën onder gelijke voorwaarden kunnen concurreren met de grotere industrieën; verwelkomt dat het beginsel van algemeen evenwicht wordt toegepast in het gezamenlijke investeringsprogramma betreffende troepenbescherming en verzoekt het agentschap dit beginsel in al zijn activiteiten toe te passen om gelijke voorwaarden te creëren op de Europese markt voor defensie-uitrusting en rekening te houden met de belangen van kleine en middelgrote ondernemingen;

50.

verzoekt de lidstaten om voor de tenuitvoerlegging van gezamenlijke programma's zoals die door het EDA zijn opgezet, gebruik te maken van de beheerservaring van de OCCAR, en dringt er bij het EDA en de OCCAR op aan om een administratieve samenwerkingsovereenkomst te sluiten; herinnert eraan dat alle EU-lidstaten tot de OCCAR kunnen toetreden indien zij dat wensen en indien zij aan de lidmaatschapsvoorwaarden voldoen;

51.

roept de Commissie en de lidstaten op tot onderlinge samenwerking met als doel de cyberveiligheid, als integrerend onderdeel van de defensiesector, te garanderen;

52.

stelt vast dat de EDITB nog altijd niet juridisch is gedefinieerd op Europees niveau en vraagt dat de Commissie en het EDA de mogelijke criteria voor een dergelijke definitie alsook de impact ervan analyseren; onderstreept daarbij dat de toegevoegde technologische waarde die wordt gecreëerd door de vestiging van ontwerpbureaus op het grondgebied van de EU-lidstaten, een belangrijk criterium zou kunnen vormen; spoort de lidstaten ertoe aan na te denken over de uittekening van een hoofddoel inzake de defensie-industrie en op die manier voor een duidelijke langetermijnvisie betreffende de ontwikkeling van de EDITB te zorgen;

53.

wijst op het belang – voor een competitieve Europese defensie-industrie – van trans-Atlantische samenwerking, die de toegang tot nieuwe technologieën en de ontwikkeling van geavanceerde producten kan bevorderen en stimulansen kan bieden om de kosten te verminderen en de productiecyclus te verkorten; wijst eveneens op de mogelijkheden voor samenwerking met andere externe partners;

54.

herinnert eraan dat de lidstaten dringend moeten zorgen voor een grotere transparantie en openheid op hun defensiemarkten, om het concurrentievermogen van de Europese defensie-industrie te verbeteren en de belangen van de belastingbetalers naar behoren te beschermen; is van mening dat richtlijn 2009/81/EG betreffende overheidsopdrachten op defensie- en veiligheidsgebied de interne markt sterker maakt door de verschillen in aanbestedingsregels in de defensiesector te verkleinen en de markten van de lidstaten voor meer concurrentie open te stellen, en herinnert eraan dat de termijn voor de omzetting van de richtlijn op 21 augustus 2011 is verstreken; verzoekt de Commissie te gepasten tijde verslag uit te brengen over de omzettingsmaatregelen van de lidstaten en de nodige stappen te ondernemen om een tijdige en coherente omzetting en correcte tenuitvoerlegging te waarborgen;

55.

onderstreept dat de richtlijn afgestemd is op het specifieke karakter van overheidsopdrachten op defensie- en veiligheidsgebied en dat de vrijstelling van contracten van de EU-wetgeving op grond van artikel 246 VWEU alleen gewettigd is in uitzonderlijke en naar behoren gemotiveerde gevallen, ter bescherming van de wezenlijke veiligheidsbelangen van de staat; verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat de richtlijn en eventuele afwijkingen daarvan op grond van artikel 246 VWEU correct worden toegepast; merkt op dat het wenselijk is dat de Commissie een evaluatie met betrekking hiertoe uitvoert en daarbij verslag uitbrengt over goede praktijken alsook gevallen waarin de nieuwe regels verkeerd worden toegepast;

56.

benadrukt dat de doelstellingen van administratieve vereenvoudiging en verlaging van de administratieve druk in overeenstemming met de huidige inspanningen om het globale Europese kader voor overheidsopdrachten te moderniseren en stroomlijnen, moet worden weerspiegeld in de praktische uitvoering van de richtlijn, en dat het met het oog op de bevordering van grensoverschrijdende aanbestedingen noodzakelijk is onverenigbare en onevenredige technische eisen die een belemmering vormen voor de interne markt, te herzien; brengt voorts in herinnering dat potentiële onderaannemers niet mogen worden gediscrimineerd op grond van nationaliteit;

57.

herinnert eraan dat de regeling als bedoeld in de door het EDA opgestelde gedragscode inzake overheidsopdrachten op defensiegebied en de gedragscode inzake beste praktijken in de voorzieningsketen alleen van toepassing is op contracten waarvoor een afwijking op grond van artikel 246 VWEU geldt; verzoekt het EDA en de Commissie de relevantie van deze regeling na de inwerkingtreding van de richtlijn inzake overheidsopdrachten op defensiegebied opnieuw te bekijken;

58.

dringt erop aan dat de lidstaten van de strijd tegen corruptie bij defensieaankopen een topprioriteit maken, met name door de richtlijn ten uitvoer te leggen, en betreurt de rampzalige gevolgen van corruptie, met name excessieve kosten, aankoop van overbodige, onaangepaste of minderwaardige uitrustingen, belemmering van gezamenlijke aankoopprojecten en samenwerkingsprogramma's, belemmering van de openstelling van de markt en de zware belasting van de nationale begrotingen; dringt aan op de algemene toepassing van transparante en open procedures voor overheidsopdrachten; adviseert daarnaast ten stelligste de aanbevelingen te volgen van het overzicht van beste praktijken van NAVO en DCAF ter bevordering van de integriteit en ter bestrijding van corruptie op het gebied van defensie; wijst op een aantal positieve voorbeelden zoals het concept van "integriteitspacten" tussen de regering en inschrijvers van overheidsopdrachten op defensiegebied met onafhankelijke waarnemers, of systematische parlementaire controle tijdens alle fasen van een gunningsprocedure boven een bepaald bedrag, zoals dat in verschillende lidstaten gebeurt;

59.

onderstreept dat verplichte compensaties in principe alleen gerechtvaardigd kunnen zijn indien zij noodzakelijk zijn voor de bescherming van wezenlijke veiligheidsbelangen, als bedoeld in artikel 346 VWEU, in overeenstemming moeten zijn met de beginselen van transparantie, vooral geen risico op corruptie mogen inhouden en de werking van de Europese markt voor defensie-uitrustingen niet mogen verstoren;

60.

verzoekt de lidstaten, het EDA en de Commissie gezamenlijk te streven naar de geleidelijke afschaffing van verplichte compensaties en tegelijk de integratie van de industrieën van kleinere lidstaten in de Europese technologische en industriële defensiebasis te bevorderen met andere middelen dan compensaties;

61.

verzoekt de Commissie en het EDA te bekijken hoe andere marktverstorende praktijken zoals staatssteun en uitvoersubsidies kunnen worden aangepakt, voortbouwend op het EDA initiatief voor gelijke mededingingsvoorwaarden;

62.

is van mening dat de voorkeur om Europees defensiematerieel aan te schaffen in de context van de huidige begrotingscrisis gezien kan worden als een vorm van Europese solidariteit; verzoekt de Commissie en het EDA een kosten-batenanalyse voor te leggen van een communautairepreferentieprocedure voor bepaald defensiematerieel waarvoor het belangrijk is om strategische autonomie te behouden en wanneer er geen wederkerigheid bestaat in toegang tot de defensiemarkt van derde landen; benadrukt dat het belangrijk is om voor wat Europese defensieproducten betreft meer toegang te krijgen tot de markten van derde landen;

63.

herinnert eraan dat de administratieve last in verband met de vergunningsplicht bij de handel in defensieproducten binnen de EU de consolidering van de industrie heeft belemmerd en een grote hinderpaal is geweest voor grensoverschrijdende samenwerkingsprogramma's inzake bewapening; herinnert eraan dat de termijn voor de omzetting van Richtlijn 2009/43/EG betreffende de overdracht van defensiegerelateerde producten binnen de Gemeenschap op 30 juni 2011 is verstreken en dat de lidstaten met ingang van 30 juni 2012 de nieuwe regels moeten toepassen; verzoekt de Commissie te gepasten tijde verslag uit te brengen over de omzettingsmaatregelen van de lidstaten en de nodige stappen te ondernemen om een correcte tenuitvoerlegging te waarborgen;

64.

dringt erop aan dat de lidstaten zoveel mogelijk gebruik maken van de nieuwe algemene vergunningen voor leveringen aan de strijdkrachten van andere lidstaten, die een belangrijk instrument kunnen zijn om de continuïteit van de voorziening in de EU te verbeteren;

65.

onderstreept dat het succes van de richtlijn, met name wat de vergunningen voor overdracht tussen ondernemingen betreft, grotendeels afhangt van het vertrouwen dat de lidstaten stellen in elkaars controle op de uitvoer; dringt erop aan dat de lidstaten zich strikt houden aan de verplichtingen die zijn vastgelegd in gemeenschappelijk standpunt 2008/944/GBVB tot vaststelling van gemeenschappelijke voorschriften voor de controle op de uitvoer van militaire goederen en technologie en nauwkeurig te onderzoeken of alle vergunningsaanvragen aan de acht vastgestelde voorwaarden voldoen; verzoekt de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger om in het kader van de evaluatie van het gemeenschappelijk standpunt na te gaan of de lidstaten hun verplichtingen zijn nagekomen, zowel ten aanzien van de handel als van het buitenlands beleid, ook wat betreft de eerbiediging van de mensenrechten en de democratische beginselen in de importerende landen;

66.

onderstreept opnieuw het wezenlijk belang van standaardisering van defensie-uitrusting voor de oprichting van een Europese defensiemarkt, alsook voor het verzekeren van interoperabiliteit en het bevorderen van samenwerkingsprogramma's op het gebied van bewapening, projecten voor het bundelen en delen van middelen, en soortgelijke acties; moedigt het EDA, de Commissie en de Europese normalisatieorganisaties (CEN, CENELEC, ETSI) aan om in samenwerking met de industrie en het normalisatiebureau van de NAVO zo spoedig mogelijk stappen te ondernemen om de uiteenlopende normen in de defensie- en veiligheidsindustrie en tussen civiele en militaire uitrustingen te harmoniseren; pleit voor het gebruik en de verdere ontwikkeling van het Europees Informatiesysteem voor defensienormen en het Europees Handboek voor overheidsopdrachten op defensiegebied;

67.

verzoekt de lidstaten en de Commissie een pan-Europees certificatiesysteem op te zetten voor veiligheids- en defensieproducten, om een einde te maken aan de onhoudbare situatie dat elke lidstaat afzonderlijke tests moet uitvoeren; wijst erop dat dit tijdrovende en omslachtige proces de productiekosten aanzienlijk doet stijgen, waardoor het concurrentievermogen daalt en de situatie met name voor kleinere bedrijven onhoudbaar wordt; steunt de werkzaamheden van het EDA op het gebied van militaire luchtwaardigheid en verzoekt de lidstaten met spoed stappen te ondernemen voor de oprichting van een Europese Organisatie voor gezamenlijke militaire luchtwaardigheid, als militaire tegenhanger van het Europees Agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart;

68.

benadrukt dat de hierboven genoemde standaardisering en consolidering moet plaatsvinden in het kader van een door de EU en niet door de industrie gestuurd proces dat bijdraagt tot de behartiging van de Europese belangen en in de ware behoeften van de samenleving voorziet, en dat in beginsel alle lidstaten moeten kunnen deelnemen aan de gemeenschappelijke EU-programma's en moeten kunnen profiteren van de daaruit resulterende synergie;

69.

is ervan overtuigd dat met name in de context van de vaststelling van het meerjarig financieel kader moet worden nagedacht over de mogelijkheid om de lidstaten met steun uit de EU-begroting te helpen om de doelstellingen van het gemeenschappelijk veiligheids- en defensiebeleid op kosteneffectievere wijze te verwezenlijken;

70.

pleit, zoals onder C) hierboven vermeld, voor de versterking en uitbreiding van veiligheidsonderzoek in het kaderprogramma voor onderzoek, voor het gebruik van artikel 185 VWEU met het oog op de cofinanciering van bestaande programma's voor onderzoek en ontwikkeling, en voor de invoering van een nieuw onderdeel met betrekking tot defensieonderzoek, met inbegrip van civiel-militaire toepassingen, teneinde gemeenschappelijk defensieonderzoek te stimuleren;

71.

meent dat EU-middelen moeten worden aangewend om samenwerking op het gebied van onderwijs en opleiding aan te moedigen en de opbouw van netwerken tussen de defensie-industrie, onderzoeksinstellingen en de academische wereld in de hand te werken; vraagt dat de nodige stappen worden ondernomen zodat cadetten die deelnemen aan het militaire Erasmusprogramma een studiebeurs uit de EU-begroting kunnen ontvangen, zodat zij dezelfde rechten krijgen als studenten aan civiele instellingen voor hoger onderwijs, om zo de ontwikkeling van een gemeenschappelijke veiligheidscultuur en -benadering te bevorderen;

72.

wenst dat het stabiliteitsinstrument wordt ingezet voor de financiering van de werkzaamheden van de Europese veiligheids- en defensieacademie, die zich bezighoudt met de vorming van civiele en militaire deskundigen in crisismanagement en GVDB, en voor het bevorderen van een gemeenschappelijke veiligheidscultuur in de EU;

73.

is voorstander van een verdere uitbreiding van de rol van de academie als forum voor samenwerking tussen nationale defensieacademies en civiele opleidingsinstituten voor veiligheid, onder meer ook om kostenbesparende projecten voor het bundelen en delen van middelen te identificeren en te ontwikkelen; verzoekt de lidstaten de academie om te vormen tot een echte academische instelling, en stelt gezien de sterke civiel-militaire aanpak voor om de academie in het volgende meerjarig financieel kader uit de EU-begroting te financieren;

74.

verzoekt alle betrokken actoren te evalueren of middelen in EU-bezit naar het model van Galileo, zoals bedoeld onder B), een levensvatbare en kostenefficiënte mogelijkheid zijn, met name op gebieden als strategisch en tactisch transport en surveillance;

75.

dringt er bij de lidstaten op aan de begroting van het EDA zo spoedig mogelijk te verhogen en de toegevoegde waarde van het agentschap, dat via samenwerking zorgt voor compensatie van besparingen op nationaal niveau, te erkennen; betreurt dat het Raadsbesluit over het EDA niet voorziet in een meerjarig financieel kader voor het agentschap dat vergelijkbaar is met de algemene begroting van de EU;

76.

wijst erop dat het EU-Satellietcentrum, dat over een bescheiden budget beschikt, zijn effectiviteit heeft bewezen en voor toegevoegde waarde zorgt bij tal van veiligheids- en defensieoperaties; herinnert aan de toenemende vraag naar satellietbeelden, onder meer naar aanleiding van de recente gebeurtenissen in Noord-Afrika; verzoekt de lidstaten het centrum van een hoger budget te voorzien, en meent, met name gezien het nut van het centrum op zowel civiel als militair gebied, dat het uit de EU-begroting dient te worden gefinancierd;

77.

is verheugd over de inspanningen van het Poolse Raadsvoorzitterschap bij de herziening van het ATHENA-mechanisme; moedigt de lidstaten aan zich sterker in te spannen om een overeenkomst te bereiken over gemeenschappelijke financiering; verzoekt de lidstaten om in het kader van de herziening van het ATHENA-mechanisme de mogelijke uitbreiding daarvan te overwegen, om toch gemeenschappelijke financiering te verstrekken voor acties of aankopen die bijdragen tot een grotere kosteneffectiviteit in de Europese defensie, maar die niet uit de EU-begroting kunnen worden gefinancierd, met name gemeenschappelijke financiering voor ter beschikking gesteld materieel;

78.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger, de Raad, de Commissie, de parlementen van de lidstaten, de Parlementaire Vergadering van de NAVO en de secretaris-generaal van de NAVO.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/21

—

gezien zijn eerdere resoluties over Rusland, met name zijn resoluties van 9 juni 2011 over de top EU-Rusland van 9-10 juni 2011 (1) en van 17 juni 2010 over de top EU-Rusland (2),

—

gezien zijn eerdere resoluties over de betrekkingen tussen de EU en Rusland, onder meer zijn resolutie van 7 juli 2011 over de voorbereidingen voor de verkiezingen voor de Russische Doema in december 2011 (3), alsmede zijn resolutie van 16 december 2010 over het jaarverslag over de mensenrechten in de wereld in 2009 en het mensenrechtenbeleid van de Europese Unie (4),

—

gezien de partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst (PSO) tussen de EU en de Russische Federatie (5), en de in 2008 geopende onderhandelingen over een nieuwe overeenkomst tussen de EU en Rusland, evenals het "partnerschap voor modernisering" dat in 2010 van start is gegaan,

—

gezien de doelstelling die de EU en Rusland delen, als omschreven in de gemeenschappelijke verklaring afgelegd na de 11de top EU-Rusland in Sint Petersburg op 31 mei 2003, namelijk de invoering van een gemeenschappelijke economische ruimte, een gemeenschappelijke ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, een gemeenschappelijke ruimte van samenwerking op het gebied van externe veiligheid en een gemeenschappelijke ruimte van onderzoek en onderwijs, met inbegrip van culturele aspecten (de "vier gemeenschappelijke ruimtes"),

—

gezien de gezamenlijke slotverklaring en de aanbeveling die de Parlementaire Samenwerkingscommissie EU-Rusland op 19 en 20 september 2011 in Warschau heeft goedgekeurd,

—

gezien de gemeenschappelijke verklaring van de Permanente Partnerschapsraad EU-Rusland over vrijheid, veiligheid en recht op 11 oktober 2011 in Warschau,

—

gezien de opmerkingen van de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger, Catherine Ashton, op de achtste bijeenkomst van de Permanente Partnerschapsraad EU-Rusland op 17 november 2011 in Moskou,

—

gezien het recentste mensenrechtenoverleg tussen de EU en Rusland op 29 november 2011,

—

gezien de verklaring van 7 december 2011 van de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger, Catherine Ashton, over de verkiezingen voor de Russische Staatsdoema,

—

gezien de op 5 december gepresenteerde eerste bevindingen van het Bureau voor democratische instellingen en mensenrechten van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE/ODIHR), de Parlementaire Vergadering van de OVSE en de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa na de internationale missie voor waarneming van de verkiezingen voor de Staatsdoema van 4 december 2011,

—

gezien de agenda van de top EU-Rusland op 15 december 2011 in Brussel,

—

gezien artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de EU en Rusland onderling afhankelijk van elkaar zijn, zowel in economische als in politieke zin; overwegende dat nauwere samenwerking en goede nabuurschapsbetrekkingen tussen de EU en Rusland bijgevolg van fundamenteel belang zijn voor de stabiliteit, de veiligheid en de welvaart van Europa en daarbuiten; overwegende dat de Europese Unie zich blijft inzetten voor het aanhalen en ontwikkelen van de betrekkingen met Rusland, omdat zij zeer gehecht is aan de democratische beginselen; overwegende dat de sluiting van een strategische partnerschapsovereenkomst tussen de EU en de Russische Federatie van het allergrootste belang blijft voor het opbouwen van een werkelijk strategisch partnerschap;

B.

overwegende dat het veiligstellen van de energievoorziening een van de grootste uitdagingen voor de EU vormt en een van de belangrijkste gebieden voor samenwerking met Rusland is; overwegende dat het van het allergrootste belang is dat de EU met één stem spreekt en sterke onderlinge solidariteit aan de dag legt;

C.

overwegende dat Rusland als permanent lid van de VN-Veiligheidsraad samen met de andere leden verantwoordelijk is voor het handhaven van wereldwijde stabiliteit; overwegende dat de vele problemen op internationaal niveau - met name die in het gezamenlijke buurgebied (Zuidelijke Kaukasus en Republiek Moldavië), Noord-Afrika, Syrië, het Midden-Oosten en Iran, terrorisme, energiezekerheid, klimaatverandering en de financiële crises - enkel kunnen worden opgelost via een gecoördineerde aanpak waarbij Rusland betrokken is;

D.

overwegende dat de Russische Federatie een volwaardig lid is van de Raad van Europa en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa en zich derhalve heeft verplicht tot naleving van de democratische beginselen en eerbiediging van de grondrechten; overwegende dat er bezorgdheid blijft bestaan over de mensenrechtensituatie, de rechtsstaat, onafhankelijke rechtspraak en de repressie tegen journalisten en de oppositie;

E.

overwegende dat het in 2011 20 jaar geleden is dat de USSR werd ontbonden, een belangrijke mijlpaal in de Europese geschiedenis; overwegende dat de bijdrage aan deze gebeurtenissen door diegenen die zich actief hebben verzet tegen totalitarisme en hebben bijgedragen tot de bevrijding van dit juk, erkenning verdient;

F.

overwegende dat het Europees Hof voor de rechten van de mens op 12 april 2011 zijn bezorgdheid heeft uitgesproken over de omslachtige procedure voor de registratie van politieke partijen in Rusland, die niet voldoet aan de verkiezingsnormen die de Raad van Europa en de OVSE hebben vastgesteld; overwegende dat er ernstige bezorgdheid blijft bestaan over de moeilijkheden die politieke partijen ondervinden als ze aan verkiezingen willen deelnemen, wat de politieke concurrentie en het pluralisme in Rusland daadwerkelijk beknot en de legitimiteit van verkiezingen ondergraaft;

G.

overwegende dat melding werd gemaakt van tal van onregelmatigheden op de dag van de verkiezingen, waaronder meervoudig stemmen (zogenaamde "buscarrousels"), het hinderen van partijwaarnemers en het gebruik van valse stembiljetten; overwegende dat de politie honderden activisten van de oppositie heeft gearresteerd die probeerden op 4 december 2011 en de daaropvolgende dagen in Moskou, Sint-Petersburg en andere Russische steden te demonstreren tegen de wijze waarop de verkiezingen hadden plaatsgevonden;

H.

overwegende dat op 10 december 2011 tenminste 50 000 mensen op het Bolotnaya-plein in Moskou bijeen zijn gekomen om op te roepen tot annulering van de uitslag van de verkiezingen van 4 december 2011, het houden van nieuwe verkiezingen, het aftreden van de voorzitter van de kiescommissie, een onderzoek naar de vermeende gevallen van verkiezingsfraude en de onmiddellijke vrijlating van de gearresteerde demonstranten; overwegende dat vergelijkbare demonstraties in andere Russische steden hebben plaatsgevonden;

I.

overwegende dat het Europees Parlement al een jaar geleden de Raad heeft verzocht "als de Russische instanties geen stappen nemen om samen te werken en de zaak Sergej Magnitski te onderzoeken, erop te staan dat de Russische instanties de verantwoordelijken voor de rechter brengen en te overwegen een inreisverbod naar de EU op te leggen", en eveneens de rechtshandhavingsorganen in de EU heeft aangemoedigd "samen te werken om de bankrekeningen en andere activa van Russische functionarissen in alle EU-lidstaten te bevriezen" (6);

1.

bevestigt opnieuw zijn overtuiging dat Rusland een van de belangrijkste partners van de Europese Unie is bij de totstandbrenging van strategische samenwerking, aangezien het land met de EU niet alleen economische en handelsbelangen deelt, maar tevens de doelstelling om op mondiaal niveau nauw samen te werken;

2.

verzoekt de EU en Rusland de komende top aan te grijpen om het tempo van de onderhandelingen over een nieuwe partnerschaps- en samenwerkingsovereenkomst te verhogen; herhaalt zijn steun voor een alomvattende, juridisch bindende overeenkomst betreffende politieke, economische en sociale aspecten, inclusief alle onderwerpen die verband houden met democratie, rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten; herhaalt zijn standpunt dat democratie en mensenrechten integraal onderdeel moeten vormen van deze overeenkomst, met name voor wat betreft de opstelling en opneming van een doeltreffende en operationele mensenrechtenclausule;

3.

dringt aan op meer inspanningen om vorderingen te maken op het gebied van het partnerschap voor modernisering tussen de EU en Rusland; heeft er nadrukkelijk vertrouwen in dat het partnerschap voor modernisering hervormingen zal stimuleren en een nieuwe impuls zal geven aan de relatie tussen de EU en Rusland, de ontwikkeling van de tot wederzijds voordeel strekkende samenwerking op het gebied van handel, de economie en de veiligstelling van de energievoorziening zal bevorderen en zal bijdragen aan het wereldwijd economisch herstel; is van mening dat het partnerschap voor modernisering gepaard moet gaan met een ambitieus proces van binnenlandse hervormingen, waaronder de consolidering van de democratische instellingen en een betrouwbaar rechtsstelsel; dringt er in dit verband bij de EU en de Russische regering op aan vast te leggen welke maatregelen genomen moeten worden om deze doeleinden te realiseren;

4.

is ingenomen met het feit dat de onderhandelingen over de toetreding van Rusland tot de WTO voltooid zijn, omdat dit zal bijdragen tot gelijkere voorwaarden voor het bedrijfsleven aan beide zijden en de wereldhandel zal vergemakkelijken en liberaliseren; benadrukt dat Rusland door deze toetreding juridisch verplicht is alle WTO-regels na te leven, onder meer het afzien van protectionistische maatregelen; uit in deze context zijn bezorgdheid over de douane-unie tussen Rusland, Kazachstan en Wit-Rusland, die heeft geleid tot hogere geconsolideerde tarieven; is ervan overtuigd dat het Russische WTO-lidmaatschap de springplank zal vormen voor verdieping van de bilaterale economische verwevenheid, mede in de vorm van afsluiting van de lopende onderhandelingen over de nieuwe overeenkomst;

5.

