10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/1

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming Artemis, gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar.

2.

De voornaamste doelstelling van de gemeenschappelijke onderneming is het vaststellen en ten uitvoer leggen van een ‘onderzoeksagenda’ voor de ontwikkeling van cruciale technologieën voor ingebedde computersystemen voor verschillende toepassingsgebieden, teneinde het Europese concurrentievermogen en de duurzaamheid van de economie te versterken en het ontstaan van nieuwe markten en maatschappelijke toepassingen te bevorderen (2).

3.

De oprichtende leden van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, de lidstaten België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Roemenië, Slovenië, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden, en Artemisia, een vereniging die optreedt als vertegenwoordiger van ondernemingen en andere onderzoeksorganisaties die actief zijn op het gebied van ingebedde computersystemen in Europa. In 2009 werden ook Cyprus, Letland, Noorwegen en Tsjechië lid van de gemeenschappelijke onderneming.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis ter dekking van de bedrijfskosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 420 miljoen euro en wordt betaald uit de begroting van het zevende kaderprogramma voor onderzoek (3). De vereniging Artemisia draagt voor maximaal 30 miljoen euro bij in de bedrijfskosten. De lidstaten van Artemis betalen bijdragen in natura voor de bedrijfskosten (door het bevorderen van de uitvoering van projecten) alsook financiële bijdragen die ten minste 1,8 maal de EU-bijdrage belopen. Bijdragen in natura worden ook betaald door de onderzoeksorganisaties die deelnemen aan projecten.

5.

De gemeenschappelijke onderneming begon autonoom te werken op 26 oktober 2009.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

7.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (4) van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis, die bestaat uit de „financiële staten” (5) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (6) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

8.

Deze verklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (7) aan het Europees Parlement en aan de Raad gericht.

9.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (8). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (9) van de organisatorische structuur en van de interne beheers- en controlesystemen en -procedures die van belang zijn om definitieve rekeningen (10) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

10.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

11.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (11). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer voldoen aan ethische en professionele voorschriften en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

12.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De keuze van de procedures, waaronder de beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang in de rekeningen of van onwettige of onregelmatige verrichtingen als gevolg van fraude of fouten, is afhankelijk van haar controleoordeel. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar de interne controles met betrekking tot de opstelling en presentatie van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en van de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

13.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financiële regeling.

15.

De strategie voor controle achteraf (12) van de gemeenschappelijke onderneming werd vastgesteld bij besluit van de raad van bestuur van 25 november 2010 en vormt een essentiële controle (13) bij de beoordeling van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen. De in 2011 verrichte betalingen in verband met de door de nationale financieringsinstanties (NFI’s) van de lidstaten afgegeven kostenacceptatiecertificaten beliepen 4,8 miljoen euro, ofwel 32 % van het totaal aan betalingen voor beleidsactiviteiten. De tenuitvoerlegging van de strategie voor controle achteraf begon in 2011.

16.

De controle van de kostendeclaraties voor projecten is gedelegeerd aan de NFI’s van de lidstaten. De met de NFI’s gesloten administratieve overeenkomsten omvatten geen praktische regelingen voor controles achteraf. Aan het einde van de controle (september 2012) had Artemis onvoldoende informatie ontvangen over de controlestrategieën van acht van de NFI’s (14) en was zij niet in staat te beoordelen of de strategie voor controle achteraf voldoende zekerheid biedt over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen (15).

17.

De beschikbare informatie over de tenuitvoerlegging van de strategie van de gemeenschappelijke onderneming voor controle achteraf is ontoereikend om uit te maken of deze essentiële controle doeltreffend werkt.

18.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig, behoudens de mogelijke gevolgen van de kwestie die wordt beschreven in de grondslag voor een verklaring met beperking in de paragrafen 15-17.

19.

De hierna in de paragrafen 20-35 volgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

20.

In strijd met de financiële regeling van Artemis (16) vermeldt de begroting 2011 van de gemeenschappelijke onderneming geen gesplitste betalingskredieten voor beleidsuitgaven.

21.

De begroting 2011 werd vastgesteld op 25 november 2010 en omvatte beleidskredieten ten bedrage van 46,6 miljoen euro. Op 17 december 2011 werd een gewijzigde begroting vastgesteld waarbij de beleidskredieten werden verlaagd tot 18,6 miljoen euro. Terwijl de uitvoeringsgraad voor de vastleggingskredieten voor beleidsactiviteiten 100 % beliep (als gevolg van de verlaging van de beleidskredieten tot 18,6 miljoen euro), was die voor de betalingskredieten slechts 51 %.

22.

Volgens de programmabeheerder was de geschatte uitvoeringsgraad van de begroting aan het einde van het jaar voor de oproepen tot het indienen van voorstellen van 2008, 2009 en 2010 respectievelijk 86 %, 53 % en 18 %. De werkelijke betalingen beliepen echter slechts 50 % voor de oproep van 2008 en 31 % voor de oproep van 2009; voor de oproep van 2010 waren er helemaal geen betalingen gedaan. Volgens de gemeenschappelijke onderneming is de betrekkelijk lage uitvoeringsgraad voor de betalingskredieten voor beleidsactiviteiten te wijten aan vertraging bij de ondertekening van de nationale subsidieovereenkomsten op het niveau van de lidstaten.

23.

In strijd met de statuten van de gemeenschappelijke onderneming Artemis (17) gebruikt Griekenland wel de EU-structuurfondsen ter dekking van zijn nationale bijdragen voor de Griekse begunstigden van de Artemis-projecten (18), maar verstrekt het geen nationale middelen. De gemeenschappelijke onderneming accepteerde de voortzetting van de Griekse deelname aan Artemis-projecten maar verstrekt geen financiering aan de Griekse begunstigden, omdat cofinanciering met andere bronnen van EU-middelen niet is toegestaan (19).

24.

De gemeenschappelijke onderneming werkt met niet-automatische overdrachten van betalingskredieten naar het volgende begrotingsjaar, maar zonder een besluit van de raad van bestuur zoals wel is voorgeschreven in artikel 10, lid 1, van de financiële regeling (20). Bovendien wordt geen onderscheid gemaakt tussen de uit voorgaande jaren overgedragen betalingskredieten en die van het lopende jaar.

25.

De verordening van de Raad tot oprichting van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis voorzag in een totale begroting van maximaal 420 miljoen euro ter dekking van de beleidsuitgaven. De huidige begrotingsuitvoering en de verwachte waarde van de oproepen tot het indienen van voorstellen zijn samen goed voor 244 miljoen euro ofwel 58 % van de totale begroting.

26.

In de loop van 2011 leverde de gemeenschappelijke onderneming steeds meer inspanningen ter vaststelling en toepassing van doeltreffende procedures voor financiële en boekhoudkundige controle en voor toezicht op het beheer. Toch moet nog meer werk worden verzet, met name op het terrein van de internecontrolenormen (21) en de financiële verificatie van de kostendeclaraties (22).

27.

De rekenplichtige heeft wel de gebruikte financiële en boekhoudsystemen gevalideerd, maar nog niet de onderliggende bedrijfsprocessen waaruit financiële informatie voortkomt, met name het proces dat financiële informatie oplevert over de validering en betaling van de van de nationale instanties ontvangen kostendeclaraties.

28.

Artikel 6, lid 2, van de verordening betreffende de oprichting van Artemis bepaalt dat de gemeenschappelijke onderneming een intern controleorgaan krijgt. Dit belangrijke onderdeel van het internecontrolesysteem was eind 2011 echter nog niet ingesteld.

29.

In 2011 verrichtte de dienst Interne Audit van de Commissie een risicobeoordeling en het strategisch controleplan voor de periode 2012-2014 werd op 25 januari 2012 ter goedkeuring voorgelegd aan de raad van bestuur.

30.

