30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/1

1.

Op 24 februari 2010 heeft de Commissie een voorstel goedgekeurd voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2007/2004 tot oprichting van een Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie (Frontex) (3) (hierna: „het voorstel” of „de voorgestelde verordening”).

2.

De Europese Toezichthouder voor gegevensbescherming (EDPS) is verheugd dat hij door de Commissie voorafgaand aan de goedkeuring van het voorstel informeel werd geraadpleegd. Op 8 februari 2010 heeft de EDPS zijn informele opmerkingen ingediend, die ertoe hebben geleid dat de Commissie een aantal wijzigingen heeft aangebracht in de definitieve versie van het door haar goedgekeurde voorstel.

3.

Het voorstel, zoals goedgekeurd door de Commissie, werd op 2 maart 2010 aan de EDPS toegezonden voor advies overeenkomstig artikel 28, lid 2, van Verordening (EG) nr. 45/2001.

4.

In dit verband zij erop gewezen dat de EDPS op 26 april 2010 een advies heeft uitgebracht over de door de functionaris voor gegevensbescherming van het Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie (Frontex) ingediende kennisgeving voor voorafgaande controle betreffende het vergaren van naams- en andere gegevens van repatrianten ten behoeve van gezamenlijke terugkeeroperaties (hierna te noemen: „het Voorafgaande Controle Advies” (4)). De conclusies van het voornoemde advies over de verwerking van persoonsgegevens in verband met de voorbereiding en uitvoering van gezamenlijke terugkeeroperaties in de zin van artikel 9 van Verordening (EG) nr. 2007/2004 vormen de basis voor een aantal van de constateringen en conclusies in dit advies.

5.

Met betrekking tot het doel van het voorstel wordt in de toelichting bij de voorgestelde verordening (hierna: „de toelichting”) het volgende verklaard: Het „voorstel betreft wijzigingen van Verordening (EG) nr. 2007/2004 […] die ervoor moeten zorgen dat het agentschap (Frontex) de komende jaren op welomschreven en correcte wijze functioneert. Het voorstel heeft ten doel de verordening in het licht van de uitgevoerde evaluaties en praktijkervaring aan te passen om de opdracht van het agentschap te verduidelijken en geconstateerde tekortkomingen te verhelpen.”

6.

In dit verband zij vermeld dat in overweging 9 van het voorstel wordt gewezen op het feit dat de Raad de Commissie in het Stockholm-programma heeft verzocht de rol van Frontex bij het beheer van de buitengrenzen van de Europese Unie te verduidelijken en uit te breiden.

7.

Daarnaast wordt in overweging 10 gewezen op de noodzaak om de operationele capaciteit van Frontex te vergroten: „Het mandaat van het agentschap dient […] te worden herzien om met name de operationele capaciteit van het agentschap te vergroten, en daarbij te waarborgen dat alle getroffen maatregelen evenredig zijn aan de doelstellingen en de grondrechten […] ten volle eerbiedigen […].” Voorts wordt in overweging 11 benadrukt dat „de huidige mogelijkheden om de lidstaten effectief te ondersteunen bij de operationele aspecten van het beheer van de buitengrenzen moeten worden versterkt wat betreft de beschikbare technische middelen”.

8.

Bovendien wordt in overweging 4 gepreciseerd dat „deze verordening de grondrechten (eerbiedigt)en de beginselen in acht (neemt) die met name zijn erkend in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, en meer bepaald de menselijke waardigheid, het verbod van folteringen en van onmenselijke of vernederende behandelingen of bestraffingen, het recht op vrijheid en veiligheid, het recht op bescherming van persoonsgegevens, het recht op asiel, het beginsel van non-refoulement het non-discriminatiebeginsel, de rechten van het kind, en het recht op een doeltreffende voorziening in rechte. De lidstaten moeten deze verordening toepassen in overeenstemming met deze rechten en beginselen”.

9.

Dit voorstel betreft een herziening van het wettelijk kader van het agentschap waarmee — op de in de effectbeoordeling beschreven uitzonderingen na — tegemoet wordt gekomen aan de aanbevelingen ter zake uit de mededeling van de Commissie van 13 februari 2008 over de evaluatie en de toekomstige ontwikkeling van het Frontex-agentschap (5) en aan de aanbevelingen van de raad van bestuur.

10.

Als algemene opmerking zij vermeld dat het voorstel erop is gericht Frontex de nodige mogelijkheden te geven zijn huidige taken en verantwoordelijkheden en die waarin de voorgestelde verordening voorziet, doeltreffender te vervullen. Behoudens de goedkeuring van de voorstellen van de Commissie zou Frontex onder meer de volgende, in de toelichting genoemde nieuwe taken krijgen: 1) uitbreiding van de werkzaamheden op het gebied van risicoanalyse; 2) intensivering van werkzaamheden in verband met onderzoek; 3) invoering van de mogelijkheid om gezamenlijke terugkeeroperaties te coördineren; 4) nieuwe taken betreffende ontwikkeling en beheer van informatiesystemen; 5) nieuwe taken betreffende steunverlening aan Eurosur.

11.

Bij de opstelling van dit advies en de formulering van zijn conclusies heeft de EDPS het voorgestelde nieuwe wettelijke kader voor de toekomstige werkzaamheden van Frontex, dat eventueel tot een uitbreiding van de bestaande taken van het agentschap op basis van de voorgestelde verordening zal leiden, zorgvuldig bestudeerd.

12.

Tegen deze achtergrond en rekening houdend met de hierboven vermelde mogelijke nieuwe taken en verantwoordelijkheden van het agentschap valt op dat in de voorgestelde verordening, afgezien van de laatste volzin van artikel 11 van het voorstel, vrijwel geen gewag wordt gemaakt van de verwerking van persoonsgegevens door Frontex. Deze kwestie zal in het licht van de bevindingen en conclusies van het onder punt 4 bedoelde Voorafgaande Controle Advies van de EDPS nog nader worden onderzocht.

13.

Het onderhavige advies concentreert zich bovendien op de specifieke bepalingen van de voorgestelde verordening die gevolgen voor de gegevensbescherming hebben of in de toekomst zouden kunnen hebben. In dit verband zal in dit advies aandacht worden besteed aan de volgende specifieke bepalingen:

14.

Zoals in het voorgaande reeds is opgemerkt, wordt in het voorstel noch gespecificeerd of Frontex in de context van zijn voorgestelde nieuwe taken en verantwoordelijkheden de bevoegdheid tot het verwerken van (bepaalde) persoonsgegevens krijgt, noch wordt erin aangegeven onder welke omstandigheden, voorwaarden en beperkingen en gepaard aan welke beschermingsmaatregelen een dergelijke bevoegdheid zou worden uitgeoefend. Deze kwestie wordt in de voorgestelde verordening niet verduidelijkt, noch bevat zij een specifieke rechtsgrondslag waaruit blijkt onder welke omstandigheden een dergelijke gegevensverwerking door Frontex zou kunnen plaatsvinden, met inachtneming van gedegen beschermingswaarborgen en in overeenstemming met de beginselen van evenredigheid en noodzakelijkheid.

15.

In dit verband dient nog eens te worden gewezen op de toelichting, waarin wordt gesteld dat het voorstel geheel in de lijn ligt van de voorkeursoptie van de effectbeoordeling, „zij het dat Frontex geen beperkt mandaat krijgt om persoonsgegevens te verwerken met het oog op de bestrijding van criminele netwerken die illegale immigratie organiseren”. De toelichting luidt vervolgens: „De Commissie is van mening dat alle mogelijkheden om de strijd tegen migrantensmokkel en mensenhandel op te voeren, moeten worden onderzocht. Zij geeft er echter de voorkeur aan de kwestie van de persoonsgegevens te behandelen in het kader van de later dit jaar te presenteren algemene strategie voor informatie-uitwisseling, en zich eerst te beraden op de verdere samenwerking tussen de agentschappen op het gebied van justitie en binnenlandse zaken, overeenkomstig het programma van Stockholm.”

