5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/1

—

gezien Richtlijn 2002/22/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 inzake de universele dienst en gebruikersrechten met betrekking tot elektronische-communicatienetwerken en -diensten (Universeledienstrichtlijn) (1),

—

gezien Verordening (EG) nr. 2006/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 2004 betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming (2),

—

gezien Richtlijn 2009/136/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 tot wijziging van Richtlijn 2002/22/EG inzake de universele dienst en gebruikersrechten met betrekking tot elektronische-communicatienetwerken en -diensten, Richtlijn 2002/58/EG betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie en Verordening (EG) nr. 2006/2004 betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming (3),

—

gezien Richtlijn 2002/21/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronische-communicatienetwerken en -diensten (Kaderrichtlijn) (4),

—

gezien Richtlijn 2002/19/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 inzake de toegang tot en interconnectie van elektronische-communicatienetwerken en bijbehorende faciliteiten (Toegangsrichtlijn) (5),

—

gezien Richtlijn 2002/20/EG van het Europees Parlement en de Raad van 7 maart 2002 betreffende de machtiging voor elektronische-communicatienetwerken en -diensten (6),

—

gezien Richtlijn 2009/140/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 tot wijziging van Richtlijn 2002/21/EG inzake een gemeenschappelijk regelgevingskader voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten, Richtlijn 2002/19/EG inzake de toegang tot en interconnectie van elektronischecommunicatienetwerken en bijbehorende faciliteiten, en Richtlijn 2002/20/EG betreffende de machtiging voor elektronischecommunicatienetwerken en -diensten (7),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1211/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 25 november 2009 tot oprichting van het Orgaan van Europese regelgevende instanties voor elektronische communicatie (BEREC) en het Bureau (8),

—

gezien Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2002 betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie (9),

—

gezien de door de Commissie op 2 maart 2010 gestarte publieke raadpleging over toekomstige beginselen van de universele dienst voor elektronische communicatienetwerken en -diensten,

—

gezien de Mededeling van de Commissie van 20 september 2010 getiteld "Breedband in Europa: investeren in digitale groei" (COM(2010)0472),

—

gezien het voorstel van de Commissie voor een besluit van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van het eerste programma voor het radiospectrumbeleid (COM(2010)0471),

—

gezien de aanbeveling van de Commissie van 20 september 2010 inzake geregelde toegang tot NGA-netwerken (toegangsnetwerken van de volgende generatie),

—

gezien het werkdocument van het communicatiecomité van de Commissie getiteld "Toegang tot breedband in de EU: de situatie op 1 juli 2010",

—

gezien de Mededeling van de Commissie van 25 augustus 2010 getiteld "Voortgangsverslag over de eengemaakte Europese markt voor elektronische communicatie 2009 (15e verslag) SEC(2010)0630" (COM(2010)0253),

—

gezien de vierde editie van het "Scorebord betreffende consumentenmarkten - Making markets work for consumers" van oktober 2010,

—

gezien Beschikking 91/396/EEG van de Raad van 29 juli 1991 inzake invoering van een gemeenschappelijk Europees oproepnummer voor hulpdiensten (10),

—

gezien de aanbeveling van de Commissie betreffende de verwerking van locatie-informatie over de oproeper in elektronische communicatienetwerken met het oog op locatie-uitgebreide noodoproepdiensten,

—

gezien Verordening (EG) nr. 717/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 27 juni 2007 betreffende roaming op openbare mobiele telefoonnetwerken binnen de Gemeenschap en tot wijziging van Richtlijn 2002/21/EG (11),

—

gezien het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap, dat door de EU is geratificeerd op 23 december 2010,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en dan met name de artikelen 2 (Het recht op leven), 3 (Het recht op menselijke integriteit), 6 (Het recht op vrijheid en veiligheid), 26 (De integratie van personen met een handicap) en 35 (De gezondheidszorg),

—

gezien de studie getiteld "The European Emergency Number 112" (Flash Eurobarometer 314),

—

gezien het werkdocument van het communicatiecomité van de Commissie getiteld "Implementation of the European emergency number 112 - Results of the fourth data-gathering round" (10 februari 2011),

—

gezien zijn verklaring van 25 september 2007 over het Europees alarmnummer "112" (12),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming en het advies van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid (A7-0220/2011),

A.

overwegende dat de universeledienstrichtlijn sociale uitsluiting beoogt te voorkomen door te waarborgen dat burgers in plattelands- en afgelegen gebieden en huishoudens met een laag inkomen betaalbare toegang hebben tot elementaire en essentiële telecommunicatiediensten,

B.

overwegende dat er met name voor moet worden gezorgd dat kwetsbare groepen niet in de steek worden gelaten en speciale effectieve maatregelen ten uitvoer worden gelegd om de sociale integratie en de toegang tot diensten van deze groepen op gelijke voet met alle andere burgers te garanderen,

C.

overwegende dat de meeste burgers onder andere dankzij de technologische vooruitgang, met name betaalbare mobiele telefonie, nu toegang hebben tot basistelecommunicatiediensten,

D.

overwegende dat de universele dienst is gedefinieerd als het "minimumpakket diensten van gespecificeerde kwaliteit waar alle eindgebruikers tegen een betaalbare prijs, rekening houdend met specifieke nationale omstandigheden en zonder verstoring van de concurrentie, toegang toe hebben",

E.

overwegende dat de universele dienst moet voorzien in toegang voor alle burgers tot diensten die van essentieel belang zijn voor hun deelname aan de maatschappij, als marktkrachten alleen daar niet toe in staat zijn,

F.

overwegende dat een van de hoofdprestatiedoelstellingen van de digitale agenda is alle EU-burgers tegen 2013 van basisbreedband te voorzien; evenwel overwegende dat, waar breedbandverbindingen al voorhanden zijn, de gemiddelde absorptiegraad 50% van de gezinnen benadert,

G.

overwegende dat de implementatie van de herziene universeledienst- en gebruikersrechtenrichtlijn nog niet kan worden beoordeeld omdat de omzettingsdeadline 25 mei 2011 is en de periode van drie jaar die vereist is voor een beoordeling van de juiste en volledige tenuitvoerlegging van alle bepalingen in de richtlijn nog maar net is begonnen,

H.

overwegende dat, hoewel de bestaande wetgeving positieve resultaten voor burgers oplevert, dit geen op zichzelf staand doel is en dat ook gewerkt moet worden aan het maximaliseren van de voordelen van nieuwe maatregelen door middel van continu toezicht door de lidstaten en door middel van inspanningen gericht op het verbeteren van de kwaliteit, en van de volledigheid en zichtbaarheid van informatie,

I.

overwegende dat de interne markt nooit als helemaal voltooid kan worden beschouwd en voortdurend opnieuw moet worden geëvalueerd om voor garanties op het gebied van sociale bescherming te zorgen en rekening te houden met de maatschappelijke behoeften, de technologische vooruitgang en de opkomst van innoverende oplossingen; overwegende dat bovendien maatregelen voor het bevorderen van groei en werkgelegenheid van essentieel belang zijn om te waarborgen dat de interne markt en de digitale interne markt mogelijk worden gemaakt en onverwijld worden gerealiseerd, voor de Europese burgers, consumenten en bedrijven,

J.

overwegende dat het streven naar vooruitgang zowel de stuwende kracht achter, als het medium voor de verwezenlijking van de visie en de doelstellingen van de Europese wetgevers is; overwegende dat bij voorstellen voor nieuwe wetgeving of voor het wijzigen van bestaande wetgeving rekening moet worden gehouden met praktijkervaringen en de implementatiecapaciteit; overwegende dat wetgevingswijzigingen duidelijke politieke steun behoeven, waarbij een objectieve kosten-baten- en sociaaleconomische analyse de doorslaggevende factor is,

K.

overwegende dat het Europees alarmnummer "112", dat in 1991 krachtens een Raadsbesluit is ingesteld om burgers toegang te bieden tot alle hulpdiensten (bijvoorbeeld brandweer, politie en medische diensten), het enige nummer is dat in alle lidstaten van de Europese Unie te bereiken is en overwegende dat een grote meerderheid van de Europeanen hiervan nog altijd niet op de hoogte is en er sinds 2000 geen vooruitgang is geconstateerd,

L.

overwegende dat zijn verklaring van 11 maart 2008 over een alarmsysteem voor het waarschuwen van de bevolking bij grote rampen (13) is ondertekend door 432 leden van het Europees Parlement,

M.

overwegende dat er nog altijd inspanningen nodig zijn om de kwaliteit van de dienstverlening na het bellen van "112" te beoordelen en zeker te stellen, zowel wat de prestatie van de telecommunicatie- en de noodhulpdiensten als wat de coördinatieaspecten betreft, die afhankelijk zijn van vele factoren, en overwegende dat een volledige en gedetailleerde beoordeling van de daadwerkelijke stand van zaken van de tenuitvoerlegging van de "112"-dienst in de EU, zoals ervaren door burgers, waarbij met name gekeken wordt naar bereikbaarheid, interoperabiliteit en noodhulptijden, niet is uitgevoerd,

N.

overwegende dat een aantal recente rampen heeft aangetoond dat alarmering en tijdige waarschuwing van burgers nodig is om het leed en het verlies aan mensenlevens te beperken als er een grote ramp dreigt en als een ramp zich voordoet,

1.

onderstreept het belang van universeledienstverplichtingen als veiligheidsnet voor sociale insluiting in situaties waar marktkrachten alleen er niet voor hebben gezorgd dat alle burgers en ondernemingen toegang hebben tot elementaire diensten;

2.

steunt de geregelde herbeoordeling, in het kader van de richtlijn universele dienst en gebruikersrechten, van de geschiktheid van de bestaande wettelijke bepalingen van de EU voor de universele dienst in het licht van sociale, economische en technologische ontwikkelingen, teneinde passende definities te ontwikkelen en vast te stellen, dat wil zeggen definities die een weerspiegeling vormen van evoluerende echte behoeften en de eisen van de burgers en tot verbetering van de kwaliteit leiden;

3.

verzoekt de Commissie richtsnoeren op te stellen voor een optimale implementatie en handhaving van de herziene universeledienstverplichtingen, onder vermijding van marktverstoringen, en de lidstaten tegelijkertijd toe te staan bepalingen vast te stellen die het best aansluiten op hun nationale omstandigheden;

4.

steunt de doelstelling "Breedband voor iedereen" van de Digitale Agenda en is ervan overtuigd dat universele toegang tot breedband burgers en ondernemingen helpt zoveel mogelijk de vruchten van de digitale interne markt te plukken, in het bijzonder doordat dit de sociale integratie verbetert en nieuwe kansen voor sociaal en milieutechnisch innoverende bedrijven creëert, hetgeen goed is voor de werkgelegenheid, groei en grensoverschrijdende handel; ondersteunt derhalve de bevordering van digitale vaardigheden;

5.

verzoekt de Commissie om meer financiële steun te verlenen aan lokale projecten waarmee digitale toegang mogelijk wordt gemaakt, en verder aan alle gemeenschappen die in de vorm van aansluitingsmogelijkheden in openbare gebouwen waar gratis internettoegang wordt gewaarborgd, helpen ervoor te zorgen dat kansarme gemeenschappen toegang hebben tot technologische middelen;

6.

onderstreept dat een combinatie "beleid/technologieën" (zoals bedrade, kabel-, glasvezel-, mobiele en satellietnetwerken) de ontwikkeling van nieuwe online-diensten en -toepassingen door ondernemingen en publieke organen, zoals e-governance, e-gezondheid en e-onderwijs, kan aanzwengelen, doordat hierdoor de vraag naar snellere internetverbindingen wordt vergroot, de investeringen in open breedbandnetwerken winstgevender worden en derhalve publiek-private partnerschappen worden bevorderd en voor ontwikkeling van de digitale interne markt gezorgd, waarbij tegelijk de inclusie van gemarginaliseerde burgers wordt verbeterd;

7.

benadrukt het belang van de EU-regelgeving inzake openbare aanbestedingen en acht het van het uiterste belang, in de context van de brede herziening van deze regels, dat zowel lokale als regionale overheden voordelen ontlenen aan maatregelen om hun deelname aan investeringen in communicatietechnologie en in precommerciële inkoop (als instrument om de voordelen van onderzoek op de markt te brengen) te stimuleren en dat e-inkoop breed geïntroduceerd wordt;

8.

verzoekt om effectieve omzetting van het telecommunicatieregelgevingskader, met name de bepalingen over netneutraliteit, dusdanig dat eindgebruikers toegang hebben tot de diensten en inhoud en de toepassingen van hun keuze op het internet kunnen gebruiken;

9.

onderstreept dat de universele dienst niet de enige of de belangrijkste stuwende kracht achter de verwezenlijking van de "Breedband voor iedereen"-doelstelling is, aangezien de investeringskosten hoog zijn en niet automatisch tot significant betere diensten voor de consument wordt gekomen; merkt evenwel op dat in artikel 15 van de universeledienstrichtlijn wordt bepaald dat de omvang van de universele dienst op gezette tijden wordt geëvalueerd en benadrukt het feit dat bij deze evaluatie rekening wordt gehouden met de evaluatie van de uitvoering van de bepalingen van de richtlijn en de vaststellingen in het kader van lopende effectbeoordeling, met name wat de mate waarin breedbandnetwerken worden ontplooid en de feitelijke absorptie door de gezinnen betreft;

10.

is van oordeel dat, als de beschikbaarheid van breedband verplicht wordt gesteld, dit niet automatisch tot een hogere acceptatie zal leiden; verzoekt de Commissie en de lidstaten derhalve de maatregelen te versterken om de vraag te vergroten en acceptatie te stimuleren in plaats van alleen maar te zorgen dat er een aansluiting is; is verder van oordeel dat universeledienstverplichtingen uiteindelijk, mogelijkerwijs als doelstelling op middellange termijn, een extra prikkel voor de ontwikkeling van breedband zouden kunnen worden, maar dat goed ontworpen nationale programma's universele breedbanddoelstellingen moeten realiseren;

11.

is van oordeel dat een efficiënt radiospectrumbeleid dat het geharmoniseerde gebruik van het "digitale dividend" mogelijk maakt en investeringsvriendelijke regelgeving ook belangrijke instrumenten zijn om de breedbanddekking uit te breiden;

12.

verzoekt de Commissie de lopende effectbeoordeling af te ronden en wetgevers gedetailleerd en volledig te informeren over de huidige absorptiegraad, de verwachte vraag naar en verbetering van universeledienstverplichtingen door middel van breedband, en daarnaast een analyse over te leggen van het voor de lidstaten, consumenten en ondernemingen meest doeltreffende financieringsmechanisme voor de invulling van de universeledienstverplichtingen, waarbij inefficiënte kosten en buitensporige lasten moeten worden voorkomen;

13.

verzoekt de Commissie parallel aan en in samenwerking met de nationale regelgevingsautoriteiten een gedegen marktonderzoek uit te voeren, teneinde ervoor te zorgen dat de lidstaten die nu reeds voor alle breedbandtechnologieën en -snelheden aan universeledienstverplichtingen kunnen en willen voldoen, dat in geval van slechte werking van de markt daadwerkelijk kunnen doen zonder dat dat tot marktverstoringen leidt;

14.

is verheugd over het besluit van de Commissie om na de publicatie van het vierde "Scorebord betreffende consumentenmarkten" een diepgaande studie naar het aanbod van internetdiensten te houden;

15.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om samen met de nationale regelgevingsautoriteiten te onderzoeken op welke wijze universeledienstverplichtingen en bepalingen inzake gebruikersrechten kunnen worden geïmplementeerd die niet alleen middels de invoering van speciale apparatuur en betaalbare tarieven, maar ook door middel van een adequate informatieverschaffing voor toegang voor kwetsbare groepen, met name personen met een handicap, zorgen, en die consumenten wat beschikbare diensten en diensten-na-verkoop betreft daadwerkelijk keuzemogelijkheden bieden;

16.

is evenwel van oordeel dat de basisbepaling voor het financieren van de universele dienst, waardoor erop wordt toegezien dat dit op niet-discriminerende en transparante wijze wordt behandeld, onderdeel moet blijven uitmaken van de EU-wetgeving en moet worden uitgebreid zodat deze ook ziet op gegevens- en spraakverplichtingen;

17.

onderstreept dat het Europees alarmnummer "112" levens kan redden en de bescherming van EU-burgers vergroot door als belangrijk ondersteuningssysteem te dienen voor burgers en consumenten die binnen de interne markt wonen; onderstreept het belang van het toezien op een probleemloze werking van het nummer "112" in de hele Unie; is van oordeel dat de Commissie erop moet toezien dat elk segment van de maatschappij toegang heeft tot deze dienst, waaronder begrepen personen met een handicap (gehoorschade, spraakgebrek etc.) en andere kwetsbare groepen;

18.

betreurt evenwel het feit dat het Europees alarmnummer "112" bij lange na zijn volledige potentieel nog niet heeft bereikt; is dan ook van oordeel dat er wat de bekendheid van het nummer bij de burgers betreft nog fundamentele stappen moeten worden gezet, en dat de technologie en de coördinatie verbetering behoeven;

19.

wijst erop dat volgens de Eurobarometer-enquête die in februari 2011 is gepubliceerd slechts 26% van de burgers van de EU weten dat ze ‧112‧ moeten bellen wanneer ze zich met nooddiensten in de EU in verbinding willen stellen en dat nog altijd 58% van de burgers van de EU het niet eens zijn met de stelling dat de mensen in hun land voldoende zijn geïnformeerd over het bestaan van het alarmnummer ‧112‧ (14);

20.

verzoekt de Commissie en de lidstaten met klem gezamenlijk hun inspanningen gericht op het vergroten van de bekendheid bij het publiek en het gebruik van "112", te intensiveren, namelijk via de ontwikkeling van een gerichte en verstrekkende communicatiestrategie die aandacht heeft voor de voornaamste zorgen en vragen die burgers hebben met betrekking tot het mechanisme van het systeem;

21.

verzoekt de Commissie en de lidstaten meer werk te maken van voorlichting, zodat het alarmnummer ‧112‧ onder alle burgers van de EU en onder reizigers via de media, in het bijzonder de gedrukte en audiovisuele media, en via voorlichtingscampagnes, bekend wordt als het pan-Europese alarmnummer, en promotie-activiteiten te organiseren en te ondersteunen om het nummer meer bekendheid te geven en elk jaar op 11 februari, de Europese ‧112-dag‧, evenementen te organiseren; wijst erop dat speciale aandacht besteed moet worden aan praktische informatie door bijvoorbeeld te benadrukken dat ‧112‧ het Europese alarmnummer is, dat overal in de EU met een vaste of mobiele telefoon gratis bereikbaar is;

22.

wijst op de grote verschillen tussen de lidstaten wat de kennis van het Europese alarmnummer ‧112‧ betreft en verzoekt de lidstaten hun ervaringen met elkaar te delen en goede praktijken uit te wisselen, teneinde te bewerkstelligen dat ten minste 80% van de burgers van de EU in 2020 het alarmnummer ‧112‧ spontaan herkennen als het nummer waarmee overal in de Europese Unie noodhulpdiensten kunnen worden gebeld;

23.

verzoekt de lidstaten gebruik te maken van de beste punten voor het verspreiden van informatie over het noodnummer "112" via welke een groot aantal huishoudens gemakkelijk geïnformeerd kan worden, met name dokterspraktijken en apotheken, ziekenhuizen en klinieken, onderwijsinstellingen als scholen en universiteiten, luchthavens, havens en treinstations, gezien het feit dat het nummer "112" met name nuttig is voor reizigers, evenals de informatieportalen van de nationale noodhulpdiensten;

24.

verzoekt de Commissie en de lidstaten het alarmnummer ‧112‧ via internet en de radio - de twee media waar jongeren en mensen die vaak reizen het meest gebruik van maken - onder de aandacht te brengen als het pan-Europese alarmnummer; onderstreept dat slechts 16% van de mensen die op de hoogte zijn van het alarmnummer ‧112‧ dit op de radio hebben gehoord en slechts 11% via internet;

25.

verzoekt de lidstaten erop toe te zien dat het alarmnummer ‧112‧ duidelijk zichtbaar is aangebracht op alle door noodhulpdiensten gebruikte voertuigen, waaronder politieauto's, ambulances, brandweerauto's en voertuigen van andere diensten;

26.

merkt echter op dat lidstaten al langdurig bestaande noodnummers hebben en benadrukt dat, als zij deze nationale nummers willen behouden, het belangrijk is het bewustzijn van welk nummer men moet bellen niet in het gedrang te brengen en hierover geen verwarring te veroorzaken;

27.

betreurt het feit dat de lidstaten er nog niet voor zorgen dat tijdige, nauwkeurige en betrouwbare locatie-informatie aan de "112"-diensten wordt verstrekt; verzoekt de Commissie daarom in nauwe samenwerking met de lidstaten en zo spoedig mogelijk in het kader van de nieuwe telecommunicatieregels van de EU de accuraatheid en betrouwbaarheid van de informatie betreffende de locatie van de beller aanzienlijk te verbeteren en de technologie naar een hoger plan te tillen, teneinde uiteindelijk tot een systeem van verplichte automatische bellerlokalisering binnen een paar seconden te komen voor alle oproepen naar "112", inclusief die van roamende klanten, teneinde deze cruciale informatie aan centralisten en eerstehulpverleners te verstrekken, hetgeen waardevol voor burgers zal blijken te zijn; verzoekt de Commissie actie te ondernemen tegen lidstaten die niet voldoen aan hun verplichtingen op dit gebied;

28.

verzoekt de lidstaten en de Commissie om maatregelen te introduceren om de toegang tot financiering ter ondersteuning van onderzoekprojecten gericht op het ontwikkelen van de best mogelijke technologieën voor bellerlokalisering, waaronder middels VoIP, te verbeteren en steunt in dit verband de ontwikkeling van normen en regelgeving van de volgende generatie; vraagt dat de ICT-KCI-fondsen die staan aangegeven in de EU-begroting 2009, 2010 en 2011, worden toegewezen, om het testen en de implementatie te ondersteunen van innoverende diensten (gebaseerd op VoIP- en IP-toegang tot "112") die kunnen worden geïnitieerd via netwerkonafhankelijke toepassingen in afwachting van het opzetten van een "112"-systeem van de volgende generatie in de EU; verzoekt de Commissie ook de implementatie van toepassingen voor "112" van de volgende generatie zoals sms'en, video en sociale netwerken te onderzoeken en te bestuderen hoe dergelijke toepassingen, die momenteel beschikbaar zijn voor de burgers, kunnen worden toegepast in communicatie over noodsituaties teneinde de toegang tot "112" en door burgers geïnitieerde reacties op noodsituaties te verbeteren;

29.

is van oordeel dat e-call middels regelgeving als een verplichte dienst moet worden ontwikkeld;

30.

wijst op het belang van een betere coördinatie tussen noodhulpdiensten op zowel nationaal, als EU-niveau en grensoverschrijdend, teneinde tot een zo groot mogelijke doeltreffendheid te komen en verzoekt de Commissie derhalve overheidsinstanties in de lidstaten te steunen en ermee samen te werken bij het verkennen van manieren om de interoperabiliteit tussen hun systemen te verbeteren;

31.

verzoekt de Commissie om in nauwe samenwerking met de lidstaten zo spoedig mogelijk betrouwbaarheidvereisten en kwaliteitseisen vast te stellen voor de hele "112"-dienstenketen en prestatie-indicatoren en -richtlijnen te ontwikkelen met betrekking tot de kwaliteit van de "112"-dienst zoals deze ervaren wordt door burgers, daarbij rekening houdend met de noodzaak van bereikbaarheid, van interoperabiliteit tussen noodhulpdiensten, van meertaligheid en van tijdige en hoogwaardige noodhulp door de noodhulpdiensten;

32.

beveelt, om de doeltreffendheid van de "112"-nooddienst in de EU te verbeteren, de instelling aan van een actieprogramma ter ondersteuning van de uitwisseling van ervaringen en beste praktijken tussen de nationale regelgevingsautoriteiten, noodhulpdiensten en organisaties in het maatschappelijk middenveld van de lidstaten en deze uitwisseling uit te breiden naar organisaties in kandidaat-lidstaten en buurlanden van de EU; suggereert dat hiertoe een netwerk van deskundigen kan worden ingesteld; beveelt met name aan goede praktijken tussen lidstaten uit te wisselen met betrekking tot het afhandelen van oproepen naar "112", met name over de training van telefonisten, het inzetten van één telefonist voor het afwikkelen van een oproep en het gebruik van online- en tolkendiensten in het geval de beller niet de taal spreekt van het land waarin hij zijn oproep naar het alarmnummer pleegt;

33.

verzoekt de lidstaten maatregelen te nemen om het aantal onsuccesvolle pogingen om met ‧112‧ in contact te komen te reduceren, de ‧call set-up‧ en reactietijden te verkorten en het aantal nep- of valse oproepen te verkleinen; verzoekt de lidstaten goede praktijken uit te wisselen met betrekking tot het blokkeren van oproepen door mobiele telefoons zonder SIM;

34.

wijst erop dat het belangrijk is de toegankelijkheid van het alarmnummer "112" voor mensen met verschillende soorten handicaps en kwetsbare groepen te waarborgen en dringt aan op standaardisering van de toegankelijkheid tot het nummer "112" voor deze groepen in het bijzonder, eventueel via de verstrekking van bijzondere eindapparatuur, tekstuele diensten of diensten in gebarentaal of andere bijzondere apparatuur voor slechthorende of slechtziende gebruikers; nodigt de Commissie en de lidstaten uit meer te ondernemen om de bekendheid met het alarmnummer "112" bij deze groepen te verbeteren, en wel via de communicatiemiddelen die speciaal op hun behoeften zijn afgestemd;

35.

verzoekt de Commissie een studie te verrichten naar de prestaties van de "112"-diensten tot nu toe, naar de samenwerking tussen de relevante organen, teneinde de dienstverlening te verbeteren, alsmede naar de individuele maatregelen die de lidstaten tot nu toe hebben getroffen; verzoekt de Commissie bovendien de mogelijkheid te overwegen de "112"-diensten van gesproken oproepen uit te breiden met sms zodat het sms'en van "112" leidt tot een reactie van een nooddienst;

36.

verzoekt de Commissie door onafhankelijke instanties en uiterlijk eind 2012 de daadwerkelijke stand van zaken met betrekking tot de tenuitvoerlegging van het nummer "112" in de hele EU zoals ervaren door burgers te laten beoordelen, en daarbij met name te kijken naar bereikbaarheid, interoperabiliteit en noodhulptijden; verzoekt de Commissie in dit verband om binnen dezelfde periode tevens een overzicht te verstrekken van wettelijk verplichte en daadwerkelijk uitgevoerde interventies in de EU, en het in het kader van eCall verrichte effectonderzoek uit te breiden met de persoonlijke en financiële gevolgen van de werking van het alarmnummer ‧112‧;

37.

verzoekt de lidstaten en de Commissie, aangezien de technologie al bestaat, de instelling te bevorderen van een "omgekeerd "112"-systeem", d.w.z. een universeel, meertalig, toegankelijk, vereenvoudigd en efficiënt onderling verbonden systeem in de hele EU om burgers te waarschuwen en te alarmeren als er een grote natuur- en/of door de mens veroorzaakte noodsituatie of ramp dreigt of als een dergelijke noodsituatie of ramp zich voordoet; is van oordeel dat een dergelijk systeem ten uitvoer moet worden gelegd zonder de persoonlijke levenssfeer in de weg te staan en in combinatie met passende voorlichtings- en trainingscampagnes voor burgers;

38.

verzoekt de Commissie na te gaan of het haalbaar is een met de ‧112‧-dienst vergelijkbare ‧116‧-dienst in te stellen voor burgers met emotionele moeilijkheden, depressies of andere psychische problemen;

39.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/9

—

gezien het verslag van de Commissie van 5 juli 2010 getiteld "Monitoringactie van de handels- en distributiemarkt – Naar een efficiëntere en eerlijkere interne handels- en distributiemarkt tegen 2020" (COM(2010)0355) en het begeleidende werkdocument van de Commissie over de interne handels- en distributiemarkt (SEC(2010)0807),

—

gezien de antwoorden tijdens de openbare raadplegingsronde van de Commissie over haar verslag "Monitoringactie van de handels- en distributiemarkt" (gehouden van 5 juli tot 10 september 2010),

—

gezien de Ronde Tafel over een efficiëntere en eerlijkere handels- en distributiemarkt voor bedrijven en consumenten die door zijn Commissie interne markt en consumentenbescherming op 25 januari 2011 werd gehouden,

—

gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité van 20 januari 2011 inzake het verslag met de titel "Monitoringactie van de handels- en distributiemarkt – Naar een efficiëntere en eerlijkere interne handels- en distributiemarkt tegen 2020",

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 april 2011, getiteld "Single Market Act – Twaalf hefbomen om de groei aan te jagen en het vertrouwen te versterken – "Samenwerken om nieuwe groei te creëren" "(COM(2011)0206),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 27 oktober 2010 getiteld "Naar een Single Market Act – Voor een sociale markteconomie met een groot concurrentievermogen: 50 voorstellen om beter samen te werken, te ondernemen en zaken te doen" (COM(2010)0608),

—

gezien het op 9 mei 2010 gepubliceerde verslag-Monti getiteld "Een nieuwe strategie voor de interne markt",

—

gezien de conclusies van de Raad van 10 december 2010 over de Single Market Act,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 8 oktober 2010: "Slimme regelgeving in de Europese Unie" (COM(2010)0543),

—

gezien de vierde editie van het "Scorebord consumentenmarkten - markten voor de consument laten werken" (najaarseditie – oktober 2010) en de vijfde editie van het "Scorebord consumentenvoorwaarden – consumenten thuis op de interne markt" (voorjaarseditie – maart 2011),

