24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/1

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1946/2005 van de Raad van 14 november 2005 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 2007/2000 tot vaststelling van uitzonderlijke handelsmaatregelen ten behoeve van de landen en gebieden die deelnemen aan of verbonden zijn met het stabilisatie- en associatieproces van de Europese Unie (1),

—

gelet op Verordening (EG) nr. 1085/2006 van de Raad van 17 juli 2006 tot invoering van een instrument voor pretoetredingssteun (IPA) (2),

—

gezien de conclusies van het Voorzitterschap van de Europese Raad van Thessaloniki van 19 en 20 juni 2003, waar alle landen op de westelijke Balkan werd beloofd dat zij zouden toetreden tot de Europese Unie,

—

gezien het besluit van de Europese Raad van 16 december 2005 om de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië de status van kandidaat-lidstaat te verlenen en de conclusies van het Voorzitterschap van de Europese Raden van 15 en 16 juni 2006, van 14 en 15 december 2006 en van 19 en 20 juni 2008,

—

gezien het besluit van de Europese Raad van 3 oktober 2005 om toetredingsonderhande-lingen met Kroatië te starten,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 5 maart 2008 getiteld „Westelijke Balkan: versterking van het Europees perspectief” (COM(2008)0127),

—

gezien resolutie 1244 van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties van 10 juni 1999,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 29 maart 2007 over de toekomst van Kosovo en de rol van de EU (3),

—

onder verwijzing naar zijn standpunt van 12 oktober 2006 over het voorstel voor een besluit van de Raad tot toekenning van uitzonderlijke financiële bijstand aan Kosovo (4),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 23 april 2008 over het voortgangsverslag 2007 betreffende de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (5),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 10 april 2008 over het voortgangsverslag 2007 betreffende Kroatië (6),

—

gezien zijn aanbevelingen aan de Raad van 15 maart 2007 inzake Bosnië-Herzegovina (7),

—

gezien zijn aanbevelingen aan de Raad van 25 oktober 2007 over de betrekkingen tussen de Europese Unie en Servië (8),

—

onder verwijzing naar zijn standpunt van 6 september 2006 over het voorstel voor een besluit van de Raad en de Commissie betreffende de sluiting van de Stabilisatie- en associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten, enerzijds, en de Republiek Albanië, anderzijds (9),

—

onder verwijzing naar zijn standpunt van 13 december 2007 over het voorstel voor een besluit van de Raad en de Commissie betreffende de sluiting van de Stabilisatie- en associatieovereenkomst tussen de Europese Gemeenschappen en hun lidstaten enerzijds en de Republiek Montenegro anderzijds (10),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 31 januari 2007 over de uitbreiding van de belangrijkste trans-Europese vervoersassen naar de buurlanden - Richtsnoeren voor vervoer in Europa en de naburige regio's (COM(2007)0032),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 5 maart 2008 inzake de voortgang van de verkennende gesprekken over de samenwerking met de buurlanden op het gebied van vervoer (COM(2008)0125),

—

gelet op het Verdrag tot oprichting van een Energiegemeenschap tussen de Europese Unie en Zuidoost-Europa, dat is ondertekend in Athene op 25 oktober 2005,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 6 november 2007 over de uitbreidingsstrategie en de voornaamste uitdagingen 2007–2008 (COM(2007)0663),

—

onder verwijzing naar zijn resoluties van 16 maart 2006 over het document van de Commissie betreffende de strategie voor de uitbreiding (11) en van 13 december 2006 over de mededeling van de Commissie over de uitbreidingsstrategie en de belangrijkste uitdagingen voor 2006-2007 (12),

—

onder verwijzing naar al zijn eerdere resoluties over de landen van de westelijke Balkan,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie internationale handel en de adviezen van de Commissie buitenlandse zaken en de Commissie regionale ontwikkeling (A6-0489/2008),

A.

overwegende dat de Europese Raad in Thessaloniki duidelijk „het Europese perspectief” van de landen op de westelijke Balkan heeft geformuleerd en heeft aangegeven dat het proces van stabilisatie en associatie de achtergrond vormt waartegen de betrekkingen tussen de EU en de westelijke Balkan zich ontwikkelen,

B.

overwegende dat Kroatië op dit moment toetredingsonderhandelingen voert met de EU en dat de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië in 2005 de status van kandidaat-lidstaat heeft verworven,

C.

overwegende dat de EU-handelsconcessies en de financiële steun door de EU cruciaal zijn geweest in het stabilisatie- en associatieproces van de landen in de westelijke Balkan,

D.

overwegende dat Kroatië ver gevorderd is op weg naar volledig lidmaatschap van de Europese Unie en dat de onderhandelingen naar verwacht in 2009 zullen worden afgerond, dat het land consequent voldoet aan de politieke en economische criteria van Kopenhagen en algemeen wordt erkend dat het een functionerende markteconomie heeft die als positief voorbeeld zou kunnen dienen voor de andere landen in de regio,

E.

overwegende dat de Kosovaarse Assemblee op 17 februari 2008 een resolutie heeft aangenomen waarin wordt verklaard dat Kosovo zelfstandig is; overwegende dat de Raad op 18 februari 2008 heeft opgemerkt dat de lidstaten overeenkomstig de nationale praktijk en de internationale wetgeving zouden beslissen over hun betrekkingen met Kosovo; overwegende dat de totale EU-bijstand aan Kosovo voor de periode 2007–2010 op ruim één miljard euro wordt geraamd, een bedrag dat bestemd is voor het steunen van de politieke en economische ontwikkeling van Kosovo en het financieren van de EU-bijdrage aan de internationale aanwezigheid in Kosovo,

F.

overwegende dat economische welvaart en volledige integratie in de interne markt en in het wereldhandelssysteem essentieel zijn voor stabiliteit op de lange termijn en voor een duurzame economische en sociale ontwikkeling in de hele westelijke Balkan,

G.

overwegende dat verwacht wordt dat het doordacht gefaseerd openstellen van de markt in landen in de westelijke Balkan, met een benadering per land, waarmee hoofdzakelijk de totstandkoming van een regionale markt wordt gestimuleerd, in belangrijke mate zal bijdragen aan de totstandkoming van politieke en economische stabiliteit in de regio,

H.

overwegende dat een intensievere economische samenwerking in de westelijke Balkan ook positieve vooruitzichten biedt voor groei van de economieën van de zuidoostelijke EU-lidstaten en bevorderlijk zal zijn voor hun verdergaande integratie in interne markt,

I.

overwegende dat de Midden-Europese Vrijhandelsassociatie (CEFTA) 32 bilaterale handelsconcessies in de Zuid-Europese Regio heeft geconsolideerd tot een enkel allesomvattend regionaal vrijhandelsverdrag dat de liberalisering van de handel ten opzichte van het huidige niveau door middel van een enkel systeem van billijke, transparante en voorspelbare regels sterk verbetert,

J.

overwegende dat de economische groei in de westelijke Balkan sterk uiteenloopt, in 2006 van 3% in de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië tot 10,3% in Montenegro; overwegende dat ook de werkloosheidscijfers uiteenlopen, in 2007 van hoge werkloosheid, zoals in Kosovo (40%), tot lagere cijfers, zoals in Montenegro (11,9),

K.

overwegende dat de economieën van de landen in de westelijke Balkan sterk afhankelijk zijn van buitenlandse handel en dat de totale import en export een aanzienlijk percentage van hun BBP vormt; overwegende dat 61% van handelsstromen in de regio naar de EU gaat, terwijl deze stromen slechts 2% van de communautaire externe handel uitmaken,

L.

overwegende dat een goede infrastructuur en vergemakkelijking van transport van wezenlijk belang zijn voor economische ontwikkeling, sociale cohesie en integratie,

M.

overwegende dat omvangrijker steunverlening aan het midden- en kleinbedrijf (MKB) in de westelijke Balkan nodig is om een duurzame economische groei te bewerkstelligen, banen te creëren en de export te bevorderen,

N.

overwegende dat de dienstensector, in het bijzonder de toeristische tak, een belangrijke rol speelt in de economieën van de landen in de westelijke Balkan,

O.

overwegende dat kleine markten, zoals die voorkomen in sommige landen in de westelijke Balkan, bij uitstek gevoelig zijn voor kartelvorming, restrictief beleid en misbruik van marktpositie, mogelijk met grote gevolgen voor de regionale economische groei, werkloosheidscijfers en de sociale ontwikkeling,

P.

overwegende dat de economieën van de westelijke Balkan sterk heterogeen zijn en verschillende kenmerken vertonen; Albanië, Kroatië en Montenegro bijvoorbeeld verschillen van de andere landen in de westelijke Balkan doordat het toerisme van cruciaal belang voor hen is,

Q.

overwegende dat alle landen in de westelijke Balkan stabilisatie- en associatieovereenkomsten (SAO's) hebben gesloten met de EU,

1.

toont zich verheugd over de vooruitgang die is geboekt in het stabilisatie- en associatieproces, en in het bijzonder over de recente ondertekening van de stabilisatie- en associatieovereenkomsten met Bosnië-Herzegovina en Servië; roept de lidstaten op de ratificatieprocedure voor alle SAO's zo snel mogelijk af te ronden; verwelkomt de vooruitgang die is geboekt met de tenuitvoerlegging van de interim-overeenkomsten en roept de westelijke Balkanstaten op hun inspanningen op dit gebied voort te zetten; onderstreept het belang van het verder bevorderen van de multilaterale dimensie van het stabilisatie- en associatieproces met het oog op het volledig hervatten van de regionale samenwerking op alle gebieden;

2.

benadrukt nogmaals „het Europese perspectief” van de landen in de westelijke Balkan, zoals dat door de Europese Raad in Thessaloniki duidelijk is geformuleerd; wijst er echter op dat de toekomstige toetreding van de landen in de westelijke Balkan strikt afhankelijk wordt gesteld van naleving van alle voorwaarden en vereisten die zijn gesteld door de EU, inclusief de door de Europese Raad van Kopenhagen vastgestelde criteria en de succesvolle voltooiing het stabilisatie- en associatieproces, hetgeen regionale samenwerking, goede betrekkingen met de buurlanden en volledige medewerking met het Joegoslavië-tribunaal omvat;

3.

benadrukt dat een serieus vooruitzicht voor de landen van de Westelijke Balkan op lidmaatschap van de EU een katalysatorwerking kan hebben die de bevolking en regeringen bemoedigt om regressief nationalisme en sektarisch geweld de rug toe te keren en zich te richten op integratie met de rest van Europa; dat het daarnaast zal leiden tot een verbetering van de relatief slechte reputatie van de westelijke Balkan in de EU ten gevolge van de recente oorlogen en de politieke controverses van de laatste decennia, hetgeen vervolgens een stimulans zal zijn voor bedrijven in de EU om in de regio actiever te worden;

4.

moedigt de Europese Unie aan haar betrokkenheid bij de westelijke Balkan voortdurend te tonen, in het bijzonder in deze politiek gevoelige periode; dringt er bij de Raad en de Commissie op aan dat zij zich realiseren dat het noch in het belang van de EU is, noch in dat van de westelijke Balkan om in Kosovo een „zwart gat” te laten ontstaan; verzoekt de instellingen van de EU derhalve om actief betrokken te blijven om spanningen te voorkomen;

5.

stelt vast dat het van groot belang is dat de gekozen algemene benadering van de westelijke Balkan zodanig is, dat rekening wordt gehouden met de verschillen die tussen de landen in deze regio bestaan met betrekking tot het niveau van hun economische ontwikkeling en de naleving van het acquis communautaire en de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO); benadrukt om deze reden dat het belangrijk is dat de weg naar lidmaatschap van de EU voor alle landen in de Balkan strikt individueel is, waarbij zij onder andere ieder afzonderlijk dienen te voldoen aan de criteria van Kopenhagen en aan de voorwaarden en vereisten die zijn gesteld door de EU;

6.

verwelkomt de visumversoepeling en de overnameovereenkomst die van kracht zijn geworden in januari 2008 en de dialoog over routekaarten voor de geleidelijke liberalisering van het visumstelsel voor de landen in de westelijke Balkan; is van oordeel dat er dringend behoefte is aan het opzetten en verbeteren van goed functionerende douanestelsels om handelsstromen te vereenvoudigen en te zorgen voor nauwere samenwerking op het gebied van economie, wetenschap, technologie en handel; juicht het besluit van de Commissie toe om onder het Erasmus Mundus-programma een groeiend aantal beurzen te verstrekken aan studenten uit de westelijke Balkan;

7.

verzoekt de Commissie en de Raad alle passende maatregelen te nemen teneinde een verdergaande integratie van de westelijke Balkan in het internationale systeem voor handel en economie aan te moedigen, met name door middel van toetreding tot de WTO van de landen in de regio die nog geen lid zijn; stelt met instemming vast dat Albanië, Kroatië en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië reeds WTO-leden zijn; onderstreept dat de liberalisering van de handel gepaard moet gaan met armoedebestrijding en het terugdringen van werkloosheid, het bevorderen van economische en sociale rechten en respect voor het milieu;

8.

benadrukt de stimulans die van regionale samenwerking en goede betrekkingen tussen de buurlanden kan uitgaan voor economische groei in de regio en de essentiële rol die de CEFTA in dit proces speelt; benadrukt dat de CEFTA ook een belangrijke rol kan spelen bij de verdere integratie van de regio in de Europese Unie door een versterking van de economische en handelsbetrekkingen tussen de Europese Unie en de westelijke Balkan; is derhalve van oordeel dat de CEFTA in belangrijke mate bijdraagt aan de voorbereiding van de landen van de westelijke Balkan op toetreding tot de Europese Unie;

9.

verzoekt de regeringen van de landen in de westelijke Balkan nader te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om de handel verder te liberaliseren op gebieden die tot nu toe daarvan waren uitgesloten en mechanismen in het leven te roepen voor de stelselmatige bestrijding van schendingen van de internationale intellectuele- en industriële-eigendomsrechten; verzoekt deze regeringen eveneens om zich geleidelijk aan te passen aan het communautair acquis en zich actief in te zetten voor het beëindigen van de praktijken en regelingen die niet-tarifaire handelsbelemmeringen vormen;

10.

steunt de inspanningen van de landen in de westelijke Balkan op het gebied van hervormingen en regionale samenwerking door middel van hun IPA; benadrukt dat de landen in de westelijke Balkan zelf verantwoordelijk zijn voor hun hervormingsproces; spoort de landen van de westelijke Balkan aan zelf initiatieven te ontplooien om voldoende ambitieuze projecten op te zetten om gebruik te kunnen maken van de beschikbare Europese fondsen, en zich niet te passief en afhankelijk van Europese initiatieven op te stellen;

11.

benadrukt de rol van de regio's in de economische en sociale ontwikkeling en dientengevolge het belang van het IPA, om de landen van de westelijke Balkan te begeleiden in het proces van democratisering, van economische en sociale hervorming en van aanpassing aan de Europese normen, en om hen dichter bij de structuren van de Europese Unie te brengen;

12.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om ervoor te zorgen dat het IPA over voldoende extra financiële middelen beschikt om op de werkelijke behoeftes afgestemde projecten te kunnen ontwikkelen en op lokaal en regionaal niveau efficiënte en gerichte ondersteuning te kunnen verschaffen; benadrukt het belang van people-to-people-projecten, die zich er in het bijzonder voor lenen om mensen op lokaal niveau bewust te maken van de meerwaarde, die de Europese Unie met zich meebrengt;

13.

spreekt zijn waardering uit voor het feit dat het een van de prioriteiten van het IPA is om, zowel op nationaal als op regionaal niveau, een bijdrage te leveren aan de opbouw van de institutionele en bestuurlijke capaciteit op de westelijke Balkan; moedigt de Commissie aan om de activiteiten op dit vlak te intensiveren, teneinde de ontwikkeling van het bestuur te bevorderen en deze landen en regio's voor te bereiden op de juiste aanwending van de structuurfondsen en hun aanpassing aan de EU-normen te bevorderen met het oog op hun eventuele toekomstige toetreding; verzoekt de Commissie om bij de institutionele opbouw een hoog transparantieniveau te garanderen en passende maatregelen te nemen om corruptie te voorkomen;

14.

verzoekt de Raad en de Commissie om, in samenwerking met de internationale en regionale organisaties die zich bezighouden met economische thema's in de westelijke Balkan, de landen in de regio gespecialiseerde technische ondersteuning op economisch en administratief gebied te bieden waarmee de structuur van de lokale overheden kan worden verstevigd, er een efficiëntere en meer gevarieerde economische infrastructuur kan worden opgebouwd en de afzet van lokale producten op buitenlandse markten, en in het bijzonder de Europese Unie, kan worden vergroot;

15.

stelt voor dat de lidstaten de landen in de westelijke Balkan zogeheten „government-to-government” programma's bieden die voorzien in specifieke ondersteuning, training en coaching van de nationale ministeries op gebieden waarop dat door de autoriteiten van de landen in de westelijke Balkan uitdrukkelijk wordt gevraagd; benadrukt dat deze programma's een belangrijke rol kunnen spelen bij de implementatie van het communautair acquis in de regio, terwijl zij de landen in de westelijke Balkan de mogelijkheid bieden precies aan te geven welke vormen van ondersteuning zij nodig hebben;

16.

verzoekt de Commissie alle nieuwe voorstellen met betrekking tot bijzondere begrotingssteun aan de landen in de westelijke Balkan tijdig en naar behoren ter goedkeuring aan het Parlement voor te leggen; benadrukt dat verdere financiële steun aan de westelijke Balkan (en in het bijzonder aan Kosovo) afhankelijk moet worden gesteld van de totstandkoming, met ondersteuning van internationale financiële instellingen, van een omvattend en realistisch economisch ontwikkelingsplan voor de lange termijn;

17.

is van oordeel dat lokale en regionale autoriteiten een beslissende rol spelen bij de totstandbrenging van duurzame economische ontwikkeling en de versterking van de maatschappelijke organisaties, door nationale en communautaire prioriteiten te concretiseren door publiek-private partnerschapsprojecten;

18.

benadrukt het belang van grensoverschrijdende en internationale samenwerking om gezamenlijke projecten te ontwikkelen en duurzame banden tussen de regio's op de westelijke Balkan onderling en tussen deze regio's en regio's in de lidstaten tot stand te brengen; benadrukt tevens dat deze samenwerking niet alleen economische voordelen oplevert, maar ook politieke en intermenselijke, omdat ze toenadering tussen volken en regeringen mogelijk maakt en, op de lange termijn, stabiliteit en welvaart in deze regio waarborgt;

19.

moedigt de regio's van de Europese Unie aan om het initiatief te nemen bij het implementeren van grensoverschrijdende projecten met de westelijke Balkanregio, teneinde een langdurige, nauwe samenwerking tot stand te brengen op regionaal niveau, en bij het uitwisselen van ervaringen en goede praktijken binnen de Europese netwerken van regionale samenwerking; is van mening dat de samenwerking in de regio kan worden bevorderd door de Raad voor regionale samenwerking te versterken;

20.

dringt er bij de landen in de regio op aan de vooruitgang die zij hebben geboekt op het gebied van macro-economische stabiliteit, voorwaarde voor een duurzame economische groei, in nauwe samenwerking met de Commissie en met andere relevante internationale financiële instellingen te handhaven en uit te bouwen door middel van een degelijk fiscaal en monetair beleid; dringt er voorts bij de landen op aan vaart te maken met het doorvoeren van structurele hervormingen, in het bijzonder op het gebied van fiscaal beleid en douane en administratie, door de beginselen transparantie en verantwoordingsplicht en een goed beheer van middelen in de publieke sector te bevorderen;

21.

benadrukt dat het essentieel is om meer steun te bieden aan de ontwikkeling van de private sector in de regio en investeringen in de infrastructuur, onder andere door een nauwere samenwerking met de Europese Investeringsbank en de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling en andere internationale financiële instellingen ;

22.

acht het noodzakelijk voor de economische ontwikkeling van de regio om een gunstig investeringsklimaat te scheppen en roept de Commissie en de staten in de westelijke Balkan op om toe te werken naar een intensivering van economische hervormingen door strategische ontwikkelingsplannen op te stellen voor de uitvoering van investeringsprojecten die van betekenis zijn voor de regio als geheel;

23.

prijst de regeringen van de landen van de westelijke Balkan om de vooruitgang die zij tot nu toe hebben geboekt op economisch gebied, waarbij de macro-economische stabiliteit in stand is gehouden; is ingenomen met de toepassing door de regeringen van fiscale beleidsmaatregelen en beleidsmaatregelen inzake begrotingsdiscipline, die hebben geleid tot hogere ontvangsten op de staatsbegrotingen;

24.

benadrukt de noodzaak van de ontwikkeling van een samenwerking op het gebied van energie in de regio, in het bijzonder bij de ontwikkeling van duurzame energiebronnen, het tot stand brengen van open, betrouwbare en competitieve markten en het scheppen van de juiste voorwaarden voor de uitbreiding van de infrastructuur voor energie in de regio, waaronder het verbeteren van de onderlinge koppelingscapaciteit tussen de omliggende EU-lidstaten en de partnerlanden; benadrukt de belangrijke rol die de Energiegemeenschap speelt bij het streven naar dit doel;

25.

is van mening dat de ontwikkeling van de haven van Rijeka in Kroatië een bijzonder belangrijk project is voor de Europese Unie; is ervan overtuigd dat de Europese Unie er belang bij heeft dat deze ontwikkeling zo snel mogelijk gerealiseerd wordt;

26.

benadrukt dat milieubescherming een belangrijk element is in de duurzame ontwikkeling in de westelijke Balkan; acht het absoluut noodzakelijk dat de Commissie en de regeringen in de westelijke Balkan milieuvriendelijke beleidsmaatregelen en strategieën ontwikkelen in overeenstemming met de milieuwetgeving van de EU;

27.

acht het van belang dat de Westelijke Balkanlanden de communautaire beginselen en richtsnoeren van Europees maritiem beleid toepassen en beklemtoont de noodzaak van een efficiënt en milieuvriendelijk gebruik van de Donau, in overeenstemming met EU-wetgeving, omdat het een belangrijke vervoerscorridor is en een bron van rijkdommen; steunt in dat verband de huidige regionale initiatieven en organisaties (en met name de Internationale Commissie voor de bescherming van de Donau - ICPDR), die streven naar milieubescherming, beter gebruik van de binnenlandse capaciteit voor vervoer over water en een hoger niveau van rampenpreventie voor de Donau;

28.

herinnert eraan dat ook het landbouwhandelsverkeer met Kroatië dient te worden uitgebreid, zodat het land zich zo soepel mogelijk kan aanpassen aan het gemeenschappelijk landbouwbeleid;

29.

erkent de specifieke geografische en strategische ligging van de regio die het gebied tot een natuurlijke doorvoerplaats maken voor de handel in goederen, in het bijzonder primaire energie (ruwe olie en aardgas) tussen Europa en Azië; is verheugd over de totstandkoming van belangrijke subregionale transportprojecten zoals de zuidoostelijke as die bijdraagt aan de daadwerkelijke opneming van de landen van de westelijke Balkan in het netwerk van energiepijpleidingen dat de Europese Unie verbindt met Turkije en de Kaukasuslanden; verzoekt de Commissie en de landen in de westelijke Balkan voldoende financiële middelen beschikbaar te stellen voor de modernisering van de infrastructuur, in het bijzonder in verband met de logistieke sector, en hervormingen door te voeren die noodzakelijk zijn voor het competitiever en dynamischer maken van de sector;

30.

benadrukt dat de administratieve belemmeringen binnen de detailhandel die de komst van nieuwe concurrerende levensmiddelenwinkels verhinderen, uit de weg moeten worden geruimd, aangezien de ondoelmatigheid van de levensmiddelensector voor Europese producenten een belemmering vormt om markttoegang te verkrijgen;

31.

onderstreept de noodzaak om meer steun te bieden aan de ontwikkeling van kleine en middelgrote ondernemingen (KMO's) op basis van het Europees Handvest voor kleine ondernemingen dat dooralle landen in de westelijke Balkan wordt gesteund; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan toegang te waarborgen tot de structuurfondsen van de EU en betere financiering te bieden voor KMO-gerelateerde projecten; dringt er bij de Commissie op aan een institutioneel kader in het leven te roepen ter bevordering van de samenwerking tussen de Gemeenschap en de particuliere sector in de westelijke Balkan en ter verzekering van een juist gebruik van de communautaire middelen;

32.

benadrukt dat het noodzakelijk is om de reikwijdte van de samenwerking op het gebied van onderwijs en wetenschap tussen de Europese Unie en de landen in de westelijke Balkan te vergroten, zodat de voorwaarden worden geschapen voor een stabiele economische ontwikkeling en groei in de regio, waardoor de integratie van de westelijke Balkan in de gemeenschappelijke economische ruimte, de gemeenschappelijke ruimte voor onderzoek en onderwijs en de deelname van de regio aan de arbeidsmarkt in overeenstemming met EU-regels en -vereisten worden gestimuleerd;

33.

verzoekt de Commissie, gezien het feit dat de internationale financiële crisis Europa heeft bereikt en een indirect effect kan hebben op de handel en de buitenlandse investeringen in de westelijke Balkanlanden, een oog te houden op de ontwikkelingen en zonodig adequate maatregelen te nemen om een soepele voortzetting van het stabilisatie- en associatieproces te garanderen, hetgeen een belangrijke factor is voor de stabiliteit in de regio en in het belang is van de Europese Unie zelf;

34.

acht een grondige hervorming van het bank- en verzekeringswezen, de ontwikkeling van een efficiënt systeem voor microkrediet en een betere reglementering en bewaking van de bancaire activiteiten, waarmee de basis wordt gelegd voor een gefaseerde opening van de financiële markten van de landen in de regio, essentiële voorwaarden voor hun economische ontwikkeling;

35.

verzoekt de landen in de regio die te lijden hebben onder corruptie binnen het overheidsapparaat alle noodzakelijke acties te ondernemen teneinde deze te bestrijden en een efficiëntere en transparantere werking van de douane te garanderen overeenkomstig de regels die zijn opgesteld door de Europese Unie en de Werelddouaneorganisatie;

36.

onderstreept de noodzaak van intensivering en versterking van douanecontrole om op te treden tegen smokkel, namaak en piraterij van goederen, omdat deze praktijken niet alleen leiden tot inkomstenderving, maar ook grote risico's met zich meebrengen voor de gezondheid van de inwoners van zowel de Europese Unie als de landen in de westelijke Balkan;

37.

juicht het verbeterde ondernemingsklimaat en de maatregelen om de wettelijke en administratieve hinderpalen voor het opstarten van een bedrijf weg te nemen toe; geeft echter uiting aan zijn bezorgdheid over het bestaan van kartels en misbruik van marktpositie door zogenoemde „tycoons” in een aantal landen in de westelijke Balkan en ondernemingen met dominante marktposities; dringt er bij de regeringen van de landen in de westelijke Balkan op aan de strijd tegen corruptie te intensiveren en een doeltreffend concurrentiebeleid te ontwikkelen waarbinnen zich ook de staatsbedrijven moeten bewegen;

38.

verzoekt de westelijke Balkanlanden werkgelegenheids- en fiscaal beleid te ontwikkelen teneinde de problemen op het gebied van werkloosheid, de relatief hoge salarissen en de grote omvang van de informele economie aan te pakken;

39.

benadrukt dat eerlijke en transparante regionale grensoverschrijdende concurrentie in openbare aanbestedingsprocedures een belangrijk element is van een werkelijk geïntegreerde regionale markt; verzoekt de landen in de westelijke Balkan het potentieel van overheidsopdrachten voor de stabilisatie van duurzame economische ontwikkeling te onderzoeken en hun inspanningen voor een beter geïntegreerd en beter functionerend systeem van regionale openbare aanbestedingen te intensiveren, waarbij het beginsel van niet-discriminatie tussen binnenlandse en regionale aanbieders wordt nageleefd;

40.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan parlementen en regeringen van de lidstaten en de betrokken landen.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/10

—

gelet op artikel 33 van het EG-Verdrag,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 25 oktober 2007 over de stijging van de prijzen van levensmiddelen (1), alsook zijn resolutie van 22 mei 2008 over de stijgende voedselprijzen in de Europese Unie en de ontwikkelingslanden (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 29 november 2007 over nieuwe impulsen voor de Afrikaanse landbouw – Voorstel voor landbouwontwikkeling en voedselzekerheid in Afrika (3),

—

gezien het voorstel voor een verordening van het Europees Parlement en de Raad tot vaststelling van een snelleresponsfaciliteit voor maatregelen tegen de scherpe stijging van de voedselprijzen in de ontwikkelingslanden (COM(2008)0450),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 20 mei 2008 getiteld „Het probleem van de stijging van de voedselprijzen aanpakken - Richtsnoeren voor maatregelen van de EU” (COM(2008)0321),

—

gezien de conclusies van de Wereldvoedseltop gehouden te Rome van 13 to 17 november 1996, en de doelstelling om het aantal mensen dat honger lijdt vóór 2015 te halveren,

—

gezien de „Agricultural Outlook 2008-2017” van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO),

—

gezien de aanbevelingen van de International Assessment of Agricultural Knowledge, Science and Technology for Development (IAASTD),

—

gezien de uitkomsten van de „gezondheidscontrole” van het gemeenschappelijk landbouwbeleid (GLB),

—

gezien de lopende WTO-onderhandelingen in het kader van de ontwikkelingsagenda van Doha,

—

gezien de Verklaring van Parijs van 2 maart 2005 over de doeltreffendheid van ontwikkelingshulp,

—

gelet op artikel 45 van het Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie landbouw en plattelandsontwikkeling en de adviezen van de Commissie ontwikkelingssamenwerking, de Commissie buitenlandse zaken, de Commissie internationale handel en de Commissie industrie, onderzoek en energie, (A6-0505/2008),

A.

overwegende dat de wereld voor het eerst sinds de jaren '70 voor een acute voedselcrisis staat, die zowel door structurele, langetermijnfactoren als door andere elementen wordt bepaald, waarbij de maïsprijs sinds 2006 verdrievoudigd is, de mondiale tarweprijzen in twee jaar tijd met meer dan 180% zijn gestegen en de wereldvoedselprijzen over het algemeen met ongeveer 83%,

B.

overwegende dat deze aanzienlijke, onvoorziene prijsstijging heeft plaatsgehad in betrekkelijk korte tijd, namelijk tussen september 2006 en februari 2008; voorts overwegende dat de mondiale prijzen van andere voedingsmiddelen over de laatste twee jaar zijn verdubbeld en naar verwachting hoog zullen blijven, niettegenstaande de huidige prijsdaling bij een aantal tarwesoorten, zoals de futuresmarkten laten zien,

C.

overwegende dat de stijging van de veevoederprijzen de productiekosten doet stijgen, waardoor de veeteeltproductie dreigt af te nemen, ofschoon in met name de opkomende economieën er een stijgende vraag is en naar verwacht zal zijn naar veeteeltproducten,

D.