16.

De EDPS heeft zijn twijfels over de aanpak die de Commissie in de voorgestelde verordening kiest met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens door Frontex. Uit de hierboven geciteerde tekst van de toelichting wordt niet duidelijk in welke mate Frontex op zijn andere werkterreinen wel een mandaat krijgt om persoonsgegevens te verwerken (zie de punten 10 en 11). Voor een voorbeeld verwijst de EDPS naar zijn Voorafgaande Controle Advies over de voorbereiding en uitvoering van gezamenlijke terugkeeroperaties: in verband met deze operaties stelde Frontex de EDPS op de hoogte van het feit dat de verwerking van bepaalde gegevens met het oog op de uitvoering van de in artikel 9 van de Frontex-verordening genoemde taken noodzakelijk zou kunnen zijn.

17.

In zijn Voorafgaande Controle Advies achtte de EDPS „vanwege de gevoeligheid van de gegevens en activiteiten in kwestie, die betrekking hebben op een kwetsbaar deel van de bevolking, een meer specifieke rechtsgrondslag dan artikel 9 van Verordening (EG) nr. 2007/2004 wenselijk, zo niet noodzakelijk, om duidelijkere grenzen aan de verwerking van die gegevens te stellen en de betrokkenen de nodige waarborgen te bieden in overeenstemming met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en het Handvest van de grondrechten van de EU.”

18.

Volgens de EDPS toont het voorbeeld van de gezamenlijke terugkeeroperaties in verband waarmee Frontex de verwerking van bepaalde persoonsgegevens noodzakelijk acht, aan dat het voorstel op dit punt dringend moet worden verduidelijkt. Het feit dat de Commissie nalaat deze kwestie in de voorgestelde verordening te preciseren of de exacte datum te noemen waarop zij dit alsnog zal doen, en het feit dat zij er de voorkeur aan geeft de aangelegenheid in afwachting van nieuwe regelgeving en politieke omstandigheden uit te stellen (zie punt 15 van dit advies), geeft aanleiding tot ernstige bezorgdheid. De EDPS is van oordeel dat deze aanpak tot onwenselijke rechtsonzekerheid zou kunnen leiden en een aanzienlijk risico inhoudt dat de voorschriften en garanties inzake gegevensbescherming niet in acht worden genomen.

19.

Met het oog op de voorgestelde nieuwe taken en verantwoordelijkheden van Frontex is de EDPS van mening dat de reikwijdte van de activiteiten die de verwerking van persoonsgegevens door Frontex zouden kunnen vereisen, in de voorgestelde verordening — voor zover noodzakelijk en gepast — duidelijk dient te worden omschreven. Volgens de EDPS is voor de verwerking van persoonsgegevens door Frontex in verband met bestaande of nieuwe taken van het agentschap een specifieke rechtsgrondslag nodig. Alleen voor zover dit voor welomschreven rechtmatige doeleinden — met name gezamenlijke terugkeeroperaties — noodzakelijk is, dient een dergelijke gegevensverwerking te worden toegestaan.

20.

Bovendien behoort de rechtsgrondslag te zorgen voor een specificatie van de noodzakelijke en passende waarborgen, beperkingen en de voorwaarden die van toepassing zijn op een dergelijke verwerking van persoonsgegevens in overeenstemming met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en artikel 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

21.

De noodzaak van een dergelijke specificatie is des te noodzakelijker daar het in de praktijk moeilijk is om een duidelijk onderscheid te maken tussen operationele en niet-operationele activiteiten van Frontex of, meer specifiek, tussen gevallen waarin persoonsgegevens voor puur administratieve of puur operationele doeleinden worden verwerkt. De reikwijdte en betekenis van deze termen zijn niet precies genoeg omlijnd. De EDPS verzoekt de wetgever derhalve deze kwestie in de voorgestelde verordening te verduidelijken.

22.

Bij deze gelegenheid wenst de EDPS tevens te benadrukken dat de conclusies van het Voorafgaande Controle Advies alleen betrekking hebben op een specifieke activiteit (te weten gezamenlijke terugkeeroperaties), die Frontex in de toekomst overeenkomstig artikel 9 van de Frontex-verordening zal uitvoeren (6). Deze conclusies zijn gebaseerd op een grondige analyse van de juridische en praktische voorwaarden voor deze specifieke activiteit en op de informatie die de EDPS in het kader van de voorafgaande controle is verstrekt. Derhalve kunnen deze conclusies niet worden overgenomen voor de beoordeling van de noodzakelijkheid, evenredigheid en rechtmatigheid van de verwerking van persoonsgegevens zoals die wellicht in de toekomst wordt beoogd in verband met andere activiteiten van Frontex. Indien Frontex enige andere vorm van verwerking van persoonsgegevens beoogt, dient bij ontstentenis van een specifieke bepaling in de Frontex-verordening per geval te worden geanalyseerd of een dergelijke verwerking rechtmatig is (7).

23.

Zoals onder punt 13 vermeld, gaat dit advies tevens in op de specifieke bepalingen van de voorgestelde verordening die gevolgen voor de gegevensbescherming hebben of in de toekomst zouden kunnen hebben (artikelen 11, 11 bis, 11 ter, 13 en 14).

24.

Het voorstel bevat een nieuwe formulering van artikel 11 van Verordening (EG) nr. 2007/2004, waardoor de rol van Frontex wordt gewijzigd door de invoering van een verplichting voor het agentschap om informatieuitwisseling te ondersteunen en een informatiesysteem te ontwikkelen en te beheren waarmee gerubriceerde gegevens kunnen worden uitgewisseld. Meer specifiek wordt in de nieuwe tekst bepaald dat het agentschap „alle nodige maatregelen [kan] nemen om de uitwisseling van voor zijn taken relevante informatie met de Commissie en de lidstaten te vergemakkelijken. Het ontwikkelt en beheert een informatiesysteem waarmee gerubriceerde gegevens met de Commissie en de lidstaten kunnen worden uitgewisseld. Dit systeem voor informatie-uitwisseling heeft geen betrekking op de uitwisseling van persoonsgegevens”.

25.

De EDPS is ingenomen met de precisering in de laatste volzin van voornoemde bepaling, aangezien hiermee wordt verduidelijkt welke informatie Frontex met de Commissie en de lidstaten kan uitwisselen en ondubbelzinnig wordt aangegeven dat een dergelijke uitwisseling zich niet uitstrekt tot persoonsgegevens.

26.

Evenwel zou de EDPS in dit verband de aandacht willen vestigen op het feit dat het voorgestelde artikel 11 de enige bepaling in het voorstel is die uitdrukkelijk betrekking heeft op het vraagstuk van de verwerking van persoonsgegevens door Frontex in verband met zijn operationele activiteiten. In die bepaling wordt namelijk voor een bepaald informatiesysteem de uitwisseling van persoonsgegevens uitgesloten. Het feit dat in andere bepalingen, zoals die betreffende de samenwerking met agentschappen en organen van de Europese Unie en met internationale organisaties (artikel 13) of die betreffende de samenwerking met derde landen (artikel 14), geen precisering van die aard is opgenomen, kan echter vanuit het oogpunt van gegevensbescherming twijfels doen rijzen of zelfs aanleiding geven tot bezorgdheid.

27.

Het voorstel voorziet in de invoeging van artikel 11 bis, dat betrekking heeft op de toepassing van Verordening (EG) nr. 45/2001 en als volgt luidt: „De raad van bestuur stelt maatregelen vast voor de toepassing van Verordening (EG) nr. 45/2001 door het agentschap, onder meer betreffende de functionaris voor gegevensbescherming van het agentschap”.

