15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/1

—

gelet op Richtlijn 2004/39/EG betreffende markten voor financiële instrumenten (MiFID) (1),

—

gelet op Richtlijn 2003/6/EG betreffende handel met voorwetenschap en marktmanipulatie (marktmisbruik) (2),

—

gezien de G20-verklaringen van 2 april 2009 in Londen, van 25 september 2009 in Pittsburgh en van 26 en 27 juni 2010 in Toronto,

—

gezien het technische advies van het CEER aan de Europese Commissie in het kader van de MiFID-herziening – aandelenmarkten (ref.: CESR/10-394),

—

gezien het technische advies van het CEER aan de Europese Commissie in het kader van de MiFID-herziening – melding van transacties (ref.: CESR/10-292),

—

gezien het technische advies van het CEER aan de Europese Commissie in het kader van de MiFID-herziening – beleggersbescherming en tussenpersonen (ref.: CESR/10-417),

—

gezien de door het CEER gelanceerde raadpleging inzake microstructurele aspecten van de Europese aandelenmarkten (ref.: CESR/10-142),

—

gezien het rapport aan de Franse minister van Economie, industrie en werkgelegenheid over de MiFID-herziening van februari 2010,

—

gezien het raadplegingsrapport van de IOSCO over beleidsmaatregelen inzake rechtstreekse elektronische toegang van februari 2009,

—

gezien de aanbevelingen van de IOSCO en het CPSS inzake centrale tegenpartijen van november 2004,

—

gezien de vragenlijst van de Amerikaanse Securities and Exchange Commission over de structuur van de aandelenmarkt (nr. 34-61358; dossier nr. S7-02-10),

—

gezien het technische advies dat het CEER in het kader van de MiFID-herziening aan de Europese Commissie heeft uitgebracht en de reacties op het verzoek om aanvullende informatie van de Europese Commissie (Ref: CESR/10-802, Ref: CESR/10-799, Ref: CESR/10-808, Ref: CESR/10-859, Ref: CESR/10-860),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie economische en monetaire zaken (A7-0326/2010),

A.

overwegende dat er volgens de G20 voor geen enkele financiële instelling, geen enkel financieel product en geen enkel grondgebied ruimte mag zijn om zich te kunnen onttrekken aan een solide regelgeving en een doeltreffend toezicht en dat de G20 hebben afgesproken dat alle gestandaardiseerde OTC-derivatencontracten waar mogelijk op beurzen of via elektronische handelsplatformen moeten worden verhandeld,

B.

overwegende dat het gebrek aan transparantie in het financiële bestel en het daarmee gepaard gaande ondoorzichtige karakter van de risicopatronen de financiële crisis nog hebben verergerd, de sfeer van algemeen wantrouwen in de hand hebben gewerkt en daardoor hebben bijgedragen tot een drastische vermindering van de liquiditeitsstromen,

C.

overwegende dat consumentenbescherming, transparantie, met name ten aanzien van het prijsvormingsproces, doeltreffende en liquide markten en gelijke mededingingsvoorwaarden de voornaamste doelstellingen waren toen de MiFID in werking trad, maar dat deze nog niet zijn verwezenlijkt en daarom nog steeds als prioritair moeten worden aangemerkt; overwegende dat na de financiële crisis bij de herziening van de MiFID ook het beperken van systeemrisico's voorrang moet krijgen,

D.

overwegende dat bij aanpassingen in de MiFID altijd rekening moet worden gehouden met het belang van deze richtlijn voor de aansturing van de kapitaaltoestroom naar de reële economie en dus met het potentiële effect daarvan op werkgelegenheid, investeringen en pensioenen,

E.

overwegende dat 40 % van het handelsvolume nog steeds nog steeds buiten de beurs om wordt verhandeld; overwegende dat marktdeelnemers moeten worden aangemoedigd hun transacties meer via georganiseerde handelsplatformen af te handelen,

F.

overwegende dat de opneming in de MiFID van ontheffingen van de regels inzake pretransactionele transparantie en de instelling van MTF's en dark pools waren bedoeld om een verlegging van de handel naar beter gereglementeerde en transparantere handelsplatformen te helpen bewerkstelligen,

G.

overwegende dat in de MiFID OTC-handel wordt gedefinieerd als een bijzondere en irreguliere vorm van handel met grootzakelijke tegenpartijen, die deel uitmaakt van een zakelijke relatie die zelf wordt gekenmerkt door transacties die boven de gemiddelde marktomvang uitkomen en buiten de systemen om worden uitgevoerd welke door de betrokken firma doorgaans worden gebruikt in het kader van haar systematische interne afhandelingsactiviteiten,

H.

overwegende dat de MiFID weliswaar voorziet in ontheffingen waarbij handel in dark pools op georganiseerde markten, de instelling van MTF's en systemen voor systematische interne afhandeling (SI's) zijn toegestaan, en dat hierin OTC-transacties weliswaar als irreguliere en bijzondere operaties worden aangemerkt, maar dat buiten SI-systemen om uitgevoerde OTC-transacties volgens CEER/10-394 desalniettemin nog altijd goed zijn voor niet minder dan 38 % van alle aangemelde aandelentransacties, en dat dit percentage sinds de invoering van de MiFID niet is gedaald; overwegende dat derhalve strenger en effectiever moet worden toegezien op de naleving van de MiFID-regels en -ontheffingen,

I.

overwegende dat de fragmentatie van de aandelenhandel een ongewenste weerslag heeft gehad op de liquiditeit en de efficiëntie van de markt door een vermindering van de transparantie ten gevolge van de toename van het aantal dark pools en elektronische handelsplatformen, het grotere aantal handelsplatformen, zowel binnen als buiten de beurzen, en de toenemende vertechnologisering van de handel en dat deze fragmentatie tevens de gemiddelde omvang van de uitgevoerde transacties aanzienlijk heeft doen teruglopen, namelijk van 22 266 euro in 2006 naar 9 923 euro in 2009, waardoor de totale transactiekosten voor sommige gebruikers zijn gestegen,

J.

overwegende dat de afgenomen omvang van de transacties heeft geleid tot een verminderde capaciteit van de marktdeelnemers om grotere orders op een bepaalde markt onmiddellijk uit te voeren en dat de wens om het markteffect van grote orders te neutraliseren de uitbreiding van de handel via dark pools in de hand heeft gewerkt; overwegende dat bij minder dan 10 % van alle via de georganiseerde markten binnen de EER verrichte handel in aandelen gebruik wordt gemaakt van de uit hoofde van de MiFID toegestane mogelijkheden tot ontheffing van de regels inzake pretransactionele transparantie (CESR/10-394); overwegende dat deze MiFID-ontheffingen handel via dark pools toestaan bij wijze van een transparanter en beter gereglementeerd alternatief voor OTC-handel in dark pools, maar overwegende dat het ontbreken van afdoende regelgeving voor OTC-transacties, met inbegrip van broker crossing networks, een concurrentievoordeel voor de OTC-ruimte oplevert en een toename van de niet-transparante handel stimuleert waardoor de markttransparantie in het algemeen wordt ondermijnd; overwegende dat in totaal circa de helft van de transacties thans niet vallen onder de pretransactionele transparantie-eisen, maar dat de helft van de OTC-transacties onder de gemiddelde marktomvang liggen en dat derhalve bescherming tegen het potentiële markteffect daarvan overbodig is,

K.

overwegende dat de broker crossing networks (BCN's) met het oog op gelijke concurrentievoorwaarden aan een grondig onderzoek van hun bedrijfsmodellen moeten worden onderworpen om ervoor te zorgen dat, wanneer zij diensten aanbieden en dus voornamelijk functioneren als gereglementeerde markten (RM's), multilaterale handelsfaciliteiten (MTF's) of systematische interne afhandelaars, zij ook als zodanig worden gereglementeerd,

L.

overwegende dat de voordelen van concurrentie in de zin van een meer concurrentiebestendige en meer op innovatie gerichte handelsinfrastructuur niet zijn aangetoond, aangezien de totale transactiekosten niet zijn verminderd, de ondoorzichtigheid nog verder is toegenomen, en het tegelijkertijd duidelijk is dat de kwaliteit en integriteit voor alle deelnemers op een steeds gefragmenteerdere markt niet adequaat zijn gewaarborgd,

M.

overwegende dat het, aangezien HFT beweert de financiële markten van liquiditeit te voorzien, nuttig zou zijn om na te gaan of er risico's verbonden zijn aan elektronische orderverwerkingssystemen en aan de forse volumepercentages die worden omgezet via HFT-strategieën en waarvan de omvang in de VS wordt geraamd op 70 %, met name op grond van de conclusies van de Securities and Exchange Commission over de „flash crash” die zich op 6 mei 2010 in de VS voltrok, toen HFT-liquiditeitsverschaffers zich uit de markt terugtrokken,

N.

overwegende dat HFT-strategieën in Europa een betrekkelijk nieuw fenomeen zijn en momenteel op 35 % van het marktvolume worden geschat,

O.

overwegende dat in alle categorieën activa een grotere transparantie middels de pre- en posttransactionele melding van handelsactiviteiten moet worden bewerkstelligd om een vroegtijdiger signalering te kunnen waarborgen van zich potentieel ontwikkelende problemen en de omvang daarvan, alsmede om de doeltreffendheid van het prijsvormingsproces en het vertrouwen tussen marktdeelnemers te vergroten,

P.

overwegende dat in de op 24 en 25 september 2009 door de G20 in Pittsburgh genomen besluiten is bepaald dat „alle gestandaardiseerde OTC-derivatencontracten op beurzen of elektronische handelsplatformen moeten worden verhandeld”,

Q.

overwegende dat implementatieverschillen tussen de lidstaten hebben geresulteerd in een onvolledige toepassing van de MiFID-regulering,

1.

constateert dat de marktinfrastructuren de crisis goed blijken te hebben doorstaan, maar dringt er bij de Commissie niettemin op aan de marktinfrastructuren op alle handelsplatformen en in alle clearingsystemen te versterken, zodat deze dankzij meer transparantie, een groter weerstandsvermogen en beter regelgevingstoezicht op het totale handelsgebeuren aan toekomstige risico's het hoofd kunnen bieden;

2.

is ingenomen met voorstel van de Commissie voor een verordening inzake OTC-derivaten, centrale tegenpartijen en transactieregisters als noodzakelijke voorwaarde om de transparantie en de veiligheid binnen de markten voor financiële instrumenten te vergroten, en beschouwt dit als de eerste stap op weg naar een grootscheepse verlegging van OTC-transactievolumes naar handelsplatformen die wel onder de MiFID-regelgeving vallen;

3.

is van oordeel dat billijkheidshalve MTF's onder even streng toezicht moeten staan en derhalve op vergelijkbare wijze moeten worden gereglementeerd als de concurrentie tussen MTF's en dat RM's onder gelijke voorwaarden met elkaar moeten kunnen concurreren, waarbij zij gewezen op de belangrijke rol van MTF's als markttoegangsinstrument;

4.

dringt erop aan dat de EAEM een onderzoek instelt naar de werking en het doel van het stelsel van systematische interne afhandeling (SI) en de indiening van voorstellen voor verbeteringen in de wijze waarop deze categorie gereglementeerd is om ervoor te zorgen dat dit stelsel gebruikt wordt voor de uitvoering van orders op bilaterale basis met de financiële tegenpartij;

5.

dringt erop aan dat beleggingsfirma's die vermogensbeheersdiensten aanbieden en optreden als vermogensbeheerder op een optimale uitvoering moeten kunnen rekenen door de beleggingsfirma's waarbij zij orders plaatsen, zelfs wanneer de vermogensbeheerder volgens de MiFID als een in aanmerking komende tegenpartij is geclassificeerd;

6.

dringt erop aan dat de EAEM onderzoekt of de optimale uitvoering van individuele orders niet beter gediend zou zijn met een reglementering ten aanzien van beschikbaar te stellen gegevens, zowel met betrekking tot het posttransactionele stadium als wat betreft de uitvoeringkwaliteit, alsook ten aanzien van de gebruikte markttechnologie voor bijvoorbeeld orderrouters en verbindingen tussen platformen;

7.

dringt erop aan dat de MiFID-bepalingen nauwgezet worden gehandhaafd om te waarborgen dat BCN's die met een RM, een MTF of een SI te vergelijken activiteiten uivoeren ook als zodanig worden gereglementeerd, en dringt er, ter vergemakkelijking van de handhaving, op aan dat alle BCN's worden verplicht tot het overleggen aan de bevoegde instanties van alle nodige informatie met inbegrip van:

8.

dringt aan op een onderzoek naar de OTC-handel in aandelen en dringt aan op verbeteringen in de wijze waarop de OTC-handel gereglementeerd is, om ervoor te zorgen dat er bij de multilaterale uitvoering van orders meer gebruik wordt gemaakt van RM's en MTF's en bij bilaterale orderuitvoering meer van SI's, en dat het percentage OTC-handel in aandelen substantieel vermindert;

9.

verzoekt om een onderzoek van de Commissie naar de effecten van vaststelling van een minimale orderomvang voor alle dark-pooltransacties en naar de vraag of dit strikt kan worden nageleefd om daarmee ter wille van een correcte prijsvorming een adequate transactiestroom middels transparante handelsplatformen te handhaven;

10.

dringt erop aan dat de Commissie de bestaande MiFID-ontheffingen voor pretransactionele transparantieverplichtingen herziet ten einde:

11.

dringt aan op een uniforme toepassing van pretransactionele ontheffingen in alle lidstaten ter beperking van implementatieverschillen, die tot onzekerheid, regelgevingsarbitrage en ongelijke concurrentievoorwaarden kunnen leiden; is van oordeel dat een en ander wellicht het beste via door de EAEM vastgestelde technische normen zou kunnen worden verwezenlijkt, overeenkomstig het beoogde concept van één enkel wetboek voor financiële diensten;

12.

is verheugd over de recente aankondiging van de marktdeelnemers dat zij hun pre- en posttransactionele gegevens gaan scheiden en dringt aan op verdere inspanningen om tot gemeenschappelijke normen voor gegevens te komen en gegevens beter beschikbaar te maken;

13.

verzoekt de Commissie een werkgroep in het leven te roepen om de moeilijkheden op te lossen die de consolidering van marktgegevens in Europa in de weg staan, met name de slechte kwaliteit van de gegevens over alle transacties;

14.

verzoekt de EAEM om gemeenschappelijke meldingsnormen en -formaten op te stellen voor het melden van alle posttransactionele informatie, zowel over transacties op georganiseerde handelsplatformen als over OTC-transacties, met het oog op de consolidatie van de verzamelde gegevens;

15.

dringt erop aan dat alle meldingsplatformen ertoe verplicht worden de pre- en posttransactionele gegevens te scheiden, opdat aan alle marktdeelnemers tegen een commercieel redelijke en vergelijkbare prijs informatie ter beschikking kan worden gesteld; verzoekt bovendien de Commissie om te overwegen het begrip goedgekeurde publicatievoorzieningen (GPV's) in te voeren om aan de hand daarvan kwaliteitsnormen voor de publicatie van de handel vast te stellen en het aantal meldingsplatformen te verlagen, alsmede het gebruik van internetpagina's, die consolidering in de weg staan, te beperken;

16.

dringt aan op een verkorting van de termijn voor uitgestelde openbaarmaking, zodat transacties binnen 24 uur na afsluiting aan de regelgevers worden gemeld; is van oordeel dat voor de openbaarmaking van transacties onder normale omstandigheden termijnen van langer dan een minuut onaanvaardbaar moeten worden geacht;

17.

acht het van essentieel belang de samenstelling van de OTC-handel en de gebruikte bedrijfsmodellen te analyseren; verzoekt daarom om invoering van specifieke markeringen („flags”) met het oog op de pre- en posttransactionele transparantie van OTC-transacties, teneinde de kenmerken van dergelijke OTC-transacties beter te begrijpen en te kunnen beoordelen welke soorten transacties wegens hun specifieke kenmerken legitiem OTC kunnen worden uitgevoerd;

18.

dringt erop aan dat na de „flash crash” alle handelsplatformen tegenover de nationale toezichthouders moeten kunnen aantonen dat hun technologie en toezichtsystemen bestand zijn tegen een stortvloed van orders zoals op 6 mei 2010, om te waarborgen dat zij onder extreme omstandigheden in staat zijn om via HFT of algoritmische tradingsystemen uitgevoerde orders tot een goed einde te brengen; ook moeten zij laten zien dat zij hun orderportefeuilles aan het eind van de dag kunnen reconstrueren, zodat de oorzaken van ongebruikelijke marktactiviteit kunnen worden vastgesteld en eventueel marktmisbruik kan worden achterhaald;

19.

dringt bij de EAEM aan op de uitvoering van een evaluatie van de kosten en baten van algoritmische en hoogfrequente handel (HFT) voor de markten en de weerslag daarvan op andere marktgebruikers, met name de institutionele beleggers, om na te gaan of de aldus automatisch gegenereerde omvangrijke handelsstromen reële liquiditeit op de markt creëren en welke uitwerking dit heeft op de prijsvorming in het algemeen, alsmede op de mogelijkheden voor misbruik door het manipuleren van de markt met als gevolg ongelijke concurrentievoorwaarden voor de marktdeelnemers, en het effect daarvan op de stabiliteit van de markt in het algemeen;

20.

wenst dat de praktijken die bekend staan als „layering” en „quote stuffing” uitdrukkelijk als marktmisbruik worden aangemerkt;

21.

dringt aan op een onderzoek naar de vraag of regelgeving nodig is voor bedrijven die van HFT-strategieën gebruik maken, om ervoor te zorgen dat zij over gedegen systemen en controles beschikken waarbij de door hen gebruikte algoritmen voortdurend aan de regelgeving moeten worden getoetst, alsmede over de mogelijkheid tot intraday-monitoring, het opvragen van gegevens over in realtime uitstaande posities en leverage, en kunnen aantonen dat zij over degelijke beheersprocedures beschikken die berekend zijn op abnormale voorvallen;

22.

verzoekt om onderzoek naar de uitdagingen die HFT voor het markttoezicht inhoudt; erkent dat regelgevers over passende middelen moeten beschikken om potentieel misbruiksgedrag op te sporen en te controleren; wenst vanuit deze optiek dat alle orders die door gereguleerde markten en MTF's worden ontvangen, alsmede de op deze platformen uitgevoerde transacties aan de bevoegde autoriteiten worden gemeld;

23.

dringt erop aan dat alle handelsplatformen die - hetzij rechtstreeks hetzij via externe gegevensverstrekkers - in onderlinge collocatie opererende servers aanbieden, aan alle daarop aangesloten klanten gelijke toegang garanderen, waar mogelijk onder dezelfde voorwaarden inzake infrastructuurlatentie, zodat wordt voldaan aan de in de MiFID vastgelegde praktijk inzake non-discriminatie;

24.

verzoekt de regelgevers toezicht te houden op de verlening van gesponsorde toegang en deze te reguleren, en de Commissie om aanvullende maatregelen te overwegen zoals:

25.

verzoekt de EAEM nader te onderzoeken of, ondanks de invoering van de nodige waarborgen, met gesponsorde toegang de drempel van niet-discriminerende toegang wordt overschreden;

26.

doet een beroep op de Commissie om de beginselen over te nemen die thans door het technisch comité van de IOSCO met betrekking tot rechtstreekse elektronische toegang, met inbegrip van gesponsorde toegang, worden ontwikkeld en die de criteria omvatten voor het selecteren van klanten die in aanmerking komen voor gesponsorde toegang en omtrent de contractuele relatie tussen het platform, het aangesloten lid en de klant, en waarin hun respectieve verantwoordelijkheden worden afgebakend ten aanzien van het gebruik daarvan onder toepassing van adequate controles en filters;

27.

is van oordeel dat, met het oog op de naleving van het beginsel dat alle beleggers gelijk moeten worden behandeld, de praktijk van flash orders nadrukkelijk moet worden verboden;

28.

dringt erop aan dat de EAEM onderzoek verricht naar de gangbare provisiestructuren om ervoor te zorgen dat uitvoeringsprovisies, bijkomende kosten, door beleggingsmaatschappijen berekende commissies en andere hiermee verband houdende premies doorzichtig en niet-discriminerend zijn, stroken met een correcte prijsvorming en zo worden opgezet en uitgevoerd dat zij geen onoorbare transacties in de hand werken, alsmede om na te gaan of gebruikers die orders plaatsen een minimumheffing zouden moeten betalen, ongeacht of deze orders worden uitgevoerd of niet, aangezien deze orders door de marktinfrastructuur moeten worden verwerkt;

29.

bepleit dat de EAEM een onderzoek instelt naar het „maker/taker”-provisiemodel om na te gaan of ook de begunstigden van de voordeligere „maker”-provisieformule moeten worden onderworpen aan officiële marktmakersverplichtingen en -toezicht;

30.

dringt erop aan dat de EAEM toezicht uitoefent en door middel van uitvoeringshandelingen gestalte geeft aan gedegen volatiliteitsonderbrekers en handelsremmers die gelijktijdig op alle EU-handelsplatformen functioneren om een voorval zoals de Amerikaanse „flash crash” te voorkomen;

31.

dringt erop aan dat deelnemers aan ongereglementeerde markten in geen geval in staat mogen worden gesteld om rechtstreekse en ongefilterde gesponsorde toegang te verkrijgen tot officiële handelsplatformen en dat belangrijke marktdeelnemers die voor eigen rekening handelen, zich bij de regelgevers moeten laten registreren en hun handelsactiviteiten omwille van de stabiliteit moeten onderwerpen aan een passend niveau van toezicht en controle;

32.

dringt erop aan dat transacties voor eigen rekening door ongereglementeerde entiteiten middels algoritmische handelsstrategieën alleen mogen worden uitgevoerd via een gereglementeerde financiële tegenpartij;

33.

dringt erop aan het toepassingsgebied van het transparantieregime van de MiFID te verruimen tot alle op aandelen lijkende instrumenten, met inbegrip van aandelencertificaten (DR's), indexfondsen (ETF's), ter beurze verhandelde goederen (EDC's) en certificaten;

34.

dringt erop aan dat door de Commissie en de EAEM wordt nagedacht over de invoering van een naar activacategorie gespecificeerde pre- en posttransactionele transparantieverplichting voor alle niet-aandelengerelateerde financiële instrumenten, met inbegrip van bedrijfs- en staatsobligaties en voor CPP in aanmerking komende derivaten, waar dat nodig is in combinatie met maatregelen die leiden tot een verdere standaardisering van OTC-derivaten ten einde voor meer transparantie te zorgen;

35.

is van oordeel dat de Commissie, gezien de problemen die zich hebben voorgedaan met betrekking tot de gegevenskwaliteit en de consolidatie van posttransactionele gegevens voor Europese aandelen, ervoor moet zorgen dat posttransactionele gegevens over niet-aandelengerelateerde producten in een eenvoudig te consolideren vorm worden verstrekt;

36.

ondersteunt het voornemen van de Commissie om een groter aantal bepalingen uit de MiFID op derivaten toe te passen, aangezien de handel in dergelijke producten steeds meer wordt verlegd naar georganiseerde handelsplatformen en moet voldoen aan steeds strengere eisen inzake standaardisering en centrale clearing;

37.

verzoekt de Commissie een voorstel in te dienen om waar nodig te waarborgen dat alle OTC-derivatencontracten die zich voor standaardisering lenen op een beurs of elektronisch handelsplatform worden verhandeld, zodat de prijs van dergelijke contracten op transparante, eerlijke en efficiënte wijze en vrij van belangenconflicten tot stand komt;

38.

verzoekt om een herziening van de IOSCO-normen voor clearinginstellingen, effectenafwikkelingssystemen en systeemrelevante betalingssystemen met het oog op een verdere verbetering van de markttransparantie;

39.

is van mening dat regelgevers voor de verschillende materiële en financiële goederenmarkten toegang moeten hebben tot dezelfde gegevens om trends en dwarsverbanden te kunnen onderkennen, en verzoekt de Commissie de desbetreffende inspanningen binnen de EU en in de wereld te coördineren;

40.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de Europese Centrale Bank.

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/8

—

gelet op artikel 3 van het VEU en artikel 2, lid 5, en de artikelen 67, 74, 196 en 222 van het VWEU,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gezien het programma van de Raad en de Commissie van 20 december 2002 ter verbetering van de samenwerking in de Europese Unie bij het voorkomen van chemische, biologische, radiologische en nucleaire terroristische dreigingen en het beperken van de gevolgen daarvan (CBRN-programma 2002) (1),

—

gelet op Kaderbesluit 2002/475/JBZ van de Raad van 13 juni 2002 inzake terrorismebestrijding (2), als gewijzigd bij Kaderbesluit 2008/919/JBZ van de Raad (3),

—

gezien de EU-strategie 2003 tegen de verspreiding van massavernietigingswapens en hun overbrengingsmiddelen,

—

gezien de Europese veiligheidsstrategie (EVS) met als titel „Een veilig Europa in een betere wereld”, die op 12 december 2003 door de Europese Raad is aangenomen, alsmede de interne veiligheidsstrategie van de EU uit 2010 (4) en de mededeling van de Comissie daarover (COM(2010)0673),

—

gezien het solidariteitsprogramma van de EU 2004 betreffende de gevolgen van terroristische dreigingen en aanslagen (5),

—

gezien de terrorismebestrijdingsstrategie van de EU 2005, zoals aangenomen door de Europese Raad op 1 december 2005 in Brussel (6), en het bijbehorende actieplan (7),

—

gezien het actiekader van Hyogo 2005-2010 (8), zoals goedgekeurd door de Wereldconferentie over rampenbestrijding van 18 tot 22 januari 2005 in Japan,

—

gezien het zevende kaderprogramma voor onderzoek en technologische ontwikkeling (9), met name de financiering van het CBRN-Emapproject (10),

—

gezien Beschikking 2007/162/EG, Euratom van de Raad van 5 maart 2007 tot instelling van een financieringsinstrument voor civiele bescherming (11),

—

gezien Beschikking 2007/779/EG, Euratom van de Raad van 8 november 2007 tot instelling van een communautair mechanisme voor civiele bescherming (herschikking) (12),

—

gezien Verordening (EG) nr. 428/2009 van de Raad van 5 mei 2009 tot instelling van een communautaire regeling voor controle op de uitvoer, de overbrenging, de tussenhandel en de doorvoer van producten voor tweeërlei gebruik (13),

—

gezien Richtlijn 2008/114/EG van de Raad van 8 december 2008 inzake de identificatie van Europese kritieke infrastructuren, de aanmerking van infrastructuren als Europese kritieke infrastructuren en de beoordeling van de noodzaak de bescherming van dergelijke infrastructuren te verbeteren (14), met name in geval van acties met grensoverschrijdende gevolgen, waarbij o.a. richtsnoeren worden opgesteld voor een geïntegreerde aanpak om de capaciteit voor de bescherming van kritieke infrastructuur in EU-verband op te voeren, waaronder de noodzaak van een netwerk voor waarschuwing en informatie inzake kritieke infrastructuur (CIWIN), en waarbij de Commissie met het oog op de verbetering van de bescherming van deze kritieke infrastructuur de rol krijgt toebedeeld om voorstellen te doen en een en ander te coördineren,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad inzake de aanscherping van de chemische, biologische, radiologische en nucleaire beveiliging in de Europese Unie – een CBRN-actieplan voor de EU (COM(2009)0273),

—

gezien de conclusies van de Raad van 30 november 2009 over het opvoeren van de chemische, biologische, radiologische en nucleaire (CBRN-)beveiliging in de Europese Unie - een CBRN-actieplan van de EU (15),

—

gezien het programma van Stockholm - Een open en veilig Europa ten dienste en ter bescherming van de burger (16),

—

gezien de mededeling over het terrorismebestrijdingsbeleid van de EU: belangrijkste resultaten en nieuwe uitdagingen (COM(2010)0386),

—

gezien de mededeling van de Commissie over een ruimte van vrijheid, veiligheid en recht voor de burgers van Europa - Actieplan ter uitvoering van het programma van Stockholm (COM (2010) 0171),

—

onder verwijzing naar zijn vorige resoluties over CBRN-kwesties en de preventie van en de reactie op rampen, en in dat verband, naar zijn recente resolutie van 10 februari 2010 over de aardbeving op Haïti (17), waarin wordt gepleit voor de oprichting van een Europese civielebeschermingsmacht,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 21 september 2010 over de mededeling van de Commissie: Een communautaire aanpak van de preventie van natuurrampen en door de mens veroorzaakte rampen (18),

—

gezien het herziene voorstel van het voorzitterschap van de Raad van 25 oktober 2010 inzake de ontwerpconclusies van de Raad betreffende paraatheid en reactie in geval van een CBRN-aanslag, opgesteld op basis van de doelstellingen als bedoeld in Actie H.29 inzake de verbetering van de planning bij noodsituaties in het CBRN-actieplan van de EU (19), zoals goedgekeurd door de Raad op 8 november 2010,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement en de Raad getiteld „Naar een krachtigere Europese respons bij rampen: de rol van civiele bescherming en humanitaire hulp” (COM(2010)0600,