overwegende dat volgens voorspellingen van de FAO en de OESO de grondstofprijzen weliswaar niet op het hoge niveau van vorig jaar zullen blijven, maar dat niet wordt verwacht dat ze zullen zakken tot de niveaus van vóór 2006; overwegende echter dat dramatische schommelingen in de grondstofprijzen mogelijk een opvallender kenmerk van de mondiale markt en een regelmatig terugkerend verschijnsel zullen worden; voorts overwegende dat hogere voedselprijzen zich niet altijd vertalen in hogere landbouwinkomens, voornamelijk door de snelheid waarmee de kosten van landbouwproductiemiddelen stijgen maar ook door de kloof tussen producenten- en consumentenprijzen, die door de tijd heen steeds groter is geworden,

E.

overwegende dat de wereldvoedselvoorraden een kritiek niveau hebben bereikt: terwijl de voorraden in de periode na de Tweede Wereldoorlog voldoende groot waren om een jaar lang in de voedselbehoefte te kunnen voorzien, was er in 2007 nog maar voedsel voor amper 57 dagen en in 2008 voor slechts 40 dagen,

F.

overwegende dat deze en andere factoren onmiddellijk ernstige gevolgen hebben gehad voor een aanzienlijk aantal mensen; overwegende dat de crisis in de voedselprijzen het aantal arme en hongerige mensen in de wereld met miljoenen heeft doen toenemen; voorts overwegende dat deze ontwikkelingen over de hele wereld tot rellen en onlusten hebben geleid, waardoor landen en regio's verder gedestabiliseerd raken; verder overwegende dat zelfs in de EU de voorraden dermate zijn verminderd dat er op dit moment geen voedsel meer is voor het noodvoedselprogramma,

G.

overwegende dat naar huidige schattingen van organisaties die zich inzetten voor de strijd tegen de honger in de wereld, op dit moment een op de vijf mensen in ontwikkelingslanden ondervoed is en chronisch honger lijdt, en dat er dagelijks wereldwijd meer dan 30 000 kinderen sterven aan honger en armoede,

H.

overwegende dat de landbouw in ontwikkelingslanden meer dan 70% en in veel Afrikaanse landen meer dan 80% van de werkende bevolking voorziet van werk en levensonderhoud en dat bijgevolg het beleid inzake plattelandsontwikkeling van cruciaal belang is om de problemen van armoede en honger effectief op te lossen,

I.

overwegende dat vrouwen in ontwikkelingslanden tussen de 60 en 80% van de voedingsmiddelen produceren en daarmee verantwoordelijk zijn voor de helft van de wereldwijde voedselproductie; dat vrouwen een uiterst belangrijke rol bij de gezinsverzorging spelen; en dat zij beduidend moeilijker toegang hebben tot landbouw- en productiemiddelen dan mannen en daarom consequent moeten worden ondersteund en gestimuleerd,

J.

overwegende dat de huidige crisis het zwaarst drukt op lage-inkomenshuishoudens, zowel in de Europese Unie als de ontwikkelingslanden, waar tussen de 60 en 80% van het gezinsinkomen aan voedsel wordt besteed, vergeleken met minder dan 20% in de EU,

K.

overwegende dat het Parlement en de Raad herhaaldelijk met klem hebben verzocht om een krachtige reactie op het mondiale voedselprobleem, vooral door het verstrekken van de noodzakelijke financiële middelen voor de aanschaf van landbouwproductiemiddelen en het verlenen van bijstand bij het gebruik van managementinstrumenten gebaseerd op marktwerking,

L.

overwegende dat de Europese Unie nog steeds een belangrijke voedselproducent is, die voor tarwe 17%, melk 25%, varkensvlees 20% en rundvlees 30% van de wereldproductie voor haar rekening neemt; dat de EU echter tevens een grote importeur van landbouwproducten is, wier bevoorradingsgraad bij een groot aantal basislandbouwproducten ver verwijderd is van volledige zelfvoorziening,

M.

overwegende dat de Europese Unie een voortrekkersrol vervult bij het vaststellen van de hoogst mogelijke voedselproductienormen, waarbij de aandacht primair uitgaat naar een systeem waarbij het voedsel van „boer tot bord” kan worden getraceerd en naar het garanderen van de veiligheid van in de EU geproduceerd voedsel,

N.

overwegende dat de Europese Unie ook een voortrekkersrol vervult bij milieubeschermingsinitiatieven, die weliswaar dienen voor het beschermen van natuurlijke hulpbronnen, maar die EU-landbouwers ook met extra kosten opzadelen,

O.

overwegende dat de Europese Unie wereldwijd de grootste donor van humanitaire en ontwikkelingshulp is, maar dat op internationaal vlak het aandeel van de landbouwsteun, met name van de Europese Unie, sinds de jaren 1980 steeds kleiner is geworden,

P.

overwegende dat de Europese Unie van oudsher ongeveer 10% van alle ontwikkelingssamenwerking in de wereld financiert, naast de bijdragen van de afzonderlijke lidstaten; dat dit wordt bevestigd door de huidige bijdrage via EG-instrumenten (ongeveer 1,8 miljard EUR, waarvan 1 miljard EUR wordt verstrekt via de nieuwe snelleresponsfaciliteit voor maatregelen tegen de scherpe stijging van voedselprijzen in ontwikkelingslanden, en de rest via reeds beschikbare instrumenten voor humanitaire en ontwikkelingshulp),

Q.

overwegende dat de verwachting is dat de mondiale vraag naar voedsel tegen 2050 zal zijn verdubbeld en de mondiale voedselproductie bijgevolg zal moeten stijgen, terwijl de druk op de natuurlijke hulpbronnen toeneemt,

R.

overwegende dat volgens de FAO 30 miljard EUR per jaar volstaat om te zorgen voor voedselzekerheid van een bevolking die tegen 2050 9 miljard zielen zal tellen,

S.

overwegende dat de internationale en regionale overeenkomsten tot nu toe ontoereikend zijn gebleken om de bevoorrading van de markt en de handel te normaliseren en dat de recente scherpe stijging van de voedselprijzen voor alle regeringen in de wereld een waarschuwing moet zijn dat ze de landbouwproductie niet als een vanzelfsprekende zaak moeten zien,

1.

bevestigt dat mondiale voedselzekerheid voor de Europese Unie een kwestie van de grootste urgentie is en verzoekt om onmiddellijke en voortdurende actie voor het realiseren van voedselzekerheid in zowel de EU als de rest van de wereld; is van mening dat het belangrijk is om alle voor voeding bestemde gewassen en landbouwvormen ter wereld naar waarde te schatten; benadrukt dat consumenten tegen redelijke prijzen voedsel moeten kunnen kopen en dat landbouwers een redelijke levensstandaard moeten hebben;

2.

benadrukt het belang van het GLB als instrument voor het tot stand brengen van een betrouwbare voedselproductie in de Europese Unie; is van mening dat het GLB sinds zijn invoering voor zekerheid van de voedselvoorziening in de EU heeft gezorgd en daarnaast heeft bijgedragen aan de bescherming en verbetering van het plattelandsmilieu en ervoor heeft gezorgd dat de voedselproductienormen van de EU de hoogste in de wereld zijn; onderstreept de noodzaak dat de communautaire landbouw ook in de toekomst deze rol blijft vervullen;

3.

merkt echter op dat de vele GLB-hervormingen van de laatste 25 jaar hebben geleid tot een daling van de landbouwproductie in de Europese Unie, omdat de nadruk is verlegd van overwegingen van kwantiteit naar marktgestuurde kwaliteitsproductie; is van mening dat EU-producenten door deze beleidsverschuiving potentiële markten hebben verloren en de EU afhankelijker is geworden van de invoer van voedsel uit derde landen, waar heel andere productienormen gelden, waardoor de landbouwproducten van de EU aan ongelijke concurrentievoorwaarden zijn blootgesteld;

4.

wijst erop dat al vóór de meest recente stijging van de voedselprijzen, wereldwijd meer dan 860 miljoen mensen chronisch honger leden; merkt op dat de Wereldbank voorspelt dat door de scherpe stijging van de voedselprijzen nog eens honderd miljoen mensen in nog grotere armoede zullen vervallen;

5.

onderschrijft de opvatting van de FAO dat landen die netto-importeur van voedsel zijn het zwaarst worden getroffen door de stijgende voedselprijzen en dat veel van deze landen tot de minst ontwikkelde landen in de wereld behoren; stelt opnieuw dat armoede en afhankelijkheid van voedselimporten tot de belangrijkste oorzaken van voedselonzekerheid behoren; is het feit indachtig dat slechts een klein percentage van de mondiale voedselproductie daadwerkelijk op de internationale markten wordt verhandeld en dat dit steeds meer gebeurt door een klein aantal exportlanden;

6.

merkt op dat de graanoogsten voor 2007 en 2008 goed zijn geweest; merkt op dat de directe oorzaak van de voedselonzekerheid in 2007 de daling van het aanbod en de stijging van de grondstofprijzen was; is zeer verontrust over de lage graanvoorraden in de wereld, waarmee de wereldbevolking minder dan veertig dagen van graan kan worden voorzien;

7.

benadrukt dat de inspanningen om te voorzien in de eerste levensbehoeften van mensen, voornamelijk voedsel en water, vaak een bron van conflicten zijn; wijst erop dat de stijging van de wereldbevolking, die voor 2050 wordt geschat op 3 miljard, deze spanningen overal ter wereld zal doen toenemen; verzoekt dientengevolge rekening te houden met deze geostrategische dimensie bij de ontwikkeling van het toekomstige landbouwbeleid;

8.

is verontrust over de stijgende kosten van landbouwproductiemiddelen (prijsstijgingen voor meststoffen, zaaigoed, enz.), die zich hebben geuit in een stijging van de kosten waarvoor boeren (in het bijzonder in de veeteeltsector) niet allemaal op dezelfde manier zijn gecompenseerd en die een eventuele stijging van landbouwinkomens als gevolg van hogere grondstoffen- en voedselprijzen in belangrijke mate teniet hebben gedaan en zo de prikkel voor het verhogen van de productie hebben verzwakt; is bezorgd dat dramatische prijsstijgingen voor productiemiddelen tot minder gebruik van productiemiddelen en bijgevolg een lagere productie zullen leiden, hetgeen de voedselcrisis in de EU en de rest van de wereld nog ernstiger zal maken;

9.

merkt op dat de grondstoffenmarkten dit seizoen een scherpe daling van de prijzen hebben laten zien, hetgeen tot zorgen onder producenten en een eroderend vertrouwen bij landbouwers heeft geleid;

10.

benadrukt dat het belangrijk is een samenhangend onderzoek te verrichten naar de stijgende voedselprijzen, rekening houdend met stijgende energieprijzen voor eindverbruikers, extremere weersverschijnselen en de ten gevolge van de groeiende wereldbevolking toegenomen vraag naar energie, en verzoekt de Commissie nader onderzoek te doen naar het mogelijke verband tussen hoge voedselprijzen en stijgende energieprijzen, met name die van brandstof; benadrukt voorts dat de nodige stappen moeten worden gezet om de landbouw door een efficiënter gebruik van energie en het ontwikkelen van energiezuinigere productiesystemen minder afhankelijk te maken van fossiele energiebronnen;

11.

verzoekt om het ontwikkelen van beleidsinstrumenten voor het voorkómen van zulke dramatische en schadelijke prijsfluctuaties, die rekening houden met een redelijke levensstandaard voor producenten; is van mening dat de bedrijfstoeslagregeling landbouwers de mogelijkheid biedt om in te spelen op de marktbehoefte door op andere producten over te schakelen, maar dat deze regeling mogelijk ontoereikend is om het hoofd te kunnen bieden aan dramatische prijsfluctuaties op de markten;

12.

vestigt de aandacht op structurele langetermijnoorzaken die spelen bij de recente prijsstijging voor landbouwgrondstoffen, zoals de gestaag toenemende mondiale vraag en de aanhoudende verlaging van de investeringen in productielandbouw; merkt op dat de stijging van de energieprijzen, en meer bepaald van de olieprijzen, wat een van bedoelde oorzaken is, een significant effect heeft gehad op de mondiale landbouwproductie (omdat daardoor de productie- en distributiekosten zijn gestegen) en op het ontstaan van de voedselcrises in armere landen (vanwege de transportkosten voor voedsel in die landen zelf);

13.

constateert dat in 2007 2% van de graanproductie in de EU naar de productie van biobrandstoffen is gegaan, terwijl dat jaar in de Verenigde Staten 25% van de maïsproductie naar de productie van ethanol ging; verzoekt om een wereldwijde beoordeling van deze tendens en van het effect ervan op de voedselprijzen, alsook om beleidscoördinatie op mondiaal niveau om te verzekeren dat de drang naar hernieuwbare energie niet de voedselvoorziening in gevaar brengt; dringt er tevens op aan dat in de internationale en regionale overeenkomsten verbintenissen worden opgenomen die verzekeren dat de voor biobrandstofproductie verstrekte subsidie de voedselveiligheid van de planeet niet in gevaar brengt en die beantwoorden aan de toepasselijke regels, teneinde te voorkomen dat de concurrentie tussen de handelspartners wordt verstoord; verlangt desondanks een sterke betrokkenheid van de Europese Unie bij de bevordering van het gebruik van biobrandstoffen van de tweede generatie;

14.

onderstreept de noodzaak om een evenwicht te vinden wat betreft de productie van biobrandstoffen en bio-energie aan de ene kant, en de benodigde voedselreserve op wereldniveau aan de andere kant; merkt op dat de toename van de productie van biobrandstoffen en bio-energie een positieve impact kan hebben op de landbouw- en levensmiddelensector, die momenteel te lijden heeft van de hoge prijzen van voor de verwerkingsindustrie noodzakelijke grondstoffen, zoals mest, diesel, etc.; meent dat zodoende vormt de ontwikkeling van hernieuwbare energiebronnen een levensvatbaar economisch en sociaal ontwikkelingsalternatief voor het platteland vormt en, tegelijkertijd, een duurzaam geheel voor de bescherming van het milieu, vooral als de streefcijfers van de Europese Unie wat betreft hernieuwbare energie voor 2020 in ogenschouw worden genomen; onderstreept dat er tegelijkertijd echter maatregelen dienen genomen te worden om de negatieve effecten die de toename van de productie van energiegewassen kan hebben op de biodiversiteit, op de voedselprijzen en op de gebruikswijze van terreinen, te voorkomen;

15.

merkt op dat de Europese Unie een aanzienlijke bijdrage heeft geleverd aan de stijging van het aanbod van landbouwgrondstoffen door de afschaffing van haar braakleggingsregeling;

16.

wijst op de snel veranderende eetgewoonten, vooral in opkomende landen, waarbij een verschuiving optreedt naar meer vlees- en eiwitconsumptie, waardoor meer graan nodig is; constateert dat in landen als China en India een welkome stijging van het reëel inkomen plaatsvindt, wat de vraag naar landbouwproducten en verwerkte voedingsmiddelen verder zal opdrijven;

17.

is van mening dat de toenemende marktconcentratie op de detailhandelsmarkt voor voedingsmiddelen moet worden gemonitord zodat er geen monopoliesituaties kunnen ontstaan, omdat de activiteiten van grote detailhandelaars mogelijk niet altijd in het beste belang van producenten, verwerkers of consumenten zijn;

18.

vraagt alternatieve oplossingen aan te nemen die het evenwicht moeten herstellen ten gunste van de kleine producenten die geconfronteerd worden met hun onvermogen te onderhandelen met de grote retailers; wijst erop dat hoewel er op EU-niveau een kader van antimonopoliewetgeving bestaat dat misbruik door de grote producenten van hun dominante positie op de EU-markt moet tegengaan, er nog geen specifieke reglementering is die de monopoliserende praktijken moet bestrijden die door een deel van de grote winkels van het type supermarkt en hypermarkt worden gebezigd;

19.

is van mening dat het GLB ook na 2013 de hoeksteen van het EU-beleid inzake voedselzekerheid moet blijven; is van mening dat goed functionerende ecosystemen, vruchtbare bodems, stabiele watervoorraden en een veelzijdige kleinschalige landbouw essentieel zijn voor voedselzekerheid op lange termijn; is ook van mening dat het van fundamenteel belang is dat het GLB, samen met de andere communautaire beleidslijnen, een grotere bijdrage levert aan het mondiale voedselevenwicht;

20.

is echter stellig van mening dat het GLB verder moet worden aangepast met het oog op voedselzekerheid; is teleurgesteld dat de Europese Commissie in haar wetgevingsvoorstellen van mei 2008 voor de „gezondheidscontrole” van het GLB deze uitdaging deels uit de weg is gegaan; is tegen de ontmanteling van maatregelen voor marktregulering en verlaging van landbouwsubsidies;

21.

verzoekt in het licht van de begrotingsherziening 2008-2009 om een stabiel en constant uitgavenniveau van de EU en de lidstaten voor het GLB, dat voldoende hoog is om landbouwers van een redelijk inkomen te verzekeren; onderstreept dat het grondprincipe voor dergelijk beleid het verzekeren van een inkomen is in geval van risico's en crisissen ten gevolge van ongunstige natuurlijke verschijnselen of marktverstoringen en ongebruikelijk lange en wijdverspreide prijsdalingen; roept in herinnering dat landbouwers zonder stabiel overheidsbeleid geen toekomstplannen kunnen maken; wijst er in dit verband op dat de landbouw aanzienlijke waarde toevoegt aan de nationale en EU-economieën;

22.

wijst erop dat de markt alleen producenten niet de noodzakelijke inkomenszekerheid kan verschaffen om hun landbouwactiviteiten voort te zetten, omdat de EU-normen inzake voedselproductie, voedselveiligheid, milieu en dierenwelzijn hoge kosten met zich meebrengen; is echter ingenomen met de toegenomen marktoriëntatie van het GLB; betreurt echter dat de doelstellingen voor de hervormingen van 2003, namelijk hogere marktprijzen en minder bureaucratie voor landbouwers, niet volledig zijn bereikt;

23.

is van mening dat de vele regels met betrekking tot de randvoorwaarden (cross-compliance) een negatieve prikkel vormen voor producenten en dat deze regels waar mogelijk minder ingewikkeld moeten worden gemaakt; is in dit verband ingenomen met de initiatieven tot vereenvoudiging die de Commissie heeft ontplooid;

24.

is bezorgd over de mogelijk dramatische gevolgen van voorgestelde EU-wetgeving (bijvoorbeeld inzake gewasbeschermingsproducten), omdat landbouwers worden beperkt in de instrumenten voor het maximaliseren van de productie, wat feitelijk tot een dramatische verlaging van de landbouwproductie in de EU kan leiden; verzoekt daarom alle voorgestelde maatregelen aan een uitvoerige effectbeoordeling te onderwerpen, in het bijzonder voor de gevolgen voor de voedselzekerheid;

25.

verzoekt de Commissie met klem om te kijken naar het effect voor de landbouwsector van initiatieven voor het matigen van klimaatverandering; is van mening dat de landbouw zijn bijdrage moet leveren aan de strijd tegen de klimaatverandering, maar één van de meest klimaatgevoelige sectoren is, en dus ook de nodige instrumenten moet krijgen om de gevolgen van de klimaatverandering te verwerken, teneinde te voorkomen dat hierdoor de landbouwproductie in de EU daalt en EU-producten worden vervangen door producten uit derde landen;

26.

is van mening dat de EU- en andere internationale systemen voor productie- en marktobservatie aan een onderzoek moeten worden onderworpen, zodat men sneller wordt gewaarschuwd voor bepaalde productietrends; is voorts van mening dat er behoefte is aan een mondiaal systeem van voedselinventarisatie en voedselvoorraden en dat de Europese Unie een voortrekkersrol moet vervullen bij het opzetten van een dergelijk systeem; verzoekt de Commissie met klem om samen te werken met onze mondiale partners en daartoe een voorstel in te dienen;

27.

verzoekt verzekeringspolissen beschikbaar te stellen tegen grote fluctuaties in de prijzen en inkomens en tegen de invloed van het weer op de productie;

28.

verzoekt de Commissie een efficiënt EU-marktobservatiesysteem te ontwerpen, dat in staat is de veranderingen en trends in de prijzen van landbouwproducten en in de kosten van landbouwproductiemiddelen bij te houden; is van mening dat een dergelijk systeem transparantie moet garanderen en grensoverschrijdende vergelijking tussen soortgelijke producten mogelijk moet maken;

29.

is van mening dat het opportuun is in het kader van de FAO een internationale waarnemingspost voor prijzen van landbouwproducten, landbouwproductiemiddelen en levensmiddelen in te stellen, teneinde deze gegevens op internationaal vlak te kunnen monitoren;

30.

merkt op dat bij opeenvolgende hervormingen van het GLB iets is gedaan aan marktverstorende elementen van het EU-landbouwbeleid die negatief uitwerken op landbouwers in ontwikkelingslanden, maar dat de handelsbetrekkingen nog steeds ongelijkwaardig zijn en dat er nog inspanningen moeten worden geleverd om een billijker systeem op te bouwen;

31.

constateert echter dat de beleidshervormingen van de EU om te voldoen aan de WTO-voorschriften hebben geleid tot een heroriëntatie van de GLB-steun – in de zin dat steeds minder productiegerelateerde subsidies worden gegeven –,de ontmanteling van maatregelen voor marktregulering en het openstellen van markten, waardoor consumenten en producenten steeds meer zijn blootgesteld aan instabiele wereldmarkten; verzoekt om bepalingen over voedselzekerheid op te nemen in het GLB-beleid en om gelijkwaardige inspanningen van partners om de handel dusdanig te reguleren dat de mondiale voedselzekerheid niet in gevaar wordt gebracht, vast te leggen in handelsovereenkomsten; verzoekt de Commissie om tijdens de WTO-onderhandelingen te pleiten voor een gekwalificeerde markttoegang, om zo te garanderen dat de hoge milieunormen van de EU-landbouw en het recht van iedere lidstaat op voedselzekerheid niet worden ondergraven door goedkope invoer;

32.

constateert dat de Europese Unie conform de WTO-overeenkomsten doorgaat met het nemen van de noodzakelijke maatregelen om, zoals toegezegd, vóór 2013 alle exportrestituties af te schaffen en in het kader van de ‘gezondheidscontrole’ van het GLB verdere hervormingen van de instrumenten voor marktondersteuning doorvoert;

33.

is van mening dat de snelleresponsfaciliteit tegen de scherpe stijging van voedselprijzen in ontwikkelingslanden een noodzakelijke eerste stap is voor het vervullen van de directe behoeften van degenen die het hardst door de voedselcrisis worden getroffen; benadrukt echter dat deze faciliteit een eenmalige maatregel is om middelen uit rubriek 4 van de algemene begroting van de EU te kunnen gebruiken voor het ondersteunen van kleinschalige landbouw in de zwaarst getroffen landen, welke middelen met extra investeringen moeten worden aangevuld; is van mening dat de Commissie moet controleren hoe deze middelen worden besteed, moet garanderen dat ze op duurzame wijze daar worden gebruikt waar de vraag het grootst is, en aan het Parlement regelmatig verslag moet doen van het resultaat van haar controles; verzoekt om het Parlement in de gelegenheid te stellen om via de regelgevingsprocedure met toetsing toezicht te houden op de uitvoering;

34.

verzoekt de Commissie om versterking van de bestaande programma's gericht op voedselzekerheid in Europa en de rest van de wereld; verzoekt om versterking van het thematisch programma voedselzekerheid (2007-2010), waaraan op dit moment een bedrag van 925 miljoen EUR is toegewezen voor de hele programmeringsperiode; verwelkomt het voorstel voor een verhoging van de kredieten voor het voedseldistributieprogramma voor de meest behoeftigen in de Gemeenschap dat de Commissie op 17 september 2008 heeft voorgesteld; verzoekt de Commissie een omvattende strategie te ontwikkelen voor alle kwesties die verband houden met de voedselzekerheid teneinde de samenhang te garanderen tussen de communautaire beleidslijnen;

35.

is verontrust over de huidige mondiale financiële crisis, waardoor mogelijk minder financiële middelen voor de landbouw beschikbaar zullen zijn; verzoekt de Commissie de effecten van de financiële crisis op de landbouwsector te analyseren en na te denken over voorstellen voor het verzekeren van de stabiliteit van de sector, ook wat de toegang tot leningen en kredietgaranties betreft;

36.

wijst op onderzoek waaruit blijkt dat de meeste consumenten zich niet bewust zijn van de essentiële voordelen die ze dankzij het GLB genieten, in de vorm van voedselzekerheid en redelijk geprijsde producten (4); verzoekt om een beleid inzake publieksvoorlichting en een hernieuwde toezegging tot vereenvoudiging, waardoor burgers zich meer bewust zouden worden van de instrumenten en voordelen van het GLB; stelt voor dat het publiek wordt voorgelicht over de kosten die het niet-bestaan van het GLB met zich mee zou brengen;

37.

is van oordeel dat het GLB een belangrijke rol dient toe te komen in het buitenlands- en ontwikkelingsbeleid van de Europese Unie, in het bijzonder het beleid inzake de externe voedselzekerheid; is van oordeel dat het GLB niet alleen kan bijdragen aan het waarborgen van de voedselproductie in de Europese Unie, maar ook kan helpen bij het tegemoetkomen aan de in de hele wereld stijgende vraag naar voedsel;

38.

merkt op dat gewapende conflicten zeer negatieve gevolgen hebben voor de productie van en toegang tot voedsel; uit haar bezorgdheid over de ernstige gevolgen die het gevaar van conflicten kan hebben voor de voedselzekerheid, bijvoorbeeld door massale migratie, het stagneren van de landbouwproductie en schadelijke gevolgen voor de essentiële infrastructuur;

39.

acht het van essentieel belang dat ontwrichtende gevechten om schaarse voedselbronnen worden voorkomen; roept daarom op tot effectievere EU-coördinatie op technisch niveau met niet-gouvernementele organisaties, de FAO en andere internationale agentschappen en op politiek niveau met de VN om de eerlijke toegang tot mondiale voedselbronnen te bevorderen en om de voedselproductie in belangrijke ontwikkelingslanden te vergroten, waarbij de criteria inzake biodiversiteit en duurzame ontwikkeling stelselmatig in acht worden genomen;

40.

doet een dringend beroep op de Europese Unie om landen met een dreigend conflict te helpen om een sterk eigen landbouwbeleid te ontwikkelen op basis van eenvoudige toegang tot grondstoffen, kwalitatief goed onderwijs en toereikende financiering, en op basis van een betrouwbare infrastructuur; is van mening dat EU-steun gericht moet zijn op het verbeteren van zelfvoorziening op het gebied van de voedselproductie voor ontvangende ontwikkelingslanden, hetgeen de regionale voedselzekerheid en toegang tot voedsel voor de armste delen van de maatschappij zal verbeteren;

41.

merkt op dat sommige groeiende economieën het plan zouden kunnen hebben om grote delen grond in armere delen van Afrika en Azië te pachten om daar gewassen te verbouwen en deze terug naar hun markten te verschepen om zodoende hun eigen voedselzekerheid te verbeteren; is van mening dat de Europese Unie samen met de FAO dit fenomeen serieus moet beschouwen als een ernstige dreiging voor de voedselzekerheid en voor een effectief landbouwbeleid in ontvangende landen;

42.

benadrukt dat het huidige voedselprobleem een vergroting van de voedselproductie noodzakelijk maakt om gelijke tred te kunnen houden met de toenemende vraag, in combinatie met een verbetering van de kwaliteit, verlaging van de kosten en meer duurzaamheid; acht daartoe een volledige herziening van het overheidsbeleid noodzakelijk, teneinde de productiemethoden, het beheer van de voorraden en de regulering van de wereldmarkten te verbeteren;

43.

onderstreept de noodzaak van meer middellange- en langetermijnacties voor het ontwikkelen van de landbouw- en voedselproductie in ontwikkelingslanden, vooral in Afrika, rekening houdende met de aangehaalde aanbevelingen van de IAASTD; is van mening dat de ontwikkeling van de landbouw het startpunt voor een brede economische ontwikkeling in een land kan vormen;

44.

is van mening dat de bestedingen uit het Europees Ontwikkelingsfonds meer moeten gaan naar landbouwprojecten, met name naar kleine landbouwbedrijven en naar de verdere verwerking ter plaatse van de producten, aangezien de overgrote meerderheid van de armen in de wereld in plattelandsgebieden leeft die sterk afhankelijk zijn van de landbouw; is bovendien van mening dat geprobeerd moet worden om voor de landbouwhandel regels vast te stellen die in alle landen voedselzekerheid garanderen; meent tevens dat de ontwikkelingslanden handelsvoordelen moeten krijgen die de nationale productie versterken; verzoekt de Commissie om deze overwegingen in aanmerking te nemen tijdens de WTO-onderhandelingen en de onderhandelingen over economische partnerschapsovereenkomsten met ontwikkelingslanden;

45.

ziet het als een ernstig obstakel voor verhoging van de landbouwproductie in ontwikkelingslanden dat kleine boeren geen leningen kunnen sluiten of microkredieten kunnen opnemen om in verbeterd zaaigoed, meststoffen en irrigatiemachines te investeren; benadrukt dat in de meeste gevallen geen leninggaranties beschikbaar zijn; verzoekt de Europese Investeringsbank om te bezien hoe voor programma's voor lokale voedselproducenten in ontwikkelingslanden leninggaranties kunnen worden gegeven, zodat boeren een krediet of microkrediet kunnen opnemen;

46.

verklaart opnieuw overtuigd te zijn van de noodzaak van regionaal geïntegreerde landbouwmarkten; verzoekt de Commissie regionale samenwerking en integratie te ondersteunen; herinnert de staten in Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan (ACS) aan het succes van landbouwintegratie in Europa en de stabiliteit die dit meer dan vijftig jaar lang heeft opgeleverd; spoort derhalve de regionale economische gemeenschappen van de ACS-landen aan om hun acties op het gebied van landbouw te versterken en roept de ontwikkelingslanden op om de onderlinge handelsbarrières te verlagen;

47.

benadrukt verder het feit dat de landbouw moet worden omgevormd van een systeem van zelfvoorziening tot een rurale economie die werkgelegenheid genereert; is verder van mening dat om robuuste agrarische sectoren te ontwikkelen de nadruk moet worden gelegd op maatregelen om jonge landbouwers in ontwikkelingslanden te steunen; is van mening dat de Europese Unie de samenwerking moet opvoeren en de modernisering van voedselketens in ontwikkelingslanden moet steunen teneinde deze effectiever te maken; is verder van mening dat de Europese Unie initiatieven als het gemeenschappelijk zadenprogramma van de Afrikaanse Unie en haar nationale en regionale partners moet steunen;

48.

is van mening dat het onontbeerlijk is dat de ontwikkelingslanden, in het kader van een eigen efficiënt ontwikkelingsbeleid, een nationale of ook gemeenschappelijke regionale strategie voor de landbouwontwikkeling verkrijgen, waarin duidelijke maatregelen zijn opgenomen voor de ondersteuning van de producenten en de producten; is van mening dat in een dergelijk kader de ontwikkelingssteun van de EU geen gefragmenteerd karakter zal hebben maar deel zal uitmaken van de genoemde medegefinancierde, nationale of gemeenschappelijke regionale strategie voor landbouwontwikkeling;

49.

eist de instelling van een permanent fonds voor voedselzekerheid waaruit de armsten in de wereld worden ondersteund, op te nemen onder rubriek 4 van de algemene begroting van de Europese Unie, als aanvulling op andere ontwikkelingsmaatregelen die door de Europese Unie worden gefinancierd;