28.

De EDPS is ingenomen met deze bepaling, die bekrachtigt dat het agentschap verplicht is om bij de verwerking van persoonsgegevens, voor zover deze is toegestaan, de voorschriften van Verordening (EG) nr. 45/2001 in acht te nemen.

29.

In dit verband is de benoeming van de functionaris voor gegevensbescherming van bijzonder belang. Daarnaast dient snel te worden gezorgd voor de vaststelling van de uitvoeringsvoorschriften met betrekking tot de reikwijdte van de bevoegdheden en taken die de functionaris voor gegevensbescherming worden opgedragen in overeenstemming met artikel 24, lid 8, van Verordening (EG) nr. 45/2001. Bovendien moeten deze voorschriften worden aangevuld door alle maatregelen die noodzakelijk zijn voor een doeltreffende toepassing van die verordening op Frontex.

30.

Deze bepaling is ook zeer relevant in het licht van de conclusies van het Voorafgaande Controle Advies, in verband waarmee Frontex de EDPS op de hoogte heeft gesteld van het feit dat de verwerking van bepaalde gegevens met het oog op de uitvoering van de in artikel 9 van de Frontex-verordening genoemde taken noodzakelijk zou kunnen zijn. Aangezien Verordening (EG) nr. 45/2001 van toepassing is, moet Frontex, in zijn hoedanigheid van verantwoordelijke voor de gegevensverwerking, erop toezien dat alle bepalingen van die verordening worden nageleefd.

31.

Op deze plaats zij opgemerkt dat het voorstel geen specifieke voorschriften bevat met betrekking tot de uitoefening van de rechten van de betrokkene (artikelen 13 t/m 19 van Verordening (EG) nr. 45/2001). Noch kent het een specifieke bepaling die de verantwoordelijke voor de gegevensverwerking verplicht informatie te verstrekken aan de betrokkene (artikelen 11 en 12 van Verordening (EG) nr. 45/2001). De EDPS beveelt aan dat bij de vaststelling van maatregelen door de raad van bestuur overeenkomstig artikel 11 bis van het voorstel, speciale aandacht aan die voorschriften wordt besteed.

32.

In artikel 11 ter wordt bepaald dat Frontex de veiligheidsvoorschriften dient toe te passen die zijn vastgesteld bij Besluit 2001/844/EG, EGKS, Euratom van de Commissie. Dit geldt onder meer voor de bepalingen betreffende de uitwisseling, de verwerking en de opslag van gerubriceerde gegevens. De voorgestelde bepaling verplicht het agentschap eveneens om niet-gerubriceerde gevoelige gegevens te behandelen volgens de door de Commissie vastgestelde en uitgevoerde beginselen.

33.

De EDPS is ingenomen met deze bepaling, die een noodzakelijke precisering inhoudt van de wijze waarop gerubriceerde gegevens door Frontex moeten worden beveiligd, uitgewisseld, verwerkt en opgeslagen. De EDPS is tevens ingenomen met het feit dat niet-gerubriceerde gevoelige gegevens veilig moeten worden behandeld volgens de door de Commissie vastgestelde veiligheidsbeginselen. Teneinde deze veiligheidsverplichting aan te vullen en te verduidelijken, adviseert de EDPS de volgende formulering toe te voegen aan de laatste volzin van artikel 11 ter: „en werkt dienovereenkomstig een uitvoerig beleid inzake gegevensbeveiliging uit”. Voor een doeltreffende toepassing van de beginselen van de Commissie moeten deze naar behoren worden omgezet en ten uitvoer gelegd in de vorm van een passend veiligheidsbeleid.

34.

In het voorstel wordt de bestaande formulering van artikel 13 van de Frontex-verordening vervangen. De nieuwe tekst luidt: „Het agentschap kan met Europol, het Europees Ondersteuningsbureau voor asielzaken, het Bureau voor de grondrechten en andere agentschappen en organen van de Europese Unie, en de internationale organisaties die bevoegd zijn op het gebied van de onder deze verordening vallende aangelegenheden samenwerken in het kader van met deze organen gemaakte werkafspraken overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van het Verdrag en de bepalingen over de bevoegdheid van die organen”.

35.

Na deze bepaling te hebben geanalyseerd constateert de EDPS dat de werkafspraken met de in dit artikel genoemde agentschappen, organen en internationale organisaties zich niet uitstrekken tot de verwerking van persoonsgegevens. Deze constatering is gebaseerd op het feit dat de nieuwe formulering geen desbetreffende specificaties bevat en geen gegevenscategorieën definieert die door die agentschappen en organen zouden worden uitgewisseld. Noch worden voorwaarden genoemd waaronder een dergelijke uitwisseling zou kunnen plaatsvinden.

36.

Niettegenstaande het hierboven ingenomen standpunt zou de EDPS de aandacht willen vestigen op de bepalingen van artikel 22 van het besluit van de Raad van 6 april 2009 tot oprichting van de Europese politiedienst (Europol) (8) (hierna: „Europol-besluit”) betreffende Betrekkingen met andere instellingen, organen, bureaus en agentschappen van de Unie of de Gemeenschap. Op grond van deze bepaling kan Europol samenwerkingsverbanden aangaan en onderhouden met de instellingen, organen, bureaus en agentschappen die zijn opgericht bij of op grond van het Verdrag betreffende de Europese Unie en de Verdragen tot oprichting van de Europese Gemeenschappen, in het bijzonder met Frontex. Hieraan dient te worden toegevoegd dat artikel 22, lid 2, het volgende bepaalt: „Europol sluit overeenkomsten of maakt werkafspraken met de in lid 1 bedoelde entiteiten. Deze overeenkomsten of werkafspraken kunnen betrekking hebben op de uitwisseling van operationele, strategische of technische informatie, waaronder persoonsgegevens en gerubriceerde informatie. Europol sluit een dergelijke overeenkomst pas of maakt dergelijke werkafspraken pas na goedkeuring door de raad van bestuur, die daartoe, voor zover het de uitwisseling van persoonsgegevens betreft, eerst het advies van het gemeenschappelijk controleorgaan heeft ingewonnen”. Bovendien kan Europol, krachtens artikel 22, lid 3, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de overeenkomst of werkafspraken als bedoeld in lid 2, rechtstreeks van de in lid 1 bedoelde entiteiten informatie, waaronder persoonsgegevens, ontvangen en gebruiken voor zover zulks voor de wettige uitvoering van zijn taken noodzakelijk is; ook kan Europol, onder de in artikel 24, lid 1, vastgestelde voorwaarden, naar die entiteiten rechtstreeks informatie, waaronder persoonsgegevens, toezenden, voor zover zulks noodzakelijk is voor de wettige uitvoering van de taken van de ontvangende entiteit.

37.

Aangezien het Europol-besluit een bepaling bevat die Europol in staat stelt met Frontex een overeenkomst te sluiten of werkafspraken te maken die betrekking kan/kunnen hebben op de uitwisseling van operationele, strategische of technische informatie, waaronder persoonsgegevens, verzoekt de EDPS de wetgever in de voorgestelde verordening duidelijk vast te stellen dat eventuele werkafspraken die met Europol op basis van het voorgestelde artikel 13 van de Frontex-verordening worden gemaakt, de uitwisseling van persoonsgegevens uitsluiten.

38.