benadrukt dat het belangrijk is het energiepartnerschap met Rusland te intensiveren; herhaalt dat de levering van natuurlijke hulpbronnen niet als politiek instrument mag worden gebruikt; beklemtoont dat Rusland en de EU beide belang hebben bij samenwerking op het gebied van energie, waarin kansen besloten liggen voor uitbreiding van de handel en de economische samenwerking in een open en transparante markt, met alle begrip voor de behoefte van de EU aan diversifiëring van de vervoerswegen en de leveranciers van energie; benadrukt dat de beginselen van onderlinge afhankelijkheid en transparantie de grondslag dienen te vormen voor deze samenwerking, naast gelijke toegang tot markten, infrastructuur en investeringen en een juridisch bindend energiekader dat een betrouwbare en zekere energiebevoorrading waarborgt op basis van gelijke normen voor alle EU-lidstaten;

6.

verzoekt de Raad en de Commissie ervoor te zorgen dat de beginselen van het Energiehandvest en het daaraan gehechte doorvoerprotocol worden opgenomen in een nieuwe partnerschapsovereenkomst tussen de EU en Rusland; is ingenomen met de ondertekening in februari 2011 van een geactualiseerd systeem voor vroegtijdige waarschuwing om de coördinatie in geval van probleemsituaties aan de vraag- of aanbodzijde verder te verbeteren;

7.

onderstreept dat de EU haar samenwerking met Rusland op energiegebied moet uitbreiden naar terreinen als energie-efficiëntie en onderzoek naar technologieën voor hernieuwbare energiebronnen; herhaalt dat intergouvernementele overeenkomsten en commerciële overeenkomsten op energiegebied tussen Rusland en entiteiten in de EU in overeenstemming moeten zijn met de wettelijke verplichtingen van beide partijen;

8.

dringt er bij de Russische Federatie om haar bijdrage aan de aanpak van klimaatverandering op te voeren, door middel van reductie van de binnenlandse uitstoot van broeikasgassen en deelname aan de internationale onderhandelingen over een omvattend beleidskader voor klimaatmaatregelen voor de periode na -2012 krachtens het UNFCCC en het Protocol van Kyoto; benadrukt in dit verband dat met het oog op de verwezenlijking van de noodzakelijke verminderingen tegen 2020 ten opzichte van de emissies van 1990 in de landen van Bijlage I, alle geïndustrialiseerde landen zich moeten vastleggen op streefdoelen die significante verminderingen van de huidige emissieniveaus inhouden en op uitbreiding van koolstofafvang in bossen;

9.

verzoekt Rusland onverwijld het UNECE (Espoo)-verdrag te ratificeren en te implementeren, en herinnert het land aan de verplichting om uniforme normen voor milieueffectbeoordeling voor grensoverschrijdende projecten te ontwikkelen;

10.

neemt kennis van de gezamenlijke conclusies van 11 oktober 2011, waarin de voltooiing wordt aangekondigd van de lijst van gemeenschappelijke stappen voor een visumvrije regeling, en steunt de officiële goedkeuring en de erop volgende toepassing ervan; herinnert eraan dat het belangrijk is te zorgen voor regionale samenhang bij de aanpak van een visumliberalisering voor Rusland en de landen van het oostelijk partnerschap; is ingenomen met de afronding van de onderhandelingen over wijzigingen in de bestaande overeenkomst tussen Rusland en de EU uit 2006 inzake de versoepeling van de afgifte van visa en de invoering van een dialoog over migratie tussen beide zijden; benadrukt het belang van daadwerkelijke uitvoering van de overnameovereenkomst tussen de EU en Rusland; dringt aan op verdere samenwerking op het gebied van illegale immigratie, betere controles bij grensposten en een betere informatie-uitwisseling inzake terrorisme en georganiseerde misdaad;

11.

is verheugd over het voorstel om het lokale grensverkeer in de regio Kaliningrad te vereenvoudigen, en wijst erop dat dit zal bijdragen aan de bevordering van het strategische partnerschap tussen de EU en Rusland, overeenkomstig de prioriteiten die zijn vastgelegd in het stappenplan voor de gemeenschappelijke ruimte van vrijheid, veiligheid en recht;

12.

neemt kennis van de uitslag van de verkiezingen voor de Doema van 4 december 2011; benadrukt dat uit het verloop van de verkiezingen is gebleken dat Rusland niet voldoet aan de verkiezingsnormen die de OVSE heeft vastgesteld; uit zijn diepe bezorgdheid over meldingen van fraude en over de eerste bevindingen in het verslag van de OVSE/ODIHR betreffende procedureschendingen, het gebrek aan onpartijdigheid bij de media, het dwarsbomen van onafhankelijke waarnemers en het ontbreken van duidelijke scheidslijnen tussen partij en staat;

13.

herhaalt dat de omslachtige registratieprocedure heeft geleid tot de uitsluiting van meerdere oppositiepartijen en van meet af aan de vrijheid van vereniging, de politieke concurrentie en het pluralisme ernstig heeft aangetast;

14.

veroordeelt de door de Russische autoriteiten genomen maatregelen tegen Golos, een Russische groep voor verkiezingsmonitoring, nadat deze organisatie een website had opgezet waar verkiezingsfraude en onregelmatigheden konden worden geregistreerd;

15.

is ingenomen met de betogingen in Rusland die een uiting zijn van het verlangen van het Russische volk naar meer democratie; veroordeelt het harde politieoptreden tegen vreedzame demonstranten die protesteren tegen de door internationale waarnemers gemelde onregelmatigheden en fraude bij de verkiezing; verzoekt de Russische autoriteiten met klem de vrijheid van vergadering en van meningsuiting te eerbiedigen, vreedzame betogers ongedeerd te laten en alle vreedzame demonstranten die naar aanleiding van de verkiezingen zijn gearresteerd, onmiddellijk en onvoorwaardelijk vrij te laten; verlangt dat er onverwijld een uitvoerig onderzoek wordt ingesteld naar aanleiding van alle berichten over fraude en intimidatie en dat de verantwoordelijken worden gestraft, en hoopt dat de opdracht van president Medvedev om een en ander te onderzoeken, inhoudelijk iets voorstelt en transparant is;

16.

neemt kennis van de recente roep om ongeldigverklaring van de Doemaverkiezingen van 4 december 2011; verzoekt de Russische autoriteiten een gedegen onderzoek in te stellen naar alle gevallen van verkiezingsonregelmatigheden, de betrokken functionarissen te bestraffen en de verkiezingen over te doen daar waar zich onregelmatigheden hebben voorgedaan;

17.

verzoekt om het houden van nieuwe vrije en eerlijke verkiezingen, nadat alle oppositiepartijen zijn geregistreerd;

18.

verzoekt de voorzitter van de Europese Raad, de voorzitter van de Commissie en de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger de verkiezingen van 4 december 2011 tijdens de top ter tafel te brengen en Rusland op te roepen zich te houden aan zijn internationale verplichtingen, in het bijzonder die uit hoofde van het Russische lidmaatschap van de Raad van Europa en de OVSE; verzoekt de Raad van Europa en de OVSE te beoordelen in hoeverre Rusland de uit zijn lidmaatschap van deze organisaties voortvloeiende verplichtingen nakomt;

19.

verzoekt de Russische autoriteiten met klem de bevindingen in het waarnemingsverslag van de OVSE/ODIHR ter harte te nemen, de kieswet te hervormen en in samenwerking met de Venetiëcommissie af te stemmen op de normen van de Raad van Europa en de OVSE, en deze normen in de praktijk toe te passen om in 2012 vrije en democratische presidentsverkiezingen met gelijke kansen voor oppositiekandidaten te waarborgen; roept Rusland ertoe op de mogelijkheid te creëren voor een toereikende en effectieve verkiezingswaarneming conform de normen van de OVSE/ODIHR en de Raad van Europa;

20.

herhaalt zijn bezorgdheid over de mensenrechtensituatie in Rusland en over het feit dat Rusland geen rechtsstaat is en geen onafhankelijke rechterlijke macht heeft; uit met name zijn ernstige bezorgdheid over de zaak Sergej Magnitski, onder meer het feit dat diegenen die schuldig zijn bevonden aan zijn dood, niet worden bestraft; neemt kennis van het in juli 2011 verschenen verslag van de Mensenrechtenraad van president Medvedev, waarin bewezen wordt dat Sergej Magnitski onrechtmatig is gearresteerd en dat hij tijdens zijn gevangenhouding is geslagen en gemarteld om hem een schuldbekentenis te ontlokken; wijst erop dat het Amerikaanse en het Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken en het Nederlandse parlement in 2011 naar aanleiding van het nalatig optreden van de Russische autoriteiten hebben besloten niet langer visa te verstrekken aan 60 Russische functionarissen tegen wie de verdenking bestaat dat ze betrokken zijn geweest bij de dood van Sergej Magnitski;

21.

verzoekt de onderzoekscommissie een omvattend en grondig onderzoek zonder taboes te verrichten, spoedig concrete conclusies op te stellen en alle nodige stappen te ondernemen om de verantwoordelijken voor de rechter te brengen; wenst dat de Raad, indien de Russische autoriteiten werkeloos blijven, nadenkt over maatregelen als een reisverbod voor de gehele EU en het bevriezen van de financiële activa van de personen die schuldig zijn bevonden aan het martelen en de dood van Sergej Magnitsky alsmede aan het in de doofpot stoppen van de zaak;

22.

wijst op het belang van een permanente gedachtewisseling met Rusland over de mensenrechten in het kader van het mensenrechtenoverleg tussen de EU en Rusland als een manier om de interoperabiliteit van de partijen op alle samenwerkingsgebieden te consolideren, en dringt aan op een betere opzet van deze bijeenkomsten zodat ze meer effect sorteren, waarbij bijzondere aandacht dient te worden besteed aan gemeenschappelijk optreden tegen racisme en vreemdelingenhaat, en op de openstelling van dit proces voor een wezenlijke inbreng van het Europees Parlement, de Russische Doema en ngo's op het gebied van de mensenrechten, ongeacht of de dialoog in Rusland of in een lidstaat van de EU plaatsvindt;

23.

veroordeelt de recente voorstellen om openbare uitlatingen over seksuele geaardheid en genderidentiteit in verschillende Russische regio's en op federaal niveau strafbaar te stellen;

24.

verzoekt de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger en de Commissie tezamen met de Russische regering initiatieven te ontplooien om de veiligheid en stabiliteit in de gemeenschappelijke nabuurregio te bevorderen; verzoekt Rusland actief bij te dragen aan de oplossing van de vastgelopen conflicten in zijn buurlanden en de soevereiniteit en de territoriale integriteit te eerbiedigen van alle landen die bij vastgelopen conflicten betrokken zijn;

25.

herhaalt dat Rusland verplicht is het zespuntenakkoord over een staakt-het-vuren volledig uit te voeren, met inbegrip van de eerbiediging van de soevereiniteit en de territoriale integriteit van Georgië; is ingenomen met de bereidheid van Rusland verdere stappen te nemen om een kaderovereenkomst te sluiten op het gebied van operaties gericht op crisisbeheer; vraagt de Russische autoriteiten in dit verband consistent te zijn en de EU-waarnemingsmissie in Georgië toegang te geven tot de bezette regio's Abchazië en Zuid-Ossetië, overeenkomstig de wapenstilstandsovereenkomst van 2008;

26.

steunt de Minsk-groep van de OVSE en zijn covoorzitter in zijn inspanningen ten behoeve van de oplossing van het conflict in Nagorno-Karabach;

27.

is ingenomen met de hervatting van de onderhandelingen in 5-plus-2-samenstelling met betrekking tot het conflict in Trans-Dnjestrië, en neemt kennis van de eerste officiële ontmoeting op 1 december 2011, die hopelijk het begin van een oplossing voor het conflict betekent;

28.

is van mening dat Rusland, dat over een vetorecht in de VN-Veiligheidsraad beschikt, zijn verantwoordelijkheid in internationale crises moet opnemen; benadrukt dat problemen op internationaal niveau, met name met betrekking tot Syrië en Iran, niet kunnen worden opgelost zonder een gecoördineerde aanpak waarbij Rusland betrokken is; verzoekt Rusland zich constructiever op te stellen, met name met betrekking tot resoluties van de VN-Veiligheidsraad; verzoekt Rusland zich aan te sluiten bij de mondiale inspanningen om de Iraanse pogingen tot uraniumverrijking en andere nucleaire activiteiten die gericht zijn op de productie van kernwapens, een halt toe te roepen; verzoekt de Russische leiding steun te geven aan de internationale sancties tegen Iraanse instellingen als reactie op de bestorming van de Britse ambassade in Teheran;

29.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten, de regering en het parlement van de Russische Federatie, de Raad van Europa en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/26

—

gezien de gezamenlijke mededelingen van de Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid van 25 mei 2011 over inspelen op de veranderingen in onze buurlanden (COM(2011)0303) en van 8 maart 2011 over een partnerschap voor democratie en gedeelde welvaart met het zuidelijke Middellandse Zeegebied (COM(2011)0200),

—

gezien de mededelingen van de Commissie van 11 maart 2003 met als titel "De grotere Europese nabuurschap: een nieuw kader voor de betrekkingen met de oostelijke en zuidelijke buurlanden" (COM(2003)0104), van 12 mei 2004 over het Europees nabuurschapsbeleid – strategiedocument (COM(2004)0373), van 4 december 2006 betreffende de versterking van het Europees nabuurschapsbeleid (COM(2006)0726), van 5 december 2007 over een sterk Europees nabuurschapsbeleid (COM(2007)0774), van 3 december 2008 over het Oostelijk Partnerschap (COM(2008)0823), van 20 mei 2008 met als titel "Het proces van Barcelona: Unie voor het Middellandse Zeegebied" (COM(2008)0319), van 12 mei 2010 met als titel "Het Europees nabuurschapsbeleid: een balans" (COM(2010)0207) en van 24 mei 2011 over een dialoog over migratie, mobiliteit en veiligheid met de landen van het zuidelijke Middellandse Zeegebied (COM(2011)0292),

—

gezien de ontwikkeling van het Europees nabuurschapsbeleid (ENB) sinds 2004, en met name de voortgangsverslagen van de Commissie over de tenuitvoerlegging daarvan,

—

gezien de actieplannen die gezamenlijk zijn aangenomen met Egypte, Israël, Jordanië, Libanon, Marokko, de Palestijnse Autoriteit en Tunesië, alsmede met Armenië, Azerbeidzjan, Georgië en Moldavië, en de Associatieagenda EU-Oekraïne,

—

gezien de conclusies van de Raad Buitenlandse Zaken over het ENB van 26 juli 2010 en 20 juni 2011 en de conclusies van de Raad Buitenlandse Zaken/Handel van 26 september 2011,

—

gezien de conclusies van de ministers van Buitenlandse Zaken over het Oostelijk Partnerschap op hun vergadering van 13 december 2010,

—

gezien de gezamenlijke verklaringen van de topontmoeting van het Oostelijk Partnerschap op 7 mei 2009 in Praag en de topontmoeting van het Oostelijk Partnerschap op 29 en 30 september 2011 in Warschau,

—

gezien de verklaring van Barcelona, aangenomen op de Euromediterrane conferentie van ministers van Buitenlandse Zaken van 27 en 28 november 1995 in Barcelona, waarbij een Euromediterraan partnerschap werd ingesteld,

—

gezien de goedkeuring van "Het proces van Barcelona: Unie voor het Middellandse Zeegebied" door de Europese Raad van 13 en 14 maart 2008,

—

gezien de verklaring van de top van Parijs voor het Middellandse Zeegebied op 13 juli 2008,

—

gezien de conclusies van de Associatieraad EU-Marokko van 13 oktober 2008, waarin Marokko een geavanceerde positie krijgt toegekend,

—

gezien de conclusies van de Associatieraad EU-Jordanië van 26 oktober 2010, waarin Jordanië een geavanceerde positie krijgt toegekend,

—

gezien Verordening (EG) nr. 1638/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 2006 houdende algemene bepalingen tot invoering van een Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (ENPI) (1),

—

gezien zijn verklaring van 27 september 2011 over het opzetten van Euromediterrane Erasmus- en Leonardo da Vinci-programma's (2),

—

gezien speciaal verslag nr. 13/2010 van de Europese Rekenkamer, getiteld "Is het nieuwe Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument met succes van start gegaan en levert het resultaten op in de Zuid-Kaukasus (Armenië, Azerbeidzjan en Georgië)?",

—

gezien Besluit 2011/424/GBVB van de Raad van 18 juli 2011 tot aanstelling van een speciale vertegenwoordiger van de Europese Unie voor het zuidelijke Middellandse Zeegebied (3) en Besluit 2011/518/GBVB van de Raad van 25 augustus 2011 houdende benoeming van de speciale vertegenwoordiger van de Europese Unie voor de zuidelijke Kaukasus en de crisis in Georgië (4),

—

gezien zijn resoluties van 7 april 2011 over de herziening van het Europees nabuurschapsbeleid – de oostelijke dimensie (5), en over de herziening van het Europees nabuurschapsbeleid – de zuidelijke dimensie (6),

—

gezien zijn eerdere resoluties van 19 januari 2006 over het Europees nabuurschapsbeleid (ENB) (7), van 15 november 2007 over de versterking van het Europees nabuurschapsbeleid (8), van 6 juli 2006 over het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (9), van 5 juni 2008 over het jaarlijkse verslag van de Raad aan het Europees Parlement over de voornaamste aspecten en fundamentele keuzen van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid (GBVB) (10), van 19 februari 2009 over de kritische evaluatie van het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (11), van 19 februari 2009 met als titel "Het proces van Barcelona: Unie voor het Middellandse Zeegebied (12), van 17 januari 2008 over een regionale beleidsaanpak voor het Zwarte-Zeegebied (13), van 20 januari 2011 over een EU-strategie voor het Zwarte-Zeegebied (14), van 20 mei 2010 over de Unie voor het Middellandse Zeegebied (15), van 20 mei 2010 inzake de noodzaak van een EU-strategie voor de zuidelijke Kaukasus (16), van 9 september 2010 over de toestand van de Jordaan, in het bijzonder de benedenloop (17), van 3 februari 2011 over de situatie in Tunesië (18), van 17 februari 2011 over de situatie in Egypte (19), van 10 maart 2011 over de zuidelijke nabuurschapslanden, in het bijzonder Libië, en onder meer de humanitaire aspecten (20), en van 7 juli 2011 over de toestand in Syrië, Jemen en Bahrein in de context van de gebeurtenissen in de Arabische wereld en Noord-Afrika, van 15 september 2011 en van 20 januari 2011 over de toestand in Belarus en al zijn eerdere resoluties over Belarus, en van 15 september 2011 over enerzijds de situatie in Libië (21) en anderzijds de situatie in Syrië (22),

—

gezien de aanbevelingen die door de commissies van de Parlementaire Vergadering van de Unie voor het Middellandse Zeegebied zijn aangenomen tijdens de zevende plenaire zitting in Rome van 3 en 4 maart 2011,

—

gezien het instellingsbesluit van de Parlementaire Vergadering voor het Oostelijk Nabuurschap (Euronest) van 3 mei 2011,

—

gezien de conclusies van de oprichtingsvergadering van de Euromediterrane vergadering van lokale en regionale overheden (ARLEM) die op 21 januari 2010 in Barcelona gehouden werd,

—

gezien zijn resolutie van 12 mei 2011 over de culturele dimensies van het externe optreden van de EU (23),

—

gezien de Europese agenda voor cultuur in het licht van de mondialisering (COM(2007)0242),

—

gezien de artikelen 8 en 21 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie buitenlandse zaken en de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking, de Begrotingscommissie, de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken, de Commissie industrie, onderzoek en energie, de Commissie regionale ontwikkeling, de Commissie cultuur en onderwijs, de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en de Commissie constitutionele zaken (A7-0400/2011),

A.

overwegende dat de eerbiediging en de bevordering van democratie en mensenrechten, en specifiek de rechten van vrouwen, kinderen en minderheden, de rechtsstaat, de fundamentele vrijheden, met inbegrip van de vrije meningsuiting, de vrijheid van geweten, godsdienst en geloof, de vrijheid van seksuele geaardheid, de vrijheid van vereniging en mediavrijheid, met inbegrip van de onbeperkte toegang tot informatie, communicatie en internet, de versterking van het maatschappelijk middenveld, de veiligheid, met inbegrip van vreedzame oplossing van conflicten en goede betrekkingen met de buurlanden, democratische stabiliteit en welvaart, een eerlijke verdeling van inkomen, rijkdom en kansen in de samenleving, sociale samenhang, de bestrijding van corruptie en de bevordering van goed bestuur en duurzame ontwikkeling, fundamentele beginselen en doelstellingen van de EU zijn, die moeten gelden als gemeenschappelijke waarden die centraal staan bij de herziening van het ENB;

B.

overwegende dat het in het grootste belang van de EU is om ambitieus te zijn in haar economische samenwerking en een verantwoorde en flexibele strategie te hanteren die voor beide partijen winst oplevert en haar grondslag vindt in de steun aan democratische overgangsprocessen en de bescherming van de mensenrechten, waarbij geleerd wordt van de fouten en mislukkingen van het beleid van de EU en de lidstaten, in het bijzonder wat betreft de gemakzuchtige opstelling ten opzichte van de autoritaire regimes van de zuidelijke buurlanden, waaruit de les getrokken kon worden dat het totale ENB van de EU gebaseerd moet zijn op waarden;

C.

overwegende dat de betrekkingen met de bovengenoemde landen in dit nieuwe kader een nieuwe impuls moeten krijgen met het oog op een samenwerking waarbij democratie en welvaart aan beide zijden van de Middellandse Zee vooropgesteld worden, en niet enkel veiligheid en het beheersen van de migratiestromen;

D.

overwegende dat de Unie voor het Middellandse Zeegebied ontstaan is met de ambitieuze doelstelling als permanent instrument te dienen om de betrekkingen met de buurlanden rond de Middellandse Zee te intensiveren, ter vervanging van het voormalige proces van Barcelona, met de bedoeling om dat proces te versterken en meer zichtbaarheid te geven;

E.

overwegende dat de samenwerking in het kader van de parlementaire vergadering van EURONEST erop gericht is positieve gevolgen voort te brengen door te fungeren als platform voor het uitwisselen van visies, het bepalen van gemeenschappelijke standpunten over mondiale uitdagingen in onze tijd ten aanzien van democratie, politiek, economie, energiezekerheid en sociale zaken, en het versterken van de banden tussen de landen in de regio en met de EU;

F.

overwegende dat in artikel 49 van het VWEU is opgenomen dat elke Europese staat die de waarden eerbiedigt waarop de EU gebaseerd is, namelijk democratie, de rechtsstaat, respect voor mensenrechten en fundamentele vrijheden en zich ertoe verbindt deze uit te dragen, kan verzoeken lid te worden van de Unie;

G.

overwegende dat betere betrekkingen een heldere en bewezen betrokkenheid ten aanzien van hervorming vereisen, met als doel tastbare vooruitgang te boeken bij het verwezenlijken van vooraf gedefinieerde benchmarks;

H.

overwegende dat de EU zichzelf moet voorzien van flexibele en voldoende gefinancierde instrumenten om aan haar ambities te kunnen voldoen en te kunnen inspelen op gebeurtenissen in de regio, waarbij zij bij voorkeur optimaal gebruik moet maken van de bestaande financiële instrumenten;

I.

overwegende dat de gevolgen van de economische en financiële crisis boven op de bestaande politieke en sociale uitdagingen in de partnerlanden zijn gekomen, met name met betrekking tot het probleem van werkloosheid; overwegende dat het in het gemeenschappelijk belang van deze landen en de EU is om de werkloosheidscijfers in de regio te verlagen en de bevolking, met name vrouwen, jongeren en de plattelandsbevolking, hoop voor de toekomst te bieden;

J.

overwegende dat het Europees Parlement via zijn verklaring van 27 september 2011 zijn steun heeft toegezegd aan het opzetten van Euromediterrane Erasmus- en Leonardo da Vinci-programma's;

1.

is verheugd over de gezamenlijke mededelingen van de Commissie en de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, met als titels "Inspelen op de veranderingen in onze buurlanden" en "Een partnerschap voor democratie en gedeelde welvaart voor het zuidelijke Middellandse Zeegebied" en de daarin verwoorde benadering, in het bijzonder ten aanzien van de beginselen van wederzijdse verantwoordingsplicht en een gemeenschappelijke inzet voor de universele waarden van mensenrechten, democratie en de rechtsstaat, alsmede ten aanzien van conditionaliteit en een toegespitste benadering voor de partnerlanden, de bevordering van multilaterale en subregionale samenwerking, en het beginsel van het verder betrekken van de samenlevingen binnen het ENB;

2.

erkent de Europese aspiraties en de Europese keuze voor bepaalde partners en hun inzet voor het opbouwen van echte en duurzame democratie en benadrukt de noodzaak van het tot stand brengen van nieuwe en onderscheidende betrekkingen tussen de EU en de landen van het Oostelijk Partnerschap, waardoor hun inspanningen voor het bestendigen van duurzame democratieën en markteconomieën ondersteund worden;

3.

dringt er echter op aan dat tastbare en geloofwaardige stimuleringsmaatregelen geboden moeten worden aan de buurlanden om hen te betrekken bij het gemeenschappelijke doel van het opbouwen van echte democratie en dat bij differentiatie op basis van de politieke, economische en sociale realiteit, de prestaties en de resultaten van ieder land wordt uitgegaan van helder gedefinieerde criteria en van meetbare en aan regelmatig toezicht onderworpen benchmarks voor ieder individueel partnerland; verzoekt de Commissie en de EDEO in dit opzicht de benchmarks in overweging te nemen die in de gezamenlijke mededeling zijn vastgesteld als te realiseren doelstellingen en dat, voor het beoordelen van de gemaakte vorderingen, deze doelstellingen specifiekere, beter meetbare en beter realiseerbare en meer tijdsgebonden benchmarks vereisen, waarbij het uitgangspunt voor het zuidelijke en het oostelijke nabuurschap verschillend is; is van mening dat er voor een resultaatgericht beleid een duidelijkere benchmarkmethodiek nodig is en benadrukt in dit verband het belang van het opzetten van de juiste vervolgmechanismen voor het beoordelen van de vorderingen van ENB-landen; onderstreept dat deze benadering haar weerslag moet vinden in de structuur van de ENB-actieplannen en in de desbetreffende jaarlijkse voortgangsverslagen;

4.