50.

verwelkomt mondiale initiatieven zoals de VN-task force op hoog niveau voor de wereldwijde crisis van de voedselzekerheid, en is van mening dat de Europese Unie en de task force hun inspanningen moeten coördineren; benadrukt het belang van de door de leden van de FAO in november 2004 aangenomen vrijwillige richtlijnen ter ondersteuning van de geleidelijke verwezenlijking van het recht op geschikt voedsel in het kader van de nationale voedselzekerheid; stelt bovendien voor om de beschikbaarheid van voedsel te garanderen door het creëren van een mondiaal programma voor verplichte voedselopslag en een beter basisopslagsysteem voor essentiële productiemiddelen (eiwitten, meststoffen, zaaigoed, pesticiden), dat bij voorkeur moet zijn gefundeerd op private partijen, waaronder landbouwcoöperaties;

51.

is indachtig de EU-verbintenissen jegens de ontwikkelingslanden en onze huidige en toekomstige verplichtingen binnen de WTO; verzoekt de EU steun te verlenen voor het verwezenlijken van de doelstellingen zoals de Afrikaanse regeringen die in de Verklaring van Maputo van 2002 hebben verwoord; roept de lidstaten op de verbintenissen na te komen die ze met betrekking tot de millenniumdoelstellingen voor ontwikkeling zijn aangegaan, in het bijzonder de doelstelling om 0,7% van het bruto nationaal product aan ontwikkelingshulp te geven; is echter van mening dat de kwaliteit van de ontwikkelingshulp belangrijker is dan de hoogte van de bedragen die hieraan worden besteed;

52.

betreurt dat het percentage van de ontwikkelingshulp dat naar landbouw en plattelandsontwikkeling gaat, is verminderd, welk percentage in 1980 17% bedroeg en in 2006 slechts 3%; verzoekt de Commissie met klem erop toe te zien dat de financiële steun van de EU gaat naar projecten voor het bevorderen van groei die wordt aangedreven door de landbouwsector en alles in het werk te stellen zodat de regeringen 10% van de nationale begroting aan de landbouwsector spenderen, zoals ze hebben toegezegd (bijvoorbeeld door gerichte doelstellingen vast te stellen voor hun nationaal landbouwbeleid);

53.

bevestigt andermaal dat voor ACS-landen de landbouw meer dan overige sectoren in staat is groei te genereren voor de arme plattelandsbevolking, waardoor de landbouw een tastbare bijdrage kan leveren aan de verwezenlijking van de eerste millenniumdoelstelling voor ontwikkeling van het uitroeien van extreme armoede en honger, en benadrukt derhalve hoe belangrijk het is om direct te handelen en grotere investeringen in landbouw en plattelandsontwikkeling te bevorderen;

54.

benadrukt dat agrarische ontwikkeling primair uit moet gaan van het recht op voedsel en het recht om voedsel te produceren, waardoor alle mensen het recht hebben op veilig, voedzaam en cultureel passend voedsel, geproduceerd op een ecologisch verantwoorde en duurzame manier in een landbouweconomische structuur die is gebaseerd op zelfvoorziening;

55.

roept de Europese Unie op het recht van voedselsoevereiniteit voor ontwikkelingslanden te erkennen en dit recht met doelgerichte maatregelen te ondersteunen waarbij het vooral zaak is de aanwezige structuren en bronnen zoals zaaigoed, mest en productiemiddelen te gebruiken en uit te breiden en om regionale integratie te bevorderen;

56.

roept de Europese Unie op landbouw weer centraal te stellen in haar ontwikkelingsagenda, waarbij extra prioriteit wordt gegeven aan programma's voor agrarische ontwikkeling, met inbegrip van duidelijke streefcijfers voor armoedebestrijding en haalbare doelstellingen, in het bijzonder maatregelen die de kleinschalige landbouw bevorderen en de productie ondersteunen van voedingsmiddelen voor de lokale markten door benutting van de biodiversiteit, met speciale aandacht voor capaciteitsuitbreiding voor kleinschalige landbouwers en voor vrouwen;

57.

roept de Europese Unie op om de krachten te bundelen met de lidstaten, de regeringen van de ACS-staten, internationale organisaties, regionale ontwikkelingsbanken, particuliere stichtingen, niet-gouvernementele organisaties en plaatselijke autoriteiten, om nieuwe projecten en interventieprogramma's voor de gestegen voedselprijzen beter in de regionale programma's op te nemen;

58.

vraagt om maatregelen ter verbetering van opleidingen, zodat jonge mensen hoger landbouwonderwijs kunnen volgen en onderricht krijgen in het naleven van de Europese normen op sanitair en fytosanitair gebied, alsmede voor het creëren van arbeidsmogelijkheden voor mensen die zijn afgestudeerd in de landbouw, met als doel armoede te bestrijden en de migratie van het platteland naar stedelijke regio's en zeker een „braindrain” van ontwikkelingslanden naar ontwikkelde landen in te perken;

59.

verwijst naar de ‘Code of Good Conduct in Food Crisis Prevention and Management’ uit 2008 van het Food Crisis Prevention Network en roept op tot uitvoering en naleving van deze gedragscodes binnen het GLB; roept daarnaast op tot inspanningen om het maatschappelijk middenveld hierin te betrekken, inspanningen die specifiek zouden moeten leiden tot de ondersteuning van vrouwen, organisaties voor kleinschalige landbouw en producentenorganisaties om voedselzekerheid en zelfvoorziening te garanderen;

60.

is zeer bezorgd over het feit dat in veel gevallen de defensiebegroting groter is dan de begroting voor landbouw en voedselproductie;

61.

is van mening dat kleine boeren de hoeksteen van de ontwikkeling van de landbouwsector vormen; wijst met nadruk op de ernstige problemen waar kleine boeren in ontwikkelingslanden mee te maken hebben, zoals moeilijk toegankelijke markten, land en opleiding, en gebrek aan financiering, productiemiddelen en technologie; bevestigt opnieuw het belang van het ontwikkelen van plattelandsinfrastructuur en van investeringen in kleine landbouwbedrijven en traditionele aan de locatie aangepaste extensieve productiemethoden;

62.

wijst erop dat één van de opvallende kenmerken van de mondiale voedselproductie de geringe handel in levensmiddelen is en dat volgens de FAO de mondiale rijstproductie in 2007 is toegenomen, terwijl de handel in rijst datzelfde jaar afnam;

63.

is van mening dat een verdere, niet gereguleerde liberalisering van de handel in landbouwproducten tot meer prijsstijgingen voor levensmiddelen en zelfs een grotere prijsvolatiliteit zal leiden; benadrukt dat de meest kwetsbare, voedselimporterende ontwikkelingslanden hier het hardst door zullen worden getroffen; benadrukt voorts dat de wereldhandelsvoorschriften het recht van landen en regio's om hun landbouw te ondersteunen om de voedselveiligheid van hun bevolking te waarborgen nimmer mogen ondermijnen;

64.

is van mening dat het beleid voor openstelling van de markt voor landbouwproducten in het kader van de WTO en bilaterale vrijhandelsovereenkomsten aanzienlijk hebben bijgedragen tot het verlies van voedselzekerheid in veel ontwikkelingslanden en tevens in samenhang met de huidige mondiale crisis in de voedselvoorziening; roept de Commissie op haar vrijemarktbenadering van het landbouwbeleid dienovereenkomstig te herzien;

65.

roept de grote voedselexporterende landen (Brazilië, Argentinië, Thailand, enz.) op zich op te stellen als betrouwbare leveranciers van basisproducten en exportbeperkingen te vermijden, die in het bijzonder voor arme voedselimporterende ontwikkelingslanden desastreuze gevolgen kunnen hebben;

66.

is verontrust over de huidige mondiale financiële crisis die ertoe zou kunnen leiden dat er minder overheidssteun beschikbaar is voor ontwikkeling; verzoekt de Commissie de gevolgen van de financiële crisis voor de ontwikkelingssector te onderzoeken en om voorstellen te blijven bestuderen teneinde de landbouw in de armste landen te ondersteunen;

67.

merkt op dat de wereldwijde voedselcrisis tot de grote bedreigingen voor vrede en veiligheid in de wereld behoort; is in verband daarmee ingenomen met de recente inspanningen van de Commissie om te onderzoeken op welke wijze de kwestie van de wereldwijde voedselzekerheid dient te worden aangepakt; verzoekt de lidstaten initiatieven op dit gebied op nationaal en lokaal niveau te steunen;

68.

bevestigt opnieuw zijn betrokkenheid bij het investeren in technologie en innovatie in de landbouwproductie en boerenbedrijven;

69.

benadrukt het belang van met overheidsgeld gefinancierd onderzoek dat dient ter bevordering van de voedselzekerheid in plaats van zich eenzijdig op de industrie te concentreren; pleit voor investeringen niet alleen in onderzoek naar individuele nieuwe technologieën, maar ook naar totale systemen voor de landbouw die de voedselzekerheid op de lange termijn bevorderen; benadrukt in dat verband de voortrekkersrol die bijvoorbeeld een technologisch platform van de EU voor onderzoek op het gebied van de ecologische landbouw op dit vlak zou kunnen spelen;

70.

benadrukt zowel het belang van onderzoek als van de overdracht van verworven kennis aan afzonderlijke boerenbedrijven via een effectieve landbouwvoorlichtingsdienst, vooral in ontwikkelingslanden; roept op tot versterking van landbouwonderzoek en het creëren van kennis;

71.

is bezorgd dat de nadruk die in de Europese Unie wordt gelegd op „cross-compliance” nadelig uitwerkt op onderzoek en advies inzake de productie op boerenbedrijven; benadrukt dat beide noodzakelijk zijn;

72.

verzoekt om een spoedprogramma voor onderzoek en ontwikkeling op het terrein van de duurzame, aan de locatie aangepaste en energie-efficiënte landbouw; moedigt de lidstaten aan onderzoek te ondersteunen dat is gericht op productiviteitsvergroting door toepassing van biotechnologie in de landbouw; is indachtig de zorgen van EU-consumenten;

73.

is verontrust over de veranderingen in de weerpatronen die door de klimaatverandering teweeg worden gebracht, waardoor volgens de voorspellingen droogte en overstromingen vaker zullen voorkomen, met als gevolg dat landbouwopbrengsten lager worden en de mondiale landbouwproductie minder voorspelbaar;

74.

is bezorgd dat de uitvoering van voorstellen voor het verder verminderen van broeikasgassen in de Europese Unie een nadelig effect op de EU-voedselproductie zal hebben, met name op de veeteelt;

75.

erkent dat de energie-efficiëntie in de landbouwsector, die voor een aanzienlijk deel van de totale CO2-emissies verantwoordelijk is, verbeterd moet worden;

76.

is van mening dat een verhoogde productie van biobrandstoffen en bio-energie een positief effect kan hebben op de landbouw- en voedingsmiddelensector, die nu lijdt onder de hogere grondstofprijzen, zoals meststoffen, pesticiden en diesel, maar ook onder de vervoers- en verwerkingskosten;

77.

erkent dat in veel ontwikkelingslanden landbouw de bron van levensonderhoud is voor de meerderheid van de bevolking, en dringt er daarom bij deze landen op aan om mechanismen van stabiel en transparant landbouwbeleid te ontwikkelen dat garant staat voor planning op lange termijn en duurzame ontwikkeling;

78.

vraagt de Commissie de veranderingen in bodemgebruik, prijs van en toegang tot voedselgrondstoffen als gevolg van de stijgende productie van bio-energie in de Europese Unie en in derde landen nauwlettend te volgen;

79.

herhaalt dat prikkels voor duurzame teelt van energiegewassen de voedselproductie niet in gevaar mogen brengen;

80.

verzoekt de Commissie en de lidstaten onderzoek en ontwikkeling gericht op voorkoming van en aanpassing aan klimaatverandering te bevorderen, waaronder onderzoek naar toekomstige generaties biobrandstoffen, met name hoogrenderende energiegewassen, milieuvriendelijke meststoffen die zo effectief mogelijk zijn, nieuwe landbouwtechnologieën met minimale negatieve gevolgen voor grondgebruik, de ontwikkeling van nieuwe plantensoorten die bestand zijn tegen klimaatverandering en daarmee samenhangende plantenziektes en onderzoek naar het hergebruik van afvalstoffen in de landbouw;

81.

is van mening dat er behoefte is aan verder landbouwonderzoek om de productiviteit van duurzame landbouw te verbeteren en roept de lidstaten op de mogelijkheden die hiervoor door het zevende kaderprogramma van de Europese Gemeenschap voor activiteiten op het gebied onderzoek, technologische ontwikkeling en demonstratie worden gecreëerd ten volle te benutten en maatregelen te treffen die de landbouwproductie op een duurzame en energiezuinige wijze zullen doen toenemen;

82.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/23

—

gelet op het Verdrag van Lissabon tot wijziging van het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, dat op 13 december 2007 te Lissabon is ondertekend,

—

gelet op het Verdrag betreffende de Europese Unie en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 20 februari 2008 over het Verdrag van Lissabon (1),

—

onder verwijzing naar diverse door het Europees Parlement in de lopende zittingsperiode ingediende resoluties inzake het maatschappelijk middenveld,

—

gezien de workshop van de Commissie constitutionele zaken met vertegenwoordigers van organisaties uit het maatschappelijk middenveld op 3 juni 2008,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie constitutionele zaken (A6-0475/2008),

A.

overwegende dat een democratische Europese Unie die dicht bij de burger staat vereist dat de Europese instellingen en de lidstaten op Europees, nationaal, regionaal en lokaal niveau nauw samenwerken met het maatschappelijk middenveld,

B.

overwegende dat de bereidheid van Europese instellingen en nationale, regionale en lokale autoriteiten tot dialoog en samenwerking met de burgers en het maatschappelijk middenveld de basisvoorwaarde is om hen te betrekken bij de regelgeving en het bestuur op alle niveaus,

C.

overwegende dat het Verdrag van Lissabon de rechten van de EU-burgers tegenover de Unie versterkt, waardoor burgers en representatieve organisaties uit het maatschappelijk middenveld gemakkelijker kunnen deelnemen aan debatten over het „Europa van de burgers”,

D.

overwegende dat de huidige bepalingen, die tevens in het Verdrag van Lissabon zijn opgenomen, weliswaar het vereiste juridisch kader voor een dialoog met de burger op Europees niveau scheppen, maar dat de toepassing ervan in de praktijk niet altijd bevredigend is,

E.

overwegende dat het maatschappelijk middenveld zich in de 27 lidstaten in een ander ontwikkelingsstadium bevindt en in verschillende mate betrokken is bij participatieve democratie, deelname aan de regelgeving en dialoog met de desbetreffende nationale, regionale en lokale autoriteiten,

F.

overwegende dat de term „maatschappelijk middenveld” betrekking heeft op de talrijke vrijwillig door burgers opgerichte niet-gouvernementele en organisaties zonder winstoogmerk, die een rol spelen in het openbare leven en waarin de belangen, ideeën en ideologieën van hun leden of anderen tot uitdrukking komen, die gebaseerd zijn op ethische, culturele, politieke, wetenschappelijke, religieuze of filantropische overwegingen,

G.

overwegende dat de representativiteit van het maatschappelijk middenveld vaak wordt betwijfeld en dat het volume en de efficiëntie waarmee sommige organisaties uit het maatschappelijk middenveld hun ideeën naar voren brengen, niet altijd even evenredig zijn aan hun mate van representativiteit,

H.

overwegende dat de Europese instellingen ten aanzien van de dialoog met de burger elk een andere benadering volgen,

1.

is verheugd over de bijdrage van de Europese Unie aan de ontwikkeling van de dialoog met de burger, zowel op Europees niveau als op nationaal, regionaal en lokaal niveau;

2.

onderstreept dat het maatschappelijk middenveld in Europa een belangrijke rol in het Europese integratieproces speelt, omdat het de standpunten en eisen van de burgers van de Unie onder de aandacht van de Europese instellingen brengt; wijst op het belang van de expertise die door het maatschappelijk middenveld ter beschikking wordt gesteld van de instellingen en benadrukt het belang van informatieverstrekking en voorlichting over de dialoog met de burger, met name bij de bevordering en verspreiding van de acties en doelstellingen van de Europese Unie, de ontwikkeling van een samenwerkingsnetwerk in Europa en de versterking van de Europese identiteit en identificatie in het maatschappelijk middenveld;

3.

benadrukt dat voor de verwezenlijking van de politieke doelstellingen van de Unie een ruimer openbaar debat, een efficiëntere dialoog met de burger en een groter politiek bewustzijn noodzakelijk zijn;

4.

wijst op zijn bijzondere inzet voor de dialoog met de burger en op het belang dat in het Verdrag van Lissabon aan deze dialoog wordt gehecht, waardoor deze de status van overheersend beginsel heeft gekregen waarop alle werkzaamheden van de Europese Unie worden afgestemd;

5.

is verheugd over de versterking van de representatieve en participatieve democratie door het Verdrag van Lissabon, met name het zogenaamde „burgerinitiatief” dat in de mogelijkheid voorziet dat een miljoen burgers uit meerdere lidstaten de Commissie kan verzoeken een wetgevingsvoorstel voor te bereiden;

6.

verzoekt de Europese instellingen en de nationale, regionale en lokale autoriteiten in de lidstaten de bestaande juridische kaders en goede praktijken zoveel mogelijk voor de ontwikkeling van de dialoog met de burger en het maatschappelijk middenveld te benutten; is met name van mening dat de voorlichtingsbureaus van het Parlement in elke lidstaat een actieve rol zouden moeten spelen bij de bevordering, de organisatie en het beheer van forums die ten minste een keer per jaar met het Parlement en vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld in die lidstaat worden gehouden, en benadrukt dat het belangrijk is dat EP-leden, zowel van de lidstaat in kwestie als van andere lidstaten, regelmatig aan deze forums deelnemen;

7.

verzoekt de Europese instellingen alle belangstellende vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld bij de dialoog met de burger te betrekken; acht het in dit verband van essentieel belang dat de stem van de jonge EU-burgers, die het „Europa van morgen” vorm geven en hiervoor de verantwoordelijkheid opnemen, een bijzonder gewicht krijgt;

8.

verzoekt de Europese instellingen ervoor te zorgen dat alle EU-burgers - vrouwen en mannen, ouderen en jongeren, uit de stad en van het platteland - actief, zonder discriminatie en met gelijke kansen aan de dialoog met de burger kunnen deelnemen en dat met name de leden van taalminderheden hun moedertaal in dit soort forums kunnen gebruiken; wijst erop dat de Europese Unie in deze context moet bijdragen aan de verwezenlijking van het beginsel van gelijke behandeling van vrouwen en mannen, en bij de tenuitvoerlegging ervan zowel binnen als buiten de EU een voorbeeldfunctie moet vervullen;

9.

verzoekt de Europese instellingen in een interinstitutioneel akkoord bindende richtsnoeren voor de benoeming van vertegenwoordigers uit het maatschappelijk middenveld, methodes voor de organisatie van raadplegingen en de financiering daarvan vast te stellen en daarbij rekening te houden met de algemene beginselen en minimumnormen voor raadpleging van betrokken partijen (2); wijst erop dat alle EU-instellingen hiervoor geactualiseerde registers van alle relevante, in de lidstaten actieve en niet actieve en/of op de EU-instellingen gerichte niet-gouvernementele organisaties moeten bijhouden;

10.

verzoekt de Europese instellingen de dialoog met de burger te integreren in alle Directoraten-generaal van de Commissie, alle werkgroepen van de Raad en alle commissies van het Europees Parlement en daarbij rekening te houden met het transparantiebeginsel en met een evenwichtige verhouding tussen de openbare en de particuliere sector;

11.

verzoekt de Europese instellingen met het oog op betere communicatie, betere coördinatie en een betere communicatiestroom betreffende hun overleg met de samenleving, te streven naar nauwere samenwerking bij de ontwikkeling van de dialoog met de burger in Europa en het Europese standpunt ten aanzien van de EU-burgers actief te verwoorden; wijst erop dat in verband hiermee regelmatige bijeenkomsten van het maatschappelijk middenveld en leden van de Commissie in forums in de lidstaten zeer wenselijk zouden zijn, om de als zodanig ervaren kloof tussen de EU en de Europese burger te kunnen verkleinen;

12.

verzoekt de Raad van de Europese Unie de toegang tot zijn werkzaamheden te vergemakkelijken en te vereenvoudigen, aangezien dit een basisvoorwaarde is om een echte dialoog met het maatschappelijk middenveld op gang te brengen;

13.

benadrukt het belang van een goed ontwikkeld Europees communicatiebeleid om bij de communicatie met de EU-burgers nieuwe middelen en methoden te kunnen gebruiken (o.a. het internet, e-technologie en moderne audiovisuele technieken);

14.

spreekt zich uit voor de voortzetting van bestaande, deugdelijke EU-initiatieven voor méér betrokkenheid van het maatschappelijk middenveld bij het Europese integratieproces, zoals Europe by Satellite, Burger-Agora, burgerfora over specifieke thema's (bijv. Your Europe), discussies op het internet, enz.;

15.

wijst met name op het belang van professionele enquêtes in Europa om de behoeften en verwachtingen van de burgers in de EU ten aanzien van de werking van de Unie te identificeren en beter te begrijpen; verzoekt zowel de EU-instellingen als het maatschappelijk middenveld in de lidstaten met klem bij hun interacties en discussies aan deze verwachtingen te denken;

16.

verzoekt de nationale, regionale en lokale autoriteiten in de lidstaten de dialoog met de burger te bevorderen, met name in de landen en regio's en op de gebieden waar deze nog niet volledig ontwikkeld of ingeburgerd is; verzoekt deze instanties voorts met klem actief de ontwikkeling van regionale interactiviteit van het maatschappelijk middenveld tussen lidstaten alsmede grensoverschrijdende initiatieven te bevorderen; is van mening dat het opbouwen van clusters in de lidstaten ook als middel ter bevordering van de uitwisseling van ideeën en ervaringen in de EU moet worden onderzocht;

17.

roept de vertegenwoordigers van de Europese samenleving op een actieve rol te vervullen in de dialoog met de burger en in de formulering van Europese programma's en beleidsgebieden, zodat het mogelijk wordt het besluitvormingsproces te beïnvloeden;

18.

moedigt de EU-burgers aan zich meer te mengen in Europese debatten en discussies en aan de komende Europese verkiezingen deel te nemen;

19.

wijst erop dat voor de dialoog met de burger op alle niveaus - Europees, nationaal, regionaal en lokaal - adequate financiële middelen noodzakelijk zijn, en verzoekt de autoriteiten die bij deze dialoog betrokken en ervoor verantwoordelijk zijn, een toereikende financiering ervan te waarborgen;

20.

onderstreept dat, afgezien van een dialoog met het maatschappelijk middenveld, er ook een open, transparante en regelmatige dialoog tussen de Unie en kerken en religieuze gemeenschappen nodig is, zoals bepaald in het Verdrag van Lissabon;

21.

beveelt de Europese instellingen aan, tezamen informatie over de representativiteit en de werkterreinen van organisaties uit het maatschappelijk middenveld beschikbaar te stellen, bijvoorbeeld via een openbare en gebruiksvriendelijke gegevensbank;

22.

verzoekt de Commissie een nieuw voorstel over Europese verenigingen voor te leggen, zodat Europese organisaties uit het maatschappelijk middenveld zich kunnen baseren op een gemeenschappelijke rechtsgrondslag;

23.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de parlementen van de lidstaten, de Raad, de Commissie, het Europees Economisch en Sociaal Comité en het Comité van de Regio's.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/26

—

gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, in het bijzonder de bepalingen van dat verdrag waarmee de interne markt wordt gevestigd en ondernemingen de vrijheid wordt geboden diensten te verlenen in andere lidstaten,

—

gezien Richtlijn 2005/29/EG van het Europees Parlement en de Raad van 11 mei 2005 betreffende oneerlijke handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten op de interne markt (1) („richtlijn oneerlijke handelspraktijken”),

—

gezien Richtlijn 2006/114/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2006 inzake misleidende reclame en vergelijkende reclame (2) („richtlijn misleidende en vergelijkende reclame”),

—

gezien Richtlijn 97/55/EG van het Europees Parlement en de Raad van 6 oktober 1997 tot wijziging van Richtlijn 84/450/EEG inzake misleidende reclame teneinde ook vergelijkende reclame te regelen (3),

—

gezien Richtlijn 84/450/EEG van de Raad van 10 september 1984 betreffende het nader tot elkaar brengen van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen der lidstaten inzake misleidende reclame (4),

—

gezien Verordening (EG) nr. 2006/2004 van het Europees Parlement en de Raad van 27 oktober 2004 betreffende samenwerking tussen de nationale instanties die verantwoordelijk zijn voor handhaving van de wetgeving inzake consumentenbescherming („verordening betreffende samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming”) (5),

—

gezien Richtlijn 98/27/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei 1998 betreffende het doen staken van inbreuken in het raam van de bescherming van de consumentenbelangen (6) en het verslag van de Commissie van 18 november 2008 betreffende de toepassing ervan (COM(2008)0756),

—

gezien het groenboek van de Commissie van 27 november 2008 over collectief verhaal voor consumenten (COM(2008)0794),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 maart 2007 getiteld „EU-strategie voor het consumentenbeleid 2007-2013” (COM(2007)0099),

—

gezien de meer dan 400 verzoekschriften over misleiding door bedrijven die gegevensbankdiensten aanbieden, die zijn Commissie verzoekschriften heeft ontvangen uit 24 lidstaten en 19 derde landen,

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 16 december 2008 over bedrijven die misleidende gegevensbankdiensten aanbieden (7),

—

gelet op het Interinstitutioneel akkoord „Beter wetgeven” (8),

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie interne markt en consumentenbescherming (A6-0514/2008),

A.

overwegende dat de EU-strategie voor het consumentenbeleid 2007-2013 van de Commissie is gericht op „betere monitoring van de consumentenmarkten en het consumentenbeleid van de lidstaten” en dat zij in het bijzonder beoogt „dat de richtlijn oneerlijke handelspraktijken tijdig en op uniforme wijze wordt omgezet”,

B.

overwegende dat de richtlijn oneerlijke handelspraktijken een nieuwe aanpak op het gebied van het Europese consumentenrecht belichaamt door te voorzien in maximale harmonisatie in de bescherming van consumenten tegen oneerlijke handelspraktijken,

C.

overwegende dat de richtlijn misleidende en vergelijkende reclame Richtlijn 84/450/EEG codificeert, in het bijzonder de wijzigingen die daarin zijn aangebracht bij Richtlijn 97/55/EG, en haar werkingssfeer beperkt tot transacties tussen ondernemingen,

D.

overwegende dat het toepassingsgebied van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken zich beperkt tot transacties tussen ondernemingen en consumenten en niet alle handelspraktijken bestrijkt, maar alleen die welke als oneerlijk kunnen worden beschouwd; overwegende dat deze richtlijn zich beperkt tot handelspraktijken die de economische belangen van de consument kunnen schaden en dat aanpassingen van de nationale wetgeving inzake de bescherming van ondernemingen tegen de oneerlijke handelspraktijken van andere ondernemingen in het kader van deze richtlijn niet vereist zijn;

E.

overwegende dat drie lidstaten geen maatregelen tot omzetting van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken bij de Commissie hebben aangemeld, te weten Duitsland, Spanje en Luxemburg; overwegende dat drie prejudiciële verwijzingen zijn voorgelegd aan het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen („Europees Hof van Justitie”) ten aanzien van de verenigbaarheid van nationale maatregelen met de richtlijn oneerlijke handelspraktijken; overwegende dat de Commissie van mening is dat ontoereikende omzetting is geconstateerd in sommige lidstaten,

F.

overwegende dat de richtlijn oneerlijke handelspraktijken en de richtlijn misleidende en vergelijkende reclame de lidstaten een aanzienlijke discretionaire bevoegdheid laten ten aanzien van de corrigerende maatregelen en sancties bij overtreding van hun bepalingen,

G.

overwegende dat het ontbreekt aan doeltreffende wettelijke sancties op de overtreding van de richtlijn misleidende en vergelijkende reclame alsook aan handhaving van die richtlijn, zoals onder meer blijkt uit de activiteiten van bedrijven die misleidende gegevensbankdiensten aanbieden,

1.

benadrukt het belang van de richtlijnen inzake oneerlijke handelspraktijken en misleidende en vergelijkende reclame voor de versterking van het vertrouwen van consumenten en kleinhandelaren die grensoverschrijdende transacties afsluiten en voor de borging van grotere rechtszekerheid voor ondernemingen met betrekking tot de toelaatbaarheid van verschillende handels- en reclamepraktijken in de interne markt;

2.

beschouwt de richtlijn oneerlijke handelspraktijken als een mijlpaal in de Europese wetgeving op het gebied van het consumentenrecht, waarvan de omzetting, tenuitvoerlegging en handhaving een essentiële bron zijn voor toekomstige ontwikkelingen in het consumentenrecht van de EU, evenals voor de volledige ontwikkeling van het potentieel van de interne markt en de ontwikkeling van de grensoverschrijdende en elektronische handel;

3.

is er ten sterkste van overtuigd dat correcte omzetting, tenuitvoerlegging en handhaving van de richtlijnen inzake oneerlijke handelspraktijken en misleidende en vergelijkende reclame cruciaal zijn voor het bereiken van de doeleinden van die richtlijnen, vooral gezien de verschillen in handhavingsstelsels en uitvoeringstechnieken tussen de lidstaten, de complexiteit van bepaalde wettelijke begrippen die in de richtlijnen zijn vervat, de vele en uitgebreide nationale bepalingen ter reglementering van oneerlijke handelspraktijken en reclame, en de brede werkingssfeer van de richtlijnen;

4.

verzoekt de Commissie om onder verwijzing naar overweging 8 van de richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken de noodzaak van bescherming van het midden- en kleinbedrijf tegen agressieve handelspraktijken te onderzoeken en eventueel actie in opvolging daarvan te ondernemen;

5.

verwelkomt de inspanningen van de Commissie om de lidstaten te helpen bij de omzetting van de richtlijnen inzake oneerlijke handelspraktijken en misleidende en vergelijkende reclame;

6.

neemt notitie van het feit dat artikel 3 bis, lid 2 van Richtlijn 84/450/EEG zoals gewijzigd bij Richtlijn 97/55/EG, over een „vergelijking die verwijst naar een speciale aanbieding”, is geschrapt en in de richtlijn oneerlijke handelspraktijken noch in de richtlijn misleidende en vergelijkende reclame voorkomt; betreurt de verwarring die is ontstaan over de gevolgen van deze schrapping voor handelspraktijken van ondernemingen jegens consumenten, zoals die in het bijzonder blijkt uit de uiteenlopende opvattingen van de lidstaten over de handhaving in het nationale recht – na het aannemen van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken – van reeds bestaande bepalingen ter omzetting van artikel 3 bis, lid 2 van Richtlijn 84/450/EEG zoals gewijzigd bij Richtlijn 97/55/EG; roept de lidstaten op met hulp van de Commissie dit aspect te onderzoeken en mogelijke vervolgmaatregelen te treffen;

7.