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en de adviezen van de Commissie milieubeheer, volksgezondheid en voedselveiligheid, de Commissie buitenlandse zaken en de Commissie industrie, onderzoek en energie (A7-0349/2010),

A.

overwegende dat de EU kan bogen op een reeds lange betrokkenheid bij CBRN-programma's, die is begonnen met de conclusies van de Europese Raad van Gent van 19 oktober 2001 en van de Europese Raad van Laken van 13 en 14 december 2001; overwegende dat in 2002 een CBRN-programma werd aangenomen dat vervolgens in 2004 werd vervangen door het solidariteitsprogramma van de EU, en dat de Raad op 12 november 2009 een nieuw CBRN-actieplan van de EU heeft aangenomen,

B.

overwegende dat CBRN-rampen, of zij nu door een ongeval of een terroristische aanval zijn veroorzaakt, een ernstige bedreiging voor de veiligheid en de gezondheid van de inwoners van de EU vormen, waardoor hun levens, het milieu en hun bezittingen, met inbegrip van hun culturele erfgoed, en het maatschappelijk functioneren in een of meerdere lidstaten van de EU worden beïnvloed, doordat cruciale infrastructuren en bestuursstructuren worden ontwricht,

C.

overwegende dat zowel de Raad als de Commissie van oordeel is dat het aantal incidenten in verband met CBRN-materiaal, met inbegrip van terreurdaden, tot dusverre betrekkelijk gering is en dat het merendeel van de met CBRN-stoffen samenhangende rampen te wijten is aan industriële ongevallen of de toename en wereldwijde verspreiding van gevaarlijke pathogene stoffen,

D.

overwegende dat het bestaande en voortdurende risico van CBRN-rampen, ongeacht of deze door een ongeluk of opzettelijk zijn veroorzaakt, een ernstige belemmering vormt voor de volledige uitoefening van alle fundamentele rechten en vrijheden en haaks staat op de belofte een Europese ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid tot stand te brengen en verder te ontwikkelen,

E.

overwegende dat één van de grootste CBRN-risico's voortvloeit uit proliferatie van CBRN-materiaal door terroristische organisaties en dat derhalve een belangrijke maatregel verband houdt met de versterking van het non-proliferatiestelsel en de ontwapening door middel van een wereldwijde en volledige tenuitvoerlegging van alle desbetreffende verdragen en internationale overeenkomsten (namelijk het Verdrag inzake de niet-verspreiding van kernwapens, het Verdrag inzake chemische wapens en het Verdrag inzake biologische wapens) en het sluiten van een verdrag over het verbod op de vervaardiging van splijtbare materialen voor kernwapens (splijtstofproductiestopverdrag),

F.

overwegende dat het vervaardigen, bezitten, verwerven, vervoeren, leveren en gebruiken van vuurwapens, springstoffen, kernwapens, biologische en chemische wapens, alsmede het verrichten van onderzoek naar en het ontwikkelen van biologische en chemische wapens, en het geven van instructie voor het vervaardigen en gebruiken van springstoffen, vuurwapens of andere wapens voor illegale doeleinden deel uitmaken van de definitie van de EU van terrorisme en de training voor terrorisme, zoals uiteengezet in Kaderbesluiten 2002/475/JBZ en 2008/919/JBZ,

G.

overwegende dat maatregelen inzake CBRN-materiaal een van de hoekstenen van de terrorismebestrijdingsstrategie van de EU vormen en dat bijgevolg op 30 november 2009 door de Raad een CBRN-actieplan van de EU is aangenomen,

H.

overwegende dat het probleem van het misbruik van bepaalde chemische stoffen, die op de markt op ruime schaal voor particulieren beschikbaar zijn als precursoren van zelfgemaakte explosieven, aanleiding kan geven tot een reeks terroristische of andere criminele incidenten in de EU; overwegende dat een en ander noopt tot een sterke mate van toezicht en controle op de tenuitvoerlegging van het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad over het op de markt brengen en het gebruik van precursoren van explosieven (COM(2010)0473),

I.

overwegende dat na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon een nieuw evenwicht is vastgelegd enerzijds tussen de bevoegdheden van de diverse instellingen van de EU en anderzijds tussen de EU en haar lidstaten, met inbegrip van de knowhow op defensiegebied; overwegende dat het opbouwen van een dergelijk nieuw kader een continu proces is dat een begrip van gedeelde waarden en een gemeenschappelijk doel vergt,

J.

overwegende dat het in principe de lidstaten zijn die verantwoordelijk zijn voor het CBRN-beleid, maar dat nauwe samenwerking en coördinatie op EU-niveau toch een noodzaak is,

K.

overwegende dat de oprichting van de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) mogelijkheden biedt voor verbetering van de algehele crisisrespons van de EU via maatregelen uit hoofde van het stabiliteitsinstrument,

L.

overwegende dat het CBRN-actieplan van de EU moet leiden tot de doeltreffende interactie van nationale en EU-initiatieven bij de aanpak van CBRN-risico's en de voorbereiding van de nodige reacties, waarbij zowel de „horizontale” coördinatie tussen de Commissie en de lidstaten als de „verticale” coördinatie tussen de instrumenten op EU-niveau en die van de lidstaten worden versterkt, ten einde de doelmatigheid en snelheid van de uitwisseling van informatie, de uitwisseling van optimale praktijken, analytische rapporten in alle stadia, gezamenlijke planning, de ontwikkeling van operationele procedures, operationele oefeningen en de rendabele bundeling van de beschikbare middelen te vergroten,

M.

overwegende dat diverse wetshandhavingsinstanties van de EU bij CBRN-maatregelen zijn betrokken, zoals bijvoorbeeld Europol, via de oprichting van een Europese gegevensbank voor bommen en het systeem van vroegtijdige waarschuwing voor explosieven en CBRN-materiaal; overwegende dat hiervoor de invoering van geschikte procedures voor het uitoefenen van controle door het Europees Parlement en de nationale parlementen nodig is, zoals bijvoorbeeld bepaald in artikel 88 van het VWEU,

N.

overwegende dat gezondheidsrisico's en de daarmee gepaard gaande prevalentie van gevaarlijke ziekteverwekkers steeds meer voorkomen in de EU en over de hele wereld, zoals blijkt uit de recente uitbraak van influenza A(H1N1),

O.

overwegende dat milieuvervuiling en verontreinigingsproblemen, met inbegrip van grensoverschrijdende gevallen, door CBRN-incidenten kunnen worden uitgelokt, en dat om die reden het CBRN-beleid van de EU ook herstel- en ontsmettingsstrategieën moet bevatten,

P.

overwegende dat het algemene doel van het nieuwe CBRN-beleid van de EU is „de dreiging van CBRN-incidenten en de schade die zij aan de burgers van de Europese Unie kunnen berokkenen te beperken”, en overwegende dat dit moet worden bereikt door „de waarschijnlijkheid dat een CBRN-incident zich voordoet zo klein mogelijk te maken en de gevolgen te beperken mocht het zich toch voordoen”,

Q.

overwegende dat de Commissie in haar mededeling over de rol van de EU in de volksgezondheid in de wereld (20) erkent dat maatregelen op EU-niveau en mondiaal niveau moeten worden gecoördineerd ten einde snel te reageren op gezondheidsbedreigingen, en dat zij toezegt te zorgen voor grotere paraatheid en betere mechanismen ter bestrijding van epidemieën of uitbraken, met inbegrip van opzettelijke handelingen zoals bioterrorisme,

R.

overwegende dat biologische stoffen zoals miltvuur in vergelijking met de nucleaire technologie en haar precursoren, veel goedkoper zijn en veel gemakkelijk te verwerven en te verspreiden, hetgeen mogelijkheden schept voor terroristische aanvallen met niet-conventionele middelen die een verschrikkelijke, langdurige bedreiging voor de gezondheid en het milieu, inclusief landbouw en voedselvoorziening, vormen,

S.

overwegende dat de eerstehulpverleners, onder meer de politie-, brandweer- en ambulancediensten, de slachtoffers van een CBRN-incident niet ter plaatse kunnen bijstaan zonder gevaar voor hun eigen veiligheid, tenzij zij bescherming vóór blootstelling hebben gekregen in de vorm van medische tegenmaatregelen en een adequate opleiding,

T.

overwegende dat regionale voorraden van medische tegenmaatregelen een adequate bescherming voor de burgers bieden, doordat een goed evenwicht wordt gerealiseerd tussen bescherming van de volksgezondheid en economische overwegingen en ook de verantwoordelijkheid en de solidariteit van de lidstaten gewaarborgd worden,

U.

overwegende dat de Wereldgezondheidsorganisatie met haar programma voor waarschuwing en maatregelen in geval van epidemieën en pandemieën (21) beoogt de bioveiligheid en de paraatheid bij uitbraken van gevaarlijke en opkomende ziekteverwekkers te vergroten,

V.

overwegende dat de EU, via haar lidstaten en de Commissie, actief deelneemt aan de discussies over het initiatief voor wereldwijde bescherming van de gezondheid, die tot doel hebben te komen tot een gezamenlijk mondiaal optreden om de paraatheid op het gebied van de volksgezondheid te versterken en een respons te bieden op de dreiging van internationaal biologisch, chemisch en radiologisch/nucleair terrorisme,

W.

overwegende dat het gevaar voor de chemische, biologische, radiologische en nucleaire veiligheid niet alleen afkomstig is van terroristische aanslagen of nalatigheid, maar ook van chemische wapens die in de tweede wereldoorlog in zee gedumpt zijn en van de opslagplaatsen voor kernafval in de EU,

X.

overwegende dat het geschikte niveau van chemische, biologische, radiologische en nucleaire veiligheid in de EU mede afhankelijk is van het veiligheidsniveau dat in derde landen gehanteerd wordt,

Y.

overwegende dat er nieuwe gevaren voor de veiligheid kunnen voortvloeien uit het gebruik van nieuwe technologieën bij de planning van terreurdaden, terwijl de veiligheidsnormen geen gelijke tred houden met de technologische vooruitgang,

Z.

overwegende dat de verschillende thans geldende normen grondig getoetst moeten worden om de nodige afdoende veiligheidseisen te formuleren,

AA.

overwegende dat het CBRN-actieplan van de EU is opgedeeld in drie belangrijke delen: preventie, detectie, en paraatheid en reactie, en een vierde hoofdstuk bevat over „Acties ten behoeve van zowel preventie als detectie en reactie inzake CBRN”; overwegende dat het erkennen van het belang van elk van deze stadia cruciaal is om te kunnen zorgen voor de juiste uitvoering van risicobeoordelingsstudies, reacties en tegenmaatregelen, waarbij wordt gekozen voor een transversale en grensoverschrijdende benadering van CBRN-materialen, bijvoorbeeld middels de juiste vaststelling van meetbare doelstellingen en acties in elk stadium,

AB.

overwegende dat ten gevolge van de wijzigingen van de Raad in het huidige door de Commissie voorgestelde CBRN-actieplan van de EU het actieplan wordt afgezwakt, waardoor de toezeggingen van de lidstaten niet-bindend worden en de geplande maatregelen verwateren, maatregelen waarvan er vele op nationaal niveau blijven steken en geen Europese dimensie krijgen; overwegende dat ook het toezicht en de controle door de Commissie van de tenuitvoerlegging van deze maatregelen worden afgezwakt, waardoor de Commissie in sommige gevallen zelfs niet samen met de lidstaten als een „betrokken actor” wordt beschouwd,

1.

constateert dat het CBRN-actieplan van de EU onduidelijk is over de nieuwe verdeling van de bevoegdheden tussen de lidstaten en de EU na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon, zoals vastgelegd in artikel 5 van het VEU in verband met de beginselen van bevoegdheidstoedeling, subsidiariteit en evenredigheid; merkt op dat het CBRN-actieplan van de EU het gebied van de gedeelde interne bevoegdheden (artikel 4 VWEU) inzake de ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid, gemeenschappelijke veiligheidsvraagstukken en vervoer, civiele beschermingsmaatregelen (artikel 196 VWEU), alsmede extern optreden van de Unie (artikelen 21 en 22 VEU) beslaat;

2.

wijst er evenwel op dat de uitrol van het gemeenschappelijk CBRN-veiligheidssysteem de bevoegdheden van de lidstaten op dit beleidsterrein niet mag aantasten;

3.

beschouwt het actieplan als een uitstekend instrument om ervoor te zorgen dat de nationale en Europese initiatieven in de strijd tegen CBRN-risico's goed aan elkaar gekoppeld zijn;

4.

erkent dat het van cruciaal belang is om de bekwaamheid en deskundigheid te vergroten en overlapping, versnippering en onsamenhangendheid bij de inzet van de EU-instellingen en/of de lidstaten op het gebied van veiligheid en defensie te voorkomen, wanneer het grondrecht op leven in gevaar is en de gevolgen van onachtzaamheid en nalatigheid geen grenzen kennen;

5.

onderstreept dat de EU haar gemeenschappelijke aanpak van CBRN-preventie, -detectie en -reactie moet versterken middels het opzetten van speciale mechanismen (regelgevende, wetgevende en niet-wetgevende instrumenten) die samenwerking en het bieden van bijstand bindend maken in het geval van een CBRN-ramp die wordt veroorzaakt door een ongeval of een terroristische aanslag; wijst erop dat de voornaamste doelstelling van de EU-instellingen erin zou moeten bestaan om op basis van solidariteit in de EU te zorgen voor de doelmatigheid van een nationale of transnationale reactie op een CBRN-ongeval of een terroristische aanslag op gecoördineerde wijze onder auspiciën van de Commissie en met een pan-Europese uitwerking;

6.

wijst er andermaal op dat een CBRN-actieplan van de EU de gelegenheid biedt om de EU en haar lidstaten in staat te stellen de wetgevende middelen te vinden om de in artikel 222 van het TWEU opgenomen solidariteitsclausule op doeltreffende wijze toe te passen, en dat de lidstaten moeten worden geïnformeerd over elkaars plannen en beste praktijken om CBRN-rampen aan te pakken en tegen te gaan, of zij per ongeluk of opzettelijk zijn gebeurd, opdat zij elkaar op gecoördineerde en doelmatige wijze kunnen bijstaan;

7.

onderstreept dat het van essentieel belang is de reikwijdte van het wetgevend en regelgevend optreden van de Commissie te schragen, die in de huidige versie van het CBRN-actieplan van de EU een ietwat vage rol krijgt toebedeeld inzake vele van de geplande doelstellingen en maatregelen; dringt er derhalve op aan dat de Commissie voor zover mogelijk wetgevingsvoorstellen indient voor alle in het actieplan opgenomen gebieden, en onderstreept dat alleen indien aan de Commissie een sterke regelgevende taak wordt toebedeeld, lacunes in de inspanningen van elke lidstaat kunnen worden gevuld;

8.

dringt erop aan de verbintenis van de lidstaten ten aanzien van CBRN-controle verder gaat dan de simpele uitwisseling van optimale praktijken en gegevens, en dat tevens technologieën en infrastructuren worden gebundeld en gedeeld ten einde overlapping en het verkwisten van middelen te voorkomen om waardevolle en rendabele synergieën op EU-niveau tot stand te brengen; doet een beroep op de lidstaten om het eens te worden over methodes voor de detectie en preventie van CBRN-rampen, de overdracht van CBRN-materiaal binnen de EU en reactiemaatregelen, met inbegrip van het delen van CBRN-gerelateerde informatie en grensoverschrijdende bijstand;

9.

spoort daarom de lidstaten die het verst gevorderd zijn op het vlak van de binnenlandse veiligheid, ondanks het gevoelige en bij uitstek nationale karakter daarvan, hun informatie, technologie en infrastructuur met elkaar te delen en gezamenlijke strategische projecten, zoals hierboven vermeld, ter hand te nemen; verzoekt de Commissie en de Raad een databank aan te leggen en regelmatig bij te werken van de in de lidstaten beschikbare medische tegenmaatregelen om te reageren op CBRN-incidenten, het delen van de bestaande capaciteit te bevorderen en een rendabel aankoopbeleid van bovengenoemde tegenmaatregelen te coördineren;

10.

dringt aan op de ontwikkeling van kwaliteits- en veiligheidsnormen van de EU en een EU-stelsel en -netwerk van laboratoria voor de certificering van CBRN-beveiligingsuitrusting en -technologie; onderstreept dat ook strenge veiligheidsnormen en aanwervingsprocedures dienen te gelden voor personeel dat werkzaam is bij installaties met toegang tot schadelijke stoffen; dringt aan op het delen en gebruiken van de beste kennis en knowhow op civiel en militair gebied; onderstreept dat - ook hier onder leiding van de Commissie - de nodige onderzoeks- en ontwikkelingsmiddelen ter beschikking moeten worden gesteld om ervoor te zorgen dat toegepast onderzoek en grote demonstratieprogramma's met een Europese dimensie worden uitgevoerd, en dat gezien de versnippering van deze markt een industriebeleid van de EU op het gebied van civiele veiligheid nodig is, waarbij samenwerking tussen bedrijven in de EU wordt bevorderd en speciale steun wordt verleend aan kleine en middelgrote ondernemingen en kleine en middelgrote industriële ondernemingen (KMO/KMIO); pleit voor meer steun aan de KMO/KMIO, die instaan voor een aanzienlijk deel van de innovatie binnen KP7/Veiligheid, en voor meer samenwerking (met name grensoverschrijdend) tussen Europese bedrijven; spreekt de wens uit dat er een alomvattend projectmanagement tot stand komt dat alle aspecten van CBRN-beveiligingsprojecten voor zijn rekening kan nemen, waarbij de volledige levenscyclus van de CBRN-dreiging (preventie, detectie en reactie) is gedekt; verzoekt de Commissie een strategie voor te stellen om de biodefensie-industrie in Europa te ontwikkelen;

11.

is verheugd dat de CBRN-bescherming wordt aangepakt als een kwestie in het kader van het vastgestelde Europese samenwerkingskader (EFC) voor veiligheids- en defensieonderzoek tussen de Commissie, het Europees Ruimteagentschap (ESA) en het Europees Defensieagentschap (EDA); benadrukt dat complementariteit, coördinatie en synergie tussen investeringen in O&O op defensiegebied en investeringen in onderzoek naar civiele veiligheid door de Commissie in het kader van het zevende kaderprogramma daadwerkelijke verbetering vereist van de desbetreffende juridische voorwaarden voor de uitwisseling van informatie binnen het EFC en met activiteiten op nationaal en Europees niveau als bedoeld in Beschikking 2006/971/EG van de Raad van 19 december 2006 betreffende het specifieke programma Samenwerking tot uitvoering van het zevende kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor activiteiten op het gebied van onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie (2007-2013) (22); dringt aan op de ontwikkeling van op Europese leest geschoeid toegepast onderzoek op het gebied van veilige installaties om de bevolking en het milieu te beschermen, alsook op het realiseren van grootschalige demonstratieprojecten; dringt aan op de oprichting van expertisecentra die gespecialiseerd zijn in CBRN-bedreigingen, en op mobiliteit van de onderzoekers;

12.

dringt erop aan dat er in het kader van de verwerking van gezamenlijke databanken van de lidstaten en van gevoelige onderzoeksgegevens wordt gezorgd voor passende garanties en veiligheidsmaatregelen, omdat een op gegevensbeveiliging gerichte aanpak een betere samenwerking en het delen van informatie tussen de instanties en organen van de lidstaten zal bevorderen;

13.

benadrukt het belang van verbeterde paraatheid en dringt aan op het regelmatig in kaart brengen van nationale capaciteiten en middelen en op gezamenlijke oefeningen tussen de lidstaten;

14.

dringt erop aan dat bij de diensten van de Commissie met spoed een Europees mechanisme voor de reactie op crisissituaties wordt ingericht, waar civiele en militaire middelen worden gecoördineerd om ervoor te zorgen dat de EU snel op een CBRN-ramp kan reageren; herhaalt zijn verzoek om de oprichting van een Europese civiele beschermingsmacht op basis van het bestaande mechanisme voor civiele bescherming van de EU, die de Unie in staat zal stellen de nodige middelen bijeen te brengen voor het verlenen van spoedhulp, met inbegrip van humanitaire hulp, binnen 24 uur nadat een CBRN-ramp zich binnen of buiten het grondgebied van de EU heeft voorgedaan; onderstreept dat passende bruggen moeten worden geslagen en partnerschappen moeten worden aangegaan tussen instanties zoals Europol, Interpol en wetshandhavingsinstanties in de lidstaten om een geschikt en doeltreffend netwerk op te zetten voor vroegtijdige opsporing/real-timecontrole van noodsituaties en voor interventies/coördinatie om op met CBRN verband houdende rampen te reageren, en onderstreept tevens dat aan de Commissie verslag moet worden uitgebracht; herinnert aan het verslag-Barnier van 2006 „Op weg naar een Europese civiele beschermingsmacht: Europe Aid” (23) dat door het Parlement krachtig werd gesteund, en is in dat verband verheugd over de hernieuwde bereidheid van de Commissie om een Europese responscapaciteit voor noodsituaties in te stellen, zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie „Naar een krachtigere Europese respons bij rampen: de rol van civiele bescherming en humanitaire hulp” (COM(2010)0600);

15.

is van mening dat voor de totstandbrenging van synergie moet worden gemikt op de dualiteit van het civiele en het militaire; spoort volgens duidelijk uitgetekende hoofdlijnen voor strategische samenwerking aan tot samenwerking met het EDA, NAVO-landen zoals de Verenigde Staten en Canada, en derde landen die pioniers zijn op het gebied van CBRN-veiligheid, dit via de uitwisseling van goede praktijken, een gestructureerde dialoog tussen deskundigen en de gezamenlijke ontwikkeling van capaciteit; benadrukt dat het belangrijk is dat de lidstaten van de EU gezamenlijke preventie- en bestrijdingsoefeningen op het gebied van bedreigingen voor de CBRN-veiligheid houden, waaraan de strijdkrachten en de civiele bescherming van de lidstaten en het EU-mechanisme voor civiele bescherming deelnemen;

16.

constateert dat het bestaande EU-mechanisme voor civiele bescherming, zoals vastgelegd in Beschikking 2007/779/EG, Euratom van de Raad, momenteel het geschikte instrument is om CBRN-rampen aan te pakken, en onderstreept dat deze structuur het forum moet zijn waar spoedbesluiten inzake paraatheid en respons bij CBRN-rampen moeten worden genomen; stelt echter vast dat, om deze doelstelling te verwezenlijken en te zorgen voor adequate preventie en detectie, met de instanties voor civiele bescherming, inlichtingen en wetshandhaving moet worden samengewerkt, alsmede met de informatie- en responscentra van veiligheidsdienst en leger in elke lidstaat en op EU-niveau, zoals het civiele plannings- en uitvoeringsvermogen (CPCC) van het Politiek en Veiligheidscomité (PVC) en het Situatiecentrum van de Europese Unie (SitCen); wijst voorts op de rol van het Permanent Comité operationele samenwerking op het gebied van de binnenlandse veiligheid (COSI), dat de operationele samenwerking van de bevoegde nationale autoriteiten van de EU-lidstaten op het gebied van de binnenlandse veiligheid moet faciliteren, bevorderen en versterken;

17.

herinnert eraan dat het Situatiecentrum van de EU (SitCen) is ondergebracht bij de nieuwe Dienst voor extern optreden en dat het personeel ervan grotendeels afkomstig is van de inlichtingen- en politiediensten van de lidstaten; benadrukt dat dit centrum een uiterst belangrijke rol speelt bij de ondersteuning van de nationale centra voor crisisbeheer;

18.

verzoekt de lidstaten hun inspanningen onder supervisie van de Commissie te coördineren om de interoperabiliteit van uitrusting, capaciteiten en technologieën op het gebied van civiele bescherming te verbeteren, zodat de nieuwe solidariteitsclausule in geval van een CRBN-ramp op doeltreffende wijze kan worden toegepast;

19.

onderstreept dat de versterking van de civiele beschermingscapaciteit van de EU moet bestaan in de exploratie van technologieën, infrastructuren en capaciteiten voor tweeërlei gebruik, alsmede in strategische samenwerking met het EDA, zoals hierboven beschreven, het ESA, het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA), de Organisatie voor het verbod van chemische wapens (OPCW) en andere internationale CBRN-centra of -kennisprogramma's;

20.

dringt er bij de lidstaten op aan een nationale autoriteit aan te wijzen of te creëren die in geval van een CBRN-aanslag of -ramp als hoofdcoördinator moet fungeren voor alle betrokken nationale en lokale organen en voor alle tegenmaatregelen die worden genomen als reactie op een dergelijke gebeurtenis;

21.

onderschrijft de vaststelling dat CBRN-aanslagen een ernstige bedreiging vormen voor de veiligheid van de mensen die in de EU wonen; steunt daarom alle maatregelen die een betere bescherming bieden tegen CBRN-aanslagen;

22.

benadrukt dat de strijd tegen het terrorisme moet worden gevoerd met volledige inachtneming van de internationale wetgeving op het gebied van de mensenrechten en de Europese wetgeving, beginselen en waarden op het gebied van de grondrechten, met inbegrip van het beginsel van de rechtsstaat; betoogt andermaal dat recht moet worden gedaan aan de beginselen van het Verdrag van Aarhus betreffende toegang tot informatie, inspraak bij besluitvorming en toegang tot de rechter inzake milieuaangelegenheden;

23.

herinnert eraan dat de preventie van de toegang van terroristen tot CBRN-materiaal een cruciale prioriteit is zowel in het kader van de huidige, uit 2005 daterende als in de toekomstige EU-strategie ter bestrijding van terrorisme, evenals in het kader van de uit 2003 daterende EU-strategie tegen de verspreiding van massavernietigingswapens en hun overbrengingsmiddelen; dringt derhalve erop aan dat de EU-coördinator voor terrorismebestrijding via de passende en bevoegde agentschappen en deskundigen van de EU regelmatig aan het Parlement verslag uitbrengt over de omvang van mogelijke CBRN-risico's of -dreigingen binnen de Unie of voor EU-burgers en -belangen elders; onderstreept dat een verdere verduidelijking nodig is van de passende taken van de diverse EU- en nationale instanties die bij terrorismebestrijding betrokken zijn; erkent in dit verband de coördinerende taak van het COSI en het SitCen; dringt erop aan dat het Parlement als enig democratisch en rechtstreeks gekozen instelling van de EU, in het kader van zijn prerogatieven de democratische controle op deze beide organen waarborgt en zodoende tijdig en volledig over hun activiteiten wordt geïnformeerd, op zodanige wijze dat zij veilig kunnen blijven functioneren;

24.

dringt bij de EU-instellingen aan op verder democratisch toezicht en transparantie bij de ontwikkeling en uitvoering van alle onderdelen van het CBRN-actieplan van de EU, met inachtneming van het recht van het publiek op toegang tot alle informatie en relevante documentatie die betrekking heeft op de openbare veiligheid en de dagelijkse risico's in verband met CBRN-rampen;

25.

dringt erop aan in alle EU-instrumenten voor externe betrekkingen inzake economische samenwerking en politieke dialoog met derde landen (met inbegrip van de non-proliferatieclausules van de EU) rekening te houden met de in het CBRN-actieplan opgenomen maatregelen; verzoekt de Commissie en de Raad ten stelligste om in hun politieke en economische dialoog met derde landen gebruik te maken van alle beschikbare middelen (met inbegrip van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid en instrumenten voor externe betrekkingen) ten einde normen voor detectie en preventie, waaronder het delen van informatie, en de reactie op CBRN-incidenten in derde landen te bevorderen, zoals afgebakend in het actieplan;

26.

wijst op de nauwe band tussen en het spiegeleffect van de veiligheid binnen en de veiligheid buiten de Europese Unie; verwelkomt in deze context de acties van de regionale CBRN-kenniscentra in de spanningsgebieden buiten de Europese Unie, die erop gericht zijn een expertisenetwerk te bevorderen, de mogelijkheden te verbeteren om exportcontroles te verrichten en illegale handel in CBRN-stoffen te voorkomen, en de regelgevingsinstrumenten voor deze lidstaten en de regionale samenwerking op dit gebied te versterken; pleit ervoor om in Europa internationale experts uit risicolanden op te leiden, met inachtneming van de gangbare veiligheids- en vertrouwelijkheidsvoorschriften;

27.