De taakomschrijving van de dienst Interne Audit van de Commissie werd door de raad van bestuur vastgesteld op 25 november 2010. De financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming werd echter nog niet gewijzigd om de bepaling uit de kaderverordening (23) ten aanzien van de bevoegdheden van de intern controleur van de Commissie erin op te nemen.

31.

Ingevolge artikel 19, lid 4, van de statuten van de gemeenschappelijke onderneming en artikel 40 van haar financiële regeling dient de uitvoerend directeur een jaarlijks activiteitenverslag op te stellen. Dit verslag behelst de resultaten van de verrichtingen ten opzichte van de gestelde doelen, de aan die verrichtingen verbonden risico’s, het gebruik van de middelen die ter beschikking zijn gesteld en de doelmatigheid en doeltreffendheid van het internecontrolesysteem. In het verslag moet tevens worden bevestigd dat de in het verslag opgenomen gegevens een getrouw beeld geven, tenzij anders wordt aangegeven in punten van voorbehoud betreffende welbepaalde ontvangsten- en uitgaventerreinen.

32.

Hoewel het jaarlijks activiteitenverslag informatie verschaft over de resultaten van de verrichtingen van de gemeenschappelijke onderneming, bevat het geen beoordeling van de doelmatigheid en doeltreffendheid van het internecontrolesysteem. Het jaarlijks activiteitenverslag vertoont de volgende tekortkomingen:

33.

In 2011 stelde de gemeenschappelijke onderneming een bedrijfscontinuïteitsplan vast en boekte zij vooruitgang bij de formalisering van haar IT-beveiligingsbeleid. Er moet meer werk worden verzet om het rampenherstelplan te voltooien.

34.

In strijd met de financiële regeling van de Gemeenschappelijke Onderneming Artemis (24) hebben de nationale financieringsinstanties nog geen bankrente op de voorfinancieringsbetalingen opgegeven.

35.

De gastheerschapsovereenkomst (25) tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Belgische autoriteiten betreffende kantoorruimte, voorrechten en immuniteiten en andere te verstrekken ondersteunende maatregelen werd op 2 februari 2012 ondertekend.

10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/9

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky, gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar.

2.

De Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky heeft tot doel in de Europese Unie de ontwikkeling, validering en demonstratie van schone luchtvaarttechnologieën te versnellen, zodat ze zo spoedig mogelijk kunnen worden ingevoerd (2). De door de gemeenschappelijke onderneming gecoördineerde onderzoeksactiviteiten zijn verdeeld over zes technologische terreinen of „demonstratiemodellen van geïntegreerde technologie” (ITD’s).

3.

De oprichtende leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, en industriële partners als leiders van de ITD’s, tezamen met de geassocieerde leden van de ITD’s.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky ter dekking van de lopende kosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 800 miljoen euro en komt ten laste van de kredieten van het zevende kaderprogramma (3). Andere leden van de gemeenschappelijke onderneming moeten een bijdrage in de middelen leveren die ten minste gelijk is aan die van de EU, inclusief middelen in natura.

5.

De gemeenschappelijke onderneming begon autonoom te werken op 16 november 2009.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

7.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (4) van de Gemeenschappelijke Onderneming Clean Sky, die bestaat uit de „financiële staten” (5) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (6) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

8.

Deze betrouwbaarheidsverklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (7) aan het Europees Parlement en aan de Raad gericht.

9.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (8). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (9) van de organisatorische structuur en van de interne beheers- en controlesystemen en -procedures die van belang zijn om definitieve rekeningen (10) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

10.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

11.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (11). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer voldoen aan ethische en professionele voorschriften en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

12.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De keuze van de procedures, waaronder de beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang in de rekeningen of van onwettige of onregelmatige verrichtingen als gevolg van fraude of fouten, is afhankelijk van haar controleoordeel. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar de interne controle met betrekking tot de opstelling en presentatie van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

13.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het per die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financiële regeling.

15.

De strategie voor controle achteraf van de gemeenschappelijke onderneming werd vastgesteld bij besluit van de raad van bestuur van 17 december 2010 en vormt een essentiële controle bij de beoordeling van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen (12). De tot september 2012 verrichte controles achteraf hadden betrekking op 44,3 miljoen euro (18,8 % van alle door de gemeenschappelijke onderneming in 2008, 2009 en 2010 (13) ontvangen kostendeclaraties). Het uit deze controles achteraf resulterende foutenpercentage beliep 6,16 % (14).

16.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig, behoudens de gevolgen van de in paragraaf 15 beschreven kwesties.

17.

De hiernavolgende opmerkingen in de paragrafen 18-32 doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

18.

De definitieve gewijzigde begroting 2011 (15) omvatte een bedrag van 175 miljoen euro aan vastleggingskredieten en een bedrag van 159,8 miljoen euro aan betalingskredieten. De bestedingsgraad voor vastleggingskredieten kwam uit op 94 %, terwijl deze voor de betalingskredieten 64 % bedroeg. De uitvoeringsgraad van de betalingskredieten wijst op vertragingen in de uitvoering van de activiteiten van de gemeenschappelijke onderneming. Er zijn significante vertragingen tussen de publicatie van de oproepen tot het indienen van voorstellen en de ondertekening van de subsidieovereenkomsten (16). De lage graad van de begrotingsuitvoering wordt ook weerspiegeld in het kassaldo, dat aan het eind van het jaar 51 miljoen euro beliep (32 % van de beschikbare betalingskredieten in 2011) (17).

19.

De gemeenschappelijke onderneming droeg 68 miljoen euro aan betalingskredieten over naar 2012 zonder een besluit van de raad van bestuur (18).

20.

De gezamenlijke onderneming kende een aanzienlijke vertraging bij de ontvangst van kostendeclaraties in verband met subsidieovereenkomsten met leden betreffende 2011. Vanwege de vertraging kon de validering van een groot aantal declaraties niet worden afgerond voor de jaarrekening over 2011. De bijbehorende bijdragen in natura (52 miljoen euro) werden door de raad van bestuur niet tijdig goedgekeurd en als gevolg daarvan konden ze niet worden geboekt onder het eigen vermogen en moesten ze worden weergegeven als passiva („nog te valideren bijdragen”). De gemeenschappelijke onderneming rapporteerde derhalve een negatief eigen vermogen van 18,5 miljoen euro. De jaarrekening geeft een getrouw beeld van deze overgangssituatie, die niet wijst op een solvabiliteitsrisico voor de gemeenschappelijke onderneming.

21.

Ondanks de in 2011 gemaakte vorderingen beschikt de gemeenschappelijke onderneming nog niet over volledige en betrouwbare internecontrolesystemen en financiële informatiesystemen. Met name moet nog verder worden gewerkt aan de procedures voor controles vooraf die worden toegepast voor de validering van kostendeclaraties.

22.

In 2011 had de gemeenschappelijke onderneming het nieuwe instrument (19) voor het beheer van gegevens met betrekking tot de door de leden en begunstigden ingediende kostendeclaraties nog niet ingevoerd.

23.

De Rekenkamer onderzocht de procedures voor controles vooraf die worden toegepast op de kostendeclaraties welke worden ingediend in het kader van drie subsidieovereenkomsten met leden van Clean Sky (20). De volgende gebreken werden geconstateerd:

24.

In maart 2012 voltooide de rekenplichtige de validering van de onderliggende bedrijfsprocessen zoals wordt voorgeschreven door de financiële regeling (23) van de gemeenschappelijke onderneming. In het valideringsverslag van de rekenplichtige werd een aantal aanbevelingen gedaan, met name inzake de noodzaak tot verbetering van het systeem voor de validering van kostendeclaraties en tot invoering van een instrument om naar behoren verslag uit te brengen aan de leiding over budgettaire en boekhoudkundige kwesties.

25.

Gedurende 2011 werkte de interne auditor — als gevolg van de beperkte middelen binnen de organisatie — aan de kernprocessen van de gemeenschappelijke onderneming, waaronder de opstelling van de rekeningen over 2010 en 2011 en de validering van de van leden ontvangen kostendeclaraties.

26.