meent dat de Commissie ofwel een amendement op de richtlijn misleidende en vergelijkende reclame moet voorstellen om daarin een „zwarte lijst” op te nemen van praktijken die onder alle omstandigheden als misleidend worden beschouwd, of de werkingssfeer van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken moet uitbreiden tot transacties tussen ondernemingen, in het bijzonder ten aanzien van punt 21 van bijlage I van deze richtlijn; verzoekt de Commissie uiterlijk in december 2009 verslag te doen van de getroffen maatregelen;

8.

merkt op dat verscheidene lidstaten de „zwarte lijst” in bijlage I van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken hebben losgelaten bij de omzetting en tenuitvoerlegging van die richtlijn in hun wetgeving; meent dat opsplitsing van de „zwarte lijst” in verschillende stukken nationale wetgeving verwarring schept voor ondernemingen en zou kunnen leiden tot verstoringen in de uitvoering van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken; vraagt de Commissie om met de lidstaten samen te werken bij de aanpassing van hun nationale wetgeving, zodat „zwarte lijsten” in een zo groot mogelijke mate zichtbaar worden en van nut zijn voor consumenten;

9.

dringt er bij de lidstaten op aan hun wettelijke stelsels door te lichten teneinde mogelijke overlapping tussen regels die worden aangenomen bij de omzetting van de richtlijnen voor oneerlijke handelspraktijken en misleidende en vergelijkende reclame en reeds bestaande nationale bepalingen te vermijden en aldus consumenten en bedrijven meer duidelijkheid te garanderen ten aanzien van het omzettingsproces;

10.

roept de lidstaten op hun inspanningen te concentreren op de correcte omzetting, tenuitvoerlegging en handhaving van de richtlijnen voor oneerlijke handelspraktijken en misleidende en vergelijkende reclame en te waarborgen dat alle ter zake dienende nationale gerechtelijke vonnissen en uitspraken van het Europees Hof van Justitie worden geëerbiedigd;

11.

is van mening dat consumenten en bedrijven in het grensoverschrijdende verkeer worden belemmerd door onjuiste of trage omzetting van richtlijnen door de lidstaten;

12.

neemt notitie van het feit dat enkele lidstaten hebben bepaald dat slechts bepaalde toezichthoudende organen de nationale regels mogen handhaven die zijn ingevoerd bij de omzetting van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken en niet voorzien in een rechtstreeks verhaalrecht voor consumenten, die daardoor geen recht hebben om eisen tot schadevergoeding in te dienen die voortkomen uit oneerlijke handelspraktijken; doet een beroep op de lidstaten – voor zover die dat nog niet gedaan hebben – rekening te houden met de noodzaak om consumenten een rechtstreeks verhaalrecht te bieden teneinde te garanderen dat zij voldoende beschermd zijn tegen oneerlijke handelspraktijken;

13.

verwelkomt de uitkomsten van de controleacties van de Commissie bij de Europese luchtvaartmaatschappijen en beltoonleveranciers als eerste stap op weg naar betere controle op de tenuitvoerlegging en handhaving van wetgeving voor de interne markt en onderstreept daarbij de noodzaak om dergelijke uitgebreide controleacties op gezette tijden te verrichten; roept de Commissie op samen met het netwerk voor samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming soortgelijke gegevens te verzamelen over de tenuitvoerlegging van wetgeving voor de interne markt in andere belangrijke sectoren van de interne markt;

14.

moedigt de Commissie aan doelmatiger monitorinstrumenten voor de tenuitvoerlegging, zoals controleacties, te ontwikkelen zodat de handhaving van de wetgeving voor consumentenbescherming kan worden verbeterd; verzoekt de Commissie te overwegen of de opneming van controleacties in de monitormechanismen van het consumentenscorebord haalbaar is;

15.

roept de lidstaten op om volledig met de Commissie samen te werken bij de uitvoering en follow-up van controleacties door de Commissie;

16.

onderstreept het belang van redelijke, actuele en nauwgezette gegevens en informatie voor een adequaat toezicht op de markten voor consumptiegoederen; neemt notitie van de sleutelrol die bedrijven- en consumentenorganisaties vervullen bij het verstrekken van dergelijke gegevens;

17.

benadrukt het belang van grensoverschrijdende handhaving voor het functioneren van de interne markt; roept de Commissie op de inzet van het netwerk voor samenwerking met betrekking tot consumentenbescherming zodanig verder te ontwikkelen dat de grensoverschrijdende wetshandhaving kan worden verbeterd; onderstreept de noodzaak om verdere bekendheid te geven aan het netwerk van Europese centra voor de consument;

18.

roept de lidstaten op toereikende personele en financiële middelen te bestemmen voor grensoverschrijdende handhaving;

19.

verzoekt de lidstaten en de nationale justitiële autoriteiten de grensoverschrijdende samenwerking met betrekking tot misleidende gegevensbankdiensten te versterken;

20.

verwelkomt het initiatief van de Commissie tot oprichting van een openbaar toegankelijke databank met nationale omzettingsmaatregelen van de richtlijn oneerlijke handelspraktijken, jurisprudentie daarover en ander ter zake dienend materiaal; roept de Commissie op deze databank aan te vullen met wetenschappelijke monitorverslagen, waarin op basis van de in de databank gedocumenteerde gevallen concrete aanbevelingen worden geformuleerd voor de verbetering van de wetshandhaving; roept de Commissie verder op deze databank te gebruiken om een website in te richten die fungeert als één enkel toegangspunt waar ondernemingen en consumenten informatie kunnen vinden over de geldende wetgeving in de lidstaten;

21.

roept de Commissie en de lidstaten op informatiecampagnes te houden om ervoor te zorgen dat de consumenten zich beter bewust worden van hun rechten en hun aldus een betere bescherming wordt geboden tegen oneerlijke handelspraktijken en tegen misleidende en vergelijkende reclame;

22.

wijst erop dat monitoring van de omzetting, tenuitvoerlegging en handhaving een arbeidsintensieve oefening is; meent derhalve dat de Commissie voldoende mankracht ter beschikking moet krijgen om doeltreffender toezicht te houden op de tenuitvoerlegging;

23.

roept de lidstaten op bedrijven op nationaal niveau adequate richtsnoeren te verschaffen; benadrukt als goed voorbeeld daarvan de uitgave „Consumer Protection from Unfair Trading Regulations: a basic guide for business”, gepubliceerd door het UK Department for Business, Enterprise and Regulatory Reform in samenwerking met het UK Office of Fair Trading;

24.

dringt aan op de tijdige indiening van een alomvattend tenuitvoerleggingsverslag van de Commissie, overeenkomstig artikel 18 van de richtlijn betreffende oneerlijke handelspraktijken, uiterlijk op 12 juni 2011, waarin ook de met de richtlijn misleidende en vergelijkende reclame opgedane ervaringen zijn opgenomen;

25.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de regeringen en parlementen van de lidstaten.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/31

—

gelet op het Verdrag van de Verenigde Naties inzake het recht van de zee van 10 december 1982,

—

gelet op Verordening (EG) nr. 2371/2002 van de Raad van 20 december 2002 inzake de instandhouding en de duurzame exploitatie van de visbestanden in het kader van het gemeenschappelijk visserijbeleid (1) (GVB),

—

gezien de mededeling van de Commissie getiteld „De rol van het GVB bij de implementatie van een ecosysteembenadering van het beheer van de zeeën” (COM(2008)0187),

—

gezien de conclusies van de Raad Landbouw en Visserij van 29 en 30 september 2008 over de bovengenoemde mededeling van de Commissie,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie visserij (A6-0485/2008),

A.

overwegende dat in elk geografisch gebied alle levende organismen (mensen, planten, dieren en micro-organismen), hun fysieke omgeving (zoals bodem, water, lucht) en de natuurlijke cycli die ze in stand houden, met elkaar verbonden zijn,

B.

overwegende dat ontwikkelingen, interacties en veranderingen binnen dergelijke ecosystemen directe, vaak ongewenste of onvoorziene gevolgen hebben voor andere elementen, zowel binnen als buiten het systeem, en dat ontwikkelingen die zich buiten het systeem voordoen een onmiddellijk effect kunnen hebben op het systeem,

C.

overwegende dat een ecosysteembenadering voor de visserij momenteel de beste basis vormt voor een omvattend beheer- en besluitvormingssysteem dat rekening houdt met alle betrokken belanghebbenden en elementen, hun eisen en behoeften, evenals toekomstige effecten op het systeem en zijn interacties,

D.

overwegende dat de visserij in de wateren van de exclusieve economische zone (EEZ) van de verschillende lidstaten van belang is voor hun soevereiniteit en onafhankelijkheid, inzonderheid met betrekking tot de voedselvoorziening,

E.

overwegende dat onze kennis van de oceanen en de factoren waaraan deze blootgesteld zijn nog ontoereikend is, maar niettemin volstaat om te weten dat talloze commerciële en niet-commerciële visbestanden binnen de EU en daarbuiten uitgeput geraken, en dat, hoewel dit te wijten is aan vele factoren, in de meeste gevallen overbevissing de voornaamste oorzaak is,

F.

overwegende dat het wetenschappelijk onderzoek naar de duurzaamheid van de visbestanden vooronderstelt dat alle onterechte gissingen en vooroordelen overboord worden gezet en dat het voorstel om een ecosysteembenadering toe te passen bij de evaluatie van de visbestanden bijgevolg slechts kans van slagen heeft als het stoelt op wetenschappelijk getoetste gegevens,

G.

overwegende dat een dergelijke ecosysteembenadering dynamisch en flexibel moet zijn als het gaat om haar toepassing en haar voorlichtings- en besluitvormingsprocessen, gezien de noodzaak om ze voortdurend aan te passen aan nieuwe wetenschappelijke kennis en nieuwe inzichten in de onderlinge relaties,

H.

overwegende dat er, zoals blijkt uit de mededeling van de Commissie met als titel „Verslagen van de lidstaten over in 2006 geconstateerde gedragingen die een ernstige inbreuk vormen op de voorschriften van het gemeenschappelijk visserijbeleid” (COM(2008)0670), ondanks de pogingen tot vermindering van de communautaire vlootcapaciteit, nog steeds een groot aantal ernstige en verontrustende inbreuken op de voorschriften van het GVB wordt geconstateerd,

I.

overwegende dat bij de evaluatie van de visbestanden aandacht wordt besteed aan de duurzaamheid van de bestanden, die van fundamenteel belang is voor de visserijactiviteit, en dat het aan de lidstaten is om deze duurzaamheid te waarborgen,

J.

overwegende dat tijdens de Wereldtop over duurzame ontwikkeling in Johannesburg in 2002 alle deelnemende landen zich ertoe hebben verbonden te streven naar de verwezenlijking van de doelstelling van maximale duurzame opbrengst,

K.

overwegende dat de sterke inkomensdaling in de visserijsector te wijten is aan enerzijds het uitgeput raken van talloze commerciële visbestanden, waardoor het noodzakelijk is geworden beperkingen op te leggen aan de visserijactiviteit en anderzijds de stagnatie/daling van de prijzen bij de eerste verkoop en de exponentiële toename van de productiefactoren (diesel en benzine), en dat deze situatie met name ernstige vormen aanneemt in de landen waar de visserijsector met uitgesproken hoge kosten kampt, vooral omdat in vergelijking met andere landen geen of minder steun voor de visserij wordt uitgetrokken,

L.

overwegende dat de Commissie heeft voorgesteld om een debat te openen over een mogelijke hervorming van het GVB,

1.

juicht de bovengenoemde mededeling van de Commissie betreffende een ecosysteembenadering van het beheer van de zeeën toe en benadrukt dat dit initiatief ertoe bijdraagt een in sociaal, ecologisch en economisch opzicht duurzame exploitatie van de visbestanden te garanderen;

2.

acht het noodzakelijk dat de ecosysteembenadering van het visserijbeheer uitmondt in een dynamisch en flexibel systeem van beheer, wederzijdse kennisuitwisseling en onderzoek zodat andere variabelen kunnen worden opgenomen die in de toekomst kunnen voortkomen uit onvoorziene invloedsfactoren of andere wetenschappelijke disciplines;

3.

roept de Commissie ertoe op in haar voorstel methoden en instrumenten op te nemen die de wederzijdse uitwisseling van informatie en gegevens, en een permanent leerproces voor alle belanghebbenden mogelijk maken, opdat deze de ecosysteembenadering verder ontwikkelen en aantonen dat iedereen erbij gebaat is;

4.

herinnert eraan dat de visserijactiviteit van fundamenteel belang is voor het waarborgen van de voedselvoorziening en het voortbestaan van de mens, en is van oordeel dat dit de voornaamste doelstelling dient te zijn van ieder visserijbeleid;

5.

vestigt de aandacht erop dat de visserijsector uit economisch, sociaal en cultureel oogpunt van kapitaal belang is voor een aantal kustgemeenschappen in de EU;

6.

wijst er nogmaals op dat het GVB de modernisering en de duurzame ontwikkeling van de visserijsector moet bevorderen, de sociaaleconomische levensvatbaarheid van de sector en de duurzaamheid van de bestanden moet verzekeren en garanties moet bieden voor de voorziening van de bevolking van vis, soevereiniteit en voedselzekerheid, het behoud van de arbeidsplaatsen en een verbetering van de levensomstandigheden van de vissers;

7.

is van mening dat ieder visserijbeleid rekening moet houden met tal van verschillende dimensies – sociale, economische en milieueisen – die een geïntegreerde en evenwichtige aanpak vergen, hetgeen onverenigbaar is met een visie volgens welke deze dimensies hiërarchisch worden geordend krachtens een vooraf vastgestelde lijst van prioriteiten;

8.

benadrukt dat het GVB, gelet op de eigen doelstellingen ervan, niet ondergeschikt mag zijn aan andere vastgestelde communautaire beleidsacties; is daarentegen van oordeel dat deze beleidsacties de doelstellingen van het visserijbeleid moeten ondersteunen en integreren;

9.

onderstreept dat de duurzame ontwikkeling van een bepaalde kuststreek staat of valt met de erkenning van de interactie tussen de bewoners en hun natuurlijke omgeving en de bevordering van de levenskwaliteit van de visserijgemeenschappen; verklaart nogmaals dat het visserijbeleid gebaseerd moet zijn op het beginsel van onderlinge afhankelijkheid tussen enerzijds het welzijn van de visserijgemeenschappen en anderzijds de duurzaamheid van de ecosystemen waarvan zij deel uitmaken;

10.

pleit in dit verband voor erkenning van de specifieke kenmerken en het belang van de kleine kustvisserij en de ambachtelijke visserij;

11.

benadrukt bijgevolg dat het bevredigen van de voedingsbehoeften van alle lidstaten, het waarborgen van de levensvatbaarheid van een strategische sector als de visserij en van de visserijgemeenschappen en het verzekeren van de duurzaamheid van de mariene ecosystemen geen onverzoenlijke doelstellingen zijn;

12.

is van mening dat, om de visbestanden wereldwijd op peil te houden, er ook maxima moeten worden opgelegd aan het aantal dagen dat de vissers op zee mogen blijven;

13.

onderstreept dat de implementatie van een ecosysteembenadering van het beheer van de zeeën noodzakelijkerwijs een multidisciplinaire en intersectorale aanpak vergt waarbij rekening moet worden gehouden met de verschillende maatregelen en acties die van invloed zijn op de mariene ecosystemen – en die veel verder reiken dan de beleidsmaatregelen op visserijgebied en daar om zo te zeggen boven staan; indien dat niet gebeurt, zullen de doelstellingen van de ecosysteembenadering onmogelijk verwezenlijkt kunnen worden;

14.

wijst nogmaals op de noodzaak om maatregelen te bestuderen en aan te nemen betreffende tal van factoren die een grote invloed hebben op de duurzaamheid van de mariene ecosystemen en de toestand van de visbestanden en derhalve ook op de visserijactiviteit, zoals vervuiling aan de kust en op volle zee, afvalwater van industrie en landbouw, het omleggen van rivieren, baggerwerken in mariene gronden, havenactiviteiten, maritiem vervoer en toerisme;

15.

benadrukt dat er belangrijke verschillen bestaan tussen de diverse mariene gebieden en hun respectieve visbestanden, en ook tussen de verschillende vloten en het gebruikte vistuig en de gevolgen daarvan voor de ecosystemen, zodat gediversifieerde, specifieke en aan de omstandigheden aangepaste beheermaatregelen zoals technische aanpassingen van netten, het sluiten van bepaalde visgebieden en het reduceren van de visserij-inspanning, moeten worden ontwikkeld;

16.

dringt aan op de toepassing van mechanismen voor subsidiëring of compensatie van vissers die getroffen worden door de economische en sociale gevolgen van de meerjarige herstel- en beheerplannen en de maatregelen ter bescherming van de ecosystemen;

17.

onderstreept dat de - noodzakelijkerwijze progressieve - toepassing van een algemene, interdisciplinaire en intersectorale benadering van het beheer van de zeeën een voortdurende verbetering en verdieping van de wetenschappelijke kennis vereist om te waarborgen dat maatregelen worden aangenomen die gebaseerd zijn op wetenschappelijk getoetste gegevens;

18.

vestigt de aandacht erop dat de Commissie de visserij moet opnemen in een intersectoraal plan voor de instandhouding van het mariene milieu overeenkomstig de bepalingen uit de Kaderrichtlijn mariene strategie (2), de milieupijler van het nieuwe Europees maritiem beleid;

19.

benadrukt dat het wetenschappelijk onderzoek op visserijgebied een essentieel instrument vormt voor het beheer van de visserij en met name onontbeerlijk is om de factoren in kaart te brengen die van invloed zijn op de ontwikkeling van de visbestanden, deze factoren vanuit kwantitatief oogpunt te analyseren en modellen op te zetten waarmee de ontwikkeling van de bestanden kan worden voorspeld, maar ook om de kwaliteit van het vistuig, de vissersvaartuigen en de arbeids- en veiligheidsvoorwaarden van vissers te verbeteren, dit alles met inachtneming van de kennis en de ervaring van de vissers;

20.

stelt voor om wetenschappelijk onderzoek uit te voeren naar de herverdeling van de door de visserij geëxploiteerde mariene soorten ten gevolge van de recente evolutie van de fysisch-chemische parameters van het water, die te wijten is aan de klimaatverandering; is van mening dat op basis van dit onderzoek een aantal geldende herstelplannen voor visbestanden, zoals het herstelplan voor heek en langoustine voor de kust van het Iberisch Schiereiland, moet worden herzien;

21.

vestigt de aandacht erop dat het noodzakelijk is projecten te ontwikkelen om te onderzoeken in hoeverre aquacultuur een manier kan zijn om de meest bedreigde soorten te herbevolken;

22.

onderstreept in dit verband de noodzaak om te investeren in de ontwikkeling van menselijke hulpbronnen, toereikende financiële middelen vrij te maken en de samenwerking tussen de verschillende overheidsinstanties van de lidstaten te bevorderen;

23.

onderstreept dat bij het wetenschappelijk onderzoek rekening moet worden gehouden met de sociale, economische en milieucomponenten van de visserijactiviteit; acht het van essentieel belang dat onderzoek wordt verricht naar het effect van de verschillende systemen/instrumenten van het visserijbeheer op de werkgelegenheid en de inkomsten van de visserijgemeenschappen;

24.

24onderstreept dat het visserijbeheer, als activiteit waarbij zichzelf vernieuwende hulpbronnen worden geëxploiteerd, in de eerste plaats tot taak heeft de totale visserij-inspanning rechtstreeks of onrechtstreeks binnen de perken te houden, zodat de bovengenoemde doelstelling van de Top van Johannesburg in 2002 kan worden verwezenlijkt;

25.

spoort de Commissie ertoe aan de rol van het huidige systeem van totale toegelaten vangsten (TAC's) en quota als belangrijkste instrument voor het beheer van de mariene rijkdommen, en het nut ervan in het licht van de huidige beperking op de visserij, te herzien;

26.

spoort de Commissie ertoe aan meer sluitende toezicht- en controlesystemen toe te passen op aangelande vangsten, illegale vangsten en teruggooi van ongewenste bijvangst;

27.

is van mening dat genoemde maatregelen van wezenlijk belang zijn voor een correcte evaluatie van de toestand van de visbestanden door de bevoegde wetenschappelijke instanties;

28.

erkent dat de huidige instrumenten voor het visserijbeheer, die gebaseerd zijn op de TAC's, rechtstreeks van invloed zijn op de vangsten en onrechtstreeks ook de visserij-inspanning beïnvloeden; wijst erop dat sturing van de visserij-inspanning nodig is om deze methode optimaal te laten werken; spoort de Commissie ertoe aan onderzoek te doen naar de diverse instrumenten voor het beheer van de visbestanden, waarbij ervoor wordt gezorgd dat de bestaande instrumenten niet worden gewijzigd aangezien er geen alternatief bestaat dat waarborgen biedt voor een adequatere exploitatie van de visbestanden;

29.

benadrukt dat de verdeling van de TAC's over de vloten en het vistuig, met inachtneming van het beginsel van relatieve stabiliteit, onder de exclusieve bevoegdheid van de lidstaten valt; is van oordeel dat bij de verdeling van de vangstquota in de verschillende lidstaten rekening moet worden gehouden met het soort vistuig (sleepnetten of andere methoden) en de respectieve vangsten;

30.

maakt zich ernstige zorgen over de mogelijkheid dat in het GVB wijzigingen worden aangebracht die leiden tot een concentratie van de visserijactiviteit en daarmee het recht op toegang tot de visbestanden in gevaar brengen;

31.

onderstreept dat de reductie en de concentratie van quota in een klein aantal exploitanten niet noodzakelijkerwijs een beperking van de visserij-inspanning inhoudt, maar slechts een concentratie van de exploitatie van de visbestanden teweegbrengt;

32.

verwelkomt de positieve discriminatie ten aanzien van de hernieuwing van de vloot in een aantal ultraperifere regio's (UPR's) van de EU en is van mening dat het van wezenlijk belang is dat deze steun ook na het huidige financieel kader 2007-2013 behouden blijft teneinde ook daar een duurzame en milieuvriendelijke visserij te kunnen garanderen;

33.

is van oordeel dat de afwijking van de regels betreffende toegang tot de territoriale wateren in een zone van minstens twaalf mijl absoluut dient te worden gehandhaafd ter bescherming van de duurzaamheid van de mariene ecosystemen langs de kust, de traditionele visserijactiviteiten en het voortbestaan van de visserijgemeenschappen; wenst dat deze afwijking een permanent karakter krijgt;

34.

dringt erop aan dat de exclusieve economische zones in de UPR's permanent worden beschouwd als „zones met exclusief toegangsrecht” om de duurzaamheid van de mariene ecosystemen, de visserijactiviteit en de lokale visserijgemeenschappen te waarborgen;

35.

acht het ongepast de visserij-inspanning op uniforme wijze te meten, zonder aandacht te besteden aan de eigen kenmerken van de verschillende vloten en het gebruikte vistuig; is van oordeel dat bij het beperken van de visserij-inspanning rekening dient te worden gehouden met de verschillende soorten, het gebruikte vistuig en het effect van de vangsten op elk van de populaties;

36.

is van oordeel dat de nadruk op een visserij-inspanning uitgedrukt in kilowattdagen slechts zin heeft voor de trawlvisserij, en onbruikbaar is in de overige gevallen;

37.

is van oordeel dat de ruimtelijke beperkingen (gesloten of beschermde gebieden, waaronder de beschermde mariene gebieden) een goed onderbouwde multidisciplinaire wetenschappelijke basis moeten hebben, met name voor wat betreft de invloed van de diverse activiteiten en factoren die een reële impact hebben op de ecosystemen en de daadwerkelijke voordelen die aan het vaststellen van dergelijke beperkingen verbonden zijn, waarbij bijzondere aandacht dient te worden besteed aan het verrichten van specifieke, diepgaande studies naar het milieueffect en de sociaaleconomische gevolgen van die beperkingen voor de visserijgemeenschappen;

38.

stelt vast dat de vangstcapaciteiten voornamelijk zijn beperkt middels het uitvaardigen van maatregelen ter bevordering van de sloop van vissersvaartuigen en dat dit niet op uniforme wijze is geschied in de verschillende lidstaten; benadrukt derhalve dat bij het aanpassen van de verschillende nationale vloten aan de visbestanden rekening moet worden gehouden met de reeds verwezenlijkte beperking van de visserij-inspanning;

39.

acht het ongepast en onverantwoord om een beleid te implementeren dat de onwillekeurige sloop van vissersvaartuigen bevordert zonder rekening te houden met de specifieke kenmerken van de verschillende vloten, de visbestanden, de consumptiebehoeften van de lidstaten en de sociaaleconomische gevolgen van een dergelijke maatregel;

40.

is dan ook van oordeel dat een van de eerste taken van het visserijbeheer erin moet bestaan op grond van wetenschappelijke gegevens aan te tonen of er al dan niet sprake is van te grote vloten en overbeviste bestanden, en om welke vloten en bestanden het precies gaat, zodat passende specifieke maatregelen kunnen worden genomen;

41.

herinnert eraan dat de voorzorgsbenadering van het visserijbeheer in Verordening (EG) nr. 2371/2002 van de Raad gedefinieerd wordt als „het ontbreken van adequate wetenschappelijke informatie mag niet worden gebruikt als een motief voor het uitstellen of achterwege laten van beheersmaatregelen voor de instandhouding van de doelsoorten, de geassocieerde of afhankelijke soorten en de niet-doelsoorten en hun milieu”;

42.

onderstreept nogmaals het belang van de controle op de beheermaatregelen, die onder de bevoegdheid van de lidstaten valt;

43.

verzoekt om steun voor de tenuitvoerlegging en modernisering van geëigende instrumenten voor de bewaking, het toezicht en de controle op de exclusieve economische zones door de lidstaten, waarbij bijzondere aandacht moet worden besteed aan de bestrijding van de illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij (IOO), de verbetering van de maritieme veiligheid en de instandhouding van de mariene ecosystemen;

44.

acht het van essentieel belang dat de reeds vastgestelde maatregelen ter bestrijding van de IOO worden toegepast en verzoekt de lidstaten om hun controlemechanismen aan te scherpen;

45.

roept de Commissie ertoe op maatregelen voor te stellen waarmee wordt gewaarborgd dat ingevoerde visserijproducten die op de interne markt verhandeld worden aan dezelfde voorwaarden moeten voldoen als de visserijproducten van de lidstaten;

46.

dringt nogmaals aan op de noodzaak om de kwaliteit van het vistuig te blijven verbeteren, zodat het steeds selectiever wordt, hetgeen ongetwijfeld zal bijdragen aan de beperking van de accidentele bijvangst en het effect op het milieu; roept de Commissie ertoe op concrete beleidsinstrumenten te ontwikkelen om vissers te stimuleren om zo veel mogelijk maatregelen te nemen om hun bijvangsten tot een minimum te beperken;

47.

is van oordeel dat de invoering van industriële sleepnetten een verhoging van de visserijgerelateerde sterfte heeft veroorzaakt, zodat dit soort vistuig aan afzonderlijke controlemaatregelen moest worden onderworpen, waarvan bijvoorbeeld de opgelegde beperkingen met betrekking tot het visgebied (dicht bij of ver van de kust) gehandhaafd moeten blijven;

48.

spoort de Commissie ertoe aan meer ecologische visserijpraktijken te promoten waarbij selectievere vistuigen worden gebruikt teneinde ongewenste bijvangst en het brandstofverbruik tijdens het vissen te kunnen beperken;

49.

verzoekt de Commissie om zo snel mogelijk voortgang te maken met de totstandbrenging van een ecologisch keurmerk voor vis om een schonere en milieuvriendelijkere visserij te promoten;

50.

benadrukt dat de visserijsector actief betrokken moet worden bij de vaststelling, toepassing en evaluatie van de GVB-maatregelen om een adequater en doeltreffender beleid te kunnen ontwikkelen;

51.

onderstreept dat in het besluitvormingsproces van het GVB een belangrijke rol is weggelegd voor de regionale adviesraden, aangezien daarin zowel vissers als met de evaluatie van de visbestanden belaste onderzoekers vertegenwoordigd zijn; is van oordeel dat de werking van deze raden naar behoren gefinancierd dient te worden;

52.

benadrukt dat in het kader van het regionaal en het nabuurschapsbeleid intensiever moet worden samengewerkt met niet-communautaire vloten die gedeelde visbestanden exploiteren, teneinde duurzaamheid van de visbestanden te garanderen;

53.

dringt aan op steun voor vissersverenigingen en beroepsorganisaties die bereid zijn om de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het GVB te delen (cobeheer);

54.

pleit voor een grotere decentralisatie van het GVB, om vissers, hun vertegenwoordigende organisaties en de visserijgemeenschappen nauwer te betrekken bij het GVB en het visserijbeheer, waarbij tevens wordt toegezien op de naleving van coherente minimumnormen overal binnen de Gemeenschap;

55.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie, alsmede aan de parlementen van de lidstaten.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/38

—

gezien de mededeling van de Commissie van 24 juni 2008 over openbare financiën in de EMU 2008 – De rol van de kwaliteit van de openbare financiën in het governance-kader van de EU (COM(2008)0387),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 13 juni 2007 over openbare financiën in de EMU 2007 – Waarborgen van de doeltreffendheid van het preventieve deel van het SGP (COM(2007)0316),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 7 mei 2008 – Tien jaar Economische en Monetaire Unie: successen, knelpunten en nieuwe uitdagingen (COM(2008)0238),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 26 april 2007 over openbare financiën in de EMU 2006 (1),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 22 februari 2005 over openbare financiën in de EMU 2004 (2),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 12 juli 2007 over het jaarverslag 2007 over de eurozone (3),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 14 november 2006 over het jaarverslag 2006 over de eurozone (4),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 20 februari 2008 over de inbreng op de voorjaarszitting 2008 van de Raad met betrekking tot de strategie van Lissabon (5),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 15 november 2007 over de belangen van Europa: succes boeken in het tijdperk van globalisering (6),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 15 februari 2007 over de situatie van de Europese economie: voorbereidend verslag over de globale richtsnoeren voor het economisch beleid voor 2007 (7),

—

gezien de mededeling van de Commissie van 25 oktober 2005 – Bijdrage van het belasting- en douanebeleid tot de Lissabon-strategie (COM(2005)0532) en de resolutie hierover van het Europees Parlement van 24 oktober 2007 (8),

—

onder verwijzing naar zijn resolutie van 3 juli 2003 over gender budgetting - het opstellen van overheidsbegrotingen vanuit een genderperspectief (9),

—

gezien de resolutie van de Europese Raad betreffende de coördinatie van het beleid in de derde fase van de EMU en betreffende de artikelen 109 en 109b van het EG-Verdrag, die gehecht is aan de conclusies van het voorzitterschap na afloop van de Europese Raad in Luxemburg op 12 en 13 december 1997,

—

gezien de conclusies van het Voorzitterschap na de bijeenkomst van de Europese Raad van 11 en 12 december 2008 en de conclusies van de buitengewone vergadering van de Ecofin- Raad van 16 december 2008 ten aanzien van de beheersing van de financiële crisis,

—

gezien de conclusies van de Ecofin-Raad van 4 november 2008 over de internationale initiatieven als reactie op de financiële crisis en de voorbereidingen van de wereldtop over de financiële crisis,