dringt er bij de instellingen en lidstaten van de EU op aan weerstand te bieden aan de te verwachten druk van de industrie en andere belanghebbenden die trachten aan extra regelgeving te ontkomen (zoals duidelijk blijkt uit een vergelijking tussen de versies van Commissie en Raad van het CBRN-actieplan van de EU); is van oordeel dat de bezorgdheid van de industrie over de kwaliteit en weerslag van de voorgestelde regelgevende maatregelen in aanmerking moet worden genomen zonder uit het oog te verliezen wat er op het spel staat, te weten het recht op leven, vrijheid en veiligheid van alle mensen in Europa en hun samenleving; onderstreept dat het toezicht op en de bescherming van CBRN-materiaal in de gehele EU en de doeltreffendheid van de reacties van de EU op een per ongeluk of opzettelijk veroorzaakte ramp voorrang hebben, alsook het belang om te streven naar het wegnemen van dergelijke dreigingen;

28.

doet een beroep op de lidstaten om volledig deel te nemen aan de uitvoeringsfasen van het CBRN-actieplan van de EU en in dit verband samen te werken met de instanties van de EU die de doelstellingen en acties van het actieplan in concrete stappen omzetten, opdat de CBRN-veiligheid in elk van de lidstaten van de EU gewaarborgd wordt;

29.

doet een beroep op de Commissie om op te treden als de belangrijkste facilitator en toezichthouder in verband met de opstelling en regelmatige bijwerking van EU-lijsten over CBRN-agentia waarbij de Commissie moet beslissen over een redelijk tijdsbestek; dringt erop aan dat de lijsten tevens mogelijke preventieve en reactiemaatregelen voor alle CBRN-agentia omvatten naargelang van de mate waarin zij gevaarlijk zijn, met kwaadaardige bedoelingen kunnen worden gebruikt of kwetsbaar zijn;

30.

is van oordeel dat het CBRN-actieplan van de EU op basis van risico's strengere normen moet hanteren ten aanzien van de criteria voor de beoordeling van de beveiliging van hoog-risico-CBRN-inrichtingen, en benadrukt de rol en de verantwoordelijkheid van de nationale autoriteiten om deze inrichtingen regelmatig te controleren, aangezien de ontwikkeling van „criteria”, zoals vermeld in het huidige, door de Raad gewijzigde en aangenomen actieplan, als zodanig niet volstaat en hierin verbazingwekkend lage normen worden vastgelegd, in combinatie met de geringe verantwoordelijkheid die wordt toegekend aan de organisaties die zich bezighouden met CBRN-materiaal, de betrokken instanties van de lidstaten en de organen van de EU; merkt voorts op dat alle maatregelen die genomen worden, evenredig moeten zijn met de mogelijke risico's;

31.

onderstreept dat beveiligingsmaatregelen en -eisen voor hoog-risico-CBRN-inrichtingen in de gehele EU veeleer aan EU-regelgeving onderworpen moeten zijn dan louter en alleen aan „documenten inzake goede praktijken”, een en ander middels een consequent raadplegingsproces waarbij de organen van de EU, de instanties van de lidstaten en de organisaties die zich bezighouden met zeer gevaarlijk CBRN-materiaal betrokken zijn; dringt erop aan dat, totdat dergelijke regelgeving is goedgekeurd en ten uitvoer gelegd, aan de Commissie een grotere toezicht- en inspectietaak wordt toebedeeld;

32.

verwelkomt de initiatieven van het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek (GCO) ter ondersteuning van de programma's en nucleaire inspecties van het IAEA; beveelt aan maatregelen te nemen zodat de databanken en de onderzoeksresultaten van het GCO en die van de lidstaten onderling beschikbaar worden gesteld;

33.

steunt de ontwikkeling van strategieën om het bedrijfsleven, de wetenschappelijke en universitaire gemeenschap en de financiële wereld in het kader van hun werkzaamheden en activiteiten te sensibiliseren voor de gevaren die verbonden zijn aan de verspreiding van en de handel in CBRN-stoffen; is in algemenere zin van mening dat vertrouwelijkheid een essentieel onderdeel vormt van de effectiviteit van bepaalde veiligheidsmaatregelen in het actieplan en dat men zich moet wapenen tegen het gevaar van onthulling dat het effect van deze maatregelen teniet zou kunnen doen;

34.

is van oordeel dat de Commissie en de instanties van de lidstaten toezicht moeten houden op de activiteiten van de organisaties die zich bezighouden met hoog-risico-CBRN-materiaal en ervoor moeten zorgen dat deze organisaties voldoen aan op risico gebaseerde normen inzake beveiliging en openbare veiligheid, hetgeen gedegen en regelmatig uitgevoerde inspecties van hoog-risico-locaties inhoudt;

35.

is van mening dat het preventie-gedeelte van het CBRN-actieplan van de EU zo moet worden gewijzigd dat de chemische industrie wordt genoopt het gebruik van hoog-risico-chemicaliën te vervangen door passende alternatieven met een lager risico, indien dit uit wetenschappelijk, technologische en milieuoogpunt mogelijk is en er een duidelijke veiligheidswinst wordt behaald; beseft welke economische kosten met een dergelijke vervanging gemoeid zijn en wat het effect op de betrokken bedrijfstakken is, maar doet een beroep op de EU, de lidstaten en de particuliere sector om voorrang te geven aan de veiligeheid van de EU-burgers; beveelt in dit verband aan een speciale verbinding met de bestaande REACH-verordening (24) te leggen, hetgeen in de door de Commissie ingediende versie van het actieplan terecht werd voorgesteld; verzoekt de Commissie met het oog hierop een studie te laten verrichten naar de uitvoering van de REACH-verordening;

36.

benadrukt dat de grootste CBRN-risico's voortvloeien uit de proliferatie van CBRN-stoffen door terroristen; wijst daarom op het belang van doeltreffender internationale controleregelingen en van betere grens- en exportcontroles;

37.

vraagt de Raad en de Commissie dat zij alle lidstaten aansporen om het Verdrag inzake chemische wapens (CWC) en het Verdrag inzake biologische wapens (BWC) te ondertekenen en hun verplichtingen in dit verband na te komen, en dat zij alles in het werk stellen voor de bevordering van het aanvullende verificatieprotocol bij het BWC, dat een lijst bevat van gevaarlijke biologische agentia en pathogenen alsook bepalingen inzake openbaarmakingsverklaringen en follow-upinspecties; dringt er tevens bij de lidstaten, de Raad, de Commissie en de internationale gemeenschap op aan om, als onderdeel van de verificatiebijlage bij het CWC, een lijst op te stellen van alle potentieel schadelijke chemische stoffen, onder meer witte fosfor;

38.

verzoekt de Commissie en de Raad verder de activiteiten ter ondersteuning van het verdragenstelsel, met name de verdragen inzake chemische en biologische wapens, te blijven opvoeren, en roept daarom alle EU-lidstaten op tot een strikt verbod op de productie en het gebruik van biologische en chemische wapens en tot de buitenwerkingstelling van hun eigen wapens;

39.

is zich bewust van het feit dat verspreiding een groter risico op oneigenlijk gebruik door terreurgroepen inhoudt, en moedigt de EU bijgevolg aan haar inspanningen voort te zetten om het juridisch kader voor de bestrijding van nucleair terrorisme te mondialiseren en erop toe te zien dat de geldende regelgeving wordt geëerbiedigd; steunt de projecten voor samenwerking met derde landen, bijvoorbeeld in het Middellandse-Zeebekken, om de illegale handel in nucleair en radiologisch materiaal te bestrijden; roept de EU op het CWC en het BWC te mondialiseren met het oog op de herzieningsconferentie betreffende het Verdrag inzake biologische en toxinewapens (BTWC) in 2011;

40.

verzoekt de Commissie vergelijkende gegevens te verstrekken en een algehele beoordeling van de stand van zaken in de industrie in Europa verrichten ten aanzien van het waarborgen en aanscherpen van de controle van hoog-risico-CBRN-materiaal, met inbegrip van een overzicht van alle relevante nationale wetten inzake de tenuitvoerlegging van het CWC, het BWC en andere internationale instrumenten in verband met CBRN-materiaal; is van oordeel dat dit overzicht informatie moet bevatten over de mate waarin de lidstaten en de bedrijven aan hun internationale verplichtingen voldoen; erkent echter dat handhavingsmaatregelen als het CWC en het BWC wellicht niet volstaan om de risico's aan te pakken die voortvloeien uit het gebruik van CBRN-materiaal door niet-overheidsactoren, met name door terroristische netwerken;

41.

verzoekt de Raad en de Commissie het bestaande ontwerpverdrag inzake het verbod op ontwikkeling, productie, opslag, overdracht en gebruik van uraniumwapens en de vernietiging ervan te bevorderen en dit verdrag ter ondertekening en ratificatie aan de VN-lidstaten voor te leggen; verzoekt alle EU- en VN- lidstaten om een moratorium in te stellen op het gebruik van wapens met verarmd uranium totdat een wereldwijd verbod op deze wapens is overeengekomen;

42.

moedigt de invoering aan van maatregelen ter bestrijding van de financiering van verspreiding, naar analogie van de mechanismen die zijn ingesteld ter bestrijding van de financiering van terrorisme;

43.

verwelkomt het optreden van de Commissie in het kader van het stabiliteitsinstrument om CBRN-gerelateerde activiteiten aan te pakken; beschouwt dit optreden als een aanvulling op het actieplan en verzoekt de Commissie de projecten uit te breiden tot regio's buiten de voormalige Sovjet-Unie (SEDE); verzoekt de Commissie om, uitgaande van de ervaring die in het kader van het stabiliteitsinstrument is opgedaan, een oproep te doen tot het indienen van voorstellen voor de verbetering van de veiligheid en bescherming van civiele laboratoria om toekomstige proliferatie te voorkomen;

44.

is van mening dat het CBRN-actieplan van de EU op ondubbelzinnige wijze moet aandringen op de ontwikkeling van EU-richtsnoeren inzake beveiligingsopleiding en standaardeisen die in alle 27 lidstaten moeten worden opgelegd, en moet waarborgen dat speciale opleidingsprogramma's worden aangeboden voor het beveiligingspersoneel dat zich bezighoudt met hoog-risico-CBRN-materiaal, met inbegrip van personeel in bedrijven en onderzoekscentra waar hoog-risico-CBRN-materiaal voorhanden is, en dat eisen voor CBRN-functionarissen worden vastgelegd (taken, bevoegdheden en opleiding); benadrukt dat ook eerstehulpverleners een opleiding op het gebied van veiligheid en bewustmaking moeten krijgen;

45.

onderstreept dat bij een toekomstige herziening op korte termijn van het CBRN-actieplan van de EU niet alleen de zelfregulering van de betrokken industrieën moet worden bevorderd en de industrieën moet worden geadviseerd gedragscodes in te voeren, maar dat ook een concreet beroep op de Commissie moet worden gedaan om pan-Europese richtsnoeren en regelgeving uit te werken, die van toepassing zijn op alle sectoren die zich bezighouden met hoog-risico-CBRN-agentia;

46.

acht het van het allergrootste belang dat alle transacties met hoog-risico-CBRN-materiaal in de EU nauwlettend in het oog worden gehouden en dat in plaats van het „dringend verzoeken” van de industrie om alle transacties te melden, de Commissie en de lidstaten moeten werken aan een adequaat wetgevingskader om transacties te reguleren en te controleren, waardoor de veiligheid wordt verbeterd en een behoorlijke en snelle melding van alle verdachte transacties, alsmede van verlies of diefstal van CBRN-materiaal wordt gewaarborgd; onderstreept dat deze regelgeving een passende basis moeten leveren voor volledige transparantie in alle sectoren die zich met CBRN-agentia bezighouden, zodat industrieën over deze transacties rekenschap moeten afleggen; is van mening dat het vermogen van de particuliere sector tot handhaving van de relevante wetgeving en voorschriften in aanmerking genomen dient te worden bij de controle op hun verslagleggingsverplichtingen, zodat een gedegen toezicht gewaarborgd is;

47.

benadrukt dat de beveiliging van zowel vervoer als opslag van CBRN-stoffen ontegenzeglijk en onvermijdelijk deel uitmaakt van het proces om de toegang tot dergelijke stoffen zoveel mogelijk te bemoeilijken en aldus de veiligheidsproblemen in verband met CBRN-stoffen aan te pakken;

48.

benadrukt dat de risico's die verbonden zijn aan de handel in chemische stoffen op het internet nader moeten worden onderzocht en dat ter zake specifieke acties moeten worden ondernomen;

49.

dringt aan op verduidelijking ten aanzien van het verbeteren de in- en uitvoerregeling voor wat betreft de taken van de lidstaten en de Commissie; verzoekt de lidstaten om de bestaande internationale regelgevingen toe te passen en voor de naleving ervan te zorgen, en vraagt de Commissie om als toezichthouder te fungeren en de naleving te beoordelen en hierover verslag uit te brengen; merkt op dat het gezien de ontwikkelingen in het technologietijdperk van belang is de relevante wet- en regelgeving inzake aanschaf, invoer, verkoop, veilige opslag en vervoer van CBRN-stoffen te toetsen en te herzien;

50.

benadrukt dat, gezien de in Europese landen gepleegde terreurdaden waarbij in poststukken verpakte explosieve stoffen via de post worden verzonden, de bestaande inspectie- en veiligheidsmechanismen moeten worden versterkt en, indien deze ontbreken, nieuwe moeten worden gecreëerd bij alle postdiensten die zich bezighouden met de distributie van de post;

51.

verzoekt de Commissie om in samenwerking met de instanties van de lidstaten een studie te laten verrichten naar de situatie op het terrein ten aanzien van de detectie van CBRN en naar de veiligheid van kerncentrales in de EU en haar buurlanden in geval van een ongeluk of een bewuste terroristische aanslag; moedigt de Commissie ertoe aan om de resultaten van een dergelijke evaluatie als uitgangspunt te nemen voor het uitwerken van gemeenschappelijke EU-richtsnoeren voor de wijze waarop ongevallen of opzettelijke aanvallen kunnen worden aangepakt, met inbegrip van het vinden van middelen om ervoor te zorgen dat de lidstaten voor een dergelijke actie voldoende mankracht en materiële middelen inzetten;

52.

dringt aan op het versterken van de rol van het waarnemings- en informatiecentrum (MIC) dat al is opgericht in het kader van het EU-mechanisme voor civiele bescherming, om te zorgen voor een adequate uitwisseling van gegevens en goede praktijken tussen de lidstaten, waardoor pan-Europese normen voor de detectie van CBRN-activiteiten kunnen worden vastgelegd;

53.

verzoekt de Commissie om de naleving door de lidstaten te controleren, te evalueren en hierover jaarlijks aan het Parlement verslag uit te brengen, en verzoekt de nationale autoriteiten om ervoor te zorgen dat regelgeving en richtsnoeren door de betrokken industrie en organisaties die zich bezighouden met hoog-risico-CBRN-materiaal worden opgevolgd en nageleefd;

54.

acht het van essentieel belang gedegen onderzoek te doen dat erop gericht is alle relevante nationale en EU-organen en belanghebbenden hierbij verplicht te betrekken, met inbegrip van een evaluatie van de wijze waarop de uitwisseling en samenwerking sneller en gemakkelijker kunnen verlopen waardoor de reactie op een bedreiging van de openbare veiligheid doeltreffender wordt;

55.

doet een beroep op de Raad om de Commissie voor de planning bij noodsituaties de rol van „coördinator” toe te kennen, zodat zij als toezichthouder kan optreden en aldus het bestaan van plaatselijke en nationale noodplannen wordt gegarandeerd; onderstreept dat de Commissie als depositaris van dergelijke plannen moet fungeren, waardoor zij in een optimale positie verkeert om mogelijke lacunes op te sporen en aldus sneller dan de betrokken autoriteiten te handelen;

56.

is ingenomen met het voornemen om de capaciteit van de EU op het gebied van de civiele bescherming te versterken; merkt echter op dat de militaire defensie-instanties in veel EU-lidstaten praktische ervaring hebben opgedaan met de aanpak van CBRN-rampen; verzoekt in dit verband de lidstaten en de Commissie om beste praktijken uit te wisselen en meer te investeren in een grondige coördinatie van civiele en militaire deskundigheid;

57.

spoort de Commissie aan te blijven onderzoeken in welke behoeften moet worden voorzien om de capaciteit op het gebied van civiele bescherming te versterken, met het oog op gezamenlijke aankoopprojecten; dringt er in dit verband op aan dat bijzondere aandacht wordt besteed aan de omschrijving van de behoeften van de EU inzake CBRN-paraatheid en -reactiecapaciteit, met inbegrip van medische tegenmaatregelen, zodat de beschikbaarheid van medische tegenmaatregelen in geval van een CBRN-incident zowel op het niveau van de EU als van de lidstaten wordt geëvalueerd;

58.

pleit voor het houden van gezamenlijke oefeningen tussen EU-lidstaten onderling, en tussen lidstaten en derde landen, om gevaarlijke situaties met betrekking tot de chemische, biologische, radiologische en nucleaire veiligheid te voorkomen;

59.

is te spreken over het plannen van EU-oefeningen om CBRN-incidenten en -aanvallen te simuleren, en onderstreept dat het CBRN-actieplan van de EU erin moet voorzien dat de resultaten en evaluaties van dergelijke oefeningen een bijdrage leveren tot een continu debat over de ontwikkeling van pan-Europese normen;

60.

vestigt de aandacht op het feit dat de Commissie een voortrekkersrol dient te vervullen bij het vaststellen van normen op basis van de behoeften aan capaciteit inzake tegenmaatregelen; onderstreept dat dit de enige manier is om het hoogst mogelijke niveau aan beveiliging in de gehele EU te verwezenlijken, aangezien het de enige mogelijkheid is om ervoor te zorgen dat alle lidstaten dezelfde richtsnoeren volgen en dezelfde beginselen toepassen bij het opbouwen van capaciteiten en het voorbereiden van adequate personele en materiële middelen om op een al dan niet opzettelijk veroorzaakte ramp te reageren;

61.

onderstreept de noodzaak om op regionaal en EU-niveau reserves van reactiemiddelen te creëren waarvan de omvang zo veel mogelijk het huidige dreigingsniveau moet weerspiegelen, in de vorm van medische of andere soorten bruikbare uitrusting, onder coördinatie van het EU-mechanisme voor civiele bescherming, met financiering van de EU en overeenkomstig gezamenlijk overeengekomen EU-richtsnoeren; benadrukt dat het van belang is goed beheerde reserves aan te houden om ervoor te zorgen dat de reactiemiddelen en medische of andere bruikbare uitrusting volledig functioneel, gangbaar en up to date zijn; dringt erop aan dat, tot de tijd waarin deze bundeling van middelen op regionaal en EU-niveau haar beslag krijgt, het CBRN-actieplan van de EU een manier moet aangeven waarop de lidstaten tegenmaatregelen en middelen in het geval van een CBRN-ongeval of een terroristische aanval kunnen delen, zodat de nieuwe solidariteitsclausule in de praktijk kan worden gebracht; onderstreept dat elke bijstandshandeling ten behoeve van bepaalde lidstaten het resultaat moet zijn van een verzoek van de relevante politieke autoriteiten in de betrokken landen en niet mag botsen met het vermogen van een lidstaat om zijn eigen burgers te beschermen;

62.

verzoekt om herziening van de regels voor het Europees solidariteitsfonds om het toegankelijker te maken voor hulpverlening bij natuurrampen en bij industriële en door de mens veroorzaakte rampen, en verzoekt de lidstaten om met het oog op verbeterde preventie en paraatheid gebruik te maken van de beschikbare middelen van de structuurfondsen;

63.

verzoekt de Commissie om, ter voorbereiding op het betreurenswaardige geval van een ramp, uitbraak of het opzettelijke gebruik van CBRN, meldingsmechanismen op te zetten om een verbinding te leggen tussen het werk van het EU-mechanisme voor civiele bescherming en andere EU-systemen voor vroegtijdige waarschuwing op de relevante gebieden van gezondheid, milieu, voedselproductie en dierenwelzijn; doet tevens een beroep op de Commissie om mechanismen op te zetten voor de uitwisseling van gegevens en analyses met internationale organisaties, zoals de Wereldgezondheidsorganisatie, de Wereld Meteorologische Organisatie en de Voedsel- en landbouworganisatie;

64.

dringt aan op de oprichting van gespecialiseerde reactieteams op regionaal en EU-niveau, met inbegrip van medisch personeel, met wetshandhaving belast personeel en militairen, en merkt op dat, indien dergelijke teams in het leven worden geroepen, regelmatig speciale opleidingscursussen en operationele oefeningen moeten worden gepland;

65.

verzoekt de Commissie om voldoende financiering voor de ontwikkeling van een betere uitrusting voor de detectie en identificatie van biologische agentia in geval van een aanslag of incident; betreurt het dat bij de bestaande uitrusting voor detectie sprake is van beperkingen wat betreft capaciteit en snelheid waardoor in geval van nood kostbare tijd verloren gaat; onderstreept dat personeel van hulpdiensten naar behoren moet worden uitgerust en van tevoren medische bescherming dient te krijgen om met een maximum aan persoonlijke veiligheid te werken in een rampgebied waar mogelijk schadelijke pathogene stoffen aanwezig zijn; benadrukt dat een betere uitrusting voor de identificatie van agentia en de diagnostiek ook vereist is in ziekenhuizen en andere inrichtingen waar slachtoffers van een incident worden opgevangen;

66.

verzoekt de verschillende EU- en nationale instanties die bij de gegevensverzameling betrokken zijn, hun organisatiestructuur onder de loep te nemen en, indien niet aanwezig, bekwame personen te benoemen met ervaring en inzicht in de identificatie en beoordeling van CBRN-dreigingen en -risico's;

67.

verzoekt de Commissie regelmatig aan het Europees Parlement verslag uit te brengen over de dreigings- en risicobeoordelingen inzake CBRN;

68.

wenst dat op Europees niveau opleidings- en bewustmakingsprogramma's op gang worden gebracht, waarbij ook wordt gedacht aan de cruciale mogelijkheden die internet biedt om de burgers over CBRN-kwesties te informeren; benadrukt het belang van een goede coördinatie van de vroegtijdige waarschuwings- en informatiemechanismen voor de EU-burgers inzake CBRN-incidenten; neemt met belangstelling kennis van de haalbaarheidsstudie in verband met de oprichting van een Europees opleidingscentrum voor nucleaire veiligheid in het kader van het GCO;

69.

wijst op de ongecoördineerde overinvestering in vaccins tijdens de A(H1N1)-pandemie; verwelkomt de ontwerpconclusies van de Raad over de „Lering die moet worden getrokken uit de A(H1N1)-pandemie – Gezondheidsbeveiliging in de Europese Unie” (12665/2010), waarin wordt overwogen een mechanisme voor gezamenlijke aanbestedingen voor vaccins en antivirale geneesmiddelen te onwikkelen dat door de lidstaten op vrijwillige basis wordt toegepast, en spoort de lidstaten aan samen regionale oplossingen voor paraatheid te ontwikkelen, onder meer het delen van bestaande capaciteit en de coördinatie van financieel voordelige aankoop van medische tegenmaatregelen, waarbij gezorgd wordt voor een hoog niveau van CBRN-paraatheid in de hele EU;

70.

merkt op dat de EU-wetgeving (Besluit 90/424/EEG van de Raad, zoals gewijzigd bij Besluit 2006/965/EG van de Raad) voorziet in een communautaire aanpak van de uitroeiing, bestrijding en bewaking van dierziekten en zoönosen, met inbegrip van de aankoop en opslag van diergeneeskundige tegenmaatregelen om dieren tegen infectie te beschermen; betreurt dat er niet een soortgelijke communautaire aanpak is ontwikkeld voor de coördinatie van de aankoop en opslag van medische tegenmaatregelen om de menselijke populatie van de EU te beschermen tegen infectie door gevaarlijke biologische ziekteverwekkers;

71.

wijst erop dat een incident of een aanval met biologische ziekteverwekkers – bijvoorbeeld met miltvuur, maar dat niet alleen – het getroffen gebied voor tientallen jaren zal besmetten, ernstige schade zal toebrengen aan het leven en de gezondheid van planten, dieren en mensen en zal leiden tot economische kosten op lange termijn; verzoekt de Commissie herstel- en ontsmettingsstrategieën op te nemen in het CBRN-beleid;

72.

onderstreept dat een incident met CBRN-stoffen dat invloed heeft op de toestand van de bodem en/of de drinkwaterbevoorrading, verwoestende en verreikende effecten kan hebben op de gezondheid en het welzijn van alle mensen in het getroffen gebied; vraagt de Commissie dat zij dit in aanmerking neemt bij het opstellen van het CBRN-actieplan voor de EU;

73.

benadrukt dat ervoor moet worden gezorgd dat er effectieve controle is op besmettingsincidenten met water, waarbij het kan gaan om milieuverontreiniging, besmetting van de bodem, het lozen van afval en/of het vrijkomen van radioactieve stoffen;

74.

betreurt het dat er onvoldoende aandacht wordt besteed aan paraatheid en respons in de mededeling van de Commissie en de conclusies van de Raad over het CBRN-actieplan voor de EU, waarin vooral de nadruk wordt gelegd op opsporing en preventie; verzoekt de Commissie en de Raad meer aandacht te besteden aan de ontwikkeling van de paraatheid- en responsmechanismen die nodig zijn om de volksgezondheid en het milieu te beschermen indien er zich effectief een CBRN-incident zou voordoen op het grondgebied van de EU;

75.

betreurt dat het in het CBRN-actieplan ontbreekt aan maatregelen om de veiligheid van radiologische en nucleaire installaties en materialen te waarborgen en de responsplannen voor de verschillende soorten radiologische noodsituaties en de gevolgen daarvan voor mens en milieu te verbeteren;

76.

is verontrust over de voorvallen waarbij personen en activisten nucleair afval van verscheidene opwerkingsfabrieken in Europa in handen konden krijgen, en verlangt dat er spoedig gezamenlijk wordt opgetreden om de veiligheid van radioactieve en nucleaire materialen en installaties te verhogen;

77.

betreurt dat in de mededeling van de Commissie en de conclusies van de Raad over het CBRN-actieplan voor de EU onvoldoende aandacht uitgaat naar de adequate bescherming van openbare vervoersnetwerken en de gezondheid van de gebruikers ervan, gezien de talrijke terroristische aanvallen op het vervoer in de afgelopen jaren en het algemeen toegenomen risico dat zich CBRN-incidenten voordoen tijdens het vervoer van CBRN-stoffen; vraagt de lidstaten te zorgen voor bescherming vóór blootstelling van eerste hulpverleners bij CBRN-incidenten en behandeling van de slachtoffers na blootstelling, met name met betrekking tot biologische ziekteverwekkers;

78.

merkt op dat een CBRN-incident een langdurig effect kan hebben op de groei van voedingsgewassen en dus negatieve gevolgen zou kunnen hebben voor de voedselveiligheid en de voedselzekerheid in de EU; vraagt de Commissie dat zij dit in aanmerking neemt bij het opstellen van het CBRN-actieplan van de EU;

79.

spoort aan tot samenwerking en het uitwisselen van beste praktijken met landen die deskundigheid hebben ontwikkeld op het gebied van risicobeoordeling, preventie, detectie, communicatie en respons inzake CBRN, zoals de Verenigde Staten, Australië en India;

80.

dringt aan op uitwisseling van beleidservaring met sanering van chemisch, biologisch, radiologisch of nucleair verontreinigde bodem met het oogmerk het gebruikspotentieel zo spoedig mogelijk te herstellen en tevens de risico's voor mens en milieu terug te dringen;

81.

verzoekt de Commissie en de Raad de ontwikkeling van responsmodellen te overwegen zodat het perfecte antwoord wordt gegeven in geval van een CBRN-incident, met bijzondere aandacht voor onderwijsinstellingen, zorginstellingen en bejaardencentra;

82.

vraagt de lidstaten dat zij bij het opstellen van evacuatieplannen in geval van een CBRN-incident, bijzondere aandacht besteden aan de behoeften van ouderen, kinderen, personen die medische verzorging behoeven, personen met een handicap en soortgelijke kwetsbare groepen;

83.

verzoekt de lidstaten bijzonder belang toe te kennen aan de aanleg van schuilplaatsen, zowel bij openbare instellingen en overheidslichamen als op regionaal en plaatselijk niveau, waar de burgers van de Unie in geval van een ramp beschutting kunnen vinden;

84.

verzoekt de Commissie te streven naar een akkoord over gemeenschappelijke minimumveiligheidsnormen met derde landen die aan de EU grenzen en installaties op hun grondgebied hebben waarvan in geval van een ongeluk een ernstige bedreiging kan uitgaan voor de veiligheid van mens en milieu in de EU;

85.

verzoekt de Commissie in het actieplan een flexibeler aanpassing van de veiligheidsmaatregelen aan de technologische ontwikkeling op te nemen;

86.

dringt er bij de Commissie op aan dat zij een grondige evaluatie van de uitwerking van de huidige veiligheidsmaatregelen op volksgezondheid en milieu uitvoert, en verlangt dat nieuwe maatregelen alleen op basis van dergelijke, periodiek uit te voeren evaluaties worden ingevoerd;

87.

verzoekt de Commissie een CBRN-routekaart op te stellen voor de periode tussen nu en 2013, wanneer het CBRN-actieplan voor de EU zal worden herzien, waarin uitdagingen en beleidsresponsen worden uiteengezet en waarover de Commissie regelmatig verslag zal uitbrengen aan het Parlement in verband met de lopende ontwikkelingen en de geboekte vooruitgang;

88.

doet een beroep op de lidstaten en de Commissie om het CBRN-actieplan van de EU spoedig overeenkomstig zijn aanbevelingen aan te passen en ten uitvoer te leggen, en verwacht van hen een snelle uitvoering; dringt er verder bij de Commissie en de Raad op aan het volgende CBRN-actieplan van de EU tenminste één jaar voor het begin van de uitvoeringsfase naar het Parlement te verwijzen, zodat het tijdig advies kan uitbrengen;

89.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de nationale parlementen.