In 2011 verrichtte de dienst Interne Audit van de Commissie een risicobeoordeling. Op basis van de resultaten van de risicobeoordeling werd het strategisch controleplan 2012-2014 voorgelegd aan de raad van bestuur voor vaststelling op 14 december 2011.

27.

De taakomschrijving van de dienst Interne Audit van de Commissie werd op 31 maart 2011 vastgesteld door de raad van bestuur. De financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming is echter nog niet gewijzigd om de bepaling van de kaderverordening (24) ten aanzien van de bevoegdheden van de interne auditor van de Commissie erin op te nemen.

28.

De procedure voor de afgifte van invorderingsopdrachten met betrekking tot de exploitatiekosten van de gemeenschappelijke onderneming werd niet naar behoren toegepast. Het verzoek aan de leden om hun bijdragen voor 2011 te betalen ging niet vergezeld van een liquiditeitsbegroting die volgens de financieringsovereenkomst verplicht is.

29.

Per ultimo 2011 had de gemeenschappelijke onderneming de interne procedures om toezicht te houden op de toepassing van bepalingen betreffende de bescherming, het gebruik en de verspreiding van onderzoekresultaten nog niet voltooid (25).

30.

In haar advies van 2011 over de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming wees de Rekenkamer op een aantal terreinen waarop wijzigingen nodig waren (26). De financiële regeling is niet aangepast om gevolg te geven aan de in dit advies van de Rekenkamer aan de orde gestelde punten.

31.

In de loop van 2011 heeft de Gemeenschappelijke Onderneming een bedrijfscontinuïteitsplan opgesteld en vooruitgang geboekt bij de formalisering van het IT-veiligheidsbeleid. In 2011 zijn essentiële onderdelen (27) van een rampenherstelplan gedefinieerd, maar er moet meer werk worden verzet om het af te ronden en goed te keuren.

32.

De gastheerschapsovereenkomst (28) tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Belgische autoriteiten betreffende kantoorruimte, voorrechten en immuniteiten en andere ondersteunende maatregelen werd ondertekend op 2 februari 2012.

—

de met de operationele controle belaste functionaris controleert of de operationele (technische en financiële) aspecten van het dossier stroken met de overeengekomen parameters,

—

de met de controle belaste functionaris (hoofd van de administratie) de conformiteit van de operationele aspecten met de bestaande regels controleert, alsook de algemene regelmatigheid van de activiteit,

—

de uitvoerend directeur de algemene financiële en operationele controle van het volledige dossier verricht.

10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/18

1.

De Europese gemeenschappelijke onderneming voor de toepassing van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake nano-elektronica (de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac), gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar.

2.

De voornaamste doelstelling van de gemeenschappelijke onderneming is het vaststellen en ten uitvoer leggen van een „onderzoeksagenda” voor de ontwikkeling van cruciale competenties voor nano-elektronica op verschillende toepassingsgebieden, teneinde het Europese concurrentievermogen en de duurzaamheid van de economie te versterken en het ontstaan van nieuwe markten en maatschappelijke toepassingen te bevorderen (2).

3.

De oprichtende leden van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, de lidstaten België, Duitsland, Estland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Nederland, Polen, Portugal, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden, en Aeneas, de vereniging voor Europese nano-elektronische activiteiten. Andere lidstaten en geassocieerde landen, alsmede alle andere landen of elke andere rechtspersoon die in staat is een wezenlijke financiële bijdrage te leveren aan de verwezenlijking van de doelstellingen van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac, kunnen toetreden tot de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac ter dekking van de bedrijfskosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 450 miljoen euro en wordt betaald uit de begroting van het zevende kaderprogramma voor onderzoek (3). Aeneas betaalt een maximale bijdrage van 30 miljoen euro voor de bedrijfskosten van de gemeenschappelijke onderneming. De lidstaten van Eniac betalen bijdragen in natura voor de bedrijfskosten (door het bevorderen van de uitvoering van projecten) alsook financiële bijdragen die ten minste 1,8 maal de EU-bijdrage belopen. Bijdragen in natura worden ook betaald door de onderzoeksorganisaties die deelnemen aan projecten. De organisaties die deelnemen aan onderzoeksprojecten moeten een bijdrage in natura leveren die ten minste gelijk is aan die van de Commissie en de lidstaten.

5.

De gemeenschappelijke onderneming werd financieel autonoom op 26 juli 2010.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

7.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (4) van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac, die bestaat uit de „financiële staten” (5) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (6) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

8.

Deze verklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (7) aan het Europees Parlement en aan de Raad gericht.

9.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (8). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (9) van de organisatorische structuur en van de interne beheers- en controlesystemen en -procedures die van belang zijn om definitieve rekeningen (10) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

10.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

11.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (11). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer voldoen aan ethische en professionele voorschriften en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

12.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De keuze van de procedures, waaronder de beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang in de rekeningen of van onwettige of onregelmatige verrichtingen als gevolg van fraude of fouten, is afhankelijk van haar controleoordeel. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar de interne controles met betrekking tot de opstelling en presentatie van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en van de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

13.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financiële regeling.

15.

De strategie voor controle achteraf (12) van de gemeenschappelijke onderneming werd vastgesteld bij besluit van de raad van bestuur van 18 november 2010 en vormt een essentiële controle (13) bij de beoordeling van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen. De in 2011 verrichte betalingen in verband met de door de nationale financieringsinstanties (NFI’s) van de lidstaten afgegeven kostenacceptatiecertificaten beliepen 6,8 miljoen euro, ofwel 45 % van het totaal aan betalingen voor beleidsactiviteiten. De tenuitvoerlegging van de strategie voor controles achteraf begon in 2011.

16.

De controle van de kostendeclaraties voor projecten is gedelegeerd aan de NFI’s van de lidstaten. De met de NFI’s gesloten administratieve overeenkomsten omvatten geen praktische regelingen voor controles achteraf. Aan het einde van de controle (september 2012) had de gemeenschappelijke onderneming onvoldoende informatie ontvangen over de controlestrategieën van de NFI’s (14) en was zij niet in staat te beoordelen of de strategie voor controle achteraf voldoende zekerheid biedt over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen (15). Bovendien waren er door de NFI’s geen controles achteraf verricht van de subsidies die tot eind 2011 waren uitgekeerd.

17.

De beschikbare informatie over de tenuitvoerlegging van de strategie van de gemeenschappelijke onderneming voor controle achteraf is niet toereikend om uit te maken of deze essentiële controle doeltreffend werkt.

18.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig, behoudens de mogelijke gevolgen van de kwestie die wordt beschreven in de grondslag voor een verklaring met beperking in de paragrafen 15-17.

19.

De hierna in de paragrafen 20-33 volgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

20.

De definitieve begroting 2011 bevatte vastleggings- en betalingskredieten ten belope van respectievelijk 66 miljoen euro en 35 miljoen euro. De bestedingsgraad voor de beschikbare vastleggings- en betalingskredieten was respectievelijk 97 % en 48 % (16). Van de 63,6 miljoen euro aan vastleggingskredieten die beschikbaar waren voor beleidsactiviteiten werd 20,1 miljoen euro uitgevoerd als een globale vastlegging voor de eerste oproep tot het indienen van voorstellen van 2011 en werd 42,2 miljoen euro uitgevoerd als een globale vastlegging voor de tweede oproep tot het indienen van voorstellen van 2011.

21.

Bij de vrijmaking van ongebruikte kredieten werden een gebrek aan adequate procedures en gebreken in de controle geconstateerd. Kredieten die eind 2010 en eind 2011 hadden moeten zijn uitgevoerd, werden in januari 2012 vrijgemaakt. De ongebruikte globale vastlegging van 2,8 miljoen euro voor het begrotingsonderdeel „beleidsactiviteiten” voor 2010, met een uiterste uitvoeringsdatum van 31 december 2011, werd niet vrijgemaakt.

22.