—

gezien de op 23 september 2010 gepubliceerde 21ste editie van het Scorebord voor de interne markt,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 getiteld "Europa 2020: Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 28 oktober 2009 over een beter werkende voedselvoorzieningsketen in Europa (COM(2009)0591),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 25 juni 2008 met als titel "Denk eerst klein - een ‧Small Business Act‧ voor Europa" (COM(2008)0394),

—

gezien Richtlijn 2011/7/EU van het Europees Parlement en de Raad van 16 februari 2011 betreffende bestrijding van betalingsachterstand bij handelstransacties (1),

—

gezien Verordening (EG) nr. 764/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 tot vaststelling van procedures voor de toepassing van bepaalde nationale technische voorschriften op goederen die in een andere lidstaat rechtmatig in de handel zijn gebracht, en tot intrekking van Beschikking 3052/95/EG (2),

—

gezien Verordening (EG) nr. 765/2008 van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 tot vaststelling van de eisen inzake accreditatie en markttoezicht betreffende het verhandelen van producten en tot intrekking van Verordening (EEG) nr. 339/93 (3),

—

gezien Besluit nr. 768/2008/EG van het Europees Parlement en de Raad van 9 juli 2008 betreffende een gemeenschappelijk kader voor het verhandelen van producten en tot intrekking van Besluit 93/465/EEG van de Raad (4),

—

gezien Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 betreffende diensten op de interne markt (5),

—

gezien zijn standpunt van 23 juni 2011 over het voorstel voor een richtlijn van het Europees Parlement en de Raad betreffende consumentenrechten (6),

—

gezien zijn resolutie van 6 april 2011 over governance en partnerschap op de interne markt (7),

—

gezien zijn resolutie van 6 april 2011 over een interne markt voor ondernemingen en groei (8),

—

gezien zijn resolutie van 6 april 2011 over een interne markt voor voor de Europese burger (9),

—

gezien zijn resolutie van 21 oktober 2010 over de toekomst van de Europese normalisatie (10),

—

gezien zijn resolutie van 21 september 2010 over de voltooiing van de interne markt voor e-handel (11),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 7 september 2010 over redelijke inkomens voor landbouwers: Een beter werkende voedselvoorzieningsketen in Europa (12),

—

gezien zijn resolutie van 20 mei 2010 over het verwezenlijken van een interne markt voor consumenten en burgers (13),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over consumentenbescherming (14),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over het scorebord van de interne markt (15),

—

gezien zijn resolutie van 9 maart 2010 over SOLVIT (16),

—

gezien zijn verklaring van 19 februari 2008 over het onderzoek naar en het optreden tegen misbruik van machtsposities door grote, in de Europese Unie werkzame supermarkten (17),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A7-0217/2011),

A.

overwegende dat de protectionistische tendensen in Europa een alarmerende omvang hebben bereikt,

B.

overwegende dat de reële economie weer bovenaan de politieke agenda moet komen te staan, zodat van het volledige potentieel van de interne markt gebruik kan worden gemaakt,

C.

overwegende dat de handels- en distributiemarkt een cruciaal onderdeel is in ons streven een nieuwe dynamiek aan de interne markt te verlenen,

D.

overwegende dat de detailhandelsmarkt, als voorname energieverbruiker en afvalproducent, een beslissende bijdrage aan de duurzaamheid kan leveren, waaronder de EU 20-20-20 energiedoelstellingen,

E.

overwegende dat het commerciële potentieel van de grensoverschrijdende online-handel zich vanwege verschillende belemmeringen, zoals taalbarrières, gebrek aan vertrouwen in de systeembeveiliging, inadequate en ontoereikende informatie, ontbreken van administratieve coördinatie en samenwerking, nog niet voldoende concretiseert, waardoor de consument slechts ongaarne online van detailhandelaren in andere lidstaten koopt en detailhandelaren aarzelen om online over grenzen heen te verkopen,

1.

onderstreept dat de detailhandelssector een drijvende kracht is voor groei, concurrentievermogen en werkgelegenheid in Europa en een voorname functie heeft bij het nastreven van de doelen van de EU 2020-strategie;

2.

benadrukt dat de handels- en distributiemarkt uiteenlopende en moderne manieren biedt om goederen en diensten te kopen en te verkopen, bijdraagt aan een verbreding van de keuzemogelijkheden voor de consument en flexibele en aantrekkelijke werkgelegenheidskansen biedt, met name aan jongeren;

3.

vraagt de EU-instellingen het allerhoogste politieke gewicht aan de detailhandelssector, als pijler van de Single Market Act en als vehikel voor het herstel van het vertrouwen van het publiek in de interne markt, toe te kennen;

4.

verzoekt de Commissie om een sterkere coördinatie van de diverse vormen van beleid en de sector van de handels- en distributiemarkten op een alomvattende, op de lange termijn gerichte wijze te benaderen;

5.

betreurt het dat er nog steeds ernstige belemmeringen zijn die de detailhandelssector beletten zijn volledige potentieel online en offline te ontplooien wijst er met nadruk op dat hieraan onverwijld aandacht moet worden besteed;

6.

wijst erop dat zowel detailhandelaren als leveranciers er belang bij hebben dat er een efficiëntere, transparantere en eerlijker functionerende detailhandelsmarkt tot stand komt;

7.

is van oordeel dat er allereerst moet worden gekeken naar een doeltreffende handhaving van de beginselen uit het Verdrag, de bestaande voorschriften en instrumenten voor de interne markt en naar zelfregulering, alvorens zo nodig een benadering door middel van regelgeving wordt gekozen;

8.

is er bezorgd over dat beperkende nationale voorschriften, uiteenlopende interpretaties en een ontoereikende handhaving hinderpalen zijn voor het vrije verkeer van goederen en diensten in de EU; onderstreept dat eisen betreffende extra tests en registraties, niet-erkenning van certificaten en normen, territoriale leveringsbeperkingen en soortgelijke maatregelen extra kosten voor consumenten en detailhandelaren, met name KMO's, met zich meebrengen, waardoor het potentiële nut van de interne markt voor de Europese burgers en de zakenwereld wordt beperkt;

9.

erkent de noodzaak dat de Commissie met behulp van adequate statistische instrumenten de redenen van in de EU bestaande prijsverschillen verder analyseert om te zorgen voor transparantere prijzen en vergelijkingsmogelijkheden voor de consument, onverminderd de Europese en nationale voorschriften op het gebied van belastingen en arbeidsmarkten, waardoor bevorderd wordt dat de consument met kennis van zaken zijn keuze maakt en meer vertrouwen in de grensoverschrijdende handel krijgt; herinnert eraan dat de nationale bureaus voor statistiek daartoe actief moeten samenwerken;

10.

dringt er bij de lidstaten op aan de voorschriften en wetgeving voor de interne markt volledig en op correcte wijze ten uitvoer te leggen – en daartoe met name uitvoering te geven aan het goederenpakket, de dienstenrichtlijn, de richtlijn inzake betalingsachterstand, de richtlijn inzake e-handel, de "Small Business Act" en de richtlijn inzake oneerlijke handelspraktijken; vraagt de lidstaten tevens een eind te maken aan overlappingen en om beperking van administratieve lasten en belemmeringen op regelgevingsterrein die de groei en het scheppen van banen in de weg kunnen staan;

11.

vraagt de Commissie de lidstaten nauwkeurig in het oog te houden om de haperende omzetting in nationale wetgeving te corrigeren en te komen tot een daadwerkelijke wederzijdse erkenning van goederen en diensten; verzoekt de Commissie ook om een vereenvoudiging van de bestaande regels;

12.

ziet voor welke moeilijkheden de onafhankelijke detailhandelaren van Europa zich zien geplaatst en is van oordeel dat de wetgeving voor de detailhandel meer op aantoonbare feiten gebaseerd moet zijn, vooral waar het gaat om de noodzaak de effecten van wetgeving op kleine ondernemingen adequaat te onderzoeken en te begrijpen;

13.

spoort bedrijfsorganisaties en consumentenorganisaties, ondersteund door de Commissie, aan om belanghebbenden meer informatie, opleiding en juridisch advies te bieden over hun rechten en de instrumenten ten die tot hun beschikking staan, zoals SOLVIT, en de onderlinge uitwisseling van optimale praktijken te steunen;

14.

benadrukt dat een onsamenhangend betalingssysteem een belemmering vormt voor de handel; verzoekt de Commissie het SEPA-systeem te verbeteren om een fundamentele, voor alle kaarten werkende betalingsdienst te ontwikkelen, de concurrentie tussen de diverse betaalmiddelen te bevorderen door toegangsbelemmeringen te verwijderen, voor meer transparantie bij de transactiekosten te zorgen en een einde te maken aan ongerechtvaardigde afwikkelingsvergoedingen; vraagt de Commissie ook om snellere bankovermakingen binnen de EU te realiseren; herinnert er voorts aan dat SEPA kan worden beschouwd als een doeltreffend instrument om de informele economie te bestrijden;

15.

vestigt er de aandacht op dat in sommige delen van het maatschappelijk middenveld bezorgdheid is geuit over het toenemende aantal winkelcentra en het afnemende aantal plaatselijke winkels en markten in afgelegen gebieden en stadscentra;

16.

onderstreept dat de planning van detailhandelslocaties handelsbedrijven een kader moet bieden om te concurreren, de keuzevrijheid van de consument te verbreden en toegang tot goederen en diensten te geven, vooral in minder goed toegankelijke en dun bevolkte gebieden of wanneer de consument in zijn mobiliteit beperkt is; vraagt verder de aandacht voor de maatschappelijke en sociale functie en de milieurol van plaatselijke winkels en markten bij het revitaliseren van plattelandsgebieden en stedelijke gebieden; dringt er derhalve bij de lidstaten op aan het ontstaan of voortbestaan van duurzame plaatselijke gemeenschappen aan te moedigen door het begunstigen van innovatie en groei van KMO's;

17.

onderstreept dat KMO's de ruggengraat van de Europese economie vormen en een unieke rol moeten vervullen door banen te scheppen, vooral in plattelandsgebieden, en ook innovatie en groei moeten bevorderen in de detailhandelssector in plaatselijke gemeenschappen in de gehele EU;

18.

is van oordeel dat bij toegankelijkheid ten volle rekening moet worden gehouden met het subsidiariteitsbeginsel;

19.

erkent dat de lidstaten bevoegd zijn voor het bepalen van hun winkelinplantingsbeleid; duurzaamheid, mobiliteit, ruimtelijke ordening en kernversterking zijn belangrijke motieven die in rekening moeten kunnen worden gebracht bij de beslissing over de toelaatbaarheid van inplanting van nieuwe winkels;

20.

is van mening dat stimulansen om het stedelijke gebouwenbestand te renoveren, ook met gebruikmaking van de structuurfondsen, het mogelijk kunnen maken de huurprijzen te verlagen (publiek-private samenwerking) en de terugkeer kunnen bevorderen van bedrijven, en met name buurtwinkels, die de economische en sociale ontwikkeling in de hand werken;

21.

vraagt de Commissie in samenwerking met de lidstaten een studie te verrichten naar de impact en de mogelijke gevolgen van de vestiging van hypermarkten of winkelcentra wat de arbeidsmarkt, kmo's en de consumenten betreft;

22.

neemt nota van de grote bezorgdheid van rondtrekkende straatverkopers die in de openbare ruimte werken over de mogelijke toepassing van Richtlijn 2006/123/EG in de lidstaten, waarbij het begrip "natuurlijke rijkdommen" ook zou worden uitgebreid tot openbare grond, waardoor handelsvergunningen in openbare ruimten in de tijd zouden worden beperkt; dit zou zeer nadelig zijn voor de werkgelegenheid, de keuzevrijheid van de consumenten en het voortbestaan van traditionele straatmarkten;

23.

onderstreept dat de e-handel een belangrijke aanvulling vormt op de offline-handel en dat er passende maatregelen nodig zijn om gebruik te maken van zijn volledige potentieel, waartoe ook de toegang tot het internet behoort in de meest afgelegen gebieden van de Europese Unie; vraagt de Commissie om in haar komende mededeling over e-handel onder meer in te gaan op maatregelen ter versterking van het vertrouwen, met name door vereenvoudiging van de registratie van domeinnamen in andere lidstaten dan het eigen land, verhoging van de veiligheid bij online-betalingen, vergemakkelijking van grensoverschrijdende schuldinvordering, en betere consumentenvoorlichting over consumentenrechten, met name wat herroeping en verhaalsmogelijkheden betreft;

24.

betreurt dat er nog aanzienlijk aantal belemmeringen bestaat die de vrijheid van vestiging van detailhandelsbedrijven in de EU beperken; is vooral bezorgd over bepaalde nationale handels- en belastingwetten waarvan de facto discriminerende effecten voor buitenlandse detailhandelsbedrijven uitgaan;

25.

verzoekt de Commissie robuuster op te treden tegen lidstaten die zich niet aan de beginselen van de interne markt houden, inbreukprocedures door middel van een snelle benadering te bespoedigen en het Europees Parlement jaarlijks verslag uit te brengen over opgeloste zaken op detailhandelsgebied;

26.

benadrukt opnieuw dat een vrije concurrentie, contractvrijheid en een juiste handhaving van de desbetreffende wetgeving de sleutel vormen tot een goed functionerende handels- en distributiemarkt;

27.

erkent dat elk bedrijf zijn geheel eigen positie op de markt inneemt, dat bedrijven economisch verantwoord moeten opereren en dat de EU economische kampioensondernemingen nodig heeft om op wereldwijde schaal te concurreren;

28.

benadrukt echter dat er in brede kring zorg bestaat over marktdominantie door grotere actoren die vaak oneerlijke voorwaarden aan zwakkere leveranciers en detailhandelszaken zouden opleggen, bijvoorbeeld door middel van ongerechtvaardigde selectieve distributiemechanismen, geografische segmentatie, prijscontrole, unilaterale uitsluiting van producten met onmiddellijke ingang en andere restrictieve praktijken, zodat de concurrentie wordt verstoord; onderstreept dat de gehele aanvoerketen van de detailhandel door deze praktijken wordt beïnvloed; verwerpt praktijken waarbij misbruik wordt gemaakt van de machtsongelijkheid tussen economische actoren en de werkelijke contractvrijheid in het gedrang komt; benadrukt dat indien alle actoren, in het bijzonder kmo's, beter worden doordrongen van hun contractuele rechten, dit zou helpen genoemde praktijken te voorkomen;

29.

erkent dat franchising onafhankelijke detailhandelszaken een goede formule biedt om in een zeer concurrerende omgeving te overleven; stelt tot zijn bezorgdheid vast dat in de contracten waarmee detailhandelszaken de mogelijkheid wordt geboden deel te nemen aan een franchise steeds strengere voorwaarden worden gesteld;

30.

benadrukt dat huismerken zodanig dienen te worden ontwikkeld dat zij tot verbetering van de keuzemogelijkheden van de consument, met name in termen van transparantie, informatiekwaliteit en diversiteit, leiden en dat zij kmo's duidelijke innovatie- en uitbreidingsmogelijkheden bieden;

31.

acht "parasitair kopiëren", dat onder meer kan voortvloeien uit de tweeledige rol van de detaillist als klant en als concurrent van fabrikanten van merkproducten, een onaanvaardbare praktijk die onverwijld moet worden aangepakt; is verheugd over het feit dat de Commissie een analyse verricht die verdere helderheid moet brengen omtrent de rechtskaders en praktijken in verband met vertrouwelijke handelsinformatie en "parasitair kopiëren" in de 27 lidstaten van de EU;

32.

erkent dat er behoefte is aan evenwichtiger betrekkingen en meer transparantie in de aanvoerketen van de detailhandel; onderstreept de noodzaak om van confrontatie over te gaan tot een op feiten gebaseerde dialoog om het vertrouwen te herstellen, eerlijker onderhandelingen mogelijk te maken en gelijke uitgangspunten voor iedereen vast te stellen, zodat alle economische actoren in voorzieningsketens in staat worden gesteld van de toegevoegde waarde van hun producten te profiteren en volledig de vruchten van de interne markt kunnen plukken;

33.

dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan de mededingingswetgeving volledig en coherent te handhaven en, waar dit op nationaal niveau van toepassing is, hetzelfde te doen met de wetgeving tegen oneerlijke concurrentie en de antitrustwetgeving;

34.

benadrukt dat het, om een correcte toepassing van de mededingingsregels te garanderen en misbruik van machtspositie te voorkomen, eerst en vooral noodzakelijk is om de lokale mededingingsautoriteiten te versterken en te zorgen voor continue en ononderbroken communicatielijnen en samenwerking tussen deze autoriteiten en het Directoraat-generaal concurrentie van de Commissie;

35.

steunt de waardevolle werkzaamheden van het Platform van deskundigen inzake contractuele praktijken in B2B-relaties van het Forum op hoog niveau voor een beter functionerende voedselketen, vooral waar het erom gaat om op grond van gegevens en concrete voorbeelden te omschrijven, te registreren en te beoordelen wat ondubbelzinnig als een oneerlijke handelspraktijk moet worden beschouwd; vraagt om een stevige steun voor initiatieven tot een dialoog tussen de partijen over dit punt; is er bezorgd over dat het Europees Parlement niet officieel betrokken is bij de werkzaamheden van het Platform van deskundigen en het Forum op hoog niveau; is van oordeel dat het Parlement deze zaak met spoed aan de orde moet stellen en actief moet deelnemen aan het werk van het Forum;

36.

is het ermee eens dat, zoals belanghebbenden hebben onderstreept, een bredere en horizontale benadering noodzakelijk is waarbij het bestreken terrein groter moet zijn dan alleen de voedingsmiddelenindustrie; vraagt de Commissie en de bedrijfsorganisaties om voortbouwend op de lopende werkzaamheden van het Platform van deskundigen te onderzoeken of de instelling voor onbepaalde duur van een nieuw, op de detailhandel als geheel gericht forum haalbaar is;

37.

steunt tevens met nadruk de intensieve werkzaamheden van organisaties van detaillisten en leveranciers om te komen tot een informele dialoog en mechanismen voor regelmatig overleg in verband met de mededingingswetgeving; is verheugd over hun vrijwillige initiatief tot vaststelling van een verklaring over algemene beginselen op het gebied van goede handelspraktijken in de gehele aanvoerketen van de detailhandel;

38.

is ook verheugd over het Europees instrument voor de bewaking van de voedselprijzen van de Commissie en soortgelijke initiatieven van de lidstaten die ertoe moeten leiden dat in de voedselvoorzieningsketen billijke opbrengsten worden gerealiseerd, met een analyse van de kosten, processen, toegevoegde waarde, volumes, prijzen en marges in alle onderdelen van de voedselvoorzieningsketen;

39.

stelt tot zijn bezorgdheid vast dat met name kmo's wegens hun economische afhankelijkheid en uit vrees voor omzetverlies niet volledig gebruik maken van de bestaande wettelijke instrumenten om hun rechten te doen gelden; vraagt de Commissie, de lidstaten en bedrijfsorganisaties na te gaan op welke wijze het vertrouwen in de rechtsstelsels kan worden hersteld en hoe de toegang tot deze stelsels kan worden vergemakkelijkt, waarbij ook de mogelijkheid anoniem klachten in te dienen en de aanstelling van een EU-ombudsman voor dit terrein aan de orde moet komen; is er voorts van overtuigd dat er verdere invulling moet gegeven worden aan het begrippenkader dat de eerlijke concurrentie zowel in verticale als horizontale B2B-relaties vrijwaart zodat werk kan gemaakt worden van een waarachtig level playing field voor ondernemingen;

40.

vraagt de Commissie uiterlijk eind 2011 een mededeling te publiceren met een inventarisatie van de bestaande nationale wetten en instrumenten op het gebied van handelspraktijken en contractuele relaties en daarbij nauwkeurig vast te stellen of de voorschriften op de juiste wijze worden gehandhaafd en of verdere maatregelen nodig zijn;

41.

is van oordeel dat alternatieve en informele mechanismen voor geschillenbeslechting en schadevergoeding moeten worden onderzocht en dat moet worden beoordeeld of deze doeltreffend functioneren, omdat zij detailhandelszaken de mogelijkheid kunnen bieden geschillen op te lossen; vraagt de Commissie vóór eind 2011 maatregelen inzake alternatieve methoden voor het beslechten van geschillen voor te stellen om het vertrouwen van de consumenten en bedrijven te versterken;

42.

vraagt de Commissie en degenen die in de aanvoerketen van de detailhandel actief zijn het Parlement jaarlijks verslag uit te brengen over de in de bestaande platforms en mechanismen voor een informele dialoog bereikte vooruitgang; stelt voor de resultaten te bespreken op een jaarlijkse door zijn Commissie interne markt en consumentenbescherming te organiseren Ronde Tafel voor de handels- en distributiemarkt;

43.

benadrukt de verantwoordelijkheid van de detailhandelssector op het gebied van duurzaamheid; verheugt zich over het feit dat detaillisten en leveranciers duidelijk hebben getoond zich verantwoordelijk voor het milieu te voelen, met name ten aanzien van afval, energieverbruik, vervoer en CO2-productie; steunt hen in de verplichtingen die zij ten aanzien van een duurzaam verbruik reeds op zich hebben genomen, maar acht verdere inspanningen noodzakelijk; is van oordeel dat maatschappelijk verantwoord ondernemen meer oog voor maatschappelijke kwesties en milieukwesties moet hebben;

44.

benadrukt de toonaangevende rol van detaillisten en leveranciers bij innovatie, onderzoek en ontwikkeling; onderstreept dat de gehele sector het niveau van de investeringen in innovatieve technologieën en praktijken moet blijven opvoeren ter verdere verbetering van het concurrentievermogen in de voorzieningsketen, waaronder moeten vallen: logistiek en vervoer, energie-efficiëntie, verpakking, verwijdering van afval en productrecycling, en optimale praktijken moet uitwisselen;

45.

vraagt de Commissie een gemeenschappelijk evaluatie- en etiketteringssysteem te ontwikkelen, zoals aangegeven in zijn resolutie over een interne markt voor ondernemingen en groei, dat zich baseert op de gehele levenscyclus van een product, vooral ter vereenvoudiging, harmonisering en verlaging van de kosten van versnippering voor het bedrijfsleven en de consumenten;

46.

vraagt de belanghebbenden om verdere initiatieven ter voorkoming van voedselafval;

47.

is verheugd over het akkoord tussen EuroCommerce en UNI-Europa, dat aantoont dat de sociale dialoog goed functioneert in de handel; erkent dat er meer nodig is om de voorlichting van de consument over de sociale verantwoordelijkheid van de handels- en distributiemarkt te vergroten, investeringen in nieuwe technologieën af te stemmen op het menselijk kapitaal, met name door competentieontwikkeling, en de informele economie te bestrijden;

48.

herinnert eraan hoe belangrijk het is de bestaande sociale en arbeidswetgeving op de juiste wijze uit te voeren; betreurt het feit dat er veel zwart werk wordt verricht, wat gepaard gaat met belastingontwijking op grote schaal en waardoor er geen level playing field tussen handelaars op de interne markt kan ontstaan;

49.

merkt op dat de verbetering van de arbeidsvoorwaarden, de strijd tegen de informele economie en het behoud van het werkgelegenheids- en concurrentieniveau door de behoeften van de handelaars en de vaardigheden van het personeel beter op elkaar af te stemmen, tot de belangrijkste uitdagingen in deze sector behoren; wijst in dit verband op de noodzaak in beroepsopleiding en de opbouw van vakbekwaamheid te investeren, aangezien dit de sector zal helpen zich snel aan nieuwe technologieën aan te passen;

50.

verzoekt de Commissie om in samenspraak met de detailhandelssector een uitgebreid Europees actieplan voor de handels- en distributiemarkt voor te bereiden om een strategie uit te werken, verder te bouwen op hetgeen reeds bereikt werd en nog bestaande vraagstukken aan te pakken met sectorspecifieke aanbevelingen; verwelkomt dat het Parlement dit initiatief heeft gesteund in zijn resolutie over een interne markt voor ondernemingen en groei;

51.

onderstreept dat in dit actieplan onder meer moet worden ingegaan op de reeds door de Commissie ontwikkelde initiatieven om deze prioriteiten te onderzoeken, zoals het Forum op hoog niveau voor een beter functionerende voedselketen, initiatieven voor de strategie inzake natuurlijke hulpbronnen en relevante voorstellen voor de "Single Market Act";

52.

stelt voor de follow-up van de aanbevolen acties in het actieplan, waaronder de in de gedachtewisseling tussen de betrokkenen bereikte vooruitgang, te presenteren en te bespreken op de eerste rondetafel van de handels- en distributiemarkt;

53.

verwacht dat een verdere verbetering van de koop- en verkoopprocessen in de voorzieningsketen van de handels- en distributiemarkt, van marktonderzoek en product marketing tot betrekkingen met de leverancier, logistiek, voorraadbeheer en de behandeling van goederen met gebreken en klachten van de consument alsmede de klantenzorg, ook de concurrentiepositie van de detailhandelssector van de EU zal verbeteren, de prijzen voor de consument zal drukken en de servicekwaliteit zal verhogen;

54.

spoort detailhandelaren en leveranciers aan actief deel te nemen aan een open, constructieve en doorlopende dialoog om tot pragmatische oplossingen te komen; nodigt de lidstaten en de EU-instellingen uit dit proces actief te ondersteunen;

55.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/17

—

gezien de artikelen 2, 3, 4, 6 en 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU), de artikelen 49, 56, 114, 167 en 258 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU), het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens (EVRM), die betrekking hebben op de eerbiediging, bescherming en bevordering van de grondrechten,

—

gezien de op 18 april 2011 door het parlement van de Republiek Hongarije aangenomen basiswet die op 1 januari 2012 in werking zal treden (hierna ‧de nieuwe grondwet‧ genoemd),

—

gezien de adviezen CDL(2011)001 en CDL(2011)016 van de Europese Commissie voor democratie middels het recht (Commissie van Venetië) over de nieuwe Hongaarse grondwet en de drie juridische vraagstukken die bij de formulering van de nieuwe grondwet waren gerezen,

—

gezien ontwerpresolutie nr. 12490 over ernstige achteruitgang op het gebied van de rechtsstaat en de mensenrechten in Hongarije, die op 25 januari 2011 in de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa werd ingediend,

—

gezien arrest nr. 30141/04 van het Europees Hof voor de rechten van de mens (Schalk en Kopf tegen Oostenrijk), en met name de obiter dicta daarin,

—

gezien de mondelinge vragen die in het Parlement over de nieuwe Hongaarse grondwet zijn ingediend, de verklaringen van de Raad en de Commissie ter zake en het debat dat op 8 juni 2011 plaatsvond,

—

gezien artikel 115, lid 5, en artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat de Europese Unie berust op de waarden democratie en de rechtsstaat, zoals bepaald in artikel 2 VEU, op de ondubbelzinnige eerbiediging van de grondrechten en fundamentele vrijheden, zoals vastgelegd in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en in het EVRM, en op de erkenning van de rechtswaarde van deze rechten, vrijheden en beginselen, waarvan de op handen zijnde aansluiting van de EU bij het EVRM verder blijk geeft,

B.

overwegende dat Hongarije het EVRM, het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten en andere internationale rechtsinstrumenten heeft ondertekend, zodat het gebonden is aan de beginselen betreffende de scheiding der machten, de handhaving van een staatsbestel met controlemechanismen en de bevordering van democratie en de mensenrechten,

C.

overwegende dat opstelling en goedkeuring van een nieuwe grondwet weliswaar een bevoegdheid van de lidstaten is, maar dat huidige en toekomstige lidstaten en de EU verplicht zijn ervoor te zorgen dat de grondwetten inhoudelijk en procedureel in overeenstemming zijn met de waarden van de EU, het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie en het EVRM, en dat een aangenomen grondwet naar de letter en de geest niet strijdig is met genoemde waarden en rechtsinstrumenten; overwegende dat dit duidelijk blijkt uit het feit dat een aantal van de huidige EU-lidstaten hun grondwet hebben herzien om tot de EU te kunnen toetreden of hun grondwet hebben gewijzigd vanwege vereisten die uit latere versies van de Verdragen voortvloeiden, vaak op verzoek van de Commissie,

D.

overwegende dat het bij de totstandkoming van de nieuwe grondwet ontbrak aan transparantie en dat deze grondwet in een uitzonderlijk kort tijdsbestek werd opgesteld en goedgekeurd, waardoor er geen tijd was voor een diepgaand en inhoudelijk openbaar debat over de ontwerptekst; overwegende dat een geslaagde en legitieme grondwet op een zo breed mogelijke consensus moet stoelen,

E.

overwegende dat de nieuwe grondwet is bekritiseerd door een groot aantal Hongaarse, Europese en internationale ngo's en organisaties, de Commissie van Venetië en vertegenwoordigers van de regeringen van de lidstaten, en is aangenomen met alleen de stemmen van parlementsleden van de regeringspartijen, zodat er geen sprake was van politieke en maatschappelijke consensus,

F.

overwegende dat het Europees Parlement de door de Commissie van Venetië geuite bezorgdheid deelt, met name over de transparantie en openheid, het niveau van insluiting en het tijdsbestek van de goedkeuringsprocedure, en over de verzwakking van de controlemechanismen, met name wat betreft de bepalingen over het constitutionele hof en de rechtbanken en rechters, waardoor de onafhankelijkheid van de Hongaarse rechterlijke macht op het spel komt te staan,

G.