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/23

—

gelet op het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name op de artikelen 174 tot en met 178,

—

gezien het voorstel van de Commissie van 28 mei 2010 inzake een herziening van het Financieel Reglement van toepassing op de algemene begroting van de Europese Unie (COM(2010)0260),

—

gezien Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad van 11 juli 2006 houdende algemene bepalingen inzake het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, het Europees Sociaal Fonds en het Cohesiefonds (1),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 21 oktober 2008 over governance en partnerschap op nationaal en regionaal niveau en als basis voor projecten op het gebied van regionaal beleid (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 15 juni 2010 over transparantie in het regionaal beleid en de financiering ervan (3),

—

gezien het witboek van het Comité van de regio's van 17 en 18 juni 2009 over bestuur op verschillende niveaus en het raadplegingsverslag,

—

gezien de conclusies van de informele bijeenkomst van ministers die op 16 en 17 maart 2010 heeft plaatsgevonden in Málaga,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 6 september 2004 over „De respectieve verantwoordelijkheden van de lidstaten en de Commissie bij het gezamenlijk beheer van de structuurfondsen en het Cohesiefonds - Stand van zaken en vooruitzichten voor de nieuwe programmeringsperiode na 2006” (COM(2006)0580),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 14 mei 2008 over „De resultaten van de onderhandelingen betreffende de cohesiebeleidsstrategieën en -programma's voor de programmeringsperiode 2007-2013” (COM(2008)0301),

—

gezien het jaarverslag van de Rekenkamer over de uitvoering van de begroting voor het begrotingsjaren 2006 en 2008,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 19 februari 2008 over het „Actieplan ter versterking van de toezichthoudende rol van de Commissie in het kader van het gedeeld beheer van structurele acties” (COM(2008)0097),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 3 februari 2009 over het „Actieplan ter versterking van de toezichthoudende rol van de Commissie in het kader van het gedeeld beheer van structurele acties” (COM(2009)0042),

—

gezien de mededeling van 28 oktober 2009 van de Commissarissen Samecki en Špidla aan de Commissie met een tussentijds verslag over de maatregelen naar aanleiding van het actieplan ter versterking van de toezichthoudende rol van de Commissie in het kader van het gedeeld beheer van structurele acties (SEC(2009)1463),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 18 februari 2010 over het „Actieplan ter versterking van de toezichthoudende rol van de Commissie in het kader van het gedeeld beheer van structurele acties” (COM(2010)0052),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie regionale ontwikkeling (A7-0280/2010),

A.

overwegende dat het cohesiebeleid voornamelijk gedecentraliseerd ten uitvoer wordt gelegd op basis van subnationale autoriteiten die zich er verantwoordelijk voor stellen,

B.

overwegende dat het cohesiebeleid in het kader van de tenuitvoerlegging van bestuur op verschillende niveaus een voortrekkersrol speelt als instrument ter verbetering van de kwaliteit van het besluitvormingsproces via het actief betrekken van subnationale instanties vanaf de aan wetgeving voorafgaande fase van de onderhandelingen,

C.

overwegende dat „bestuur op een aantal niveaus” inhoudt dat Unie, lidstaten, plaatselijke en regionale autoriteiten en sociaaleconomische partners en ngo's op basis van de beginselen van partnerschap en medefinanciering en gericht op formulering en tenuitvoerlegging van beleid van de Europese Unie gecoördineerd optreden; deze definitie betekent dat de verantwoordelijkheid wordt gedeeld door de verschillende bestuurslagen,

D.

overwegende dat uit het verslag van de Europese Rekenkamer van 2006 bleek – met een foutenpercentage van12 % in de terugbetaalde uitgaven – dat de controlesystemen voor het cohesiebeleid niet effectief genoeg waren, en dat deze gegevens in het verslag over 2008 zijn bevestigd met 11 % van de kredieten onterecht terugbetaald,

E.

overwegende dat de Commissie haar toezichthoudende rol moet uitbreiden om het foutenpercentage terug te dringen, het controlesysteem te verbeteren en de hulp aan subnationale instanties en begunstigden op te voeren, hetgeen op lange termijn zal uitmonden in meer op resultaten gericht, gebruikersvriendelijk beleid,

F.

overwegende dat de kredietaanvragen die te ingewikkeld zijn en een buitensporig aantal controles eventueel begunstigden van het cohesiebeleid waarschijnlijk ontmoedigen,

G.

overwegende dat de praktische oplossingen die onze medeburgers op het gebied van overheidsdiensten (zoals openbaar vervoer, drinkwater, volksgezondheid, sociale woningbouw en onderwijs) verwachten, alleen kunnen worden bereikt door middel van goed bestuur gevormd door twee elkaar aanvullende systemen: enerzijds het institutionele systeem, met de verdeling van de bevoegdheden en de begrotingsmiddelen tussen de staat en de regionale en plaatselijke autoriteiten, en anderzijds het partnerschapssysteem, waarin alle openbare en particuliere spelers worden samengebracht die zich op een bepaald grondgebied bezighouden met hetzelfde thema,

H.

overwegende dat partnerschappen rekening moeten houden met alle relevante gemeenschappen en groeperingen, van voordeel kunnen zijn en een toegevoegde waarde kunnen hebben bij de tenuitvoerlegging van cohesiebeleid in de vorm van een breder draagvlak, gewaarborgde transparantie en een betere benutting van middelen, en dat bij de beoordeling daarvan ook recht moet worden gedaan aan de sociale en maatschappelijke waarde die zij vertegenwoordigen,

I.

overwegende dat in het kader van een geïntegreerd aanpak om plaatselijke en regionale problemen op te lossen moet worden gelet op de bijzondere kenmerken van de regio's (geografische en natuurlijke nadelen, ontvolking, perifere regio's, enz.),

1.

spreekt zijn waardering uit voor het witboek van het Comité van de regio's over bestuur op verschillende niveaus en de erkenning van subnationale subsidiariteit in het Verdrag van Lissabon; stelt met nadruk dat de multi-levelaanpak niet alleen verticaal maar ook horizontaal moet worden toegepast tussen partijen die op hetzelfde niveau staan, in alle vormen van Unitair beleid, met inbegrip van het cohesiebeleid, die onder gedeelde verantwoordelijkheid worden uitgevoerd;

2.

spreekt zijn waardering uit voor de conclusies van de informele ministersbijeenkomst die in maart 2010 in Málaga is gehouden, en acht bestuur op verschillende niveaus een voorwaarde voor verwezenlijking van territoriale samenhang in Europa; dringt erop aan dat dit beginsel voor de lidstaten verplicht wordt gestel in beleidssectoren met ingrijpende territoriale gevolgen, om te zorgen voor een evenwichtige territoriale ontwikkeling overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel; wijst erop dat deze bepaling geenszins mag leiden tot bezwaarlijker procedures;

3.

is van mening dat bevredigend meerlagig bestuur gebaseerd moet zijn op een benadering van onderaf, rekening houdend met de verscheidenheid van bestuursrechtelijke regelingen die in de lidstaten bestaan, verzoekt de lidstaten de meest doelmatige manier te bepalen om meerlagig bestuur ten uitvoer te leggen en hun samenwerking met de regionale en plaatselijke instanties en met het bestuur van de Gemeenschap te verbeteren door bij voorbeeld ambtenaren uit alle bestuurslagen uit te nodigen voor de door de Commissie met regelmatige tussenpozen georganiseerde bijeenkomsten of door Europese territoriale pacten in te voeren die de uiteenlopende bestuurslagen op vrijwillige basis met elkaar verbinden;

4.

beveelt aan de territoriale effectbeoordelingen tot standaardmethode te verheffen door de verschillende relevante actoren vóórdat het beleidsbesluit wordt genomen te betrekken om een beter inzicht te krijgen in de economische, sociale en milieugevolgen van communautaire voorstellen van wetgevende en niet-wetgevende aard voor regio's;

5.

wijst erop dat door bestuur op verschillende niveaus de mogelijkheden van territoriale samenwerking beter kunnen worden benut dankzij de betrekkingen die partijen uit de particuliere en overheidssector over grenzen heen ontwikkelen; dringt er bij de lidstaten die dit nog niet hebben gedaan op aan zo spoedig mogelijk de bepalingen aan te nemen die nodig zijn om Europese groeperingen voor territoriale samenwerking op te kunnen zetten; spreekt de aanbeveling uit dat de Commissie in het kader van de bestaande programma's de uitwisseling van gegevens bevordert tussen reeds opgerichte EGTS en EGTS die momenteel worden opgezet; spreekt zijn waardering uit voor de kwaliteit van het werk van het Comité van de Regio's met betrekking tot de EGTS en dringt erop aan dat het alle beschikbare instrumenten waarover het beschikt, met name het Monitoringplatform voor Lissabon en het Monitoringnetwerk subsidiariteit, gebruikt ter bevordering van de uitwisseling van optimale werkmethoden tussen regio's en lidstaten om gezamenlijk doelen te bepalen, vervolgens maatregelen te plannen en ten slotte om de resultaten van het cohesiebeleid aan een vergelijkende beoordeling te onderwerpen;

6.

roept de nationale, regionale en plaatselijke instanties ertoe op om tijdens de nu lopende programmeringsperiode intensiever gebruik te maken van de geïntegreerde aanpak; stelt voor deze aanpak verplicht te stellen in het kader van het toekomstige cohesiebeleid; is van mening dat bij een geïntegreerde en flexibele aanpak niet alleen rekening moet worden gehouden met de economische, sociale en milieuaspecten van de ontwikkeling van het grondgebied, maar dat met deze aanpak ook de belangen van de diverse betrokken spelers met elkaar moeten kunnen worden verzoend, gelet op de territoriale kenmerken, om de plaatselijke en regionale uitdagingen te kunnen aangaan;

7.

verzoekt de Commissie met klem voor gebruikers uit de particuliere en overheidssector een gids op te stellen over de manier waarop de beginselen van bestuur op verschillende niveaus en de geïntegreerde aanpak in de praktijk moeten worden toegepast; spreekt de aanbeveling uit dat maatregelen ter bevordering van deze twee benaderingen worden gefinancierd in het kader van de technische bijstand uit hoofde van het EFRO;

8.

spreekt de aanbeveling uit dat het Comité van de regio's de Open Dagen 2011 en, voor zover in deze fase nog mogelijk, de Open Dagen 2010 gebruikt als gelegenheid om de gedachtewisseling over bepaling van de meest adequate manier om bestuur op verschillende niveaus te bevorderen, te bevorderen en te verdiepen; geeft in overweging met ingang van 2011 in alle regio's van de Europese Unie een Europees etiket voor bestuur op verschillende niveaus te introduceren;

9.

stelt vast dat de gedecentraliseerde uitvoeringsmechanismen een centrale factor voor meerlagig bestuur vormen; verzoekt de lidstaten en de regio's, daar vereenvoudiging noodzakelijk is, de tenuitvoerlegging van een deel van de operationele programma's wanneer zulks wenselijk is te delegeren en met name de globale subsidies beter in te zetten; verzoekt hen de vereiste decentraliseringsmaatregelen op wetgevend en begrotingsniveau te nemen, zodat het stelsel van meerlagig bestuur doelmatig kan werken overeenkomstig de beginselen van partnerschap en subsidiariteit; wijst erop dat regionale en plaatselijke instanties, met name wanneer zij wetgevende bevoegdheden hebben, nauwer moeten worden betrokken, daar zij het best op de hoogte zijn van de mogelijkheden en behoeften van hun regio's, waardoor zij een bijdrage kunnen leveren tot verbeterde tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid;

10.

verzoekt de lidstaten desbetreffende regionale en plaatselijke instanties en maatschappelijke organisaties vanaf de zeer vroege stadia van onderhandelingen over Uniewetgeving en over programma's die in aanmerking komen voor kredieten uit de structuurfondsen hierbij te betrekken om een tijdige dialoog mogelijk te maken tussen de verschillende lagen van bestuur; dringt erop aan dat deze instanties op voet van gelijkheid met de nationale vertegenwoordigers deel vormen van de verantwoordelijke besluitvormingsorganen;

11.

benadrukt dat er voor de doelmatige besteding van kredieten en om zo veel mogelijk effect te sorteren op EU-niveau en op regionaal en plaatselijk vlak voldoende overheidscapaciteit moet bestaan; verzoekt de Commissie dan ook haar bestuurlijke capaciteit op te voeren ter vergroting van de toegevoegde waarde van het cohesiebeleid en ter waarborging van de duurzaamheid van de maatregelen, en verzoekt de lidstaten te zorgen voor op hun taak berekende bestuursstructuren en personeel voor wat betreft aanwerving, beloning, opleiding, middelen, procedures, doorzichtigheid en toegankelijkheid;

12.

verzoekt de lidstaten, zo nodig, eveneens de rol uit te breiden die regionale en plaatselijke instanties spelen bij opstelling, beheer en tenuitvoerlegging van programma's en de middelen op te voeren die hun hiervoor ter beschikking staan; spreekt de aanbeveling uit dat in het cohesiebeleid de methode voor plaatselijke ontwikkeling wordt aangenomen die gebaseerd is op plaatselijke samenwerkingsverbanden, met name voor projecten in verband met stedelijke, plattelands- en grensoverschrijdende problemen; verzoekt de Commissie om aanmoediging van samenwerkingsverbanden tussen regio's met soortgelijke specifieke ontwikkelingsmogelijkheden, en ervoor te zorgen dat er op EU-niveau een adequaat kader bestaat voor de coördinatie van macroregionale samenwerking;

13.

is van mening dat subnationale overheden bij de tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid door de beginselen van partnerschap en medefinanciering worden aangemoedigd hun verantwoordelijkheden op zich te nemen; wijst er nogmaals op dat het wenst vast te houden aan deze beginselen van behoorlijk beheer en dringt erop aan dat deze gehandhaafd blijven ondanks de beperking van de overheidsuitgaven tengevolge van de economische crisis;

14.

spreekt de aanbeveling uit de samenwerking uit te breiden en verzoekt de Commissie met klem een definitie van het concept samenwerkingsverband voor te stellen waarover overeenstemming bestaat, als voorwaarde voor het opzetten van werkelijke samenwerkingsverbanden met regionale en plaatselijke instanties en met maatschappelijke organisaties; verzoekt de Commissie de tenuitvoerlegging van dit beginsel nauwgezet te controleren door specifieke evaluatie-instrumenten te ontwikkelen en met behulp van ICT-instrumenten optimale werkmethoden in deze sector te verspreiden; wijst er andermaal op dat partnerschappen de effectiviteit, de doelmatigheid, het draagvlak en de transparantie in alle stadia van de programmering en tenuitvoerlegging van de structuurfondsen kunnen bevorderen en de betrokkenheid bij en de eigen inbreng in de resultaten van de programma's kunnen vergroten; wijst op de belangrijke rol die de inzet van vrijwilligers in het samenwerkingsproces speelt;

15.

wijst op de verplichting het brede publiek en de maatschappelijke organisaties en ngo's te raadplegen, zodat hun voorstellen tot uitdrukking komen en benadrukt dat de deelname van het maatschappelijk middenveld ertoe bijdraagt dat draagvlak voor het besluitvormingsproces wordt gecreëerd; stelt vast dat de maatregelen om de burgers te betrekken bij de voorbereiding van de operationele programma's voor de periode 2007-2013, niet de verhoopte resultaten hebben opgeleverd; roept de Commissie er toe op goede werkmethoden te definiëren om de toepassing daarvan mogelijk te maken, ten einde de participatie van de burgers in de aanloop naar de volgende programmeringsperiode te vergroten;

16.

dringt erop aan het beginsel van bestuur op verschillende niveaus op te nemen in alle stadia van ontwerp en tenuitvoerlegging van de EU2020-strategie om ervoor te zorgen dat de regionale en plaatselijke instanties die de strategie ten uitvoer moeten leggen er werkelijk achter staan; wijst in dit verband nogmaals op het voorstel voor een territoriaal pact van lokale en regionale overheden over de Europa 2020-strategie met als doel de regio's en gemeenten ertoe aan te zetten bij te dragen tot het welslagen van de verwezenlijking van de doelen van de 2020-strategie;

17.

spreekt de aanbeveling uit dat de Commissie opnieuw de mogelijkheden analyseert van tenuitvoerlegging van het op initiatief van het Europees Parlement gestarte proefproject „Erasmus voor lokale en regionale afgevaardigden” en verzoekt de Commissie, om de norm van voorgestelde projecten te verhogen en de nagestreefde doelmatigheid te verwezenlijken, met gebruikmaking van kredieten uit de begrotingslijn EFRO —Operationele technische bijstand, een opleidings- en mobiliteitsprogramma ten uitvoer te leggen voor personen die op plaatselijk en regionaal niveau betrokken zijn bij de uitvoering van cohesieprogramma's in samenwerking met partners die gespecialiseerd zijn in uitvoering van de concepten van geïntegreerde aanpak en meerlagig bestuur; verzoekt de Commissie derhalve voor deze initiatieven daadwerkelijk kredieten toe te wijzen en de vorming van netwerken met regionale en plaatselijke instanties op te voeren, o.m. via het Comité van de Regio's;

18.

is van mening dat de Europese netwerken van regio's hun activiteiten op het gebied van goede werkmethoden op het gebied van bestuur en partnerschap moeten uitbreiden, meer de nadruk moeten leggen op de politieke en strategische lering die uit eerdere programmacycli is getrokken en algemene toegang tot projecten voor de uitwisseling van belangrijke informatie over optimale werkmethoden in alle EU-talen moeten waarborgen, en er aldus toe bijdragen dat goede werkmethoden ook daadwerkelijk worden toegepast;

19.

is van mening dat een uitgebreidere rol voor het regionale en plaatselijke niveau gepaard moet gaan met uitbreiding van de toezichthoudende rol van de Commissie, en dat deze zich daarbij veeleer moet concentreren op de controle van boekhoudkundige controlesystemen dan van afzonderlijke projecten; dringt in dit verband aan op een EU-stelsel van certificering van nationale controle-instanties; verzoekt de Commissie met klem de goedkeuring af te ronden van de conformiteitsbeoordelingen om vertraging van betalingen en verlies van kredieten ten gevolge van annulering te voorkomen, en vóór 2012 een voorstel in te dienen over het aanvaardbare foutenrisico;

20.

is verheugd over de bevindingen in het Commissieverslag van februari 2010 over het actieprogramma en de corrigerende en preventieve maatregelen die tot dusverre zijn genomen; verzoekt DG REGIO deze aanpak gedurende de gehele tenuitvoerleggingsperiode voort te zetten om de stuwkracht die door het actieprogramma is opgewekt te behouden;

21.

wijst erop dat de Europese initiatieven op het gebied van cohesie- en structuurbeleid beter moeten worden gecoördineerd om de samenhang van het regionaal beleid niet in gevaar te brengen; dringt derhalve aan op meer coördinatie binnen de Commissie onder leiding van het Directoraat-generaal REGIO dat verantwoordelijk is voor het cohesie- en structuurbeleid, en met deelname van de directoraten-generaal die bevoegd zijn voor de daarmee samenhangende sectoriële initiatieven; dringt er, daar de rechten van regionale en lokale autoriteiten door het Verdrag van Lissabon zijn uitgebreid, op aan deze overheden nauwer te betrekken bij de formulering van het beleid op Commissieniveau, ten einde de verantwoordelijkheid op het niveau van de projectleiders te vergroten; dringt er echter op aan dat de Commissie de resultaten ter plaatse scherper controleert om de doelmatigheid van de structuren van het project en van de maatregelen beter te evalueren ten opzichte van de gestelde doelen;

22.

verzoekt de Commissie om uitbreiding van het initiatief voor de opleiding van instructeurs ten behoeve van beheers- en certificeringsautoriteiten; benadrukt dat er voortdurend op moet worden toegezien dat de inhoud van de opleiding daadwerkelijk op evenwichtige wijze, zonder de plaatselijke partijen te veronachtzamen, wordt doorgegeven naar de lagere niveaus;

23.

verzoekt de Commissie snel de nieuwe portaalsite in het gegevensbestand SFC 2007 op te starten, waardoor de ter zake dienende gegevens rechtstreeks toegankelijk zijn voor alle partijen die met structuurfondsen te maken hebben; spreekt de aanbeveling uit dat de lidstaten het mogelijk maken dat gegevens over dit instrument worden verspreid onder regionale en plaatselijke instanties en onder de uiteindelijke begunstigden;

24.

verzoekt de Commissie aanvullende mechanismen voor technische bijstand op te zetten ter bevordering van de regionale en plaatselijke kennis van problemen in verband met de tenuitvoerlegging, met name in de lidstaten waar volgens de beoordeling achteraf van de programma's voor cohesiebeleid voor de periode 2000-2006 van de Commissie duidelijk problemen op het gebied van bestuurlijke capaciteit blijven bestaan voor wat betreft de tenuitvoerlegging van de programma's van het cohesiebeleid;

25.

verzoekt om genormaliseerde toepassing van het SISA-model voor verstrekking van gegevens en boekhoudkundige controle op alle controleniveaus, ter voorkoming van dubbele en overbodige controles; verzoekt de Commissie één enkele handleiding voor boekhoudkundige controle uit te geven met alle tot dusverre opgestelde richtsnoeren;

26.

verzoekt de lidstaten verder de mogelijkheden af te tasten die instrumenten van nieuwe financieringstechnieken bieden als methode om de kwaliteit van projecten op te voeren en om ervoor te zorgen dat meer particuliere partijen, met name MKB, aan Europese projecten deelnemen; verzoekt de Commissie de voorschriften voor de werking van deze instrumenten te vereenvoudigen, omdat het gebruik momenteel wordt beperkt door de ingewikkeldheid ervan;

27.

is ervan overtuigd dat naleving van de procedures niet ten koste mag gaan van de kwaliteit van de acties; verzoekt de Commissie in de toekomst een meer op resultaten gericht beleid te voeren, dat veeleer gericht is op hoogwaardige dienstverlening en strategische ontwikkeling van projecten dan op controles; verzoekt de Commissie met het oog hierop in de hele Unie vergelijkbare objectieve en meetbare indicatoren te ontwikkelen om betere controle- en beoordelingsstelsels op te zetten en zich nader te beraden op de noodzaak van soepele regelgeving wanneer zich economische crises voordoen;

28.

wijst er met nadruk op dat doorzichtige en heldere procedures elementen van behoorlijk bestuur vormen; spreekt dan ook zijn waardering uit voor de huidige vereenvoudiging van het Financieel Reglement en van de voorschriften betreffende de structuurfondsen en verzoekt de lidstaten de eisen van het herziene Financieel Reglement volledig na te leven en gegevens bekend te maken over de eindbegunstigden van de structuurfondsen; verzoekt de Commissie met klem begrijpelijke voorschriften voor te stellen die niet veelvuldig hoeven te worden aangepast; verzoekt om een eenvoudiger opzet van de fondsen na 2013, niet als uitvloeisel van de economische crisis maar als algemeen beginsel van het toekomstige cohesiebeleid, ten einde de besteding van de kredieten te vergemakkelijken, en beveelt meer doorzichtigheid en soepelheid aan in verband met het gebruik van EU-kredieten om te voorkomen dat er extra administratieve beslommeringen ontstaan waardoor eventuele partners ervan worden weerhouden aan de projecten deel te nemen;

29.

spreekt zijn waardering uit voor het strategisch verslag van de Commissie over de tenuitvoerlegging van de programma's voor 2010 van het cohesiebeleid, aangezien door middel daarvan belangrijke gegevens kunnen worden teruggekoppeld naar het beleidsvormingsproces; is van mening dat er tijdens de opstelling van voorstellen tot verbetering van de tenuitvoerlegging van de programma's van het cohesiebeleid ernstig rekening moet worden gehouden met de bevindingen in dit verslag;

30.

herhaalt dat het zich inzet voor een krachtig en naar behoren gefinancierd cohesiebeleid waardoor wordt gewaarborgd dat alle regio's in de Europese Unie zich harmonieus ontwikkelen; verlangt dat de financiële middelen voor dit beleid na 2013 worden gehandhaafd en dat alle pogingen om het te hernationaliseren worden afgewezen;

31.

verzoekt de Commissie de beginselen differentiatie en evenredigheid op te nemen in toekomstige verordeningen en de eisen aan te passen aan de omvang van programma's en de aard van partners, met name als het kleine overheidsinstanties betreft; verzoekt om ruimere inzet van bedragen ineens en forfaitaire betalingen in alle fondsen, met name voor vaste bedrijfskosten en technische bijstand; stelt ter aanmoediging soepeler beoordelingsnormen voor innovatieve projecten voor en minder strenge controle-eisen voor proefprojecten; moedigt de Commissie aan het beginsel van de „vertrouwensovereenkomst” met de lidstaten die zich inzetten en erin slagen te zorgen voor goed gebruik van de kredieten, tot ontwikkeling te brengen;

32.

dringt, met het oog op de totstandbrenging van een meer gebruikersvriendelijk beleid in de toekomst, aan op meer harmonisering en integratie van de voorschriften voor structuurfondsen, waardoor wordt voorkomen dat een project wordt opgesplitst in een aantal delen die onder verschillende fondsen vallen; spreekt de aanbeveling uit dat de nadruk niet alleen wordt gelegd op de regelmatigheid van de uitgaven maar op de kwaliteit van de acties, en dat de middelen vooral worden ingezet voor versterking van de bijstand aan de zijde van de bedrijfsleiding;

33.

verzoekt de Commissie zo spoedig mogelijk voorstellen in te dienen voor de verordeningen voor de volgende programmaperiode, de uitvoeringsverordening aan te nemen, de noodzakelijke richtsnoeren op te stellen en tijdig te zorgen voor instructie hierover, en het proces van onderhandelingen over en goedkeuring van de operationele programma's te vergemakkelijken om vertraging in de tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid en de besteding van kredieten na 2013 te voorkomen;

34.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de lidstaten.