is van oordeel dat de herziening van het Europees Nabuurschapsbeleid de EU de gelegenheid biedt haar in de artikelen 2, 3, 6, 8 en 21 van het VEU genoemde doelstellingen en waarden daadwerkelijk te realiseren respectievelijk in ere te houden;

5.

onderstreept dat het EU-beleid inzake ontwikkelingssamenwerking weliswaar in de lijn ligt van de beginselen en doelstellingen van het externe optreden van de Unie en dus in casu van het Europees nabuurschapsbeleid, maar dat de Unie krachtens artikel 208, lid 1, tweede alinea, van het Verdrag betreffende de werking van de EU de constitutionele verplichting heeft om bij de tenuitvoerlegging van de beleidslijnen die gevolgen kunnen hebben voor de ontwikkelingslanden rekening te houden met de doelstellingen van de ontwikkelingssamenwerking; spoort derhalve de Commissie en de EDEO ertoe aan deze doelstellingen, met name het terugdringen en op termijn uitroeien van de armoede, altijd voor ogen te houden bij de tenuitvoerlegging van het Europees nabuurschapsbeleid, zowel in de partnerlanden van het oosterse nabuurschap als in die van het zuidelijke nabuurschap;

6.

steunt de inbedding in het ENB van wat vroeger losse onderdelen van het buitenlands en het ontwikkelingsbeleid waren; wil komen tot een versterkt geheel van institutionele regelingen dat stabiel en kosteneffectief is en resoluut streeft naar meer economische integratie, politieke samenwerking tussen alle betrokkenen en de harmonisering van de waarden van de buurlanden met die van de Europese Unie in alle internationale fora, in het bijzonder binnen de Verenigde Naties;

7.

benadrukt dat het ENB, al wil de EU geen model of kant-en-klaar plan voor politieke hervormingen opleggen, uitgaat van gedeelde waarden, gemeenschappelijke eigendom, wederzijdse verantwoordingsplicht en respect en een gehechtheid aan democratie, eerbiediging van de mensenrechten, de rechtsstaat, strijd tegen corruptie, markteconomie en goed bestuur;

8.

benadrukt het belang van actieve en zelfstandige organisaties uit het maatschappelijk middenveld, met inbegrip van de sociale partners, voor de democratie; benadrukt het belang van dialoog met en adequate financiering vanuit het Europees Nabuurschapsinstrument voor de organisaties uit het maatschappelijk middenveld; benadrukt dat het partnerschap tussen de EU en de ENB-landen en het respectieve maatschappelijk middenveld versterkt moet worden om bij te dragen tot het opbouwen van functionerende democratieën, en om hervormingen en duurzame economische groei te bevorderen; benadrukt dat deze partnerschappen met het maatschappelijk middenveld inclusief moeten zijn, waarbij met name vertegenwoordigers van vrouwenorganisaties en minderheidsgroepen hierin begrepen moeten worden; dringt er bij de EDEO en de Commissie op aan parlementen, lokale en regionale autoriteiten en het maatschappelijk middenveld te ondersteunen bij hun pogingen de juiste rol te spelen bij het definiëren van ENB-strategieën, het ter verantwoording roepen van regeringen, het uitoefenen van toezicht op en beoordelen van prestaties uit het verleden en gerealiseerde resultaten;

9.

onderstreept het belang van het opbouwen van partnerschappen met het maatschappelijk middenveld als middel om veranderingen en democratisering te bevorderen; neemt in deze context kennis van de toewijzing van 22 miljoen euro aan de Faciliteit voor het maatschappelijk middenveld (CSF) voor de periode 2011-2013 en ziet ernaar uit dat de faciliteit in de volgende meerjarige financiële vooruitzichten substantiëler gefinancierd zal worden; roept de EDEO en de Commissie ertoe op een betere uitleg te geven van het toepassingsgebied en de doelstellingen van een eventuele CSF en verzoekt om meer duidelijkheid over de CSF in de zin van complementariteiten met het EIDHR en het ENPI; wijst erop dat er ook instrumenten aangewezen moeten worden om religieuze en etnische minderheden in de gebieden waarvoor het initiatief geldt concreet te ondersteunen; beveelt aan deze faciliteit te gebruiken voor het verbeteren van de werkzaamheden van het Forum van het maatschappelijk middenveld binnen het Oostelijk Partnerschap en eventueel ook voor de zuidelijke partners een dergelijk forum op te bouwen;

10.

verwelkomt het voorstel voor een European Endowment for Democracy (EED), dat een tijdig antwoord is op de roep om democratie onder de bevolkingen van onze buurlanden; benadrukt dat het een soepel, snel en doeltreffend steunmechanisme moet zijn en een aanvulling moet vormen op de reeds bestaande EU-instrumenten en het voorbeeldige werk van de gevestigde Europese politieke of niet-politieke instellingen en het maatschappelijk middenveld, waarbij met name tastbare resultaten een doelstelling van dit initiatief moeten zijn; dringt erop aan dat dit fonds niet in de weg staat aan of overlap oplevert met het werk dat reeds wordt verricht door deze instellingen of in het kader van bestaande Europese programma's, zoals het Europees instrument voor democratie en mensenrechten; beklemtoont dat het toepassingsbereik en de organisatorische structuur helder moeten worden gedefinieerd en dat de structuren en procedures eenvoudig en rechtlijnig moeten zijn; dringt er bij de EDEO, de Commissie en het Poolse Voorzitterschap op aan de taken van een toekomstige EED duidelijk te omlijnen met betrekking tot deze instrumenten en kaders; dringt erop aan dat het Europees Parlement recht op toezicht krijgt op en betrokken wordt bij de bestuursstructuur, om te helpen de jaarlijkse doelstellingen, prioriteiten, verwachte resultaten en financiële toewijzingen in brede zin te helpen vaststellen en deel te nemen aan het toezicht op de activiteiten; is enigszins bezorgd over het feit dat dit toekomstige fonds geheel of gedeeltelijk buiten de EU-begroting om zou kunnen worden gefinancierd en herbevestigt dat de begrotingsautoriteit het recht heeft om nauwgezet toezicht te houden op het gebruik van dit fonds; vraagt daarom dat de Commissie en de Raad deze kwestie ophelderen;

11.

roept de EDEO en de Commissie op om alle politieke hervormingen te blijven stimuleren, rekening houdend met de behoeften en het economische en sociale ontwikkelingspeil van elk partnerland, op grond van een op prestaties gebaseerde methode van "meer voor meer"; roept de EDEO en de Commissie op om te zorgen voor een heldere en passende methodiek en gedetailleerde benchmarks om de staat van dienst van de ENB-landen met betrekking tot respect voor en het bevorderen van democratie en mensenrechten (waaronder met name begrepen de vrijheid van geweten en godsdienst, de vrijheid van vereniging en mediavrijheid) te meten, en om periodiek voldoende gedetailleerde verslagen op te stellen, die de basis moeten vormen van het toekennen van fondsen op grond van een op prestaties gebaseerde methode van "meer voor meer"; vraagt of deze beoordelingen kunnen worden opgenomen in de voortgangsverslagen over het ENB en jaarlijks kunnen worden voorgelegd aan de Commissie buitenlandse zaken; hecht zeer aan het belang om bij alle fasen van het beoordelingsproces stelselmatig organisaties uit het maatschappelijk middenveld te betrekken; is van mening dat deze op prestaties gebaseerde benadering ook "minder voor minder" betekent en herhaalt zijn oproep voor doeltreffende tenuitvoerlegging van de clausule over mensenrechten en democratie in EU-overeenkomsten met derde landen;

12.

vraagt de EDEO en de Commissie meer informatie te verstrekken over de manier waarop het beginsel van wederzijdse verantwoordingsplicht wordt ingevoerd;

13.

is van oordeel dat mensenrechtensituaties voortdurend moeten worden bijgehouden – vooral met betrekking tot de rechten van kinderen, vrouwen en minderheden – en dat voortdurend mensenrechtendialogen moeten worden gehouden met alle partnerlanden, en dat een jaarlijkse beoordeling van de situatie evenals de resultaten van de dialogen moeten worden opgenomen in de bijlage bij het jaarlijkse voortgangsverslag van elk partnerland, waarbij een duidelijk mechanisme in het leven wordt geroepen om de bilaterale samenwerking te heroverwegen of progressief te beperken indien blijkt dat de mensenrechten worden geschonden; benadrukt dat de benadering tegenover diverse partnerlanden ten aanzien van de mensenrechtensituatie geloofwaardig moet zijn;

14.

roept de EU en haar lidstaten ertoe op hun samenwerking binnen het ENB te richten op het samenbrengen van democratische actoren in de EU zoals vakbonden, NGO's, relevante organisaties van werkgevers, landbouwers, vrouwen, deelnemers aan de religieuze dialoog, consumenten, jeugd, journalisten, leerkrachten, lokale overheidsinstanties, universiteiten, studenten, betrokkenen bij de klimaatverandering en hun opkomende tegenhangers in ENB-landen;

15.

benadrukt dat vrijheid van meningsuiting en onafhankelijke, pluralistische media de hoekstenen vormen van een solide en een duurzame democratie en van gemeenschappelijke waarden; benadrukt het belang van onafhankelijke en duurzame publieke mediadiensten, die rekenschap afleggen, voor het leveren van hoogwaardige, pluralistische en diverse content en herinnert eraan dat vrije en onafhankelijke publieke media altijd een cruciale rol spelen voor het versterken van democratie, voor het zo sterk mogelijk betrekken van het maatschappelijk middenveld bij overheidszaken en om burgers meer macht te geven op het pad naar de democratie;

16.

maakt zich sterk voor en roept op tot het bevorderen van een vrije informatiestroom, het waarborgen van omstandigheden waarin journalisten effectief en in alle vrijheid kunnen werken zonder politieke, economische of andere druk, en het aanleggen van infrastructuur die de ontwikkeling van moderne elektronische technologie mogelijk maakt; is verheugd over de verklaring van de VN van 6 juni 2011 over de toegang tot het internet als mensenrecht; dringt er in dit opzicht bij de EDEO en de Commissie op aan speciale instrumenten te ontwikkelen voor het bijstaan van organisaties uit het maatschappelijk middenveld en individuele personen in de ENB-landen om ongehinderd toegang te hebben tot het internet en tot andere vormen van elektronische communicatietechnologieën;

17.

benadrukt dat in de huidige processen van democratische overgang in de landen waar de Arabische lente heeft plaatsgevonden, de deelneming van vrouwen, jongeren en het maatschappelijk middenveld, en de werking van vrije en onafhankelijke media van cruciaal belang zullen zijn en dringt er bij de EU op aan de steun te verhogen voor het opleiden en organiseren van die belanghebbenden, onder andere door hen uit te nodigen verkiezingen en de werking van democratische instellingen binnen de EU te komen waarnemen;

18.

geeft steun aan de gedachte om de volledige en daadwerkelijke eerbiediging van het recht op vrijheid van godsdienst (op individueel, collectief, publiek, privaat en institutioneel vlak) als prioriteit aan te merken, met name voor alle religieuze minderheden die in de regio wonen, en steunt de daaruit voortvloeiende noodzaak om deze groepen concreet te ondersteunen;

19.

benadrukt met name het belang van het bevorderen van de rechten van het kind en het zeker stellen van kinderbescherming zoals is vastgelegd in het Verdrag van Lissabon;

20.

dringt aan op het ondersteunen van de ontwikkeling van democratisch georiënteerde politieke partijen in die buurlanden die nog altijd naar democratie streven en op het opzetten van NGO's en van organisaties uit het maatschappelijk middenveld;

21.

benadrukt het belang dat vrouwen goed vertegenwoordigd zijn in het parlement, in ministeries, in hoge posities in de regering, op besluitvormingsposities in het openbaar en lokaal bestuur en in het management van publieke bedrijven; moedigt de ENB-partnerlanden ertoe aan beleidsmaatregelen voor gendergelijkheid vast te stellen en te mainstreamen en actieplannen voor gendergelijkheid vast te stellen;

22.

is verheugd over het werk van de EU-adviesgroep op hoog niveau voor de Republiek Armenië en de start van een soortgelijke groep voor Moldavië; moedigt de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en de Commissie aan om de nodige assistentie aan alle oostelijke partners te bieden om zeker te stellen, zoals ook met Armenië het geval is, dat de parlementaire dimensie wordt afgedekt; verzoekt om de aanpassing van dit EU-instrument en doet de aanbeveling dat de EDEO direct verantwoordelijk is voor het werven en managen van adviseurs teneinde de meest adequate overdracht van EU-kennis op de landen van het Oostelijk Partnerschap zeker te stellen;

23.

roept de Commissie ertoe op de zichtbaarheid van de projecten ten aanzien van het Oostelijk Partnerschap en van de Unie voor het Middellandse Zeegebied in de partnerlanden te vergroten en deze begrijpelijker te maken voor de burgers van die landen zodat de meerwaarde van samenwerking met de EU wordt aangetoond;

24.

herinnert eraan dat de EU haar betrekkingen met de buurlanden moet laten afhangen van hun democratische vooruitgang en respect voor mensenrechten; verzoekt de internationale gemeenschap derhalve haar financiële steun evenals die van de internationale financiële instellingen waarbij haar leden zijn aangesloten aan het regime in Belarus te bevriezen totdat alle vastgehouden en aangehouden oppositieleiders, journalisten, presidentskandidaten en hun medestanders zijn vrijgelaten, de aanklachten tegen hen zijn ingetrokken en zij gerehabiliteerd zijn;

25.

onderschrijft de huidige officiële benadering van de EU om sancties op te leggen aan de autoriteiten van Belarus en tegelijkertijd te streven naar sterkere banden met het maatschappelijk middenveld en de mensen in Belarus; dringt er in dit opzicht bij de Europese Unie op aan zich te heroriënteren richting het maatschappelijk middenveld en de hulp aan Belarus op te voeren met het oog op de behoeften van de bevolking, de versterking van de financiële en technische ondersteuning aan de democratische oppositie, mensenrechtenverdedigers en organisaties uit het maatschappelijk middenveld waaronder niet-geregistreerde organisaties, evenals aan studenten en vrije media;

26.

benadrukt dat duurzame democratie, functionerende en niet-bureaucratische instellingen, de rechtstaat en hoogwaardig onderwijs niet alleen de politieke stabiliteit, het sociale welzijn en cohesie bevorderen, maar ook de economische groei stimuleren door de bedrijfsomgeving te verbeteren en investeringen aan te trekken, waardoor nieuwe kmo's kunnen ontstaan en handel, groene economie en toerisme worden bevorderd, hetgeen allemaal weer leidt tot nieuwe banen en nieuwe mogelijkheden; herinnert aan de behoefte om een gunstig kader te creëren voor investeringen, waarin stabiliteit, rechtszekerheid en de strijd tegen corruptie een belangrijke rol spelen; roept de Europese Unie in dat verband op om bij de begeleiding van democratische overgangsprocessen structurele economische, sociale en juridische hervormingen te stimuleren en wijst daarmee uitdrukkelijk op het feit dat democratische en sociaaleconomische ontwikkeling nauw met elkaar samenhangen; is verheugd over de vlaggenschipinitiatieven van de Commissie inzake kmo's en inzake regionale energiemarkten en efficiënt energiegebruik; is van mening dat deze pogingen hun weerslag moeten vinden in het meerjarig financieel kader;

27.

benadrukt dat directe maatregelen, zoals cofinanciering van reeds aangewezen vlaggenschip- en proefprojecten of overige concrete economische projecten van strategisch belang die in de praktijk snel en met onomstotelijke tastbare resultaten kunnen worden uitgevoerd, terstond moeten worden genomen ter verlichting van de situatie van landen die momenteel te kampen hebben met een hevige sociaaleconomische crisis, met name wat betreft partnerlanden waar de overgang naar een democratie de economische moeilijkheden verergert; onderstreept dat dergelijke door de EU gefinancierde maatregelen uitsluitend mogen worden genomen op voorwaarde dat alle betrokken partijen zich in ieder concreet geval verplichten tot een controleerbare naleving van internationaal en in de EU geldende sociale, ecologische en arbeidsrechtelijke normen, en dat deze maatregelen gericht zijn op een directe verbetering van de sociale situatie van de burgers in de ENB-landen;

28.

is voorstander van bevordering van subregionale samenwerking en grensoverschrijdende projecten en onderstreept het belang van de ontwikkeling van bilaterale en multilaterale complementaire economische samenwerking tussen de partners, hetgeen tastbare voordelen kan opleveren voor de burgers en het politieke klimaat in de regio kan verbeteren; benadrukt dat deze subregionale economische samenwerking in een breder integratieproject moet passen dat de ontwikkeling bevordert van subregionale projecten op het gebied van mobiliteit, sociale en milieubescherming, cultuur en onderwijs; benadrukt in het bijzonder dat het belangrijk is om de ontwikkeling van zuid-zuid- en oost-oosthandel en de economische integratie tussen de betrokken landen; is van mening dat verbeteringen in dergelijke samenwerking tussen de partners een signaal van betrokkenheid zouden zijn ten aanzien van de Europese waarden van goede betrekkingen tussen buurlanden en wederzijds nuttige partnerschappen;

29.

vraagt de Commissie met klem steun te geven voor het opbouwen van administratieve structuren op de gebieden werkgelegenheid en sociale zaken, met bijzondere aandacht voor het opbouwen van capaciteit op het gebied van juridische diensten, die hervormingen voorbereiden en ten uitvoer leggen;

30.

benadrukt het belang van vakbonden en sociale dialoog in het kader van de democratische ontwikkeling van de partnerlanden van het ENB; moedigt hen aan de arbeids- en vakbondsrechten te versterken; wijst op de belangrijke rol die sociale dialoog kan spelen met het oog op de sociaaleconomische uitdagingen in de regio's;

31.

herinnert eraan dat het noodzakelijk is ervoor te zorgen dat de nationale minimumlonen werknemers en hun families een adequate levensstandaard bieden, en dat inhoudingen op lonen werknemers en diegenen die van hen afhankelijk zijn niet van hun middelen van bestaan beroven;

32.

is van oordeel dat opzeggingstermijnen van arbeidscontracten voldoende lang moeten zijn, en dat rekening moet worden gehouden met het aantal dienstjaren van de betrokken werknemer;

33.

wijst erop dat de Unie bijzonder belang moet toekennen aan een gedecentraliseerde samenwerking op lokaal niveau, die bestaat uit kleine projecten die de levenskwaliteit van de burgers in de buurlanden op een rechtstreekse en tastbare manier verbeteren, om zo de democratische vooruitgang in al die landen te consolideren;

34.

verzoekt de Commissie de "Poverty Reduction Strategy Papers" te aanvaarden als hét richtinggevende beleidskader voor de middellange termijn voor economische groei en een billijke verdeling van de welvaart, in overeenstemming met de behoeften van de desbetreffende landen;

35.

benadrukt de mogelijkheid die onderhandelingen over associatieovereenkomsten bieden om hervormingen een impuls te geven; wijst erop dat alle componenten moeten worden gekoppeld, wil de EU haar betrekkingen op een uitgebreide en coherente manier kunnen verdiepen; gelooft dat deze daarom concrete voorwaarden, tijdsschema's en prestatiebenchmarks moeten bevatten, die regelmatig tegen het licht worden gehouden; benadrukt de noodzaak in deze overeenkomsten echte en tastbare stimulansen voor de partners op te nemen om het hervormingspad aantrekkelijker te maken;

36.

stelt dat er differentiatie moet worden toegepast op de handel in goederen en diensten, roept de partnerlanden van het ENB op verder te gaan met het creëren van voorwaarden die de vestiging van diepe en brede vrijhandelsruimten mogelijk maken, en roept de EU op deze landen bij hun hervormingsinspanningen bij te staan haar interne markt dienovereenkomstig te openen, mits de veiligheids- en kwaliteitsvoorschriften naar Europees model worden geharmoniseerd, en samen met hen een proces op gang te brengen voor de geleidelijke en evenwichtige openstelling van de markt die beide partijen ten goede zal komen; benadrukt dat de EU in het licht van hun deelname aan toekomstige vrijhandelsruimten van elk land ook de politieke, sociale en ecologische omstandigheden moet beoordelen, en uiteindelijk geleidelijke stappen moet definiëren voor de tenuitvoerlegging van de vrijhandelsruimte en ervoor moet zorgen dat toezicht wordt uitgeoefend op internationale overeenkomsten over arbeidsrecht en kinderarbeid; benadrukt dat de handelsrelaties, met name in het kader van de diepe en brede vrijhandelsruimten, door hun vereisten, in het kader van het conditionaliteitsbeginsel gezien moeten worden als middel om de betrokkenheid van de ENB-landen ten aanzien van democratische waarden te verbeteren; ondersteunt parallel daaraan het volledig lidmaatschap van de WTO voor alle landen van het Oostelijk Partnerschap;

37.

wijst erop dat een Europees perspectief, met inbegrip van artikel 8 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de lidmaatschapsaspiraties van de landen van het Oostelijk Partnerschap krachtens artikel 49 van het Verdrag betreffende de Europese Unie, een drijvende kracht kan zijn voor hervormingen in deze landen en hun betrokkenheid ten aanzien van gedeelde waarden en grondslagen zoals democratie, de rechtsstaat, respect voor mensenrechten en goed bestuur kan versterken; gelooft dat het sluiten van associatieovereenkomsten een belangrijke stap voorwaarts kan zijn naar verdere politieke betrokkenheid en nauwere banden met Europa door de uitwisseling van goede praktijken en geconsolideerde politieke en economische dialoog;

38.

bevestigt dat het doel voor het partnerschap met het zuidelijke nabuurschap erin bestaat de twee oevers van de Middellandse Zee dichter bij elkaar te brengen om een ruimte te creëren van vrede, democratie, veiligheid en welvaart voor de 800 miljoen inwoners en om de Europese Unie en haar partners een doeltreffend bilateraal en multilateraal kader te bieden om de democratische, sociale en economische uitdagingen aan te gaan, regionale integratie te bevorderen, in het bijzonder handelsintegratie, en een ontwikkeling te waarborgen waar iedereen wel bij vaart en om de partners bij te staan bij het opbouwen van democratische, pluralistische en seculiere staten, namelijk via programma's voor het opbouwen van institutionele capaciteit, evenals wederzijds nuttige, evenwichtige en ambitieuze overeenkomsten inzake handel in goederen en diensten, voorafgegaan door relevante effectbeoordelingen te ontwikkelen, die kunnen leiden tot diepe en brede vrijhandelsruimten, hetgeen zeker een eerste stap zal betekenen voor de vorming van een grote Euromediterrane economische ruimte en tevens kan bijdragen aan het afzwakken van de economische problemen van onze zuidelijke buurlanden en de zuid-zuidintegratie zal vergemakkelijken; verzoekt de Commissie en de Raad om de uitvoering te stimuleren van de zes maatregelenpakketten die vervat zijn in het document van de Commissie van 30 maart 2011 over de opvolging van initiatieven op het gebied van handel en investeringen ten behoeve van de partners ten zuiden van de Middellandse Zee;

39.

wenst dat er objectieve en bindende criteria worden gedefinieerd voor de toekenning van de "geavanceerde status"-regeling; benadrukt dat we moeten verduidelijken wat de uit deze bilaterale overeenkomst voortvloeiende rechten en plichten zijn voor de partnerlanden en voor de Europese Unie;

40.

benadrukt dat de contractuele betrekkingen met alle landen van het ENB bepalingen behelzen met betrekking tot een regelmatig overleg om de mensenrechtenkwesties aan te kaarten, in de vorm van een subcommissie voor mensenrechten; verzoekt de EDEO deze bepalingen optimaal te benutten en de bestaande subcommissies bij alle onderhandelingen te betrekken;

41.

benadrukt dat de EU de synergie tussen het buitenlandse en het binnenlandse beleid van de EU moet bevorderen, met name door harmonisatie van wetgeving die gericht is op het creëren van banen, armoedebestrijding, de modernisering van het werkgelegenheidsbeleid, energiezekerheid en -efficiëntie, de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen en een duurzaam milieubeleid, betere sociale bescherming, het scheppen van welvaart en rechtvaardigheid en vereenvoudiging van de handel op basis van het differentiatiebeginsel;

42.

is van mening dat het delen van een gemeenschappelijke ruimte een eerlijke verdeling van de verantwoordelijkheden inhoudt en roept op tot betere samenwerking, in het bijzonder op het gebied van beleidsmaatregelen en problemen met een grensoverschrijdende dimensie; roept in dat verband op om de regionale en grensoverschrijdende dimensies van sectorale samenwerking aan te scherpen;

43.

verwelkomt de toegenomen interactie van partnerlanden in EU-agentschappen op diverse gebieden; vraagt de Commissie een duidelijke en volledige lijst voor te leggen van relevante agentschappen en van programma's waaraan buurlanden zouden kunnen deelnemen, samen met een overzicht van de vorm, financiële bijdrage en methode van deze gedifferentieerde deelname;

44.

steunt verdere samenwerking op terreinen als industrie, kmo's, onderzoek, ontwikkeling en innovatie, ICT met inbegrip van de veiligheid van IT-systemen, ruimtevaart en toerisme, en wijst op de voordelen van initiatieven waarin de EU en haar buurlanden onderzoek gezamenlijk plannen; is verheugd over de voorstellen van de Commissie voor de ontwikkeling van een gemeenschappelijk kennis- en innovatieruimte en een op ICT gebaseerde digitale economie, en verzoekt de lidstaten en buurlanden te bevestigen dat zij zich ervoor willen inzetten in die richting vooruitgang te boeken; wijst opnieuw op het belang van doeltreffende mechanismen om de handel en investeringen tussen de EU en haar buurlanden te faciliteren, teneinde handelspartnerschappen te versterken en de marktdeelnemers, met name kmo's, toegang te geven tot adequate, betrouwbare informatie over de handels- en investeringsvoorwaarden in partnerlanden;

45.

is verheugd dat in het kader van het ENB de samenwerking op energiegebied wordt versterkt; onderstreept dat het van belang is de ervaringen in de EU met de hervormingen van de energiesector te delen met de buurlanden; acht het noodzakelijk de energie-efficiëntie en de bevordering van duurzame energie kracht bij te zetten; dringt aan op het veiligstellen van de energievoorziening door middel van diversifiëring van de energiebronnen en vraagbeheer, intensievere betrekkingen met de belangrijkste leveranciers en doorvoerlanden, alsook de coördinatie op het gebied van de nucleaire veiligheid, met name in gebieden met veel seismische activiteit, in combinatie met een grotere transparantie om ervoor te zorgen dat de volledige naleving van milieuconvenanten en internationale verdragen inzake de nucleaire veiligheid een prioriteit van het EU-energiebeleid blijft en dat de buurlanden in het oosten en in het zuiden een centrale plaats blijven innemen in het gecoördineerde externe energiebeleid van de EU; vraagt tevens om doeltreffende maatregelen om de toepassing van het solidariteitsbeginsel op energiegebied te waarborgen;

46.

is verheugd over het voorstel inzake de oprichting van een Europese Energiegemeenschap en is van mening dat dit een belangrijke stap kan vormen in de samenwerking met onze buurlanden; benadrukt dat de buurlanden rond de Middellandse Zee een belangrijke rol vervullen in de energievoorziening van verschillende lidstaten; wijst op de behoefte om de Euromediterrane onderlinge verbindingen in de aardgas- en de elektriciteitssector te bevorderen; benadrukt het strategisch belang van het Nabucco-project en van de snelle tenuitvoerlegging daarvan, evenals van het transport van vloeibaar aardgas uit hoofde van het AGRI-project; verzoekt de Commissie de aanleg, de verbetering en de ontwikkeling van slimme energienetwerken en infrastructuurknooppunten met de buurlanden van de EU te stimuleren, o.a. door middel van investeringen;

47.