—

gezien de mededeling van de Commissie van 29 oktober 2008 getiteld „Van financiële crisis naar herstel: Een Europees actiekader” (COM(2008)0706),

—

gezien de conclusies van het voorzitterschap na afloop van de Europese Raad in Brussel van 15 en 16 oktober 2008 omtrent sterkere regulering en scherper toezicht voor de financiële markten,

—

gelet op de bijeenkomst van staatshoofden en regeringsleiders van de Eurogroep op 12 oktober 2008 voor vaststelling van een gecoördineerd reddingsplan in reactie op de economische crisis,

—

gezien de conclusies van de Ecofin-Raad van 7 oktober 2008 over de onmiddellijke reacties op de financiële turbulentie en de resolutie van het Parlement van 22 oktober 2008 over de Europese Raad van 15 en 16 oktober 2008 (10),

—

gezien de conclusies van de Ecofin-Raad van 14 mei 2008 over de waarborg van toekomstige doeltreffendheid en doelmatigheid van sociale uitgaven en perspectieven met betrekking tot de kwaliteitsanalyse van openbare financiën,

—

gezien de conclusies van de Ecofin-Raad van 9 oktober 2007 over de kwaliteit van de openbare financiën en de modernisering van het overheidsapparaat,

—

gezien de conclusies van de Ecofin-Raad van 10 oktober 2006 over de kwaliteit van openbare financiën,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie economische en monetaire zaken (A6-0507/2008),

A.

overwegende dat openbare financiën van hoge kwaliteit en gericht op duurzame ontwikkeling duiden op een commitment jegens toekomstige generaties, hetgeen bijzonder belangrijk is in deze tijden van grote turbulentie op de markten,

B.

overwegende dat een op communautair niveau, met name binnen de Eurozone gecoördineerd kwaliteitsbeleid met betrekking tot de openbare financiën nodig is, dat volgens gemeenschappelijke en homogene mechanismen wordt ontwikkeld en geëvalueerd, en gericht is op groei over langere termijn, om de uitdagingen van de demografische veranderingen, de globalisering en de klimaatsverandering aan te kunnen,

C.

overwegende dat de openbare financiën bedoeld zijn om steun te bieden aan het macro-economische bestel, te voorzien in openbare diensten en goederen, en het falen van de markt (market failures) en externe gevolgen op te vangen,

D.

overwegende dat een conceptueel en operationeel kader voor de kwaliteit van op groei gerichte openbare financiën, waarbij de groei als uiteindelijke maatstaf moet gelden voor de kwaliteitsbeoordeling, niet los kan worden gezien van de overweging dat het begrotings- en het uitgavenbeleid van de lidstaten gericht moeten zijn op handhaving en vernieuwing van de verzorgingsstaat, dekking van het sociale zekerheidsstelsel en herverdeling van inkomsten,

E.

overwegende dat het lage peil van overheidsinvesteringen in de Europese Unie (minder dan 3% van het BBP) en de versnippering daarvan, ongunstig uitwerken op de nagestreefde duurzame groei op lange termijn, die juist gerichte en geprioriseerde overheidsuitgaven vereist,

F.

overwegende dat het nodig en wenselijk is de analyse, de evaluatie en de vooruitzichten van de duurzaamheid van de openbare financiën vanuit een genderperspectief te bezien,

1.

merkt op dat analyse van de toestand van de openbare financiën in 2007 en het eerste deel van 2008 duidelijk een verandering in de economische trend en, volgens de laatste voorspellingen, een naderende recessie, gepaard met een voortdurend laag inflatiepercentage en toenemende inkomensongelijkheid laat zien;

2.

uit zijn bezorgdheid over de moeilijke economische en financiële situatie die zich op dit moment in Europa en de wereld voordoet en die een ongekende instabiliteit met zich brengt, en wijst op de nieuwe dynamiek die zich ontwikkelt in de verhouding tussen de publieke en de particuliere sector en de veranderingen in monetair en economisch beleid, nu bij alle marktfalen en gebrek aan regels en toezicht, het overheidsingrijpen weer een centrale functie krijgt, soms in de vorm van regelrechte nationalisatie;

3.

wijst erop dat de crisis in strategische sectoren, vooral de financiële en de vervoerssector, aanzet tot overheidsinvesteringen in overnames, zonder dat ernaar wordt gestreefd zulke reddingsoperaties te beperken tot wat strikt noodzakelijk is om de Europese economie te ondersteunen en te ontwikkelen, en zeker te stellen dat die operaties niet louter nationale belangen dienen;

4.

is van mening dat de Commissie en de lidstaten dienen te zorgen voor een behoorlijke evaluatie van de repercussies op de openbare financiën van de overheidssteun en participatie in belangrijke industrieën en de financiële en de kredietsector; acht het tevens wenselijk dat die repercussies worden beoordeeld in relatie tot mededinging, de werking van de interne markt en het bewaren van een gelijk speelveld;

5.

benadrukt dat het gewijzigde Stabiliteits- en Groeipact (SGP) nu reeds optreden mogelijk maakt in bijzonder ernstige situaties en dat financiële consolidatie en de in stabiliteits- en convergentieprogramma's vastgelegde doelstellingen van fundamenteel belang blijven voor de vooruitzichten van herstel en groei; sluit zich in dit verband volledig aan bij de meest recente conclusies van het Voorzitterschap na de bijeenkomst van de Europese Raad van 11 en 12 december 2008, waarin de nadruk werd gelegd op zowel de flexibiliteit als de houdbaarheid van de openbare financiën, in het belang van een snel en doorzettend economisch herstel;

6.

wijst op het belang van een op communautair niveau gecoördineerde aanpak van belastingontduiking en belastingparadijzen – in het belang van de bevolking, de belastingbetaler en de overheidsfinanciën – vooral op een moment dat de financiële consolidatie en het staatsschuldniveau ongunstig dreigen te worden beïnvloed door de aanzienlijke overheidsinvesteringen ter ondersteuning van belangrijke financiële en industriële partijen;

7.

benadrukt dat het ook voor de burgers, de belastingbetalers en de staatsbegrotingen van belang is dat iedere interventie en aanwending van overheidsmiddelen voor de redding van financiële organisaties gepaard gaat met behoorlijk toezicht, concrete verbeteringen in de governance en de zakelijke gedragslijn van de onderneming of instelling, strakke grenzen aan de bedragen die aan de bestuurders worden uitbetaald en een duidelijke verantwoording tegenover de overheidsautoriteiten; acht het in dit verband zinvol als de Commissie de uitvaardiging van richtsnoeren bevordert met het oog op een consistente en gecoördineerde uitvoering van de verschillende nationale actieplannen;

8.

is van mening dat de grootschalige overheidsinterventie in diverse lidstaten ter redding en ondersteuning van het bankwezen en de financiële industrie duidelijke repercussies zal hebben voor de openbare financiën en de particuliere inkomens; acht het daarom noodzakelijk dat de belastingdruk naar redelijkheid en billijkheid over alle belastingbetalers wordt gespreid, hetgeen betekent dat enerzijds bij alle financiële actoren een passende belasting wordt geheven en anderzijds een geleidelijke, maar forse, vermindering van de belastingdruk wordt geboden aan de midden- en lagere inkomens en pensioenen – door middel van belastingaftrek, herziening van tarieven en compensatie voor trage fiscale afhandeling – dit alles zodanig dat de armoede, en niet alleen de extreme armoede, wordt teruggedrongen, de consumptie en de vraag worden gestimuleerd, in anticyclische reactie op de huidige economische crisis die dreigt uit te lopen op een recessie;

9.

benadrukt dat het Europese macro economische beleid moet zorgen voor een snelle en gecoördineerde reactie op de gevaren van recessie en financiële instabiliteit, en dringt er bij de Commissie en de lidstaten – met name die in de eurozone - op aan een intelligent en doelgericht gebruik te maken van de flexibiliteit die het SGP biedt alsmede geschikte anticyclische mechanismen die zijn gericht op structurele verandering, efficiënte allocatie van overheidsmiddelen, herstructurering van de overheidsuitgaven en investeringen in groei overeenkomstig de doelstellingen van Lissabon, dit alles met speciale aandacht voor de rol van het midden- en kleinbedrijf;

10.

benadrukt in dit verband dat een gemeenschappelijke aanpak nodig is, vooral binnen de eurozone, voor het loonbeleid, om te zorgen voor loonsverhoging in overeenstemming met de feitelijke inflatie en productiviteit, omdat belasting- en loonbeleid een krachtige en effectieve hefboomwerking hebben op de vraag, en voor economische stabiliteit en groei;

11.

is verheugd over het feit dat zich besluitvormingscentra beginnen te vormen waarin de eurogroep optreedt als het (primaire) orgaan van politieke en economische coördinatie dat snelle reacties en gezamenlijke strategieën bepaalt, niet alleen in antwoord op de economische en financiële crisis, maar ook om het macro-economisch beleid en de gemeenschappelijke investeringen nieuwe impuls te geven teneinde de groeivooruitzichten te stimuleren, ernstige repercussies voor de openbare financiën en de financiële stabiliteit in de Europese Unie te voorkomen en een beter evenwicht te helpen tot stand brengen tussen economisch en monetair beleid in de Europese Unie;

12.

pleit voor invoering van een systeem van verplichte consultatie en coördinatie tussen de Commissie en de lidstaten – met name de leden van de eurogroep – voordat er belangrijke economische maatregelen worden aangenomen, met name maatregelen tegen de fluctuaties van de prijzen van energie, grondstoffen en levensmiddelen;

13.

acht de houdbaarheid van de openbare financiën een noodzakelijke en prioritaire voorwaarde, niet alleen voor de stabiliteit en groei en de formulering van het beleid op macro-economisch, sociaal, milieu- en werkgelegenheidsgebied in elke EU-lidstaat, maar ook van het Europese sociaal model, wezenlijk voor de ontwikkeling van de Europese Unie;

14.

uit zijn diepe bezorgdheid over de directe consequenties van de huidige internationale financiële crisis voor de houdbaarheid en kwaliteit van de openbare financiën in de lidstaten; uit zijn bijzondere bezorgdheid over de weerslag van die crisis op de reële economie en de betalingsbalans van de nieuwe lidstaten, die niet tot de eurozone behoren en die een scherpe daling zien in de directe buitenlandse investeringen;

15.

legt de nadruk op het feit dat de begrotingstekorten en staatsschulden de groei aantasten doordat zij de speelruimte van de lidstaten in tijden van crisis beperken, roept de EU-lidstaten op tot grotere inspanningen op het gebied van begrotingsconsolidatie en het terugdringen van de staatsschuld gedurende perioden van groei als voorwaarde voor een gezonde, competitieve en houdbare Europese economie, herinnert er tevens aan dat slecht opgezette maatregelen om het begrotingstekort en de staatsschuld terug te dringen, zoals het willekeurig bezuinigen op publieke investeringen, negatieve gevolgen hebben op de groeiperspectieven voor de langere termijn;

16.

wijst erop dat, in de nieuwe internationale omstandigheden als gevolg van de huidige financiële crisis en bij de economische terugval die al gevolgen voor de werkgelegenheid en de groei in de eurozone begint te hebben, oplopende tekorten moeilijk te vermijden zijn; stelt daarom voor dat de lidstaten gerichter gebruik maken van de flexibiliteit die het SGP biedt, om economisch herstel en groei te stimuleren; wijst op de budgettaire consequenties van de huidige financiële crisis, en vraagt de Commissie na te gaan welke effecten het gebruik van overheidsmiddelen voor de redding van nationale financiële instellingen op de openbare financiën van de lidstaten heeft; vraagt de Commissie te onderzoeken welke effecten in de huidige context van de SGP criteria uitgaan, nu de economische groei vertraagt en verschillende lidstaten een recessie tegemoet zien; verlangt ook een evaluatie van de effecten van de stijgende kredietkosten op de staatsschuld van de lidstaten;

17.

stelt vast dat het gewijzigde SGP goed functioneert, is van mening dat het preventieve deel van het SGP in de afgelopen jaren bevredigend is toegepast en onderstreept het belang van het preventieve deel van het SGP als essentieel instrument voor de houdbaarheid en de convergentie van het financiële beleid van de EU-lidstaten, in het bijzonder de lidstaten in de eurozone;

18.

deelt de mening van de Commissie over het belang van het preventieve deel van het SGP, over steun en aansporingen aan de lidstaten en de uitwisseling van beste praktijken; stemt er met name mee in dat het preventieve deel moet berusten op een middellangetermijnaanpak van het begrotingsbeleid en op coördinatie op communautair niveau, omdat voor doelmatig optreden een gedeeld inzicht in de uitdagingen voor het economisch en budgettair beleid in de Europese Unie nodig is, evenals een sterke politieke motivatie om deze uitdagingen met gelijkgerichte anticyclische ingrepen aan te gaan;

19.

benadrukt het belang van de middellangetermijndoelstelling (MTD) als specifieke begrotingsdoelstelling, gekoppeld aan economisch, fiscaal, en inkomensbeleid dat moet worden gerealiseerd aan de hand van een macro-economische dialoog, moet worden aangepast aan de specifieke realiteit van elke EU-lidstaat en moet worden uitgezet voor meerdere jaren; spoort de EU-lidstaten aan de geloofwaardigheid en de legitimiteit van de MTD te versterken op zowel nationaal niveau, middels een sterkere betrokkenheid van de overheidsinstanties, de nationale parlementen en de sociale partners (national ownership), als op lokaal niveau, via sub-national public finance door de vaststelling van regionale varianten van het SGP en de MTD, waarbij rekening wordt gehouden met de doorwerking van lokale publieke uitgaven en investeringen op de openbare financiën op nationaal niveau en op de groeiperspectieven voor de verschillende landen;

20.

hecht fundamenteel belang aan consistentie tussen de meerjarige begrotingsprogramma's en de opstelling en uitvoering van jaarlijkse begrotingen; dringt bij de lidstaten aan op meer strengheid bij de opstelling van hun macro economische vooruitzichten en nauwere samenwerking bij het formuleren van de criteria, de tijdschema's en de doelstellingen voor hun meerjarige uitgavenkaders, om te komen tot meer efficiëntie en betere resultaten van het begrotings- en macro economisch beleid op communautair niveau;

21.

wijst erop dat de lidstaten nog meer structurele hervormingen en meer begrotingsdiscipline nodig hebben, evenals anticyclische beleidsmaatregelen, waarbij begrotingstekorten in tijden van economische groei moeten worden verminderd, zodat zij beter voorbereid zijn om negatieve externe schokken op te vangen;

22.

hecht nadrukkelijk belang aan de opstelling van macro-economische plannen voor de opvang van externe schokken (zoals de financiële hypotheekcrisis), waarin niet alleen wordt gelet op de situatie in de eurozone, maar ook op die in de inhaaleconomieën van de Europese Unie;

23.

herinnert eraan dat bij de centrale doelstelling van gezonde en geconsolideerde openbare financiën zowel rekening moet worden gehouden met de verplichtingen van het hernieuwde SGP als met het perspectief van ontwikkeling, groei en concurrentievermogen van de Lissabonstrategie waarbij niet alleen structurele hervormingen vereist zijn maar ook een structuur van overheidsuitgaven en van belastingheffing die een ondersteuning vormen voor investeringen (in human capital, onderzoek en innovatie, vorming en onderwijs, waaronder hoger onderwijs, gezondheid, infrastructuur, milieu, veiligheid en justitie), en voor herverdeling van inkomens met het oog op de bevordering van sociale cohesie en werkgelegenheid;

24.

benadrukt het belang van overheidsbegrotingsdoelstellingen, gedefinieerd volgens de geïntegreerde richtlijnen van de nieuwe Lissabon-cyclus, waarin stabiliteits- en convergentieprogramma's op coherente en organische wijze zijn gekoppeld aan nationale hervormingsplannen; is ervan overtuigd dat de toegevoegde waarde van gezonde, op groei georiënteerde Europese openbare financiën – met name in de eurozone – vorm moet krijgen middels een Europese politiek van de investeringen in publieke infrastructuur, gedefinieerd en gecoördineerd op basis van gedeelde doelstellingen, investeringen die naast financiering uit nationale begrotingen en (deels) uit de begroting van de Unie ook kunnen worden gefinancierd met nieuwe Europese instrumenten (zoals Eurobond of het Europees Investeringsfonds) die zijn opgesteld ter bevordering van de groei, de productiviteit en het concurrentievermogen van de Europese Unie en de eurozone in een internationale context;

25.

acht de invoering zinvol van een verplicht mechanisme voor raadpleging van de nationale parlementen, naast het Europees Parlement, met het oog op een gecoördineerde uitwerking van de stabiliteits- en convergentieprogramma's ingevolge het SGP, en van nationale hervormingsprogramma's ingevolge de geïntegreerde richtsnoeren van Lissabon, zodanig dat deze tezamen gebundeld worden gepresenteerd, eventueel elk jaar in de herfst;

26.

is het erover eens dat demografische veranderingen de noodzaak vergroten van structurele hervormingen, in het bijzonder hervormingen van het pensioenbeleid, de gezondheidszorg en langdurige zorg (long term care) en signaleert dat alleen aandacht voor vergrijzing (en voor het teruglopen van het geboortecijfer) onvoldoende zou zijn als niet daarnaast ook rekening wordt gehouden met de invloed van globalisering met inbegrip van de onstuitbare migratiestroom uit derde landen, die niet alleen wordt bepaald door economische motieven maar ook het gevolg is van oorlogen en klimaatrampen waarvoor mensen op de vlucht slaan;

27.

herinnert aan het belang van werkgelegenheidsbeleid en sociale integratie, naar behoren rekening houdend met de behoeften al naargelang van generatie, geslacht of bevolking en geënt op het principe van flexicurity, van proactief beleid kortom ter ondersteuning van lonen en inkomsten middels een sociale dialoog, waarbij verhoging van de productiviteit een centrale plaats krijgt, zonder dat daarbij de noodzakelijke maatregelen ter bescherming van de pensioenen worden veronachtzaamd, gegeven het feit dat ontoereikende pensioenen niet alleen een sociaal probleem vormen maar ook een verhoging van de sociale zekerheidsuitgaven met zich meebrengen en als gevolg daarvan hogere kosten van de openbare financiën;

28.

meent dat de financiële markten en de financiële diensten die tot de beleidsvelden van de Lissabon-strategie behoren, verankerd dienen te zijn in de financiële stabiliteit en toezichtsmechanismen die een waarborg bieden voor bescherming tegen ongunstige repercussies op groei en openbare financiën; uit zijn bezorgdheid over de aanwijzingen voor een zodanig gebruik van derivaten en nieuwe financiële instrumenten, met name door plaatselijke overheden, dat dit voor plaatselijke gemeenschappen ruïneus kan uitpakken;

29.

acht een nieuwe, systematische en tussen de lidstaten - vooral de landen in de eurozone - gecoördineerde, benadering van de openbare financiën nodig, die gericht moet zijn op economische groei (en groeipotentieel) over langere termijn en die haar middelpunt heeft in een multidimensioneel kader voor het bepalen en meten van de kwaliteit van openbare financiën, dat de Europese economie in staat moet stellen externe schokken te verdragen, de demografische uitdagingen en de internationale concurrentie te trotseren, en de sociale gelijkheid en cohesie te waarborgen;

30.

acht het van fundamenteel belang dat de EU-lidstaten trachten een SGP te implementeren dat convergent is en gebaseerd op een beoordelingsmethode die indicatoren en doelstellingen omvat, bij de uitwerking en definitie waarvan zowel de nationale parlementen als het Europees Parlement betrokken worden; acht het voorstel van de Commissie nuttig en richt zich op een beoordelingssysteem voor het begrotingsbeleid dat zich concentreert op specifieke aspecten zoals de samenstelling, de doeltreffendheid en de doelmatigheid van overheidsuitgaven, de structuur en de doelmatigheid van het systeem van overheidsontvangsten, doeltreffendheid en kwaliteit van het overheidsapparaat, een goed budgettair management en een methode voor het coördineren van SGP tussen de EU-lidstaten; verlangt een betere vergelijkbaarheid van de nationale begrotingen om aan deze doestellingen te kunnen voldoen;

31.

moedigt de EU-lidstaten aan om SGP-beleid te implementeren in combinatie met een beoordelingssysteem voor het begrotingsbeleid – zoals performance-based budgetting (PBB) naar het model van de OESO – dat tot doel heeft te komen tot een verhoging van de kwaliteit van de overheidsuitgaven door een versterking van de terugkoppeling tussen de toewijzing van middelen en de resultaten die eruit voortkomen; stelt dat een goed voorbeeld van PBB te zien is in gender budgetting, een methode die het Parlement zelf wenselijk acht en stimuleert, die in verschillende EU-lidstaten op lokaal en centraal niveau in - meer of mindere mate wordt toegepast en die - ook op Europees niveau consistenter moet worden geïmplementeerd, vraagt de Commissie om PBB-methoden, -richtsnoeren en -indicatoren te ontwikkelen waardoor een vergelijking en een harmonisatie van financieel en macro-economisch beleid van de verschillende lidstaten mogelijk wordt, in de overtuiging dat dit noopt tot een grotere betrokkenheid en dus een groter verantwoordelijkheidsgevoel bij goed geïnformeerde burgers;

32.

waardeert de door de Commissie geïnitieerde gedachtegang over de wijze waarop kwaliteit, doeltreffendheid en doelmatigheid kunnen worden ingevoerd in het ontvangstenstelsel; is van mening dat de hervormingen van het belastingstelsel van de EU-lidstaten alleen kunnen leiden tot meer groei als deze hervormingen naar behoren rekening houden met de specifieke condities van het institutionele en administratieve stelsel, het productiesysteem en de arbeidsmarkt (specifiek de arbeidsparticipatie en het aandeel van de „ondergrondse” economie) in elke lidstaat;

33.

herinnert aan de bestaande verschillen tussen de EU-lidstaten in termen van belastingdruk en belastingstructuur; onderkent de moeilijkheid om een homogene belastinghervorming op te stellen die tot meer groei leidt – gelet op de voordelen (een verbreding van de grondslag) en de nadelen (verzwakking van het beginsel van belastingprogressie) die zijn verbonden aan een overgang van directe naar indirecte consumptiebelasting; benadrukt evenwel dat een aantal gemeenschappelijke belastinghervormingsmaatregelen er op communautair niveau voor kunnen zorgen dat de efficiëntie van het belastingstelsel aanzienlijk verbetert en de belastinginkomsten aanzienlijk stijgen, de werkgelegenheid toeneemt, distorsies verminderen en de groei toeneemt, zoals onder meer:

34.

vestigt de aandacht op het feit dat belastinghervormingen die gericht zijn op gezonde openbare financiën, groei, doeltreffendheid, vereenvoudiging, het wegnemen van verstorende factoren en de strijd tegen belastingontduiking en belastingparadijzen des te doelmatiger werken als ze worden gecoördineerd en geconsolideerd tussen de EU-lidstaten – in het bijzonder de lidstaten in de eurozone – waarbij rekening wordt gehouden met het ontwikkelingspotentieel en het concurrentievermogen van de interne markt;

35.

35vestigt de aandacht op de cruciale kwestie van een samenstelling van de overheidsuitgaven gericht op duurzame groei, benadrukt dat de kwaliteit en de doelmatigheid van investeringen in infrastructuur en human capital, met primaire aandacht voor diensten die het algemeen belang dienen op basis van een vooraf opgestelde definitie van de behoeften van de maatschappij en de samenstelling van de bevolking, en met speciale aandacht voor genderbeleid en demografische verschuivingen, bijdragen tot een verhoging van de productiviteit en het concurrentievermogen van de Europese economie; wijst erop dat de druk op sociale en gezondheidsdiensten die wordt veroorzaakt door de vergrijzing van de bevolking, kan worden verlicht door investeringen in gezondheidsvoorlichting; benadrukt de noodzaak van een herziening van de overheidsuitgaven door middel van een reallocatie van de begrotingsposten naar groeiversterkende sectoren, met een doeltreffender en doelmatiger gebruik van openbare middelen en een adequaat geïntegreerd publiekprivaat netwerk;

36.

wijst op de noodzaak van hervorming en modernisering van de overheidssector – de kern van het systeem van overheidsuitgaven en -ontvangsten – die voldoet aan criteria van doeltreffendheid, doelmatigheid, productiviteit, verantwoordelijkheid en beoordeling van resultaat, toegesneden op de structuur van het overheidssysteem en de centrale en lokale instellingen van de EU-lidstaten, waarbij op de juiste manier rekening wordt gehouden met de verplichtingen en kansen die voortvloeien uit het functioneren van de Europese Unie, dit alles op een manier die de publieke sector verbindt aan gezonde begrotingen en deze laat bijdragen aan het concurrentievermogen van de economie;

37.

legt de nadruk op de centrale rol van een goed begrotingsbeheer, gebaseerd op een stelsel van regels en procedures gericht op het bepalen van de voorbereiding, de uitvoering en de controle van de overheidsbegroting op middellange termijn waarbij wordt toegezien op zowel de begrotingsconsolidatie van de EU-lidstaten als op een reorganisatie van overheidsuitgaven in combinatie met een analyse van de context (communautair, nationaal en lokaal) en in combinatie met een definitie van doelstellingen waaronder een effectbeoordeling, voorafgaand en aan het eind, en de controle en beoordeling van het resultaat, de prestaties en de correctiemechanismen volgens het PBB-model; is van mening dat stappen moeten worden ondernomen om ervoor te zorgen dat de regels van de lidstaten op het gebied van fiscale governance homogeen zijn en aangepast aan de context, zowel wat de timing als wat de doelstellingen ervan betreft, in het bijzonder in de eurozone; is ook van mening dat deze regels op het gebied van fiscale governance gekoppeld moeten zijn aan economische governance, met het oog op de bevordering van gemeenschappelijke keuzen op het gebied van begroting, economie en investering, gericht op dezelfde doelstellingen, teneinde doelmatiger te zijn en een multiplicatoreffect te creëren, en significante resultaten te behalen, wat eens te meer noodzakelijk is in economisch moeilijke fasen als die van het moment; is van oordeel dat ongecoördineerde nationale maatregelen voor heropleving van de economie gevaar lopen tegen elkaar in te werken; meent daarom dat de nationale begrotingen moeten worden opgesteld aan de hand van gemeenschappelijke economische vooruitzichten en analyses;

38.

verzoekt de Commissie en de EU-lidstaten, op basis van het bovenstaande, een coördinatiemechanisme te ontwikkelen voor het toezicht op en de beoordeling van de kwaliteit van het begrotingsbeleid in de verschillende lidstaten, dat nauw verbonden is met de mechanismen van het SGP en uitvoering geeft aan de richtlijnen die zijn geïntegreerd in de Lissabonstrategie, op basis van een raamwerk voor kwaliteitsrapportage, het doorlichten van de SGP aan de hand van een PBB-systeem en de periodieke herwaardering van de SGP;

39.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad en de Commissie.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/46

—

gelet op artikel 116 van zijn Reglement,

A.

overwegende dat bijna 14 miljoen mensen in de Europese Unie en 1 à 3% van de wereldbevolking aan fibromyalgie lijden, een slepende aandoening die resulteert in chronische algemeen verspreide pijn,

B.

overwegende dat de Wereldgezondheidsorganisatie fibromyalgie sinds 1992 als aandoening erkent, maar dat deze aandoening nog steeds niet is opgenomen in het register van ziekten in de EU, waardoor patiënten geen formele diagnose krijgen,

C.

overwegende dat fibromyalgiepatïenten vaker langs de huisarts gaan, meer worden doorverwezen naar specialisten, zich vaker ziek melden en meer worden behandeld, waardoor zij een flinke economische last betekenen voor de EU,

D.

overwegende dat mensen met fibromyalgie moeite hebben om een volwaardig en onafhankelijk leven te leiden, zolang zij geen toegang hebben tot de juiste behandeling en ondersteuning,

1.

verzoekt de Raad en de Commissie om:

2.

verzoekt zijn Voorzitter deze verklaring, met de namen van de ondertekenaars, te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de parlementen van de lidstaten.