Artikel 14, lid 1, van het voorstel betreft de vergemakkelijking van operationele samenwerking met derde landen en samenwerking met bevoegde autoriteiten van derde landen. Meer specifiek moet het agentschap „voor de aangelegenheden die door zijn activiteiten worden bestreken en voor zover nodig voor de uitvoering van zijn taken […] de operationele samenwerking tussen de lidstaten en derde landen [vergemakkelijken] in het kader van het beleid inzake externe betrekkingen van de Europese Unie, onder meer wat betreft mensenrechten”. Voorts bepaalt lid 6 van artikel 14 het volgende: „Het agentschap kan met de autoriteiten van derde landen die bevoegd zijn op het gebied van de onder deze verordening vallende aangelegenheden, samenwerken in het kader van met deze autoriteiten gemaakte werkafspraken, overeenkomstig de desbetreffende bepalingen van het Verdrag”.

39.

De EDPS constateert dat voornoemde bepaling noch betrekking heeft op de verwerking van persoonsgegevens, noch specificeert of, in welke mate en onder welke omstandigheden de daarin bedoelde „werkafspraken” zich uitstrekken tot persoonsgegevens. Om deze reden en rekening houdend met de in de algemene opmerkingen uiteengezette argumentatie, komt de EDPS tot de slotsom dat deze bepaling geen uitwisseling van persoonsgegevens inhoudt. Deze conclusie is tevens in lijn met de informatie die de EDPS van Frontex heeft ontvangen in verband met de kennisgeving voor voorafgaande controle in verband met gezamenlijke terugkeeroperaties.

40.

De EDPS is verheugd dat hij door de Commissie is geraadpleegd overeenkomstig artikel 28, lid 2, van Verordening (EG) nr. 45/2001.

41.

De EDPS heeft kennis genomen van het doel van de voorgestelde verordening en van de redenen die hebben geleid tot de goedkeuring van het voorstel voor een herziening van het wettelijk kader van Frontex. Hij stelt met name vast dat het voorstel erop gericht is Frontex de nodige mogelijkheden te geven zijn huidige taken en verantwoordelijkheden en die waarin de voorgestelde verordening voorziet, doeltreffender te vervullen.

42.

Gezien het voorgestelde nieuwe wettelijke kader voor de toekomstige werkzaamheden van Frontex, dat eventueel tot een uitbreiding van de bestaande taken van het agentschap op basis van de voorgestelde verordening zal leiden, is het opvallend dat in de voorgestelde verordening, afgezien van de laatste volzin van artikel 11 van het voorstel, geen gewag wordt gemaakt van de verwerking van persoonsgegevens door Frontex.

43.

De EDPS is van oordeel dat de reikwijdte van activiteiten die de verwerking van persoonsgegevens door Frontex zouden kunnen vereisen, in de voorgestelde verordening — voor zover noodzakelijk en gepast — duidelijk dient te worden omschreven.

44.

Met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens door Frontex is een specifieke rechtsgrondslag nodig waaruit blijkt onder welke omstandigheden een dergelijke gegevensverwerking door Frontex zou kunnen plaatsvinden, met inachtneming van gedegen beschermingswaarborgen en in overeenstemming met de beginselen van evenredigheid en noodzakelijkheid. Alleen voor zover dit voor welomschreven rechtmatige doeleinden (met name gezamenlijke terugkeeroperaties) noodzakelijk is, mag een dergelijke gegevensverwerking worden toegestaan.

45.

Die rechtsgrondslag moet de noodzakelijke en passende waarborgen, beperkingen en de voorwaarden specificeren die van toepassing zijn op een dergelijke verwerking van persoonsgegevens in overeenstemming met artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en artikel 8 van het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie, en dient — als wezenlijk element — garanties te bevatten met betrekking tot de rechten van de betrokkenen.

46.

Het feit dat de Commissie nalaat deze kwestie in de voorgestelde verordening te preciseren of de exacte datum te noemen waarop zij dit alsnog zal doen, en het feit dat zij er de voorkeur aan geeft de aangelegenheid in afwachting van nieuwe regelgeving en politieke omstandigheden uit te stellen, geeft aanleiding tot ernstige bezorgdheid. De EDPS is van oordeel dat deze aanpak tot onwenselijke rechtsonzekerheid zou kunnen leiden en een aanzienlijk risico inhoudt dat de voorschriften en garanties inzake gegevensbescherming niet in acht worden genomen.

47.

Ter verdere verbetering van het voorstel verzoekt de EDPS de wetgever in de voorgestelde verordening duidelijk vast te stellen dat eventuele werkafspraken die met Europol op basis van het voorgestelde artikel 13 van de Frontex-verordening worden gemaakt, de uitwisseling van persoonsgegevens uitsluiten. Voorts beveelt hij aan artikel 11 ter van het voorstel te verduidelijken.

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/7

1.

Op 21 september 2010 heeft de Commissie een mededeling goedgekeurd over de algemene aanpak van de doorgifte van passagiersgegevens (Passenger Name Record — PNR) aan derde landen (3). De mededeling werd dezelfde dag nog naar de EDPS gestuurd voor advies.

2.

Het verheugt de EDPS dat hij geraadpleegd is door de Commissie. Reeds voor de goedkeuring van de mededeling werd de EDPS in de gelegenheid gesteld informele opmerkingen te maken. Met een deel van deze opmerkingen is rekening gehouden in de definitieve versie van het document, terwijl over andere punten nog zorg bestaat vanuit het oogpunt van gegevensbescherming.

3.

De algemene aanpak van PNR-vraagstukken die door de Commissie in haar mededeling naar voren wordt gebracht is erop gericht een samenhangend kader te bieden voor de doorgifte van passagiersgegevens (PNR-gegevens) aan derde landen. Behalve dat er behoefte bestaat aan rechtszekerheid, zoals in de mededeling uiteen wordt gezet, heeft deze geharmoniseerde aanpak ook kunnen rekenen op krachtige steun van het Europees Parlement, dat in het nieuwe institutionele kader de bevoegdheid heeft internationale PNR-overeenkomsten met derde landen te ratificeren (4).

4.

De mededeling wordt aangevuld met aanbevelingen voor onderhandelingen over PNR-overeenkomsten met bepaalde derde landen. Deze aanbevelingen zijn voor beperkte kennisname en blijven verder buiten beschouwing in dit advies. In hoofdstuk II wordt echter wel ingegaan op de relatie tussen de algemene mededeling en de aanbevelingen.

5.

Naast de algemene aanpak van de doorgifte van PNR-gegevens aan derde landen, werkt de Commissie ook aan een herziene aanpak inzake PNR voor de EU. Een voorstel voor een dergelijk EU-kader, dat voor de inwerkingtreding van het Verdrag van Lissabon onder de voormalige derde pijler viel, werd eerder uitvoerig besproken in de Raad (5). Deze besprekingen hebben niet geleid tot overeenstemming over een aantal essentiële elementen van het PNR-systeem, zoals het gebruik van de database die in het kader van een dergelijk systeem zou worden opgericht. Op grond van het Stockholm-programma moest de Commissie toen met een nieuw voorstel komen, maar het programma ging niet in op de essentiële elementen van een dergelijk voorstel. Begin 2011 wordt een ontwerprichtlijn verwacht voor een PNR-regeling in de EU.

6.

In onderhavig advies staat de mededeling van de Commissie centraal. In het eerste deel wordt de mededeling geanalyseerd in het licht van huidige ontwikkelingen op het gebied van gegevensbescherming, in het tweede deel wordt de legitimiteit van de PNR-regeling aan de orde gesteld en in het derde deel ligt de nadruk op specifiekere gegevensbeschermingskwesties in de mededeling.

7.

De EDPS is verheugd over de horizontale benadering van de mededeling, die aansluit bij de recente verzoeken van het Europees Parlement om een grondige analyse en samenhangende visie op bestaande en verwachte PNR-regelingen. Een hoog en geharmoniseerd beschermingsniveau voor al deze systemen is een doelstelling die krachtig ondersteund dient te worden.

8.