Wijst daarbij ook op de ondersteunende rol die de EU zou kunnen spelen bij het aanpakken van milieuproblemen in onze buurlanden, in het bijzonder bij het opruimen van grote voorraden „obsolete pesticides”, die tot chemische verontreiniging op grote schaal kunnen leiden;

48.

ondersteunt verdere samenwerking in de vervoerssector, onder andere door de infrastructuurnetwerken van de EU en van partnerlanden nauwer met elkaar te verbinden om de uitwisseling van mensen en goederen te vereenvoudigen, wat gerealiseerd kan worden door een sterkere marktintegratie en verbeterde infrastructuurkoppelingen;

49.

is van mening dat de internationale, regionale en interregionale culturele samenwerking, die gebaseerd is op een daadwerkelijke dialoog tussen de culturen en waar alle sectoren van de samenleving bij worden betrokken (overheden, instellingen organisaties en verenigingen in de culturele sector), van essentieel belang is; roept de EDEO en de Commissie ertoe op de strategische inzet van culturele aspecten van het extern beleid te coördineren en aansluiting te zoeken bij het extern cultuurbeleid van de lidstaten;

50.

onderstreept met klem het verband tussen enerzijds de uitwisseling en samenwerking op het gebied van cultuur, onderwijs en sport tussen de Europese Unie en de partnerlanden van het Europees nabuurschapsbeleid, en anderzijds de ontwikkeling en versterking van een open maatschappelijk middenveld, de democratie en de rechtsstaat, alsook de verspreiding van de fundamentele vrijheden en de mensenrechten; wijst erop dat samenwerking op deze vlakken meerwaarde heeft, zowel voor de Unie als voor de landen van het Europees nabuurschapsbeleid;

51.

meent dat het stimuleren van deelname aan culturele programma's van de EU gunstig is voor de materiële en immateriële ontwikkeling in de ENB-landen en onderstreept daarom het belang van programma's als Media Mundus, van de projecten onder auspiciën van de Unie voor het Middellandse Zeegebied en van het cultureel programma van het oostelijk partnerschap; is van mening dat de culturele en mobiliteitsprogramma's ook gericht moeten zijn op de mobiliteit van kunstenaars en kunststudenten; pleit voor de invoering van een cultureel visum voor kunstenaars en andere beroepsbeoefenaars uit de culturele sector van de ENB-landen; verzoekt de Commissie tevens een initiatief op het gebied van visa voor kort verblijf voor te stellen, teneinde de hinderpalen voor mobiliteit in de culturele sector weg te nemen;

52.

acht het, gezien de educatieve waarde van sport, van belang dat de samenwerking op sportief gebied met de partnerlanden van het Europees nabuurschapsbeleid wordt versterkt; verzoekt de EU-instellingen en de lidstaten zich in te zetten voor vrij verkeer van atleten overal ter wereld, om te beginnen met de atleten uit de partnerlanden van het Europees nabuurschapsbeleid;

53.

dringt aan op een evaluatie van de bestaande programma's met het oog op waarborging van efficiënt gebruik van middelen, zodat de doelstellingen van de EU worden gehaald; dringt aan op het stroomlijnen van de interne operaties binnen de Commissie die betrekking hebben op het functioneren van de diverse bestaande programma's en projecten voor onderwijs en cultuur;

54.

onderstreept dat het Tempus IV-programma meerwaarde heeft voor de bevordering van de samenwerking en voor de inspanningen met het oog op de modernisering van de onderwijsstelsels van de buurlanden van de Unie en verzoekt de Commissie het programma in kwestie in het volgende meerjarig financieel kader te steunen;

55.

wenst dat de partnerlanden meer betrokken worden bij de werkzaamheden van de Europese Stichting voor opleiding en van het Uitvoerend Agentschap Onderwijs, audiovisuele media en cultuur;

56.

merkt op dat het versterken van de jeugddimensie van het Oostelijk Partnerschap en de Unie voor het Middellandse Zeegebied een belangrijke investering is in de toekomst van de betrekkingen tussen de EU en het ENB en de komende jaren veel potentieel biedt en een belangrijke investering is in de democratisering van die partners en de harmonisatie van hun wetgeving met Europese normen; herhaalt dat aanvullende toewijzing van financiering aan Erasmus Mundus en Jeugd in Actie voor 2012 binnen de EU-begroting voor 2012 samenwerking moet bevorderen tussen instellingen voor hoger onderwijs, de uitwisseling van universitaire medewerkers en studenten moet verbeteren, en tot de opbouw van netwerken moet leiden waardoor de capaciteit van NGO's op het gebied van jongeren in Europa en landen die onder het Europees Nabuurschapsbeleid vallen verbetert;

57.

is van mening dat de Euromediterrane universiteit (EMUNI) een uniek platform en een unieke mogelijkheid biedt voor het versterken van samenwerking op het gebied van hoger onderwijs en de mobiliteit van studenten met onze zuidelijke buren, op een tijdstip waarop het van zeer groot belang is dat de betrekkingen met de landen van het Zuidelijk Partnerschap verdiept worden, en dan met name met de jongere generaties in die landen; benadrukt in dit opzicht dat het potentieel van de Euromediterrane universiteit zo veel mogelijk ontwikkeld moet worden;

58.

roept de Europese Commissie op om het voorstel over te nemen dat het Europees Parlement na het uitbreken de Arabische lente heeft ingediend om een Euromediterraan Erasmusprogramma in het leven te roepen en om dit initiatief, in geval van succes, tot het hele nabuurschap uit te breiden; betreurt in dit stadium het zwaktebod van de Europese Commissie die, ondanks haar aankondigingen van 27 september 2011, eigenlijk maar een erg kleine toename van het aantal Erasmus Mundus-beurzen heeft gepland;

59.

roept de Europese Commissie op om het voorstel over te nemen dat het Europees Parlement na het uitbreken van de Arabische lente heeft ingediend om een Euromediterraan Leonardo da Vinci-programma in het leven te roepen, teneinde de mobiliteit te bevorderen van jonge stagiairs die een beroepsopleiding in het buitenland wensen te volgen, en dit om bij te dragen aan de strijd tegen de jeugdwerkeloosheid, wat ten zuiden van de Middellandse Zee een endemisch fenomeen is;

60.

herhaalt groot voorstander te zijn van het door de EU gefinancierde project van ENB-studiebeurzen voor de houders van een universitair diploma van het ENB en de EU aan het Europees College; is van mening dat dit het mogelijk zal maken met het oog op EU-ENB-gerelateerde functies toekomstige gesprekspartners voor Europa en de buurlanden voor te bereiden die volledig en beroepsmatig op de hoogte zijn van de inhoud en de geest van EU-beleid, -wetgeving en -instellingen; dringt erop aan dat partnerlanden waarvan burgers een dergelijke beurs hebben gekregen hun kennis en ervaring gebruiken door ze in te zetten in het nationaal bestuur en hun toereikende arbeidsomstandigheden aan te bieden;

61.

onderstreept de belangrijke rol die lokale autoriteiten spelen bij de democratische ontwikkeling van onze partnerlanden roept de Commissie daarom op de rol van TAIEX (EU-instrument voor technische bijstand en uitwisseling van informatie - Technical Assistance and Information Exchange) en programma's voor twinning tussen lokale overheden in de EU en de partnerlanden te intensiveren en uit te breiden;

62.

brengt in herinnering dat de EU het beheer van migratie moet verbeteren en de wederzijdse voordelen van migratie voor ontwikkeling moet maximaliseren, onder meer door te zorgen voor betere voorwaarden voor de vestiging van legale migranten in de EU en de hoofdoorzaken van illegale migratie in de partnerlanden aan te pakken; is van mening dat de EU legale arbeidsmigratie moet bevorderen door mobiliteitspartnerschappen te sluiten rekening houdend met het demografisch, sociologisch en professioneel evenwicht aan weerszijden, en door het stimuleren van uitwisselingen van specialisten tussen de EU en derde landen; verzoekt de lidstaten het mobiliteitsdebat te zien als belangrijk element van het nabuurschapsbeleid dat niet primair om veiligheidsoverwegingen draait; benadrukt dat het belangrijk is om illegale immigratie te voorkomen en de organisaties die verantwoordelijk zijn voor de smokkel van illegale immigranten te vervolgen;

63.

gelooft dat de EU haar werkzaamheden met het oog op het sluiten van zowel visumversoepelingsovereenkomsten als terugnameovereenkomsten tegelijkertijd en in volstrekte transparantie moet versnellen, zulks met het oog op het geleidelijk instellen van een visumvrije regeling die geval per geval bekeken zal worden zodra aan alle voorwaarden wordt voldaan; vraagt ook om materiële voorwaarden voor visumverlening en -verlenging vast te stellen waarbij de rechten van de persoon meer in acht worden genomen; benadrukt in dit opzicht dat er prioriteit moet worden gegeven aan de mobiliteit van jeugd en studenten; benadrukt eveneens dat de landen van het Oostelijk Partnerschap in termen van tijdsplanning en inhoud van een bevoorrecht aanbod van de EU voor versoepeling van de visumregeling moeten profiteren; benadrukt dat de asielbepalingen volledig moeten overeenstemmen met internationale verplichtingen en verbintenissen, alsmede met EU-normen, met name op het vlak van mensenrechten;

64.

herinnert er in dit verband aan dat de lidstaten het beginsel van non-refoulement moeten naleven en er alles aan moeten doen om een toegankelijk, rechtvaardig en bescherming biedend Europees asielsysteem op te zetten;

65.

verzoekt de lidstaten en de EU het Protocol te ratificeren tegen de smokkel van migranten over land, over zee en door de lucht, gehecht aan het Verdrag van de Verenigde Naties tegen de grensoverschrijdende georganiseerde criminaliteit; meent dat de herziening van het ENB gelegenheid biedt voor het nemen van specifieke maatregelen op deze gebieden; stemt in met hetgeen de Commissie constateert omtrent migratie om familiegerelateerde redenen en ziet belangstellend uit naar het komende groenboek hierover;

66.

benadrukt de noodzaak om speciale aandacht te besteden aan de jongeren en onderstreept dat uitgebreidere synergieën tussen "Jeugd in beweging" en het Europees nabuurschapsbeleid noodzakelijk zijn; beklemtoont dat de EU de samenwerking op het vlak van hoger onderwijs en beroepsopleiding moet vergroten en per direct moet zorgen voor verdieping en uitbreiding van studiebeursregelingen en voor een grotere mobiliteit van studenten, afgestudeerden, leerkrachten en academici, door uitwisselingen tussen instellingen voor hoger onderwijs en beroepsopleiding, alsook publiek-private partnerschappen op het gebied van onderzoek en ondernemingen te bevorderen; acht het noodzakelijk om de procedures voor de verlening van een visum aan de begunstigden van deze programma's te versoepelen en te versnellen; wijst erop dat het belangrijk is het werk aan wederzijdse erkenning van kwalificaties en onderwijssystemen met ENB-partnerlanden te versnellen en in het bijzonder op het vlak van de aanpassing van hogeronderwijsdiploma's en normen aan de Europese ruimte voor hoger onderwijs; onderstreept het grote belang van een structureel voorlichtingsbeleid ten opzichte van burgers van de partnerlanden van het ENB met betrekking tot de mogelijkheid van deelname aan de EU-programma's;

67.

verzoekt de Raad en de Commissie een gestructureerde dialoog met de autoriteiten van derde landen te organiseren om tot een win-winbenadering voor mobiliteit te komen, de visumformaliteiten te versoepelen, de mogelijkheden van de EU-visumcode beter te benutten en tegelijkertijd de toepassing ervan te verbeteren en te harmoniseren teneinde gelijke en eerlijke voorwaarden te garanderen voor aanvragers in alle lidstaten, en daarbij in het bijzonder te letten op de effecten van de interdependentie tussen ontwikkelingshulp, veiligheid, en reguliere en irreguliere migratie, zoals omschreven in de Globale aanpak van migratie; dringt erop aan speciaal erop toe te zien dat de partnerlanden niet te lijden krijgen onder brain drain;

68.

verzoekt de Commissie de EU-subsidiëring van projecten gericht op voorlichting aan migranten over hun rechten en plichten, en op bescherming van hun rechten, te verhogen en te kanaliseren, met bijzondere aandacht voor de rechten van onbegeleide minderjarigen, vrouwen en andere kwetsbare groepen; vraagt de Commissie daarom aan het Parlement gedetailleerd verslag uit te brengen over de aanwending van voor de nabuurlanden gereserveerde EU-gelden, waaronder ook de middelen uit hoofde van het thematisch programma van de Commissie voor samenwerking met derde landen op het terrein van migratie en asiel;

69.

herhaalt ervan overtuigd te zijn dat het Europees nabuurschapsbeleid slechts ten volle doeltreffend zal zijn als er een synergie is tussen de bilaterale en de multilaterale dimensie; vindt het dan ook noodzakelijk om de multilaterale dimensie van het ENB te versterken en om er aanzienlijk meer middelen uit het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument aan toe te kennen;

70.

verwelkomt het voorstel om het multilaterale kader strategischer in te zetten ter bevordering van bilaterale betrekkingen tussen de partners, en verwacht concrete maatregelen om dit voorstel in de praktijk te brengen; kijkt in dit opzicht met veel interesse uit naar het door de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid en de Commissie voor het eind van het jaar aangekondigde stappenplan met doelstellingen, instrumenten en maatregelen;

71.

gelooft dat de multilaterale dimensie van het Oostelijk Partnerschap verder moet worden aangescherpt en ontwikkeld, met inbegrip van het Forum van het maatschappelijk middenveld; wijst op het belang van het tot stand brengen van een constructieve dialoog met Turkije en Rusland over regionale kwesties die van gemeenschappelijk belang zijn en met name voor zover het veiligheidskwesties betreft;

72.

wijst erop dat regio's een cruciale rol spelen voor het succes van sociale en economische hervormingen op de lange termijn en voor stabiele groei; onderstreept dat het Europees nabuurschapsbeleid ruim moet worden opgevat, om de economische ontwikkeling van de aangrenzende gebieden te bevorderen; is van mening dat de principes inzake territoriale samenwerking ook gelden voor de buitengrenzen en een belangrijk instrument zijn om de economische ontwikkeling van de EU te bevorderen, alsmede om de algemene politieke doelstellingen van het Europees nabuurschapsbeleid te ondersteunen; stelt zich op het standpunt dat de nieuwe ENB-benadering ertoe moet leiden dat de macroregionale strategieën van de EU en het potentieel van de Europese macroregio's, waartoe ook buurlanden van de EU behoren, volledig worden benut met het oog op een betere coördinatie van prioriteiten en projecten van gemeenschappelijk belang voor de EU-lidstaten en de ENB-landen, teneinde resultaten te kunnen bereiken die voor beide zijden voordelen opleveren en een optimaal gebruik van geïnvesteerde middelen te waarborgen;

73.

benadrukt het feit dat de Euregio's een belangrijke rol spelen voor het halen van de doelstellingen van het cohesiebeleid en moedigt de Commissie ertoe aan de ontwikkeling ervan te ondersteunen en te bevorderen, met name in grensregio's, om te bewerkstelligen dat de Euregio's een belangrijkere rol binnen het Europees nabuurschapsbeleid spelen;

74.

benadrukt het grote potentieel van Europese groeperingen voor territoriale samenwerking (EGTS) waarbij regio's buiten de buitengrenzen zijn betrokken; moedigt ertoe aan om met buurlanden van de Unie specifieke overeenkomsten te sluiten betreffende de invoering van nationale wetgeving die het mogelijk maakt dat lokale en regionale overheden, in overeenstemming met hun nationaal recht en bilaterale overeenkomsten, aan EGTS deelnemen;

75.

is van oordeel dat het toekomstige ENB oog moet hebben voor de rol van de ultraperifere regio's in het EU-beleid op het gebied van de externe betrekkingen; wijst erop dat de ultraperifere regio's het externe beleid van de EU daadwerkelijk kunnen beïnvloeden aangezien zij de EU enerzijds in de gelegenheid stellen nauwere betrekkingen te onderhouden met een groot aantal derde landen en anderzijds complexe kwesties aan te pakken, zoals illegale migratie; roept de Commissie op voor grotere flexibiliteit te zorgen bij de mogelijkheden voor innoverende financiering van cohesiebeleidprojecten, teneinde deze mogelijk te maken in en van nut te laten zijn voor zowel Europese regio's, als regio's in derde landen;

76.

benadrukt het belang van een bredere geografische en strategische benadering bij het vanuit een toekomstperspectief bekijken van het ENB, en herinnert eraan dat de EU, na de resolutie van het Europees Parlement van 19 januari 2006 over het ENB, in november 2007 specifiek beleid heeft vastgesteld over eilandstaten in de Atlantische regio die grenzen aan de ultraperifere gebieden van de EU in de nabijheid van het Europese vasteland, waar speciale vragen over geografische nabijheid, culturele en historische affiniteit en wederzijdse veiligheid relevant bleken te zijn; is verheugd over het hoge niveau van de bereikte resultaten en de dynamiek van het al ten uitvoer gelegde specifieke beleid, namelijk het speciaal partnerschap tussen de Europese Unie en Kaapverdië; en roept de EU ertoe op de dialoog en onderlinge afstemming van beleid met deze landen verder te versterken en hen te ondersteunen bij hun inspanningen om politieke, sociale en economische hervormingen te bestendigen;

77.

begrijpt dat het DG Regionale ontwikkeling van de Commissie ruime ervaring heeft met het beheer van het EFRO en is ervan overtuigd dat de doelstellingen van het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument ermee gediend zouden zijn, als met betrekking tot middelenbeheer het advies van het DG Regionale ontwikkeling zou worden ingewonnen; is daarom van mening dat het beheer van de financiële instrumenten in kwestie, wat programma's op het gebied van grensoverschrijdende samenwerking betreft, moet worden teruggegeven aan het DG Regionale ontwikkeling, dat hiervoor in het verleden verantwoordelijk was;

78.

verwelkomt de gezamenlijke verklaring van de topontmoeting van het Oostelijk Partnerschap op 30 september 2011 in Warschau evenals de verklaring over de toestand in Belarus, met name wat betreft de beginselen van democratie, mensenrechten en de rechtsstaat, de inzet voor diepere bilaterale betrokkenheid, zowel economisch als politiek, waaronder begrepen de bereidheid vooruitgang te realiseren in de onderhandelingen over associatieovereenkomsten, het versterken van de multilaterale samenwerking tussen partners en het bevorderen van mobiliteit en de verbintenis om de tenuitvoerlegging van het partnerschap te versnellen, met duidelijke voordelen voor de samenlevingen van partnerlanden;

79.

is van mening dat de versterking van het Oostelijk Partnerschap van centraal belang zal zijn voor de ontwikkeling van de grensregio's van de EU; benadrukt dat het Oostelijk Partnerschap en regionale ontwikkeling hand in hand moeten gaan en bi- en multilaterale samenwerking, zoals vrijhandelsakkoorden, en naar behoren gefinancierde gezamenlijke projecten, zoals uitwisselingen op cultureel gebied of tussen maatschappelijke organisaties, dienen aan te moedigen;

80.

benadrukt het belang van het verder bevorderen van regionale samenwerking in de regio rond de Zwarte Zee en het verder uitbreiden van de EU-strategie voor de Zwarte Zee; benadrukt hoe EU-beleid voor de Zwarte Zee en het Oostelijk Partnerschap complementair zijn aan elkaar; verzoekt de Commissie en de EDEO positief gebruik te maken van de verschillende benaderingen van de twee initiatieven en op alle niveaus duidelijk te maken hoe deze aanzienlijke mate van complementariteit goed benut wordt;

81.

benadrukt het belang van de Unie voor het Middellandse Zeegebied als permanent forum voor dialoog en samenwerking en als instrument om de democratie te bevorderen; dringt er bij het komende covoorzitterschap van de Unie voor het Middellandse-Zeegebied op aan zich te blijven inzetten voor de ambitieuze doelstellingen die hij haar oprichting zijn geformuleerd en bij te dragen tot de doeltreffende ontwikkeling van de mediterrane pijler van het Europees nabuurschapsbeleid; is van mening dat de Unie voor het Middellandse Zeegebied een gezonde economische, sociale en democratische ontwikkeling moet bevorderen en een stevige gemeenschappelijke basis moet creëren voor nauwe regionale samenwerking tussen de EU en haar zuidelijke buurlanden; verwelkomt de door de Unie voor het Middellandse Zeegebied geboden kans om de complementariteit tussen bilaterale en regionale beleidsmaatregelen te vergroten, teneinde op basis van wederzijdse erkenning van gemeenschappelijke waarden de doelstellingen van de Euromediterrane samenwerking doeltreffender te verwezenlijken en een ruimte van vrede, veiligheid en welvaart te creëren; verwelkomt met name de toezegging van de nieuwe secretaris-generaal van de Unie voor het Middellandse Zeegebied om te gaan werken aan projecten van de Unie voor het Middellandse Zeegebied op het gebied van democratie en het maatschappelijk middenveld en dergelijke projecten naar voren te brengen; verwelkomt in dat opzicht alvast de verhoging van de enveloppe van de nabuurschapsinvesteringsfaciliteit;

82.

herinnert aan het belang van de multilaterale dimensie van het ENB voor de ondersteuning van een snelle en doeltreffende tenuitvoerlegging van tastbare projecten van de Unie voor het Middellandse Zeegebied die bedoeld zijn om een gedeeld ontwikkelings- en integratieproces mogelijk te maken, in het bijzonder door de cofinanciering van haalbaarheidsstudies en steun voor de uitbreiding van concessieleningen;

83.

verzoekt de Commissie en de EDEO de mogelijkheden te verkennen van een institutionele onderlinge verbinding tussen het ENB en het nabuurschapsbeleid van belangrijke regionale spelers, met name Turkije; roept de ambitie van Ankara in herinnering om aan te zetten tot en bijstand te verlenen bij de overgang naar democratie en sociaaleconomische hervormingen in de zuidelijke buurlanden; merkt op dat deelneming van Turkse instellingen en niet-gouvernementele organisaties in ENB-instrumenten unieke synergie-effecten zou genereren, met name op gebieden als het opbouwen van instellingen en het ontwikkelen van het maatschappelijk middenveld; is de mening toegedaan dat praktische samenwerking moet worden aangevuld door een gestructureerde dialoog tussen de EU en Turkije teneinde het nabuurschapsbeleid van de EU en Turkije op elkaar af te stemmen; doet de aanbeveling dat een soortgelijk aanbod tot samenwerking in het ENB-kader in beginsel zou moeten worden gedaan aan Rusland en andere belanghebbenden;

84.

wijst erop dat vreedzame oplossing van regionale militaire conflicten, waaronder begrepen „bevroren” conflicten, de essentiële voorwaarde is voor bestendiging van democratie, eerbiediging van mensenrechten, welvaart en economische groei en derhalve van het hoogste belang moet zijn voor de EU;

85.

herinnert eraan dat de EU meer betrokken moet zijn en een actievere, meer coherente en constructievere rol moet spelen bij het oplossen van regionale conflicten, onder andere via de EDEO, door meer vertrouwenwekkende maatregelen, verzoening en bemiddeling te ontwikkelen, nieuwe pragmatische en innovatieve benaderingen te overwegen, zoals het lanceren van publieke communicatiestrategieën in partnerlanden, een Europees civiel vredeskorps en lokale bemiddelingsacties te bevorderen, de burgercultuur - in het bijzonder opleiding, onderzoek en participatie van kinderen en jongeren - en de dialoog tussen en binnen de gemeenschappen te ondersteunen, organisaties uit het maatschappelijk middenveld te betrekken, grensoverschrijdende projecten te ontwikkelen en te werken aan goede betrekkingen met de buurlanden; herinnert eraan dat het strategisch gezien belangrijk is om de politieke samenwerking op het gebied van veiligheid en bestrijding van terrorisme en extremisme te versterken;

86.

gelooft dat interculturele en interreligieuze dialoog van essentieel belang is voor het verbeteren van wederzijds begrip, respect, solidariteit en tolerantie voor en tussen de partnerlanden voor nabuurschap; verzoekt om in de voorgestelde nieuw ENB-instrumenten specifiek aandacht te besteden aan het bevorderen daarvan;

87.

onderstreept, in de context van de nasleep van de revoluties in het noorden van Afrika, het belang van het verlenen van steun aan de transitionele rechtsstaat en dringt er bij alle partnerlanden op aan samen te werken met de internationale justitie, te weten het Internationaal Strafhof;