Lijst van ondertekenaars

Adamos Adamou, Vincenzo Aita, Jim Allister, Alexander Alvaro, Roberta Alma Anastase, Georgs Andrejevs, Laima Liucija Andrikienė, Emmanouil Angelakas, Stavros Arnaoutakis, Richard James Ashworth, Robert Atkins, Elspeth Attwooll, Margrete Auken, Liam Aylward, Pilar Ayuso, Maria Badia i Cutchet, Paolo Bartolozzi, Katerina Batzeli, Jean Marie Beaupuy, Christopher Beazley, Zsolt László Becsey, Angelika Beer, Bastiaan Belder, Ivo Belet, Irena Belohorská, Thijs Berman, Slavi Binev, Šarūnas Birutis, Johannes Blokland, Sebastian Valentin Bodu, Herbert Bösch, Victor Boștinaru, Costas Botopoulos, Catherine Boursier, John Bowis, Sharon Bowles, Emine Bozkurt, Mihael Brejc, Frieda Brepoels, Hiltrud Breyer, Jan Březina, Danutė Budreikaitė, Kathalijne Maria Buitenweg, Nicodim Bulzesc, Ieke van den Burg, Colm Burke, Philip Bushill-Matthews, Niels Busk, Cristian Silviu Bușoi, Philippe Busquin, Simon Busuttil, Jerzy Buzek, Maddalena Calia, Martin Callanan, Mogens Camre, Marie-Arlette Carlotti, David Casa, Paulo Casaca, Michael Cashman, Pilar del Castillo Vera, Jorgo Chatzimarkakis, Zdzisław Kazimierz Chmielewski, Ole Christensen, Sylwester Chruszcz, Philip Claeys, Luigi Cocilovo, Carlos Coelho, Richard Corbett, Dorette Corbey, Giovanna Corda, Jean Louis Cottigny, Jan Cremers, Gabriela Crețu, Brian Crowley, Magor Imre Csibi, Marek Aleksander Czarnecki, Ryszard Czarnecki, Daniel Dăianu, Joseph Daul, Dragoș Florin David, Chris Davies, Antonio De Blasio, Bairbre de Brún, Arūnas Degutis, Jean-Luc Dehaene, Véronique De Keyser, Panayiotis Demetriou, Gérard Deprez, Proinsias De Rossa, Marielle De Sarnez, Marie-Hélène Descamps, Albert Deß, Mia De Vits, Jolanta Dičkutė, Gintaras Didžiokas, Koenraad Dillen, Giorgos Dimitrakopoulos, Alexandra Dobolyi, Bert Doorn, Avril Doyle, Mojca Drčar Murko, Andrew Duff, Árpád Duka-Zólyomi, Constantin Dumitriu, Lena Ek, Saïd El Khadraoui, James Elles, Edite Estrela, Harald Ettl, Jill Evans, Jonathan Evans, Fernando Fernández Martín, Francesco Ferrari, Anne Ferreira, Elisa Ferreira, Ilda Figueiredo, Petru Filip, Roberto Fiore, Alessandro Foglietta, Hanna Foltyn-Kubicka, Glyn Ford, Carmen Fraga Estévez, Juan Fraile Cantón, Armando França, Monica Frassoni, Duarte Freitas, Urszula Gacek, Michael Gahler, Kinga Gál, Milan Gaľa, Vicente Miguel Garcés Ramón, José Manuel García-Margallo y Marfil, Elisabetta Gardini, Jean-Paul Gauzès, Evelyne Gebhardt, Eugenijus Gentvilas, Georgios Georgiou, Lidia Joanna Geringer de Oedenberg, Claire Gibault, Neena Gill, Lutz Goepel, Bruno Gollnisch, Ana Maria Gomes, Hélène Goudin, Genowefa Grabowska, Dariusz Maciej Grabowski, Ingeborg Gräßle, Martí Grau i Segú, Nathalie Griesbeck, Lissy Gröner, Elly de Groen-Kouwenhoven, Françoise Grossetête, Ignasi Guardans Cambó, Ambroise Guellec, Pedro Guerreiro, Cristina Gutiérrez-Cortines, Fiona Hall, David Hammerstein, Małgorzata Handzlik, Malcolm Harbour, Marian Harkin, Rebecca Harms, Erna Hennicot-Schoepges, Jeanine Hennis-Plasschaert, Edit Herczog, Jim Higgins, Richard Howitt, Ján Hudacký, Ian Hudghton, Stephen Hughes, Alain Hutchinson, Filiz Hakaeva Hyusmenova, Monica Maria Iacob-Ridzi, Sophia in 't Veld, Mikel Irujo Amezaga, Marie Anne Isler Béguin, Caroline Jackson, Lily Jacobs, Mieczysław Edmund Janowski, Lívia Járóka, Elisabeth Jeggle, Jelko Kacin, Filip Kaczmarek, Gisela Kallenbach, Othmar Karas, Sajjad Karim, Ioannis Kasoulides, Sylvia-Yvonne Kaufmann, Metin Kazak, Tunne Kelam, Glenys Kinnock, Timothy Kirkhope, Dieter-Lebrecht Koch, Jaromír Kohlíček, Christoph Konrad, Maria Eleni Koppa, Eija-Riitta Korhola, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Wolfgang Kreissl-Dörfler, Ģirts Valdis Kristovskis, Sepp Kusstatscher, Joost Lagendijk, André Laignel, Jean Lambert, Alexander Graf Lambsdorff, Vytautas Landsbergis, Esther De Lange, Raymond Langendries, Romano Maria La Russa, Henrik Lax, Johannes Lebech, Roselyne Lefrançois, Klaus-Heiner Lehne, Jo Leinen, Jean-Marie Le Pen, Marcin Libicki, Peter Liese, Kartika Tamara Liotard, Alain Lipietz, Pia Elda Locatelli, Eleonora Lo Curto, Andrea Losco, Patrick Louis, Caroline Lucas, Sarah Ludford, Astrid Lulling, Elizabeth Lynne, Marusya Ivanova Lyubcheva, Jules Maaten, Linda McAvan, Arlene McCarthy, Mary Lou McDonald, Mairead McGuinness, Edward McMillan-Scott, Jamila Madeira, Eugenijus Maldeikis, Ramona Nicole Mănescu, Thomas Mann, Marian-Jean Marinescu, Catiuscia Marini, Helmuth Markov, Sérgio Marques, Maria Martens, David Martin, Miguel Angel Martínez Martínez, Antonio Masip Hidalgo, Véronique Mathieu, Marios Matsakis, Maria Matsouka, Manolis Mavrommatis, Erik Meijer, Emilio Menéndez del Valle, Rosa Miguélez Ramos, Miroslav Mikolášik, Gay Mitchell, Eluned Morgan, Luisa Morgantini, Philippe Morillon, Jan Mulder, Cristiana Muscardini, Juan Andrés Naranjo Escobar, Michael Henry Nattrass, Cătălin-Ioan Nechifor, Bill Newton Dunn, James Nicholson, null Nicholson of Winterbourne, Rareș-Lucian Niculescu, Angelika Niebler, Lambert van Nistelrooij, Péter Olajos, Jan Olbrycht, Seán Ó Neachtain, Gérard Onesta, Ria Oomen-Ruijten, Dumitru Oprea, Josu Ortuondo Larrea, Miroslav Ouzký, Siiri Oviir, Reino Paasilinna, Maria Grazia Pagano, Justas Vincas Paleckis, Marie Panayotopoulos-Cassiotou, Vladko Todorov Panayotov, Pier Antonio Panzeri, Dimitrios Papadimoulis, Georgios Papastamkos, Neil Parish, Ioan Mircea Pașcu, Aldo Patriciello, Alojz Peterle, Maria Petre, Tobias Pflüger, João de Deus Pinheiro, Hubert Pirker, Francisca Pleguezuelos Aguilar, Zita Pleštinská, Rovana Plumb, Guido Podestà, José Javier Pomés Ruiz, Mihaela Popa, Nicolae Vlad Popa, Miguel Portas, Horst Posdorf, Bernd Posselt, Christa Prets, Vittorio Prodi, John Purvis, Poul Nyrup Rasmussen, Vladimír Remek, Karin Resetarits, José Ribeiro e Castro, Teresa Riera Madurell, Frédérique Ries, Karin Riis-Jørgensen, Marco Rizzo, Bogusław Rogalski, Zuzana Roithová, Luca Romagnoli, Raül Romeva i Rueda, Dagmar Roth-Behrendt, Libor Rouček, Paul Rübig, Heide Rühle, Flaviu Călin Rus, Leopold Józef Rutowicz, Eoin Ryan, Aloyzas Sakalas, José Ignacio Salafranca Sánchez-Neyra, María Isabel Salinas García, Antolín Sánchez Presedo, Daciana Octavia Sârbu, Toomas Savi, Christel Schaldemose, Agnes Schierhuber, Carl Schlyter, Olle Schmidt, Pál Schmitt, György Schöpflin, Jürgen Schröder, Martin Schulz, Adrian Severin, Brian Simpson, Kathy Sinnott, Peter Skinner, Alyn Smith, Csaba Sógor, Renate Sommer, Søren Bo Søndergaard, María Sornosa Martínez, Jean Spautz, Bart Staes, Grażyna Staniszewska, Petya Stavreva, Dirk Sterckx, Struan Stevenson, Catherine Stihler, Theodor Dumitru Stolojan, Dimitar Stoyanov, Daniel Strož, Robert Sturdy, Margie Sudre, David Sumberg, László Surján, Gianluca Susta, Eva-Britt Svensson, József Szájer, István Szent-Iványi, Hannu Takkula, Charles Tannock, Michel Teychenné, Britta Thomsen, Marianne Thyssen, Silvia-Adriana Țicău, Gary Titley, Patrizia Toia, László Tőkés, Ewa Tomaszewska, Witold Tomczak, Jacques Toubon, Antonios Trakatellis, Catherine Trautmann, Kyriacos Triantaphyllides, Evangelia Tzampazi, Thomas Ulmer, Adina-Ioana Vălean, Johan Van Hecke, Anne Van Lancker, Geoffrey Van Orden, Daniel Varela Suanzes-Carpegna, Ioannis Varvitsiotis, Donato Tommaso Veraldi, Bernadette Vergnaud, Marcello Vernola, Cornelis Visser, Sahra Wagenknecht, Diana Wallis, Graham Watson, Henri Weber, Manfred Weber, Renate Weber, Anja Weisgerber, Jan Marinus Wiersma, Anders Wijkman, Glenis Willmott, Iuliu Winkler, Janusz Wojciechowski, Corien Wortmann-Kool, Anna Záborská, Zbigniew Zaleski, Mauro Zani, Andrzej Tomasz Zapałowski, Stefano Zappalà, Tatjana Ždanoka, Vladimír Železný, Roberts Zīle, Marian Zlotea, Jaroslav Zvěřina, Tadeusz Zwiefka

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/48

—

gelet op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie (hierna het Handvest genoemd) van 7 december 2000, zoals goedgekeurd op 12 december 2007,

—

gezien de doelstellingen om de Unie te ontwikkelen tot een ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid en om de beginselen van vrijheid, democratie, en de eerbiediging van de grondrechten en van de rechtsstaat in acht te nemen, die zijn neergelegd in de artikelen 6 en 7 van het Verdrag betreffende de Europese Unie,

—

gezien de vernieuwingen waarover de regeringen van de lidstaten op 13 december 2007 overeenstemming hebben bereikt door het Verdrag van Lissabon te ondertekenen en waartoe in de eerste plaats behoren de toekenning van een juridisch bindend karakter aan het Handvest en de verplichting toe te treden tot het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM),

—

gezien Richtlijn 2000/43/EG van de Raad van 29 juni 2000 houdende toepassing van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht ras of etnische afstamming (1), Richtlijn 2000/78/EG van de Raad van 27 november 2000 tot instelling van een algemeen kader voor gelijke behandeling in arbeid en beroep (2) en het Kaderverdrag betreffende de bescherming van nationale minderheden van de Raad van Europa,

—

gezien Verordening (EG) nr. 168/2007 van de Raad van 15 februari 2007 tot oprichting van een Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten (3) (hierna het Bureau genoemd),

—

gezien de verslagen van het Bureau en het Europees Waarnemingscentrum voor racisme en vreemdelingenhaat, alsmede de rapporten van de betrokken NGO's,

—

gelet op de besluiten van het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen (HvJ) en van het Europees Hof voor de rechten van de mens,

—

gezien de jaarverslagen over de situatie van de grondrechten in de Europese Unie die door het netwerk van onafhankelijke deskundigen van de Europese Unie zijn opgesteld,

—

gezien de rapporten van de organen van de Raad van Europa, met name de rapporten over de situatie van de rechten van de mens van de Parlementaire Assemblee en van de commissaris voor de mensenrechten,

—

gezien de verslagen van zijn Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken over de bezoeken aan bewaringscentra voor illegale immigranten,

—

gezien de reeks openbare bijeenkomsten en gedachtewisselingen die ter voorbereiding van deze resolutie door de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken zijn georganiseerd, met name op 8 oktober 2007 met rechters van de constitutionele hoven en hoge gerechtshoven, op 19 mei 2008 met de commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa en op 6 oktober 2008 met vertegenwoordigers van NGO's,

—

onder verwijzing naar zijn resoluties over de grondrechten en de rechten van de mens,

—

gelet op artikel 45 van zijn Reglement,

—

gezien het verslag van de Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken en het advies van de Commissie cultuur en onderwijs (A6-0479/2008),

A.

overwegende dat bij artikel 6 van het EU-Verdrag de Europese Unie gegrondvest is als een gemeenschap van waarden en grondrechten, die worden gewaarborgd door het EVRM en die voortvloeien uit de tradities van de lidstaten,

B.

overwegende dat het Parlement als rechtstreeks gekozen vertegenwoordiger van de burgers van de Europese Unie en als garant van hun rechten gelooft in zijn buitengewone verantwoordelijkheid bij de toepassing van deze beginselen, te meer daar bij de huidige stand van de Verdragen de mogelijkheid van het individu om een klacht bij de communautaire rechtbanken en de Europese ombudsman in te dienen zeer beperkt blijft,

C.

overwegende dat de instelling van een procedure om te controleren of de wetsvoorstellen verenigbaar zijn met het Handvest één van de consequenties is die voortvloeien uit de goedkeuring ervan op 7 december 2000, zoals de Commissie heeft erkend door de vaststelling van bepalingen ter zake in 2001 en waaraan het Parlement zelf heeft herinnerd door de aanneming van zijn resolutie van 15 maart 2007 over de naleving van het Handvest in wetgevingsvoorstellen van de Commissie: methodologie voor een systematische en grondige controle (4),

D.

overwegende dat in het Verdrag van Lissabon dat thans wordt geratificeerd, uitdrukkelijk naar het Handvest wordt verwezen en dat hieraan dezelfde juridische waarde wordt toegekend als aan de Verdragen,

E.

overwegende dat, indien het Handvest wordt opgenomen in het primair recht van de Unie, de daarin vastgelegde rechten een bindend karakter zullen krijgen middels het afgeleide recht waarmee zij in werking worden gesteld,

F.

overwegende dat het Handvest, afgezien van zijn juridische status, in de loop der jaren een inspiratiebron in de jurisprudentie van de Europese rechtscolleges is geworden, zoals het Gerecht van eerste aanleg (GEA) en het HvJ, het Europese Hof voor de rechten van de mens en talrijke constitutionele hoven,

G.

overwegende dat een echte „cultuur van de grondrechten” in de Unie de ontwikkeling van een algeheel stelsel voor toezicht op deze rechten vergt waartoe de Raad en de besluiten in het kader van de intergouvernementele samenwerking behoren, aangezien de bescherming van de grondrechten niet alleen bestaat in een formele naleving van de regels, maar vooral in de actieve bevordering ervan en in het nemen van stappen bij schendingen of ontoereikende toepassing door de lidstaten,

1.

is van oordeel dat de doelmatige bescherming en de bevordering van de grondrechten de basis van de democratie in Europa en een essentiële voorwaarde voor de bestendiging van de Europese ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid vormen;

2.

wijst erop dat de bescherming van de grondrechten maatregelen op verscheidene niveaus (internationaal, Europees, nationaal, regionaal en lokaal) omvat en benadrukt de rol die regionale en lokale autoriteiten kunnen spelen bij de praktische toepassing en de bevordering van deze rechten;

3.

betreurt het feit dat de lidstaten zich blijven onttrekken aan controle door de Unie van hun eigen beleid en praktijken op het stuk van de mensenrechten en dat zij trachten de bescherming van deze rechten tot een louter nationaal kader te beperken, hetgeen schadelijk is voor het actieve optreden van de Europese Unie in de wereld als voorvechter van de rechten van de mens en de geloofwaardigheid van het buitenlands beleid van de EU op het stuk van de verdediging van de grondrechten ondermijnt;

4.

wijst erop dat, overeenkomstig artikel 6, lid 2 van het EU-Verdrag, het HvJ tot taak heeft te zorgen voor de eerbiediging van de grondrechten, zoals deze voortvloeien uit de gemeenschappelijke constitutionele tradities van de lidstaten en uit het EVRM, maar tevens uit andere instrumenten van het internationaal recht;

5.

onderstreept dat artikel 7 van het EU-Verdrag voorziet in een procedure van de EU om ervoor te zorgen dat er in de EU geen systematische en ernstige schendingen van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden plaatsvinden, maar dat deze procedure nooit is gebruikt, hoewel er in de lidstaten schendingen plaatsvinden, zoals is aangetoond door de arresten van het Europees Hof voor de rechten van de mens; vraagt de EU-instellingen een toezichtsmechanisme in te stellen en een reeks objectieve criteria voor de toepassing van artikel 7 van het EU-Verdrag vast te stellen;

6.

onderstreept dat, indien de gemeenschappelijke constitutionele tradities van de lidstaten voor het HvJ als inspiratiebron kunnen dienen bij de uitwerking van jurisprudentie ten aanzien van de grondrechten, het Handvest een gemeenschappelijke basis van minimumrechten vormt en de lidstaten zich niet kunnen beroepen op het feit dat het Handvest een zwakkere bescherming biedt voor bepaalde rechten dan de waarborgen van hun eigen grondwet, om deze waarborgen af te zwakken;

7.

is verheugd over artikel 53 van het Handvest, dat het HvJ in staat stelt zijn jurisprudentie inzake de grondrechten uit te breiden, zodat zij een juridische basis krijgen hetgeen van essentieel belang is met het oog op de ontwikkeling van het recht van de Unie;

8.

benadrukt dat voor de rechterlijke macht in de lidstaten een essentiële rol is weggelegd in de handhaving van de mensenrechten; verzoekt de lidstaten een systeem in te voeren om nationale rechters bij te scholen over de systemen ter bescherming van de grondrechten;

9.

is van oordeel dat de tenuitvoerlegging van de grondrechten een doelstelling van alle Europese beleidsvormen dient te zijn; is van mening dat de instellingen van de Europese Unie derhalve deze grondrechten actief moeten bevorderen en beschermen en hiermee ten volle rekening moeten houden bij de uitwerking en goedkeuring van wetgeving;

10.

is verheugd over de oprichting van het Bureau die een eerste stap vormt om aan de verzoeken van het Europees Parlement tegemoet te komen inzake de instelling van een geïntegreerd institutioneel en regelgevingskader waarmee van het Handvest een daadwerkelijk instrument wordt gemaakt en wordt gezorgd voor conformiteit met het stelsel dat door het EVRM is ingesteld; herinnert niettemin aan het feit dat in het jaarverslag over de mensenrechten, dat werd opgesteld en tot in 2005 werd gepubliceerd door het Europees netwerk van onafhankelijke deskundigen inzake de mensenrechten, werd gekeken naar de toepassing van alle door het Handvest erkende rechten in alle lidstaten; is derhalve verontrust over het feit dat ten gevolge van het beperkte mandaat van het Bureau en de ontbinding van het netwerk een hele reeks belangrijke gebieden van het beleid inzake de mensenrechten in Europa van systematisch toezicht kunnen worden uitgesloten;

11.

onderstreept, ten aanzien van het beperkte mandaat van het Bureau, dat de kwesties inzake de mensenrechten niet kunstmatig kunnen worden opgedeeld in gebieden van de eerste, tweede en derde pijler, zoals de lidstaten hebben besloten met de bevoegdheden van de Europese Unie te doen, aangezien de grondrechten een ondeelbaar geheel vormen en onderling samenhangen; is van oordeel dat het derhalve zaak is dat de Commissie en de Raad in samenwerking met het Bureau in de eerste plaats een overzicht krijgen van de knelpunten inzake de mensenrechten in de lidstaten buiten het strikte Europese kader om, zonder zich te beperken tot de actuele thema's van de Europese Unie, noch tot haar specifieke juridische en beleidsinstrumenten door de steeds terugkerende en actuele problemen inzake de mensenrechten in de lidstaten af te bakenen en alle bestaande mechanismen op internationaal en Europees vlak onder de loep te nemen;

12.

verzoekt de Raad en de Commissie gebruik te maken van de informatie die beschikbaar is dankzij de follow up binnen de Unie door het Bureau, de Raad van Europa, de toezichtsorganen van de Verenigde Naties, de nationale instellingen voor de mensenrechten en de NGO's, en deze informatie om te zetten in corrigerende maatregelen of een preventief juridisch kader;

13.

behoudt zich het recht voor de werkzaamheden van het Bureau in de Europese Unie te blijven volgen en de kwesties in verband met de mensenrechten te behandelen, die niet onder de bevoegdheid van het Bureau vallen, en verzoekt de Commissie om hetzelfde te doen uit hoofde van haar taak als hoedster van de Verdragen;

14.

wijst erop dat een actief beleid inzake rechten niet beperkt mag blijven tot de gevallen die de meeste publieke aandacht krijgen en dat er buiten de kritische publieke controle om ernstige schendingen van rechten plaatsvinden in gesloten instellingen voor jongeren, ouderen en zieken en in gevangenissen; benadrukt dat de lidstaten en de Unie moeten zorgen voor deskundig toezicht op de leefomstandigheden in dergelijke gesloten instellingen, zowel wat de voorschriften als wat de praktijk betreft;

15.

verzoekt de Raad in zijn toekomstige jaarverslagen over de mensenrechten in de wereld zowel een analyse van de situatie in de wereld als in die in elke lidstaat op te nemen; is van mening dat uit een dergelijke gecombineerde analyse de gelijke inzet van de Unie blijkt voor de bescherming van de mensenrechten zowel binnen als buiten haar grenzen, zodat een uiteenlopende beoordeling naargelang van het geval (het meten met twee maten) wordt voorkomen;

16.

verzoekt de lidstaten maatregelen te nemen om aan de nationale instanties voor de mensenrechten die zijn opgericht in het kader van de „beginselen van Parijs” van de Verenigde Naties, een onafhankelijk statuut ten opzichte van de uitvoerende macht en voldoende financiële middelen te verlenen, met name door rekening te houden met het feit dat het een van de taken van deze organen is om het beleid inzake de mensenrechten door te lichten ten einde lacunes te voorkomen en verbeteringen voor te stellen, aangezien doeltreffendheid in de eerste plaats wordt afgelezen aan de preventie en niet alleen aan de oplossing van problemen; verzoekt die lidstaten die dat nog niet hebben gedaan, bovengenoemde nationale instanties voor de mensenrechten op te richten;

17.

dringt bij de Raad erop aan om zijn ad hoc-werkgroep voor de grondrechten en het burgerschap te veranderen in een permanente werkgroep, die naast de Werkgroep rechten van de mens (COHOM) actief is, en dringt er bij de Commissie op aan dat zij de portefeuille voor de mensenrechten en fundamentele vrijheden aan één commissaris toewijst;

18.

wijst er andermaal op dat het vanuit beleidsoogpunt van essentieel belang is het begrip van de bevordering van de grondrechten op te nemen in de na te streven doelstellingen, wanneer het gaat om de vereenvoudiging of reorganisatie van het acquis communautaire; dringt erop aan dat elk nieuw beleid, wetsvoorstel en programma vergezeld gaat van een effectrapportage inzake de eerbiediging van de grondrechten en dat deze evaluatie volledig deel uitmaakt van de motivering van het voorstel, en hoopt dat de lidstaten bij de verdere omzetting van Gemeenschapsrecht in nationaal recht soortgelijke effectbeoordelingsinstrumenten zullen gebruiken;

19.

is verheugd over het vooruitzicht van de toetreding van de Unie tot het EVRM, zelfs indien deze toetreding geen fundamentele veranderingen met zich meebrengt, gezien het feit dat, wanneer voor het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen kwesties in verband met de rechten en vrijheden aan de orde komen, die zijn verankerd in het EVRM, het Hof dit Verdrag behandelt alsof het de facto deel uitmaakt van de rechtsorde van de Unie (5),

20.

wijst andermaal op de belangrijke rol van de instellingen en de controlemechanismen van de Raad van Europa voor de mensenrechten, alsmede van zijn diverse verdragen; verzoekt de lidstaten, de instellingen van de Unie en het Bureau met klem om voort te bouwen op deze ervaring en deze mechanismen in aanmerking te nemen door deze op te nemen in de netwerkprocedures en gebruik te maken van de door de Raad van Europa uitgewerkte normen en van de andere tastbare resultaten van zijn werkzaamheden; dringt erop aan alle mogelijkheden van het memorandum van overeenstemming tussen de Raad van Europa en de Europese Unie te benutten;

21.

dringt aan op de versterking van de samenwerking tussen de verschillende instellingen en organisaties die zich bezighouden met de bescherming van de grondrechten zowel op Europees als op internationaal niveau;

22.

onderstreept andermaal dat het voor de geloofwaardigheid van de Unie in de wereld zeer belangrijk is dat zij in haar buitenlands en binnenlands beleid niet met twee maten meet;

23.

is van oordeel dat, wanneer het merendeel van haar lidstaten tot verdragen of andere internationale juridische instrumenten op het gebied van de bescherming van de grondrechten is toegetreden, zelfs indien de Unie als zodanig hierbij geen partij is, dit aan de Unie een verplichting oplegt om zich aan de bepalingen ervan te onderwerpen en eventueel ook aan de aanbevelingen van de hierdoor ontstane organen, voor zover het recht van de Unie niet voorziet in een gelijkwaardige of betere bescherming; wenst dat het HvJ zich in zijn jurisprudentie bij een dergelijke benadering aansluit;

24.

beveelt de Europese Unie aan om samenwerkingsovereenkomsten te sluiten met internationale instellingen en organisaties die zich bezighouden met de bescherming van de grondrechten, met name met het Bureau van de Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de Verenigde Naties en de andere organen van deze organisatie, die een rol op dit gebied spelen, alsmede met het Bureau voor de democratische instellingen en de mensenrechten en de Hoge Commissaris voor de nationale minderheden van de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa;

25.

onderstreept de behoefte aan de evaluatie en volledige eerbiediging van de grondrechten en individuele vrijheden naarmate de bevoegdheden van de Unie zich ontwikkelen; is bijgevolg van oordeel dat de beide doelstellingen van de eerbiediging van de grondrechten en de waarborging van de collectieve veiligheid niet alleen verenigbaar, maar ook onderling afhankelijk zijn, en dat met adequate beleidsmaatregelen kan worden voorkomen dat een repressieve benadering een gevaar vormt voor de individuele vrijheden;

26.

is van oordeel dat de ontwikkeling van een Europese justitiële ruimte op grond van de toepassing van het beginsel van wederzijdse erkenning moet worden gebaseerd op gelijkwaardige procedurele waarborgen in de hele EU en op de eerbiediging van de grondrechten, zoals wordt benadrukt in artikel 6 van het EU-Verdrag; vraagt dat spoedig een adequate wetgevingsmaatregel betreffende de rechten van personen in strafrechtelijke procedures wordt vastgesteld door de lidstaten die zulks nog niet eerder gedaan hebben; verzoekt de lidstaten ervoor te zorgen dat het Europese aanhoudingsbevel en andere wederzijdse-erkenningsmaatregelen worden toegepast overeenkomstig de EU-normen inzake mensenrechten;

27.

wijst andermaal met klem op het recht van elk gearresteerd individu op alle juridische waarborgen, alsmede op eventuele bijstand van de diplomatieke vertegenwoordiging van het land waarvan hij onderdaan is en van de diensten van een onafhankelijke tolk;

28.

is verontrust over het grote aantal schendingen van het EVRM waarbij lidstaten betrokken zijn en verzoekt hen met aandrang de desbetreffende arresten uit te voeren en de structurele tekortkomingen en systematische schendingen van de mensenrechten aan te pakken door de nodige hervormingen door te voeren;

29.

is bezorgd over het feit dat de internationale samenwerking in de bestrijding van het terrorisme vaak is uitgelopen op een daling van het niveau van bescherming van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden, met name het fundamentele recht op persoonlijke levenssfeer, gegevensbescherming en non-discriminatie, en is van oordeel dat de Unie op internationaal niveau vastberadener moet reageren om een daadwerkelijke strategie te bevorderen die is gebaseerd op de volledige naleving van de internationale normen en verplichtingen op het gebied van de mensenrechten en de bescherming van persoonsgegevens en de persoonlijke levenssfeer in overeenstemming met artikel 7 en 8 van het Handvest; verzoekt de Raad derhalve het ontwerpkaderbesluit inzake de bescherming van persoonsgegevens die worden verwerkt in het kader van politiële en justitiële samenwerking in strafzaken conform de aanbevelingen van het Parlement voor hogere standaarden aan te nemen; is van oordeel dat in een dergelijke strategie de noodzaak van een daadwerkelijk rechterlijk toezicht op de inlichtingendiensten in aanmerking moet worden genomen om te voorkomen dat informatie die is verkregen onder foltering of mishandeling of onder andere omstandigheden die niet stroken met de internationale normen ten aanzien van de mensenrechten, wordt gebruikt als bewijsmateriaal in het kader van rechterlijke procedures, met inbegrip van het stadium van het onderzoek;

30.

verzoekt de instellingen van de Unie en de lidstaten met klem om de aanbevelingen ten uitvoer te leggen die zijn opgenomen in zijn resolutie van 14 februari 2007 over het verondersteld gebruik door de CIA van Europese landen voor het vervoer en illegaal vasthouden van gevangenen (6); is in dit verband verheugd over de uitspraak van de aanstaande Amerikaanse president over het sluiten van het detentiecentrum op Guantánamo Bay en het aan de rechter voorgeleiden van de gevangenen; roept lidstaten ertoe op zich bereid te verklaren gezamenlijk naar oplossingen te zoeken voor de resterende gevangenen;

31.

betreurt dat de Unie de arresten van het GEA van 12 december 2006 en van 4 december 2008 en de uitspraak van het Hof van beroep van het Verenigd Koninkrijk van 7 mei 2008 in het voordeel van de People's Mojahedin Organisation of Iran (PMOI) niet uitvoert;

32.

onderstreept het verschil tussen de bescherming van minderheden en het beleid ter bestrijding van discriminatie; is van oordeel dat gelijke kansen een fundamenteel recht van alle personen en geen voorrecht vormen, en dat zij niet alleen voor burgers van een bepaalde lidstaat gelden; is derhalve van mening dat elke vorm discriminatie met dezelfde intensiteit moet worden bestreden;

33.

verzoekt de lidstaten en de Commissie om volledig gevolg te geven aan de aanbevelingen van het Bureau, die zijn geformuleerd in hoofdstuk 7 van zijn eerste jaarverslag (7);

34.

constateert met verontrusting de onbevredigende situatie bij de tenuitvoerlegging van het beleid ter bestrijding van discriminatie en schaart zich in dit verband achter de evaluatie van het jaarverslag 2008 van het Bureau; dringt bij die lidstaten die dit nog niet hebben gedaan, aan op de concrete tenuitvoerlegging van dit beleid, met name van Richtlijn 2000/43/EG en van Richtlijn 2000/78/EG, en wijst erop dat in deze richtlijnen een minimumnorm is vastgelegd en dat zij derhalve de basis moeten vormen van een allesomvattend beleid ter bestrijding van discriminatie;

35.

verzoekt de lidstaten die dit nog niet hebben gedaan, om protocol nr. 12 (8) bij het EVRM te ratificeren, aangezien hierin het algemene verbod van elke vorm van discriminatie is opgenomen in de vorm van de bepaling dat niemand mag worden gediscrimineerd door enig openbaar gezag om welke reden dan ook; stelt vast dat een dergelijke bepaling thans in de vigerende rechtsbesluiten zowel van de Europese Unie als van de Raad van Europa ontbreekt;

36.

is verheugd over het voorstel van de Commissie voor een richtlijn tot uitvoering van het beginsel van gelijke behandeling van personen ongeacht godsdienst of overtuiging, handicap, leeftijd of seksuele geaardheid (COM(2008)0426), waardoor het toepassingsgebied van Richtlijn 2000/43/EG wordt verruimd tot alle vormen van discriminatie en aldus artikel 21 van het Handvest ten uitvoer wordt gelegd dat meer speelruimte biedt dan artikel 13 van het EG-Verdrag, aangezien hierin extra gevallen van discriminatie worden vermeld - huidskleur, sociale afkomst, genetische kenmerken, taal, politieke of andere denkbeelden, het behoren tot een minderheid, vermogen of geboorte;

37.

betreurt dat de rechtsbescherming tegen discriminatie in de voorgestelde richtlijn nog belangrijke lacunes vertoont, met name door een hele reeks uitzonderingen met betrekking tot openbare orde, openbare veiligheid, volksgezondheid, economische activiteiten, burgerlijke staat, gezinssituatie, reproductieve rechten, onderwijs en religie; vreest dat deze „ontsnappingsclausules”, in plaats van discriminatie te verbieden, in feite kunnen dienen om bestaande discriminerende praktijken te systematiseren; herinnert de Commissie eraan dat de richtlijn in overeenstemming moet zijn met de bestaande jurisprudentie inzake rechten van lesbiennes, homo-, bi- en transseksuelen, met name het arrest-Maruko (9);

38.

verzoekt de Commissie om het Bureau bij het communautaire wetgevingsproces ter bestrijding van discriminatie te betrekken door het in staat te stellen een belangrijke rol te vervullen als bron van regelmatige actuele en toegespitste informatie, die van belang is voor het opstellen van aanvullende wetgeving, en door het regelmatig om advies te vragen in de voorbereidende fase van het opstellen van wetsvoorstellen;

39.