overwegende dat een aantal beginselen die Hongarije uit hoofde van zijn wettelijk bindende internationale verplichtingen dient te eerbiedigen en bevorderen, in de grondwet niet met zoveel woorden genoemd worden, zoals het verbod op de doodstraf en op onvoorwaardelijke levenslange gevangenisstraf, op discriminatie op grond van seksuele geaardheid, en op de opschorting of inperking van de fundamentele vrijheden in het kader van een bijzondere rechtsorde,

H.

overwegende dat de nieuwe grondwet, door de daarin uiteengezette waarden en de onduidelijke formuleringen bij het definiëren van basisbegrippen zoals ‧familie‧ en het recht op leven vanaf het tijdstip van conceptie, het gevaar in zich bergt van discriminatie van bepaalde groepen in de samenleving, zoals etnische, religieuze en seksuele minderheden, eenoudergezinnen, ongehuwd samenwonenden en vrouwen,

I.

overwegende dat de onduidelijk geformuleerde passages in de preambule over de verplichtingen van de Hongaarse staat ten opzichte van etnische Hongaren die buiten de landsgrenzen wonen, een wettelijke basis zou kunnen vormen voor acties die door naburige landen zouden worden beschouwd als inmenging in hun interne aangelegenheden, hetgeen tot spanningen in de regio zou kunnen leiden,

J.

overwegende dat in de nieuwe grondwet wordt bepaald dat de preambule rechtsgeldig is, hetgeen juridische en politieke consequenties kan hebben en tot rechtsonzekerheid kan leiden,

K.

overwegende dat de opname van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie in de nieuwe grondwet tot overlapping van bevoegdheden tussen Hongaarse en internationale rechtbanken kan leiden, zoals de Commissie van Venetië in een van haar adviezen opmerkt,

L.

overwegende dat de nieuwe grondwet een uitgebreid gebruik van ‧kardinale wetten‧ mogelijk maakt, dat deze wetten worden aangenomen met een tweederde meerderheid en dat ze betrekking zullen hebben op een groot aantal kwesties die verband houden met het institutionele stelsel van Hongarije, de uitoefening van de grondrechten en belangrijke maatschappelijke regelingen; overwegende dat dit in de praktijk betekent dat de goedkeuring van deze wetten deel uitmaakt van de nieuwe Hongaarse grondwettelijke procedure,

M.

overwegende dat in het kader van de nieuwe grondwet een aantal kwesties – zoals specifieke aspecten van het familierecht en het belasting- en pensioenstelsel – die normaliter onder de bevoegdheid van de regering of wetgever vallen, volgens de grondwet eveneens bij kardinale wet worden geregeld, waardoor toekomstige verkiezingen minder betekenis krijgen en regeringen gemakkelijker met tweederde meerderheid hun beleidsvoorkeuren kunnen vastleggen; overwegende dat het regelen van specifieke en gedetailleerde bepalingen per kardinale wet het democratische beginsel kan ondermijnen,

N.

overwegende dat – zoals door de Commissie van Venetië wordt onderstreept – culturele, religieuze, sociaaleconomische en financiële beleidsmaatregelen niet voor onbepaalde tijd mogen worden vastgelegd in een kardinale wet,

O.

overwegende dat een niet-parlementair orgaan met beperkte democratische legitimiteit, te weten de begrotingsraad, het vetorecht krijgt over de aanneming van de algemene begroting, en dat het staatshoofd het parlement in voorkomend geval kan ontbinden, waardoor de democratisch gekozen volksvertegenwoordiging ernstig in haar functioneren wordt beperkt,

P.

overwegende dat het goed functionerende systeem van de vier parlementaire commissarissen wordt teruggebracht tot een algemene ombudsman en twee afgevaardigden, waardoor de rechten niet meer in dezelfde mate worden beschermd, en overwegende dat deze ombudsman en afgevaardigden niet dezelfde bevoegdheden zullen hebben als de voormalige commissaris voor persoonsgegevens en vrijheid van informatie; overwegende dat de bevoegdheden van deze commissaris zullen worden overgedragen aan een autoriteit waarvan de werkwijze niet duidelijk wordt gedefinieerd,

Q.

overwegende dat de Hongaarse regering en de regeringspartijen naast de vaststelling van de nieuwe grondwet een groot aantal nieuwe topfunctionarissen hebben benoemd, zoals de procureur-generaal, de president van de rekenkamer en de voorzitter van de begrotingsraad; overwegende dat het Hongaars parlement onlangs de rechters van het nieuwe Hongaarse constitutionele hof heeft gekozen, zoals de nieuwe grondwet vereist; overwegende dat er bij de benoemingsprocedure en de verkiezing geen sprake was van politieke consensus,

R.

overwegende dat de nieuwe grondwet zeer algemene regels bevat met betrekking tot het rechtsstelsel, en niet duidelijk aangeeft of het hooggerechtshof onder zijn nieuwe naam dezelfde voorzitter zal behouden,

S.

overwegende dat de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa heeft besloten een verslag over de nieuwe Hongaarse grondwet op te stellen op basis van de bevindingen van de Commissie van Venetië,

T.

overwegende dat de regeringspartijen in hun verkiezingsprogramma niet hadden aangekondigd dat er een nieuwe grondwet zou komen,

U.

overwegende dat de secretaris-generaal van de VN, Ban Ki-moon, heeft verklaard dat de Hongaarse regering er goed aan zou doen advies in te winnen bij binnenlandse bronnen en de Raad van Europa of de Verenigde Naties, en van mening is dat Hongarije, als EU-lidstaat, de Europese instellingen om advies en om een toetsing van de grondwet zou moeten vragen,

1.

verzoekt de Hongaarse autoriteiten zich te buigen over de kwesties die de Commissie van Venetië heeft aangekaart en haar aanbevelingen uit te voeren, ofwel door de nieuwe grondwet te wijzigen, ofwel door kardinale en gewone wetten vast te stellen, met name om:

2.

verzoekt de Commissie om de nieuwe grondwet en de toekomstige kardinale wetten aan een diepgaand onderzoek te onderwerpen en na te gaan of deze in overeenstemming zijn met het acquis communautaire – en met name met het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie – alsook met de letter en de geest van de Verdragen;

3.

verzoekt zijn bevoegde commissies om de zaak te volgen, in samenwerking met de Commissie van Venetië en de Raad van Europa, en om te beoordelen of en hoe de aanbevelingen zijn uitgevoerd;

4.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de Raad van Europa, de regeringen en parlementen van de lidstaten, het Bureau voor de grondrechten, de OVSE en de secretaris-generaal van de VN.

5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/21

—

gezien de mededeling van de Commissie van 9 november 2010 met als titel "Conclusies van het vijfde verslag over de economische, sociale en territoriale samenhang: de toekomst van het cohesiebeleid" (COM(2010)0642) (hierna "de conclusies" genoemd),

—

gezien het vijfde verslag van de Commissie d.d. 9 november 2010 over de economische, sociale en territoriale cohesie met als titel "Investeren in de toekomst van Europa" (hierna "het vijfde cohesieverslag" genoemd),

—

gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name deel III, titel XVIII daarvan,

—

gezien Verordening (EG) nr. 1080/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1783/1999 (1),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1081/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende het Europees Sociaal Fonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1784/1999 (2),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1082/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 5 juli 2006 betreffende een Europese groepering voor territoriale samenwerking (EGTS) (3),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad van 11 juli 2006 houdende algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds (4),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1084/2006 van de Raad van 11 juli 2006 tot oprichting van het Cohesiefonds en tot intrekking van Verordening (EG) nr. 1164/94 (5),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1085/2006 van de Raad van 17 juli 2006 tot invoering van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA) (6),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1906/2006 van de Raad van 18 december 2006 tot vaststelling van de regels voor de deelname van ondernemingen, onderzoekscentra en universiteiten aan acties op grond van het zevende kaderprogramma, en voor de verspreiding van onderzoeksresultaten (7),

—

gezien zijn resolutie van 24 april 2007 over de gevolgen van de toekomstige uitbreidingen voor de effectiviteit van het cohesiebeleid (8),

—

gezien zijn resolutie van 24 maart 2009 over het Groenboek territoriale cohesie en stand van de discussie over de toekomstige hervorming van het cohesiebeleid (9),

—

gezien zijn resolutie van 20 mei 2010 over de bijdrage van het cohesiebeleid aan de verwezenlijking van de Lissabon- en EU 2020-doelstellingen (10),

—

gezien zijn resolutie van 22 september 2010 over een Europese strategie voor de economische en sociale ontwikkeling van berggebieden, eilanden en dunbevolkte gebieden (11),

—

gezien zijn resolutie van 7 oktober 2010 over het cohesie- en regionaal beleid van de EU na 2013 (12),

—

gezien zijn resolutie van 7 oktober 2010 over de toekomst van het Europees Sociaal Fonds (13),

—

gezien zijn resolutie van 23 juni 2011 over de bestaande situatie met betrekking tot het EFRO en andere structuurfondsen en de synergievoordelen die kunnen worden bereikt door deze beter op elkaar af te stemmen (14),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 mei 2004 over "Een versterkt partnerschap voor de ultraperifere regio's" (COM(2004)0343) en de mededeling van de Commissie van 17 oktober 2008 over "De ultraperifere regio's: Een troef voor Europa" (COM(2008)0642),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 maart 2010 over "Europa 2020 – Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 6 oktober 2010 met als titel "Bijdrage van het regionaal beleid aan de slimme groei in het kader van de Europa 2020-strategie" (COM(2010)0553),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 26 januari 2011 met als titel "Bijdrage van het regionaal beleid aan de slimme groei in het kader van de Europa 2020-strategie" (COM(2011)0017),

—

gezien de conclusies van de Raad Algemene Zaken van 21 februari 2011 inzake het vijfde verslag over de economische, sociale en territoriale samenhang (06762/2011),

—

gezien het advies van het Comité van de Regio's van 1 april 2011 inzake het vijfde cohesieverslag (15),

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie regionale ontwikkeling en de adviezen van de Commissie werkgelegenheid en sociale zaken, de Commissie begrotingscontrole en de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0222/2011),

A.

overwegende dat het cohesiebeleid van de EU er tijdens de vorige en lopende steunperiode in alle regio's van de Unie in belangrijke mate toe heeft bijgedragen dat de productiviteit is toegenomen; benadrukt dat bij de evaluaties achteraf voorts opvalt dat er duidelijk sprake is van een significante vermindering van de economische, sociale en regionale verschillen; overwegende dat deze ontwikkelingen voorts ook een positief effect hebben in termen van sociale zekerheid en investeringen in milieubescherming,

B.

overwegende dat het cohesiebeleid was bedoeld als tegenhanger voor de interne markt en ter bevordering van een op solidariteit gebaseerd innovatief Europa dat bescherming zou bieden tegen de uitdagingen van de globalisering en de demografische veranderingen en dat bevorderlijk zou zijn voor het behoud van natuurlijke hulpbronnen, en tevens overwegende dat het intrinsieke potentieel van alle regio's moet worden benut om de groei en de regionale en sociale cohesie te stimuleren,

C.

overwegende dat het cohesiebeleid een zaak is die de burgers daadwerkelijk raakt, en waardoor Europa in het dagelijkse leven van de burgers gestalte krijgt en in de gehele EU tastbaar en zichtbaar wordt,

D.

overwegende dat het cohesie- en structuurbeleid in crisissituaties flexibel is gebleken en in belangrijke mate kon bijdragen aan verschillende nationale conjunctuur- en scholingsprogramma's, en dat het belangrijk is om deze flexibiliteit te behouden,

E.

overwegende dat het Europees structuurbeleid een belangrijke bijdrage levert tot het overwinnen van de economische en financiële crisis, aangezien dit beleid qua insteek gericht is op innovatie en het wegwerken van verschillen, waardoor de Europese regio's er krachtig toe worden aangespoord hun infrastructuur te verbeteren, hun regionaal innovatiepotentieel te versterken en stimulansen te geven voor een duurzame ecologische ontwikkeling,

F.

overwegende dat de gerichtheid van de structuurfondsen op de doelstellingen van de Lissabonstrategie kennelijk resultaat heeft opgeleverd, zoals blijkt uit de indrukwekkende vastleggingspercentages die zijn gerealiseerd voor de doelstellingen convergentie, regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid, en overwegende dat 20 % van de Europese territoriale samenwerkingsprojecten op schema liggen met de doelstellingen van Lissabon,

G.

overwegende dat de territoriale samenwerking ten doel heeft regio's en gebieden te helpen samen hun gemeenschappelijke problemen aan te pakken, fysieke, bestuurlijke en regeltechnische obstakels voor samenwerking uit de weg te ruimen en het "grenseffect" te verminderen,

H.

overwegende dat het gedeeltelijk mislukken van de Lissabonstrategie niet te wijten is aan ontoereikende tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid, maar veeleer aan het gebrek aan meerlagig beleid en betrokkenheid bij deze strategie van regionale en lokale zijde, de gevolgen van de financiële crisis en de gebrekkige verwezenlijking van de interne markt, alsmede aan de geringe begrotingsdiscipline en de inadequate macro-economische randvoorwaarden in de individuele lidstaten,

I.

overwegende dat het aantal fouten en het misbruik van subsidies de laatste tijd duidelijk zijn afgenomen; het evenwel betreurende dat het structuurbeleid niettemin nog steeds een beleidsterrein is dat er qua onregelmatigheden negatief uitspringt en dat sommige lidstaten wat dat betreft nog steeds niet beschikken over effectieve mechanismen om misbruik van subsidies tegen te gaan en ten onrechte uitgekeerde bedragen terug te vorderen; overwegende dat onregelmatigheden – hetzij door nalatigheid, hetzij met opzet – soms niet worden gerapporteerd, en dat een aanzienlijk percentage fouten in het cohesiebeleid wellicht toe te schrijven is aan wettelijke voorschriften buiten de sfeer van het cohesiebeleid, op gebieden zoals overheidsopdrachten, milieu en overheidssteun,

J.

overwegende dat het bestaande systeem van cohesie- en structuurbeleidsdoelstellingen (convergentie, regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid, en Europese territoriale samenwerking), in combinatie met een meerlagige beleidsaanpak, horizontale doelstellingen en de garantie dat wordt gepland op basis van betrouwbare subsidieverschaffing en binnen een vastgesteld tijdschema (zeven jaar) over het algemeen vruchten heeft afgeworpen, maar voorts overwegende dat er aanzienlijke vertragingen bij de programmering zijn opgetreden als gevolg van te langdurige financierings- en wetgevingsonderhandelingen in het kader van het besluitvormingsproces van de EU en van substantiële veranderingen in de regelgeving met betrekking tot het cohesiebeleid,

K.

overwegende dat langdurige ondersteuning en ontwikkeling van convergentieregio's een positief effect heeft op de vraag naar goederen en diensten op hun markten en daarmee ook aantoonbaar positieve effecten heeft op de rijkere lidstaten van de EU,

L.

overwegende dat een coherent en adequaat gefinancierd cohesiebeleid van de EU voor alle Europese regio's nog steeds van essentieel belang is, gezien de onevenwichtige economische en sociale situatie in de respectieve regio's en de geografische handicaps van sommige – met name ultraperifere – regio's, de specifieke structurele problemen waarmee zij te kampen hebben en het feit dat zij zich aan de nieuwe uitdagingen moeten aanpassen; overwegende dat een en ander ook noodzakelijkerwijs voortvloeit uit het Verdrag van Lissabon,

M.

overwegende dat het cohesiebeleid, gezien het strategische belang dat er voor de toekomst aan vastzit, geen aanpassingsvariabele mag worden voor toekomstige begrotingsonderhandelingen,

1.

dringt erop aan dat er in de cohesie- en structuurbeleidsprogramma's meer aandacht wordt besteed aan de Europese meerwaarde die daaraan is verbonden; is van mening dat er van meerwaarde sprake is wanneer EU-projecten de economie, de infrastructuur en de sociale en/of milieusituatie van zwakkere, minder ontwikkelde regio's een duurzame kwalitatieve impuls geven die zonder steun van Europa niet zou kunnen worden gerealiseerd;

2.

ziet voorts meerwaarde in Europese steun wanneer gesubsidieerde projecten op nationaal, regionaal en lokaal niveau bijdragen aan de verwezenlijking van pan-Europese doelstellingen op het gebied van Europese integratie, economische groei, research, milieubescherming, cultuur, hulpbronnenbeheer, demografische ontwikkeling, duurzame energievoorziening, sociale cohesie of grensoverschrijdende ontwikkeling, en deze toegevoegde waarde zonder Europese impuls niet mogelijk zou zijn;

3.

beschouwt de verwezenlijking van Europese doelstellingen middels een gedecentraliseerd beleid en onder toepassing van het beginsel van meerlagig bestuur en gedeelde verantwoordelijkheid als een van de grote voordelen van het cohesiebeleid en dus ook als een meerwaarde op zich; beschouwt meerlagig bestuur met duidelijk gedefinieerde structuren en verantwoordelijkheden als een belichaming van het subsidiariteitsbeginsel en als een rechtmatige erkenning van het belang van regionale autoriteiten bij de uitvoering van het cohesiebeleid; dringt aan op nadrukkelijker erkenning van het partnerschapsbeginsel en de eigen verantwoordelijkheid van de betrokken actoren door opneming van gedetailleerde bindende bepalingen in een per lidstaat te sluiten territoriaal pact om te komen tot een meer resultaatgerichte planning en uitvoering van het beleid;

4.

is van mening dat transparantie in het cohesiebeleid en de daarbij te volgen programmeringscyclus, correcte allocatie van uitgaven en toegang tot informatie voor potentiële begunstigden van de structuurfondsen essentiële voorwaarden zijn om de algemene doelstellingen van het cohesiebeleid te kunnen verwezenlijken, en dat transparantie derhalve het leidende, sectoroverschrijdende beginsel moet zijn bij de cohesieprogrammerings- en besluitvormingsprocessen voor de daaropvolgende financieringsperiode; onderstreept dat moet worden doorgegaan met de bekendmaking van de lijst van begunstigden – met name online – aangezien dit een efficiënt instrument is om de transparantie te verbeteren;

5.

is van mening dat de transparantievoorschriften (tot verplichte bekendmaking van de eindbegunstigden) voor de deskundigen, het publiek en de beleidsmakers een noodzakelijk instrument zijn om te beoordelen of de middelen uit de structuurfondsen conform de doelstellingen en rechtmatig zijn gebruikt; dringt erop aan de publicatie daarvan niet alleen in de desbetreffende landstaal, maar ook in een van de drie werktalen (Engels, Frans of Duits) verplicht te stellen, en pleit voor verdere standaardisering van de te verstrekken gegevens;

6.

onderstreept dat er, in weerwil van de tendens tot verkleining van interregionale verschillen, nog steeds grote onevenwichtigheden bestaan – en dat de verschillen tussen/binnen sommige lidstaten zelfs toenemen, onder andere als gevolg van de economische en financiële crisis – en dat het cohesiebeleid zich daarom moet blijven concentreren op verkleining van ongelijkheden en bevordering van een harmonieuze en duurzame ontwikkeling in alle regio's van de Unie, ongeacht de lidstaat waarin zij zich bevinden;

7.

erkent de speciale behoeften van regio's die op grond van hun geografische ligging of natuurlijke omstandigheden bijzonder zijn benadeeld; dringt er bij de lidstaten en de Commissie eens te meer op aan vast te houden aan speciale vormen van preferentiële steun – voor zover deze effectief zijn en een Europese meerwaarde opleveren – ten behoeve van bijzonder benadeelde categorieën regio's zoals bedoeld in het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (ultraperifere regio's, zeer dunbevolkte regio's in het hoge noorden en insulaire, berg- of grensregio's);

8.

erkent de bijzondere status en behoeften van bepaalde regio's die voortvloeien uit hun geografische situatie, demografische veranderingen of specifieke beperkingen zoals hun natuurlijke omgeving, waarbij ook de nodige aandacht moet worden besteed aan hun potentieel; dringt eens te meer aan op handhaving van bepaalde vormen van preferentie, flexibiliteit en speciale begrotingsfinanciering voor deze categorieën regio's, met name die welke zijn bedoeld in de artikelen 349 en 174 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, te weten regio's die bijzonder zijn benadeeld (zoals ultraperifere gebieden, met inbegrip van landelijke ultraperifere gebieden, zeer dun bevolkte regio's in het hoge noorden die o.a. te kampen hebben met lange afstanden en een noordelijk klimaat, alsmede insulaire, berg- en grensoverschrijdende regio's), waarbij gunstiger voorwaarden kunnen worden bedongen voor investeringen in deze regio's door middel van directe steun of belastingvrijstellingen; dringt er tevens op aan dat wordt uitgezocht in hoeverre er voor deze categorieën regio's bepaalde preferenties kunnen worden gehandhaafd of gecreëerd om te waarborgen dat de te gebruiken cohesiebeleidsinstrumenten zijn aangepast aan hun economieën, onder inachtneming van de rol van hun kleine en middelgrote ondernemingen en van de noodzaak hun concurrentievermogen en gelijke kansen te vrijwaren, zodat zij een integraal onderdeel van de interne markt van de EU gaan uitmaken;

9.

benadrukt dat de Unie alleen in staat zal zijn in de mondiale context te concurreren indien zij via haar cohesiebeleid ten volle kan profiteren van de ontwikkelingsmogelijkheden van alle regio's, stedelijke gebieden en steden en een voldoende flexibele regionale respons kan geven op de uitdagingen en knelpunten die zijn gedefinieerd in de Europa 2020-strategie; onderstreept in dit verband dat de middelen uit de structuurfondsen vanuit een brede territoriale invalshoek ook doelgericht moeten worden ingezet om structurele tekortkomingen in de sterkere regio's te compenseren; benadrukt echter dat het cohesiebeleid niet alleen maar een instrument mag zijn ter implementatie van Europa 2020 en dat niet-aflatende concentratie op de kernbeginselen van het cohesiebeleid als meerwaarde zal opleveren dat de verworvenheden van Europa 2020 kunnen worden gehandhaafd, zelfs nadat deze strategie haar eindstadium heeft bereikt;

10.

benadrukt dat het cohesiebeleid de nodige aandacht moet blijven schenken aan de territoriale cohesie en onderstreept dat het Verdrag van Lissabon territoriale cohesie als doelstelling heeft toegevoegd aan de na te streven economische en sociale cohesie; wijst erop dat deze doelstelling onlosmakelijk verbonden is met de te verwezenlijken economische en sociale cohesie en de Europese meerwaarde van het cohesiebeleid vergroot; onderstreept ten slotte dat territoriale cohesie ook op subregionaal niveau van belang is, met name in stedelijke gebieden (stedelijke probleemwijken, ongecontroleerde stedelijke expansie), zelfs in gebieden die als rijk worden beschouwd;

11.

beschouwt macroregionale strategieën – voor zover de regionale autoriteiten bij de aansturing daarvan worden betrokken – als een reële mogelijkheid om optimaal gebruik te maken van supranationale capaciteitseffecten, om de samenwerking tussen de verschillende bestuursniveaus te verbeteren en aan gezamenlijke oplossingen te werken voor gemeenschappelijke problemen zoals de bescherming van het milieu of het gebruik van hulpbronnen en ontwikkelingscapaciteiten, een en ander met het oog op een efficiëntere, evenwichtigere en duurzamere ontwikkeling; onderstreept de noodzaak om territoriale samenwerkingsprogramma's effectiever te combineren met territoriale strategieën (zoals regionale ontwikkelingsprogramma's, plaatselijke ontwikkelingsstrategieën en lokale ontwikkelingsplannen); ziet mogelijkheden om de EU-structuurfondsen door een betere coördinatie van bestaande subsidiemechanismen doelgerichter in te zetten, zonder dat daar een verhoging van de middelen voor deze vormen van interregionale samenwerking tegenover hoeft te staan; is bovendien van mening dat er voor deze strategieën geen nieuwe instrumenten, financiële middelen of implementatiestructuren mogen worden gecreëerd en dat de financiële steun aan de regio's voor kleinere ontwikkelingsprojecten daar niet ongunstig door mag worden beïnvloed; is van mening dat de banden tussen het cohesie- en het nabuurschapsbeleid langs macroregionale weg nauwer kunnen worden aangehaald; spoort de Commissie en de lidstaten er in dit verband toe aan meer rekening te houden met de territoriale dimensie van het ESF, in het bijzonder wat betreft de toegang tot de arbeidsmarkt;

12.

betwijfelt of specifieke operationele programma's voor functionele geografische entiteiten die onder gezamenlijk overheidsbeheer staan zoals lokale gebieden, zee- of rivierbekkens extra voordelen opleveren wanneer er geen politieke (inclusief democratisch gekozen) instanties voorhanden zijn met voldoende breed gezag om deze programma's ook daadwerkelijk te kunnen uitvoeren; dringt daarom juist aan op intensievere coördinatie tussen macroregionale, grootstedelijke, regionale of milieugeografische strategieën op intergouvernementeel niveau en verlangt dat in de nationale operationele programma's de nodige aandacht aan deze functionele geografische entiteiten wordt besteed om het gebruik van EU-steun voor interregionale ontwikkelingsprojecten te vergemakkelijken; is van mening dat specifieke operationele programma's een uitvoeringsoptie dienen te zijn voor regio's waar subregionale implementatie toegevoegde waarde oplevert ten opzichte van nationale en regionale programma's en waar door de bevoegde politieke organen samenwerkingsverbanden zijn gevormd met het oog op de tenuitvoerlegging daarvan; pleit ervoor om voor grensoverschrijdende programma's op basis van de EGTS-verordening grensoverschrijdende groeperingen te betrekken bij de opstelling van de operationele programma's;

13.

wijst met nadruk op de essentiële rol van stedelijke gebieden en regio's – met inbegrip van hoofdsteden en hoofdstedelijke regio's – bij de verwezenlijking van de economische, ecologische en sociale doelstellingen van de Europa 2020-strategie; staat positief tegenover de tijdens de vorige programmeringsperiode ontstane dynamiek in het kader van de geïntegreerde stedelijke programma's en onderstreept het belang van de momenteel lopende experimenten; dringt aan op steun voor modelconcepten en –projecten op basis van geïntegreerde plaatsgebonden ontwikkelingsplannen en op de wederzijds voordelige opwaardering van de relaties tussen steden en de plattelandsgebieden die daarmee functioneel verbonden zijn; is van mening dat een nauwere cohesie tussen deze gebieden van bijzonder belang is voor het oplossen van de problemen van gebieden met achtergestelde gemeenschappen; onderstreept in dit verband dat de grootste sociaaleconomische verschillen zich veelal binnen steden voordoen en dat ook in welvarende regio's steden met achterstandswijken en armoedekernen voorkomen;

14.

benadrukt dat steden en stadsgebieden als groeicentra en groeimotoren voor een bepaalde regio een essentiële bijdrage kunnen leveren; wijst er tegelijkertijd op dat dorpen door bevordering van partnerschappen en netwerken in de gelegenheid moeten worden gesteld om mee te werken aan geïntegreerde oplossingen voor bepaalde functionele geografische entiteiten; wijst op de specifieke problemen waarmee grotere stedelijke centra te kampen hebben als gevolg van de complexiteit van hun sociale, economische en milieutaken; beschouwt het endogene potentieel van plattelands- en voorstedelijke gebieden in dit verband als een kans voor de verdere ontwikkeling van deze gebieden, maar is van mening dat dit niet alleen geldt voor gebieden in de buurt van agglomeraties en grote steden; wijst voorts op de mogelijkheid om de economische ontwikkeling van bijzonder achtergestelde gebieden te bevorderen door een correct gebruik en adequate ondersteuning van het endogene potentieel van plattelandsgebieden, onder meer van hun ecologische en culturele pluspunten; is voorts in het kader van het structuur- en cohesiebeleid van mening dat partnerschappen van stedelijke en plattelandsgebieden meer moeten worden gezien vanuit het perspectief van de mogelijkheden die zij bieden om plattelandsgebieden dezelfde ontwikkelingsmogelijkheden en dezelfde levenskwaliteit te bieden, vooral in sociaal en economisch opzicht; roept de lidstaten ertoe op de dynamische invloed van steden en stadsgebieden op het economische ontwikkelingsproces in de regio's en in termen van stimulering van de economie van de omringende plattelandsgebieden te erkennen en de benodigde middelen voor de realisatie van de noodzakelijke projecten in steden en voorsteden te waarborgen;

15.

kant zich tegen het gebruik van verplichte quota's, met name voor de nationale toewijzingen in het kader van ESF- en EFRO-programma's, voor lokale en stedelijke ontwikkeling, voor plattelandsgebieden en andere soorten ruimtelijke agglomeraties of functionele gebieden, aangezien de kritische massa van de ondernomen acties daardoor zou worden vergroot; is van mening dat de verplichte specificatie in operationele programma's van de stedelijke en andere gebieden die voor subsidiëring in aanmerking komen een optie is waaraan de voorkeur dient te worden gegeven, voor zover deze methode meerwaarde en concentratie van de verleende steun oplevert, en is voorts van mening dat hierover moet worden onderhandeld op basis van de beginselen inzake meerlagige beleidsverantwoordelijkheid; is in dit verband tevens van mening dat de lidstaten en regio's meer eigen verantwoordelijkheid moeten krijgen voor het organiseren van selectieprocedures met een concurrentieel en resultaatgericht karakter;

16.

benadrukt dat het structuur- en cohesiebeleid niet eenzijdig in het voor- of nadeel van bepaalde categorieën regio's mogen uitvallen; dringt erop aan dat partnerschappen tussen stedelijke en plattelandsgebieden vanuit een breder sociaal, economisch en milieuperspectief worden bekeken;

17.