88.

benadrukt het belang om vast te houden aan een regionale aanpak en verwelkomt het besluit om een SVEU voor zowel de zuidelijk Kaukasus als het zuidelijke Middellandse Zeegebied te benoemen, alsmede een taakgroep voor het zuidelijke Middellandse Zeegebied in te stellen; is van mening dat moet worden overwogen een soortgelijke taakgroep op te zetten voor de zuidelijke Kaukasus; benadrukt de noodzaak om te zorgen dat de proactieve rol van de EU in de 5+2 gesprekken over Transnistrië met voldoende middelen wordt ondersteund, met name gezien de beëindiging van het mandaat van de speciale EU-vertegenwoordiger;

89.

benadrukt dat we regionale conflicten niet kunnen begrijpen zonder rekening te houden met de culturele context; roept op tot de uitvoering van een coherente strategie, zoals die van Blue Shield, waarin cultuur een rol speelt op het gebied van conflictpreventie en herstel van de vrede;

90.

verwelkomt de werkzaamheden die internationale organisaties, met name de OVSE en VN-agentschappen, ter plaatse in conflict- en postconflictsituaties verrichten en daarnaast ontplooien ten aanzien van de bevordering van duurzame ontwikkeling door middel van nabuurschap, met name de langlopende inspanningen van de UNRWA ten behoeve van Palestijnse vluchtelingen;

91.

ondersteunt de humanitaire acties en de maatregelen ter bevordering van de ontwikkeling en de vrede die de Unie ontplooit in de oostelijke buurlanden, meer bepaald de belangrijke bijdrage van de Unie tot het werk van de UNRWA; betreurt echter dat deze acties nog steeds niet gepaard gaan met een versterking van het politieke leiderschap van de Unie in het Midden-Oosten; dringt er bij de EDEO en de Commissie op aan niets onverlet te laten om de aanwezigheid en het optreden van de Unie in de regio een politiek gewicht te verlenen dat overeenstemt met haar doorslaggevend engagement op het vlak van humanitaire hulp en ontwikkelingshulp;

92.

benadrukt dat het EP middels zijn parlementaire delegatie en zijn delegaties aan parlementaire vergaderingen een belangrijke rol speelt bij het aanscherpen van de politieke dialoog en het bevorderen van volledig ontwikkelde vrijheid, democratische hervormingen en de rechtstaat in de partnerlanden van het ENB, en onderstreept dat deze contacten ook een manier kunnen zijn om de verwezenlijking van toekomstige criteria te beoordelen en de bilaterale en multilaterale samenwerking aan te passen in het licht van nieuwe feiten en geboekte vooruitgang;

93.

bevestigt nogmaals dat de multilaterale parlementaire vergaderingen, zoals Euronest en de Parlementaire Vergadering van de Unie voor het Middellandse Zeegebied, cruciale middelen zijn bij het bouwen aan vertrouwen en coherentie tussen de EU en de partnerlanden en tussen de partnerlanden zelf, en derhalve een grote bijdrage leveren aan de verwezenlijking van de doelstellingen van het Oostelijk Partnerschap en de Unie voor het Middellandse Zeegebied; roept de EDEO en de Commissie ertoe op de leden van Euronest zoveel mogelijk te betrekken bij de multilaterale structuren en platforms van het Oostelijk Partnerschap; wijst op het belang om de Parlementaire Vergadering van de Unie voor het Middellandse Zeegebied te erkennen als legitieme parlementaire instelling van genoemde Unie; benadrukt dat een volledig uitgerust secretariaat zal zorgen voor grotere coherentie van de werkzaamheden van Euronest en de Parlementaire Vergadering van de Unie voor het Middellandse-Zeegebied en voor consistentie met de ENB-programma's die gepland staan voor de oostelijke en zuidelijke regionale dimensie;

94.

roept de Commissie ertoe op verbeterde financiële, technische en deskundigheidsondersteuning te verlenen aan het bestuur van de nationale parlementen van de landen van het Oostelijk Partnerschap binnen het alomvattend programma voor institutionele opbouw teneinde hun efficiëntie, transparantie en rekenschap te versterken, hetgeen van cruciaal belang is om de parlementen de juiste rol in de democratische besluitvormingsprocessen te laten spelen;

95.

bevestigt ervoor open te staan vertegenwoordigers van het parlement van Belarus te verwelkomen in Euronest, zodra parlementaire verkiezingen in Belarus door de internationale gemeenschap, waaronder begrepen de OVSE, als democratisch worden aangemerkt;

96.

verwelkomt het voorstel voor het nieuwe Europees nabuurschapsinstrument en de verhoging van de financiering voor het ENB, zoals gevraagd in eerdere resoluties van het EP; is van oordeel dat de verdeling van fondsen flexibel en voor beide regio's adequaat moet zijn, waarbij het regionaal evenwicht gewaarborgd is en waarbij een aanpak wordt gehanteerd die uitgaat van prestaties, verbintenissen en vooruitgang van de hervormingen in de partnerlanden, maar ook van hun behoeften en van hun capaciteiten; merkt op dat grotere flexibiliteit en vereenvoudiging niet ten koste mogen gaan van democratisch toezicht en tevens vergezeld moeten gaan van meer toezicht op de uitgaven;

97.

vindt dat het belangrijk is een weldoordacht evenwicht te handhaven tussen het oosten en het zuiden, in het bijzonder aangezien de oostelijke buurlanden van de EU bezig zijn de programma's en hervormingen die verband houden met het oostelijke partnerschap uit te voeren en op lange termijn het vooruitzicht hebben tot de EU toe te treden; meent niettemin dat dit evenwicht niet als een permanent vastgelegd gegeven mag worden beschouwd; steunt ten volle het beginsel van gedifferentieerde en flexibele, resultaatgerichte financiële steun die uitgaat van echte behoeften, benuttingsmogelijkheden en bereikte doelstellingen;

98.

is van mening dat de herziening van het ENI coherent moet zijn met en moet worden uitgevoerd in het kader van de huidige evaluatie van het MFK 2007-2013 en de onderhandelingen over de periode vanaf 2013, zodat in 2012 en 2013 geen nieuwe onderhandelingen moeten worden geopend over de financiering van het nabuurschapsbeleid;

99.

eist een aanzienlijke verhoging van het maximum van rubriek 4 van de EU-begroting voor het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument, gezien het feit dat er de afgelopen jaren, ondanks enige vooruitgang bij het bevorderen van betere samenwerking en progressieve economische integratie tussen de Europese Unie en de partnerlanden, meer moet worden gedaan naarmate nieuwe uitdagingen en gebieden waarop kan worden samengewerkt naar voren komen;

100.

benadrukt dat de herschikking van kredieten die nodig zijn voor de toegenomen financiering voor het ENB gebaseerd moet worden op duidelijke prioriteiten en dat het enige instrument waarover de Unie beschikt om te reageren op een crisis en om vrede op te bouwen, het stabiliteitsinstrument, zoals voorgesteld door de Commissie, daaronder niet mag lijden; benadrukt dat de financiering van het ENB niet te lijden mag hebben van de huidige staatsschuldencrisis;

101.

betreurt dat een groot percentage van de beschikbare ENB-fondsen wordt besteed aan adviesdiensten en niet naar projecten en programma's gaat en verzoekt in dit opzicht om snel het evenwicht in het gebruik ervan in het kader van het nieuwe instrument te herstellen;

102.

acht het van groot belang dat in gevallen waar de EU humanitaire hulp heeft verleend, wordt gezorgd voor een passende overgang tussen herstel, wederopbouw en ontwikkeling, om de door de revoluties veroorzaakte schade aan te pakken;

103.

is van mening dat de CSF kan worden beschouwd als integraal onderdeel van het ENI; stelt voor om de gedachte te overwegen het beheer van de fondsen voor het ENI te herbestemmen, indien staten door ontoereikende prestaties niet aan de voorwaarden voor financiering weten te voldoen;

104.

benadrukt de cruciale rol van het ENI bij de ondersteuning van de macroregionale strategieën van de EU, zoals de EU-strategie voor het Oostzeegebied en de EU-strategie voor het Donaugebied, door middel van de verstrekking van middelen voor de buitenlandse dimensie van deze strategieën, vooral activiteiten waarbij EU-buurlanden betrokken zijn;

105.

benadrukt dat de verdeling van middelen in overeenstemming met de partnerlanden moet uitgaan van een beperkt aantal helder gedefinieerde prioriteiten en meetbare doelstellingen, die rekening houden met hun behoeften en uitdrukkelijk gebaseerd zijn op conditionaliteit en reeds behaalde vooruitgang; onderstreept dat budgettaire steun alleen moet worden aangewend als er garanties zijn voor gezond budgettair beheer, en dat het volledige bereik aan beschikbare middelen moet worden ingezet om beter aan de prioriteiten te voldoen; schetst, in deze context, de behoefte aan verbeterde wetgeving op openbare aanbestedingen en beter beheer van overheidsfinanciën voor de ENB-landen;

106.

benadrukt het belang van een consistente benadering voor de steun die in het kader van het ENB door elke individuele EU-lidstaat en de EU wordt verleend aan de buurlanden; is voorstander van elk mechanisme dat kan bijdragen aan het coördineren en stroomlijnen van de acties van verschillende EU-donoren in de ENB-landen, zonder dat er onnodige bureaucratische lagen worden toegevoegd;

107.

wijst erop dat, hoewel steun een hefboomwerking kan hebben voor ENB-landen, dit niet voldoende is om duurzame en blijvende ontwikkeling te garanderen; roept de ENB-landen er daarom toe op hun binnenlandse middelen te versterken en te mobiliseren, transparante belastingstelsels op te zetten, de private sector, lokale overheden en het maatschappelijk middenveld effectief te betrekken bij de ENB-agenda hetgeen tevens tot gevolg heeft dat zij zich meer verantwoordelijk voelen voor ENB-projecten;

108.

verwelkomt de beslissing van de G8-landen om de leningsfaciliteiten uit te breiden voor landen van het zuidelijk partnerschap die een begin hebben gemaakt met democratisering; is van oordeel dat de verbintenissen die op 27 mei 2011 zijn aangegaan in het kader van het „Parterschap van Deauville” een stimulans kunnen zijn om financiële middelen in te zetten ten gunste van democratie en ontwikkeling in de partnerlanden van de Europese Unie;

109.

vraagt in de context van de Arabische lente en de achteruitgang van de democratie in een aantal oostelijke partnerschapslanden om een kritische beoordeling van de financiële instrumenten die in het verleden binnen het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument gebruikt zijn, en met name van hun functioneren op het vlak van democratie, mensenrechten, bestuur, corruptiebestrijding, institutionele opbouw en steun aan het maatschappelijk middenveld; is van mening dat de EU een modernere benadering moet hanteren die de samenwerking op het vlak van conflictpreventie stimuleert;

110.

is er vast van overtuigd dat ook de financiële steun aan de Palestijnse Autoriteit en de UNWRA in het kader van deze herziening moet worden geëvalueerd en als een integrerend onderdeel van het nabuurschapsbeleid moet worden onderworpen aan langetermijnprogrammering; gaat niet akkoord met het argument dat de politieke instabiliteit in de regio en de specifieke eigenheden van het vredesproces alleen voorlopige programmering en eenmalige verhogingen toelaten;

111.

vraagt, gezien de huidige dringende noden, in het bijzonder in de zuidelijke nabuurschapslanden, dat het Europees Parlement en de Raad snel overeenstemming bereiken over het voorstel om het nabuurschapsinstrument voor 2012 en 2013 te versterken; roept de lidstaten er voorts toe op hun bilaterale verbintenissen jegens de landen in het zuidelijke Middellandse Zeegebied en van het oostelijke partnerschap zonder dralen na te komen;

112.

dringt bij de Raad aan op onverwijlde goedkeuring van het wetgevingsvoorstel tot wijziging van artikel 23 van de ENPI-verordening dat in mei 2008 door de Commissie werd ingediend en op 8 juli 2008 door het Parlement werd aangenomen, aangezien het hierdoor mogelijk wordt dat middelen die terugvloeien uit eerdere activiteiten, opnieuw worden geïnvesteerd; herinnert eraan dat deze maatregel reeds wordt beschouwd als een gegeven en zijn weerslag vindt in het voorstel voor financiering van de herziening van het ENB in de begroting voor de periode 2011-2013; roept de Commissie ertoe op na te denken over alternatieve manieren om te zorgen voor aanvullende risicokapitaalfondsen die onmiddellijk beschikbaar gesteld worden via de EIB voor zowel de zuidelijke als de oostelijke dimensies;

113.

verwelkomt de werkzaamheden van de Europese Investeringsbank, met name via de Europees-mediterrane investerings- en partnerschapsfaciliteit (FEMIP), en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO) en onderstreept het belang van en de behoefte aan meer synergie met overige nationale en internationale financiële instellingen die eveneens in deze landen actief zijn; ondersteunt de wijziging van de statuten van de EBWO met als doel dat de zuidelijke partnerlanden ook in aanmerking komen voor steun, en er tegelijkertijd op wordt toegezien dat de EIB en de EBWO, die beide voornamelijk Europees kapitaal beheren, vruchtbare betrekkingen onderhouden die in het teken staan van samenwerking en niet van wedijver;

114.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Hoge Vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid/ vicevoorzitter van de Commissie, de Europese Dienst voor extern optreden, de regeringen en parlementen van de lidstaten en de ENB-landen, en de secretaris-generaal van de Unie voor het Middellandse Zeegebied.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/45

—

gezien het Handvest van de grondrechten, de artikelen 2, 3 en 6 van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de relevante artikelen van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU),

—

gezien de Europese veiligheidsstrategie van 2003 (1) en het desbetreffende uitvoeringsverslag van 2008 (2),

—

gezien Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad van 13 juni 2002 inzake terrorismebestrijding (3), als gewijzigd bij Kaderbesluit 2008/919/JBZ (4), en met name artikel 10 betreffende de bescherming van en de bijstand aan slachtoffers,

—

gezien de terrorismebestrijdingsstrategie van de Europese Unie van 2005 (5),

—

gezien de EU-strategie ter bestrijding van radicalisering en rekrutering van terroristen (6),

—

gezien het programma van Stockholm - Een open en veilig Europa ten dienste en ter bescherming van de burger (7) en de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's van 20 april 2010 over „Een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht voor de burgers van Europa: Actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm” (COM(2010)0171),

—

gezien het verslag 2011 van Europol over terrorisme in de EU - situatie en trend (TE-SAT 2011),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad van 20 juli 2010 over het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU: belangrijkste resultaten en nieuwe uitdagingen (COM(2010)0386),

—

gezien het advies van 24 november 2010 van de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming betreffende de mededeling over het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU: belangrijkste resultaten en nieuwe uitdagingen (8),

—

gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité over de mededeling van de Commissie over het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU: belangrijkste resultaten en nieuwe uitdagingen (9),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad over de EU-interneveiligheidsstrategie: vijf stappen voor een veiliger Europa (COM(2010)0673),

—

gezien het verdrag van de Raad van Europa van 1983 inzake de schadeloosstelling van slachtoffers van geweldsmisdrijven (CETS nr. 116), het verdrag van de Raad van Europa van 2005 tot voorkoming van terreurdaden (CETS nr. 196), de richtsnoeren van de Raad van Europa van 2005 inzake de bescherming van slachtoffers van terreurdaden, de aanbeveling van de Raad van Europa van 2006 inzake bijstand aan slachtoffers van misdrijven ((2006)8), en het voorstel van de Commissie van 2011 voor een richtlijn tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten en de bescherming van slachtoffers van misdrijven en voor slachtofferhulp (COM(2011)0275),

—

gezien de tussentijdse herziening van het zevende kaderprogramma voor onderzoek en het Groenboek getiteld "Van uitdagingen naar kansen: naar een gemeenschappelijk strategisch kader voor EU-financiering van onderzoek en innovatie",

—

gezien zijn verschillende resoluties met betrekking tot terrorismebestrijding,

—

gezien Verordening (EG) nr. 2580/2001 van de Raad van 27 december 2001 inzake specifieke beperkende maatregelen tegen bepaalde personen en entiteiten met het oog op de strijd tegen het terrorisme (10), en gemeenschappelijk standpunt 2001/931/GBVB van de Raad van 27 december 2001 betreffende de toepassing van specifieke maatregelen ter bestrijding van het terrorisme (11),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en de adviezen van de Commissie buitenlandse zaken en de Commissie juridische zaken (A7-0286/2011),

A.

overwegende dat het eerste decennium van de 21ste eeuw na de afschuwelijke aanslagen van 11 september 2001 gekenmerkt werd door de "War on Terrorism", met name met betrekking tot de aanpak van de Verenigde Staten; overwegende dat deze aanslagen en andere aanslagen van gelijkaardige omvang weliswaar niet op Europese bodem hebben plaatsgevonden, maar de planning en de voorbereiding ervan wel gedeeltelijk in Europa gebeurden, en dat vele Europeanen deze daarom hebben aangevoeld als een aanval op hun waarden en hun levenswijze;

B.

overwegende dat de Europese Unie in de 21e eeuw almaar vaker het doelwit en slachtoffer van terrorisme wordt en zich met een doorlopend aanwezige dreiging geconfronteerd ziet;

C.

overwegende dat de ernstige terroristische aanslagen op EU-grondgebied sinds de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten, waaronder de terroristische aanslagen in Madrid in 2004 en de aanslagen in Londen in 2005, een grote weerslag hebben gehad op de perceptie van de openbare veiligheid door de burgers van de EU;

D.

overwegende dat uit het verslag 2011 van Europol over terrorisme in de EU (situatie en trend – TE-SAT 2011) blijkt dat de dreiging van terroristische aanslagen in de EU ernstig blijft en dat de banden tussen terrorisme en georganiseerde misdaad zich lijken te vermenigvuldigen, en wijst op het feit dat het aantal terroristische aanslagen dat wordt opgeëist door of toegeschreven aan separatistische terreurorganisaties sinds 2006 afneemt, maar dat deze wel nog altijd de meerderheid van alle terroristische aanslagen binnen de EU vormen;

E.

overwegende dat het Programma van Stockholm twee bedreigingen voor de interne veiligheid onderkent - internationaal terrorisme en georganiseerde misdaad - en dat deze in vele gevallen steunen op dezelfde sectoren van activiteit, zoals de wapen- en drugshandel;

F.

overwegende dat terrorisme geen recent verschijnsel is; overwegende dat terrorisme de afgelopen decennia nieuwe gedaanten heeft aangenomen, zoals cyberterrorisme, en dat terroristische netwerken ingewikkelder zijn geworden qua structuur, middelen en financiering, waardoor de terreurdreiging nog complexer is geworden; overwegende dat terrorismebestrijding altijd een onderdeel van de bevoegdheden van de lidstaten en van de reguliere wetshandhaving is geweest; overwegende dat de aanslagen van 11 september 2001 en die in Madrid en Londen tot een fundamentele verandering hebben geleid in de perceptie van het verschijnsel terrorisme en in de methoden en instrumenten voor terrorismebestrijding; voorts overwegende dat terrorisme sinds deze aanslagen een aangelegenheid is geworden die de veiligheid van de hele Europese Unie en niet alleen de nationale veiligheid van de lidstaten aantast, met een heel ander juridisch kader;

G.

overwegende dat de EU, ondanks het ontbreken van ondubbelzinnige internationale definities van terrorisme, terroristische misdrijven heeft gedefinieerd in Kaderbesluit 2002/475/JBZ;

H.

overwegende dat internationale samenwerking essentieel is om het terrorisme van zijn financiële, logistieke en operationele bases te beroven;

I.

overwegende dat de ervaringen met terrorisme en het dreigingsniveau weliswaar per EU-lidstaat verschillen, maar dat een gemeenschappelijke benadering op EU-niveau nodig is, omdat terroristen vaak pan-Europees opereren en voor het plegen van hun daden gebruik maken van de verschillen inzake wetgeving en terrorismebestrijdingscapaciteit in Europa alsmede van de afschaffing van de grenscontroles;

J.

overwegende dat EU-burgers en ook anderen willen dat hun veiligheid in de EU en daarbuiten gewaarborgd wordt, en dat hier een belangrijke rol voor de EU is weggelegd;

K.

overwegende dat terreurdaden een ernstige bedreiging vormen voor de mensenrechten en de democratie, gericht zijn op de destabilisering van legitiem tot stand gekomen regeringen, pluralistische samenlevingen ondermijnen en haaks staan op het universele ideaal dat eenieder zonder angst moet kunnen leven;

L.

overwegende dat het beleid inzake terrorismebestrijding tot doel moet hebben de doelstellingen van terrorisme te ondermijnen en de verwezenlijking van terreurdaden te verhinderen, die gericht zijn op de vernietiging van de structuur van vrije, open en democratische samenlevingen; overwegende dat terrorismebestrijding in de eerste plaats gericht moet zijn op het beschermen en versterken van de structuur van democratische samenlevingen door de burgerlijke vrijheden en de democratische controle te versterken, door de veiligheid van de Europese bevolking te waarborgen, door de uitvoerders van terreurdaden te identificeren en te vervolgen en door de gevolgen van een terroristische aanslag te ondervangen aan de hand van integratiemaatregelen, grensoverschrijdende justitiële en politiële samenwerking en een doeltreffende, gecoördineerde strategie op EU-niveau; overwegende dat de doeltreffendheid van het terrorismebestrijdingsbeleid aan deze doelen moeten worden afgemeten, en overwegende dat de preventie van gewelddadig extremisme en escalaties de meest doeltreffende vorm van terrorismebestrijding is;

M.

overwegende dat de terrorismebestrijdingsstrategie van de EU daarom niet alleen de gevolgen, maar ook de oorzaken van terrorisme moet aanpakken;

N.

overwegende dat de strijd tegen gewelddadig extremisme een essentieel onderdeel vormt van de preventie en beteugeling van terrorisme;

O.

overwegende dat terrorismebestrijding de bestrijding van alle vormen van terrorisme inhoudt, waaronder cyberterrorisme, drugsgerelateerd terrorisme en de onderlinge banden tussen terroristische groepen alsook hun betrokkenheid bij meervoudige criminele operaties, alsmede de tactiek die wordt gevolgd om te kunnen opereren, zoals illegale financiering, financiële afpersing, witwaspraktijken en het oprichten van juridische entiteiten of instellingen als dekmantel voor de operaties van terroristische groeperingen;

P.

overwegende dat terrorisme een nationaal probleem is en dat het bijgevolg aan de democratische instellingen is om de hoofdlijnen van het terrorismebestrijdingsbeleid op te stellen en aan te houden en een zo groot mogelijke politieke en maatschappelijke consensus te zoeken; overwegende dat de democratische strijd tegen terrorisme - noodzakelijkerwijze binnen de grenzen van de grondwet en de rechtsstaat - een opgave is voor alle politieke partijen die in de democratische instellingen vertegenwoordigd zijn, ongeacht of zij in de regering of in de oppositie zitten; en overwegende dat het daarom raadzaam is de definitie van terrorismebestrijdingsbeleid te behouden volgens dewelke dit in een democratische samenleving een taak voor regeringen is, die voortvloeit uit de wettige confrontatie tussen partijen en dus uit electorale concurrentie;

Q.

overwegende dat het redelijk is de kosten en baten van het terrorismebestrijdingsbeleid te meten, aangezien beleidsmakers moeten weten of hun besluiten het gewenste effect hebben en burgers het recht hebben hun gekozen vertegenwoordigers om verantwoording te vragen;

R.

overwegende dat het tien jaar na de aanslagen die de wereld schokten, tijd is om de balans op te maken van de resultaten van terrorismebestrijding; overwegende dat een evaluatie het mogelijk maakt om op doelmatiger en doeltreffender wijze beleid op te stellen, en dat in een moderne democratie beleidsbesluiten regelmatig moeten worden geëvalueerd en herzien;

S.

overwegende dat er opvallend weinig gedaan is om te beoordelen in welke mate de gestelde doelen met het EU-beleid inzake terrorismebestrijding zijn bereikt; overwegende dat het Parlement herhaaldelijk heeft opgeroepen tot een diepgaande evaluatie van het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU, omdat evaluatie en beoordeling voorwaarden zijn om de transparantie van het beleid te waarborgen en beleidsmakers ter verantwoording te kunnen roepen; en overwegende dat het gebrek aan behoorlijke evaluatie van het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU voornamelijk te wijten is aan het feit dat dit beleid grotendeels wordt uitgevoerd op het gebied van inlichtingen- en veiligheidsbeleid, waar een traditie van geheimhouding bestaat;

T.

overwegende dat terroristische aanslagen er herhaaldelijk op gericht waren grote aantallen slachtoffers te maken en zo de beschikbare institutionele capaciteiten op de proef te stellen;

U.

overwegende dat terroristen onschuldige burgers als doelwit nemen om hun doelstelling van de vernietiging van de democratie te verwezenlijken; overwegende dat al wie gewond is geraakt, schade heeft geleden of een dierbare is verloren als gevolg van terroristische aanslagen, recht heeft op onze steun en solidariteit alsook op schadeloosstelling en bijstand;

V.

overwegende dat het van cruciaal belang is dat recht geschiedt, schuldigen berecht worden en terroristische misdaden niet ongestraft blijven, en overwegende dat de positie van slachtoffers die tijdens gerechtelijke procedures als getuige optreden, bijzondere aandacht behoeft;

W.

overwegende dat verantwoordingsplicht en verantwoordelijkheid essentiële elementen van de democratische legitimiteit van antiterroristische maatregelen zijn, en overwegende dat fouten, onwettige handelingen en schendingen van het internationaal recht en het recht inzake de mensenrechten onderzocht en gerechtelijk vervolgd moeten worden;

X.

overwegende dat maatregelen van terrorismebestrijding de in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie vastgelegde rechten in acht moeten nemen, en dat alle op dit gebied vastgestelde maatregelen een wederzijdse invloed hebben op de burgerlijke vrijheden;

Y.