spreekt zijn waardering uit voor de goedkeuring, in aansluiting op het politieke akkoord van december 2007, van Kaderbesluit 2008/913/JBZ van de Raad van 28 november 2008 betreffende de bestrijding van bepaalde vormen en uitingen van racisme en vreemdelingenhaat door middel van het strafrecht (10); wijst op zijn standpunt van 29 november 2007 (11); verzoekt de Commissie om, na raadpleging van het Bureau, een soortgelijk wetsbesluit voor te stellen ter bestrijding van homofobie;

40.

is verontrust over het lage niveau aan kennis van de wetgeving ter bestrijding van discriminatie in de lidstaten en herinnert eraan dat de burgers van de Unie zich met de EU-wetgeving ter zake vertrouwd moeten maken om hun rechten uit te kunnen oefenen; verzoekt de Commissie en de lidstaten om hun inspanningen te verdubbelen om dit niveau op te trekken; onderstreept tegelijkertijd het feit dat wetgeving slechts doeltreffend is, indien de burgers gemakkelijk toegang hebben tot rechtscolleges en bijgevolg dat het in de antidiscriminatierichtlijnen vastgelegde beschermingsstelsel staat of valt bij de initiatieven van de slachtoffers;

41.

is van mening dat, naast de wetgevingsinstrumenten en beroepsmogelijkheden, de strijd tegen discriminatie noodzakelijkerwijze gebaseerd moet zijn op onderwijs, de bevordering van optimale praktijen en voorlichtingscampagnes die gericht zijn op het grote publiek en de gebieden en sectoren waar deze discriminatie plaatsvindt; verzoekt de nationale en plaatselijke overheidsinstanties de door het Bureau en de Raad van Europa ontwikkelde onderwijsmethoden te gebruiken, wanneer zij acties inzake onderwijs of bevordering van beleid tegen discriminatie ontplooien;

42.

onderstreept dat het concept van positieve actie, dat een erkenning inhoudt van het feit dat in sommige gevallen voor een doeltreffend optreden ter bestrijding van discriminatie een actief ingrijpen van de overheid nodig is om een ernstig gebrek aan evenwicht te herstellen, niet kan worden gereduceerd tot het gebruik van quota; onderstreept dat dergelijke acties in de praktijk de meest uiteenlopende vormen kunnen aannemen, zoals het garanderen van sollicitatiegesprekken, voorrang bij de toegang tot opleidingen voor banen waarin bepaalde gemeenschappen ondervertegenwoordigd zijn, prioritaire informatie over vacatures voor bepaalde gemeenschappen en het in aanmerking nemen van beroepservaring in plaats van alleen maar kwalificaties;

43.

is van oordeel dat het verzamelen van gegevens over de situatie van minderheden en achterstandsgroepen belangrijk is, zoals is onderstreept in de opeenvolgende verslagen van het Europees Waarnemingscentrum voor racisme en vreemdelingenhaat en het Bureau; verzoekt de lidstaten om gedetailleerde statistieken van racistische misdaden bekend te maken en onderzoek te ontwikkelen naar misdaden en/of slachtoffers die het mogelijk maken kwantitatieve en vergelijkbare gegevens over de slachtoffers van deze misdaden te verzamelen;

44.

stelt vast dat door de recente uitbreidingen van de Unie bijna honderd minderheidsgroeperingen zijn toegevoegd aan de ongeveer vijftig reeds in de Unie van de 15 voorkomende groeperingen, en onderstreept dat ten gevolge van het lage percentage immigranten, vluchtelingen en buitenlanders uit derde landen die in de lidstaten van Midden- en Oost-Europa woonachtig zijn en de duidelijke aanwezigheid van autochtone („traditionele”) minderheden aldaar, het migratie- en integratiebeleid in die landen is losgekoppeld van het beleid inzake de minderheden;

45.

onderstreept dat, hoewel de bescherming van minderheden deel uitmaakt van de criteria van Kopenhagen, er in het communautaire beleid noch gemeenschappelijke criteria noch minimumnormen voor de rechten van de nationale minderheden bestaan, en dat evenmin een gemeenschappelijke definitie van de Unie inzake het toebehoren tot een nationale minderheid voorhanden is; beveelt aan om op Europees niveau een dergelijke definitie op te stellen op basis van aanbeveling 1201 van de Raad van Europa (1993); doet een beroep op alle lidstaten die dat nog niet hebben gedaan, om het Europees Handvest voor regionale talen en talen van minderheden, alsmede het Kaderverdrag inzake de bescherming van nationale minderheden te ondertekenen en te ratificeren;

46.

onderstreept in dit verband dat steeds meer EU-burgers van de ene lidstaat naar de andere verhuizen en ten volle de rechten zouden moeten genieten die de Verdragen hun met betrekking tot hun status als burgers van de Unie geven, met name het recht om aan de plaatselijke en Europese verkiezingen deel te nemen en het recht op vrij verkeer; verzoekt de lidstaten volledig aan Richtlijn 2004/38/EG betreffende vrij verkeer te voldoen en verzoekt de EU-instellingen verdere maatregelen te nemen om de rechten van de burgers van de Unie overal in de Unie te beschermen;

47.

onderstreept dat het van belang is regionale en minderheidstalen te beschermen en merkt op dat het recht om de moedertaal te spreken en onderwijs in de moedertaal te volgen, een van de meest fundamentele basisrechten is; verwelkomt de initiatieven van lidstaten om steun te betuigen voor de dialoog tussen culturen en tussen religies, die essentieel is opdat culturele en religieuze minderheden hun rechten ten volle kunnen uitoefenen;

48.

is van mening dat de beginselen van subsidiariteit en zelfbestuur de meest doeltreffende manier zijn voor het bepalen van het beleid inzake rechten van personen die tot nationale minderheden behoren, overeenkomstig de optimale praktijken die binnen de Unie bestaan; moedigt de toepassing aan van passende oplossingen voor zelfbestuur met volledige eerbiediging van de soevereiniteit en de territoriale integriteit van de lidstaten;

49.

benadrukt dat het beleid van de EU inzake meertaligheid de regionale en minderheidstalen moet beschermen en bevorderen door gerichte steun en specifieke programma's in aanvulling op het programma voor een leven lang leren;

50.

is van oordeel dat staatlozen die permanent in de lidstaten verblijven, in de Unie in een buitengewone positie verkeren, aangezien sommige lidstaten hun ongerechtvaardigde of niet strikt noodzakelijke eisen opleggen waardoor zij ten opzichte van de burgers uit de meerderheidsgroepering worden gediscrimineerd; verzoekt derhalve alle betrokken lidstaten de verdragen van de Verenigde Naties inzake de status van staatlozen (1954) en inzake de beperking van het aantal gevallen van staatloosheid (1961) te ratificeren; verzoekt de lidstaten die in de jaren negentig voor het eerst of opnieuw soeverein werden, om alle personen die voordien op hun grondgebied woonden, zonder discriminatie te behandelen en doet een beroep op hen om systematisch met rechtvaardige, op de aanbevelingen van de internationale organisaties gebaseerde oplossingen te komen voor problemen waarmee alle personen die het slachtoffer van discriminerende praktijken zijn, te kampen hebben; veroordeelt met name het opzettelijk schrappen van geregistreerde permanent ingezetenen in de Unie en roept de betrokken regeringen op om effectieve maatregelen te nemen om deze staatlozen hun status terug te geven;

51.

is van oordeel dat de Roma-gemeenschap speciale bescherming behoeft, aangezien zij na de uitbreiding van de Unie een van de belangrijkste minderheden in de Unie is geworden; onderstreept dat deze gemeenschap, historisch gezien, in de marge is terechtgekomen en dat zij zich op bepaalde sleutelgebieden niet kon ontwikkelen vanwege discriminatie, stigmatisering en uitsluiting, die nog zijn verergerd;

52.

is van oordeel dat de sociale uitsluiting en discriminatie van de Roma-gemeenschappen een bewezen feit vormen in weerwil van juridische, politieke en financiële instrumenten die op Europees niveau zijn ingesteld om deze te bestrijden; stelt vast dat de versnipperde en niet-gecoördineerde inspanningen van de Unie en de lidstaten tot op heden geen structurele en duurzame verbeteringen voor de situatie van de Roma hebben opgeleverd, met name op cruciale terreinen zoals de toegang tot onderwijs, gezondheidszorg, huisvesting en werkgelegenheid, een thans openlijk erkende mislukking;

53.

betreurt het ontbreken van een allesomvattend en geïntegreerd beleid van de Unie dat zich speciaal bezighoudt met de discriminatie van de Roma, om het hoofd te bieden aan de meest acute problemen waarmee zij te kampen hebben, zoals die zijn komen vast te staan met behulp van een aantal mechanismen voor het toezicht op de eerbiediging van de mensenrechten, met inbegrip van evaluaties vóór de toetreding door de Commissie, de arresten van het Europees Hof voor de rechten van de mens en de verslagen van het Bureau; is van oordeel dat het tot de collectieve verantwoordelijkheid van de Unie behoort om een oplossing voor deze problemen te vinden, die een van de grootste en ingewikkeldste vraagstukken vormen op het stuk van de mensenrechten, en dat de Unie zich vastberaden hiervoor moet inzetten;

54.

onderstreept de noodzaak van een allesomvattende benadering van niet-discriminatie gericht op de rechten van de mens en op handelen waarin de Europese dimensie van de discriminatie jegens de Roma tot uitdrukking komt; is van oordeel dat een kaderstrategie van de Unie inzake de integratie van de Roma op de oplossing van de echte problemen gericht moet zijn door een routekaart te bieden voor lidstaten waarin doelstellingen en prioriteiten worden gesteld en de bewakings- en evaluatieprocedures mogelijk worden gemaakt met betrekking tot:

55.

verzoekt de lidstaten om de eerbiediging, bescherming en toepassing van de rechten die worden opgesomd in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen te verbeteren en verzoekt de betrokken lidstaten hun voorbehoud te laten varen en het facultatieve protocol bij dit verdrag te ratificeren (12); onderstreept dat zij de verbintenissen die zij in de verklaring van de Verenigde Naties en in het actieplatform van de vierde Wereldvrouwenconferentie in Peking in 1995 zijn aangegaan, volledig moeten nakomen;

56.

verzoekt de lidstaten en de EU door efficiënte maatregelen directe en indirecte discriminatie van vrouwen op alle terreinen (waaronder het huwelijk, partnerschap en andere gezinsrelaties) en meervoudige discriminatie (die plaatsvindt op grond van geslacht en tegelijkertijd op grond van een andere reden) te bestrijden;

57.

dringt erop aan speciale aandacht te schenken aan de situatie van vrouwen die tot etnische minderheden behoren en aan geïmmigreerde vrouwen, aangezien hun marginalisatie nog wordt versterkt door een meervoudige discriminatie zowel binnen als buiten hun eigen gemeenschappen; beveelt aan geïntegreerde nationale actieplannen goed te keuren om op doeltreffende wijze aan de meervoudige discriminatie het hoofd te bieden, vooral wanneer zich in een bepaald land diverse organen met discriminatieproblemen bezighouden;

58.

onderstreept dat het geweld waarmee vrouwen vanwege hun geslacht te kampen hebben, vooral binnen het gezin, op Europees en nationaal niveau moet worden erkend en bestreden, aangezien het gaat om een wijdverbreide en vaak onderschatte schending van de rechten van vrouwen, en verzoekt derhalve de lidstaten de passende en doelmatige maatregelen te treffen om aan vrouwen een leven zonder geweld te garanderen en hierbij rekening te houden met de Verklaring inzake de uitbanning van geweld jegens vrouwen (13);

59.

verzoekt de lidstaten en de EU seksuele uitbuiting in al haar vormen te erkennen en aan te pakken; lidstaten die niet hebben voldaan aan de overeengekomen EU-wetgeving ter bestrijding van mensenhandel moeten ter verantwoording worden geroepen (14); de lidstaten dienen het Protocol inzake de preventie, bestrijding en bestraffing van mensenhandel, in het bijzonder vrouwenhandel en kinderhandel, ter aanvulling van het Verdrag tegen transnationale georganiseerde misdaad, en het Verdrag van de Raad van Europa inzake de bestrijding van mensenhandel te ratificeren; verzoekt de Commissie met klem het Actieplan inzake mensenhandel ten uitvoer te leggen;

60.

onderstreept de noodzaak de bevolking bewuster te maken van het recht op seksuele en reproductieve gezondheidszorg, en doet een beroep op de lidstaten om erop toe te zien dat vrouwen deze rechten volledig kunnen uitoefenen, om adequate seksuele voorlichting, informatie en diensten voor vertrouwelijk advies in te voeren en de toegang tot contraceptiemethoden te vergemakkelijken ten einde niet-gewenste zwangerschappen en gevaarlijke en illegale abortussen te voorkomen en de praktijk van genitale verminking van vrouwen te bestrijden;

61.

benadrukt dat vrouwen die tot etnische minderheden behoren, ongeacht hun juridische status, toegang moeten krijgen tot veilige, gelijke en cultuurgevoelige gezondheidszorg en rechten, en met name seksuele en reproductieve gezondheidszorg en rechten; er moet een Europees wetgevingskader worden vastgesteld om de fysieke integriteit van meisjes te beschermen tegen genitale verminking;

62.

onderstreept dat, hoewel op het stuk van de werkgelegenheid voor vrouwen reeds vooruitgang is geboekt en vrouwen een hoog opleidingsniveau hebben, vrouwen nog steeds blijven steken in bepaalde beroepen, zij nog steeds minder loon krijgen dan mannen voor hetzelfde werk, zij minder vertegenwoordigd zijn in leidinggevende functies en door de werkgevers met wantrouwen worden bekeken ten aanzien van zwangerschap en moederschap; met het oog op de economische onafhankelijkheid van vrouwen en gelijkheid tussen vrouwen en mannen moeten de loonverschillen tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt worden aangepakt;

63.

verzoekt de lidstaten en de sociale partners de nodige maatregelen te nemen om te strijden tegen seksuele en psychische intimidatie op de arbeidsplaats;

64.

onderstreept de noodzaak vrouwen in hun beroepscarrière te steunen, ook door actief beleid om privéleven, werk en gezin combineerbaar te maken; dringt er bij de Commissie en de lidstaten op aan zowel gedeeld ouderschapsverlof als vaderschapsverlof te bevorderen en de kosten van moederschap en ouderschapsverlof evenredig te spreiden om ervoor te zorgen dat vrouwen niet langer duurdere arbeidskrachten dan mannen zijn; onderstreept voorts de behoefte aan bewustmakingscampagnes om genderstereotiepe gezinspatronen te vermijden en te wijzen op het belang van flexibele arbeidsomstandigheden, meer kinderopvang en een volledige deelname van vrouwen met kinderen aan pensioenregelingen;

65.

verzoekt de lidstaten om samen met de sociale partners de strijd aan te binden tegen discriminatie van zwangere vrouwen op de arbeidsmarkt en alle nodige maatregelen te treffen om zwangere vrouwen maximale bescherming te bieden; verzoekt de Commissie om nauwkeuriger na te gaan of de nationale bepalingen op dit gebied stroken met het Gemeenschapsrecht en, indien nodig, passende voorstellen te doen voor de herziening van de communautaire wetgeving;

66.

vestigt de aandacht op het groot aantal partners (vooral vrouwen) van zelfstandigen (vooral in de landbouw) die in vele lidstaten een onzekere rechtspositie hebben, hetgeen kan leiden tot specifieke financiële en juridische problemen bij zwangerschapsverlof en ziekteverlof, het opbouwen van pensioen en de toegang tot sociale zekerheid, ook bij scheiding;

67.

erkent dat de ongelijke toegang van vrouwen tot economische middelen op de arbeidsmarkt hun toegang tot sociale bescherming, en met name pensioenrechten, ondermijnt, waardoor oudere vrouwen een groter risico op armoede lopen dan oudere mannen; om discriminatie van vrouwen te voorkomen, is het van groot belang dat rechten in de socialebeschermingstelsels niet op de gezinseenheid worden gebaseerd, maar individueel worden gegarandeerd; voor de tijd die buiten de formele arbeidsmarkt aan zorg voor afhankelijke persnen wordt besteed, moeten „tijdskredieteenheden” worden toegekend die meetellen bij de berekening van de volledige pensioenrechten;

68.

onderstreept dat het belangrijk is ervoor te zorgen dat de onderdanen van derde landen die op het grondgebied van de Unie komen wonen, alsook de burgers van de Unie op de hoogte zijn van de bestaande wetgeving en de maatschappelijke akkoorden inzake de gelijkheid tussen mannen en vrouwen, opdat discriminatie kan worden voorkomen, die voortkomt uit een gebrek aan kennis van de juridische en sociale context;

69.

verzoekt de lidstaten om van de hand te wijzen dat een beroep wordt gedaan op gewoontes, tradities en religieuze overwegingen om discriminatie, onderdrukking of geweld jegens vrouwen goed te praten, en te voorkomen dat beleid wordt vastgesteld dat hun leven in gevaar brengt;

70.

verzoekt de Commissie een studie te verrichten naar discriminatie van eenpersoonshuishoudens, met name op het gebied van fiscale behandeling, sociale zekerheid, openbare diensten, gezondheidsdiensten en huisvesting;

71.

is van oordeel dat discriminerende opmerkingen van de zijde van religieuze, sociale en politieke leiders jegens homoseksuelen haat en geweld voeden, en verzoekt de betrokken bestuurlijke instanties deze te veroordelen;

72.

steunt in dit opzicht van ganser harte het door alle lidstaten gesteunde Franse initiatief om homoseksualiteit overal uit de strafrechtelijke sfeer te halen, daar homoseksualiteit in 91 landen nog steeds een strafbaar feit is, waarop soms zelfs de doodstraf staat;

73.

is verheugd over de publicatie van het eerste thematische verslag van het Bureau dat op zijn verzoek is opgesteld met als titel „Homofobie en discriminatie op basis van seksuele gerichtheid in de lidstaten” en verzoekt de lidstaten en de EU-instellingen dringend gevolg te geven aan de aanbevelingen van het Bureau of de redenen te vermelden waarom zij dat niet doen;

74.

herinnert alle lidstaten eraan dat, overeenkomstig de jurisprudentie van het Europees Hof voor de rechten van de mens, de vrijheid van samenkomst ook geldt wanneer de standpunten van degenen die dit recht uitoefenen, indruisen tegen het meerderheidsstandpunt, en dat bijgevolg het discriminerende verbieden van optochten en het niet-voldoen aan de verplichting om een passende bescherming aan de deelnemers hieraan te bieden in strijd zijn met de beginselen die worden gegarandeerd door het Europees Hof voor de rechten van de mens, door artikel 6 van het EU-Verdrag betreffende gemeenschappelijke Europese waarden en beginselen en door het Handvest;

75.

verzoekt de lidstaten die wetgeving betreffende partnerschappen tussen personen van hetzelfde geslacht hebben vastgesteld, om door andere lidstaten vastgestelde bepalingen met soortgelijke rechtsgevolgen te erkennen; verzoekt deze lidstaten richtsnoeren voor te stellen voor de wederzijdse erkenning van de bestaande wetgeving door de lidstaten, om te garanderen dat het recht van vrij verkeer van homoseksuele paren in de Europese Unie onder dezelfde voorwaarden wordt toegepast als voor heteroseksuele paren;

76.

dringt er bij de Commissie op aan voorstellen in te dienen om ervoor te zorgen dat de lidstaten het beginsel van wederzijdse erkenning van homoseksuele paren, of zij nu gehuwd zijn of in een geregistreerde partnerschap samenleven, toepassen, met name wanneer deze het in het recht van de Unie vastgelegde recht op vrij verkeer uitoefenen;

77.

verzoekt de lidstaten die dat nog niet hebben gedaan om, in toepassing van het gelijkheidsbeginsel, wetgevingsmaatregelen te nemen om een eind te maken aan de discriminatie die sommige paren ondervinden op grond van hun seksuele geaardheid;

78.

verzoekt de Commissie ervoor te zorgen dat de lidstaten asiel verlenen aan mensen die op de vlucht zijn voor vervolging op grond van hun seksuele geaardheid in hun land van oorsprong, initiatieven op bilateraal en multilateraal niveau te nemen om een eind te maken aan de vervolging van mensen op grond van hun seksuele geaardheid, en een studie te verrichten naar de situatie van transseksuelen in de lidstaten en in de kandidaatlanden, met name naar de risico's van intimidatie en geweld;

79.

dringt er bij de Raad en de Commissie, alsmede bij de diverse plaatselijke, regionale en nationale overheidsinstanties van de lidstaten op aan om hun maatregelen ter bestrijding van antisemitisme en aanvallen op minderheidsgroeperingen, met inbegrip van Roma, traditionele nationale minderheden en onderdanen uit derde landen, zodanig te coördineren dat de beginselen van tolerantie en niet-discriminatie worden nageleefd en de sociale, economische en politieke integratie wordt bevorderd; verzoekt de lidstaten die dat nog niet hebben gedaan om de VN-Commissie voor de uitbanning van rassendiscriminatie bevoegd te verklaren om individuele meldingen in het kader van het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie te ontvangen en te onderzoeken;

80.

dringt bij de lidstaten aan op de vastberaden vervolging van elk haatdiscours in racistische mediaprogramma's en artikelen waarin intolerantie wordt gepredikt, in de vorm van haatmisdrijven jegens Roma, immigranten, buitenlanders, traditionele nationale minderheden en andere minderheidsgroeperingen, alsmede door muziekgroepen en tijdens neonaziconcerten, die vaak ongestraft kunnen plaatsvinden; dringt er eveneens bij politieke partijen en bewegingen die een sterke invloed uitoefenen op de massamedia op aan zich te onthouden van een haatdiscours en van laster jegens minderheidsgroeperingen in de Unie;

81.

verzoekt de lidstaten een nog sterkere betrokkenheid van de sociale partners te bevorderen bij het ondernemen van actie gericht op het de kop indrukken van discriminatie op grond van handicap of leeftijd en om de toegang van jongeren, bejaarden en gehandicapten tot de arbeidsmarkt en opleidingsprogramma's ingrijpend te verbeteren; doet een beroep op alle lidstaten die dat nog niet hebben gedaan, om het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van personen met een handicap en het facultatieve protocol daarbij te ratificeren;

82.

dringt er bij de Commissie op aan ervoor te zorgen dat de kredieten die de lidstaten verstrekken om aan mensen met een handicap faciliteiten te bieden voldoen aan de normen in het VN-Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap, en dat financiële middelen ter beschikking worden gesteld voor adequate dienstverlening vanuit de gemeenschap of de familie en voor alternatieven voor een onafhankelijk bestaan;

83.

is van oordeel dat het belangrijk is ervoor te zorgen dat allen die geriatrische zorg of verpleging voor ziekte of invaliditeit behoeven, over toegang tot zorg en behandeling beschikken en wijst op de noodzaak van speciale aandacht voor het bieden van zorg aan en het beschermen van jonge mensen met een handicap;

84.

wijst met nadruk op het belang van de media bij de bevordering van diversiteit, multiculturalisme en tolerantie; dringt er bij alle mediadiensten op aan inhoud tegen te gaan die racisme, vreemdelingenhaat, intolerantie en ongeacht welke vorm van discriminatie in de hand kan werken;

85.

spoort de lidstaten ertoe aan in het kader van het Europees Jaar van de Interculturele Dialoog (2008) samen te werken met een breed scala aan belanghebbenden, met name NGO's, teneinde de interculturele dialoog te bevorderen en met name onder jongeren te werken aan bewustwording omtrent gedeelde gemeenschappelijke waarden en respect voor culturele, religieuze en taalkundige diversiteit;

86.

wijst met nadruk op de belangrijke rol van sport bij de bevordering van tolerantie, wederzijds respect en begrip; dringt er bij de nationale en Europese sportorganisaties op aan hun inspanningen ter bestrijding van racisme en vreemdelingenhaat voort te zetten, en spoort ertoe aan om nieuwe, krachtiger en verstrekkender initiatieven te ontwikkelen teneinde voort te bouwen op maatregelen die reeds van kracht zijn;

87.

benadrukt de belangrijke rol van mediageletterdheid met het oog op adequate en gelijke opleidingskansen voor alle burgers van de Unie;

88.

verzoekt de lidstaten te zorgen voor de effectieve integratie van nieuwkomers uit landen buiten de Europese Unie, inzonderheid kinderen en jongeren, in de onderwijssystemen van de EU-lidstaten, en hen te helpen door hun culturele diversiteit aan te moedigen;

89.

wijst andermaal op het feit dat de grondrechten niet ophouden bij de kazernepoorten en dat zij tevens volledig gelden voor burgers in uniform, en doet de aanbeveling dat de lidstaten erop toezien dat de grondrechten ook in de strijdkrachten worden geëerbiedigd;

90.

is geschokt door het tragische lot van de mensen die sterven bij hun pogingen het Europese grondgebied te bereiken, of die in de handen van smokkelaars of mensenhandelaars vallen;

91.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om een effectief, wettelijk migratiebeleid op de lange termijn in te voeren, en daadwerkelijke toegang tot het grondgebied van de EU en tot een procedure voor soepelere en gecoördineerde regels voor asielzoekers te garanderen, in plaats van al hun inspanningen te concentreren op de preventie van illegale immigratie en hierbij een steeds groter arsenaal aan controlemaatregelen aan de grens te ontplooien waarbij het aan de nodige mechanismen ontbreekt om potentiële asielzoekers aan de grenzen van Europa te identificeren, hetgeen leidt tot schendingen van het beginsel van non-refoulement, zoals vastgelegd in het Verdrag betreffende de status van vluchtelingen van 1951;

92.

roept de lidstaten op de richtsnoeren van de UNHRC met betrekking tot gender (2002) toe te passen bij de tenuitvoerlegging van de bestaande communautaire richtlijnen inzake asiel;

93.

verzoekt de Raad de respectieve taken van het Europees Agentschap voor het beheer van de operationele samenwerking aan de buitengrenzen van de lidstaten van de Europese Unie (FRONTEX) en van de lidstaten te verduidelijken, om ervoor te zorgen dat bij de controles aan de grenzen de mensenrechten worden geëerbiedigd; acht het dringend noodzakelijk het mandaat van FRONTEX aan te passen om hierin de redding op zee op te nemen; verzoekt om democratische controle van het Parlement bij de sluiting van akkoorden door FRONTEX met derde landen, met name met betrekking tot de gezamenlijke organisatie van terugkeer;

94.

verzoekt de Raad en de Commissie om FRONTEX de bevoegdheid te verlenen om een gestructureerde samenwerking tot stand te brengen met het Bureau en de Hoge Commissaris voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) ten einde de operaties waarin rekening wordt gehouden met de bescherming van de mensenrechten, te vergemakkelijken;

95.

is verontrust over de tendens om de grenscontroles steeds verder van de geografische grenzen van de Unie te verleggen, aangezien daardoor ten zeerste het toezicht wordt bemoeilijkt op hetgeen er gebeurt wanneer personen die de status van vluchteling willen verkrijgen of personen die internationale bescherming behoeven, in contact treden met de autoriteiten van een derde land;

96.

dringt er bij de Commissie en in het bijzonder bij de Raad op aan om de toekomstgerichte Unie-strategie op het vlak van asiel op een snelle en ambitieuze manier door te voeren bij de uitvoering van Fase II, met inbegrip van de herziening van Richtlijn 2005/85/EG van de Raad van 1 december 2005 betreffende minimumnormen voor de procedures in de lidstaten voor de toekenning of intrekking van de vluchtelingenstatus (15) en van Richtlijn 2004/83/EG van de raad van 29 april 2004 inzake minimumnormen voor de erkenning van onderdanen van derde landen en staatlozen als vluchteling of als persoon die anderszins internationale bescherming behoeft, en van de inhoud van de verleende bescherming (16), alsmede de oprichting van een Europees ondersteuningsbureau voor asielzaken;

97.

verzoekt de Commissie om de omzetting van de Richtlijn 2003/9/EG van de Raad van 27 januari 2003 tot vaststelling van minimumnormen voor de opvang van asielzoekers in de lidstaten (17) nauwgezet in het oog te blijven houden, opdat de niet-omzetting of de gedeeltelijke omzetting in vele lidstaten niet leidt tot praktijken die niet aan de minimumnormen van de richtlijn beantwoorden;

98.

wijst andermaal op het feit dat migranten die geen asielverzoek indienen, ook in specifieke geschikte structuren moeten worden opgevangen waar zij met behulp van tolken en hiertoe opgeleide culturele werkers kennis kunnen nemen van hun rechten en de mogelijkheden die het recht van het land van ontvangst, het Gemeenschapsrecht en de internationale verdragen bieden;

99.

dringt erop aan speciale aandacht te besteden aan de situatie van vluchtelingen-, asielzoekende en migrerende kinderen en van de kinderen van asielzoekers, vluchtelingen en mensen zonder identiteitspapieren, opdat elk kind zijn rechten, zoals vastgelegd in het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind, met inbegrip van het recht op non-discriminatie, volledig kan uitoefenen, en in alle genomen maatregelen in de eerste plaats rekening te houden met het prevalerend belang van het kind, maar wel de belangrijke rol en de verantwoordelijkheid van ouders te erkennen; vestigt de aandacht op de ontwikkeling in sommige lidstaten van een parallel systeem voor onderwijs en onderstreept dat verschillende systemen voor zorg en bijstand voor de kinderen van onderdanen en voor de kinderen van niet-onderdanen noch discriminerend, noch langdurig mogen zijn en gerechtvaardigd moeten worden door het feit dat ze beter onderwijs bieden, waaronder begrepen onderwijs in de talen van het gastland, voor alle kinderen;

100.

dringt erop aan speciale aandacht te besteden aan niet-begeleide minderjarige en minderjarigen die bij aankomst op het grondgebied van de Unie in het kader van illegale immigratie van hun ouders gescheiden werden, en onderstreept de plicht van de lidstaten aan deze minderjarigen bijstand en speciale bescherming te verlenen; verzoekt de plaatselijke, regionale en nationale overheidsinstanties en de Europese instellingen om met toewijding samen te werken om deze kinderen te beschermen tegen alle vormen van geweld en uitbuiting, om ervoor te zorgen dat onverwijld een voogd wordt aangewezen, om hun rechtsbijstand te bieden, hun familie op te sporen en hun opvangomstandigheden te verbeteren middels passende huisvesting, een makkelijke toegang tot gezondheidszorg, onderwijs en opleiding, met name wanneer het gaat om de officiële taal van het land van opvang, beroepsopleiding en een volledige opneming in het schoolsysteem;

101.

herinnert eraan dat de administratieve detentie van kinderen niet zou mogen bestaan en dat kinderen die door hun familie worden begeleid, slechts in zeer buitengewone omstandigheden vastgehouden zouden mogen worden en dan nog zo kort mogelijk en alleen indien detentie in hun belang is, overeenkomstig de artikelen 3 en 37, onder b van het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de rechten van het kind;

102.

dringt aan op een grotere coördinatie tussen het nationale beleid inzake de integratie van onderdanen uit derde landen en de Europese initiatieven op dit gebied; onderstreept dat gemeenschappelijke basisbeginselen voor een samenhangend Europees kader ter zake ervoor zouden moeten zorgen dat het integratiebeleid niet alleen een antidiscriminatiebeleid omvat, maar ook verder reikt en zich uitstrekt tot een reeks gebieden, zoals werkgelegenheid, onderwijs en beroepsopleiding;