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/29

—

gelet op het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, met name Titel I en Titel XVIII,

—

gezien de conclusies van de Europese Raad van 25 en 26 maart 2010,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's, getiteld „Europa als wereldspeler – Wereldwijd concurreren – Een bijdrage aan de EU-strategie voor groei en werkgelegenheid” (COM(2006)0567),

—

gezien het jaarverslag 2009 van de OESO,

—

gezien het document getiteld „Successful partnerships: a guide”, OECD LEED Forum for Partnerships and Local Governance, („Geslaagde samenwerkingsverbanden - een gids” Programma voor ontwikkeling van plaatselijke economie en werkgelegenheid van de OESO – Forum voor samenwerkingsverbanden en plaatselijke bestuur) 2006,

—

gezien het verslag van het Wereld Economisch Forum van 2009 over mondiale concurrentie (Global Competitiveness Report 2009-2010, World Economic Forum Geneva, Switzerland, 2009),

—

gezien het document getiteld „An agenda for a reformed cohesion policy – A place-based approach to meeting European Union challenges and expectations” (Agenda voor een herzien cohesiebeleid - Territoriale aanpak van problemen en verwachtingen van de Europese Unie), onafhankelijk verslag opgesteld door Fabrizio Barca op verzoek van Danuta Hübner, commissaris voor regionaal beleid, april 2009,

—

gezien het beleidsdocument van de Raad van Europese gemeenten en regio's getiteld „De toekomst van het cohesiebeleid van de Europese Unie”(Brussel, december 2009),

—

gezien de op 8 november 2007 in Udine, Italië, tijdens de Algemene Vergadering van de Vergadering van Europese regio's aangenomen resolutie over het regionale beleid na 2013,

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's over de resultaten van de onderhandelingen betreffende de cohesiebeleidsstrategieën en -programma's voor de programmeringsperiode 2007-2013 (COM(2008)0301),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 24 maart 2009 over de uitvoering van de structuurfondsverordening 2007-2013: de resultaten van de onderhandelingen betreffende de nationale cohesiestrategieën en operationele programma's (1),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 24 maart 2009 over beproefde methoden op het gebied van regionaal beleid en obstakels voor de deelname aan de structuurfondsen (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 21 oktober 2008 over governance en partnerschap op nationaal en regionaal niveau en als basis voor projecten op het gebied van regionaal beleid (3),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 24 maart 2009 over het Groenboek territoriale cohesie en stand van de discussie over de toekomstige hervorming van het cohesiebeleid (4),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 16 juni 2010 over de EU 2020 (5),

—

gezien het vierde verslag over de economische en sociale cohesie (COM(2007)0273),

—

gezien het 20e jaarverslag van de Commissie over de uitvoering van de structuurfondsen (2008) (COM(2009)0617),

—

gezien de mededeling van de Commissie aan het Parlement, de Raad, het Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's, getiteld „De mobilisering van particuliere en openbare investeringen voor herstel en structurele verandering op lange termijn: de ontwikkeling van publiek-private partnerschappen” (COM(2009)0615),

—

onder verwijzing naar paragraaf 37 van zijn resolutie van 14 februari 2006 over de hervorming van het staatssteunbeleid 2005-2009 (6),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie regionale ontwikkeling (A7-0309/2010),

A.

overwegende dat bevordering van de economische, sociale en territoriale samenhang en solidariteit tussen de lidstaten een van de doelstellingen van de Europese Unie is die worden opgesomd in artikel 3 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

B.

overwegende dat de Unie op mondiaal niveau alleen maar concurrerend kan zijn als het interne beleid de capaciteit ondersteunt om het hoofd te bieden aan mondiale uitdagingen door middel van een duurzame, koolstofarme economie die de biodiversiteit ontziet, maar dat in perioden van recessie blijkt dat het herstellend vermogen van de minder ontwikkelde regio's minder groot is,

C.

overwegende dat concurrentievermogen en cohesie niet strijdig of onverenigbaar met elkaar zijn, maar elkaar op bepaalde punten aanvullen,

D.

overwegende dat er, hoewel aanzienlijke vooruitgang is geboekt met de convergentie in de Europese Unie, een trend naar verslechtering van de territoriale ongelijkheid tussen EU-regio's vast te stellen is, bijvoorbeeld in termen van bereikbaarheid, in het bijzonder in de structurele achterstandsgebieden, maar ook op interregionaal niveau en binnen delen van de EU, die kan leiden tot ruimtelijke segregatie, de verschillen tussen welvaartniveaus in de regio's van de EU kan vergroten en ten koste kan gaan van het wereldwijde concurrentievermogen van de EU,

E.

overwegende dat de OESO in haar verslag over 2009 groei op lange termijn aanbevolen heeft, waarbij het accent dient te worden gelegd op het belang van belastingen, investeringen in infrastructuur, onderwijs en personeel, en het reguleren van de productiemarkt, waarvan de rol dan ook wordt beklemtoond,

F.

overwegende dat het Mondiaal Economisch Forum in zijn verslag over het mondiale concurrentievermogen 2009 en in andere verslagen, de doorslaggevende rol beklemtoont die de infrastructuur speelt, als tweede in een reeks van 12 pijlers op basis waarvan het mondiale concurrentievermogen wordt geanalyseerd, en stelt dat hoogwaardige infrastructuur een essentiële voorwaarde is om de afstanden te verkleinen, buitenlandse investeringen aan te trekken en mogelijkheden van economische ontwikkeling te bieden,

G.

overwegende dat concurrentievermogen op de lange duur alleen bereikbaar is met een werkelijk duurzame economische groei in de hele EU,

H.

overwegende dat in het verslag van de Onafhankelijke Groep van deskundigen op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en innovatie, die is benoemd na de top van Hampton Court en die onder voorzitterschap staat van Esko Aho, met de titel „Creating an Innovative Europe” (totstandbrengen van een innovatief Europa), speerpunten worden genoemd – e-gezondheid, farmaceutica, vervoer en logistiek, milieu, digitale inhoud, energie en veiligheid – waar een markt voor innovatie kan werken en openbaar beleid een belangrijke rol kan spelen,

I.

overwegende dat de verschillen in uitgangspositie qua ontwikkelingsniveau en de beperkingen om de EU-doelstellingen 2020 te verwezenlijken moeten worden erkend, en dat doelstellingen moeten worden bepaald rekening houdend met de reële situatie en de reële behoeften, die zijn vastgesteld in overleg met alle actoren, op alle regeringsniveaus,

J.

overwegende dat de Europese Raad van maart 2010 het belang erkend heeft van het bevorderen van de economische, sociale en territoriale samenhang, o.m. door de ontwikkeling van infrastructuur teneinde bij te dragen tot een geslaagde tenuitvoerlegging van de EU-strategie 2020 in omstandigheden waarin via deze nieuwe strategie de belemmeringen van de economische ontwikkeling worden aangepakt,

K.

overwegende dat het cohesiebeleid een doeltreffend instrument is gebleken om flexibel te reageren op de sociaal-economische uitdagingen van de financiële crisis,

L.

overwegende dat de voornaamste vereisten voor het concurrentievermogen naast goede infrastructuur zijn de bevordering van onderzoek, innovatie en technologische ontwikkeling en het verstrekken van een daarmee samenhangende hoogwaardige opleiding aan de mensen in de regio's,

M.

overwegende dat de regio's een cruciale rol te vervullen hebben om de gevolgen van de crisis voor de burgers te beperken en dat zij het partnerschapsbeginsel derhalve moeten verwelkom en adequate instrumenten moeten ontwikkelen voor een ex ante evaluatie van de territoriale effecten van de diverse soorten beleidsmaatregelen om het hoofd te bieden aan ernstige problemen, zoals de aanpassing aan de globalisering, de demografische veranderingen en de daaruit voortvloeiende ontvolking van de regio's, de klimaatverandering en de energieproblemen, en de bescherming van de biologische verscheidenheid, alsook nieuwe problemen die het gevolg zijn van de crisis,

N.

overwegende dat uit resultaten van de onderhandelingen over de strategieën en programma's op het gebied van het cohesiebeleid voor de programmeringsperiode 2007-2013 blijkt dat de kwaliteit van de programma's en de betrokkenheid van belanghebbenden op alle bestuursniveaus zijn verbeterd, wat een stap vooruit is naar de verwezenlijking van de doelstellingen van Lissabon wat betreft het economische concurrentievermogen en de werkgelegenheid,

O.

overwegende dat de hervorming van het cohesiebeleid moet leiden tot verbetering van dit beleid door totstandbrenging van betere correlatie en coördinatie en van synergie tussen de Europese beleidsmaatregelen, zonder dat bepaalde beleidsterreinen ondergeschikt worden gemaakt aan andere, op de grondslag van de behoeften en de doelstellingen van een duurzame ontwikkeling van de Europese Unie,

P.

overwegende dat de betrokkenheid van de lokale en regionale actoren bij het cohesiebeleid tot uiting komt in hun regionale en lokale strategieën voor economische ontwikkeling en sociale inclusie,

Q.

overwegende dat het economische concurrentievermogen van de achtergebleven regio's wordt ondersteund door de ontwikkeling van hun vermogen, o.m. van de ontwikkeling van diverse soorten infrastructuur, die toegang tot onderwijs, onderzoek en innovatie mogelijk maakt,

R.

overwegende dat bepaalde onderdelen van de architectuur van deze instrumenten, zoals dezelfde looptijd als en aansluiting op de Lissabon-agenda, synergieën mogelijk maken, maar dat er nog altijd verschillen bestaan, bijvoorbeeld verschillende rechtsgrondslagen, thematische versus territoriale focus en gedeeld versus gecentraliseerd beheer,

1.

overwegende dat uit resultaten van de onderhandelingen over de strategieën en programma's op het gebied van het cohesiebeleid voor de programmeringsperiode 2007-2013 blijkt dat de kwaliteit van de programma's en de betrokkenheid van belanghebbenden op alle bestuursniveaus zijn verbeterd, wat een stap vooruit is naar de verwezenlijking van de doelstellingen van Lissabon wat betreft het economische concurrentievermogen en de werkgelegenheid;

2.

spreekt er zijn waardering voor uit dat alle lidstaten voor 2007-2013 een aanzienlijk bedrag van hun totale financiële toewijzingen voor O&O, innovatie en ontwikkeling van een kenniseconomie hebben bestemd, wat leidt tot 246 nationale of regionale operationele programma's met circa EUR 86 mia. voor onderzoek en innovatie, waarvan EUR 50 mia. voor essentiële O&O- en innovatieactiviteiten reeds is toegewezen; onderstreept dat onderzoek en innovatie essentieel zijn voor de ontwikkeling van het concurrentievermogen van de EU in het licht van de wereldwijde uitdagingen, dat de investeringen in deze sectoren moeten worden voortgezet en dat de geboekte vooruitgang regelmatig beoordeeld moet worden op basis van resultaten; raadt de lidstaten en de Commissie met het oog op de volgende programmeringsperiode dan ook aan om voldoende middelen uit de structuurfondsen vrij te maken voor onderzoek en innovatie, in het bijzonder duurzame innovatie, en de onderzoekscapaciteiten te versterken; benadrukt de noodzaak om succesvolle modellen binnen de kennisdriehoek te bevorderen en toe te passen en om de duurzame ontwikkeling van regionaal onderzoek en strategische kaders voor innovatie te waarborgen in samenwerking met ondernemingen, onderzoekscentra, universiteiten en overheidsinstanties; overwegende dat uit resultaten van de onderhandelingen over de strategieën en programma's op het gebied van het cohesiebeleid voor de programmeringsperiode 2007-2013 blijkt dat de kwaliteit van de programma's en de betrokkenheid van belanghebbenden op alle bestuursniveaus zijn verbeterd, wat een stap vooruit is naar de verwezenlijking van de doelstellingen van Lissabon wat betreft het economische concurrentievermogen en de werkgelegenheid;

3.

onderstreept dat een grotere concentratie van de middelen van het cohesiebeleid ervoor kan zorgen dat dit beleid aanzienlijk bijdraagt tot bevordering van concurrentievermogen, innovatie en werkgelegenheid in de EU;

4.

onderstreept de essentiële rol die de overheidssector op alle bestuursniveaus, en de particuliere sector bij de tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid spelen door het herstel van het vertrouwen en de solidariteit in deze periode van recessie en daarna, door te zorgen voor gelijke kansen voor wat betreft toegang tot overheidsinvesteringen, met name in infrastructuur, nieuwe technologieën en menselijk kapitaal, en door duurzame ontwikkeling te garanderen;

5.

onderstreept dat het economische concurrentievermogen van de regio's van de EU nauw samenhangt met de aanwezigheid van genoeg werk, goed opgeleide en bekwame arbeidskrachten, sociale zekerheid en beschikbaarheid van openbare diensten; stelt in dit opzicht vast dat de bijdrage van het cohesiebeleid tot de sociale samenhang het belang van dit beleid vergroot voor wat betreft het totale regionale concurrentievermogen op wereldniveau;

6.

is van oordeel dat een cohesiebeleid dat, overeenkomstig de geest van de Verdragen, gericht is op verkleining van de verschillen tussen de ontwikkelingsniveaus en dat de regio's erop voorbereidt het hoofd te bieden aan problemen op lange en korte termijn (globalisering, demografische veranderingen, ontvolking van het platteland, klimaatverandering en bescherming van de biodiversiteit) door rekening te houden met de specifieke sterke en zwakke punten van elke regio, van wezenlijke betekenis blijkt voor het proces van Europese eenwording;

7.

wijst er op dat de EU 2020-strategie beter kan worden verwezenlijkt als de synergie tussen onderzoeks-, ontwikkelings-, en innovatie- en cohesiebeleid wordt opgevoerd; wijst erop dat het cohesiebeleid een belangrijke rol moet spelen in de Europa 2020-strategie, daar dit beleid overal in Europa aanzet tot structurele verandering en steun geeft aan hoogstnoodzakelijke investeringen op alle niveaus, lokaal, regionaal, nationaal en grensoverschrijdend, en de sociale, economische en territoriale samenhang garandeert; wijst er echter op dat de prioriteiten van het cohesiebeleid moeten aansluiten bij de EU 2020-doelstellingen, maar dat het een onafhankelijk beleid moet blijven dat kan inspelen op specifieke regionale kenmerken en dat de zwakkere en meest behoeftige regio's kan steunen, zodat deze hun sociaaleconomische problemen en natuurlijke handicaps te boven kunnen komen en de ongelijkheden kunnen verkleinen; is van mening dat de regionale dimensie van het onderzoeks-, ontwikkelings- en innovatiebeleid en de schepping van arbeidsplaatsen in innovatieve sectoren zullen worden gewaarborgd als er wordt gezorgd voor continuïteit van de bestaande richtsnoeren van het cohesiebeleid;

8.

onderschrijft de standpunten die in het Groenboek inzake territoriale cohesie worden geformuleerd wat betreft het concurrentievermogen, dat „afhankelijk is van het opbouwen van banden met andere gebieden om te waarborgen dat gezamenlijke troeven op een gecoördineerde en duurzame wijze worden benut”, om de mogelijkheden die de territoriale verscheidenheid van de EU biedt vrij te maken; benadrukt in dit verband dat een soepele en gecoördineerde werking van de vervoersdiensten, voldoende toegang tot telecommunicatie en het waar mogelijk bundelen van de infrastructuur voor energie, gezondheidszorg, onderzoek, onderwijs en milieubescherming fundamenteel zijn voor het verbeteren van het concurrentievermogen; verzoekt de Commissie concrete voorstellen te doen wat betreft de vaststelling en consequente verwezenlijking van de doelstelling van territoriale cohesie;

9.

is van oordeel dat de lidstaten voor de ontwikkeling en de tenuitvoerlegging van het cohesiebeleid een „place-based approach” moeten stimuleren; erkent dat de rol van de regio's van staat tot staat verschilt, afhankelijk van de politieke en administratieve structuur; dringt erop aan dat het subsidiariteitsbeginsel in de uitgebreide en verruimde vorm die is vastgelegd in het VWEU naar behoren wordt toegepast en dat wordt gestreefd naar verbetering tijdens de huidige programmaperiode, door bevordering van het beginsel van decentralisatie naar het niveau van de lokale overheid ter verbetering van de besteding van middelen; acht het in dit verband contraproductief dat de regio's slechts 30,5 % van de totale begroting voor het cohesiebeleid beheren, terwijl de rest wordt beheerd door de centrale regeringen; is dan ook van mening dat in de toekomst het partnerschapsbeginsel aanzienlijk moet worden versterkt;

10.

is van mening dat de problemen die de Europese Unie ondervindt bij de openstelling van de grenzen, de voltooiing van de interne markt en de globalisering vooral duidelijk zijn in de grensgebieden; benadrukt dat het concurrentievermogen van deze gebieden ondermijnd kan worden door de confrontatie met concurrerende fiscale en welzijnssystemen, complexe administratieve regelingen en migratiestromen tussen regio's en staten; onderstreept het belang van de ontwikkeling van instrumenten die nodig zijn voor grensoverschrijdende samenwerking en meerlagig bestuur en verzoekt de Commissie de uitwisseling van informatie en optimale werkmethoden aan te moedigen;

11.

roept in herinnering dat de territoriale cohesie een horizontaal, multisectoraal karakter heeft en dat EU-beleid derhalve tot de verwezenlijking ervan moet bijdragen; herhaalt dat dit concept zich niet beperkt tot de effecten van het regionaal beleid, maar tevens coördinatie met ander EU-beleid met zich meebrengt dat streeft naar duurzame ontwikkeling en dat tastbare resultaten op regionaal niveau biedt, teneinde de specifieke vormen van regionaal potentieel volledig te benutten en te ontwikkelen en het werkelijke effect ervan ter plaatse te vergroten, om zo het regionale concurrentievermogen en de aantrekkingskracht te bevorderen en territoriale cohesie te verwezenlijken; is van mening dat „concentratie, coöperatie en connectie” de belangrijkste grootheden van territoriale cohesie zijn met het oog op een evenwichtiger territoriale ontwikkeling binnen de EU;

12.

beklemtoont dat meerlagig bestuur de delegatie van bevoegdheden voor programma's met zich meebrengt, waardoor het potentieel van de territoriale samenwerking beter benut kan worden en dat, wil de Unie gemeenschappelijke doelstellingen kunnen nastreven met coherente en resultaatgerichte maatregelen en tegelijk specifieke regionale en lokale prioriteiten vaststellen, uitvoering moet worden gegeven aan de beginselen van meerlagig bestuur;

13.

uit zijn voldoening over de resultaten van de initiatieven URBAN en LEADER en wijst erop dat ervaringen uit het verleden en daarmee samenhangende gevallen van optimale werkmethoden moeten worden gebruikt als kader voor een geïntegreerde, evenwichtige stedelijke en plattelandsontwikkeling, al naar gelang de behoeften van elke regio; verzoekt de Commissie werkmethoden te onderzoeken en voor te stellen ter bevordering van partnerschappen tussen steden en het platteland, ter bestrijding van de ontvolking van plattelandsgebieden en tegelijkertijd ter stimulering van duurzame stadsontwikkeling, daar 80 % van de bevolking van de EU in stedelijke gebieden woont; wijst erop dat stads- en plattelandsgebieden beide een dynamische rol spelen in de economische ontwikkeling van regio's en dat er in de komende programmeringsperiode moet worden geïnvesteerd projecten in steden en de omgeving van steden en in betere coördinatie met programma's en plattelandsontwikkeling;

14.

beschouwt partnerschap als een basisbeginsel voor de stabilisering van de inhoud van het cohesiebeleid, waarbij een „bottom-up”-benadering de administratieve capaciteit en de kwaliteit van het programmeringsproces zal bevorderen; is van oordeel dat alle bestuursniveaus een coherente, complementaire en productieve bijdrage moeten leveren aan de versterking van het economische concurrentievermogen van de EU; verzoekt de Commissie een duidelijker definitie van het partnerschapsbeginsel te geven om te zorgen dat echte partnerschappen met regionale en lokale overheden worden opgezet en om de uitwisseling van optimale werkmethoden tussen regio's gemakkelijker te maken;

15.

wijst erop dat cofinanciering van fundamenteel belang is voor een gezonde uitvoering van het cohesiebeleid; verlangt dat hieraan wordt vastgehouden ondanks de beperkingen van de overheidsuitgaven als gevolg van de economische crisis;

16.

onderstreept de noodzaak om ondernemerschap te bevorderen en kleine en middelgrote ondernemingen (MKB) te steunen en erkent de doorslaggevende rol die zij spelen bij de bevordering van het economische concurrentievermogen en het scheppen van arbeidsplaatsen; onderstreept de noodzaak om de rol van de EU-instrumenten ter ondersteuning van het Europese concurrentievermogen opnieuw te bezien en te consolideren om de administratieve procedures te rationaliseren, de toegang tot financiering te vergemakkelijken, vooral voor het MKB, en innovatieve stimuleringsmechanismen in te voeren op basis van de verwezenlijking van doelen gekoppeld aan intelligente, duurzame en integratieve groei en ter bevordering van nauwere samenwerking met de Europese Investeringsbank en andere financiële instellingen; waardeert in dit verband de toegevoegde waarde van de financieringsinstrumenten en dringt erop aan deze, alsook rotatiefondsen en globale subsidies op zo breed mogelijke schaal te gebruiken om positieve synergieën en optimale resultaten te bereiken dringt er eveneens op aan de toegang tot durfkapitaal en microfinanciering te vereenvoudigen;

17.

wijst er bovendien op dat een efficiënte uitvoering van het cohesiebeleid sterk afhangt van de vraag hoe het is opgezet, en dat het daarom van wezenlijke betekenis is lokale en regionale overheden in een vroeg stadium te betrekken bij vormgeving en tenuitvoerlegging van het toekomstige cohesiebeleid; onderstreept tevens de noodzaak om horizontale en verticale partnerschappen tussen overheden op alle niveaus te ontwikkelen om te zorgen voor een zo efficiënt mogelijk bestuur op meerdere niveaus; herinnert eraan dat meerlagig bestuur één van de hoofdbeginselen van het cohesiebeleid is en dat het van fundamentele betekenis is voor de waarborging van de kwaliteit van het besluitvormingsproces; wijst in dit verband ook op de betekenis van het samenwerkingsverband tussen regionale overheden en het Comité van de Regio's;

18.

spreekt zijn voldoening uit over de wijziging van Verordening (EG) nr. 1083/2006 van de Raad tot vereenvoudiging van de procedures voor de aanwending van de structuur- en cohesiefondsen en verzoekt de Commissie deze procedures te blijven vereenvoudigen ten einde de flexibiliteit ervan te garanderen en de administratieve last op het niveau van de begunstigden van de fondsen te verlichten, zodat de autoriteiten de belangrijkste uitdagingen tijdig en met adequate middelen tegemoet kunnen treden; is van oordeel dat publiek-private partnerschappen een reële steun kunnen zijn, in die zin dat zij de inspanningen die op lokaal en regionaal niveau worden geleverd kunnen aanvullen, en verzoekt de Commissie concrete voorstellen te doen ter versterking van het publiek-private partnerschap in het kader van het cohesiebeleid;

19.

onderstreept het belang van de verdere ondersteuning van hoofdzakelijk projecten ten behoeve van achtergebleven regio's om een eind te maken aan de ongelijkheid, zodat het verwachte effect van deze programmeringsperiode kan worden aangehouden overeenkomstig de oorspronkelijke ramingen; stelt vast dat verbetering van de toegankelijkheid en de infrastructuurfaciliteiten zal bijdragen tot opvoering van het concurrentievermogen van achtergebleven regio's in de interne markt en dus tot het concurrentievermogen van de hele EU in de wereld; is van oordeel dat de stopzetting van deze steun het effect van de oorspronkelijke positieve resultaten zou verminderen;

20.

onderstreept dat het cohesiebeleid zich vanouds weliswaar toespitst op de minst welvarende gebieden, maar dat het alle Europese regio's raakt, ongeacht hun ontwikkelingsniveau; wijst er daarom op dat de nagestreefde regionale concurrentiekracht en werkgelegenheid moeten worden aangemoedigd; herhaalt dat een sterk, goed gefinancierd cohesiebeleid dat beschikt over in absolute en relatieve zin ten minste evenveel kredieten als op dit moment, een voorwaarde is voor de verwezenlijking van de doelstellingen van de EU 2020-strategie om een slimme, duurzame en inclusieve economie te waarborgen waardoor de EU op wereldniveau concurrentiekrachtig wordt, en om ervoor te zorgen dat alle regio's zich harmonieus ontwikkelen door de nagestreefde sociale, economische en territoriale cohesie te bewerkstelligen;

21.

is van mening dat het BBP het belangrijkste criterium moet blijven om te bepalen welke regio's in het kader van het regionaal beleid voor steun in aanmerking komen, terwijl andere meetbare indicatoren kunnen worden toegevoegd als deze relevant blijken te zijn, en waarbij voor nationale autoriteiten ruimte wordt gelaten om op het passende besluitvormingsniveau andere indicatoren te hanteren die rekening houden met de specifieke kenmerken van regio's en steden;

22.

onderstreept het belang van de toewijzing van fondsen op grond van de specifieke kenmerken van de diverse regio's, bij voorbeeld kustgebieden, perifere berggebieden, gebieden die ontvolkt raken, afgelegen grensgebieden en -steden; moedigt de regio's aan initiatieven te ontplooien om gebruik te maken van hun regionale eigenheid; verzoekt de Commissie de verschillende financiële instrumenten aan te passen, teneinde op korte en middellange termijn een meerwaarde te creëren, tevens rekening houdend met de gevolgen van de economische en financiële crisis;

23.

verzoekt de Commissie te zoeken naar nieuwe technieken van financiële instrumentering om de doeltreffendheid en het effect van het cohesiebeleid te verbeteren en bij de gekozen projecten de best mogelijke resultaten te behalen;

24.

benadrukt de positieve effecten van gendergelijkheid voor de economische groei, de sociale samenhang en dus het concurrentievermogen van de EU;

25.

onderstreept de doorslaggevende rol die de regionale ontwikkeling en de territoriale cohesie door hun Europese toegevoegde waarde in heel Europa spelen voor de versterking van het concurrentievermogen van de EU en de verwezenlijking van de EU 2020-doelstellingen, en dat een territoriale benadering (place-based approach) een van de voornaamste voorwaarden is voor de totstandbrenging van economisch evenwicht;

26.

onderstreept de noodzaak van een geïntegreerde aanpak bij de toepassing van de structuurfondsen, daar dit een belangrijk middel is om de regio's te helpen duurzame groei, arbeidsplaatsen en welvaart te bereiken;

27.

onderstreept dat er overgangsregelingen moeten blijven bestaan ter consolidering en verbetering van het bereikte niveau van ontwikkeling, dat zou kunnen dalen als de financiering drastisch wordt verlaagd nadat een bepaalde doelstelling is gehaald; wijst erop dat dit zou zorgen voor de gelijke behandeling van regio's in een soortgelijke situatie, wat op zijn beurt zou leiden tot een efficiënte organisatie van de programma's;

28.

wijst de Commissie en de lidstaten er nogmaals op dat de verwachtingen van de Europese burgers gebaseerd zijn op hun behoeften, met name hun wens om toegang te hebben tot adequate infrastructuur en hoogwaardige overheidsdiensten, waarover alle Europese burgers op gelijke wijze en tegen aanvaardbare prijzen moeten kunnen beschikken, ongeacht de plaats waar zij wonen en werken; dringt erop aan dat het recht op gelijke kansen geëerbiedigd wordt en onderstreept dat alle infrastructuur en projecten die worden gefinancierd uit de structuurfondsen toegankelijk moeten zijn voor gehandicapten;

29.

wijst erop dat voor de consolidatie van kennis en innovatie als motoren van toekomstige economische groei en concurrentievermogen in Europa de kwaliteit van het onderwijs moet worden verbeterd, moet worden voortgebouwd op de resultaten van onderzoek, innovatie en kennisoverdracht in de hele Unie moeten worden bevorderd, informatie- en communicatietechnologieën maximaal moeten worden benut, moet worden gewaarborgd dat innovatieve ideeën worden omgezet in nieuwe producten en diensten die groei en kwalitatief goede werkgelegenheid genereren en een bijdrage leveren tot het aangaan van de uit de sociale veranderingen in Europa en de wereld voortvloeiende uitdagingen, de ondernemingsgeest moet worden bevorderd, prioritaire aandacht moet worden besteed aan de behoeften van de gebruikers en aan marktkansen, en toegankelijke en voldoende financiering moet worden gegarandeerd op basis van de wezenlijke rol van de structuurfondsen;

30.

onderstreept het feit dat de economische, sociale en territoriale cohesie het mogelijk maakt maximaal gebruik te maken van het potentieel van onderzoek, ontwikkeling en innovatie, en alle Europese burgers betere leefomstandigheden te garanderen en hun vertrouwen te geven in de EU; bij de selectieve en gecombineerde investeringen in onderzoek, ontwikkeling en innovatie moet rekening worden gehouden met de capaciteiten en het potentieel die op het niveau van de regio's en de steden bestaan, en via programma's voor institutionele ontwikkeling en voor capaciteitsopbouw moet tevens worden bijdragen tot de ontwikkeling van speerpunten als e-gezondheid, geneesmiddelen, vervoer en logistiek, milieu, digitale inhoud, energie en veiligheid;

31.

is van mening dat een deel van de middelen die in het kader van het cohesiebeleid worden toegewezen voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie, gebruikt moet worden om te zorgen dat Europa wereldleider wordt en blijft in sectoren waar Europa reeds een concurrentievoordeel heeft en in sectoren waar Europa nieuwe kansen heeft om wereldleider te worden;

32.

is van mening dat voor het consolideren van de interne markt specifieke maatregelen nodig zijn om de concurrentie op Europees niveau te stimuleren, zonder echter onevenwichtigheid tussen de lidstaten te creëren; meent dat op deze wijze een comfortabel niveau van stabiliteit en economische welvaart bereikt kan worden op Europees niveau;

33.

pleit ervoor dat de lidstaten en de Commissie meer aandacht besteden aan de ondersteuning van grote projecten die onder twee of meer operationele programma's vallen en belangrijke gevolgen hebben op Europees niveau, waardoor toegevoegde waarde en hoogwaardige arbeidsplaatsen gecreëerd worden en de duurzame ontwikkeling van de regio's wordt gewaarborgd;

34.

is van mening dat het cohesiebeleid maatregelen moet blijven bevorderen die zo veel mogelijk arbeidsplaatsen scheppen waardoor het plaatselijke arbeidspotentieel kan worden ingezet en de permanente ontwikkeling kan worden gewaarborgd om te zorgen voor een hoge productiviteit;

35.

is van mening dat het bereiken van economische, sociale en territoriale samenhang een noodzakelijke voorwaarde is, maar niet volstaat om economisch concurrentievermogen op wereldniveau te verzekeren, want hiervoor zijn aanzienlijke investeringen nodig in speerpuntgebieden als energie, milieu, infrastructuur, onderwijs, onderzoek en ontwikkeling, creatieve industrieën en diensten, logistiek en vervoer;