overwegende dat grootschalige controle een van de kernelementen van het beleid inzake terrorismebestrijding is geworden, en overwegende dat het verzamelen van persoonsgegevens op grote schaal, opsporings- en identificatietechnologieën, traceren en lokaliseren, verzamelen van specifieke data en profilering, risicobeoordeling en gedragsanalyse worden gebruikt om terrorisme te voorkomen; overwegende dat deze instrumenten het risico inhouden dat de bewijslast naar de burger wordt verschoven; overwegende dat de mate waarin deze antiterroristische instrumenten doeltreffend en succesvol zijn, twijfelachtig is; en overwegende dat de uitwisseling van informatie tussen diensten ontoereikend is;

Z.

overwegende dat de overheid in toenemende mate gebruikmaakt van gegevens die zijn verzameld voor commerciële of privédoeleinden; overwegende dat particuliere ondernemingen in diverse sectoren verplicht zijn persoonsgegevens uit hun klantenbestanden te bewaren en te verstrekken; overwegende dat de kosten in verband met de opslag en het oproepen van gegevens (zowel investeringen in infrastructuur als bedrijfskosten) aanzienlijk zijn;

AA.

overwegende dat er dringend behoefte is aan een uniforme juridische definitie van het begrip "profilering", uitgaande van de desbetreffende grondrechten en normen inzake gegevensbescherming, om de onzekerheid te verkleinen over de vraag welke activiteiten verboden zijn en welke niet;

1.

is verheugd over de mededeling van de Commissie en wijst erop dat deze in verband moet worden gebracht met de toekomstige interne-veiligheidsstrategie van de EU; betreurt echter dat de reikwijdte ervan eerder klein is en beperkt blijft tot de uitvoering van afgesproken beleidsmaatregelen, en geen nationaal terrorismebestrijdingsbeleid of nationale maatregelen omvat die de omzetting zijn van beleid dat is afgesproken op Europees of internationaal niveau; betreurt eveneens dat er geen grondiger onderzoek is verricht naar mogelijke mazen in de wetgeving of mogelijke overlapping of dubbel voorkomen van op EU-niveau goedgekeurde maatregelen en instrumenten inzake terrorismebestrijding; onderstreept het belang van een coherente aanpak - op het niveau van de EU en de lidstaten - bij de initiatieven op het gebied van de interne veiligheid, met bijzondere aandacht voor terrorisme en georganiseerde misdaad;

2.

betreurt eveneens het feit dat in de mededeling de maatregelen die zijn genomen door andere DG's dan DG Justitie (zoals DG Mobiliteit en vervoer, DG Ondernemingen en industrie en DG Interne markt en diensten) in onvoldoende mate en te weinig diepgaand worden behandeld en er geen duidelijk beeld wordt gegeven van de wisselwerking tussen maatregelen en van mogelijke overlapping of hiaten; is van mening dat eveneens rekening moet worden gehouden met al deze niveaus, aangezien Europese, nationale en internationale maatregelen elkaar aanvullen en een beoordeling van aparte maatregelen geen volledig beeld oplevert van de invloed van het terrorismebestrijdingsbeleid in Europa;

3.

betreurt dat de kans is gemist om uit te leggen hoe bepaalde instrumenten van de EU voor terrorismebestrijding zoals gegevensbewaring, passagiersgegevens (PNR) en de SWIFT- overeenkomst passen in de terrorismebestrijdingsstrategie van de EU;

4.

is van mening dat het Handvest van de grondrechten altijd de leidraad moet zijn voor het EU-beleid op dit gebied en voor de lidstaten bij de uitvoering daarvan alsmede voor de samenwerking met derden en met derde landen;

5.

onderstreept dat het noodzakelijk is dat de Europese Unie, de lidstaten en haar partnerlanden hun strategie ter bestrijding van het internationale terrorisme baseren op de regels van de rechtsstaat en op de eerbiediging van de fundamentele rechten; benadrukt bovendien dat de externe acties van de Unie ter bestrijding van het internationale terrorisme zich in de eerste plaats dienen te richten op preventie en onderstreept de noodzaak om tussen verschillende culturen, beschavingen en godsdiensten een dialoog op gang te brengen, de onderlinge verdraagzaamheid te bevorderen en begrip voor elkaar te kweken;

6.

herinnert eraan dat het terrorismebestrijdingsbeleid moet voldoen aan de normen ten aanzien van noodzaak, doelmatigheid, evenredigheid, burgerlijke vrijheden, de rechtsstaat, democratische controle en verantwoording die de Unie heeft toegezegd te zullen eerbiedigen en ontwikkelen, en dat de beoordeling of aan deze normen is voldaan volledig deel moet uitmaken van een evaluatie van alle inspanningen van de EU ter bestrijding van het terrorisme; is van mening dat dit beleid moet worden ontwikkeld overeenkomstig de bepalingen van het primaire EU-recht en met name prioriteit moet geven aan de eerbiediging van de in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie verankerde rechten;

7.

herhaalt dat beperkende maatregelen met het oog op de inbeslagneming, inbewaringstelling en bevriezing van goederen en kapitalen die eigendom zijn van natuurlijke of rechtspersonen of organisaties die terroristische activiteiten als doel hebben of erbij betrokken zijn, nuttig kunnen zijn bij de bestrijding van terrorisme, maar volledig moeten stroken met artikel 75 van het VWEU en het Handvest van de grondrechten van de EU;

8.

is van mening dat preventie, opsporing en vervolging van terroristische activiteiten tot het centrale beleid op EU-niveau behoren en deel moeten uitmaken van een systematische benadering, die niet berust op noodbepalingen maar op een coherente, van noodzakelijkheid uitgaande strategie, dat zij doeltreffend en kostenefficiënt moeten zijn en dat hierbij dubbel werk en functieverschuiving ("function creep") bij bevoegde instellingen, agentschappen en organen moeten worden voorkomen;

9.

benadrukt dat de evaluatie van tien jaar terrorismebestrijdingsbeleid van de EU duidelijk omlijnde beleidsdoelstellingen moet opleveren;

10.

is van mening dat terrorisme een fenomeen is dat voortdurend verandert en moet worden bestreden via een antiterrorismebeleid dat op deze verandering inspeelt;

11.

beschouwt de uitdieping en uitwerking van de vier essentiële aspecten van de terrorismebestrijdingsstrategie – voorkomen, beschermen, achtervolgen en reageren – als een goede ontwikkeling;

12.

is van mening dat preventie van, onderzoek naar en vervolging van terroristische activiteiten moeten plaatsvinden op basis van een sterkere justitiële en politiële samenwerking op EU-niveau, in combinatie met een volledige parlementaire controle en de volledige en tijdige voltooiing van de routekaart voor een op hoog niveau overeen te komen geheel van uniforme procedurele waarborgen;

13.

is van mening dat opleiding en bewustmaking van de justitiële en politieautoriteiten prioriteit moeten krijgen om in de Europese Unie de bereidheid in de strijd tegen het terrorisme te vergroten;

14.

wijst in dit verband op het belang van samenwerking van de lidstaten met OLAF en met andere EU-instanties zoals Europol, Eurojust en CEPOL;

15.

verzoekt de Commissie het geheel van goedgekeurde beleidsmaatregelen ter bestrijding van terrorisme grondig te analyseren en in de eerste plaats te kijken naar de uitdagingen voor de toekomst, o.a. de hervorming van Europol en Eurojust in het licht van de nieuwe mogelijkheden die het Verdrag van Lissabon biedt, de noodzaak van eenvormige normen voor het verkrijgen van bewijs en het uitvoeren van onderzoek, de volledige inzetbaarheid van gezamenlijke onderzoeksteams, een sterker EU-kader voor opleidingen bij justitie en politie en een goed inclusie- en integratiebeleid;

16.

is van mening dat terrorismebestrijdingsmaatregelen evenredig moeten zijn met het dreigingsniveau en moeten worden aangepast aan stijgingen of dalingen van dit dreigingsniveau; merkt op dat terrorismebestrijdingsmaatregelen die verband houden met nieuwe regeringsbevoegdheden en nieuwe instanties, zodanig moeten worden ontworpen dat ze afhankelijk van de situatie kunnen worden aangescherpt en afgezwakt;

17.

herinnert eraan dat radicalisering en rekrutering de belangrijkste bedreiging vormen, die, zoals de Commissie in haar mededeling onderstreept, nog lange tijd zal blijven bestaan, en bijgevolg de gebieden zijn waarop de EU haar preventiestrategieën moet richten met als doel terrorisme aan het begin van de keten tegen te gaan; onderstreept dat investeren in beleidsmaatregelen tegen racisme en discriminatie een cruciaal middel is voor het aanpakken en voorkomen van radicalisering en rekrutering van potentiële terroristen;

18.

herinnert aan de belangrijke bijdrage die veel ngo's en maatschappelijke organisaties, vaak met financiële steun van de EU en haar lidstaten, leveren aan de sociaaleconomische ontwikkeling, vredeswerk, natievorming en democratisering, allemaal essentiële factoren om radicalisering en rekrutering tegen te gaan;

19.

verzoekt om een brede strategie betreffende het verband tussen internationale georganiseerde misdaad, drugshandel en terrorisme; ondersteunt voorts de voortzetting van het onderzoek naar nieuwe ontwikkelingen en kenmerken van diversificatie, radicalisering en rekrutering, evenals van de rol van internationale niet-gouvernementele organisaties in de financiering van het terrorisme;

20.

verzoekt de Commissie en de lidstaten in deze context de opkomst van extremisme te voorkomen;

21.

wijst op de noodzaak om bestaande en nieuwe strategische partnerschappen voor terrorismebestrijding uit te breiden en te ontwikkelen met landen buiten Europa, op voorwaarde dat de mensenrechten in het kader van deze partnerschappen worden geëerbiedigd; benadrukt de strategische samenwerking tussen de Unie en de VS en geeft aan dat met andere partners moet worden samengewerkt, terwijl het nogmaals wijst op het belang dat de Unie hecht aan de bescherming van de persoonsgegevens van burgers en van hun rechten als mens en als burger;

22.

benadrukt dat terrorismebestrijding integraal deel uitmaakt van de betrekkingen van de Unie met derde landen; verzoekt om meer financiële middelen ten behoeve van steunmaatregelen voor terrorismebestrijding in het komende stabiliteitsinstrument om het instorten van staten te voorkomen; is het in dit verband eens met de vastgestelde prioritaire gebieden, namelijk Zuid-Azië, in het bijzonder Pakistan en Afghanistan, de Sahel (Mauritanië, Mali, Niger), Somalië en Jemen; is ingenomen met de presentatie van de strategie van de Europese Unie voor veiligheid en ontwikkeling in de Sahel op 21 maart 2011 en verzoekt de Raad om in overleg met het Europees Parlement de strategie aan te nemen; is verheugd over de opneming van bepalingen over terrorismebestrijding in internationale overeenkomsten;

23.

verzoekt de Commissie, de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor het buitenlands en veiligheidsbeleid en de Raad snel regelingen te treffen voor de solidariteitsclausule die met het Verdrag van Lissabon is ingevoerd;

24.

onderstreept het belang van de vastlegging van een eenvormig geheel van normen voor specifieke bescherming van en bijstand aan slachtoffers van terrorisme, onder wie getuigen, met name in het kader van het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van minimumnormen voor de rechten en de bescherming van slachtoffers van misdrijven en voor slachtofferhulp (COM(2011)0275);

25.

benadrukt dat een passende evaluatie van tien jaar terrorismebestrijdingsbeleid in de eerste plaats moet nagaan of de maatregelen die genomen zijn ter preventie en bestrijding van terrorisme in de EU, gebaseerd zijn op bewijs (en niet op veronderstellingen), bepaald door behoeften, coherent en deel uitmakend van een alomvattende EU-strategie voor terrorismebestrijding; stelt dat deze evaluatie moet bestaan uit een grondige en volledige beoordeling, uitgevoerd in overeenstemming met artikel 70 van het VWEU, dat de Commissie binnen zes maanden na opdracht van de studie verslag uitbrengt op een gezamenlijke parlementaire vergadering van het Europees Parlement en voor het toezicht op terrorismebestrijding bevoegde nationale parlementaire commissies, en dat hierbij wordt geput uit rapporten die moeten worden opgevraagd bij betrokken organisaties en agentschappen zoals Europol, Eurojust, het Bureau voor de grondrechten, de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming, de Raad van Europa en de Verenigde Naties;

26.

pleit voor een geïntegreerde en allesomvattende benadering van het beleid ter bestrijding van het terrorisme en stelt dan ook voor om de Europese veiligheidsstrategie en de interneveiligheidsstrategie op elkaar af te stemmen en de bestaande coördinatiemechanismen tussen de structuren van de Raad Justitie en Binnenlandse Zaken, de agentschappen en de Europese Dienst voor extern optreden te versterken; onderstreept dat goede inlichtingen van cruciaal belang zijn voor de bestrijding van terrorisme en dat de EU het forum bij uitstek is voor de uitwisseling van informatie tussen de lidstaten, mits er een gedegen rechtsgrond voor dergelijke samenwerking bestaat en deze deel uitmaakt van reguliere besluitvormingsprocedures, maar benadruk dat deze uitwisseling aan dezelfde normen inzake verantwoordingsplicht moet beantwoorden als in de lidstaten; wijst er dan ook op dat inlichtingen van mensen, ondanks alle beschikbare technische middelen, onmisbaar blijven in de strijd tegen terroristische netwerken en voor de tijdige preventie van aanvallen;

27.

doet een beroep op de Commissie om een volledige en gedetailleerde evaluatie voor te leggen op basis van openbaar toegankelijke informatie en informatie die door de lidstaten wordt geleverd in het kader van artikel 70 van het VWEU, die ten minste het volgende omvat:

28.

verzoekt de Commissie in kaart te brengen welke maatregelen een andere doelstelling hebben dan terrorismebestrijding, of waar verdere doelstellingen aan het oorspronkelijke doel van terrorismebestrijding zijn toegevoegd – missieverschuiving ("mission creep") en functieverschuiving ("function creep") –, zoals rechtshandhaving, immigratiebeleid, volksgezondheid of openbare orde;

29.

verzoekt de Commissie een volledige en gedetailleerde kaart op te stellen van alle bestaande vormen van terrorismebestrijdingsbeleid in Europa, met bijzondere aandacht voor de EU-wetgeving en voor de manier waarop deze op nationaal vlak is omgezet en uitgevoerd; verzoekt de lidstaten tegelijkertijd een omvattende evaluatie uit te voeren van hun terrorismebestrijdingsbeleid, met bijzondere aandacht voor interactie met het EU-beleid, overlapping en hiaten, met als doel beter samen te werken bij de evaluatie van het EU-beleid – o.a. door correlatietabellen te verstrekken waaruit blijkt met welke bepalingen in de nationale wetgeving de bepalingen uit de EU-handelingen zijn omgezet, en door hun bijdrage binnen de vooropgestelde termijnen in te dienen, zoals in het geval van de richtlijn gegevensbewaring;

30.

verzoekt de Commissie een volledig en gedetailleerd verslag over te leggen, op basis van openbaar toegankelijke informatie en informatie die door de lidstaten wordt geleverd in het kader van artikel 70 van het VWEU, over alle middelen die de Europese Unie, de lidstaten van de EU en particuliere bedrijven besteden aan maatregelen ter bestrijding van het terrorisme, rechtstreeks of onrechtstreeks, met inbegrip van die maatregelen die speciaal gericht zijn op activiteiten ter bestrijding van het terrorisme, op personeel, systemen en databanken die worden gebruikt voor de IT-bestrijding van het terrorisme, op de bescherming van de grondrechten en de gegevensbescherming, de democratie en de rechtsstaat, op het financieren van met terrorismebestrijding verband houdend onderzoek, alsmede over de evolutie van de desbetreffende posten van de EU-begroting sinds 2001, waarbij tevens de middelen worden gespecificeerd, die op dit gebied door derde landen worden uitgegeven;

31.

verzoekt de Commissie na te gaan of de maatregelen ter bestrijding van terrorisme naar behoren worden uitgevoerd, en het Parlement en de Raad regelmatig van haar bevindingen op de hoogte te stellen;

32.

verzoekt de Commissie een studie uit te voeren naar de kosten voor terrorismebestrijdingsbeleid die worden gedragen door de particuliere sector, alsmede een overzicht te maken van de sectoren die profiteren van terrorismebestrijdingsbeleid;

33.

doet een beroep op de Commissie om een studie te verrichten om na te gaan of het beleid ter bestrijding van het terrorisme is onderworpen aan daadwerkelijk democratisch toezicht op basis van openbaar toegankelijke informatie en informatie die door de lidstaten wordt geleverd in het kader van artikel 70 van het VWEU, die ten minste het volgende omvat:

34.

wenst daarnaast dat bij de maatregelen ter bestrijding van het terrorisme rekening wordt gehouden met het evenredigheidsbeginsel en de grondrechten van de burgers, en wijst erop dat al deze maatregelen in overeenstemming moeten zijn met de wet en de rechtsstaat;

35.

verzoekt de Commissie, de lidstaten en de bevoegde gerechtelijke instanties om onwettige handelingen en schendingen van de mensenrechten, het internationaal recht en de rechtsorde te onderzoeken, indien er enig bewijs of vermoeden van een dergelijke handeling of schending bestaat, en roept de lidstaten ertoe op toe te zien op de rechtzetting ervan;

36.

kijkt uit naar de conclusies van het vervolgverslag van de TDIP-commissie van het EP over het verondersteld vervoer en het illegaal vasthouden van gevangenen in Europese landen door de CIA, en dringt aan op de tenuitvoerlegging van alle desbetreffende aanbevelingen van het EP;

37.

onderstreept dat de EU de VS moet helpen om passende oplossingen te vinden voor de problemen betreffende de sluiting van Guantánamo en om ervoor te zorgen dat de gevangenen van Guantánamo een eerlijk proces krijgen;

38.

dringt er in dit verband bij de Commissie en de Raad op aan om bij de herziening van de maatregelen gericht op plaatsing op een zwarte lijst of bevriezing van vermogen, in het bijzonder te kijken naar de positie van ngo's en het maatschappelijk middenveld om te voorkomen dat ngo's "wegens connecties" op een lijst worden geplaatst en onredelijk worden belemmerd in hun samenwerking met hun partnerorganisaties;

39.

heeft kennis genomen van het beroep van de Commissie tegen het arrest van het algemene hof in de meest recente zaak Kadi tegen Commissie; roept alle betrokkenen ertoe op om een ingrijpende herziening van het sanctieregime door te voeren en ervoor te zorgen dat dit volledig in overeenstemming is met de internationale mensenrechtennormen en de rechtsstaat, zoals bepaald in alle desbetreffende jurisprudentie; is van mening dat degenen die het doelwit van sancties zijn, informatie ter onderbouwing daarvan moeten krijgen en gebruik moeten kunnen maken van doeltreffende rechtsmiddelen;

40.

verzoekt de Commissie en de Raad in voorkomend geval mogelijke gevallen te onderzoeken van verzameling van persoonsgegevens voor rechtshandhavingsdoelen zonder passende rechtsgrondslag, of met toepassing van onregelmatige of zelfs onwettige procedures;

41.

dringt er bij de Commissie op aan een verplichte evenredigheidstoets en een volledige effectbeoordeling uit te voeren voor elk voorstel waarbij sprake is van het verzamelen van persoonsgegevens op grote schaal, opsporings- en identificatietechnologieën, traceren en lokaliseren, verzamelen van specifieke data en profilering, risicobeoordeling en gedragsanalyse, of soortgelijke technieken;

42.

onderstreept dat het gebruik van gegevens moet worden verbeterd: het verzamelen van gegevens mag alleen worden toegestaan nadat uitdrukkelijk is aangetoond dat het noodzaakbeginsel van toepassing is, dat er geen mogelijke overlapping met andere bestaande maatregelen bestaat en dat mogelijk minder indringende maatregelen niet voorhanden zijn, en alleen als het doel strikt wordt beperkt, het aantal gegevens tot een minimum beperkt blijft en de gegevensuitwisseling en -verwerking drastisch worden verbeterd;

43.

verzoekt de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming en het Bureau voor de grondrechten verslag uit te brengen over de mate van bescherming van de grondrechten en persoonsgegevens in het kader van het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU;

44.

vraagt de Commissie en de Raad met aandrang volledige duidelijkheid te scheppen over de arbeidsverdeling tussen de coördinator voor terrorismebestrijding en de permanente vertegenwoordiger;

45.

vraagt de coördinator voor terrorismebestrijding een verslag op te stellen over het gebruik van door mensen verschafte inlichtingen en over zijn samenwerking met buitenlandse inlichtingendiensten in het kader van het Europese terrorismebestrijdingsbeleid;

46.

verzoekt de Commissie voorstellen te doen om de burgerlijke vrijheden, de transparantie en de democratische controle in het kader van het beleid inzake terrorismebestrijding beter te beschermen, bijvoorbeeld door te zorgen voor een betere toegang tot documenten door middel van een Europese "Freedom of Information Act" en door het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten, de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming en de groep gegevensbescherming artikel 29 (WP 29) te versterken;

47.

verzoekt de Commissie amendementen voor te stellen op Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad inzake terrorismebestrijding, dat in 2008 voor het laatst is gewijzigd, met als doel de bescherming van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden te verbeteren, onder meer door de definitie van terroristische misdrijven te actualiseren en beter te koppelen aan de op EU-niveau bestaande mensenrechteninstrumenten, in het bijzonder het Handvest van de grondrechten;

48.

verzoekt de Commissie een uniforme juridische definitie van het begrip "profilering" op te stellen;

49.

verzoekt de Commissie op grond van artikel 16 van het VWEU een voorstel in te dienen voor een wetgevingskader inzake gegevensbescherming waarin het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid wordt opgenomen en zonder dat afbreuk wordt gedaan aan de specifieke voorschriften in artikel 39 van het VEU;

50.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de nationale parlementen.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/55

—

gezien zijn vorige resoluties over Afghanistan, met name zijn resoluties van 8 juli 2008 over de stabilisering van Afghanistan (1), 15 januari 2009 over de begrotingscontrole op de financiële middelen van de EU in Afghanistan (2), 24 april 2009 over de vrouwenrechten in Afghanistan (3), en 16 december 2010 over een nieuwe strategie voor Afghanistan (4),

—

gezien zijn resolutie van 23 april 2009 over het verlenen van kwijting voor de uitvoering van de algemene begroting van de Europese Unie voor het begrotingsjaar 2007 (5) en van 5 mei 2010 over het verlenen van kwijting voor de uitvoering van de algemene begroting van de Europese Unie voor het begrotingsjaar 2008 (6),

—

gezien zijn resolutie van 5 juli 2011 over de toekomst van EU-begrotingssteun aan ontwikkelingslanden (7),

—

gezien de Conferentie van Kaboel van 20 juli 2010 tijdens welke de donoren overeenkwamen hun programma's beter op elkaar af te stemmen en zich vast te leggen op de beginselen inzake de doeltreffendheid van de steun, alsmede de Conferentie van Londen van 28 januari 2010 tijdens welke de donoren overeenkwamen een onafhankelijke hogere instantie voor toezicht in te stellen en meer ontwikkelingshulp via de regering van de Islamitische Republiek Afghanistan te sluizen, geschraagd door hervormingen van de structuren en begrotingen,

—

gezien de antwoorden van de Commissie op vragen van de Commissie begrotingscontrole van 7 september 2010 en 22 juni 2011,

—

gezien het speciaal verslag van de Europese Rekenkamer nr. 3/2011 over "De efficiëntie en doeltreffendheid van EU-bijdragen, verstrekt in door conflicten getroffen landen via organisaties van de Verenigde Naties",

—

gezien het auditrapport van de speciale inspecteur-generaal voor de wederopbouw van Afghanistan (SIGAR),

—

gezien de auditrapporten van het Government Accountability Office van de Verenigde Staten (GAO) over Afghanistan,

—

gezien de auditrapporten van de inspecteur-generaal van het Agentschap voor internationale ontwikkeling van de Verenigde Staten (USAID) over Afghanistan,

—

gezien het definitieve verslag van de Commission on Wartime Contracting in Irak and Afghanistan aan het Congres van de VS, getiteld "Transforming Wartime Contracting",

—

gezien het Afghaanse wetsontwerp inzake de hoge controle-instantie,

—

gezien de in 2007 aangenomen Verklaring van Mexico van de Internationale Organisatie van hoge controle-instanties (INTOSAI) over de onafhankelijkheid van de hoge controle-instanties,

—

gezien het Actieplan van de EU voor Afghanistan en Pakistan, dat op 27 oktober 2009 door de Raad is goedgekeurd, en de halfjaarlijkse uitvoeringsverslagen ervan,

—

gezien Besluit 2011/23 van de Raad van beheer van het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties, het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties en het Bureau voor projectdiensten van de Verenigde Naties dat in 2011 tijdens de jaarlijkse zitting is goedgekeurd (6 t/m 17 juni 2011),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie begrotingscontrole en de adviezen van de Commissie buitenlandse zaken en de Commissie ontwikkelingssamenwerking (A7-0388/2011),

A.

overwegende dat in zijn resolutie van 16 december 2010 over een nieuwe strategie voor Afghanistan is gewezen op diverse zorgwekkende kwesties met betrekking tot de begrotingscontrole op de financiële bijstand van de EU aan Afghanistan;

B.

overwegende dat er volgens de organisatie Integrity Watch in Afghanistan in 2009 voor meer dan een miljard dollar aan smeergeld is betaald;

C.

overwegende dat de Commissie begrotingscontrole verantwoordelijk is voor het toezicht op de kosteneffectiviteit van de uitvoering van de algemene begroting van de EU;

D.

overwegende dat de beginselen inzake verantwoording over en transparantie van overheidsgelden van fundamenteel belang voor de democratie zijn;

E.

overwegende dat Afghanistan tot de begunstigde landen behoort die de hoogste bedragen aan civiele bijstand uit de algemene begroting van de EU ontvangen;

F.

overwegende dat de Europese Commissie sedert 2002 meer dan 2 miljard euro aan kredieten heeft uitgetrokken en meer dan 1,8 miljard euro aan ontwikkelingshulp en humanitaire steun aan Afghanistan heeft uitbetaald;

1.

herhaalt dat de Commissie diverse financieringskanalen kan overwegen bij het toekennen van EU-middelen aan Afghanistan; brengt in herinnering dat de regering van de Islamitische Republiek Afghanistan geen directe (sectorale) begrotingssteun uit de algemene begroting van de EU ontvangt;

2.

merkt op dat elk financieringskanaal zijn eigen specifieke voor- en nadelen heeft ten aanzien van de specifieke te financieren doelstellingen, zoals blijkt uit de tabel in de toelichting;

3.

is van oordeel dat geen van de financieringskanalen mag worden uitgesloten, aangezien zij allemaal hun eigen voor- en nadelen hebben; acht het noodzakelijk om de hulp te diversifiëren ten einde via het passende financieringskanaal aan de individuele behoeften tegemoet te komen;

4.

doet een beroep op de Commissie om te overwegen onder stringente en duidelijk afgebakende voorwaarden directe begrotingssteun aan Afghanistan te verlenen, zodra is aangetoond dat de hiervoor noodzakelijke macro-economische stabiliteit en een voldoende betrouwbaar financieel beheer aanwezig zijn, aangezien dit het beste instrument is voor de capaciteitsopbouw bij het Afghaanse bestuur; is van oordeel dat aldus duurzame, op de lange termijn gerichte resultaten kunnen worden bereikt;

5.

is van oordeel dat de Commissie de capaciteit van de ministeries van de Islamitische Republiek Afghanistan moet evalueren en dat de begrotingssteun van start zou kunnen gaan met beperkte bedragen, die onder stringente en duidelijk afgebakende voorwaarden moeten worden verleend; neemt kennis van het voorbeeld van andere donoren, die sectorale begrotingssteun verlenen aan die Afghaanse ministeries die voldoen aan de ijkpunten inzake het afleggen van verantwoording en transparantie; verzoekt de Commissie om te overwegen onder stringente en duidelijk afgebakende voorwaarden begrotingssteun in te voeren, niet alleen op centraal maar ook op provinciaal en regionaal niveau, zodra aan de hiervoor noodzakelijke voorwaarden en criteria is voldaan, aangezien aldus de capaciteitsopbouw op alle bestuurlijke niveaus zou toenemen; is van oordeel dat de gecoördineerde diversificatie van de begrotingssteun voor de verschillende bestuurlijke niveaus tevens de positie van de Commissie ten opzichte van deze eenheden zou versterken en de Commissie onafhankelijker zou maken van haar betrekkingen met één enkele eenheid; merkt op dat deze diversificatie niet de rol en de verantwoordelijkheid van de centrale regering mag ondermijnen en dat derhalve de instemming van laatstgenoemde nodig is;

6.

doet tegelijkertijd een beroep op de Commissie om potentiële begrotingssteun in de toekomst afhankelijk te stellen van stringente en duidelijk afgebakende voorwaarden die duidelijk en meetbaar zijn; is van oordeel dat deze doelstellingen gericht moeten zijn op het behalen van resultaten die aan de hand van indicatoren en van tevoren vastgestelde ijkpunten inzake verantwoording en transparantie kunnen worden geëvalueerd; onderstreept dat vanaf het begin uitgangspunten voor het meten van toekomstige vooruitgang moeten worden vastgelegd; is van mening dat in dit verband mechanismen ter bestrijding van corruptie en fraude van het grootste belang zijn; merkt op dat de doeltreffendheid van het ontwikkelingsbeleid in de partnerlanden ook op basis van lokale criteria moet worden beoordeeld; benadrukt in dit verband dat opleiding voor het overheidspersoneel, in het bijzonder de veiligheidstroepen en de politie, uiterst belangrijk is;

7.

wijst andermaal op de toezichtstaak van het Parlement en verzoekt derhalve de Commissie deze stappen op transparante wijze in te voeren door het volgende openbaar te maken:

8.

neemt kennis van het recente controleverslag van de Europese Rekenkamer over de EU-middelen die via organisaties van de Verenigde Naties worden verstrekt in door conflicten getroffen landen, waarin ook Afghanistan aan bod komt; betreurt de gebreken in het projectbeheer in Afghanistan die door de Europese Rekenkamer aan de kaak zijn gesteld en waartoe behoren:

9.

is bezorgd over de rapporten van andere controle-instanties zoals de speciale inspecteur-generaal van de Verenigde Staten voor de wederopbouw in Afghanistan (SIGAR), het Government Accountability Office van de Verenigde Staten (GAO), de Commission on Wartime Contracting en de inspecteur-generaal van het Agentschap voor internationale ontwikkeling van de Verenigde Staten (USAID), die de volgende tekortkomingen aan de kaak hebben gesteld:

10.

is van oordeel dat de Commissie tevens rekening dient te houden met de door de VS en andere, niet-Europese controleurs vastgestelde gebreken, die tevens wijzen op risicofactoren voor door de EU gefinancierde projecten, aangezien vele hetzelfde of vergelijkbaar van aard zijn;

11.

erkent de moeilijke omstandigheden waaronder de Commissie steun moet verlenen in een land dat tientallen jaren door oorlog is geteisterd; onderstreept dat controles ter plaatse ook onder moeilijke veiligheidsomstandigheden moeten worden uitgevoerd; doet een beroep op de Commissie om gebruik te maken van alternatieve audits en controles die onder de huidige veiligheidsomstandigheden toch nog ter plaatse kunnen worden uitgevoerd; doet voorts een beroep op de Commissie om de vastgestelde gebreken te verhelpen en projecten te financieren die aan de volgende criteria voldoen:

12.

verzoekt de Commissie de betrokken risicofactoren ten aanzien van corruptie, fraude, duurzaamheid van de projecten, eindeloze reeksen onderaannemers en andere bronnen van verspilling en misbruik van fondsen in kaart te brengen; vraagt de Commissie bovendien om deze risicofactoren in subsidie-overeenkomsten en commerciële contracten adequaat aan te pakken en de toepassing van deze regels nauwgezet in het oog te houden;

13.

onderstreept het cruciale belang voor de democratie van een hoge controle-instantie die financieel en operationeel volledig onafhankelijk van de uitvoerende macht is en die over voldoende capaciteiten en middelen beschikt om financiële, nalevings- en prestatiecontroles te verrichten die stroken met de internationale auditnormen;

14.

is bezorgd over berichten van diverse betrouwbare en onafhankelijke bronnen dat de Afghaanse autoriteiten op het hoogste niveau de onderzoeken van de Afghaanse openbare aanklagers naar corruptie onder ambtenaren, zoals gouverneurs, belemmeren;

15.

betreurt het feit dat het nieuwe wetsontwerp inzake de controle- en auditinstantie nog niet voorziet in volledige onafhankelijkheid, aangezien bijvoorbeeld de auditeur-generaal en zijn adjunct door de uitvoerende macht en niet door de wetgevende macht benoemd zouden worden; wijst erop dat dit niet strookt met de Verklaring van Mexico over de onafhankelijkheid van hoge controle-instanties; doet derhalve een beroep op de Commissie om erop aan te dringen dat in de wetgeving de volledige financiële en operationele onafhankelijkheid van de controle- en auditinstantie van Afghanistan en de versterking van de capaciteit wordt vastgelegd; wijst de Commissie er andermaal op dat volledige onafhankelijkheid en afdoende capaciteit en financiering van de controle- en auditinstantie moeten worden beschouwd als essentiële voorwaarden voor het verlenen van directe begrotingssteun;

16.

verzoekt de Commissie om te overwegen haar controle- en inspectiebezoeken samen met de controle- en auditinstantie van Afghanistan af te leggen; stelt in dit verband voor om de uitwisseling van auditkennis en opleidingsvaardigheden tussen de verantwoordelijke instanties te intensiveren; ziet dit als een kans om het wederzijds begrip te bevorderen en capaciteit op te bouwen;

17.

herinnert eraan dat een aantal van de belangrijkste projecten die uit de algemene begroting van de EU in Afghanistan worden gefinancierd, door het Ontwikkelingsprogramma van de VN (UNDP) worden beheerd en uitgevoerd;

18.

herinnert eraan dat de Europese Rekenkamer uit hoofde van artikel 287, lid 3, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie het recht heeft om zo nodig ter plaatse controles te verrichten in de gebouwen van alle instanties, bureaus of agentschappen die inkomsten en uitgaven namens de Unie beheren;

19.

brengt bovendien in herinnering dat het Parlement de Commissie herhaaldelijk heeft verzocht de transparantie van en de verantwoording over door de VN beheerde projecten te verbeteren, met name ten aanzien van de door meerdere donoren gefinancierde trustfondsen, bijvoorbeeld door de invoering van een betrouwbaarheidsverklaring;

20.

neemt kennis van het recente besluit van de Raad van beheer van het Ontwikkelingsprogramma van de VN (UNDP), het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) en het Bureau voor projectdiensten van de Verenigde Naties (UNOPS), in 2011 tijdens zijn jaarlijkse zitting goedgekeurd (6 t/m 17 juni 2011), om aan intergouvernementele donororganisaties, zoals de instellingen van de Europese Unie, soortgelijke rechten inzake toegang tot interne auditrapporten te verlenen als die welke aan de lidstaten van de VN worden verleend; is echter van oordeel dat verdere vooruitgang moet worden geboekt om de rapportering over het gebruik van EU-middelen te verbeteren door informatie over de resultaten en niet zozeer over de acties te verschaffen; dringt er voorts bij de Commissie op aan andere VN-agentschappen te verzoeken hetzelfde beleid te hanteren als UNDP, UNFPA en UNOPS; stelt met tevredenheid vast dat het Kinderfonds van de Verenigde Naties (UNICEF) zich hierbij heeft aangesloten;

21.

is bovendien van mening dat in de toekomst een verderreikende benadering nodig is om volledig tegemoet te komen aan de herhaalde verzoeken van het Parlement om meer transparantie en verantwoording in combinatie met doeltreffendheid en efficiëntie; verzoekt de Europese Rekenkamer om te trachten met de VN-agentschappen tot een afspraak te komen over gemeenschappelijke auditnormen die volledig stroken met internationale auditnormen en die resulteren in een betrouwbaarheidsverklaring;

22.

vestigt de aandacht op de huidige inspanningen van de Werkgroep "Verantwoording over en controle van steunverlening bij rampen", die is ingesteld in het kader van de Internationale Organisatie van hoge controle-instanties (INTOSAI) en die wordt geleid door een lid van de Europese Rekenkamer (8); ondersteunt haar twee voornaamste doelstellingen:

23.

is verheugd over de inspanningen van de Werkgroep van INTOSAI en moedigt de Werkgroep aan om haar taak binnen het vastgestelde tijdschema te voltooien; is van oordeel dat de resultaten tevens in een algemenere context kunnen worden toegepast, aangezien veel van de problematiek omtrent bijstand bij rampen ook aan de orde is bij ontwikkelingshulp in conflictgebieden;

24.

beschouwt dit als een geschikte manier om met de verantwoordingsproblematiek om te gaan, waarmee ook de VN-agentschappen worden geconfronteerd;

25.

verzoekt de Europese Rekenkamer en de betrokken VN-agentschappen derhalve een dialoog aan te gaan om een oplossing te vinden voor de onopgeloste vraagstukken; onderstreept de voordelen van één enkel auditsysteem in dit verband, aangezien aldus de efficiëntie van het auditwerk zou toenemen; acht het werk van de Werkgroep van INTOSAI in dit verband zeer relevant en verzoekt de Europese Rekenkamer om te trachten met de VN-agentschappen op deze basis tot afspraken te komen;

26.

herinnert in dit verband aan het feit dat het Parlement reeds lang aandringt op een Europees, door meerdere donoren gefinancierd trustfonds en vestigt de aandacht op het Commissievoorstel dat er in het herzien Financieel Reglement (COM(2010)0815) zou moeten worden voorzien in een rechtsgrond op basis waarvan haar eigen, door meerdere donoren gefinancierd trustfonds kan worden opgezet; is van oordeel dat dit een manier is om voor de optimale verantwoording te zorgen zolang niet alle VN-agentschappen die door meerdere donoren gefinancierde trustfondsen beheren, voldoen aan de EU-normen inzake transparantie en verantwoording;

27.

merkt op dat de doeltreffendheid van de steun en de coördinatie van de maatregelen van donoren in Afghanistan structureel worden belemmerd door het feit dat vele donoren de neiging hebben om te streven naar resultaten op de korte termijn zonder voldoende in te spelen op de behoeften van de Islamitische Republiek Afghanistan en de Afghaanse bevolking; constateert dat de strikte geografische preferentie in verband met de aanwezigheid van troepen en de regionale segmentering door donorlanden niet gunstig zijn voor de coördinatie tussen de donoren en het risico vergroten van overlappingen en het inefficiënte gebruik van de financiële bijstand;

28.

neemt kennis van de conclusies van de Raad inzake de versterking van het optreden van de EU in Afghanistan en Pakistan, de daarmee verband houdende halfjaarlijkse rapportering, het Blauwboek van de Europese Commissie 2009 waarin alle steun uit de algemene begroting van de EU en de nationale begrotingen van de lidstaten wordt behandeld, en de recente benoeming van een persoon met een dubbele functie (hoofd van de EU-delegatie/speciale vertegenwoordiger van de EU); beschouwt dit als goede stappen op weg naar een betere coördinatie van de inspanningen van de EU en haar lidstaten;

29.

verwacht dat de oprichting van de EDEO (Europese dienst voor extern optreden) zal leiden tot een betere coördinatie en onderlinge afstemming en tot meer transparantie bij de uitvoering van EU-projecten, alsmede tot een duurzamer en doeltreffender gebruik van EU-middelen in Afghanistan; verwacht tevens dat de verantwoordelijkheden binnen de EU-delegatie duidelijk zullen worden vastgelegd;

30.

doet een beroep op de Commissie om haar inspanningen voor te zetten om de steun niet alleen met de lidstaten te coördineren, maar ook met andere internationale donoren, bijvoorbeeld door middel van gezamenlijke sectorbrede benaderingen ter aanvulling op de geografische benadering; onderstreept de belangrijke rol van de Bijstandsmissie van de Verenigde Naties in Afghanistan (UNAMA) en het Afghaanse ministerie van Financiën in dit verband;

31.

onderstreept het feit dat investeringen door de internationale gemeenschap in Afghanistan moeten worden afgestemd op de behoeften van de Islamitische Republiek Afghanistan en de Afghaanse bevolking;

32.

herinnert de Commissie aan het feit dat het Parlement de Commissie (9) heeft verzocht om aan het Parlement een jaarlijks verslag over Afghanistan voor te leggen met daarin een gedetailleerde evaluatie van de doeltreffendheid en de impact van de steun, alsmede een betrouwbaarheidsverklaring waarin duidelijk het gecontroleerde percentage van de steun, de vastgestelde gebreken en de genomen maatregelen worden aangegeven; herhaalt zijn verzoek en dringt er bij de Commissie op aan volledig uitvoering te geven aan de aanbeveling van het Parlement om een jaarlijks verslag over de tenuitvoerlegging van de steun en de controle daarvan in Afghanistan aan het Parlement voor te leggen;

33.

is overtuigd van de noodzaak om de transparantie van en verantwoording over het gebruik van EU-middelen te vergroten en de lidstaten van de EU en andere donoren te helpen de gebruikelijke valkuilen te vermijden; verzoekt derhalve de Commissie om de verslagen van haar missies voor resultaatgerichte monitoring, missies ter verificatie van via VN-agentschappen doorgesluisde middelen en andere audit- en evaluatierapporten openbaar te maken;

34.

neemt nota van de recente aankondiging van de president van de Verenigde Staten van Amerika dat tegen de zomer 2012 ongeveer een derde van de Amerikaanse troepen wordt teruggetrokken en dat in 2014 de verantwoordelijkheid aan de Afghaanse veiligheidstroepen zal worden overgedragen; wijst andermaal op het belang van een stabiele veiligheidssituatie voor een zorgvuldig toezicht op de EU-middelen, aangezien de verslechtering van de veiligheidssituatie in Afghanistan het voor de Commissie en andere organisaties reeds moeilijker heeft gemaakt controlebezoeken in Afghanistan af te leggen;

35.

onderstreept het feit dat een terugtrekking van troepen een negatieve weerslag op de Afghaanse economie zou kunnen hebben; herinnert eraan dat het overgrote deel van de Afghaanse begroting en het Afghaanse bruto binnenlands product uit buitenlandse steun voortkomt; constateert dat economisch herstel van cruciaal belang is voor de ontwikkeling van Afghanistan in het algemeen; is van oordeel dat civiele steun aan Afghanistan zal toenemen ten gevolge van een afname van de militaire steun;

36.

is van oordeel dat dit ook de gelegenheid biedt om de schaarse middelen aan die projecten toe te wijzen, die het meest waarschijnlijk resultaten op de lange termijn zullen opleveren; wijst er andermaal op dat projecten economisch duurzamer moeten zijn en is van oordeel dat hierdoor druk op de donoren wordt voorkomen om de thans beschikbare middelen uit te betalen en op de begunstigden om projecten uit te voeren, die minder perspectieven op de lange termijn bieden;

37.

is van oordeel dat het maatschappelijk middenveld en de parlementsleden bij ieder stadium van de uitvoering, de controle en de evaluatie van de resultaten moeten worden betrokken, en dat deze voorwaarde een doorslaggevend criterium voor de toekenning van begrotingssteun moet vormen;

38.

is van oordeel dat een aanhoudende en grotere inspanning van de zijde van de internationale gemeenschap om de capaciteit en onafhankelijkheid van het rechtswezen te verbeteren van essentieel belang is voor de toekomst van Afghanistan; verzoekt de Commissie en de lidstaten om in dit opzicht meer inspanningen te doen en om een constructieve en krachtige dialoog met de Islamitische Republiek Afghanistan aan te gaan om ervoor te zorgen dat een efficiënte en onafhankelijke rechterlijke macht een doelstelling blijft, die wordt gedeeld door iedereen die bij de ontwikkeling van Afghanistan betrokken is;

39.

benadrukt dat de bestrijding van corruptie een zeer belangrijk onderdeel vormt van het vredesproces in Afghanistan, aangezien corruptie leidt tot onjuiste toewijzing van middelen, de toegang tot essentiële overheidsdiensten zoals gezondheidszorg en onderwijs belemmert, en een aanzienlijk obstakel vormt voor de sociaal-economische ontwikkeling van het land; onderstreept tevens dat corruptie het vertrouwen in de overheidssector en de regering ondermijnt, en bijgevolg een grote bedreiging vormt voor de stabiliteit van het land; vraagt de EU dan ook met aandrang, wanneer zij dit land hulp verleent, bijzondere aandacht te schenken aan de bestrijding van corruptie;

40.

betreurt het feit dat een aanzienlijk deel van de internationale financiële steun ergens in de distributieketen verloren is gegaan, en vestigt de aandacht op de vier voornaamste oorzaken: verspilling, te hoge kosten voor intermediairs en veiligheid, overfacturering en corruptie; verzoekt de EU dan ook om toezicht te houden op de kosten en de impact van alle EU-steun aan Afghanistan, opdat de steun efficiënter wordt gebruikt;

41.

is van mening dat de ontwikkeling van de veiligheidssituatie in Afghanistan een belangrijke uitdaging voor de wederopbouw van Afghanistan vormt en verzoekt de Commissie om samen met de internationale gemeenschap een strategie te ontwikkelen om de veiligheid voor Afghanistan te waarborgen en een economie te bevorderen die in haar eigen behoeften kan voorzien, onder andere om in staat te kunnen zijn een gedegen controle op de steun uit te oefenen;

42.

benadrukt dat gendergelijkheid en vrouwenrechten zowel in de nationale ontwikkelingsstrategie van de Afghaanse regering als in het landenstrategiedocument 2007-2013 als kwesties van essentieel belang worden erkend, en dat in het landenstrategiedocument staat dat de genderdimensie integraal deel zal uitmaken van de programmering;

43.

wijst nogmaals op de wil van de EU om de steun aan Afghanistan voort te zetten; benadrukt dat de ontwikkelingshulp van de EU aan Afghanistan in algemene zin gericht moet zijn op het verlenen van steun aan de duurzame ontwikkeling van het land op lange termijn, onder meer door verbetering van de sociale en economische omstandigheden, het stimuleren van het scheppen van banen en de groei van het aantal kmo's, het versterken van de onderwijssector en het waarborgen van de gelijke behandeling van vrouwen en mannen; benadrukt dat de hulp een bijdrage moet leveren aan de capaciteitsopbouw van overheidsinstanties, de versterking van de rechtsstaat en de aanpak van corruptie, teneinde de verantwoordelijkheid voor het handhaven van de veiligheid aan de regering van de Islamitische Republiek Afghanistan te kunnen overdragen; beveelt aan om een deel van de financiële steun aan Afghanistan toe te wijzen aan vijfjarenplannen om de opiumteelt af te bouwen en te vervangen door alternatieve productie; benadrukt dat de subregionale samenwerking moet worden gestimuleerd door het bieden van steun bij grensoverschrijdende kwesties;

44.

wijst er nogmaals op dat de efficiëntie van de hulp dringend moet worden verhoogd, aangezien een groot aantal ontwikkelingsindicatoren nog altijd geen verbetering van betekenis vertoont, en corruptie en de lange distributieketen van de internationale hulp belangrijke hinderpalen blijven voor de voorziening van essentiële diensten aan de burgers; roept de Europese Unie en de lidstaten op de beschikbare financiële instrumenten – waaronder de EU-Trustfondsen zodra deze zijn opgericht – op een doeltreffende manier in te zetten, zodat gewaarborgd wordt dat de bevolking van essentiële diensten wordt voorzien;

45.

wijst erop dat het grootste deel van de middelen voor socio-economische ontwikkeling in Afghanistan wordt verstrekt via internationale mechanismen, maar dat een aanzienlijk deel van deze hulp niet op de daarvoor bestemde plaats terechtkomt, te weten de Afghaanse bevolking; wijst erop dat de EU en met name de Commissie/EDEO het voortouw moeten nemen bij het verbeteren van de coördinatie tussen donoren, in nauwe samenwerking met andere belangrijke donoren als de VS en Japan, en is van mening dat de efficiëntie van de hulpverlening in detail moet worden geëvalueerd om de transparantie te vergroten en de verantwoordingsplicht van de donoren te versterken;

46.

is van mening dat de Europese Unie als een van de grootste donors van officiële ontwikkelings- en humanitaire hulp aan Afghanistan (ruim 2 miljard EUR tussen 2002 en eind 2010) een speciale verantwoordelijkheid heeft om te evalueren of die middelen op de juiste plaats zijn terechtgekomen en betere levensomstandigheden hebben opgeleverd;

47.

vraagt de EDEO en de Commissie met klem om bij het verlenen van steun via internationale organisaties nauwlettend toe te zien op het voorkomen van verspilling, buitensporige bemiddelingskosten, inefficiëntie, overfacturering en corruptie, en aan te dringen op tijdige en betrouwbare informatie over de resultaten en het gebruik van de middelen;

48.

verzoekt de EU nogmaals een gecentraliseerde databank over alle EU-steun aan Afghanistan op te zetten en de kosten en effecten van die steun te analyseren, aangezien het gebrek aan bijgewerkte en betrouwbare gegevens de doeltreffendheid en transparantie van de hulp ondermijnt;

49.

is van mening dat de Commissie de invoering van sectorale begrotingssteun moet overwegen; benadrukt echter dat een dergelijke vorm van steun alleen onder strenge voorwaarden mag worden verleend en meetbare resultaten moet opleveren, en alleen mag worden gebruikt in combinatie met maatregelen voor capaciteitsopbouw ten behoeve van overheden met organisatorische structuren en vormen van financieel beheer die aan een grondige beoordeling zijn onderworpen en als adequaat en transparant worden beschouwd;

50.

onderstreept dat, wanneer er hulp naar door conflicten getroffen landen wordt gezonden, moet worden aanvaard dat er qua resultaten een aanzienlijk inherent risico mee is gemoeid; benadrukt dat samenwerking met de VN het mogelijk heeft gemaakt ontwikkelingsresultaten te boeken in uiterst moeilijke operationele omstandigheden; beklemtoont evenwel dat er meer vooruitgang nodig is in de zin van grotere verantwoordingsplicht en transparantie ten opzichte van de EU als belangrijke donor van het VN-systeem;

51.

benadrukt dat de doelmatigheid van de hulp aan Afghanistan alleen wordt verbeterd als het corruptieprobleem radicaal anders wordt aangepakt, omdat corruptie het land al sinds 2001 heeft aangetast, van de hoogste tot de laagste echelons van de overheid; benadrukt dat de corruptie aan de top, die in de eerste jaren na 2001 stilzwijgend werd geaccepteerd, in de ogen van de Afghaanse burgers de legitimiteit van de bij de Afghaanse grondwet ingestelde instituties al bijna op onherstelbare wijze ondermijnt; benadrukt dat het derhalve dringend noodzakelijk is dat het afgelopen is met deze stilzwijgende acceptatie van de corruptie en dat ervoor gezorgd moet worden dat de Afghaanse justitie en de Afghaanse rekenkamer dit ernstige probleem kunnen aanpakken en dat zij in de Europese Unie een krachtige, geloofwaardige en vastberaden bondgenoot vinden om het voortouw te nemen bij de bestrijding van dit fundamentele probleem voor de toekomst van het land;

52.

verzoekt de EDEO en de Commissie een duidelijke strategie uit te stippelen voor het sturen van hulp in een dergelijke fragiele en risicovolle context; merkt op dat de leidraad voor het EU-ontwikkelingsbeleid is dat de hulp doelmatig moet zijn; onderstreept dat adequaat risicobeheer van essentieel belang is en dat dit inhoudt dat er voldoende financiële en personele middelen beschikbaar moeten zijn om nauwlettend toezicht te kunnen houden op de hulpstromen en te waarborgen dat er een evaluatie van de resultaten plaatsvindt;

53.

stelt vast dat de donoren zich ertoe verplicht hebben binnen twee jaar minimaal 50 % van de ontwikkelingshulp via de kernbegroting van de Afghaanse regering te laten lopen; onderstreept echter dat begrotingssteun gepaard moet gaan met tastbare verbeteringen in het bestuur van het land, een groter vertrouwen van de donoren in het Afghaanse beheer van de overheidsfinanciën, en dringt aan op spoedige hervormingen en capaciteitsopbouw om de systemen voor het beheer van de overheidsfinanciën te verbeteren, de corruptie terug te dringen en een betere uitvoering van de begroting te bewerkstelligen; verzoekt de Commissie na te gaan – met inachtneming van de financiële capaciteit van de Afghaanse instellingen en het tempo van de vooruitgang bij essentiële hervormingen van het beheer van de overheidsfinanciën – of specifieke Afghaanse ministeries of andere instellingen, ook op decentraal niveau, in de toekomst mogelijk als ontvanger van sectorale begrotingssteun in aanmerking zouden kunnen komen, en zo ja, onder welke voorwaarden;

54.

onderstreept de verantwoordelijkheid van de Afghaanse autoriteiten met betrekking tot structurele ontwikkeling op de lange termijn; dringt er bij de regering op aan intensiever deel te nemen aan de inspanningen op het gebied van wederopbouw, democratisering en armoedebestrijding en de strijd tegen corruptie; roept de EU-donoren op bijzondere aandacht te besteden aan de duurzaamheid op lange termijn van hun acties, door de Afghaanse eigen inbreng te stimuleren, systematisch te investeren in capaciteitsopbouw en losse, op de korte termijn gerichte projecten te vermijden; benadrukt in deze context de essentiële rol van organisaties uit het maatschappelijk middenveld om te zorgen voor de eigen inbreng in het wederopbouwproces en om te waken voor het risico van corruptie;

55.

roept met name de Afghaanse regering op zich te concentreren op institutionele capaciteitsontwikkeling in de publieke sector en één enkel nationaal programma voor hervorming van de overheid op te stellen; roept de Commissie en de lidstaten op in hun beleidsdialoog met de regering gezamenlijk te pleiten voor een hervorming van de overheid en de desbetreffende doelstellingen van de regering op gecoördineerde wijze te steunen;

56.

dringt erop aan dat de EU zich blijft committeren aan een duurzame langetermijnontwikkeling van Afghanistan en voldoende middelen beschikbaar blijft stellen, ook na 2014, wanneer de verantwoordelijkheid voor de veiligheid volledig bij de Afghaanse autoriteiten komt te liggen en andere donoren hun subsidies mogelijk afbouwen; pleit in dit verband voor een sterk aanbod van de EU waarin benadrukt wordt dat de Unie zich committeert aan een langetermijnpartnerschap met Afghanistan met het oog op de Internationale Afghanistanconferentie die op 5 december 2011 gehouden is in Bonn; dringt er bij de EU op aan nieuwe buitenlandse partners uit het maatschappelijk middenveld en nieuwe donoren te zoeken;

57.

wijst op de lichte daling van het aantal burgerdoden sinds 2010; is van mening dat, zonder verhoogde binnenlandse, regionale en civiele veiligheid, de ontwikkeling zal worden belemmerd en er nog steeds mensen gedood zullen worden; dringt er bij de lidstaten op aan om verhoogde veiligheid als voorwaarde te erkennen voor ontwikkeling en deze voorwaarde in hun hulpbeleid op te nemen;

58.

wijst erop dat ontwikkelingshulp uit de EU heeft bijgedragen tot een verbetering van de positie van de vrouw in Afghanistan; is van mening dat verhoogde politieke en economische participatie de levenskwaliteit van vrouwen zal verbeteren en ertoe zal bijdragen dat het risico verlaagd wordt dat Afghanistan in deze conflictsituatie verstrikt blijft;

59.

is van mening dat de huidige versnippering van de donorhulp negatieve gevolgen heeft voor de doelmatigheid van de hulp en leidt tot overlappende strategieën; verzoekt de Commissie, de lidstaten en de internationale gemeenschap hun hulpacties beter te coördineren;

60.

is van mening dat de hervorming van het Afghaanse nationale leger (ANA) en de Afghaanse nationale politie (ANP) de belangrijkste taak is waarvoor Afghanistan zich nu gesteld ziet; wijst erop dat de prestaties van zowel het ANA als de ANP niet voldoen aan de gestelde doelen; dringt er bij de lidstaten op aan om hun hulp op dit gebied uit te breiden door opleidingsofficieren te leveren en beste praktijken uit te wisselen;

61.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Europese Rekenkamer en de regering en het parlement van de Islamitische Republiek Afghanistan.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/65

—

gezien zijn voorgaande resoluties over Syrië, met name die van 27 oktober 2011 (1) over de situatie in Egypte en Syrië, met name van christelijke gemeenschappen, van 15 september 2011 (2) over de situatie in Syrië, van 27 oktober 2011 (3) over Rafah Nached, en van 7 juli 2011 over de situatie in Syrië, Jemen en Bahrein in het kader van de situatie in de Arabische wereld en Noord-Afrika (4),

—

gezien de conclusies over Syrië van de Raad Buitenlandse Zaken van 10 oktober 2011, en van 14 november 2011 en 1 december 2011, en de conclusies van de Europese Raad van 23 oktober 2011 en 9 december 2011,

—

gezien Besluit 2011/782/GBVB van de Raad van 1 december 2011 betreffende beperkende maatregelen tegen Syrië en tot intrekking van Besluit 2011/273/GBVB (5),

—

gezien de verklaringen die de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid heeft afgelegd over Syrië op 8 oktober 2011, 3 en 28 november 2011 en 2 december 2011, en de verklaring van haar woordvoerder van 23 november 2011,

—

gezien de resolutie van de Algemene Vergadering van de VN over mensenrechten in Syrië van 22 november 2011,

—

gezien de resolutie die de VN-Mensenrechtenraad op 2 december 2011 heeft aangenomen over de mensenrechtensituatie in de Arabische Republiek Syrië,

—

gezien de verklaring die Navi Pillay, de hoge commissaris van de VN voor mensenrechten, op 2 december 2011 over de mensenrechtensituatie in de Arabische Republiek Syrië heeft afgelegd op de 18de speciale zitting van de VN-Mensenrechtenraad,

—

gezien het rapport van de onafhankelijke internationale onderzoekscommissie voor de Arabische Republiek Syrië van 23 november 2011,

—

gezien de resolutie van 22 november 2011 van het derde comité van de Algemene Vergadering van de VN over de mensenrechtensituatie in de Arabische Republiek Syrië,

—

gezien de Universele Verklaring van de rechten van de mens van 1948,

—

gezien het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten, het Internationaal Verdrag inzake economische, sociale en culturele rechten, het Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, het Verdrag inzake de rechten van het kind en het bijbehorende Facultatief Protocol inzake de betrokkenheid van kinderen bij gewapende conflicten, alsmede het Verdrag inzake de voorkoming en de bestraffing van genocide, waarbij Syrië partij is,

—

gezien de verklaringen van de Arabische Liga over de situatie in Syrië van 27 augustus 2011, 16 oktober 2011, en 12, 16 en 24 november 2011, haar actieplan van 2 november 2011 en de sancties tegen Syrië die de Arabische Liga op 27 november 2011 heeft goedgekeurd,

—

gezien het besluit van 30 november 2011 van de regering van de Republiek Turkije om Syrië economische sancties op te leggen,

—

gezien de verklaring van 30 november 2011 van de Organisatie van de Islamitische Samenwerking, waarin de Syrische regering wordt opgeroepen onmiddellijk te stoppen met het gebruik van buitensporig geweld tegen burgers, en de mensenrechten te eerbiedigen,

—

gezien de gezamenlijke mededeling van 25 mei 2011 met als titel "Inspelen op de veranderingen in onze buurlanden" van de Commissie en de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's,

—

gezien de slotverklaring van de Euromediterrane ministersconferentie van Barcelona van 27 en 28 november 1995 (Verklaring van Barcelona) en de Gezamenlijke Verklaring van de topontmoeting van Parijs voor het Middellandse-Zeegebied van 13 juli 2008, die door Syrië is ondertekend,

—

gezien artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat volgens schattingen van de VN meer dan 5 000 mensen, onder wie 300 kinderen, zijn gedood, dat een veel groter aantal gewond is geraakt, dan naar verluidt meer dan 14 000 mensen worden vastgehouden, en dat tienduizenden hun toevlucht hebben gezicht in buurlanden of sinds maart 2011 in eigen land ontheemd zijn ten gevolge van de wrede onderdrukking van het eigen volk door het bewind; overwegende dat gewelddadig optreden en ernstige schendingen van de mensenrechten door de Syrische autoriteiten, strijdkrachten en veiligheidstroepen tegen burgers, ondanks wijdverbreide internationale afkeuring, voortduren en verder verergeren; overwegende dat volgens berichten steden en dorpen in heel Syrië worden bezet door strijdkrachten die worden gecontroleerd door de regering, zonder toegang tot voedsel, medische benodigdheden of communicatiemiddelen; overwegende dat veel Syriërs als gevolg van geweld en ontheemding geconfronteerd worden met een verslechtering van hun humanitaire situatie;

B.

overwegende dat de door president Basjar al-Assad aangekondigde en toegezegde hervormingen en amnestieën nooit zijn uitgevoerd en dat het bewind iedere geloofwaardigheid heeft verloren; overwegende dat de Syrische regering het hooggerechtshof voor staatsveiligheid, een speciale rechtbank die zich buiten het normale strafrechtsysteem bevindt, gebruikt om politieke activisten en verdedigers van de mensenrechten te berechten; overwegende dat het geweld vergezeld gaat van acties van het bewind en zijn aanhangers om sektarische spanningen op te voeren en geschillen tussen bevolkingsgroepen en godsdiensten in het land aan te wakkeren;

C.

overwegende dat de Syrische president Bashar al-Assad op 20 november 2011 in een vraaggesprek met de Sunday Times en op 7 december 2011 in een interview met de Amerikaanse zender ABC heeft ontkend dat het beleid van zijn regering erop gericht was de bevolking hardvochtig te behandelen, en heeft gezegd zich niet schuldig te voelen over zijn strenge aanpak van een tien maanden durende opstand, ondanks de berichten over gewelddadig optreden van de veiligheidstroepen;

D.

overwegende dat in de resolutie van de VN-Mensenrechtenraad van 2 december 2011 de wijdverbreide, stelselmatige en grove schending van mensenrechten en fundamentele vrijheden – zoals het doden, de standrechtelijke terechtstelling, vervolging, willekeurige opsluiting, gedwongen verdwijningen, marteling en mishandeling, verkrachting en ander seksueel geweld tegen burgers, onder wie kinderen, alsook het weigeren en de belemmering van geneeskundige bijstand aan gewonden – door de Syrische autoriteiten en door strijdkrachten en veiligheidstroepen krachtig is veroordeeld, en wordt voorgesteld een speciale rapporteur te benoemen voor de mensenrechtensituatie in het land;

E.

overwegende dat in het rapport van de onafhankelijke internationale onderzoekscommissie voor de Arabische Republiek Syrië melding wordt gemaakt van wijdverspreide, stelselmatige en ernstige schendingen van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden door het Syrische leger, de veiligheidstroepen en regeringsgezinde milities; overwegende dat de onderzoekscommissie ernstig bezorgdheid heeft geuit over de misdaden tegen de mensheid die op verschillende locaties in Syrië zijn begaan; overwegende dat de Syrische regering heeft geweigerd met deze onderzoekscommissie samen te werken; overwegende dat volgens het VN-rapport van de onafhankelijke internationale onderzoekscommissie veel leden van leger en veiligheidstroepen sinds het begin van het gewelddadig optreden zijn overgelopen en dat hun aantal de afgelopen maanden is toegenomen;

F.

overwegende dat Navi Pillay, de hoge commissaris van de VN voor de mensenrechten, er in haar verklaring van 2 december 2011 voor heeft gewaarschuwd dat het land door de aanhoudende, niets ontziende onderdrukking van de bevolking door het bewind kan afglijden in een burgeroorlog, en dat zij de VN-Veiligheidsraad heeft aangespoord de situatie in Syrië door te verwijzen naar het Internationaal Strafhof;

G.

overwegende dat de Syrische autoriteiten volharden in het weigeren van toegang aan internationale journalisten en waarnemers; overwegende dat berichten van Syrische vluchtelingen en mensenrechtenactivisten en beelden die zijn geüpload van mobiele telefoons de belangrijkste bron van informatie en documentatie zijn over de systematische en wijdverbreide schendingen van de mensenrechten door het Syrische leger en de veiligheidstroepen tegen burgers, en over de situatie in Syrië in het algemeen;

H.

overwegende dat op 1 december 2011 de Europese Unie haar beperkende maatregelen tegen Syrië heeft uitgebreid, met inbegrip van een handelsverbod voor bijkomende goederen voor in de EU gevestigde bedrijven en financiële instellingen met betrekking tot de Syrische olie- en financiële sector, nieuwe bevriezing van tegoeden en reisverboden voor 11 personen en 12 entiteiten, een wapenembargo, en met name een verbod op de export naar Syrië vanuit de EU van informatie- en communicatietechnologie (ICT) die de overheid kan gebruiken om de mensenrechten van burgers te schenden;

I.

overwegende dat de Raad/EDEO tot dusver verzuimd heeft de vereiste bijzonderheden van het aangekondigde verbod op uitvoer van ICT vast te stellen en openbaar te maken; overwegende dat er uitgebreid bericht is dat Europese of in de EU gevestigde bedrijven de Syrische regering hebben uitgerust met (op maat gemaakte) technologieën om alle internetverkeer en mobiele communicatie (in Syrië zelf en tussen Syrië en de buitenwereld) te onderscheppen, te controleren en te catalogiseren; overwegende dat Europese of in de EU gevestigde bedrijven in Syrië controlecentra hebben gebouwd en in werking gesteld, en de Syrische regering in verband hiermee technische assistentie hebben verleend;

J.

overwegende dat de Franse ambassadeur in Syrië, Eric Chevallier, en de Amerikaanse ambassadeur in Syrië, Robert Ford, zijn teruggekeerd naar Damascus, als gebaar waaruit volledige steun aan de strijd en de eisen van de Syrische bevolking moet blijken; overwegende dat beide ambassadeurs in oktober waren teruggeroepen omdat hun veiligheid werd bedreigd en vanwege gewelddadige aanvallen op Franse belangen;

K.

overwegende dat de Raad de Syrische oppositie in zijn conclusies van 1 december 2011 heeft aangemoedigd zich te verenigen, heeft bevestigd dat de EU in nauw contact zou blijven met representatieve vertegenwoordigers van de Syrische oppositie die vreedzame oplossingen nastreven, en zijn waardering heeft uitgesproken voor de toezegging van de Syrische Nationale Raad in dit opzicht;

L.

overwegende dat de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger, Catherine Ashton, op 22 november 2011 een ontmoeting heeft gehad met vertegenwoordigers van de Syrische Nationale Raad en gewezen heeft op het belang van een inclusief politiek oppositieplatform;

M.

overwegende dat leden van het Europees Parlement de afgelopen maanden overleg tot stand hebben gebracht en meningen hebben uitgewisseld met een aantal leden van de Syrische oppositie in ballingschap en in het land zelf;

N.

overwegende dat de crisis in Syrië een bedreiging vormt voor de stabiliteit en de veiligheid in het gehele Midden-Oosten;

O.

overwegende dat de Arabische Liga Syrië op 16 november 2011 als lid van deze regionale organisatie heeft geschorst, nadat het land niet had voldaan aan de voorwaarden van een vredesplan van de Arabische Liga, dat inhield dat Syrië de tanks uit weerspannige steden zou terugtrekken, de aanvallen op betogers zou beëindigen, een dialoog met de oppositie zou aangaan en 500 waarnemers van de Arabische Liga tot het land zou toelaten om de situatie ter plekke te beoordelen; overwegende dat de Arabische Liga na tal van ultimatums op 27 november 2011 sancties tegen Syrië heeft goedgekeurd, waaronder bevriezing van tegoeden en een verbod op investeringen;

P.

overwegende dat de Turkse regering op 30 november 2011 Syrië economische sancties heeft opgelegd, evenals een wapenembargo, met inbegrip van een embargo op leveranties van wapens en militaire uitrusting, en besloten heeft tot opschorting van een samenwerkingsovereenkomst met Syrië, totdat er een nieuwe regering is gevormd; overwegende dat de Turkse premier op 22 november 2011 president al-Assad heeft opgeroepen ‧eindelijk op te stappen‧; overwegende dat sinds maart 2011 tienduizenden Syriërs naar Turkije zijn gevlucht;

Q.

spreekt zijn bezorgdheid uit over het uit vele bronnen te vernemen nieuws dat de Syrische autoriteiten opdracht hebben gegeven tot de uitzetting van de abt van het Mar Musa-klooster in Syrië, Paolo dall'Oglio, die in 2006 de eerste Anna Lindh EuroMed-onderscheiding voor interculturele dialoog heeft ontvangen en in brede kringen bekend staat om zijn werk voor harmonie tussen de geloofsrichtingen in het land gedurende de afgelopen 30 jaar en om zijn engagement voor interne verzoening via onderhandelingen en voor de vrijheid van meningsuiting; roept de Syrische autoriteiten op hiervan af te zien, omdat dit de lopende dialoog tussen christenen en moslims zou kunnen verstoren;

R.

overwegende dat de Syrische autoriteiten op zondag 4 december 2011 de blogger Razan Gazzawi bij de Syrisch-Jordaanse grens hebben aangehouden, toen zij op weg zou zijn naar de Jordaanse hoofdstad Amman om deel te nemen aan een door haar werkgever, het Syrische Centrum voor Media en Vrijheid van meningsuiting, georganiseerde workshop over persvrijheid;

1.

veroordeelt andermaal in de meest krachtige termen de wrede onderdrukking van de bevolking, waaronder kinderen, door het Syrische regime; betuigt zijn deelneming met de nabestaanden van de slachtoffers; geeft opnieuw uiting aan zijn solidariteit met de geweldloze strijd van het Syrische volk voor vrijheid, waardigheid en democratie, en bewondert zijn moed en vastberadenheid, met name van de vrouwen, die in deze worsteling een rol van doorslaggevende betekenis spelen;

2.

wijst op het feit dat het Syrische regime en in het bijzonder president Assad – die als constitutioneel hoofd van de Syrische staat de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt – verzuimen aan hun verplichtingen uit hoofde van het internationaal recht inzake de mensenrechten te voldoen, en roept opnieuw op het gewelddadige repressieve optreden tegen vreedzame demonstranten en het lastigvallen van hun gezinnen te beëindigen, alle opgesloten demonstranten, politieke gevangenen, mensenrechtenactivisten en journalisten vrij te laten, en internationale mensenrechtenorganisaties en humanitaire organisaties, alsmede internationale media, onbeperkt toegang te verlenen;

3.

herhaalt zijn oproep aan president Bashar al-Assad en zijn bewind onmiddellijk afstand te doen van de macht om in het land een overgang naar democratie mogelijk te maken;

4.

dringt aan op een snel, onafhankelijk en transparant onderzoek naar de wijdverbreide, stelselmatige en grove schendingen van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden door de Syrische autoriteiten, strijdkrachten en veiligheidstroepen, teneinde ervoor te zorgen dat iedereen die verantwoordelijk is voor dit soort daden, die mogelijkerwijs neerkomen op misdaden tegen de menselijkheid, ten overstaan van de internationale gemeenschap verantwoording moet afleggen;

5.

sluit zich aan bij de oproep van Syrische oppositionelen en demonstranten betreffende het sturen van internationale waarnemers om het regime te weerhouden van aanvallen op burgers, en betreffende onbelemmerde toegang tot het land voor internationale humanitaire en mensenrechtenorganisaties, alsook internationale media;

6.

dringt aan op een vreedzame en waarachtige overgang naar democratie, die tegemoetkomt aan de gewettigde eisen van het Syrische volk, die stoelt op een inclusief proces van nationale politieke dialoog, en waaraan wordt deelgenomen door alle democratische machten en maatschappelijke organisaties in het land; verzoekt de oppositie met klem bij het verdedigen van de bevolking niet in de val van verdere opvoering van het geweld en militarisering van de situatie te trappen; maakt zich ernstige zorgen over het feit dat de intimidatie door de Syrische autoriteiten zich mogelijkerwijs ook uitstrekt tot leden van de oppositie in het buitenland, en verzoekt de lidstaten van de EU na te denken over de mogelijkheid om in de EU gevestigde Syrische diplomaten die hierbij betrokken zijn, uit te wijzen of anderszins maatregelen tegen hen te nemen;

7.

is verheugd over en steunt de permanente inspanningen van de Syrische oppositie, zowel in Syrië als daarbuiten, om tot een verenigd platform te komen, zich te engageren met de internationale gemeenschap, in het bijzonder de Arabische Liga, en te werken aan een gemeenschappelijke visie op de toekomst van Syrië en de overgang naar een democratisch systeem; blijft zijn steun geven aan de Syrische Nationale Raad en benadrukt dat het belangrijk is dat de Syrische oppositie en het Vrije Syrische Leger zich verbinden tot de mensenrechten, de fundamentele vrijheden en de rechtsstaat, en zich ondubbelzinnig blijven inzetten voor een vreedzame en inclusieve benadering; steunt de conclusies van de Raad van 1 december 2011 en spoort de EU en haar lidstaten aan deze snel ten uitvoer te leggen, en nieuwe manieren te vinden om hun niet-militaire ondersteuning van de oppositiekrachten te intensiveren;

8.

onderstreept opnieuw dat de Syrische regering haar verantwoordelijkheid niet is nagekomen om de bevolking te beschermen, onmiddellijk een einde te maken aan alle schendingen van de mensenrechten en de aanvallen op burgers stop te zetten; is van mening dat, gelet op deze nalatigheid, de internationale gemeenschap dringend doeltreffende maatregelen moet nemen;

9.

is blij met de toezegging van de EU zich hard te zullen blijven maken voor meer internationale druk op het regime in Syrië; steunt de besluiten van de Raad van 14 november 2011 en 1 december 2011 betreffende het aan het regime in Syrië opleggen van nieuwe beperkende maatregelen, en dringt aan op uitbreiding van de bevriezing van tegoeden en reisverboden voor de families en de bedrijven die tot de belangrijkste financiers ervan behoren; onderstreept dat de EU klaar moet staan om verdere maatregelen te nemen ter ondersteuning van het Syrische volk, dat met vreedzame middelen streeft naar een democratische toekomst; dringt er in dit verband op aan dat de EU, zolang als de onderdrukking voortduurt, aanvullende sancties aan het bewind in Syrië oplegt, waarbij er evenwel op moet worden toegezien dat de ongunstige gevolgen voor de bevolking tot een minimum beperkt blijven, en adequate mechanismen ontwikkelt om de huidige en toekomstige humanitaire noodsituaties in het land aan te pakken; verwelkomt en steunt de conclusies van de Raad van 1 december 2011 met betrekking tot Syrië, waarin onder andere wordt verklaard dat de EU bereid is met Syrië een nieuw en ambitieus partnerschap aan te gaan voor alle sectoren van wederzijds belang, met inbegrip van het inzetten van bijstand en versteviging van handelscontacten en economische banden, zodra president Basjar al-Assad aftreedt en een periode van overgang naar werkelijke democratie begint;

10.

spreekt zijn waardering en steun uit voor de resoluties van de Algemene Vergadering van de VN van 22 november 2011 over de mensenrechtensituatie in Syrië, van de VN-Mensenrechtenraad van 2 december 2011 en van het derde comité van de Algemene Vergadering van de VN van 22 november 2011, alsook voor het verslag van de onafhankelijke onderzoekscommissie over Syrië van 23 november 2011; dringt erop aan het lidmaatschap van Syrië van de mensenrechtencommissie van de UNESCO per direct op te schorten;

11.

betreurt dat de VN-Veiligheidsraad tot nu toe niet in staat is gebleken adequaat te reageren op de voortdurende gewelddadige gebeurtenissen in Syrië; herhaalt zijn oproep aan de leden van de VN-Veiligheidsraad, en in het bijzonder Rusland en China, zich te houden aan hun verantwoordelijkheid om te waarborgen dat de internationale mensenrechtennormen in Syrië worden geëerbiedigd; blijft de initiatieven van de EU en haar lidstaten op dit gebied steunen; moedigt de VN-Veiligheidsraad tegelijkertijd aan de misdaden van het Syrische bewind tegen de eigen bevolking te verwijzen naar het Internationaal Strafhof;

12.

geeft zijn volledige steun aan de inspanningen van de Arabische Liga om een einde te maken aan het geweld en een politieke oplossing in Syrië naderbij te brengen; verwelkomt het voorstel van de Liga om een waarnemersmissie te sturen ter bescherming van burgers; is bezorgd over het gebrek aan inzet bij de Syrische autoriteiten om het Actieplan uit te voeren; verwelkomt het besluit van de Arabische Liga om het Syrische regime sancties op te leggen; roept het Syrische regime ertoe op om af te zien van directe of indirecte pogingen om naburige landen te destabiliseren;

13.

dringt aan op meer samenwerking tussen de EU en Turkije met betrekking tot de situatie in Syrië; verwelkomt de Turkse veroordeling van het regime in Syrië, de sancties die Turkije het regime heeft opgelegd en het Turkse beleid om de grenzen open te houden voor vluchtelingen;

14.

verzoekt de vicevoorzitter/hoge vertegenwoordiger met klem haar uiterste best te doen om in gesprek te komen met Turkije, de Arabische Liga en de Syrische oppositie over de modaliteiten voor het opzetten van humanitaire corridors aan de Syrisch-Turkse grens, teneinde bescherming te bieden aan Syrische vluchtelingen en alle burgers die proberen aan de aanhoudende militaire onderdrukking in Syrië te ontkomen;

15.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de vicevoorzitter van de Commissie/hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de regeringen en parlementen van de lidstaten, de regering en het parlement van de volksrepubliek China, de regering en het parlement van de Russische Federatie, de regering en het parlement van de Arabische Republiek Syrië, en de regering en het parlement van de Republiek Turkije.

14.6.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 168/70