103.

dringt aan op de ontwikkeling van integratieprogramma's en programma's voor interculturele dialoog die gericht zijn op het voorkómen van potentiële spanningen tussen intracommunautaire migranten en autochtone gemeenschappen in het kader van het verschijnsel van de migratie na de uitbreiding;

104.

is van mening dat de uit de immigratie voortgekomen minderheden het meeste behoefte hebben aan een zo snel mogelijke integratie in de maatschappij van het land waarin zij zich hebben gevestigd en dat ervoor moet worden gezorgd dat een en ander in een geest van wederkerigheid gebeurt; is van oordeel dat het even belangrijk is te erkennen dat elke persoon die in een lidstaat geboren en woonachtig is, het recht van toegang tot de burgerrechten heeft; is van mening dat het recht van inwoners om deel te nemen aan het politieke leven op plaatselijk niveau de sociale en politieke integratie bevordert;

105.

is verontrust over het feit dat het ontbreken van een doelmatig integratiebeleid leidt tot de uitsluiting van honderdduizenden niet-onderdanen en staatlozen uit het sociale, politieke en beroepsleven hetgeen afbreuk doet aan de doelstelling van de Unie om de arbeidsmobiliteit te verbeteren ten einde het concurrentievermogen en de economische welvaart te verhogen; erkent het risico dat uitsluiting een persoon in een kwetsbare positie kan brengen hetgeen radicalisering, mensenhandel en andere vormen van uitbuiting in de hand werkt;

106.

onderstreept het feit dat mensen pas mogen worden gerepatrieerd na een billijke en volledige behandeling van hun verzoek; is van oordeel dat, indien terugkeer onmogelijk of onmenselijk is vanwege de kritieke situatie ten aanzien van de mensenrechten in het land van oorsprong of doorvoer, de lidstaten zich ervan moeten onthouden deze mensen terug te sturen, overeenkomstig de jurisprudentie van het Europees Hof voor de rechten van de mens;

107.

dringt er bij de lidstaten op aan de levens- en integratie-omstandigheden van naar hun landen van oorsprong en doorvoerlanden gerepatrieerde personen te controleren en de nodige maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat deze personen passende bijstand krijgen;

108.

is verontrust over het feit dat sedert enige jaren het aantal detentiecentra voor buitenlanders in de lidstaten en aan hun grenzen is toegenomen; dringt erop aan, op basis van talrijke rapporten, met inbegrip van die van de delegaties van zijn Commissie burgerlijke vrijheden, justitie en binnenlandse zaken waarin veel voorkomende schendingen van de mensenrechten aan de kaak worden gesteld, de volgende maatregelen te nemen:

109.

is verontrust over het feit dat sedert 2002 overnameclausules worden opgenomen in de meeste bilaterale overeenkomsten die de Unie met derde landen heeft afgesloten, inclusief de handelsovereenkomsten, hetgeen leidt tot een toenemende uitbesteding van het migratiebeleid van de Unie, dat wordt gekenmerkt door een ontoereikende parlementaire controle, zowel op Europees als nationaal niveau; verzoekt derhalve de Commissie en de Raad om het Parlement in een vroegtijdig stadium bij de onderhandelingen over een dergelijke overeenkomst te betrekken en het regelmatig verslag uit te brengen over het aantal personen dat op basis van deze clausules uit de EU wordt uitgewezen;

110.

verdedigt de vrijheid van meningsuiting als een basiswaarde van de EU; is van oordeel dat zij binnen de grenzen van de wetgeving moet worden uitgeoefend, moet bestaan naast de persoonlijke verantwoordelijkheid en moet zijn gebaseerd op de eerbiediging van de rechten van anderen;

111.

is te spreken over de over het algemeen bevredigende situatie van de persvrijheid in de lidstaten, aangezien alle 27 lidstaten voorkomen onder de eerste 56 landen van het wereldklassement 2007 van de persvrijheid van Verslaggevers zonder grenzen;

112.

verzoekt de lidstaten die in de afgelopen jaren hun justitiële instanties hebben gebruikt voor de schending van het recht van journalisten om hun bronnen geheim te houden en van het recht van journalisten en redacteuren om informatie te publiceren, of die van plan zijn hun wetgeving in die zin aan te passen, hun wetgeving en hun praktijken te verbeteren overeenkomstig het arrest van het Europees Hof voor de rechten van de mens van 27 maart 1996 en de aanbeveling van het Comité van ministers van de Raad van Europa over het recht van journalisten om hun informatiebronnen niet openbaar te maken (18), aangezien de schending van dit recht thans de grootste bedreiging vormt voor de vrijheid van meningsuiting van journalisten in de EU en in de afgelopen jaren in deze situatie geen noemenswaardige verbetering is opgetreden;

113.

beschouwt de vrijheid van meningsuiting en de onafhankelijkheid van de pers als universele rechten, die niet mogen worden geschaad door individuen of groepen die zich aangevallen voelen door hetgeen gezegd of geschreven wordt; onderstreept tegelijkertijd dat het recht op schadeloosstelling bij onjuiste berichtgeving of laster overeenkomstig de vigerende wetgeving door de rechtbanken moet worden gewaarborgd;

114.

is van oordeel dat de persvrijheid altijd binnen de grenzen van de wet moet worden uitgeoefend, maar is tegelijkertijd verontrust over het feit dat de verleiding van de laatste jaren om bepaalde onderwerpen uit het openbare debat te weren, in vele lidstaten leidt tot een vorm van niet-officiële censuur of tot zelfcensuur door de media;

115.

veroordeelt elke vorm van geweld tegen kinderen en onderstreept met name de noodzaak de meest voorkomende vormen van geweld in de lidstaten te bestrijden: pedofilie, seksueel misbruik, geweld in het gezin, lijfstraffen in scholen en verschillende vormen van misbruik in instellingen; dringt erop aan dat betrouwbare, vertrouwelijke en toegankelijke mechanismen worden ingevoerd waarmee de kinderen in alle lidstaten geweld kunnen melden, en dat aan deze mechanismen veel ruchtbaarheid wordt gegeven;

116.

verzoekt de lidstaten doeltreffende maatregelen te nemen om de verschillende vormen van uitbuiting van kinderen te verbieden, met inbegrip van prostitutie, de productie van kinderpornografie, drugshandel, zakkenrollen, bedelen en elke ander vorm van uitbuiting;

117.

verzoekt de lidstaten maatregelen te nemen tegen het gebruik bij bepaalde Roma-gemeenschappen dat niet-officiële huwelijken worden gesloten tussen soms zeer jonge minderjarigen; beschouwt dit gebruik als een vorm van seksueel misbruik, waardoor de ontwikkeling van de kinderen wordt geschaad en schoolverlating wordt gestimuleerd;

118.

verzoekt de dertien lidstaten die geen wetgeving ter zake hebben, lijfstraffen volledig te verbieden, overeenkomstig de studie van de Verenigde naties over geweld jegens kinderen van 2006, waarin lijfstraffen als de meest voorkomende vorm van geweld tegen kinderen worden aangemerkt;

119.

onderstreept dat ervoor moet worden gezorgd dat in alle beleidsvormen, zowel op het niveau van de Unie als op nationaal niveau, aandacht wordt besteed aan de afschaffing van kinderarbeid in al zijn vormen; is van mening dat fulltimeronderwijs de beste wijze is om het probleem op te lossen, zowel om dergelijk misstanden te voorkomen als om de vicieuze cirkel van analfabetisme en armoede te doorbreken;

120.

merkt op dat in de stedelijke en plattelandsgebieden van sommige lidstaten duizenden kinderen de ergste vormen van arbeid verrichten en verzoekt derhalve de lidstaten dit probleem bij de kern aan te pakken door stringent de nationale wetten toe te passen en door nationale onderwijscampagnes voor zowel ouders als kinderen te organiseren;

121.

herinnert eraan dat bijna 20% van de kinderen in de Unie onder de armoedegrens leeft en dat de kwetsbaarsten onder hen uit eenoudergezinnen komen en/of ouders hebben, die in het buitenland geboren zijn; onderstreept derhalve dat passende maatregelen om toegang te verlenen tot rechten moeten worden genomen, die gericht zijn de op de behoeften van de kinderen, met inbegrip van steunmaatregelen voor de gezinnen, en verzoekt de lidstaten, vooral die waar de armoede het grootst is, ambitieuze en haalbare doelstellingen vast te stellen om de armoede onder kinderen en hun gezinnen terug te dringen;

122.

verzoekt de Commissie om ernaar te streven de verschillende strategieën inzake met name armoede onder kinderen en in hun gezinnen, werkloosheid onder jongeren en de sociale integratie van minderheden op te nemen in alle desbetreffende ontwikkelingsstrategieën, met inbegrip van de beleidsdocumenten voor armoedebestrijding en de indicatieve programma's; dringt er bij de lidstaten op aan effectief op te treden tegen kinderhandel, de grensoverschrijdende samenwerking te versterken, te voorzien in gespecialiseerde opleidingen en hiertoe wettelijke normen toe te passen;

123.

benadrukt het belang van de bescherming van kinderen; is van mening dat de maatregelen die verband houden met de EU-strategie inzake de rechten van het kind, zoals een volledig aan kinderkwesties gewijde website, speciale hulp- en noodtelefoonlijnen en de toekenning van budgettaire middelen aan EU-programma's voor acties ten behoeve van kinderen, volledig ten uitvoer moeten worden gelegd en verder moeten worden ontwikkeld;

124.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om speciale aandacht te besteden aan de discriminatie van jonge mensen en kinderen, die vele vormen aanneemt en vooral kinderen die in armoede leven, straatkinderen en jonge mensen uit etnische minderheden en migrantengroepen, alsmede gehandicapte jonge mensen en kinderen treft, en die ertoe leidt dat deze kinderen geen toegang tot onderwijs en gezondheidszorg hebben;

125.

dringt erop aan ten behoeve van Roma-kinderen, vooral maar niet alleen in de lidstaten waarin de Roma een grote etnische minderheid vormen, specifieke maatregelen te nemen om een einde te maken aan discriminatie, segregatie, sociale uitsluiting en uitsluiting van onderwijs waarvan zij vaak het slachtoffer zijn; verzoekt de lidstaten met name inspanningen te doen om een einde te maken aan de volkomen ongerechtvaardigde oververtegenwoordiging van Roma-kinderen in instellingen voor geestelijk gehandicapten, om voorlichtingscampagnes voor schoolbezoek te organiseren en om het verschijnsel aan te pakken dat vele Roma-kinderen niet over een identiteitsbewijs beschikken;

126.

dringt er bij de lidstaten op aan zorg te dragen voor de effectieve integratie in hun onderwijssystemen van benadeelde en sociaal uitgesloten kinderen, vanaf zeer jonge leeftijd, en in dit verband uitwisselingen van optimale praktijken te bevorderen;

127.

dringt er bij de lidstaten op aan discriminatie in het onderwijs, bijvoorbeeld de segregatie van Roma-kinderen, te bestrijden overeenkomstig het desbetreffende recente arrest van het Europees Hof voor de rechten van de mens in Straatsburg (19);

128.

is van oordeel dat de hechtenis van minderjarige delinquenten slechts een allerlaatste middel moet zijn en zo kort mogelijk moet worden ingezet, en dringt er derhalve op aan dat voor minderjarigen wordt voorzien in straffen ter vervanging van hechtenis; dringt aan op het nemen van heropvoedingsmaatregelen, zoals maatschappelijke dienstverlening, met het oog op de re-integratie van deze jongeren in de maatschappij en het beroepsleven;

129.

stelt vast dat de leeftijd van strafrechtelijke verantwoordelijkheid niet in alle lidstaten dezelfde is en is verontrust over het feit dat in sommige lidstaten kinderen regelmatig voor een rechtbank voor volwassenen moeten verschijnen en dat in andere lidstaten gespecialiseerde rechtbanken voor minderjarigen worden gesloten; verzoekt de lidstaten hun rechtsstelsels op elkaar af te stemmen, opdat geen enkel kind op dezelfde wijze wordt beoordeeld als een volwassene;

130.

verzoekt alle lidstaten te zorgen voor een doelmatige onafhankelijke rechtsbijstand van kinderen in alle hen betreffende rechterlijke of semi-rechterlijke procedures en erop toe te zien dat zij van rechtswege een voogd krijgen toegewezen, wanneer geen lid van hun familie namens hen kan optreden; onderstreept dat alle kinderen, met inbegrip van degenen die in juridische zorginstellingen zijn geplaatst, door de autoriteiten in kennis moeten worden gesteld van het bestaan van klachtenmechanismen;

131.

verzoekt de lidstaten het recht van kinderen op een gezin te waarborgen en derhalve doelmatige oplossingen af te bakenen om te voorkomen dat ouders en kinderen worden gescheiden en dat kinderen aan hun lot worden overgelaten; verzoekt de lidstaten het beleid van grote instellingen op te geven en in plaats daarvan doelmatige alternatieve structuren voorkinderzorg te hervormen, te ontwikkelen en te versterken, die zijn gebaseerd op gezin en maatschappij; verzoekt de lidstaten ingeval van plaatsing te voorzien in de nodige middelen om te zorgen voor de terugkeer van het kind in het gezin;

132.

dringt er bij de lidstaten op aan om de nodige maatregelen te nemen met het oog op de kwaliteit van de opvangstructuren voor kinderen, waartoe een voortgezette beroepsopleiding, goede arbeidsomstandigheden en behoorlijk salaris behoren voor degenen die zich beroepshalve met de kinderen bezighouden; onderstreept dat dergelijke structuren en hun personeel aan de kinderen een solide basis voor hun toekomst geven en ook aan de ouders ten goede komen, met name die ouders wier werklast zeer zwaar is en alleen opvoedende ouders, en dat zij tevens een alternatief aan de kinderen bieden wier gezinsstructuur te wensen overlaat of niet voorhanden is;

133.

herinnert eraan dat kinderen het recht op meningsuiting hebben, naargelang van hun leeftijd en rijpheid, en dat hun de mogelijkheid moet worden geboden om deel uit te maken van een groep kinderen of een vereniging om zo andere kinderen te kunnen ontmoeten en zich in dit verband te uiten; verzoekt derhalve de lidstaten en de plaatselijke autoriteiten om projecten te bevorderen die kinderen de mogelijkheid bieden zich aldus te uiten in het kader van plaatselijke raden of parlementen voor kinderen, door ervoor te zorgen dat de meest uitgesloten kinderen erbij worden betrokken en dat onder kinderen uitgebreid informatie over deze activiteiten wordt verspreid;

134.

is verheugd over het feit dat de Commissie een forum heeft opgezet waartoe vertegenwoordigers van de Europese instellingen en nationale en internationale organisaties behoren, die zich op het gebied van de rechten van het kind inzetten; is van oordeel dat de participatie van kinderen een van de voornaamste doelstellingen van dit forum moet zijn en doet derhalve een beroep op de Commissie om ervoor te zorgen dat de kinderen bij alle activiteitenstadia van het forum worden betrokken;

135.

acht het belangrijk dat informatie over de rechten van kinderen op toegankelijke wijze en met geschikte middelen onder kinderen wordt verspreid; verzoekt de Commissie doeltreffende communicatie-instrumenten te ontwikkelen waarmee de kennis van kinderen over hun rechten, de situatie van de kinderen in de lidstaten en de activiteiten van de Unie op dit gebied wordt vergroot;

136.

is van mening dat armoede en sociale uitsluiting slechts kunnen worden bestreden door alle grondrechten te waarborgen, en met name de economische en sociale rechten van allen; stemt in dit verband in met het besluit om 2010 uit te roepen tot het Europese Jaar van de bestrijding van armoede en sociale uitsluiting; verzoekt de Commissie en de lidstaten in dit verband ambitieuze doelstellingen overeen te komen en na te streven;

137.

onderstreept het feit dat er een geheel van ondeelbare en onderling samenhangende grondrechten bestaat, waartoe alle mensen daadwerkelijk toegang moeten hebben;

138.

benadrukt dat volgens artikel 30 van het herzien Europees Sociaal Handvest iedereen recht heeft op bescherming tegen armoede en uitsluiting, en verzoekt de lidstaten dit te ratificeren;

139.

onderstreept dat steeds meer belang moet worden gehecht aan het beleid inzake „actieve integratie” van mensen die het verst van de arbeidsmarkt staan;

140.

benadrukt het feit dat extreme armoede en sociale uitsluiting in strijd zijn met de grondrechten;

141.

wenst een daadwerkelijke opneming van de sociale dimensie en van de grondrechten in alle beleidsvormen van de Unie;

142.

zet zich in voor een duurzaam model van sociale ontwikkeling dat strookt met een benadering op basis van de sociale rechten en dat vooral gericht is op meer sociale samenhang;

143.

herinnert aan het feit dat in de artikelen 34 en 36 van het Handvest het recht op sociale zekerheid en sociale diensten en op de toegang tot diensten van algemeen economische belang wordt erkend; doet een beroep op de lidstaten om aan alle burgers, met inbegrip van de meest kwetsbaren, de toegang tot deze rechten te waarborgen;

144.

herinnert eraan dat de strijd tegen de armoede moet geschieden in samenwerking met de armste bevolkingsgroepen, die hierbij het meest betrokken zijn en dus het best in staat om te verwoorden hoe het is om geen toegang tot rechten te hebben en hoe hieraan iets kan worden gedaan; wenst de invoering van een participerende democratie waarbij speciale aandacht wordt besteed aan de participatie van personen die te kampen hebben met armoede, uitsluiting, discriminatie en ongelijkheid;

145.

verzoekt de Commissie een Europese kaderdefinitie van dakloosheid te ontwikkelen, vergelijkbare en betrouwbare statistische gegevens te verzamelen en jaarlijks actuele informatie te geven over de maatregelen die in de lidstaten van de EU zijn genomen om een einde aan dakloosheid te maken en over de daarbij geboekte vooruitgang;

146.

dringt er bij de lidstaten op aan „winternoodplannen” te maken die deel uitmaken van een bredere strategie om dakloosheid uit te bannen;

147.

wijst erop dat in artikel 34, lid 3 van het Handvest het recht op sociale bijstand en op bijstand ten behoeve van huisvesting wordt erkend voor al diegenen die niet over voldoende middelen beschikken, ten einde de sociale uitsluiting en armoede te bestrijden; verzoekt de lidstaten derhalve de toegang tot fatsoenlijke huisvesting te garanderen;

148.

herinnert aan de kanttekeningen en beginselen in het rapport van de commissaris voor de rechten van de mens van de Raad van Europa (20);

149.

wijst erop dat in artikel 35 van het Handvest is bepaald dat eenieder recht heeft op toegang tot preventieve gezondheidszorg en op medische verzorging; verzoekt de lidstaten de toegang tot adequate zorg te garanderen, met name voor degenen die een laag inkomen hebben en degenen wier gezondheidstoestand dure en langdurige intensieve zorg vergt;

150.

roept de lidstaten en de EU op ervoor te zorgen dat personen die verdovende middelen gebruiken volledig toegang hebben tot gespecialiseerde gezondheidsdiensten en alternatieve behandelingen, en niet worden behandeld als misdadigers enkel omdat ze zelf onwettige verdovende middelen gebruiken;

151.

onderstreept dat het nodig is de transparantie van de arbeidsmarkt zodanig te verbeteren dat elke soort arbeid (tijdelijk, permanent, voltijds, deeltijds en op basis van een uurloon) in het wit geschiedt, behoorlijk wordt betaald en dat hierbij de rechten van werknemers volledig worden geëerbiedigd;

152.

erkent dat niet alle lidstaten over een nationale wetgeving inzake het minimumloon beschikken; wenst derhalve dat voorschriften worden ingevoerd ten einde de toegang van allen tot fatsoenlijke loonniveaus te waarborgen om ervoor te zorgen dat alle werknemers in de Europese Unie een loon krijgen dat hen in staat stelt een waardig leven te leiden;

153.

dringt er bij de lidstaten en de kandidaatlanden op aan de verdragen van de Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) te ratificeren en volledig ten uitvoer te leggen; verzoekt de Commissie en de lidstaten om de IAO te steunen bij de bestendiging van haar systeem en van haar controlemechanismen;

154.

moedigt de bedrijven ertoe aan om een verantwoordelijk beleid inzake aanwerving en beroepsontwikkeling zonder discriminatie te hanteren ten einde de werkgelegenheid van vrouwen, jongeren en benadeelde personen te bevorderen;

155.

herinnert eraan dat discriminatie eveneens een beperking vormt van de vier fundamentele vrijheden - met name van het vrije verkeer van personen - en op die manier de werking van de interne markt belemmert; roept de Commissie op de lidstaten aan te moedigen de overgangsbepalingen te herzien die de toegang tot hun arbeidsmarkt regelen, om op dit vlak een verschillende behandeling van Europese burgers te vermijden;

156.

verzoekt de lidstaten hun wetgeving te herzien om ervoor te zorgen dat sekswerkers, ongeacht hun wettelijke status, niet worden uitgebuit door criminele organisaties, dat hun grondrechten gewaarborgd zijn en dat ze toegang hebben tot adequate sociale en gezondheidsvoorzieningen;

157.

verzoekt de Commissie en de lidstaten om de sociale integratie te ondersteunen van personen die het verst van de arbeidsmarkt afstaan, en om de situatie van de „arme werknemers” aan te pakken; is van oordeel dat dergelijke strategieën voor een redelijk evenwicht moeten zorgen tussen een billijk salarisniveau, een juist evenwicht tussen beroeps- en gezinsleven, goede arbeidsomstandigheden, sociale bescherming, inzetbaarheid op de arbeidsmarkt en de zekerheid van werk;

158.

verzoekt de lidstaten het Verdrag van de Verenigde Naties inzake de bescherming van de rechten van alle migrerende werknemers en hun gezinsleden (21) te ratificeren en vestigt de aandacht op het feit dat de meeste werknemers, die werk verrichten zonder over de juiste immigratiedocumenten te beschikken, legaal werk verrichten dat onontbeerlijk is voor de Europese economie, zoals het plukken van fruit, de bouw en het onderhoud van gebouwen, en de verzorging van zieken, bejaarden en kinderen;

159.

verzoekt de instellingen van de Unie en de lidstaten om niet langer de term „illegale immigranten” te gebruiken, aangezien deze een zeer negatieve bijklank heeft, en veeleer de termen „onregelmatige werknemers/migranten” te gebruiken of „personen zonder papieren”;

160.

bevestigt andermaal dat het arbeidsrecht bedoeld is om de werknemer die in een onregelmatige arbeidsverhouding werkt te beschermen, hetgeen nu juist het geval is bij werknemers zonder papieren, en verzoekt de lidstaten het recht van alle werknemers om zich te organiseren te waarborgen, ook dat van de werknemers zonder papieren;

161.

verzoekt de Commissie om dezelfde prioriteit en spoed te verlenen aan het in ontwikkeling zijnde immigratiebeleid als aan „sancties tegen werkgevers van illegaal verblijvende onderdanen van derde landen” door deze in één pakket te behandelen;

162.

onderstreept het feit dat het de eerste taak van de arbeidsinspectie is om de werknemers te beschermen en verzoekt derhalve de lidstaten om:

163.

is van mening dat de veroudering van de bevolking een uitdaging vormt en moet worden beschouwd als een kans om personen die over een lange en waardevolle ervaring beschikken, nauwer bij de maatschappij te betrekken waardoor een actief ouder worden wordt bevorderd; is van oordeel dat inspanningen moeten worden geleverd om ouder wordende werknemers op te nemen in de arbeidsmarkt;

164.

is van mening dat speciale aandacht moet worden geschonken aan alleenstaande, bejaarde vrouwen, die een zeer kwetsbare groep vormen en vaak als eersten in armoede verzinken, wanneer de economie stagneert;

165.

wijst erop dat discriminatie van oudere vrouwen moet worden bestreden en dat hun participatie op de arbeidsmarkt moet worden bevorderd (bijvoorbeeld door programma's voor een leven lang leren), gezien hun kwetsbaarheid en hun groeiende aantal in de Unie;

166.

wijst erop dat in artikel 25 van het Handvest is bepaald dat ouderen het recht hebben om een waardig en zelfstandig leven te leiden; beveelt derhalve aan om aan ouderen, in combinatie met de artikelen 34 en 35 van het Handvest, de toegang te garanderen tot preventieve medische zorg en sociale zekerheid, opdat zij een waardig leven kunnen leiden;

167.

verzoekt de lidstaten die dit nog niet hebben gedaan regelgeving betreffende levenstestamenten in te voeren, om ervoor te zorgen dat, in overeenstemming met artikel 9 van het Verdrag van Oviedo inzake de rechten van de mens en de biogeneeskunde, „rekening wordt gehouden met de in het verleden uitgesproken wensen met betrekking tot een medische ingreep, door een patiënt die op het moment van de ingreep niet in staat is zijn wensen kenbaar te maken”, en ervoor te zorgen dat eveneens het recht op waardigheid aan het einde van het leven wordt gewaarborgd;

168.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie, de regeringen en parlementen van de lidstaten en de kandidaatlanden, het Bureau van de Europese Unie voor de grondrechten, het Comité van ministers, de Parlementaire Assemblee en de commissaris voor de mensenrechten van de Raad van Europa, en de dienovereenkomstige organen van de Organisatie voor veiligheid en samenwerking in Europa en van de Verenigde Naties.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/69

—

gezien het voorstel voor een richtlijn van de Raad tot tenuitvoerlegging van de overeenkomst tussen de Associatie van reders van de Europese Gemeenschap (ECSA) en de Europese Federatie van vervoerswerknemers (ETF) inzake het verdrag betreffende maritieme arbeid van 2006 en tot wijziging van Richtlijn 1999/63/EG (COM(2008)0422),

—

gelet op het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie,

—

gelet op Richtlijn 1999/63/EG van de Raad van 21 juni 1999 inzake de overeenkomst betreffende de organisatie van de arbeidstijd van zeevarenden, gesloten door de Associatie van reders van de Europese Gemeenschap (ECSA) en de Federatie van de bonden voor het vervoerspersoneel in de Europese Unie (FST) (1),

—

gelet op de overeenkomst tussen de Associatie van reders van de Europese Gemeenschap (ECSA) en de Europese Federatie van vervoerswerknemers (ETF) inzake het verdrag betreffende maritieme arbeid van 2006 (het verdrag),

—

gezien het feit dat de overeenkomst een gezamenlijk verzoek aan de Commissie bevatte tot tenuitvoerlegging van de overeenkomst en bijlage A daarbij door middel van een besluit van de Raad op voorstel van de Commissie, overeenkomstig artikel 139, lid 2 van het Verdrag,

—

gelet op artikel 78, lid 3, van zijn Reglement,

A.

overwegende dat artikel 31 van het Handvest van grondrechten van de Europese Unie bepaalt dat iedere werknemer recht heeft op gezonde, veilige en waardige arbeidsomstandigheden, op een beperking van de maximumarbeidsduur en op dagelijkse en wekelijkse rusttijden, alsmede op een jaarlijkse vakantie met behoud van loon,

B.

overwegende dat artikel 139, lid 1 van het verdrag de sociale partners op communautair niveau de mogelijkheid biedt om desgewenst een dialoog aan te gaan die tot contractuele betrekkingen, met inbegrip van overeenkomsten, kan leiden,

C.

overwegende dat artikel 139, lid 2 van het verdrag voorziet in de mogelijkheid van tenuitvoerlegging van op communautair niveau gesloten overeenkomsten, op gezamenlijk verzoek van de ondertekenende partijen, door een besluit van de Raad op voorstel van de Commissie,

D.

overwegende dat het verdrag zonder belemmeringen in werking kan treden indien alle lidstaten het ratificeren,

E.

overwegende dat ratificatie van het verdrag een belangrijke bijdrage zal leveren aan de wereldwijde bevordering van behoorlijke arbeidsvoorwaarden,

1.

is verheugd over het feit dat, hoewel artikel 139, lid 2 van het Verdrag niet voorziet in raadpleging van het Europees Parlement inzake aan de Commissie door de sociale partners gedane verzoeken, de Commissie haar voorstel toch aan het Parlement heeft voorgelegd met het verzoek om zijn advies aan de Commissie en de Raad mede te delen;

2.

steunt de door de sociale partners gesloten overeenkomst inzake bepaalde aspecten van de arbeidsvoorwaarden voor werknemers in de zeevaartsector, aangezien deze de noodzaak de werkomstandigheden te verbeteren verenigt met bescherming van de gezondheid en veiligheid van de zeevarenden;

3.

stemt ermee in dat de overeenkomst dient te worden voorgelegd aan de Raad; roept de Raad derhalve op het voorstel van de Commissie aan te nemen zodat de door de sociale partners gesloten overeenkomst ten uitvoer kan worden gelegd, rekening houdend met alle bijzondere belangen van de lidstaten en dus van de EU;

4.

acht het van wezenlijk belang wereldwijd geldende minimumnormen op het gebied van arbeidsvoorwaarden en gezondheids- en veiligheidsvoorwaarden voor zeevarenden die aangesteld of werkzaam zijn aan boord van zeeschepen, vast te stellen en na te leven;

5.

juicht het toe dat de door de sociale partners gesloten overeenkomst en het voorstel van de Commissie slechts minimale voorschriften bevatten, waardoor het de lidstaten en/of de sociale partners vrij staat maatregelen te treffen die gunstiger zijn voor werknemers in het betrokken gebied en die in essentie gelijkwaardig zijn aan de bepalingen in Deel A van de codex van het verdrag;

6.

herinnert aan de soepelheid die door artikel II, lid 6, van het verdrag wordt geboden aan de staten die dit verdrag al hebben ondertekend;

7.

beklemtoont de essentiële rol van de sociale partners als het gaat om verbetering van de gezondheid en veiligheidsomstandigheden van werknemers; steunt ten volle de gepaste betrokkenheid van de sociale partners bij onderhandelingen in het kader van de sociale dialoog en de sluiting van overeenkomsten over de arbeidsomstandigheden;

8.

adviseert het voorstel van de Commissie goed te keuren;

9.

roept alle lidstaten op het verdrag betreffende maritieme arbeid van 2006 onverwijld te ratificeren;

10.

verzoekt zijn Voorzitter deze resolutie te doen toekomen aan de Raad, de Commissie en de sociale partners.

24.2.2010   

NL

Publicatieblad van de Europese Unie

CE 46/71

—

onder verwijzing naar zijn eerdere resoluties over de VN - Commissie voor de mensenrechten (UNCHR) sinds 1996, met name zijn resolutie van 16 maart 2006 over het resultaat van de onderhandelingen over de Raad voor de mensenrechten en over de 62ste zitting van de UNCH (1), alsmede de resoluties van 29 januari 2004 over de betrekkingen tussen de Europese Unie en de Verenigde Naties (2), van 9 juni 2005 over de hervorming van de Verenigde Naties (3), van 29 september 2005 over de resultaten van de Wereldtop van de Verenigde Naties van 14-16 september 2005 (4), van 21 februari 2008 over de zevende zitting van de VN - Raad voor de mensenrechten (UNHRC) (5) en van 8 mei 2008 over het jaarverslag over de mensenrechten in de wereld 2007 en het beleid van de Europese Unie inzake de mensenrechten (6),

—

onder verwijzing naar zijn urgentieresoluties over mensenrechten en democratie,