Niettemin plaatst de EDPS vraagtekens bij de algemene timing van de verschillende initiatieven die direct of indirect verband houden met de verwerking van PNR-gegevens.

9.

Hoewel de mededeling gewag maakt van internationale overeenkomsten inzake PNR-regelingen en het initiatief voor een PNR-regeling in de EU, hebben de voorgestelde normen in de mededeling uitsluitend betrekking op internationale overeenkomsten. Het EU-kader zal in een later stadium besproken en ontwikkeld worden.

10.

Naar de mening van de EDPS zou het logischer en passender zijn geweest als de agenda een diepgaand denkproces zou hebben omvat over een mogelijk EU-systeem met waarborgen voor gegevensbescherming die in overeenstemming zijn met het EU-rechtskader, en op basis daarvan een aanpak voor overeenkomsten met derde landen zou zijn ontwikkeld.

11.

De EDPS vestigt ook de aandacht op de lopende initiatieven met betrekking tot een algemene overeenkomst tussen de EU en de VS inzake gegevensuitwisseling voor wetshandhavingsdoeleinden (6), die tot doel heeft een reeks beginselen vast te stellen die een hoog beschermingsniveau van persoonsgegevens waarborgen, als voorwaarde voor de uitwisseling van dergelijke gegevens met de Verenigde Staten. Het resultaat van de onderhandelingen tussen de EU en de VS zou als uitgangspunt moeten fungeren voor verdere bilaterale overeenkomsten die door de EU en haar lidstaten gesloten worden, met inbegrip van de PNR-overeenkomst tussen de EU en de VS.

12.

Een ander aspect waar in dit verband rekening mee moet worden gehouden, is de algemene reflectie over het gegevensbeschermingskader in de EU die op dit moment binnen de Commissie plaatsvindt. De Commissie verwacht voor het einde van 2010 een mededeling uit te brengen, die in de loop van 2011 gevolgd moet worden door een voorstel voor een nieuw rechtskader (7). Dit beoordelingsproces vindt plaats binnen het „post-Lissabon”-raamwerk, dat rechtstreeks van invloed is op de horizontale toepassing van gegevensbeschermingsbeginselen op de voormalige pijlers van de EU, met inbegrip van de politiële en justitiële samenwerking in strafzaken.

13.

Om de consistentie te waarborgen zou de EU het eens dienen te worden over interne instrumenten en op basis daarvan onderhandelingen dienen aan te gaan om overeenkomsten met derde landen te sluiten. In zijn totaliteit moet de agenda zich derhalve in eerste instantie richten op het algemene EU-gegevensbeschermingskader, vervolgens op de mogelijke noodzaak van een PNR-regeling in de EU en in laatste instantie op de voorwaarden voor de uitwisseling van gegevens met derde landen, op basis van het herziene EU-kader. In dit stadium moeten de waarborgen die zijn voorzien in een toekomstige overeenkomst tussen de EU en de VS ook in aanmerking worden genomen bij het vaststellen van voorwaarden voor de doorgifte van PNR-gegevens aan derde landen.

14.

De EDPS realiseert zich dat deze ideale volgorde om verschillende procedurele en politieke redenen in de praktijk niet wordt aangehouden. Toch is hij van mening dat de logica achter deze verschillende stappen in het oog moet worden gehouden door de verschillende actoren binnen de Commissie, de Raad en het Parlement. Aangezien parallel aan deze initiatieven andere ontwikkelingen plaatsvinden, met name op het gebied van het EU-kader en de onderhandelingen tussen de EU en de VS, dient er terdege rekening te worden gehouden met deze noodzaak van consistentie en van een geharmoniseerde visie op waarborgen voor gegevensbescherming binnen de EU en in het kader van doorgifte. Concreet zou dit met name het volgende inhouden:

15.

Ten slotte gaat de EDPS in op de relatie tussen de mededeling en de door de Commissie opgestelde richtsnoeren. De vraag is in hoeverre er in de normen uit de mededeling of in de richtsnoeren die per land worden opgesteld, specifieke waarborgen en voorwaarden moeten worden opgenomen. Indien de algemene doelstelling is de voorwaarden voor de verwerking en uitwisseling van PNR-gegevens te harmoniseren, dan is de EDPS van mening dat de speelruimte voor iedere internationale overeenkomst zo beperkt mogelijk moet zijn, en dat de normen een welomschreven kader moeten verschaffen. De normen moeten daadwerkelijk invloed hebben op de inhoud van de overeenkomsten. Uit enkele van de onderstaande opmerkingen blijkt de noodzaak voor een nauwkeuriger omlijnd kader in dat verband.

16.

Zowel de EDPS als de Groep artikel 29 hebben er in een aantal adviezen (8) eerder op aangedrongen dat de ontwikkeling van PNR-regelingen helder onderbouwd moet worden, of ze nu voor gebruik binnen de EU worden ontwikkeld of voor de uitwisseling van gegevens met derde landen. De noodzaak van de maatregelen moet duidelijk worden vastgesteld en ondersteund worden door concreet bewijs. Vervolgens moet deze noodzaak beoordeeld worden en afgewogen tegen de mate van inbreuk op de privacy van personen, zodat een evenredige uitkomst wordt bereikt die zo min mogelijk ingrijpt in de privésfeer. Het feit dat recente technologische ontwikkelingen ruime toegang en analyse mogelijk hebben gemaakt, zoals aan het eind van punt 2.2. van de mededeling wordt gesteld, vormt op zichzelf geen rechtvaardiging voor de ontwikkeling van een systeem voor de controle van alle reizigers. Met andere woorden: de beschikbaarheid van de middelen mag geen rechtvaardiging zijn voor het doel.

17.

Zoals hieronder uiteengezet meent de EDPS dat de doorgifte van gegevens in bulk over onschuldige personen met het oog op risicobeoordeling, ernstige evenredigheidsproblemen doet rijzen. De EDPS plaatst met name vraagtekens bij het pro-actieve gebruik van PNR-gegevens. Waar het „re-actieve” gebruik van gegevens geen grote zorgen baart, voor zover dit onderdeel uitmaakt van een onderzoek naar een reeds gepleegd misdrijf, geven het real-time en pro-actieve gebruik aanleiding tot meer kritiek.

18.

Volgens de tekst van de mededeling gaat het zelfs bij de „real-time” vorm om gebruik van PNR-gegevens „om een misdrijf te voorkomen of om personen na te trekken of te arresteren voordat een misdrijf is gepleegd”, op basis van „vooraf bepaalde, uit feiten afgeleide risico-indicatoren” (9). Het centrale idee om op basis van risico-indicatoren maatregelen ten aanzien van personen te nemen voordat een misdrijf is gepleegd, is naar de mening van de EDPS een pro-actieve maatregel, waarvan de toepassing in het kader van rechtshandhaving van oudsher altijd scherp begrensd en beperkt is geweest.

19.

Bovendien wordt noch het concept „risico-indicatoren”, noch het concept „risicobeoordeling” voldoende uitgewerkt, en dit laatste concept zou gemakkelijk verward kunnen worden met het „opstellen van profielen”. De gelijkenis wordt nog versterkt door het gestelde doel, namelijk het vaststellen van „uit feiten afgeleide reis- en gedragspatronen”. De EDPS plaatst vraagtekens bij de link tussen de oorspronkelijke feiten en de patronen die hieruit worden afgeleid. Het proces is erop gericht personen te onderwerpen aan een risicobeoordeling — en mogelijk dwingende maatregelen — op basis van feiten die geen betrekking hebben op deze persoon. Zoals reeds vermeld in zijn vorig advies voor een PNR in de EU, is de bezorgdheid van de EDPS vooral dat „beslissingen over individuen zullen worden genomen op basis van patronen en criteria die zijn vastgesteld met gebruikmaking van de gegevens van passagiers in het algemeen. Aldus kunnen over één bepaalde persoon beslissingen worden genomen op basis (tenminste gedeeltelijk) van patronen die uit de gegevens van andere personen zijn afgeleid. Dus zullen in verhouding tot een abstracte context beslissingen worden genomen die zeer ingrijpend kunnen zijn voor de betrokkenen. Het is voor individuele personen uiterst moeilijk zich tegen dergelijke beslissingen te verdedigen” (10).