wijst erop dat bij de financiering van het structuur- en cohesiebeleid ook rekening moet worden gehouden met de educatieve, culturele en sociaal-politieke eisen van de Europa 2020-strategie, maar dat het gevoerde financieringsbeleid ook moet sporen met de overkoepelende EU-doelstelling van economische, sociale en territoriale cohesie, zoals neergelegd in het Verdrag en onder inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel; is echter van mening dat een algehele europeanisering van de betreffende beleidsterreinen alleen al om financiële redenen gedoemd is te mislukken; pleit daarom voor de introductie van nader uitgewerkte plaatsgebonden lokale ontwikkelingsstrategieën die als modellen kunnen fungeren, zonder afbreuk te doen aan de bestaande nationale en regionale bevoegdheden;

18.

onderstreept voorts dat het cohesiebeleid geen vehikel of instrument mag worden ten behoeve van sectorale aangelegenheden zoals het beleid op het gebied van onderzoek en ontwikkeling, industriële innovatie en de bestrijding van klimaatverandering, aangezien daarmee de primaire doelstelling van dat beleid zou worden afgezwakt en het moeilijker zou kunnen worden ingezet voor de bevordering van het ontwikkelingspotentieel van de regio's, hetgeen essentieel is om de afstand tussen de meest benadeelde en de meest ontwikkelde regio's te verkleinen;

19.

dringt erop aan dat het cohesiebeleid, met name in het licht van de noodzakelijke overschakeling op hernieuwbare energiebronnen en van het klimaatdebat, een grotere bijdrage levert aan de snelle ontwikkeling van milieutechnologie en hernieuwbare energiebronnen; is van mening dat dit een van de prioriteiten moet zijn, voor zover er in de programma's voldoende geld beschikbaar wordt gesteld en duurzame energie voldoende aandacht krijgt om een meerwaarde voor de EU te kunnen bieden, waarbij plannen voor gedecentraliseerde energieconcepten in combinatie met effectieve technologieën voor energieopslag in de regio's als uitgangspunt moeten dienen; pleit ervoor op dit gebied het potentieel van de regionale economieën goed te benutten;

20.

ziet mogelijkheden om via de structuurfondsen investeringen in specifieke energie-infrastructuur te ondersteunen, voor zover die steun alleen beschikbaar wordt gesteld in regio's waar de capaciteit van de markt om te voorzien in de energiebehoeften om politieke of geografische redenen duidelijk beperkt is; verlangt bovendien dat aan steun uit de structuurfondsen altijd de voorwaarde wordt verbonden dat hij bevorderlijk moet zijn voor de interne energiemarkt en de veiligheid van de energievoorziening en dat het beginsel van meerlagige verantwoordelijkheid voor het middelenbeheer moet worden gerespecteerd;

21.

is daarnaast van mening dat er in het kader van het cohesiebeleid moet worden gedaan wat nodig is om leemten en knelpunten via een kernnetwerk van significante TEN- verkeersassen weg te werken, met name in de tot dusver sterk veronachtzaamde grensregio's;

22.

benadrukt dat de trans-Europese vervoersnetwerken van doorslaggevend belang zijn voor de cohesie van Europese regio's en dat de ontwikkeling van en de toegang tot TEN-infrastructuren, maritieme snelwegen en specifieke E-wegen met name in grensgebieden en ultraperifere regio's moeten worden verbeterd; dringt aan op de nodige maatregelen om toereikende financiering en tijdige uitvoering van prioritaire TEN-T-projecten te kunnen waarborgen; stelt zich op het standpunt dat bepaalde grensoverschrijdende "infrastructuurvoorzieningen" moeten worden beschouwd als prioritaire projecten die in aanmerking komen voor subsidiëring in het kader van de doelstellingen 1, 2 en 3, en dringt erop aan dat de regio's het recht moeten krijgen om als eerste met voorstellen voor dergelijke projecten te komen en dat grensregio's en lokale autoriteiten in gelijke mate bij het planningproces moeten worden betrokken;

23.

pleit voor toepassing van de nationale middelen, gelet op de toegevoegde waarde van dergelijke maatregelen voor de versterking van de regionale convergentie, de territoriale cohesie en ontwikkelingsactiviteiten zoals toerisme, die van groot belang zijn voor afgelegen gebieden zoals insulaire regio's;

24.

spreekt zijn steun uit voor de economische ontwikkeling van mkb- en microbedrijven en voor de bevordering van de werkgelegenheid bij dergelijke ondernemingen; verlangt derhalve dat de fundamentele uitgangspunten van de Small Business Act for Europe (SBAE) zoals "denk eerst klein" en het "eenmaligheidsbeginsel" als een van de grondslagen van het cohesiebeleid worden beschouwd en is van mening dat de lidstaten en de regio's deze beginselen ook moeten toepassen bij de vaststelling van hun operationele programma's;

25.

onderstreept dat de kernelementen van de EU 2020-strategie (innovatie, onderwijs en opleiding, energie, milieu, werkgelegenheid, mededinging, beroepskwalificatie en armoedebestrijding) al integraal deel uitmaken van het cohesie- en structuurbeleid; is van mening dat de in het kader van Europa 2020 gestelde eisen moeiteloos kunnen worden ingepast in het driedoelstellingensysteem (convergentie, regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid, en Europese territoriale samenwerking), dat zijn effectiviteit heeft bewezen;

26.

wijst erop dat investeringen in innovatie en onderwijs groeibevorderend kunnen werken; wijst er evenwel op dat een en ander effectief moet worden ondersteund met behulp van de relevante infrastructuren (verkeer, breedbandinternet, energie) en van adequate institutionele voorzieningen (een evenwichtige combinatie van overheidsinvesteringen en begrotingsconsolidatie met macro-economische maatregelen, e-governmentdiensten en grensoverschrijdend leren);

27.

is van mening dat ook de ontwikkeling van basisinfrastructuren als EU 2020-compatibel moet worden beschouwd, aangezien convergentieregio's alleen maar een bijdrage kunnen leveren aan de EU 2020-doelstellingen als ze beschikken over concurrentiebestendige vervoers-, energie- en communicatienetwerken en afvalverwerkingsinfrastructuren, hetgeen precies de reden is waarom de zwakste en armste regio's bij de interpretatie van die doelstellingen over enige armslag moeten kunnen beschikken;

28.

benadrukt dat het ESF het belangrijkste instrument is voor de tenuitvoerlegging van de sociale dimensie van de Europa 2020-strategie en dat het fonds een aanzienlijke bijdrage kan leveren aan de verwezenlijking van de centrale prioriteiten van die strategie, te weten werkgelegenheid, overschakeling naar een duurzame economie, vermindering van het aantal vroegtijdige schoolverlaters, bestrijding van armoede, discriminatie en sociale uitsluiting en het formuleren van oplossingen voor de verschillende sociale situaties waarin mensen zich bevinden; benadrukt in deze context dat naast het bbp ook andere maatschappelijke indicatoren nuttig kunnen zijn voor het opmaken van SWOT-analyses;

29.

is van mening dat het ESF van cruciaal belang is voor het cohesiebeleid en een grotere bijdrage kan leveren aan de doelstellingen van EU 2020, onder meer op het gebied van duurzame groei door mkb-bedrijven te steunen om groene arbeidsplaatsen te scheppen;

30.

is van mening dat de bestrijding van discriminatie op de arbeidsmarkt op grond van hetzij geslacht, seksuele geaardheid, etnische herkomst, leeftijd, handicaps of woonplaats van het grootste belang is om echte kansengelijkheid te bevorderen; wijst erop dat vergroting van de arbeidsparticipatie van vrouwen essentieel is om het werkgelegenheidsdoel van de EU 2020-strategie te bereiken en dat de belemmeringen voor de deelname van vrouwen aan de arbeidsmarkt derhalve serieus moeten worden aangepakt;

31.

is van mening dat het bbp het belangrijkste criterium moet blijven voor de bepaling van gebieden die voor maximale ondersteuning in aanmerking komen (namelijk gebieden met een bbp per hoofd van de bevolking van minder dan 75 % van het EU-gemiddelde) en eventueel ook van de desbetreffende cohesielanden (met een bni van minder dan 90 % van het EU-gemiddelde); is van mening dat de bevoegde nationale en regionale autoriteiten de nodige speelruimte moet worden geboden om – op het juiste besluitvormingsniveau, voor elke doelstelling afzonderlijk en op een wijze die de relatieve geografische concentraties weerspiegelt – ook gebruik te maken van andere indicatoren, die in de respectieve ontwikkelings- en investeringspartnerschapscontracten moeten worden vastgelegd en aan de hand waarvan de sociale, economische, ecologische, demografische en geografische problemen waarmee zij te kampen hebben kunnen worden beoordeeld;

32.

dringt erop aan dat het cohesiebeleid zich conform het Verdrag van Lissabon vooral blijft richten op de meest achtergebleven regio's; onderstreept dat de meest behoeftige regio's moeten kunnen rekenen op een adequaat aandeel van de in het kader van doelstelling 1 (convergentie) beschikbare steun, dat in verhouding moet staan tot de ernst van hun ontwikkelingsproblemen;

33.

dringt aan op een beperking van de steunperiodes voor regio's die ook na meerdere programmaperiodes nog geen noemenswaardige verbetering van hun economische, sociale en milieusituatie kunnen laten zien, hoewel ze maximale steun hebben ontvangen;

34.

verzoekt de Commissie te komen met een voorstel tot vaststelling van de duur van de volgende programmeringsperiode, dat voorziet in een aanpasbare, solide en evenredige overgangssteunregeling voor regio's die niet langer vallen onder de convergentiedoelstelling, zodat hun specifieke situatie kan worden aangepakt, alsook voor regio's met een bbp per hoofd van de bevolking tussen 75 % en 90 % van het EU-gemiddelde bij wijze van tussencategorie, teneinde ongelijke behandeling van regio's die in een vergelijkbare situatie verkeren te vermijden; is van mening dat deze specifieke regeling in de plaats moet komen van de bestaande systemen voor "in- en uitfasering", zodat er een eerlijk systeem wordt gecreëerd dat beter is toegesneden op de negatieve gevolgen van de economische en financiële crisis voor de regio's, en dat tegelijkertijd positief uitpakt in termen van rechtvaardigheid en solidariteit, de fundamentele waarden van het cohesiebeleid; benadrukt dat deze overgangsmaatregelen voor de komende programmeringsperiode niet ten koste mogen gaan van de huidige convergentie- en concurrentieregio's (respectievelijk de doelstellingen 1 en 2) of van de doelstelling 3-regio's (Europese territoriale samenwerking);

35.

pleit voor aanscherping van doelstelling 2 (regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid) om middels de horizontale opzet daarvan resultaten te bereiken voor een beperkt aantal EU-prioriteiten, zoals ondersteuning van mkb-bedrijven, groene innovaties, lokale economieën, onderwijs en opleiding, infrastructuur, duurzame mobiliteit, hernieuwbare energie en energievoorziening, optimalisering van hulpbronnen en sociale integratie; benadrukt dat moet worden gewerkt aan de instandhouding en verdere verbetering van systemen die zichzelf hebben bewezen en waardoor meer ontwikkelde regio's beter in staat zijn om hun structurele regionale tekortkomingen weg te werken, territoriale verschillen te verkleinen, bij te dragen aan de verwezenlijking van gemeenschappelijke Europese doelstellingen en toekomstige uitdagingen aan te gaan door het gebruik van structuren die flexibel kunnen inspelen op veranderende omstandigheden, o.a. in de vorm van innovatieclusters en concurrentiële steunfinanciering op regionaal niveau; dringt aan op aanvullende maatregelen voor gebieden die zwaar geraakt zijn door structurele aanpassingen welke kunnen helpen hun sociaaleconomische en infrastructurele situatie te verbeteren; wijst er in dit verband op dat er bij het uitwerken van de strategieën voldoende flexibiliteit moet worden ingebouwd om rekening te houden met de problemen en specifieke eigenschappen van elk van die regio's;

36.

pleit ervoor om de meer ontwikkelde regio's in staat te stellen hun sociale en economische kapitaal te moderniseren en specifieke vormen van achterstand en uitblijvende economische ontwikkeling aan te pakken;

37.

stelt zich ondubbelzinnig op het standpunt dat doelstelling 3 (Europese territoriale samenwerking) aan alle binnengrenzen van de EU en op alle drie de samenwerkingsniveaus (grensoverschrijdend, interregionaal en transnationaal) moet worden versterkt, en roept op tot verhoging van het daarvoor bestemde aandeel van de structuurfondsen tot 7 %; dringt erop aan de subsidies per territoriaal samenwerkingsprogramma toe te kennen op basis van geharmoniseerde criteria, ten einde op een strategische, geïntegreerde wijze aan de behoeften en de specifieke kenmerken van ieder geografisch gebied en iedere geografische zone te kunnen voldoen; wijst nadrukkelijk op de betekenis van de grensregio's voor de verwezenlijking van de EU 2020-doelstellingen; is van mening dat de coördinatie tussen de trans-Europese netwerken moet worden verbeterd, met name die welke betrekking hebben op vervoer en energie, alsmede op grensoverschrijdende infrastructuur, en dat de subsidies voor deze netwerken in overeenstemming met de Europese prioriteiten moeten worden verhoogd, en dringt aan op een dienovereenkomstige verhoging van de subsidies voor alle grensregio's; dringt erop aan de uitvoeringsbepalingen voor de programma's in het kader van doelstelling 3 te vereenvoudigen op basis van het beginsel van evenredigheid, en gemeenschappelijke subsidiëringsregels te ontwikkelen opdat deze programma's effectiever en beter zichtbaar kunnen worden gemaakt; onderstreept dat lokale beleidsmakers hierbij nauw moeten worden betrokken, omdat dat de enige manier is om de programma's concreet gestalte te kunnen geven;

38.

beschouwt Europese groeperingen voor territoriale samenwerking (EGTS) als een uniek en bijzonder waardevol instrument voor territoriaal bestuur dat voorziet in de behoeften aan gestructureerde samenwerking en moet worden bevorderd als hulpmiddel voor het opzetten van systemen voor grensoverschrijdend bestuur en om ervoor te zorgen dat de regionale en lokale instanties bij de respectieve beleidsvormen worden betrokken;

39.

verwerpt resoluut alle voorstellen tot nationalisering of sectorale opdeling van het cohesiebeleid; is van mening dat de instelling van nieuwe thematische fondsen (voor klimaat, energie en vervoer) het beproefde beginsel van gedeelde verantwoordelijkheid en geïntegreerde ontwikkelingsprogramma's zou ondermijnen en de ontwikkeling van synergievoordelen en de effectiviteit van de genomen maatregelen, en derhalve ook de regionale betrokkenheid bij de verwezenlijking van de EU 2020-doelstellingen in gevaar zou brengen;

40.

staat erop dat het Europees Sociaal Fonds deel blijft uitmaken van het cohesiebeleid, omdat alleen op die manier geïntegreerde strategieën voor het oplossen van economische en sociale problemen kunnen worden ontwikkeld en uitgevoerd;

41.

steunt de Commissie in haar streven naar een versterkt, efficiënt en beter zichtbaar ESF; roept de Commissie en de lidstaten er in dit verband toe op om bij de te voeren onderhandelingen overeenstemming te bereiken over de noodzakelijke omvang van de ESF-bijdrage binnen de structuurfondsen;

42.

is van mening dat maatregelen om de doelmatigheid van het ESF te verbeteren allereerst moeten bestaan uit prikkels in plaats van boetes;

43.

wijst erop dat de economische crisis de dringende noodzaak om maatregelen te nemen in de sectoren die onder het ESF vallen nog verder heeft versterkt, waarbij het met name gaat om maatregelen ter bevordering van werkgelegenheid, omscholing, sociale integratie en armoedebeperking;

44.

wijst erop dat het ESF cruciale steun verleent voor het arbeidsmarktbeleid, o.a. in de vorm van preventieve en lokale maatregelen, alsmede beleidsmaatregelen om jongeren te helpen de arbeidsmarkt te betreden en de werkloosheid te bestrijden; wijst erop dat de lidstaten het ESF moeten gebruiken voor investeringen in nieuwe vaardigheden, onderwijs (inclusief kleuteronderwijs), permanente educatie en herscholings- en omscholingsactiviteiten, en benadrukt dat het ESF een belangrijke rol vervult bij het versterken van alle vormen van sociale integratie, ook voor de meest benadeelde en kwetsbare groepen;

45.

verzoekt de Commissie meer werk te maken van de ESF-maatregelen om de integratie op de arbeidsmarkt te bevorderen; spoort de lidstaten ertoe aan al op zeer jonge leeftijd in kinderen te investeren in de vorm van onderwijs en in een later stadium schoolkeuzebegeleiding in te voeren die is gebaseerd op lokale en regionale beroepskansen en permanente educatie om werknemers te helpen zich aan te passen aan de eisen van de arbeidsmarkt, en ondertussen maatregelen te treffen om jeugdwerkloosheid tegen te gaan en om het verschijnsel van de "werkende armen" aan te pakken, en om specifieke bijstandsprogramma's voor benadeelde en kwetsbare groepen zoals Roma, migranten, gehandicapten en voortijdige schoolverlaters op te zetten teneinde effectieve en inclusieve groei en een Europa met een op kennis gebaseerde economie te bevorderen;

46.

verzoekt om meer gerichte aandacht en aanvullende technische steun voor de entiteiten waar op het niveau onder de regio's diepe armoede heerst en meerderheids- en minderheidsculturen vaak in spanning samenleven; is van mening dat dergelijke entiteiten op het niveau onder de regio's eenvoudig geïsoleerde arme gebieden kunnen blijven die des te meer te kampen hebben met segregatie, zelfs in regio's die niet noodzakelijkerwijze achterblijven in de statistieke gemiddelden; wijst erop dat de inspanningen in het bijzonder gericht moeten zijn op de ontwikkeling van deze entiteiten op het niveau onder de regio's;

47.

is verheugd over het feit dat in enkele lidstaten voor de financieringsperiode 2007-2013 in het kader van het ESF voor het eerst ook op nationaal niveau operationele programma's zijn opgezet die alle doelgebieden dekken;

48.

onderstreept dat de onschatbare ervaring die is opgedaan met het Gemeenschapsinitiatief EQUAL nog steeds relevant is, vooral wat betreft de combinatie van lokale en regionale maatregelen en de EU-brede uitwisseling van optimale praktijken;

49.

vestigt de aandacht op de synergievoordelen die zijn bewerkstelligd middels de geïntegreerde lokale en regionale ontwikkelingsstrategieën, waarbij met name een koppeling is gelegd tussen het ESF en het EFRO, en dringt aan op de instelling van een gemeenschappelijke subsidiabiliteitsregeling en op intensiever gebruik en facilitering van de mogelijkheid tot kruisfinanciering tussen deze beide fondsen, inzonderheid ter bevordering van plaatsgebonden geïntegreerde ontwikkelingsprogrammering; steunt de invoering van operationele programma's (OP's) die uit meerdere fondsen worden gefinancierd en waarbij een geïntegreerde benadering beter past; dringt voorts aan op verbetering van de synergieën tussen het EOF en het EFRO;

50.

dringt met het oog op de verbetering van de synergiewerking aan op verdere integratie van sectorale beleidsvormen (vervoer, energie, onderzoek, milieu, onderwijs) in het kader van de cohesie- en het structuurbeleid, ter bevordering van de effectiviteit en de coördinatie tussen de structuurfondsen, het CIP en de kaderprogramma's voor onderzoek en ontwikkeling; stelt zich op het standpunt dat programmering via meerdere fondsen zou kunnen bijdragen tot een meer geïntegreerde aanpak en de effectiviteit van de interactie tussen deze respectieve fondsen ten goede zou komen; beschouwt de nationale en regionale ontwikkelingspartnerschappen als een geschikt instrument voor het samenbrengen van de diverse beleidsterreinen; onderstreept in dit verband dat het noodzakelijk is heldere doelstellingen te formuleren en te evalueren of deze inderdaad door de lidstaten zijn verwezenlijkt;

51.

stelt voor, het onderzoeks- en ontwikkelingsbeleid op territoriaal niveau gestalte te geven; onderstreept derhalve de noodzaak het cohesiebeleid en het onderzoek- en innovatiebeleid aan de specifieke behoeften van de respectieve territoria aan te passen, aangezien een nauwere betrokkenheid van regionale en lokale autoriteiten bij het ontwerp en de uitvoering van de regionale ontwikkelingsfondsen, onderzoek- en innovatieprogramma's van cruciaal belang is, gelet op het feit dat dezelfde ontwikkelingsstrategie niet in alle regio's kan worden toegepast;

52.

dringt aan op een gemeenschappelijk strategisch kader voor het EFRO, het ESF, het Cohesiefonds, de kaderprogramma's, het ELFPO en het EVF voor de programmeringsperiode na 2013; is van mening dat het model voor een geharmoniseerde regelgevingsaanpak (met betrekking tot beheer, subsidiabiliteit, auditing- en verslagleggingsvoorschriften) verder moet worden uitgewerkt door middel van een gemeenschappelijke kaderverordening; wijst er in dit verband op dat een soepele samenwerking tussen de verschillende fondsen belangrijk is om resultaten te kunnen boeken; verlangt dat de Commissie dienovereenkomstige aanpassingen doorvoert, zodat de desbetreffende fondsen elkaar waar mogelijk kunnen aanvullen;

53.

verlangt dat de Raad en het Europees Parlement een nieuw gemeenschappelijk strategisch kader vaststellen overeenkomstig de gewone wetgevingsprocedure van artikel 177 van het VWEU;

54.

is van mening dat het Europees Sociaal Fonds in het gemeenschappelijk strategisch kader moet worden ingepast, zonder dat echter mag worden geraakt aan zijn eigen specifieke operationele regels en bepalingen en met de garantie dat er voldoende middelen voor beschikbaar moeten zijn; dringt er bij de Commissie op aan de rol van het ESF te versterken, het ESF duidelijker te profileren en de begrotingscontrole binnen het fonds te stroomlijnen door eenvoudige en effectieve procedures voor samenwerking tussen de beheersautoriteiten en de afdelingen voor begrotingscontrole vast te stellen;

55.

pleit er in deze context voor zich te beraden over herintegratie van de regionaal georiënteerde ELFPO-programma's (de bestaande centrale thema's 3 en 4); verzet zich er evenwel tegen dat dit resulteert in een verlaging van de budgetten voor het EFRO en het ELFPO; dringt aan op de vaststelling van bindende doelstellingen voor de lidstaten en regio's om de beheersstructuren voor de EU-structuurfondsen en de regionale programma's voor plattelandsontwikkeling meer op één lijn te krijgen;

56.

dringt aan op herziening van de verordening inzake grensoverschrijdende samenwerking aan de buitengrenzen en van het bestaande ENPI, zodat de desbetreffende middelen in doelstelling 3 (Europese territoriale samenwerking) kunnen worden geïntegreerd;

57.

is ingenomen met de doelstellingen van de door de Commissie voorgestelde partnerschapsovereenkomsten voor ontwikkeling en investeringen tussen de EU en de lidstaten, die in de plaats moeten treden van de vroeger ten behoeve van de individuele lidstaten opgemaakte strategische referentiekaders; dringt erop aan dat reeds in dit stadium investeringsprioriteiten worden vastgesteld voor de implementatie van de EU 2020-strategie en voor de verwezenlijking van de andere doelstellingen van het cohesiebeleid; is van mening dat de concrete taakverdeling tussen de betrokken niveaus zo snel mogelijk duidelijk moet worden gemaakt, en dringt aan op handhaving van de nationale en/of regionale en lokale bevoegdheden conform het subsidiariteitsbeginsel; dringt aan op duidelijke toezeggingen met betrekking tot de betrokkenheid van partners bij de ontwikkelings- en investeringscontracten;

58.

is voorstander van handhaving van de operationele programma's als belangrijkste instrument voor de omzetting van de strategiedocumenten in concrete investeringsprioriteiten; dringt erop aan dat hiervoor duidelijke en meetbare doelstellingen worden vastgesteld;

59.

pleit ervoor regionale en lokale overheden en verenigingen van dergelijke instanties conform de grondwettelijke en institutionele systemen van de afzonderlijke lidstaten op een gestructureerde en systematische manier verplicht te betrekken bij alle fasen van de uitvoering van het cohesiebeleid (strategische planning, de opstelling en sluiting van overeenkomsten voor ontwikkelings- en investeringspartnerschappen en operationele programma's, monitoring en evaluatie); beschouwt het als essentieel dat in de structuurfondsenverordeningen daartoe de nodige bepalingen worden opgenomen;

60.

is van mening dat toekomstige strategieën voor het gebruik van het ESF doeltreffender zullen zijn als de regionale en lokale bestuursniveaus erbij worden betrokken, omdat deze in staat zijn de strategische doelstellingen te verbinden met specifieke territoriale kenmerken op basis van een structurele dialoog met alle belanghebbenden;

61.

is voorstander van het systeem van thematische prioriteiten dat de Commissie heeft voorgesteld; wijst erop dat, hoe lager het ontwikkelingsniveau van een lidstaat of regio, hoe uitgebreider een dergelijke prioriteitenlijst moet zijn, waarbij rekening moet worden gehouden met specifieke regionale ontwikkelingsbehoeften en ervoor moet worden gezorgd dat deze thematische aanpak voor de programmering van structuur- en cohesiefondsen niet ten koste gaat van de geïntegreerde plaatsgebonden aanpak;

62.

verzoekt de lidstaten, in het geval er voor alle lidstaten bepaalde bindende prioriteiten worden vastgesteld, daartoe ook innovatie, infrastructuur, transport en een correct middelenbeheer te rekenen, maar is van mening dat er wel enige speelruimte dient te zijn om ook rekening te houden met de omvang van de te programma's, het basisscenario voor elke regio en de te bereiken resultaten, zodat deze prioriteiten kunnen worden toegesneden op de specifieke behoeften van elke regio; benadrukt in dit verband dat innovatie breed moet worden gedefinieerd, in overeenstemming met het vlaggenschipinitiatief "Innovatie-Unie"; merkt op dat mkb-bedrijven in de EU de belangrijkste bron voor werkgelegenheid zijn en een broedplaats voor zakelijke ideeën; benadrukt dat de steun voor mkb-bedrijven moet worden voortgezet en uitgebreid in het licht van de belangrijke rol die zij kunnen spelen bij de uitvoering van de Europa 2020-strategie; onderstreept dat in het kader van de "Innovatie-Unie" een brede definitie van het begrip "innovatie" moet worden gehanteerd, terwijl mkb-bedrijven daarnaast ook in de toekomst gemakkelijker toegang tot financiering moet worden verschaft; benadrukt dat op vrijwillige basis en overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel meer prioriteiten moeten kunnen worden aangeboden en nagestreefd; dringt erop aan dat tot de aangeboden prioriteitsterreinen ook energie, onderwijs en opleiding, alsmede armoedebestrijding moeten worden gerekend;

63.

dringt erop aan dat vertragingen bij het opstarten van programma's worden vermeden en pleit meer in het algemeen voor een sneller verloop van besluitvormings- en evaluatieprocessen; benadrukt dat dit met name voor mkb-bedrijven van bijzonder groot belang is; dringt er tevens op aan dat de technische apparatuur waarover de bevoegde administratieve autoriteiten kunnen beschikken, wordt verbeterd en dat deze autoriteiten nauwer met elkaar contact onderhouden, dat de publicatievoorschriften worden versoepeld en dat de termijnen voor aanbestedingen en het indienen van aanvragen aanzienlijk worden verkort; verzoekt de Commissie na te gaan of er proefgebieden kunnen worden gecreëerd om nieuwe regelingen op kleinere schaal te kunnen uittesten voordat deze voor de overige regio's van kracht worden, teneinde mogelijke implementatieproblemen te kunnen opsporen;

64.

dringt erop aan dat aan steun in het kader van de ontwikkelings- en investeringspartnerschappen bepaalde specifieke verplichtingen worden verbonden waarover vooraf in overleg tussen de Commissie en de lidstaten afspraken moeten worden gemaakt; is van mening dat de lidstaten middels deze vooraf bepaalde voorwaarden moeten worden verplicht hervormingen door te voeren om ervoor te zorgen dat de steun efficiënt wordt gebruikt in gebieden die rechtstreeks vallen onder het cohesiebeleid, dat de lidstaten er waar nodig toe moeten worden opgeroepen hiertoe over te gaan, en dat de te verlenen steun van de vervulling van deze voorwaarden afhankelijk moet worden gesteld; dringt erop aan dat de actoren die betrokken zijn bij het beheer van operationele programma's in staat moeten worden gesteld op de in acht te nemen voorwaarden invloed uit te oefenen; acht het terecht dat deze voorwaarden met name ook de correcte tenuitvoerlegging behelzen van al bestaande EU-wetgeving (bv. met betrekking tot prijsregulering, openbare aanbestedingen, vervoer, milieu en gezondheidszorg), om zo onregelmatigheden te voorkomen en effectiviteit te garanderen; staat echter afwijzend tegenover het opleggen van voorwaarden die van lidstaten fundamentele sociale en economische hervormingen verlangen; alle voorwaarden moeten volledig in overeenstemming zijn met de beginselen van subsidiariteit en partnerschap;

65.

is van mening dat nieuwe voorwaarden niet mogen leiden tot bijkomende administratieve lasten voor de betrokken actoren; pleit voor de ontwikkeling van consistente, genormaliseerde systemen voor de formulering van voorwaarden voor zowel het EFRO als het ESF, die tevens objectief moeten kunnen worden beoordeeld;

66.

is van mening dat de Commissie verantwoordelijk moet zijn voor het formuleren van de te stellen voorwaarden en voor het toezicht op de tenuitvoerlegging daarvan, en stelt daarom voor om voor de lidstaten en de regio's de bijbehorende actieplannen uit te werken;

67.