De in 2008, 2009 en 2010 georganiseerde oproepen tot het indienen van voorstellen leidden tot de ondertekening van subsidieovereenkomsten met een totale waarde van 107,9 miljoen euro, hetgeen 25 % vertegenwoordigt van de maximale EU-bijdrage aan de gemeenschappelijke onderneming ten behoeve van onderzoeksactiviteiten (17). In 2011 werden twee oproepen tot het indienen van voorstellen gedaan voor een bedrag van 62,3 miljoen euro, maar de ondertekening van de subsidieovereenkomsten was nog niet afgerond. In 2012 werden nog eens twee oproepen tot het indienen van voorstellen gedaan voor een bedrag van 84,5 miljoen euro. Om ten volle gebruik te maken van de beschikbare EU-bijdrage van 440 miljoen euro zouden in 2013 oproepen tot het indienen van voorstellen moeten worden georganiseerd voor een budget van 185,3 miljoen euro (42 %).

23.

De gemeenschappelijke onderneming heeft nog geen doeltreffende en efficiënte systemen voor interne controle en financiële informatie in gebruik genomen. Dit leidde tot significante fouten en vertragingen in de financiële verslaglegging, die werden gecorrigeerd voordat de definitieve rekeningen werden vastgesteld.

24.

De rekenplichtige van de gemeenschappelijke onderneming heeft de financiële en boekhoudsystemen (ABAC en SAP) gevalideerd op 20 december 2010. De onderliggende bedrijfsprocessen waaruit financiële informatie voortkomt, met name het proces dat financiële informatie oplevert over de validering en betaling van de van de NFI’s ontvangen kostendeclaraties, werden in 2011 echter niet gevalideerd.

25.

Artikel 6, lid 2, van de verordening van de Raad betreffende de oprichting van Eniac bepaalt dat de gemeenschappelijke onderneming een intern controleorgaan krijgt. Dit belangrijke onderdeel van het internecontrolesysteem was eind 2011 echter nog niet ingesteld.

26.

In 2011 verrichtte de dienst Interne Audit van de Commissie een risicobeoordeling. Op basis van de resultaten van de risicobeoordeling werd het strategisch controleplan 2012-2014 op 22 november 2011 aan de raad van bestuur voorgelegd voor vaststelling.

27.

De taakomschrijving van de dienst Interne Audit van de Commissie werd op 18 november 2010 vastgesteld door de raad van bestuur. De financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming werd echter nog niet gewijzigd om de bepaling uit de kaderregeling (18) ten aanzien van de bevoegdheden van de intern controleur van de Commissie erin op te nemen.

28.

In de statuten van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac is bepaald dat de financiële bijdragen van de Eniac-lidstaten ten minste 1,8 maal (19) de financiële bijdrage van de EU moeten bedragen, terwijl de subsidies van de gemeenschappelijke onderneming maximaal 16,7 % van de totale subsidiabele kosten van een project mogen bedragen. Voor de eerste vijf oproepen tot het indienen van voorstellen bedroeg de financiële bijdrage van de Eniac-lidstaten 1,55 maal de financiële bijdrage van de EU.

29.

In strijd met de statuten van de Gemeenschappelijke Onderneming Eniac (20) gebruikt Griekenland de EU-structuurfondsen ter dekking van zijn nationale bijdragen voor de Griekse begunstigden van de Eniac-projecten (21), in plaats van nationale middelen te verstrekken. De gemeenschappelijke onderneming accepteerde de voortzetting van Griekse deelname aan Eniac-projecten maar verstrekt geen financiering aan de Griekse begunstigden, omdat cofinanciering uit andere bronnen van EU-middelen niet is toegestaan (22).

30.

Ingevolge artikel 19, lid 4, van de statuten van de gemeenschappelijke onderneming en artikel 40 van haar financiële regeling dient de uitvoerend directeur een jaarlijks activiteitenverslag op te stellen. Het jaarlijks activiteitenverslag behelst de resultaten van de verrichtingen ten opzichte van de gestelde doelen, de aan die verrichtingen verbonden risico’s, het gebruik van de middelen die ter beschikking zijn gesteld, en de doelmatigheid en doeltreffendheid van het internecontrolesysteem. In het verslag moet tevens worden bevestigd dat de in het verslag opgenomen gegevens een getrouw beeld geven, tenzij anders wordt aangegeven in punten van voorbehoud betreffende welbepaalde ontvangsten- en uitgaventerreinen.

31.

Het jaarlijks activiteitenverslag bevat geen beoordeling van de doelmatigheid en doeltreffendheid van het internecontrolesysteem. Het jaarlijks activiteitenverslag vertoont de volgende tekortkomingen:

32.

In 2011 stelde de gemeenschappelijke onderneming een bedrijfscontinuïteitsplan vast en boekte zij vooruitgang bij de formalisering van haar IT-beveiligingsbeleid. Er moet meer werk worden verzet om het rampenherstelplan te voltooien.

33.

De gastheerschapsovereenkomst (23) tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Belgische autoriteiten betreffende kantoorruimte, voorrechten en immuniteiten en andere te verstrekken ondersteunende maatregelen werd op 2 februari 2012 ondertekend.

10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/27

1.

De Europese gemeenschappelijke onderneming voor de uitvoering van het gezamenlijk technologie-initiatief inzake innovatieve geneesmiddelen (Gemeenschappelijke Onderneming IMI), gevestigd te Brussel, werd in december 2007 (1) opgericht voor een periode van tien jaar.

2.

De doelstelling van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI is de efficiency en effectiviteit van het ontwikkelingsproces van geneesmiddelen aanzienlijk te verbeteren, zodat de farmaceutische sector op de lange termijn doeltreffender en veiliger innovatieve geneesmiddelen ontwikkelt (2).

3.

De oprichtende leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, en de „European Federation of Pharmaceutical Industries and Associations” (EFPIA). Elke juridische entiteit die direct of indirect onderzoek en ontwikkeling ondersteunt in een lidstaat of in een met het zevende kaderprogramma (3) geassocieerd land kan zich kandidaat stellen om lid te worden van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI.

4.

De maximale EU-bijdrage aan de Gemeenschappelijke Onderneming IMI ter dekking van de lopende kosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 1 miljard euro, te betalen uit de begroting van het zevende kaderprogramma. De EU en de EFPIA dragen als oprichtende leden in gelijke mate bij aan de lopende kosten, elk voor ten hoogste 4 % van de totale bijdrage van de EU. Elk ander lid draagt bij aan de lopende kosten in verhouding tot zijn bijdrage aan de onderzoeksactiviteiten. De onderzoeksgebaseerde bedrijven die lid zijn van de EFPIA, dragen bij aan de financiering van de onderzoeksactiviteiten met bijdragen in natura (4) die minstens gelijk zijn aan de financiële bijdrage van de EU (5).

5.

De gemeenschappelijke onderneming begon autonoom te werken op 16 november 2009.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

7.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (6) van de gemeenschappelijke onderneming inzake innovatieve geneesmiddelen, die bestaat uit de „financiële staten” (7) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (8) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

8.

Deze betrouwbaarheidsverklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (9) aan het Europees Parlement en aan de Raad gericht.

9.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (10). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (11) van de organisatorische structuur en van de interne beheers- en controlesystemen en -procedures die van belang zijn om definitieve rekeningen (12) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

10.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring over te leggen over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

11.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (13). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer aan ethische en professionele voorschriften voldoen en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming geen afwijkingen van materieel belang bevat en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

12.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De selectie van de procedures is afhankelijk van haar oordeel, en omvat een beoordeling van de risico's op afwijkingen van materieel belang in de rekeningen en op onwettige of onregelmatige verrichtingen, hetzij door fraude, hetzij door fouten. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar de interne controles met betrekking tot de opstelling en weergave van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die in de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en van de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

13.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financiële regeling.

15.