20.

De grootschalige toepassing van dergelijke technieken waarbij alle passagiers gecontroleerd worden, doet derhalve ernstige vragen rijzen omtrent de inachtneming van fundamentele beginselen inzake de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en persoonsgegevens, waaronder de beginselen in artikel 8 EVRM, de artikelen 7 en 8 van het Handvest en artikel 16 VWEU.

21.

Bij een definitieve beslissing over de legitimiteit van PNR-regelingen moet rekening worden gehouden met deze elementen, die geanalyseerd en uitgewerkt moeten worden in de in het kader van het EU-PNR-project verrichte effectbeoordeling. De agenda moet zodanig worden bepaald dat er bij het opstellen van algemene vereisten voor PNR-regelingen voldoende gelegenheid is voor een zorgvuldige beschouwing van de resultaten van deze effectbeoordeling.

22.

Zonder afbreuk te doen aan de voorgaande fundamentele opmerkingen over de legitimiteit van PNR-regelingen is de EDPS verheugd over de uitgebreide lijst met normen, waarvoor de EU-beginselen inzake gegevensbescherming zichtbaar als inspiratiebron hebben gediend. Deze lijst zou de bescherming die voorzien wordt in bepaalde overeenkomsten op een aantal punten moeten versterken. De toegevoegde waarde van en tekortkomingen in deze normen worden hieronder besproken.

23.

Uit de mededeling maakt de EDPS op dat de toereikendheid van de geboden bescherming beoordeeld kan worden aan de hand van het algemene kader voor gegevensbescherming van het ontvangende land of aan de hand van contextuele factoren, afhankelijk van in rechte afdwingbare verbintenissen in de internationale overeenkomst met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens. Gezien de doorslaggevende rol van internationale overeenkomsten met betrekking tot de beoordeling van de toereikendheid, onderstreept de EDPS de noodzaak de bindende aard van overeenkomsten voor alle betrokken partijen duidelijk vast te stellen. Hij is van mening dat dit moet worden aangevuld met een expliciete vermelding dat de overeenkomst direct afdwingbare rechten toekent aan de betrokkenen. De EDPS vindt dat deze elementen een essentieel aspect vormen bij de beoordeling van de toereikendheid.

24.

De eerste twee punten in de lijst van beginselen hebben betrekking op de beperking van de doeleinden. Onder de subtitel „gebruik van de gegevens” worden in het eerste punt rechtshandhavings- en beveiligingsdoeleinden genoemd, en vervolgens de begrippen „terrorisme” en „andere zware grensoverschrijdende criminaliteit”, zoals gedefinieerd op basis van de definities die in relevante EU-instrumenten zijn opgenomen. De EDPS plaatst vraagtekens bij deze formulering, die tot de overtuiging zou kunnen leiden dat toekomstige overeenkomsten niet exact op deze definities gebaseerd zouden worden, maar er slechts door geïnspireerd zouden zijn. Het is omwille van de rechtszekerheid van essentieel belang dat terrorisme en zware grensoverschrijdende criminaliteit exact gedefinieerd worden en dat EU-instrumenten waar in de mededeling naar wordt verwezen nader bepaald worden. Bovendien herinnert de EDPS eraan dat als conditio sine qua non geldt dat ten aanzien van misdrijven eerst een toetsing van de noodzakelijkheids- en evenredigheidscriteria dient plaats te vinden alvorens zij worden opgenomen in de PNR-regeling.

25.

Het tweede punt lijkt meer te verwijzen naar het soort gegevens (de aard van de verzamelde gegevens) dan naar het beginsel van de doeleinden. De EDPS neemt er nota van dat de Commissie geen lijst met gegevens opneemt die doorgegeven kunnen worden, aangezien zij het overlaat aan de partijen die betrokken zijn bij de specifieke overeenkomsten om te bepalen welke categorieën gegevens uitgewisseld kunnen worden. Om verschillen en de opname van onevenredige categorieën gegevens in sommige overeenkomsten met derde landen te voorkomen, is de EDPS van mening dat een algemene en uitputtende lijst van categorieën gegevens aan de normen moet worden toegevoegd, die in overeenstemming is met het doel van de gegevensuitwisseling. Hij verwijst in dit verband naar de adviezen van de Groep artikel 29, die aangeven welke categorieën gegevens toelaatbaar zouden zijn en welke in relatie tot de grondrechten van de betrokkenen als buitensporig worden beschouwd (11). Categorieën gegevens die uitgesloten moeten worden zijn met name: gegevens die als gevoelig kunnen worden beschouwd en die beschermd worden door artikel 8 van Richtlijn 95/46/EG, SSR/SSI-gegevens (Special Service Request/Information), OSI-gegevens (Other Service-Related Information), open of vrije tekstvelden (zoals de „Algemene opmerkingen” die gevoelige gegevens kunnen bevatten), alsmede de informatie met betrekking tot reizigers die veel vliegen en informatie betreffende het gedrag.

26.

De mededeling vermeldt dat gevoelige gegevens niet gebruikt mogen worden tenzij onder uitzonderlijke omstandigheden. De EDPS betreurt deze uitzondering. Hij is van mening dat de voorwaarden voor de uitzondering te algemeen zijn en geen garanties bieden: dat over het gebruik steeds geval per geval zal worden beslist wordt slechts als een voorbeeld genoemd; bovendien zou de beperking van de doeleinden een algemeen beginsel moeten zijn dat voor elke verwerking van PNR-gegevens geldt, niet slechts een garantie die voor gevoelige gegevens geldt. De EDPS is van mening dat zelfs het in beperkte gevallen toestaan van de verwerking van gevoelige gegevens ertoe zou leiden dat het beschermingsniveau van alle PNR-regelingen wordt aangepast aan de regeling die het minst voldoet aan de voorschriften inzake gegevensbescherming, in plaats van aan de regeling die daar het meest aan voldoet. Hij verzoekt derhalve de verwerking van gevoelige gegevens in beginsel volledig uit te sluiten.

27.

De algemene verplichting inzake beveiliging die in de mededeling wordt vermeld, wordt als voldoende beschouwd. De EDPS is evenwel van mening dat deze aangevuld zou kunnen worden met een verplichting tot wederzijdse informatieverstrekking in geval van inbreuken op de beveiliging: ontvangers zouden de verantwoordelijkheid hebben hun tegenhangers op de hoogte te stellen van onwettige toegang tot de gegevens die zij ontvangen hebben. Meer verantwoordelijkheid draagt bij tot een veilige verwerking van de gegevens.

28.

De EDPS steunt het systeem van toezicht als bedoeld in de mededeling, met inbegrip van de maatregelen voor toezicht en verantwoording. Het recht van ieder individu om bij een administratieve of rechterlijke instantie beroep in te stellen krijgt ook zijn volledige steun. Wat de toegangsrechten betreft, heeft hij begrepen dat er niet in een beperking kan worden voorzien, hetgeen een goede zaak is. Zou een beperking in uitzonderlijke gevallen noodzakelijk zijn, dan moeten het exacte kader en de noodzakelijke waarborgen, waaronder met name een indirect toegangsrecht, duidelijk in de normen worden opgenomen.

29.