is ingenomen met het voorstel van de Commissie om het cohesiebeleid meer op een resultaatgerichte leest te schoeien door hantering van vooraf vast te stellen adequate doelstellingen en indicatoren; benadrukt dat het daarbij slechts om een klein aantal duidelijk omschreven en meetbare indicatoren mag gaan die rechtstreeks verband houden met de verleende subsidie en die in overleg met de regio's/lidstaten moeten worden vastgesteld; is echter van mening dat bij alle voorgestelde instrumenten en criteria voor het meten van resultaten in de eerste plaats de kwaliteit van de programma's voor ogen moet worden gehouden;

68.

is van mening dat de indicatoren voor verlening van regionale steun uit de structuurfondsen en het Cohesiefonds gebaseerd moeten zijn op de meest recente Eurostatgegevens, zodat volledig rekening wordt gehouden met de economische en sociale gevolgen van de crisis voor de betrokken regio's;

69.

dringt erop aan dat de doeltreffendheid en transparantie van het ESF worden vergroot met behulp van meer resultaatgerichte maatregelen en dringt aan op voorafgaande vaststelling van duidelijke en meetbare doelstellingen en resultaatindicatoren, die rechtstreeks gekoppeld moeten zijn aan het doel van de verleende steun en die vooral de resultaten moeten meten welke zijn behaald in de strijd tegen armoede en sociale uitsluiting en bij de beschikbaarstelling van hoogwaardige werkgelegenheid; is van mening dat de belanghebbenden op alle bestuursniveaus betrokken moeten worden bij de vaststelling van deze doelstellingen en indicatoren en dat ze ruim vóór het verstrekken van de steun duidelijk gedefinieerd moeten worden, zodat zowel de lidstaten als de Commissie de behaalde resultaten kunnen evalueren en er lering uit kunnen trekken voor de volgende programmeringsperiode; steunt het voorstel van de Commissie om de toewijzing van ESF-middelen afhankelijk te maken van vooraf vast te stellen voorwaarden, onder meer voor de omzetting van EU-wetgeving en EU-doelstellingen die van wezenlijk belang zijn voor het welslagen van de ESF-maatregelen, alsook van structurele hervormingen en toereikende capaciteiten binnen de betrokken administraties; benadrukt dat resultaatgerichtheid niet mag betekenen dat kleine steunprojecten benadeeld worden of te maken krijgen met nieuwe belemmeringen in termen van toegankelijkheid of risico's;

70.

beschouwt publieke en particuliere cofinanciering als een van de basisbeginselen van het cohesiebeleid; dringt erop aan dat wordt nagegaan wat het maximale steunpercentage van de EU zou moeten zijn, waarbij meer recht moet worden gedaan aan regionale ontwikkelingsniveaus, Europese toegevoegde waarde en de diverse categorieën ondersteunde acties, in die zin dat dit plafond dienovereenkomstig naar boven of naar beneden moet worden bijgesteld;

71.

roept de lidstaten en regio's ertoe op bij de planning van cofinancieringssteun vooruit te kijken en het effect daarvan te vergroten door middel van financiële instrumentering;

72.

dringt erop aan dat bij directe bedrijfssubsidiëring wordt onderkend dat cohesiebeleidssteun vaak niet zozeer van invloed is op het besluit van – met name grotere – bedrijven om op een bepaalde locatie een bedrijf te vestigen, maar veeleer terechtkomt bij bedrijven die daartoe toch al hadden besloten (het zogenaamde "buitenkanseffect"), en dringt er derhalve op aan dat bij subsidieverlening aan grote particuliere bedrijven sterker de nadruk komt te liggen op investeringen in onderzoek en ontwikkeling, of om de beoogde steun vaker dan nu het geval is indirect te verlenen door middel van infrastructuurfinanciering; dringt er voorts op aan dat in de algemene structuurfondsenverordening duidelijke regels worden opgenomen om te vermijden dat er EU-steun wordt verleend voor de verplaatsing van bedrijven binnen de Unie, om de drempel voor heroverweging van relocatie-investeringen substantieel te verlagen, grote ondernemingen niet in aanmerking te laten komen voor directe subsidies en een tienjarige limiet te hanteren voor de duur van de bedrijfsactiviteiten;

73.

onderkent het hefboomeffect van nieuwe financieringsinstrumenten en hun potentieel om investeringen te mobiliseren, is principieel voorstander van meer kredietfinanciering en dringt aan op intensiever gebruik van roulerende financieringsinstrumenten in steungebieden die zich daarvoor goed blijken te lenen; dringt erop aan dat de desbetreffende procedures in die zin worden vereenvoudigd en pleit voor meer rechtszekerheid tijdens de gehele financieringsperiode, alsook voor de instelling van een EU-register waaruit blijkt voor welke projecten er leningen worden verstrekt en welke er worden gesubsidieerd; dringt erop aan dat de instrumenten kunnen worden aangepast, zodat kan worden gegarandeerd dat zij voor alle regio's en steden inzetbaar en uitvoerbaar zijn; is van mening dat uiterlijk na één financieringsperiode de verantwoordelijkheid voor de inzet van de middelen moet worden overgedragen naar het nationale of projectniveau; merkt op dat tijdens de huidige periode niet alle lidstaten hebben gekozen voor een gedecentraliseerde benadering bij de gebruikmaking van financieringsinstrumenten zoals JESSICA; benadrukt dat steden hiervan direct gebruik moeten kunnen maken;

74.

benadrukt dat subsidiëring altijd als voorkeursoptie beschikbaar moet blijven en dat het aan de actoren ter plaatse is om in voorkomende gevallen een op de regionale behoeften afgestemde financieringsmix te kiezen;

75.

is van mening dat de EIB bij de financiering van TEN-infrastructuren een grotere rol moet spelen; dringt erop aan meer plaats in te ruimen voor publiek/private partnerschappen die met eigen middelen kunnen worden gefinancierd; is van mening dat het Europees Parlement in dit verband in beginsel een belangrijke verantwoordelijkheid dient te dragen in termen van transparantie en met betrekking tot de besluitvormings- en controletaken;

76.

is ingenomen met de effectieve samenwerking tussen de EIB en de Commissie bij de tenuitvoerlegging van drie gezamenlijke initiatieven, namelijk JESSICA, JEREMIE en JASMINE, die ten doel hebben de doelmatigheid en effectiviteit van het cohesiebeleid te vergroten en de werking van de structuurfondsen te verbeteren; dringt er bij de Commissie op aan, in samenwerking met de EIB actief door te gaan met de uitvoering van gezamenlijke initiatieven, vooral op het gebied van het cohesiebeleid, en de verstrekking van financiële steun voor mkb-bedrijven te waarborgen;

77.

beschouwt globale subsidieverlening op subregionaal niveau als een passend instrument voor de ontwikkeling van onafhankelijke innovatiestrategieën conform de Europese regionale beleidsdoelstellingen;

78.

is echter tegenstander van het hanteren van quota of verplichtingen voor globale subsidies, aangezien deze het vastleggen van primaire, op de behoeften van de regio's afgestemde prioriteiten zouden kunnen doorkruisen;

79.

is van mening dat het instellen van programmeringsperiodes van zeven jaar voor het cohesiebeleid effectief is gebleken en minimaal tot het einde van de volgende programmeringsperiode (2020) moet worden gehandhaafd; dringt evenwel aan ook op een snellere strategische herevaluatie van de basisvoorwaarden, zodat de EU nog sneller en flexibeler kan inspelen op exceptionele ontwikkelingen (zoals de financiële crisis, de energiecrisis of natuurrampen);

80.

onderstreept niettemin dat de EU-begroting zoals die momenteel is gestructureerd en de allocatiemechanismen waarin zij voorziet – en die zijn gebaseerd op de respectieve fondsenverordeningen – voor de uitvoering van het cohesie- en het structuurbeleid hun waarde hebben bewezen, en dat deze daarom alleen mogen worden gewijzigd voor zover de procedures niet effectief zijn gebleken of de bewuste voorzieningen in strijd waren met het Financieel Reglement; steunt in dit verband de voorstellen van de Commissie tot harmonisatie van de regels met betrekking tot alle voor regionale ontwikkeling beschikbare fondsen; dringt erop aan bij elke wijziging in bestaande en beproefde structuren – hoe klein deze ook zij – zeer omzichtig te werk moet worden gegaan om verstoringen en twijfels bij nationale of regionale administratieve organen en vergroting van de bureaucratische rompslomp voor de betrokken subsidieontvangers te voorkomen, vooral wanneer het gaat om kleine bedrijven of begunstigden met een beperkte capaciteit;

81.

beschouwt integratie van de EU 2020-doelstellingen in het bestaande stelsel van doelstellingen en fondsen als een haalbare kaart; verzet zich tegen elke vorm van opdeling van de EU-begroting in abstracte rubrieken zoals "slimme", "inclusieve" of "duurzame" groei, alsook tegen elke vorm van opsplitsing van het cohesiebeleid over meerdere begrotingsrubrieken; is van mening dat voor dit beleid een eigen rubriek binnen de EU-begroting moet worden gecreëerd;

82.

is van mening dat het cohesiebeleid in de periode na 2013 een nog grotere bijdrage kan leveren aan de verdere en duurzame ontwikkeling van de EU-regio's en kan uitgroeien tot de beleidsvorm die van doorslaggevend belang is voor de sectoroverschrijdende uitvoering van de Europa 2020-strategie, en dringt er daarom op aan dat hiervoor minimaal een even groot budget wordt uitgetrokken;

83.

wijst erop dat de Europese Rekenkamer al sinds jaren bericht dat bij de betalingen voor het cohesiebeleid een foutenpercentage van ruim 5 % wordt genoteerd, maar merkt op dat uit het jaarverslag van de Europese Rekenkamer blijkt dat dit percentage voor de laatste kwijtingsprocedure nog hoger uitkwam (namelijk op 11 %), en dat de gehanteerde toezicht- en controlesystemen maar ten dele effectief zijn; dringt voorts aan op verduidelijking van de methode voor de berekening van het foutenpercentage, aangezien de verschillende cijfers die door de Rekenkamer en de Commissie worden geciteerd aanleiding geven tot verwarring en tot scepsis ten aanzien van de officiële cijfers;

84.

pleit voor toepassing van strengere regels voor het toezicht op onregelmatigheden bij het gebruik van de structuurfondsen ten aanzien van lidstaten die veel onregelmatigheden te zien geven bij het gebruik van gelden uit de structuurfondsen, en dringt aan op een procedure voor de stelselmatige onderbreking en opschorting van betalingen van zodra er bewijs voorhanden lijkt te zijn dat wijst op significante functionele tekortkomingen bij de bevoegde instanties; dringt er echter tegelijkertijd op aan dat overbodige controles worden afgeschaft in lidstaten die over een bevredigend systeem voor middelenbeheer beschikken; is van mening dat de beginselen die besloten liggen in het "vertrouwenscontract"en het "single audit"-model waar mogelijk moeten worden toegepast;

85.

verlangt dat de respectieve lidstaten/overheden instanties of entiteiten aanwijzen die exclusief verantwoordelijk zijn voor het rechtmatige beheer van gelden uit de structuurfondsen;

86.

is van mening dat de jaarlijkse geverifieerde beheersverklaringen van de hoofden van de administratieve diensten die de middelen beheren (betaalorganen/ beheersautoriteiten) een geschikt instrument zijn om de rapportage- en controleketen te verbeteren, en benadrukt dat volstrekt zeker moet zijn dat deze verklaringen inhoudelijk juist zijn; dringt derhalve aan op de instelling van een stelsel van sancties voor onjuiste verklaringen; is nog steeds voorstander van het systeem van nationale betrouwbaarheidsverklaringen;

87.

verlangt dat de Commissie van bij het begin van de volgende programmeringsperiode meer verantwoordelijkheid krijgt voor het verbeteren van de nationale administratieve procedures; is in dit verband van mening dat er dringend behoefte is aan vereenvoudiging en verduidelijking van het beheer van steunprogramma's, vooral wat betreft financiële implementatie en controle; is van mening dat het derhalve de Commissie is die verantwoordelijk dient te zijn voor de implementatie van procedures voor de accreditering van nationale en federale overheden en auditorganen; is van mening dat de toekenning van het recht op vereenvoudigde en minder frequente verslaggeving zou moeten zijn gekoppeld aan de succesvolle accreditering van die organen en aan vermindering van het foutenpercentage;

88.

verlangt voorts dat de toezichthoudende rol van de Commissie wordt verscherpt door invoering van automatische stopzetting en opschorting van betalingen van zodra er duidelijke aanwijzingen zijn voor significante tekortkomingen in het optreden van de geaccrediteerde instanties; dringt voorts bij de Commissie aan op beter onderbouwde plannen voor intensievere terugvordering van ten onrechte verstrekte betalingen;

89.

dringt aan op vereenvoudiging van het inspectiesysteem en stroomlijning van het aantal inspectieniveaus, alsmede op verduidelijking van de respectieve verantwoordelijkheden van de Commissie en de lidstaten; dringt aan op gebruikmaking van een eenlagige inspectieprocedure waarbij de lidstaten projecten controleren en de Commissie de inspectiesystemen van de lidstaten verifieert;

90.

is van mening dat er ter verbetering van de prestaties van de operationele programma's voor het selecteren van projecten binnen de regio's vaker gebruik zou moeten worden gemaakt van concurrerende procedures;

91.

dringt ter beperking van de administratieve rompslomp aan op ruimere toepassing van gestandaardiseerde procedures met hogere standaardkosteneenheden en declaratie van overheadkosten op forfaitaire grondslag voor zover het systeem zich daartoe leent; dringt erop aan dat meer recht wordt gedaan aan het evenredigheidsbeginsel, d.w.z. dat voor de uitvoering van kleinere programma's beduidend minder verslagleggings- en auditverplichtingen dienen te worden opgelegd;

92.

verzoekt de Commissie elk jaar een "foutenmelder" te publiceren met informatie over gebrekkig en/of te laat nagekomen rapportage- en meldingsverplichtingen en over onregelmatigheden of gevallen van misbruik of fraude bij het gebruik van geld uit de cohesiefondsen; dringt erop aan dat deze informatie wordt gespecificeerd per lidstaat en per fonds;

93.

stelt met bezorgdheid vast dat de administratieve rompslomp voor kleine bedrijven en organisaties een belemmering vormt om toegang te krijgen tot structuurfondsensubsidies; dringt erop aan dat de desbetreffende regels en technische documentatie zo duidelijk mogelijk worden gemaakt;

94.

dringt erop aan dat voor de nieuwe programmeringsperiode jaarlijkse rekeningcontroleprocedures worden gehanteerd die ook inzetbaar zijn voor meerjarige programma's;

95.

is van mening dat er voor het gehele implementatie- en controlesysteem behoefte is aan efficiëntere e-overheidstoepassingen (in de vorm van gestandaardiseerde formulieren); dringt aan op door de Commissie gecoördineerde systemen voor de uitwisseling van ervaringen tussen de lidstaten en op de gecoördineerde implementatie daarvan middels samenwerkingsverbanden van bestuurs- en auditinginstanties;

96.

steunt het voorstel van de Commissie om door nationale instanties gedane uitgaven pas te vergoeden nadat de betreffende EU-subsidie aan de begunstigden is uitgekeerd; is van mening dat de betalingsprocedures hierdoor zullen worden bespoedigd en dat dit een beslissende stimulans zal zijn voor het doorvoeren van stringente nationale auditcontroles; wijst er echter op dat lidstaten of regio's hierdoor te maken zouden kunnen krijgen met liquiditeitsproblemen en dat er adequate voorzieningen moeten worden getroffen om dit te ondervangen;

97.

beschouwt de oproep van de Commissie om steunbetalingen nauwer af te stemmen op de behaalde resultaten als een onlogisch uitgangspunt omdat er hoe dan ook alleen resultaten kunnen worden geboekt met projecten die al gefinancierd zijn; ziet het als een punt van bezorgdheid dat het toezicht op projecten wellicht een zeer bureaucratische aangelegenheid is, maar acht het niettemin doenlijk om aan de te verlenen steun als voorwaarde te verbinden dat de bewuste projecten in overeenstemming dienen te zijn met bijvoorbeeld de Europa 2020-strategie;

98.

is weliswaar van mening dat terugbetaling pas kan plaatsvinden nadat de EU-subsidie voor een project is uitbetaald, maar dat de begunstigden door banken of andere financiële instellingen geen extra lasten mogen worden opgelegd in de vorm van rentepercentages die geen correcte afspiegeling vormen van het lage risico dat aan dergelijke leningen is verbonden;

99.

dringt aan op diversificatie van de toegepaste sanctiemechanismen – onder andere in de vorm van een bonussysteem voor lidstaten die de regels correct implementeren – door met name administratieve tegemoetkomingen te hanteren;

100.

herinnert eraan dat het ESF in zoverre van de andere structuurfondsen verschilt dat het nauw gekoppeld is aan de doelgroepen die het ondersteunt en dat het in een vorm moet worden gegoten die ruimte laat voor tal van kleinschalige plaatsgebonden projecten; dringt erop aan dat de lidstaten de financiële steun voor projecten onmiddellijk doorsluizen zodat problemen voor kleinere begunstigden kunnen worden vermeden; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan flexibiliteit bij de financiële implementatie van programma's te betrachten, bij de vaststelling van controle- en auditverplichtingen in termen van tijd, geleverde inspanningen en financiële bijdragen recht te doen aan het evenredigheidsbeginsel, de procedures te vereenvoudigen en buitensporige administratieve rompslomp terug te dringen en eventuele obstakels voor projecten en potentiële begunstigden te verkleinen, zodat het ESF beter kan bijdragen aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de EU op het gebied van groei en nieuwe werkgelegenheid; dringt er bij de Commissie op aan beheersinstanties en begunstigden meer financieringsopties te bieden en daarnaast de mogelijkheid te verschaffen om naast traditionele boekhoudsystemen ook gestandaardiseerde kostenopties voor te stellen;

101.

steunt het voorstel van de Commissie om ter wille van de flexibiliteit – eventueel in het kader van de allocaties per lidstaat – in bepaalde situaties stelselmatig de N+2 en N+3 regels toe te passen, behalve in het eerste subsidiejaar en met uitzondering van grensoverschrijdende programma's, en om alle andere afwijkingen van de regel inzake ambtshalve annulering alleen toe te staan bij wijze van aanpassing aan de administratieve lasten die voortvloeien uit nieuwe bepalingen inzake strategische programmering, resultaatgerichte beleidsoriëntatie en vooraf vast te stellen voorwaarden; pleit met name ook voor toepassing van de N+3 regel bij grensoverschrijdende programma's om recht te doen aan de tragere administratieve procedures die het gevolg zijn van taalkundige of culturele problemen; is van mening dat dit een evenwichtige verhouding tussen kwalitatief hoogwaardige investeringen en een probleemloze en snelle tenuitvoerlegging van de programma's garandeert;

102.

wijst met nadruk op de betekenis voor het cohesiebeleid van het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (ENPI) met betrekking tot de grensoverschrijdende samenwerking met landen buiten de EU; neemt nota van de huidige problemen met de uitvoering van het programma; is ervan overtuigd dat het uiteindelijk nodig zal blijken te zijn de grensoverschrijdende samenwerkingsprogramma's in het kader van het ENPI te herintegreren in het cohesiebeleid; verwacht juist van de infrastructuurverbanden (op het gebied van transport, energie en milieu) met de buurlanden bijzonder positieve effecten voor de Europese grensregio's; dringt erop aan de middelen uit het ENPI meer in te zetten ter dekking van strategische behoeften op het gebied van energievoorziening en transportinfrastructuur; benadrukt de rol die macroregio's in dit verband kunnen spelen; verzoekt de Commissie zich te beraden over de mogelijkheid om efficiëntere synergieën tot stand te brengen tussen EFRO-initiatieven, het instrument voor pretoetredingssteun, het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument (ENPI) en het Europees Ontwikkelingsfonds (EOF); verzoekt de Commissie voorts te evalueren of de reeds in de regionale beleidssfeer gebruikte structuren ook kunnen worden ingezet bij het beheer van het ENPI;

103.

onderstreept daarnaast ook het belang van het EU-uitbreidingsproces voor het cohesiegebeuren, in het kader waarvan het instrument voor pretoetredingssteun (IPA) de kandidaat-lidstaten behulpzaam is bij de inhoudelijke en organisatorische voorbereiding op de implementatie van het cohesiebeleid; vestigt de aandacht op de uitvoeringsproblemen in de lidstaten; herinnert aan de oorspronkelijke doelstellingen van het IPA, dat met name gericht was op de versterking van de financiële capaciteit en de institutionele opbouw en ondersteuning van de voorbereidingen van de kandidaat-lidstaten ter uitvoering van het cohesiebeleid van de Gemeenschap, om deze voor te bereiden op de volledige tenuitvoerlegging van het communautair acquis op het moment van toetreding; dringt er bij de Commissie op aan de bestaande problemen bij het functioneren van het IPA nader te identificeren;

104.

dringt er eens te meer op aan de Commissie regionale ontwikkeling te betrekken bij en medeverantwoordelijk te maken voor het bepalen van de vorm die deze instrumenten in de toekomst zullen aannemen;

105.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de leiders van de EU-regio's en deelstaten.

5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/38

—

gezien de toezeggingen inzake de omvang van hulp, de hulp aan Afrika bezuiden de Sahara en de kwaliteit van de hulp die de G8 op de top van 2005 in Gleneagles en alle daaropvolgende G8- en G20-bijeenkomsten heeft gedaan,

—

gezien de Millenniumverklaring van de Verenigde Naties van 8 september 2000,

—

gezien de Europese consensus inzake ontwikkeling (1) en de gedragscode de Europese Unie inzake complementariteit en taakverdeling in het ontwikkelingsbeleid (2),

—

gezien de Verklaring van Parijs over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp en de Actieagenda van Accra,

—

gezien artikel 208 van het Verdrag betreffende de werking van de EU, waarin wordt bepaald dat "de Unie bij de uitvoering van beleid dat gevolgen kan hebben voor de ontwikkelingslanden rekening [houdt] met de doelstellingen van de ontwikkelingssamenwerking",

—

gezien artikel 25, lid 1, sub b), van Verordening (EG) nr. 1905/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 tot invoering van een financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking (3) (het "Development Cooperation Instrument" (DCI)),

—

gezien artikel 61, lid 2, van de Overeenkomst van Cotonou,

—

gezien zijn resolutie van 6 april 2006 over de doeltreffendheid van hulp en de corruptie in ontwikkelingslanden (4),

—

gezien zijn resolutie van 5 mei 2010 met de opmerkingen die een integrerend deel uitmaken van het besluit over het verlenen van kwijting voor de uitvoering van de begroting van het zevende, achtste en negende Europees Ontwikkelingsfonds voor het begrotingsjaar 2008 (5),

—

gezien zijn standpunt van 3 februari 2011 over het standpunt van de Raad in eerste lezing met het oog op de aanneming van een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1905/2006 tot invoering van een financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking (6),

—

gezien het speciaal verslag nr. 11/2010 van de Europese Rekenkamer "Het beheer door de Commissie van de algemene begrotingssteun in landen van de ACS, Latijns-Amerika en Azië",

—

gezien het Groenboek van de Commissie aan de Raad, het Europees Parlement, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de regio's over "De toekomst van EU-begrotingssteun aan derde landen" (COM(2010)0586),

—

gezien gezien de nota van de Commissie: ‧Guidelines on the Programming, Design & Management of General Budget Support‧ (Richtsnoeren voor het programmeren, opzetten en beheren van algemene begrotingssteun), van 2007,

—

gezien het verslag van de Commissie van 2008 "Aide budgétaire: La manière efficace de financer le développement?"(Begrotingssteun: een doeltreffende financiering van ontwikkelingshulp?),

—

gezien het verslag van de Commissie economische ontwikkeling, financiën en handel van de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU over begrotingssteun als middel om officiële ontwikkelingshulp (ODA) in de ACS-landen te verlenen,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie ontwikkelingssamenwerking en de adviezen van de Commissie buitenlandse zaken, Begrotingscommissie en de Commissie begrotingscontrole (A7-0206/2011),

A.

overwegende dat de terugdringing en uiteindelijk de uitroeiing van de armoede de belangrijkste doelstelling vormt van het ontwikkelingsbeleid van de Europese Unie, in overeenstemming met het Verdrag van Lissabon,

B.

overwegende dat de begrotingssteun een van de belangrijkste manieren is geworden om hulp te verlenen,

C.

overwegende dat veel donors algemene en sectorale begrotingssteun beschouwen als een middel om de eigen verantwoordelijkheid van het partnerland voor het ontwikkelingsbeleid en duurzame hervormingsprocessen te stimuleren, de nationale instellingen en systemen voor verantwoordingsplicht te versterken, de groei te bevorderen, de armoede terug te brengen en de ontwikkelingsdoelstellingen te bereiken,

D.

overwegende dat de ontwikkeling van de operationele capaciteit noodzakelijk is om alleen al de voorwaarden te creëren voor een programmagewijze aanpak, met inbegrip van begrotingssteun of verdergaande modellen,

E.

overwegende dat begrotingssteun een mogelijke oplossing biedt voor bepaalde zwakke punten van de traditionele projectaanpak (hoge transactiekosten, versnipperde parallelle activiteiten) en als zodanig voor de versterking van de in het Verdrag van Lissabon benadrukte coherentie en doeltreffendheid van EU-maatregelen,

F.

overwegende dat de begrotingssteun moet bijdragen aan verbetering van de kwaliteit en doeltreffendheid van de ontwikkelingshulp, met speciale nadruk op eigen verantwoordelijkheid en harmonisatie, gezien het feit dat de politieke dialoog tussen donors en begunstigden het mogelijk maakt de financiële bijdragen af te stemmen op de prioriteiten die de landen in hun nationale strategieën ter bestrijding van armoede hebben vastgelegd,

G.

overwegende dat de "dynamische aanpak" met betrekking tot de algemene voorwaarden van begrotingssteun, ondanks de risico's die de Europese Rekenkamer in haar verslagen over begrotingssteun noemt, een zeer belangrijk instrument voor de politieke dialoog blijft; overwegende echter dat begrotingssteun in geen geval als een blanco cheque moet worden beschouwd,

H.

overwegende dat het geheel van verbintenissen die de begunstigde landen zijn aangegaan ten aanzien van hun partners in sommige gevallen moeilijk gerealiseerd kunnen worden aangezien de voorwaarden van de geldschieters soms tegenstrijdig blijken,

I.

overwegende dat tot dusver de Europese Unie in het kader van de partnerschapsovereenkomsten meer gewag heeft gemaakt van schending van de mensenrechten (zogenaamde rechten van eerste generatie) dan van schending van de sociaaleconomische en culturele rechten (zogenaamde rechten van de tweede generatie),

J.

overwegende dat alle geldschieters onderling moeten overleggen om te voorkomen dat de voorwaarden incoherenties bevatten,

K.

overwegende dat het overeenkomstig artikel 2, lid 3 van het Verdrag van Lissabon een doel van de Europese Unie is om een duurzame sociale markteconomie te bevorderen en dat dit ook van toepassing moet zijn wanneer het gaat om ontwikkelingsbeleid en de politieke betrekkingen met buurlanden,

L.

overwegende dat de ontwikkeling van de verantwoordelijkheid voor het begrotingsbeheer van een partnerregering jegens haar burgers een essentiële factor is in de capaciteitsontwikkeling, dankzij de controle door het eigen parlement en de informatie van het maatschappelijk middenveld over de openbare financiën,

1.

juicht het initiatief toe van de Commissie in de vorm van haar groenboek over begrotingssteun, waarmee in de eerste plaats beoogd wordt de endogene ontwikkeling van de partnerlanden te stimuleren en eist dat de subsidiabiliteitscriteria voor begrotingssteun nauwkeuriger worden omschreven, zodat het risico van eventuele ontsporingen en oneigenlijk gebruik van dit type steun wordt vermeden, waarbij elementen zoals de corruptie-index van landen in aanmerking worden genomen;

2.

is ingenomen met de overlegprocedure op Europees niveau; hoopt dat de methode voor de toekenning van begrotingssteun objectief wordt geanalyseerd en verbeterd ten einde de doeltreffendheid te vergroten;

3.

herinnert eraan dat de terugdringing en uitbanning van armoede overeenkomstig het Verdrag van Lissabon de voornaamste doelstellingen van het EU-ontwikkelingsbeleid zijn; benadrukt dat armoede verschillende aspecten heeft, waaronder menselijke, economische, sociaalculturele, politieke, gender- en milieuaspecten, die allemaal deel moeten uitmaken van het EU-ontwikkelingsbeleid;

4.

is van mening dat de EU-steun een echte kwalitatieve verandering in de partnerlanden moet bewerkstelligen; erkent dat begrotingssteun een efficiënt instrument is om deze doelstelling te verwezenlijken, mits deze steun aan voorwaarden is gebonden en met een effectieve politieke en beleidsdialoog gepaard gaat;

5.

benadrukt de essentiële en verplichte rol van beleidscoherentie voor het voeren van een trefzeker ontwikkelingsbeleid; dringt er voorts op aan dat het buitenlands en veiligheidsbeleid van de EU gericht moet zijn op de bevordering van de democratie en de mensenrechten, vrede en veiligheid – sleutelvoorwaarden voor duurzame ontwikkeling; dringt aan op meer systematische inspanningen om de invoering van maatregelen voor de aanpassing aan de klimaatverandering en de rampenrisicovermindering tot norm te verheffen;

6.

is van mening dat belastinginkomsten een onafhankelijke bron van financiering garanderen voor duurzame ontwikkeling en een belangrijke band tussen regeringen en burgers van ontwikkelingslanden scheppen; dringt aan op de ontwikkeling van een levensvatbare fiscale administratie en een omvattende belastinginfrastructuur als een van de hoogste prioriteiten van begrotingssteun; beveelt aan dat begrotingssteunbeleid ook maatregelen inhoudt tegen belastingparadijzen, belastingontduiking en illegale kapitaalvlucht;

7.

wijst op de noodzaak om zo nodig gebruik te maken van het instrument van de sectorale begrotingssteun, om bepaalde basale sociale sectoren gerichter te steunen, zoals gezondheid, onderwijs, steun voor de meest kwetsbare personen, met name mensen met een handicap;

8.

wijst erop dat begrotingssteun niet mag worden gebruikt om bepaalde economische en strategische belangen van de EU te versterken, maar om ontwikkelingsdoelen van en voor ontwikkelingslanden te bereiken, met name met het oog op het uitbannen van armoede en honger;

9.

wijst op de innoverende rol van de Europese Unie op het gebied van begrotingssteun, en op de toegevoegde waarde die de Europese Commissie inbrengt dankzij haar kennis op dit vlak;

10.

merkt op dat begrotingssteun niet alleen de verantwoordingsplicht van regeringen kan verbeteren, maar ook donorcoördinatie via de hiermee verbonden dialoog over begrotingskwesties; wijst erop dat dit mogelijk een manier is om vooruitgang te bereiken wat betreft betere coördinatie van nieuwe donors;

11.

onderstreept aldus de taak van de Europese Unie om de andere institutionele actoren te laten profiteren van haar ervaring, met name tijdens het Forum op hoog niveau over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp in Busan;

12.

onderstreept dat de dynamische benadering van de Commissie en van de meeste verstrekkers van begrotingssteun een aantal risico's inhoudt waarmee gedegen rekening moet worden gehouden; verzoekt de Commissie op nationaal niveau evaluaties te laten uitvoeren van de mogelijke risico’s en voordelen van de begrotingssteun in de partnerlanden;

13.

verzoekt de EU de begrotingssteun zodanig te beheren dat ernaar wordt gestreefd de complementariteit van deze begrotingssteun, met andere vormen van hulp, ten volle te benutten;

14.

wijst op de noodzaak om zowel de controlemechanismes van de Commissie als de parlementaire controle en de informatie van het maatschappelijk middenveld in de landen die begrotingsteun genieten, aan te scherpen; benadrukt eveneens dat de invoering van een optimale controle van de openbare financiën van de begunstigde landen een absolute voorwaarde is alvorens gelden worden uitbetaald;

15.

herinnert eraan dat duidelijk omschreven, breed gesteunde en nauwlettend gevolgde indicatoren essentieel zijn om de concrete effecten van begrotingssteun in derde landen aan te tonen, en dat de desbetreffende begrotingsautoriteiten regelmatig op de hoogte moeten worden gesteld van de indicatoren en richtsnoeren die het besluitvormingsproces inzake begrotingssteun vorm geven; benadrukt dat deze indicatoren beter op de specifieke behoeften van de partnerlanden moeten worden toegesneden teneinde de standaardaanpak van de Commissie, die mogelijk contraproductief is, te vermijden;

16.

dringt erop aan dat begrotingssteun wordt gekoppeld aan de voorwaarde van democratische parlementaire controle op de begroting in de ontvangende landen; dringt aan op brede participatie van parlementen en raadpleging van maatschappelijke organisaties in partnerlanden, om te verzekeren dat beslissingen over de besteding van middelen voor begrotingssteun democratisch worden genomen;

17.

verzoekt de Commissie zich er vóór de toekenning van begrotingssteun van te vergewissen dat de doelstellingen van de interventie samenvallen met die van de nationale programma's van het ontvangende land en dat de beginselen van coördinatie, complementariteit en coherentie met betrekking tot andere donoren worden nageleefd, en dat ze aansluit bij de door het ontvangende land toegewezen middelen;

18.

verzoekt de Commissie om haar programmerings- en planningsprocedure efficiënter te maken door middel van een betere voorbereiding en documentatie van de besluiten voor het lanceren van begrotingssteunoperaties, om te waarborgen dat deze adequaat zijn; verzoekt de Commissie, gezien de beperkte middelen voor de delegaties, waardoor hun activiteiten dikwijls beperkt zijn, om te zorgen voor voldoende gekwalificeerd personeel voor de tenuitvoerlegging, aangezien voor begrotingssteun andere analytische vaardigheden vereist zijn op het gebied van project- en programmafinanciering;

19.

onderstreept de leidende rol die de nationale parlementen van de ontvangende landen, maatschappelijke organisaties en lokale bestuursinstanties moeten vervullen, aangezien zij het beste in staat zijn om de prioritaire sectoren af te bakenen, de landenstrategiedocumenten voor te bereiden en de toewijzingen uit de begroting te controleren; eist dat nationale parlementen landenstrategienota’s en meerjarige begrotingen aannemen in overleg met burgerorganisaties, voorafgaande aan beleidsoverleg met donors over begrotingssteun, teneinde de parlementaire controle te versterken;

20.

benadrukt dat EU-ontwikkelingshulp doeltreffend moet zijn; roept op tot de ontwikkeling op EU-niveau van onafhankelijke evaluatiesystemen en van een klachtenmechanisme dat toegankelijk is voor eenieder die met EU-steun te maken heeft, alsook tot de ondersteuning van mechanismen voor het afleggen van verantwoording in de landen zelf;

21.

verzoekt de Commissie om een globale en gekwantificeerde balans voor te leggen van de algemene en sectorale begrotingssteun die is verleend voor plaatselijk bestuur, en te bestuderen of het opportuun is om een deel van de begrotingssteun decentraal te verlenen, om de actoren van het plaatselijk bestuur een eigen verantwoordelijkheid te geven, en te bestuderen welke risico's hiermee verbonden zijn;

22.

roept de EU op te eerbiedigen en te bevorderen dat ontwikkelingslanden het daadwerkelijke eigendom van hun ontwikkelingsstrategie hebben en te voorkomen dat nationale beleidsmakers buitenspel worden gezet door het beleidsoverleg rondom begrotingssteun, hetgeen de democratische verantwoordingsplicht ondermijnt en bijdraagt aan het depolitiseren van binnenlandse politieke realiteiten;

23.

is van mening dat de begrotingssteun voorrang moet geven aan overheidssectoren die een grote impact hebben op het verminderen van armoede, zoals met name de ministeries van volksgezondheid en onderwijs;

24.

is tevens van mening dat het genderperspectief ook onderdeel van de begrotingssteun zou moeten gaan uitmaken en in alle fasen van het begrotingsproces zou moeten worden opgenomen, zodat de dialoog met vrouwenverenigingen wordt gestimuleerd en er per geslacht uitgesplitste indicatoren worden opgesteld;

25.

onderstreept dat de Europese Commissie, met het oog op het versterken van de wederzijdse verantwoordelijkheid, haar faciliterende rol zou moeten versterken in de relaties tussen de regering, de leden van het parlement en de maatschappelijke organisaties, en is derhalve van mening dat een percentage van de begrotingssteun, dat gereserveerd is voor de technische bijstand aan de sectorale ministeries, ook zou kunnen worden gebruikt voor het versterken van de vaardigheden van de parlementen en van het maatschappelijk middenveld, zodat die hun rol bij de controle op de begrotingssteun volledig kunnen spelen;

26.

benadrukt de belangrijke rol van donororganisaties voor de ondersteuning van de partnerlanden bij de ontwikkeling van hun capaciteiten (Capacity Development) en de positieve invloed van lokale projectsteun op de vermindering van armoede, de maatschappijbrede groei en de duurzame ontwikkeling in de partnerlanden;

27.

spreekt zijn verontrusting uit over de macro-economische destabilisatie en de impact op de meest kwetsbare bevolkingsgroepen die het gevolg zouden kunnen zijn van een plotselinge stopzetting van de begrotingssteun; stelt voor, in gezamenlijk overleg tussen de donors en na raadpleging van het maatschappelijk middenveld en van het parlement in het partnerland, een progressief mechanisme in te voeren voor een geleidelijke verlaging van begrotingssteun, zodat de effecten daarvan worden afgezwakt, de politieke dialoog wordt bevorderd en er gezamenlijk oplossingen kunnen worden gevonden voor problemen die zich voordoen;

28.

is van oordeel dat begrotingssteun, net als geprogrammeerde hulp, moet worden behandeld als overgangsinstrument en geen afbreuk mag doen aan de inspanningen om de landen beter in staat te stellen tot het verwerven van eigen middelen, zoals belastingen om de afhankelijkheid van giften van derde landen te doorbreken;

29.

verzoekt de donors de coördinatie en voorspelbaarheid van de begrotingssteun te verbeteren, en benadrukt dat zij bereid moeten zijn langetermijnverplichtingen met de partnerlanden aan te gaan;

30.

roept de EU op passende maatregelen te treffen om ervoor te zorgen dat derde landen zich verbinden aan investeringen in mechanismen die hun financiële stabiliteit bevorderen;

31.

dringt aan op effectieve uitvoering van de eisen in artikel 25, lid 1, sub b), van Verordening (EG) nr. 1905/2006 van het Europees Parlement en de Raad van 18 december 2006 tot invoering van een financieringsinstrument voor ontwikkelingssamenwerking (het "Development Cooperation Instrument" (DCI)), dat als volgt luidt: "De Gemeenschap zal consequent een resultaatgerichte aanpak volgen die gebaseerd is op resultaat- en prestatie-indicatoren, en tevens strikte voorwaarden vaststellen en toezien op de naleving daarvan. Tevens zal zij inspanningen van de partnerlanden ter ontwikkeling van de parlementaire controle- en auditcapaciteit en ter bevordering van transparantie van en publieke toegang tot informatie, ondersteunen."; verzoekt de Commissie met klem deze bepalingen uit te breiden zodat begrotingssteun ook wordt verleend aan de landen die in aanmerking komen voor steun uit het Europees Ontwikkelingsfonds (de ACS-landen), voor welke tot nog toe alleen de meer technische criteria van artikel 61, lid 2 van de Overeenkomst van Cotonou van toepassing zijn;

32.

is van mening dat artikel 290 VWEU betreffende gedelegeerde handelingen van toepassing moet zijn op de vaststelling van de subsidiabiliteitscriteria voor deze steunmodaliteit zodat de Raad en het Parlement als medewetgevers volledige medebeslissingsbevoegdheden krijgen over de goedkeuring ervan, aangezien het gebruik van begrotingssteun een belangrijk strategisch besluit vormt in de betrekkingen van de Unie met haar partnerlanden;

33.

wijst erop dat vanwege aanzienlijke capaciteitsproblemen, en met name het zwakke bestuur, veel ontwikkelingslanden geen begrotingssteun ontvangen;

34.

is van mening dat financieringsbesluiten over begrotingssteun niet alleen op de verwachte voordelen, maar ook op de risico's op korte en lange termijn in zowel de donor- als de partnerlanden moeten berusten;merkt op dat de Rekenkamer deze beoordeling in haar speciaal verslag (7) volledig onderschrijft en erop wijst dat er nog geen deugdelijk kader voor risicobeheer is ontwikkeld en toegepast;

35.

is bezorgd over het feit dat de Rekenkamer in zijn Jaarverslag over de activiteiten gefinancierd uit het achtste, negende en tiende Europees Ontwikkelingsfonds (EOF) over het begrotingsjaar 2009 heeft geconstateerd dat de betalingen voor begrotingssteun een groot aantal niet-kwantificeerbare fouten bevatten doordat de naleving van de betalingsvoorwaarden niet op geformaliseerde en gestructureerde wijze wordt aangetoond; neemt tegelijkertijd nota van en is ingenomen met de aanzienlijke verbetering die de Rekenkamer met betrekking tot het tiende EOF vaststelt wat het aantonen van de subsidiabiliteit betreft, dankzij het feit dat nu duidelijker beoordelingskaders worden toegepast;

36.

herinnert eraan dat publieke investeringen in publieke goederen, zoals onderwijs, sociale zekerheid, infrastructuren en productiecapaciteiten, in het bijzonder met betrekking tot kleine boeren en steun aan lokale markten, cruciaal zijn voor succesvolle ontwikkelingsstrategieën;

37.

roept de Commissie op om ervoor te zorgen dat de specifieke voorwaarden voor prestatiegerelateerde variabele tranches duidelijk de indicatoren, doelstellingen, berekeningsmethoden en controlebronnen aangeven en dat de verslagen van de delegaties op structurele en formele wijze vooruitgang laten zien in het beheer van overheidsfinanciën, door duidelijk de criteria aan te geven waartegen de vooruitgang moet worden afgemeten, alsmede de geboekte vooruitgang en de redenen waarom het hervormingsprogramma mogelijk niet volgens plan is uitgevoerd;

38.

verzoekt de Commissie de nodige maatregelen te nemen voor het bestrijden van corruptie in de ontvangende landen, met inbegrip van het zo nodig opschorten van betalingen; verzoekt de Commissie in dit verband een intensieve en geregelde dialoog met de regeringen van de partnerlanden voort te zetten over corruptiekwesties en voldoende aandacht te besteden aan de behoeften op het gebied van capaciteitsopbouw van bepaalde ontvangende landen, waarbij onder andere te denken valt aan mechanismen voor het afleggen van verantwoording en voor corruptiebestrijding;

39.

beschouwt de voorspelbaarheid van de hulpstromen als een van de belangrijkste factoren om de kwaliteit van de uitgaven te garanderen, aangezien deze de partnerlanden in staat stelt hun uitgaven op lange termijn te plannen en verbeteringen in sectoraal beleid te steunen; pleit ervoor dat deze benadering wordt geschraagd door het begrotingsbeleid van de partnerlanden en de inzet van binnenlandse ontvangsten, die de afhankelijkheid van hulp op lange termijn moeten verminderen;

40.

wijst erop dat een groot aantal landen niet in aanmerking komt voor begrotingssteun omdat zij geen vooruitgang boeken met het beheer van de openbare financiën;

41.

is van mening dat de begrotingssteun in ontwikkelingslanden geleidelijk moet worden ingevoerd, waarbij er in eerste instantie met beperkte bedragen wordt begonnen, waarna deze bedragen langzaam kunnen worden opgevoerd naarmate de prestaties van de partnerlanden verbeteren;

42.

herhaalt dat begrotingssteun moet worden ingezet om de armoede te bestrijden, onder meer door het nastreven van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling en van beginselen als partnerschap, doeltreffendheid van steun en beleidscoherentie voor ontwikkeling; is voorstander van op resultaten gebaseerde stimulansen, maar benadrukt dat variabele betalingen op zo lang mogelijke termijn voorspelbaar moeten zijn om een negatieve uitwerking op de begrotingsplannen te voorkomen; herhaalt dat begrotingssteun alleen mag worden toegekend aan landen die voldoen aan de minimumnormen voor goed bestuur en die de mensenrechten eerbiedigen en ondersteunen; onderstreept dat aan macro-economische hervormingen gebonden voorwaarden verenigbaar moeten zijn met menselijke en sociale ontwikkeling;

43.

stimuleert de ontwikkelingslanden en de Commissie participatieve ontwikkeling te bevorderen, in overeenstemming met de desbetreffende bepalingen van de Overeenkomst van Cotonou en de artikelen 19 en 20 van Verordening (EG) nr. 1905/2006, met name met betrekking tot de bevordering en de raadpleging van het maatschappelijk middenveld en van de plaatselijke en regionale autoriteiten;

44.

onderstreept dat het bij de toekenning van begrotingssteun aan ACS-leveranciers van bananen die begeleidende maatregelen in deze sector genieten, belangrijk is in de variabele tranche gebaseerd op de bestuursindicatoren de specifieke voorwaarden op te nemen voorgesteld in het nieuwe artikel 17 bis, waarvan het Europees Parlement voorstelt dat het wordt opgenomen in Verordening (EG) nr. 1905/2006 (DCI), in overeenstemming met zijn bovengenoemde standpunt van 3 februari 2011;

45.

verlangt dat de Commissie de akkoorden met de ontwikkelingslanden over begrotingssteun alsmede MDG-contracten (contracten in het kader van de millenniumontwikkleingsdoelen) openbaar maakt;

46.

benadrukt dat sectorale begrotingssteun in bepaalde omstandigheden een handige tussentijdse oplossing kan zijn om de desbetreffende regeringen en parlementen meer zeggenschap te bieden over steunmiddelen terwijl deze worden toegekend voor de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling;

47.

merkt op dat landen met olie- en delfstofvoorraden het potentieel hebben om hun eigen ontwikkeling te financieren en armoede te bestrijden door middel van transparante belastinginningssystemen en de eerlijke verdeling van welvaart;

48.

is van mening dat de MDG-contracten in principe een voorbeeld zijn van hoogwaardige en op resultaten gerichte begrotingssteun (lange looptijd, voorspelbaar, geconcentreerd op de sociale sectoren, enz.); verzoekt de Europese Commissie derhalve om in 2011 een evaluatie van de MDG-contracten te publiceren, en vast te stellen of het mogelijk is om die ook te sluiten met andere landen;

49.

verzoekt de Commissie tevens de voorwaarden en de prestatie-indicatoren in het kader van de strategienota's per land te publiceren bij de tussentijdse evaluatie; is van mening dat de prestatie-indicatoren van de begrotingssteun moeten worden opgesteld in functie van de verwezenlijking van de doelstellingen op het gebied van armoedebestrijding en het behalen van de MDG;

50.

herhaalt zijn eerdere oproepen aan de Commissie om over te stappen van controles op input op het controleren van resultaten aan de hand van indicatoren door het rapportagesysteem te verbeteren en meer toe te snijden op de doeltreffendheid van de programma's;

51.

merkt op dat bij ontwikkelingsbeleidsmaatregelen in de partnerlanden ten volle rekening moet worden gehouden met de lokale omstandigheden, en de in de Verdragen vastgelegde EU-waarden, zoals het beginsel van de rechtsstaat en de democratie, moeten worden geëerbiedigd; onderstreept dat de behoeften een cruciaal criterium moeten vormen bij de toekenning van EU-ontwikkelingshulp;

52.

verzoekt de Commissie en de lidstaten een openbaar register te creëren waarin overeenkomsten en procedures voor begrotingssteun alsook ontwikkelingsindicatoren op transparante wijze worden vastgelegd, teneinde de nationale democratische instellingen te versterken en aan de wederzijdse verantwoordingsplicht te voldoen;

53.

verzoekt de lidstaten blijk te geven van meer coherentie in ontwikkelingshulpbeleid op het nationale en het communautaire vlak; verzoekt de lidstaten op het gebied van begrotingssteun gebruik te maken van de Europese Dienst voor extern optreden om hun coördinatie met de Commissie te versterken en zo overlapping en incoherentie te vermijden;

54.

herinnert de Commissie en de lidstaten eraan dat zij moeten zorgen voor een harmonisatie van de ontwikkelingssamenwerking en voor een verbetering van de verantwoordingsplicht van alle betrokken partijen;

55.

is er stellig van overtuigd dat bij een grondige analyse van de toekomst van de EU-begrotingssteun aan derde landen de opname van het Europees Ontwikkelingsfonds in de begroting aan de orde moet komen; is zich bewust van de historische en institutionele achtergrond van de huidige situatie, maar gelooft dat het tijd is dat de Raad, de lidstaten en de ACS-landen erkennen dat deze situatie slecht is voor de doeltreffendheid, de transparantie en de verantwoording van de EU-begrotingssteun; benadrukt echter dat opname in de begroting geen vermindering van de totale financiële middelen voor ontwikkelingsbeleid tot gevolg mag hebben;

56.

verzoekt de lidstaten, de Commissie en de Europese Dienst voor extern optreden om, overeenkomstig de gevestigde praktijk op andere beleidsgebieden, hun respectieve begrotingssteun aan derde landen beter te coördineren teneinde overlappingen, inconsistenties en incoherenties te vermijden en/of weg te werken; betreurt dat uit evaluaties is gebleken dat zwak beleid, zwakke instellingen en zwakke dienstverleningssystemen op sectoraal niveau donors ertoe hebben genoopt projecten met hun eigen systemen uit te voeren en voor een bilaterale en niet-gecoördineerde benadering te kiezen, hetgeen in een context van schaarse financiële middelen des te meer onaanvaardbaar is en het voor de EU zeer moeilijk maakt haar beloften om de hulp voorspelbaarder te maken, na te komen; stelt dat tijdens alle fasen van de voorbereiding en uitvoering van de EU-begrotingssteun moet worden gefocust op specifieke gebieden die de meeste meerwaarde bieden;

57.

verzoekt de Commissie de publieke opinie voor te lichten over de risico's die inherent zijn aan de verlening van begrotingssteun, maar daarbij de nadruk te keggen op het positieve effect van begrotingssteun voor de emancipatie van de partners;

58.

roept de EU en haar lidstaten op hun financiële steun met omzichtigheid te blijven bevorderen en tegelijkertijd te zorgen voor ondersteuning in de vorm van adviezen, op het gebied van het technocratische beheer van overheidsfinanciën;

59.

benadrukt dat betere coördinatie tot doel heeft de toewijzing van de middelen te optimaliseren, de uitwisseling van positieve praktijken te intensiveren en de efficiëntie van de begrotingssteun te vergroten;

60.

meent dat de Unie de meerwaarde die haar enorme politieke gewicht en het potentieel grote bereik van haar optreden met zich brengen, moet erkennen en benutten, en ervoor moet zorgen dat haar politieke invloed evenredig is met de financiële steun die zij geeft;

61.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/46

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Prioriteiten voor energie-infrastructuurprojecten voor 2020 en verder - Een blauwdruk voor een Europees geïntegreerd energienetwerk" (COM(2010)0677),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie over de opmaak van een effectbeoordeling met betrekking tot de "Prioriteiten voor energie-infrastructuurprojecten voor 2020 en verder - Een blauwdruk voor een Europees geïntegreerd energienetwerk" (SEC(2010)1395),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Energie 2020 – Een strategie voor een concurrerende, duurzame en continu geleverde energie" (COM(2010)0639),

—

gezien de Mededeling van de Commissie getiteld "Europa 2020 – Een strategie voor slimme, duurzame en inclusieve groei" (COM(2010)2020),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Energie uit hernieuwbare bronnen - Voortgang naar de 2020-doelstelling" (COM(2011)0031),

—

gezien Richtlijn 2009/28/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 over de bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen en houdende wijziging en intrekking van de Richtlijnen 2001/77/EG en 2003/30/EG (1),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Analyse van de opties voor een broeikasgasemissiereductie van meer dan 20 % en beoordeling van het risico van koolstoflekkage" (COM(2010)0265),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Routekaart naar een concurrerende koolstofarme economie in 2050" (COM(2011)0112),

—

gezien het derde wetgevingspakket betreffende de interne markt op het gebied van energie, dat is verschenen onder de titel "Energising Europe: A real market with secure supply" (2),

—

gezien Verordening (EU) nr. 994/2010 van het Europees Parlement en de Raad van 20 oktober 2010 betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering (3),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Efficiënt gebruik van hulpbronnen - Vlaggenschipinitiatief in het kader van de Europa 2020-strategie" (COM(2011)0021),

—

gezien Beschikking nr. 1364/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 september 2006 tot opstelling van richtsnoeren voor trans-Europese netwerken in de energiesector en houdende intrekking van de Beschikkingen 96/391/EG en 1229/2003/EG (4),

—

gezien Verordening (EG) nr. 663/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 houdende vaststelling van een programma om het economisch herstel te bevorderen via financiële bijstand van de Gemeenschap aan projecten op het gebied van energie (5),

—

gezien het rapport van de Commissie over de tenuitvoerlegging van het programma inzake de trans-Europese energienetwerken in de periode 2007-2009 (COM(2010)0203),

—

gezien zijn resolutie van 6 mei 2010 over de inzet van informatie- en communicatietechnologieën (ICT) voor het vergemakkelijken van de overgang naar een energie-efficiënte, koolstofarme economie (6),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Een Energiebeleid voor Europa" (COM(2007)0001),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld "Prioritair interconnectieplan" (COM(2006)0846),

—

gezien Richtlijn 2009/72/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor elektriciteit en tot intrekking van Richtlijn 2003/54/EG (7),

—

gezien Richtlijn 2009/73/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 betreffende gemeenschappelijke regels voor de interne markt voor aardgas en tot intrekking van Richtlijn 2003/55/EG (8),

—

gezien zijn resolutie van 25 november 2010 over een nieuwe energiestrategie voor Europa 2011-2020 (9),

—

gezien zijn resolutie van 15 december 2010 over de herziening van het actieplan inzake energie-efficiëntie (10),

—

gezien zijn resolutie van 17 februari 2011 (11) over Europa 2020,

—

gezien artikel 194 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,

—

gezien artikel 170 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, dat bepaalt dat de Unie bijdraagt aan de vaststelling en ontwikkeling van trans-Europese netwerken op de gebieden vervoer, telecommunicatie en energie-infrastructuur,

—

gezien artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie industrie, onderzoek en energie en de adviezen van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid en van de Commissie regionaal beleid (A7-0226/2011),

A.

overwegende dat de voornaamste uitdagingen waarmee wij ons op energiegebied geconfronteerd zien, bestaan in de bestrijding van de klimaatverandering, het verwerven van meer onafhankelijkheid op energiegebied en tegelijkertijd verminderen van de import van fossiele brandstoffen, de verwezenlijking van een concurrentiebestendige interne markt voor energie en de waarborging van universele toegang tot duurzame, betaalbare en veilige energie,

B.

overwegende dat de voornaamste uitdagingen waarmee wij ons op energiegebied geconfronteerd zien, bestaan in de bestrijding van de klimaatverandering, het verwerven van meer onafhankelijkheid op energiegebied en tegelijkertijd verminderen van de import van fossiele brandstoffen en van het totale energieverbruik, de verwezenlijking van een concurrentiebestendige interne markt voor energie en de waarborging van universele toegang tot duurzame, betaalbare en veilige energie,

C.

overwegende dat de voornaamste uitdagingen waarmee wij ons op energiegebied geconfronteerd zien, bestaan in de bestrijding van de klimaatverandering, het verwerven van meer onafhankelijkheid op energiegebied en tegelijkertijd verminderen van de import van fossiele brandstoffen, de verwezenlijking van een concurrentiebestendige interne markt voor energie en de waarborging van universele toegang tot duurzame, concurrentiebestendige en voldoende betaalbare en veilige energie, aangezien het gemeenschappelijk energiebeleid van de EU is ontwikkeld rondom de gemeenschappelijke doelstelling van ononderbroken fysieke beschikbaarheid van energieproducten en -diensten op de markt, tegen voor alle consumenten toegankelijke prijzen (thuisgebruikers en industriële gebruikers), A ter. aangezien het noodzakelijk is om de leveringszekerheid en solidariteit tussen de lidstaten te waarborgen in de situatie dat een van hen met een energiecrisis wordt geconfronteerd,

D.

overwegende dat het Verdrag van Lissabon voorziet in een specifieke rechtsgrondslag voor de ontwikkeling van een EU-energiebeleid dat de voor de verwezenlijking van de andere energiebeleidsdoelstellingen van de EU (een beter functionerende energiemarkt, energie-efficiëntie en hernieuwbare energie, continuïteit van de energievoorziening) noodzakelijke interconnectie van energienetwerken over de nationale en regionale grenzen heen ten goede komt aan verschillende energiebronnen en dragers,

E.

overwegende dat, wanneer de Unie haar energie-infrastructuur niet tijdig moderniseert en bijstelt in de zin van een duurzamer en efficiënter model voor productie, transmissie en gebruik van energie, haar capaciteit om de energie- en klimaatdoelstellingen voor 2020 – met name het streefdoel voor wat betreft de integratie van hernieuwbare energiebronnen – te verwezenlijken kan worden aangetast en dat de langetermijndoelstelling van de EU voor 2050 om haar broeikasgasemissies met 80 à 95 % terug te brengen daardoor dreigt te worden ondermijnd,

F.

overwegende dat de planning van investeringen in infrastructuur en de besluitvorming daarover moeten worden gebaseerd op langetermijnscenario's die rekening houden met de te verwachten resultaten en behoefte aan verdere technische ontwikkeling,

G.

overwegende dat een verdere integratie van hernieuwbare energiebronnen een aantal aanpassingen van de Europese energie-infrastructuur op het gebied van transmissie en distributie vereist,

H.

overwegende dat een open, geïntegreerde en concurrentiegerichte Europese energiemarkt nodig is om concurrerende energieprijzen, energiezekerheid en duurzaamheid en een efficiënte grootschalige toepassing van hernieuwbare energiebronnen te bewerkstelligen, en dat de verwezenlijking van een dergelijke markt nog steeds een zware uitdaging is voor alle lidstaten,

I.

gelet op het cruciale belang van een tijdige en volledige tenuitvoerlegging van de bestaande wetgeving, met inbegrip van de regelgevingswerkzaamheden die nodig zijn met het oog op het derde interne energiemarktpakket, en van het op passende wijze mededelen van investeringen in energie-infrastructuur, in afwachting van een arrest van het Hof van Justitie (12), teneinde een overzicht te krijgen van potentiële leemten in vraag en aanbod en belemmeringen voor investeringen,

J.

overwegende dat de interconnectiecapaciteit tussen de lidstaten, gemeten naar de tijdens de Europese Raad van Barcelona van 2002 vastgestelde interconnectiedoelstelling van 10 %, in sommige lidstaten nog steeds onvoldoende is en dat bepaalde regio's zich nog steeds in een geïsoleerde positie bevinden, hetgeen een werkelijke integratie van de markten en een soepele doorstroming van energie in de weg staat,

K.

overwegende dat in termen van energie-infrastructuur rekening moet worden gehouden met de specifieke vereisten van eilanden en ultraperifere regio's, zoals de Canarische Eilanden, Madeira, de Azoren en de Franse ultra-peridere regio's (UPR's),

L.

overwegende dat het energienetwerk in Zuidoost-Europa minder dicht is dan het netwerk in de rest van Europa,

M.

overwegende dat alternatieve aan- en doorvoerroutes en nieuwe interconnecties van belang zijn om de solidariteit tussen de lidstaten concreet gestalte te kunnen geven,

N.

overwegende dat bijzondere aandacht moet worden besteed aan nog niet afgeronde projecten die door de EU zijn aangewezen als prioritaire projecten overeenkomstig Beschikking 1364/2006/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 september 2006 tot opstelling van richtsnoeren voor trans-Europese netwerken in de energiesector en houdende intrekking van de Beschikkingen 96/391/EG en 1229/2003/EG,

O.

overwegende dat met het derde energiepakket een wetgevingskader is ingesteld dat gericht is op bevordering van concurrentie op de energiemarkt,

P.

overwegende dat de energie-infrastructuurvoorzieningen die vandaag worden gepland, moeten sporen met de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU voor de lange termijn en prioriteit moeten geven aan energiebronnen die geen maatschappelijke en milieukosten met zich meebrengen,

Q.

overwegende dat met het oog op de 20/20/20-energiedoelstellingen van de EU en de overschakeling op zeer koolstofarme energie vanaf 2020 met betrekking tot gas en elektriciteit hogere investeringen in transmissiecapaciteit nodig zijn,

R.

gezien het strategisch belang van de aanleg van energie-infrastructuur voor de verwezenlijking van de doelstellingen van het SET-plan (Strategic Energy Technology Plan),

S.

overwegende dat energie-efficiëntie een krachtig en kosteneffectief instrument is voor het verwezenlijken van een duurzame energietoekomst, overwegende dat de Europese Unie, door vermindering van de vraag naar energie en door verplaatsing van fabrieken in verband met de gestegen kosten ook haar afhankelijkheid van importen kan verminderen en dat zij door intelligente investeringen in bestaande en nieuwe infrastructuur de noodzaak van publieke en private investeringen in de energie-infrastructuur kan verminderen,

T.

overwegende dat intelligente energienetten een belangrijk middel kunnen zijn om een effectieve relatie te leggen tussen energieproductie en -transmissie enerzijds en de consument anderzijds en zo een rationeel energiegebruik en de energie-efficiëntie kunnen verhogen,

U.

overwegende dat de uitbreiding van de interconnectiecapaciteit tussen gassystemen langs de zuidwestelijke as van de Noord-Zuidcorridor ervoor zal zorgen dat de capaciteiten voor LNG-invoer en de ondergrondse opslagcapaciteiten op het Iberisch schiereiland een bijdrage kunnen leveren tot de zekerheid van de energievoorziening in de EU en tegelijkertijd een belangrijke stap zal vormen in de richting van een echt geïntegreerde interne energiemarkt,

V.

overwegende dat de langdurige vergunningsprocedures en het gebrek aan coördinatie tussen administratieve instanties kunnen leiden tot grote vertragingen en extra kosten, met name bij grensoverschrijdende projecten,

W.

overwegende dat langdurige vergunningsprocedures en gebrekkige kostentoewijzingsmethoden een belangrijke hinderpaal vormen voor de ontwikkeling van grensoverschrijdende infrastructuurprojecten,

X.

overwegende dat de kwaliteit van het publieke debat moet worden gewaarborgd en dat de Europese milieuwetgeving daarbij naar behoren in acht moet worden genomen,

Y.

overwegende dat regelgevers een belangrijke rol spelen bij de totstandbrenging van een consumentgerichte, geïntegreerde en concurrerende interne energiemarkt,

Z.

overwegende dat, volgens de mededeling van de Commissie getiteld "Prioriteiten voor energie-infrastructuurprojecten voor 2020 en verder - Een blauwdruk voor een Europees geïntegreerd energienetwerk", de komende tien jaar 200 miljard euro nodig is om de benodigde energie-infrastructuur te financieren; en overwegende dat de helft van dit bedrag van de lidstaten moet komen,

AA.

overwegende dat marktgerichte instrumenten en het beginsel dat de gebruiker betaalt de basis moeten blijven vormen voor de financiering van energie-infrastructuur, en dat er wellicht een beperkte mate van overheidsfinanciering noodzakelijk zal zijn voor de financiering van bepaalde projecten divan Europees belang, die e strikt genomen niet commercieel levensvatbaar zijn, waarbij erop moet worden gelet op voorkoming van mededingingsdistorsies en een bevordering van een efficiënte integratie van hernieuwbare energieën,

AB.

overwegende dat het noodzakelijk is zo snel mogelijk grootschalige investeringen te doen,

AC.

overwegende dat de lokale en regionale overheden een cruciale rol spelen, aangezien zij belangrijke actoren zijn op energiegebied, gegeven hun verantwoordelijkheden voor veel werkzaamheden in verband met ruimtelijke ordening en beheer, toekenning van vergunningen, goedkeuring van grote infrastructuurprojecten, investeringen, openbare aanbestedingen, productie en het feit dat ze dicht bij de consument staan,

1.

onderstreept het feit dat de overheden een overkoepelende verantwoordelijkheid hebben om het openbaar belang te dienen door maatschappelijke en ecologische doelstellingen te realiseren, maar dat de voornaamste verantwoordelijkheid voor de ontwikkeling van een energie-infrastructuur bij een wel gereguleerde markt behoort te liggen;

2.

onderstreept dat tijdige en volledige tenuitvoerlegging van de bestaande wetgeving, met inbegrip van de regelgevingswerkzaamheden die nodig zijn met het oog op het derde interne energiemarktpakket van cruciaal belang is om een Europese geïntegreerde markt tot stand te kunnen brengen;

3.

benadrukt dat het vastgestelde beleid en de vigerende regelgeving ten uitvoer moeten worden gelegd zodat de bestaande energie-infrastructuur beter wordt gebruikt in het belang van de Europese consumenten; verzoekt de Commissie en het Samenwerkingsgentschap voor regulatoren op energiegebied (ACER) om nauwlettender toe te zien op de nationale toepassing van regels zoals die welke betrekking hebben op het "use it or lose it"-beginsel;

4.

is van mening dat er behoefte is aan een EU-brede aanpak om volledig te kunnen profiteren van de voordelen van nieuwe infrastructuur, en onderstreept de noodzaak tot ontwikkeling van een methode voor de selectie van infrastructuurprojecten die bevorderlijk is voor de ontwikkeling en in overeenstemming is met de regels van de interne markt; is van oordeel dat deze methode rekening moet houden met de Europese en regionale perspectieven en voor de optimalisering van de sociaaleconomische en milieueffecten die daarmee worden beoogd;

5.

benadrukt dat de planning van energie-infrastructuurprojecten volledig met het voorzorgsbeginsel moet stroken; actieplannen moeten per geval worden onderworpen aan een grondige milieueffectbeoordeling, die rekening houdt met de lokale en regionale milieuomstandigheden;

6.

benadrukt de noodzaak om een toereikend veiligheidsniveau te waarborgen voor energieleveringen aan de EU, de ontwikkeling van voordelige betrekkingen met derde landen, dat wil zeggen met energieleveranciers en transitlanden, door samenwerking in het kader van regionale en internationale energietransportsystemen;

7.

benadrukt dat het referentiescenario voor de beoordeling van de tegen 2020 benodigde energie-infrastructuur moet stroken met de algemene energiebeleidsdoelstellingen en met de routekaart van de EU voor 2050 en andere beleidsvormen van de EU (zoals het energie-efficiëntiebeleid (met name wat betreft de tenuitvoerlegging van het nieuwe actieplan voor energie-efficiëntie (APEE)), en dat daarbij ook het potentiële effect van technologische vorderingen, van de steeds belangrijker wordende rol van elektrische voertuigen en van de implementatie van "smart cities"-initiatieven in aanmerking moet worden genomen;

8.

steunt de snelle invoering van het innovatiepartnerschap voor slimme steden en dringt er bij de betreffende partners die betrokken zijn bij de planning voor duurzame stedelijke ontwikkeling op aan de voordelen die JESSICA en ELENA kunnen bieden voor investeringen in duurzame energie op lokaal niveau beter te promoten en te benutten, om steden en regio's te helpen bij het opzetten van haalbare investeringsprojecten op het gebied van energie-efficiëntie, schone verbrandingsenergie, hernieuwbare energie en duurzaam stadsvervoer; wijst voorts op de potentiële kansen van grensoverschrijdende financiering met buurlanden in het kader van het Europees nabuurschaps- en partnerschapsinstrument;

9.

onderstreept dat er een rangorde van belangrijkheid en kosteneffectiviteit moet worden vastgesteld om te bepalen op welke punten bestaande infrastructuur kan worden geminimaliseerd, waar de bestaande nationale en grensoverschrijdende infrastructuur kan worden verbeterd of gemoderniseerd en waar er nieuwe infrastructuur nodig is en kan worden gebouwd naast de bestaande energie- of transportinfrastructuur;

10.

is van mening dat een vermindering van de energieconsumptie en vervuilende uitstoot, en een toeneming van de energie-efficiëntie bewerkstelligd kunnen worden door middel van een aantal programma's voor opvoering van de energie-efficiëntie voor gebouwen en in de vervoerssector;

11.

wijst op het belang van de detectie van eventuele toekomstige tekorten inzake energievraag en -aanbod en van zich mogelijk aandienende tekortkomingen in de infrastructuur voor productie en transmissie;

12.

onderstreept het belang van de harmonisatie van het marktontwerp in de EU en de ontwikkeling van gemeenschappelijke Europese infrastructuurregelingen teneinde interne Europese interconnecties en interconnecties met derde landen te waarborgen;

13.

is van mening dat zich bij de ontwikkeling van elektriciteitsinfrastructuur tussen de EU en derde landen, en in sommige gevallen bij bestaande elektriciteitsinfrastructuur, een koolstoflekkagerisico kan voordoen of dat dit risico kan worden vergroot waar het reeds voorhanden is; verzoekt de Commissie deze mogelijkheid te onderzoeken en waar nodig met maatregelen te komen waarmee de EU deze kwestie doeltreffend kan aanpakken, zoals de vereiste van conformiteit met Richtlijn 2009/28/EG betreffende energie uit hernieuwbare bronnen;

14.

verzoekt daarom de netbeheerders, de regelgevende instanties, met inbegrip van het ACER, en de Commissie om in samenwerking met de netbeheerders en autoriteiten in derde landen de voorwaarden voor de benodigde netwerkstabiliteit vast te stellen, teneinde ervoor te zorgen dat buurlanden bij de interne energiemarkt van de EU worden betrokken, hetgeen nodig is om de doelstellingen op het gebied van de uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen te verwezenlijken;

15.

onderstreept dat het accent niet alleen moet worden gelegd op grensoverschrijdende projecten, maar ook op interne transmissiesystemen, die de integratie van hernieuwbare energieën en de veiligheid van systemen krachtig helpen bevorderen en een einde te maken aan energie-eilanden en het ontlasten van interne transmissieknelpunten, die van invloed zijn op het Europese energiesysteem als geheel; onderstreept dat daarbij moet worden verzekerd dat terdege rekening wordt gehouden met de geïsoleerde regio's en hun lokale belangen;

16.

benadrukt dat nieuwe infrastructuur nodig is om "energie-eilanden" weg te werken, een eind te maken aan de afhankelijkheid van één leverancier en de zekerheid van de voorziening te verhogen;

17.

benadrukt dat geen enkele regio, met inbegrip van eilandregio's, in de EU-lidstaten na 2015 nog geïsoleerd mag zijn van de Europese gas- en elektriciteitsnetwerken; ook mag de zekerheid van de energievoorziening in regio's niet in gevaar komen door het ontbreken van de juiste connecties;

18.

is ingenomen met de bemoeiingen van de Commissie om de regionale samenwerking te bevorderen en dringt aan op nadere advisering met betrekking tot dergelijke regionale initiatieven;

19.

wijst op de opportuniteiten die bestaande Euregionale samenwerkingsverbanden bieden voor het ontwikkelen en intensifiëren van grensoverschrijdende energie-infrastructuurprojecten, met name inzake hernieuwbare energie, en vraagt uitdrukkelijk om deze instrumenten (Euregio, EGTS) hiervoor in te zetten;

20.

is van mening dat regionale initiatieven uitgewerkt en verder ontwikkeld dienen te worden, aangezien ze het best de specifieke werkingsvoorwaarden van het energiesysteem in de verschillende regio's weerspiegelen (bijvoorbeeld de structuur van de productiebronnen in een bepaalde regio, windenergie, beperkingen van de netwerken, beschikbaarheid van energiebronnen);

21.

benadrukt dat de samenwerking tussen de gemeentes en regio's op nationaal en Europees niveau een einde helpt te maken aan energie-eilanden en bijdraagt aan de voltooiing van de interne energiemarkt en de uitvoering van energie-infrastructuurprojecten (EIP's); en is van mening dat de doelstelling van het cohesiebeleid met betrekking tot de Europese territoriale samenwerking alsook macroregionale strategieën de samenwerkingsmogelijkheden voor grensoverschrijdende projecten kunnen vergroten om efficiënte en intelligente verbindingen tot stand te brengen tussen lokale en regionale onconventionele energiebronnen en de grote energienetwerken; benadrukt in dit verband dat een goede coördinatie van infrastructuurprojecten een optimale kosten-batenverhouding kan waarborgen en zorg kan dragen voor een zo efficiënt mogelijke besteding van EU-middelen; is echter in dit verband van mening dat verbetering van de regionale samenwerking gewenst is, vooral wat betreft een adequate afstemming tussen de vastgestelde prioriteiten en de Europese regio's;

22.

vraagt de Commissie en de lidstaten om maatregelen vast te stellen die waarborgen dat aan de operatoren van transmissiesystemen (TSO's) voldoende prikkels worden geboden om mogelijke interconnecties vanuit regionaal of Europees perspectief te onderzoeken en dat hun investeringsplannen op sociaaleconomische effecten van energie-interconnecties gericht zijn en zich niet beperken tot pure projecteconomie, teneinde zo onderinvestering in transmissiecapaciteit te voorkomen;

23.

verzoekt de Commissie om uiterlijk eind 2011 voorstellen in te dienen voor de oplossing van de door de Europese coördinator,Georg Wilhelm Adamowitsch, in zijn derde jaarverslag van 15 november 2010 geschetste problemen, zoals de spanning tussen de dringende noodzaak nieuwe infrastructuur aan te leggen en starre milieubeschermingsvoorschriften;

24.

dringt aan op maatregelen om te zorgen voor de naleving van internationale overeenkomsten, zoals het Verdrag van Espoo, voor de bouw of uitbouw van grensoverschrijdende projecten, en wijst op de noodzaak om bij de voltooiing van energienetten te streven naar een nauwere samenwerking, vooral van Rusland en Wit-Rusland met de Oostzeelanden, en daarvoor ook de energiedialoog tussen de EU en Rusland te intensiveren, vooral met het oog op de energiezekerheid van de EU-lidstaten en de regio's;

25.

is verheugd over het besluit van de Commissie om stresstests voor de Europese kerncentrales in te voeren; is van oordeel dat toekomstige wetgevingsinitiatieven tot instelling van een gemeenschappelijk kader voor nucleaire veiligheid van essentieel belang zijn om de veiligheidsstandaard in Europa voortdurend te kunnen verhogen;

26.

merkt op dat er aan energie-infrastructuur grote risico's verbonden zijn, zoals operationele (bv. congestie, continuïteit van de voorziening), natuurlijke (bv. aardbevingen, overstromingen), ecologische (bv. verontreiniging, verlies van habitats en biodiversiteit) en door de mens veroorzaakte of politieke risico's (bv. veiligheid, terrorisme); vraagt daarom dat besluiten over slimme netwerken worden uitgevoerd overeenkomstig Richtlijn 2008/114/EG inzake kritieke infrastructuren; stelt de lidstaten voor de risico's in kaart te brengen als instrument bij de besluitvorming en de resultaten te monitoren van de tenuitvoerlegging van slimme netwerken, met het oog op een verbetering van de interconnectiviteit van de netwerken;

27.

dringt er bij de Commissie op aan om de mogelijkheid te onderzoeken om in de energie-infrastructuurprioriteiten projecten op te nemen ter verbetering van de veiligheid van bestaande grote energie-infrastructuur in Europa (gas- en oliepijpleidingen, elektriciteitsnetwerken, kerncentrales, LNG-terminals, enz.) en de beveiliging ervan tegen ongevallen, natuurrampen en door de mens veroorzaakte rampen;

28.

is van mening dat in het tienjarenplan voor netwerkontwikkeling (TYNDP) weliswaar een aantal relevante elektriciteitsinfrastructuurprojecten worden gedefinieerd, zonder dat de werking van de interne markt wordt verstoord, maar dat daarin ook de prioriteiten moeten worden vastgelegd die moeten worden aangehouden om de energie- en klimaatsdoelstellingen van de EU te kunnen verwezenlijken; is in dit verband van mening dat aan interconnectiecapaciteit evenveel aandacht moet worden besteed als aan de 20/20/20-doelstellingen en dat het TYNPD als instrument moet worden beschouwd voor toezicht op de naleving van de interconnectiedoelstelling van 10 %;

29.

roept de Commissie er met het oog op een beter beheer van de toekomstige elektriciteits- en gasinfrastructuurplanning toe op om met een concreet voorstel te komen ter verbetering van de transparantie en de publieke betrokkenheid bij de uitstippeling van de EU-prioriteiten binnen een breder proces voor nauwere participatie van belanghebbenden, waarbij bij voorbeeld ook de industriesector, onafhankelijke deskundigen, consumentenorganisaties en ngo's moeten worden betrokken; beschouwt de publicatie van technische planningsdata als een belangrijk instrument om de$ participatie te verzekeren;

30.

is van mening dat aandacht moet worden besteed aan Europese energie-infrastructuur die in handen is van buitenlandse ondernemingen of hun dochterondernemingen, die qua beheerstructuur ondoorzichtig zijn en op ongepaste wijze worden beïnvloed door buitenlandse regeringen; verzoekt de Commissie met voorstellen te komen om in dit verband de nodige wettelijke en institutionele waarborgen vast te stellen, met name wat betreft de toegang tot financiële steun van de EU;

31.

is van mening dat het TYNDP een bijdrage levert aan een doorlopend programma voor de ontwikkeling van Europese gastransport- en elektriciteitstransmissie-infrastructuur, dat moet worden ingepast in een Europees planningperspectief voor de lange termijn en waarop toezicht moet worden uitgeoefend door het Agentschap voor de samenwerking tussen energieregulators (ACER) en de Commissie, met inachtneming van de relevante voorschriften van het derde internemarktpakket;

32.

onderstreept dat deze bottom-upaanpak moet worden aangevuld met een goed gestructureerde top-downbenadering vanuit een Europees perspectief;

33.

wijst er met nadruk op dat het stimuleren van de aanleg van op efficiënte en intelligente integratie van hernieuwbare energie en integratie van nieuwe vormen van elektriciteitsgebruik (zoals elektrische of oplaadbare hybride voertuigen) gerichte infrastructuur voor transmissie en distributie van cruciaal belang is voor de succesvolle verwezenlijking van de algehele energiedoelstellingen; is ingenomen met de prioriteit die verleend wordt aan het toekomstige Europese supernetwerk en de proefprojecten die door het Forum van Florence worden ondersteund; verzoekt de Commissie om daarbij alle relevante belanghebbenden te raadplegen om sneller werk te kunnen maken van de kartering van Europese elektriciteitssnelwegen als een geïntegreerde op een netwerkknooppunt gebaseerde infrastructuur, teneinde te zorgen voor een optimale connectiviteit, een robuust systeem met operationele flexibiliteit en kostenvermindering en om het Europees Parlement daarvoor tegen 2014 een ontwerp te presenteren, dat zo goed mogelijk is afgestemd op de specifieke behoeften in verband met de transmissie van hernieuwbare energieën;

34.

wijst erop dat eilanden en berggebieden als gevolg van hun specifieke geografische handicaps moeilijk in het energienetwerk van de Unie geïntegreerd kunnen worden; verzoekt derhalve de Commissie rekening te houden met de uiteenlopende situaties van de regio's en bijzondere aandacht te schenken aan regio's met specifieke geografische en demografische kenmerken, waaronder eilanden, berggebieden en dunbevolkte gebieden, om een grotere diversificatie van de energiebronnen en de bevordering van hernieuwbare energie te bereiken, teneinde de afhankelijkheid van geïmporteerde energie te verminderen; dringt er bij de Commissie op aan de bijzondere situatie van de energiesystemen op de eilanden op te nemen in haar prioriteiten voor energie-infrastructuurprojecten voor 2020;

35.

wijst op de noodzaak van coherentie in het transversale beleid op het gebied van energie-infrastructuren en hun relatie met het kader voor maritieme ruimtelijke ordening dat ook zou kunnen bijdragen aan de integratie van grote offshore windparkprojecten in een algemene strategie;

36.

herinnert de Commissie er echter aan dat alle lidstaten om veiligheids- en economische redenen moeten worden gesteund om zowel leverancier als afnemer van duurzame energie te zijn;

37.

blijft benadrukken dat de ontwikkeling van regionale energieproductie belangrijk is om zelfvoorziening op energiegebied in de verschillende Europese regio's te waarborgen, met name in het Oostzeegebied, dat een geïsoleerde regio blijft die op energiegebied nog steeds afhankelijk is van één energiebron; merkt op dat de regio's over een breed scala van mogelijke energiebronnen beschikken, waaronder de natuurlijke hulpbronnen, en dat het doel in de toekomst moet zijn deze volledig te benutten om de energieproductie te diversifiëren;

38.

onderschrijft het belang van efficiënte gasinfrastructuren voor de verdere diversificatie en continuïteit van de voorziening en voor het verminderen van de energieafhankelijkheid; door de bijdrage die hierdoor wordt geleverd aan een betere werking van de binnenmarkt voor energie, waarbij het de noodzaak erkent dat de uitstoot van de energiesector tot 2050 drastisch wordt verlaagd; wijst erop dat de flexibiliteitseisen op het stuk van gasinfrastructuur moeten worden aangescherpt en dat de maatregelen daartoe op correcte wijze moeten worden uitgevoerd, met name om het gebruik van keerstromen en interconnecties mogelijk te maken, en benadrukt dat de gasinfrastructuur verder moet worden uitgebouwd, waarbij alle nodige ruimte moet worden gelaten voor de inbreng van LNG/CNG-terminals, transportschepen en opslagfaciliteiten, en wijst ook op de noodzaak van de ontwikkeling van gasvormige biomassa en biogas;

39.

is ingenomen met de uitspraak van de Commissie dat aardgas een belangrijke rol als back-upbrandstof gaat spelen; benadrukt echter dat ook andere energiebronnen en de opslag van elektriciteit een dergelijke rol moeten gaan spelen om de continuïteit van de energievoorziening veilig te stellen; benadrukt dat een ruime energiemix de basis voor een continue en betaalbare energievoorziening zal blijven;

40.

merkt op dat gasinterconnecties en –opslag in tegenstelling tot alle overige investeringen in infrastructuur die de EU wil stimuleren verplichte infrastructuur is krachtens de verordening betreffende maatregelen tot veiligstelling van de gaslevering van 2009; vraagt de Commissie om te beoordelen of EU-financiering voor verbetering van de infrastructuur krachtens de verordening van 2009 nodig is;

41.

dringt bij de Commissie aan op het opstellen van een evaluatie vanonconventionele gasbronnen, daarbij aandacht schenkend aan de juridische aspecten, levenscyclusanalyse, de milieueffecten en de economische haalbaarheid; verzoekt de Commissie om, op basis van het beginsel van gelijke behandeling van de primaire energiebronnen, een uitvoerige evaluatie op te maken van de potentiële voordelen en risico's van het gebruik van onconventionele gasbronnen in de EU;

42.

is van mening dat olie nog vele jaren een belangrijk onderdeel van de energievoorziening in de EU zal blijven uitmaken, al zal het terugdringen van de CO2-uitstoot van de economie een geleidelijke afname in het gebruik van fossiele brandstoffen tot gevolg hebben; concludeert daarom dat tijdens de overgangsfase een concurrerende Europese infrastructuur voor het vervoer van olie en voor raffinage moet worden gehandhaafd om EU-consumenten betaalbare producten te kunnen blijven leveren;

43.

onderstreept het belang van een geïntegreerde energie-infrastructuurplanning voor de exploitatie van energiebronnen in de agrarische en kleinschalige plattelandssfeer, om zo meer plaats in te ruimen voor gedecentraliseerde energieproductie en plattelandsontwikkeling; benadrukt de noodzaak om hernieuwbare energieën een prioritaire toegang te geven tot het stroomnet, zoals verlangd wordt in richtlijn 2009/28/EG;

44.

wijst erop dat het netwerk moet worden voorbereid en aangepast voor energieproductie zoals elektriciteit en biogas gewonnen uit land- en bosbouw, zulks als gevolg van de hervorming van het GLB;

45.

is van mening dat er aandacht moet worden besteed aan nieuwe technologische oplossingen voor benutting van energie uit afvalstoffen d.w.z. afgefakkeld gas, restwarmte, etc.;

46.

onderstreept het belang van infrastructuurvoorzieningen op distributieniveau en de rol die prosumenten en distributiesysteembeheerders (DSB's) vervullen bij de integratie van decentrale energieproducten en efficiëntieverhogende maatregelen aan de vraagzijde in het systeem; onderstreept dat de integratie van gedecentraliseerde energiebronnen en de verwezenlijking van algemene energiebeleidsdoelstellingen aanzienlijk zou worden bevorderd als een hogere prioriteit zou worden gegeven aan maatregelen aan de vraagzijde; is van oordeel dat hiertoe ook behoren nationale infrastructuurprojecten met positieve effecten die zich uitstrekken tot buiten de landsgrenzen, wat betreft de aanvoer of de interconnectie op de interne energiemarkt;

47.

dringt er bij de Commissie op aan tegen 2012 met concrete initiatieven te komen om de ontwikkeling te bevorderen van de beschikbare energieopslagcapaciteiten (inclusief polyvalente gas/waterstoffaciliteiten, intelligente met terugstroom oplaatbare accu's voor motorvoertuigen, opslagfaciliteiten op basis van waterkracht, solaire stroomopwekking bij hoge temperatuur, opslagfaciliteiten op basis van perslucht en andere innoverende technologieën); verzoekt de Commissie om evaluatie van andere initiatieven voor energieopslag om de mogelijkheden tot integratie van hernieuwbare energieën te maximaliseren;

48.

is van mening dat de modernisering en het efficiënter maken van stadsverwarming een prioriteit moeten vormen voor de EU en dat hieraan dienovereenkomstig aandacht en steun moet worden gegeven bij de herziening van het huidige financiële kader en in het kader van het toekomstig financiële perspectief;

49.

is ingenomen met de tot dusverre ontwikkelde projecten op het gebied van afvang, transport en opslag van CO2 (CCS); verzoekt de Commissie echter met spoed met een evaluatierapport te komen over de resultaten van de experimentele CCS-technologieën voor kolencentrales die door de EU zijn gesubsidieerd;

50.

dringt er bij de Commissie op aan om - in samenwerking met alle relevante belanghebbenden - een kritische evaluatie uit te voeren en – zo nodig – een herziening te verrichten van de in de mededeling over energie-infrastructuurprioriteiten becijferde investeringsbehoeften, met name in verband met het verminderen van de vraag door maatregelen tot bevordering van een efficiënt gebruik van energie, en verzoekt haar om aan de Raad en het Parlement verslag uit te brengen over de naar verwachting benodigde investeringen;

51.

merkt op dat er de naast de kapitaal- en exploitatiekosten ook aanzienlijke milieukosten verbonden zijn aan de bouw, exploitatie en buitenbedrijfstelling van energie-infrastructuurprojecten; benadrukt dat het belangrijk is deze milieukosten volgens de levenscycluskostenbenadering in aanmerking te nemen in de kosten-batenanalyse;

52.

is van mening dat de TSB's alle transportverbindingen volledig ter beschikking van de markt moeten stellen om zo te voorkomen dat transmissiecapaciteit wordt gereserveerd voor grensoverschrijdende balanceringsmechanismen, enz.; is van oordeel dat dit moet worden vastgelegd in bindende wetgeving op basis van de bestaande richtsnoeren voor goede praktijken van ERGEG;

53.

steunt een uitgebreidere samenwerking tussen lidstaten voor de oprichting van regionale regelgevende instanties voor meerdere lidstaten; verwelkomt soortgelijke initiatieven voor het aanstellen van afzonderlijke regionale TSB's;

54.

roept de Commissie en het ACER op om te werken aan de lancering van een gemeenschappelijke Europese intradaymarkt tegen 2014, omdat daarmee de vrije uitwisseling van elektriciteit tussen landen en/of verschillende prijsgebieden via alle transmissie-interconnectors mogelijk wordt;

55.

is van mening dat energie-infrastructuren zich meer op de eindgebruiker moeten richten, waarbij sterker de nadruk moet komen te liggen op de interactie tussen distributiesysteemcapaciteiten en verbruik en benadrukt de noodzaak van tweerichtingsstromen voor elektriciteit en informatie in real time; wijst op de voordelen van een nieuw storingsvrij systeem voor gas en elektriciteit, waarin efficiënte technologieën, materialen en diensten zijn geïntegreerd, zoals slimme meters, intelligente netwerken en interoperabele, ICT-aangestuurde voorzieningen voor het reguleren van aanbod en -vraag van energie, zulks in het belang van de consumenten;

56.