De strategie voor controle achteraf van de gemeenschappelijke onderneming werd vastgesteld bij besluit van de raad van bestuur van 14 december 2010 en vormt een essentiële controle bij de beoordeling van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen (14). De tot september 2012 verrichte controles achteraf hadden betrekking op 2,2 miljoen euro (18,8 % van de aanvaarde bijdrage van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI voor de eerste oproep, die door de Gemeenschappelijke Onderneming IMI was gevalideerd in juni 2011). Het uit deze controles achteraf resulterende foutenpercentage beliep 6,84 % (15).

16.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig, behoudens de gevolgen van de in paragraaf 15 beschreven kwesties.

17.

De hiernavolgende opmerkingen in de paragrafen 18-32 doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

18.

De jaarlijkse begroting en het uitvoeringsplan voor 2011 werden op 4 april 2011 door de raad van bestuur vastgesteld (16) vanwege de tijd die het vaststellen en overeenkomen van de in het jaarlijks uitvoeringsplan op te nemen wetenschappelijke prioriteiten in beslag nam. Hierdoor ontstond vertraging bij het doen van de oproep tot het indienen van voorstellen. Gedurende het jaar deed de gemeenschappelijke onderneming de vierde oproep tot het indienen van voorstellen, ondertekende zij vijf subsidieovereenkomsten in het kader van de derde oproep tot het indienen van voorstellen en acht subsidieovereenkomsten in het kader van de tweede oproep tot het indienen van voorstellen.

19.

De uitvoeringsgraad voor de vastleggingskredieten ad 159 miljoen euro die beschikbaar waren voor onderzoeksactiviteiten bedroeg 66 %; de uitvoering vond plaats door middel van een globale vastlegging die de vierde oproep tot het indienen van voorstellen bestreek. Het hoge bedrag aan ongebruikte kredieten uit de administrative begroting (44 %) wijst erop dat deze niet op realistische schattingen was gebaseerd.

20.

Vastleggingskredieten ad 117 miljoen euro en betalingskredieten ad 65 miljoen euro die niet in het begrotingsjaar 2010 waren gebruikt, werden naar 2011 overgedragen en vastleggingskredieten ad 62 miljoen euro en betalingskredieten ad 11 miljoen euro die niet in het begrotingsjaar 2011 waren gebruikt, werden naar 2012 overgedragen.

21.

De oproepen tot het indienen van voorstellen die werden georganiseerd in 2008, 2009 en 2010 resulteerden in de ondertekening van subsidieovereenkomsten eind 2011 ter waarde van 269 miljoeneuro. In 2011 werd de vierde oproep tot het indienen van voorstellen gedaan, waarbij de indicatieve begrote EU-bijdrage 105 miljoen euro bedroeg. In 2012 werd de vijfde oproep tot het indienen van voorstellen gedaan, waarbij de indicatieve begrote EU-bijdrage 80 miljoen euro bedroeg. Indien oproepen tot het indienen van voorstellen op het huidige niveau blijven, zal de totale beschikbare EU-bijdrage dan ook hoogstwaarschijnlijk niet worden gebruikt.

22.

In het verslag over het budgettair en financieel beheer was het totaalbedrag van hoofdstuk 30-C2 „Onderzoeksagenda” (117 miljoen euro) lager dan begrotingsonderdeel B03000-C2 (141 miljoen euro), dat onder voornoemd hoofdstuk valt. Bovendien staat het besluit van de raad van bestuur van 28 januari 2011 slechts het overdragen van 115 miljoen euro aan vastleggingskredieten toe, terwijl het verslag over het budgettair en financieel beheer een overdracht van 117 miljoen euro te zien geeft.

23.

Gedurende 2011 werd aanzienlijke vooruitgang opgemerkt ten aanzien van de internecontrolesystemen. Verdere inspanningen zijn echter geboden om de begrotings- en boekhoudprocedures en de daarmee verband houdende controles vast te stellen en te documenteren. Bovendien werd er gedurende 2011 geen formele beoordeling van het internecontrolesysteem verricht.

24.

De rekenplichtige deed op 27 september 2012 verslag van de validering van het boekhoudsysteem en benadrukte significante tekortkomingen die moeten worden verholpen (17).

25.

De methodologie voor het evalueren van bijdragen in natura (18) werd op 11 november 2011 goedgekeurd door de raad van bestuur. De bijdragen in natura worden gevalideerd door middel van een certificering vooraf en controles achteraf. In 2011 werd er geen certificering vooraf of controle achteraf verricht.

26.

In 2011 verrichtten de dienst Interne Audit van de Commissie en de interne-auditcapaciteit een risicobeoordeling en werd er een strategisch controleplan voor 2012-2014 goedgekeurd door de raad van bestuur op 3 november 2012.

27.

De taakomschrijving van de dienst Interne Audit van de Commissie werd op 8 maart 2011 door de raad van bestuur vastgesteld. De financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming is echter nog niet gewijzigd om daarin de bepaling van de kaderregeling op te nemen (19).

28.

De gemeenschappelijke onderneming werd in november 2009 autonoom, maar tot maart 2012 werden noch door de dienst Interne Audit van de Commissie, noch door het hoofd Interne Audit assurance-gerelateerde werkzaamheden op het gebied van Interne Audit verricht. Het hoofd Interne Audit was rechtstreeks betrokken bij operationele activiteiten (tenuitvoerlegging van de strategie achteraf, KPI-kader, herziening van certificering vooraf inzake bijdragen in natura) en bij andere adviesopdrachten.

29.

In de bepalingen van de subsidieovereenkomst wordt het recht van de Rekenkamer om de bijdragen in natura van EFPIA-ondernemingen te controleren niet erkend, hoewel deze in de jaarrekening van IMI zijn vastgelegd. Naar schatting zullen deze bijdragen tijdens de levensduur van IMI ongeveer 1 miljard euro belopen.

30.

Op 2 februari 2012 werd een gastheerschapsovereenkomst gesloten tussen de gemeenschappelijke onderneming en België betreffende kantoorruimte, voorrechten en immuniteiten en andere door België te bieden ondersteuning.

31.

In de loop van 2011 boekte de gemeenschappelijke onderneming vooruitgang op het punt van de formalisering van IT-beveiligingsbeleid. Het plan voor bedrijfscontinuïteit en het rampenherstelplan werden echter niet afgerond.

32.

Overeenkomstig artikel 6.4 van de statuten van de gemeenschappelijke onderneming en artikel 41 van de financiële regeling van de Gemeenschappelijke Onderneming IMI dient de uitvoerend directeur een jaarlijks activiteitenverslag op te stellen, met een betrouwbaarheidsverklaring waarin wordt verklaard dat de informatie in het verslag een getrouw beeld geeft, tenzij anders vermeld in een eventueel voorbehoud. De betrouwbaarheidsverklaring werd in februari 2012 afgegeven zonder voorbehoud, ondanks het feit dat er informatie ontbrak over de doeltreffendheid van de strategie voor controle achteraf, die een essentiële controle vormt voor de beleidsuitgaven.

10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/36

1.

De Europese gemeenschappelijke onderneming voor ITER (1) en de ontwikkeling van fusie-energie werd in maart 2007 (2) opgericht voor een periode van 35 jaar. Hoewel de belangrijkste fusiefaciliteiten in Cadarache in Frankrijk ontwikkeld zullen worden, is de gemeenschappelijke onderneming gevestigd te Barcelona.

2.

De taken van de gemeenschappelijke onderneming zijn (3):

3.

De leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn Euratom, vertegenwoordigd door de Europese Commissie, de lidstaten van Euratom en andere landen die met Euratom een samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten op het gebied van beheerste kernfusie en de wens hebben uitgesproken om lid te worden (per 31 december 2011: Zwitserland).

4.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

5.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (5) van de Europese gemeenschappelijke onderneming voor ITER en de ontwikkeling van fusie-energie, die bestaat uit de „financiële staten” (6) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting 0148” (7) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

6.

Deze betrouwbaarheidsverklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) nr. 1605/2002 van de Raad (8) aan het Europees Parlement en de Raad gericht.

7.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig het financieel reglement van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (9). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (10) van de organisatorische structuur en van de interne beheers- en controlesystemen en -procedures die van belang zijn om definitieve rekeningen (11) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

8.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

9.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (12). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer voldoen aan ethische en professionele voorschriften en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

10.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De keuze van de procedures, waaronder de beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang in de rekeningen of van onwettige of onregelmatige verrichtingen als gevolg van fraude of fouten, is afhankelijk van haar controleoordeel. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar interne controles met betrekking tot de opstelling en presentatie van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en van de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

11.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

12.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financieel reglement.

13.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming voor ITER en de ontwikkeling van fusie-energie betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig.

14.

De hiernavolgende opmerkingen in de paragrafen 15-32 doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

15.

De bestedingsgraad van de beschikbare vastleggings- en betalingskredieten was respectievelijk 99,7 % en 85,7 %. Van de vastleggingskredieten ad 611 miljoen euro die beschikbaar waren voor beleidsactiviteiten werd 42 % uitgevoerd door middel van rechtstreekse afzonderlijke vastleggingen en de overige 58 % voor globale vastleggingen.

16.

De Rekenkamer meldde reeds eerder dat de internecontrolesystemen van de gemeenschappelijke onderneming nog niet volledig waren opgezet en ingevoerd zoals wordt voorgeschreven door haar financieel reglement (13). Op 31 mei 2010 heeft de intern controleur van de gemeenschappelijke onderneming een verslag uitgebracht waarin zorgen werden geuit over de financiële procedures en de scheiding van functies.

17.

In reactie daarop nam de raad van bestuur in juni 2010 een plan aan voor de verbetering van het beheer alsmede een voorstel tot wijziging van de organisatiestructuur en tot versterking van de financiële procedures. Hoewel aanzienlijke vooruitgang werd geboekt (14), moet er nog een aantal maatregelen worden uitgevoerd:

18.

Zoals reeds in het verslag 2010 werd gesteld (17), moet de gemeenschappelijke onderneming meer inspanningen doen om de mededinging te versterken. Het aantal ontvangen inschrijvingen voor de lopende, in 2011 ondertekende procedures voor de plaatsing van opdrachten was nog gering (18) met een gemiddelde van twee; voor de subsidies was het gemiddelde aantal ontvangen voorstellen slechts één per oproep.

19.

In één geval werd — zonder behoorlijke verantwoording — besloten een openbare procedure te schrappen en te werken met een procedure van gunning via onderhandelingen. In een ander geval besloot de gemeenschappelijke onderneming te onderhandelen met twee bedrijven die een inschrijving hadden ingediend in het kader van de openbare procedure (hoewel een van beide technisch niet voldeed). In een ander geval ontbrak het aan voldoende verantwoording voor zowel de keuze voor een procedure van gunning via onderhandelingen als voor de contractuele hoeveelheden en prijzen.

20.

De controle van de Rekenkamer bevestigde de bevindingen van een in 2011 verrichte interne audit met betrekking tot de plaatsing van opdrachten, en met name:

21.

De controle toonde ook aan dat er onvoldoende documentatie is betreffende de procedures voor controle vooraf die worden toegepast op de betalingen die worden gedaan in het kader van de contracten en subsidieovereenkomsten (20).

22.

De gemeenschappelijke onderneming heeft een systeem voor het verrichten van controles (21) op het niveau van de contractanten teneinde de naleving van de kwaliteitsborgingsvereisten te verifiëren (22). De financiële aspecten van de uitvoering van de contracten vallen echter niet binnen het bereik van deze controles.

23.

In 2011 ondernam de gemeenschappelijke onderneming controles achteraf om de wettigheid en regelmatigheid bij de tenuitvoerlegging van de verleende subsidies te beoordelen. Hoewel er vooruitgang is geboekt (23), beschikt de gemeenschappelijke onderneming niet over een alomvattende strategie voor controles achteraf. Een dergelijke strategie moet ook de uitvoering van subsidie- en aanbestedingscontracten bestrijken.

24.

Op 28 maart 2012 heeft de raad van bestuur het beleid van de gemeenschappelijke onderneming bepaald inzake intellectuele-eigendomsrechten en informatieverspreiding. Ten tijde van de controle (april 2012) waren er echter nog geen gedetailleerde uitvoeringsvoorschriften opgesteld zoals de statuten voorschrijven (24).

25.

De raad van bestuur heeft nog geen industrieel beleid vastgesteld zoals de statuten voorschrijven (25).

26.

Er was vertraging in de betaling van de bijdragen over 2011 door twaalf leden.

27.

De taakomschrijving voor de dienst Interne Audit van de Commissie werd samen met een gecoördineerd strategisch controleplan voor 2012-2014 door de raad van bestuur vastgesteld op 25 november 2011. Het financieel reglement voor de gemeenschappelijke onderneming werd dienovereenkomstig aangepast met de vermelding van de bevoegdheden van de intern controleur van de Commissie overeenkomstig het bepaalde in de kaderregeling (26).

28.

Op 9 oktober 2008 bracht de Rekenkamer Advies nr. 4/2008 uit over het financieel reglement van „Fusion for Energy”. Dit advies bevatte 50 aanbevelingen. Op zijn vergadering van 1 juni 2011 besloot de raad van bestuur van de gemeenschappelijke onderneming de opmerkingen van de Rekenkamer goeddeels te aanvaarden (37 aanbevelingen werden volledig aanvaard, 11 werden aanvaard met commentaar en slechts twee werden verworpen) en het financieel reglement van de gemeenschappelijke onderneming dienovereenkomstig aan te passen (27).

29.

Toch is de Rekenkamer van oordeel dat bepaalde artikelen in de uitvoeringsbepalingen voor de gemeenschappelijke onderneming (28) afwijken van de uitvoeringsvoorschriften van het algemene Financieel Reglement van de EU zonder dat dit voldoende gerechtvaardigd is.

30.

In juli 2010 (29) stemde de Raad in met een herziene begrotingsraming van de bijdrage van de gemeenschappelijke onderneming voor de constructiefase ten bedrage van 6,6 miljard euro (waarde van 2008), waardoor de oorspronkelijke raming werd verdubbeld. Zoals de intern controleur heeft gemeld (30), beschikt de gemeenschappelijke onderneming nog niet over een instrument om regelmatig de geldigheid van de ramingen te bekijken en mogelijke afwijkingen te rapporteren.

31.

Op 1 december 2011 werd een akkoord bereikt tussen de Raad, het Europees Parlement en de Commissie over de financiering van de bijkomende kosten ad 1 300 miljoen euro voor het ITER-project voor 2012-2013 (31).

32.

In de gastheerschapsovereenkomst die op 28 juni 2007 werd ondertekend met het koninkrijk Spanje wordt bepaald dat de permanente kantoorruimte tegen juni 2010 beschikbaar zou zijn gesteld aan de gemeenschappelijke onderneming. Ten tijde van de controle (april 2012) was dit echter nog niet gebeurd.

10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/46

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming Sesar, gevestigd te Brussel, werd in februari 2007 (1) opgericht voor het beheer van de activiteiten van het Sesar-programma (Single European Sky Air Traffic Management Research).

2.

Het Sesar-programma beoogt de modernisering van de luchtverkeersbeveiliging (ATM) in Europa en is in drie fasen verdeeld:

3.

De gemeenschappelijke onderneming is opgezet als publiek-privaat partnerschap. De stichtende leden zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Europese Commissie, en Eurocontrol, vertegenwoordigd door haar agentschap. Na een oproep tot het indienen van blijken van belangstelling werden 15 publieke en private ondernemingen uit de luchtvaartindustrie lid van de gemeenschappelijke onderneming. Hieronder bevinden zich verleners van luchtvaartnavigatiediensten, grond- en luchtmaterieelproducerende industrie, vliegtuigfabrikanten, luchthavenautoriteiten en fabrikanten van boordapparatuur.

4.

Het budget voor de ontwikkelingsfase van het Sesar-programma is 2,1 miljard euro, dat in gelijke delen door de EU, Eurocontrol en de deelnemende publieke en private partners moet worden gedragen. De bijdrage van de EU wordt betaald uit het zevende onderzoekskaderprogramma en het programma voor de trans-Europese vervoersnetwerken. Ongeveer 90 % van de bijdrage van Eurocontrol en de andere belanghebbenden wordt in natura geleverd.

5.

De Gemeenschappelijke Onderneming Sesar begon autonoom te werken op 10 augustus 2007.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, rechtstreekse toetsing van verrichtingen en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen van de gemeenschappelijke onderneming. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

7.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (2) van de Gemeenschappelijke Onderneming Sesar, die bestaat uit de „financiële staten” (3) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (4) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

8.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling (5) van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (6). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten van de organisatorische structuur en van de interne beheers- en controlesystemen en -procedures die van belang zijn om definitieve rekeningen (7) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

9.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

10.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en de internationale standaarden van hoge controle-instanties van INTOSAI. Volgens die standaarden moet de Rekenkamer de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming geen afwijkingen van materieel belang bevat en de onderliggende verrichtingen bij die rekening wettig en regelmatig zijn.

11.

Een controle houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De selectie van de procedures is afhankelijk van het oordeel van de controleur, dat een beoordeling omvat van de risico's op afwijkingen van materieel belang in de rekeningen en op niet-conformiteit van materieel belang van de onderliggende verrichtingen met de regelgeving van de Europese Unie, hetzij door fraude, hetzij door fouten. Bij deze risicobeoordelingen kijkt de controleur naar de interne controles met betrekking tot de opstelling en getrouwe weergave van de rekeningen en naar de toezicht- en controlesystemen die worden gehanteerd ter waarborging van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen, om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. Een controle houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en van de redelijkheid van de gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

12.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

13.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de Gemeenschappelijke Onderneming Sesar op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financieel reglement en de door de rekenplichtige van de Commissie vastgestelde boekhoudregels (8).

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de Gemeenschappelijke Onderneming Sesar betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig.

15.

De hiernavolgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

16.

De door de raad van bestuur vastgestelde definitieve begroting 2011 omvatte vastleggingskredieten ten belope van 148 miljoen euro en betalingskredieten ten belope van 91,7 miljoen euro. De bestedingsgraad bedroeg 99,4 % voor de vastleggingskredieten en 82,4 % voor de betalingskredieten.

17.

In 2011 beliepen de bijdragen van de leden (34 miljoen euro) samen met het resultaat van het voorgaande jaar (57 miljoen euro) en andere inkomstenbronnen (0,2 miljoen euro) 91,2 miljoen euro, terwijl de betalingen 75,6 miljoen euro beliepen. Dit leidde tot een positief begrotingsresultaat van 15,6 miljoen euro en deposito's op bankrekeningen aan het eind van het jaar van in totaal 15,3 miljoen euro. Dit is in strijd met het begrotingsbeginsel van evenwicht.

18.

De Rekenkamer merkt op dat een door een onafhankelijk extern controleur verricht onderzoek van de bedrijfsprocessen van de gemeenschappelijke onderneming in 2011 uitwees dat de internecontrolesystemen doeltreffend functioneerden. In april 2012 valideerde de rekenplichtige de onderliggende bedrijfsprocessen, overeenkomstig het financieel reglement van de gemeenschappelijke onderneming.

19.

De Commissie constateerde eerder dat de Commissie en de Gemeenschappelijke Onderneming Sesar maatregelen hebben getroffen om de respectieve operationele rollen van de dienst Interne Audit van de Commissie (DIA) en van de interne-auditfunctie van de gemeenschappelijke onderneming te verduidelijken (9).

20.

De Rekenkamer merkt op dat de raad van bestuur van de gemeenschappelijke onderneming in november 2011 een „gecoördineerd strategisch DIA-controleplan” heeft vastgesteld voor de gemeenschappelijke onderneming in de periode 2012-2014.

21.

De termijn van 1 juli 2011 voor betaling aan de gemeenschappelijke onderneming van de contante bijdragen van haar leden voor dat jaar werd niet in acht genomen. Eind augustus 2011 waren er nog 17 openstaande invorderingsopdrachten voor een totaalbedrag van 3,7 miljoen euro. Twee leden hadden eind 2011 in het geheel geen jaarlijkse bijdrage betaald.

10.1.2013   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 6/56

1.

De Gemeenschappelijke Onderneming brandstofcellen en waterstof (Gemeenschappelijke Onderneming FCH), gevestigd te Brussel, werd in mei 2008 (1) opgericht voor de periode tot 31 december 2017.

2.

De Gemeenschappelijke Onderneming FCH heeft onder meer tot doel de met de industrie en onderzoeksorganisaties gecoördineerde ondersteuning van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratieactiviteiten in de lidstaten en met het zevende kaderprogramma (2) geassocieerde landen, teneinde zich te richten op de ontwikkeling van markttoepassingen en daardoor extra inspanningen van de industrie te vergemakkelijken voor een snelle toepassing van brandstofcel- en waterstoftechnologieën (3).

3.

De leden van de gemeenschappelijke onderneming zijn de Europese Unie, vertegenwoordigd door de Commissie, de New Energy World Industry Grouping (NEW-IG) en de onderzoeksgemeenschap (N.ERGHY).

4.

De maximale EU-bijdrage aan de gemeenschappelijke onderneming FCH ter dekking van de bedrijfskosten en onderzoeksactiviteiten bedraagt 470 miljoen euro en wordt betaald uit de begroting van het zevende kaderprogramma, waarbij het deel dat bestemd is voor de bedrijfskosten niet hoger mag zijn dan 20 miljoen euro. New-IG dient 50 % van de bedrijfskosten bij te dragen, en N.ERGHY 1/12; zij moeten bijdragen aan de exploitatiekosten met bijdragen in natura (4) die minstens gelijk zijn aan de financiële bijdrage van de Unie.

5.

De gemeenschappelijke onderneming werd financieel autonoom op 15 november 2010.

6.

De door de Rekenkamer gehanteerde controleaanpak omvat analytische controleprocedures, toetsing van verrichtingen op het niveau van de gemeenschappelijke onderneming en een beoordeling van de essentiële controles van de toezicht- en controlesystemen. Hierbij komt nog controle-informatie die voortkomt uit het werk van andere controleurs (indien relevant) en een analyse van de „management representations”.

7.

Overeenkomstig het bepaalde in artikel 287, lid 1, van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie controleerde de Rekenkamer de jaarrekening (5) van de gemeenschappelijke onderneming brandstofcellen en waterstof, die bestaat uit de „financiële staten” (6) en de „verslagen over de uitvoering van de begroting” (7) betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar, alsmede de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

8.

Deze betrouwbaarheidsverklaring is krachtens artikel 185, lid 2, van Verordening (EG, Euratom) 605/2002 van de Raad (8) aan het Europees Parlement en aan de Raad gericht.

9.

Als ordonnateur voert de directeur de begroting aan de ontvangsten- en uitgavenzijde uit overeenkomstig de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming, onder zijn eigen verantwoordelijkheid en binnen de grens van de toegekende kredieten (9). De directeur is verantwoordelijk voor het opzetten (10) van de organisatorische structuur en van de systemen en procedures voor beheer en interne controle die van belang zijn om definitieve rekeningen (11) te kunnen opstellen die geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevatten en om te verzekeren dat de onderliggende verrichtingen bij deze rekeningen wettig en regelmatig zijn.

10.

De Rekenkamer heeft de verantwoordelijkheid om op basis van haar controle een verklaring af te geven over de betrouwbaarheid van de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen bij die rekening.

11.

De Rekenkamer heeft haar controle uitgevoerd overeenkomstig de internationale controlestandaarden en de regels inzake beroepsethiek van IFAC en ISSAI (12). Volgens die standaarden moet de Rekenkamer voldoen aan ethische en professionele voorschriften en de controle zodanig plannen en uitvoeren dat redelijke zekerheid wordt verkregen dat de rekeningen geen afwijkingen van materieel belang bevatten en de onderliggende verrichtingen wettig en regelmatig zijn.

12.

De controle van de Rekenkamer houdt in dat procedures worden uitgevoerd om controle-informatie te verkrijgen over de bedragen en mededelingen in de rekeningen en over de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen daarbij. De keuze van de procedures, waaronder de beoordeling van de risico's van afwijkingen van materieel belang in de rekeningen of van onwettige of onregelmatige verrichtingen als gevolg van fraude of fouten, is afhankelijk van haar controleoordeel. Bij deze risicobeoordelingen wordt gekeken naar de interne controles met betrekking tot de opstelling en presentatie van de rekeningen door de entiteit om controleprocedures op te zetten die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn. De controle van de Rekenkamer houdt tevens een beoordeling in van de geschiktheid van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaglegging en de redelijkheid van de door de leiding gemaakte boekhoudkundige schattingen, evenals een beoordeling van de algehele presentatie van de rekeningen.

13.

De Rekenkamer is van oordeel dat de verkregen controle-informatie toereikend is en geschikt als grondslag voor de navolgende oordelen.

14.

Naar het oordeel van de Rekenkamer geeft de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming op alle materiële punten een getrouw beeld van haar financiële situatie per 31 december 2011 en van de resultaten van haar verrichtingen en kasstromen in het op die datum afgesloten jaar, overeenkomstig de bepalingen van haar financiële regeling.

15.

De raad van bestuur stelde in januari 2011 een strategie voor controle achteraf vast; deze vormt een essentiële controle bij de beoordeling van de wettigheid en regelmatigheid van de onderliggende verrichtingen (13). Per september 2012 waren slechts acht van twaalf controles achteraf afgerond; ze hadden betrekking op 4,8 miljoen euro (27 % van alle in 2011 door de Gemeenschappelijke Onderneming FCH ontvangen kostendeclaraties). Bij zes van de controles werden geen fouten van materieel belang aangetroffen, maar bij de twee andere werden significante fouten (14) ontdekt, waarvan de grootste (764 000 euro) het volgende jaar werd gecorrigeerd.

16.

Naar het oordeel van de Rekenkamer zijn de onderliggende verrichtingen bij de jaarrekening van de gemeenschappelijke onderneming betreffende het per 31 december 2011 afgesloten begrotingsjaar op alle materiële punten wettig en regelmatig, behoudens de gevolgen van de kwestie die wordt beschreven in paragraaf 15.

17.

De hierna in de paragrafen 18-27 volgende opmerkingen doen niets af aan de oordelen van de Rekenkamer.

18.

De definitieve begroting 2011 omvatte vastleggingskredieten ten bedrage van 117 miljoen euro en betalingskredieten ten belope van 60 miljoen euro. De bestedingsgraad van de beschikbare vastleggings- en betalingskredieten bedroeg respectievelijk 99,8 % en 87,9 %. Een bedrag van 112 miljoen euro aan voor operationele activiteiten beschikbare vastleggingskredieten (titel III van de begroting) werd uitgevoerd via een globale vastlegging met betrekking tot de oproep tot het indienen van voorstellen van 2011.

19.

De in de financiële regeling van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH beschreven begrotingsprocedure (15) werd niet gevolgd; de door de Commissie toegestane afwijking teneinde geannuleerde kredieten in de raming van de ontvangsten en uitgaven voor de drie volgende jaren te mogen opnemen, werd verkeerd geïnterpreteerd. De gemeenschappelijke onderneming koos ervoor betalingskredieten te gebruiken ten belope van 3,3 miljoen euro (16) (die van 2010 naar 2011 overgedragen betalingskredieten vertegenwoordigden), hoewel nog een bedrag van 6,3 miljoen euro aan voor het lopende begrotingsjaar toegekende betalingskredieten beschikbaar was (17). Door de interpretatie van de begrotingsprocedure door de Gemeenschappelijke Onderneming FCH is het begrotingsresultaat voor het jaar onjuist, aangezien 6,3 miljoen euro (18) aan van 2011 naar 2012 overgedragen betalingskredieten niet in de berekening waren meegenomen. Bovendien wordt in de resultatenrekening van de begrotingsuitvoering over 2010 de 3,3 miljoen euro aan van 2010 naar 2011 overgedragen betalingskredieten niet weergegeven.

20.

Ongebruikte globale vastleggingen uit 2010 ten belope van 10,4 miljoen euro met een uiterste uitvoeringsdatum van 31 december 2011 werden niet eind 2011, maar in januari 2012 vrijgemaakt.

21.

De in 2008, 2009 en 2010 georganiseerde oproepen tot het indienen van voorstellen leidden tot gesloten subsidieovereenkomsten met een totale waarde van 183,4 miljoen euro (19), en in 2011 werd een vierde oproep tot het indienen van voorstellen gedaan voor een bedrag van 111,6 miljoen euro, hetgeen 41 %, respectievelijk 25 % vertegenwoordigt van de maximale EU-bijdrage aan de gemeenschappelijke onderneming ten behoeve van onderzoeksactiviteiten (20). De evaluatie van de oproep werd in 2011 afgerond en het onderhandelingsproces loopt inmiddels voor de geselecteerde projecten. In januari 2012 werd een vijfde oproep tot het indienen van voorstellen gedaan voor een bedrag van 79 miljoen euro, nog eens 18 % van de maximale EU-bijdrage. Hieruit blijkt dat de begrotingsuitvoering voldoende vordert.

22.

Eind 2011 waren de onderliggende bedrijfsprocessen gevalideerd door de rekenplichtige (21), zoals de financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming voorschrijft. De rekenplichtige merkte in haar verslag een aantal zwakke punten (22) op die in 2012 een follow-up zullen krijgen.

23.

De methode voor het evalueren van het niveau van de bijdrage in natura (23) is volledig ontwikkeld (24) en werd door de dienst Interne Audit (DIA) en de interne-auditfunctie (IAF) in april 2012 gezamenlijk beoordeeld (25). Het niveau van alle op 8 februari 2012 (de voor de opstelling van de voorlopige rekeningen gebruikte afsluitingsdatum) door de rekenplichtige gevalideerde bijdragen in natura gezamenlijk beliep 347,6 miljoen euro. In het beoordelingsverslag werd geconcludeerd dat dit bedrag met 0,93 miljoen euro (26) (ofwel 0,3 %) moest worden verlaagd.

24.

Eind december 2011 bedroeg het saldo op de bankrekening van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH 9,2 miljoen euro (27). Tussen de maanden augustus 2011 en december 2011 varieerde het kassaldo van de Gemeenschappelijke Onderneming FCH van ongeveer 30 miljoen euro tot 60 miljoen euro. Naar verwachting voert de gemeenschappelijke onderneming alle noodzakelijke maatregelen uit om de kassaldi op de rekening te beperken tot het benodigde niveau.

25.

In 2011 stelde de gemeenschappelijke onderneming een bedrijfscontinuïteitsplan vast en boekte zij vooruitgang bij de formalisering van het IT-beveiligingsbeleid. Het bedrijfscontinuïteitsplan dat een rampenherstelplan omvatte, werd op 12 juni 2012 door de Gemeenschappelijke Onderneming FCH vastgesteld.

26.

De financiële regeling van de gemeenschappelijke onderneming is nog niet gewijzigd en er is nog geen bepaling opgenomen die verwijst naar de bevoegdheden van de interne auditor van de Commissie (28).

27.

De gastheerschapsovereenkomst (29) tussen de gemeenschappelijke onderneming en de Belgische autoriteiten betreffende kantoorruimte, de voorrechten en immuniteiten en andere te verstrekken ondersteunende maatregelen werd op 3 februari 2012 ondertekend.