36.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/37

—

gezien de mededeling van de Commissie over het werkprogramma van de Commissie voor 2011 (COM(2010)0623),

—

gelet op het laatste kaderakkoord over de betrekkingen tussen het Europees Parlement en de Commissie, met name bijlage 4 daarvan,

—

gelet op artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat het van cruciaal belang is dat de dialoog tussen het Europees Parlement en de Commissie tijdig wordt gevoerd, zodat de inspanningen zich kunnen richten op het vaststellen van de belangrijkste strategische doelstellingen van de EU voor het komende jaar en de jaren daarna,

B.

overwegende dat de politieke prioriteiten in overeenstemming moeten zijn met de beschikbare financiële middelen,

C.

overwegende dat Europees beleid en optreden, samen met dat van de lidstaten, overeenkomstig het subsidiariteitsbeginsel, een werkelijke invloed kan en moet hebben door burgers te helpen zich voor te bereiden en te reageren op een snel veranderende samenleving,

D.

overwegende dat 2011 van cruciaal belang zal zijn voor het toekomstige welslagen van de Unie en een aanzienlijke uitdaging voor de Commissie en voor de Unie als geheel,

E.

overwegende dat de financiële crisis nog steeds aanzienlijke gevolgen heeft voor de economieën van de lidstaten en dat ingrijpende aanpassingen zowel op nationaal als op EU-niveau nodig zijn; overwegende dat een volledig herstel een gemeenschappelijke Europese strategie voor duurzame groei en werkgelegenheid vereist, geschraagd door de nodige bevoegdheden en middelen,

1.

wijst erop dat dit werkprogramma het eerste is dat binnen de nieuwe programmeringscyclus wordt vastgesteld, en benadrukt dat de dialoog met de Commissie moet worden verdiept, ter versterking van het verband tussen de politieke prioriteiten en de middelen die nodig zijn om ze op EU-niveau te financieren;

2.

dringt er bij de Commissie op aan te streven naar een realistische en operationele programmering die doeltreffend moet zijn, de vertaalslag naar de realiteit moet maken en beter ten uitvoer moet worden gelegd dan in het verleden; vraagt om de indiening van een nauwkeuriger tijdschema voor belangrijke voorstellen;

3.

dringt er bij de Commissie op aan het acquis zo snel mogelijk aan te passen aan de bepalingen van de artikelen 290 en 291 VWEU, overeenkomstig een duidelijke tijdschema;

4.

verzoekt de Commissie bij haar optreden maximaal gebruik te maken van haar wettelijke bevoegdheden en politieke autoriteit; merkt op dat de Europese Unie niet effectief kan werken, tenzij de Commissie het algemene belang van de landen en de burgers van de Unie identificeert, formuleert en bevordert en op efficiënte wijze haar taak verricht om op de toepassing van de Verdragen en het EU-recht toe te zien;

5.

merkt op dat de inspanningen die tot dusver zijn geleverd om de financiële crisis op te lossen en het economische herstel van Europa te schragen, erg tekortgeschoten hebben; betreurt het dat het werkprogramma geen aanvullende maatregelen omvat om meer banen te creëren; dringt er derhalve bij de Commissie op aan gedetailleerd aan te geven hoe haar initiatieven en voorstellen de doelstelling zullen verwezenlijken;

6.

is van mening dat de EU zich zonder uitstel moet richten op structurele hervorming, om haar concurrentievermogen te versterken en weer groei te realiseren; is tevens van mening dat modernisering van de infrastructuur (waaronder breedband), meer inspanningen op het gebied van onderzoek, ontwikkeling en innovatie, een beleid gericht op voldoende, betaalbare en schone energie, innovatie en de ontwikkeling van nieuwe technologieën, alsmede de kwaliteit van het onderwijs en opleidingen centrale elementen van de strategie zijn;

7.

is verheugd dat de hervorming van het Europese economische bestuur hoog op de prioriteitenlijst staat; waarschuwt dat, tenzij de EU een geloofwaardige economische governance kan ontwikkelen, met name in de eurozone, die voor een degelijk begrotingsbeleid en een herstel van de groei kan zorgen, de toekomst van de euro in gevaar is; dringt erop aan dat bij een dergelijke hervorming ten volle rekening gehouden wordt met het standpunt van het Parlement, als verwoord in zijn resolutie van 20 oktober 2010, en dat de hervorming gericht moet zijn op stimulering van de economische en sociale doelstellingen van de Unie, als bepaald in artikel 3 van het Verdrag van Lissabon;

8.

herinnert eraan dat het Parlement en de Raad als de twee takken van de begrotingsautoriteit gelijkelijk betrokken moeten zijn bij iedere mobilisatie van het Europees Financieel Stabilisatiemechanisme; wenst dat op korte termijn voorstellen worden ingediend om het mechanisme voor de oplossing van crises permanent te maken (bijv. Europees Monetair Fonds); de EU 2020-strategie volledig te integreren in het macro-economisch kader voor de lange termijn; eerste stappen te zetten naar de wederzijdse uitgifte van een deel van de overheidsschuld en de invoering van daarvoor bestemde obligaties, zoals beschreven in eerdere verslagen van het Parlement; en voor één externe vertegenwoordiging van de eurozone te zorgen; en pleit voor een kleine verdragsaanpassing die een rechtsgrond kan bieden voor een dergelijk mechanisme, in plaats van over te gaan tot een ingrijpende wijziging van het Verdrag;

9.

stelt dat de Commissie snel met voorstellen moet komen om het huidige financieel kader te herzien; is van mening dat het MFK voor de periode na 2013 ook de uitbreiding van die bevoegdheden moet weerspiegelen; verzoekt de Commissie een ambitieus investeringsvoorstel te presenteren om de streefcijfers in de EU 2020-strategie te halen en om banen te creëren, de groei te bevorderen en de veiligheid van de Europese burgers te garanderen; is van mening dat flexibiliteit in dit kader van essentieel belang is en dat de EU-begroting de mogelijkheid moet bieden een beroep te doen op alternatieve financieringsbronnen (doelheffingen, projectobligaties, enz.);

10.

herinnert eraan dat de MFK-verordening alleen kan worden vastgesteld met instemming van het Parlement; roept de Commissie op om de spoedige goedkeuring van een interinstitutioneel akkoord mogelijk te maken over de rol van het Parlement bij de voorbereiding van en de onderhandelingen over het volgende MFK;

11.

dringt er bij de Commissie sterk op aan om in juni 2011, na de vaststelling van het standpunt van het Parlement over het nieuwe MFK, moedige en innovatieve voorstellen in te dienen voor een grondige herziening van het stelsel van eigen middelen, om tot een stelsel te komen dat eerlijk, duidelijk, transparant en neutraal is wat betreft de belastingdruk voor de EU-burgers; is ervan overtuigd dat het MFK en de kwestie van de eigen middelen met elkaar verband houden, dat hierover op basis van een open interinstitutioneel debat tegelijkertijd een besluit moet worden genomen, waarbij de nationale parlementen nauw moeten worden betrokken, en dat deze problematiek geen verder uitstel duldt;

12.

benadrukt dat het cohesiebeleid een van de belangrijkste instrumenten van de EU vertegenwoordigt, dat het mogelijk te maakt te reageren op de economische crisis door investeringen in de reële economie te stimuleren; verwelkomt in dit verband de eerste beoordeling door de Commissie van de tenuitvoerlegging van de maatregelen inzake het cohesiebeleid in het kader van het Europees economisch herstelplan, waarmee de belangrijke rol wordt onderstreept die dit beleid speelt bij het opvangen van de gevolgen van de crisis; beklemtoont het onomstotelijk verband tussen het cohesiebeleid en de drie belangrijkste prioriteiten van de strategie Europa 2020, door te zorgen voor snellere, slimme, duurzame en voor iedereen merkbare groei, en daarbij een harmonieuze ontwikkeling in de 271 regio's in de Unie te stimuleren;

13.

neemt kennis van de introductie van een „Europees semester”; is van mening dat de commissies van het Parlement in de gelegenheid moeten worden gesteld hun deskundigheid beter tot uiting te brengen door met „eindejaarsverslagen” te komen over de vooruitgang die bij de verwezenlijking van essentiële doelstellingen is geboekt, waarna de fracties daarover (gezamenlijke) resoluties moeten kunnen indienen;

14.

betreurt het dat de voorstellen voor het Europees semester en het governancepakket weinig gelegenheid bieden voor Europese democratische toetsing en dringt aan op sterke parlementaire betrokkenheid bij beide dossiers;

15.

verzoekt de Commissie zo spoedig mogelijk voorstellen in te dienen voor de herschikking van de richtlijn inzake marktmisbruik en de richtlijn inzake markten voor financiële instrumenten; merkt op dat de Commissie rekening moet houden met het mogelijke cumulerende effect van de voorstellen die zij indient, om er zeker van te zijn dat zij dat de stabiliteit, de transparantie en de verantwoordingsplicht van de financiële sector vergroten en deze sector beter in staat stellen de reële economie te ondersteunen, wat groei en banen betreft;

16.

wenst dat het wetgevingsinitiatief inzake crisisoplossing in de banksector gecoördineerd wordt met mededingingsregels om een uitgebreid kader te creëren voor crisisbeheer, dat zowel private als publieke actoren omvat als de belastingbetaler beschermt; is van mening dat bij de herziening van de verordening inzake ratingbureaus het gebrek aan concurrentie in deze sector aan de orde moet worden gesteld, en verzoekt de Commissie gevolg te geven aan het recente verzoek van het Parlement om de mogelijkheden na te gaan voor een onafhankelijk Europees ratingbureau en een sterkere betrokkenheid van onafhankelijke publieke organen bij het bepalen van ratings;

17.

verzoekt de Commissie een allesomvattend actieplan te presenteren, met een tijdschema en doelstellingen, om een interne markt voor online-inhoud en –diensten te realiseren, ten behoeve van een open en welvarende digitale samenleving, en om de digitale kloof te overbruggen;

18.

onderstreept dat de digitale agenda en ICT-investeringen van cruciaal belang zijn voor de concurrentiepositie van Europa op lange termijn, en dringt er bij de lidstaten en de Commissie op aan door te gaan met de uitrol van netwerken van de volgende generatie en deze toegankelijk te maken door verdere liberalisering van de interne markt voor communicatiediensten, teneinde de innovatie in de EU te stimuleren;

19.

moedigt de Commissie ten zeerste aan tot bevordering van kennis en innovatie in het achtste kaderprogramma naar aanleiding van de tussentijdse herziening, en herinnert eraan dat het van belang is dat het Parlement de mogelijkheid heeft zijn eigen prioriteiten kenbaar te maken alvorens het achtste kaderprogramma in 2012 wordt vastgesteld;

20.

is ingenomen met het streven van de Commissie naar totstandbrenging van een Innovatie-Unie, hetgeen toetsing van overheidssteun voor O&O- en innovatiekaders, versterking van de rol van de EIB en meer inbreng van durfkapitaal zal inhouden; onderkent tevens de rol die overheidsopdrachten kunnen vervullen bij het stimuleren van innovatie;

21.

dringt er bij de Commissie op aan om de bureaucratie in haar O&O-programma's te beperken en de deelname van innoverende bedrijven aan de projecten te vergroten; is van mening dat de Commissie publiek-private partnerschappen verder moet bevorderen om onderzoek, ontwikkeling en innovatie in Europa te stimuleren;

22.

benadrukt het belang dat gegeven moet worden aan de nieuwe meerjarige programma's voor de periode na 2013 op het gebied van onderwijs, cultuur, de audiovisuele sector en burgerschap, en die naar verwachting in 2011 gepresenteerd zullen worden; wijst erop dat acties en maatregelen in het kader van deze programma's moeten zijn toegespitst op de behoeften van de Europese burgers en gebaseerd moeten zijn op een adequaat en doeltreffend begrotingskader; is van mening dat het initiatief „Jeugd in beweging” het belang van deze programma's benadrukt;

23.

onderstreept het feit dat het vlaggenschipinitiatief inzake efficiënt gebruik van hulpbronnen van strategisch belang is, en dringt er bij de Commissie op aan snel te werken aan een ambitieus voorstel om te komen tot bindende doelstellingen en concrete benchmarks in het kader van het Europees semester van beleidscoördinatie van de EU 2020-strategie; en roept de Commissie ertoe op met wetgeving te komen om de EU-emissies verder terug te dringen;

24.

bis. is van mening dat prioriteit moet worden verleend aan een juiste en functionele implementatie van de bestaande wetgevingsinstrumenten als het derde energiepakket, en ondersteunt van harte de strategie 2050 en initiatieven op het gebied van slimme netwerken en voorzieningszekerheid;

25.

wil er met het oog op een duurzame economische groei met nadruk op wijzen dat de continuïteit van de energievoorziening van vitaal belang is ter waarborging van een ononderbroken aanvoer, naleving van contractuele afspraken en een billijke marktprijs, en om te voorkomen dat wij afhankelijk worden van een te beperkt aantal producenten;

26.

is van mening dat de mededeling over het nieuwe industriebeleid voor Europa gevolgd moet worden door doeltreffende maatregelen, met name om de gewenste omschakeling naar een koolstofarme en duurzame economie te verwezenlijken en om te bereiken dat de EU-doelstelling van 20 % meer energie-efficiëntie zal worden gehaald;

27.

benadrukt dat vermindering van en aanpassing aan de klimaatverandering hoge prioriteit heeft en tevens het concurrentievermogen van de Europese industrie en kmo's ten goede zal komen;

28.

verwelkomt de vastgestelde hoofdprioriteiten met betrekking tot de publicatie van het witboek en dringt bij de Commissie aan op een versnelde voorbereiding van de herziening van de TEN-T-richtsnoeren en het bijbehorende gemoderniseerde financieringsmechanisme, aansluitend bij de Europa 2020-strategie en de herziening van de EU-begroting;

29.

dringt er vanaf het begin op aan dat het proces van hervorming van het GLB moet leiden tot een krachtig, eerlijk, werkelijk gemeenschappelijk en multifunctioneel beleid dat tegemoetkomt aan de verwachtingen van consumenten en producenten en werkelijk collectieve goederen levert, in het bijzonder voedselveiligheid, en de zelfvoorzienendheid van de EU op het gebied van voedsel garandeert;

30.

herinnert aan zijn resolutie van 8 juli 2010 over de toekomst van het gemeenschappelijk landbouwbeleid na 2013, waarin erop werd aangedrongen dat de bedragen die in de begroting 2013 aan het GLB worden toegewezen, in de volgende financiële programmeringsperiode tenminste op dat peil worden gehandhaafd;

31.

quater. is van mening dat landbouwproducten uit derde landen alleen in de EU mogen worden ingevoerd indien ze zijn geproduceerd op een wijze die in overeenstemming is met de Europese normen op het gebied van consumentenbescherming, dierenwelzijn en milieubescherming, alsmede met sociale minimumnormen; dringt erop aan dat het aangaan van bilaterale of multilaterale handelsakkoorden geen nadelige gevolgen mag hebben voor landbouwbedrijven in de EU;

32.

quinquies. verzoekt de Commissie, in het licht van de bevindingen in het verslag van de Rekenkamer over de hervorming van de suikermarkt, een herziening door te voeren van haar effectbeoordelingsprocedures, om te waarborgen dat bij het opstellen van beoordelingen gebruik wordt gemaakt van de beste en meest actuele informatie, hetgeen van cruciaal belang is bij het beoordelen van de effecten van toekomstige bilaterale handelsakkoorden voor belangrijke sectoren van de Europese economie;

33.

sexies. is ingenomen met de aangekondigde voorstellen van de Commissie voor de tenuitvoerlegging van het geïntegreerd maritiem beleid, zoals het voorstel inzake een kader voor maritieme ruimtelijke ordening en de mededeling over duurzame groei in kustregio's en de maritieme sectoren, alsmede de mededeling inzake de integratie van de maritieme bewaking; beklemtoont echter dat de financiering van de tenuitvoerlegging van het geïntegreerde maritieme beleid op het niveau van de communautaire begroting moet worden gegarandeerd door een evenredige bijdrage van alle bij dit beleid betrokken sectoren;

34.

is van mening dat inclusieve groei alleen tot stand kan worden gebracht op basis van een gelijke behandeling van alle werknemers op de werkplek en een gelijk speelveld voor alle bedrijven; is van mening dat het werkprogramma van de Commissie voorstellen voor het waarborgen van deze beginselen zou moeten bevatten, en dringt erop aan dat in het wetgevingsvoorstel inzake de tenuitvoerlegging van de detachering van werknemers, zoals gepland in de mededeling inzake de Single Market Act, duidelijkheid wordt verschaft over de uitoefening van fundamentele sociale rechten;

35.

roept de Commissie op tot het indienen van een voorstel over de financiële participatie van werknemers in bedrijfswinsten;

36.

dringt er bij de Commissie op aan in haar verslagen over „Nieuwe vaardigheden en banen” en over een „Platform tegen Armoede” ook plaats in te ruimen voor de specifieke problemen waarmee vrouwen worden geconfronteerd en nadrukkelijk aan te sturen op bevordering van gelijkheid op de werkplek als middel om armoede te bestrijden en vrouwen aan te moedigen ondernemer te worden door middel van maatregelen ter uitwisseling van optimale praktijken;

37.

is er vast van overtuigd dat het gelijktrekken van de ongelijke beloning van vrouwen en mannen een echt probleem blijft dat overwonnen moet worden, en herhaalt het verzoek aan de Commissie in zijn resolutie van 2008 om bij het Parlement een wetgevingsvoorstel in te dienen betreffende de herziening van bestaande wetgeving met betrekking tot de toepassing van het beginsel van gelijke beloning voor vrouwen en mannen, rekening houdend met de aanbevelingen in de bijlage bij de resolutie van 2008;

38.

dringt er bij de Commissie op aan rekening te houden met de standpunten van de sociale partners op het gebied van pensioenen en ervoor te zorgen dat het witboek de verwachtingen van werkgevers en werknemers weergeeft, inclusief een versterking van de eerste pijler;

39.

is verheugd over de hervorming van het EURES-portaal voor beroepsmobiliteit waardoor informatie en baanadviezen voor jonge werknemers toegankelijker worden gemaakt, maar betreurt dat dit voorstel is uitgesteld tot 2012, terwijl jonge mensen er vandaag behoefte aan hebben;

40.

dringt aan op meer effectiviteit en betere resultaten met betrekking tot twee belangrijke EU-agentschappen op het gebied van opleiding, namelijk het Cedefop (Europees Centrum voor de ontwikkeling van de beroepsopleiding) en de ETF (Europese Stichting voor opleiding);

41.

steunt krachtig een verdergaande marktintegratie, waarbij moet worden gefocust op de aanzienlijke resterende leemten, die door professor Monti zijn geïdentificeerd, en het vertrouwen van de burgers, werknemers, kleine bedrijven en consumenten van Europa moet worden vergroot; is tevreden met de publicatie van de „Single Market Act”, maar is van mening dat de voorstellen ambitieuzer en concreter moeten zijn; verzoekt de Commissie zo spoedig mogelijk met duidelijke prioriteiten en wetgevingsvoorstellen te komen;

42.

verzoekt om het moderniseren van het wetgevingskader van de EU voor openbare aanbestedingen, door middel van harmonisatie van de betreffende richtlijnen en de overeenkomst betreffende overheidsopdrachten, en roept op tot de vaststelling van een duidelijker tijdschema voor volgend jaar;

43.

dringt er bij de Commissie op aan te zorgen voor consistentie tussen het rechtsinstrument van het Europees verbintenissenrecht en de richtlijn inzake consumentenrechten; acht het absoluut noodzakelijk dat er al in 2011 – en niet zoals momenteel wordt voorgesteld pas in 2014 – met spoed en op een geïntegreerde manier werk wordt gemaakt van een duidelijke beleidsstrategie van de Commissie in de consumentensfeer;

44.

steunt de op markttoezicht georiënteerde herziening van de richtlijn pakketreizen en van de richtlijn algemene productveiligheid;

45.

benadrukt dat er een efficiënt rechtskader moet komen voor productveiligheid in de EU; steunt de herziening van de richtlijn algemene productveiligheid, waarvoor een duidelijker tijdschema moet worden vastgesteld, in overeenstemming met de herziening van het NLF; dringt er bij de Commissie op aan het CE-markeringsysteem te herzien om ervoor te zorgen dat de CE-markering door de consumenten beschouwd kan worden als een veiligheidskeurmerk;

46.

wijst erop dat civielrechtelijke initiatieven van cruciaal belang zijn voor de heropleving van de interne markt; steunt de activiteiten van de Commissie op het gebied van burgerlijk recht en roept ertoe op de civielrechtelijke instrumenten meer in e-justitie in te passen;

47.

vraagt een definitieve oplossing van de problemen in verband met de totstandbrenging van een Europees octrooi en verzoekt de Commissie indien nodig een voorstel voor nauwere samenwerking in te dienen;

48.

betreurt ten zeerste het feit dat geen wetgevingsinitiatief inzake cabotage is ingediend en dat de openstelling van de spoorwegmarkt, inclusief de openstelling van de markt voor binnenlands personenvervoer, is uitgesteld tot 2012; herhaalt dat het de diepe overtuiging van het Parlement is dat het omvattende beleid inzake reizigersrechten in Europa moet worden voortgezet en verder ontwikkeld;

49.

uit zijn ernstige bezorgdheid over het feit dat het ontbreekt aan concrete voorstellen over de grondrechten of de horizontale richtlijn inzake non-discriminatie, en dat het onderwerp non-discriminatie niet eens genoemd wordt; dringt er bij de Commissie op aan haast te maken met het deblokkeren van de richtlijn inzake non-discriminatie;

50.

verzoekt om een voorstel voor een mededeling inzake versterkte intra-EU-solidariteit op asielgebied, maar betreurt het uitblijven van wetgevingsvoorstellen over asiel, aangezien de Unie tegen 2012 een gemeenschappelijk asielbeleid moet hebben;

51.

verzoekt om voorstellen over migratie; herinnert eraan dat het correcte functioneren van het voorgestelde entry/exit-systeem zal afhangen van het welslagen van VIS en SIS II, hoewel SIS II nog niet volledig operationeel is;

52.

beklemtoont de noodzaak van een ambitieus beleid inzake grondrechten na de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon en van een zo doeltreffend mogelijke handhaving van de in het Handvest vastgelegde grondrechten; vraagt de Commissie erop toe te zien dat elk wetgevingsvoorstel in overeenstemming is met de grondrechten, en te waarborgen dat de lidstaten het Handvest respecteren bij de tenuitvoerlegging van de EU-wetgeving; wenst dat de capaciteit voor monitoring van schendingen van het Handvest van de grondrechten en voor toepassing van de Verdragsmechanismen tegen dergelijke schendingen wordt vergroot;

53.

wijst erop dat de rechten en vrijheden van de EU-burgers in de strijd tegen terrorisme en georganiseerde criminaliteit ten volle moeten worden gerespecteerd en dat gegevensbescherming en het recht op juridisch verhaal van essentieel belang zijn voor het creëren van een geloofwaardig en effectief veiligheidsbeleid; is van mening dat de groeiende criminaliteit meer maatregelen van de Unie vereist op het gebied van georganiseerde misdaad en cyberveiligheid;

54.

is verheugd over het voorstel betreffende de rechten van slachtoffers van misdrijven en, bovenal, betreffende het recht op rechtshulp en rechtsbijstand, maar betreurt dat dit de enige maatregel is die gepland is; dringt aan op een duidelijk tijdschema voor de resterende maatregelen van de routekaart voor procedurerechten;

55.

is tevreden met de start in 2011 van een nieuw algemeen wettelijk kader voor de bescherming van persoonsgegevens in de EU; onderstreept dat het alle voorstellen, inclusief het EU-systeem inzake de persoonsgegevens van passagiers en het EU-programma voor het traceren van terrorismefinanciering, zal toetsen op conformiteit met de grondrechten;

56.

is verheugd over de voorstellen inzake het burgerlijk recht, maar verzoekt de Commissie, met het oog op de totstandbrenging van gemeenschappelijke normen voor EU-burgers in alle lidstaten, te overwegen om vaart te zetten achter de herziening van het acquis op het gebied van civiel- en strafrecht en hierover verslag uit te brengen aan het Parlement;

57.

steunt initiatieven om de combinatie van werk en gezinsleven te vergemakkelijken, o.a. via maatregelen inzake minimaal ouderschapsverlof en de bevordering van soepele werkomstandigheden voor vrouwen en mannen en hulp voor zorgverstrekkers om een baan te combineren met zorgtaken;

58.

betreurt de vertraging die de Commissie heeft opgelopen bij de indiening van voorstellen voor de „Lissabonisering” van het huidige acquis op het gebied van de justitiële en politiële samenwerking in strafzaken, hetgeen een prioriteit is van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken;

59.

is van mening dat na de vaststelling van het Verdrag van Lissabon de herziening van het rechtskader van cruciaal belang is, en betreurt het voorstel om deze herziening pas in 2012-2013 te laten plaatsvinden; wijst er met nadruk op dat alle JBZ-agentschappen efficiënt moeten werken en bovenal verantwoording moeten afleggen;

60.

onderstreept dat de bevordering van de mensenrechten over de hele wereld een belangrijke doelstelling van de Europese Unie op het wereldtoneel is en dat betere handelsbetrekkingen en intensievere ontwikkelingssamenwerking de vooruitgang op dit gebied ten goede kunnen komen;

61.

dringt er bij de Commissie op aan gebruik te maken van het momentum in het uitbreidingsproces;

62.

bis. is van mening dat met betrekking tot de volgende onderwerpen nieuwe initiatieven welkom zouden zijn:

63.

is van mening dat, wil de EU haar waarden en beginselen daadwerkelijk uitdragen en bijdragen aan de politieke stabiliteit en de economische ontwikkeling in haar buurlanden, zij de jonge democratieën in Europa moet ondersteunen en haar betrekkingen met haar partners moet intensiveren; verzoekt de Commissie de herziening van het ENB te voltooien om een betere samenhang tot stand te brengen tussen de beleidsdoelstellingen en de financiële instrumenten; is van mening dat de conditionaliteit van mensenrechten en democratie moet worden versterkt in de betrekkingen met de buurlanden;

64.

verzoekt de Commissie grotere prioriteit te verlenen aan de voedselzekerheid in Afrika; onderstreept de noodzaak om de landbouwsector in Afrika op duurzame wijze te versterken; dringt er in dit verband bij de Commissie op aan om armen betere toegang te bieden tot kredieten en financiële diensten in Afrika; dringt er bij de Commissie op aan maatregelen te stimuleren ter versterking van de intracontinentale handel in Afrika, onder meer door verbeterde steunpakketten voor regionale economische gemeenschappen en voor het verbeteren van de infrastructuur in Afrika;

65.

verzoekt de Commissie om jaarlijks een verslag uit te brengen over de vooruitgang van de EU bij de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling (MDG's) tegen 2015 en om maatregelen te nemen die de lidstaten ertoe verplichten om hun toezegging om 0,7 % van hun bni uit te geven aan officiële ontwikkelingshulp na te komen en om toe te zien op de nakoming van dergelijke toezeggingen;

66.

benadrukt dat er in de context van de lopende onderhandelingen over EPO's opnieuw aandacht zou moeten worden besteed aan de ontwikkelingsdimensie;

67.

verzoekt de Commissie actief tastbare vooruitgang te bevorderen met betrekking tot de lopende WTO-onderhandelingen, om de Doha-ronde zo spoedig mogelijk af te sluiten; benadrukt het feit dat een versterking van de bestaande en de sluiting van nieuwe bilaterale en regionale vrijhandelsakkoorden van groot belang is, maar moet worden beschouwd als aanvullende strategie en niet als alternatief voor het multilaterale kader;

68.

herinnert eraan dat multilateralisme de topprioriteit van de EU moet blijven, en eist dat in lopende en nieuwe handelsonderhandelingen het beginsel van bijzondere en gedifferentieerde behandeling voor ontwikkelingslanden moet worden geëerbiedigd; is er ten zeerste van overtuigd dat een effectief en hervormd multilateraal handelskader nodig is om te komen tot een evenwichtiger en eerlijker economisch stelsel, als onderdeel van een nieuw mondiaal bestuur, ten dienste van de ontwikkeling en de uitbanning van de armoede;

69.

beklemtoont dat invoer uit derde landen naar de EU-markt alleen toegelaten moet worden indien deze invoer voldoet aan Europese normen op het gebied van consumentenbescherming; is van mening dat de Commissie bij internationale onderhandelingen van onze handelspartners moet eisen dat zij zich aan de Europese sociale, milieu- en arbeidsnormen houden;

70.

dringt aan op opneming van een MVO-clausule in de internationale handelsovereenkomsten die door de EU worden ondertekend; is van mening dat dit voor bedrijven tevens de verplichting tot rapportage en transparantie en voor ondernemingen en groepen ondernemingen due diligence met zich meebrengt, dat er een onderzoek moet worden ingesteld in geval van bewezen inbreuken op MVO-afspraken en dat slachtoffers van het optreden van bedrijven gemakkelijker naar de rechter moeten kunnen stappen;

71.

verzoekt de Commissie met een wetgevingsvoorstel te komen naar het model van de nieuwe Amerikaanse wet inzake „conflictmineralen” om de transparantie en behoorlijk bestuur in de mijnbouwsector in ontwikkelingslanden te bevorderen; verzoekt de Commissie de strijd tegen de corruptie in dergelijke landen op te voeren, aangezien corruptie de mensenrechten en goed bestuur ondermijnt;

72.

verzoekt de Commissie snel voorstellen in te dienen om de OLAF-verordeningen te wijzigen;

73.

benadrukt het feit dat de Commissie op meer open wijze moet bijdragen tot een positieve houding tegenover nationale beheersverklaringen die door de ministers van Financiën worden ondertekend; benadrukt dat de Commissie er bij de lidstaten op moet aandringen om nationale beheersverklaringen op te stellen; verzoekt om invoering van complete, gebruikersvriendelijke online-databanken;

74.

dringt daarom aan op stelselmatige, geregelde en onafhankelijke evaluaties van EU-programma's – zowel wat betreft intern beleid als ontwikkelingssamenwerking – om te bewerkstelligen dat daarmee op een kosteneffectieve wijze de beoogde resultaten worden bereikt, teneinde:

75.

is ervan overtuigd dat een correcte en tijdige omzetting en implementatie van Europese richtlijnen met name van belang is om het wantrouwen van de burgers tegenover de werkzaamheden van de EU te verminderen; is van mening dat daartoe een doeltreffende samenwerking tussen de Commissie en de lidstaten vereist is;

76.

dringt aan op vereenvoudiging van de EU-wetgeving en beklemtoont dat effectbeoordelingen, voorafgaand aan wetgeving, op onpartijdige en doeltreffende wijze moeten worden gebruikt, waarbij rekening moet worden gehouden met de tenuitvoerlegging; verleent de Commissie alle steun bij haar lopende werkzaamheden met betrekking tot het project „slimme regelgeving”;

77.

is ingenomen met de toezegging dat de Commissie bij effectbeoordelingen meer aandacht zal besteden aan concurrentieaspecten en benadrukt het belang van evaluatie van de cumulatieve gevolgen van gecombineerde wetgeving voor het concurrentievermogen („geschiktheidscontroles”);

78.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de regeringen en parlementen van de lidstaten.

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/45

—

gezien de op 30 november 2010 door de staatshoofden en regeringsleiders afgelegde verklaring van Tripoli,

—

gezien de verklaring van de parlementaire pre-top van het Pan-Afrikaans Parlement en het Europees Parlement van 27 november 2010,

—

gelet op de artikelen 177 t/m 181 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gelet op artikel 110, lid 4, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat het partnerschap tussen Afrika en de EU gebaseerd is op het wederzijdse belang van het valoriseren van hun gecombineerde mogelijkheden,

B.

overwegende dat de verklaring van Tripoli getuigt van de wil van de verschillende leiders om het strategische partnerschap dat drie jaar geleden tussen beide continenten werd gesloten te consolideren, ten einde gemeenschappelijke opgaven tezamen aan te pakken en de duurzame economische groei te bevorderen ten gunste van alle bewoners van Afrika,

C.

overwegende dat de EU meer dan de helft van alle ontwikkelingshulp voor haar rekening neemt en de eerste handelspartner van Afrika blijft,

D.

overwegende dat Afrika zijn partnerschappen aan het diversifiëren is, vooral met de grote landen van Azië en Latijns-Amerika,

1.

is ingenomen met de goedkeuring van het strategisch actieplan 2010-2013 en de eraan gekoppelde partnerschappen, en spreekt de hoop uit dat het een toegevoegde waarde zal opleveren in vergelijking met de Overeenkomst van Cotonou en de Unie voor de Middellandse Zee en dat het concrete uitvoering zal geven aan de ambitieuze wil om de betrekkingen tussen beide continenten te intensiveren;

2.

benadrukt dat de fundamentele beginselen van de gezamenlijke strategie Afrika-EU zodanig moeten worden ontworpen dat op duurzame wijze in de behoeften van ontwikkelingslanden wordt voorzien, ten einde de armoede te bestrijden, een behoorlijk inkomen en werk te waarborgen en fundamentele mensenrechten te eerbiedigen, met inbegrip van sociale, economische en milieurechten;

3.

wenst dat lering wordt getrokken uit de problemen die zich hebben voorgedaan bij de uitvoering van het eerste actieplan 2008-2010 en spreekt de hoop uit dat de principiële intenties van de slotverklaring van de staatshoofden en regeringsleiders daadwerkelijk worden uitgevoerd;

4.

merkt met belangstelling op dat de particuliere sector en het maatschappelijke organisatiewezen, met name die in Afrika, gelegenheid zouden moeten krijgen om een veel grotere bijdrage aan de strategie te leveren dan tot dusver het geval is;

5.

onderkent dat ook de regionale integratie een belangrijke dimensie uitmaakt voor groei en ontwikkeling, en hecht met name belang aan het voornemen in de verklaring van Tripoli om in nauwe samenwerking met regionale organisaties de Afrikaanse Vredes- en Veiligheidsarchitectuur volledig tot functioneren te brengen;

6.

is ingenomen met de voortgang die is geboekt bij de uitvoering van de Afrikaanse Vredes- en Veiligheidsarchitectuur om de uitdagingen op het gebied van vrede en veiligheid op het Afrikaanse continent aan te pakken; onderstreept in dat verband het belang van een voorspelbare en duurzame financiering van Afrikaanse vredesondersteunende missies, de noodzaak van het bewerkstellingen van lokale veerkracht en de vastberadenheid om de burgers te beschermen in gewapende conflicten;

7.

is van mening dat conflictpreventie een noodzakelijke voorwaarde voor blijvende vrede is en dat de structurele oorzaken van conflicten aangepakt moeten worden door een beleid voor duurzame ontwikkeling in te voeren, om te voorzien in de elementaire behoeften van de Afrikaanse bevolking en om werkloosheid en sociale en economische ongerechtigheid te bestrijden,

8.

is van oordeel dat de goedkeuring van de nieuwe Amerikaanse wet betreffende „conflictmineralen” een enorme stap vooruit betekent in de bestrijding van de illegale exploitatie van mineralen in Afrika, die burgeroorlogen en conflicten in de hand werkt; is van mening dat de Commissie en de Raad gelijkaardige voorstellen moeten indienen om ervoor te zorgen dat mineralen die ingevoerd worden in de EU traceerbaar zijn, rekening houdend met het initiatief van de winningsindustrieën inzake transparantie;

9.

dringt erop aan dat de EU en de Afrikaanse Unie (AU) zich samen buigen over gemeenschappelijke problemen, zoals het vinden van oplossingen voor politieke crisissen en steun voor goed economisch bestuur, met als doel gezamenlijke governance-agenda's op te stellen via het recent opgerichte Platform voor dialoog over goed bestuur en mensenrechten;

10.

constateert met voldoening dat de gezamenlijke strategie Afrika-EU fundamentele beginselen omarmt zoals eerbiediging van de mensenrechten, democratische beginselen, rechtsstatelijkheid en veroordeling van alle vormen van terrorisme;

11.

neemt er kennis van dat de staatshoofden en regeringsleiders in hun verklaring bevestigen verenigd te zijn in hun streven naar bescherming van de rechten van de mens op de twee continenten; beklemtoont het beginsel van het universele karakter van deze rechten, waaraan in het bijzonder de acties in het kader van het „partnerschap inzake goed democratisch bestuur en mensenrechten” moeten beantwoorden;

12.

betreurt ten zeerste dat, onze herhaalde inzet voor democratisch bestuur en mensenrechten ten spijt, Robert Mugabe voor de derde topontmoeting Afrika-EU werd uitgenodigd en daaraan actief heeft deelgenomen; vraagt alle partijen om een flinkere politieke houding in de toekomst, zodat een duidelijke boodschap uitgaat omtrent ons vast geloof in rechtsstaat en democratie;

13.

dringt erop aan dat alle acties in het kader van de diverse partnerschappen vrij zijn van alle vormen van discriminatie op grond van geslacht, ras of etnische afkomst, godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid, en ten aanzien van personen die besmet zijn met het hiv/aidsvirus;

14.

doet samen met het pan-Afrikaanse parlement een oproep tot alle lidstaten van de Afrikaanse Unie om het handvest van de Afrikaanse Unie voor democratie, verkiezingen en goed bestuur te ratificeren;

15.

herinnert met nadruk aan de oproep van de voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy aan de Afrikaanse leiders om steun te verlenen aan het ICC en zich volledig te scharen achter het beginsel dat straffeloosheid moet worden bestreden;

16.

dringt er op aan dat de EU en de AU zich ertoe verbinden om in de bevoegde internationale organisaties, met inbegrip van de VN, samen te werken aan het verbeteren van de samenwerking tussen Afrika en Europa;

17.

verwelkomt de overeenkomst tussen de EU en de AU om in het kader van een politieke dialoog oplossingen uit te werken voor gemeenschappelijke problemen in verband met de Economische Partnerschapsovereenkomsten; erkent dat regionale integratie, handel en investeringen van wezenlijk belang zijn voor economische stabiliteit en duurzame groei;

18.

dringt er bij de EU en de AU op aan samen te werken op het gebied van de duurzame exploitatie van grondstoffen, in het bijzonder door de aandacht toe te spitsen op capaciteitsopbouw, goed bestuur, infrastructuurontwikkeling, investeringen, geologische kennis en vaardigheden, en transparantie van de mijnbouwcontracten; vraagt in dit opzicht de invoering van een grondstoffenbeleid dat vanuit milieuoogpunt verantwoord en vanuit sociaal oogpunt duurzaam is en dat eveneens ten goede komt aan de plaatselijke bevolking;

19.

dringt erop aan dat alle lidstaten van de Afrikaanse Unie maatregelen nemen met het oog op de totstandkoming van een wettelijk en fiscaal kader dat bevorderlijk is voor de economische groei en het aantrekken van DBI, enerzijds, en het uitroeien van corruptie, het verminderen van bureaucratie en wanbestuur, anderzijds;

20.

dringt er bij de Afrikaanse en EU-leiders op aan de toezegging van Tripoli gestand te doen en de gezamenlijke strategie te benutten om de intercontinentale Afrikaanse handel te bevorderen, met een opgeschaald pakket steunmaatregelen voor de regionale economische gemeenschappen en voor de verbetering van de infrastructuur op het hele Afrikaanse continent;

21.

neemt kennis van het hernieuwde engagement van de landen van de Europese Unie om uiterlijk in 2015 0,7 % van hun bbp aan ontwikkelingshulp te besteden, wat van cruciaal belang is om tegen 2015 de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling te kunnen verwezenlijken;

22.

ziet er in het bijzonder op toe dat de verwezenlijking van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling het centrale agendapunt is van alle partnerschappen;

23.

onderstreept dat specifieke activiteiten op het vlak van de gezondheid van moeders, baby's en kinderen, gelijke behandeling van mannen en vrouwen, onderwijs, landbeleid en duurzame ontwikkeling, toegang tot water en sanitaire voorzieningen, en gehandicapten van cruciaal belang zijn voor het verwezenlijken van de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling; spoort aan tot het voortzetten van de onderwijs- en gezondheidsprogramma's;

24.

acht het belangrijk dat de voedselzekerheid overal in Afrika wordt gewaarborgd, en wijst op de noodzaak de landbouw- en de visserijsector in Afrika te versterken, en wel op een duurzame wijze, in het bijzonder waar het gaat om kleine boeren en vissers;

25.

wijst erop dat de landbouw een sleutelrol vervult in de economie van de Afrikaanse landen; onderstreept daarom het essentiële belang van de harmonisatie van sanitaire en fytosanitaire normen, en van de capaciteitsuitbouw voor de Afrikaanse landbouw;

26.

betreurt dat de huidige aankoop van landbouwgrond in Afrika door bepaalde door de overheid gesteunde buitenlandse investeerders die, indien niet in goede banen geleid, de lokale voedselzekerheid dreigt te ondermijnen en ernstige en verstrekkende gevolgen kan hebben, niet werd besproken tijdens de topontmoeting;

27.

is van mening dat de Afrikaanse en EU-leiders blijk moeten geven van hun oprechte engagement om een mechanisme in te stellen om de illegale kapitaalvlucht met het oog op belastingontduiking te bestrijden, volledige transparantie op het vlak van de rapportage per land te bevorderen en zich te verzetten tegen internationale druk op rechtstelsels die misschien belastingvermijding of -ontduiking in Afrika toestaan;

28.

acht hernieuwbare energie van vitaal belang voor de economische en sociale ontwikkeling van Afrika en herinnert nadrukkelijk aan de oproep van voorzitter Barroso tot een groene revolutie op energiegebied in Afrika;

29.

verwelkomt het samenwerkingsprogramma van Afrika en de EU op het gebied van duurzame energie en de politieke doelstellingen die zijn overeengekomen op de bijeenkomst op hoog niveau over energie van september 2010 in Wenen en die uiterlijk in 2020 moeten zijn verwezenlijkt, onder meer het verlenen van toegang voor nog eens 100 miljoen Afrikanen tot moderne en duurzame energiediensten, het verdubbelen van het vermogen van grensoverschrijdende elektriciteitsverbindingen in Afrika, het verdubbelen van het gebruik van aardgas in Afrika, alsook het doen toenemen van het gebruik van hernieuwbare energie in Afrika en het verbeteren van de energie-efficiëntie in Afrika in alle sectoren;

30.

roept de EU en de AU ertoe op hun inspanningen op te voeren om de emissies als gevolg van de ontbossing en de aantasting van de bossen te beperken;

31.

herinnert eraan dat de EU zich ertoe heeft verbonden voor de periode 2010-2012 7,2 miljard euro uit te trekken voor snellestartprojecten en -initiatieven op het vlak van klimaatverandering, waarvan een aanzienlijk deel gereserveerd zal zijn voor Afrika;

32.

onderstreept dat de armste mensen in de wereld het eerst en het hardst door de klimaatverandering worden getroffen en roept alle partijen op de ontwikkelingslanden te helpen bij de aanpassing aan het klimaatveranderingseffect en bij een koolstofarme economische groei waarmee de armoede kan worden uitgebannen;

33.

merkt op dat vooruitgang naar een mondiaal klimaatakkoord van cruciaal belang is om de armoede aan te pakken en wijst in dit verband op het enorme potentieel aan natuurlijke rijkdommen - zon, wind, rivieren en getijden - die de Afrikaanse landen vaak in overvloed bezitten;

34.

constateert dat migratie ook positieve gevolgen heeft en onderstreept de behoefte aan een gezamenlijke strategie, gekoppeld aan een tijdschema en gerichte projecten om de negatieve gevolgen van de illegale migratie te milderen;

35.

herinnert aan de verbintenis die alle partners zijn aangegaan om meer en betere banen te creëren door het bevorderen van een duurzame en inclusieve groei;

36.

verwelkomt het feit dat voor de bestaande programma's inzake de uitwisseling van studenten en universiteitsmedewerkers, en voor initiatieven als de pan-Afrikaanse universiteit en de actie voor harmonisatie van onderwijsstructuren en -programma's, extra middelen zijn uitgetrokken;

37.

beschouwt „hersenvlucht” als een van de grotere problemen voor Afrika, en de beroepsmensen die het land hebben verlaten moeten sterke prikkels worden gegeven om terug te keren en hun opleiding ten goede te laten komen aan hun land van herkomst;

38.

spreekt zijn tevredenheid uit over de start van de politieke dialoog op hoog niveau (hoge ambtenaren en ministers) over wetenschap en technologie, met als doel het samenwerkingskader op het gebied van wetenschap en technologie te versterken zodat waarborgen kunnen worden geboden voor snellere inclusieve groei en sociale ontwikkeling in Afrika;

39.

neemt er kennis van dat Sudan niet vertegenwoordigd is en dat de autoriteiten van dit land zich niet gebonden achten door de verklaring van Tripoli van de staatshoofden en regeringsleiders, en wenst dat alle elementen van het vredesakkoord van 2005 worden uitgevoerd, zoals is opgenomen in deze verklaring, inclusief het voor januari 2011 geplande referendum over zelfbeschikkingsrecht voor de bevolking van Zuid-Sudan;

40.

betreurt dat sommige staatshoofden en regeringsleiders van de grotere lidstaten van de EU niet aan de topontmoeting Afrika-EU hebben kunnen deelnemen;

41.

betreurt dat de gezamenlijke strategie van Afrika en de EU niet gekoppeld is aan een financieringsplan en dringt nogmaals aan op budgettering van het EOF om parlementaire controle te garanderen op de uitvoering van de diverse Europese financiële instrumenten die worden ingezet voor de verwezenlijking van de verschillende partnerschappen;

42.

dringt aan op een grotere betrokkenheid van ministeriële instanties bij de uitvoering van de strategie;

43.

verlangt dat het pan-Afrikaanse parlement en het Europees Parlement hun rol van toezichthouder op de toepassing van het strategisch actieplan ten volle kunnen vervullen;

44.

verzoekt de nationale parlementen van alle Afrikaanse en EU-landen het strategisch plan onder de loep te nemen en erover van gedachten te wisselen;

45.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie van de EU en de AU, de hoge vertegenwoordiger van de Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, de regeringen en de parlementen van de lidstaten, de Paritaire Parlementaire Vergadering ACS-EU en het pan-Afrikaanse parlement (PAP).

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/49

—

gelet op de preambule van het Verdrag betreffende de Europese Unie, en met name het tweede en het vierde tot en met zevende streepje ervan,

—

gelet op de artikel 2, artikel 3, lid 3, tweede streepje, en de artikelen 6 en 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie van 7 december 2000, zoals afgekondigd in Straatsburg op 12 december 2007,

—

gezien het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „Strategie voor een doeltreffende tenuitvoerlegging van het Handvest van de grondrechten door de Europese Unie” (COM(2010)0573),

—

gezien alle desbetreffende conventies en aanbevelingen op het gebied van de grondrechten van de Raad van Europa en van de Verenigde Naties, met inbegrip van gespecialiseerde controleorganen,

—

gezien de besluiten en de jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie (HvJ) en van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM),

—

gezien het memorandum van overeenstemming tussen de Raad van Europa en de Europese Unie (1),

—

gezien het programma van Stockholm – Een open en veilig Europa ten dienste en ter bescherming van de burger,

—

gezien de werkzaamheden en de jaarverslagen van het Bureau voor de grondrechten van de Europese Unie (FRA),

—

gezien de verslagen van ngo's over mensenrechten,

—

gezien de openbare hoorzitting die op 21 en 22 juni 2010 werd georganiseerd door het Europees Parlement over de impact van het Handvest van de grondrechten op de ontwikkeling van een Europese ruimte van vrijheid, veiligheid en recht (RVVR),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 14 januari 2009 over de situatie van de grondrechten in de Europese Unie (2004-2008) (2),

—

gelet op artikel 48 van het Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken (A7-0344/2010),

A.

overwegende dat de Unie in overeenstemming met artikel 2 van het Verdrag betreffende de Europese Unie berust op een gemeenschap van ondeelbare en universele waarden als eerbied voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, solidariteit, de rechtsstaat en eerbiediging van de mensenrechten, die van toepassing zijn op alle personen die zich op het grondgebied van de Europese Unie bevinden, met inbegrip van personen die tot minderheden behoren; overwegende dat de vrijwaring en de effectieve bevordering van rechten een algemene doelstelling van al het Europese beleid, met inbegrip van de externe dimensies ervan, moet zijn en een noodzakelijke voorwaarde is voor de consolidering van de Europese Unie, die bijdraagt aan de bevordering van de vrede, de waarden en beginselen die samenhangen met de mensenrechten en de fundamentele vrijheden en het welzijn van de mensen,

B.

overwegende dat de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon gezorgd heeft voor een nieuwe situatie in de EU op het vlak van de grondrechten door het Handvest van de grondrechten („het Handvest”) juridisch bindend te maken en de fundamentele waarden om te vormen tot concrete rechten; overwegende dat het Handvest sinds het is aangenomen een bron van inspiratie geworden is voor de jurisprudenties van de Europese rechtbanken; overwegende dat de Commissie een jaarverslag heeft gepubliceerd over de tenuitvoerlegging van het Handvest, en dat de bevordering en tenuitvoerlegging van de grondrechten op basis van het Handvest moeten worden behandeld in de jaarverslagen van het FRA,

C.

overwegende dat een echte cultuur van grondrechten moet worden ontwikkeld, die wordt bevorderd en versterkt in de instellingen van de Unie, maar tevens in de lidstaten, met name wanneer ze het recht van de Unie toepassen en ten uitvoer leggen, en dit zowel intern als in het kader van betrekkingen met derde landen,

D.

overwegende dat het Europees Parlement, in overeenstemming met zijn Reglement, de situatie van de grondrechten jaarlijks kan behandelen, onderzoeken en evalueren en aanbevelingen kan doen,

1.

benadrukt dat de effectieve bescherming en de bevordering van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden de kern vormen van de democratie en de rechtsstaat in de EU en een noodzakelijke voorwaarde zijn voor de consolidering van de Europese ruimte van vrijheid, veiligheid en recht, en dat er maatregelen op verscheidene niveaus (internationaal, Europees, nationaal, regionaal en lokaal) voor nodig zijn; benadrukt bovendien de rol die regionale en lokale autoriteiten kunnen spelen bij de concrete tenuitvoerlegging en de bevordering van deze rechten; roept daarom alle EU-instellingen en de regeringen en parlementen van de lidstaten op voort te bouwen op het nieuwe institutionele en juridische kader dat is gevestigd door het Verdrag van Lissabon om een omvattend intern mensenrechtenbeleid voor de Unie uit te werken dat zowel op nationaal niveau als op het niveau van de EU voorziet in effectieve verantwoordingsmechanismen om schendingen van de mensenrechten aan te pakken;

2.

vestigt de aandacht op zijn resoluties, zijn mondelinge vragen met debat en zijn bevindingen van missies in 2009 over concrete gevallen met betrekking tot grondrechten, zoals over privacy, persoonlijke waardigheid en gegevensbescherming, het verbod op foltering, vrijheid van gedachte, geweten en godsdienst, vrijheid van meningsuiting en van informatie, persvrijheid en vrijheid van de media, non-discriminatie, het gebruik van minderheidstalen, de situatie van de Roma en vrij verkeer, Roma-vrouwen, discriminatie tegen huwelijken tussen partners van hetzelfde geslacht en samenlevingscontracten, minderjarigen, opvangcentra voor immigranten, en over het verondersteld illegaal vasthouden van gevangenen in het kader van het programma van uitleveringen van de CIA; benadrukt dat al deze resoluties de in het Handvest verankerde waarden weerspiegelen, blijk geven van zijn duidelijk engagement om de grondrechten dagelijks te beschermen, en politieke boodschappen sturen naar alle personen in de EU, de lidstaten, de EU-instellingen en internationale partners;

3.

betreurt dat de Raad en de Commissie geen gevolg hebben gegeven aan de aanbevelingen van het Europees Parlement in zijn verslag van 2007 over het verondersteld gebruik door de CIA van Europese landen voor het vervoer en illegaal vasthouden van gevangenen (3), noch informatie hebben gedeeld met het Europees Parlement over de onderhandelingen tussen de EU en de VS over dit onderwerp;

4.

is van mening dat het nodig is na te denken over de ontwikkelingen op het vlak van de bescherming van de grondrechten in de periode na Lissabon en stelt deze resolutie in deze context op met als doel te verduidelijken wat de rol moet zijn van elke instelling en elk mechanisme in de nieuwe Europese structuur met betrekking tot de grondrechten;

5.

herhaalt dat de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon op 1 december 2009 het juridische gezicht van de EU fundamenteel veranderd heeft, en dat de EU zich meer en meer moet profileren als een gemeenschap van gedeelde waarden en beginselen; is bijgevolg verheugd over het nieuwe EU-systeem voor de bescherming van de grondrechten op meerdere niveaus, dat voortvloeit uit verschillende bronnen en wordt uitgevoerd door middel van diverse mechanismen, met inbegrip van het juridisch bindende Handvest, de rechten die worden gewaarborgd door het EVRM, waarvan de erkenning volgt uit de verplichting van de Unie ertoe te treden, en de rechten op basis van de grondwettelijke tradities van de lidstaten en hun interpretatie in overeenstemming met de jurisprudentie van het EHRM en het HvJ;

6.

herbevestigt dat het Handvest dezelfde rechtskracht als de Verdragen heeft, de meest moderne codificatie van grondrechten is, een goed evenwicht biedt tussen rechten en solidariteit, en civiele, politieke, economische, sociale en culturele rechten omvat, alsook rechten van de „derde generatie” (m.a.w. het recht op een goed bestuur, vrijheid van informatie, een gezonde omgeving en consumentenbescherming); is van mening dat de EU een regelgevingskader moet ontwikkelen om te zorgen voor bescherming tegen schendingen van de grondrechten door bedrijven;

7.

benadrukt dat de opneming van het Handvest in de primaire wetgeving van de EU, zonder de bevoegdheden van de Unie uit te breiden en met inachtneming van het subsidiariteitsbeginsel, zoals is vastgelegd in artikel 51 ervan, zorgt voor nieuwe verantwoordelijkheden voor de instellingen die instaan voor de besluitvorming en de uitvoering, alsook voor de lidstaten in het kader van de nationale tenuitvoerlegging van de Europese regelgeving, en dat de bepalingen van het Handvest op deze manier rechtstreeks kunnen worden afgedwongen door Europese en nationale rechtbanken; roept de EU-instellingen en de lidstaten op de samenhang te verhogen van hun verschillende organen die verantwoordelijk zijn voor monitoring en uitvoering, met het oog op de effectieve toepassing van het gevestigde omvattende kader, en een controlemechanisme voor de hele EU te versterken, alsook een systeem van vroegtijdige waarschuwing, zoals de universele periodieke doorlichting;

8.

herhaalt dat de eerbiediging van de kernwaarden van de EU en de bescherming en de bevordering van de mensenrechten en van de fundamentele vrijheden een gemeenschappelijke basis vormen voor de betrekkingen van de Unie met derde landen, en benadrukt dat de EU ook in dit opzicht gebonden is aan het Handvest; herhaalt in deze context dat de bevordering van de democratie en de rechtsstaat hand in hand gaat met de eerbiediging, de bescherming en de bevordering van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden; benadrukt het feit dat, binnen de nieuwe institutionele structuur van de EU, de Europese Dienst voor extern optreden (EDEO) enkel een mogelijkheid kan bieden om de samenhang en de doeltreffendheid te verbeteren op het gebied van de inspanningen in het kader van het buitenlands beleid om de mensenrechten en de democratie te bevorderen, indien een op mensenrechten gebaseerde aanpak voor de structuur, de middelen en de activiteiten van de dienst wordt goedgekeurd; benadrukt dat de Unie een leidende rol speelt op het vlak van de bevordering van de mensenrechten in de wereld; roept de EU in deze context op ervoor te zorgen dat de mensenrechtenclausules in internationale overeenkomsten doeltreffend zijn en rekening te houden met de beginselen van het Handvest wanneer ze overeenkomsten met derde landen sluit, alsook te blijven zorgen voor samenhang tussen haar interne en externe beleid inzake mensenrechten;

9.

herbevestigt dat de toetreding van de EU tot het EVRM het minimale beschermingsniveau van de mensenrechten en fundamentele vrijheden in Europa zal vormen en een extra mechanisme zal verschaffen om mensenrechten af te dwingen, namelijk de mogelijkheid om een klacht in te dienen bij het EHRM met betrekking tot een schending van de mensenrechten die het gevolg is van het handelen of niet handelen van een EU-instelling of een lidstaat bij de tenuitvoerlegging van EU-wetgeving, als dit binnen het toepassingsgebied van het EVRM valt; de jurisprudentie van het EHRM zal bijgevolg zorgen voor een bijkomende inbreng voor het huidige en toekomstige optreden van de EU met betrekking tot de eerbiediging en de bevordering van de fundamentele vrijheden op het vlak van burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken, naast de jurisprudentie van het HvJ op dit gebied;

10.

roept alle EU-lidstaten en de Raad van Europa op hun duidelijke politieke engagement uit te spreken voor het toetredingsproces en de overeenkomst en hun wil om deze te steunen, en te zorgen voor transparantie bij het toetredingsproces, maar benadrukt dat er moet worden voorzien in een passende raadpleging van de relevante belanghebbenden; roept de Commissie op haar interne consultaties en de onderhandelingen met de Raad van Europa af te ronden, door gepaste oplossingen te vinden voor de belangrijkste technische kwesties, om zo het toetredingsproces binnen een redelijke termijn af te ronden en te zorgen voor het hoogst mogelijke niveau van bescherming op het gebied van mensenrechten in Europa;