De EDPS spreekt zijn tevredenheid uit over de beperking op de verdere doorgifte, waarover geval per geval wordt besloten, ongeacht of het doorgifte aan overheidsinstanties of aan derde landen betreft. Hij is van mening dat, in aanvulling op dit beginsel, de beperking van de doeleinden die voor de doorgifte aan derde landen geldt, ook zou moeten gelden voor doorgifte binnen het derde land aan andere overheidsinstanties. Hiermee moet eventueel verder gebruik of onderlinge vergelijking van de PNR-gegevens met informatie die voor andere doeleinden is verwerkt, worden voorkomen. De EDPS is met name bezorgd over het risico van onderlinge vergelijking met informatie die afkomstig is uit andere databanken, zoals, in het geval van de Verenigde Staten, het elektronisch systeem voor reisvergunningen (ESTA). Hij merkt op dat de recente beslissing van de VS om een vergoeding te vragen voor ESTA leidt tot het verzamelen van creditcardgegevens van reizigers. De EDPS wil een duidelijke beperking om te voorkomen dat gegevens op ongepaste wijze met elkaar in verband worden gebracht buiten de grenzen van de PNR-overeenkomst.

30.

De bewaringstermijn voor gegevens valt niet onder effectieve harmonisatiemaatregelen. De EDPS is van mening dat PNR-gegevens in beginsel verwijderd moeten worden indien de controles die verricht zijn na de doorgifte van gegevens niet tot handhavingsmaatregelen hebben geleid. Indien het binnen de nationale context gerechtvaardigd is de gegevens gedurende een beperkte termijn te bewaren, dan is de EDPS van mening dat een maximale bewaringstermijn in de normen dient te worden vastgesteld. Bovendien zou het beginsel volgens welk de toegangsrechten van ambtenaren in de tijd worden beperkt, versterkt moeten worden en de geleidelijke anonimisering van gegevens zou als een verplichting moeten worden beschouwd, in plaats van als een voorbeeld.

31.

De EDPS steunt het exclusieve gebruik van het push-systeem bij de doorgifte van PNR-gegevens. Hij dringt aan op concrete garanties dat het push-systeem feitelijk het enige systeem is dat in de praktijk wordt gebruikt. Uit de praktijk en uit inspecties door gegevensbeschermingsautoriteiten blijkt namelijk dat ondanks de verplichtingen van overeenkomsten die al van kracht zijn, met name de PNR-overeenkomst met de VS, er nog steeds een restant van een pull-systeem operationeel is en dat de Verenigde Staten naast het push-systeem bredere toegang hebben tot PNR-gegevens via geautomatiseerde boekingssystemen. Er moeten wettelijke en technische maatregelen worden genomen om het omzeilen van het push-systeem te voorkomen.

32.

De „redelijke beperking” op de frequentie van de doorgiften door luchtvaartmaatschappijen moet gedefinieerd worden en er moet een maximumaantal doorgiften worden vastgesteld. Bestaande regelingen met bepalingen die het meest voldoen aan de voorschriften op het gebied van privacy zouden hierbij als maatstaf moeten dienen.

33.

De EDPS dringt tevens aan op een nauwkeuriger omlijnd kader als het gaat om essentiële elementen van de tenuitvoerlegging van PNR-overeenkomsten. De geldigheidsduur van overeenkomsten („vast”, „wenselijk”) en de herziening ervan („periodiek”) zou nader gedefinieerd moeten worden vanuit een invalshoek van horizontale gegevensbescherming. Met name de notie „periodiek” zou nader gespecificeerd kunnen worden, evenals de verplichting om binnen een vastgestelde termijn na de inwerkingtreding van de overeenkomsten een eerste evaluatie te verrichten: hiervoor zou een maximumtermijn van drie jaar genoemd kunnen worden.

34.

De EDPS is verheugd over de horizontale benadering die de Commissie in haar mededeling heeft uiteengezet. Dit is een essentiële stap in de richting van een alomvattend kader voor de uitwisseling van PNR-gegevens. Er zijn echter enkele belangrijke punten van zorg die enigszins afbreuk doen aan dit algemene oordeel.

35.

De PNR-regelingen in de mededeling beantwoorden niet per definitie aan de noodzaak- en evenredigheidstoets zoals bedoeld in dit advies en in eerdere adviezen van de EDPS en de Groep artikel 29. Om toelaatbaar te zijn, moeten de voorwaarden voor de verzameling en verwerking van persoonsgegevens aanzienlijk worden aangescherpt. De EDPS is met name bezorgd over het gebruik van PNR-regelingen voor risicobeoordeling of het opstellen van profielen.

36.

Bij de ontwikkeling van PNR-normen moet rekening worden gehouden met het algemene kader voor gegevensbescherming en daarmee verband houdende ontwikkelingen op het gebied van de wetgeving binnen de EU, evenals met de onderhandelingen voor overeenkomsten inzake de uitwisseling van gegevens op een algemener niveau, met name met de Verenigde Staten. Er moet voor worden gezorgd dat een toekomstige overeenkomst met de Verenigde Staten inzake PNR de algemene overeenkomst met de VS inzake gegevensbescherming eerbiedigt. Overeenkomsten inzake PNR met andere derde landen dienen eveneens consistent te zijn met deze benadering.

37.

Het is van essentieel belang dat bij alle overeenkomsten met derde landen rekening wordt gehouden met de nieuwe vereisten op het gebied van gegevensbescherming naargelang deze binnen het institutionele post-Lissabon-raamwerk worden ontwikkeld.

38.

De EDPS dringt tevens aan op nadere detaillering in de algemene benadering ten aanzien van de minimale waarborgen die voor alle overeenkomsten gelden: er zouden strengere voorwaarden moeten gelden, met name ten aanzien van de verwerking van gevoelige gegevens, het beginsel van de beperking van de doeleinden, de voorwaarden voor verdere doorgifte en het bewaren van gegevens.

39.

Ten slotte wijst de EDPS er nadrukkelijk op dat alle overeenkomsten direct afdwingbare rechten moeten toekennen aan betrokkenen. De doeltreffendheid van de procedures voor handhaving door zowel betrokkenen als toezichthoudende autoriteiten vormt een essentieel aspect bij de beoordeling van de toereikendheid van welke overeenkomst dan ook.

—

de Verenigde Staten: Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika inzake de verwerking en overdracht van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) door luchtvaartmaatschappijen aan het Department of Homeland Security (DHS) (ministerie van Binnenlandse veiligheid) van de Verenigde Staten van Amerika (PNR-overeenkomst 2007) (PB L 204 van 4.8.2007, blz. 18).

—

Canada: Overeenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de regering van Canada inzake de verwerking van op voorhand af te geven passagiersgegevens en persoonsgegevens van passagiers (PB L 82 van 21.3.2006, blz. 15).

—

Australië: Overeenkomst tussen de Europese Unie en Australië inzake de verwerking en doorgifte van persoonsgegevens van passagiers (PNR-gegevens) uit de Europese Unie door luchtvaartmaatschappijen aan de Australische douane (PB L 213 van 8.8.2008, blz. 49-57).

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/12

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/16

—

op de website Concurrentie van de Commissie, afdeling fusies (http://ec.europa.eu/competition/mergers/cases/). Deze website biedt verschillende hulpmiddelen om individuele concentratiebeschikkingen op te zoeken, onder meer op: naam van de onderneming, nummer van de zaak, datum en sector,

—

in elektronische vorm op de EUR-Lex-website (http://eur-lex.europa.eu/en/index.htm) onder documentnummer 32010M6023. EUR-Lex biedt online-toegang tot de communautaire wetgeving.

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/17

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/18

Europese Commissie

Directoraat-generaal Concurrentie

Griffie Staatssteun

1049 Brussel

BELGIË

Fax +32 22961242

1.