wijst op de noodzaak tot bevordering van de ontwikkeling van gebruikervriendelijke technologieën en met aansturing van de van de aanbodzijde om de aanleg van slimme netwerktechnologieën te bevorderen en aan de vraagzijde aangestuurde systemen om een volledig profijt te kunnen trekken van de slimme netwerken, zulks in het belang van alle betrokkenen;

57.

benadrukt dat de invoering van intelligente netwerken als prioriteit voor energie-infrastructuren zou moeten gelden, aangezien dit bijdraagt tot realisering van de energie- en klimaatdoelstellingen van de EU, doordat dit de integratie van gedistribueerde hernieuwbare energie en elektrische voertuigen naderbij brengt en de energieafhankelijkheid helpt verminderen dankzij verhoging van de energie-efficiëntie, en de ontwikkeling van flexibiliteit en capaciteit van het elektriciteitssysteem bevordert; is van mening dat slimme netwerken en energiebeheersystemen een unieke gelegenheid bieden om innovatie, banengroei en het concurrentievermogen van de Europese industrie te stimuleren, met name in de mkb-sector;

58.

verzoekt de Commissie aan te sturen op de snelle invoering van omvangrijke demonstratieprojecten voor slimme netwerken als de beste manier om de kosten/baten voor de Europese samenleving te meten; wijst erop dat ter spreiding van de investeringen die voor deze projecten nodig zijn, overheidsmiddelen nodig zijn in het kader van een publiek/privaat partnerschap zoals het Europees Elektriciteitsnetwerk-initiatief (EEGI);

59.

merkt op dat slimme netwerken het resultaat zijn van convergentie tussen elektriciteitstechnologieën- en informatie- en communicatietechnologieën, reden waarom er bijzondere aandacht moet worden besteed aan de samenwerking tussen deze twee sectoren, bijvoorbeeld met betrekking tot het efficiënt gebruik van het radiospectrum in Europa en het begrijpen van slimme energiefuncties in de planning van het toekomstige "internet van dingen"; verzoekt de Commissie een plan te ontwikkelen voor samenwerking tussen de verschillende betrokken eenheden (DG Onderzoek en innovatie, DG Energie, DG Informatiemaatschappij en media) om voor een zo samenhangend en efficiënt mogelijke bijdrage aan de inzet en exploitatie van slimme netwerken te zorgen, als essentiële basis voor de activiteiten die in het kader van het energiebeleid worden ontplooid;

60.

verzoekt de Commissie te beoordelen of er overeenkomstig de voorschriften van het derde energiemarktpakket aanvullende wetgevingsinitiatieven voor de implementatie van slimme netwerken nodig zijn; is van mening dat in de beoordeling met de volgende doelstellingen rekening moet worden gehouden: i) waarborgen van adequate vrije toegang en uitwisseling van operationele informatie tussen actoren en hun fysieke interfaces; ii) opzetten van een goed functionerende markt voor energiediensten; en iii) voorzien in passende stimulansen voor netbeheerders om te investeren in slimme technologieën voor slimme netwerken;

61.

dringt aan op een grotere nadruk op interactie tussen de capaciteiten van het distributiesysteem en verbruik, met gebruikmaking van een gemeenschappelijke Europese netwerkstrategie, en merkt op dat - zoals reeds werd onderstreept in de conclusies van de Europese Raad van 4 februari 2011 - technische standaarden voor slimme netwerken uiterlijk eind 2012 moeten worden goedgekeurd;

62.

benadrukt dat netwerken moeten worden aangepast voor nieuwkomers om de weg te banen voor kleinschalige nieuwe productiebronnen, zoals huishoudens en het mkb;

63.

is van mening dat in het 7de en 8ste Kaderprogramma voor O&O prioritair ruimte wordt gecreëerd voor de smart grid technologie met betrekking tot de particuliere oplaadinfrastructuur voor elektrische auto's, met het oog op de snelle uitrol van een gedecentraliseerd, two-way energie-netwerk terzake;

64.

wijst op de noodzaak van een stabiel regelgevingskader ter bevordering van de aanzienlijke investeringen die in Europa nodig zijn om slimme netwerken in te voeren;

65.

benadrukt dat normalisatie en interoperabiliteit van slimme netwerken een prioriteit is; dringt er bij de lidstaten op aan om, in samenwerking met de Europese normalisatie-instellingen en het bedrijfsleven, in versneld tempo toe te werken naar technische normen voor elektrische voertuigen, oplaadinfrastructuur en slimme netwerken en meters, zodat deze werkzaamheden tegen het einde van 2012 kunnen worden voltooid; beklemtoont dat technologieën moeten worden gebaseerd op open internationale normen om de kosteneffectiviteit te waarborgen, waardoor de interoperabiliteit van de systemen wordt versterkt en om klanten keuzemogelijkheden te bieden in termen van oplossingen;

66.

onderkent de vorderingen op het gebied van normalisatie van slimme meters met de toekenning van normalisatiemandaat M/441 door de Europese Commissie aan de Europese normalisatie-instellingen (CEN, CENELEC en ETSI), en benadrukt dat in de technische normen voor slimme meters rekening moet worden gehouden met de aanvullende functionaliteiten als vermeld in het eindverslag van de Coördinatiegroep Slimme Meters (SM-CG) van CEN/CENELEC/ETSI (SM-CG), te weten:

67.

verwelkomt de inspanningen van het Europees Elektriciteitsnetwerk-initiatief (EEGI) en de task force voor slimme netten van de Commissie; verzoekt de Commissie zo goed mogelijk rekening te houden met haar conclusies over de specifieke wetgeving inzake slimme netwerken, welke voor de eerste helft van 2011 gepland is;

68.

benadrukt dat het doel van slimme meters is dat consumenten hun energieverbruik op effectieve wijze kunnen bijhouden en beheersen;

69.

wijst erop dat de lidstaten nu reeds verplicht zijn om bij ten minste 80 % van hun eindverbruikers tegen 2020 slimme meters te installeren en herinnert aan de tussentijdse doelstelling dat tegen 2015 bij 50 % van alle huishoudens slimme meters zijn geïnstalleerd, zoals overeengekomen in de nieuwe digitale agenda voor Europa;

70.

onderstreept dat de lidstaten overeenkomstig het derde energiemarktpakket een toereikend aantal proefprojecten voor huishoudelijke verbruikers zouden moeten ondersteunen ter vergroting van het maatschappelijk draagvlak voor dit instrument en ter bevordering van het innovatieproces; verzoekt de Commissie om op grond van de in het derde energiepakket vereiste evaluaties verdere maatregelen voor te stellen om de installatie van slimme meters bij alle niet-residentiële klanten tegen 2014 te verzekeren, waarbij een tijdelijke uitzondering wordt gemaakt voor zeer kleine ondernemingen; dringt aan op de vaststelling van duidelijke privacy- en gegevensbeschermingsregels overeenkomstig de bestaande EU-wetgeving;

71.

onderstreept dat bij de installatie apparaten voor beheer van het energiegebruik, en met name van slimme meters bij huishoudelijke afnemers, allereerst het nut en de voordelen voor de eindgebruikers duidelijk aanwezig moeten zijn; onderstreept de noodzaak om de consumenten goed te informeren over hun energieverbruik, ten einde hen actief te betrekken bij de energiebesparingsinspanningen, waarbij speciale aandacht moet worden besteed aan bewustwording, het geven van trainingen, duidelijke facturering, het waarborgen van kosteneffectiviteit en het bevorderen van de ontwikkeling van gebruiksvriendelijke technologieën;

72.

onderstreept in dat opzicht het essentiële belang van ondersteuning van onderzoek en innovatie, waaraan moet worden bijgedragen door middel van een actief financieringsbeleid, onder meer door de inzet van nog te ontwikkelen innovatieve instrumenten, zoals een Europees fond voor de financiering van innovatie of een Europees octrooifonds;

73.

verzoekt de Commissie en de lidstaten toe te werken naar de selectie van een gestandaardiseerde radiospectrumband met vergunning voor slimme meters en netwerken;

74.

verzoekt de Commissie om in nauwe samenwerking met de Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming na te gaan of er aanvullende gegevensbeschermingsmaatregelen nodig zijn en toe te zien op de rollen en verantwoordelijkheden van verschillende actoren op het vlak van toegang, bezit en verwerking van gegevens, waaronder rechten ten aanzien van eigendom, bezit en toegang, evenals lees- en wijzigingsrechten, en indien nodig met adequate wetgevingsvoorstellen en/of richtsnoeren te komen;

75.

is tevreden met de door de Commissie in kaart gebrachte prioritaire corridors en is het ermee eens dat de beperkte middelen die daarvoor beschikbaar staan, optimaal moeten worden benut; herhaalt dat enerzijds de verantwoordelijkheid voor de planning en ontwikkeling van infrastructuurprojecten bij de markt ligt, maar dat de EU een rol heeft bij de bevordering van bepaalde projecten door hieraan de status van "projecten van Europees belang" te verlenen en openbare financiering beschikbaar te stellen voor sommige daarvan;

76.

dringt aan op het hanteren van een duidelijke en transparante methodiek voor de selectie van prioritaire projecten die in de dringende Europese behoeften voorzien; benadrukt dat de selectie van projecten van Europees belang (PEB's) moet plaatsvinden op basis van objectieve en transparante criteria en dat daarbij alle belanghebbenden moeten worden betrokken;

77.

benadrukt dat de projecten van Europees belang (PEB) moeten bijdragen tot de realisering van de energiedoelstellingen van de EU - voltooiing van de interne markt, bevordering van efficiënt energiegebruik en hernieuwbare energieën en verbetering van de veilige energievoorziening - en ook in substantiële mate moeten kunnen bijdragen tot:

78.

is van oordeel dat bij de beoordeling van de toekenning van prioriteit aan projecten rekening moet worden gehouden met de volgende criteria:

79.

is van mening dat bij de verdere prioritering van projecten rekening moet worden gehouden met de volgende criteria:

80.

onderstreept het belang van regionale samenwerking, die het makkelijker maakt prioriteiten te stellen, investeringsplannen op te stellen en concrete projecten te plannen, te realiseren en te monitoren; is van mening dat de huidige macroregionale strategie, zoals voor het Oostzeegebied en de Donau-regio, gebruikt kan worden als samenwerkingsplatform voor bijvoorbeeld de onderhandelingen over en de tenuitvoerlegging van projecten in de energiesector;

81.

merkt op dat de interne energiemarkt verder moet worden geïntegreerd, in het bijzonder middels de bevordering van projecten waarmee wordt gezorgd voor een homogene nationale energiemix in buurlanden;

82.

onderstreept dat belemmeringen voor de mededinging en de marktgestuurde ontwikkeling van alle energie-infrastructuur, waaronder districtverwarming en -koeling, moeten worden weggenomen;

83.

herinnert eraan dat de geografische hindernissen die eigen zijn aan de situatie van insulaire gebieden de integratie van deze gebieden in het energienetwerk van de Unie ernstig bemoeilijken, en dat het nodig is hun extra middelen ter beschikking te stellen om hun energieafhankelijkheid te verminderen, ofwel door hun eigen potentieel op het gebied van hernieuwbare energiebronnen te ontwikkelen, ofwel door de bevordering van de energie-efficiëntie en energiebesparingen;

84.

benadrukt dat de transparantie moet worden verbeterd door het publiek duidelijk te informeren omtrent het doel en de technische planning van elk project; verlangt dat wordt aangetoond dat in het kader van de publieksraadplegingen aan de criteria is voldaan;

85.

meent dat niet alleen grote infrastructuurprojecten moeten worden ondersteund, maar ook kleinere projecten die mogelijk een hogere toegevoegde waarde hebben en sneller kunnen worden voltooid;

86.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat projecten die de status van project van Europees belang krijgen na de goedkeuring aan bovengenoemde criteria blijven voldoen; is de mening toegedaan dat de status van project van Europees belang bij grote wijzigingen in het project opnieuw moet worden beoordeeld;

87.

is het ermee eens dat moet worden gegarandeerd dat PEB's tijdig worden uitgevoerd en is ingenomen met het voorstel van de Commissie om de coördinatie van vergunningverleningsprocedures te stroomlijnen en te verbeteren, op voorwaarde dat aan het subsidiariteitsbeginsel wordt voldaan, zodat de bestaande termijnen op die gebieden niet alle innovatievoornemens van particuliere investeerders belemmert;

88.

verwelkomt de oprichting van een nationaal contactpunt voor elk project van Europees belang (een zogenaamde "onestopshop") bij wijze van unieke administratieve interface tussen de ontwikkelaars en de respectieve instanties die betrokken zijn bij de autorisatieprocedure; is met betrekking tot grensoverschrijdende projecten van mening dat voor nauwere coördinatie tussen de nationale "onestopshops" moet worden gezorgd en dat de Commissie daarbij een grotere rol moet vervullen; voordat nieuwe administratieve eenheden ("onestopshop") worden opgericht, moeten de Commissie en de lidstaten de bestaande entiteiten volledig hebben benut;

89.

benadrukt dat elk nationaal contactpunt onafhankelijk en vrij van politieke en economische invloed moet zijn; is van mening dat projecten van Europees belang in volgorde van binnenkomst en binnen de in het toekomstige Commissievoorstel vastgestelde tijdslimiet moeten worden verwerkt;

90.

onderstreept het belang van een tijdige afsluiting van projecten en een kwalitatief hoogstaande dialoog met de belanghebbenden; verzoekt de Commissie om invoering van een getrapt systeem van lichte tot zware waarschuwingen voor het geval een lidstaat het vergunningsvoorstel niet binnen een redelijke termijn afwikkel, en er strak op toe te zien of de nationale administratieve procedures een correcte en spoedige tenuitvoerlegging van de PEB's toelaten; verwelkomt de invoering, wanneer zich moeilijkheden voordoen, van indicatieve termijnen waarbinnen de relevante bevoegde instanties tot een definitief besluit moeten zien te komen; dringt erop aan dat de Commissie bij het uitblijven van een dergelijk besluit onderzoekt of deze vertraging kan worden opgevat als een belemmering van de correcte en snelle totstandbrenging van de energiemarkt van de EU door de betrokken lidstaat;

91.

verzoekt de Commissie om, met inachtneming van de uiteenlopende specifieke eigenschappen en territoriale kenmerken van de projecten, te bepalen of de mogelijkheid bestaat om gezamenlijke of gecoördineerde procedures op te zetten tot vaststelling van concrete sleutelmaatregelen en beste praktijken (regelmatige uitwisseling van informatie, tijdige kennisgeving van besluiten, gezamenlijke probleemoplossingsmechanismen, enz.), en te beoordelen of het wenselijk is bemiddelingsprocedures te gebruiken als instrument bij de definitieve besluitvorming;

92.

benadrukt de noodzaak van een meer op participatie gerichte benadering en onderkent dat de plaatselijke bevolking ter wille van een bredere acceptatie van energie-infrastructuurprojecten in een zo vroeg mogelijk stadium bij de ontwikkeling van deze projecten moet worden betrokken; dringt erop aan ook alle niveaus van het maatschappelijk middenveld (ngo's, sociale partners en consumentenorganisaties) bij het raadplegingsproces over projecten van Europees belang te betrekken; verzoekt de Commissie een raadplegings- en beoordelingssysteem op te zetten om beste praktijken en kennis van de acceptatie van infrastructuur bij de bevolking te identificeren en te verspreiden;

93.

wijst, gezien het belang van duurzame energiestrategieën voor het ontwikkelingspotentieel van de regio's, op de noodzaak een platform op te zetten voor de uitwisseling van goede praktijken die in de regio's ontwikkeld zijn, waarbij geslaagde voorbeelden van gemeenten en regio's die zich gespecialiseerd hebben in hernieuwbare energie, energiebesparing en efficiënt energiegebruik, in aanmerking worden genomen; dringt in dit verband aan op een raadplegings- en beoordelingssysteem met het oog op het vaststellen en verspreiden van beste praktijken en kennis op het gebied van de aanvaarding van infrastructuur door het publiek;

94.

beklemtoont dat de grootste uitdaging ligt in het verkrijgen van acceptatie voor energie-infrastructuurprojecten bij het lokale publiek; is ervan overtuigd dat acceptatie en vertrouwen van burgers en besluitvormende organen slechts kunnen ontstaan door open en transparante debatten voorafgaand aan een beslissing over energie-infrastructuurprojecten;

95.

vraagt de Commissie te beoordelen of de modernisering en opwaardering van bestaande energiecorridors wat betreft kostenefficiëntie en de acceptatie bij het brede publiek is te prefereren boven nieuwe corridors;

96.

beveelt aan dat er meer voorlichting wordt gegeven over het belang van energienetwerken binnen de Europese Unie; verzoekt de Commissie na te denken over een Europese informatie- en communicatiecampagne over energienetwerken die wordt georganiseerd op nationaal en lokaal niveau;

97.

merkt op dat netwerkinvesteringen van cyclische aard zijn en moeten worden bekeken vanuit een historisch perspectief; wijst erop dat een groot deel van de infrastructuur die de afgelopen decennia is gebouwd met het oog op de interconnectie van gecentraliseerde elektriciteitscentrales in de komende jaren verouderd zal raken; wijst erop dat de samenleving verwacht dat de kosten voor de installatie van nieuwe infrastructuur worden geoptimaliseerd door middel van publiek-private partnerschappen en de ontwikkeling van innovatieve financieringsinstrumenten; wijst erop dat de samenleving verwacht dat de kosten voor de installatie van nieuwe infrastructuur worden geoptimaliseerd, benadrukt daarom de noodzaak om de behoefte aan infrastructuur nauwkeurig in kaart te brengen en overtollige capaciteit te voorkomen door het kosteneffectieve energie-efficiëntiepotenteel volledig in aanmerking te nemen;

98.

benadrukt dat het grootste deel van de infrastructuurinvesteringskosten door de markt moet worden gefinancierd, op basis van de beginselen van een correcte kostentoerekening, transparantie, non-discriminatie en kosteneffectiviteit en in overeenstemming met het beginsel dat de gebruiker betaalt; verzoekt de Commissie te onderzoeken in hoeverre de bestaande stimuleringsregeling volstaat voor het afgeven van de benodigde signalen aan de markt en welke aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn, zoals maatregelen ter verbetering van de regels voor kostentoerekening;

99.

is van oordeel dat, wanneer er geen regelgevend alternatief voorhanden is en de markt niet in staat is om de benodigde investeringen op te brengen, financiering op EU-niveau nodig kan zijn voor de financiering van sommige PEB's van beperkte omvang, die door hun specifieke kenmerken commercieel niet erg aantrekkelijk zijn, maar waarvan de financiering noodzakelijk is ter realisering van de doelstellingen van het energiebeleid van de EU; is van oordeel dat overheidsmiddelen kunnen worden ingezet, middels het opzetten van een op innovatie gerichte mix van financieringsinstrumenten; op een wijze die niet tot concurrentiedistorsie mag leiden;

100.

wijst er op dat het EFRO een belangrijke bijdrage levert aan de financiering van infrastructuurprojecten, onder andere op het gebied van energie-infrastructuur en andere vormen van infrastructuur en wijst op de belangrijke rol van het cohesiebeleid op lokaal en regionaal niveau om de energie-efficiëntie te verbeteren en de doelstellingen van de Unie op het gebied van hernieuwbare energie te verwezenlijken;

101.

benadrukt dat de cohesie- en structuurfondsen een centrale rol moeten blijven spelen bij de financiering van infrastructuurprojecten; acht pogingen om nieuwe sectorale fondsen te creëren uit de fondsen voor het cohesiebeleid misplaatst;

102.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat de financiering van infrastructurele investeringen marktconform is om concurrentieverstoring en verkeerde investeringsprikkels te vermijden, en dat ongerechtvaardigde verschillen tussen lidstaten derhalve worden voorkomen mits het openbaar belang – in het bijzonder lokaal en regionaal en in gebieden met specifieke geografische kenmerken zoals eilanden, bergachtige gebieden en regio's met een zeer lage bevolkingsdichtheid – ook gewaarborgd is door middel van een beperkte hoeveelheid overheidsgeld dat moet leiden tot een innovatieve combinatie van financiële instrumenten met een hefboomwerking op particuliere investeringen;

103.

is van mening dat dergelijke projecten, die commercieel onaantrekkelijk zijn en geen particuliere investeerders aantrekken, en die essentieel zijn om geïsoleerde EU-regio's aan te sluiten op het Europese gas- en elektriciteitsnet als integraal onderdeel van de eengemaakte Europese energiemarkt, moeten stoelen op EU-financiering;

104.

verzoekt de Commissie om financiering uit openbare middelen alleen mogelijk te maken voor lidstaten die bestaande EU-wetgeving volledig in nationaal recht hebben omgezet en naar behoren toepassen, met inbegrip van de in het derde internemarktpakket vastgelegde regelgevingsvoorschriften;

105.

verzoekt de Commissie om de staatssteunregels met betrekking tot energie-infrastructuur te herzien en om indien nodig met voorstellen te komen voor een zodanige wijziging van deze regels dat de lidstaten de modernisering van infrastructuur kunnen stimuleren; verzoekt de Commissie tegelijkertijd een nieuw begeleidend document met betrekking tot de financiering van projecten en de huidige wetgeving inzake staatssteun te publiceren, waarin duidelijke criteria voor overheidsfinanciering van energie-infrastructuur worden neergelegd; benadrukt dat dit document door het DG Energie, het DG Concurrentie en het DG Regionaal beleid gezamenlijk moet worden ontwikkeld om eventuele gevallen van inconsistentie binnen de regels van de Commissie uit de weg te ruimen;

106.

dringt erop aan dat op grond van strategische doelen voor de energiesubsidies die in de toekomst worden verwezenlijkt, op het gebied van de infrastructuur, het geografisch beginsel in aanmerking wordt genomen; stimuleert verder dat de al meer ontwikkelde regio's alleen verdere subsidies voor onderzoek en ontwikkeling mogen krijgen als zij dit samen uitvoeren met minder ontwikkelde regio's;

107.

onderstreept dat een stabiel, voorspelbaar en adequaat regelgevingskader, met inbegrip van een passend rendement en stimulansen voor het starten van projecten, van cruciaal belang is voor de bevordering van investeringen; benadrukt dat regulators de toepassing van nieuwe technologieën moeten stimuleren door de nodige marktprikkels te creëren en proefprojecten te starten;

108.

is van mening dat private financiering de tijdige aanleg van de benodigde energie-infrastructuur kan vergemakkelijken, aangezien de omvang van de uitdaging op dit gebied zo groot is dat private middelen moeten worden aangeboord; meent dat wanneer private investeerders de infrastructuuruitdaging omarmen, de Commissie duidelijke richtsnoeren moet opstellen voor de betrokkenheid van marktdeelnemers en private investeerders bij zogeheten "commerciële lijnen"; is van mening dat zorgen over de effecten op de werking van de markt kunnen worden weggenomen als commerciële lijnen worden verplicht de volledige capaciteit ter beschikking van de markt te stellen;

109.

onderstreept voorts dat zoveel mogelijk gebruik moet worden gemaakt van marktconforme instrumenten zoals projectobligaties, roterende fondsen, equity funds voor hernieuwbare energieën, leninggaranties, niet-commerciële risicodelingsfaciliteiten, stimulansen voor de financiering van publiek/private partnerschappen, samenwerkingsverbanden met de EIB - ter verbetering van de interventiecapaciteit en de beschikbare middelen - en de inkomsten uit emissiehandel, en in voorkomend geval andere innoverende financieringsinstrumenten; verzoekt de Commissie om rekening te houden met de financiële capaciteiten en marktvoorwaarden van de minder ontwikkelde lidstaten;

110.

wijst op het belang van een nauwere en efficiëntere samenwerking met de particuliere sector en met de financiële instellingen, vooral met de Europese Investeringsbank en met de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling, om de benodigde financiering met name voor prioritaire projecten te bevorderen; verzoekt de Commissie andere innovatieve financieringsinstrumenten te onderzoeken en te helpen de oprichting van publiekparticuliere partnerschappen te bevorderen, die van de lokale, regionale of nationale autoriteiten de nodige stimulansen en het noodzakelijke wetgevingskader en politieke steun moeten krijgen; benadrukt in dit verband de noodzaak om technische bijstand en financiële engineering te ontwikkelen op het niveau van de lokale en regionale overheid, om lokale actoren te ondersteunen bij het opzetten van projecten voor energie-efficiëntie – bijvoorbeeld door gebruik te maken van ELENA, de faciliteit voor technische bijstand van de EIB en de ervaring van ESCO indien het infrastructuur voor energie-efficiëntie betreft;

111.

steunt het idee om gemeenschappelijke Europese projectobligaties uit te geven om de aanzienlijke Europese infrastructuurbehoeften en structurele projecten te financieren in het kader van de EU 2020-agenda, met inbegrip van de nieuwe strategie voor de ontwikkeling van energie-infrastructuur; is van mening dat EU-projectobligaties voor de benodigde investeringen zouden zorgen en voldoende vertrouwen zouden creëren om het benodigde kapitaal voor belangrijke investeringsprojecten aan te trekken, waardoor ze een belangrijk mechanisme voor het verkrijgen van maximale publieke steun zouden worden; herinnert eraan dat als Europa op het spoor van duurzaamheid moet worden gezet, deze projecten ook moeten bijdragen tot de ecologische transformatie van onze economieën, waardoor ze de weg zullen plaveien voor een economie zonder CO2-uitstoot;

112.

is met name van mening dat EU-projectobligaties een belangrijk financieel instrument kunnen worden in verband met de benodigde investeringen in energie-infrastructuur in Europa, aangezien particuliere ondernemingen hiermee kapitaal van investeerders kunnen aantrekken; verzoekt de Commissie om snel met een wetgevingsvoorstel inzake EU-projectobligaties te komen;

113.

benadrukt het belang van de ontwikkeling door de regulators van een gemeenschappelijke methode voor de toerekening van de kosten van grensoverschrijdende infrastructuurprojecten, omdat dergelijke prikkels voor de aanleg van netwerkinfrastructuur vaak in een situatie van marktfalen worden ingesteld, voornamelijk als gevolg van natuurlijke monopolies en een gebrek aan concurrentie;

114.

wijst op het belang van transparante en niet-discriminerende tarieven met het oog op een adequate toerekening van de kosten van investeringen in grensoverschrijdende en interne transmissie-infrastructuur die in belangrijke mate bijdraagt aan de verwezenlijking van de beleidsdoelstellingen van de EU, billijke consumentenprijzen en verbetering van het concurrentievermogen; dringt er bij de lidstaten op aan om af te zien van de toepassing van buitengewoon lage gereguleerde tarieven; verheugt zich over het voorstel van de Commissie inzake REMIT;

115.

herinnert eraan dat het derde pakket een verplichting voor regulators creëert om bij het vaststellen van de tarieven de investeringen niet alleen op basis van de baten in hun lidstaten te evalueren, maar ook op basis van de EU-brede voordelen; dringt er bij het ACER op aan om ervoor te zorgen dat zijn leden deze verplichting nakomen; verzoekt de Commissie om nader te bestuderen of kosten en baten op eerlijke wijze worden toegerekend via de vaststelling van tarieven en of de toepassing van compensatiemechanismen, op basis van strikte transparantie, van pas zou kunnen komen bij de goedkeuring van grensoverschrijdende projecten die weliswaar geen voordelen opleveren voor bepaalde (transit)regio's, maar niettemin noodzakelijk zijn voor de verwezenlijking van de EU-doelstellingen op energiegebied;

116.

onderstreept het belang van een grotere verbindingscapaciteit van grensoverschrijdende energienetwerken en het belang van voldoende financiering om de vastgestelde doelen, met inbegrip van territoriale cohesie, te bereiken;

117.

roept op tot de invoering van verbeterde financiële instrumenten op Europese schaal ter ondersteuning van de inspanningen van de lokale en regionale overheden op het gebied van investeringen in duurzame energieproductie;

118.

verwelkomt het initiatief van de Commissie om in 2011 met een voorstel te komen voor de toerekening van de kosten van technologisch complexe of grensoverschrijdende projecten, aangezien dit als een van de belangrijkste belemmeringen voor de ontwikkeling van grensoverschrijdende infrastructuur wordt beschouwd, en met een nieuw financieringsinstrument ter ondersteuning van de prioritaire projecten in de periode 2014-2020;

119.

vindt het belangrijk dat ook het beheer van financiële waarborgen van de investeringen meer nadruk krijgt in de toekomst, en dat het opstellen van het geplande financieringsbudget en het plannen van de begrotingscyclus 2014-2020 met elkaar in overeenstemming zijn;

120.

is van mening dat alle externe pijpleidingen en andere energienetwerken die het grondgebied van de Europese Unie binnenkomen moeten worden beheerd op basis van transparante intergouvernementele overeenkomsten en moeten worden onderworpen aan de regels van de interne markt, met inbegrip van regels voor de toegang van derden, bestemmingsbepalingen, toezicht op de toewijzing en het beheer van knelpunten, de duur van de contracten en "take-or-pay"-clausules; verzoekt de Commissie om ervoor te zorgen dat huidige en toekomstige pijpleidingen en handelsovereenkomsten het Europese energieacquis respecteren en om indien nodig actie te ondernemen;

121.

verzoekt de Commissie om de verlening van vrijstellingen op de regels voor toegang voor derden tot energie-infrastructuur verder te beperken en te evalueren of de verleende vrijstellingen nog steeds nodig zijn; merkt op dat overheidsfinanciering van of overheidssteun voor projecten door middel van instrumenten als door de Europese Investeringsbank gedekte projectobligaties, enz., de noodzaak van vrijstellingen van de regels voor toegang voor derden zou moeten verminderen of wegnemen;

122.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de lidstaten.

5.2.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 33/65