11.

roept de Commissie en de lidstaten op het bewustzijn te verhogen op het vlak van de voordelen van de toetreding tot het EVRM en van de verplichtingen waaraan moet worden voldaan door de kandidaten, door richtsnoeren op te stellen over de adequate toepassing en de gevolgen van dit bijkomende mechanisme, om te waarborgen dat het op een efficiënte en effectieve manier kan worden gebruikt en door het op te nemen in de opleiding van alle betrokken vakmensen;

12.

is eveneens verheugd over de nieuwe horizontale verplichtingen die het Verdrag van Lissabon met zich meebrengt op het vlak van de bestrijding van sociale uitsluiting en discriminatie en de bevordering van sociale rechtvaardigheid en bescherming, de gelijkheid van mannen en vrouwen, de eerbiediging van het privéleven en het familie- en gezinsleven, solidariteit tussen de generaties en de bescherming van de rechten van het kind, en de ontwikkeling van een gemeenschappelijk asiel- en immigratiebeleid en de bestrijding van mensenhandel, alsook over de expliciete verwijzing die erin is opgenomen naar personen die tot een minderheid behoren, wat een andere waarde is die ten grondslag ligt aan de Unie; is verheugd over het feit dat de Unie rechtspersoonlijkheid heeft verworven, waardoor ze kan toetreden tot internationale verdragen, over de verbetering van de rechtsbescherming door de uitbreiding van de bevoegdheid van het HvJ naar domeinen die van duidelijk belang zijn voor de bescherming van de grondrechten, zoals politiële en justitiële samenwerking op het gebied van strafrecht, over de versterkte rol van het Europees Parlement en de nationale parlementen in het Europese besluitvormingsproces, met name door de toepassing van het EU-beleid in de RVVR te beoordelen, over de toegenomen rol van de Europese burgers, die nu over het recht beschikken EU-regelgeving te initiëren door middel van het Europees burgerinitiatief en over de verplichting om een open, transparante en regelmatige dialoog te onderhouden met representatieve organisaties en het maatschappelijk middenveld (artikel 11, lid 2, VEU);

13.

vraagt de volledige en consistente toepassing, in overeenstemming met de internationale en Europese wetgeving op het vlak van de mensenrechten, van het programma van Stockholm, dat de verplichtingen en beginselen die voortvloeien uit het Verdrag omzet in de praktijk door strategische richtsnoeren vast te leggen voor de RVVR;

14.

is van mening dat de Europese instellingen vaak elk voor zich hebben opgetreden op het vlak van de bescherming van de grondrechten en roept daarom op tot reflectie over de maatregelen die werden genomen en tot verbeterde samenwerking tussen deze instellingen, zoals gevestigde interinstitutionele samenwerking voor de jaarlijkse evaluatie van de toestand van de mensenrechten in de EU, zodat elke instelling kan voortbouwen op de verslagen van de andere instellingen;

15.

neemt nota van de totstandbrenging van een nieuwe portefeuille voor justitie, grondrechten en burgerschap binnen de Commissie als teken van haar engagement om meer inspanningen te leveren op het gebied van fundamentele rechten en vrijheden en als positief antwoord op de herhaalde verzoeken van het Parlement in dit opzicht; is van mening dat deze scheiding tussen justitie en veiligheid de verkeerd opgevatte tweedeling tussen de noodzaak om de mensenrechten van alle mensen te vrijwaren en de noodzaak om hun veiligheid te garanderen, niet mag versterken; meent dat de nieuwe commissaris bijzondere aandacht moet besteden aan het EU-beleid ter bestrijding van illegale migratie en terrorisme, en gelooft dat de nieuwe commissaris de onvoorwaardelijke steun van het college van commissarissen zal nodig hebben om een prominente rol te kunnen blijven spelen;

16.

vraagt dat de Commissie 2013 uitroept tot Europees Jaar van het burgerschap, met als doel het debat over het Europese burgerschap aan te wakkeren en de Europese burgers in te lichten over hun rechten, met name de nieuwe rechten die voortvloeien uit de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon;

17.

verwacht concrete maatregelen van de nieuwe commissaris, in lijn met de reeds verklaarde intenties: in het bijzonder en vóór alles de invoering van een beoordeling van de gevolgen voor de grondrechten voor alle nieuwe wetgevingsvoorstellen, het houden van toezicht op het wetgevingsproces om ervoor te zorgen dat definitieve teksten in overeenstemming zijn met het Handvest, de toepassing van een „nultorelantiebeleid” voor schendingen van het Handvest, door diepgaande onderzoeken in te stellen en inbreukprocedures op te starten wanneer de lidstaten hun verplichtingen op het vlak van de mensenrechten niet nakomen bij de uitvoering van de EU-wetgeving, en het waarborgen dat de EU-burgers naar behoren worden ingelicht over de nieuwe structuur met betrekking tot de grondrechten; vraagt follow-up bij de mededeling uit 2003 over artikel 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie (COM(2003)0606) om een transparante en coherente manier vast te leggen om mogelijke schendingen van de mensenrechten aan te pakken en om artikel 7 van het VWEU op pertinente wijze te gebruiken op basis van de nieuwe structuur met betrekking tot de grondrechten;

18.

herinnert de Commissie eraan dat ze erop moet toezien dat alle nieuwe wetgevingsvoorstellen in overeenstemming zijn met het Handvest, en dat ze moet nagaan of dit voor de bestaande instrumenten ook het geval is; stelt voor dat in de effectbeoordeling bij Commissievoorstellen duidelijk aangegeven wordt of deze voorstellen het Handvest naleven, zodat deze overweging een integraal deel uitmaakt van het indienen van wetgevingsvoorstellen; herinnert de Commissie aan het feit dat zij de expliciete taak heeft de betrokkenheid van alle belanghebbenden te verzekeren door middel van algemene raadplegingen, zodat het optreden van de Unie coherent en transparant is (artikel 11, lid 3, van het VEU); benadrukt in dit verband het belang van het FRA-platform als een goed hulpmiddel voor het vervullen van deze taak;

19.

herinnert de Commissie eraan dat ze objectieve onderzoeken moet uitvoeren en inbreukprocedures moet opstarten wanneer een lidstaat bij de uitvoering van de EU-regelgeving de rechten die in het Handvest zijn opgenomen niet naleeft; herinnert de Commissie er tevens aan de lidstaten te verzoeken betrouwbare gegevens en feiten voor te leggen en ook informatie te verzamelen afkomstig van niet-gouvernementele bronnen, en het FRA en andere mensenrechtenorganen om inbreng te vragen;

20.

vestigt de aandacht op de recente heropleving van nationalisme, vreemdelingenhaat en discriminatie in een aantal lidstaten en benadrukt dat de Commissie een centrale rol moet spelen bij de preventie en bestrijding van deze mogelijke schendingen van de grondrechten;

21.

benadrukt het belang van de jaarlijkse beoordeling door de Commissie van de naleving van het Handvest, en merkt op dat haar toezichtsverslagen een beoordeling moeten bevatten van de toepassing van de gewaarborgde rechten en een evaluatie van de meest netelige kwesties, de situatie van de meest kwetsbare groepen in de Unie, bestaande lacunes op het vlak van bescherming van de grondrechten en de belangrijkste tendensen en structurele problemen op nationaal niveau en op EU-niveau, met als doel concrete initiatieven en maatregelen voor te stellen; beveelt aan goede praktijken te verspreiden in de lidstaten;

22.

is ingenomen met de mededeling van de Commissie over de strategie voor de effectieve tenuitvoerlegging door de Europese Unie van het Handvest voor de grondrechten, waarin zij onder meer wijst op haar preventieve aanpak in het kader van de daadwerkelijke uitvoering, het belang van interne opleidingen over de grondrechten, de systematische controle door de Dienst effectbeoordelingen van het grondrechtenaspect in de effectbeoordelingen van de Commissie, en de in dit verband vereiste gerichte maatregelen op het vlak van communicatie in diverse situaties; is eveneens ingenomen met de nadruk die in de bovengenoemde mededeling van de Commissie wordt gelegd op het belang van de tijdens de Europese Raad van 1993 in Kopenhagen vastgelegde politieke toetredingscriteria, die voorschrijven dat kandidaat-landen over stabiele instellingen moeten beschikken ter garantie van democratie, de rechtsstaat, mensenrechten en eerbied voor en bescherming van minderheden; is van mening dat het behoud van deze criteria de bescherming van de grondrechten in de toekomstige EU-lidstaten ondersteunt;

23.

roept de Commissie op toe te zien op de naleving van de waarden en beginselen die zijn opgenomen in het Verdrag en het Handvest en te zorgen voor de uitvoering van de strategie die is geformuleerd in het kader van het programma van Stockholm, door middel van concrete wetgevingsvoorstellen, en vraagt dat zij bij deze activiteiten rekening houdt met de jurisprudentie van het EHRM; vraagt bovendien de „Lissabonisering” van het huidige acquis op het vlak van politiële en judiciële samenwerking en de versterking van de democratische verantwoording in de RVVR;

24.

stelt voor een werkrelatie in te stellen tussen de commissarissen verantwoordelijk voor justitie, grondrechten en burgerschap en binnenlandse zaken en de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken van het Parlement, door de commissarissen geregeld uit te nodigen op vergaderingen van de commissie om van gedachten te wisselen over actuele kwesties en ontwikkelingen met betrekking tot de grondrechten;

25.

benadrukt dat ook het Europees Parlement systematischer een onafhankelijke beoordeling moet uitvoeren van de impact op de grondrechten van wetgevingsvoorstellen en amendementen die in behandeling zijn in de wetgevingsprocedure, met name door de mogelijkheden die voorzien zijn in artikel 36 van het Reglement van het Parlement betreffende de eerbiediging van het Handvest, uit te breiden en door de Juridische Dienst om advies te vragen over de juridische aspecten van grondrechtenkwesties in de EU;

26.

roept de Raad op zich aan te passen aan de veranderingen die het Verdrag voorschrijft en het Handvest na te leven wanneer hij optreedt als wetgever; is daarom verheugd over de oprichting binnen de Raad van een vaste werkgroep grondrechten, rechten van de burger en vrij verkeer van personen en benadrukt dat het belangrijk is dat dit nieuwe orgaan over een uitgebreid mandaat beschikt dat kwesties met betrekking tot grondrechten die van belang zijn voor de EU en de lidstaten omvat en dat het zorgt voor een forum voor uitwisselingen binnen de Raad over interne mensenrechtenkwesties; benadrukt dat het belangrijk is dat dit nieuwe orgaan transparant en efficiënt is, ook in zijn betrekkingen met het Europees Parlement;

27.

betuigt opnieuw zijn steun aan de interinstitutionele gemeenschappelijke aanpak van effectbeoordelingen (4) waarnaar verwezen wordt in de mededeling van de Commissie over de strategie voor de effectieve tenuitvoerlegging door de Europese Unie van het Handvest voor de grondrechten, en waarin staat dat het Parlement en de Raad verantwoordelijk zijn voor de beoordeling van de impact van hun eigen amendementen;

28.

verzoekt de Raad ervoor te zorgen dat zijn werkgroep grondrechten, rechten van de burger en vrij verkeer van personen over een uitgebreid mandaat beschikt, met onder meer de volgende taken: de officiële behandeling en beantwoording van verslagen van het FRA (daarnaast ook aanbevelingen van de verdragsorganen van de VN en bijzondere procedures en mechanismen); de beoordeling – samen met de werkgroep mensenrechten van de Raad (COHOM) – van de impact van interne EU-instrumenten en -beleidsmaatregelen op de mensenrechten buiten de EU; het regelen van de coördinatie met agentschappen die invloed hebben op het vlak van de mensenrechten (zoals de EIB of Frontex); het onderzoeken van de ondertekening, ratificering en naleving van internationale mensenrechteninstrumenten door de EU en de EU-lidstaten; en algemeen gesproken het aanbieden van een forum voor uitwisselingen binnen de Raad over interne mensenrechtenkwesties;

29.

vraagt dat zijn recht op democratisch toezicht op basis van de Verdragen geëerbiedigd wordt; houdt staande dat de EU-instellingen onderling moeten zorgen voor meer transparantie en ruimere toegang tot elkaars documenten, met het oog op een doelmatigere interinstitutionele samenwerking, met inbegrip van verantwoordingsplicht op het vlak van kwesties die te maken hebben met de grondrechten; onderstreept dat het Parlement gevolg moet geven aan zijn resoluties over grondrechten in de EU en benadrukt zijn rol op het vlak van de evaluatie van het werk van de andere EU-instellingen met betrekking tot hun daden of hun inactiviteit bij de beoordeling van de ontwikkelingen op dit gebied (bijvoorbeeld door middel van jaarlijkse verslagen), door middel van zijn combinatie van politieke boodschappen en een op feiten gebaseerde aanpak; benadrukt zijn recht conform artikel 218, lid 10, van het VWEU in alle fasen van de procedure voor het sluiten van internationale overeenkomsten tussen de Unie en derde landen of internationale organisaties ogenblikkelijk en ten volle te worden ingelicht;

30.

herbevestigt de versterkte rol die het HvJ speelt op het vlak van het waarborgen dat alle EU-instellingen, -agentschappen en -lidstaten die de EU-regelgeving ten uitvoer leggen, het Handvest dienovereenkomstig naleven, en wijst erop dat dit het HvJ zal toelaten zijn jurisprudentie inzake grondrechten te versterken en verder te ontwikkelen; benadrukt de nood aan vaste samenwerking tussen de nationale rechtbanken, het HvJ en het EHRM om de ontwikkeling van een coherent systeem van rechtspraak op dit gebied verder te bevorderen;

31.

benadrukt de rol die het FRA speelt door permanent toezicht te houden op de situatie met betrekking tot de grondrechten binnen de Unie en de gevolgen van het Verdrag van Lissabon op dit vlak, door te voorzien in analyses, bijstand en deskundigheid, een taak die kwaliteit, objectiviteit, daadwerkelijke onpartijdigheid en transparantie vereist; roept de Commissie op het mandaat van het FRA te herzien en te versterken om zijn werkzaamheden in overeenstemming te brengen met de nieuwe vereisten die voortvloeien uit het Verdrag van Lissabon en het Handvest; wijst erop dat zijn toezichthoudende rol, binnen het herziene mandaat, moet worden uitgebreid naar de toetredende landen; bijgevolg zijn voldoende middelen nodig om zijn na de tenuitvoerlegging van het Handvest uitgebreide taken uit te voeren; herhaalt zijn verzoek volledig te worden betrokken bij de herziening van het meerjarig programma van het FRA; is verheugd over de opneming van een bijlage in het jaarverslag van het FRA waarin een overzicht wordt gegeven van de ratificatie door de lidstaten van de internationale mensenrechteninstrumenten;

32.

benadrukt dat de belangrijkste taak van het FRA bestaat in het bezorgen van feiten en data over kwesties die te maken hebben met de grondrechten aan de besluitvormingsinstellingen en dat het, met dit als doel, informatie en gegevens verzamelt en analyseert, alsook zorgt voor bewustmaking door op basis van nauwkeurige methoden wetenschappelijk onderzoek en enquêtes uit te voeren, thematische en jaarlijkse verslagen te publiceren en door banden te smeden en de dialoog te bevorderen met het maatschappelijk middenveld; is verheugd over zijn jaarverslag voor 2009 en zijn aanpak om een vergelijkend overzicht te geven en goede praktijken in de 27 lidstaten in de verf te zetten;

33.

roept de besluitvormingsinstellingen van de EU op tijdens de voorbereidende fase van wetgevingsactiviteit en bij besluitvormings- en/of toezichtprocedures gebruik te maken van de gegevens en feiten die door het FRA worden verstrekt, en voortdurend nauw samen te werken met het FRA en met het ngo-platform;

34.

vraagt alle Europese agentschappen zich te blijven engageren voor de bescherming van de grondrechten en een op grondrechten gerichte aanpak in al hun activiteiten op te nemen; vraagt bovendien dat de EU ervoor zorgt dat haar agentschappen in dit opzicht wettelijk ten volle aansprakelijk zijn;

35.

is van mening dat Frontex een gestructureerde samenwerking tot stand moet brengen met de bureaus die zich met grondrechten, migranten en asiel bezighouden, en met het Hoge Commissariaat voor de vluchtelingen (UNHCR) teneinde operaties die van invloed zijn op de bescherming van de mensenrechten te bevorderen; toont zich verheugd over de in 2010 ondertekende samenwerkingsovereenkomst tussen Frontex en het FRA;

36.

benadrukt het feit dat de EU en de lidstaten verplichtingen delen op het vlak van de tenuitvoerlegging en/of handhaving van de mensenrechten en grondrechten, binnen hun respectieve bevoegdheidsterreinen, in overeenstemming met het subsidiariteitsbeginsel, en dat deze gedeelde verantwoordelijkheid en bevoegdheid zowel een kans als een verplichting is voor de lidstaten en de EU-instellingen; wijst met klem op de versterkte rol die de nationale parlementen hebben gekregen door het Verdrag van Lissabon en steunt de totstandbrenging van een formele en permanente dialoog tussen het Europees Parlement en de nationale parlementen;

37.

herinnert de lidstaten eraan dat zij de plicht hebben om de Commissie, als hoedster van de verdragen, betrouwbare gegevens en feiten voor te leggen wanneer dit wordt gevraagd;

38.

benadrukt het belang van de rechterlijke organen in de lidstaten, die een voorname rol spelen bij het zorgen voor de naleving en de handhaving van de grondrechten, en dringt daarom aan op steun voor makkelijke toegang tot de rechtbanken en procedures met een redelijke tijdsduur als een manier om de bescherming van de grondrechten en de mensenrechten te versterken; spoort de lidstaten aan inspanningen te leveren op het vlak van de permanente opleiding van nationale rechters met betrekking tot fundamentele rechten en vrijheden, waaronder de nieuwe aspecten op dit gebied na het Verdrag van Lissabon;

39.

is van mening dat het EU-optreden niet alleen gericht moet zijn op de aanpak van schendingen van grondrechten die al plaatsgevonden hebben maar ook op preventie; dringt daarom aan op bezinning over mechanismen voor vroegtijdige ontdekking van potentiële schendingen van de grondrechten in de EU en haar lidstaten, opschorting van maatregelen die een schending inhouden, versnelde juridische procedures om vast te stellen of een maatregel in strijd is met de grondrechten van de EU, en sancties ingeval zo'n maatregel toch, in strijd met het EU-recht, doorgevoerd wordt;

40.

roept de EU-instellingen en de lidstaten op hun inspanningen te verdubbelen om daadwerkelijk informatie te geven en te zorgen voor de bewustmaking van het publiek, aangezien de grondrechten op een doeltreffender manier kunnen worden beschermd indien de personen zelf op de hoogte zijn van hun rechten en de beschikbare mechanismen om ze te beschermen; roept op om op een actieve manier gebruik te maken van de ervaring van burgerorganisaties en relevante ngo's en om een blijvende werkrelatie te onderhouden met al deze organen bij de implementering van de nieuwe structuur met betrekking tot de grondrechten en bij het nemen van maatregelen in specifieke gevallen;

41.

herhaalt dat het zich het recht voorbehoudt jaarlijks een verslag over de situatie van de grondrechten in de EU te publiceren, waarin zo nodig grondrechtenkwesties in verband met EU-instellingen, -agentschappen of lidstaten aan bod kunnen komen;

42.

stelt voor dat EU-instellingen en -agentschappen manieren vinden om beter samen te werken met internationale organisaties die zich inzetten voor de bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden, en om beter gebruik te maken en te zorgen voor een effectievere doorstroming van de resultaten van de ervaring op het terrein;

43.

roept de EU-instellingen op het volledige potentieel te benutten van het memorandum van overeenstemming tussen de Raad van Europa en de Europese Unie, in het belang van een grotere synergie en samenhang op Europees niveau, en stelt voor beter gebruik te maken van de deskundigheid van de controlemechanismen, normen en bevindingen met betrekking tot mensenrechten ontwikkeld door de Raad van Europa, om dubbel werk te voorkomen; wijst er opnieuw op dat het nodig is dat de Unie meer betrokken is bij het werk van de Commissaris voor de Mensenrechten van de Raad van Europa en dat de EU hier meer rekening mee houdt bij de uitvoering van haar beleid op het gebied van vrijheid, recht en veiligheid;

44.

roept de EU-lidstaten op de fundamentele mensenrechtenverdragen van de VN en de Raad van Europa en de bijkomende facultatieve protocollen te ondertekenen en te ratificeren: onder meer het Europees Sociaal Handvest (herzien), het Verdrag inzake de bestrijding van mensenhandel, het Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden, het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden van de Raad van Europa, alsook het VN-Verdrag tegen foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing, het VN-Verdrag betreffende de status van vluchtelingen, het VN-Verdrag inzake de bescherming van de rechten van alle migrerende werknemers en hun gezinsleden, het VN-Verdrag ter bestrijding van georganiseerde criminaliteit en de twee bijbehorende protocollen betreffende het smokkelen van immigranten en mensenhandel, het VN-Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen, het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind en het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap; stelt bovendien voor dat in het Europese wetgevingsproces meer rekening wordt gehouden met en meer wordt verwezen naar internationale documenten;

45.

benadrukt dat het nodig is voldoende aandacht te besteden aan de verschillende controlemechanismen van de VN en aan de bevindingen van de mensenrechtenorganen van de VN, en stelt voor dat hun aanbevelingen die van belang zijn voor de lidstaten nauwgezet worden gevolgd; wijst op het belang van de universele periodieke doorlichting van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties; beveelt aan samen te werken met het Hoge Commissariaat voor de mensenrechten en het Hoge Commissariaat voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties; is verheugd over de opening van het eerste Europese regionale bureau van de Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de VN in Brussel;

46.

benadrukt de belangrijke rol en het actieve werk van het Bureau voor Democratische Instellingen en Mensenrechten (ODIHR), van de speciale vertegenwoordigers van de OVSE voor mediavrijheid en voor de bestrijding van mensenhandel, en van de Hoge Commissaris voor nationale minderheden;

47.

verzoekt de lidstaten die in de VN-Veiligheidsraad zitting hebben zorg te dragen voor procesrechtelijke waarborgen bij het plaatsen c.q. schrappen van namen van groepen of personen op terreurlijsten, zoals ingevolge de jurisprudentie van het HvJ vereist is;

48.

benadrukt dat de nieuwe structuur zal worden beoordeeld op basis van hoe effectief de huidige, meest dringende mensenrechtenkwesties en de meest voorkomende schendingen worden aangepakt door de verantwoordelijke instellingen, zowel in de lidstaten als op het niveau van de EU, mede in het kader van haar externe betrekkingen;

49.

herinnert daarom aan al zijn resoluties, debatten en bevindingen van missies in 2009 inzake mensenrechtenkwesties, die hebben aangetoond dat er veel onopgeloste problemen en specifieke gevallen van mensenrechtenschendingen bestaan, waarvoor nood is aan concrete maatregelen, strategieën op middellange termijn en oplossingen op lange termijn en follow-up door EU-instellingen, zoals:

50.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Europese Raad, de Raad en de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten en de kandidaat-lidstaten, de Verenigde Naties, de Raad van Europa en de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa.

15.6.2012   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 169/58

—

gezien Richtlijn 2005/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt (1) („richtlijn oneerlijke handelspraktijken”),

—

gezien Richtlijn 2006/114/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame (2) („richtlijn misleidende reclame”),

—

gezien Richtlijn 2010/13/EU van het Europees Parlement en de Raad van 10 maart 2010 betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (3) („richtlijn audiovisuele mediadiensten”),

—

gezien Verordening (EG) nr. 2006/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 2004 betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming („verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming”) (4),

—

gelet op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, in het bijzonder op de artikelen 7 (eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer en het gezinsleven) en 8 (bescherming van persoonsgegevens),

—

gezien Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en het vrije verkeer van die gegevens (5),

—

gezien Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2002 betreffende de verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector elektronische communicatie (6),

—

gezien Richtlijn 2000/31/EG van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2000 betreffende bepaalde juridische aspecten van de diensten van de informatiemaatschappij, met name de elektronische handel, in de interne markt (7),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 9 maart 2010 over consumentenbescherming (8),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 9 maart 2010 over het scorebord van de interne markt (9),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 13 januari 2009 over de omzetting, tenuitvoerlegging en handhaving van Richtlijn 2005/29/EG betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt en Richtlijn 2006/114/EG inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame (10),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 18 november 2008 over het scorebord voor de consumentenmarkten (11),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 3 september 2008 over het effect van marketing en reclame op de gelijkheid tussen vrouwen en mannen (12),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 28 januari 2009 getiteld „Doorlichting van de beleidsresultaten voor consumenten in de interne markt - Tweede editie van het scorebord voor de consumentenmarkten” (COM(2009)0025) en het begeleidende interne werkdocument van de diensten van de Commissie getiteld „Tweede editie van het scorebord voor de consumentenmarkten” (SEC(2009)0076),

—

gezien het werkdocument van de diensten van de Commissie van 29 maart 2010 getiteld „Consumer Markets Scoreboard – Consumers at Home in the Internal Market - Monitoring the integration of the retail Internal Market and Benchmarking the Consumer Environment in Member States” (SEC(2010)0385),

—

gezien het verslag over de consumentenbescherming in de interne markt, in oktober 2008 door de Commissie gepubliceerd in speciale Eurobarometer 298,

—

gezien het analytisch verslag over de attitudes ten aanzien van grensoverschrijdende verkoop en de bescherming van de consumenten, in maart 2010 gepubliceerd door de Commissie in Flash Eurobarometer nr. 282,

—

gezien de Europese aanpak van mediageletterdheid in de digitale omgeving (COM(2007)0833),

—

gezien de richtsnoeren van de Commissie over de toepassing van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken (SEC(2009)1666),

—

gezien advies 2/2010 over reclame op basis van het onlinegedrag van de consument („behavioral advertising”), goedgekeurd door de artikel 29-werkgroep gegevensbescherming op 22 juni 2010,

—

gezien advies 5/2009 over sociale onlinenetwerken, goedgekeurd door de artikel 29-werkgroep gegevensbescherming op 12 juni 2009,

—

gezien de mededeling van de Franse nationale commissie voor informatica en vrijheden (Commission nationale de l'informatique et des libertés, CNIL) van 5 februari 2009 over gerichte onlinereclame („La publicité ciblée en ligne”),

—

gelet op artikel 48 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming en het advies van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid (A7-0338/2010),

A.

overwegende dat reclame de mededinging en het concurrentievermogen bevordert, misbruiken van machtspositie kan beperken en de innovatie op de gemeenschappelijke markt stimuleert en dat zij bijgevolg positieve gevolgen voor de consumenten heeft, met name door een groter keuzeaanbod, lagere prijzen en informatie over nieuwe producten,

B.

overwegende dat reclame een belangrijke en vaak cruciale financieringsbron voor een dynamisch en concurrerend medialandschap is en actief bijdraagt tot een gevarieerde en onafhankelijke pers in Europa,

C.

overwegende dat sommige reclamepraktijken niettemin negatieve gevolgen voor de gemeenschappelijke markt en de consumenten kunnen hebben (oneerlijke praktijken, binnendringen van de publieke/particuliere ruimte, gerichtheid op personen, belemmeringen voor de betreding van de gemeenschappelijke markt en verstoring van deze markt),

D.

overwegende dat het nog steeds nodig is oneerlijke handelspraktijken op het gebied van reclame te bestrijden, nu de speciale Eurobarometer duidelijk maakt dat die nog steeds gangbaar zijn,

E.

overwegende dat de evolutie van de communicatiemiddelen op het gebied van reclame een grote impact heeft, met name door de ontwikkeling van het internet, sociale netwerken, fora en blogs, de toegenomen mobiliteit van de gebruikers en de snelle groei van digitale producten,

F.

overwegende dat het, met het oog op een zekere moeheid onder de consumenten met betrekking tot de verspreiding van reclameboodschappen, nu verleidelijk is om gebruik te maken van de nieuwe communicatiemiddelen ter verspreiding van commerciële boodschappen, ook al zijn zij niet duidelijk als zodanig opgezet, waardoor zij de consument kunnen misleiden,

G.

overwegende dat de ontwikkeling van nieuwe reclamepraktijken via internet en mobiele apparatuur een reeks problemen veroorzaakt die aangepakt moeten worden om een hoog niveau van bescherming voor de gebruikers te waarborgen,

H.

overwegende dat onlinereclame een belangrijke economische rol speelt, met name door de financiering van gratis diensten, en overwegende dat deze exponentieel is gegroeid,