Op 30 mei 2007 werd de Nationale Bank van Griekenland, een kredietverlenende bank van United Textiles, een staatsgarantie voor nieuwe leningen toegekend van in totaal 20 miljoen EUR. De staatsgarantie dekte meer dan het totale bedrag van die leningen. Er was geen premie voor de staat. De garantie was gebaseerd op een niet-aangemelde garantieregeling van 26 januari 2007.

2.

Op 25 mei 2009 hebben de Griekse autoriteiten de achterstallige socialezekerheidsschulden van de onderneming ten belope van 18,6 miljoen EUR herschikt, voor een periode van 96 maandelijkse betalingen van telkens 0,19 miljoen EUR. Het herschikte bedrag omvatte ten dele voorheen herschikte bedragen.

3.

Op 30 juni 2010 stond de Griekse staat een garantie aan kredietverlenende banken van United Textiles toe. De garantie dekt een nieuwe consortiale lening van 63,6 miljoen EUR.

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/28

1.

Op 20 december 2010 heeft de Commissie een aanmelding van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 4 van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad (1) ontvangen. Hierin is meegedeeld dat PAI Partners SAS („PAI”, Frankrijk) en Gecos — Generale di Commercio e Servizi SpA („Gecos”, Italië), de moedermaatschappij van PAM Group, in de zin van artikel 3, lid 1, onder b), van de EG-concentratieverordening de gezamenlijke zeggenschap verkrijgen over The Nuance Group AG („Nuance”, Zwitserland) door de verwerving van aandelen.

2.

De bedrijfswerkzaamheden van de betrokken ondernemingen zijn:

3.

Op grond van een voorlopig onderzoek is de Commissie van oordeel dat de aangemelde concentratie binnen het toepassingsgebied van de EG-concentratieverordening kan vallen. Ten aanzien van dit punt wordt de definitieve beslissing echter aangehouden. Er zij op gewezen dat deze zaak in aanmerking kan komen voor de vereenvoudigde procedure zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie betreffende een vereenvoudigde procedure voor de behandeling van bepaalde concentraties krachtens de EG-concentratieverordening (2).

4.

De Commissie verzoekt belanghebbenden haar hun eventuele opmerkingen over de voorgenomen concentratie kenbaar te maken.

Deze opmerkingen moeten de Commissie uiterlijk tien dagen na dagtekening van deze bekendmaking hebben bereikt. Zij kunnen per faxbericht (+32 22964301), per e-mail naar COMP-MERGER-REGISTRY@ec.europa.eu of per post, onder vermelding van zaaknummer COMP/M.6041 — PAI/Gecos/Nuance, aan onderstaand adres worden toegezonden:

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/29

1.

Op 21 december 2010 heeft de Commissie een aanmelding van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 4 van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad (1) ontvangen. Hierin is meegedeeld dat Platinum Equity Group („Platinum”, Verenigde Staten) in de zin van artikel 3, lid 1, onder b), van de EG-concentratieverordening de volledige zeggenschap verkrijgt over Nampak Paper Holdings Limited („Nampak Paper”, Verenigd Koninkrijk), een volle dochteronderneming van Nampak Holdings Plc., door de verwerving van aandelen.

2.

De bedrijfswerkzaamheden van de betrokken ondernemingen zijn:

3.

Op grond van een voorlopig onderzoek is de Commissie van oordeel dat de aangemelde concentratie binnen het toepassingsgebied van de EG-concentratieverordening kan vallen. Ten aanzien van dit punt wordt de definitieve beslissing echter aangehouden. Er zij op gewezen dat deze zaak in aanmerking kan komen voor de vereenvoudigde procedure zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie betreffende een vereenvoudigde procedure voor de behandeling van bepaalde concentraties krachtens de EG-concentratieverordening (2).

4.

De Commissie verzoekt belanghebbenden haar hun eventuele opmerkingen over de voorgenomen concentratie kenbaar te maken.

Deze opmerkingen moeten de Commissie uiterlijk tien dagen na dagtekening van deze bekendmaking hebben bereikt. Zij kunnen per faxbericht (+32 22964301), per e-mail naar COMP-MERGER-REGISTRY@ec.europa.eu of per post, onder vermelding van zaaknummer COMP/M.6107 — Platinum Equity/Nampak Paper Holdings, aan onderstaand adres worden toegezonden:

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/30

1.

Op 14 december 2010 heeft de Commissie een aanmelding van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 4 van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad (1) ontvangen. Hierin is meegedeeld dat Predica, die deel uitmaakt van Groupe Crédit Agricole („GCA”, Frankrijk), en Generali Vie, die deel uitmaakt van Groupe Generali („Generali”, Italië), in de zin van artikel 3, lid 1, onder b), van de EG-concentratieverordening de gezamenlijke zeggenschap verkrijgen over de vastgoedmaatschappij Europe Avenue S.C.I. („Europe Avenue”, Frankrijk) door de verwerving van aandelen.

2.

De bedrijfswerkzaamheden van de betrokken ondernemingen zijn:

3.

Op grond van een voorlopig onderzoek is de Commissie van oordeel dat de aangemelde concentratie binnen het toepassingsgebied van de EG-concentratieverordening kan vallen. Ten aanzien van dit punt wordt de definitieve beslissing echter aangehouden. Er zij op gewezen dat deze zaak in aanmerking kan komen voor de vereenvoudigde procedure zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie betreffende een vereenvoudigde procedure voor de behandeling van bepaalde concentraties krachtens de EG-concentratieverordening (2).

4.

De Commissie verzoekt belanghebbenden haar hun eventuele opmerkingen over de voorgenomen concentratie kenbaar te maken.

Deze opmerkingen moeten de Commissie uiterlijk tien dagen na dagtekening van deze bekendmaking hebben bereikt. Zij kunnen per faxbericht (+32 22964301), per e-mail naar COMP-MERGER-REGISTRY@ec.europa.eu of per post, onder vermelding van zaaknummer COMP/M.6070 — Predica/Generali Vie/Europe Avenue, aan onderstaand adres worden toegezonden:

30.12.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

C 357/31

1.

Op 21 december 2010 heeft de Commissie een aanmelding van een voorgenomen concentratie in de zin van artikel 4 van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad (1) ontvangen. Hierin is meegedeeld dat Gilde Buy-Out Management Holding BV („Gilde”, Nederland) en Parcom Capital Management BV („Parcom”, Nederland), die deel uitmaakt van ING Group, in de zin van artikel 3, lid 1, onder b), van de EG-concentratieverordening de gezamenlijke zeggenschap verkrijgen over Gamma Holding NV („Gamma”, Nederland) door samenvoeging van hun belangen.

2.

De bedrijfswerkzaamheden van de betrokken ondernemingen zijn:

3.

Op grond van een voorlopig onderzoek is de Commissie van oordeel dat de aangemelde concentratie binnen het toepassingsgebied van de EG-concentratieverordening kan vallen. Ten aanzien van dit punt wordt de definitieve beslissing echter aangehouden. Er zij op gewezen dat deze zaak in aanmerking kan komen voor de vereenvoudigde procedure zoals uiteengezet in de mededeling van de Commissie betreffende een vereenvoudigde procedure voor de behandeling van bepaalde concentraties krachtens de EG-concentratieverordening (2).

4.

De Commissie verzoekt belanghebbenden haar hun eventuele opmerkingen over de voorgenomen concentratie kenbaar te maken.

Deze opmerkingen moeten de Commissie uiterlijk tien dagen na dagtekening van deze bekendmaking hebben bereikt. Zij kunnen per faxbericht (+32 22964301), per e-mail naar COMP-MERGER-REGISTRY@ec.europa.eu of per post, onder vermelding van zaaknummer COMP/M.6100 — Gilde/Parcom/Gamma, aan onderstaand adres worden toegezonden: